1
00:00:06,674 --> 00:00:08,634
SERIAL NETFLIX
2
00:00:15,266 --> 00:00:19,395
Kiedy przestaliśmy wierzyć, że nasz rząd
może dokonywać wielkich rzeczy?
3
00:00:19,479 --> 00:00:22,148
To jest mały krok dla człowieka…
4
00:00:22,732 --> 00:00:24,567
Polecieliśmy na Księżyc,
5
00:00:24,650 --> 00:00:27,862
bo podczas zimnej wojny
rywalizowaliśmy militarnie z ZSRR.
6
00:00:27,945 --> 00:00:32,033
Wielkie: „Kij wam w oko,
komunistyczni dranie”.
7
00:00:35,995 --> 00:00:39,332
Ale i tak było to jedno z największych
osiągnięć technologicznych
8
00:00:39,415 --> 00:00:40,958
w dziejach ludzkości.
9
00:00:41,709 --> 00:00:44,545
Jako dziecko uwielbiałem NASA.
10
00:00:44,629 --> 00:00:48,132
Oni tworzyli przyszłość na naszych oczach.
11
00:00:49,133 --> 00:00:50,301
Dziś jednak
12
00:00:52,303 --> 00:00:56,182
nikt z nas nie myśli o rządzie USA
jako o źródle innowacji,
13
00:00:56,265 --> 00:00:58,559
raczej jako o miejscu,
gdzie pomysły umierają.
14
00:00:58,643 --> 00:01:01,562
Po wypełnieniu Formularza
Zatwierdzenia Śmierci Pomysłu F30.
15
00:01:02,438 --> 00:01:03,523
Odmowa.
16
00:01:05,233 --> 00:01:08,528
Dzisiaj ubóstwiamy tych facetów.
17
00:01:12,323 --> 00:01:14,450
Branża technologiczna.
18
00:01:14,534 --> 00:01:19,580
Przynieśliśmy wam innowacje
zmieniające życie, takie jak iPhone,
19
00:01:20,289 --> 00:01:26,337
Google Maps i małe gadające pudełko,
które was szpieguje.
20
00:01:27,213 --> 00:01:29,549
Szukam w sieci urządzenia szpiegującego.
21
00:01:29,632 --> 00:01:31,217
Nie teraz. Przestań!
22
00:01:32,718 --> 00:01:36,138
Sprawiliśmy, że świat stał się
bardziej połączonym,
23
00:01:36,222 --> 00:01:39,934
wydajniejszym i droższym miejscem
24
00:01:40,017 --> 00:01:43,437
i zrobiliśmy to wszystko sami.
25
00:01:45,857 --> 00:01:48,860
Taką historię nam opowiadają,
ale czy to prawda?
26
00:01:49,527 --> 00:01:52,530
Dowiedzieliśmy się z tego programu,
27
00:01:52,613 --> 00:01:57,285
że nikt niczego nie robi sam. Do diabła,
w tytule programu jest moje nazwisko,
28
00:01:57,368 --> 00:02:01,789
ale potrzebowałem zespołu ludzi,
żeby się ubrać dziś rano.
29
00:02:01,873 --> 00:02:04,292
Dziękuję, Bree. Chyba miałem tu kłaczek.
30
00:02:05,251 --> 00:02:09,255
Czy nasz rząd naprawdę
zrezygnował z innowacji
31
00:02:09,338 --> 00:02:12,049
i po prostu przekazał
ster postępu tym facetom?
32
00:02:12,133 --> 00:02:17,430
Czy może wciąż gdzieś za kulisami
planuje naszą przyszłość?
33
00:02:17,972 --> 00:02:20,975
PRZYSZŁOŚĆ
34
00:02:25,438 --> 00:02:28,900
Kiedy ostatni raz
naprawdę się zgubiliście?
35
00:02:28,983 --> 00:02:32,862
Ja w 2006 roku, za czasów
moich pierwszych stand-upów.
36
00:02:32,945 --> 00:02:36,365
Zwykle drukowałem wskazówki z MapQuest
37
00:02:36,449 --> 00:02:39,785
i podążałem za nimi wiernie do miejsca,
gdzie odbywał się open mic.
38
00:02:39,869 --> 00:02:43,247
Jeśli źle skręciłem,
musiałem dać występ tam, gdzie trafiłem.
39
00:02:43,331 --> 00:02:48,002
Do dziś słyszę jak lemury
wyśmiewają się ze mnie w zoo na Bronksie.
40
00:02:50,588 --> 00:02:54,550
Jednak przez ostatnią dekadę
ani razu się nie zgubiłem
41
00:02:54,634 --> 00:02:58,012
dzięki największej innowacji
w technologii nawigacyjnej
42
00:02:58,095 --> 00:03:00,848
w dziejach ludzkości – GPS-owi.
43
00:03:00,932 --> 00:03:03,017
Tak jest. Pieprzyć kompas!
44
00:03:03,768 --> 00:03:05,353
Hej!
45
00:03:05,436 --> 00:03:06,687
Idź z duchem czasu!
46
00:03:10,858 --> 00:03:12,902
Zastanówcie się nad tym.
47
00:03:12,985 --> 00:03:15,571
Każde urządzenie
z odbiornikiem systemu lokalizacji
48
00:03:15,655 --> 00:03:18,699
może wskazać, gdzie jesteście
z dokładnością do kilku stóp,
49
00:03:18,783 --> 00:03:21,953
jak szybko jedziecie z dokładnością
do ułamka mili na godzinę
50
00:03:22,036 --> 00:03:26,290
oraz godzinę z dokładnością do milionowej
części sekundy w każdym miejscu na Ziemi.
51
00:03:27,124 --> 00:03:29,085
Ale wiecie, co mnie zdumiewa?
