1
00:00:07,884 --> 00:00:12,472
Program komediowy o rządzie
Stanów Zjednoczonych z moim udziałem.
2
00:00:12,555 --> 00:00:14,182
Wyprodukowany przez ciebie.
3
00:00:15,683 --> 00:00:16,601
Mam pewne obawy.
4
00:00:18,603 --> 00:00:21,355
Adam, możemy się pospieszyć?
Właśnie rozliczam podatki.
5
00:00:22,899 --> 00:00:23,775
Nie masz księgowego?
6
00:00:23,858 --> 00:00:25,193
Lubię to robić sam.
7
00:00:25,276 --> 00:00:28,988
Podatki to cena, którą płacimy
za życie w cywilizowanym społeczeństwie.
8
00:00:29,822 --> 00:00:31,491
Jak ci idzie?
9
00:00:31,574 --> 00:00:34,577
To proste. Musisz postępować
zgodnie z instrukcjami.
10
00:00:34,660 --> 00:00:37,997
Pomnóż dochód podlegający
opodatkowaniu przez 0,2
11
00:00:38,081 --> 00:00:40,291
i wpisz do wiersza trzynastego.
12
00:00:45,088 --> 00:00:50,343
Następnie wpisz kwotę
z załącznika D, wiersz szósty.
13
00:00:50,426 --> 00:00:53,346
Wydaje mi się,
że gdzieś tu mam załącznik D.
14
00:01:12,615 --> 00:01:13,616
Adam, o co chodzi?
15
00:01:14,367 --> 00:01:17,161
Były prezydencie Obama, jeśli ludzie…
16
00:01:17,245 --> 00:01:18,621
Zwykle mówi się „prezydencie”.
17
00:01:18,704 --> 00:01:21,290
To nieprecyzyjne.
Nie jesteś już na tym stanowisku.
18
00:01:21,374 --> 00:01:24,168
Dostałem awans w supermarkecie
w pierwszej klasie liceum,
19
00:01:24,252 --> 00:01:26,963
ale nie każę ludziom nazywać
się kierownikiem zmiany
20
00:01:27,046 --> 00:01:30,216
do końca życia. To byłoby szaleństwo.
21
00:01:31,050 --> 00:01:32,969
Nie chcę kłopotów z kontrolerami faktów.
22
00:01:33,052 --> 00:01:37,056
Pozostanę przy „byłym prezydencie”,
chyba że wolisz FOPOTUS?
23
00:01:37,139 --> 00:01:39,767
Ja już tylko czekam,
aż przejdziesz do rzeczy.
24
00:01:39,851 --> 00:01:42,603
Były prezydencie Obama,
produkujesz ten program.
25
00:01:42,687 --> 00:01:46,524
Ludzie pomyślą,
że to prorządowa propaganda.
26
00:01:46,607 --> 00:01:47,942
Program nie jest o mnie.
27
00:01:48,025 --> 00:01:52,572
Celem programu jest pokazanie ludziom,
co tak naprawdę robi nasz rząd.
28
00:01:52,655 --> 00:01:55,700
I pokazanie Amerykanów,
którzy faktycznie wykonują tę pracę.
29
00:01:55,783 --> 00:01:59,120
Ale rząd nie zawsze działa dobrze.
30
00:01:59,787 --> 00:02:01,581
W zasadzie czasami powoduje szkody.
31
00:02:01,664 --> 00:02:04,292
Nie chcę robić programu o tym,
jak działa rząd.
32
00:02:04,375 --> 00:02:07,295
Chcę wiedzieć, czy działa
i w czyim interesie.
33
00:02:09,338 --> 00:02:11,340
Mogę to odliczyć jako biuro domowe?
34
00:02:12,300 --> 00:02:16,262
Twoim znakiem rozpoznawczym
jest ujawnianie prawdy.
35
00:02:16,846 --> 00:02:21,392
Więc zajmij się tymi pytaniami
i wyjaw całą prawdę o tym, co znajdziesz.
36
00:02:21,475 --> 00:02:24,353
Możemy zbadać dotacje
na ratowanie przedsiębiorstw.
37
00:02:24,437 --> 00:02:25,438
Proszę bardzo.
38
00:02:25,521 --> 00:02:26,355
Agencję Zarządzania Kryzysowego!
39
00:02:26,439 --> 00:02:27,398
Zaszalej.
40
00:02:27,481 --> 00:02:28,774
Technologię wojskową.
41
00:02:28,858 --> 00:02:30,943
Adam, to twoje zmartwienie.
42
00:02:31,027 --> 00:02:34,780
Zrób taki program, jaki chcesz.
Muszę wykazać koszty.
43
00:02:37,283 --> 00:02:39,660
Załącz dodatkowy arkusz.
44
00:02:40,244 --> 00:02:44,415
Jaki dodatkowy arkusz?
Nie ma żadnego dodatkowego arkusza!
45
00:02:44,498 --> 00:02:48,252
SERIAL NETFLIX
46
00:02:56,010 --> 00:02:58,846
Jestem tak samo sceptyczny, jak wy.
47
00:02:58,930 --> 00:03:02,808
Algorytm naprawdę przewiduje,
że obejrzycie program komediowy o rządzie,
48
00:03:02,892 --> 00:03:06,562
kiedy moglibyście oglądać
Food Fails albo Nailed It?
49
00:03:06,646 --> 00:03:09,982
ODTWÓRZ ADAM CONOVER: SŁOWO NA „RZ”
50
00:03:10,066 --> 00:03:14,779
Dobra. Nie róbcie tego.
Zgadzam się z wami.
51
00:03:14,862 --> 00:03:18,783
„Rząd” to brzydkie słowo w Ameryce.
