1
00:00:07,341 --> 00:00:10,061
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU CỦA NETFLIX

2
00:00:25,661 --> 00:00:30,221
‎Trái đất, tổ ấm của vạn vật muôn loài.

3
00:00:34,661 --> 00:00:38,061
‎Nhưng liệu có sự sống ở nơi xa xôi?

4
00:00:43,541 --> 00:00:48,901
‎Các nhà thiên văn học đã tìm ra hàng ngàn
‎hành tinh ngoài hệ mặt trời của chúng ta.

5
00:00:51,741 --> 00:00:54,661
‎Họ tin rằng
‎có hàng nghìn tỷ hành tinh nữa.

6
00:00:59,461 --> 00:01:02,541
‎Nếu sự sống chỉ tồn tại ở một phần nhỏ,

7
00:01:04,061 --> 00:01:08,301
‎thì vũ trụ chắc hẳn... đang sống.

8
00:01:18,941 --> 00:01:22,021
‎Mọi sinh vật đều có chung nhu cầu:

9
00:01:25,141 --> 00:01:26,101
‎Ăn...

10
00:01:32,941 --> 00:01:34,061
‎sinh sản...

11
00:01:38,861 --> 00:01:39,701
‎và tiến hóa.

12
00:01:43,541 --> 00:01:46,101
‎Nếu áp dụng
‎quy luật sự sống trên Trái Đất

13
00:01:46,901 --> 00:01:49,021
‎cho phần còn lại của vũ trụ...

14
00:01:50,701 --> 00:01:52,501
‎ta có thể hình dung ra

15
00:01:53,261 --> 00:01:55,021
‎những gì có thể sống

16
00:01:55,941 --> 00:01:57,941
‎trên những hành tinh khác.

17
00:02:26,941 --> 00:02:30,381
‎Hầu hết các hành tinh chúng ta biết
‎đều rất kinh khủng,

18
00:02:31,941 --> 00:02:35,221
‎dường như không gì có thể sống được.

19
00:02:37,341 --> 00:02:41,141
‎Nhưng sức sống
‎luôn bám trụ một cách kinh ngạc.

20
00:02:44,741 --> 00:02:48,901
‎Tôi còn nhớ, mẹ tôi
‎luôn nói tôi là người ngoài hành tinh.

21
00:02:50,861 --> 00:02:54,701
‎Vì ngay từ đầu tôi đã để tâm
‎đến vũ trụ xa xôi ngoài kia.

22
00:02:57,861 --> 00:03:01,541
‎Tôi chỉ luôn biết rằng tôi muốn
‎ra ngoài đó và khám phá vũ trụ.

23
00:03:08,741 --> 00:03:13,821
‎VÙNG LÕM DANAKIL, Ê-TI-Ô-PI-A

24
00:03:16,141 --> 00:03:17,381
‎Ôi, Chúa ơi.

25
00:03:18,421 --> 00:03:22,661
‎KENNDA LYNCH
‎NHÀ SINH HỌC VŨ TRỤ

26
00:03:23,181 --> 00:03:26,061
‎Đây là nơi tuyệt vời nhất
‎mà tôi từng được thấy.

27
00:03:27,461 --> 00:03:30,701
‎Tôi mơ rằng các hành tinh khác
‎trông như thế này.

28
00:03:31,661 --> 00:03:32,981
‎Không thể tin được.

29
00:03:34,381 --> 00:03:35,501
‎Vâng.

30
00:03:40,461 --> 00:03:45,021
‎Vùng lõm Danakil được người dân địa phương
‎gọi là "Cổng Địa Ngục".

31
00:03:48,821 --> 00:03:52,541
‎Một trăm hai mươi mét
‎dưới mực nước biển, và miệng núi lửa.

32
00:03:54,861 --> 00:03:57,261
‎Đó là nơi nóng nhất Trái Đất.

33
00:04:00,941 --> 00:04:04,501
‎Nhiệt độ đang ở 79 độ C. 82 độ C.

34
00:04:04,981 --> 00:04:07,421
‎Chỗ này cao nhất là 87 độ.

35
00:04:12,941 --> 00:04:14,941
‎Nếu sự sống tồn tại được ở đây...

36
00:04:16,661 --> 00:04:20,501
‎nó có thể tồn tại ở bất kỳ thế giới nào
‎trong vũ trụ.

37
00:04:24,461 --> 00:04:26,901
‎Sự sống trên các hành tinh khác,
‎nơi sẽ có hóa chất.

38
00:04:26,981 --> 00:04:29,141
‎Dù nó có giống hệt của ta hay không,

39
00:04:29,261 --> 00:04:32,221
‎ta không biết,
‎nhưng sẽ có hóa chất giúp chúng sống.

40
00:04:32,661 --> 00:04:35,661
‎Và hóa chất đó sẽ bị giới hạn nhất định.

41
00:04:37,141 --> 00:04:39,581
‎Ví dụ, tất cả sự sống được tạo thành
‎từ các tế bào.

42
00:04:39,661 --> 00:04:41,901
‎Trong tế bào có các phân tử sinh học

43
00:04:41,981 --> 00:04:44,541
‎cho phép các tế bào sống và hoạt động.

44
00:04:44,781 --> 00:04:48,061
‎Đó là bộ máy của ta, nó vận hành
‎và giúp hóa chất sản sinh,

45
00:04:48,141 --> 00:04:49,741
‎giúp duy trì sự sống.

46
00:04:49,901 --> 00:04:53,581
‎Và chúng ta thực sự muốn hiểu
‎cách hoạt động của bộ máy đó.

47
00:04:54,301 --> 00:04:56,941
‎Và những gì sẽ làm cho bộ máy đó bị hỏng.

48
00:05:01,981 --> 00:05:07,461
‎Gần đây, người ta cho rằng
‎Danakil quá khắc nghiệt với sự sống.

49
00:05:10,421 --> 00:05:16,421
‎Nhưng các nhà sinh học vũ trụ đến đây
‎để tìm các vi khuẩn đơn bào đơn giản...

50
00:05:18,581 --> 00:05:20,861
‎gọi là sinh vật ái cực.

51
00:05:34,301 --> 00:05:36,781
‎Vi khuẩn quá nhỏ để nhìn bằng mắt thường,

52
00:05:36,861 --> 00:05:39,901
‎nên sẽ không đơn giản
‎như lấy một ít nước ra khỏi hồ

53
00:05:39,981 --> 00:05:42,581
‎và đặt dưới kính hiển vi
‎và thấy rất nhiều bọ.

54
00:05:50,141 --> 00:05:53,341
‎Cách duy nhất
‎để phát hiện ra các sinh vật ái cực

55
00:05:54,861 --> 00:05:58,461
‎là tìm ra dấu vết ADN của chúng...

