1 00:00:10,387 --> 00:00:13,223 Ik heb zin om terug te gaan naar Arkansas. 2 00:00:13,306 --> 00:00:14,558 Ik heb wat boeken. 3 00:00:15,141 --> 00:00:17,727 101 Things to Eat in Arkansas Before You Die. 4 00:00:17,811 --> 00:00:20,480 Het eerste restaurant… -Zeg het eens. 5 00:00:20,564 --> 00:00:22,899 …is AQ Chicken House. 6 00:00:22,983 --> 00:00:28,405 Hemel. Hoeveel kip ik daar niet naar binnen heb gewerkt. 7 00:00:28,488 --> 00:00:34,536 Met citroenpeper, gekruid, gefrituurd en gebakken. Ongelofelijk. 8 00:00:34,619 --> 00:00:36,162 Daar gaan we naar op zoek. 9 00:00:37,789 --> 00:00:40,458 Ik had het daar als kind erg naar m'n zin. 10 00:00:40,542 --> 00:00:45,589 Ik heb zoveel mooie herinneringen aan mijn kindertijd in Little Rock. 11 00:00:45,672 --> 00:00:50,844 Je vader was er altijd heel duidelijk over dat hij terug naar Arkansas wilde. 12 00:00:50,927 --> 00:00:53,513 Dus ik wilde weten hoe het daar was. 13 00:00:54,014 --> 00:00:58,310 En ik besloot om een sprong in het duister te maken mijn hart te volgen. 14 00:00:59,227 --> 00:01:03,315 Ons vertrek naar Arkansas was een omslagpunt voor mij. 15 00:01:03,398 --> 00:01:05,065 Jij bent daar geboren. 16 00:01:05,150 --> 00:01:08,778 Dat was voor mij natuurlijk de belangrijkste gebeurtenis daar. 17 00:01:09,988 --> 00:01:11,448 En ik vraag me af… 18 00:01:11,531 --> 00:01:17,412 …hoe onze omgeving ons vormt en voor uitdagingen stelt. 19 00:01:17,996 --> 00:01:21,458 Misschien biedt onze terugkeer naar Arkansas een antwoord… 20 00:01:21,541 --> 00:01:24,836 …op vragen zoals wat onverschrokkenheid nou echt is. 21 00:01:24,920 --> 00:01:27,339 Hoe maak je moeilijke beslissingen? 22 00:01:27,422 --> 00:01:29,758 Hoe spring je in het duister… 23 00:01:29,841 --> 00:01:32,969 …als je geen idee hebt wat je te wachten staat? 24 00:01:33,053 --> 00:01:36,139 Ik kijk ernaar uit om terug te gaan. -Ik ook. 25 00:01:37,307 --> 00:01:39,309 Daar past niks meer bij. 26 00:01:39,392 --> 00:01:44,439 Dat zal je verbazen. Deze koffer rekt mee. Ja, nog zoveel ruimte. 27 00:01:45,023 --> 00:01:48,526 Moet ik erop gaan zitten? -Nee, dat is niet… Deze is zeer… 28 00:01:48,610 --> 00:01:49,945 Ik weet… -Gedegen. 29 00:01:50,028 --> 00:01:51,905 …dat je er trouw aan bent. -Klopt. 30 00:01:53,240 --> 00:01:58,036 Jeetje. Oké. -Oké. Klaar. Op naar Arkansas. 31 00:01:58,703 --> 00:01:59,704 Daar gaan we dan. 32 00:02:01,248 --> 00:02:04,334 Die zag ik niet aankomen. En ik dacht: ik kan dit. 33 00:02:05,794 --> 00:02:07,379 Ik heb een masterdiploma witten. 34 00:02:07,462 --> 00:02:11,299 Nu moeten witten nog een diploma zwarten. Meer niet. 35 00:02:11,383 --> 00:02:15,762 GUTSY VROUWEN MAKEN SPRONGEN IN HET DUISTER 36 00:02:18,682 --> 00:02:20,892 Volgende halte, Little Rock. 37 00:02:26,690 --> 00:02:29,109 Daar gaan we dan. -Dat is toch geen pook? 38 00:02:29,192 --> 00:02:30,485 Nee, een microfoon. 39 00:02:31,861 --> 00:02:34,656 'Onderhoud vereist. Bezoek uw dealer.' 40 00:02:36,741 --> 00:02:38,368 Dit wordt leuk. 41 00:02:40,662 --> 00:02:44,249 Ik kijk ernaar uit om Fayetteville te bezoeken. 42 00:02:44,332 --> 00:02:48,003 Daar ben ik gaan wonen toen ik naar Arkansas kwam. 43 00:02:48,086 --> 00:02:50,714 Ik vond 't er heerlijk. Ik gaf les in rechten. 44 00:02:50,797 --> 00:02:53,842 We gaan het huis bezoeken waar we zijn getrouwd. 45 00:02:54,968 --> 00:02:59,723 Het huis is nu een museum, dus ik voel me net een ouwe taart. 46 00:03:00,515 --> 00:03:04,185 Niemand zou ons beter kunnen rondleiden dan Ann Henry… 47 00:03:04,269 --> 00:03:08,648 …een van de eerste vriendinnen die ik in Fayetteville, Arkansas maakte. 48 00:03:10,775 --> 00:03:11,860 Ann. 49 00:03:12,944 --> 00:03:14,321 VOORLICHTER EN ACTIVIST 50 00:03:14,404 --> 00:03:17,198 Welkom thuis. En Chelsea. 51 00:03:17,282 --> 00:03:18,283 Hoi, Ann. 52 00:03:18,366 --> 00:03:21,036 Hier is 't begonnen. -Ja. Ik ben hier nooit geweest. 53 00:03:21,119 --> 00:03:23,413 Dit vind je vast leuk. -Nog nooit. 54 00:03:23,496 --> 00:03:26,166 Is dat je trouwjurk? -Dit is haar eerste keer. 55 00:03:26,249 --> 00:03:28,543 Ik wist niet eens dat die hier stond. 56 00:03:28,627 --> 00:03:32,839 Die heb ik bij Dillard's gekocht voor 53 dollar. 57 00:03:33,673 --> 00:03:36,468 Omdat je een trouwjurk aan moest van je moeder. 58 00:03:36,551 --> 00:03:39,054 Ja, Ann is mee geweest die vrijdagavond… 59 00:03:39,137 --> 00:03:41,848 …voor ik trouwde. -Iets anders dan bij jou, Chelsea. 60 00:03:41,932 --> 00:03:43,058 Nou… 61 00:03:46,478 --> 00:03:48,605 We zijn hier getrouwd. 62 00:03:50,982 --> 00:03:52,609 Dit was de eetkamer. 63 00:03:55,737 --> 00:03:56,571 EEN NIEUW TEAM 64 00:03:56,655 --> 00:03:59,241 Clinton stelt zich verkiesbaar. -1974. 65 00:03:59,532 --> 00:04:01,451 Die ster herinner ik me nog. 66 00:04:02,494 --> 00:04:04,079 Wat is dat voor das? 67 00:04:04,162 --> 00:04:07,415 Dit soort stropdassen droegen de mannen toen. 68 00:04:07,499 --> 00:04:08,875 Was die van pap, of niet? 69 00:04:08,959 --> 00:04:10,835 Zou kunnen. -Grappig, hè. 70 00:04:10,919 --> 00:04:12,712 Oké, nu de keuken. -Oké. 71 00:04:12,796 --> 00:04:15,632 Ziet dit er nog hetzelfde uit, mam? -Helemaal. 72 00:04:19,009 --> 00:04:20,178 Gebrand oranje. 73 00:04:20,262 --> 00:04:22,847 Ik hou er wel van. Zo vrolijk. -Ja, prachtig. 74 00:04:25,725 --> 00:04:27,811 Waarom hangen er overal Swansons… 75 00:04:27,894 --> 00:04:30,689 Dit is belangrijk. -Die maakten ze hier. 76 00:04:30,772 --> 00:04:33,108 Ik kreeg die weleens voorgeschoteld. 77 00:04:33,191 --> 00:04:36,319 Ik snapte alleen niet waarom dat naast m'n ouders hangt. 