1
00:00:07,541 --> 00:00:10,021
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU CỦA NETFLIX

2
00:00:25,581 --> 00:00:30,021
‎Trái Đất, tổ ấm của vạn vật muôn loài.

3
00:00:34,661 --> 00:00:37,901
‎Nhưng liệu có sự sống ở nơi xa xôi?

4
00:00:45,261 --> 00:00:48,501
‎Có vô vàn hành tinh trên khắp vũ trụ.

5
00:00:53,941 --> 00:00:57,381
‎Chỉ cần sự sống tồn tại ở một phần nhỏ,

6
00:00:58,541 --> 00:01:03,221
‎thì vũ trụ chắc hẳn... đang sống.

7
00:01:12,981 --> 00:01:16,661
‎Mọi sinh vật đều có chung nhu cầu:

8
00:01:19,461 --> 00:01:20,661
‎Ăn...

9
00:01:27,341 --> 00:01:28,621
‎sinh sản...

10
00:01:33,301 --> 00:01:34,141
‎và tiến hóa.

11
00:01:38,101 --> 00:01:40,781
‎Nếu áp dụng quy luật sự sống trên Trái Đất

12
00:01:41,341 --> 00:01:43,141
‎cho phần còn lại của vũ trụ...

13
00:01:45,141 --> 00:01:46,941
‎ta có thể hình dung

14
00:01:47,421 --> 00:01:48,781
‎những gì có thể sống...

15
00:01:50,341 --> 00:01:52,501
‎trên những hành tinh xa lạ.

16
00:02:15,741 --> 00:02:19,061
‎Mọi sự sống đều cần có một hành tinh.

17
00:02:20,661 --> 00:02:23,781
‎Nhưng có bao nhiêu hành tinh trong vũ trụ?

18
00:02:28,941 --> 00:02:30,501
‎Hãy nghĩ về ngôi sao của chúng ta:

19
00:02:31,461 --> 00:02:36,781
‎Mặt Trời, cùng với Trái Đất,
‎Sao Hỏa, Sao Mộc quay quanh nó.

20
00:02:41,541 --> 00:02:42,901
‎Trong hàng thế kỷ,

21
00:02:42,981 --> 00:02:46,061
‎người ta tự hỏi,
‎"Những ngôi sao khác thì sao?

22
00:02:46,421 --> 00:02:48,221
‎Chúng có các hành tinh không?"

23
00:02:52,141 --> 00:02:53,781
‎Và 24 năm trước,

24
00:02:54,621 --> 00:02:55,581
‎tôi đã tìm thấy!

25
00:02:57,301 --> 00:03:01,301
‎ĐÀI THIÊN VĂN PARANAL, CHILE

26
00:03:02,901 --> 00:03:06,221
‎Didier Queloz
‎là nhà vật lý thiên văn nổi tiếng.

27
00:03:09,141 --> 00:03:12,461
‎Ông đạt giải Nobel
‎vì khám phá ra hành tinh đầu tiên

28
00:03:13,221 --> 00:03:14,901
‎nằm ngoài hệ mặt trời.

29
00:03:18,701 --> 00:03:21,501
‎Tôi tìm thấy hành tinh này
‎khi tôi 28 tuổi.

30
00:03:22,381 --> 00:03:24,581
‎Lúc đó tôi chuẩn bị học xong tiến sĩ.

31
00:03:24,661 --> 00:03:28,101
‎và cố vấn của tôi đã cho tôi
‎chìa khóa sử dụng thiết bị.

32
00:03:28,701 --> 00:03:32,301
‎Và sau khi quan sát vài lần
‎ngôi sao 51 Peg,

33
00:03:32,501 --> 00:03:35,101
‎tôi nhận thấy có gì đang diễn ra trên đó.

34
00:03:36,741 --> 00:03:39,101
‎Nói thật, lúc đó tôi chỉ hoảng hốt thôi.

35
00:03:40,141 --> 00:03:42,901
‎Tôi nghĩ có gì đó không ổn với thiết bị.

36
00:03:44,141 --> 00:03:48,141
‎Tôi càng muốn hiểu thì càng thấy vô lý.

37
00:03:49,661 --> 00:03:53,061
‎Cho đến khi tôi bị thuyết phục
‎rằng đó là một hành tinh.

38
00:03:58,501 --> 00:04:00,261
‎Đó hẳn là một hành tinh.

39
00:04:02,461 --> 00:04:03,941
‎Có thể là Sao Mộc

40
00:04:04,621 --> 00:04:05,741
‎Tuyệt thật.

41
00:04:12,061 --> 00:04:15,301
‎Các hành tinh xa xôi không thể thấy
‎qua kính viễn vọng

42
00:04:15,941 --> 00:04:17,980
‎vì chúng không phát ra ánh sáng.

43
00:04:21,221 --> 00:04:23,901
‎Nhưng nếu một hành tinh
‎lướt qua một ngôi sao,

44
00:04:25,261 --> 00:04:27,061
‎nó sẽ tạo ra một cái bóng nhỏ,

45
00:04:27,541 --> 00:04:30,421
‎và làm giảm một chút độ sáng của ngôi sao.

46
00:04:32,941 --> 00:04:35,901
‎Khi các nhà thiên văn  học phát hiện ra
‎sự sụt giảm ánh sáng này,

47
00:04:36,141 --> 00:04:38,501
‎họ đã tìm thấy một hành tinh mới.

48
00:04:41,941 --> 00:04:43,061
‎Chào mọi người.

49
00:04:44,061 --> 00:04:46,221
‎Kính viễn vọng đang hướng vào đây.

50
00:04:46,301 --> 00:04:48,221
‎Đây là hình ảnh ngay bây giờ.

51
00:04:49,261 --> 00:04:52,581
‎Ở giữa, bạn có thể thấy mục tiêu
‎chúng tôi đang quan sát.