52
00:03:29,168 --> 00:03:34,090
GPS-u nie stworzył Bill Gates,
Steve Jobs czy Ask Jeeves.
53
00:03:34,173 --> 00:03:37,718
Został wymyślony, opracowany
i jest zarządzany do dziś
54
00:03:37,802 --> 00:03:39,720
przez rząd Stanów Zjednoczonych.
55
00:03:40,680 --> 00:03:45,601
Ale dlaczego? Dlaczego rząd
miałby wymyślać coś takiego jak GPS?
56
00:03:45,685 --> 00:03:49,730
To wszystko z powodu zimnej wojny.
57
00:03:49,814 --> 00:03:52,400
ZIMNA WOJNA
58
00:03:52,483 --> 00:03:56,362
W 1957 roku dwóch naukowców
rządowych dostrajało się do sygnału
59
00:03:56,445 --> 00:04:01,117
radzieckiego satelity Sputnik,
kiedy dokonali zdumiewającego odkrycia.
60
00:04:01,200 --> 00:04:05,079
Szlag. Sowieci wyprzedzili nas w kosmosie
61
00:04:05,162 --> 00:04:08,416
i wypełnili go plugawym,
komunistycznym brzęczeniem.
62
00:04:09,000 --> 00:04:13,004
Chwila. Jeśli zmierzymy zmiany
w częstotliwości tych sygnałów,
63
00:04:13,087 --> 00:04:16,173
określimy, gdzie jest Sputnik
i jak szybko się porusza.
64
00:04:16,257 --> 00:04:18,676
To oznacza,
że jeśli wystrzelimy swoje satelity,
65
00:04:18,759 --> 00:04:22,013
będziemy mogli użyć ich sygnałów
do obliczenia naszej pozycji,
66
00:04:22,096 --> 00:04:24,974
a to da naszym G. I. Joe przewagę.
67
00:04:26,559 --> 00:04:30,187
Wasz sygnał doprowadzi was do upadku,
towarzyszu Chruszczow.
68
00:04:32,648 --> 00:04:35,735
Odważni inżynierowie z Departamentu Obrony
69
00:04:35,818 --> 00:04:40,573
spędzili następne 50 lat na opracowywaniu
i udoskonalaniu sygnału GPS,
70
00:04:40,656 --> 00:04:44,035
zmniejszaniu odbiorników
i wysyłaniu satelitów.
71
00:04:44,910 --> 00:04:48,414
Cel? Nieograniczona potęga militarna.
72
00:04:48,497 --> 00:04:51,334
GPS był wielkim osiągnięciem
w technice wojennej,
73
00:04:51,417 --> 00:04:53,836
rewolucjonizującym wszystko: od zwiadu,
74
00:04:53,919 --> 00:04:57,089
przez poszukiwania i ratownictwo,
po naprowadzanie pocisków.
75
00:04:57,173 --> 00:05:00,426
Wszystko, by zmusić komuchów do ucieczki.
76
00:05:00,509 --> 00:05:02,553
Ale w 2000 roku
77
00:05:03,220 --> 00:05:07,808
rząd dał dostęp
do wysokiej klasy GPS-u cywilom.
78
00:05:08,434 --> 00:05:11,937
Dzisiaj 24 bohaterskie satelity rządowe
79
00:05:12,021 --> 00:05:16,067
niestrudzenie okrążają kulę ziemską,
tworząc ogólnoświatową sieć,
80
00:05:16,150 --> 00:05:19,820
z której każde urządzenie z GPS-em
może korzystać za darmo.
81
00:05:19,904 --> 00:05:22,073
Jest to usługa użyteczności publicznej.
82
00:05:22,156 --> 00:05:25,117
Opłacana z waszych
ciężko zarobionych podatków.
83
00:05:26,285 --> 00:05:27,953
Czyż Ameryka nie jest wspaniała?
84
00:05:29,246 --> 00:05:30,748
Tak, jesteśmy.
85
00:05:30,831 --> 00:05:35,753
GPS doprowadził do ekonomicznej
eksplozji w sektorze prywatnym.
86
00:05:35,836 --> 00:05:39,465
My, wizjonerzy, nie, luminarze,
87
00:05:40,216 --> 00:05:42,551
nie, wizjonerzy
88
00:05:42,635 --> 00:05:47,264
z branży technologicznej wzięliśmy
te malutkie, niedrogie odbiorniki GPS
89
00:05:47,348 --> 00:05:50,392
i umieściliśmy je we wszystkim.
90
00:05:50,476 --> 00:05:55,189
To prawda.
Twój pies ma teraz GPS dzięki nam.
91
00:05:55,272 --> 00:06:00,277
Wykorzystaliśmy tę technologię,
aby zmienić świat na niezliczone sposoby.
92
00:06:00,361 --> 00:06:04,615
Google wykorzystał GPS
do zrewolucjonizowania nawigacji.
93
00:06:04,698 --> 00:06:08,160
Uber wykorzystał ją do zniszczenia
branży taksówkarskiej
94
00:06:08,244 --> 00:06:09,995
i wyrzucenia jej z rynku.
95
00:06:10,079 --> 00:06:14,959
A Tinder wykorzystuje GPS,
aby pogorszyć randkowanie.
96
00:06:15,042 --> 00:06:16,335
Od lat 80.
97
00:06:16,418 --> 00:06:20,881
GPS wygenerował ponad 1,4 biliona dolarów
98
00:06:20,965 --> 00:06:23,050
dla amerykańskich firm.
99
00:06:25,511 --> 00:06:27,596
Czy to nie jest niesamowite?
100
00:06:27,680 --> 00:06:30,266
Niektóre z największych firm w Ameryce
101
00:06:30,349 --> 00:06:33,144
zostały zbudowane
na bazie rządowych narzędzi,
102
00:06:33,227 --> 00:06:35,938
za których opracowanie
zapłaciliśmy my, obywatele.