56
00:06:00,141 --> 00:06:03,101
‎bằng máy tạo chuỗi gen di động.

57
00:06:05,661 --> 00:06:09,021
‎Đây là một thiết bị rất nhỏ
‎và rất nhạy với nhiệt độ

58
00:06:09,141 --> 00:06:12,301
‎và ta đang ở một trong những nơi
‎nóng nhất hành tinh.

59
00:06:13,461 --> 00:06:15,661
‎Vì vậy, ở đây, ta có miếng tản nhiệt,

60
00:06:15,741 --> 00:06:18,941
‎để giữ nó nguội.
‎Và chúng ta có các kênh đang chạy.

61
00:06:21,661 --> 00:06:22,501
‎Và ta có...

62
00:06:24,381 --> 00:06:26,901
‎Chúng ta có chuỗi rồi!

63
00:06:27,501 --> 00:06:29,941
‎Chúng ta thực sự có chuỗi.

64
00:06:30,701 --> 00:06:32,621
‎Chúng ta thấy ADN ở đây.

65
00:06:34,741 --> 00:06:35,581
‎Tuyệt vời.

66
00:06:38,221 --> 00:06:41,061
‎Chuỗi ADN là bằng chứng

67
00:06:41,141 --> 00:06:46,141
‎cho thấy các sinh vật ái cực tồn tại được
‎trong vùng nước có tính axit ở Danakil.

68
00:06:48,821 --> 00:06:53,341
‎Chúng như người hùng của vi khuẩn
‎và nó thật tuyệt,

69
00:06:53,421 --> 00:06:57,861
‎khi chúng ta tìm hiểu thêm
‎về các chiến lược khác nhau và cơ chế

70
00:06:57,941 --> 00:07:01,101
‎để chúng tồn tại được
‎trong môi trường này.

71
00:07:04,661 --> 00:07:09,501
‎Phát hiện thứ sống ở đây
‎mở ra một khả năng thú vị.

72
00:07:10,661 --> 00:07:15,581
‎Một số dạng sống đủ khỏe
‎để tồn tại ở bất cứ đâu...

73
00:07:19,021 --> 00:07:22,461
‎ngay cả ở nơi sâu nhất vũ trụ.

74
00:07:31,661 --> 00:07:33,621
‎Một ngôi sao lùn đỏ.

75
00:07:39,461 --> 00:07:42,461
‎Loại sao phổ biến nhất
‎trong thiên hà của chúng ta.

76
00:07:56,261 --> 00:07:57,861
‎Tưởng tượng một hành tinh

77
00:07:57,941 --> 00:08:03,381
‎trong quỹ đạo gần như vậy, vòng xoay
‎bị khóa bởi trọng lực của ngôi sao.

78
00:08:05,981 --> 00:08:09,541
‎Vì vậy, nó luôn hướng một mặt duy nhất
‎về phía mặt trời của nó.

79
00:08:18,861 --> 00:08:21,181
‎Đây là Janus.

80
00:08:29,661 --> 00:08:33,381
‎Làm sao để sự sống thích nghi
‎với thế giới khắc nghiệt như vậy?

81
00:08:40,141 --> 00:08:43,820
‎Ở một phía của hành tinh,
‎lúc nào cũng là ban ngày,

82
00:08:44,141 --> 00:08:45,701
‎sa mạc khô cằn.

83
00:08:51,061 --> 00:08:53,981
‎Phía bên kia là đêm vĩnh cửu,

84
00:08:54,421 --> 00:08:56,421
‎vùng đất bóng tối băng giá.

85
00:09:03,781 --> 00:09:09,261
‎Kẹp giữa hai phía,
‎một vùng chạng vạng vĩnh cửu.

86
00:09:18,261 --> 00:09:22,141
‎Nước lạnh cóng chảy ra từ phía lạnh,

87
00:09:22,901 --> 00:09:25,621
‎tạo thành hẻm núi qua khung cảnh.

88
00:09:28,501 --> 00:09:32,061
‎Ngay cả ở đây,
‎nơi mà hành tinh hiếu khách nhất,

89
00:09:32,421 --> 00:09:34,141
‎cũng hiếm thấy thảm thực vật.

90
00:09:39,941 --> 00:09:41,861
‎Nhưng sâu trong hẻm núi,

91
00:09:42,261 --> 00:09:45,101
‎có một loài sinh vật
‎năm chân phi thường...

92
00:09:46,901 --> 00:09:48,101
‎tên là thú năm chân.

93
00:09:52,941 --> 00:09:54,301
‎to gần bằng con mèo,

94
00:09:54,941 --> 00:09:57,621
‎nó là loài sinh vật thống trị ở Janus.

95
00:09:59,861 --> 00:10:02,821
‎Có khả năng thích nghi với mọi điều kiện.

96
00:10:10,461 --> 00:10:11,941
‎Ở phía lạnh,

97
00:10:12,341 --> 00:10:14,781
‎nó đầy đặn và rậm rạp.

98
00:10:20,661 --> 00:10:25,661
‎Ở phía nóng, nó sáng bóng,
‎thanh mảnh và nhẹ nhàng.

99
00:10:27,701 --> 00:10:30,621
‎Thú năm chân trở thành bất cứ thứ gì
‎chúng cần...

100
00:10:31,381 --> 00:10:32,941
‎để tồn tại.

101
00:10:42,261 --> 00:10:46,941
‎Trên Trái Đất, mọi loài vật đều thích nghi
‎với môi trường sống của chúng.

102
00:10:51,061 --> 00:10:54,101
‎Nhưng có loài
‎thích nghi tôt hơn loài khác.

103
00:11:00,861 --> 00:11:05,541
‎THUNG LŨNG ARIMA, CỘNG HÒA TRINIDAD

104
00:11:08,341 --> 00:11:10,941
‎Con đường mòn mà tôi vừa gặp,

105
00:11:11,021 --> 00:11:13,101
‎được tạo nên một cách đẹp đẽ

106
00:11:13,181 --> 00:11:16,941
‎và bạn sẽ nghĩ nó được tạo bởi con vật lớn
‎hoặc thậm chí là con người.

107
00:11:17,901 --> 00:11:19,541
‎Nhưng thực ra là kiến.

108
00:11:22,221 --> 00:11:24,021
‎Cụ thể là loài kiến xén lá.

109
00:11:27,381 --> 00:11:28,981
‎Mọi thứ giờ trông yên tĩnh,

110
00:11:29,061 --> 00:11:32,701
‎nhưng nếu ta quay lại vào đêm,
‎nó sẽ thành một cao tốc kiến,

111
00:11:32,781 --> 00:11:36,341
‎với những chiếc lá
‎đổ về phía tổ của chúng.