52
00:03:18,866 --> 00:03:21,327
Spróbujcie powiedzieć je
w Święto Dziękczynienia,
53
00:03:21,410 --> 00:03:23,245
to zobaczycie, co się z wami stanie.
54
00:03:23,329 --> 00:03:24,830
Nie chcemy myśleć o rządzie,
55
00:03:24,914 --> 00:03:29,085
a tym bardziej o nim rozmawiać.
To sami biurokraci, lobbyści
56
00:03:29,168 --> 00:03:31,379
i politykierzy, racja?
57
00:03:31,462 --> 00:03:37,718
Zagłosujcie na mnie, żebym mógł bla, bla,
podatki, wolność. Wszyscy mnie nienawidzą.
58
00:03:37,802 --> 00:03:41,889
Ale kiedy zacząłem sprawdzać,
co tak naprawdę robi nasz rząd,
59
00:03:41,973 --> 00:03:45,393
ze zdumieniem odkryłem, że za polityką
60
00:03:46,102 --> 00:03:50,314
kryje się największa
i najpotężniejsza organizacja na Ziemi.
61
00:03:50,398 --> 00:03:53,693
Jeden na szesnastu pracowników w USA
62
00:03:53,776 --> 00:03:55,695
jest zatrudniony przez rząd federalny,
63
00:03:55,778 --> 00:04:00,283
który kształtuje każdy aspekt
naszego życia – na dobre i na złe.
64
00:04:00,366 --> 00:04:03,661
A jednak większość z nas nie ma pojęcia,
czym zajmują się ci ludzie.
65
00:04:03,744 --> 00:04:05,621
Poważnie. Czym się zajmujesz?
66
00:04:06,872 --> 00:04:09,583
Pilnuję, by nasza broń atomowa
przypadkowo nie wybuchła.
67
00:04:09,667 --> 00:04:12,420
Widzicie? To jest cholernie ważne.
68
00:04:12,503 --> 00:04:15,548
Czy to nie dziwne, że co cztery lata
69
00:04:15,631 --> 00:04:18,092
zaczynamy się przekrzykiwać o to,
70
00:04:18,175 --> 00:04:21,637
kto będzie kierował rządem,
o którym większość z nas nic nie wie?
71
00:04:21,721 --> 00:04:24,390
Nasz rząd ma być stworzony z narodu,
72
00:04:24,473 --> 00:04:26,309
przez naród, dla narodu.
73
00:04:26,392 --> 00:04:30,980
Więc czy my, naród, nie powinniśmy
rozumieć, co u licha on właściwie robi?
74
00:04:31,731 --> 00:04:35,151
Dlatego w tym programie
zbadamy wszystkie sposoby
75
00:04:35,234 --> 00:04:38,321
– dobre i złe –
wpływania rządu na nasze życie:
76
00:04:38,404 --> 00:04:41,073
pieniądze w naszych kieszeniach,
zdrowie naszych ciał
77
00:04:41,157 --> 00:04:45,202
i to, co utrzymuje
nas przy życiu: jedzenie.
78
00:04:47,330 --> 00:04:51,334
JEDZENIE
79
00:04:53,502 --> 00:04:56,839
Gdy idę do supermarketu,
jestem przytłoczony możliwością wyboru.
80
00:04:56,922 --> 00:05:00,051
Ale co z wyborami,
na które nie mamy wpływu?
81
00:05:00,134 --> 00:05:03,679
Dlaczego niezdrowa żywność
jest tańsza od zdrowej?
82
00:05:03,763 --> 00:05:06,432
Dlaczego chleb zawiera syrop kukurydziany?
83
00:05:06,515 --> 00:05:10,102
I dlaczego po pełnym mleku
kolejne mleko ma 2%?
84
00:05:10,186 --> 00:05:12,438
Gdzie jest mleko 53%?
85
00:05:12,521 --> 00:05:15,441
Tych wyborów dokonują za nas inni ludzie.
86
00:05:15,524 --> 00:05:19,278
A na nasz system żywienia
najbardziej wpływają
87
00:05:19,362 --> 00:05:22,031
decyzje rządu. Więc chcę wiedzieć,
88
00:05:22,114 --> 00:05:24,867
czy jego wybory pomagają nam, czy szkodzą
89
00:05:24,950 --> 00:05:29,205
i czy działają w naszym interesie
czy kogoś innego.
90
00:05:30,581 --> 00:05:35,211
Rząd ustala między innymi
standardy bezpieczeństwa żywności.
91
00:05:35,294 --> 00:05:37,671
Nieważne, co wybierzecie w supermarkecie,
92
00:05:37,755 --> 00:05:40,758
możecie założyć,
że nie rozchorujecie się po tym.
93
00:05:41,383 --> 00:05:42,802
Sto lat temu
94
00:05:42,885 --> 00:05:46,847
jedzenie w Ameryce
stale powodowało u ludzi zatrucia.
95
00:05:46,931 --> 00:05:51,894
Hej, skarbie, mam kupić
skażone czy nieskażone mięso?
96
00:05:51,977 --> 00:05:55,856
Wezmę to markowe. Ma 20% mniej arszeniku.
97
00:05:56,857 --> 00:05:58,818
Nietrudno zrozumieć dlaczego,
98
00:05:58,901 --> 00:06:01,862
gdy się wie, jak wtedy przetwarzano mięso.
99
00:06:01,946 --> 00:06:05,825
Hej, szefie, szczury wypróżniały się
na mięso, więc je otrułem.
100
00:06:05,908 --> 00:06:09,120
Ale teraz te martwe szczury
leżą na naszym mięsie.
101
00:06:09,203 --> 00:06:10,496
Co mamy zrobić?
102
00:06:11,205 --> 00:06:13,415
To mi wygląda na nowy smak kiełbasy.
