1 00:00:49,445 --> 00:00:54,492 CANAVARLARI UZAKTA, KENDİ YERLERİNDE TUTMALIYIZ. 2 00:00:54,576 --> 00:00:59,622 BÖYLECE CEVAP VERİP, İNANÇLARIMIZI YERLE BİR EDEREK 3 00:00:59,706 --> 00:01:04,543 BİZİ DEHŞETE DÜŞÜRECEKLERİ SORULAR SORMAYIZ. 4 00:03:18,428 --> 00:03:21,014 En basit şekliyle ifade edersek 5 00:03:21,097 --> 00:03:24,934 "Diyalog kurmaya çalışıyorum." diyebiliriz. 6 00:03:29,564 --> 00:03:32,817 Okyanusa hoparlör koyup bir balinayla konuşacağım 7 00:03:32,901 --> 00:03:34,569 ve karşılık vermesini umacağım. 8 00:03:46,122 --> 00:03:48,416 İşe yararsa 9 00:03:49,000 --> 00:03:51,753 kambur balinayla 10 00:03:51,836 --> 00:03:55,048 karşılıklı diyalog kurduğumuz ilk deney olacak. 11 00:04:01,971 --> 00:04:06,476 MICHELLE KAMBUR BALİNALARLA İLETİŞİM KURMAYI DENERKEN 12 00:04:06,559 --> 00:04:09,395 BAŞKA BİR BİLİM İNSANI DA 13 00:04:09,479 --> 00:04:12,315 BAĞLARININ ZAMAN VE MEKÂN AÇISIDAN 14 00:04:12,398 --> 00:04:14,317 NE KADAR UZAĞA ERİŞTİĞİNİ DEŞİFRE EDİYOR. 15 00:04:17,569 --> 00:04:22,283 ST. ANDREWS ÜNİVERSİTESİ İSKOÇYA 16 00:04:49,602 --> 00:04:52,647 İnsanlar 40, 50 yıldır kambur balinaların şarkılarını inceliyor. 17 00:04:56,526 --> 00:05:00,947 Buna rağmen kimse neden şarkı söylediklerini bilmiyor. 18 00:05:21,009 --> 00:05:22,302 Kuşların şarkıları var. 19 00:05:24,137 --> 00:05:25,597 Başka balinaların da. 20 00:05:28,933 --> 00:05:33,271 Ama kambur balina şarkıları… daha girift. 21 00:05:37,108 --> 00:05:38,109 Bir ritimleri var. 22 00:05:40,653 --> 00:05:41,863 Ölçülü nefes alıyorlar. 23 00:05:45,283 --> 00:05:47,327 Kâfiye ve tekrarlar var. 24 00:05:56,211 --> 00:05:58,546 Saatlerce kalıp içinde kalıp. 25 00:06:02,008 --> 00:06:05,094 Belli bir başı sonu olmaksızın. 26 00:06:09,557 --> 00:06:12,810 Bence kambur balina şarkısı girift bir iletişim şekli… 27 00:06:14,520 --> 00:06:17,440 …ve bu boyutta bir iletişimin bir eşi daha yok. 28 00:06:21,152 --> 00:06:22,529 Kendimizi saymazsak. 29 00:06:45,843 --> 00:06:48,429 Üvey babam klasik müzik piyanistiydi. 30 00:06:48,513 --> 00:06:51,933 CORNELL ÜNİVERSİTESİ ITHACA, NEW YORK 31 00:06:53,268 --> 00:06:55,562 Bana piyano öğretmeye başladığında, 32 00:06:56,980 --> 00:07:01,442 bir nota çalmamı ve gözlerimi kapayıp ses kaybolana dek… 33 00:07:04,779 --> 00:07:06,322 …dinlememi söyledi. 34 00:07:12,328 --> 00:07:16,666 Sesi deneyimleyerek anlamamı istedi. 35 00:07:28,803 --> 00:07:31,014 Karadayken bu çok daha kolay. 36 00:07:31,848 --> 00:07:34,017 Sonra zamanlayıcıyı kuruyorsun. 37 00:07:34,100 --> 00:07:36,477 CORNELL BİYOAKUSTİK MÜHENDİSLİK VE ÜRETİM ATÖLYESİ 38 00:07:36,561 --> 00:07:38,479 Bu sistem bu kutuyla mı iletişim kuruyor? 39 00:07:39,564 --> 00:07:43,234 Balinalara dinleteceğimiz kayıtları üretmeye başlamak için 40 00:07:43,318 --> 00:07:48,907 gerekli temelleri atmak bile on yılımızı aldı. 41 00:07:52,744 --> 00:07:55,622 -Güzel. Çalışıyor -Güzel. 42 00:08:01,336 --> 00:08:02,378 Evet. 43 00:08:02,462 --> 00:08:03,880 -Çalışıyor mu? -Evet. Gayet iyi. 44 00:08:03,963 --> 00:08:05,298 -Harika. Güzel. -Tamam. 45 00:08:05,381 --> 00:08:07,175 -Açık mı? -Açık. 46 00:08:08,593 --> 00:08:09,719 Evet. 47 00:08:18,186 --> 00:08:20,688 Evet, bu. Zorlanacak. 48 00:08:21,856 --> 00:08:24,108 İşte bu. Onlara dinleteceğimiz ses bu. 49 00:08:24,192 --> 00:08:26,444 Dinleteceğimiz ses bu. 50 00:08:26,528 --> 00:08:27,820 O seslerden biri yani. 51 00:08:28,696 --> 00:08:30,615 Evet, ayarını biraz değiştirmeliyiz. 52 00:08:30,698 --> 00:08:33,825 Evet, biraz daha alçak sesle çalabiliriz. 53 00:08:34,702 --> 00:08:35,954 Belki… 54 00:08:36,871 --> 00:08:39,541 Bozulma var. Ayarı değiştirmen gerekebilir. 55 00:08:39,623 --> 00:08:41,918 -Bozulma kayıttan kaynaklanıyor. -Tamam. 56 00:08:42,001 --> 00:08:43,836 Evet. Bozulma kayıttan kaynaklı. 57 00:08:43,920 --> 00:08:48,049 Bu kayıtlar filtreden geçirilmedi, herhangi bir ayar yapılmadı. 58 00:08:53,471 --> 00:08:54,722 Güzel. 59 00:08:58,560 --> 00:09:01,145 -Bir şeyler yanlış. -Evet. Doğru olmayan bir şeyler var. 60 00:09:01,229 --> 00:09:03,439 Balinayı kandırmaya çalışıyorum. 61 00:09:04,941 --> 00:09:06,818 Bu konuda dürüst olmalıyım. 62 00:09:09,404 --> 00:09:11,364 Kambur balinayı suda ses çıkaran 63 00:09:11,447 --> 00:09:14,826 bir balina daha olduğuna ikna etmeyi deniyorum. 64 00:09:16,327 --> 00:09:19,914 Bazı konularda beyin fırtınası yaparken tesadüfen bir şey bulmuş olabiliriz. 65 00:09:19,998 --> 00:09:21,374 CORNELL BİYOAKUSTİK LABORATUVARI 66 00:09:21,457 --> 00:09:25,461 Geçmişteki benzer deneylerde yanlışlıkla bir sürü korkunç ses üretildi. 67 00:09:27,130 --> 00:09:31,134 Çalışma şekli şöyle. Yarısı gerçek şarkı. 68 00:09:33,970 --> 00:09:35,471 Son kayıt hazırladıklarında 69 00:09:35,555 --> 00:09:38,016 kambur balina helyum almış gibi sesler ortaya çıktı. 70 00:09:38,099 --> 00:09:40,018 Bu da elden geçirilmiş hâli. 71 00:09:43,187 --> 00:09:45,607 Ve neden cevap gelmediğini merak ettiler. 72 00:09:45,690 --> 00:09:48,443 -Her şeyden arındırıyorsun. -Evet, gürültüler gidiyor. 73 00:09:48,526 --> 00:09:50,069 Burada ses dalgasını görüyorsun. 74 00:09:50,153 --> 00:09:52,989 Girdiler mavi renkte, kırmızı da şimdi dinlediğimiz. 75 00:09:53,072 --> 00:09:55,074 -Şimdi dinlediğimiz kırmızı. -Evet. 76 00:09:55,158 --> 00:09:57,744 Ve sadece sinyalle mi çalışıyorsunuz? 77 00:09:57,827 --> 00:10:00,163 Yani spektrogramla sorununuz yok. 78 00:10:01,247 --> 00:10:04,709 Tüm tık sesleri falan atılır. 79 00:10:04,792 --> 00:10:06,419 Harika bir fikir. 80 00:10:06,502 --> 00:10:11,549 Tek sorun çoğu kambur balina şarkısının tonal olmaması. 81 00:10:12,508 --> 00:10:14,802 Bunlar genlik modülasyonlu şarkılar. 82 00:10:14,886 --> 00:10:17,847 Ve kısalar. Yani birçoğu… 83 00:10:20,892 --> 00:10:22,977 …ahenkli veya tonal değil. 84 00:10:23,061 --> 00:10:24,270 İnanılmaz. 85 00:10:24,812 --> 00:10:26,439 Çok iyi taklit ediyorsun. 86 00:10:26,523 --> 00:10:29,776 Yine de bence mesele netlikte bitecek. 87 00:10:30,985 --> 00:10:32,612 -Bence denemeliyiz. -Evet. 88 00:10:39,077 --> 00:10:43,122 Dünyanın dört bir yanındaki balinaları aynı anda dinleseydiniz 89 00:10:44,582 --> 00:10:46,501 seslerin çoğunu şarkılar oluştururdu. 90 00:10:48,419 --> 00:10:51,923 Bazen düzeni değişen diziler hâlinde belirirler. 91 00:10:52,006 --> 00:10:54,509 Bazen de teker teker. 92 00:10:57,428 --> 00:10:59,639 DAMLA 93 00:10:59,722 --> 00:11:00,890 Ama kısadırlar. 94 00:11:00,974 --> 00:11:01,975 SWOP 95 00:11:02,058 --> 00:11:04,060 Ve haklarında çok az şey biliyoruz. 96 00:11:04,143 --> 00:11:07,272 HOMURTU 97 00:11:07,355 --> 00:11:09,190 Ama kambur balina sesleri arasında… 98 00:11:09,274 --> 00:11:10,275 ÇADIR 99 00:11:10,358 --> 00:11:12,193 …bence bir tanesi hepsinden önemli. 100 00:11:16,489 --> 00:11:17,740 "Whup." 101 00:11:21,119 --> 00:11:24,873 Bize göre bu, herkesin çıkardığı bir ses. 102 00:11:26,249 --> 00:11:30,253 Sonsuz sayıda ses üretme potansiyeline sahip bir hayvan bu. 103 00:11:33,172 --> 00:11:35,675 Neden bu ses eşsiz? 104 00:11:35,758 --> 00:11:37,552 Neden bu ses özel? 105 00:11:38,136 --> 00:11:41,639 Bunu öğrenmenin en iyi yolu 106 00:11:41,723 --> 00:11:44,642 onu bir balinaya dinletip ne tepki verdiğini görmek. 107 00:12:00,074 --> 00:12:02,243 Sormaya hazırlandığım soru bu. 108 00:12:05,580 --> 00:12:09,000 25 yaşında bu fikri ortaya attığımdan beri uğrunda savaştığım soru bu. 109 00:12:11,586 --> 00:12:16,049 Doktorama başladığımda ele aldığım soru bu. 110 00:12:20,094 --> 00:12:23,014 Bilimsel açıdan kusursuz olmasını sağlamalıyım. 