103
00:06:36,689 --> 00:06:38,732
Może nie powinni tak kombinować,
104
00:06:38,816 --> 00:06:41,110
żeby wymigać się od płacenia podatków.
105
00:06:41,193 --> 00:06:42,570
Halo, halo.
106
00:06:42,653 --> 00:06:44,405
Wiesz co,
107
00:06:44,488 --> 00:06:47,575
moja prywatna wyspa
to wydatek firmowy, jasne?
108
00:06:47,658 --> 00:06:52,371
To tam cumuję swój służbowy jacht.
Służbowy jacht.
109
00:06:52,454 --> 00:06:54,748
Jak by na to nie spojrzeć,
110
00:06:54,832 --> 00:06:59,503
korzyści, jakie czerpiemy z GPS-u
jako społeczeństwo, są niewiarygodne.
111
00:06:59,587 --> 00:07:03,007
To niesamowite narzędzie,
które zmieniło nasze życie,
112
00:07:03,090 --> 00:07:06,051
kosztuje Departament Obrony
tylko dwie dziesiąte procenta
113
00:07:06,135 --> 00:07:08,470
rocznego budżetu.
114
00:07:08,554 --> 00:07:10,890
I pomimo tego niewielkiego kosztu
115
00:07:10,973 --> 00:07:14,602
GPS jest teraz częścią
naszego społeczeństwa.
116
00:07:14,685 --> 00:07:18,564
Sieć energetyczna wykorzystuje go
do przesyłania prądu.
117
00:07:18,647 --> 00:07:22,109
Giełdy używają go do pilnych
transakcji finansowych,
118
00:07:22,193 --> 00:07:25,446
a wieże telefoniczne
do kierowania połączeń.
119
00:07:25,529 --> 00:07:27,948
To oznacza, że drobna awaria nie tylko
120
00:07:28,032 --> 00:07:30,618
odesłałaby mnie z powrotem
do wydruków z MapQuest,
121
00:07:30,701 --> 00:07:34,371
lecz także mogłaby zakłócić
funkcjonowanie całego społeczeństwa.
122
00:07:34,455 --> 00:07:39,043
Kto odpowiada za utrzymanie
tego kluczowego dla nas systemu?
123
00:07:39,126 --> 00:07:40,377
- Hej, Adam.
- O, cześć.
124
00:07:40,461 --> 00:07:43,130
Kpt. Rudico. Witaj w Bazie
Sił Powietrznych Schriever.
125
00:07:43,214 --> 00:07:44,924
Oprowadzę cię po bazie.
126
00:07:45,007 --> 00:07:45,966
Wspaniale.
127
00:07:46,050 --> 00:07:48,469
Jesteśmy Drugim Dywizjonem
Operacji Kosmicznych.
128
00:07:48,552 --> 00:07:52,139
Wiele osób nie wie,
że nasza konstelacja GPS
129
00:07:52,223 --> 00:07:55,267
jest zarządzana i kontrolowana
z dwóch punktów.
130
00:07:55,351 --> 00:07:58,521
Zobaczymy, gdzie jest GPS.
131
00:07:58,604 --> 00:08:02,024
Skąd wysyłamy polecenia
i jak sterujemy tymi satelitami.
132
00:08:02,107 --> 00:08:03,192
Właśnie to ci pokażę.
133
00:08:03,275 --> 00:08:05,319
- Super.
- Tak.
134
00:08:05,402 --> 00:08:07,696
Uderzyło mnie, jak bardzo budynek
135
00:08:07,780 --> 00:08:10,324
przypomina zwykły biurowiec,
poza tym, że jeśli
136
00:08:10,407 --> 00:08:12,660
wejdę do złego miejsca,
ktoś mnie zastrzeli.
137
00:08:12,743 --> 00:08:14,620
Poczekaj, aż zobaczysz piętro operacyjne.
138
00:08:14,703 --> 00:08:15,704
- Dobra.
- Tak.
139
00:08:16,413 --> 00:08:18,290
Na tych drzwiach wisi poważny napis.
140
00:08:18,374 --> 00:08:20,584
W tym małym centrum operacyjnym
141
00:08:20,668 --> 00:08:22,002
obsługujemy 6 mld ludzi.
142
00:08:22,086 --> 00:08:23,671
Nie wierzę, że tam wejdziemy.
143
00:08:24,505 --> 00:08:26,465
- Zapraszam. Wejdź.
- Dobra.
144
00:08:26,549 --> 00:08:30,302
Witaj w Centrum Operacyjnym GPS.
To jest główna stacja kontrolna,
145
00:08:30,386 --> 00:08:32,972
gdzie pilotujemy
wszystkie nasze satelity GPS.
146
00:08:33,055 --> 00:08:36,308
Z tego pomieszczenia kierujecie
całą konstelacją GPS.
147
00:08:36,392 --> 00:08:37,768
- W dziesięć osób.
- Tak.
148
00:08:37,851 --> 00:08:41,230
Tych dziesięciu ludzi udostępnia
usługę wszystkim na świecie.
149
00:08:41,313 --> 00:08:43,148
Zazwyczaj ludzi ten fakt zaskakuje.
150
00:08:43,232 --> 00:08:46,026
- Tak.
- Trzy po siedem, siedem.
151
00:08:46,110 --> 00:08:49,655
Uaktywnij set siedem i cypel A SS01,
ramka cyklu stead hill
152
00:08:49,738 --> 00:08:52,866
- SPDOBC dwa zrzuty z nawigacji.
- Rozkaz.
153
00:08:52,950 --> 00:08:56,245
Brak okienek. Brak cis.
Brak tipi. Brak koniunkcji. Sześć jest OK.