52
00:04:52,741 --> 00:04:56,701
‎Ta sẽ phân tích toàn bộ vùng này,
‎rồi xử lý dữ liệu,

53
00:04:56,781 --> 00:05:00,501
‎và nếu may mắn,
‎bạn sẽ phát hiện ra thứ này.

54
00:05:00,581 --> 00:05:03,101
‎Dòng chảy có sự sụt giảm nhẹ

55
00:05:03,301 --> 00:05:06,781
‎và nó cho biết rằng
‎có một hành tinh quay quanh ngôi sao đó.

56
00:05:10,981 --> 00:05:14,101
‎Chúng ta biết có rất nhiều hành tinh
‎trong vũ trụ.

57
00:05:17,741 --> 00:05:21,421
‎Hẳn phải có vô số sự sống khác nhau.

58
00:05:22,301 --> 00:05:27,541
‎Hãy hình dung đây là Trái Đất.

59
00:05:28,141 --> 00:05:33,421
‎Hãy tưởng tượng một mét
‎tương ứng với 20 năm ánh sáng.

60
00:05:33,861 --> 00:05:37,061
‎Vậy, hai mét là 40 năm ánh sáng.

61
00:05:37,141 --> 00:05:42,221
‎Đây là nơi bạn thấy 51 Peg,
‎là nơi hành tinh đầu tiên được phát hiện.

62
00:05:44,021 --> 00:05:46,941
‎Mỗi chiếc đèn nhỏ này
‎tượng trưng cho một ngôi sao

63
00:05:47,021 --> 00:05:48,861
‎là nơi một hành tinh được tìm thấy.

64
00:05:51,461 --> 00:05:53,021
‎Trong vài năm sau đó,

65
00:05:53,501 --> 00:05:55,701
‎các hành tinh xuất hiện ở khắp nơi.

66
00:05:57,421 --> 00:05:59,661
‎Hành tinh, hành tinh ở khắp mọi nơi.

67
00:06:03,381 --> 00:06:04,941
‎Trông khá tuyệt đấy nhỉ.

68
00:06:06,261 --> 00:06:08,501
‎Một chân trời đầy sao và hành tinh...

69
00:06:09,501 --> 00:06:10,421
‎xung quanh.

70
00:06:16,941 --> 00:06:21,581
‎Các hành tinh nằm ngoài Hệ Mặt Trời
‎của chúng ta được gọi là ngoại hành tinh.

71
00:06:26,541 --> 00:06:30,301
‎Các nhà thiên văn học
‎đã tìm thấy hơn 4.000 hành tinh.

72
00:06:31,141 --> 00:06:32,901
‎Và họ vẫn tiếp tục tìm thêm.

73
00:06:41,141 --> 00:06:46,301
‎Giờ họ tin rằng có ít nhất một hành tinh
‎cho mỗi ngôi sao trong vũ trụ.

74
00:06:48,941 --> 00:06:55,021
‎Nghĩa là có hàng tỷ tỷ ngoại hành tinh
‎nằm ngoài Hệ Mặt Trời.

75
00:07:00,141 --> 00:07:03,621
‎Hơn cả cát bụi trên Trái Đất.

76
00:07:05,861 --> 00:07:10,261
‎Một bức tranh vĩ đại
‎cho sự tiến hóa của sự sống.

77
00:07:18,261 --> 00:07:20,781
‎Khoảng cách là không tưởng.

78
00:07:22,741 --> 00:07:26,461
‎Các ngoại hành tinh gần nhất
‎cách chúng ta hàng nghìn tỷ cây số.

79
00:07:29,901 --> 00:07:34,661
‎Nhưng chúng đều chịu tác động
‎của cùng một lực nâng đỡ Trái Đất.

80
00:07:37,221 --> 00:07:38,101
‎Trọng lực.

81
00:07:46,261 --> 00:07:49,541
‎Hãy tưởng tượng một thế giới
‎lớn gấp đôi Trái Đất,

82
00:07:50,461 --> 00:07:52,301
‎với trọng lực gấp đôi.

83
00:07:56,061 --> 00:07:58,381
‎Đây là Atlas.

84
00:08:03,181 --> 00:08:06,381
‎Làm thế nào để thích nghi
‎với một thế giới như vậy?

85
00:08:17,941 --> 00:08:21,541
‎Trọng lực giữ thảm thực vật
‎trên bề mặt hành tinh.

86
00:08:24,141 --> 00:08:27,541
‎Thế nhưng hạt giống
‎có thể bay lơ lửng trên trời.

87
00:08:29,661 --> 00:08:32,621
‎Đó là vì trọng lực ở đây rất mạnh.

88
00:08:33,141 --> 00:08:36,101
‎Phân tử không khí bị nén chặt với nhau.

89
00:08:38,301 --> 00:08:42,861
‎Tạo ra một bầu không khí nổi dày đặc
‎cho hạt trôi qua.

90
00:08:53,541 --> 00:08:55,101
‎Và ở đâu có hạt giống...

91
00:08:56,141 --> 00:08:58,021
‎ở đó có chim ăn cỏ.

92
00:09:03,141 --> 00:09:06,301
‎Động vật ăn cỏ khổng lồ với sáu cánh

93
00:09:07,141 --> 00:09:09,621
‎để bay trong bầu không khí dày đặc.

94
00:09:21,221 --> 00:09:22,821
‎Do trọng lực lớn hơn,

95
00:09:23,461 --> 00:09:26,141
‎chúng nặng gấp đôi
‎so với khi ở trên Trái Đất.

96
00:09:29,461 --> 00:09:31,901
‎Nhưng chúng không rơi từ trên trời xuống.

97
00:09:32,341 --> 00:09:36,501
‎Khí quyển đủ dày
‎để giữ cho chúng ở trên không.

98
00:09:43,741 --> 00:09:46,021
‎Dù là ở Atlas hay trên Trái Đất,

99
00:09:46,701 --> 00:09:50,821
‎việc bay luôn là trận chiến
‎chống lại trọng lực.