111 00:12:33,816 --> 00:12:36,528 Kambur balinaların dünyayı nasıl algıladığını 112 00:12:36,611 --> 00:12:39,948 ve ses aracılığıyla birbirlerini nasıl algıladıklarını 113 00:12:41,616 --> 00:12:45,870 çözme sürecimizin ilk adımları bunlar. 114 00:12:49,415 --> 00:12:51,417 MICHELLE, KAMBUR BALİNALARIN WHUP SESİNİ 115 00:12:51,501 --> 00:12:54,337 BİRBİRLERİYLE İLETİŞİM KURMAKTA KULLANIP KULLANMADIKLARINI 116 00:12:54,420 --> 00:12:56,589 TEST ETMEK İÇİN ALASKA'YA GİDECEK. 117 00:13:11,646 --> 00:13:13,273 Annem okyanusa bayılırdı. 118 00:13:18,319 --> 00:13:20,363 Hep okyanus bilimci olmak istemişti 119 00:13:20,446 --> 00:13:22,949 ama gemilerde kadına izin yoktu. 120 00:13:25,118 --> 00:13:27,036 O da coğrafyacı oldu. 121 00:13:32,834 --> 00:13:35,712 Okyanus sevgisini hiç kaybetmedi ve onu kesinlikle… 122 00:13:37,171 --> 00:13:38,756 …bana geçirdi. 123 00:13:45,013 --> 00:13:46,347 DENİZ MEMELİLERİ ARAŞTIRMA BİRİMİ 124 00:13:46,431 --> 00:13:49,142 Kesinlikle. Bu çok önemli. 125 00:13:50,101 --> 00:13:54,606 Yapabileceğinizin en iyisi, tuhaf olanı, sıradan olmayanı fark etmektir. 126 00:13:54,689 --> 00:13:56,941 Çünkü bireysel düzeydeki ayrımları fark ederseniz 127 00:13:57,025 --> 00:14:00,278 bunlar hemen dikkatinizi çekecektir. 128 00:14:01,070 --> 00:14:02,614 Not alın. 129 00:14:02,697 --> 00:14:07,076 Bilim insanları, şarkıların sadece çiftleşmede kullanıldığını sanırdı. 130 00:14:07,160 --> 00:14:08,786 İyi bir kalıbımız var. 131 00:14:08,870 --> 00:14:12,207 Bir keman, bir havlama 132 00:14:12,290 --> 00:14:14,250 ve şunun whup olacağından eminim. 133 00:14:14,334 --> 00:14:17,420 Yani bunlar üç mükemmel örnek. 134 00:14:25,053 --> 00:14:28,473 Ama Güney Pasifik'ten gelen on yıllık kayıtları dinlerken 135 00:14:28,556 --> 00:14:30,391 aralarında yüzlerce kilometre olan gruplarda 136 00:14:30,475 --> 00:14:33,061 aynı şarkıların ortaya çıktığını gördüm. 137 00:14:34,062 --> 00:14:37,065 Ama yapıyı görmemiz önemli. 138 00:14:37,148 --> 00:14:40,693 Önce büyük bir cıyaklama, sonra düşük frekanslı bir ses var. 139 00:14:40,777 --> 00:14:43,613 Sonra büyük bir cıyaklama, sonra düşük frekanslı ses. 140 00:14:43,696 --> 00:14:46,115 Bunu yapısal açıdan düşünürseniz… 141 00:14:47,283 --> 00:14:50,745 Şarkının çiftleşmeden çok daha fazlası olduğunu anladım. 142 00:14:54,541 --> 00:14:56,668 Şarkıya ufak değişiklikler getiriliyor. 143 00:14:59,546 --> 00:15:03,967 Onu söyleyenlerin hepsi bu değişiklikleri öğreniyor ve şarkı evrim geçiriyor. 144 00:15:05,760 --> 00:15:06,970 İlerliyor. 145 00:15:08,930 --> 00:15:12,058 Sonra bu şarkılar, uzaklardaki gruplara aktarılıyor. 146 00:15:13,560 --> 00:15:15,520 Bu tekrarlandıkça 147 00:15:15,603 --> 00:15:20,066 binlerce balinanın birlikte çıkardığı sese dönüşüyor. 148 00:15:23,736 --> 00:15:26,656 Bu, kültürel bir fenomen. 149 00:15:28,116 --> 00:15:29,492 Avustralya'dan başlıyor, 150 00:15:29,576 --> 00:15:33,288 önce 1.300 kilometre uzaktaki Yeni Kaledonya'ya yayılıyor. 151 00:15:34,956 --> 00:15:37,667 Hepsi birkaç ayda şarkıyı öğreniyor. 152 00:15:37,750 --> 00:15:40,086 Hayvanların bu uzun ve karmaşık şarkıyı 153 00:15:40,169 --> 00:15:43,464 bu kadar hızlı öğrenmesi çok saçma. 154 00:15:45,633 --> 00:15:49,137 Şarkılar her seferinde batıdan doğuya gidiyor, 155 00:15:49,220 --> 00:15:52,056 okyanus dolusu balinayı kültür çatısında birleştiriyor. 156 00:15:54,767 --> 00:15:56,269 Güney Pasifik'te şarkı paylaşımı 157 00:15:56,352 --> 00:15:58,980 yapılan yerlerin haritasını tamamlamaya çalışıyorum. 158 00:16:01,608 --> 00:16:03,109 Sınırlarını bulmak için. 159 00:16:05,320 --> 00:16:08,156 Kambur balina kültürünün nerede bittiğini bulmak için. 160 00:16:11,659 --> 00:16:15,246 ELLEN ORADAKİ BALİNALAR DA 161 00:16:15,330 --> 00:16:17,957 İZİNİ SÜRDÜĞÜ ŞARKILARI SÖYLÜYOR MU GÖRMEK İÇİN 162 00:16:18,041 --> 00:16:21,586 FRANSIZ POLİNEZYASI'NA GİTMEYE HAZIRLANIYOR. 163 00:16:35,683 --> 00:16:39,646 MATT LILLEY ELLEN'IN KOCASI 164 00:16:42,857 --> 00:16:46,152 -Yeterli mi? Kesinlikle hayır. -Bence yeter. Doldur. 165 00:16:46,236 --> 00:16:48,446 Haydi Zin. Ne bu? 166 00:16:50,823 --> 00:16:52,075 Yukarı. 167 00:16:53,451 --> 00:16:54,619 Ne dersin Zin? 168 00:16:56,704 --> 00:16:58,039 Her şey yolunda mı? 169 00:17:01,501 --> 00:17:03,461 Sevdiklerinizden uzakta 170 00:17:03,545 --> 00:17:07,674 olduğunuz için saha çalışmaları hep zordur. 171 00:17:10,760 --> 00:17:12,971 Şey sandım… 172 00:17:13,053 --> 00:17:17,433 Matt'in de benimle gelmesini sağladığım zamanlar oldu. 173 00:17:20,228 --> 00:17:22,146 Gemide deniz tuttuğunu keşfettik. 174 00:17:22,230 --> 00:17:24,523 Yani… pek yürümedi. 175 00:17:25,108 --> 00:17:26,693 Ocağı kapamalısın. 176 00:17:26,776 --> 00:17:28,570 -Biliyorum! -Dumanı görüyor musun? 177 00:17:29,612 --> 00:17:30,780 Şeyi açtın mı… Evet. 178 00:17:30,864 --> 00:17:33,116 Birinci adım, Ellen hep duman alarmını çalıştırır. 179 00:17:36,119 --> 00:17:38,079 -İyi misin? -Evet. 180 00:17:41,332 --> 00:17:42,584 Teşekkürler dostum. 181 00:17:45,545 --> 00:17:47,505 Nereden başlayacağımı bilmiyorum. Tamam. 182 00:17:48,464 --> 00:17:49,841 -İşleri dağıt Ellen. -Pardon? 183 00:17:49,924 --> 00:17:52,886 İşleri dağıt. Bazılarını bana pasla. 184 00:17:52,969 --> 00:17:54,178 Tamam. 185 00:17:54,262 --> 00:17:58,641 Kuruyan giysileri ipten alır mısın? 186 00:17:58,725 --> 00:17:59,851 Evet, bunu yapabilirim. 187 00:18:03,229 --> 00:18:07,567 İletişimimizin en aza ineceği bir dönem geliyor 188 00:18:07,650 --> 00:18:08,735 ve bu, tatsız. 189 00:18:08,818 --> 00:18:10,111 Çok zor. 190 00:18:10,195 --> 00:18:12,447 Bence senin için benim için olduğundan daha zor 191 00:18:12,530 --> 00:18:16,492 çünkü benim çevremde sürekli birileri var. Ekibim var. 192 00:18:17,118 --> 00:18:19,037 Ayrıca yapacak işlerin var, değil mi? 193 00:18:19,120 --> 00:18:21,789 Sahada dinlenmeye vakit yoktur. 194 00:18:21,873 --> 00:18:25,210 Bir şeyle gerçekten ilgileniyorsanız, bir konuda tutkuluysanız 195 00:18:25,293 --> 00:18:27,629 doğal olarak onu yapmak istersiniz. 196 00:18:27,712 --> 00:18:29,380 Sahada olmaya bayılıyorum. 197 00:18:30,131 --> 00:18:33,384 Beni çok mutlu ediyor. Bunu çok seviyorum. 198 00:18:33,468 --> 00:18:36,471 Bunu yapmayı bırakmak istemezdim 199 00:18:36,554 --> 00:18:38,264 ama uzaklara gitmek çok zor. 200 00:18:38,348 --> 00:18:41,100 En iyisi bunu düşünmemek sanırım. 201 00:18:48,107 --> 00:18:49,400 Tamam. 202 00:18:51,194 --> 00:18:52,487 Buraya gel. 203 00:18:53,404 --> 00:18:54,489 İşte böyle. 204 00:19:05,542 --> 00:19:10,505 HOBART KÖRFEZİ ALASKA 205 00:19:42,412 --> 00:19:44,372 SAHA ÇALIŞMASININ İLK İKİ HAFTASINDA 206 00:19:44,455 --> 00:19:47,000 MICHELLE'E BAŞKA BİR ARAŞTIRMACI VE BİR ÖĞRENCİ 207 00:19:47,083 --> 00:19:48,084 EŞLİK EDECEK. 208 00:19:48,167 --> 00:19:51,129 Dört hidrofon. Tamam. Kumanda. Tamam. 209 00:19:51,212 --> 00:19:54,424 Ağzı kapanan dört su geçirmez çanta ve GPS birimleri. Tamam. 210 00:19:54,507 --> 00:19:59,345 İz sürücü, tamam. Tekne GPS'lerinin olduğu küçük, siyah su geçirmez çanta, tamam. 211 00:19:59,429 --> 00:20:02,473 iPad, tamam. Yeşil havlu, sırt çantasında. 212 00:20:02,557 --> 00:20:04,309 Goal Zero batarya ve şarj kabloları 213 00:20:04,392 --> 00:20:06,853 ve Goal Zero güneş paneli de sırt çantasında. 214 00:20:06,936 --> 00:20:08,771 -Siyah Pelican. -Tamam. 215 00:20:08,855 --> 00:20:10,982 Kameralı… Sabah kontrol ettim. 