1
00:00:17,060 --> 00:00:19,938
- Yên tĩnh quá.
- Mẹ biết.

2
00:00:24,484 --> 00:00:28,613
Mẹ đã đi bộ trong rừng...
Thỉnh thoảng, đó là nơi trốn tránh.

3
00:00:28,697 --> 00:00:31,950
Đó là nơi trú ẩn. Để đầu óc thư thái.

4
00:00:32,033 --> 00:00:34,828
Thoát khỏi cuộc sống thường nhật.

5
00:00:34,911 --> 00:00:38,081
Rõ ràng mẹ đã làm thế
sau cuộc bầu cử 2016.

6
00:00:38,164 --> 00:00:41,710
Khi... vào ngày sau cuộc bầu cử,

7
00:00:41,793 --> 00:00:47,674
mẹ tình cờ gặp một phụ nữ trẻ
cõng con sau lưng, và con chó của cô ấy.

8
00:00:48,341 --> 00:00:50,552
Cô ấy thấy mẹ và bắt đầu khóc.

9
00:00:50,635 --> 00:00:53,513
Nên mẹ nói chuyện với cô ấy,
rồi cô ấy chụp ảnh và đăng lên mạng.

10
00:00:53,597 --> 00:00:56,057
MỘT BÀ MẸ TÌNH CỜ GẶP HILLARY CLINTON
TRONG RỪNG KHIẾN NHIỀU NGƯỜI VUI MỪNG

11
00:00:56,141 --> 00:00:58,476
Bỗng nhiên, chuyến đi dạo trong rừng

12
00:00:58,560 --> 00:01:01,605
- meme ngập tràn.
- Mẹ khiến người ta khóc trong rừng.

13
00:01:01,688 --> 00:01:05,190
Ừ, nhưng... Đó là môi trường khá tốt
để cho ai đó khóc.

14
00:01:06,735 --> 00:01:12,198
Mẹ nảy ra ý tưởng này
trong tiếng Nhật gọi là tắm rừng.

15
00:01:12,282 --> 00:01:14,784
Con có nhớ mẹ có kể với con rồi.

16
00:01:14,868 --> 00:01:15,869
- Phải.
- Đúng nghĩa đen...

17
00:01:15,952 --> 00:01:17,621
nó có cảm giác rất giá trị.

18
00:01:17,704 --> 00:01:19,748
Mẹ đang nghĩ, "Mình đang tắm rừng".

19
00:01:19,831 --> 00:01:23,501
Ừ. Mẹ hình dung về những người đi vào rừng

20
00:01:23,585 --> 00:01:25,587
nhìn lên những tán cây này

21
00:01:25,670 --> 00:01:27,881
và quay vòng tròn đúng nghĩa.

22
00:01:27,964 --> 00:01:28,965
- Ý mẹ là, những hình dung.
- Phải!

23
00:01:29,049 --> 00:01:31,426
Mẹ hành động, chứ không chỉ hình dung.

24
00:01:31,509 --> 00:01:33,053
Đó là điều mẹ đang làm.

25
00:01:33,136 --> 00:01:34,346
Vẻ đẹp quanh ta.

26
00:01:34,429 --> 00:01:38,308
Hoàn toàn... Cứ đón nhận tất cả!

27
00:01:39,559 --> 00:01:42,687
Mẹ không chỉ đi dạo trong rừng.
Mẹ còn tắm rừng.

28
00:01:46,274 --> 00:01:47,776
Chúng ta đứng dậy!

29
00:01:48,693 --> 00:01:50,403
Phải có tinh thần tranh đấu này.

30
00:01:53,949 --> 00:01:58,495
CAN TRƯỜNG
PHỤ NỮ LÀ THẾ LỰC THIÊN NHIÊN

31
00:02:12,217 --> 00:02:15,387
Hòa mình vào thiên nhiên
có thể biến đổi con người.

32
00:02:17,138 --> 00:02:22,435
Lớn lên, Giselle Carrillo rất tập trung
làm việc chăm chỉ vì gia đình mình,

33
00:02:22,519 --> 00:02:26,314
cô đã mất nhiều năm mới nhận ra
còn thiếu điều gì đó.

34
00:02:27,983 --> 00:02:31,403
Nhưng khi cô tìm thấy đại dương,
thì cô tìm thấy mục đích của mình.

35
00:02:33,947 --> 00:02:39,619
Đó là khoảnh khắc trôi
mà thời gian cứ dừng lại.

36
00:02:39,703 --> 00:02:41,746
Không điều gì thật sự quan trọng nữa.

37
00:02:42,414 --> 00:02:47,919
Khoảnh khắc kết nối, hòa hợp này
với thế lực thiên nhiên này.

38
00:02:53,300 --> 00:02:55,552
Hồi cô còn bé như các cháu,

39
00:02:55,635 --> 00:02:58,346
cô đã không biết ai lướt sóng.

40
00:02:58,430 --> 00:03:00,390
Cô học lướt sóng khi cô lớn hơn,

41
00:03:00,473 --> 00:03:03,268
và những gì đại dương dạy cho cô
là khai thác nó.

42
00:03:03,768 --> 00:03:05,020
Lòng can đảm của cô.

43
00:03:05,103 --> 00:03:08,732
Cô hy vọng hôm nay,
nếu đây là lần đầu các cháu lướt sóng,

44
00:03:08,815 --> 00:03:12,152
các cháu sẽ nhận ra
trái tim các cháu mạnh mẽ nhường nào.

45
00:03:12,235 --> 00:03:13,236
Đầy can đảm.

46
00:03:13,737 --> 00:03:14,738
Được chứ?

47
00:03:16,531 --> 00:03:19,451
Đây là góc nhỏ
của những bãi biển Los Angeles.

48
00:03:19,534 --> 00:03:21,286
Đây là khám phá tuyệt vời.

49
00:03:21,369 --> 00:03:23,496
Nếu mọi người muốn ăn bánh mì...

50
00:03:23,580 --> 00:03:24,623
Tuyệt lắm.

51
00:03:24,706 --> 00:03:28,710
Vâng.
Bố mẹ tôi là dân nhập cư từ Mexico.

52
00:03:28,793 --> 00:03:30,295
NHÀ SÁNG LẬP, LOS COURAGE CAMPS

53
00:03:30,378 --> 00:03:32,464
Họ là nguồn cảm hứng của tôi
cho phần lớn mọi điều tôi làm.

54
00:03:33,048 --> 00:03:35,967
Họ đã hy sinh rất nhiều
để đưa chúng tôi tới đất nước này.

55
00:03:36,468 --> 00:03:39,304
Bố mẹ tôi đã làm rất tốt...

56
00:03:39,387 --> 00:03:40,388
Mẹ.

57
00:03:41,431 --> 00:03:45,894
Bố mẹ tôi đã làm rất tốt
giấu chúng tôi điều đó.

58
00:03:46,394 --> 00:03:49,481
Lên đại học,
tôi mới biết nhà mình nghèo thế nào.

59
00:03:49,564 --> 00:03:53,109
Tôi không bao giờ tập trung vào Giselle
và thứ làm cô ấy hạnh phúc.

60
00:03:53,193 --> 00:03:56,238
Đó là vì tôi quá tập trung vào tồn tại.

61
00:03:56,321 --> 00:04:00,700
Tôi biết rằng cách tiềm năng
để sống dè sẻn

62
00:04:00,784 --> 00:04:03,286
là học thật tốt.

63
00:04:03,370 --> 00:04:06,790
Và tôi và hai đứa em gái...
Cả ba chúng tôi đều học đại học.

64
00:04:06,873 --> 00:04:09,876
Những cô gái đầu tiên trong nhà
học đại học.

65
00:04:09,960 --> 00:04:11,461
- Mẹ giỏi lắm.
- Vâng.

66
00:04:14,214 --> 00:04:16,966
Không bao giờ vứt tortilla vào đó.

67
00:04:17,050 --> 00:04:20,303
Đặt xuống thật nhẹ.

68
00:04:20,387 --> 00:04:24,015
Không thì nó có thể bị bùng lên và cháy.

69
00:04:24,724 --> 00:04:26,768
Tôi lớn lên ở phía Đông Los Angeles,

70
00:04:26,851 --> 00:04:30,522
và cả đời mẹ tôi làm việc
ở nhà máy thực phẩm.

71
00:04:30,605 --> 00:04:32,315
Còn bố tôi là thợ cơ khí.

72
00:04:32,399 --> 00:04:34,317
Các ngày Chủ nhật họ đều phải đi làm.

73
00:04:34,401 --> 00:04:38,655
Chúng tôi chưa bao giờ
có ngày Chủ nhật để làm gì rảnh rang

74
00:04:38,738 --> 00:04:40,532
như ngồi trên bãi biển cả ngày.

75
00:04:40,615 --> 00:04:44,119
Chúng tôi mất nhiều năm
mới có được ô và ghế.

76
00:04:44,202 --> 00:04:45,412
Kể cả khi có chúng rồi,

77
00:04:45,495 --> 00:04:48,164
thì đó cũng là ghế và ô
ở cửa hàng tiện lợi cạnh nhà

78
00:04:48,248 --> 00:04:50,125
có giá năm đô la.

79
00:04:50,208 --> 00:04:52,711
Nên kể cả nhìn bề ngoài
như thể chúng tôi là người ở đây

80
00:04:52,794 --> 00:04:55,088
nhưng chúng tôi không cảm thấy
như mọi người khác.

81
00:04:55,171 --> 00:04:59,092
Có thể cho đậu và ngô vào theo ý thích.

82
00:05:01,261 --> 00:05:05,223
Hồi bé, tôi phải mất nhiều năm
mới có được một bộ đồ tắm.

83
00:05:05,307 --> 00:05:08,268
Tôi đếm được hai lần
bố mẹ đưa tôi ra bãi biển.

84
00:05:10,270 --> 00:05:11,688
Và trong một chuyến như thế,

85
00:05:11,771 --> 00:05:16,318
em gái tôi đã gặp một sự cố nhỏ
là bị sóng đánh tung lên.

