1 00:00:07,541 --> 00:00:10,021 EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIRESERIE 2 00:00:25,581 --> 00:00:30,021 De aarde, waar miljoenen soorten wezens leven. 3 00:00:34,661 --> 00:00:37,901 Maar wat zou erbuiten kunnen leven? 4 00:00:45,261 --> 00:00:48,501 Er zijn talloze planeten in het universum. 5 00:00:53,941 --> 00:00:57,381 Als er ook maar leven bestaat op een fractie van ze... 6 00:00:58,541 --> 00:01:01,461 ...dan moet het universum... 7 00:01:01,981 --> 00:01:02,981 ...levend zijn. 8 00:01:12,981 --> 00:01:16,661 Alle levende dingen hebben dezelfde behoeften: 9 00:01:19,461 --> 00:01:20,661 Zich voeden... 10 00:01:27,341 --> 00:01:28,621 ...voortplanten... 11 00:01:33,181 --> 00:01:34,141 ...en evolueren. 12 00:01:38,141 --> 00:01:40,781 Door de wetten van leven op aarde toe te passen... 13 00:01:41,341 --> 00:01:43,461 ...op de rest van het universum... 14 00:01:45,141 --> 00:01:49,141 ...is het mogelijk ons in te beelden wat voor leven er mogelijk is... 15 00:01:50,341 --> 00:01:52,501 ...op buitenaardse werelden. 16 00:02:15,741 --> 00:02:19,101 Alle levensvormen hebben een planeet nodig om op te leven. 17 00:02:20,661 --> 00:02:23,781 Maar hoeveel planeten zijn er in het universum? 18 00:02:28,941 --> 00:02:30,501 Denk aan onze ster: 19 00:02:31,461 --> 00:02:32,421 de zon. 20 00:02:33,381 --> 00:02:36,781 Met de aarde, Mars en Jupiter die eromheen draaien. 21 00:02:41,541 --> 00:02:42,901 Eeuwenlang... 22 00:02:42,981 --> 00:02:46,461 ...heeft men zich afgevraagd: 'Hebben andere sterren ook planeten?' 23 00:02:46,541 --> 00:02:48,221 PROFESSOR DIDIER QUELOZ ASTROFYSICUS 24 00:02:52,141 --> 00:02:53,781 En 24 jaar geleden... 25 00:02:54,581 --> 00:02:55,661 ...vond ik er een. 26 00:02:57,301 --> 00:03:01,301 PARANAL-OBSERVATORIUM CHILI 27 00:03:02,901 --> 00:03:06,221 Didier Queloz is een superster onder de astrofysici. 28 00:03:09,141 --> 00:03:12,861 Hij won de Nobelprijs voor 't ontdekken van de eerste planeet... 29 00:03:13,221 --> 00:03:14,901 ...buiten ons zonnestelsel. 30 00:03:18,541 --> 00:03:21,501 Ik was 28 toen ik de planeet vond. 31 00:03:22,261 --> 00:03:24,581 Ik was mijn doctoraat aan het afronden... 32 00:03:24,661 --> 00:03:28,101 ...en mijn adviseur gaf me de sleutel van de apparatuur. 33 00:03:28,701 --> 00:03:32,301 Na meerdere observaties van de ster 51 Pegasi.... 34 00:03:32,501 --> 00:03:35,101 ...besefte ik dat er iets gebeurde met die ster. 35 00:03:36,741 --> 00:03:39,141 Toen raakte ik eerlijk gezegd in paniek. 36 00:03:40,061 --> 00:03:42,901 Ik dacht dat er iets mis was met mijn apparatuur. 37 00:03:44,341 --> 00:03:48,141 Hoe meer ik het wilde begrijpen, hoe minder logisch het werd. 38 00:03:49,661 --> 00:03:53,101 Tot ik ervan overtuigd was dat het een planeet moest zijn. 39 00:03:58,501 --> 00:04:00,261 Dat is waarschijnlijk een planeet. 40 00:04:02,461 --> 00:04:03,941 Wellicht Jupiter. 41 00:04:04,501 --> 00:04:05,741 Best cool. 42 00:04:12,061 --> 00:04:15,301 Verre planeten zijn onzichtbaar voor telescopen... 43 00:04:15,941 --> 00:04:17,981 ...omdat ze geen licht uitstralen. 44 00:04:21,141 --> 00:04:23,821 Maar als een planeet een ster passeert... 45 00:04:24,781 --> 00:04:27,101 ...zorgt hij voor een kleine schaduw... 46 00:04:27,541 --> 00:04:30,421 ...en wordt de helderheid van de ster gedimd. 47 00:04:32,941 --> 00:04:35,621 Als astronomen deze lichtdaling detecteren... 48 00:04:36,061 --> 00:04:38,501 ...hebben ze een nieuwe planeet gevonden. 49 00:04:41,941 --> 00:04:43,061 Hallo, jongens. 50 00:04:44,541 --> 00:04:48,221 Dit is wat de telescoop ziet. Dit is een foto van de telescoop. 51 00:04:49,261 --> 00:04:52,301 In het midden heb je het doelwit dat we observeren. 