216 00:20:11,065 --> 00:20:13,276 Fotoğraf makinesi, dürbünler, dokuz voltluk yedek kamera pili, 217 00:20:13,359 --> 00:20:15,195 AA piller, hepsi tamam. 218 00:20:15,278 --> 00:20:17,947 Harika. Büyük, sarı su geçirmez çanta, yağmurluklar, öğle yemekleri. 219 00:20:18,031 --> 00:20:19,824 MAGGIE KNIGHT ÖĞRENCİ ARAŞTIRMA ASİSTANI 220 00:20:19,908 --> 00:20:21,409 Tamam, tamam, tamam. 221 00:20:21,492 --> 00:20:24,370 Tamam. Kaydın yayınlanacağı hoparlör. Dört can yeleği. 222 00:20:24,454 --> 00:20:26,080 DR. LEANNA MATTHEWS DENİZ EKOLOJİSTİ 223 00:20:26,164 --> 00:20:27,540 -İki telsiz. -Tamam. 224 00:20:28,708 --> 00:20:31,419 -Şahsi su geçirmez çantalar, su şişeleri. -Su. 225 00:20:32,045 --> 00:20:33,504 Su şişelerimi doldurdum. 226 00:20:33,588 --> 00:20:35,131 Güneş kremi. 227 00:20:35,215 --> 00:20:37,425 Güneş kremi. Listeye yazmıştım. 228 00:20:37,508 --> 00:20:40,511 Çantada. Yüzümüze sürmeliyiz. 229 00:20:47,310 --> 00:20:52,357 İlk tetkiki güneyde yapıp kuzeye doğru çıkacağız. 230 00:20:52,440 --> 00:20:53,775 Tamam. 231 00:20:57,820 --> 00:21:02,825 Böyle güzel bir yerde olduğunuzda balinaların bizi… 232 00:21:04,327 --> 00:21:06,412 …alabora edebileceğini unutmak kolay. 233 00:21:07,580 --> 00:21:09,832 Ve su bizi öldürebilecek kadar soğuk. 234 00:21:50,248 --> 00:21:51,875 Orada bir tane var. 235 00:21:51,958 --> 00:21:53,084 Kesin. 236 00:22:02,260 --> 00:22:06,139 Önceki yıllarda haftalarca balina görmediğim oldu. 237 00:22:07,765 --> 00:22:11,144 Bu yıl en az 30 balinayı tetkik etmek için sadece bir ayımız var. 238 00:22:22,655 --> 00:22:27,202 Tamam, hidrofonlar, saat 10.28, 11 Ağustos. 239 00:22:27,285 --> 00:22:30,330 Ben Dr. Leanna Matthews, yanımda Dr. Michelle Fournet var. 240 00:22:30,413 --> 00:22:32,498 Üç kere el çırpacağım. 241 00:22:37,128 --> 00:22:39,130 Her kayıt bir saatlik. 242 00:22:44,510 --> 00:22:47,597 Aşağıda, hoparlörlerimiz whup'u çalarken hidrofonlarla akustik olarak 243 00:22:47,680 --> 00:22:50,183 tek bir balinanın izini süreceğiz. 244 00:22:52,644 --> 00:22:54,062 Çalmaya başlıyorum. 245 00:22:56,064 --> 00:23:00,068 Ve yukarıda, tek bir balinanın yaptığı her şeyi not alacağız. 246 00:23:00,151 --> 00:23:01,653 Buna odak takibi denir. 247 00:23:03,530 --> 00:23:07,617 Yüzeyde gördüğümüz davranışlarla su altındaki kayıtları eşleştirerek 248 00:23:08,243 --> 00:23:12,455 balinanın kayıtlarımıza verdiği tepkinin tam bir profilini oluşturacağım. 249 00:23:12,539 --> 00:23:15,291 -Yüzeyden başlayacağız. -Evet. 250 00:23:34,310 --> 00:23:36,396 Birden yanımızda belirecekmiş gibi geliyor. 251 00:23:36,479 --> 00:23:37,856 Evet. 252 00:23:54,080 --> 00:23:55,582 Tetkike başla. 253 00:23:55,665 --> 00:23:58,793 İlk olarak yüzey. Güneybatı, 76,2. 254 00:24:05,842 --> 00:24:06,968 Püskürtü. 255 00:24:07,051 --> 00:24:08,887 Boş ver. Sil. Bizim balina değil. 256 00:24:08,970 --> 00:24:10,680 -Bizim balina değil. -Evet. 257 00:24:11,431 --> 00:24:13,892 Püskürtü. Batıda. 258 00:24:14,976 --> 00:24:16,060 50,1. 259 00:24:22,317 --> 00:24:25,111 Püskürtü. Kuzeybatı. 260 00:24:28,489 --> 00:24:31,159 Dalış. 36,3. 261 00:24:33,203 --> 00:24:34,204 135 metre. 262 00:24:35,038 --> 00:24:37,040 -O, bizim balinamız. -Evet. O, bizimki. 263 00:24:37,123 --> 00:24:39,209 Tamam. Dorsal yüzgecinde ufak bir beyazlık var. 264 00:24:39,292 --> 00:24:40,293 -Değil mi? -Evet. 265 00:24:40,376 --> 00:24:42,045 Evet. Kuyruk lobları bana kendimi iyi hissettirdi. 266 00:24:42,128 --> 00:24:43,880 Çünkü diğerinin kuyruk lobları siyahtı. 267 00:24:43,963 --> 00:24:45,506 Onu fark ettim ve "Aman Tanrım." dedim. 268 00:24:45,590 --> 00:24:47,425 -Ama hayır, bu bizim balinamız. -Ve o doğru kuyruktu. 269 00:24:47,508 --> 00:24:48,843 -Doğru kuyruktu. -Evet. 270 00:24:48,927 --> 00:24:51,429 Benekleri olan siyah loblar. Üstte de midyeler. 271 00:24:51,512 --> 00:24:53,181 -Evet. -Evet. 272 00:24:53,264 --> 00:24:55,391 Tamam. Tetkikimizin sonuna geldik. 273 00:24:58,519 --> 00:25:02,398 İLK KAYIT BİTTİ 274 00:25:05,735 --> 00:25:06,986 -Temas. -Temas. 275 00:25:07,070 --> 00:25:09,405 -Temas. -Temas. 276 00:25:09,489 --> 00:25:11,115 -Temas. -Temas. 277 00:25:11,199 --> 00:25:12,534 Temas. 278 00:25:31,427 --> 00:25:33,846 Kaşar peynirliyi almamın sakıncası var mı? 279 00:25:33,930 --> 00:25:35,306 Hiç durma. 280 00:25:39,477 --> 00:25:42,188 Bizi oraya götürmediğim için hayal kırıklığına uğradınız mı? 281 00:25:43,690 --> 00:25:45,400 -Hayır. -Tamam. 282 00:25:45,483 --> 00:25:46,693 Kasten. 283 00:25:47,569 --> 00:25:49,737 Orada çok fazla balina var. 284 00:25:49,821 --> 00:25:51,573 Bence oraya gitmemeliyiz. 285 00:25:51,656 --> 00:25:53,449 Çok karışabilir. 286 00:25:54,534 --> 00:25:57,787 İKİNCİ KAYIT 287 00:26:04,002 --> 00:26:05,545 -O, bizim balinamız değil. -Doğru. 288 00:26:07,088 --> 00:26:08,256 O bizimki değil. 289 00:26:10,425 --> 00:26:12,343 -Şu ikisi bizimki değil. -Doğru. 290 00:26:27,483 --> 00:26:29,569 Ya şurada su sıçratan? 291 00:26:29,652 --> 00:26:30,820 -Evet. -O bizim balinamız. 292 00:26:31,613 --> 00:26:35,241 Yüzey. Önce yüzey, 185,2. 293 00:26:37,202 --> 00:26:38,203 180 metre. 294 00:26:39,287 --> 00:26:40,872 Bizimki olduğundan oldukça eminim. 295 00:26:41,998 --> 00:26:43,791 Dürbünle görmeye çalışacağım. 296 00:26:49,547 --> 00:26:50,965 Püskürtme. 297 00:26:51,049 --> 00:26:53,676 Güney, 178,5. 298 00:26:53,760 --> 00:26:56,095 -365. Bize yakın olan mı? -Evet. 299 00:27:04,229 --> 00:27:06,689 -O bizimki değil. -O bizim balinamız değil. 300 00:27:07,565 --> 00:27:09,817 Son yüzeye çıkışı sil. 301 00:27:15,698 --> 00:27:19,452 Bu araştırmanın başarısız olma ihtimali yüksek. 302 00:27:23,540 --> 00:27:25,250 Buranın lojistiği çok karmaşık. 303 00:27:31,464 --> 00:27:35,802 Birden fazla balina olduğunda sadece birinin izini sürmek çok zor. 304 00:27:50,024 --> 00:27:53,069 MO'OREA FRANSIZ POLİNEZYASI 305 00:27:58,116 --> 00:28:03,454 Bu birikime katkıda bulunabileceğim fikri. 306 00:28:03,538 --> 00:28:07,500 Küçük bir parça ekleyerek bulmacanın çözülmesine yardım edebilmek. 307 00:28:10,211 --> 00:28:15,633 En zorlu saha çalışması döneminde veya en berbat günde bile 308 00:28:15,717 --> 00:28:17,719 her sabah yataktan çıkmamı sağlıyor. 309 00:28:20,221 --> 00:28:22,056 Ben işine odaklı bir bilim insanıyım… 310 00:28:23,641 --> 00:28:25,101 gezegenimizi, yok olmadan önce 311 00:28:25,184 --> 00:28:27,437 gezegenimizdeki hayvanları 312 00:28:27,520 --> 00:28:29,439 anlamaya çalışıyorum. 313 00:28:37,947 --> 00:28:41,451 Daha önce hidrofonla ilgili bir talimat verilmedi, öyle mi? 314 00:28:41,534 --> 00:28:43,369 -Verilmedi, evet. -Tamam, güzel. 315 00:28:43,453 --> 00:28:48,541 Genel olarak, bu parça ıslanmamalı. Bu parça su altına gitmeli. 316 00:28:49,375 --> 00:28:50,835 ALEX SOUTH DOKTORA ÖĞRENCİSİ, HAYVAN MÜZİKOLOJİSİ 317 00:28:50,919 --> 00:28:52,670 Dayanıklılık modunda aktif olmaları zaman alır. 318 00:28:52,754 --> 00:28:53,755 Evet, tamam. 319 00:28:54,464 --> 00:28:56,090 Buradan duyabiliyorum. 320 00:28:59,010 --> 00:29:01,554 Evet, kesinlikle iyi gidiyor. 321 00:29:02,555 --> 00:29:07,101 Ana fikir şu, bir bant alıyorsun, 322 00:29:07,185 --> 00:29:10,647 sıkıca ama aşırı sıkmadan bağlıyorsun. 323 00:29:10,730 --> 00:29:12,815 -Tamam. -Kabloyu boğmak istemezsin. 324 00:29:12,899 --> 00:29:14,108 Tamam. 