154
00:08:56,328 --> 00:08:59,873
Więc wysyłacie wiadomości do satelity,
155
00:08:59,957 --> 00:09:02,418
aby sprawdzić, co się dzieje,
dostosować się,
156
00:09:02,501 --> 00:09:03,669
kierujecie tym stąd.
157
00:09:03,752 --> 00:09:08,799
Zgadza się.
A to pozwala nam kierować satelitą.
158
00:09:08,882 --> 00:09:10,884
Czy w tej chwili dowodzisz satelitą?
159
00:09:10,968 --> 00:09:12,595
Tak, konfiguruję ją.
160
00:09:12,678 --> 00:09:14,888
Rety. Mogę zadać ci osobiste pytanie?
161
00:09:14,972 --> 00:09:16,390
- Jasne.
- Ile masz lat?
162
00:09:16,473 --> 00:09:17,975
- Dwadzieścia.
- Dobra.
163
00:09:18,058 --> 00:09:21,478
Kiedy ja miałem 20 lat,
byłem skończonym głupkiem.
164
00:09:21,562 --> 00:09:24,398
Nie mógłbym tego robić.
Czy to duża presja?
165
00:09:24,481 --> 00:09:27,610
Tak, przyzwyczaiłem się.
Ale tak, jeśli się nad tym zastanowić.
166
00:09:28,861 --> 00:09:32,156
Jeden z naszych najstarszych
satelitów ma teraz około 23-24 lat.
167
00:09:32,239 --> 00:09:35,993
Jesteś młodszy niż niektóre satelity,
którymi kierujesz?
168
00:09:36,076 --> 00:09:37,453
Tak.
169
00:09:37,536 --> 00:09:40,122
Niesamowite. To co teraz?
170
00:09:40,205 --> 00:09:41,915
Wysłaliśmy już polecenia testowe,
171
00:09:41,999 --> 00:09:43,584
więc jeśli chcesz, możesz…
172
00:09:44,251 --> 00:09:45,544
- OK.
- ten wiersz
173
00:09:45,628 --> 00:09:48,922
- wpisać tutaj.
- OK.
174
00:09:49,006 --> 00:09:50,841
Przy wysyłaniu polecenia testowego
175
00:09:50,924 --> 00:09:55,054
pamiętaj, że każdego roku GPS
wnosi do PKB 68,7 miliarda dolarów.
176
00:09:55,137 --> 00:09:56,972
- Jasne? Nie nabałagań.
- OK.
177
00:09:57,056 --> 00:09:59,642
To może zakłócić dojazd
do pracy wielu ludzi.
178
00:09:59,725 --> 00:10:01,310
- To jest „O” czy „D”?
- To „O”.
179
00:10:01,393 --> 00:10:03,437
- Wiem. Błąd.
- Stuknij palcem.
180
00:10:03,520 --> 00:10:06,190
Caps Lock jest włączony,
więc gdy naciskam Shift,
181
00:10:06,273 --> 00:10:08,317
wpisuję małe litery.
182
00:10:08,400 --> 00:10:10,903
Panuję nad sytuacją.
183
00:10:10,986 --> 00:10:12,488
Mów, jeśli to za duża presja.
184
00:10:15,032 --> 00:10:17,034
Tu mamy spację.
185
00:10:17,117 --> 00:10:18,327
Spacja, „O”, „P”.
186
00:10:18,410 --> 00:10:21,288
- Nie ma spacji. Tylko podkreślnik.
- Nie ma spacji?
187
00:10:21,372 --> 00:10:23,207
To wasza wina. Wyglądał jak spacja.
188
00:10:23,290 --> 00:10:25,376
- To jest „D” czy „O”?
- To „O”, sir.
189
00:10:25,459 --> 00:10:27,711
Kiedy wcisnę Enter,
190
00:10:27,795 --> 00:10:31,757
polecenie trafi do jednej
z tych stacji naziemnych
191
00:10:31,840 --> 00:10:33,425
i będzie przesłane do satelity?
192
00:10:33,509 --> 00:10:34,510
- Właśnie.
- Tak.
193
00:10:34,593 --> 00:10:37,262
Satelita robi bip-bip
i wysyła coś z powrotem na dół?
194
00:10:37,346 --> 00:10:38,389
Nim wciśniesz Enter,
195
00:10:38,472 --> 00:10:39,723
musisz uzyskać ich zgodę.
196
00:10:39,807 --> 00:10:42,059
Tak, to on weryfikuje
wszystko, co wysyłam.
197
00:10:42,142 --> 00:10:44,687
Dobra. Mogę to wysłać?
198
00:10:45,854 --> 00:10:47,147
Tak.
199
00:10:47,731 --> 00:10:50,526
- Wreszcie. Zróbmy to.
- I…
200
00:10:50,609 --> 00:10:52,361
Po prostu wciśnij Enter.
201
00:10:53,821 --> 00:10:55,239
Zobaczysz wiadomość…
202
00:10:55,322 --> 00:10:58,033
- status: oczekujące. I…
- Oczekujące…
203
00:10:58,117 --> 00:10:59,660
Przesyłanie zakończone!
204
00:10:59,743 --> 00:11:01,662
- No i mamy.
- Przyjęte przez jednego.
205
00:11:01,745 --> 00:11:02,746
- Poszło.
- Udało się!
206
00:11:02,830 --> 00:11:04,873
Właśnie kierowałeś satelitą GPS.
207
00:11:04,957 --> 00:11:06,291
Dziękuję!
208
00:11:08,460 --> 00:11:10,629
- Nabijacie się ze mnie.
- To trwało tylko…
209
00:11:10,713 --> 00:11:12,548
pięć minut dłużej niż zwykle.
210
00:11:14,049 --> 00:11:15,467
Bardzo ci dziękuję, Kenny.
211
00:11:15,551 --> 00:11:16,719
- Miło mi.
- Niezwykłe.