78 00:04:36,403 --> 00:04:38,989 Ze kookten amper. -Daarom vroeg ik het. 79 00:04:39,072 --> 00:04:40,448 We aten vaak kippenpastei. 80 00:04:42,492 --> 00:04:44,077 Wat zijn dat? Foto's? 81 00:04:44,744 --> 00:04:46,538 Prachtig, toch? 82 00:04:46,621 --> 00:04:49,124 Die ken ik niet. -Die bril. 83 00:04:49,207 --> 00:04:52,127 Echt de jaren 70. -Hemel. 84 00:04:52,794 --> 00:04:55,547 Moet je horen. In 1974… -Ja, mevrouw. 85 00:04:55,630 --> 00:05:01,136 …had je vader ons over haar verteld. Ze was de vrouw op wie hij verliefd was… 86 00:05:01,219 --> 00:05:05,056 …die alles kon en met wie hij graag wilde trouwen… 87 00:05:05,140 --> 00:05:07,559 …maar hij wist niet of dat wederzijds was. 88 00:05:08,059 --> 00:05:09,519 Wij wilden haar zien. 89 00:05:10,020 --> 00:05:13,940 Er was een receptie op de faculteit waar ik als advocaat heen mocht. 90 00:05:14,024 --> 00:05:18,612 Ik kwam daar aan en daar stond ze met haar bloempotkapsel en in pak. 91 00:05:19,112 --> 00:05:21,615 We schudden elkaar de hand en waren vriendinnen. 92 00:05:21,698 --> 00:05:23,116 Jazeker. -Ik… 93 00:05:23,199 --> 00:05:25,785 Al bijna 50 jaar. -Precies. Geweldig. 94 00:05:26,620 --> 00:05:29,915 Ann heeft onze trouwreceptie georganiseerd. 95 00:05:29,998 --> 00:05:31,541 Ik had één ding verzuimd. 96 00:05:31,625 --> 00:05:33,168 Ik had geen fotograaf. -O, nee. 97 00:05:33,251 --> 00:05:36,796 En vandaag de dag is iets niet gebeurd zonder foto. 98 00:05:37,297 --> 00:05:39,549 Maar wij dachten daar niet aan. -Klopt. 99 00:05:39,633 --> 00:05:46,264 Ze dacht niet aan een trouwjurk, dus zeker niet aan een fotograaf. 100 00:05:46,348 --> 00:05:48,808 Wij waren nooit zo met mode bezig. 101 00:05:48,892 --> 00:05:51,478 Nou, dat was zeker niet m'n sterkste kant. 102 00:05:53,230 --> 00:05:57,859 Hierheen verhuizen was een grote stap. Velen verklaarden me voor gek. 103 00:05:58,443 --> 00:06:01,613 Vanuit een grote stad als Chicago hierheen verhuizen… 104 00:06:01,696 --> 00:06:04,783 …dat was precies zoals in Green Acres. -Een dorpje. 105 00:06:04,866 --> 00:06:06,826 Het was klein maar fijn. 106 00:06:06,910 --> 00:06:10,664 De mensen waren zo interessant, we hadden het hier gezellig. 107 00:06:10,747 --> 00:06:14,251 Ik vertel iedereen dat ik het heerlijk vond in Fayetteville. 108 00:06:14,334 --> 00:06:15,502 Nou, dat… 109 00:06:15,585 --> 00:06:18,171 Hier ben ik getrouwd. -Dat is zo. 110 00:06:18,255 --> 00:06:19,965 De rest is geschiedenis. -Ik zei al… 111 00:06:30,642 --> 00:06:33,728 Deze plek heeft mij gevormd. 112 00:06:34,396 --> 00:06:36,189 Ik voelde me hier thuis. 113 00:06:36,690 --> 00:06:38,233 En ik ben niet de enige. 114 00:06:38,316 --> 00:06:40,318 We zijn onderweg naar Canopy… 115 00:06:40,986 --> 00:06:45,949 …een van de organisaties die vluchtelingen helpt huisvesten in Arkansas. 116 00:06:46,032 --> 00:06:49,536 Momenteel maakt Canopy deel uit van een nationale inspanning… 117 00:06:49,619 --> 00:06:54,708 …om ruim 75.000 Afghanen te huisvesten die hun thuisland moesten ontvluchten… 118 00:06:54,791 --> 00:06:59,170 …toen de taliban in de zomer van 2021 weer aan de macht kwamen. 119 00:06:59,921 --> 00:07:02,257 IEDEREEN IS WELKOM 120 00:07:05,760 --> 00:07:10,807 Hallo. Hoe gaat het? -Welkom, mevrouw Clinton. Ik ben Joanna. 121 00:07:10,891 --> 00:07:13,727 Hoi, Chelsea. Aangenaam. -Sorry voor m'n koude handen. 122 00:07:13,810 --> 00:07:17,188 Een warm welkom in Fayetteville. -Fijn, zeg. 123 00:07:17,272 --> 00:07:20,734 Ons volgende gezin komt woensdag aan. -Echt? 124 00:07:20,817 --> 00:07:23,486 We zijn druk bezig met de voorbereidingen… 125 00:07:23,570 --> 00:07:27,115 …want we willen dat ze in een knus huis aankomen. 126 00:07:28,658 --> 00:07:33,288 In de afgelopen maand hebben we 56 mensen in 13 gezinnen verwelkomd… 127 00:07:33,371 --> 00:07:35,665 Waanzinnig. -…en dat is fantastisch. 128 00:07:35,749 --> 00:07:39,961 Hoeveel mensen komen hier wonen? -Een gezin van vijf. 129 00:07:40,045 --> 00:07:43,590 Mensen zijn uitgeput als ze hier aankomen. 130 00:07:43,673 --> 00:07:47,427 Maar wij creëren een veilig, rustig plekje voor ze. 131 00:07:47,969 --> 00:07:50,430 Wil je helpen het bed opzetten? -Graag. 132 00:07:50,931 --> 00:07:56,269 Dit is het leuke aan ons werk bij Canopy, want mensen doneren van alles. 133 00:07:56,353 --> 00:07:58,563 Dus we hebben een zak met schroefjes… 134 00:07:58,647 --> 00:08:01,441 …en deze slaapbank… -Een zak met schroefjes? 135 00:08:01,524 --> 00:08:04,778 …en dan moeten we uitvogelen hoe het zit. 136 00:08:05,403 --> 00:08:06,863 Hier, Chels, hou 's vast. 137 00:08:07,489 --> 00:08:09,199 Moet dit… -Hier. 138 00:08:09,282 --> 00:08:12,160 Hier, mam. -Zijn dit donaties? 139 00:08:12,244 --> 00:08:15,163 Donaties. Ja. Soms… -Hebben we genoeg schroefjes? 140 00:08:15,247 --> 00:08:19,167 Hier liggen wat korte schroefjes. -Dit wordt interessant. 141 00:08:19,251 --> 00:08:22,337 Mam, we hebben een kortere nodig. -Komt voor de bakker. 142 00:08:22,420 --> 00:08:26,007 Oké. Dit hoort hier. -Ik heb ervaring met wiegjes. 143 00:08:27,175 --> 00:08:28,260 Ja. -Kijk aan. 144 00:08:28,343 --> 00:08:30,637 Ik wil niet dat ze erdoor zakken. 145 00:08:31,721 --> 00:08:34,057 Ze springen er vaak bovenop als ze het zien. 146 00:08:34,140 --> 00:08:37,811 Dus het moet stevig staan. -Dat wordt spannend. 147 00:08:39,020 --> 00:08:42,481 Oké, eens kijken of dat… -Teamwork. 148 00:08:42,566 --> 00:08:45,151 Ja. Dat is het zeker. 149 00:08:45,235 --> 00:08:46,861 Hier nog eentje. 