325 00:29:14,192 --> 00:29:16,986 Bunun amacı su frekansının uğultusunu azaltmak mı? 326 00:29:17,070 --> 00:29:19,030 -Onu mu diyordun? -Evet. O… 327 00:29:19,113 --> 00:29:21,699 -…düşük frekanslı titreşimleri azaltır. -Evet. 328 00:29:21,783 --> 00:29:25,578 Yani evet, bunu patronum patronundan öğrenmiş, 329 00:29:25,662 --> 00:29:30,083 o bana gösterdi, ben de laboratuvarımıza gösteriyorum. 330 00:29:30,166 --> 00:29:31,543 Yani bu… 331 00:29:31,626 --> 00:29:34,629 Avustralyalı yöntemi diyelim. 332 00:29:34,712 --> 00:29:37,215 -Evet. Mükemmel. -Tamam. 333 00:29:37,882 --> 00:29:39,384 Şimdi tek gereken balinalar. 334 00:29:40,718 --> 00:29:41,928 RICHMOND FRANK TEKNE KAPTANI 335 00:29:42,011 --> 00:29:43,680 Evet, ben de seni gördüğüme sevindim. 336 00:29:43,763 --> 00:29:46,307 -Seninle açılabildiğimize sevindim. -Uzun zaman oldu. 337 00:29:46,391 --> 00:29:48,434 Biliyorum. Yüzyıllar oldu. Evet, yani… 338 00:29:48,518 --> 00:29:50,395 Sadece birkaç haftam var 339 00:29:50,478 --> 00:29:53,982 ve farklı balinaların yüksek kaliteli kayıtlarını yapmalıyım, 340 00:29:54,941 --> 00:29:56,359 böylece hangi şarkının söylendiğini bileceğim. 341 00:30:12,041 --> 00:30:13,751 Pardon. Ne diyorsun? 342 00:30:13,835 --> 00:30:17,297 Belki orayı deneyebiliriz. Ses için… daha iyi. 343 00:30:17,380 --> 00:30:19,591 -Evet. Kulağa… -Sonra da şeye gideriz… 344 00:30:19,674 --> 00:30:20,967 Evet. En iyi fikir bu. 345 00:30:40,820 --> 00:30:43,114 -İndirelim mi? -Evet, inmeye hazır. 346 00:30:52,832 --> 00:30:56,836 -Aç. Evet, mükemmel. -İşte. 347 00:30:56,920 --> 00:30:59,380 -Evet. Dinlemeye başlıyoruz. -Tamam. 348 00:31:06,304 --> 00:31:08,348 95 seviyesinde dinliyorum. 349 00:31:21,319 --> 00:31:23,696 Duyma yetimin sınırında bir tane olabilir. 350 00:31:24,447 --> 00:31:25,949 Mümkün, evet. 351 00:31:26,032 --> 00:31:28,326 Akustik bir saklambaç oyunu bu. 352 00:31:29,369 --> 00:31:32,914 Tümünü… Evet, tüm kabloyu çıkaralım. 353 00:31:32,997 --> 00:31:34,832 Çünkü dikey oturmuyor 354 00:31:34,916 --> 00:31:38,044 ve olabildiğince derine inmemizi tercih ederim. 355 00:31:39,462 --> 00:31:41,923 Yüzeyin altında, bir şarkı 356 00:31:42,006 --> 00:31:45,093 onlarca kilometre boyunca diğer balinalar tarafından duyulabilir. 357 00:31:45,176 --> 00:31:49,764 Ama hidrofonum iki kilometrenin ötesini düzgün kaydetmekte zorlanıyor. 358 00:31:56,062 --> 00:31:59,899 Tamam. Şimdi durduracağım. 12001. 359 00:32:00,984 --> 00:32:02,819 -Bu taraftan geliyor. -Evet. 360 00:32:08,324 --> 00:32:10,451 Balinalar resifin dışında 361 00:32:10,535 --> 00:32:12,829 şarkı söylüyor ama açık deniz çok derin olabilir 362 00:32:12,912 --> 00:32:15,623 ve dikkatli olmazsanız tekneyi batırabilir. 363 00:32:16,958 --> 00:32:19,502 Şurayı deneyelim. 364 00:32:20,795 --> 00:32:24,674 Su bir pencere ama aynı zamanda bir duvar da. 365 00:32:34,100 --> 00:32:36,936 Şarkının sürdüğünü doğrulayabiliriz 366 00:32:37,020 --> 00:32:39,898 ama zayıf ile çok zayıf arası. 367 00:32:39,981 --> 00:32:44,235 Demek ki balina uzakta. Ne yazık ki oraya gidemeyiz. 368 00:32:57,123 --> 00:33:04,130 30 KAYITTAN BEŞİ BİTTİ 24 GÜN KALDI 369 00:33:08,635 --> 00:33:12,889 Alaska'da on yıl geçirdim ama hiç bu kadar fazla balina görmedim. 370 00:33:13,723 --> 00:33:17,060 Bence bir tarama yapmazsak kayıtlara… 371 00:33:17,852 --> 00:33:18,853 …haksızlık olur. 372 00:33:18,937 --> 00:33:21,147 Bu hayvanın odak takibini yapıyoruz 373 00:33:21,231 --> 00:33:24,067 ve bu hayvana kaydı dinletiyoruz 374 00:33:24,150 --> 00:33:26,903 ama kaydı duyan tek hayvan o değil. 375 00:33:26,986 --> 00:33:29,781 Yani hayvanın yapacağı şey değişecek. 376 00:33:29,864 --> 00:33:32,408 Çünkü sadece sizin ve benim diyalog kurmamız 377 00:33:32,492 --> 00:33:36,538 veya sizin ve benim bir grup insanla diyalog kurmamız 378 00:33:36,621 --> 00:33:38,581 ne kadar katkıda bulunacağımızı değiştirir. 379 00:33:38,665 --> 00:33:40,333 -Evet! -Ve ne kadar dikkat ettiğimizi. 380 00:33:40,416 --> 00:33:42,502 Bence vazgeçmekte zorlanıyoruz. 381 00:33:42,585 --> 00:33:45,755 Tabii. Bu odak takiplerini tasarlamaya haftalar harcadık. 382 00:33:45,838 --> 00:33:49,592 -Uzun zaman. -Aylarımı, yıllarımı verdim. 383 00:33:49,676 --> 00:33:52,512 -Ama oraya gidip yapınca… -Değişiyor. 384 00:33:52,595 --> 00:33:54,931 …ve tüm o diğer şeyleri gördüğünde… 385 00:33:55,014 --> 00:33:57,642 Tasarlamaya ne kadar zaman harcadığım mühim değil. 386 00:33:57,725 --> 00:34:00,436 Doğada gördüğümüz bir şeyden 387 00:34:00,520 --> 00:34:03,940 abartmadan, umut etmeden emin olmanın 388 00:34:04,023 --> 00:34:08,278 en zarif yolu nedir? 389 00:34:09,153 --> 00:34:12,699 Bu soru bağlamında… 390 00:34:14,575 --> 00:34:21,291 Kayda verilen tepkiyi yakalamanın en basit yolu taramaymış gibi geliyor. 391 00:34:22,584 --> 00:34:23,793 Büyük bir değişiklik. 392 00:34:24,919 --> 00:34:26,004 Çok büyük. 393 00:34:31,383 --> 00:34:33,010 -Bence biz… -Hey, Maggie. 394 00:34:33,093 --> 00:34:35,305 Protokolde bazı değişiklikler yapıyoruz. 395 00:34:35,388 --> 00:34:37,390 -Taramalar olacak. -Sadece taramalar mı? 396 00:34:37,473 --> 00:34:38,725 -Evet. -Sadece taramalar? 397 00:34:38,807 --> 00:34:40,184 Sadece taramalar. 398 00:34:41,227 --> 00:34:44,022 Tek bir balinamın olacağını sandım, 399 00:34:44,104 --> 00:34:47,734 dolayısıyla bir balinanın yaptıklarına bakmak mantıklıydı. 400 00:34:49,943 --> 00:34:54,699 Ama bir sürü balinam var. Bu tam bir sürpriz oldu. 401 00:34:56,910 --> 00:34:59,454 Her balinanın çıkardığı whup sayısının 402 00:34:59,537 --> 00:35:02,999 whup sesi ürettiğimde 403 00:35:03,082 --> 00:35:05,210 artıp artmadığını öğrenmeliyim. 404 00:35:08,379 --> 00:35:11,507 Bunu yapmanın en iyi yolu da tarama yapmaya başlamak. 405 00:35:13,218 --> 00:35:15,929 Çevremde gördüğüm tüm balinaları işaretliyorum. 406 00:35:17,889 --> 00:35:20,975 Ben whup sesi çıkardığımda balinaların çıkardığı whup sayısı 407 00:35:21,059 --> 00:35:23,519 genel olarak artıyorsa… 408 00:35:25,021 --> 00:35:29,567 …bu, whup'u iletişim kurmada kullandıklarına dair güçlü bir delil olur. 409 00:35:56,970 --> 00:36:01,516 BİRDEN FAZLA BALİNAYA DİNLETİLEN İLK KAYIT 410 00:36:20,159 --> 00:36:21,744 Çalmaya başlıyorum. 411 00:36:55,945 --> 00:36:56,946 Tamam. 412 00:37:01,242 --> 00:37:03,703 Araya mesafe koymak için o yöne gideceğiz. 413 00:37:03,786 --> 00:37:07,665 Sonra geri geleceğiz. Yavaş, yavaş gideceğiz. 414 00:37:15,423 --> 00:37:18,801 -Kaydın 30 saniyesi geçti. -Teşekkürler. 30 saniye. 415 00:37:26,601 --> 00:37:31,147 Dört balinalık grup. 131, 450 metre. 416 00:37:33,316 --> 00:37:38,738 İki balinalık grup, 154, 900 metre. 417 00:37:38,821 --> 00:37:41,407 145. İki balinalık grup. 418 00:37:41,491 --> 00:37:43,826 -Biraz yavaşlayabilir misin? -Çok az. 419 00:37:45,036 --> 00:37:47,121 Mesafe, 180 metre. 420 00:37:47,205 --> 00:37:48,873 Azimutu tekrarla lütfen. 421 00:37:48,957 --> 00:37:50,250 142. 422 00:37:51,960 --> 00:37:53,586 İki balinalık grup… 423 00:37:58,424 --> 00:38:00,552 230 metre. 424 00:38:00,635 --> 00:38:03,930 185. Bir balinalık grup. 425 00:38:05,223 --> 00:38:09,352 -Lütfen tekrarla. Pardon. -185. 185. Bir balinalık grup. 230 metre. 426 00:38:12,063 --> 00:38:15,400 180 metre. Bir balinalık grup. 256. 427 00:38:15,483 --> 00:38:18,403 Bende 900 metrede, dört balinalık grup var. 428 00:38:19,404 --> 00:38:21,656 -Azimut neydi? -Bilmiyorum. 429 00:38:23,783 --> 00:38:25,910 Pekâlâ. Durup baştan başlayalım. 430 00:38:26,661 --> 00:38:31,583 Çok, çok hızlı ve buna adam gibi bakacak vaktim olmadı. 