103
00:06:14,208 --> 00:06:16,919
Chciałbym móc powiedzieć,
że to było wyolbrzymione.
104
00:06:17,002 --> 00:06:18,879
Kiedy pisarz Upton Sinclair
105
00:06:18,963 --> 00:06:22,216
w swojej książce Dżungla
ujawnił te niehigieniczne warunki,
106
00:06:22,299 --> 00:06:26,095
społeczeństwo było tak oburzone, że
prezydent Teddy Roosevelt musiał działać.
107
00:06:26,887 --> 00:06:31,142
To jest obrzydliwe!
Musimy coś z tym zrobić.
108
00:06:33,978 --> 00:06:38,482
Moi drodzy Amerykanie, podpisałem
ustawę o Federalnej Inspekcji Mięsa,
109
00:06:38,566 --> 00:06:41,485
dającą Departamentowi Rolnictwa
Stanów Zjednoczonych prawo
110
00:06:41,569 --> 00:06:44,572
do sprawdzenia, czy mięso
jest zdatne do spożycia.
111
00:06:44,655 --> 00:06:46,949
Od teraz jedyną dżunglą,
o której usłyszycie,
112
00:06:47,032 --> 00:06:49,368
będzie ta, gdzie strzelam do słoni.
113
00:06:51,287 --> 00:06:53,205
Gdy zobaczysz logo USDA,
114
00:06:53,289 --> 00:06:57,293
wiedz, że wujek Teddy mówi, że
to jest dobre dla twojego brzuszka.
115
00:06:59,336 --> 00:07:02,214
Rety. Teddy był naprawdę
pierwowzorem misia.
116
00:07:02,298 --> 00:07:06,468
A jego nacisk na uregulowanie
żywności był niewiarygodnie skuteczny.
117
00:07:06,552 --> 00:07:10,472
Masowy strach przed skażonym
mięsem stał się przeszłością.
118
00:07:10,556 --> 00:07:14,226
Przemysł na tym skorzystał,
ponieważ logo Departamentu Żywności
119
00:07:14,310 --> 00:07:18,105
stało się rządowym potwierdzeniem,
że żywność jest bezpieczna.
120
00:07:18,856 --> 00:07:22,318
Ale gdy się nad tym zastanowić
– czy to zadanie nie jest zbyt trudne?
121
00:07:23,319 --> 00:07:25,571
Amerykański przemysł mięsny
122
00:07:25,654 --> 00:07:29,366
przetwarza obecnie ponad
sto miliardów funtów wołowiny,
123
00:07:29,450 --> 00:07:32,912
drobiu, wieprzowiny, jagnięciny,
baraniny i koźliny każdego roku,
124
00:07:32,995 --> 00:07:36,081
nie wspominając o emu.
Tak. Jadamy teraz emu.
125
00:07:36,165 --> 00:07:41,003
A każdy funt z tych stu miliardów
musi być wielokrotnie skontrolowany
126
00:07:41,086 --> 00:07:42,838
przez Departament Żywności.
127
00:07:42,922 --> 00:07:46,884
Więc kto dokładnie dotyka naszego mięsa?
128
00:07:46,967 --> 00:07:50,179
Myślą, że to obrzydliwe czy podniecające?
129
00:07:51,180 --> 00:07:55,309
I najważniejsze – jak, u licha,
wygląda ta praca?
130
00:08:02,733 --> 00:08:03,817
Witaj w Cargill Schuyler.
131
00:08:03,901 --> 00:08:05,027
Dzięki za zaproszenie.
132
00:08:05,110 --> 00:08:05,986
- Miło mi.
- Jasne.
133
00:08:07,112 --> 00:08:09,532
Ile sztuk bydła dziennie przerabiacie?
134
00:08:09,615 --> 00:08:12,493
Przetwarzamy około
pięciu tysięcy sztuk dziennie.
135
00:08:12,576 --> 00:08:15,454
A ilu ludzi z Departamentu
Żywności tu pracuje?
136
00:08:15,538 --> 00:08:19,416
Mamy około trzynastu
inspektorów na miejscu,
137
00:08:19,500 --> 00:08:21,794
na obu zmianach. Czyli razem 26 osób,
138
00:08:21,877 --> 00:08:24,171
a do tego dwóch weterynarzy
z Departamentu.
139
00:08:24,255 --> 00:08:25,965
Niewielu ludzi może to zobaczyć,
140
00:08:26,048 --> 00:08:27,633
jeśli nie pracują tutaj.
141
00:08:27,716 --> 00:08:30,386
Zgadza się.
Raczej nie wpuszczamy tu kamer.
142
00:08:32,012 --> 00:08:33,931
To tutaj rozbieramy tuszę
143
00:08:34,014 --> 00:08:37,351
i wkładamy ją do pudełek,
a potem sprzedajemy konsumentom.
144
00:08:38,852 --> 00:08:42,940
Spójrz na dół. Rozmawialiśmy
o Departamencie Żywności.
145
00:08:43,023 --> 00:08:43,983
Tak, widzę go tam.
146
00:08:44,066 --> 00:08:45,734
To jeden z naszych inspektorów.
147
00:08:45,818 --> 00:08:48,404
- Tak, to ten z logo.
- Zgadza się.
148
00:08:48,487 --> 00:08:50,906
Chodzi po hali, zagląda pod plandekę.
149
00:08:50,990 --> 00:08:53,993
To rodzaj wędrownej inspekcji,
takiej jak w restauracjach,
150
00:08:54,076 --> 00:08:56,203
ale u was odbywa się codziennie.
151
00:08:56,287 --> 00:08:57,121
Zgadza się.
152
00:08:57,204 --> 00:09:00,708
Niewiele prywatnych firm zaprasza rząd.