52 00:04:52,741 --> 00:04:56,701 Je analyseert dit hele gebied, je verwerkt de data... 53 00:04:56,981 --> 00:05:00,501 ...en met een beetje geluk detecteer je dit. 54 00:05:00,701 --> 00:05:03,101 Er zit hier een kleine dip in de flux. 55 00:05:03,301 --> 00:05:06,581 Dit vertelt me dat er een planeet rond die ster draait. 56 00:05:10,981 --> 00:05:14,341 We weten dat er enorm veel planeten in het universum zijn. 57 00:05:17,741 --> 00:05:21,421 Er moeten ontelbaar veel andere levensvormen zijn. 58 00:05:22,261 --> 00:05:27,541 Laten we ons voorstellen dat dit hier de aarde is, oké? 59 00:05:28,141 --> 00:05:33,421 Stel je voor dat één meter 20 lichtjaar is. 60 00:05:33,861 --> 00:05:37,061 Dus twee meter is 40 lichtjaar. 61 00:05:37,141 --> 00:05:42,221 Hier heb je 51 Pegasi, waar de eerste planeet werd ontdekt. 62 00:05:44,021 --> 00:05:46,901 Al deze lichtjes vertegenwoordigen een ster... 63 00:05:46,981 --> 00:05:48,901 ...waar een planeet is gevonden. 64 00:05:51,341 --> 00:05:53,021 De daarop volgende jaren... 65 00:05:53,461 --> 00:05:55,701 ...verschenen er overal planeten. 66 00:05:57,421 --> 00:05:59,661 planeten, planeten overal 67 00:06:03,381 --> 00:06:04,941 Ziet dit er niet cool uit? 68 00:06:06,261 --> 00:06:08,501 Een horizon van sterren en planeten. 69 00:06:09,341 --> 00:06:10,421 Overal. 70 00:06:16,941 --> 00:06:21,581 Planeten buiten ons zonnestelsel worden exoplaneten genoemd. 71 00:06:26,541 --> 00:06:30,301 Astronomen hebben er meer dan 4000 gevonden. 72 00:06:31,141 --> 00:06:33,261 En ze blijven er steeds meer vinden. 73 00:06:41,141 --> 00:06:46,301 Ze geloven dat er minstens één planeet voor elke ster in het universum is. 74 00:06:48,941 --> 00:06:55,021 Dat betekent dat er meer dan een miljoen, miljard, triljoen exoplaneten zijn. 75 00:07:00,141 --> 00:07:03,621 Meer dan alle zandkorrels op aarde. 76 00:07:05,861 --> 00:07:10,261 Een enorm canvas voor de evolutie van het leven. 77 00:07:18,061 --> 00:07:20,781 De afstanden zijn verbijsterend. 78 00:07:22,741 --> 00:07:24,621 De dichtstbijzijnde exoplaneten... 79 00:07:24,701 --> 00:07:27,021 ...zijn biljoenen kilometers van ons verwijderd. 80 00:07:29,741 --> 00:07:34,661 Ze zijn allemaal onderworpen aan dezelfde kracht die de aarde op zijn plek houdt. 81 00:07:37,221 --> 00:07:38,101 Zwaartekracht. 82 00:07:46,261 --> 00:07:50,061 Stel je een wereld voor die twee keer zo groot is als de aarde... 83 00:07:50,461 --> 00:07:52,541 ...met dubbel zoveel zwaartekracht. 84 00:07:56,061 --> 00:07:58,381 Dit is Atlas. 85 00:08:03,181 --> 00:08:06,381 Hoe zou het leven zich aanpassen op zo'n wereld? 86 00:08:17,941 --> 00:08:21,741 Zwaartekracht trekt vegetatie naar de oppervlakte van de planeet. 87 00:08:24,141 --> 00:08:27,541 En toch kunnen zaden door de lucht zweven. 88 00:08:29,661 --> 00:08:32,661 Dat komt omdat de zwaartekracht hier enorm sterk is. 89 00:08:33,141 --> 00:08:36,101 Luchtmoleculen zitten dicht op elkaar gepakt. 90 00:08:38,301 --> 00:08:42,861 Ze creëren van een dikke atmosfeer waar zaden doorheen kunnen drijven. 91 00:08:53,541 --> 00:08:55,101 En waar zaden zijn... 92 00:08:56,261 --> 00:08:57,701 ...zijn luchtgrazers. 93 00:09:03,141 --> 00:09:06,301 Enorme herbivoren met zes vleugels... 94 00:09:07,141 --> 00:09:09,581 ...om door de dikke lucht te vliegen. 95 00:09:21,221 --> 00:09:23,181 Vanwege de extra zwaartekracht... 96 00:09:23,461 --> 00:09:25,941 ...wegen ze twee keer zoveel als op aarde. 97 00:09:29,541 --> 00:09:31,661 Maar ze vallen niet uit de lucht. 98 00:09:32,341 --> 00:09:36,501 De atmosfeer is dik genoeg om ze in de lucht te houden. 99 00:09:43,741 --> 00:09:46,021 Of het nu op Atlas of op aarde is... 100 00:09:46,701 --> 00:09:50,821 ...vliegen is altijd een strijd om de zwaartekracht te overwinnen. 