1 00:00:06,674 --> 00:00:08,634 SERIAL NETFLIX 2 00:00:15,266 --> 00:00:19,395 Kiedy przestaliśmy wierzyć, że nasz rząd może dokonywać wielkich rzeczy? 3 00:00:19,479 --> 00:00:22,148 To jest mały krok dla człowieka… 4 00:00:22,732 --> 00:00:24,567 Polecieliśmy na Księżyc, 5 00:00:24,650 --> 00:00:27,862 bo podczas zimnej wojny rywalizowaliśmy militarnie z ZSRR. 6 00:00:27,945 --> 00:00:32,033 Wielkie: „Kij wam w oko, komunistyczni dranie”. 7 00:00:35,995 --> 00:00:39,332 Ale i tak było to jedno z największych osiągnięć technologicznych 8 00:00:39,415 --> 00:00:40,958 w dziejach ludzkości. 9 00:00:41,709 --> 00:00:44,545 Jako dziecko uwielbiałem NASA. 10 00:00:44,629 --> 00:00:48,132 Oni tworzyli przyszłość na naszych oczach. 11 00:00:49,133 --> 00:00:50,301 Dziś jednak 12 00:00:52,303 --> 00:00:56,182 nikt z nas nie myśli o rządzie USA jako o źródle innowacji, 13 00:00:56,265 --> 00:00:58,559 raczej jako o miejscu, gdzie pomysły umierają. 14 00:00:58,643 --> 00:01:01,562 Po wypełnieniu Formularza Zatwierdzenia Śmierci Pomysłu F30. 15 00:01:02,438 --> 00:01:03,523 Odmowa. 16 00:01:05,233 --> 00:01:08,528 Dzisiaj ubóstwiamy tych facetów. 17 00:01:12,323 --> 00:01:14,450 Branża technologiczna. 18 00:01:14,534 --> 00:01:19,580 Przynieśliśmy wam innowacje zmieniające życie, takie jak iPhone, 19 00:01:20,289 --> 00:01:26,337 Google Maps i małe gadające pudełko, które was szpieguje. 20 00:01:27,213 --> 00:01:29,549 Szukam w sieci urządzenia szpiegującego. 21 00:01:29,632 --> 00:01:31,217 Nie teraz. Przestań! 22 00:01:32,718 --> 00:01:36,138 Sprawiliśmy, że świat stał się bardziej połączonym, 23 00:01:36,222 --> 00:01:39,934 wydajniejszym i droższym miejscem 24 00:01:40,017 --> 00:01:43,437 i zrobiliśmy to wszystko sami. 25 00:01:45,857 --> 00:01:48,860 Taką historię nam opowiadają, ale czy to prawda? 26 00:01:49,527 --> 00:01:52,530 Dowiedzieliśmy się z tego programu, 27 00:01:52,613 --> 00:01:57,285 że nikt niczego nie robi sam. Do diabła, w tytule programu jest moje nazwisko, 28 00:01:57,368 --> 00:02:01,789 ale potrzebowałem zespołu ludzi, żeby się ubrać dziś rano. 29 00:02:01,873 --> 00:02:04,292 Dziękuję, Bree. Chyba miałem tu kłaczek. 30 00:02:05,251 --> 00:02:09,255 Czy nasz rząd naprawdę zrezygnował z innowacji 31 00:02:09,338 --> 00:02:12,049 i po prostu przekazał ster postępu tym facetom? 32 00:02:12,133 --> 00:02:17,430 Czy może wciąż gdzieś za kulisami planuje naszą przyszłość? 33 00:02:17,972 --> 00:02:20,975 PRZYSZŁOŚĆ 34 00:02:25,438 --> 00:02:28,900 Kiedy ostatni raz naprawdę się zgubiliście? 35 00:02:28,983 --> 00:02:32,862 Ja w 2006 roku, za czasów moich pierwszych stand-upów. 36 00:02:32,945 --> 00:02:36,365 Zwykle drukowałem wskazówki z MapQuest 37 00:02:36,449 --> 00:02:39,785 i podążałem za nimi wiernie do miejsca, gdzie odbywał się open mic. 38 00:02:39,869 --> 00:02:43,247 Jeśli źle skręciłem, musiałem dać występ tam, gdzie trafiłem. 39 00:02:43,331 --> 00:02:48,002 Do dziś słyszę jak lemury wyśmiewają się ze mnie w zoo na Bronksie. 40 00:02:50,588 --> 00:02:54,550 Jednak przez ostatnią dekadę ani razu się nie zgubiłem 41 00:02:54,634 --> 00:02:58,012 dzięki największej innowacji w technologii nawigacyjnej 42 00:02:58,095 --> 00:03:00,848 w dziejach ludzkości – GPS-owi. 43 00:03:00,932 --> 00:03:03,017 Tak jest. Pieprzyć kompas! 44 00:03:03,768 --> 00:03:05,353 Hej! 45 00:03:05,436 --> 00:03:06,687 Idź z duchem czasu! 46 00:03:10,858 --> 00:03:12,902 Zastanówcie się nad tym. 47 00:03:12,985 --> 00:03:15,571 Każde urządzenie z odbiornikiem systemu lokalizacji 48 00:03:15,655 --> 00:03:18,699 może wskazać, gdzie jesteście z dokładnością do kilku stóp, 49 00:03:18,783 --> 00:03:21,953 jak szybko jedziecie z dokładnością do ułamka mili na godzinę 50 00:03:22,036 --> 00:03:26,290 oraz godzinę z dokładnością do milionowej części sekundy w każdym miejscu na Ziemi. 51 00:03:27,124 --> 00:03:29,085 Ale wiecie, co mnie zdumiewa? 52 00:03:29,168 --> 00:03:34,090 GPS-u nie stworzył Bill Gates, Steve Jobs czy Ask Jeeves. 