100
00:09:53,981 --> 00:09:57,341
‎HỒ GRADA, Ý

101
00:09:59,341 --> 00:10:02,941
‎Có thể nói tôi có một mối quan hệ
‎khá phức tạp với trọng lực.

102
00:10:04,701 --> 00:10:07,301
‎Bạn cảm nhận được
‎nó là một lực kéo bạn xuống

103
00:10:07,381 --> 00:10:08,821
‎khi bạn vất vả leo lên.

104
00:10:11,941 --> 00:10:15,301
‎Nhưng cuối cùng,
‎ước mơ của tôi luôn là có thể bay.

105
00:10:23,581 --> 00:10:27,621
‎Điều tôi thích nhất về dù lượn
‎là nó rất đơn giản và trực quan.

106
00:10:28,061 --> 00:10:29,461
‎Chỉ có bạn và bầu trời.

107
00:10:32,061 --> 00:10:34,661
‎Giống như chim ăn cỏ trên Atlas,

108
00:10:35,141 --> 00:10:38,301
‎vận động viên dù lượn sử dụng cánh
‎để tạo ra lực nâng.

109
00:10:42,021 --> 00:10:44,981
‎Nhưng khí quyển trên Trái Đất
‎không dày đặc bằng...

110
00:10:46,661 --> 00:10:49,701
‎nên cần nỗ lực hơn để bay trên không.

111
00:10:54,101 --> 00:10:56,581
‎Hầu hết mọi người không coi không khí
‎là vật chất.

112
00:10:58,541 --> 00:11:00,141
‎Nhưng với tôi, khi bay,

113
00:11:00,581 --> 00:11:04,021
‎tôi thấy không khí như dòng chảy
‎lên xuống các thung lũng

114
00:11:04,261 --> 00:11:05,341
‎dọc theo rặng núi.

115
00:11:08,741 --> 00:11:12,061
‎Sẽ rất kỳ quặc nếu bay
‎trong khí quyển dày đặc.

116
00:11:13,061 --> 00:11:16,701
‎Bạn có thể lượn lờ như vậy mãi
‎một cách dễ dàng.

117
00:11:20,141 --> 00:11:24,181
‎Cách tốt nhất để bay được lên cao
‎là tìm một luồng khí đi lên

118
00:11:25,061 --> 00:11:26,901
‎gọi là cột nhiệt.

119
00:11:29,141 --> 00:11:33,501
‎Việc gặp cột nhiệt rất giống với khi
‎bạn ở trong thang máy và nó di chuyển.

120
00:11:36,541 --> 00:11:38,101
‎Bạn cảm thấy bị đẩy lên.

121
00:11:38,181 --> 00:11:39,621
‎Đúng rồi!

122
00:11:43,741 --> 00:11:45,941
‎Sức mạnh của tự nhiên kéo tôi lên.

123
00:11:50,061 --> 00:11:52,861
‎Khi tôi bay và thấy một con chim
‎bay vòng quanh,

124
00:11:52,941 --> 00:11:54,581
‎nghĩa là có cột nhiệt ở đó.

125
00:11:55,701 --> 00:11:57,861
‎Nên bọn tôi luôn tìm chúng.

126
00:12:02,341 --> 00:12:06,021
‎Bạn có thể cảm nhận sự cân bằng
‎giữa trọng lực kéo bạn xuống

127
00:12:06,101 --> 00:12:07,661
‎và không khí nâng bạn lên.

128
00:12:08,341 --> 00:12:10,821
‎Sau đó, bạn có thể dùng sức nặng cơ thể

129
00:12:10,901 --> 00:12:13,861
‎để tăng tốc và dùng tốc độ đó
‎tạo thêm năng lượng

130
00:12:14,461 --> 00:12:16,181
‎và bạn như trôi trong không khí.

131
00:12:34,701 --> 00:12:38,341
‎Trọng lực trên Trái Đất
‎có thể yếu Atlas...

132
00:12:39,141 --> 00:12:42,701
‎nhưng khí quyển mỏng hơn
‎nghĩa là có ít lực nổi hơn.

133
00:12:45,261 --> 00:12:48,421
‎Nên cuối cùng, mọi thứ đều rơi xuống.

134
00:13:02,021 --> 00:13:05,061
‎MẬT ĐỘ KHÍ QUYỂN

135
00:13:10,741 --> 00:13:14,421
‎Ở Atlas, chim ăn cỏ
‎không bao giờ phải hạ cánh.

136
00:13:18,861 --> 00:13:22,421
‎Cánh trước và sau của chúng
‎dùng để đổi hướng và tạo lực đẩy.

137
00:13:25,541 --> 00:13:28,301
‎Cánh giữa dài dùng để đón những cột nhiệt.

138
00:13:32,101 --> 00:13:33,741
‎Khí quyển đủ dày

139
00:13:34,381 --> 00:13:38,341
‎để chúng bất chấp trọng lượng của mình

140
00:13:38,901 --> 00:13:40,101
‎sống mãi trên trời.

141
00:13:45,141 --> 00:13:48,101
‎Nhưng cuộc sống
‎không phải lúc nào cũng bình yên.

142
00:13:50,661 --> 00:13:54,781
‎Như trên Trái đất, thú ăn cỏ
‎thu hút những kẻ săn mồi.

143
00:13:57,541 --> 00:14:02,021
‎Dùng vi khuẩn sản sinh khí hydro
‎để bơm vào túi khí,

144
00:14:02,461 --> 00:14:04,421
‎chúng sẽ bay lên bầu trời.

145
00:14:15,021 --> 00:14:18,021
‎Nếu chỉ một mình, chúng không phải
‎là đối thủ của con mồi...

146
00:14:20,461 --> 00:14:22,341
‎nên chúng săn theo bầy đàn...

147
00:14:24,421 --> 00:14:27,821
‎chờ một chim ăn cỏ lạc khỏi đàn

148
00:14:38,501 --> 00:14:41,941
‎Mục tiêu rơi vào tầm ngắm,
‎chúng phóng ra khí ga...