150 00:08:46,945 --> 00:08:48,321 Zo dan. -Super. 151 00:08:49,406 --> 00:08:51,616 Dit lijkt best stevig. -Ik denk… Ja. Top. 152 00:08:51,700 --> 00:08:52,826 Dit is het dan. 153 00:08:53,326 --> 00:08:55,954 Het past. Mooi zo. Uitstekend werk. 154 00:08:56,037 --> 00:08:59,332 Nou, we gaan maar door. -Ja, er is nog veel te doen. 155 00:09:00,125 --> 00:09:01,459 Toiletpapier. -Dank je. 156 00:09:01,543 --> 00:09:04,296 Dit is gevallen. Moet dat weer opgehangen worden? 157 00:09:05,380 --> 00:09:08,758 Ons douchegordijn is gevallen. Ja, geen idee. 158 00:09:08,842 --> 00:09:10,552 Die dingen zijn heel… 159 00:09:10,635 --> 00:09:13,889 Nee, maar mam, we hebben die kleine… Het steunt nergens op. 160 00:09:13,972 --> 00:09:17,183 We hebben van die halve maantjes nodig. 161 00:09:17,267 --> 00:09:20,645 Het hangt niet stevig, maar ziet er wel mooi uit. 162 00:09:21,605 --> 00:09:23,106 Het hangt. 163 00:09:23,607 --> 00:09:26,818 Mooi boek. -Leuk. Alles is klaar. 164 00:09:26,902 --> 00:09:29,696 Alleen het douchegordijn nog. 165 00:09:29,779 --> 00:09:31,448 Bijna klaar. 166 00:09:33,283 --> 00:09:35,702 Wat gaaf, jongens. Heel leuk. 167 00:09:35,785 --> 00:09:37,537 BLIJ DAT JE ER BENT. 168 00:09:40,582 --> 00:09:43,752 Je moet ongelofelijk dapper zijn om te vertrekken. 169 00:09:44,461 --> 00:09:46,129 Om alles achter te laten. 170 00:09:47,589 --> 00:09:52,344 Vandaag bezoeken we een gezin uit Kaboel dat een paar weken geleden is aangekomen. 171 00:09:53,511 --> 00:09:57,140 En jij hebt je maandenlang ingezet voor de evacuatie van Afghanen… 172 00:09:57,641 --> 00:10:00,727 …vooral Afghaanse vrouwen en hun gezinnen. 173 00:10:00,810 --> 00:10:06,399 De cirkel is rond nu ik dit gezin ontmoet dat door Canopy wordt geholpen. 174 00:10:10,320 --> 00:10:13,240 Ik ben dankbaar dat ik de kans krijg… 175 00:10:13,323 --> 00:10:16,409 …om jullie in Arkansas en Amerika te verwelkomen. 176 00:10:16,493 --> 00:10:18,119 Bedankt. 177 00:10:18,203 --> 00:10:23,124 Hoelang zijn jullie er nu? -We zijn hier nu zo'n drie weken. 178 00:10:23,208 --> 00:10:28,129 Toen we hier aankwamen, stonden overal pompoenen voor de deur. 179 00:10:28,213 --> 00:10:33,677 Mijn moeder vroeg steeds waarom mensen hun pompoenen daar bewaarden. 180 00:10:33,760 --> 00:10:38,765 En op een dag hadden alle kinderen ineens verkleedkleren aan. 181 00:10:38,848 --> 00:10:43,436 Toen beseften we dat dat bij de cultuur hoorde en een traditie was. 182 00:10:43,520 --> 00:10:45,105 Volgend jaar. 183 00:10:45,188 --> 00:10:48,817 Volgend jaar. Dan wil je zoontje zich ook verkleden. 184 00:10:50,527 --> 00:10:54,114 Jullie laten zien hoe ongelofelijk moedig… 185 00:10:54,197 --> 00:10:58,201 …zoveel Afghanen hebben moeten zijn. 186 00:10:59,202 --> 00:11:02,747 Talibantroepen zijn de Afghaanse hoofdstad Kaboel binnengedrongen. 187 00:11:02,831 --> 00:11:04,749 Het resultaat van 'n snelle opmars… 188 00:11:04,833 --> 00:11:08,295 …en het terugwinnen van de macht, bijna twee decennia… 189 00:11:08,795 --> 00:11:10,338 …nadat zij waren verdreven. 190 00:11:10,422 --> 00:11:12,465 De situatie in Afghanistan… 191 00:11:12,549 --> 00:11:18,096 …gedurende die 20 jaar was niet perfect… 192 00:11:18,179 --> 00:11:22,976 …maar de mensen waren gelukkig, want ze hadden fundamentele rechten. 193 00:11:23,059 --> 00:11:26,354 Vrouwen mochten naar school, gaan studeren… 194 00:11:26,938 --> 00:11:29,482 …actief deelnemen aan de samenleving. 195 00:11:29,566 --> 00:11:32,569 Heb jij ook gestudeerd? 196 00:11:32,652 --> 00:11:36,698 Ik heb een rechtendiploma behaald aan Kabul University. 197 00:11:37,240 --> 00:11:40,327 Rechten en politieke wetenschap. -En jij? 198 00:11:40,410 --> 00:11:42,621 Ik zat op de universiteit. 199 00:11:42,704 --> 00:11:45,248 Toen ik daar nog studeerde… 200 00:11:45,332 --> 00:11:49,920 …zei ik altijd dat ik arts wilde worden. 201 00:11:50,837 --> 00:11:55,967 Je verloor niet alleen je huidige leven, maar ook je toekomst. Je mogelijkheden. 202 00:11:56,968 --> 00:12:03,767 Dat de taliban weer aan de macht kwamen, is een catastrofe voor Afghanistan. 203 00:12:04,392 --> 00:12:06,394 Het ging zo snel. 204 00:12:06,978 --> 00:12:12,234 Je moest binnen een paar uur een beslissing nemen die alles zou veranderen. 205 00:12:14,402 --> 00:12:17,614 Duizenden mensen haastten zich naar de luchthaven… 206 00:12:17,697 --> 00:12:20,158 …en sommigen werden zelfs doodgedrukt. 207 00:12:21,451 --> 00:12:25,580 Niet al onze familieleden wilden daar weg. 208 00:12:26,206 --> 00:12:30,085 Maar om 2.00 uur 's nachts hebben wij ons huis verlaten. 209 00:12:30,669 --> 00:12:34,381 We konden alleen een rugzak meenemen. 210 00:12:34,464 --> 00:12:38,051 KABOEL 24 AUGUSTUS 2021 211 00:12:38,134 --> 00:12:40,720 De luchthaven heeft veel gates. 212 00:12:41,680 --> 00:12:43,640 Wij zijn naar de Abbey Gate gegaan. 213 00:12:44,724 --> 00:12:49,396 Twee dagen nadat wij daar waren, was daar een zelfmoordbomaanslag. 214 00:12:55,151 --> 00:13:00,824 Het was gevaarlijk en riskant, maar we zijn door de gate gekomen. 215 00:13:00,907 --> 00:13:03,326 En jullie konden samen weg? 216 00:13:03,410 --> 00:13:09,124 We wilden hier niet komen als vluchteling, maar we moesten wel. 217 00:13:14,212 --> 00:13:18,466 Hoe gaat het met je zoon? Hoe past hij zich aan de nieuwe omgeving aan? 218 00:13:18,550 --> 00:13:20,552 Met nieuwe mensen, in een nieuw huis? 219 00:13:21,761 --> 00:13:26,850 De eerste dagen waren moeilijk, want het gevoel dat je dakloos bent… 220 00:13:27,392 --> 00:13:30,020 …is zelfs voor een kind moeilijk. 