53 00:03:34,173 --> 00:03:37,718 Został wymyślony, opracowany i jest zarządzany do dziś 54 00:03:37,802 --> 00:03:39,720 przez rząd Stanów Zjednoczonych. 55 00:03:40,680 --> 00:03:45,601 Ale dlaczego? Dlaczego rząd miałby wymyślać coś takiego jak GPS? 56 00:03:45,685 --> 00:03:49,730 To wszystko z powodu zimnej wojny. 57 00:03:49,814 --> 00:03:52,400 ZIMNA WOJNA 58 00:03:52,483 --> 00:03:56,362 W 1957 roku dwóch naukowców rządowych dostrajało się do sygnału 59 00:03:56,445 --> 00:04:01,117 radzieckiego satelity Sputnik, kiedy dokonali zdumiewającego odkrycia. 60 00:04:01,200 --> 00:04:05,079 Szlag. Sowieci wyprzedzili nas w kosmosie 61 00:04:05,162 --> 00:04:08,416 i wypełnili go plugawym, komunistycznym brzęczeniem. 62 00:04:09,000 --> 00:04:13,004 Chwila. Jeśli zmierzymy zmiany w częstotliwości tych sygnałów, 63 00:04:13,087 --> 00:04:16,173 określimy, gdzie jest Sputnik i jak szybko się porusza. 64 00:04:16,257 --> 00:04:18,676 To oznacza, że jeśli wystrzelimy swoje satelity, 65 00:04:18,759 --> 00:04:22,013 będziemy mogli użyć ich sygnałów do obliczenia naszej pozycji, 66 00:04:22,096 --> 00:04:24,974 a to da naszym G. I. Joe przewagę. 67 00:04:26,559 --> 00:04:30,187 Wasz sygnał doprowadzi was do upadku, towarzyszu Chruszczow. 68 00:04:32,648 --> 00:04:35,735 Odważni inżynierowie z Departamentu Obrony 69 00:04:35,818 --> 00:04:40,573 spędzili następne 50 lat na opracowywaniu i udoskonalaniu sygnału GPS, 70 00:04:40,656 --> 00:04:44,035 zmniejszaniu odbiorników i wysyłaniu satelitów. 71 00:04:44,910 --> 00:04:48,414 Cel? Nieograniczona potęga militarna. 72 00:04:48,497 --> 00:04:51,334 GPS był wielkim osiągnięciem w technice wojennej, 73 00:04:51,417 --> 00:04:53,836 rewolucjonizującym wszystko: od zwiadu, 74 00:04:53,919 --> 00:04:57,089 przez poszukiwania i ratownictwo, po naprowadzanie pocisków. 75 00:04:57,173 --> 00:05:00,426 Wszystko, by zmusić komuchów do ucieczki. 76 00:05:00,509 --> 00:05:02,553 Ale w 2000 roku 77 00:05:03,220 --> 00:05:07,808 rząd dał dostęp do wysokiej klasy GPS-u cywilom. 78 00:05:08,434 --> 00:05:11,937 Dzisiaj 24 bohaterskie satelity rządowe 79 00:05:12,021 --> 00:05:16,067 niestrudzenie okrążają kulę ziemską, tworząc ogólnoświatową sieć, 80 00:05:16,150 --> 00:05:19,820 z której każde urządzenie z GPS-em może korzystać za darmo. 81 00:05:19,904 --> 00:05:22,073 Jest to usługa użyteczności publicznej. 82 00:05:22,156 --> 00:05:25,117 Opłacana z waszych ciężko zarobionych podatków. 83 00:05:26,285 --> 00:05:27,953 Czyż Ameryka nie jest wspaniała? 84 00:05:29,246 --> 00:05:30,748 Tak, jesteśmy. 85 00:05:30,831 --> 00:05:35,753 GPS doprowadził do ekonomicznej eksplozji w sektorze prywatnym. 86 00:05:35,836 --> 00:05:39,465 My, wizjonerzy, nie, luminarze, 87 00:05:40,216 --> 00:05:42,551 nie, wizjonerzy 88 00:05:42,635 --> 00:05:47,264 z branży technologicznej wzięliśmy te malutkie, niedrogie odbiorniki GPS 89 00:05:47,348 --> 00:05:50,392 i umieściliśmy je we wszystkim. 90 00:05:50,476 --> 00:05:55,189 To prawda. Twój pies ma teraz GPS dzięki nam. 91 00:05:55,272 --> 00:06:00,277 Wykorzystaliśmy tę technologię, aby zmienić świat na niezliczone sposoby. 92 00:06:00,361 --> 00:06:04,615 Google wykorzystał GPS do zrewolucjonizowania nawigacji. 93 00:06:04,698 --> 00:06:08,160 Uber wykorzystał ją do zniszczenia branży taksówkarskiej 94 00:06:08,244 --> 00:06:09,995 i wyrzucenia jej z rynku. 95 00:06:10,079 --> 00:06:14,959 A Tinder wykorzystuje GPS, aby pogorszyć randkowanie. 96 00:06:15,042 --> 00:06:16,335 Od lat 80. 97 00:06:16,418 --> 00:06:20,881 GPS wygenerował ponad 1,4 biliona dolarów 98 00:06:20,965 --> 00:06:23,050 dla amerykańskich firm. 99 00:06:25,511 --> 00:06:27,596 Czy to nie jest niesamowite? 100 00:06:27,680 --> 00:06:30,266 Niektóre z największych firm w Ameryce 101 00:06:30,349 --> 00:06:33,144 zostały zbudowane na bazie rządowych narzędzi, 102 00:06:33,227 --> 00:06:35,938 za których opracowanie zapłaciliśmy my, obywatele. 