112
00:11:48,741 --> 00:11:49,701
‎Ồ, chà.

113
00:11:50,501 --> 00:11:51,741
‎Nhìn kìa.

114
00:11:54,461 --> 00:11:56,501
‎Đây là tổ kiến.

115
00:11:58,861 --> 00:12:03,781
‎Bạn có thể nhìn vào trung tâm
‎đàn kiến này. Có nhiều thứ đang diễn ra.

116
00:12:07,541 --> 00:12:11,101
‎Thực ra, loài kiến xén lá
‎có những địa vị khác nhau.

117
00:12:12,981 --> 00:12:14,221
‎Có những kiến lính,

118
00:12:14,981 --> 00:12:16,901
‎những kiến thợ,

119
00:12:17,661 --> 00:12:18,941
‎và cả kiến chúa.

120
00:12:19,021 --> 00:12:22,221
‎Đó là con duy nhất đẻ trứng
‎và kiến chúa chỉ có một.

121
00:12:22,461 --> 00:12:24,581
‎Thiếu cô ấy, không có gì tồn tại.

122
00:12:27,261 --> 00:12:30,901
‎Một đàn kiến phụ thuộc
‎vào sự phân chia lao động.

123
00:12:33,301 --> 00:12:35,781
‎Địa vị khác nhau có công việc khác nhau,

124
00:12:36,221 --> 00:12:39,101
‎và chúng có đủ hình dạng và kích cỡ.

125
00:12:43,541 --> 00:12:45,861
‎Tôi vừa tóm được một con lính

126
00:12:45,941 --> 00:12:48,501
‎và tôi cũng tóm được một con thợ nhỏ.

127
00:12:48,701 --> 00:12:51,181
‎Và nó không phải là lính thợ nhỏ nhất,

128
00:12:51,501 --> 00:12:52,981
‎nhưng nó khá là nhỏ rồi.

129
00:12:53,101 --> 00:12:56,021
‎Và ý tôi là, con kiến lính,
‎tôi không cầm nổi nó.

130
00:12:56,141 --> 00:12:57,861
‎Rất khó. Tôi thấy được sức mạnh ấy.

131
00:12:57,941 --> 00:13:01,461
‎Tôi cảm thấy nó đang cố thoát ra.
‎Hàm của nó mở rộng.

132
00:13:02,061 --> 00:13:04,261
‎Ý tôi là, khác biệt thật kinh ngạc

133
00:13:04,341 --> 00:13:08,741
‎khi biết chúng cùng sinh ra
‎trong một ấu trùng.

134
00:13:12,141 --> 00:13:15,421
‎Tất cả kiến trong một đàn
‎đều có quan hệ mật thiết.

135
00:13:17,461 --> 00:13:19,821
‎Chúng hầu hết có các gen giống nhau.

136
00:13:21,741 --> 00:13:22,981
‎Nhưng khi chúng lớn,

137
00:13:23,221 --> 00:13:27,301
‎một số gen được bật, một số khác bị tắt,

138
00:13:28,301 --> 00:13:30,381
‎tùy thuộc vào thức ăn của chúng.

139
00:13:32,461 --> 00:13:37,821
‎Bất kỳ con nào trong số chúng cũng có thể
‎trở thành thợ, kiếm ăn hoặc lính.

140
00:13:41,661 --> 00:13:46,301
‎Vì vậy, khả năng tạo ra các hình dạng
‎khác nhau từ cùng một bản thiết kế,

141
00:13:47,061 --> 00:13:49,261
‎thực tế đây được gọi là đa hình.

142
00:13:49,341 --> 00:13:52,861
‎Và "đa" nghĩa là nhiều
‎còn "hình" nghĩa là hình dạng.

143
00:14:00,941 --> 00:14:05,661
‎Ồ, con nhện đã làm chính xác
‎những gì tôi đã cố tránh cả đêm.

144
00:14:05,981 --> 00:14:10,101
‎Nó bước vào một trong những đường mòn
‎của những con kiến xén lá này.

145
00:14:10,461 --> 00:14:12,821
‎Và đó không phải tin tốt.

146
00:14:13,861 --> 00:14:17,821
‎Ở đây, bạn sẽ thấy sức mạnh
‎của những kiến lính và hàm của chúng.

147
00:14:18,941 --> 00:14:21,221
‎Nếu có gì đó làm phiền lãnh địa,

148
00:14:22,661 --> 00:14:26,341
‎việc của chúng là tiêu diệt nó.
‎Đó chính xác là điều chúng làm.

149
00:14:34,581 --> 00:14:35,661
‎Ồ, chà.

150
00:14:42,741 --> 00:14:44,661
‎Tôi bị tấn công rồi.

151
00:14:45,381 --> 00:14:46,381
‎Sẽ đau lắm đây.

152
00:14:46,781 --> 00:14:48,781
‎Chúng đang đến tìm tôi.

153
00:14:54,261 --> 00:14:58,381
‎Vậy, bất kỳ sinh vật nào
‎có khả năng biến đổi và phản ứng

154
00:14:58,461 --> 00:15:01,221
‎với thay đổi trong môi trường
‎nhanh như kiến,

155
00:15:01,301 --> 00:15:04,341
‎đều có một lợi thế tuyệt vời
‎không chỉ để tồn tại,

156
00:15:04,421 --> 00:15:06,421
‎mà còn thống trị thế giới của nó.

157
00:15:15,941 --> 00:15:19,101
‎GIỚI HẠN NHIỆT ĐỘ

158
00:15:21,861 --> 00:15:22,821
‎Trên Janus,

159
00:15:23,501 --> 00:15:26,461
‎những con thú năm chân
‎là bậc thầy đa hình.

160
00:15:30,061 --> 00:15:33,701
‎Giống như kiến, chúng có thể phát triển
‎thành nhiều dạng.

161
00:15:37,141 --> 00:15:40,181
‎Nhưng tất cả đều sinh ra ở cùng một nơi...

162
00:15:42,861 --> 00:15:44,581
‎vùng chạng vạng

163
00:15:52,621 --> 00:15:55,421
‎Một cặp trưởng thành sẵn sàng để sinh sản.

164
00:15:58,261 --> 00:16:01,181
‎Giới tính của chúng là cả đực và cái:

165
00:16:02,741 --> 00:16:04,101
‎lưỡng tính.

166
00:16:06,141 --> 00:16:08,381
‎Chúng đều có thể sinh con,

167
00:16:09,901 --> 00:16:12,221
‎nhân đôi cơ hội thành công.