86
00:05:16,401 --> 00:05:17,944
Mẹ tôi không biết bơi.

87
00:05:18,028 --> 00:05:20,238
Nên đó là một trong những điều
đáng sợ nhất đối với bà.

88
00:05:20,322 --> 00:05:21,698
Tôi nhớ mẹ tôi nói rằng,

89
00:05:21,781 --> 00:05:24,951
"Cẩn thận với biển đấy.
Nó là traicionera".

90
00:05:25,035 --> 00:05:29,831
Trong tiếng Tây Ban Nha nghĩa là
cẩn thận với biển, nó sẽ phản bội ta.

91
00:05:32,500 --> 00:05:35,128
Thông điệp đó tôi ghi nhớ mãi.

92
00:05:35,212 --> 00:05:39,216
Nếu tôi xuống biển, đó là nơi nguy hiểm.

93
00:05:43,428 --> 00:05:46,848
Cô quyết định học lướt sóng như thế nào?

94
00:05:46,932 --> 00:05:48,892
Em gái và tôi chuyển tới Venice Beach.

95
00:05:48,975 --> 00:05:51,519
Chúng tôi ở chung căn hộ một phòng ngủ.

96
00:05:51,603 --> 00:05:53,313
Chúng tôi tới Venice Beach.

97
00:05:53,396 --> 00:05:56,358
Chúng tôi ở đó với huấn luyện viên
trong hai giờ.

98
00:05:56,441 --> 00:05:58,443
Lạnh cóng, hơi khổ sở.

99
00:05:58,526 --> 00:06:00,070
- Nhưng vẫn háo hức.
- Quyết tâm.

100
00:06:00,153 --> 00:06:02,113
Quyết tâm. Rất quyết tâm.

101
00:06:02,197 --> 00:06:03,615
Hôm đó tôi chẳng bắt được con sóng nào.

102
00:06:03,698 --> 00:06:06,409
Thực ra tôi mất sáu tháng
mới bắt được con sóng đầu tiên.

103
00:06:06,493 --> 00:06:08,787
Bà có lo lắng
khi cô ấy bắt đầu lướt sóng?

104
00:06:09,829 --> 00:06:10,872
Rất lo lắng.

105
00:06:11,498 --> 00:06:12,499
Vâng.

106
00:06:12,582 --> 00:06:14,834
Nhưng tôi tin ở chúng.

107
00:06:22,551 --> 00:06:26,179
Đó là nỗi sợ rõ ràng, hữu hình

108
00:06:27,639 --> 00:06:29,599
mà tôi chưa sẵn lòng chinh phục.

109
00:06:34,729 --> 00:06:38,108
Đại dương cũng có tính cách,
nó dạy chúng tôi như thế.

110
00:06:38,191 --> 00:06:40,944
Vì mỗi ngày, nó sẽ dạy một điều khác.

111
00:06:41,027 --> 00:06:44,155
Nó sẽ thể hiện một khía cạnh khác,
và đó là cách ta phản ứng với nó.

112
00:06:45,115 --> 00:06:47,617
Đó là cách tôi tìm lại lòng can đảm.

113
00:06:47,701 --> 00:06:50,870
Chỉ bằng việc lặn dưới thứ mà tôi sợ nhất.

114
00:06:55,959 --> 00:06:59,838
Nhiều người không làm được,
nhưng chúng ta dần mạnh mẽ hơn.

115
00:06:59,921 --> 00:07:02,048
Nên nếu... Nhìn cháu này.
Cháu đã mạnh mẽ hơn rồi.

116
00:07:02,132 --> 00:07:03,133
Cô cảm thấy điều đó!

117
00:07:03,216 --> 00:07:04,885
Cô sẽ giúp cháu ra ngoài kia.

118
00:07:05,468 --> 00:07:06,469
Sẵn sàng chưa?

119
00:07:07,220 --> 00:07:11,266
Tôi từng là giáo viên,
và đó là năm năm tuyệt vời

120
00:07:11,349 --> 00:07:12,934
nhào nặn những tâm trí nhỏ bé.

121
00:07:13,685 --> 00:07:17,647
Tôi nhớ mình nghĩ,
sẽ thật tốt cho học sinh của tôi

122
00:07:17,731 --> 00:07:20,066
nếu một ngày chúng có thể đến
cảm nhận đại dương?

123
00:07:20,150 --> 00:07:21,151
Cảm nhận điều tôi cảm nhận.

124
00:07:21,234 --> 00:07:24,154
Cảm nhận sức mạnh của đại dương
và cách nó thay đổi tôi.

125
00:07:25,238 --> 00:07:27,741
Đó là khởi đầu của Los Courage Camps.

126
00:07:28,658 --> 00:07:29,910
- Cháu tên gì?
- Mia.

127
00:07:29,993 --> 00:07:31,286
Mia. Rất vui được gặp cháu, Mia.

128
00:07:31,369 --> 00:07:32,746
- Cháu tên gì?
- Lea.

129
00:07:32,829 --> 00:07:34,581
Lea. Rất vui được gặp cháu, Lea.

130
00:07:34,664 --> 00:07:36,499
- Còn cô bé này là ai?
- Dahlia.

131
00:07:36,583 --> 00:07:39,419
Ôi trời, Dahlia. Tuyệt quá.
Dahlia, cháu bao nhiêu tuổi?

132
00:07:39,502 --> 00:07:41,588
- Bốn tuổi ạ.
- Cháu bốn tuổi!

133
00:07:41,671 --> 00:07:43,423
- Đây là lần đầu cháu lướt sóng à?
- Vâng.

134
00:07:43,506 --> 00:07:45,008
Vậy là có cháu và cô.

135
00:07:45,091 --> 00:07:46,551
Cháu có nghĩ cháu sẽ giỏi hơn cô?

136
00:07:46,635 --> 00:07:48,386
- Vâng.
- Cô cũng nghĩ thế.

137
00:07:48,470 --> 00:07:50,764
Cô đập tay nữa nhé?
Tuyệt vời. Cô sẵn sàng rồi.

138
00:07:50,847 --> 00:07:53,350
Ngẩng đầu, nhìn ra bãi biển.

139
00:07:53,433 --> 00:07:55,685
Và lướt.

140
00:07:56,770 --> 00:07:58,480
Và cúi thấp.

141
00:07:58,563 --> 00:08:02,108
Thấp nào. Thấp như người chuyên nghiệp.
Tốt lắm.

142
00:08:02,192 --> 00:08:04,444
Hôm nay các cháu sẽ học?

143
00:08:04,527 --> 00:08:06,321
Can đảm.

144
00:08:07,489 --> 00:08:10,992
Hy vọng cho Los Courage Camps
và các cô bé đến đây...

145
00:08:11,076 --> 00:08:12,244
Ngẩng đầu.

146
00:08:12,327 --> 00:08:16,289
...là họ có cơ hội được thấy
một phụ nữ Latin mạnh mẽ.

147
00:08:16,373 --> 00:08:17,832
Cháu làm được rồi!

148
00:08:19,918 --> 00:08:22,254
Làm tốt lắm, Mia. Tốt lắm.

149
00:08:22,337 --> 00:08:27,050
Cách cô đã sống là con đường
mà nhiều người khác có thể học hỏi.

150
00:08:27,133 --> 00:08:29,761
Hãy tìm đam mê đó và đi theo nó.

151
00:08:29,844 --> 00:08:31,805
Và không sợ hãi.

152
00:08:31,888 --> 00:08:33,265
Ngẩng đầu.

153
00:08:34,307 --> 00:08:39,980
Vai trò của tôi là cho các cô bé
mà tôi dạy qua Los Courage Camps

154
00:08:40,063 --> 00:08:43,525
thấy rằng chúng có cơ hội tuyệt vời này

155
00:08:43,608 --> 00:08:46,945
để sống một cuộc đời đầy cảm xúc.

156
00:08:47,862 --> 00:08:50,407
Lướt sóng, nó cho ta thấy
khả năng của cơ thể mình.

157
00:08:50,490 --> 00:08:55,453
Và sự kết nối với nước,
và cách ta thuận theo thế lực thiên nhiên.

158
00:08:55,537 --> 00:08:56,580
Cảm ơn các cháu.

159
00:08:56,663 --> 00:08:57,998
- Cảm ơn các cháu.
- Tạm biệt.

160
00:08:58,081 --> 00:09:00,208
Dahlia, cô cần đập hai tay. Hai tay.

161
00:09:00,292 --> 00:09:01,918
Tuyệt quá!

162
00:09:04,212 --> 00:09:05,297
Lên nào.

163
00:09:12,470 --> 00:09:17,183
BOURNEMOUTH
NƯỚC ANH

164
00:09:23,648 --> 00:09:25,400
Chúng ta sẽ ghi âm à?

165
00:09:29,195 --> 00:09:31,323
TIẾN SĨ JANE GOODALL, HIỆP SĨ ĐẾ CHẾ ANH
NHÀ LINH TRƯỞNG HỌC VÀ NHÂN LOẠI HỌC

166
00:09:31,406 --> 00:09:34,200
Có nhiều phụ nữ can trường
mà mối quan hệ của họ với tự nhiên

167
00:09:34,284 --> 00:09:36,244
tôi thấy cực kỳ truyền cảm hứng.

168
00:09:37,746 --> 00:09:40,332
Họ đang đấu tranh
vì tương lai tốt đẹp hơn cho chính mình,

169
00:09:40,415 --> 00:09:43,627
cộng đồng của mình, môi trường.
Cho tất cả chúng ta.

170
00:09:44,628 --> 00:09:47,797
Jane Goodall là một trong những
người hùng của riêng tôi

171
00:09:47,881 --> 00:09:50,508
vì mọi việc mà bà đã làm cả đời.

172
00:09:54,429 --> 00:09:56,514
- Chào tiến sĩ Goodall.
- Chào cô.

173
00:09:56,598 --> 00:09:58,600
- Chào bà.
- Rất vui được gặp trực tiếp bà.

174
00:09:58,683 --> 00:10:00,060
Rất vui được gặp cô.