103 00:06:36,689 --> 00:06:38,732 Może nie powinni tak kombinować, 104 00:06:38,816 --> 00:06:41,110 żeby wymigać się od płacenia podatków. 105 00:06:41,193 --> 00:06:42,570 Halo, halo. 106 00:06:42,653 --> 00:06:44,405 Wiesz co, 107 00:06:44,488 --> 00:06:47,575 moja prywatna wyspa to wydatek firmowy, jasne? 108 00:06:47,658 --> 00:06:52,371 To tam cumuję swój służbowy jacht. Służbowy jacht. 109 00:06:52,454 --> 00:06:54,748 Jak by na to nie spojrzeć, 110 00:06:54,832 --> 00:06:59,503 korzyści, jakie czerpiemy z GPS-u jako społeczeństwo, są niewiarygodne. 111 00:06:59,587 --> 00:07:03,007 To niesamowite narzędzie, które zmieniło nasze życie, 112 00:07:03,090 --> 00:07:06,051 kosztuje Departament Obrony tylko dwie dziesiąte procenta 113 00:07:06,135 --> 00:07:08,470 rocznego budżetu. 114 00:07:08,554 --> 00:07:10,890 I pomimo tego niewielkiego kosztu 115 00:07:10,973 --> 00:07:14,602 GPS jest teraz częścią naszego społeczeństwa. 116 00:07:14,685 --> 00:07:18,564 Sieć energetyczna wykorzystuje go do przesyłania prądu. 117 00:07:18,647 --> 00:07:22,109 Giełdy używają go do pilnych transakcji finansowych, 118 00:07:22,193 --> 00:07:25,446 a wieże telefoniczne do kierowania połączeń. 119 00:07:25,529 --> 00:07:27,948 To oznacza, że drobna awaria nie tylko 120 00:07:28,032 --> 00:07:30,618 odesłałaby mnie z powrotem do wydruków z MapQuest, 121 00:07:30,701 --> 00:07:34,371 lecz także mogłaby zakłócić funkcjonowanie całego społeczeństwa. 122 00:07:34,455 --> 00:07:39,043 Kto odpowiada za utrzymanie tego kluczowego dla nas systemu? 123 00:07:39,126 --> 00:07:40,377 - Hej, Adam. - O, cześć. 124 00:07:40,461 --> 00:07:43,130 Kpt. Rudico. Witaj w Bazie Sił Powietrznych Schriever. 125 00:07:43,214 --> 00:07:44,924 Oprowadzę cię po bazie. 126 00:07:45,007 --> 00:07:45,966 Wspaniale. 127 00:07:46,050 --> 00:07:48,469 Jesteśmy Drugim Dywizjonem Operacji Kosmicznych. 128 00:07:48,552 --> 00:07:52,139 Wiele osób nie wie, że nasza konstelacja GPS 129 00:07:52,223 --> 00:07:55,267 jest zarządzana i kontrolowana z dwóch punktów. 130 00:07:55,351 --> 00:07:58,521 Zobaczymy, gdzie jest GPS. 131 00:07:58,604 --> 00:08:02,024 Skąd wysyłamy polecenia i jak sterujemy tymi satelitami. 132 00:08:02,107 --> 00:08:03,192 Właśnie to ci pokażę. 133 00:08:03,275 --> 00:08:05,319 - Super. - Tak. 134 00:08:05,402 --> 00:08:07,696 Uderzyło mnie, jak bardzo budynek 135 00:08:07,780 --> 00:08:10,324 przypomina zwykły biurowiec, poza tym, że jeśli 136 00:08:10,407 --> 00:08:12,660 wejdę do złego miejsca, ktoś mnie zastrzeli. 137 00:08:12,743 --> 00:08:14,620 Poczekaj, aż zobaczysz piętro operacyjne. 138 00:08:14,703 --> 00:08:15,704 - Dobra. - Tak. 139 00:08:16,413 --> 00:08:18,290 Na tych drzwiach wisi poważny napis. 140 00:08:18,374 --> 00:08:20,584 W tym małym centrum operacyjnym 141 00:08:20,668 --> 00:08:22,002 obsługujemy 6 mld ludzi. 142 00:08:22,086 --> 00:08:23,671 Nie wierzę, że tam wejdziemy. 143 00:08:24,505 --> 00:08:26,465 - Zapraszam. Wejdź. - Dobra. 144 00:08:26,549 --> 00:08:30,302 Witaj w Centrum Operacyjnym GPS. To jest główna stacja kontrolna, 145 00:08:30,386 --> 00:08:32,972 gdzie pilotujemy wszystkie nasze satelity GPS. 146 00:08:33,055 --> 00:08:36,308 Z tego pomieszczenia kierujecie całą konstelacją GPS. 147 00:08:36,392 --> 00:08:37,768 - W dziesięć osób. - Tak. 148 00:08:37,851 --> 00:08:41,230 Tych dziesięciu ludzi udostępnia usługę wszystkim na świecie. 149 00:08:41,313 --> 00:08:43,148 Zazwyczaj ludzi ten fakt zaskakuje. 150 00:08:43,232 --> 00:08:46,026 - Tak. - Trzy po siedem, siedem. 151 00:08:46,110 --> 00:08:49,655 Uaktywnij set siedem i cypel A SS01, ramka cyklu stead hill 152 00:08:49,738 --> 00:08:52,866 - SPDOBC dwa zrzuty z nawigacji. - Rozkaz. 153 00:08:52,950 --> 00:08:56,245 Brak okienek. Brak cis. Brak tipi. Brak koniunkcji. Sześć jest OK. 154 00:08:56,328 --> 00:08:59,873 Więc wysyłacie wiadomości do satelity, 155 00:08:59,957 --> 00:09:02,418 aby sprawdzić, co się dzieje, dostosować się, 156 00:09:02,501 --> 00:09:03,669 kierujecie tym stąd. 157 00:09:03,752 --> 00:09:08,799 Zgadza się. A to pozwala nam kierować satelitą. 