168
00:16:28,061 --> 00:16:32,701
‎Giao phối xong, một con rời khỏi hẻm núi.

169
00:16:36,341 --> 00:16:39,261
‎Nó leo lên cao...

170
00:16:41,421 --> 00:16:43,221
‎sẵn sàng để sinh sản.

171
00:16:51,261 --> 00:16:57,421
‎Ở phía trên, gió thổi liên tục
‎giữa phần lạnh và nóng của hành tinh.

172
00:17:09,541 --> 00:17:14,620
‎Gió tạo điều kiện
‎để phân tán ấu trùng của chúng.

173
00:17:19,261 --> 00:17:22,701
‎Bằng cách này,
‎chúng có thể xâm chiếm hành tinh.

174
00:17:35,341 --> 00:17:39,021
‎Ở phía nóng, nước rất khan hiếm...

175
00:17:42,301 --> 00:17:45,461
‎chỉ ngưng tụ ở các khu vực bóng râm.

176
00:17:55,941 --> 00:17:58,781
‎Nếu không có gì để ăn, chúng sẽ đi tiếp.

177
00:18:10,261 --> 00:18:14,541
‎Với năm chân,
‎chúng có thể bò theo mọi hướng.

178
00:18:17,341 --> 00:18:18,821
‎Và với mười mắt,

179
00:18:19,341 --> 00:18:21,821
‎gần như mọi thứ đều trong tầm mắt chúng.

180
00:18:30,261 --> 00:18:31,741
‎Nếu đánh hơi được bữa ăn,

181
00:18:32,821 --> 00:18:35,341
‎chúng sẽ dò tìm để đào tận gốc.

182
00:18:41,421 --> 00:18:44,741
‎Chúng cần tận dụng tối đa mọi cơ hội.

183
00:18:57,221 --> 00:19:01,421
‎THUNG LŨNG LỬA, NEVADA, MỸ

184
00:19:02,861 --> 00:19:05,621
‎Cuộc sống ở sa mạc là một phép thử.

185
00:19:06,741 --> 00:19:08,701
‎Chỉ có kẻ mạnh mới sống sót.

186
00:19:10,861 --> 00:19:12,461
‎Và trong thế giới tự nhiên,

187
00:19:12,781 --> 00:19:14,621
‎không có gì cứng rắn hơn...

188
00:19:15,861 --> 00:19:17,021
‎một con bọ cạp.

189
00:19:23,901 --> 00:19:26,341
‎- Có gì không?
‎- Tôi không nghĩ vậy.

190
00:19:32,061 --> 00:19:34,701
‎Ký ức tuổi thơ đầu tiên của tôi về bọ cạp

191
00:19:34,941 --> 00:19:39,781
‎là lúc tôi mười tuổi
‎và thấy một con bọ cạp lớn.

192
00:19:41,261 --> 00:19:42,501
‎Tôi hét lên "Mẹ ơi!"

193
00:19:43,341 --> 00:19:45,541
‎Bà ấy đến giúp tôi

194
00:19:45,901 --> 00:19:47,901
‎và hỏi: "Có chuyện gì vậy?"

195
00:19:47,981 --> 00:19:50,861
‎Và tôi chỉ vào con bọ cạp trên trần nhà,

196
00:19:50,941 --> 00:19:52,621
‎nói: "Nó sẽ ăn thịt con".

197
00:19:53,301 --> 00:19:57,381
‎Và bà ấy nói: "Không, bình tĩnh nào.
‎Đây chỉ là một con bọ cạp thôi".

198
00:19:58,621 --> 00:20:01,781
‎Sau đó, là một bà mẹ
‎người Mê-xi-cô dễ thương,

199
00:20:02,021 --> 00:20:08,061
‎bà ấy lấy đôi dép của mình
‎và đập nát nó trên trần nhà.

200
00:20:17,461 --> 00:20:22,621
‎Carlos Santibáñez-López
‎giờ là một chuyên gia về bọ cạp,

201
00:20:24,141 --> 00:20:26,821
‎chuyên nghiên cứu về nọc độc của chúng.

202
00:20:28,741 --> 00:20:32,461
‎Tôi đi vào ban đêm và sử dụng tia cực tím

203
00:20:32,741 --> 00:20:35,981
‎vì tia cực tím làm cho bọ cạp phát sáng.

204
00:20:36,541 --> 00:20:39,221
‎Chúng có một loại đạm đặc biệt trong vỏ.

205
00:20:40,741 --> 00:20:43,581
‎Rồi, nhìn con này xem.

206
00:20:47,981 --> 00:20:49,341
‎Nhìn này!

207
00:20:49,421 --> 00:20:50,741
‎Còn nhiều lắm.

208
00:20:51,341 --> 00:20:52,381
‎Đúng, tuyệt lắm.

209
00:20:56,021 --> 00:21:00,581
‎Bọ cạp gần như không thay đổi
‎trong 400 triệu năm.

210
00:21:01,781 --> 00:21:04,501
‎Thích nghi hoàn hảo
‎với cuộc sống ở sa mạc.

211
00:21:06,461 --> 00:21:10,661
‎Bọ cạp trao đổi chất rất chậm.

212
00:21:11,421 --> 00:21:15,581
‎Chúng có thể trải qua thời gian dài
‎mà không có thức ăn và nước uống.

213
00:21:16,941 --> 00:21:20,621
‎Chúng tôi có hồ sơ của một số loài
‎sống một năm

214
00:21:21,381 --> 00:21:22,941
‎mà không ăn gì cả.

215
00:21:24,341 --> 00:21:27,981
‎Và chúng có đủ năng lượng
‎duy trì các chức năng thiết yếu

216
00:21:28,061 --> 00:21:30,741
‎để duy trì sự sống.

217
00:21:32,341 --> 00:21:36,941
‎Chúng cần đảm bảo
‎rằng lần sau khi thức ăn xuất hiện,

218
00:21:37,021 --> 00:21:38,301
‎chúng sẽ bắt được.

219
00:21:40,221 --> 00:21:45,701
‎Nên, bọ cạp phát triển rất nhiều vũ khí
‎để săn mồi,

220
00:21:47,021 --> 00:21:49,541
‎bao gồm cả vũ khí quan trọng nhất...

221
00:21:51,461 --> 00:21:52,301
‎nọc độc.

222
00:22:09,741 --> 00:22:11,821
‎Để nghiên cứu nọc độc của bọ cạp,

223
00:22:12,701 --> 00:22:16,221
‎Carlos cần tách nó
‎ra khỏi các tuyến ở đuôi.