149
00:14:44,461 --> 00:14:46,261
‎và tấn công từ phía trên.

150
00:14:56,981 --> 00:14:59,101
‎Kẻ săn mồi nhanh nhất trên Trái đất

151
00:14:59,181 --> 00:15:01,221
‎cũng sử dụng chiến thuật tương tự.

152
00:15:04,661 --> 00:15:06,621
‎Điều tôi thích ở chim ưng

153
00:15:07,181 --> 00:15:11,221
‎là bản năng săn mồi của chúng
‎cùng với yếu tố tốc độ.

154
00:15:16,341 --> 00:15:18,381
‎Và cách chúng dùng tốc độ làm lợi thế.

155
00:15:24,061 --> 00:15:27,261
‎Chỉ ngắm kẻ săn mồi hàng đầu
‎làm việc thôi...

156
00:15:31,541 --> 00:15:33,301
‎cũng thật hoàn mỹ.

157
00:15:35,821 --> 00:15:40,101
‎THUNG LŨNG WIND RIVER
‎WYOMING, MỸ

158
00:15:43,741 --> 00:15:46,621
‎Hiện tại tôi có khoảng 30 con chim.

159
00:15:47,461 --> 00:15:49,341
‎Mỗi con chim có một tính cách.

160
00:15:50,741 --> 00:15:52,261
‎Điều tôi thích ở chim ưng

161
00:15:52,341 --> 00:15:55,701
‎là cách mà sự tiến hóa
‎đã tạo ra một cá thể hoàn hảo.

162
00:16:05,341 --> 00:16:07,741
‎Tôi cảm thấy có sự kết nối với chúng.

163
00:16:07,821 --> 00:16:09,421
‎Về phần tôi thì là vậy.

164
00:16:09,941 --> 00:16:13,901
‎Chắc chúng không nghĩ vậy
‎nhưng chúng coi tôi như một phần của đội.

165
00:16:16,581 --> 00:16:22,021
‎Vahe Alversdian huấn luyện
‎chim ưng nuôi nhốt cách săn mồi.

166
00:16:27,341 --> 00:16:29,261
‎Chúng được lập trình di truyền

167
00:16:29,341 --> 00:16:31,661
‎để trở thành những kẻ săn mồi hàng đầu.

168
00:16:34,461 --> 00:16:38,621
‎Việc người nuôi làm
‎là cố gắng đánh thức bản năng săn mồi đó.

169
00:16:47,301 --> 00:16:49,341
‎Huấn luyện dùng mồi nhử là bước đầu.

170
00:16:49,421 --> 00:16:50,381
‎Cố lên, anh bạn!

171
00:16:54,661 --> 00:16:56,781
‎Tôi muốn đặt mồi nhử trước con chim,

172
00:16:57,581 --> 00:17:00,101
‎và khiến nó phối hợp giữa chân và mắt...

173
00:17:00,861 --> 00:17:03,061
‎phi móng ra như thể nó sẽ bắt lấy.

174
00:17:03,941 --> 00:17:06,941
‎Khi điều đó xảy ra,
‎tôi cố kéo mồi ra khỏi con chim

175
00:17:07,501 --> 00:17:10,380
‎để nó bay lên trời và lặp lại lần nữa.

176
00:17:11,301 --> 00:17:14,821
‎Tôi muốn thấy con chim đó phi xuống
‎thẳng đứng nhất có thể.

177
00:17:18,541 --> 00:17:22,021
‎Đó là điều mà sau này nó sẽ áp dụng
‎vào những cuộc săn bắt.

178
00:17:30,461 --> 00:17:35,021
‎Khi chim ưng sẵn sàng,
‎Vahe tung ra một con mồi:

179
00:17:36,621 --> 00:17:38,061
‎một con chim bồ câu đua.

180
00:17:41,261 --> 00:17:44,221
‎Chim ưng không theo kịp
‎chim bồ câu khi rượt đuổi,

181
00:17:45,381 --> 00:17:47,581
‎nên tốt nhất là thả rơi mình xuống...

182
00:17:48,301 --> 00:17:49,621
‎nhờ trọng lực.

183
00:17:56,141 --> 00:17:58,381
‎Khi con chim nghĩ rằng nó có lợi thế,

184
00:17:59,581 --> 00:18:01,301
‎đó là lúc cánh nó khép lại.

185
00:18:04,661 --> 00:18:07,421
‎Chúng thu lại thành hình giọt nước nhỏ...

186
00:18:09,061 --> 00:18:10,421
‎từ trên trời rơi xuống.

187
00:18:12,461 --> 00:18:14,901
‎Động năng khi chim ưng đâm vào bồ câu

188
00:18:16,141 --> 00:18:19,581
‎sẽ như khi bạn bị trúng đạn đại bác.

189
00:18:27,461 --> 00:18:30,501
‎Trong huấn luyện,
‎chim bồ câu luôn chạy thoát,

190
00:18:31,581 --> 00:18:34,981
‎vì chim ưng được dạy lao xuống
‎từ độ cao dưới ba trăm mét.

191
00:18:38,541 --> 00:18:39,981
‎Khi đi săn thực tế,

192
00:18:40,661 --> 00:18:42,541
‎nó sẽ lao từ độ cao lớn hơn...

193
00:18:44,301 --> 00:18:45,461
‎tới mức chết người.

194
00:18:51,541 --> 00:18:55,141
‎GIA TỐC TRỌNG TRƯỜNG

195
00:19:06,461 --> 00:19:08,701
‎Những kẻ săn mồi hành động.

196
00:19:23,861 --> 00:19:25,621
‎Chúng mở cánh ra

197
00:19:25,701 --> 00:19:26,901
‎để tạo ra lực hãm...

198
00:19:28,981 --> 00:19:31,221
‎làm chim ăn cỏ chao đảo

199
00:19:31,301 --> 00:19:33,701
‎để ăn trọn nó trên mặt đất.