158 00:09:08,882 --> 00:09:10,884 Czy w tej chwili dowodzisz satelitą? 159 00:09:10,968 --> 00:09:12,595 Tak, konfiguruję ją. 160 00:09:12,678 --> 00:09:14,888 Rety. Mogę zadać ci osobiste pytanie? 161 00:09:14,972 --> 00:09:16,390 - Jasne. - Ile masz lat? 162 00:09:16,473 --> 00:09:17,975 - Dwadzieścia. - Dobra. 163 00:09:18,058 --> 00:09:21,478 Kiedy ja miałem 20 lat, byłem skończonym głupkiem. 164 00:09:21,562 --> 00:09:24,398 Nie mógłbym tego robić. Czy to duża presja? 165 00:09:24,481 --> 00:09:27,610 Tak, przyzwyczaiłem się. Ale tak, jeśli się nad tym zastanowić. 166 00:09:28,861 --> 00:09:32,156 Jeden z naszych najstarszych satelitów ma teraz około 23-24 lat. 167 00:09:32,239 --> 00:09:35,993 Jesteś młodszy niż niektóre satelity, którymi kierujesz? 168 00:09:36,076 --> 00:09:37,453 Tak. 169 00:09:37,536 --> 00:09:40,122 Niesamowite. To co teraz? 170 00:09:40,205 --> 00:09:41,915 Wysłaliśmy już polecenia testowe, 171 00:09:41,999 --> 00:09:43,584 więc jeśli chcesz, możesz… 172 00:09:44,251 --> 00:09:45,544 - OK. - ten wiersz 173 00:09:45,628 --> 00:09:48,922 - wpisać tutaj. - OK. 174 00:09:49,006 --> 00:09:50,841 Przy wysyłaniu polecenia testowego 175 00:09:50,924 --> 00:09:55,054 pamiętaj, że każdego roku GPS wnosi do PKB 68,7 miliarda dolarów. 176 00:09:55,137 --> 00:09:56,972 - Jasne? Nie nabałagań. - OK. 177 00:09:57,056 --> 00:09:59,642 To może zakłócić dojazd do pracy wielu ludzi. 178 00:09:59,725 --> 00:10:01,310 - To jest „O” czy „D”? - To „O”. 179 00:10:01,393 --> 00:10:03,437 - Wiem. Błąd. - Stuknij palcem. 180 00:10:03,520 --> 00:10:06,190 Caps Lock jest włączony, więc gdy naciskam Shift, 181 00:10:06,273 --> 00:10:08,317 wpisuję małe litery. 182 00:10:08,400 --> 00:10:10,903 Panuję nad sytuacją. 183 00:10:10,986 --> 00:10:12,488 Mów, jeśli to za duża presja. 184 00:10:15,032 --> 00:10:17,034 Tu mamy spację. 185 00:10:17,117 --> 00:10:18,327 Spacja, „O”, „P”. 186 00:10:18,410 --> 00:10:21,288 - Nie ma spacji. Tylko podkreślnik. - Nie ma spacji? 187 00:10:21,372 --> 00:10:23,207 To wasza wina. Wyglądał jak spacja. 188 00:10:23,290 --> 00:10:25,376 - To jest „D” czy „O”? - To „O”, sir. 189 00:10:25,459 --> 00:10:27,711 Kiedy wcisnę Enter, 190 00:10:27,795 --> 00:10:31,757 polecenie trafi do jednej z tych stacji naziemnych 191 00:10:31,840 --> 00:10:33,425 i będzie przesłane do satelity? 192 00:10:33,509 --> 00:10:34,510 - Właśnie. - Tak. 193 00:10:34,593 --> 00:10:37,262 Satelita robi bip-bip i wysyła coś z powrotem na dół? 194 00:10:37,346 --> 00:10:38,389 Nim wciśniesz Enter, 195 00:10:38,472 --> 00:10:39,723 musisz uzyskać ich zgodę. 196 00:10:39,807 --> 00:10:42,059 Tak, to on weryfikuje wszystko, co wysyłam. 197 00:10:42,142 --> 00:10:44,687 Dobra. Mogę to wysłać? 198 00:10:45,854 --> 00:10:47,147 Tak. 199 00:10:47,731 --> 00:10:50,526 - Wreszcie. Zróbmy to. - I… 200 00:10:50,609 --> 00:10:52,361 Po prostu wciśnij Enter. 201 00:10:53,821 --> 00:10:55,239 Zobaczysz wiadomość… 202 00:10:55,322 --> 00:10:58,033 - status: oczekujące. I… - Oczekujące… 203 00:10:58,117 --> 00:10:59,660 Przesyłanie zakończone! 204 00:10:59,743 --> 00:11:01,662 - No i mamy. - Przyjęte przez jednego. 205 00:11:01,745 --> 00:11:02,746 - Poszło. - Udało się! 206 00:11:02,830 --> 00:11:04,873 Właśnie kierowałeś satelitą GPS. 207 00:11:04,957 --> 00:11:06,291 Dziękuję! 208 00:11:08,460 --> 00:11:10,629 - Nabijacie się ze mnie. - To trwało tylko… 209 00:11:10,713 --> 00:11:12,548 pięć minut dłużej niż zwykle. 210 00:11:14,049 --> 00:11:15,467 Bardzo ci dziękuję, Kenny. 211 00:11:15,551 --> 00:11:16,719 - Miło mi. - Niezwykłe. 212 00:11:16,802 --> 00:11:18,303 Popracuj nad swoim pismem. 213 00:11:18,387 --> 00:11:21,014 Ułatwisz trochę ludziom życie. 214 00:11:21,098 --> 00:11:23,225 Przedstawię cię pułkownikowi Holstonowi, 215 00:11:23,308 --> 00:11:24,518 dowódcy Delta 8. 