212
00:11:16,802 --> 00:11:18,303
Popracuj nad swoim pismem.
213
00:11:18,387 --> 00:11:21,014
Ułatwisz trochę ludziom życie.
214
00:11:21,098 --> 00:11:23,225
Przedstawię cię pułkownikowi Holstonowi,
215
00:11:23,308 --> 00:11:24,518
dowódcy Delta 8.
216
00:11:24,601 --> 00:11:26,186
O mój Boże. Miło pana poznać.
217
00:11:26,270 --> 00:11:28,230
- Pan tu dowodzi.
- Tak.
218
00:11:28,313 --> 00:11:30,482
Czy sądzi pan, że to dziwne,
219
00:11:30,566 --> 00:11:33,444
że wojsko służy
do zaspokajania cywilnych potrzeb?
220
00:11:33,527 --> 00:11:35,779
Nie zdziwiłbym się:
„Tym zajmuje się rząd”.
221
00:11:35,863 --> 00:11:39,116
ale pomyślałbym: „NASA,
NOAA czy inna agencja”.
222
00:11:39,199 --> 00:11:40,659
Czemu wojsko zajęło się GPS-em?
223
00:11:40,742 --> 00:11:42,953
Racja. Ponieważ na początku system GPS
224
00:11:43,036 --> 00:11:45,539
pozwalał naszym żołnierzom określać,
225
00:11:45,622 --> 00:11:47,124
gdzie są na polu bitwy.
226
00:11:47,207 --> 00:11:50,586
Choć to ogromna korzyść
dla rządu i wojska, ma też wiele
227
00:11:50,669 --> 00:11:52,171
- zastosowań cywilnych.
- Tak.
228
00:11:52,254 --> 00:11:55,382
Dzięki temu cały świat może
korzystać z pracy tych 10 osób,
229
00:11:55,466 --> 00:11:57,468
które na co dzień wykonują tę misję.
230
00:11:57,551 --> 00:12:00,512
Jest to więc wartość dodana
dla całego świata.
231
00:12:00,596 --> 00:12:04,349
Wiele firm technologicznych
wykorzystuje wasz sygnał,
232
00:12:04,433 --> 00:12:07,603
aby zarabiać pieniądze
i zmieniać świat, w którym żyję.
233
00:12:07,686 --> 00:12:09,146
Przypisują sobie zasługi.
234
00:12:09,229 --> 00:12:10,522
Twierdzą, jak Uber:
235
00:12:10,606 --> 00:12:12,649
„Zrewolucjonizowaliśmy transport”.
236
00:12:12,733 --> 00:12:14,985
Czy to pana rusza? Proszę być szczerym.
237
00:12:15,068 --> 00:12:16,153
Czy myślał pan kiedyś:
238
00:12:16,236 --> 00:12:19,948
„Przecież to nasza robota.
Wymyśliliśmy to, a nikt o tym nie wie”.
239
00:12:20,032 --> 00:12:22,409
Współpracujemy z przemysłem i rządem,
240
00:12:22,493 --> 00:12:25,037
aby móc przekazywać ten sygnał.
241
00:12:25,120 --> 00:12:27,748
Aby mieć tę możliwość,
działamy jak jedna drużyna,
242
00:12:27,831 --> 00:12:29,958
która musi być tak bardzo silna,
243
00:12:30,042 --> 00:12:31,376
jak tylko można.
244
00:12:31,460 --> 00:12:34,630
To była piękna
i poprawna politycznie odpowiedź.
245
00:12:34,713 --> 00:12:38,967
Ale kiedy używasz telefonu
i widzisz tę małą kropkę,
246
00:12:39,051 --> 00:12:40,969
myślisz sobie: „To moje dzieło”. Co?
247
00:12:41,845 --> 00:12:42,763
No pewnie.
248
00:12:44,431 --> 00:12:47,726
- Super. Dziękuję.
- Dziękuję. Doceniam to, Adamie.
249
00:12:49,728 --> 00:12:52,648
Będę szczery. Dopóki nie zaczęliśmy
pracy nad programem,
250
00:12:52,731 --> 00:12:57,402
nie wiedziałem, że używam GPS, aby znaleźć
Starbucksa, gdzie mogę zrobić kupę,
251
00:12:57,486 --> 00:12:59,821
przy użyciu satelitów wojskowych.
252
00:12:59,905 --> 00:13:01,823
A co z resztą moich urządzeń?
253
00:13:01,907 --> 00:13:03,325
Mój telefon? Laptop?
254
00:13:03,408 --> 00:13:06,078
Moja Roomba to część
sektora wojskowo-przemysłowego?
255
00:13:09,206 --> 00:13:13,919
Cóż, przyjrzeliśmy się temu
i okazuje się, że odpowiedź brzmi: tak.
256
00:13:14,002 --> 00:13:16,171
Z powodu DARPA.
257
00:13:16,255 --> 00:13:18,006
Być może nie słyszeliście o DARPA,
258
00:13:18,090 --> 00:13:21,552
ale bez niej wasz świat
byłby nie do poznania.
259
00:13:21,635 --> 00:13:24,012
Jest to tajna agencja rządu USA,
260
00:13:24,096 --> 00:13:28,809
która inwestuje w zaawansowane badania,
aby rozwijać nowe technologie.
261
00:13:28,892 --> 00:13:33,188
To coś w rodzaju rządowej wersji
fabryki czekolady Willy'ego Wonki.
262
00:13:33,272 --> 00:13:37,317
I jak w filmie – ma swoją mroczną stronę.
263
00:13:37,401 --> 00:13:40,654
Cześć. Nazywam się Danny Darpa.
264
00:13:40,737 --> 00:13:42,489
Tędy, chłopczyku.
265
00:13:42,573 --> 00:13:43,782
Mam 38 lat.
266
00:13:43,865 --> 00:13:47,661
Trzydzieści osiem miesięcy?