200
00:19:42,741 --> 00:19:46,621
‎Nhưng bầy này quá nhỏ để hạ gục
‎một con quái vật to lớn như vậy.

201
00:19:53,861 --> 00:19:55,501
‎Hôm nay, chúng sẽ bị đói.

202
00:20:07,941 --> 00:20:10,901
‎chim ăn cỏ đạt tới độ cao an toàn...

203
00:20:12,541 --> 00:20:13,701
‎để hồi phục.

204
00:20:19,461 --> 00:20:23,261
‎Nhưng vì là con cái với khả năng sinh sản,
‎nó có bạn đồng hành.

205
00:20:25,701 --> 00:20:29,381
‎chim ăn cỏ đực,
‎đấu tranh để được chọn làm bạn đời.

206
00:20:36,741 --> 00:20:39,701
‎Cái đuôi quá khổ của chúng là một bất lợi,

207
00:20:40,741 --> 00:20:42,221
‎khiến chúng khó bay hơn.

208
00:20:43,661 --> 00:20:44,941
‎Nhưng với con cái,

209
00:20:45,301 --> 00:20:47,461
‎dó là dấu hiệu của sức sống.

210
00:20:51,541 --> 00:20:56,821
‎Kẻ đầu tiên tiếp cận cô ta
‎sẽ được giao phối và truyền gen cho cô.

211
00:21:04,741 --> 00:21:07,461
‎Nguyên tắc tương tự
‎được áp dụng trên Trái đất.

212
00:21:08,861 --> 00:21:10,381
‎Dù là ở trên trời

213
00:21:11,301 --> 00:21:12,621
‎hay ở dưới đất.

214
00:21:15,941 --> 00:21:18,621
‎Con đực tranh giành quyền được giao phối.

215
00:21:24,061 --> 00:21:27,621
‎Tôi nghĩ khi mọi người ngồi nhà
‎xem côn trùng trên vô tuyến,

216
00:21:27,701 --> 00:21:30,421
‎họ tưởng tượng người quay phim
‎ngồi trong rừng,

217
00:21:30,781 --> 00:21:35,901
‎trên một con sông hay trong hàng rào,
‎đợi con bọ đi qua

218
00:21:35,981 --> 00:21:39,621
‎và sinh sản hoặc đánh nhau trước ống kính.

219
00:21:42,141 --> 00:21:43,461
‎Không phải như vậy.

220
00:21:45,261 --> 00:21:48,821
‎DÃY ĐỒI COTSWOLDS, ANH

221
00:21:48,901 --> 00:21:54,101
‎Đây là nhà kho cũ kỹ trong khuôn viên
‎nhà bố mẹ tôi ở ngay kia.

222
00:21:55,661 --> 00:21:58,701
‎Lợi thế lớn khi có một nơi
‎ngay sát nhà bố mẹ:

223
00:21:58,781 --> 00:22:02,901
‎bạn sẽ có bữa tối thịnh soạn
‎và trà suốt cả ngày.

224
00:22:03,901 --> 00:22:05,661
‎Đến xem bọn con làm gì này.

225
00:22:06,381 --> 00:22:07,221
‎Ôi trời.

226
00:22:08,821 --> 00:22:10,221
‎Chúng là con gì vậy?

227
00:22:10,341 --> 00:22:12,021
‎Chúng là kiến vương.

228
00:22:13,741 --> 00:22:15,301
‎Con đực có cặp sừng to.

229
00:22:15,381 --> 00:22:18,621
‎Con cái thì không.
‎Đó là hình thức chọn lọc giới tính

230
00:22:18,701 --> 00:22:22,741
‎bởi vì con cái thích con đực có sừng lớn.

231
00:22:24,341 --> 00:22:25,621
‎Nên mỗi lần giao phối,

232
00:22:25,701 --> 00:22:28,981
‎chúng sẽ giao phối
‎với con có sừng lớn hơn một chút

233
00:22:29,061 --> 00:22:30,781
‎so với con lần trước nó thấy,

234
00:22:30,861 --> 00:22:33,621
‎và do đó, con đực đó truyền gen của nó.

235
00:22:34,341 --> 00:22:37,421
‎Nên qua nhiều thế hệ, sừng sẽ to hơn.

236
00:22:39,301 --> 00:22:43,541
‎- Nơi nào cụ thể không?
‎- Trên khúc gỗ đối diện với con đực kia.

237
00:22:44,461 --> 00:22:46,061
‎Đây rồi. Chúng đánh luôn.

238
00:22:49,861 --> 00:22:52,101
‎Những cái sừng của con đực

239
00:22:52,261 --> 00:22:54,821
‎giống như cái đuôi của chim ăn cỏ đực.

240
00:22:57,861 --> 00:23:00,301
‎Chúng đã tiến hóa để cạnh tranh tình dục.

241
00:23:21,221 --> 00:23:22,941
‎Con thắng thế hơn lại thắng.

242
00:23:28,461 --> 00:23:32,061
‎Cảnh đó đẹp lắm. Là cảnh ta muốn,
‎cảnh tiến vào trong con cái.

243
00:23:35,661 --> 00:23:36,781
‎Một, hai, ba.

244
00:23:37,981 --> 00:23:39,141
‎- Được chứ?
‎- Ừ.

245
00:23:39,821 --> 00:23:40,781
‎- Phải.
‎- Đúng.

246
00:23:41,501 --> 00:23:42,701
‎- Anh cho nó vào à?
‎- Ừ.

247
00:23:48,021 --> 00:23:51,781
‎Con đực không phải lúc nào cũng chiến đấu
‎để giành bạn tình.

248
00:23:53,261 --> 00:23:57,341
‎Đôi khi chỉ cần thể hiện sức mạnh
‎của chúng là đủ.

249
00:24:00,541 --> 00:24:02,541
‎Tao sẽ đặt con đực trước mặt mày.