431 00:38:31,666 --> 00:38:33,209 Biliyorum ve bu… 432 00:38:33,293 --> 00:38:35,503 Hepsini silip baştan başlayalım. 433 00:38:38,548 --> 00:38:41,676 Zor olsa da daha kolaydı. 434 00:38:43,761 --> 00:38:46,639 Hepsinin içinde tek bir hayvanı takip etmekten mi? 435 00:38:46,723 --> 00:38:48,933 Evet. Şunlara bakın. Şuna bakın. 436 00:39:00,612 --> 00:39:02,447 Pekâlâ. Tetkike başla. 437 00:39:05,241 --> 00:39:08,369 Tamam. Üç balinalık grup. 159. 438 00:39:22,717 --> 00:39:24,260 Bizi görmek istiyorum. 439 00:39:24,928 --> 00:39:27,013 -Kaydı çalmaya ne zaman başladık? -11.32. 440 00:39:32,894 --> 00:39:35,688 -Doğru. -Sanırım bu biziz. Sessiz. 441 00:39:35,772 --> 00:39:37,690 Ama çok iyi uyuyor. 442 00:39:37,774 --> 00:39:40,652 İyi uyuyor. Evet. Kulağa çok gerçekçi geliyor. 443 00:39:43,696 --> 00:39:44,822 Evet. 444 00:39:51,246 --> 00:39:52,914 -O biz değiliz. -Hayır, değiliz. 445 00:39:52,997 --> 00:39:55,041 -Hayır, biz buradayız. Bu biziz. -Evet. 446 00:40:01,464 --> 00:40:04,300 Bence whup onlar için bir tür merhaba. 447 00:40:05,385 --> 00:40:09,430 Muhtemelen, "Merhaba, ben…" 448 00:40:11,975 --> 00:40:13,351 Bu da şu soruyu doğuruyor… 449 00:40:15,228 --> 00:40:17,230 …her balinanın kendi whup'u varsa… 450 00:40:18,565 --> 00:40:20,567 …onu birbirlerini tanımada kullanabilirler mi? 451 00:40:25,530 --> 00:40:28,658 Bu sesi o yüzden çalıyorum. 452 00:40:29,576 --> 00:40:31,619 Konuşmaya başlamadan önce… 453 00:40:33,329 --> 00:40:34,998 …kendinizi tanıtmanın faydası vardır. 454 00:40:37,125 --> 00:40:40,253 Peki burada başka ne bulduk? 455 00:40:40,336 --> 00:40:43,840 Biz whup'a başlamadan önce whup diyorlar mıydı görmek istedik, değil mi? 456 00:40:44,382 --> 00:40:46,384 -O biziz. -Biz… O biziz. 457 00:40:46,467 --> 00:40:49,262 Biz whup'a başlamadan önce pek whup sesi yok. 458 00:40:54,350 --> 00:40:56,144 Cevap vermekte ısrarcılar. 459 00:41:02,066 --> 00:41:03,902 Tesadüf de olabilir tabii. 460 00:41:03,985 --> 00:41:05,486 İşte yine başlıyorlar. 461 00:41:13,077 --> 00:41:14,245 -Leanna. -Ne haber? 462 00:41:14,329 --> 00:41:15,830 -Buraya gel. -Tamam. 463 00:41:15,914 --> 00:41:19,083 -Maggie. İttirecek biri lazım. -Tanrım. 464 00:41:20,168 --> 00:41:21,711 -Tanrım. -Galiba yere değiyoruz. 465 00:41:21,794 --> 00:41:23,129 Gıcırdıyor. 466 00:41:24,088 --> 00:41:26,507 Yardım etmeyeceğim. Buna karışmayacağım. 467 00:41:26,591 --> 00:41:28,509 Bir şey ters giderse dava edilmeyeceğim. 468 00:41:28,593 --> 00:41:31,137 Yerde miyiz? Sanırım yere çarptık. 469 00:41:31,221 --> 00:41:33,181 Burada durup sizi yargılayacağım. 470 00:41:33,264 --> 00:41:34,849 Sallanamaz mıyız yani? 471 00:41:34,933 --> 00:41:38,019 O tarafa gidersek yere daha az değer, değil mi? 472 00:41:40,355 --> 00:41:42,565 -Hazır mısın? -Aman Tanrım. Gözlerim doldu. 473 00:41:45,568 --> 00:41:47,779 Aman Tanrım. Altıma yapacağım. 474 00:41:47,862 --> 00:41:49,072 Evet. Maggie. 475 00:41:52,367 --> 00:41:54,994 -Dikkatli ol. -Bu kötü bir fikir. 476 00:41:55,078 --> 00:41:56,996 -Ayakların yukarıya yetişir mi? -Muhtemelen. 477 00:41:57,080 --> 00:41:59,207 İddiaya varım, sopayı daha yukarıda tutarsan… Evet. 478 00:41:59,290 --> 00:42:01,125 Evet, zıplaman gerekecek. 479 00:42:01,209 --> 00:42:02,502 Atla ve üstüne bin. Tanrım. 480 00:42:04,254 --> 00:42:06,214 Tanrım. Ağaca çarpmasına izin verme. 481 00:42:38,162 --> 00:42:40,665 Burada olmanın sevdiğim yanlarını alıp 482 00:42:40,748 --> 00:42:42,792 evime uyguluyorum. 483 00:42:42,876 --> 00:42:43,877 Ne gibi? 484 00:42:43,960 --> 00:42:45,420 Mesela internetim yok. 485 00:42:45,503 --> 00:42:47,463 Evet. Evinde internet yok mu? 486 00:42:47,547 --> 00:42:50,008 -Evet, evimde internet yok. -Evet. 487 00:42:50,091 --> 00:42:51,718 Evim çok sessizdir. 488 00:42:51,801 --> 00:42:53,553 Gürültüden uzaktayım, 489 00:42:53,636 --> 00:42:56,097 o yüzden dışarı çıktığımda kulağıma biraz şey geliyor… 490 00:42:56,180 --> 00:42:57,181 Evet. 491 00:42:57,265 --> 00:43:00,184 Sabah uyandığımda çadırda uyanmış gibi hissediyorum. 492 00:43:00,268 --> 00:43:04,105 Evet. Buradan sonra eve alışmak çok daha zor. 493 00:43:04,189 --> 00:43:08,193 Gerçekliğe ve gerçek dünyaya yeniden ayak uydurmak 494 00:43:08,276 --> 00:43:11,237 günler alıyor ve bu… 495 00:43:11,321 --> 00:43:14,574 Mesele de bu, bana gerçeklik oymuş gibi gelmiyor, 496 00:43:14,657 --> 00:43:15,950 sanki gerçek olan burası. 497 00:43:16,034 --> 00:43:18,620 Gerçek dünya bu. 498 00:43:18,703 --> 00:43:21,956 Evet ama burası sürekli içinde yaşadığımız gerçek dünya değil. 499 00:43:22,040 --> 00:43:24,876 -Evet. -Yani bundan önceki 500 00:43:24,959 --> 00:43:28,338 gündelik hayatımıza dönmemiz gerek. 501 00:43:28,421 --> 00:43:29,672 Kolay değil. 502 00:43:58,952 --> 00:44:01,204 Yaptığımız bazı şeyler doğuştan gelmiyor. 503 00:44:05,375 --> 00:44:06,459 Sonradan öğreniyoruz. 504 00:44:10,296 --> 00:44:12,298 Bize kime bağlı olduğumuzu söylüyorlar. 505 00:44:14,759 --> 00:44:15,885 Ve nereye ait olduğumuzu. 506 00:44:18,888 --> 00:44:20,682 Bugün çalıştık. Bugün iyi bir ekiptik. 507 00:44:20,765 --> 00:44:21,766 Evet. 508 00:44:22,475 --> 00:44:24,185 Birbirimize iyi baktık. 509 00:44:24,811 --> 00:44:25,979 Çok güldük. 510 00:44:26,062 --> 00:44:27,605 Bugün çok güldük. 511 00:44:30,567 --> 00:44:32,235 Saçını kesmeme ihtiyacın yok mu? 512 00:44:38,700 --> 00:44:41,452 Bunlara "kültür" diyoruz. 513 00:44:50,253 --> 00:44:52,922 En eski kültürler insanlara ait değildir. 514 00:44:56,426 --> 00:44:57,927 Okyanustandır. 515 00:45:02,181 --> 00:45:06,185 Kuşaklar boyunca araştırmacılar balinaları bir arada görmediğimizde 516 00:45:07,353 --> 00:45:09,022 yalnız olduklarına inandı. 517 00:45:14,903 --> 00:45:17,614 Ama milyonlarca yıldır yalnız değiller. 518 00:45:21,492 --> 00:45:26,873 40 milyon yıl önce, beyinleri gelişip karmaşıklaştı. 519 00:45:29,000 --> 00:45:31,085 Biz dik yürümeye başlamadan önce. 520 00:45:33,171 --> 00:45:34,923 Biz ateşi keşfetmeden önce. 521 00:45:37,425 --> 00:45:40,803 Bilinçleri gelişti çünkü sosyalleştiler. 522 00:45:46,142 --> 00:45:49,687 Benlik ve toplumla ilgili bölümler 523 00:45:49,771 --> 00:45:52,565 diğer beyinlerdekinden çok daha fazla gelişti. 524 00:45:54,108 --> 00:45:55,485 İnsan beyni de dâhil. 525 00:45:57,362 --> 00:46:00,323 Görme ve işitme duyuları birleşti. 526 00:46:02,408 --> 00:46:05,995 Balinaların birbirini seslerle görebilmesini sağladı. 527 00:46:09,290 --> 00:46:13,044 Balinalar karanlıkta bağ kurabilecek şekilde evrildi. 528 00:46:24,138 --> 00:46:26,558 -Bir kuyruk. -Nerede… Solda kuyruk! 529 00:46:26,641 --> 00:46:28,393 Bir tane şurada, bir tane de orada. 530 00:46:36,150 --> 00:46:38,319 Tamam. 13.50'da kayıt. 531 00:46:57,130 --> 00:47:00,091 Tamam, bir şarkıcımız var. 532 00:47:07,765 --> 00:47:09,225 İnlemeler gerçekten… 533 00:47:09,309 --> 00:47:11,477 Tüm detayları duyuluyor. Harika. 534 00:47:11,561 --> 00:47:15,106 Tam istediğimiz gibi. İşte bu. Aradığımız bu! 535 00:47:15,190 --> 00:47:18,276 İşte bu. Kabloyu bir saat tutacağız. 536 00:47:18,359 --> 00:47:19,777 Biz… Tam bir altın madeni. 537 00:47:19,861 --> 00:47:21,863 -Bu sezonun balinası bu. -Evet. 538 00:47:41,049 --> 00:47:44,677 Kaydettiğimiz şarkı izini sürdüğüm şarkıdan farklı. 539 00:47:47,013 --> 00:47:49,724 Daha önce duymadığım yeni bir şarkı. 540 00:47:51,351 --> 00:47:55,730 Güney Pasifik'te şarkı kaydettiğim 20 yılda 541 00:47:55,813 --> 00:47:58,775 ilk defa buna şahit oluyorum. 542 00:48:01,152 --> 00:48:02,862 Ama bence anormal bir durum değil. 