221 00:13:30,103 --> 00:13:35,942 Toen hij eenmaal begreep dat hij weer een huis heeft, was hij zo blij. 222 00:13:37,235 --> 00:13:39,779 Hij begrijpt nu dat we een thuis hebben… 223 00:13:40,989 --> 00:13:44,618 …in een rustige stad, en dat hij veilig kan spelen. 224 00:13:45,243 --> 00:13:49,789 Nu maakt hij nieuwe vriendjes. -Dat was mijn volgende vraag. 225 00:13:49,873 --> 00:13:56,713 Ja, hij is nu vriendjes met de kinderen van onze buren en sponsorgezinnen. 226 00:13:56,796 --> 00:13:59,674 Hij heeft zijn draai hier wel gevonden. 227 00:14:01,218 --> 00:14:05,347 We wensen jullie het allerbeste. -En een fijne eerste Thanksgiving. 228 00:14:05,430 --> 00:14:07,933 Ja, bedankt. -Fijne Thanksgiving. 229 00:14:08,016 --> 00:14:09,017 Bedankt, mam. 230 00:14:09,559 --> 00:14:13,063 Geef maar hier. -Nee, hoor. Jullie hebben genoeg gedaan. 231 00:14:15,690 --> 00:14:17,734 Mevrouw de secretaris? 232 00:14:17,817 --> 00:14:22,280 De eerste keer in een Afghaans huishouden was je nooit af. 233 00:14:25,033 --> 00:14:28,703 De tweede keer mag het. -Wij wassen wel af in… 234 00:14:28,787 --> 00:14:31,373 Oké? Maar de eerste keer niet. 235 00:14:34,376 --> 00:14:37,337 We moeten stilstaan bij ons verleden. 236 00:14:37,420 --> 00:14:40,715 En waar kunnen wij dat beter doen dan in Little Rock? 237 00:14:47,597 --> 00:14:50,934 Daar heb je Rally's. Met de krulfrietjes. 238 00:14:51,017 --> 00:14:53,812 Die waren heerlijk. Zouden ze nog hetzelfde zijn? 239 00:14:54,563 --> 00:14:58,608 Ik herinner me de speeltuin vlak bij het War Memorial Stadium nog. 240 00:14:58,692 --> 00:15:00,944 En de dierentuin. -Daar was ik gek op. 241 00:15:01,027 --> 00:15:03,738 Stapelgek. Ze vernoemden een chimpansee naar jou. 242 00:15:03,822 --> 00:15:07,284 Niet waar. En het was een orang-oetan. 243 00:15:07,367 --> 00:15:09,452 Een orang-oetan? -Geboren in 1975. 244 00:15:09,536 --> 00:15:11,621 Ik dacht dat je mij daarnaar had vernoemd. 245 00:15:12,581 --> 00:15:16,084 Dat zou ik nooit doen. -Ze leek me best lief. 246 00:15:17,127 --> 00:15:20,380 Ik kan me de verkiezingsdag in 1996 nog herinneren. 247 00:15:20,463 --> 00:15:23,967 Ik was met wat vrienden in het winkelcentrum… 248 00:15:24,050 --> 00:15:28,305 …en wilde gaatjes in mijn oren. Ik was 16 en ik belde jou… 249 00:15:28,388 --> 00:15:31,099 …en jij zei dat ik er eerst over na moest denken. 250 00:15:32,976 --> 00:15:34,436 En daar baalde ik van… 251 00:15:34,519 --> 00:15:38,148 …want ik was vier jaar ouder dan 12 en jij had 12 gezegd. 252 00:15:38,231 --> 00:15:41,109 Ik heb nooit gezegd dat het op je 12e mocht. 253 00:15:41,192 --> 00:15:44,905 Ik zei 20 of 30, geloof ik. Geen 12. -Echt niet. 254 00:15:44,988 --> 00:15:49,200 Nee, dat heb ik nooit gezegd. -En ik vond… Jawel. Toen ik klein was. 255 00:15:49,284 --> 00:15:52,370 Ik heb Charlotte beloofd dat ik het samen met haar doe. 256 00:15:52,454 --> 00:15:56,166 O, jee. Wacht maar tot zij 16 is en je vanuit 'n winkelcentrum belt. 257 00:15:56,249 --> 00:15:58,710 Ik heb gezegd dat het op haar 12e mag. 258 00:16:00,212 --> 00:16:03,924 Oké. Goed, dan. Mijn arme kleindochter. -Het komt goed. 259 00:16:05,884 --> 00:16:11,097 Dit was je middelbare school geweest als we in Little Rock waren gebleven. 260 00:16:11,181 --> 00:16:15,143 Het is een prachtig gebouw en de geschiedenis ervan maakt het… 261 00:16:15,227 --> 00:16:18,772 …nog belangrijker en speciaal. -Belangrijker. 262 00:16:20,315 --> 00:16:25,362 Als ik dat gebouw zie, denk ik aan Brown v. Board of Education… 263 00:16:25,445 --> 00:16:29,699 …die luidde dat onze openbare scholen geïntegreerd moesten worden. 264 00:16:29,783 --> 00:16:34,955 Dat de scholen voor zwarte kinderen helemaal niet te vergelijken waren met… 265 00:16:35,038 --> 00:16:38,375 …laat staan gelijk waren aan de scholen voor witte kinderen. 266 00:16:39,459 --> 00:16:43,880 IN 1957 ZATEN ER ENKEL WITTE SCHOLIEREN OP LITTLE ROCK CENTRAL HIGH SCHOOL 267 00:16:44,381 --> 00:16:50,387 In 1957 besloot het schoolbestuur de scholen te integreren. 268 00:16:50,971 --> 00:16:54,558 En negen dappere jonge mannen en vrouwen… 269 00:16:54,641 --> 00:16:59,020 …werden de eerste zwarte scholieren op deze fantastische middelbare school. 270 00:16:59,980 --> 00:17:02,524 Dat had natuurlijk overal moeten gebeuren… 271 00:17:02,607 --> 00:17:06,444 …maar in een groot deel van het land gebeurde helemaal niks. 272 00:17:07,070 --> 00:17:12,909 Het is ook moeilijk voor te stellen dat negen zwarte scholieren tussen 2000 witte… 273 00:17:12,993 --> 00:17:15,829 …integratie werd genoemd. 274 00:17:15,911 --> 00:17:21,126 De druk moet enorm hoog geweest zijn voor die negen scholieren. 275 00:17:23,837 --> 00:17:26,423 Was je je als kind bewust van wat er gebeurde… 276 00:17:26,506 --> 00:17:27,924 …in Little Rock? -Zeker. 277 00:17:28,007 --> 00:17:30,760 Ik woonde in een blanke buitenwijk van Chicago… 278 00:17:30,844 --> 00:17:33,096 …en ging naar goede openbare scholen. 279 00:17:33,680 --> 00:17:36,600 En mijn vader keek elke avond het nieuws… 280 00:17:36,683 --> 00:17:42,522 …en ineens zag ik een beeld dat nog in mijn geheugen staat gegrift. 281 00:17:43,273 --> 00:17:48,278 De heel moedige, jonge zwarte scholieren, de Little Rock Nine. 282 00:17:51,364 --> 00:17:54,659 Ze liepen door 'n menigte die naar ze schreeuwde en spuugde. 283 00:17:54,743 --> 00:17:56,828 Heel hatelijk. -Ze spuugden op ze. 284 00:17:57,412 --> 00:18:01,207 Jongeren die vijf, zes, zeven jaar ouder waren dan ik. 285 00:18:02,083 --> 00:18:06,421 Dat maakte me veel meer bewust van wat er buiten mijn kringen gaande was. 286 00:18:10,884 --> 00:18:14,512 Vooruitgang vindt nooit lineair plaats. 