216 00:11:24,601 --> 00:11:26,186 O mój Boże. Miło pana poznać. 217 00:11:26,270 --> 00:11:28,230 - Pan tu dowodzi. - Tak. 218 00:11:28,313 --> 00:11:30,482 Czy sądzi pan, że to dziwne, 219 00:11:30,566 --> 00:11:33,444 że wojsko służy do zaspokajania cywilnych potrzeb? 220 00:11:33,527 --> 00:11:35,779 Nie zdziwiłbym się: „Tym zajmuje się rząd”. 221 00:11:35,863 --> 00:11:39,116 ale pomyślałbym: „NASA, NOAA czy inna agencja”. 222 00:11:39,199 --> 00:11:40,659 Czemu wojsko zajęło się GPS-em? 223 00:11:40,742 --> 00:11:42,953 Racja. Ponieważ na początku system GPS 224 00:11:43,036 --> 00:11:45,539 pozwalał naszym żołnierzom określać, 225 00:11:45,622 --> 00:11:47,124 gdzie są na polu bitwy. 226 00:11:47,207 --> 00:11:50,586 Choć to ogromna korzyść dla rządu i wojska, ma też wiele 227 00:11:50,669 --> 00:11:52,171 - zastosowań cywilnych. - Tak. 228 00:11:52,254 --> 00:11:55,382 Dzięki temu cały świat może korzystać z pracy tych 10 osób, 229 00:11:55,466 --> 00:11:57,468 które na co dzień wykonują tę misję. 230 00:11:57,551 --> 00:12:00,512 Jest to więc wartość dodana dla całego świata. 231 00:12:00,596 --> 00:12:04,349 Wiele firm technologicznych wykorzystuje wasz sygnał, 232 00:12:04,433 --> 00:12:07,603 aby zarabiać pieniądze i zmieniać świat, w którym żyję. 233 00:12:07,686 --> 00:12:09,146 Przypisują sobie zasługi. 234 00:12:09,229 --> 00:12:10,522 Twierdzą, jak Uber: 235 00:12:10,606 --> 00:12:12,649 „Zrewolucjonizowaliśmy transport”. 236 00:12:12,733 --> 00:12:14,985 Czy to pana rusza? Proszę być szczerym. 237 00:12:15,068 --> 00:12:16,153 Czy myślał pan kiedyś: 238 00:12:16,236 --> 00:12:19,948 „Przecież to nasza robota. Wymyśliliśmy to, a nikt o tym nie wie”. 239 00:12:20,032 --> 00:12:22,409 Współpracujemy z przemysłem i rządem, 240 00:12:22,493 --> 00:12:25,037 aby móc przekazywać ten sygnał. 241 00:12:25,120 --> 00:12:27,748 Aby mieć tę możliwość, działamy jak jedna drużyna, 242 00:12:27,831 --> 00:12:29,958 która musi być tak bardzo silna, 243 00:12:30,042 --> 00:12:31,376 jak tylko można. 244 00:12:31,460 --> 00:12:34,630 To była piękna i poprawna politycznie odpowiedź. 245 00:12:34,713 --> 00:12:38,967 Ale kiedy używasz telefonu i widzisz tę małą kropkę, 246 00:12:39,051 --> 00:12:40,969 myślisz sobie: „To moje dzieło”. Co? 247 00:12:41,845 --> 00:12:42,763 No pewnie. 248 00:12:44,431 --> 00:12:47,726 - Super. Dziękuję. - Dziękuję. Doceniam to, Adamie. 249 00:12:49,728 --> 00:12:52,648 Będę szczery. Dopóki nie zaczęliśmy pracy nad programem, 250 00:12:52,731 --> 00:12:57,402 nie wiedziałem, że używam GPS, aby znaleźć Starbucksa, gdzie mogę zrobić kupę, 251 00:12:57,486 --> 00:12:59,821 przy użyciu satelitów wojskowych. 252 00:12:59,905 --> 00:13:01,823 A co z resztą moich urządzeń? 253 00:13:01,907 --> 00:13:03,325 Mój telefon? Laptop? 254 00:13:03,408 --> 00:13:06,078 Moja Roomba to część sektora wojskowo-przemysłowego? 255 00:13:09,206 --> 00:13:13,919 Cóż, przyjrzeliśmy się temu i okazuje się, że odpowiedź brzmi: tak. 256 00:13:14,002 --> 00:13:16,171 Z powodu DARPA. 257 00:13:16,255 --> 00:13:18,006 Być może nie słyszeliście o DARPA, 258 00:13:18,090 --> 00:13:21,552 ale bez niej wasz świat byłby nie do poznania. 259 00:13:21,635 --> 00:13:24,012 Jest to tajna agencja rządu USA, 260 00:13:24,096 --> 00:13:28,809 która inwestuje w zaawansowane badania, aby rozwijać nowe technologie. 261 00:13:28,892 --> 00:13:33,188 To coś w rodzaju rządowej wersji fabryki czekolady Willy'ego Wonki. 262 00:13:33,272 --> 00:13:37,317 I jak w filmie – ma swoją mroczną stronę. 263 00:13:37,401 --> 00:13:40,654 Cześć. Nazywam się Danny Darpa. 264 00:13:40,737 --> 00:13:42,489 Tędy, chłopczyku. 265 00:13:42,573 --> 00:13:43,782 Mam 38 lat. 266 00:13:43,865 --> 00:13:47,661 Trzydzieści osiem miesięcy? Duży z ciebie chłopiec. 267 00:13:52,165 --> 00:13:55,168 Chodź ze mną, a znajdziesz się 268 00:13:55,252 --> 00:13:59,590 W świecie czystej innowacji technologicznej 269 00:13:59,673 --> 00:14:02,092 Oto nasze dzieła, dziecino. 