101 00:09:53,981 --> 00:09:57,341 GARDAMEER ITALIË 102 00:09:59,341 --> 00:10:03,341 Je kunt zeggen dat ik een ingewikkelde relatie met zwaartekracht heb. 103 00:10:04,661 --> 00:10:07,301 Je voelt dat de zwaartekracht je omlaag trekt... 104 00:10:07,381 --> 00:10:09,341 ...terwijl je omhoog klautert. 105 00:10:11,941 --> 00:10:15,301 Maar mijn droom was altijd om te kunnen vliegen. 106 00:10:23,501 --> 00:10:27,581 Het leukste aan paragliden is dat het zo simpel en intuïtief is. 107 00:10:28,101 --> 00:10:29,461 Het is jij en de lucht. 108 00:10:32,061 --> 00:10:34,661 Net als de luchtgrazers op Atlas... 109 00:10:35,141 --> 00:10:38,461 ...gebruiken paragliders hun vleugels om lift te creëren. 110 00:10:42,141 --> 00:10:44,701 De atmosfeer is minder dicht op aarde... 111 00:10:46,661 --> 00:10:49,781 ...dus het kost meer moeite om in de lucht te blijven. 112 00:10:54,141 --> 00:10:56,621 De meesten zien lucht niet als substantie. 113 00:10:58,541 --> 00:11:00,141 Maar als ik vlieg... 114 00:11:00,461 --> 00:11:04,181 ...zie ik het als een vloeistof die door de valleien stroomt... 115 00:11:04,261 --> 00:11:05,621 ...en langs de richels. 116 00:11:08,741 --> 00:11:12,301 Het zou raar zijn om in een zeer dichte atmosfeer te vliegen. 117 00:11:13,061 --> 00:11:16,701 Je zou de hele tijd moeiteloos kunnen blijven zweven. 118 00:11:20,141 --> 00:11:24,341 De beste manier om hoogte te creëren is om een opwaartse luchtstroom te vinden. 119 00:11:25,061 --> 00:11:26,901 Dat heet thermiek. 120 00:11:29,141 --> 00:11:33,461 Als je in de thermiek komt, lijkt het op in een omhooggaande lift staan. 121 00:11:36,541 --> 00:11:38,101 Je wordt omhoog gedrukt. 122 00:11:38,181 --> 00:11:39,621 Kijk eens aan. 123 00:11:43,741 --> 00:11:46,221 De kracht van de natuur die me omhoog duwt. 124 00:11:50,061 --> 00:11:52,861 Als ik vlieg en een vogel omhoog zie cirkelen... 125 00:11:52,941 --> 00:11:54,981 ...betekent dat dat daar thermiek is. 126 00:11:55,901 --> 00:11:58,101 Dus we kijken altijd naar ze. 127 00:12:02,341 --> 00:12:06,021 Je voelt de balans tussen de zwaartekracht die je omlaag trekt... 128 00:12:06,101 --> 00:12:07,821 ...en de lucht die je optilt. 129 00:12:08,341 --> 00:12:13,861 Dan kun je je lichaamsgewicht gebruiken om snelheid en energie te genereren... 130 00:12:14,461 --> 00:12:16,301 ...zodat het voelt alsof je vliegt. 131 00:12:34,701 --> 00:12:38,341 De zwaartekracht is zwakker op de aarde dan op Atlas... 132 00:12:39,141 --> 00:12:43,061 ...maar vanwege de dunnere atmosfeer is er minder opwaartse kracht. 133 00:12:45,261 --> 00:12:48,421 Dus uiteindelijk landt alles. 134 00:13:02,021 --> 00:13:05,061 LUCHTDICHTHEID 135 00:13:10,741 --> 00:13:14,421 Op Atlas hoeven de luchtgrazers nooit te landen. 136 00:13:18,741 --> 00:13:22,301 Hun voor- en achtervleugels zijn voor richting en stuwkracht. 137 00:13:25,541 --> 00:13:28,301 Met hun middelste vleugels vangen ze thermiek. 138 00:13:32,101 --> 00:13:33,741 Ondanks hun gewicht... 139 00:13:34,381 --> 00:13:38,341 ...is de lucht dik genoeg... 140 00:13:38,821 --> 00:13:40,421 ...om in de lucht te leven. 141 00:13:45,141 --> 00:13:48,101 Maar het leven is niet altijd vredig. 142 00:13:50,661 --> 00:13:54,781 Net als op aarde, trekken grazers roofdieren aan. 143 00:13:57,541 --> 00:14:02,021 Met waterstofproducerende bacteriën om hun luchtzakken op te blazen... 144 00:14:02,461 --> 00:14:04,421 ...gaan ze de lucht in. 145 00:14:14,941 --> 00:14:17,781 Alleen zijn ze niet opgewassen tegen hun prooi. 146 00:14:20,461 --> 00:14:22,381 Daarom jagen ze in een roedel... 147 00:14:24,421 --> 00:14:27,821 ...wachtend op een afgedwaalde luchtgrazer. 148 00:14:38,501 --> 00:14:41,941 Doelwit in zicht, ze stoten hun gas uit... 149 00:14:44,461 --> 00:14:46,261 ...en vallen van bovenaf aan.  150 00:14:56,861 --> 00:14:59,101 Het snelste roofdier op aarde... 