250
00:24:02,621 --> 00:24:04,381
‎Nó đi từ bên phải kìa.

251
00:24:06,501 --> 00:24:08,101
‎Nó bay mất rồi.

252
00:24:09,221 --> 00:24:11,581
‎Đây là ruồi mắt cuống.

253
00:24:14,781 --> 00:24:17,101
‎Ruồi mắt cuống là một loài tuyệt vời.

254
00:24:17,541 --> 00:24:21,301
‎Nó trông giống như một con kiến
‎với đôi mắt to ở hai cuống.

255
00:24:22,701 --> 00:24:24,501
‎Cả con đực và con cái

256
00:24:24,581 --> 00:24:26,381
‎đều có mắt ở cuối cuống,

257
00:24:26,461 --> 00:24:29,381
‎nhưng con đực có cuống mắt
‎dài hơn con cái nhiều.

258
00:24:32,101 --> 00:24:34,541
‎Những con đực với cuống mắt dài

259
00:24:34,981 --> 00:24:36,221
‎sẽ tiến tới con khác

260
00:24:36,301 --> 00:24:38,501
‎và chúng sẽ kiểu như nhảy múa.

261
00:24:44,661 --> 00:24:46,021
‎Và chúng sẽ phán đoán

262
00:24:46,101 --> 00:24:48,941
‎xem ai trong chúng có cuống mắt to hơn.

263
00:24:51,101 --> 00:24:52,661
‎Đây rồi. Trận chiến đây!

264
00:24:57,581 --> 00:25:00,941
‎Con chiến thắng sẽ đứng vững
‎và con thua sẽ chùn bước.

265
00:25:03,301 --> 00:25:07,901
‎Con chiến thắng sẽ được tiếp cận
‎với con cái và có thể phối giống,

266
00:25:08,301 --> 00:25:11,021
‎và nhờ đó truyền lại gen di truyền của nó,

267
00:25:11,101 --> 00:25:14,101
‎bao gồm cả cặp cuống mắt dài.

268
00:25:15,741 --> 00:25:17,621
‎- Tuyệt! Được rồi.
‎- Quay chứ?

269
00:25:18,221 --> 00:25:19,421
‎Thật tuyệt vời.

270
00:25:25,181 --> 00:25:27,941
‎Thường thì trong một giây thôi.
‎Tuyệt quá.

271
00:25:34,941 --> 00:25:38,901
‎Tại sao con ruồi đực lại cố gắng
‎có những cái cuống khổng lồ này?

272
00:25:39,461 --> 00:25:43,101
‎Ý đồ của chúng là muốn ra hiệu rõ ràng
‎tới con cái

273
00:25:43,181 --> 00:25:44,381
‎rằng chúng có thể

274
00:25:44,741 --> 00:25:49,541
‎tạo ra nguồn năng lượng to lớn
‎cho cái cuống, một thứ thực sự thừa thãi.

275
00:25:51,741 --> 00:25:53,461
‎Và nếu vẫn có thể tồn tại,

276
00:25:53,541 --> 00:25:57,101
‎nếu tiếp tục bay và sống
‎mà không bị săn bắt,

277
00:25:57,501 --> 00:26:01,861
‎và vẫn có cặp cuống to tướng vô dụng
‎chĩa ra từ đầu,

278
00:26:01,941 --> 00:26:04,901
‎thì nó sẽ là một con phù hợp
‎để phối giống.

279
00:26:19,061 --> 00:26:20,301
‎Tại Atlas,

280
00:26:20,381 --> 00:26:26,101
‎cái đuôi dài của chim ăn cỏ đực
‎cho thấy nó là lựa chọn lý tưởng...

281
00:26:28,341 --> 00:26:30,901
‎để làm cha của thế hệ sau.

282
00:26:37,741 --> 00:26:41,061
‎Nhưng người mẹ
‎không thể đẻ trứng ở trên trời.

283
00:26:46,981 --> 00:26:48,821
‎Vậy là nó đáp xuống đất liền.

284
00:26:53,141 --> 00:26:58,021
‎Vì trọng lực, con cái quá nặng
‎để tự nâng lại mình lên trời.

285
00:27:04,141 --> 00:27:08,101
‎Để tạo ra sự sống mới,
‎nó phải hi sinh mạng sống của chính mình.

286
00:27:22,141 --> 00:27:25,781
‎Những đứa trẻ lớn lên
‎gần nơi mẹ chúng chết.

287
00:27:29,341 --> 00:27:33,101
‎Giờ chúng cần bay khỏi mặt đất
‎và lên không trung.

288
00:27:41,581 --> 00:27:44,181
‎Nhưng lũ ăn xác đang rình rập.

289
00:27:45,781 --> 00:27:47,381
‎Những sinh vật không xương,

290
00:27:47,861 --> 00:27:50,421
‎vì thế mà không có hình dạng.

291
00:27:55,941 --> 00:28:00,221
‎Chúng giết con mồi bằng cách
‎bao bọc và phân hủy con mồi.

292
00:28:10,941 --> 00:28:17,261
‎Nhưng con chim ăn cỏ mới sinh
‎đã gặp nguy hiểm tới tính mạng.

293
00:28:20,861 --> 00:28:24,021
‎Và giờ thì không còn cách nào khác.

294
00:28:38,941 --> 00:28:42,501
‎SA MẠC KALAHARI, NAM PHI

295
00:28:48,221 --> 00:28:49,581
‎Mỗi ngày trên Trái Đất,

296
00:28:49,741 --> 00:28:53,021
‎động vật con phải vượt qua
‎những khó khăn khủng khiếp,

297
00:28:53,581 --> 00:28:55,021
‎nếu chúng muốn sống sót.

298
00:28:59,221 --> 00:29:03,781
‎Sáu mươi phần trăm số con chồn đất
‎không sống nổi qua ngày đầu đời.