175
00:10:01,394 --> 00:10:02,479
Dạo này bà thế nào?

176
00:10:03,063 --> 00:10:05,023
Bận hơn từ trước đến giờ.

177
00:10:05,106 --> 00:10:07,692
Bà có nghe thấy tôi không? Jane, Mya-Rose?

178
00:10:07,776 --> 00:10:09,736
- Có, chúng tôi nghe thấy.
- Vâng.

179
00:10:09,819 --> 00:10:12,906
Mya-Rose Craig có thể
được gọi là Jane Goodall tương lai.

180
00:10:12,989 --> 00:10:14,658
TIẾN SĨ MYA-ROSE CRAIG
NHÀ HOẠT ĐỘNG VÌ MÔI TRƯỜNG

181
00:10:14,741 --> 00:10:17,327
Nhưng tôi nghĩ cô ấy còn hơn thế nữa.

182
00:10:17,410 --> 00:10:21,581
Tôi đã làm việc này
từ khi còn rất, rất trẻ.

183
00:10:22,457 --> 00:10:25,460
Qua tình yêu chim muông
và thiên nhiên, và sự quyết tâm,

184
00:10:25,544 --> 00:10:28,296
cô trở thành
nhà hoạt động vì môi trường mạnh mẽ.

185
00:10:29,297 --> 00:10:32,759
Thế hệ của tôi luôn phải
nghĩ về biến đổi khí hậu.

186
00:10:32,842 --> 00:10:35,929
Lớn lên, có một làn sóng khổng lồ

187
00:10:36,012 --> 00:10:38,932
khi cuối cùng chúng tôi nhận ra
"người lớn"

188
00:10:39,015 --> 00:10:40,308
sẽ không giải quyết được việc này,

189
00:10:40,392 --> 00:10:42,185
nên chúng tôi phải tự giải quyết.

190
00:10:44,271 --> 00:10:46,022
Chúng ta có trà và whiskey.

191
00:10:47,732 --> 00:10:50,944
Chỉ một ngụm nhỏ.
Là đã tốt cho giọng của tôi.

192
00:10:51,903 --> 00:10:52,946
Cô biết chứ?

193
00:10:53,446 --> 00:10:54,614
- Tôi đã thử...
- Chưa thử.

194
00:10:54,698 --> 00:10:57,659
Tôi đã hỏi bốn ca sĩ opera,

195
00:10:57,742 --> 00:11:01,705
riêng rẽ, "Bạn làm gì
khi giọng bạn quá mệt?"

196
00:11:01,788 --> 00:11:03,164
Whiskey.

197
00:11:03,248 --> 00:11:04,749
- Thú vị quá.
- Thật đấy.

198
00:11:04,833 --> 00:11:06,668
Tôi cần thử mẹo về whiskey.

199
00:11:06,751 --> 00:11:07,878
Mời cô.

200
00:11:08,670 --> 00:11:12,007
Hồi nhỏ, bà tôi sẽ bắt tôi
hít whiskey nóng,

201
00:11:12,090 --> 00:11:14,968
nhưng với một lượng lớn mật ong nữa

202
00:11:15,051 --> 00:11:16,303
khi tôi bị đau họng.

203
00:11:16,386 --> 00:11:18,722
Không ăn thua. Tôi chỉ... Thế này thôi.

204
00:11:21,349 --> 00:11:22,559
Jane, có lẽ bà có thể chia sẻ

205
00:11:22,642 --> 00:11:26,021
một chút về lý do thiên nhiên
luôn rất quan trọng với bà.

206
00:11:26,104 --> 00:11:30,275
Không chỉ từ công việc bà đã làm,
mà còn trên phương diện một con người.

207
00:11:30,984 --> 00:11:33,028
Tôi sinh ra đã yêu động vật.

208
00:11:33,612 --> 00:11:37,073
Khi tôi lớn lên và lúc còn nhỏ,
không có TV.

209
00:11:37,824 --> 00:11:40,160
Nên tôi học
từ việc chơi ngoài thiên nhiên.

210
00:11:40,952 --> 00:11:43,622
Ngay ở đây.
Chúng tôi ở Bournemouth, nơi tôi lớn lên.

211
00:11:44,581 --> 00:11:47,584
Và chơi ở các vách núi phía trên biển,

212
00:11:48,168 --> 00:11:50,170
với chú chó Rusty.

213
00:11:51,046 --> 00:11:54,090
Tôi yêu động vật.
Tôi yêu động vật chẳng có lý do gì.

214
00:11:54,174 --> 00:11:55,383
Tôi sinh ra đã như thế.

215
00:11:55,926 --> 00:11:58,637
Không có TV, tôi đọc sách.

216
00:11:58,720 --> 00:12:02,891
Tôi đọc cuốn sách Bác sĩ Dolittle đầu tiên
năm lên tám tuổi.

217
00:12:03,767 --> 00:12:07,437
Và sau đó là Tarzan.

218
00:12:07,520 --> 00:12:10,023
Vâng, tôi đã xem cuốn này
trước khi bà vào,

219
00:12:10,106 --> 00:12:11,483
rất hay ạ.

220
00:12:11,566 --> 00:12:15,737
Tôi có thể hiểu nó... tôi không biết nữa,
nó truyền cảm hứng cho trí trưởng tượng.

221
00:12:15,820 --> 00:12:16,821
Phải.

222
00:12:17,822 --> 00:12:22,285
Nó khiến tôi mơ ước mình sẽ lớn lên,
tới châu Phi, sống với động vật hoang dã,

223
00:12:22,369 --> 00:12:23,787
và viết sách về chúng.

224
00:12:23,870 --> 00:12:26,248
Vì hồi đó, không có nhà khoa học nữ.

225
00:12:26,748 --> 00:12:30,794
Nên họ cười nhạo tôi và bảo tôi nên mơ
về cái gì đó tôi có thể thực hiện được.

226
00:12:30,877 --> 00:12:32,045
Nhưng mẹ tôi thì không.

227
00:12:32,128 --> 00:12:35,340
Mẹ bảo, "Nếu con thật sự muốn
làm một việc như thế,

228
00:12:35,423 --> 00:12:37,551
con sẽ phải rất nỗ lực đấy,

229
00:12:37,634 --> 00:12:39,427
tận dụng cơ hội,

230
00:12:39,511 --> 00:12:42,347
và nếu con không bỏ cuộc,
có lẽ con tìm được cách".

231
00:12:42,430 --> 00:12:47,686
Tôi không thể kể hết bao nhiêu thiếu niên
viết thư hay nói với tôi,

232
00:12:47,769 --> 00:12:51,856
"Cảm ơn bà. Vì bà đã làm được,
nên cháu cũng có thể làm được".

233
00:12:52,357 --> 00:12:55,944
Nhiều hoạt động và vận động
vì môi trường nói chung mà tôi thực hiện

234
00:12:56,027 --> 00:12:59,781
phát triển từ công việc trước đó
mà bà thực hiện.

235
00:13:00,574 --> 00:13:03,410
Có những bài học nào
mà bà nghĩ chúng ta nên học hỏi

236
00:13:03,493 --> 00:13:07,789
từ hàng thập kỷ
mà bà đã quan sát tinh tinh,

237
00:13:07,872 --> 00:13:11,543
cũng như cố gắng giúp bảo vệ
động vật ở môi trường sống của chúng?

238
00:13:11,626 --> 00:13:13,628
Tôi nghĩ... Một trong những điều...

239
00:13:13,712 --> 00:13:17,591
Khi tôi được người thầy Louis Leakey
gửi tới Cambridge,

240
00:13:18,174 --> 00:13:20,802
từ năm 1961,

241
00:13:21,428 --> 00:13:23,680
tôi đã nghiên cứu
tinh tinh khoảng một năm.

242
00:13:24,264 --> 00:13:26,892
Hồi đó tôi chưa biết nhiều về chúng.

243
00:13:26,975 --> 00:13:31,730
Nhưng tôi được bảo rằng không được đặt tên
cho tinh tinh. Mà nên đánh số cho chúng.

244
00:13:32,230 --> 00:13:33,690
Như thế khoa học hơn.

245
00:13:33,773 --> 00:13:36,943
Và ta không thể nói về tính cách,
trí óc của chúng,

246
00:13:37,027 --> 00:13:38,153
hay cảm xúc của chúng.

247
00:13:38,236 --> 00:13:40,697
Đó là những thứ độc đáo với con người.

248
00:13:40,780 --> 00:13:45,035
Tôi biết được từ chú chó của tôi
rằng điều đó không đúng.

249
00:13:45,118 --> 00:13:47,245
Rằng các giáo sư, với kiến thức của họ...

250
00:13:47,913 --> 00:13:51,249
Điều đó khá đáng sợ với tôi.
Tôi còn chưa học đại học.

251
00:13:51,333 --> 00:13:54,252
Giờ đây tôi được dìu dắt
để làm luận án tiến sĩ về phong tục học,

252
00:13:54,336 --> 00:13:56,713
tôi còn không biết phong tục học là gì.

253
00:13:56,796 --> 00:14:00,759
Dần dần,
nhờ những ghi chép kĩ càng của tôi,

254
00:14:00,842 --> 00:14:03,053
nhờ những phim tài liệu của Hugo...

255
00:14:03,136 --> 00:14:04,721
NHÀ LÀM PHIM VỀ ĐỘNG VẬT HOANG DÃ

256
00:14:04,804 --> 00:14:06,223
...bắt đầu được phổ biến,

257
00:14:06,932 --> 00:14:11,394
điều chúng tôi học được,
tôi nghĩ là khác biệt lớn nhất

258
00:14:11,478 --> 00:14:14,731
giữa chúng ta và
những loài gần nhất với chúng ta,

259
00:14:14,814 --> 00:14:18,610
mà chúng ta có chung nhiều hành vi
với chúng,

260
00:14:18,693 --> 00:14:21,238
đó là sự phát triển bật hẳn lên
của trí tuệ chúng ta.

261
00:14:22,113 --> 00:14:26,826
Nhưng động vật cũng thông minh hơn
ta tưởng rất nhiều.