151 00:14:59,301 --> 00:15:01,341 ...gebruikt dezelfde tactiek. 152 00:15:04,661 --> 00:15:06,621 Mijn interesse in valken... 153 00:15:07,181 --> 00:15:11,541 ...is hun roversinstinct in combinatie met de snelheidsfactor. 154 00:15:16,341 --> 00:15:18,381 En hoe ze die snelheid uitbuiten. 155 00:15:24,061 --> 00:15:27,261 Maar een geweldig roofdier zijn ding zien doen... 156 00:15:31,541 --> 00:15:33,301 ...is perfectie. 157 00:15:35,821 --> 00:15:40,101 WIND RIVER-VALLEI WYOMING, VS 158 00:15:43,741 --> 00:15:46,621 Ik heb op dit moment zo'n 30 vogels. 159 00:15:47,421 --> 00:15:49,981 Elke vogel heeft een andere persoonlijkheid. 160 00:15:50,741 --> 00:15:55,701 Wat ik leuk vind aan valken is hoe evolutie ze perfect heeft gemaakt. 161 00:16:05,341 --> 00:16:07,541 Ik heb een relatie met deze jongens. 162 00:16:07,821 --> 00:16:09,421 Zeker vanuit mijn kant. 163 00:16:09,941 --> 00:16:14,181 Ik denk niet dat de valken het zo zien, maar ze zien me als deel van het team. 164 00:16:16,581 --> 00:16:21,981 Vahe Alaverdian traint in gevangenschap gefokte valken jagen. 165 00:16:27,341 --> 00:16:31,821 Ze zijn al genetisch geprogrammeerd om de beste vliegende roofdieren te zijn. 166 00:16:34,461 --> 00:16:38,621 Wat valkeniers doen, is proberen dat jagersinstinct in ze te wekken. 167 00:16:47,261 --> 00:16:49,261 Trainen met aas is de eerste stap. 168 00:16:49,341 --> 00:16:50,341 Kom op, maatje. 169 00:16:54,661 --> 00:16:57,061 Ik wil de vogel dat aas voorhouden... 170 00:16:57,581 --> 00:17:00,421 ...en hem zijn ogen en poten laten coördineren... 171 00:17:00,781 --> 00:17:03,701 ...zodat hij zijn poten uitzet om het te grijpen. 172 00:17:03,941 --> 00:17:06,941 Zodra dat gebeurt, trek ik het weg van de valk... 173 00:17:07,421 --> 00:17:10,381 ...zodat hij weer de lucht ingaat en het opnieuw probeert. 174 00:17:11,141 --> 00:17:14,821 Ik wil die vogel zo verticaal mogelijk zien duiken. 175 00:17:18,541 --> 00:17:22,021 Dat gaan ze later zelf gebruiken tijdens het jagen. 176 00:17:30,461 --> 00:17:35,021 Als de valken er klaar voor zijn, introduceert Vahe een prooi: 177 00:17:36,621 --> 00:17:37,861 een postduif. 178 00:17:41,261 --> 00:17:44,621 De valk kan de duif niet bijhouden tijdens een achtervolging... 179 00:17:45,461 --> 00:17:49,901 ...dus hij maakt de meeste kans door te duiken met behulp van zwaartekracht. 180 00:17:55,861 --> 00:17:58,661 Als de vogel denkt dat hij in het voordeel is... 181 00:17:59,581 --> 00:18:01,461 ...vouwt hij zijn vleugels in. 182 00:18:04,661 --> 00:18:07,421 Ze vormen zich om in een druppel... 183 00:18:09,061 --> 00:18:10,541 ...die uit de lucht valt. 184 00:18:12,461 --> 00:18:15,581 De kinetische energie van een valk die een duif raakt... 185 00:18:16,141 --> 00:18:19,701 ...is te vergelijken met geraakt worden door een kanonskogel. 186 00:18:27,461 --> 00:18:30,661 Tijdens de training ontsnapt de duif vrijwel altijd... 187 00:18:31,581 --> 00:18:34,981 ...omdat de valk van minder dan 300 meter moet duiken. 188 00:18:38,461 --> 00:18:42,621 Als ze echt jagen, duiken ze vanaf grotere hoogten... 189 00:18:44,301 --> 00:18:45,901 ...met een dodelijk effect. 190 00:18:51,541 --> 00:18:55,141 VALVERSNELLING 191 00:19:06,461 --> 00:19:08,701 De roofdieren gaan toeslaan. 192 00:19:23,861 --> 00:19:25,621 Ze zetten hun vleugels uit... 193 00:19:25,701 --> 00:19:27,701 ...om luchtweerstand te creëren... 194 00:19:28,901 --> 00:19:31,221 ...wat de luchtgrazer destabiliseert... 195 00:19:31,301 --> 00:19:33,701 ...zodat ze hem op de grond kunnen verslinden. 196 00:19:42,741 --> 00:19:46,621 Maar deze roedel is te klein om dit grote beest neer te halen. 