287 00:18:14,596 --> 00:18:18,725 Ik zag wat hier in 1957 gebeurde. 288 00:18:18,808 --> 00:18:21,978 Dat zorgde er niet voor dat ik minder van m'n land hield. 289 00:18:22,062 --> 00:18:25,941 Ik kreeg bewondering voor de jonge mensen die probeerden… 290 00:18:26,024 --> 00:18:29,194 …om ons land naar een hoger niveau te tillen. 291 00:18:30,278 --> 00:18:34,157 Ik voel me vereerd om van Carlotta en Minnijean… 292 00:18:34,241 --> 00:18:38,411 …van de Little Rock Nine te horen hoe zij alles hebben ervaren. 293 00:18:38,495 --> 00:18:41,790 Mijn hemel. Carla. 294 00:18:42,290 --> 00:18:45,544 Leuk dat je er bent. -Ik ben blij je te zien, vriendin. 295 00:18:45,627 --> 00:18:47,087 Insgelijks. 296 00:18:47,170 --> 00:18:49,381 Hemel. Wat een feestje. -Kijk aan. 297 00:18:49,464 --> 00:18:50,924 Ja, heel leuk. 298 00:18:51,883 --> 00:18:54,636 We hebben het veel gehad over moedig zijn. 299 00:18:54,719 --> 00:18:59,057 Jullie wisten dat jullie een opleiding als elk ander verdienden… 300 00:18:59,140 --> 00:19:03,436 …en moesten de moed zien op te brengen om hier op Central te zijn. 301 00:19:03,520 --> 00:19:07,524 Ik was opgegroeid in het gesegregeerde Zuiden. 302 00:19:07,607 --> 00:19:11,278 Ik had geleerd dat ik mooi en slim was… 303 00:19:11,361 --> 00:19:13,863 Wat ook zo was. -…en getalenteerd. 304 00:19:14,614 --> 00:19:16,032 Ik ben Minnijean Brown. 305 00:19:16,116 --> 00:19:17,909 Ik wil iedereen bedanken… 306 00:19:17,993 --> 00:19:21,329 …die ons heeft bijgestaan en zich inzet voor onze strijd. 307 00:19:22,247 --> 00:19:27,210 Onze families wilden niet dat we slecht behandeld werden. 308 00:19:27,294 --> 00:19:31,006 Dus wij liepen in plaats van dat we de bus namen. 309 00:19:31,089 --> 00:19:33,383 Zodat je niet achterin hoefde? 310 00:19:33,466 --> 00:19:36,094 Om dat te voorkomen? -We liepen wat af. 311 00:19:36,678 --> 00:19:39,097 Verweer was een alledaags iets. 312 00:19:39,180 --> 00:19:42,267 Precies. -Voor onze veiligheid. 313 00:19:43,643 --> 00:19:46,771 Mijn moeder zei tegen me: 'Dingen gaan veranderen. 314 00:19:47,355 --> 00:19:50,775 Je moet bereid zijn om door elke deur te stappen… 315 00:19:50,859 --> 00:19:55,238 …of die nu wijd open staat, of op een kiertje. 316 00:19:55,780 --> 00:19:58,241 Oftewel: geniet een zo goed mogelijke opleiding.' 317 00:19:58,325 --> 00:20:02,579 Dus ik ben opgevoed met het idee dat studeren belangrijk is. 318 00:20:03,288 --> 00:20:08,126 Bij geschiedenis ging het over slavernij. En in een alinea… 319 00:20:08,209 --> 00:20:12,214 …in het geschiedenisboek, stond: 'Slavernij was goed voor zwarten.' 320 00:20:13,381 --> 00:20:17,761 En die domme kleine ik stak gedwee mijn hand op en zei: 321 00:20:18,678 --> 00:20:21,973 'Ik heb iets anders geleerd over slavernij.' 322 00:20:22,057 --> 00:20:26,519 Nou, daar was het mee bepaald. Ik werd als lastpak bestempeld. 323 00:20:26,603 --> 00:20:30,774 Ik wist niet… -Dat je de waarheid niet mocht vertellen. 324 00:20:30,857 --> 00:20:32,359 Dat klopt. 325 00:20:32,901 --> 00:20:39,658 Toen het schoolbestuur dat besluit nam, hoe werden jullie twee van de negen? 326 00:20:40,158 --> 00:20:44,537 Nou, ik wilde arts worden, vanwege Madame Curie. 327 00:20:45,455 --> 00:20:46,456 Goede reden. 328 00:20:46,539 --> 00:20:53,088 Ja. Ik wist dat hier in het lab twee scholieren een kikker ontleedden. 329 00:20:53,713 --> 00:20:55,173 Terwijl er op Dunbar… 330 00:20:55,257 --> 00:20:59,219 …tien of 12 scholieren om één arm kikkertje heen stonden te dringen. 331 00:20:59,302 --> 00:21:02,430 Dus ik zag dat als kans. 332 00:21:02,514 --> 00:21:06,393 Op 1 augustus ontving ik mijn registratiekaart. 333 00:21:07,060 --> 00:21:10,313 En ik zie de blik op mijn vaders gezicht nog voor me. 334 00:21:10,397 --> 00:21:12,399 Zijn ogen werden groot. 335 00:21:12,482 --> 00:21:15,527 Hij vroeg: 'Dus je wil naar Central?' -Ik zei: 'Ja.' 336 00:21:16,194 --> 00:21:17,821 Hij had gevochten in WO II. 337 00:21:18,446 --> 00:21:22,284 En hij zei: 'Niemand bepaalt wat ik met mijn geld doe. 338 00:21:22,367 --> 00:21:26,663 Voor de belasting zijn witte en zwarte dollars hetzelfde. 339 00:21:26,746 --> 00:21:29,874 Ik betaal mee aan Little Rock Central High School.' 340 00:21:29,958 --> 00:21:32,377 Mijn ouders waren trots. 341 00:21:36,631 --> 00:21:41,219 Op de eerste dag kwam ik aan en leerde de anderen kennen. 342 00:21:42,178 --> 00:21:44,264 Ik zag daar een menigte staan… 343 00:21:45,891 --> 00:21:48,393 …maar ik was niet bang. 344 00:21:50,437 --> 00:21:51,438 En jij? 345 00:21:51,521 --> 00:21:54,190 Niet bang. -We waren nooit gehaat. 346 00:21:54,816 --> 00:21:57,319 Waar moesten we bang voor zijn? 347 00:21:57,819 --> 00:22:04,159 We begonnen te lopen en er kwam een commandant naar ons toe die zei: 348 00:22:04,242 --> 00:22:06,578 'Stuur die kinderen naar huis.' 349 00:22:09,080 --> 00:22:11,666 De avond ervoor had de gouverneur gezegd… 350 00:22:11,750 --> 00:22:15,462 …dat hij de Nationale Garde zou oproepen om de burgers te beschermen. 351 00:22:16,379 --> 00:22:19,507 Ik probeerde te begrijpen wat er aan de hand was. 352 00:22:19,591 --> 00:22:22,344 De bewakers zijn hier om de burgers te beschermen. 353 00:22:23,887 --> 00:22:28,183 Doe wat aan die menigte. Dat was de gedachte van een 14-jarige. 354 00:22:28,934 --> 00:22:31,311 Uiteindelijk zijn we vertrokken. 355 00:22:33,438 --> 00:22:37,859 De tweede eerste dag was op 23 september. 356 00:22:40,779 --> 00:22:44,616 We waren die dag via de zijdeur binnengekomen. 