224
00:22:18,741 --> 00:22:25,261
‎Nọc độc là một loại cocktail mạnh mẽ
‎chứa các khoáng chất, muối

225
00:22:25,341 --> 00:22:29,141
‎và hàng trăm loại đạm
‎với chức năng khác nhau.

226
00:22:30,261 --> 00:22:32,421
‎Cố gắng nhanh nhất có thể.

227
00:22:34,741 --> 00:22:38,221
‎Chúng tôi dùng điện để kích thích cơ bắp.

228
00:22:40,941 --> 00:22:44,301
‎Chúng tôi sẽ chỉ lấy một lượng nhỏ,

229
00:22:44,381 --> 00:22:46,181
‎rất nhỏ, một giọt nhỏ xíu.

230
00:22:46,461 --> 00:22:50,061
‎Nhưng giọt này có giá trị
‎đến mức chúng ta không thể phí nó.

231
00:22:52,341 --> 00:22:53,941
‎Mát xa cho nó đi.

232
00:22:54,461 --> 00:22:57,061
‎Phải. Một giọt nước nhỏ đây.

233
00:22:58,461 --> 00:22:59,621
‎Ồ, phải, không sao.

234
00:22:59,701 --> 00:23:01,621
‎Được rồi. Nọc độc đây rồi.

235
00:23:02,821 --> 00:23:05,781
‎Nó ở ngay kia, nhưng là một giọt nhỏ xíu.

236
00:23:06,781 --> 00:23:08,061
‎Đúng vậy. Thấy không?

237
00:23:08,141 --> 00:23:11,021
‎- Vâng.
‎- Như một giọt nước.

238
00:23:21,501 --> 00:23:24,061
‎Nọc độc là một vũ khí hiệu quả,

239
00:23:24,661 --> 00:23:28,501
‎được sử dụng bởi các loài bò sát,
‎côn trùng và cá.

240
00:23:30,341 --> 00:23:34,621
‎Nó đã tiến hóa riêng biệt
‎ít nhất là 30 lần.

241
00:23:38,861 --> 00:23:42,581
‎Một thứ đặc trưng như nọc độc
‎có thể phát triển trên Trái Đất,

242
00:23:44,421 --> 00:23:47,661
‎thì nó càng có khả năng
‎tồn tại trên các hành tinh khác.

243
00:24:01,461 --> 00:24:03,021
‎Ở phía nóng của Janus,

244
00:24:03,861 --> 00:24:06,941
‎loài thú năm chân
‎sử dụng nọc độc để săn mồi.

245
00:24:16,741 --> 00:24:19,101
‎Nhưng săn một mình là mạo hiểm.

246
00:24:31,341 --> 00:24:34,821
‎Ngay cả kẻ săn mồi nham hiểm cũng bất lực

247
00:24:35,421 --> 00:24:36,821
‎trước một bầy đàn.

248
00:24:54,541 --> 00:24:58,661
‎Ở phía lạnh của hành tinh,
‎mọi thứ cũng khó khăn vậy.

249
00:25:02,941 --> 00:25:07,501
‎Trong bóng tối vĩnh cửu
‎và không có năng lượng từ mặt trời...

250
00:25:09,941 --> 00:25:12,021
‎sao mọi thứ có thể tồn tại?

251
00:25:22,341 --> 00:25:26,541
‎Trên Trái đất, gần như mọi sự sống
‎đều phụ thuộc vào ánh sáng mặt trời.

252
00:25:29,701 --> 00:25:32,901
‎Thực vật biến đổi năng lượng mặt trời
‎thành dinh dưỡng,

253
00:25:34,141 --> 00:25:36,301
‎rồi thành thức ăn cho sinh vật khác.

254
00:25:39,541 --> 00:25:42,421
‎Nhưng có những nơi phi thường
‎trên Trái Đất

255
00:25:42,661 --> 00:25:46,141
‎khi sự sống tiến hóa mà không có ánh sáng.

256
00:25:47,221 --> 00:25:51,301
‎HANG ĐỘNG VILLA LUZ, MÊ-XI-CÔ

257
00:25:57,061 --> 00:26:01,141
‎Khi tôi thưởng ngoạn một cái hang
‎như thế này, một trong những điều tôi biết

258
00:26:01,221 --> 00:26:03,221
‎là đây là một môi trường xa lạ.

259
00:26:03,301 --> 00:26:05,381
‎- Hơi mờ một chút.
‎- Ừ.

260
00:26:05,461 --> 00:26:08,021
‎Có rất nhiều cách hay để chết.

261
00:26:09,181 --> 00:26:14,781
‎Một trong những rủi ro lớn trong hang
‎là có rất nhiều khí hydro sunfua.

262
00:26:15,981 --> 00:26:17,941
‎Hydro sunfua có thể giết bạn.

263
00:26:18,021 --> 00:26:19,301
‎- Sẵn sàng chứ?
‎- Rồi.

264
00:26:19,741 --> 00:26:24,101
‎Và thế là chồng tôi đi cùng với tư cách
‎là nhân viên bảo vệ.

265
00:26:26,101 --> 00:26:28,301
‎Anh ấy không ngại kéo chúng tôi ra

266
00:26:28,661 --> 00:26:30,781
‎và nói: "Đi thôi, vậy là đủ rồi".

267
00:26:49,061 --> 00:26:53,421
‎Hang động Villa Luz là một mê cung đá vôi.

268
00:26:57,701 --> 00:27:01,941
‎Khí hydro sunfua bay lên từ vỏ Trái Đất.

269
00:27:04,181 --> 00:27:10,421
‎Trộn với oxy, nó tạo thành axit sunfuric
‎và biến nước thành màu trắng đục.

270
00:27:13,741 --> 00:27:16,981
‎Vậy mà vẫn có các dạng sống tồn tại,

271
00:27:17,541 --> 00:27:20,101
‎thậm chí còn phát triển
‎trong điều kiện này.

272
00:27:25,621 --> 00:27:27,061
‎Thảm vi sinh snottite...

273
00:27:30,301 --> 00:27:32,821
‎thuộc địa nhỏ giọt của vi khuẩn.

274
00:27:38,061 --> 00:27:42,061
‎Có rất nhiều sinh vật
‎trong một thảm vi sinh.

275
00:27:44,101 --> 00:27:46,901
‎Thay vì dựa vào sự quang hợp,

276
00:27:47,541 --> 00:27:50,981
‎chúng đang hấp thụ khí hydro sunfua

277
00:27:52,181 --> 00:27:55,701
‎và sử dụng nó làm nguồn năng lượng.

278
00:28:01,261 --> 00:28:03,341
‎- Được rồi, sẵn sàng đốt chứ?
‎- Rồi.