153
00:09:00,791 --> 00:09:01,750
W wielu sądzi się:
154
00:09:01,834 --> 00:09:04,503
„Powiecie, żebym przerwał
pracę, a to mnie kosztuje”.
155
00:09:04,587 --> 00:09:08,591
Musimy ich tu mieć. To rządowy nakaz.
156
00:09:08,674 --> 00:09:11,051
Czy mogę pana spytać,
czy osobiście sądzi pan,
157
00:09:11,135 --> 00:09:13,304
że ten federalny nakaz jest ważny?
158
00:09:13,387 --> 00:09:15,598
Sądzi pan, że to poprawia jakość mięsa –
159
00:09:15,681 --> 00:09:17,141
fakt, że oni muszą tu być?
160
00:09:17,224 --> 00:09:19,226
- Zdecydowanie.
- Tak.
161
00:09:19,310 --> 00:09:23,147
To jest partnerstwo.
Pomagają nam poprawić produkcję.
162
00:09:23,230 --> 00:09:25,816
Upewniają się, że robimy to,
co do nas należy
163
00:09:25,899 --> 00:09:29,528
w zakresie bezpieczeństwa żywności.
Szukają wszelkich nieprawidłowości
164
00:09:29,612 --> 00:09:30,571
w procesie.
165
00:09:30,654 --> 00:09:33,032
To właśnie tutaj sprawdzają.
166
00:09:40,456 --> 00:09:42,207
- Hej!
- Cześć, Adam. Jestem Miguel.
167
00:09:42,291 --> 00:09:45,002
Jestem rządowym
inspektorem bezpieczeństwa.
168
00:09:45,085 --> 00:09:48,505
Nawet jeśli ludzie z firmy,
u boku których pracujesz,
169
00:09:48,589 --> 00:09:50,382
są dla ciebie nieprzyjemni, pytają:
170
00:09:50,466 --> 00:09:52,217
„Czemu trzeba zatrzymać linię?”,
171
00:09:52,301 --> 00:09:54,386
nie przeszkadza ci to w wykonywaniu pracy?
172
00:09:54,470 --> 00:09:57,681
Nie. Jeśli mam uzasadniony
powód, żeby zamknąć linię,
173
00:09:57,765 --> 00:09:59,975
jeśli widzę, że produkt
może zostać skażony
174
00:10:00,059 --> 00:10:02,811
lub zanieczyszczony
i może komuś zaszkodzić,
175
00:10:02,895 --> 00:10:04,104
muszę robić swoje.
176
00:10:04,188 --> 00:10:06,732
To dla mnie bardzo ważne,
żeby dobrze wykonywać
177
00:10:06,815 --> 00:10:08,942
swoją pracę, aby ludzie nie chorowali.
178
00:10:09,026 --> 00:10:10,069
Tak.
179
00:10:10,152 --> 00:10:13,906
Jedzenie, które tu produkujemy,
trafia na mój stół i stoły innych ludzi.
180
00:10:13,989 --> 00:10:17,159
Co dzieje się, gdy widzisz,
że coś jest nie tak?
181
00:10:17,242 --> 00:10:21,288
Gdy coś zauważymy, używamy tych
niebieskich znaczników zwanych
182
00:10:21,372 --> 00:10:24,667
znacznikami bezpieczeństwa,
wypisujemy je dla weterynarzy,
183
00:10:24,750 --> 00:10:26,710
żeby mogli zająć stanowisko.
184
00:10:26,794 --> 00:10:28,212
Więc gdy widzisz coś,
185
00:10:28,295 --> 00:10:31,006
jakieś podejrzane węzły chłonne
albo coś w tym stylu,
186
00:10:31,090 --> 00:10:34,968
myślisz: „Przyczepię ten znacznik,
żeby spojrzał na to weterynarz”.
187
00:10:35,052 --> 00:10:38,180
- Cześć, Adam. Dr Angela Broatman.
- Hej.
188
00:10:38,263 --> 00:10:40,724
Jesteś weterynarzem
w Departamencie Rolnictwa?
189
00:10:40,808 --> 00:10:43,811
Tak. Jestem rządowym
weterynarzem od 11 lat.
190
00:10:43,894 --> 00:10:47,064
Robię to dlatego, że interesuję się
zdrowiem publicznym.
191
00:10:47,147 --> 00:10:50,984
To tylko niektóre z krów,
które pójdą dzisiaj na rzeź
192
00:10:51,068 --> 00:10:53,862
i trafią do łańcucha
pokarmowego Amerykanów.
193
00:10:53,946 --> 00:10:57,449
Nie jestem ekspertem,
ale gdy patrzę na te krowy…
194
00:10:57,533 --> 00:11:00,661
Według mnie nie wyglądają na szczęśliwe.
195
00:11:00,744 --> 00:11:03,706
Skąd wiesz, czy są w dobrym nastroju,
196
00:11:03,789 --> 00:11:05,082
czy były źle traktowane?
197
00:11:05,165 --> 00:11:07,793
Wybieg to świetny punkt obserwacyjny.
198
00:11:07,876 --> 00:11:10,254
Podczas rozładunku obserwuję kierowców,
199
00:11:10,337 --> 00:11:12,297
aby upewnić się, że stosują
200
00:11:12,381 --> 00:11:15,759
humanitarne techniki transportu
i nie wywołują u nich
201
00:11:15,843 --> 00:11:18,387
niepotrzebnego stresu,
sprowadzając je z ciężarówek.
202
00:11:18,470 --> 00:11:21,014
Zwracasz uwagę na ich zachowanie.
203
00:11:21,098 --> 00:11:23,392
Tak. Patrzę, czy któraś nie kuleje.
204
00:11:23,475 --> 00:11:25,394
Patrzę, czy podchodzą do koryt z wodą.