197 00:19:53,861 --> 00:19:55,781 Vandaag zullen ze honger hebben. 198 00:20:07,941 --> 00:20:10,901 De luchtgrazer klimt naar een veilige hoogte... 199 00:20:12,541 --> 00:20:13,741 ...om te herstellen. 200 00:20:19,461 --> 00:20:21,301 Maar als vruchtbaar vrouwtje... 201 00:20:21,941 --> 00:20:23,301 ...heeft ze gezelschap. 202 00:20:25,701 --> 00:20:29,381 Mannetjesgrazers die strijden om als partner gekozen te worden. 203 00:20:36,741 --> 00:20:39,701 Hun extra grote staarten zijn een handicap... 204 00:20:40,741 --> 00:20:42,461 ...en maakt vliegen lastiger. 205 00:20:43,661 --> 00:20:44,941 Voor de vrouwtjes... 206 00:20:45,301 --> 00:20:47,461 ...zijn ze een teken van vitaliteit. 207 00:20:51,541 --> 00:20:53,901 De eerste die haar bereikt mag paren... 208 00:20:54,741 --> 00:20:56,821 ...en zijn genen doorgeven. 209 00:21:04,741 --> 00:21:07,301 Hetzelfde principe geldt op aarde. 210 00:21:08,781 --> 00:21:10,381 Of het nu in de lucht is... 211 00:21:11,301 --> 00:21:12,621 ...of in het zand. 212 00:21:15,941 --> 00:21:18,621 Mannetjes strijden om het recht om te paren. 213 00:21:24,061 --> 00:21:27,621 Als mensen thuis insecten op tv zien... 214 00:21:27,701 --> 00:21:30,661 ...denken ze dat er een cameraman in de jungle zit. 215 00:21:30,781 --> 00:21:32,621 In een rivier of in een heg... 216 00:21:33,141 --> 00:21:35,901 ...wachtend tot de kever langskomt... 217 00:21:35,981 --> 00:21:39,621 ...en zich voortplanten of vechten voor de camera. 218 00:21:42,141 --> 00:21:43,461 Zo werkt het niet. 219 00:21:45,261 --> 00:21:48,821 DE COTSWOLDS ENGELAND 220 00:21:48,901 --> 00:21:52,221 Deze oude schuur zit aan het huis van mijn ouders vast. 221 00:21:52,301 --> 00:21:54,541 ROBERT HOLLINGWORTH CAMERAMAN NATUURGESCHIEDENIS 222 00:21:54,621 --> 00:21:58,701 Het is een enorm voordeel om een plek bij je ouders te hebben. 223 00:21:58,781 --> 00:22:02,901 's Avonds krijg je goed eten en gedurende de dag thee. 224 00:22:03,941 --> 00:22:07,621 Kom eens kijken wat we aan het doen zijn. -Jeetje. 225 00:22:08,821 --> 00:22:12,021 Wat zijn dat? -Neushoornkevers. 226 00:22:13,741 --> 00:22:15,301 Het mannetje heeft grote hoorns. 227 00:22:15,381 --> 00:22:18,621 Het vrouwtje niet. Het is een vorm van seksuele selectie... 228 00:22:18,701 --> 00:22:22,741 ...want de vrouwtjes houden van mannen met grote hoorns. 229 00:22:24,341 --> 00:22:25,621 Als ze paren... 230 00:22:25,701 --> 00:22:30,781 ...paren ze met een kever met een iets grotere hoorn dan degene daarvoor. 231 00:22:30,861 --> 00:22:33,621 En zo geeft dat mannetje zijn genen door. 232 00:22:34,341 --> 00:22:37,821 Dus over de generaties worden de hoorns alleen maar groter. 233 00:22:39,301 --> 00:22:43,541 Ergens in het bijzonder? -Op het hout richting het andere mannetje. 234 00:22:44,461 --> 00:22:46,061 Ze gaan er meteen voor. 235 00:22:49,861 --> 00:22:52,181 De hoorns van een mannelijke neushoornkever... 236 00:22:52,261 --> 00:22:55,341 ...zijn als de staart van een mannelijke luchtgrazer. 237 00:22:57,861 --> 00:23:00,581 Ze zijn geëvolueerd voor seksuele concurrentie. 238 00:23:21,181 --> 00:23:23,141 Het is die dominante weer gelukt. 239 00:23:28,501 --> 00:23:32,061 Dat is een goed shot. We wilden hem in haar zien gaan. 240 00:23:35,661 --> 00:23:36,781 Eén, twee, drie. 241 00:23:38,141 --> 00:23:39,141 Is dat goed? 242 00:23:39,821 --> 00:23:40,781 Zo is het prima. 243 00:23:41,501 --> 00:23:42,701 Doe je die erin? 244 00:23:48,021 --> 00:23:51,821 Mannetjesinsecten vechten niet altijd om een partner te strikken. 245 00:23:53,261 --> 00:23:57,341 Soms is het genoeg om te pronken met hun fysieke kracht. 246 00:24:00,541 --> 00:24:02,541 Ik zet het mannetje voor je. 247 00:24:02,821 --> 00:24:04,501 Hij komt vanuit jouw rechts. 