279
00:28:04,301 --> 00:28:06,221
‎Làm sạch và khử trùng nào.

280
00:28:07,501 --> 00:28:09,581
‎Được rồi, đóng nắp lại.

281
00:28:13,821 --> 00:28:15,621
‎Được, lấy cái này.

282
00:28:16,421 --> 00:28:17,381
‎Được rồi.

283
00:28:18,421 --> 00:28:20,701
‎Được rồi. Một thảm vi sinh snottite.

284
00:28:23,541 --> 00:28:26,621
‎Đây là một trong những thảm vi sinh
‎tốt nhất trên thế giới.

285
00:28:27,221 --> 00:28:28,301
‎Nhiều tính axit.

286
00:28:28,981 --> 00:28:31,621
‎Tính axit nhiều hơn
‎cả trong ắc quy xe ô tô.

287
00:28:36,461 --> 00:28:39,301
‎Cả một hệ sinh thái đã tiến hóa

288
00:28:40,061 --> 00:28:42,221
‎để nuôi sống những thảm vi sinh.

289
00:28:44,461 --> 00:28:47,261
‎Những sinh vật chưa từng thấy ánh sáng.

290
00:28:55,261 --> 00:28:56,181
‎Anh thấy không?

291
00:28:58,141 --> 00:28:58,981
‎Có chứ.

292
00:29:00,621 --> 00:29:03,221
‎Có vài con rất to ở bên phải.

293
00:29:05,061 --> 00:29:09,701
‎Bất cứ khi nào
‎thấy một trong các dòng vi khuẩn trắng,

294
00:29:10,261 --> 00:29:12,221
‎ta sẽ thấy một con cá đuổi theo.

295
00:29:13,861 --> 00:29:17,701
‎Được rồi, bên này còn nữa.
‎Thấy chưa? Con này to này, thấy không?

296
00:29:18,381 --> 00:29:20,781
‎Nó đang đến. Đây, nó tóm được rồi.

297
00:29:24,981 --> 00:29:28,101
‎Nghiên cứu sự sống trong bóng tối

298
00:29:28,181 --> 00:29:33,941
‎mở rộng cách chúng ta tìm kiếm sự sống
‎ở những nơi khác trong vũ trụ.

299
00:29:34,461 --> 00:29:38,341
‎Nó khiến ta nghĩ về việc
‎có thể tìm thấy sự sống ở những nơi

300
00:29:38,581 --> 00:29:40,661
‎mà chúng ta chưa bao giờ nghĩ tới.

301
00:29:43,381 --> 00:29:45,301
‎- Hai mươi lăm.
‎- Hai mươi lăm.

302
00:29:45,661 --> 00:29:47,221
‎Tăng lên cao rồi đấy.

303
00:29:47,301 --> 00:29:50,341
‎Được rồi. Anh nghĩ chúng ta
‎có nên ra khỏi đây?

304
00:30:04,901 --> 00:30:07,821
‎Mọi sự sống đều cần một dạng năng lượng.

305
00:30:10,061 --> 00:30:13,941
‎Ở phần nóng của Janus, nó đến
‎từ ánh sáng của ngôi sao.

306
00:30:17,661 --> 00:30:22,101
‎Ở phần lạnh, nó đến từ phía sâu bên dưới.

307
00:30:29,021 --> 00:30:31,341
‎Năng lượng địa nhiệt.

308
00:30:35,741 --> 00:30:39,581
‎Khi áp suất núi lửa đẩy nước lên bề mặt,

309
00:30:40,541 --> 00:30:42,501
‎sẽ có một loạt sự sống mới...

310
00:30:45,141 --> 00:30:47,821
‎khiến lũ thú năm chân phải hành động.

311
00:31:01,581 --> 00:31:05,821
‎Chúng đuổi theo các con ấu trùng
‎trồi ra xung quanh hồ địa nhiệt.

312
00:31:10,261 --> 00:31:11,661
‎Nhưng không dễ vậy đâu.

313
00:31:17,741 --> 00:31:20,221
‎Lũ ấu trùng đã tiến hóa phòng thủ.

314
00:31:21,261 --> 00:31:24,501
‎Chúng nhảy lên
‎và báo hiệu cho đồng loại...

315
00:31:27,341 --> 00:31:29,901
‎đoàn kết để sống sót.

316
00:31:46,141 --> 00:31:50,381
‎Trên Trái Đất, một số loài động vật
‎sử dụng ánh sáng theo cách tương tự

317
00:31:51,141 --> 00:31:52,621
‎để gửi tín hiệu.

318
00:31:54,941 --> 00:32:00,461
‎RỪNG QUỐC GIA ALLEGHENY, PENNSYLVANIA, MỸ

319
00:32:01,541 --> 00:32:04,821
‎Từng điểm sáng mà bạn thấy ngoài kia
‎là một con đom đóm.

320
00:32:07,301 --> 00:32:10,101
‎Khi mặt trời lặn,
‎bạn sẽ thấy chúng bay lên.

321
00:32:11,261 --> 00:32:13,141
‎Như những tia lửa bốc lên từ ngọn lửa.

322
00:32:13,221 --> 00:32:16,781
‎Trông hật ngoạn mục
‎và đẹp hơn là khi màn đêm buông xuống.

323
00:32:26,101 --> 00:32:28,701
‎Đom đóm nhấp nháy như một cách giao tiếp.

324
00:32:29,981 --> 00:32:33,301
‎Chúng là một trong những động vật trên cạn

325
00:32:33,381 --> 00:32:35,821
‎giao tiếp bằng ánh sáng của chúng.

326
00:32:39,421 --> 00:32:42,581
‎Phát quang sinh học đã tiến hóa
‎trên đom đóm

327
00:32:42,861 --> 00:32:44,821
‎như lời cảnh báo cho kẻ săn mồi,

328
00:32:45,621 --> 00:32:50,421
‎rằng chúng chứa đầy độc tố
‎và nên giữ khoảng cách.

329
00:32:53,861 --> 00:32:55,221
‎Giờ cơ chế đó

330
00:32:55,861 --> 00:32:58,021
‎cũng được dùng để tìm bạn tình.

331
00:33:02,061 --> 00:33:07,501
‎Đom đóm tạo ra ánh sáng
‎từ một cơ quan trên bụng gọi là đèn lồng.

332
00:33:08,301 --> 00:33:11,021
‎Và cơ quan này có một loại men

333
00:33:11,101 --> 00:33:15,021
‎tạo ra một photon ánh sáng.
‎Phản ứng hóa học này bao gồm oxy.