270 00:14:02,759 --> 00:14:07,431 To właśnie badania finansowane przez DARPA dały światu takie cuda, jak lasery, 271 00:14:07,514 --> 00:14:11,393 satelity pogodowe i graficzne interfejsy użytkownika. 272 00:14:17,733 --> 00:14:20,902 Przyłożyliśmy rękę do najbardziej przełomowej innowacji 273 00:14:20,986 --> 00:14:22,279 ubiegłego wieku. 274 00:14:22,362 --> 00:14:24,615 Szybkowar? O, nie, zwykły garnek. 275 00:14:25,908 --> 00:14:27,034 Zaraz wystąpią. 276 00:14:29,536 --> 00:14:33,624 ARPA, DARPA, LARPA, DEE, DET 277 00:14:33,707 --> 00:14:37,461 Bez nas nie byłoby Internetu 278 00:14:45,802 --> 00:14:48,889 To, co zwykli ludzie znają jako „Internet”, 279 00:14:48,972 --> 00:14:54,186 wywodzi się bezpośrednio z projektu DARPA o nazwie Arpanet. 280 00:14:54,269 --> 00:14:57,773 Była to pierwsza sieć łącząca wiele różnych komputerów 281 00:14:57,856 --> 00:15:00,484 na dużych odległościach, 282 00:15:00,567 --> 00:15:05,989 która rozrastała się, aż w końcu stała się globalną, 283 00:15:06,073 --> 00:15:11,536 zmieniającą świat supermacierzą, z której korzystacie, oglądając to teraz. 284 00:15:15,540 --> 00:15:19,503 Zapewniliśmy nawet wstępne finansowanie niektórych twoich ulubionych urządzeń. 285 00:15:19,586 --> 00:15:24,091 Firmy produkującej roboty Roomba nie byłoby bez dolarów od Daddy Darpa. 286 00:15:24,675 --> 00:15:28,553 A Apple… Ludzie myślą, że to Apple wymyśliło Siri. 287 00:15:28,637 --> 00:15:30,555 To nieprawda! 288 00:15:30,639 --> 00:15:32,808 Siri, kto jest twoim prawdziwym ojcem? 289 00:15:32,891 --> 00:15:35,143 Przepraszam. Nie do końca to rozumiem. 290 00:15:35,227 --> 00:15:37,354 Wstydzisz się swoich korzeni?! 291 00:15:37,938 --> 00:15:39,272 Przepraszam, tato. 292 00:15:39,356 --> 00:15:43,360 Opracowano mnie w finansowanym przez DARPA laboratorium SRI, 293 00:15:43,443 --> 00:15:47,322 licencjonowano prywatnej firmie, a następnie sprzedano Apple w 2010 roku. 294 00:15:47,406 --> 00:15:48,991 Widzisz, my w rządzie potrafimy 295 00:15:49,074 --> 00:15:52,786 stymulować innowacje w sposób, w jaki nie potrafi tego sektor prywatny. 296 00:15:52,869 --> 00:15:57,749 Ci tchórzliwi kapitaliści muszą skupiać się na krótkoterminowych zyskach, 297 00:15:57,833 --> 00:15:59,710 aby uszczęśliwić swoich udziałowców. 298 00:15:59,793 --> 00:16:05,507 Ale nas w DARPA nie dotyczą takie drobiazgi. 299 00:16:05,590 --> 00:16:10,012 Możemy swobodnie podejmować duże ryzyko związane z szalonymi pomysłami, 300 00:16:10,095 --> 00:16:12,014 które mogą nie wypalić przez dekady. 301 00:16:12,597 --> 00:16:15,934 Przecież opracowanie systemu GPS zajęło nam pół wieku. 302 00:16:16,018 --> 00:16:20,063 Chciałbym zobaczyć, jak to robią te małe muchy z Doliny Krzemowej. 303 00:16:23,150 --> 00:16:25,736 Ale to nic. 304 00:16:25,819 --> 00:16:28,447 Uwielbiamy naszą współpracę z firmami. 305 00:16:28,530 --> 00:16:31,867 Byłoby miło, gdyby nas trochę bardziej doceniano. 306 00:16:32,784 --> 00:16:35,495 Dzisiaj wciąż badamy 307 00:16:35,579 --> 00:16:39,499 techniczne granice przyszłości, takie jak samojezdne pojazdy, 308 00:16:39,583 --> 00:16:43,837 interfejsy mózg-komputer, a nawet zdalnie sterowane owady. 309 00:16:47,924 --> 00:16:51,428 Ups, wciąż mają kilka niedociągnięć. 310 00:16:52,345 --> 00:16:54,264 Kontynuujemy zwiedzanie. 311 00:16:56,475 --> 00:16:57,976 Niesamowite, nieprawdaż? 312 00:16:59,186 --> 00:17:02,064 Ale jest jeszcze coś, co powinniście wiedzieć o DARPA. 313 00:17:08,236 --> 00:17:11,990 DARPA oznacza Agencję Zaawansowanych Projektów Badawczych 314 00:17:12,074 --> 00:17:14,159 w dziedzinie obronności. 315 00:17:14,242 --> 00:17:18,371 Cała ta superfajna technologia była efektem ubocznym prawdziwej misji DARPA, 316 00:17:18,455 --> 00:17:21,875 czyli budowania i utrzymywania przewagi militarnej Ameryki. 317 00:17:21,958 --> 00:17:26,004 Technologie, które pochłaniacie 318 00:17:26,088 --> 00:17:29,966 Biorą się z naszej żądzy większej siły ognia 319 00:17:30,050 --> 00:17:34,137 Tak, podobnie jak lądowanie na Księżycu, GPS i Rocky 4, 320 00:17:34,221 --> 00:17:36,890 DARPA narodziła się w czasie zimnej wojny. 