Duży z ciebie chłopiec.
267
00:13:52,165 --> 00:13:55,168
Chodź ze mną, a znajdziesz się
268
00:13:55,252 --> 00:13:59,590
W świecie czystej
innowacji technologicznej
269
00:13:59,673 --> 00:14:02,092
Oto nasze dzieła, dziecino.
270
00:14:02,759 --> 00:14:07,431
To właśnie badania finansowane przez DARPA
dały światu takie cuda, jak lasery,
271
00:14:07,514 --> 00:14:11,393
satelity pogodowe
i graficzne interfejsy użytkownika.
272
00:14:17,733 --> 00:14:20,902
Przyłożyliśmy rękę
do najbardziej przełomowej innowacji
273
00:14:20,986 --> 00:14:22,279
ubiegłego wieku.
274
00:14:22,362 --> 00:14:24,615
Szybkowar? O, nie, zwykły garnek.
275
00:14:25,908 --> 00:14:27,034
Zaraz wystąpią.
276
00:14:29,536 --> 00:14:33,624
ARPA, DARPA, LARPA, DEE, DET
277
00:14:33,707 --> 00:14:37,461
Bez nas nie byłoby Internetu
278
00:14:45,802 --> 00:14:48,889
To, co zwykli ludzie
znają jako „Internet”,
279
00:14:48,972 --> 00:14:54,186
wywodzi się bezpośrednio
z projektu DARPA o nazwie Arpanet.
280
00:14:54,269 --> 00:14:57,773
Była to pierwsza sieć
łącząca wiele różnych komputerów
281
00:14:57,856 --> 00:15:00,484
na dużych odległościach,
282
00:15:00,567 --> 00:15:05,989
która rozrastała się,
aż w końcu stała się globalną,
283
00:15:06,073 --> 00:15:11,536
zmieniającą świat supermacierzą,
z której korzystacie, oglądając to teraz.
284
00:15:15,540 --> 00:15:19,503
Zapewniliśmy nawet wstępne finansowanie
niektórych twoich ulubionych urządzeń.
285
00:15:19,586 --> 00:15:24,091
Firmy produkującej roboty Roomba
nie byłoby bez dolarów od Daddy Darpa.
286
00:15:24,675 --> 00:15:28,553
A Apple…
Ludzie myślą, że to Apple wymyśliło Siri.
287
00:15:28,637 --> 00:15:30,555
To nieprawda!
288
00:15:30,639 --> 00:15:32,808
Siri, kto jest twoim prawdziwym ojcem?
289
00:15:32,891 --> 00:15:35,143
Przepraszam. Nie do końca to rozumiem.
290
00:15:35,227 --> 00:15:37,354
Wstydzisz się swoich korzeni?!
291
00:15:37,938 --> 00:15:39,272
Przepraszam, tato.
292
00:15:39,356 --> 00:15:43,360
Opracowano mnie w finansowanym
przez DARPA laboratorium SRI,
293
00:15:43,443 --> 00:15:47,322
licencjonowano prywatnej firmie,
a następnie sprzedano Apple w 2010 roku.
294
00:15:47,406 --> 00:15:48,991
Widzisz, my w rządzie potrafimy
295
00:15:49,074 --> 00:15:52,786
stymulować innowacje w sposób,
w jaki nie potrafi tego sektor prywatny.
296
00:15:52,869 --> 00:15:57,749
Ci tchórzliwi kapitaliści muszą
skupiać się na krótkoterminowych zyskach,
297
00:15:57,833 --> 00:15:59,710
aby uszczęśliwić swoich udziałowców.
298
00:15:59,793 --> 00:16:05,507
Ale nas w DARPA
nie dotyczą takie drobiazgi.
299
00:16:05,590 --> 00:16:10,012
Możemy swobodnie podejmować duże
ryzyko związane z szalonymi pomysłami,
300
00:16:10,095 --> 00:16:12,014
które mogą nie wypalić przez dekady.
301
00:16:12,597 --> 00:16:15,934
Przecież opracowanie systemu GPS
zajęło nam pół wieku.
302
00:16:16,018 --> 00:16:20,063
Chciałbym zobaczyć, jak to robią
te małe muchy z Doliny Krzemowej.
303
00:16:23,150 --> 00:16:25,736
Ale to nic.
304
00:16:25,819 --> 00:16:28,447
Uwielbiamy naszą współpracę z firmami.
305
00:16:28,530 --> 00:16:31,867
Byłoby miło, gdyby nas
trochę bardziej doceniano.
306
00:16:32,784 --> 00:16:35,495
Dzisiaj wciąż badamy
307
00:16:35,579 --> 00:16:39,499
techniczne granice przyszłości,
takie jak samojezdne pojazdy,
308
00:16:39,583 --> 00:16:43,837
interfejsy mózg-komputer,
a nawet zdalnie sterowane owady.
309
00:16:47,924 --> 00:16:51,428
Ups, wciąż mają kilka niedociągnięć.
310
00:16:52,345 --> 00:16:54,264
Kontynuujemy zwiedzanie.
311
00:16:56,475 --> 00:16:57,976
Niesamowite, nieprawdaż?
312
00:16:59,186 --> 00:17:02,064
Ale jest jeszcze coś,
co powinniście wiedzieć o DARPA.
313
00:17:08,236 --> 00:17:11,990
DARPA oznacza Agencję
Zaawansowanych Projektów Badawczych
314
00:17:12,074 --> 00:17:14,159
w dziedzinie obronności.
315
00:17:14,242 --> 00:17:18,371
Cała ta superfajna technologia była
efektem ubocznym prawdziwej misji DARPA,
316
00:17:18,455 --> 00:17:21,875
czyli budowania i utrzymywania
przewagi militarnej Ameryki.