543 00:48:05,823 --> 00:48:10,036 Şarkının karmaşık bir yapısı ve tamamen oturmuş temaları var. 544 00:48:14,207 --> 00:48:17,460 Belki harita, Fransız Polinezyası'nda bitmiyordur. 545 00:48:25,927 --> 00:48:30,640 30 KAYITTAN 13'Ü ÇOK SAYIDA BALİNAYA DİNLETİLDİ 546 00:48:30,723 --> 00:48:35,853 20 GÜN KALDI 547 00:48:35,937 --> 00:48:41,150 Haftaya Leanna ve Maggie beni bırakıp günlük işlerine geri dönecek. 548 00:48:42,485 --> 00:48:44,654 Ama sanırım sonunda anlamaya başladık. 549 00:48:46,573 --> 00:48:50,118 Bir balinadan bir düzine balinayı izlemeye geçtiğimizden beri 550 00:48:50,201 --> 00:48:52,453 işin en zor yanı mesafeleri göz kararı hesaplamak. 551 00:48:54,372 --> 00:48:57,166 O yüzden her sabah antrenman yapıyoruz. 552 00:48:57,250 --> 00:48:58,751 -Tamam, ben tahmin edeyim. -Tamam. 553 00:48:58,835 --> 00:49:00,628 -Ben… -Tamam, önce sen. 554 00:49:00,712 --> 00:49:02,547 Bence 110 metre. 555 00:49:02,630 --> 00:49:05,174 -Bence 135. -135 olabilir. 556 00:49:05,258 --> 00:49:06,634 155. 557 00:49:06,718 --> 00:49:09,637 Benim tahminim 140 ile 180 arasıydı. 558 00:49:09,721 --> 00:49:11,389 Gerçekten mi? Benimki 80-135'ti. 559 00:49:11,472 --> 00:49:13,224 -Pekâlâ, tamam. -Tutturamadım. 560 00:49:16,019 --> 00:49:18,730 -140-180 arası. -Bence de. 561 00:49:18,813 --> 00:49:20,773 Tamam, şeyden… Tanrım, kıpırdama. 562 00:49:24,277 --> 00:49:25,486 120 metre. 563 00:49:26,321 --> 00:49:28,031 -Biraz altında. -Evet. 564 00:49:28,114 --> 00:49:29,782 Tahminlerimiz biraz yüksek. 565 00:49:31,492 --> 00:49:32,619 -Hazır mısın? -Evet. 566 00:49:33,995 --> 00:49:36,331 -Bence 70. -70. 567 00:49:36,414 --> 00:49:37,874 -90'dan yakın. -65. 568 00:49:38,625 --> 00:49:40,960 -Tamam. Daha iyiyim. -Biz… Evet. 569 00:49:44,339 --> 00:49:47,175 -Bugün hava sıcak. -Hiç rahat değilim. 570 00:49:49,886 --> 00:49:52,472 Görünüşün de tam şey gibi, 571 00:49:52,555 --> 00:49:55,058 -"saha çalışmasına giden Fransız kızı." -Gerçekten mi? 572 00:49:55,141 --> 00:49:56,976 Ufak bir topuz ve simsiyah giysiler. 573 00:49:57,060 --> 00:50:00,897 O, sırtımdaki ter lekeleri görünmesin diye. 574 00:50:00,980 --> 00:50:03,608 Saçım da şapkanın altına sığsın diye. 575 00:50:04,859 --> 00:50:05,944 İşlevsel moda. 576 00:50:06,027 --> 00:50:08,154 -İşlevsel moda. -Evet. 577 00:50:10,615 --> 00:50:13,034 Altı gündür aynı gömlekleyim. 578 00:50:16,913 --> 00:50:19,165 Muhteşemler. Öyle çok balina var ki. 579 00:50:19,999 --> 00:50:26,339 Orada, orada, orada ve orada, orada ve… 580 00:50:56,035 --> 00:50:57,161 Cidden mi? 581 00:51:00,832 --> 00:51:03,501 Leanna. Arkadan yakıt sızıyor. 582 00:51:03,585 --> 00:51:04,836 -Tamam, eve dönelim. -Evet. 583 00:51:09,465 --> 00:51:11,175 Çalıştı. 584 00:51:29,944 --> 00:51:31,196 Evet, evet. 585 00:52:06,981 --> 00:52:10,193 Nereden sızdığını bilmiyorum. 586 00:52:10,276 --> 00:52:12,111 Bunu çözmeliyim. 587 00:52:12,195 --> 00:52:15,657 Yakıtı koyarken sorunsuz doluyor 588 00:52:15,740 --> 00:52:17,700 ama bir şey oluyor. Sanırım… 589 00:52:19,327 --> 00:52:22,080 Şimdi varsayımda bulunmayacağım ama üzerinde çalışıyorum. 590 00:52:22,163 --> 00:52:23,248 Tamam. 591 00:52:25,333 --> 00:52:27,669 Önümüzdeki birkaç saat boyunca 592 00:52:27,752 --> 00:52:29,629 başka şeye ayıracak enerjim olmayacağını 593 00:52:29,712 --> 00:52:33,383 ve sorun çözülene dek sorun çözme modunda kalacağımı bilin. 594 00:52:33,466 --> 00:52:34,926 -Anlaşıldı. -Tamam. 595 00:52:53,862 --> 00:52:57,448 LEANNA VE MAGGIE'NİN KALAN GÜNLERİNDE 596 00:52:57,532 --> 00:52:59,909 BOZULAN MOTOR YÜZÜNDEN EKİBİN BİR DAHA 597 00:52:59,993 --> 00:53:02,078 BALİNALARA KAYIT DİNLETME ŞANSI OLMADI. 598 00:53:36,696 --> 00:53:39,324 İKİNCİ HAFTA 599 00:53:52,295 --> 00:53:54,255 Evet, 20 dakikaya yaklaşıyoruz. 600 00:54:08,228 --> 00:54:09,395 Püskürtme. 601 00:54:09,479 --> 00:54:11,147 Hareket ediyor. 602 00:54:16,861 --> 00:54:18,988 Evet ve tekrar. 603 00:54:25,161 --> 00:54:27,455 Püskürtme. 604 00:54:27,539 --> 00:54:30,166 -Nerede? Püskürtme? -Püskürtme mi? 605 00:54:34,796 --> 00:54:36,172 Evet. Evet. 606 00:54:37,549 --> 00:54:40,093 Dinlemeye başlıyoruz. 607 00:54:59,279 --> 00:55:01,155 Şarkıcı değil. 608 00:55:01,239 --> 00:55:03,950 Şarkıcı değil. Biliyorum, biliyorum. 609 00:55:04,033 --> 00:55:06,995 Hemen orada ama… Biliyorum. 610 00:55:08,913 --> 00:55:11,416 -Samanlıkta iğne aramak gibi. -Evet. 611 00:55:11,499 --> 00:55:12,750 Ve biz sadece… 612 00:55:12,834 --> 00:55:15,420 Ya orada olacak ve şarkı söyleyecekler ya da olmayacaklar. 613 00:55:41,362 --> 00:55:42,906 DR. MICHAEL POOLE DENİZ EKOLOJİSTİ 614 00:55:42,989 --> 00:55:45,909 4.00, 4.30'da Marina de Vaiare'de diyor. 615 00:55:45,992 --> 00:55:47,160 -Yarın mı? -Evet. 616 00:55:47,243 --> 00:55:49,495 Yapalım. Ben varım. Harika. 617 00:56:07,722 --> 00:56:09,307 Dört, iki… 618 00:56:11,392 --> 00:56:14,479 Hiç iyi şarkı kaydetmedik dedim 619 00:56:14,562 --> 00:56:17,023 ama dışarıda olmamız iyiydi. Antrenman oldu. 620 00:56:28,243 --> 00:56:31,120 Burası da olayın gerçekleştiği uç. Hidrofon. 621 00:56:31,204 --> 00:56:34,165 Evet. Bu, hidrofon. Kabloyu bağladığımızda 622 00:56:34,249 --> 00:56:37,126 hidrofon yukarıda kuyruk aşağıda olacak şekilde koyuyoruz. 623 00:56:37,210 --> 00:56:40,004 Yani aşağıda ağırlık var ve yukarıda da şamandıra veya… Evet. 624 00:56:40,088 --> 00:56:44,467 Evet. Resife indiriyoruz. Etrafta bir sürü balık var. 625 00:56:44,551 --> 00:56:46,302 -Bir sürü vıraklama kaydettik. -Tamam. 626 00:56:46,386 --> 00:56:48,763 Onlardan bolca duyacaksın ve… 627 00:56:48,846 --> 00:56:50,932 -Tabanca karidesi var ama… -Evet. 628 00:56:51,015 --> 00:56:54,894 Yakında bir şarkıcı olduğunda diğer sesleri bastırıyor. 629 00:56:59,315 --> 00:57:00,984 Burada farklı bir şey 630 00:57:01,067 --> 00:57:04,195 yaşanıyor mu tespit etmek için elimden geleni yapıyorum. 631 00:57:12,161 --> 00:57:13,204 Tamam. 632 00:57:13,288 --> 00:57:14,706 Evet. 633 00:57:16,457 --> 00:57:19,502 Bugün 10 Eylül. 634 00:57:19,586 --> 00:57:23,798 Mo'orea resifi açıklarındayız. 635 00:57:23,882 --> 00:57:27,051 Eğer bulunursa bu ses kaydı St. Andrews Üniversitesinden 636 00:57:27,135 --> 00:57:29,637 Dr. Ellen Garland'a ait. 637 00:57:35,852 --> 00:57:38,396 Bir şarkıcının yakınlarda yüzeceği umuduyla 638 00:57:38,479 --> 00:57:40,690 hidrofonları deniz tabanına yerleştiriyoruz. 639 00:57:46,613 --> 00:57:50,408 Pekâlâ. İndiriyorum. Evet. Tamam. 640 00:57:55,538 --> 00:57:58,458 Biz, iletişimimize "dil" diyoruz. 641 00:57:59,667 --> 00:58:02,795 Bize kalırsa balinaların yaptığı şey farklı. 642 00:58:11,054 --> 00:58:17,018 Su altında sesin ufku aşması yarım saati bulabilir. 643 00:58:18,186 --> 00:58:22,941 Veya saniyeler içinde, birkaç metrede kaybolabilir. 644 00:58:25,151 --> 00:58:27,237 Sürekli farklı yerlerden… 645 00:58:28,863 --> 00:58:32,408 …ve farklı zamanlardan sesler gelir. 646 00:58:39,457 --> 00:58:43,920 Ve her nasılsa kambur balinalar, geçmişin ve şimdiki zamanın 647 00:58:44,003 --> 00:58:48,424 aynı anda hedefe ulaştığı bu akustik dünyanın şifresini çözebiliyor. 648 00:58:56,516 --> 00:58:59,811 Sadece kulaklarınızı kullanarak her yıldızın zamandaki yerini… 649 00:59:01,896 --> 00:59:03,523 …bilmek gibi. 650 00:59:20,081 --> 00:59:22,417 YENİ MOTORU BEKLERKEN 651 00:59:22,500 --> 00:59:24,919 ARKADAŞI VE MESLEKTAŞI, SEZONU BİTİRMESİNE 652 00:59:25,003 --> 00:59:27,422 YARDIM ETMEK İÇİN MICHELLE'E KATILIYOR. 