205
00:11:25,477 --> 00:11:28,105
Czy zbiorniki są pełne,
żeby mogły się napić.
206
00:11:28,188 --> 00:11:33,193
Patrzę, czy nie ma żadnych
chorób zwierzęcych. Słucham.
207
00:11:33,277 --> 00:11:35,737
- Ich odgłosów.
- Tak. To jest normalne muczenie.
208
00:11:35,821 --> 00:11:37,197
- Wąchasz zapachy?
- Tak.
209
00:11:37,281 --> 00:11:39,241
- Jak zaczęłaś?
- W szkole weterynaryjnej
210
00:11:39,324 --> 00:11:42,035
odkryłam, że uwielbiam
przeprowadzać sekcje zwłok,
211
00:11:42,119 --> 00:11:43,912
bo lubię oglądać organy…
212
00:11:43,996 --> 00:11:46,957
- To jak autopsja.
- Tak, autopsja zwierząt.
213
00:11:47,040 --> 00:11:48,792
Chwileczkę. Byłaś weterynarzem
214
00:11:48,876 --> 00:11:52,296
i stwierdziłaś, że najbardziej lubisz
rozcinać martwe zwierzęta?
215
00:11:52,379 --> 00:11:54,756
- Tak było.
- I coś zaskoczyło!
216
00:11:54,840 --> 00:11:57,176
Gdzie mogłabym pracować
na martwych zwierzętach?
217
00:11:57,759 --> 00:12:01,054
Departament Rolnictwo mi to umożliwił.
218
00:12:01,138 --> 00:12:03,765
Uwielbiam przyglądać się
procesom chorobowym,
219
00:12:03,849 --> 00:12:07,603
mam okazję zobaczyć
tak wiele różnych chorób.
220
00:12:07,686 --> 00:12:09,438
- Jesteś maniakiem chorób krów.
- Jestem.
221
00:12:09,521 --> 00:12:11,732
Dla każdej obsesji
znajdzie się jakaś praca.
222
00:12:11,815 --> 00:12:13,692
- Pewnie.
- Nieważne, co to będzie.
223
00:12:13,775 --> 00:12:15,986
Gdzieś tam znajdzie się praca.
224
00:12:16,069 --> 00:12:19,490
W środku zobaczysz,
że inspektorzy oglądają każdą tuszę,
225
00:12:19,573 --> 00:12:21,783
wszystkie trzewia, wszystkie organy.
226
00:12:21,867 --> 00:12:25,287
Wszystko, co mogłoby zagrażać
zdrowiu publicznemu.
227
00:12:38,675 --> 00:12:41,845
Wytłumacz mi, czego byłem świadkiem.
228
00:12:41,929 --> 00:12:44,973
Patrzyłeś na tę wielką tuszę,
zobaczyłeś coś
229
00:12:45,057 --> 00:12:47,768
i oznaczyłeś niebieskim barwnikiem.
Co to znaczy?
230
00:12:47,851 --> 00:12:49,019
Ten barwnik oznacza,
231
00:12:49,102 --> 00:12:50,979
że produkt jest zanieczyszczony,
232
00:12:51,063 --> 00:12:52,231
więc jest niejadalny.
233
00:12:52,314 --> 00:12:56,443
Wszystkie te płuca nosiły
ślady zapalenia płuc.
234
00:12:56,527 --> 00:12:58,028
Więc jak patrzyłem na tuszę,
235
00:12:58,111 --> 00:13:00,572
zauważyłem, że cała ta tusza
nie jest zdrowa.
236
00:13:00,656 --> 00:13:02,574
Więc nie może być spożyta przez ludzi.
237
00:13:02,658 --> 00:13:04,743
Rety! Chodzi o to, że…
238
00:13:05,953 --> 00:13:08,455
ten widok jest trudny do zniesienia.
239
00:13:08,539 --> 00:13:11,458
Czy to trudna praca,
czy można się przyzwyczaić?
240
00:13:11,542 --> 00:13:13,794
Po pewnym czasie można się przyzwyczaić,
241
00:13:13,877 --> 00:13:16,296
bo wiesz, że chronisz społeczeństwo,
242
00:13:16,380 --> 00:13:17,923
upewniając się, że zwierzęta
243
00:13:18,006 --> 00:13:20,384
są zdrowe i tworząc produkt,
który ma znaczenie,
244
00:13:20,467 --> 00:13:23,595
- którym może cieszyć się rodzina.
- Jak zacząłeś tę pracę?
245
00:13:23,679 --> 00:13:26,848
Zaczynałem jako prywatny
weterynarz w płn.-zach. Missouri.
246
00:13:26,932 --> 00:13:29,142
Jak zwykły weterynarz,
typu: „Mój pies kaszle”?
247
00:13:29,226 --> 00:13:30,143
Właśnie, tak.
248
00:13:30,227 --> 00:13:33,146
Pewnie kochasz zwierzęta,
skoro wykonywałeś tę pracę.
249
00:13:33,230 --> 00:13:35,857
Jakie to uczucie być częścią systemu,
250
00:13:35,941 --> 00:13:37,651
który zabija zwierzęta?
251
00:13:37,734 --> 00:13:40,988
Rozumiem to tak, że…
Bardzo lubię żywe zwierzęta.
252
00:13:41,071 --> 00:13:43,365
Chcę być pewny,
że są traktowane humanitarnie
253
00:13:43,448 --> 00:13:46,159
i że kiedy idą już na ubój,
254
00:13:46,243 --> 00:13:47,911
są odpowiednio traktowane.
255
00:13:47,995 --> 00:13:50,163
Kto inny ma się tym zająć?
256
00:13:50,247 --> 00:13:52,666
Tak, to prawda.
257
00:13:52,749 --> 00:13:54,376
Dziękuję bardzo, dr. Suntrup.