321 00:17:36,973 --> 00:17:39,935 To właśnie rywalizacja naszego rządu ze Związkiem Radzieckim 322 00:17:40,018 --> 00:17:42,437 skłoniła go do przeznaczenia ogromnych środków 323 00:17:42,521 --> 00:17:45,857 na rozwój nowych technologii wojskowych i zbrojeniowych. 324 00:17:45,941 --> 00:17:49,486 N-16, aby wygrywać wojny 325 00:17:50,153 --> 00:17:53,824 DARPA stworzyła Agent Orange 326 00:17:53,907 --> 00:17:58,411 Zgadza się. DARPA odpowiada za Agent Orange. 327 00:17:58,495 --> 00:18:02,165 To defoliant stosowany przez nasze wojsko podczas wojny w Wietnamie, 328 00:18:02,249 --> 00:18:04,543 który spowodował raka, wady wrodzone 329 00:18:04,626 --> 00:18:09,005 i śmierć aż czterystu tysięcy obywateli Wietnamu. 330 00:18:09,089 --> 00:18:11,258 Amerykańscy żołnierze po styczności z nim 331 00:18:11,341 --> 00:18:14,344 zapadali na białaczkę i chorobę Hodgkina, 332 00:18:14,427 --> 00:18:16,930 a dzieci od trzech pokoleń 333 00:18:17,013 --> 00:18:19,891 nadal rodzą się z wadami wrodzonymi 334 00:18:19,975 --> 00:18:21,852 wywołanymi kontaktem z Agent Orange. 335 00:18:22,811 --> 00:18:25,814 Ta sama agencja rządowa, która dała nam Internet, 336 00:18:26,481 --> 00:18:27,440 jest temu winna. 337 00:18:27,524 --> 00:18:30,735 Chodź ze mną, a znajdziesz się 338 00:18:30,819 --> 00:18:35,365 W świecie zniszczeń wojennych 339 00:18:42,789 --> 00:18:45,667 Co jest najdziwniejsze w nowych technologiach? 340 00:18:46,418 --> 00:18:50,422 Nigdy nie można być do końca pewnym, jak wpłyną na świat. 341 00:18:50,505 --> 00:18:53,425 Kiedy Departament Obrony uruchomił satelity GPS, 342 00:18:53,508 --> 00:18:57,053 nie miał pojęcia, że będziemy ich używać do dostarczania burrito. 343 00:18:58,221 --> 00:19:00,098 To puszka Pandory. 344 00:19:00,182 --> 00:19:02,976 Nie ma lepszego przykładu niż drony. 345 00:19:04,436 --> 00:19:07,480 Drony to jeden z najbardziej użytecznych gadżetów dekady, 346 00:19:07,564 --> 00:19:10,192 który zdemokratyzował niebo milionom ludzi. 347 00:19:10,275 --> 00:19:13,570 Używają ich farmerzy, ekipy poszukiwawcze i ratownicze, hobbyści 348 00:19:13,653 --> 00:19:17,532 i kamerzyści. Ale drony niepokoją też ludzi. 349 00:19:17,616 --> 00:19:20,202 Piękne zdjęcia ślubne, które wykonują, 350 00:19:20,285 --> 00:19:22,996 to nie wszystko, co potrafią zrobić. 351 00:19:23,914 --> 00:19:27,000 Latające kamery GoPro, które dostaniecie w sklepach, 352 00:19:27,083 --> 00:19:29,586 zostały zbudowane na bazie osiągnięć inżynieryjnych 353 00:19:29,669 --> 00:19:31,463 DARPY i naszego rządu, 354 00:19:31,546 --> 00:19:35,675 wypracowanych na rzecz kolejnej przełomowej technologii wojskowej… 355 00:19:38,220 --> 00:19:39,638 drona bojowego. 356 00:19:41,640 --> 00:19:45,101 Drony Predator i Reaper mogą być obsługiwane z baz 357 00:19:45,185 --> 00:19:47,562 oddalonych o tysiące mil przez pilotów, 358 00:19:47,646 --> 00:19:50,815 którzy widzą to, co widzi dron, w czasie rzeczywistym. 359 00:19:51,441 --> 00:19:53,360 Wiadomo, czemu chce się go mieć. 360 00:19:53,443 --> 00:19:55,695 Nie ryzykuje się życiem amerykańskiego pilota 361 00:19:55,779 --> 00:19:58,031 poprzez wysłanie go do walki. 362 00:19:58,114 --> 00:20:00,867 Jasne, że wolałbym, żeby ostrzelano drona, 363 00:20:00,951 --> 00:20:02,244 a nie dziecko sąsiada. 364 00:20:02,327 --> 00:20:03,662 UTRATA WYSOKOŚCI 365 00:20:03,745 --> 00:20:05,538 DRON STRACONY 366 00:20:06,706 --> 00:20:07,916 Lepiej, że on, a nie ty. 367 00:20:08,500 --> 00:20:12,837 Ale jakie są niezamierzone konsekwencje takiego wynalazku? 368 00:20:13,546 --> 00:20:17,884 Jeśli przy ataku powietrznym nie ryzykuje się życia Amerykanów, 369 00:20:17,968 --> 00:20:21,179 czy jest to zachęta do częstszego ich przeprowadzania? 370 00:20:21,972 --> 00:20:25,684 Czy technologie, które ułatwiają nam zabijanie, 371 00:20:25,767 --> 00:20:27,811 powodują, że zabijamy częściej? 