334
00:33:15,101 --> 00:33:18,421
‎Vì vậy, bằng cách kiểm soát lưu lượng oxy
‎đến đèn lồng,

335
00:33:18,701 --> 00:33:22,941
‎chúng có thể tạo ra ánh chớp.
‎Chúng bật tắt phản ứng hóa học,

336
00:33:23,021 --> 00:33:27,021
‎sử dụng các ánh chớp này
‎để liên lạc với nhau.

337
00:33:35,541 --> 00:33:39,741
‎Những con đực đang bay xung quanh
‎và chúng tự quảng cáo,

338
00:33:39,821 --> 00:33:43,181
‎những tia sáng nhỏ nói:
‎"Tôi đây. Đây là tôi, nhìn đây".

339
00:33:46,061 --> 00:33:49,381
‎Và rồi những con cái đang đợi
‎ở dưới đất nhìn lên.

340
00:33:51,541 --> 00:33:54,701
‎Và khi chúng thấy con chúng thích,
‎chúng chớp trả lại.

341
00:33:57,861 --> 00:34:00,421
‎Và rồi con đực sẽ đến, nó sẽ chớp lại.

342
00:34:00,501 --> 00:34:03,101
‎Con cái chớp lại và chúng đến với nhau.

343
00:34:04,181 --> 00:34:08,421
‎Đây thực sự
‎là một điệu nhảy tán tỉnh tập thể

344
00:34:08,501 --> 00:34:10,541
‎mà ta đang thấy ngay sau lưng.

345
00:34:13,461 --> 00:34:18,101
‎Mỗi loài có một ngôn ngữ bé nhỏ
‎mà chúng dùng để tìm nhau trong bóng tối.

346
00:34:20,341 --> 00:34:24,461
‎Nhưng dùng ánh sáng để giao tiếp
‎vốn dĩ rất mạo hiểm.

347
00:34:26,461 --> 00:34:31,220
‎Một số loài đã tiến hóa
‎để phát ra tín hiệu giả.

348
00:34:34,941 --> 00:34:39,740
‎Ở đây chúng ta có một con bọ Photuris cái,

349
00:34:39,901 --> 00:34:42,821
‎còn được gọi là người phụ nữ chết người

350
00:34:43,141 --> 00:34:46,821
‎bởi chúng có tiếng là dụ dỗ
‎những con đực khác loài để ăn thịt.

351
00:34:47,740 --> 00:34:52,581
‎Chúng có thể xâm nhập
‎vào giao tiếp giữa đực và cái

352
00:34:52,660 --> 00:34:54,220
‎và lợi dụng điều đó.

353
00:34:56,341 --> 00:34:59,221
‎Nên, bạn có thể thấy
‎đây là con đom đóm săn mồi

354
00:34:59,421 --> 00:35:02,621
‎vì đèn lồng của nó có hình dạng khác.

355
00:35:03,661 --> 00:35:07,821
‎Chỉ có hai vạch sáng,
‎giống như là một dấu bằng.

356
00:35:08,541 --> 00:35:12,181
‎Về cơ bản, con đực sẽ bay xung quanh
‎tìm bạn tình

357
00:35:12,381 --> 00:35:14,861
‎và khi con đực chớp, chúng sẽ chớp lại,

358
00:35:15,221 --> 00:35:17,941
‎như thể chúng là con cái của loài đó.

359
00:35:18,021 --> 00:35:20,461
‎Vì vậy, chúng bắt chước những con cái
‎của loài đó

360
00:35:20,621 --> 00:35:24,301
‎để lừa con đực, nhưng chúng không muốn
‎giao phối...

361
00:35:25,461 --> 00:35:27,821
‎nó muốn ăn con đực đó.

362
00:35:30,421 --> 00:35:34,501
‎Và nó tiến hành một cách cực kỳ bạo lực.

363
00:35:39,541 --> 00:35:43,821
‎Đây là một ví dụ điển hình
‎của việc săn mồi bằng cách bắt chước.

364
00:35:48,141 --> 00:35:51,501
‎Một loài sao chép hành vi
‎của một loài khác...

365
00:35:52,861 --> 00:35:54,221
‎để săn mồi.

366
00:35:58,981 --> 00:36:03,421
‎Nói dối và lừa dối
‎khá phổ biến ở vương quốc động vật.

367
00:36:04,741 --> 00:36:07,741
‎Và tôi nghĩ nó sẽ có ở mọi hành tinh.

368
00:36:23,101 --> 00:36:27,021
‎Trên Janus, lũ ấu trùng
‎dùng ánh sáng sống sót.

369
00:36:32,061 --> 00:36:35,261
‎Nhưng hệ thống của chúng sắp bị xâm chiếm.

370
00:36:47,061 --> 00:36:52,621
‎Bằng cách bắt được vài con, bầy thú
‎năm chân hấp thụ phát quang sinh học...

371
00:36:56,141 --> 00:36:58,581
‎và bắt chước tín hiệu cảnh báo của chúng.

372
00:37:04,661 --> 00:37:08,701
‎Những con ấu trùng theo bản năng
‎nhảy khỏi ánh sáng nhấp nháy.

373
00:37:10,541 --> 00:37:12,621
‎Nhưng lần này là nó là một cái bẫy.

374
00:37:15,861 --> 00:37:19,021
‎Thú năm chân dụ được ấu trùng về đúng nơi.

375
00:37:24,141 --> 00:37:29,221
‎Một lần nữa, khả năng thích ứng
‎là bí quyết sống sót của chúng.

376
00:37:42,461 --> 00:37:44,701
‎Nhưng với tất cả sinh vật trên Janus,

377
00:37:45,421 --> 00:37:49,221
‎sự tồn tại phụ thuộc
‎vào một nguyên tố chính.

378
00:37:53,021 --> 00:37:56,621
‎Dù ở phần nóng, lạnh hay chạng vạng.

379
00:38:00,021 --> 00:38:00,861
‎Nước.

380
00:38:12,821 --> 00:38:17,501
‎KHU VỰC ĐỊA NHIỆT HVERIR, AI-XƠ-LEN

381
00:38:20,261 --> 00:38:23,461
‎Mọi người đều biết câu chuyện
‎"Goldilocks và gia đình nhà gấu".

382
00:38:26,461 --> 00:38:29,821
‎Cô ấy lẻn vào nhà họ và cố ăn cháo.

383
00:38:33,661 --> 00:38:35,021
‎Bát đầu tiên nóng quá.

384
00:38:39,661 --> 00:38:41,781
‎Bát thứ hai lạnh cóng.

385
00:38:46,461 --> 00:38:49,741
‎Tới bát thứ ba, cô ấy mới vừa lòng.

386
00:38:54,861 --> 00:38:56,501
‎Goldilocks nói: "Bát này,

387
00:38:57,261 --> 00:38:58,421
‎vừa phải".