258
00:13:54,459 --> 00:13:55,919
- Świetna rozmowa.
- Dziękuję.
259
00:13:59,172 --> 00:14:02,134
Wiem, że ciężko było to oglądać.
260
00:14:02,217 --> 00:14:06,972
Ale to ważne, żebyśmy dobrze
przyjrzeli się systemowi,
261
00:14:07,055 --> 00:14:09,349
który produkuje nasze jedzenie.
262
00:14:09,433 --> 00:14:10,851
Cokolwiek myślicie
263
00:14:10,934 --> 00:14:14,563
o przemyśle mięsnym, trzeba się cieszyć,
że w każdej fabryce w Ameryce
264
00:14:14,646 --> 00:14:18,317
przy linii produkcyjnej są inspektorzy,
którzy nie pracują dla firmy,
265
00:14:18,400 --> 00:14:21,445
ale dla nas i którym
leży na sercu nasze dobro.
266
00:14:22,279 --> 00:14:25,782
Kiedyś może ich zabraknąć.
267
00:14:25,866 --> 00:14:29,036
Ze względu na nacisk
na deregulację w 2019 roku,
268
00:14:29,119 --> 00:14:34,333
Departament przyjął, że zakłady
mogą usunąć 40% inspektorów,
269
00:14:34,416 --> 00:14:38,795
stosując zamiast tego
inspekcję wewnętrzną,
270
00:14:38,879 --> 00:14:42,174
mimo że stwierdzono, że zakłady,
w których wprowadzono taki system,
271
00:14:42,257 --> 00:14:46,887
miały dwukrotnie więcej naruszeń z powodu
zanieczyszczeń pokarmowych i kałowych.
272
00:14:50,807 --> 00:14:54,853
Nie do wiary! Dopiero co odkryłem,
że ci inspektorzy mięsa istnieją,
273
00:14:54,937 --> 00:14:57,397
a już dowiaduję się, że mają ich usunąć.
274
00:14:57,481 --> 00:14:59,816
To powtórka z Dziedzictwa Jowisza.
275
00:14:59,900 --> 00:15:02,444
Rozumiem, dlaczego duża przetwórnia mięsa
276
00:15:02,527 --> 00:15:04,363
nie chce inspektorów w zakładzie,
277
00:15:04,446 --> 00:15:07,532
ale to na pewno nie pomoże mi,
kiedy zadławię się sernikiem.
278
00:15:08,700 --> 00:15:12,371
A jeśli chodzi o te zakłady…
Nie tylko krowy
279
00:15:12,454 --> 00:15:13,914
nie lubią tego miejsca.
280
00:15:13,997 --> 00:15:17,834
Badania pokazują, że hodowla zwierząt
emituje tyle zanieczyszczeń,
281
00:15:17,918 --> 00:15:20,253
że one dosłownie gotują planetę.
282
00:15:20,337 --> 00:15:24,675
I zabija rocznie więcej ludzi
niż emisje z elektrowni węglowych.
283
00:15:25,592 --> 00:15:30,097
Dziękuję, Brianno.
Gdyby rząd naprawdę o nas dbał,
284
00:15:30,180 --> 00:15:34,142
to ograniczyłby hodowlę przemysłową,
a nie przestał ją kontrolować, tak?
285
00:15:34,226 --> 00:15:38,355
Więc dla kogo tak naprawdę
pracuje rząd: dla rolników,
286
00:15:38,438 --> 00:15:41,316
czy dla nas, ludzi,
którzy tę żywność spożywamy?
287
00:15:43,276 --> 00:15:46,780
Zbadaliśmy politykę żywnościową
naszego rządu
288
00:15:46,863 --> 00:15:51,493
i okazuje się, że rząd zawsze
faworyzował rolników.
289
00:15:51,576 --> 00:15:54,788
Ma to sens, ponieważ
przez znaczną część naszej historii
290
00:15:54,871 --> 00:15:57,833
pomoc rolnikom oznaczała
pomoc przeciętnemu Amerykaninowi.
291
00:15:58,542 --> 00:16:01,420
Tak było, do cholery.
W czasie Wielkiego Kryzysu
292
00:16:01,503 --> 00:16:05,549
co czwarty Amerykanin mieszkał
na farmie takiej jak ta tutaj.
293
00:16:05,632 --> 00:16:10,053
Podczas tego nieszczęścia
straciliśmy 60% naszych dochodów.
294
00:16:15,017 --> 00:16:17,811
Moja melasa! Co my teraz zrobimy?
295
00:16:20,105 --> 00:16:24,985
Nie martwcie się, ludzie.
Jestem z rządu i jestem tu, by pomóc.
296
00:16:25,652 --> 00:16:28,947
Przybywam na polecenie
samego pana Franklina Roosevelta,
297
00:16:29,031 --> 00:16:31,742
aby rozgłosić wieści
o tym nowym wspaniałym programie.
298
00:16:31,825 --> 00:16:33,910
Nazywa się „Bonusowe Dolary Wuja Sama
299
00:16:33,994 --> 00:16:36,580
Nakierowane na Wzrost Każdej Sadzonki”.
300
00:16:36,663 --> 00:16:39,082
Przestaw „s” i „u” – oznacza to dotacje.
301
00:16:39,166 --> 00:16:40,667
DOTACJE
302
00:16:40,751 --> 00:16:42,878
Oto jak to działa. Uprawiasz kukurydzę?
303
00:16:42,961 --> 00:16:44,838
Tak.
304
00:16:44,921 --> 00:16:47,841
Dostajesz dotację!
A co powiesz na uprawę pszenicy?
305
00:16:47,924 --> 00:16:49,301
Mógłbym to robić.