653 00:59:28,882 --> 00:59:33,219 NATALIE MASTICK JENSEN DOKTORA ÖĞRENCİSİ, DENİZ EKOLOJİSİ 654 00:59:49,861 --> 00:59:52,197 -Kaç balinayı işaretledim? -Toplam altı. 655 00:59:52,280 --> 00:59:55,742 Toplam altı. Balinalar, balinalar… 656 00:59:55,825 --> 00:59:58,745 İki balinalık grup, üç balinalık grup, şurada da tek. Doğru mu? 657 00:59:58,828 --> 00:59:59,871 Evet. 658 00:59:59,954 --> 01:00:01,331 -Bu hep olur. -Evet. 659 01:00:02,207 --> 01:00:03,291 Tamam. 660 01:00:03,374 --> 01:00:05,210 -Tamam. -Üç dakikalık molamın vakti mi? 661 01:00:06,586 --> 01:00:07,670 Evet. 662 01:00:07,754 --> 01:00:09,005 Balina göründü! 663 01:00:09,088 --> 01:00:12,342 -Moladayız. -Vay. Evet ama izleyebiliriz. 664 01:00:12,425 --> 01:00:15,053 Atıştırma vakti. Abur cuburları getir. 665 01:00:15,136 --> 01:00:17,263 -Al, peynirli börek. -Mükemmel. Teşekkürler. 666 01:00:17,347 --> 01:00:18,514 Evet. 667 01:00:18,598 --> 01:00:21,100 Peki yeni bir tetkik için ne kadar uzağa gideceğiz? 668 01:00:21,184 --> 01:00:23,144 -Bir saat veya altı kilometre. -Altı kilometre. 669 01:00:23,228 --> 01:00:24,520 Mükemmel. 670 01:00:25,480 --> 01:00:27,607 Bir günde kaç tetkik yapmayı deneyeceğiz? 671 01:00:27,690 --> 01:00:29,067 -Dört. -Dört. 672 01:00:29,150 --> 01:00:31,110 Eve döndüğümüzde ne kadar aç olacağız? 673 01:00:31,194 --> 01:00:32,987 -Çok. -Çok aç. 674 01:00:39,494 --> 01:00:41,329 Bu dosyada bir sürü şey oluyor. 675 01:00:41,996 --> 01:00:44,332 Şaşırmadım. Etrafta bir sürü balina var. 676 01:00:44,999 --> 01:00:46,834 Yarım bir beslenme çağrısı var. 677 01:00:52,006 --> 01:00:54,175 Bunun adı kemer, sonra da bir damla var. 678 01:00:55,176 --> 01:00:57,262 Whup, beslenme çağrısı, damla. 679 01:00:57,345 --> 01:01:01,808 Damla, damla, damla. 680 01:01:01,891 --> 01:01:06,437 Beslenme çağrısı, damla, damla, damla. 681 01:01:06,521 --> 01:01:08,064 Bunlardan kaçını adlandırdın? 682 01:01:09,399 --> 01:01:10,525 Hepsine ad verdim. 683 01:01:16,364 --> 01:01:17,949 O sese ne dediğimizi biliyor musun? 684 01:01:20,618 --> 01:01:21,619 Fil. 685 01:01:21,703 --> 01:01:25,123 Hayır ama yakın. O sesi çıkaran başka bir hayvan düşün. Soyu tükenmiş olabilir. 686 01:01:25,206 --> 01:01:27,584 -Mamut. -Daha yakın. 687 01:01:27,667 --> 01:01:28,877 Tüylü mamut. 688 01:01:33,631 --> 01:01:35,550 Hayır, adı brontozor. 689 01:01:35,633 --> 01:01:37,552 Soyu tükenmiş "olabilir" mi? 690 01:01:38,845 --> 01:01:40,430 Soyunun tükendiği kesin. 691 01:01:41,222 --> 01:01:42,515 Beni kandırdın. 692 01:01:43,349 --> 01:01:45,435 Gerçekten de brontozorları hatırlatıyorlar. 693 01:01:45,518 --> 01:01:46,811 -Brontosauri. -Haklısın. 694 01:01:49,397 --> 01:01:51,649 -Brontozora benziyordu. -Evet, öyle. 695 01:02:39,280 --> 01:02:42,492 Yeni motorun gelmesine üç gün kaldı. 696 01:02:52,544 --> 01:02:57,298 "Whup iletişim çağrısı mı?" sorusuna cevap arıyoruz. 697 01:03:01,094 --> 01:03:02,762 Ve vaktimiz tükeniyor. 698 01:03:06,599 --> 01:03:07,767 Bir kayıt yaratıyoruz. 699 01:03:09,435 --> 01:03:11,855 Böylece en azından dünyaya ve gelecek kuşaklara 700 01:03:11,938 --> 01:03:13,481 eskiden burada güzel bir şeyin 701 01:03:13,565 --> 01:03:15,108 olduğunu gösterebileceğiz. 702 01:03:32,417 --> 01:03:37,130 Bu soruları cevaplamak için toplumdan kopmam 703 01:03:40,008 --> 01:03:43,177 ve hayvanların hüküm sürdüğü bir dünyada yaşamam gerekti. 704 01:03:47,265 --> 01:03:50,268 Bir fedakârlıkmış gibi gelmiyor. 705 01:03:52,812 --> 01:03:54,230 Rahatlama gibi geliyor. 706 01:04:13,958 --> 01:04:16,544 Eve farklı biri olarak döneceğimi biliyorum. 707 01:04:16,628 --> 01:04:18,963 O kişi daha önceki rolüme uyacak mı… 708 01:04:20,131 --> 01:04:21,633 …bunu bilmiyorum. 709 01:04:25,595 --> 01:04:28,723 Bir aylığına Antarktika'ya gittim 710 01:04:28,806 --> 01:04:32,810 ve artık uyum sağlayamadığım 711 01:04:33,811 --> 01:04:35,813 bir partnerle köpeğin olduğu bir eve döndüm. 712 01:04:36,981 --> 01:04:38,191 Ve onlardan ayrılmam gerekti. 713 01:04:40,610 --> 01:04:43,321 Bunun tekrarlanmasından korkuyorum. 714 01:04:43,404 --> 01:04:44,531 -Anlıyor musun? -Evet. 715 01:04:44,614 --> 01:04:47,951 Bıraktığım role uymamaktan korkuyorum. 716 01:04:49,285 --> 01:04:50,286 Onu sadece 717 01:04:50,370 --> 01:04:53,122 fiziksel olarak değil, zihnen de bırakıyorsun. 718 01:04:54,082 --> 01:04:56,417 Yedi yıldır saha çalışmasına geliyorsun. 719 01:04:58,753 --> 01:05:01,923 Eve dönmenin bir yolunu buldun mu? 720 01:05:02,006 --> 01:05:03,216 Hayır. 721 01:05:04,092 --> 01:05:05,677 Hayır. 722 01:05:05,760 --> 01:05:07,053 Bunun yerine… 723 01:05:08,054 --> 01:05:11,808 …tam tersini yapıyorum. Evin kıymet verdiğim yanlarını, 724 01:05:11,891 --> 01:05:14,269 mesela seni, yanıma alıp buraya getiriyorum. 725 01:05:16,521 --> 01:05:18,982 Böylesi daha mantıklı. 726 01:05:20,400 --> 01:05:23,027 Çünkü burası insan olmak için daha güvenli bir yer. 727 01:05:31,995 --> 01:05:34,998 ÜÇÜNCÜ HAFTA 728 01:05:38,960 --> 01:05:42,046 Sezon sonunda bu kadar az balina olduğunu hiç görmemiştim. 729 01:05:43,590 --> 01:05:45,758 Sadece bir temiz kayıt yapabildik. 730 01:05:57,729 --> 01:06:00,064 Tamam. Hidrofon iniyor. 731 01:06:03,568 --> 01:06:05,570 -Sorunsuz iniyor. -Mükemmel. 732 01:06:06,446 --> 01:06:07,780 Veri toplayacağım 733 01:06:07,864 --> 01:06:11,826 çünkü burada gerekenden uzun kalmak istemiyorum. 734 01:06:23,838 --> 01:06:25,840 Saati söyler misin? Dinlemeye başlıyorum. 735 01:06:25,924 --> 01:06:27,675 8.29. 736 01:06:27,759 --> 01:06:30,136 -Tamam, kayıtta. -Güzel. 737 01:07:08,883 --> 01:07:10,093 Çok sinir bozucu. 738 01:07:12,053 --> 01:07:15,890 Çok fazla su gürültüsü var. Bir sürü de sıçrama. 739 01:07:15,974 --> 01:07:20,019 Sanırım 25'te bırakmamız gerekebilir. Bu biraz şey olmaya başladı… 740 01:07:21,771 --> 01:07:23,314 Zorlaşmaya başladı. 741 01:07:27,026 --> 01:07:31,155 Her şeyden yoruldum. 742 01:07:35,368 --> 01:07:38,746 Zor olduğundan, engellerden bahsetmek, 743 01:07:38,830 --> 01:07:40,915 bazen zayıflık göstergesi olabilir. 744 01:07:48,882 --> 01:07:53,553 Bu alanda çalışan bir kadın olarak zayıflık göstermek istemezsiniz. 745 01:08:28,504 --> 01:08:32,090 Bu yıl sadece iki hafta sahaya gideceğime söz vermiştim. 746 01:08:37,263 --> 01:08:38,431 Matt'i özlüyorum. 747 01:08:40,724 --> 01:08:44,437 Birbirimizin yüzünü göreli bir ömür geçmiş gibi geliyor. 748 01:09:31,942 --> 01:09:34,737 30 KAYITTAN 19'U BİTTİ 6 GÜN KALDI 749 01:09:34,821 --> 01:09:37,072 27 Ağustos Salı. 750 01:09:37,156 --> 01:09:38,825 Ben Dr. Michelle Fournet, 751 01:09:38,907 --> 01:09:42,620 yanımda doktor olmasına az kalan Natalie Mastick var. 752 01:09:48,166 --> 01:09:50,335 Tamam. Peki. 753 01:09:51,920 --> 01:09:55,133 O… diğerlerine daha mı yakın? 754 01:09:55,216 --> 01:09:58,261 Bir sürü balina. Bir sürü balina var. 755 01:10:00,513 --> 01:10:02,807 -Tamam. -En sevdiğim sorun. 756 01:10:03,850 --> 01:10:05,935 İyi bir sorun. Onlara bak. 757 01:10:06,019 --> 01:10:07,729 Bak! 758 01:10:20,658 --> 01:10:21,868 Mükemmel. 759 01:10:21,951 --> 01:10:25,914 Tamam. Mavi, çıpaya bağlandı. 760 01:10:25,997 --> 01:10:28,666 Mavi şimdi suda. 761 01:10:28,750 --> 01:10:30,293 Mavi, suda. 762 01:10:38,968 --> 01:10:41,763 iPad'in sesini sonuna kadar açtın mı? 763 01:10:43,264 --> 01:10:44,891 -Evet. -Açık mı? 764 01:10:46,935 --> 01:10:49,896 -Tekrar çal. Çalıyor mu? -Çalıyor. 765 01:10:52,357 --> 01:10:54,150 -Suya koymadık. -Kahretsin. 766 01:10:55,318 --> 01:10:57,195 -Tamam, durdur. -Oh, olamaz. 