262
00:14:26,910 --> 00:14:28,161
Mya-Rose.

263
00:14:28,245 --> 00:14:31,915
Cô là nhà nghiên cứu về chim muông.
Đúng không? Cô đã lớn lên trong tự nhiên?

264
00:14:31,998 --> 00:14:33,500
Bố mẹ tôi đều là
nhà nghiên cứu chim muông.

265
00:14:33,583 --> 00:14:37,754
Tôi... Tôi lên chín tuổi khi lần đầu
bố mẹ đưa tôi đi quan sát chim.

266
00:14:37,837 --> 00:14:41,633
Đó luôn là điều tôi làm và yêu thích.

267
00:14:41,716 --> 00:14:43,969
- Con có thấy mỏ của nó?
- Có ạ.

268
00:14:44,469 --> 00:14:47,097
- Màu gì vậy?
- Cam tươi.

269
00:14:47,180 --> 00:14:49,891
Chúng đẹp quá và rất dễ ngắm.

270
00:14:49,975 --> 00:14:54,020
Chỗ nào cũng thấy chúng, dù ta ở nông thôn

271
00:14:54,104 --> 00:14:55,605
hay thành thị.

272
00:14:55,689 --> 00:14:59,526
Ta cần kiên nhẫn và tinh mắt.

273
00:15:00,402 --> 00:15:02,404
Lạc quan đến tức cười.

274
00:15:03,363 --> 00:15:04,489
Là gì vậy ạ?

275
00:15:04,573 --> 00:15:06,283
Rất hy vọng.

276
00:15:06,366 --> 00:15:07,867
Có lẽ là đúng.

277
00:15:10,870 --> 00:15:13,373
Con phát hiện ra nó.

278
00:15:14,124 --> 00:15:17,460
Nên tôi làm khá nhiều việc
kết nối bọn trẻ và các thiếu niên

279
00:15:17,544 --> 00:15:18,962
với thiên nhiên và môi trường

280
00:15:19,045 --> 00:15:22,966
bằng cách thực hiện
nhiều hình thức quan sát chim.

281
00:15:23,967 --> 00:15:26,636
Tôi nghĩ tôi sẽ là người rất khác

282
00:15:26,720 --> 00:15:30,140
nếu không bao giờ
lớn lên với tình yêu chim muông,

283
00:15:30,223 --> 00:15:32,559
và môi trường bên ngoài và thiên nhiên.

284
00:15:40,191 --> 00:15:43,486
Thiên nhiên có thể
có ảnh hưởng sâu sắc đến chúng ta.

285
00:15:44,321 --> 00:15:47,908
Đôi khi, mối liên hệ với thiên nhiên
có thể là dây cứu sinh.

286
00:15:50,160 --> 00:15:53,246
Được vui vẻ. Tôi cảm thấy khá mạnh mẽ.

287
00:15:53,997 --> 00:15:56,917
Silvia Vasquez-Lavado
tìm thấy thiên nhiên vào lúc

288
00:15:57,000 --> 00:15:58,627
mà cô ấy cần nó nhất.

289
00:15:59,211 --> 00:16:01,880
Khi cô phát hiện ra đường đời mới
sẽ đưa cô ấy

290
00:16:01,963 --> 00:16:05,008
tới những ngọn núi cao nhất
trên mọi lục địa.

291
00:16:05,091 --> 00:16:06,843
Đây là đỉnh thứ bảy của tôi.

292
00:16:08,345 --> 00:16:09,512
DÃY NÚI CATSKILL
NEW YORK

293
00:16:09,596 --> 00:16:11,097
Oa. Nhìn này, các bạn.

294
00:16:11,806 --> 00:16:13,975
- Đẹp ngoạn mục. Oa.
- Quá đẹp.

295
00:16:14,059 --> 00:16:15,518
Đẹp thật.

296
00:16:15,602 --> 00:16:16,895
Oa.

297
00:16:20,482 --> 00:16:24,486
Hiện giờ tôi cảm thấy mình toàn tâm toàn ý
mang tới thông điệp này.

298
00:16:24,569 --> 00:16:25,862
NHÀ LEO NÚI

299
00:16:25,946 --> 00:16:28,865
Tôi là sứ giả của núi.
Tôi ở đây để biến đổi nhiều người.

300
00:16:28,949 --> 00:16:31,284
- Cô có in lên áo phông?
- Tôi nên in.

301
00:16:31,368 --> 00:16:32,369
Đúng là nên in.

302
00:16:32,452 --> 00:16:35,038
- Vâng.
- Tôi sẽ mua.

303
00:16:35,121 --> 00:16:37,415
Phải. Sứ giả của núi.

304
00:16:37,499 --> 00:16:39,334
- Sứ giả của núi.
- Áo phông nào.

305
00:16:46,591 --> 00:16:48,134
Nào, điều chúng ta sẽ làm

306
00:16:48,218 --> 00:16:52,305
là huấn luyện về cách
đu dây thừng xuống núi.

307
00:16:52,389 --> 00:16:55,809
Nếu các vị nhìn thiết bị leo xuống,
có những cái răng nhỏ ở đây.

308
00:16:55,892 --> 00:16:59,646
Nó sẽ tạo ma xát trên dây thừng
khi chúng ta leo xuống.

309
00:16:59,729 --> 00:17:01,523
- Ta xoay cái này.
- Xoay cái khóa nhỏ.

310
00:17:01,606 --> 00:17:03,984
Và ta có thể thử bằng cách tăng áp lực.

311
00:17:04,066 --> 00:17:06,236
Bây giờ, đây là dây cứu sinh.

312
00:17:06,319 --> 00:17:07,821
- Nó đây.
- Nó đây à?

313
00:17:07,904 --> 00:17:09,322
Nó đây.

314
00:17:09,406 --> 00:17:11,533
- Đây là thứ sẽ ngăn chúng ta...
- Được.

315
00:17:11,616 --> 00:17:13,868
Thứ này sẽ giúp chúng ta
leo xuống an toàn.

316
00:17:13,952 --> 00:17:16,204
Được rồi. Trước tiên, cầm... Xòe tay ra.

317
00:17:16,287 --> 00:17:17,831
Nắm...

318
00:17:17,914 --> 00:17:19,541
- đoạn cuối dây thừng.
- Đoạn cuối.

319
00:17:19,623 --> 00:17:21,626
Đoạn dây thừng đó,
và nắm chặt thành nắm đấm.

320
00:17:21,709 --> 00:17:24,379
Và tôi kéo xuống. Nếu tôi định leo xuống,

321
00:17:24,462 --> 00:17:25,630
- cái này phanh lại.
- Phải.

322
00:17:25,714 --> 00:17:28,174
- Nếu tôi lơ lửng trên vách núi...
- Là lực căng, mẹ ạ.

323
00:17:28,257 --> 00:17:31,511
...chỉ cần giữ phần này, là tôi an toàn.

324
00:17:31,595 --> 00:17:34,055
Thử buông ra và...

325
00:17:34,139 --> 00:17:36,474
- Tôi hiểu rồi. Cảm nhận được rồi.
- Bà có thể cảm thấy một chút.

326
00:17:37,434 --> 00:17:38,935
- Phải.
- Hiểu rồi.

327
00:17:39,019 --> 00:17:40,395
Đó là phần quan trọng, mẹ ạ.

328
00:17:40,979 --> 00:17:42,772
Để biết cách dừng lại nếu ta ngã.

329
00:17:42,856 --> 00:17:43,857
Đúng vậy.

330
00:17:45,108 --> 00:17:47,569
Phải. Như tôi bảo các con,
an toàn là trên hết.

331
00:17:47,652 --> 00:17:50,655
An toàn là trên hết. Mạng sống của ta
đặc biệt phụ thuộc vào thứ đó, nên...

332
00:17:50,739 --> 00:17:52,157
Tôi rất thích.

333
00:17:53,408 --> 00:17:56,953
Điều tôi ngưỡng mộ
về hành trình của cá nhân cô

334
00:17:57,037 --> 00:18:00,457
là cách cô sử dụng thiên nhiên
để chữa lành cho mình.

335
00:18:01,625 --> 00:18:03,919
Cô có thể nói về quá trình đó không?

336
00:18:04,002 --> 00:18:08,381
Không may là, giống như
một phần ba phụ nữ trên thế giới,

337
00:18:08,465 --> 00:18:10,550
tôi là người sống sót
của nạn lạm dụng tình dục.

338
00:18:11,218 --> 00:18:14,679
Và sang chấn tâm lý của sự cố đó

339
00:18:15,388 --> 00:18:18,892
của quãng thời gian đó khiến tôi mụ mẫm.

340
00:18:18,975 --> 00:18:20,185
- Và...
- Hồi cô còn bé à?

341
00:18:20,268 --> 00:18:22,938
Hồi tôi còn bé. Chuyện xảy ra
khi tôi khoảng từ sáu đến mười tuổi.

342
00:18:23,021 --> 00:18:25,232
Không may là, cách tôi đương đầu

343
00:18:25,315 --> 00:18:27,567
để quên đi những ký ức này là uống rượu.

344
00:18:27,651 --> 00:18:31,571
Tôi đã uống đến chết đúng nghĩa.

345
00:18:31,655 --> 00:18:36,785
Tôi đã tụt xuống đáy cuộc đời.
Và tôi cầu cứu mẹ giúp tôi.

346
00:18:37,410 --> 00:18:39,496
Bà yêu cầu tôi tới Peru

347
00:18:39,579 --> 00:18:42,874
để tham gia thiền chữa lành với bà
trong thiên nhiên.

348
00:18:44,417 --> 00:18:47,921
Khi chúng tôi thiền,
hình ảnh đầu tiên xuất hiện

349
00:18:48,004 --> 00:18:52,217
là tôi hồi còn nhỏ
trong khoảng thời gian bị lạm dụng.

350
00:18:52,300 --> 00:18:54,803
Nép vào góc, run rẩy.