306
00:16:49,384 --> 00:16:51,511
Masz dotację! Ryż i bawełna?
307
00:16:52,304 --> 00:16:53,597
Posadzę, jasne.
308
00:16:53,680 --> 00:16:57,601
Mów mi Old Faithful,
bo dostaniesz gejzer dotacji!
309
00:16:57,684 --> 00:17:00,187
Wujek Sam na tym nie poprzestanie. O, nie!
310
00:17:02,105 --> 00:17:04,441
Zasypiemy amerykańską wieś stogami gotówki
311
00:17:04,524 --> 00:17:06,526
przez następne stulecie, chcesz czy nie.
312
00:17:06,610 --> 00:17:10,280
Nie będziemy was tylko dotować,
będziemy kupować wasze nadwyżki.
313
00:17:10,363 --> 00:17:13,408
I będziemy finansować badania,
by wasze pola kwitły!
314
00:17:16,119 --> 00:17:17,871
Wystarczy kropelka.
315
00:17:23,877 --> 00:17:27,672
Federalne inwestycje nie tylko
uratowały amerykańskie farmy.
316
00:17:27,756 --> 00:17:30,884
To była rewolucja w systemie żywnościowym.
317
00:17:30,967 --> 00:17:34,930
Produkcja rolna w Stanach Zjednoczonych
potroiła się od 1948 roku,
318
00:17:35,013 --> 00:17:40,102
a Amerykanie wydają na żywność
mniej niż inne rozwinięte kraje.
319
00:17:40,185 --> 00:17:43,855
Staliśmy się największym eksporterem
produktów rolnych na świecie.
320
00:17:43,939 --> 00:17:45,524
Bardzo ci dziękuję, Wujku Samie.
321
00:17:46,650 --> 00:17:49,111
Jest jednak kilka problemów.
322
00:17:49,194 --> 00:17:53,949
Pierwszy: czarni rolnicy nigdy nie dostali
takiego samego wsparcia, jak biali,
323
00:17:54,032 --> 00:17:57,994
co jest historycznym błędem, do którego
rząd przyznał się dopiero niedawno.
324
00:17:58,078 --> 00:18:00,997
Drugi: gdy przeniesiemy się
do współczesności…
325
00:18:02,999 --> 00:18:08,421
Te stuletnie dotacje z czasów
kryzysu wciąż obowiązują.
326
00:18:08,505 --> 00:18:11,216
Ale większość Amerykanów
nie uprawia dzisiaj ziemi.
327
00:18:11,299 --> 00:18:13,301
Zajmuje się tym mniej niż 1% z nas,
328
00:18:13,385 --> 00:18:17,097
a prawie połowa naszych dotacji
nie trafia do drobnych rolników.
329
00:18:17,180 --> 00:18:21,101
Trafiają do 7% największych
gospodarstw w kraju.
330
00:18:21,184 --> 00:18:25,522
Nie są przeznaczone dla zwykłych ludzi,
trafiają prosto do przemysłu rolniczego.
331
00:18:25,605 --> 00:18:30,777
Stary Donald sypie kasą
Ija, ija o!
332
00:18:32,487 --> 00:18:37,159
W dodatku te dotacje
nie służą naszemu zdrowiu.
333
00:18:37,242 --> 00:18:41,204
Kiedy się coś dotuje,
dostaje się tego znacznie więcej.
334
00:18:47,460 --> 00:18:49,212
Czy patrzyliście na półki w sklepie
335
00:18:49,296 --> 00:18:53,300
i dziwiliście się, czemu są pełne taniego,
przetworzonego, śmieciowego jedzenia?
336
00:18:53,383 --> 00:18:54,467
Oto odpowiedź.
337
00:18:54,551 --> 00:18:57,304
Zamiast dotować zdrowe owoce i warzywa,
338
00:18:57,387 --> 00:19:01,641
nasz rząd wciąż płaci rolnikom
za uprawę zbóż
339
00:19:01,725 --> 00:19:05,937
takich jak pszenica, ryż i kukurydza,
które przetwarza się na ten chłam.
340
00:19:08,148 --> 00:19:11,568
Pyszny chłam.
W sensie – wiem, że to niezdrowe.
341
00:19:11,651 --> 00:19:14,362
Wiem, że zwiększa ryzyko
cukrzycy i cholesterolu,
342
00:19:14,446 --> 00:19:16,531
ale nie mogę się od tego oderwać.
343
00:19:18,241 --> 00:19:22,162
A jednak mój rząd przyczynia się
do tego, że jest to najtańsze,
344
00:19:22,245 --> 00:19:26,875
najpowszechniejsze jedzenie
w Ameryce. Dlaczego?
345
00:19:28,168 --> 00:19:32,339
Wygląda na to, że rządowa misja
niesienia pomocy rolnikom
346
00:19:32,422 --> 00:19:35,800
stoi na drodze obowiązkowi
pomagania konsumentom,
347
00:19:35,884 --> 00:19:40,055
zwłaszcza że ten sam Departament Rolnictwa
utrzymujący przemysł rolniczy
348
00:19:40,138 --> 00:19:43,266
jest odpowiedzialny za tworzenie
wytycznych dietetycznych,
349
00:19:43,350 --> 00:19:46,645
które mówią nam, co mamy jeść.
350
00:19:46,728 --> 00:19:50,273
Zastanawiam się, czy nie
powoduje to konfliktu interesów…
351
00:19:50,357 --> 00:19:54,319
Pamiętacie piramidę żywieniową,
obecną na każdym pudełku z płatkami
352
00:19:54,402 --> 00:19:56,404
i w podręcznikach w latach 90.?
353
00:19:56,488 --> 00:19:58,949
Zastanawialiście się kiedyś,
skąd się wzięła?