767 01:11:01,157 --> 01:11:02,534 Tamam. Hazır mısın? 768 01:11:03,952 --> 01:11:05,662 Bilmiyorum. Çok stres vericiydi. 769 01:11:05,745 --> 01:11:07,539 -Evet, hazırım. -Tamam. Haydi. 770 01:11:12,085 --> 01:11:16,256 Bir. İki. Üç, dört, beş. 771 01:11:16,881 --> 01:11:20,552 Altı, yedi, sekiz, dokuz, on, 11. 772 01:11:22,929 --> 01:11:25,848 Hazır? Başla. 773 01:11:27,016 --> 01:11:28,977 İki balinalık bir grup var. 774 01:11:29,602 --> 01:11:32,856 Üç tekli. Dört balinalık grup. Ve iki. 775 01:11:33,439 --> 01:11:36,234 Tam burada. Bence burada bir tane var. 776 01:11:36,317 --> 01:11:38,069 26 numaralı tetkik. 777 01:11:39,529 --> 01:11:40,864 Süre doldu. 778 01:11:41,906 --> 01:11:45,493 Üç balinalık grup. 145,6. 779 01:11:46,369 --> 01:11:49,789 İki balinalık grup. 356,1. 780 01:11:51,165 --> 01:11:52,417 Tekli grup. 781 01:11:54,752 --> 01:11:56,629 129,6. 782 01:11:58,256 --> 01:12:00,133 200 ila 500 arası. 783 01:12:08,933 --> 01:12:11,144 İlk defa yaşımı hissediyorum. 784 01:12:12,186 --> 01:12:13,396 Ve bebek istiyorum. 785 01:12:14,731 --> 01:12:17,525 Sen sahadayken bebeğine ne olacak? 786 01:12:18,693 --> 01:12:20,028 Onu da getireceksin. 787 01:12:22,238 --> 01:12:23,323 Zor bir soru. 788 01:12:23,406 --> 01:12:25,366 Ne tür bir saha çalışması yaptığıma bağlı. 789 01:12:25,450 --> 01:12:28,328 Saha çalışması yaparken ne tür bir eşim olduğuna bağlı. 790 01:12:28,411 --> 01:12:31,414 Sahada bana katılabilecek bir eşim varsa evet. 791 01:12:31,497 --> 01:12:34,209 Bana destek olan bir grubum varsa. 792 01:12:35,460 --> 01:12:37,003 Çok ciddiyim. 793 01:12:37,086 --> 01:12:38,838 -Sahaya bir ay gideriz. -Evet. 794 01:12:38,922 --> 01:12:40,965 Biri çocuklarla yaban mersini toplar, 795 01:12:41,049 --> 01:12:42,926 krep yapar, çamaşır yıkar, 796 01:12:43,009 --> 01:12:46,012 o günkü yemekleri pişirir ve kahvaltı için bulaşıkları yıkar. 797 01:12:46,095 --> 01:12:48,389 Derken biz tetkiklerimizden döneriz 798 01:12:48,473 --> 01:12:50,767 ve ertesi gün çocuklarla kalma sırası bende olur. 799 01:12:50,850 --> 01:12:53,019 Birini buraya koyarsın, iki elinle tutarsın, 800 01:12:53,102 --> 01:12:55,647 düşerse düşer, onu tekrar alırsın. 801 01:12:55,730 --> 01:12:56,731 Evet. 802 01:12:56,814 --> 01:12:59,776 Sonra tekrar yer değiştiririz, evde kalma sırası sende olur. 803 01:13:00,735 --> 01:13:03,530 -Evet. Kulağa harika geliyor. -Evet. 804 01:13:03,613 --> 01:13:06,950 Ne kadar yorulacağını düşünüyor musun? 805 01:13:08,493 --> 01:13:09,744 Sadece bir ay. 806 01:13:09,827 --> 01:13:12,664 Teknede dokuz saat çalışacağın, eve geleceğin, 807 01:13:12,747 --> 01:13:15,208 uykunu hiç alamayacağın bir ay. 808 01:13:16,751 --> 01:13:19,963 Sanırım bizim alanımızda bunun pek örneği yok. 809 01:13:20,046 --> 01:13:21,464 Örneğe gerek yok. 810 01:13:42,527 --> 01:13:45,113 Tamam. Tamam. 811 01:13:45,989 --> 01:13:46,990 Tamam. 812 01:13:52,662 --> 01:13:54,956 -Bu yöne dedi. -Şarkıcı var mıymış? 813 01:13:55,039 --> 01:13:56,791 -Evet? -Şarkı söylüyormuş. 814 01:13:56,875 --> 01:13:58,459 -O gittiğinde… -Tamam. Evet. 815 01:13:58,543 --> 01:14:00,169 …önce şarkı söylemeyi kesmişler… 816 01:14:00,253 --> 01:14:02,922 -Tamam. Öyleyse gidiyoruz. Evet. -Evet, tamam. 817 01:14:03,006 --> 01:14:05,216 -Çünkü geçen sefer tekrar başladı. -Evet, tamam. 818 01:14:05,300 --> 01:14:08,261 Tamam. Bence… Evet. Bu, durumu açıklıyor çünkü… 819 01:14:08,344 --> 01:14:11,180 …çok iyi şarkılar duyduk. Demek orada, açıkta. Evet. 820 01:14:12,056 --> 01:14:13,057 Tamam. 821 01:14:25,695 --> 01:14:26,821 Suya giriyor. 822 01:14:31,743 --> 01:14:33,995 Sanırım doğru yöne gidiyoruz. 823 01:14:34,078 --> 01:14:35,330 Sesi daha yüksek geliyor. 824 01:14:41,127 --> 01:14:44,255 Evet, şimdi kesinlikle doğru yöne gidiyoruz. 825 01:14:44,339 --> 01:14:45,506 Evet. 826 01:15:06,945 --> 01:15:08,029 Tamam. 827 01:16:34,908 --> 01:16:37,744 Bu, Avustralya'da duyduğumuz şarkı. 828 01:16:38,620 --> 01:16:41,539 Bütün sezon izini sürdüğümüz şarkı. 829 01:16:44,417 --> 01:16:47,503 Demek ki burada en az iki farklı şarkı var. 830 01:16:53,051 --> 01:16:55,094 Kültürlerin kesişim noktası. 831 01:16:58,431 --> 01:17:01,309 Bu balina batıdan gelen şarkıyı söylüyor. 832 01:17:06,898 --> 01:17:09,526 Ama diğer şarkı başka bir yerden olmalı. 833 01:17:17,200 --> 01:17:20,495 En yakın diğer topluluk Ekvator Cumhuriyeti yakınlarında. 834 01:17:21,204 --> 01:17:23,164 8.000 kilometre doğuda. 835 01:17:26,584 --> 01:17:31,673 Güney Pasifik boyunca eşi görülmemiş bir şarkı paylaşımı sandığım şey, 836 01:17:31,756 --> 01:17:36,010 küresel bir kültür ağının ufak bir parçası olabilir. 837 01:17:41,474 --> 01:17:44,519 Binlerce beyin dünyanın en karmaşık 838 01:17:44,602 --> 01:17:48,106 akustik kalıplarından bazılarını öğreniyor ve paylaşıyor. 839 01:17:56,197 --> 01:18:00,952 Bizimkinden milyonlarca yıl eski olan bir evrimin sonuçları. 840 01:18:07,166 --> 01:18:12,630 Balina kültürünü incelemek bize kendimize dair bir şeyler de öğretebilir. 841 01:18:18,011 --> 01:18:19,846 Bundan bir milyon yıl sonra 842 01:18:21,389 --> 01:18:22,974 nasıl farklı şekilde bağ kurabiliriz. 843 01:20:14,377 --> 01:20:15,920 Bunda işe yaradı mı… 844 01:20:17,005 --> 01:20:18,214 …öğrenmek üzereyiz. 845 01:20:20,008 --> 01:20:21,509 Bu, orada başlıyor. Tamam. 846 01:20:23,344 --> 01:20:25,972 Önceki ilk bölümde, bir, iki… 847 01:20:27,098 --> 01:20:28,349 …üç homurtu var. 848 01:20:28,850 --> 01:20:29,851 Whup yok. 849 01:20:29,934 --> 01:20:33,438 Önceki ikinci bölümde bir, iki, üç whup var. 850 01:20:33,521 --> 01:20:36,733 Kaydı dinlettiğimiz bölümde bir, iki, 851 01:20:37,567 --> 01:20:41,946 üç, dört, beş, altı, yedi… 852 01:20:43,323 --> 01:20:45,742 …sekiz, dokuz, on, 11… 853 01:20:47,410 --> 01:20:48,745 …12, 13. 854 01:20:51,456 --> 01:20:52,832 13 tane var. 855 01:20:58,546 --> 01:21:01,007 -Hiç fena değil, değil mi? -Hiç fena değil. 856 01:21:01,925 --> 01:21:03,301 Sana cevap veriyorlar. 857 01:21:05,887 --> 01:21:07,597 İşe yaramayacağını düşünüp durdum. 858 01:21:17,732 --> 01:21:20,610 Çok memnun oldum. Çok mutluyum! 859 01:21:29,911 --> 01:21:33,623 Doğanın dilini yorumlamak çok zor. 860 01:21:35,083 --> 01:21:40,380 Kendine ne söylediğini dinlemek ve anlamak. 861 01:21:43,049 --> 01:21:48,555 Bu, tüm uydularımızı göğe çevirip 862 01:21:48,638 --> 01:21:51,224 bir işaret var mı diye uzayı dinlemekle aynı şey. 863 01:21:54,394 --> 01:21:56,145 DR. FOURNET'NİN İLK ANALİZLERİ 864 01:21:56,229 --> 01:21:58,439 KAMBUR BALİNALARIN WHUP SESİNİ İLETİŞİM KURMAK 865 01:21:58,523 --> 01:21:59,816 VE KENDİLERİNİ TANITMAK İÇİN KULLANDIĞINI GÖSTERİYOR. 866 01:21:59,899 --> 01:22:04,320 BU KEŞFİ, BALİNALARIN NASIL HAYAT BOYU SÜREN İLİŞKİLER KURDUĞUNA 867 01:22:04,404 --> 01:22:09,117 YENİ BİR IŞIK TUTUYOR. 868 01:22:12,579 --> 01:22:15,957 DR. GARLAND KAMBUR BALİNALARIN ŞARKILARINI İNCELEYEN 869 01:22:16,040 --> 01:22:17,542 ULUSLARARASI BİR EKİPLE ÇALIŞIYOR. 870 01:22:17,625 --> 01:22:20,628 BİRLİKTE BALİNA ŞARKILARININ GEZEGENİN HER YANINDA 871 01:22:20,712 --> 01:22:25,258 NASIL PAYLAŞILDIĞINA DAİR BİR HARİTA HAZIRLIYORLAR. 872 01:22:26,926 --> 01:22:29,554 HEM DR. FOURNET HEM DR. GARLAND DÜNYANIN EN ESKİ 873 01:22:29,637 --> 01:22:31,848 KÜRESEL KÜLTÜR VE İLETİŞİM SİSTEMİYMİŞ GİBİ GÖRÜNEN 874 01:22:31,931 --> 01:22:35,268 BU SİSTEMİN ŞİFRELERİNİ ÇÖZMEYİ SÜRDÜRÜYOR. 875 01:26:38,678 --> 01:26:40,680 Alt yazı çevirmeni: Zeynep Simpson