351
00:18:54,886 --> 00:18:58,682
Rồi tôi khi lớn lên, ôm chặt cô bé đó

352
00:18:58,765 --> 00:19:02,102
và cảm thấy mối liên kết
mà tôi vẫn phớt lờ.

353
00:19:02,185 --> 00:19:05,855
Khi chúng tôi liên kết,
tôi nghe thấy tiếng ầm ầm.

354
00:19:05,939 --> 00:19:07,941
Không hiểu sao dãy núi xuất hiện,

355
00:19:08,024 --> 00:19:10,694
và cô gái nhỏ là tôi bắt đầu
kéo tôi lên núi.

356
00:19:10,777 --> 00:19:12,946
- Ôi trời.
- Đó là điều cô thấy và cảm nhận?

357
00:19:13,029 --> 00:19:15,448
Đó là điều tôi thấy
và cảm nhận trong ảo giác này.

358
00:19:15,532 --> 00:19:17,075
- Thật kinh ngạc.
- Thật kinh ngạc.

359
00:19:17,158 --> 00:19:21,288
Sau ảo giác đó, tôi nghĩ,
"Được. Mình có thể hiểu theo hai cách.

360
00:19:21,371 --> 00:19:25,375
Mình có thể dùng nó là hình ảnh ẩn dụ
leo lên ngọn núi cuộc đời với cô bé đó.

361
00:19:25,458 --> 00:19:28,420
Hoặc mình có thể thật rõ ràng
và lên một ngọn núi".

362
00:19:28,503 --> 00:19:29,880
- Oa.
- Và tôi nghĩ, thôi...

363
00:19:29,963 --> 00:19:32,799
Điều này kết nối tôi
với nỗi đau lớn trong đời.

364
00:19:32,883 --> 00:19:35,969
Điều thích hợp với tôi là
lên ngọn núi cao nhất thế giới.

365
00:19:36,595 --> 00:19:39,472
- Nên tôi đến căn cứ ở đỉnh Everest.
- Cô bắt đầu ở Everest.

366
00:19:39,556 --> 00:19:43,393
Tôi nghĩ, "Mình thấy một ngọn núi.
Mình sẽ không bắt đầu ở ngọn núi nhỏ.

367
00:19:43,476 --> 00:19:47,188
Mình sẽ leo lên ngọn núi
cao nhất Trái Đất".

368
00:19:49,858 --> 00:19:52,986
Ngày đầu tiên, chúng tôi tới
thị trấn nhỏ tên là Namche Bazaar,

369
00:19:53,069 --> 00:19:54,946
là lối vào dãy Himalaya.

370
00:19:55,030 --> 00:19:59,117
Đó là giây phút đời tôi thay đổi mãi mãi.

371
00:19:59,701 --> 00:20:01,953
Lần đầu tiên trong đời,

372
00:20:02,037 --> 00:20:05,790
ta được thấy sườn núi và dãy núi

373
00:20:05,874 --> 00:20:09,336
không như... bất cứ thứ gì
ta từng hình dung.

374
00:20:09,419 --> 00:20:13,465
Ta như con kiến nhỏ xíu

375
00:20:13,548 --> 00:20:16,384
đi giữa tạo hóa khổng lồ của thiên nhiên.

376
00:20:16,468 --> 00:20:19,763
Khi ta thấy dãy núi đồ sộ, hùng vĩ đó...

377
00:20:20,555 --> 00:20:22,265
Ta có cảm giác bảo vệ,

378
00:20:22,349 --> 00:20:26,978
có cảm giác gắn bó mạnh mẽ.

379
00:20:27,062 --> 00:20:29,940
Và cảm giác đó
chưa một ai khiến tôi cảm thấy cả.

380
00:20:30,023 --> 00:20:35,403
Tôi nhớ tôi cảm thấy,
"Mình muốn đi xa hơn".

381
00:20:35,487 --> 00:20:38,490
Thật tuyệt vời khi thấy thiên nhiên
khiến ta cảm thấy như vậy.

382
00:20:39,324 --> 00:20:42,327
Một ngày đẹp trời.
Một ngày đẹp trời, đầy mạnh mẽ.

383
00:20:42,410 --> 00:20:44,120
Tôi vô cùng mãn nguyện.

384
00:20:44,704 --> 00:20:49,042
Cô biết trong cô có điều gì đó
thôi thúc cô thực hiện.

385
00:20:49,125 --> 00:20:50,126
Phải.

386
00:20:50,210 --> 00:20:51,920
- Cô bé bên trong cô...
- Phải.

387
00:20:52,003 --> 00:20:54,381
...dẫn dắt cô, và bỗng nhiên cô ở đó

388
00:20:54,464 --> 00:20:57,509
và cô có cái mà tôi gọi là,
trải nghiệm vượt lên chính mình.

389
00:20:57,592 --> 00:21:00,637
Tôi nhớ cảm thấy tái kết nối với bản thân.

390
00:21:00,720 --> 00:21:02,931
Tôi có thông điệp mạnh mẽ rằng,

391
00:21:03,014 --> 00:21:07,102
"Silvia, đây là hành trình của cô.
Cô phải ở lại đây".

392
00:21:07,185 --> 00:21:09,604
Và tôi thấy biết ơn Everest.

393
00:21:09,688 --> 00:21:12,857
Tôi nói, "Đến một ngày,
tôi sẽ quay lại cảm ơn bạn.

394
00:21:12,941 --> 00:21:14,859
Tôi sẽ nỗ lực leo lên đến đỉnh".

395
00:21:14,943 --> 00:21:17,279
Nên đó là khởi đầu của cả hành trình.

396
00:21:17,362 --> 00:21:19,197
Cô đã cam kết với bản thân
và với ngọn núi.

397
00:21:19,281 --> 00:21:21,283
Với ngọn núi.
Và đây là điều thật phi thường.

398
00:21:21,366 --> 00:21:24,035
Vì Đỉnh Everest là tên phương Tây,

399
00:21:24,119 --> 00:21:27,831
nhưng tên địa phương theo tiếng Tây Tạng
là Chomolungma,

400
00:21:27,914 --> 00:21:29,749
nghĩa là, "mẹ của thế giới".

401
00:21:31,585 --> 00:21:33,253
Quá hoàn hảo.

402
00:21:33,336 --> 00:21:35,130
Cứ như tôi hứa một lời,

403
00:21:35,213 --> 00:21:37,132
một lời hứa chân thành
với mẹ của thế giới.

404
00:21:37,215 --> 00:21:38,842
- Ôi trời, Silvia.
- Đó là điều...

405
00:21:38,925 --> 00:21:41,219
Đó là điều kỳ diệu,
điều đã đưa tôi đến với hành trình này.

406
00:21:41,803 --> 00:21:43,597
- Tôi nghĩ thật kỳ diệu.
- Kinh ngạc.

407
00:21:47,934 --> 00:21:50,437
- Chúng ta sẽ xuống đáy.
- Được.

408
00:21:51,146 --> 00:21:53,440
Tôi sẽ chuẩn bị cho cô,
rồi tôi xuống trước.

409
00:21:53,523 --> 00:21:54,357
Được rồi.

410
00:21:54,441 --> 00:21:57,903
Trong khi có lúc tôi trầm trồ,
"Thật kinh ngạc".

411
00:21:57,986 --> 00:22:00,906
Tôi chưa bao giờ có được khoảnh khắc
như cô có ở Everest.

412
00:22:00,989 --> 00:22:04,326
Cảm giác về
sự phi thường, ý nghĩa và mục đích.

413
00:22:05,452 --> 00:22:07,913
Tôi không biết nữa,
tôi chưa có khoảnh khắc đó.

414
00:22:10,457 --> 00:22:13,376
- Cố ngả người ra sau.
- Được.

415
00:22:14,044 --> 00:22:15,378
Nước thích lắm.

416
00:22:16,004 --> 00:22:17,005
Ôi trời.

417
00:22:20,342 --> 00:22:23,011
Được, giờ cô chuẩn bị xuống.

418
00:22:23,094 --> 00:22:25,222
- Tôi sẽ đưa cô sợi dây thừng.
- Vâng.

419
00:22:26,014 --> 00:22:27,599
- Được rồi.
- Xong rồi.

420
00:22:28,433 --> 00:22:30,477
Đứng giạng chân. Giạng... Mở rộng chân.

421
00:22:30,560 --> 00:22:32,604
- Đúng rồi. Phải. Tốt.
- Được.

422
00:22:33,605 --> 00:22:35,232
- Ngả người ra.
- Nhưng...

423
00:22:35,315 --> 00:22:37,067
Có tôi đây rồi.

424
00:22:38,235 --> 00:22:41,738
- Hạ cả hai tay xuống.
- Nhưng tôi không...

425
00:22:41,821 --> 00:22:44,282
Tôi không nắm được dây thừng.

426
00:22:44,366 --> 00:22:46,409
- Nó bị kẹt à?
- Nó cứ bị kẹt.

427
00:22:48,453 --> 00:22:51,206
Tốt quá. Giờ là áp suất nước.

428
00:22:52,666 --> 00:22:54,417
Nếu cô cần xuống, cô xuống đi.

429
00:22:54,918 --> 00:22:56,795
- Chúng ta sẵn sàng chưa?
- Rồi.

430
00:22:56,878 --> 00:22:59,631
Cô làm được mà.

431
00:23:00,382 --> 00:23:01,967
Cô sẽ không để tôi chết.

432
00:23:02,050 --> 00:23:04,052
Đó là suy nghĩ của tôi bây giờ.

433
00:23:04,135 --> 00:23:06,555
- Tôi sẽ không chết.
- Không. Từng bước một.

434
00:23:08,807 --> 00:23:10,475
Từng bước một.

435
00:23:11,601 --> 00:23:13,061
Chúng tôi hỗ trợ cô dưới này.

436
00:23:16,064 --> 00:23:17,649
Đúng rồi. Hoàn hảo.

437
00:23:17,732 --> 00:23:21,152
Toàn bộ sứ mệnh của tôi
là đưa càng nhiều người càng tốt...