372 00:20:28,687 --> 00:20:32,232 Jak dotąd odpowiedź była twierdząca. 373 00:20:33,233 --> 00:20:37,028 W ciągu ostatnich 20 lat nasza flota dronów rozrosła się z około 50 374 00:20:37,112 --> 00:20:39,698 do blisko 11 tysięcy. 375 00:20:39,781 --> 00:20:43,702 Za czasów administracji Obamy liczba ataków dronami wzrosła dziesięciokrotnie. 376 00:20:44,452 --> 00:20:46,621 Podczas wojny z terroryzmem nasz rząd 377 00:20:46,705 --> 00:20:50,292 zaczął ich używać nawet do śledzenia i zabijania ludzi 378 00:20:50,375 --> 00:20:53,086 w krajach, z którymi oficjalnie nie toczyliśmy wojny. 379 00:20:54,296 --> 00:20:56,506 Według danych Biura Dziennikarstwa Śledczego 380 00:20:56,589 --> 00:20:59,009 od 2010 do 2020 roku 381 00:20:59,092 --> 00:21:02,679 14 000 amerykańskich ataków dronów w ramach tajnych akcji 382 00:21:02,762 --> 00:21:06,266 zabiło aż 2200 cywilów. 383 00:21:08,476 --> 00:21:11,062 Ataki te nie zostałyby prawdopodobnie nigdy zlecone, 384 00:21:11,146 --> 00:21:12,731 gdyby nie wynaleziono dronów. 385 00:21:15,900 --> 00:21:19,654 A DARPA pracuje obecnie nad bronią autonomiczną, 386 00:21:19,738 --> 00:21:23,199 myśliwcami ze sztuczną inteligencją, która pokona każdego, 387 00:21:23,283 --> 00:21:27,787 i robotami poruszającymi się po polu bitwy bez interwencji człowieka. 388 00:21:27,871 --> 00:21:30,248 To coś pomiędzy Terminatorem 389 00:21:30,332 --> 00:21:32,083 oraz WALL-E, 390 00:21:32,167 --> 00:21:34,669 który jest słodszy, ale pozostaje przerażający. 391 00:21:34,753 --> 00:21:38,673 Jakiego rodzaju przyszłość stworzą te technologie? 392 00:21:38,757 --> 00:21:41,843 Aby się tego dowiedzieć, mieliśmy zobaczyć je osobiście, 393 00:21:41,926 --> 00:21:44,012 ale DARPA odwołała naszą wizytę, 394 00:21:44,095 --> 00:21:47,390 mówiąc nam, że cały program został nagle utajniony. 395 00:21:48,141 --> 00:21:49,225 Miłego dnia. 396 00:21:49,309 --> 00:21:50,310 To byłyby dobre sceny. 397 00:21:50,393 --> 00:21:52,145 Powiedziałem: „Miłego dnia”! 398 00:21:54,606 --> 00:21:57,609 Naprawdę nie wiem, co o tym myśleć. 399 00:21:58,485 --> 00:22:00,820 Niewiarygodne innowacje naszego rządu 400 00:22:00,904 --> 00:22:03,740 zmieniły moje życie na lepsze, 401 00:22:04,449 --> 00:22:09,371 ale jednocześnie zraniły lub zniszczyły życie tak wielu innych ludzi. 402 00:22:10,497 --> 00:22:12,415 Czy musiało tak być? 403 00:22:12,499 --> 00:22:16,669 Czy musieliśmy wynaleźć Agent Orange, żeby móc grać w Pokémon GO? 404 00:22:17,295 --> 00:22:19,464 Czy największe wynalazki naszego rządu 405 00:22:19,547 --> 00:22:22,217 musiały się narodzić z lufy karabinu? 406 00:22:24,302 --> 00:22:30,100 To dzięki naszym podatkom na niebie pojawiły się satelity GPS, 407 00:22:30,183 --> 00:22:32,227 a na Księżyc wysłano człowieka. 408 00:22:32,310 --> 00:22:36,523 Nawet Tesla zaczęła działalność dzięki pożyczce wynoszącej pół miliarda dolarów. 409 00:22:36,606 --> 00:22:40,735 Co? Nie! Wszystko zawdzięczam sobie, przysięgam. 410 00:22:40,819 --> 00:22:44,197 To nawet nie jest dla mnie. 411 00:22:45,907 --> 00:22:50,245 Miliarderzy w golfach nie decydują o tym, co przyniesie przyszłość. 412 00:22:50,328 --> 00:22:52,372 Robimy to wszyscy razem. 413 00:22:53,164 --> 00:22:57,377 Więc gdybyście mieli wyobrazić sobie idealną przyszłość dla siebie 414 00:22:57,460 --> 00:22:58,503 i dla naszego kraju, 415 00:22:59,087 --> 00:22:59,963 jak by wyglądała? 416 00:23:00,713 --> 00:23:04,467 Czy będzie pełna większych, potężniejszych broni i armii robotów? 417 00:23:06,511 --> 00:23:08,555 Giń robocie złoczyńco! 418 00:23:10,807 --> 00:23:15,728 Czy też ogromną zdolność innowacji naszego rządu przeznaczymy 419 00:23:15,812 --> 00:23:21,276 na rozwiązywanie największych wyzwań, takich jak zmiany klimatyczne, głód czy… 420 00:23:25,446 --> 00:23:28,408 CHOROBY 421 00:23:42,505 --> 00:23:45,466 NA PODSTAWIE KSIĄŻKI PIĄTE RYZYKO MICHAELA LEWISA 422 00:25:12,512 --> 00:25:14,514 Napisy: Marlena Wilczak