388
00:39:01,221 --> 00:39:04,141
‎Khi chúng ta nhìn quanh vũ trụ,
‎tìm kiếm sự sống,

389
00:39:04,221 --> 00:39:07,381
‎chúng ta đang tìm kiếm
‎những điều kiện "vừa phải".

390
00:39:13,661 --> 00:39:15,821
‎Và "vừa phải" trong trường hợp này,

391
00:39:16,541 --> 00:39:19,101
‎được xác định bởi sự hiện diện
‎của thứ này:

392
00:39:20,301 --> 00:39:21,141
‎Nước.

393
00:39:27,741 --> 00:39:32,141
‎Nước vận chuyển các yếu tố cần thiết
‎cho sự sống đi quanh hành tinh...

394
00:39:34,781 --> 00:39:37,021
‎và quanh mọi sinh vật.

395
00:39:41,541 --> 00:39:45,141
‎Nó là chất quan trọng nhất trong vũ trụ.

396
00:39:52,981 --> 00:39:54,821
‎Vì nước rất quen thuộc với ta,

397
00:39:54,901 --> 00:40:00,021
‎chỉ đến khi bạn dừng lại và nghĩ về nó,
‎bạn mới nhận ra nó kỳ lạ thế nào.

398
00:40:00,461 --> 00:40:03,341
‎Nước được tạo thành
‎bởi một nguyên tử oxy...

399
00:40:05,461 --> 00:40:06,821
‎và hai nguyên tử hydro.

400
00:40:08,181 --> 00:40:11,621
‎Và do bản chất của các nguyên tố
‎và cách chúng liên kết,

401
00:40:11,701 --> 00:40:16,861
‎chúng ta có điện tích âm ở phía ôxy
‎và điện tích dương phía hydro.

402
00:40:17,061 --> 00:40:19,461
‎Điều này nghĩa là mỗi hydro trong phân tử

403
00:40:19,541 --> 00:40:22,901
‎có thể tương tác với oxy
‎ở phân tử lân cận.

404
00:40:23,701 --> 00:40:27,421
‎Lặp lại điểm hút này
‎cho hàng tỷ phân tử lân cận

405
00:40:27,501 --> 00:40:29,421
‎và bạn có một chất rất dính.

406
00:40:31,821 --> 00:40:34,341
‎Phân tử nước không chỉ hút lẫn nhau,

407
00:40:34,741 --> 00:40:38,221
‎mà còn hút hầu hết phân tử
‎mà chúng tiếp xúc.

408
00:40:41,101 --> 00:40:43,301
‎Chúng tách các chất khác ra,

409
00:40:44,061 --> 00:40:46,501
‎phá vỡ và hòa tan chúng.

410
00:40:59,541 --> 00:41:02,341
‎Nước là dung môi vạn năng

411
00:41:03,461 --> 00:41:07,621
‎vì khả năng hòa tan các chất dinh dưỡng
‎và hóa chất.

412
00:41:15,861 --> 00:41:21,701
‎Có vẻ như sự sống đầu tiên xảy ra
‎không phải trên mặt đất...

413
00:41:24,061 --> 00:41:25,101
‎mà là dưới nước.

414
00:41:31,661 --> 00:41:34,221
‎Dưới nước sâu, dưới đại dương nguyên thủy,

415
00:41:34,381 --> 00:41:37,581
‎các thành phần hóa học
‎cho sự sống đang trôi quanh.

416
00:41:40,461 --> 00:41:43,861
‎Điều cần thiết là có một nơi
‎tập hợp các thành phần này...

417
00:41:45,941 --> 00:41:49,501
‎để cho phép phản ứng hóa học
‎dẫn đến sự sống.

418
00:41:52,461 --> 00:41:55,901
‎Nơi đó có thể
‎là một miệng phun thủy nhiệt.

419
00:41:59,821 --> 00:42:03,141
‎Nước tương tác với đá nóng
‎dưới lòng đất.

420
00:42:04,221 --> 00:42:07,021
‎Nó phun trở lại nước biển lạnh

421
00:42:07,301 --> 00:42:09,381
‎mang theo dinh dưỡng và hóa chất...

422
00:42:11,381 --> 00:42:12,901
‎bong bóng của sự sống.

423
00:42:17,461 --> 00:42:21,021
‎Sự liên kết giữa nước
‎và sự sống rất mạnh mẽ,

424
00:42:21,941 --> 00:42:26,061
‎tới mức khó có thể tưởng tượng sự sống nào
‎trong vũ trụ

425
00:42:26,421 --> 00:42:28,101
‎tồn tại mà không có nó.

426
00:42:37,541 --> 00:42:39,061
‎Thật khó nghĩ rằng,

427
00:42:39,141 --> 00:42:42,181
‎sự sống tồn tại
‎ở những nơi rất khắc nghiệt:

428
00:42:42,621 --> 00:42:46,501
‎rất nóng, rất lạnh.
‎Và cuối cùng, tất cả là nhờ nước.

429
00:42:46,581 --> 00:42:49,021
‎Ở đâu có nước, ở đó có sự sống.

430
00:43:00,141 --> 00:43:02,901
‎Nước trên Janus rất khan hiếm.

431
00:43:05,861 --> 00:43:08,181
‎Nó sẽ đóng băng...

432
00:43:11,261 --> 00:43:13,501
‎hoặc là bay hơi vào trong gió.

433
00:43:18,261 --> 00:43:20,621
‎Nhưng có vừa đủ nước...

434
00:43:21,341 --> 00:43:23,021
‎để sự sống tồn tại...

435
00:43:26,341 --> 00:43:28,461
‎và để những sinh vật mạnh mẽ nhất

436
00:43:29,461 --> 00:43:31,781
‎thích nghi và tồn tại.

437
00:43:42,661 --> 00:43:44,701
‎Ở NASA, họ có câu:

438
00:43:46,261 --> 00:43:47,821
‎"Nếu muốn tìm sự sống...

439
00:43:49,061 --> 00:43:50,341
‎hãy theo dòng nước".

440
00:43:59,861 --> 00:44:03,101
‎Làm sao để sự sống thích nghi
‎ở một thế giới khác?

441
00:44:04,541 --> 00:44:06,461
‎Nơi có tới hai ngôi sao.

442
00:44:09,501 --> 00:44:12,221
‎Nơi có nhiều năng lượng hơn trên Trái đất.

443
00:44:15,821 --> 00:44:19,221
‎Một hành tinh hoàn hảo cho cuộc sống.

444
00:44:49,301 --> 00:44:50,781
‎Biên dịch: CT