438
00:23:22,654 --> 00:23:25,574
và tôi nghĩ ngay khi ta có thể
nếm trải những lợi ích này,

439
00:23:25,657 --> 00:23:29,119
thì nó càng khiến ta nhận thức rõ hơn
về vai trò của mình

440
00:23:29,202 --> 00:23:30,203
với môi trường.

441
00:23:30,287 --> 00:23:31,746
- Cô làm được rồi.
- Cảm ơn cô nhiều.

442
00:23:31,830 --> 00:23:33,582
Cô cứng cỏi lắm.

443
00:23:33,665 --> 00:23:36,042
Lúc nào đó, cô cần tới trại với tôi.

444
00:23:36,126 --> 00:23:37,669
- Cô nhất định...
- Hẹn đấy nhé. Lúc nào đó.

445
00:23:37,752 --> 00:23:39,629
- Này. Cô làm tốt lắm.
- Được rồi. Cảm ơn cô.

446
00:23:39,713 --> 00:23:42,841
Con gái tôi sẽ rất ấn tượng với tôi.

447
00:23:49,931 --> 00:23:54,769
Con tinh tinh nào cũng có
kiểu gọi đặc biệt của riêng mình.

448
00:23:54,853 --> 00:23:55,896
Chúng tôi gọi đó là pant-hoot.

449
00:23:55,979 --> 00:23:59,482
Đó là tiếng gọi từ xa,
nên nó không dành cho cô.

450
00:23:59,566 --> 00:24:01,693
Mà là cho cô. Vì cô đang ở xa.

451
00:24:01,776 --> 00:24:03,278
- Được rồi.
- Và...

452
00:24:09,868 --> 00:24:13,663
Còn với cô, tôi sẽ làm tiếng gọi gần.

453
00:24:17,167 --> 00:24:20,337
Nếu thích nhau,
nó thường kết thúc bằng cái ôm.

454
00:24:20,420 --> 00:24:26,134
Nên chúng rất lo lắng nếu chúng phải
đập khuỷu tay trong đại dịch COVID.

455
00:24:27,260 --> 00:24:32,015
Nhưng điều đáng buồn là,
biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học,

456
00:24:32,098 --> 00:24:34,517
và đại dịch bất ngờ xảy ra

457
00:24:34,601 --> 00:24:38,563
vì ta không tôn trọng
thiên nhiên và động vật.

458
00:24:38,647 --> 00:24:40,565
Đó là lỗi của chúng ta. Tại chúng ta.

459
00:24:40,649 --> 00:24:44,027
Vâng. Có lúc tôi thấy khó mà hình dung.

460
00:24:44,110 --> 00:24:46,821
Chỉ tính quy mô thiệt hại
mà chúng ta gây ra cho hành tinh này

461
00:24:46,905 --> 00:24:50,033
trong khoảng thời gian ngắn.

462
00:24:50,116 --> 00:24:52,077
Dễ hơn với tôi vì tôi đã chứng kiến.

463
00:24:52,577 --> 00:24:56,706
Tôi thấy có một niềm lạc quan lớn
rằng nhiều người trẻ tuổi,

464
00:24:57,290 --> 00:25:01,670
trong đó có cô,
tham gia giúp bảo vệ thiên nhiên.

465
00:25:01,753 --> 00:25:04,422
Vâng. Tôi luôn cảm thấy rất cô độc

466
00:25:04,506 --> 00:25:07,717
là người trẻ tuổi
quan tâm đến các vấn đề môi trường.

467
00:25:07,801 --> 00:25:09,010
Và rồi bỗng nhiên,

468
00:25:09,678 --> 00:25:16,518
có hàng trăm nghìn người trẻ như tôi
xuống đường,

469
00:25:16,601 --> 00:25:18,103
biểu tình.

470
00:25:19,187 --> 00:25:22,983
Tôi nhớ lúc đó mình nghĩ
điều gì đó đã thay đổi.

471
00:25:23,066 --> 00:25:25,694
Và điều này sẽ thay đổi mọi thứ.

472
00:25:26,653 --> 00:25:30,282
Rất nhiều người trẻ tuổi được bảo rằng
ý kiến của họ không quan trọng.

473
00:25:30,365 --> 00:25:31,575
ĐỪNG ẤN NÚT HOÃN
HÃY HÀNH ĐỘNG NGAY!

474
00:25:31,658 --> 00:25:34,286
Nhưng tôi nghĩ những người trẻ tuổi
có ảnh hưởng đáng kinh ngạc...

475
00:25:34,369 --> 00:25:35,453
CỨU KHÍ HẬU CỦA CHÚNG TA!

476
00:25:35,537 --> 00:25:38,081
...trong cuộc đàm luận về biến đổi khí hậu

477
00:25:38,164 --> 00:25:40,000
và phong trào biến đổi khí hậu.

478
00:25:40,083 --> 00:25:41,543
Và nâng cao nhận thức.

479
00:25:41,626 --> 00:25:43,712
Có lẽ có hy vọng cho tương lai

480
00:25:43,795 --> 00:25:48,466
nếu trên thế giới
có nhiều người như thế này

481
00:25:48,550 --> 00:25:50,927
đấu tranh không biết mệt mỏi
để bảo vệ hành tinh.

482
00:25:51,011 --> 00:25:53,471
- Chúng ta đứng lên!
- Chúng ta đứng lên!

483
00:25:53,555 --> 00:25:56,349
- Vì những ngọn núi!
- Vì những ngọn núi!

484
00:25:56,433 --> 00:25:58,977
Vài trong số
những tiếng nói quan trọng và lớn nhất

485
00:25:59,060 --> 00:26:01,271
trong cuộc đấu tranh này là thành viên
của những cộng đồng bản địa.

486
00:26:01,354 --> 00:26:02,355
MÍT TINH VÌ KHÍ HẬU

487
00:26:03,815 --> 00:26:07,944
Những loài gắn bó sâu sắc nhất với
thiên nhiên là loài dễ tổn thương nhất

488
00:26:08,028 --> 00:26:10,238
đối với sự tàn phá của biến đổi khí hậu.

489
00:26:10,322 --> 00:26:13,199
Là người bản địa,
vì tôi, vì sự an lạc của tôi,

490
00:26:13,283 --> 00:26:16,745
điều quan trọng với tôi là
bước lên mặt đất và tái kết nối.

491
00:26:18,914 --> 00:26:22,542
Không có nó, thì tôi không thể ở đây.

492
00:26:23,168 --> 00:26:26,630
Tôi là một phần của trái đất này.
Tôi là một phần của thiên nhiên.

493
00:26:27,339 --> 00:26:30,759
Quannah Chasinghorse
và mẹ cô, Jody Potts,

494
00:26:30,842 --> 00:26:35,138
đã và đang mạnh mẽ bảo vệ
Khu bảo tồn Động vật hoang dã Bắc cực.

495
00:26:35,222 --> 00:26:37,432
Quannah tận dụng vị trí

496
00:26:37,515 --> 00:26:41,353
với tư cách người mẫu để giúp
đưa mọi người vào hoạt động xã hội của cô

497
00:26:41,436 --> 00:26:44,689
Cả hai đúng là
thế lực thiên nhiên đích thực.

498
00:26:44,773 --> 00:26:46,942
- Thật sự can trường.
- Họ không chỉ bảo vệ thiên nhiên,

499
00:26:47,025 --> 00:26:49,736
mà còn can trường dẫn đầu tiền tuyến.

500
00:26:49,819 --> 00:26:50,820
KHÔNG CÒN PHỤ NỮ MẤT TÍCH

501
00:27:05,460 --> 00:27:06,878
Thịt hầm ngon quá.

502
00:27:06,962 --> 00:27:08,129
Cảm ơn bà.

503
00:27:08,213 --> 00:27:11,132
Oa, hương vị thật khó tin.

504
00:27:11,216 --> 00:27:17,055
Đây là súp nai sừng tấm, đó là món chủ đạo
trong bữa ăn của chúng tôi ở Alaska.

505
00:27:17,138 --> 00:27:18,765
NGƯỜI MẪU VÀ NGƯỜI BẢO VỆ ĐẤT

506
00:27:18,848 --> 00:27:22,102
Vậy đây là thịt nai sừng tấm,
muối, hành...

507
00:27:22,185 --> 00:27:23,728
NGƯỜI BẢO VỆ ĐẤT

508
00:27:23,812 --> 00:27:26,898
...cà rốt, cần tây và ít gạo.
Đó là món truyền thống của chúng tôi.

509
00:27:26,982 --> 00:27:28,483
Đúng vậy.

510
00:27:28,567 --> 00:27:30,318
- Ngon thật.
- Cảm ơn cô.

511
00:27:30,402 --> 00:27:32,153
Bà có mang thịt nai sừng tấm đi cùng?

512
00:27:32,237 --> 00:27:33,530
- Có.
- Thích quá!

513
00:27:33,613 --> 00:27:35,407
- Từ tận Alaska?
- Từ tận Alaska.

514
00:27:35,490 --> 00:27:36,616
- Hay quá.
- Phải.

515
00:27:36,700 --> 00:27:38,952
Quannah, cô vừa chuyển đến LA.

516
00:27:39,035 --> 00:27:41,538
Chuyển từ Alaska tới đây đã là

517
00:27:41,621 --> 00:27:43,832
thật sự là một cú sốc văn hóa. Nhỉ?

518
00:27:43,915 --> 00:27:46,167
Đúng rồi. Sao lại không phải?

519
00:27:46,251 --> 00:27:48,670
Cô đã tìm được cách
để vẫn sống trong thiên nhiên?

520
00:27:48,753 --> 00:27:51,882
Cô đã tìm được nơi nào
để cô cảm thấy gắn bó hơn với đất,

521
00:27:51,965 --> 00:27:56,469
dù trông như và có cảm giác khác
so với những gì cô quen thuộc ở Alaska?

522
00:27:56,553 --> 00:27:58,471
Tôi không hoàn toàn xa thành phố,

523
00:27:58,555 --> 00:28:01,224
nhưng đủ để cho tôi hít thở.