248 00:24:06,501 --> 00:24:08,101 Hij is weggevlogen. 249 00:24:09,221 --> 00:24:11,581 Dit zijn diopsidae. 250 00:24:14,781 --> 00:24:17,221 Een diopsidae is een geweldig klein ding. 251 00:24:17,541 --> 00:24:21,301 Ze lijken op mieren met enorme ogen op de uiteinden van stelen. 252 00:24:22,861 --> 00:24:26,381 Zowel het mannetje als het vrouwtje hebben daar hun ogen. 253 00:24:26,461 --> 00:24:29,381 Maar de stelen van het mannetje zijn veel langer. 254 00:24:31,941 --> 00:24:36,221 De mannetjes met de lange stelen komen naar elkaar toe... 255 00:24:36,301 --> 00:24:38,501 ...en dan voeren ze een dans uit. 256 00:24:44,661 --> 00:24:48,941 Ze proberen te beoordelen wie van de twee de langste stelen heeft. 257 00:24:51,101 --> 00:24:52,861 Kijk. Dat is de confrontatie. 258 00:24:57,581 --> 00:25:00,941 De winnaar blijft en de verliezer druipt af. 259 00:25:03,301 --> 00:25:07,901 De winnaar krijgt toegang tot het vrouwtje en mag met haar paren... 260 00:25:08,301 --> 00:25:14,101 ...en zo kan hij zijn genen doorgeven, waaronder de langere oogstelen. 261 00:25:15,701 --> 00:25:17,621 Heb je het in beeld? -Ik heb het. 262 00:25:18,221 --> 00:25:19,421 Fantastisch. 263 00:25:25,181 --> 00:25:28,301 Normaal duurt het nog geen minuut. Dit is fantastisch. 264 00:25:34,941 --> 00:25:39,181 Waarom zouden mannelijke diopsidae zoveel moeite doen voor die enorme stelen? 265 00:25:39,461 --> 00:25:43,021 Het idee is dat je opvallend naar het vrouwtje signaleert... 266 00:25:43,101 --> 00:25:48,021 ...dat ze die ongelooflijke investering van energie in die bron kan hebben... 267 00:25:48,101 --> 00:25:49,541 ...die totaal nutteloos is. 268 00:25:51,741 --> 00:25:53,461 En als je overleeft. 269 00:25:53,541 --> 00:25:57,101 Als je blijft vliegen en leven zonder opgegeten te worden... 270 00:25:57,501 --> 00:26:01,861 ...en nog steeds die verkwistende extravagantie uit je kop hebt komen... 271 00:26:01,941 --> 00:26:04,901 ...ben je een goede optie om mee te paren. 272 00:26:19,061 --> 00:26:20,301 Op Atlas... 273 00:26:20,381 --> 00:26:26,101 ...geeft de lange staart van de mannelijke luchtgrazer aan dat hij een topkeuze is... 274 00:26:28,221 --> 00:26:30,901 ...om de volgende generatie te verwekken. 275 00:26:37,741 --> 00:26:41,061 Maar de moeder kan haar eieren niet in de lucht leggen. 276 00:26:46,981 --> 00:26:48,821 Daarom is ze geland. 277 00:26:53,141 --> 00:26:58,021 Vanwege de zwaartekracht is ze te zwaar om haarzelf weer in de lucht te lanceren. 278 00:27:04,141 --> 00:27:08,101 Om nieuw leven te scheppen, moet ze haar eigen leven opgeven. 279 00:27:22,141 --> 00:27:25,781 De baby's groeien op in de buurt van waar hun moeder stierf. 280 00:27:29,341 --> 00:27:33,101 Nu moeten ze de lucht in zien te komen. 281 00:27:41,581 --> 00:27:44,181 Maar er liggen aaseters op de loer. 282 00:27:45,781 --> 00:27:47,381 Wezens zonder botten... 283 00:27:47,821 --> 00:27:50,381 ...zonder skelet om ze vorm te geven. 284 00:27:55,941 --> 00:28:00,221 Ze doden door hun prooi te omhullen en op te lossen. 285 00:28:10,941 --> 00:28:17,261 De luchtgrazers zijn pas net uitgebroed, maar verkeren meteen in levensgevaar. 286 00:28:20,861 --> 00:28:24,021 En nu is er geen weg meer terug. 287 00:28:38,941 --> 00:28:42,501 KALAHARI-WOESTIJN ZUID-AFRIKA 288 00:28:48,221 --> 00:28:53,021 Elke dag op aarde moeten jonge dieren vreselijke obstakels overwinnen... 289 00:28:53,581 --> 00:28:55,181 ...als ze willen overleven. 290 00:28:59,221 --> 00:29:03,781 Zestig procent van de stokstaartjes halen hun eerste verjaardag niet. 291 00:29:06,341 --> 00:29:09,181 Voor een jong stokstaartje in hun vroege leven... 292 00:29:09,421 --> 00:29:11,861 ...is het hier heel gevaarlijk. 293 00:29:12,701 --> 00:29:15,381 Ze zijn na hun geboorte maandenlang kwetsbaar. 