354
00:19:59,741 --> 00:20:03,912
Ten schemat będzie miał wpływ na wybory
żywieniowe każdego Amerykanina
355
00:20:03,995 --> 00:20:05,163
przez dziesięciolecia.
356
00:20:05,247 --> 00:20:08,208
Musimy oprzeć go na najlepszej
dostępnej wiedzy o żywieniu.
357
00:20:11,044 --> 00:20:12,295
Wybaczcie, nerdy!
358
00:20:12,379 --> 00:20:17,133
Departament przyznał rozstrzygający głos
rolnictwu przy tworzeniu piramidy.
359
00:20:19,386 --> 00:20:23,265
Mój Boże! Wycięli połowę
świeżych owoców i warzyw
360
00:20:23,348 --> 00:20:25,976
i podwajają zalecaną dzienną dawkę zbóż!
361
00:20:26,059 --> 00:20:31,648
Więcej chleba na stołach oznacza
więcej kasy w naszych kieszeniach.
362
00:20:34,567 --> 00:20:36,444
Wiem, że trudno w to uwierzyć,
363
00:20:36,528 --> 00:20:40,407
ale według byłej dyrektor USDA
ds. wytycznych żywieniowych, Luise Light,
364
00:20:40,490 --> 00:20:44,411
to prawda. Napisała, że Ministerstwo
Rolnictwa zmieniło wytyczne,
365
00:20:44,494 --> 00:20:47,038
bo lobby mięsne i mleczne
bało się o sprzedaż.
366
00:20:47,122 --> 00:20:50,333
A także ogromnie zwiększyło
porcje pszenicy i innych zbóż,
367
00:20:50,417 --> 00:20:51,626
aby zadowolić plantatorów.
368
00:20:51,710 --> 00:20:54,504
I to sięga głębiej niż piramida żywności.
369
00:20:54,587 --> 00:20:58,633
USDA stworzyło dział marketingowy
do pracy z firmami fast foodowymi,
370
00:20:58,717 --> 00:21:01,469
aby wcisnąć więcej sera w ich produkty.
371
00:21:01,553 --> 00:21:03,680
Czemu? By pomóc przemysłowi mleczarskiemu.
372
00:21:03,763 --> 00:21:04,973
ZARZĄDZANIE MLECZARSTWEM
373
00:21:06,016 --> 00:21:09,644
Musimy dołożyć tu więcej sera!
374
00:21:09,728 --> 00:21:11,938
Żołnierzu! Musimy dołożyć więcej sera tu!
375
00:21:12,605 --> 00:21:17,235
Proszę pani, to już jest pokryte serem!
376
00:21:17,319 --> 00:21:19,321
Nie ma już miejsca!
377
00:21:19,404 --> 00:21:21,156
Mam to gdzieś!
378
00:21:22,282 --> 00:21:25,160
Jeśli musicie, wepchnijcie ser do ciasta.
379
00:21:28,204 --> 00:21:29,497
Genialne!
380
00:21:32,292 --> 00:21:37,213
Chwileczkę. Rząd zapewnił nam
pizzę z nadziewanym ciastem?
381
00:21:37,297 --> 00:21:40,800
Nie tylko. Dorastałem, pochłaniając
od sześciu do jedenastu porcji
382
00:21:40,884 --> 00:21:42,427
bajgli i makaronu dziennie,
383
00:21:42,510 --> 00:21:44,763
z uwagi na zapewnienia rządu
384
00:21:44,846 --> 00:21:46,056
i moją niską samoocenę.
385
00:21:46,139 --> 00:21:50,143
A teraz dowiaduję się, że to było kłamstwo
wspierające przemysł spożywczy.
386
00:21:50,226 --> 00:21:51,311
O co tu chodzi!?
387
00:21:54,314 --> 00:21:57,609
W artykułach i reklamach mówią,
że kluczem do zdrowego odżywiania
388
00:21:57,692 --> 00:21:59,778
jest dokonywanie lepszych wyborów,
389
00:21:59,861 --> 00:22:01,571
ale czemu to nasz obowiązek?
390
00:22:01,654 --> 00:22:05,367
Może zamiast martwić się o to,
co wybieramy z półek sklepowych,
391
00:22:05,450 --> 00:22:09,245
powinniśmy zwrócić większą uwagę na to,
co umieszcza na nich rząd.
392
00:22:09,329 --> 00:22:13,917
Tylko on może określić, czy produkty
są bezpieczne i nadają się do jedzenia,
393
00:22:14,000 --> 00:22:17,379
czy porady na odwrocie są
zdrowe czy szkodliwe
394
00:22:17,462 --> 00:22:19,964
i czy pudełko of Super Sugar Berry Bombs
395
00:22:20,048 --> 00:22:22,300
jest dziesięć razy tańsze
niż prawdziwe owoce.
396
00:22:22,384 --> 00:22:23,843
ORGANICZNE 9,99 $
TYLKO 0,99 $
397
00:22:26,888 --> 00:22:30,517
Są naprawdę niezłe.
Naprawdę dają je dzieciom?
398
00:22:31,351 --> 00:22:35,563
Czasami ludzie mówią, że rząd
nie może robić wielkich rzeczy,
399
00:22:35,647 --> 00:22:38,650
ale najwyraźniej może i robi.
400
00:22:38,733 --> 00:22:42,320
Ważniejszym pytaniem jest,
dla kogo je robi,
401
00:22:42,403 --> 00:22:47,283
bo jeśli nasz rząd przestanie działać
na naszą korzyść, to może być katastrofa.
402
00:23:07,345 --> 00:23:09,806
NA PODSTAWIE KSIĄŻKI THE FIFTH RISK
MICHAELA LEWISA
403
00:24:36,643 --> 00:24:38,645
Napisy: Marlena Wilczak