524
00:28:01,308 --> 00:28:03,727
Và tìm được sự liên kết

525
00:28:03,810 --> 00:28:07,230
bên ngoài những ngôi nhà
của tổ tiên tôi là rất quan trọng.

526
00:28:07,314 --> 00:28:10,275
Tôi đã muốn hỏi về các hình xăm, vì

527
00:28:10,358 --> 00:28:14,654
giờ đây ai cũng biết về các hình xăm,
nhưng hình xăm của cô có ý nghĩa thật sự.

528
00:28:14,738 --> 00:28:18,658
Với người dân của chúng tôi,
người Gwich'in, phụ nữ có hình xăm ở cằm

529
00:28:18,742 --> 00:28:20,118
như là một nghi thức chuyển đổi.

530
00:28:20,201 --> 00:28:24,789
Thời gian này là để họ học về
giai đoạn trưởng thành của phụ nữ.

531
00:28:24,873 --> 00:28:26,917
Và họ xăm hình đầu tiên ở cằm.

532
00:28:27,000 --> 00:28:29,586
- Có phải hình đường thẳng đó?
- Một đường thẳng. Vâng.

533
00:28:29,669 --> 00:28:33,215
Quannah, tôi nghĩ tôi đọc được rằng
mẹ cô xăm hình đầu tiên cho cô.

534
00:28:34,049 --> 00:28:38,970
Vâng... Mẹ tôi là nghệ sĩ xăm, ừm,
truyền thống cho bộ lạc chúng tôi.

535
00:28:39,054 --> 00:28:43,934
Với tôi, đó là vinh dự vì vị trí của tôi,

536
00:28:44,017 --> 00:28:48,438
tôi không chỉ là một trong những người mẫu
bản địa đầu tiên ở trình độ của tôi,

537
00:28:48,521 --> 00:28:52,567
mà còn là người mẫu bản địa đầu tiên
có hình xăm trên mặt.

538
00:28:52,651 --> 00:28:56,738
Tôi là cô gái đầu tiên trong bộ tộc
được xăm hình truyền thống

539
00:28:56,821 --> 00:28:58,949
trong hơn một thế kỷ ở độ tuổi đó.

540
00:29:03,495 --> 00:29:05,538
Quê hương tôi hoàn toàn bị hiểu nhầm.

541
00:29:05,622 --> 00:29:07,540
Có rất nhiều định kiến,

542
00:29:07,624 --> 00:29:10,544
nhiều người hỏi,
"Cô vẫn sống trong lều tuyết à?"

543
00:29:11,211 --> 00:29:12,837
Không, chúng tôi không sống
trong lều tuyết.

544
00:29:13,630 --> 00:29:17,259
Khi làm người mẫu,
cô nhận được những phản ứng kiểu gì?

545
00:29:17,342 --> 00:29:19,386
Vì đó phải là...

546
00:29:19,469 --> 00:29:21,930
Cô không chỉ có một sự nghiệp thành công,

547
00:29:22,013 --> 00:29:23,515
mà cô còn rất tiêu biểu.

548
00:29:24,099 --> 00:29:27,477
Tôi nghĩ, đối với tôi, đó là...
Mỗi không gian mà tôi ở, ừm,

549
00:29:28,478 --> 00:29:30,981
tôi luôn cố gắng
nói về văn hóa và vấn đề bản địa.

550
00:29:31,064 --> 00:29:35,735
Nên bất cứ khi nào có cơ hội nói về
cuộc vận động của tôi,

551
00:29:35,819 --> 00:29:38,029
tại sao ngay từ đầu tôi làm người mẫu...

552
00:29:38,113 --> 00:29:39,823
Vì có những giây phút mà tôi nghĩ,

553
00:29:39,906 --> 00:29:42,742
"Điều này có giúp được người của tôi?"
"Mình đang làm gì đây?"

554
00:29:42,826 --> 00:29:44,077
Bà hiểu ý tôi chứ?

555
00:29:44,160 --> 00:29:47,831
Rồi tôi nghĩ về mọi cô gái bản địa
cảm thấy được đại diện.

556
00:29:47,914 --> 00:29:50,917
Rồi tôi xem những thông điệp
nhận được từ những cô gái bản địa

557
00:29:51,001 --> 00:29:52,419
và những phụ nữ bản địa đó nói rằng,

558
00:29:52,502 --> 00:29:54,462
"Con gái tôi,
con bé cảm thấy xinh đẹp nhờ có cô.

559
00:29:54,546 --> 00:29:56,214
Con bé thấy một phụ nữ bản địa
trên tạp chí.

560
00:29:56,298 --> 00:29:59,509
Con bé... Con bé cảm thấy thế
và cảm thấy được trao quyền".

561
00:29:59,593 --> 00:30:03,680
Với mức độ nổi tiếng
của Quannah giờ đây...

562
00:30:03,763 --> 00:30:07,350
Việc con bé trên trang bìa
là một tuyên bố quan trọng rằng,

563
00:30:07,434 --> 00:30:08,602
"Chúng tôi vẫn còn đây".

564
00:30:08,685 --> 00:30:11,438
"Chúng tôi kiên trì và vẫn còn đây".

565
00:30:12,355 --> 00:30:15,859
Jody, cả bà và Quannah
đều trở nên nổi tiếng

566
00:30:15,942 --> 00:30:19,404
về hoạt động xã hội vì khí hậu
và bảo vệ đất

567
00:30:19,487 --> 00:30:22,949
và nước và không khí.
Bà có thể cho biết nó bắt đầu thế nào?

568
00:30:23,033 --> 00:30:26,328
Sao mà bà trở thành thủ lĩnh
trong nỗ lực đó?

569
00:30:26,411 --> 00:30:27,495
Tôi nghĩ...

570
00:30:28,747 --> 00:30:32,375
tôi thật may mắn
khi được nuôi dưỡng gần gũi với đất.

571
00:30:32,459 --> 00:30:36,171
Khi chúng tôi ở ngoài thiên nhiên,
không chỉ có vậy. Chúng tôi quan sát.

572
00:30:37,714 --> 00:30:42,093
Trong đời tôi, tôi sẽ nói
nhất là trong 12 năm qua,

573
00:30:42,177 --> 00:30:45,055
tôi đã chứng kiến thay đổi mạnh mẽ về đất.

574
00:30:45,138 --> 00:30:47,015
Và chúng tôi

575
00:30:47,098 --> 00:30:50,018
là một dân tộc bản địa,
đang đối mặt với khủng hoảng

576
00:30:50,101 --> 00:30:53,855
vì nó đang thay đổi
cách chúng tôi tồn tại ở nơi này.

577
00:30:54,648 --> 00:30:57,234
Với nhiều người chúng tôi,
tôi nghĩ đó là cách

578
00:30:57,984 --> 00:30:59,736
nó xảy ra,

579
00:30:59,819 --> 00:31:01,863
chúng tôi nhận thấy những tác động
của biến đổi khí hậu,

580
00:31:01,947 --> 00:31:04,074
và chúng tôi lên tiếng về điều đó.

581
00:31:04,157 --> 00:31:07,035
Tôi tới DC, vận động hành lang
thay mặt những vùng đất thiêng

582
00:31:07,118 --> 00:31:11,081
và thay mặt dân tộc tôi,
nó đã được thông qua ở Hạ viện.

583
00:31:11,164 --> 00:31:15,043
Tôi nhớ cảm giác chiến thắng,
được, điều này có thể dẫn đến thay đổi.

584
00:31:15,126 --> 00:31:17,879
Chúng tôi có thể bảo vệ đất của mình.

585
00:31:17,963 --> 00:31:19,923
Nó chỉ khiến tôi muốn đi xa hơn nữa.

586
00:31:20,006 --> 00:31:23,218
Tôi muốn làm nhiều hơn nữa,
và tôi càng làm nhiều, thì càng...

587
00:31:23,301 --> 00:31:26,513
Tôi tìm thấy vẻ đẹp của mình,
quyền lực của mình qua giọng nói.

588
00:31:26,596 --> 00:31:31,101
Với tôi, cứ như... Điều rất quan trọng
với tôi là đại diện một cách đúng đắn,

589
00:31:31,184 --> 00:31:33,061
theo cách tốt nhất mà tôi có thể đại diện.

590
00:31:33,144 --> 00:31:36,064
Và đó là tới mọi nơi và là chính mình

591
00:31:36,147 --> 00:31:38,066
để họ chấp nhận con người tôi.

592
00:31:39,526 --> 00:31:42,279
Cô nói rất nhiều về những người trẻ tuổi

593
00:31:42,362 --> 00:31:46,157
mà cô đang truyền cảm hứng
và cô hy vọng sẽ đi con đường dễ dàng hơn.

594
00:31:46,241 --> 00:31:49,369
Việc mang lại thông tin cho người già
có ý nghĩa gì với cô?

595
00:31:50,120 --> 00:31:51,580
Ôi trời. Có ý nghĩa nhiều chứ.

596
00:31:51,663 --> 00:31:53,707
Vì mỗi lần tôi tới một cộng đồng bản địa

597
00:31:53,790 --> 00:31:57,335
và tôi thăm một già làng,
đôi khi điều đó khiến tôi muốn khóc.

598
00:31:57,836 --> 00:32:01,089
Vì họ đã chịu đựng quá nhiều.

599
00:32:02,007 --> 00:32:04,926
Diệt chủng, trường nội trú...

600
00:32:05,635 --> 00:32:06,761
Điều này khiến tôi xúc động.

601
00:32:09,055 --> 00:32:10,140
Và tôi vẫn còn đây.

602
00:32:10,223 --> 00:32:11,641
Phải.

603
00:32:11,725 --> 00:32:16,271
Việc hoàn toàn chấp nhận con người tôi

604
00:32:16,354 --> 00:32:18,732
như một người bản địa và họ không thể.

605
00:32:19,399 --> 00:32:23,278
- Rất đúng. Thật... Phải.
- Họ không thể.

606
00:32:23,361 --> 00:32:26,448
Họ sợ là chính mình. Và với tôi,

607
00:32:26,531 --> 00:32:29,868
hoàn toàn chấp nhận việc lên một tạp chí
ở tầm quốc tế...