299
00:29:06,341 --> 00:29:08,941
‎Với một con chồn đất con,
‎giai đoạn đầu đời,

300
00:29:09,421 --> 00:29:11,861
‎có rất nhiều nguy hiểm rình rập.

301
00:29:12,701 --> 00:29:16,301
‎Chúng rất yếu đuối trong nhiều tháng đầu
‎sau khi sinh.

302
00:29:19,861 --> 00:29:23,661
‎Đặc biệt là một hoặc hai tháng đầu
‎sau khi chúng chui ra từ hang.

303
00:29:25,941 --> 00:29:29,541
‎Kẻ săn mồi ở khắp nơi
‎và là mối nguy hiểm thường trực

304
00:29:34,941 --> 00:29:36,381
‎Khu vực này có rắn...

305
00:29:37,741 --> 00:29:40,021
‎thứ sẽ ăn thịt chồn đất con.

306
00:30:03,421 --> 00:30:06,301
‎Một con chồn đất con
‎sẽ an toàn trong một nhóm,

307
00:30:07,421 --> 00:30:10,301
‎nhưng nếu tụt lại phía sau,
‎nó sẽ dễ bị tấn công.

308
00:30:15,861 --> 00:30:18,621
‎Bọ cạp là mối đe dọa thường trực.

309
00:30:24,581 --> 00:30:27,421
‎Những con nhỏ tuổi
‎không có khả năng tự vệ,

310
00:30:27,901 --> 00:30:31,141
‎và hoàn toàn không biết gì
‎về việc đối phó với bọ cạp.

311
00:30:34,261 --> 00:30:36,741
‎Nhưng chúng không thể tránh mãi được.

312
00:30:38,701 --> 00:30:42,061
‎Cuối cùng chúng sẽ phải học
‎cách hóa giải mối đe dọa.

313
00:30:49,541 --> 00:30:53,021
‎Lần đầu tiên một con chồn đất con
‎đối mặt với một con bọ cạp

314
00:30:53,101 --> 00:30:54,621
‎và nó phải tự đối phó...

315
00:30:56,661 --> 00:30:59,021
‎hẳn là một cuộc chạm trán kinh hoàng.

316
00:31:00,821 --> 00:31:03,381
‎Quả là thời khắc quyết định.

317
00:31:28,141 --> 00:31:32,301
‎Đó là một nghi lễ trưởng thành thực sự,
‎vì một khi chúng tự làm được,

318
00:31:33,301 --> 00:31:36,341
‎thì chúng đã ở giai đoạn
‎mà chúng có thể tự kiếm ăn

319
00:31:36,421 --> 00:31:39,301
‎và trở nên tự lập
‎và là một thành viên hữu ích.

320
00:31:41,061 --> 00:31:45,341
‎Chúng đã thực sự thoát được sự yếu đuối
‎của chồn đất con

321
00:31:45,421 --> 00:31:48,421
‎và trở thành một sinh vật trưởng thành.

322
00:31:57,621 --> 00:32:00,981
‎Đó là một bước tiến
‎trên con đường trưởng thành,

323
00:32:01,061 --> 00:32:03,821
‎nhưng chặng đường tiếp theo
‎không phải dễ dàng.

324
00:32:05,581 --> 00:32:07,701
‎Có rất nhiều mối đe dọa ngoài kia

325
00:32:07,781 --> 00:32:11,101
‎và nó sẽ phải tiếp tục học hỏi
‎để trưởng thành hơn.

326
00:32:23,261 --> 00:32:25,901
‎Nếu những con chim ăn cỏ
‎muốn trưởng thành,

327
00:32:27,341 --> 00:32:28,821
‎chúng không có lựa chọn.

328
00:32:31,341 --> 00:32:33,061
‎Đến lúc bay rồi.

329
00:33:03,461 --> 00:33:06,181
‎Ngay cả khi trên trời,
‎chúng vẫn không an toàn.

330
00:33:14,181 --> 00:33:15,341
‎Tại Atlas,

331
00:33:15,741 --> 00:33:18,301
‎sinh tồn là một trò chơi may rủi.

332
00:33:27,141 --> 00:33:31,101
‎Cuộc sống tiếp diễn
‎từ thế hệ này sang thế hệ khác.

333
00:33:34,661 --> 00:33:36,221
‎Ít nhất là lúc này.

334
00:33:41,661 --> 00:33:46,741
‎Trọng lực mạnh của Atlas
‎dễ gây ra va chạm với tiểu hành tinh.

335
00:33:55,141 --> 00:33:57,461
‎Hầu hết bị đốt cháy trên khí quyển.

336
00:33:59,301 --> 00:34:02,981
‎Nhưng mối đe dọa ở đây
‎là sẽ có thứ gì đó đủ lớn để vượt qua...

337
00:34:05,181 --> 00:34:08,341
‎và tái lập cuộc sống trên hành tinh này.

338
00:34:18,541 --> 00:34:21,421
‎Vì trọng lực trên Trái Đất
‎yếu hơn so với Atlas,

339
00:34:21,861 --> 00:34:23,981
‎ta ít bị thiên thạch tấn công hơn.

340
00:34:27,341 --> 00:34:31,260
‎Nhưng khi xảy ra,
‎chúng có thể là thảm họa.

341
00:34:36,461 --> 00:34:38,660
‎Đây là bán đảo Yucatán.

342
00:34:42,501 --> 00:34:46,220
‎Bảy mươi ngàn kilomet vuông
‎rừng nhiệt đới.

343
00:34:49,141 --> 00:34:54,501
‎Nhưng ẩn trong rừng là vô số hố sụt
‎được gọi là hố tự nhiên.

344
00:34:55,581 --> 00:34:59,341
‎BÁN ĐẢO YUCATÁN, MÊ-XI-CÔ

345
00:35:08,061 --> 00:35:12,301
‎Đây là lối vào
‎các hệ thống hang động ngầm rộng lớn.