357 00:22:45,450 --> 00:22:47,535 En het lokaal was achterin… 358 00:22:47,619 --> 00:22:50,538 …dus ik zag niet wat er voor de school gebeurde. 359 00:22:50,622 --> 00:22:52,374 De menigte werd steeds groter. 360 00:22:59,881 --> 00:23:03,677 En toen ik wiskunde had, kwam er een politieagent naar de klas… 361 00:23:03,760 --> 00:23:06,721 …en bracht ons snel naar twee politiewagens. 362 00:23:06,805 --> 00:23:10,517 Ze zeiden: 'Trek een laken over je hoofd en houd je hoofd laag.' 363 00:23:11,101 --> 00:23:15,897 Ik hoorde hem zeggen: 'Gas erop en nergens voor stoppen.' 364 00:23:17,774 --> 00:23:20,360 Ik kan de spanning nog voelen. 365 00:23:21,486 --> 00:23:24,364 Toen ik thuiskwam, stond de telefoon roodgloeiend. 366 00:23:24,447 --> 00:23:29,286 Mensen wilden dat mijn moeder mij van school haalde. 367 00:23:30,078 --> 00:23:31,955 Mijn moeder is nu 96… 368 00:23:32,038 --> 00:23:37,794 …en de eerste grijze haar op d'r hoofd kreeg ze die dag, op 23 september 1957. 369 00:23:37,878 --> 00:23:39,462 Ik stond doodsangsten uit. 370 00:23:40,797 --> 00:23:45,594 Dat was ook het moment dat president Eisenhower zich afvroeg wat hier gebeurde. 371 00:23:46,261 --> 00:23:51,182 Hij wist dat hij iets moest doen. Toen werd ik gebeld door m'n oom, die zei: 372 00:23:51,266 --> 00:23:56,062 'Weet je wie er naar Little Rock komt vanwege jou en je vriendjes?' 373 00:23:56,146 --> 00:24:00,442 Onze helden, de 101e Luchtlandingsdivisie, de Screaming Eagles… 374 00:24:00,525 --> 00:24:03,445 …die naam hadden gemaakt in de Tweede Wereldoorlog. 375 00:24:03,528 --> 00:24:06,615 En ik kan je zeggen, om hen daar te zien… 376 00:24:08,283 --> 00:24:11,328 De president beval soldaten naar Little Rock. 377 00:24:11,411 --> 00:24:14,706 Zij begeleidden de negerkinderen naar en van school… 378 00:24:14,789 --> 00:24:17,792 …en beschermden ze tegen de dreigende mensenmassa. 379 00:24:19,127 --> 00:24:22,964 Ze wilden dat we ons verstopten in een hoekje. 380 00:24:23,048 --> 00:24:27,427 Wat ze met die samenkomst en haat wilden bereiken, was dat we zouden zeggen: 381 00:24:27,510 --> 00:24:29,512 'We komen niet meer.' 382 00:24:29,596 --> 00:24:33,600 Maar omdat we gewoon terugkwamen, moest hij iets doen. 383 00:24:34,976 --> 00:24:37,938 Jullie moesten in jezelf geloven… 384 00:24:38,688 --> 00:24:40,565 …en jullie moesten moedig zijn. 385 00:24:41,358 --> 00:24:46,363 Jullie moesten voor jezelf durven opkomen en een hoge tol betalen. 386 00:24:47,447 --> 00:24:50,909 Die vraag over slavernij deed me de das om. 387 00:24:50,992 --> 00:24:54,079 Die reputatie ben ik nooit kwijtgeraakt. 388 00:24:55,789 --> 00:24:58,959 Een groep meiden achtervolgde me elke dag. 389 00:24:59,042 --> 00:25:03,463 Ze trapten op m'n hielen, spuugden, zeiden dat ik stonk, lelijk en zwart was… 390 00:25:03,547 --> 00:25:04,798 Het gebruikelijke. 391 00:25:05,382 --> 00:25:07,926 Toen ik een keer de klas in liep… 392 00:25:08,843 --> 00:25:12,055 …werd ik op mijn hoofd geslagen met iets. 393 00:25:12,681 --> 00:25:18,103 Ik pakte het op, en het was een tasje met zes cijfersloten erin. 394 00:25:18,186 --> 00:25:19,688 Dus ik pakte het op… 395 00:25:20,355 --> 00:25:23,900 …gooide 't op de grond en zei: 'Laat me met rust, bleekscheet.' 396 00:25:24,401 --> 00:25:27,612 Mijn docent hoorde mij dat zeggen. 397 00:25:29,239 --> 00:25:33,326 En die stuurde me weg. Daarom werd ik van school gestuurd. 398 00:25:33,410 --> 00:25:37,122 We werden nog steeds bespuugd en van de trap geduwd… 399 00:25:37,205 --> 00:25:42,919 …maar ik wist dat ik evenveel waard was als anderen. En daardoor hield ik het vol. 400 00:25:43,545 --> 00:25:46,923 Jullie zijn door de chaos naar de top geklommen. 401 00:25:47,799 --> 00:25:52,888 Ik wil dat de jeugd begrijpt dat je de mafkezen moet negeren. 402 00:25:52,971 --> 00:25:55,891 Zeker. Ja. -Zij leiden je af. 403 00:25:55,974 --> 00:25:58,184 Ze vallen je lastig. -Dat is hun doel. 404 00:25:58,268 --> 00:26:01,771 Ze vallen je lastig. Dus gewoon doorgaan. -Ja. 405 00:26:11,114 --> 00:26:13,617 In deze gangen is veel gebeurd. 406 00:26:14,159 --> 00:26:21,041 We hadden onze boeken altijd bij ons, want als je ze in je kluisje deed… 407 00:26:21,124 --> 00:26:22,542 …werd er ingebroken. 408 00:26:23,251 --> 00:26:26,004 En je mocht niks laten vallen. 409 00:26:26,087 --> 00:26:29,049 Want als je het moest oprapen… -Vanwege je hoofd. 410 00:26:29,132 --> 00:26:33,511 …kreeg je een schop vanachter. -Ik mocht thuisblijven van mijn moeder. 411 00:26:33,595 --> 00:26:37,515 En dan zei ik: 'Nee, ik moet weten wat ze vandaag met me doen.' 412 00:26:39,684 --> 00:26:42,979 Ben je nog steeds alert als je door zo'n gang loopt? 413 00:26:43,063 --> 00:26:46,900 Zeker. Heel erg. -Door wat hier is gebeurd. 414 00:26:46,983 --> 00:26:51,321 Ik hou ook altijd in de gaten wie er bij me in de buurt komt. 415 00:26:51,905 --> 00:26:55,951 En ik kan je zeggen dat veel mensen die in het Zuiden zijn opgegroeid… 416 00:26:56,826 --> 00:26:58,328 …dat hebben. 417 00:26:58,411 --> 00:27:00,622 Wij weten alles over witte mensen. 418 00:27:00,705 --> 00:27:02,791 Maar andersom geldt dat niet. -Klopt. 419 00:27:02,874 --> 00:27:05,835 Ik heb een masterdiploma witten. 420 00:27:05,919 --> 00:27:09,714 Nu moeten witten nog een diploma zwarten. Meer niet. 421 00:27:16,680 --> 00:27:21,184 Ik zeg tegen jongeren: 'Een kind kan een president beïnvloeden.' 422 00:27:25,105 --> 00:27:26,815 Je hebt altijd invloed. 