608
00:32:31,536 --> 00:32:32,829
Phải.

609
00:32:32,913 --> 00:32:33,914
Điều đó rất có ý nghĩa.

610
00:32:39,586 --> 00:32:41,254
Thật dễ chịu khi được lên đây.

611
00:32:45,091 --> 00:32:46,551
Khi tôi ở những nơi như thế này,

612
00:32:46,635 --> 00:32:49,429
nhất là những nơi mới mẻ
và trên đất của họ,

613
00:32:49,512 --> 00:32:54,935
tôi luôn nghĩ tới tổ tiên
và những người bản địa từng ở đây.

614
00:32:55,018 --> 00:32:56,353
Cuộc đời tôi đã không dễ dàng.

615
00:32:56,436 --> 00:33:00,190
Nó dễ dàng hơn cuộc đời ông bà tôi,
nhưng vẫn chưa hoàn hảo.

616
00:33:00,899 --> 00:33:04,110
Nhưng nền móng cơ bản nhất trong đời
mà tôi cố gắng thấm nhuần

617
00:33:04,194 --> 00:33:07,280
cho con cháu là những giá trị truyền thống
và nền văn hóa của chúng tôi

618
00:33:07,364 --> 00:33:11,034
và mối liên kết với đất
là điều sẽ luôn cho ta sức mạnh.

619
00:33:24,005 --> 00:33:28,885
Đó là bằng chứng rằng ta cần
thiên nhiên để phát triển tốt về tâm lý.

620
00:33:28,969 --> 00:33:32,472
Và ta cần thiên nhiên...
Ý tôi là, cô có biết về tắm rừng?

621
00:33:32,556 --> 00:33:33,390
- Có.
- Có.

622
00:33:33,473 --> 00:33:35,725
Các bác sĩ đang kê đơn nó đấy.

623
00:33:35,809 --> 00:33:40,647
Vì thật tốt cho sức khỏe thể chất,
tinh thần và tâm lý của ta

624
00:33:40,730 --> 00:33:43,275
khi được ở giữa thiên nhiên.

625
00:33:43,358 --> 00:33:47,696
Nếu ta đang ở thành phố lớn,
vậy hãy mang thiên nhiên tới thành phố.

626
00:33:54,953 --> 00:33:58,790
Tôi đã ở New York
đúng ngày 11/9, thật tình cờ.

627
00:34:02,711 --> 00:34:04,296
Thật đáng sợ.

628
00:34:05,380 --> 00:34:07,299
Cả thành phố lặng đi và im ắng,

629
00:34:07,382 --> 00:34:10,760
và những gì ta có thể nghe thấy
không phải là tiếng xe cộ chạy ầm ầm

630
00:34:10,844 --> 00:34:13,387
mà là tiếng còi hụ của cảnh sát
và còi cứu thương.

631
00:34:14,306 --> 00:34:18,602
Tôi biết rất nhiều câu chuyện.
Nhưng có một phụ nữ trẻ.

632
00:34:18,684 --> 00:34:23,064
Cô ấy đi qua một thùng rác,
và thấy một khúc cây thò ra.

633
00:34:23,899 --> 00:34:29,362
Không hiểu sao cô ấy thuyết phục được
ai đó lấy cái cây ra khỏi thùng rác.

634
00:34:29,445 --> 00:34:35,535
Và nó được chở tới vườn sinh vật,
và mất rất nhiều công sức, chăm bẵm,

635
00:34:35,619 --> 00:34:37,245
nhưng cái cây đó bắt đầu mọc.

636
00:34:38,997 --> 00:34:42,166
Cuối cùng, nó được trở về nơi bây giờ.

637
00:34:42,249 --> 00:34:43,543
TƯỞNG NIỆM NGÀY 11/9

638
00:34:44,920 --> 00:34:48,465
Một lý do mà tôi hy vọng
là sự phục hồi nhanh của thiên nhiên.

639
00:34:49,298 --> 00:34:53,094
Vào Ngày Hòa bình Quốc tế,
khi tôi ở New York,

640
00:34:53,178 --> 00:34:55,597
chúng tôi tới Cây Sống Sót.

641
00:35:01,228 --> 00:35:07,400
Tôi nhìn lên, và trên cành
có một tổ chim nhỏ rất xinh.

642
00:35:08,276 --> 00:35:11,404
Và nó... Thành quả đã đến.

643
00:35:11,488 --> 00:35:16,243
Cái cây này đã sống sót,
và giờ đây nó đang giúp lũ chim

644
00:35:16,326 --> 00:35:18,662
tạo nên cuộc sống mới.

645
00:35:19,412 --> 00:35:20,997
Chuyện của tôi đáng yêu không cơ chứ?

646
00:35:21,623 --> 00:35:22,624
Vâng.

647
00:35:22,707 --> 00:35:25,669
Không chỉ đáng yêu đâu.
Tôi nghĩ nó rất quan trọng.

648
00:35:26,294 --> 00:35:31,216
Với tôi, hy vọng không phải là
ngắm thế giới qua lăng kính màu hồng.

649
00:35:31,299 --> 00:35:32,717
Mà là hành động.

650
00:35:32,801 --> 00:35:36,346
Giờ đây tôi thấy như thể
chúng ta đang ở đường hầm rất tối. Đúng.

651
00:35:36,429 --> 00:35:39,140
Và nhìn quanh thì rất tối.

652
00:35:39,224 --> 00:35:43,270
Ở đầu kia của đường hầm tối này
là một tia sáng nhỏ.

653
00:35:43,353 --> 00:35:46,773
Nhưng chúng ta phải làm việc chăm chỉ,
xắn tay áo lên.

654
00:35:46,856 --> 00:35:51,194
Trèo qua, bò xuống, tìm cách
vượt qua mọi trở ngại giữa chúng ta

655
00:35:51,278 --> 00:35:53,613
và tia sáng nhỏ đó,
vậy là chúng ta thành công.

656
00:35:54,281 --> 00:35:56,283
Vậy quan trọng là có tầm nhìn,

657
00:35:56,366 --> 00:35:59,786
có quyết tâm, và không bỏ cuộc.

658
00:36:00,287 --> 00:36:04,165
Vậy ta phải
ta phải có tinh thần đấu tranh.

659
00:36:04,249 --> 00:36:08,420
Phải. Nếu ta khiến mọi người hành động
và tự nguyện tham gia

660
00:36:08,503 --> 00:36:11,339
và làm nhiều hơn nghĩ,

661
00:36:11,923 --> 00:36:13,800
thì sự thờ ơ sẽ không còn,

662
00:36:13,884 --> 00:36:16,094
- và nó cũng mang đến hy vọng nữa.
- Phải.

663
00:36:16,803 --> 00:36:21,141
Mỗi một người sống trên hành tinh ngày nay
đều quan trọng.

664
00:36:22,017 --> 00:36:24,019
Mỗi người đều có vai trò của mình

665
00:36:24,102 --> 00:36:26,521
dù họ chưa biết nó là gì.

666
00:36:27,272 --> 00:36:28,940
Và cái chính là,

667
00:36:29,024 --> 00:36:35,030
mỗi người đều có tác động
lên hành tinh mỗi ngày.

668
00:36:36,114 --> 00:36:40,994
Một khi chúng ta có nhận thức tốt hơn
và được giáo dục, ta có thể lựa chọn

669
00:36:41,077 --> 00:36:43,163
mình tạo nên khác biệt kiểu gì.

670
00:36:44,080 --> 00:36:45,081
Amen.

671
00:36:46,249 --> 00:36:48,126
Cảm ơn hai vị rất nhiều.

672
00:36:48,627 --> 00:36:49,753
Đây nhé.

673
00:36:50,670 --> 00:36:53,256
Cảm ơn mọi người. Cảm ơn, Jane.

674
00:36:53,340 --> 00:36:54,716
- Cảm ơn nhé.
- Cảm ơn, Chelsea.

675
00:36:54,799 --> 00:36:55,717
Cảm ơn bà.

676
00:36:55,800 --> 00:36:58,803
Tôi có cà phê, chúc sức khỏe. Cà phê.

677
00:36:58,887 --> 00:37:00,889
Trông cô vui thế. Chúc sức khỏe.

678
00:37:02,432 --> 00:37:04,351
Tôi đủ già để uống whiskey rồi.

679
00:37:07,395 --> 00:37:09,814
Một trong số những tiến bộ tuyệt vời

680
00:37:09,898 --> 00:37:12,067
trong mười, 20 năm qua

681
00:37:12,150 --> 00:37:15,528
là có nhiều phụ nữ
dịch chuyển vào các vị trí lãnh đạo

682
00:37:15,612 --> 00:37:18,531
cố gắng chống lại biến đổi khí hậu,
cố gắng phục hồi môi trường,

683
00:37:18,615 --> 00:37:20,450
cố gắng đưa chúng ta
trở về với thiên nhiên.

684
00:37:20,533 --> 00:37:25,288
Và như Jane Goodall đã nói, hy vọng...
Đó là đặc điểm của người sống sót.

685
00:37:25,372 --> 00:37:29,000
Đó là chiến lược
để thực hiện tốt công việc.

686
00:37:30,126 --> 00:37:32,629
Chúng ta đều thật bất khuất.

687
00:37:34,130 --> 00:37:35,715
Nhưng mọi người không biết điều đó.

688
00:37:35,799 --> 00:37:38,760
Họ không cho nó phát triển thêm.
Không cho nó bay xa.

689
00:37:38,843 --> 00:37:42,138
Họ sợ hoặc họ lo lắng
hoặc họ bị làm mất nhuệ khí.

690
00:37:42,222 --> 00:37:45,267
Nên chúng ta cần giải phóng
tinh thần bất khuất đó

691
00:37:45,350 --> 00:37:49,229
để khiến thế giới này tốt đẹp hơn
cho mọi sinh vật sống trên đời.

692
00:38:45,577 --> 00:38:47,579
Biên dịch: Ngan Tran