294 00:29:15,461 --> 00:29:16,701 KIRSTY MACLEOD ECOLOOG 295 00:29:19,861 --> 00:29:23,661 Maar vooral in de eerste twee maanden nadat ze uit het hol komen. 296 00:29:25,941 --> 00:29:29,541 Roofdieren zijn overal en een constant gevaar. 297 00:29:34,941 --> 00:29:36,381 Er zijn hier slangen... 298 00:29:37,741 --> 00:29:40,021 ...die jonge stokstaartjes opeten. 299 00:30:03,421 --> 00:30:06,301 Een jong stokstaartje is veilig in een groep... 300 00:30:07,261 --> 00:30:10,301 ...maar als hij achterblijft, is hij kwetsbaar. 301 00:30:15,861 --> 00:30:18,621 Schorpioenen zijn 'n constante bedreiging. 302 00:30:24,581 --> 00:30:27,301 De jongeren zijn totaal incompetent. 303 00:30:27,821 --> 00:30:31,141 En onwetend als het om omgaan met schorpioenen gaat. 304 00:30:34,261 --> 00:30:36,741 Ze kunnen het gevaar niet voor altijd vermijden. 305 00:30:38,541 --> 00:30:42,061 Ze moeten leren hoe ze de dreiging kunnen neutraliseren. 306 00:30:49,541 --> 00:30:52,981 De eerste keer dat een stokstaartje oog in oog met een schorpioen komt... 307 00:30:53,061 --> 00:30:55,261 ...en het zelf moet zien te rooien... 308 00:30:56,661 --> 00:30:59,021 ...is dat waarschijnlijk angstaanjagend. 309 00:31:00,741 --> 00:31:03,461 Dit is een echt moment van de waarheid. 310 00:31:28,141 --> 00:31:32,301 Het is een overgangsritueel, want als het ze eenmaal gelukt is... 311 00:31:33,301 --> 00:31:36,341 ...bereiken ze een fase waarin ze zelf eten kunnen verzamelen... 312 00:31:36,421 --> 00:31:39,301 ...en worden ze onafhankelijk en een nuttig groepslid. 313 00:31:41,061 --> 00:31:45,341 Ze zijn niet langer kwetsbare kleintjes... 314 00:31:45,421 --> 00:31:48,501 ...en hebben de overgang naar volwassenheid bereikt. 315 00:31:57,621 --> 00:32:00,981 Het is een stap op weg naar volwassenheid. 316 00:32:01,061 --> 00:32:04,181 Maar dat betekent niet dat het daarna makkelijk is. 317 00:32:05,181 --> 00:32:07,701 Er zijn veel bedreigingen... 318 00:32:07,781 --> 00:32:11,101 ...en ze moeten blijven leren om volwassen te worden. 319 00:32:23,261 --> 00:32:25,901 Als de jonge luchtgrazers willen opgroeien... 320 00:32:27,341 --> 00:32:28,701 ...hebben ze geen keus. 321 00:32:31,341 --> 00:32:33,061 Het is tijd om te vliegen. 322 00:33:03,461 --> 00:33:06,301 Zelfs in de lucht zijn ze nog steeds niet veilig. 323 00:33:14,181 --> 00:33:15,341 Op Atlas... 324 00:33:15,741 --> 00:33:18,301 ...is overleven een kansspel. 325 00:33:27,141 --> 00:33:31,101 Het leven gaat door van generatie op generatie. 326 00:33:34,661 --> 00:33:36,221 Ten minste, voor nu. 327 00:33:41,661 --> 00:33:46,741 De sterke zwaartekracht van Atlas trekt asteroïden aan op een ramkoers. 328 00:33:55,141 --> 00:33:57,461 De meeste verbranden in de dampkring. 329 00:33:59,341 --> 00:34:03,101 Maar er is een constante dreiging dat er iets groots doorheen komt... 330 00:34:05,181 --> 00:34:08,541 ...en de levensloop van de planeet weer op nul zet. 331 00:34:18,421 --> 00:34:21,781 Omdat de zwaartekracht zwakker op aarde is dan op Atlas... 332 00:34:21,861 --> 00:34:24,061 ...zijn er minder asteroïde-inslagen. 333 00:34:27,341 --> 00:34:31,261 Maar als ze zich voordoen, kunnen ze catastrofaal zijn. 334 00:34:36,461 --> 00:34:38,661 Dit is het schiereiland Yucatán. 335 00:34:42,501 --> 00:34:46,221 27.000 vierkante kilometer tropische jungle. 336 00:34:49,141 --> 00:34:54,501 Maar in de jungle zijn tal van zinkgaten genaamd cenotes verborgen. 337 00:34:55,581 --> 00:34:59,341 SCHIEREILAND YUCATÁN MEXICO 338 00:35:08,061 --> 00:35:12,301 Dit zijn ingangen van enorme ondergrondse grotten. 339 00:35:15,061 --> 00:35:18,381 Er zijn geen rivieren of beekjes op het schiereiland... 340 00:35:19,341 --> 00:35:23,061 ...dus de enige waterbronnen zijn de ondergrondse grotten. 