423 00:27:27,774 --> 00:27:32,028 Je kunt machthebbers dwingen om dingen te doen… 424 00:27:32,112 --> 00:27:35,532 …of ze dat nu willen of niet. 425 00:27:36,658 --> 00:27:40,203 Gewone mensen kunnen buitengewone dingen doen. 426 00:27:53,091 --> 00:27:56,928 Dit is onze kerk, de First United Methodist Church. 427 00:27:57,679 --> 00:28:00,098 We waren daar vaak. En we… -Elke zondag. 428 00:28:00,181 --> 00:28:05,896 En ik stond een keer zo voor schut. Ik denk dat het Moederdag was… 429 00:28:06,521 --> 00:28:10,859 …en alle kinderen mochten wat zeggen… 430 00:28:10,942 --> 00:28:14,946 En ze vroegen ons wat we onze moeders wilden geven voor Moederdag… 431 00:28:15,030 --> 00:28:19,159 …en ik zei 'n levensverzekering. Ik dacht dat je dan voor altijd zou leven. 432 00:28:20,076 --> 00:28:25,790 Iedereen die daar zat, dacht: ze wil haar een levensverzekering geven? 433 00:28:25,874 --> 00:28:28,168 Ik schaamde me kapot. 434 00:28:28,251 --> 00:28:31,004 Ik vond het ontroerend. Een mooi geschenk. 435 00:28:32,881 --> 00:28:37,219 Dit brengt echt veel mooie herinneringen naar boven, hè? 436 00:28:37,302 --> 00:28:39,888 Een hele hoop. 437 00:28:40,680 --> 00:28:42,515 Mijn kindertijd hier was fijn… 438 00:28:43,016 --> 00:28:47,479 …maar wie het niet altijd makkelijk had in Arkansas, was Symone… 439 00:28:47,562 --> 00:28:52,025 …die jij misschien niet kende voor ons bezoek aan Little Rock, mam… 440 00:28:52,108 --> 00:28:55,612 …maar ik wel, omdat ik RuPaul's Drag Race heb gezien. 441 00:28:56,363 --> 00:28:57,614 Mijn naam is Symone 442 00:28:57,697 --> 00:29:03,954 En ik ben hier voor de troon Dit mooie koppie komt uit Arkansas 443 00:29:04,037 --> 00:29:09,209 Symone was ooit Reggie Gavin, geboren en getogen in Conway, Arkansas… 444 00:29:09,292 --> 00:29:10,794 …niet ver van Little Rock… 445 00:29:10,877 --> 00:29:14,464 …en ze kon pas zichzelf zijn toen ze drag ontdekte. 446 00:29:15,131 --> 00:29:18,176 Amerika's nieuwe drag-ster is… 447 00:29:18,260 --> 00:29:23,473 Ik was zo blij toen ze het 13e seizoen van Drag Race won. 448 00:29:26,101 --> 00:29:28,979 Ik ben altijd voor mensen uit Arkansas. 449 00:29:30,647 --> 00:29:36,027 Tegenwoordig woont Symone in Los Angeles, maar ze is dit weekend in Little Rock. 450 00:29:36,111 --> 00:29:40,031 En vanavond geeft ze een feestje met haar vrienden uit Arkansas. 451 00:29:40,115 --> 00:29:42,742 En wij staan op de gastenlijst. 452 00:29:50,375 --> 00:29:51,668 Daar is ze dan. 453 00:29:55,130 --> 00:29:57,257 Ik ben opgegroeid in het kleine Conway… 454 00:29:57,591 --> 00:30:04,389 …en het moedigste dat ik ooit heb gedaan, is in drag naar mijn schoolgala gaan. 455 00:30:05,724 --> 00:30:09,060 Als kind voelde ik me nooit goed of veilig als mezelf… 456 00:30:09,144 --> 00:30:14,149 …maar als ik daar met geheven hoofd naar binnen kon lopen, kon ik alles aan. 457 00:30:14,232 --> 00:30:17,444 Dat was de eerste keer dat ik in drag buiten kwam. 458 00:30:17,527 --> 00:30:22,073 In het hele dragrijk vind je geen moediger persoon uit Arkansas. 459 00:30:24,200 --> 00:30:28,163 Toen ik naar Little Rock verhuisde, wist ik dat drag m'n ding was. 460 00:30:28,246 --> 00:30:31,708 Daar ontmoette ik mijn familie, het House of Avalon. 461 00:30:32,375 --> 00:30:36,588 Het House of Avalon is een collectief van queer artiesten die lol willen hebben… 462 00:30:36,671 --> 00:30:39,049 …en de wereld mooier willen maken… 463 00:30:39,132 --> 00:30:43,970 …bijvoorbeeld door kunst, fotografie, drag, video's… Noem maar op. 464 00:30:46,097 --> 00:30:49,184 Ja, ik laat mijn been zien, en mijn mooie schouder. 465 00:30:49,267 --> 00:30:51,394 Een mooie kippenpoot en schouder. 466 00:30:51,937 --> 00:30:55,732 Het House of Avalon liet me er vrij in… 467 00:30:56,233 --> 00:31:00,737 …om te zijn wie ik wilde zijn en om drag en Symone te ontdekken. 468 00:31:01,363 --> 00:31:06,159 VANAVOND ORGANISEERT HET HOUSE OF AVALON EEN GALA VOOR GOEDE VRIENDEN EN FAMILIE 469 00:31:06,243 --> 00:31:08,620 Dit wordt mijn eerste gala. -Wat? 470 00:31:08,703 --> 00:31:11,456 Krijg nou wat. -Je wordt dronken en zwanger. 471 00:31:15,627 --> 00:31:17,212 AVALON-GALA 472 00:31:26,763 --> 00:31:30,100 Welkom op het Avalon-gala, allemaal. 473 00:31:40,193 --> 00:31:41,820 O, mijn god. 474 00:31:42,654 --> 00:31:45,198 Wat een entree. Geweldig. 475 00:31:46,366 --> 00:31:48,660 Ik heb jullie elke week nodig. 476 00:31:49,619 --> 00:31:51,204 Een feestje? Altijd. 477 00:31:52,539 --> 00:31:55,584 Wat een waanzinnig evenement voor in Little Rock. 478 00:31:56,710 --> 00:32:00,005 En jouw gala? -Dat is eeuwen geleden. 479 00:32:00,672 --> 00:32:03,258 Geen House of Avalon, maar de Nevelen van Avalon. 480 00:32:03,341 --> 00:32:05,343 Uit de prehistorie. 481 00:32:05,427 --> 00:32:06,928 Ik weet dat van jou nog. 482 00:32:07,012 --> 00:32:09,222 Waar was dat? -Op een boot. 483 00:32:09,306 --> 00:32:10,599 Echt? 484 00:32:11,600 --> 00:32:13,935 Ik had geen pailletten, helaas. 485 00:32:14,019 --> 00:32:17,439 Dit is veel indrukwekkender dan wat ik aanhad. 486 00:32:21,610 --> 00:32:25,739 Oké, ik moet wat onelegant mijn benen hierover zwiepen. 487 00:32:25,822 --> 00:32:27,407 Dat moest ik ook doen. 488 00:32:27,490 --> 00:32:29,701 Ja, met je lange benen. -Ja. 489 00:32:34,706 --> 00:32:37,167 Jij bent opgegroeid in Conway. 490 00:32:37,250 --> 00:32:39,502 Mama, hoe was dat voor jou? 491 00:32:40,086 --> 00:32:43,131 Ik was erg beschermend. Ik hield hem goed in de gaten. 492 00:32:43,215 --> 00:32:46,134 Als een havik. -Was je je daarvan bewust? 493 00:32:46,218 --> 00:32:48,970 O, ja. Ik wist precies wat mocht en wat niet. 494 00:32:49,054 --> 00:32:51,348 Ik was altijd overbezorgd. 