317
00:17:21,958 --> 00:17:26,004
Technologie, które pochłaniacie
318
00:17:26,088 --> 00:17:29,966
Biorą się z naszej żądzy
większej siły ognia
319
00:17:30,050 --> 00:17:34,137
Tak, podobnie jak
lądowanie na Księżycu, GPS i Rocky 4,
320
00:17:34,221 --> 00:17:36,890
DARPA narodziła się w czasie zimnej wojny.
321
00:17:36,973 --> 00:17:39,935
To właśnie rywalizacja naszego rządu
ze Związkiem Radzieckim
322
00:17:40,018 --> 00:17:42,437
skłoniła go do przeznaczenia
ogromnych środków
323
00:17:42,521 --> 00:17:45,857
na rozwój nowych technologii
wojskowych i zbrojeniowych.
324
00:17:45,941 --> 00:17:49,486
N-16, aby wygrywać wojny
325
00:17:50,153 --> 00:17:53,824
DARPA stworzyła Agent Orange
326
00:17:53,907 --> 00:17:58,411
Zgadza się.
DARPA odpowiada za Agent Orange.
327
00:17:58,495 --> 00:18:02,165
To defoliant stosowany przez nasze wojsko
podczas wojny w Wietnamie,
328
00:18:02,249 --> 00:18:04,543
który spowodował raka, wady wrodzone
329
00:18:04,626 --> 00:18:09,005
i śmierć aż czterystu tysięcy
obywateli Wietnamu.
330
00:18:09,089 --> 00:18:11,258
Amerykańscy żołnierze po styczności z nim
331
00:18:11,341 --> 00:18:14,344
zapadali na białaczkę i chorobę Hodgkina,
332
00:18:14,427 --> 00:18:16,930
a dzieci od trzech pokoleń
333
00:18:17,013 --> 00:18:19,891
nadal rodzą się z wadami wrodzonymi
334
00:18:19,975 --> 00:18:21,852
wywołanymi kontaktem z Agent Orange.
335
00:18:22,811 --> 00:18:25,814
Ta sama agencja rządowa,
która dała nam Internet,
336
00:18:26,481 --> 00:18:27,440
jest temu winna.
337
00:18:27,524 --> 00:18:30,735
Chodź ze mną, a znajdziesz się
338
00:18:30,819 --> 00:18:35,365
W świecie zniszczeń wojennych
339
00:18:42,789 --> 00:18:45,667
Co jest najdziwniejsze
w nowych technologiach?
340
00:18:46,418 --> 00:18:50,422
Nigdy nie można być
do końca pewnym, jak wpłyną na świat.
341
00:18:50,505 --> 00:18:53,425
Kiedy Departament Obrony
uruchomił satelity GPS,
342
00:18:53,508 --> 00:18:57,053
nie miał pojęcia, że będziemy
ich używać do dostarczania burrito.
343
00:18:58,221 --> 00:19:00,098
To puszka Pandory.
344
00:19:00,182 --> 00:19:02,976
Nie ma lepszego przykładu niż drony.
345
00:19:04,436 --> 00:19:07,480
Drony to jeden z najbardziej
użytecznych gadżetów dekady,
346
00:19:07,564 --> 00:19:10,192
który zdemokratyzował niebo
milionom ludzi.
347
00:19:10,275 --> 00:19:13,570
Używają ich farmerzy, ekipy
poszukiwawcze i ratownicze, hobbyści
348
00:19:13,653 --> 00:19:17,532
i kamerzyści.
Ale drony niepokoją też ludzi.
349
00:19:17,616 --> 00:19:20,202
Piękne zdjęcia ślubne, które wykonują,
350
00:19:20,285 --> 00:19:22,996
to nie wszystko, co potrafią zrobić.
351
00:19:23,914 --> 00:19:27,000
Latające kamery GoPro,
które dostaniecie w sklepach,
352
00:19:27,083 --> 00:19:29,586
zostały zbudowane
na bazie osiągnięć inżynieryjnych
353
00:19:29,669 --> 00:19:31,463
DARPY i naszego rządu,
354
00:19:31,546 --> 00:19:35,675
wypracowanych na rzecz kolejnej
przełomowej technologii wojskowej…
355
00:19:38,220 --> 00:19:39,638
drona bojowego.
356
00:19:41,640 --> 00:19:45,101
Drony Predator i Reaper
mogą być obsługiwane z baz
357
00:19:45,185 --> 00:19:47,562
oddalonych o tysiące mil przez pilotów,
358
00:19:47,646 --> 00:19:50,815
którzy widzą to, co widzi dron,
w czasie rzeczywistym.
359
00:19:51,441 --> 00:19:53,360
Wiadomo, czemu chce się go mieć.
360
00:19:53,443 --> 00:19:55,695
Nie ryzykuje się
życiem amerykańskiego pilota
361
00:19:55,779 --> 00:19:58,031
poprzez wysłanie go do walki.
362
00:19:58,114 --> 00:20:00,867
Jasne, że wolałbym, żeby ostrzelano drona,
363
00:20:00,951 --> 00:20:02,244
a nie dziecko sąsiada.
364
00:20:02,327 --> 00:20:03,662
UTRATA WYSOKOŚCI
365
00:20:03,745 --> 00:20:05,538
DRON STRACONY
366
00:20:06,706 --> 00:20:07,916
Lepiej, że on, a nie ty.
367
00:20:08,500 --> 00:20:12,837
Ale jakie są niezamierzone
konsekwencje takiego wynalazku?
368
00:20:13,546 --> 00:20:17,884
Jeśli przy ataku powietrznym
nie ryzykuje się życia Amerykanów,
369
00:20:17,968 --> 00:20:21,179
czy jest to zachęta
do częstszego ich przeprowadzania?