346
00:35:15,061 --> 00:35:18,381
‎Không có sông hoặc suối
‎trên bề mặt bán đảo,

347
00:35:19,341 --> 00:35:23,061
‎nên nguồn nước duy nhất
‎là trong các hang động dưới lòng đất.

348
00:35:30,101 --> 00:35:34,021
‎Nhưng điều thực sự thú vị
‎là vị trí của những chiếc hố sụt này.

349
00:35:34,421 --> 00:35:39,461
‎Mặc dù có khoảng trên 10.000 hố sụt
‎trên khắp bán đảo,

350
00:35:40,301 --> 00:35:42,021
‎ở phía tây bắc...

351
00:35:45,501 --> 00:35:49,901
‎chúng xuất hiện
‎trong một vùng bán nguyệt rất rõ ràng.

352
00:35:50,181 --> 00:35:54,461
‎Nếu chúng ta đi theo vòng bán nguyệt đó
‎ra vịnh Mê-xi-cô...

353
00:35:57,901 --> 00:36:02,821
‎ta có một vòng tròn hoàn chỉnh
‎đánh dấu những gì người ta mong đợi

354
00:36:02,901 --> 00:36:05,701
‎từ rìa của một miệng hố
‎va chạm thiên thạch.

355
00:36:07,821 --> 00:36:10,021
‎Sáu mươi lăm triệu năm trước,

356
00:36:10,101 --> 00:36:13,701
‎trọng lực hút một tiểu hành tinh
‎vào hệ mặt trời của chúng ta.

357
00:36:16,581 --> 00:36:18,541
‎Nó va vào hành tinh của ta,

358
00:36:18,941 --> 00:36:22,741
‎gây ra sự tuyệt chủng
‎của bảy mươi lăm phần trăm sự sống.

359
00:36:33,941 --> 00:36:37,341
‎Vụ va chạm đã tạo ra đủ các mảnh vỡ

360
00:36:38,221 --> 00:36:41,101
‎để ngăn chặn ánh sáng mặt trời
‎trong hai năm.

361
00:36:44,541 --> 00:36:47,501
‎Một thế giới chìm trong bóng tối.

362
00:36:48,701 --> 00:36:50,021
‎Không gì có thể giống.

363
00:36:54,301 --> 00:36:56,221
‎Điều này sẽ xảy ra trên Atlas...

364
00:36:56,701 --> 00:36:59,301
‎nếu một tiểu hành tinh đủ lớn đâm vào.

365
00:37:01,181 --> 00:37:04,301
‎Hố tự nhiên là nơi khó tồn tại...

366
00:37:06,341 --> 00:37:10,021
‎giống như Trái đất cách đây 65 triệu năm.

367
00:37:12,261 --> 00:37:17,021
‎Một loài cần những đặc tính gì để sống sót
‎sau một cuộc tuyệt chủng?

368
00:37:27,861 --> 00:37:28,821
‎Có ai đó trong này.

369
00:37:39,661 --> 00:37:42,421
‎Cá sấu là một loài vật rất kiên cường.

370
00:37:44,861 --> 00:37:47,621
‎Chúng sống cả dưới nước lẫn trên cạn.

371
00:37:50,341 --> 00:37:54,621
‎Chúng rất đa năng.
‎Chúng không cần một chế độ ăn cụ thể.

372
00:37:56,421 --> 00:37:57,901
‎Chúng ăn gần như mọi thứ.

373
00:38:00,421 --> 00:38:02,821
‎Bất cứ thứ gì có sẵn đều đủ tốt,

374
00:38:03,461 --> 00:38:04,381
‎chúng sẽ ăn nó.

375
00:38:09,741 --> 00:38:11,301
‎Ở cái hố tự nhiên này,

376
00:38:12,261 --> 00:38:15,621
‎bất cứ con gì rơi vào cũng mắc kẹt,
‎không có lối thoát...

377
00:38:17,061 --> 00:38:18,421
‎bằng cách nào đó...

378
00:38:19,861 --> 00:38:21,181
‎nó đã thành công.

379
00:38:22,421 --> 00:38:23,861
‎Nó là kẻ sống sót.

380
00:38:26,941 --> 00:38:30,661
‎Trong một thế giới đổi thay,
‎làm một kẻ đa năng sẽ được đền đáp,

381
00:38:31,061 --> 00:38:32,581
‎chứ không phải một chuyên gia.

382
00:38:46,341 --> 00:38:49,021
‎Nếu một tiểu hành tinh
‎đủ lớn đâm vào Atlas,

383
00:38:49,661 --> 00:38:52,701
‎chim ăn cỏ và những kẻ săn mồi sẽ chết.

384
00:38:59,381 --> 00:39:02,661
‎Chúng không đủ linh hoạt
‎để đối phó với thay đổi.

385
00:39:08,061 --> 00:39:11,621
‎Những kẻ đa năng
‎là những con thú ăn xác không xương.

386
00:39:13,021 --> 00:39:16,261
‎Giống như cá sấu,
‎chúng ăn bất cứ thứ gì...

387
00:39:17,461 --> 00:39:19,221
‎và sống ở bất cứ đâu.

388
00:39:23,661 --> 00:39:26,061
‎Ở thế giới viễn tưởng
‎có trọng lực mạnh này,

389
00:39:26,941 --> 00:39:29,901
‎chúng có thể là những kẻ sống sót vĩ đại.

390
00:39:43,461 --> 00:39:45,181
‎Làm sao để sự sống thích nghi

391
00:39:45,541 --> 00:39:47,061
‎trên thế giới khác?

392
00:39:48,421 --> 00:39:49,941
‎Nơi sinh vật bị mắc kẹt

393
00:39:50,581 --> 00:39:52,181
‎giữa sa mạc khô cằn

394
00:39:53,781 --> 00:39:55,701
‎và một vùng bóng tối lạnh lẽo.

395
00:39:57,741 --> 00:40:00,621
‎Một thế giới cực đoan.

396
00:40:26,821 --> 00:40:28,741
‎Biên dịch: CT