495 00:32:51,431 --> 00:32:54,935 Het had er niet toe gedaan of hij gay, hetero of paars was. 496 00:32:55,018 --> 00:32:56,811 Echt niet. 497 00:32:57,646 --> 00:33:01,441 Wanneer werd je voor 't eerst gepest? -Groep drie. Dat weet ik nog. 498 00:33:01,524 --> 00:33:04,152 School was net begonnen en ik had er zin in. 499 00:33:04,236 --> 00:33:07,155 Ik stapte de bus in en ging zitten waar ik altijd zat. 500 00:33:07,906 --> 00:33:12,577 En een van mijn 'vrienden'… Ik praatte en gebaarde daarbij, en zo. 501 00:33:13,078 --> 00:33:15,997 Hij zei: 'Mijn god, waarom ben je zo verdomd gay?' 502 00:33:16,081 --> 00:33:19,834 Zei iemand uit groep drie dat? -Ja. Ik wist niet eens wat dat was. 503 00:33:20,418 --> 00:33:22,837 En je had zelfmoordgedachten, toch? -Ja. Eh… Ja. 504 00:33:22,921 --> 00:33:26,424 Toen je negen was? -Negen, ja. Bizar, toch? Maar… 505 00:33:26,508 --> 00:33:29,427 En er zijn echt kinderen die zelfmoord plegen. 506 00:33:29,511 --> 00:33:30,845 Klopt. -Nu nog. 507 00:33:30,929 --> 00:33:34,015 Op een dag kwam jij thuis en ik zei dat ik niet meer wilde. 508 00:33:34,099 --> 00:33:40,313 Ik werd woest en zei: 'Jij hoeft je nooit ofte nimmer zo te voelen. 509 00:33:41,398 --> 00:33:44,526 Want zelfs als niemand er voor je is, ben ik er.' 510 00:33:44,609 --> 00:33:47,237 Prachtig gezegd. 511 00:33:47,320 --> 00:33:48,405 Hoe dan ook. 512 00:33:49,781 --> 00:33:51,658 En wanneer heb je drag ontdekt? 513 00:33:51,741 --> 00:33:56,705 Ik was geloof ik 16 jaar oud en keek RuPaul's Drag Race. 514 00:33:57,289 --> 00:34:01,084 En ik dacht: haar, make-up, kleding… Je kunt doen wat je maar wilt? 515 00:34:02,002 --> 00:34:03,295 Cool. Dat ga ik doen. 516 00:34:03,378 --> 00:34:08,133 En daar is het begonnen. -Dus alleen door wat je bij RuPaul zag? 517 00:34:08,215 --> 00:34:11,595 Hoe gaaf is het dat je daar zelf in zat? 518 00:34:11,678 --> 00:34:13,054 En je won. -En ik won. 519 00:34:13,137 --> 00:34:16,599 Ongelofelijk. -Ik heb een kroon op. Onzichtbaar. 520 00:34:17,684 --> 00:34:21,313 Dus je was 16 en dacht: dat kan gewoon. -Ja. Ik kan drag doen. 521 00:34:21,938 --> 00:34:25,108 Ik vertelde mensen dat ik dat deed, zoals m'n vrienden. 522 00:34:25,191 --> 00:34:27,777 En die vroegen of ik in drag naar het gala ging. 523 00:34:27,861 --> 00:34:30,530 En ik dacht: -Jij dacht: kan dat? 524 00:34:30,614 --> 00:34:33,115 kan ik in drag naar 't gala? Weet je? Jazeker. 525 00:34:34,701 --> 00:34:36,327 Ik ging alleen. 526 00:34:36,411 --> 00:34:39,914 De assistent-directeur zei: 'Wie is dat? Ik ken die scholier niet.' 527 00:34:40,707 --> 00:34:44,294 En Mr Lynn zei: 'Dat is Reggie. Hij zou in drag komen. Kom maar, Reggie. 528 00:34:44,376 --> 00:34:46,838 Als iemand je lastigvalt, kom je naar mij.' 529 00:34:46,922 --> 00:34:48,965 Gossie. -Die zag ik niet aankomen… 530 00:34:49,048 --> 00:34:51,468 …en ik dacht: ik kan dit. 531 00:34:53,385 --> 00:34:59,017 Het stomme is dat je je zorgen maakt als je kind anders is. 532 00:34:59,100 --> 00:35:02,687 Maar als je kind anders is en niet… 533 00:35:02,771 --> 00:35:06,107 …kan zijn wie hij hoort te zijn… -Precies. 534 00:35:06,191 --> 00:35:09,069 Zeker weten. Dat is nog erger. -…is dat erger. 535 00:35:09,152 --> 00:35:15,283 En dan realiseer je je ineens dat je met heel je wezen hoopt… 536 00:35:15,367 --> 00:35:18,161 …dat je kind kan zijn wie hij hoort te zijn. 537 00:35:18,245 --> 00:35:20,705 En dat is bij jou gebeurt. -Absoluut. 538 00:35:20,789 --> 00:35:23,708 Ja. Dankzij drag kwam ik in mijn kracht te staan. 539 00:35:23,792 --> 00:35:27,212 Ik kreeg zelfvertrouwen wanneer ik niet in drag was. 540 00:35:27,295 --> 00:35:30,507 En ik had het gewoon niet gered zonder Symone. 541 00:35:30,590 --> 00:35:32,551 Mezelf. Dat durf ik nu te zeggen. 542 00:35:32,634 --> 00:35:35,345 Zonder mezelf. Ze… Dat heeft mijn leven gered. 543 00:35:37,138 --> 00:35:39,933 Oké, diva's. Tijd voor ons gala. 544 00:35:40,016 --> 00:35:41,685 Is het zover? 545 00:35:41,768 --> 00:35:43,603 We zetten haar aan het werk. 546 00:35:43,687 --> 00:35:48,984 De trots van Arkansas, Symone. 547 00:36:43,872 --> 00:36:47,125 Wat een gave reis. 548 00:36:47,208 --> 00:36:50,086 Vooral rond deze tijd van het jaar. Zo mooi. 549 00:36:50,587 --> 00:36:54,758 Wat een nostalgie. Ik heb ervan genoten om daar weer te zijn. 550 00:36:54,841 --> 00:36:57,969 Die plek betekent veel voor onze familie. -Zeg dat. 551 00:36:58,053 --> 00:37:03,058 En lief dat je me wilde rondrijden, schat. -Lief dat je me daarin vertrouwde. 552 00:37:03,141 --> 00:37:06,019 Ik was trouwens nooit bij jou in de auto gestapt. 553 00:37:07,520 --> 00:37:09,189 Ik heb genoten. 554 00:37:09,272 --> 00:37:15,737 En de verhalen van al die fantastische vrouwen waren zo aangrijpend. 555 00:37:16,238 --> 00:37:18,907 Zij hebben allemaal iets achtergelaten. 556 00:37:18,990 --> 00:37:24,287 Een fysieke plek, misschien een psychologische plek. 557 00:37:24,371 --> 00:37:29,334 Zij sprongen van het comfortabele en bekende… 558 00:37:29,417 --> 00:37:32,337 …naar het onbekende en zelfs gevaarlijke. 559 00:37:32,837 --> 00:37:36,007 Ze hebben allemaal een sprong in het duister gemaakt. 560 00:37:36,091 --> 00:37:38,552 Niet alleen voor zichzelf. -Nee. 561 00:37:38,635 --> 00:37:40,762 Ook voor hun kinderen… 562 00:37:40,845 --> 00:37:44,891 …en voor de mensen om hen heen, op een manier die ontzettend moedig is… 563 00:37:44,975 --> 00:37:48,019 …en onmiskenbaar inspirerend. 564 00:38:41,114 --> 00:38:43,116 Vertaling: Nikki van Leeuwen