370
00:20:21,972 --> 00:20:25,684
Czy technologie,
które ułatwiają nam zabijanie,
371
00:20:25,767 --> 00:20:27,811
powodują, że zabijamy częściej?
372
00:20:28,687 --> 00:20:32,232
Jak dotąd odpowiedź była twierdząca.
373
00:20:33,233 --> 00:20:37,028
W ciągu ostatnich 20 lat
nasza flota dronów rozrosła się z około 50
374
00:20:37,112 --> 00:20:39,698
do blisko 11 tysięcy.
375
00:20:39,781 --> 00:20:43,702
Za czasów administracji Obamy liczba
ataków dronami wzrosła dziesięciokrotnie.
376
00:20:44,452 --> 00:20:46,621
Podczas wojny z terroryzmem nasz rząd
377
00:20:46,705 --> 00:20:50,292
zaczął ich używać nawet
do śledzenia i zabijania ludzi
378
00:20:50,375 --> 00:20:53,086
w krajach, z którymi
oficjalnie nie toczyliśmy wojny.
379
00:20:54,296 --> 00:20:56,506
Według danych
Biura Dziennikarstwa Śledczego
380
00:20:56,589 --> 00:20:59,009
od 2010 do 2020 roku
381
00:20:59,092 --> 00:21:02,679
14 000 amerykańskich
ataków dronów w ramach tajnych akcji
382
00:21:02,762 --> 00:21:06,266
zabiło aż 2200 cywilów.
383
00:21:08,476 --> 00:21:11,062
Ataki te nie zostałyby
prawdopodobnie nigdy zlecone,
384
00:21:11,146 --> 00:21:12,731
gdyby nie wynaleziono dronów.
385
00:21:15,900 --> 00:21:19,654
A DARPA pracuje obecnie
nad bronią autonomiczną,
386
00:21:19,738 --> 00:21:23,199
myśliwcami ze sztuczną inteligencją,
która pokona każdego,
387
00:21:23,283 --> 00:21:27,787
i robotami poruszającymi się
po polu bitwy bez interwencji człowieka.
388
00:21:27,871 --> 00:21:30,248
To coś pomiędzy Terminatorem
389
00:21:30,332 --> 00:21:32,083
oraz WALL-E,
390
00:21:32,167 --> 00:21:34,669
który jest słodszy,
ale pozostaje przerażający.
391
00:21:34,753 --> 00:21:38,673
Jakiego rodzaju przyszłość
stworzą te technologie?
392
00:21:38,757 --> 00:21:41,843
Aby się tego dowiedzieć,
mieliśmy zobaczyć je osobiście,
393
00:21:41,926 --> 00:21:44,012
ale DARPA odwołała naszą wizytę,
394
00:21:44,095 --> 00:21:47,390
mówiąc nam, że cały program
został nagle utajniony.
395
00:21:48,141 --> 00:21:49,225
Miłego dnia.
396
00:21:49,309 --> 00:21:50,310
To byłyby dobre sceny.
397
00:21:50,393 --> 00:21:52,145
Powiedziałem: „Miłego dnia”!
398
00:21:54,606 --> 00:21:57,609
Naprawdę nie wiem, co o tym myśleć.
399
00:21:58,485 --> 00:22:00,820
Niewiarygodne innowacje naszego rządu
400
00:22:00,904 --> 00:22:03,740
zmieniły moje życie na lepsze,
401
00:22:04,449 --> 00:22:09,371
ale jednocześnie zraniły lub
zniszczyły życie tak wielu innych ludzi.
402
00:22:10,497 --> 00:22:12,415
Czy musiało tak być?
403
00:22:12,499 --> 00:22:16,669
Czy musieliśmy wynaleźć Agent Orange,
żeby móc grać w Pokémon GO?
404
00:22:17,295 --> 00:22:19,464
Czy największe wynalazki naszego rządu
405
00:22:19,547 --> 00:22:22,217
musiały się narodzić z lufy karabinu?
406
00:22:24,302 --> 00:22:30,100
To dzięki naszym podatkom
na niebie pojawiły się satelity GPS,
407
00:22:30,183 --> 00:22:32,227
a na Księżyc wysłano człowieka.
408
00:22:32,310 --> 00:22:36,523
Nawet Tesla zaczęła działalność dzięki
pożyczce wynoszącej pół miliarda dolarów.
409
00:22:36,606 --> 00:22:40,735
Co? Nie!
Wszystko zawdzięczam sobie, przysięgam.
410
00:22:40,819 --> 00:22:44,197
To nawet nie jest dla mnie.
411
00:22:45,907 --> 00:22:50,245
Miliarderzy w golfach nie decydują o tym,
co przyniesie przyszłość.
412
00:22:50,328 --> 00:22:52,372
Robimy to wszyscy razem.
413
00:22:53,164 --> 00:22:57,377
Więc gdybyście mieli wyobrazić sobie
idealną przyszłość dla siebie
414
00:22:57,460 --> 00:22:58,503
i dla naszego kraju,
415
00:22:59,087 --> 00:22:59,963
jak by wyglądała?
416
00:23:00,713 --> 00:23:04,467
Czy będzie pełna większych,
potężniejszych broni i armii robotów?
417
00:23:06,511 --> 00:23:08,555
Giń robocie złoczyńco!
418
00:23:10,807 --> 00:23:15,728
Czy też ogromną zdolność innowacji
naszego rządu przeznaczymy
419
00:23:15,812 --> 00:23:21,276
na rozwiązywanie największych wyzwań,
takich jak zmiany klimatyczne, głód czy…
420
00:23:25,446 --> 00:23:28,408
CHOROBY
421
00:23:42,505 --> 00:23:45,466
NA PODSTAWIE KSIĄŻKI PIĄTE RYZYKO
MICHAELA LEWISA
422
00:25:12,512 --> 00:25:14,514
Napisy: Marlena Wilczak