341 00:35:30,101 --> 00:35:33,181 Maar het interessante is de locatie van deze cenotes. 342 00:35:33,261 --> 00:35:34,981 PROFESSOR THOMAS ILIFFE MARINEBIOLOOG 343 00:35:35,061 --> 00:35:39,461 Hoewel er waarschijnlijk 10.000 of meer cenotes zijn op 't schiereiland... 344 00:35:39,901 --> 00:35:42,021 ...vormen ze in de noordwestelijke hoek… 345 00:35:45,381 --> 00:35:49,901 ...een zeer duidelijke halve cirkel. 346 00:35:50,181 --> 00:35:54,461 Als we die halve cirkel doortrekken in de Golf van Mexico... 347 00:35:57,901 --> 00:36:02,821 ...hebben we nu een hele cirkel, wat naar verwachting... 348 00:36:02,901 --> 00:36:05,781 ...de rand van een asteroïde-krater markeert. 349 00:36:07,821 --> 00:36:10,021 Vijfenzestig miljoen jaar geleden... 350 00:36:10,101 --> 00:36:13,781 ...trok de zwaartekracht een asteroïde ons zonnestelsel in. 351 00:36:16,581 --> 00:36:18,541 Hij ramde onze planeet... 352 00:36:18,821 --> 00:36:23,021 ...en veroorzaakte het uitsterven van 75 procent van het leven op aarde. 353 00:36:33,941 --> 00:36:37,341 De asteroïde-inslag creëerde genoeg puin... 354 00:36:38,221 --> 00:36:41,101 ...om het zonlicht twee jaar lang te blokkeren. 355 00:36:44,541 --> 00:36:47,501 Een wereld ondergedompeld in de duisternis. 356 00:36:48,701 --> 00:36:50,021 Niets kon groeien. 357 00:36:54,341 --> 00:36:56,021 Dit zou op Atlas gebeuren... 358 00:36:56,701 --> 00:36:59,621 ...als een enorme asteroïde de planeet zou raken. 359 00:37:01,181 --> 00:37:04,301 Het is moeilijk om in cenotes te overleven. 360 00:37:06,341 --> 00:37:10,021 Net zoals op aarde 65 miljoen jaar geleden. 361 00:37:12,261 --> 00:37:17,021 Wat zijn de eigenschappen die een soort nodig heeft om te overleven? 362 00:37:27,861 --> 00:37:29,101 Er is hier iemand. 363 00:37:39,661 --> 00:37:42,421 Krokodillen zijn erg veerkrachtige dieren. 364 00:37:44,741 --> 00:37:47,861 Ze leven zowel in het water als op het land. 365 00:37:50,341 --> 00:37:54,621 Het zijn generalisten. Ze hebben geen specifieke voeding nodig. 366 00:37:56,421 --> 00:37:57,901 Ze eten bijna alles. 367 00:38:00,421 --> 00:38:02,821 Wat beschikbaar is, is goed genoeg. 368 00:38:03,461 --> 00:38:04,381 Ze eten het op. 369 00:38:09,741 --> 00:38:11,301 In deze cenote... 370 00:38:12,261 --> 00:38:15,621 ...is er één in gevallen en kan er niet meer uit. 371 00:38:17,061 --> 00:38:19,061 Maar op de een of andere manier... 372 00:38:19,861 --> 00:38:21,181 ...is het hem gelukt. 373 00:38:22,421 --> 00:38:23,861 Het zijn overlevers. 374 00:38:26,941 --> 00:38:30,661 In een veranderende wereld loont het een generalist te zijn... 375 00:38:31,061 --> 00:38:32,421 ...en geen specialist. 376 00:38:46,341 --> 00:38:49,341 Als een asteroïde die groot genoeg is Atlas raakt... 377 00:38:49,661 --> 00:38:52,701 ...zijn de luchtgrazers en roofdieren gedoemd. 378 00:38:59,381 --> 00:39:02,701 Ze zijn te gespecialiseerd om verandering aan te kunnen. 379 00:39:08,061 --> 00:39:11,621 De generalisten zijn de aaseters zonder botten. 380 00:39:13,261 --> 00:39:16,261 Net als krokodillen, eten ze alles... 381 00:39:17,461 --> 00:39:19,221 ...en leven ze overal. 382 00:39:23,661 --> 00:39:26,581 In deze voorgestelde wereld met veel zwaartekracht... 383 00:39:26,941 --> 00:39:29,901 ...zouden zij de overlevers kunnen zijn. 384 00:39:43,421 --> 00:39:45,181 Hoe past 't leven zich aan... 385 00:39:45,541 --> 00:39:47,061 ...op een andere wereld? 386 00:39:48,421 --> 00:39:49,941 Waar wezens vastzitten... 387 00:39:50,581 --> 00:39:52,661 ...tussen een brandende woestijn... 388 00:39:53,781 --> 00:39:55,701 ...en een bevroren schaduwland. 389 00:39:57,741 --> 00:40:00,621 Een wereld van uitersten. 390 00:40:26,741 --> 00:40:28,741 Ondertiteling door: Joey Meeuwisse