1
00:00:06,006 --> 00:00:07,916
NETFLIX — ORYGINALNY SERIAL DOKUMENTALNY

2
00:00:10,802 --> 00:00:12,762
Absolutnie nienawidzę pieniędzy.

3
00:00:12,846 --> 00:00:18,226
Mam jednak pewien problem,
choć nie jest to mój jedyny problem.

4
00:00:18,309 --> 00:00:20,399
Otóż uwielbiam rzeczy.

5
00:00:20,478 --> 00:00:23,728
Nienawidzę pieniędzy,
ale uwielbiam przedmioty.

6
00:00:23,815 --> 00:00:29,485
Nienawidzę pieniędzy,
ale uwielbiam meble, samochody i ubrania.

7
00:00:29,571 --> 00:00:32,281
Można nienawidzić pieniędzy i rzeczy,

8
00:00:32,365 --> 00:00:34,695
wtedy jesteś jak Dalajlama.

9
00:00:50,133 --> 00:00:53,393
WŁAŚCICIEL MOŻE COFNĄĆ
ZEZWOLENIE NA WEJŚCIE NA POSESJĘ

10
00:01:13,323 --> 00:01:15,333
- Hej, Fran.
- Co tam?

11
00:01:15,408 --> 00:01:17,238
Jesteśmy na was gotowi.

12
00:01:28,046 --> 00:01:32,586
Jaką radę dałaby pani teraz
przyjeżdżającej do Nowego Jorku 20-latce?

13
00:01:32,675 --> 00:01:33,675
Weź pieniądze.

14
00:01:34,719 --> 00:01:35,719
Dobrze?

15
00:01:37,263 --> 00:01:39,223
Powiedziałabym: weź pieniądze.

16
00:01:39,307 --> 00:01:42,977
A rada za moich czasów?
Nie potrzebujesz dużo pieniędzy.

17
00:01:48,233 --> 00:01:49,233
Jesteśmy.

18
00:01:50,193 --> 00:01:51,113
- Dobrze.
- Cóż…

19
00:01:51,611 --> 00:01:55,821
Nie chcę tego wywlekać,
ale szklanki coraz bardziej się różnią.

20
00:01:55,907 --> 00:01:58,577
Piję tę kawę, będzie jej ubywało.

21
00:01:59,285 --> 00:02:00,495
Przyda się dubel.

22
00:02:03,039 --> 00:02:04,829
BUCHALTERIA

23
00:02:04,916 --> 00:02:09,836
To prawda, że kobiet w moim wieku
nie wychowywano z założeniem,

24
00:02:09,921 --> 00:02:12,131
że będą musiały myśleć o pieniądzach.

25
00:02:12,215 --> 00:02:16,545
Sądzę, że gdybym była chłopcem,

26
00:02:16,636 --> 00:02:22,726
nie miałabym
tak leniwego stosunku do pieniędzy.

27
00:02:22,809 --> 00:02:24,599
Nikt by mi na to nie pozwolił.

28
00:02:24,686 --> 00:02:28,356
Ojciec krzyczałby:
„Zwariowałeś? Nie rozumiesz tego?”.

29
00:02:28,439 --> 00:02:32,859
Ludzie często pytają,
czy rodzice chcieli, żebym pisała.

30
00:02:32,944 --> 00:02:35,704
Nie, ale też nie zniechęcali mnie.

31
00:02:35,780 --> 00:02:39,620
Wiecie, kim miałam zostać?
Żoną. Chcieli, żebym została żoną.

32
00:02:39,701 --> 00:02:42,411
Założyli, że będę żoną
i tego dla mnie chcieli.

33
00:02:42,495 --> 00:02:44,575
Nigdy nie mówili rzeczy,

34
00:02:44,664 --> 00:02:49,924
które miałyby zachęcić mnie
do bycia kimś innym niż żoną.

35
00:02:50,003 --> 00:02:52,463
Jak widać nie wyszło.

36
00:02:52,547 --> 00:02:55,337
Sądzę, że na swój sposób

37
00:02:55,425 --> 00:02:59,385
bycie dziewczynką w latach 50.
nie było czymś wspaniałym.

38
00:02:59,470 --> 00:03:01,390
Choć miało to swoje pozytywy,

39
00:03:01,472 --> 00:03:05,232
bo ludzie
raczej nie zwracali na ciebie uwagi.

40
00:03:05,310 --> 00:03:10,060
Bardzo dobrze pamiętam
moją najlepszą przyjaciółkę.

41
00:03:11,149 --> 00:03:15,149
Mieszkałyśmy blisko siebie
i do tej pory się przyjaźnimy.

42
00:03:15,236 --> 00:03:16,736
Byłyśmy u nich w domu,

43
00:03:16,821 --> 00:03:20,161
gdy zadzwonił jej tata z informacją,
że dostał podwyżkę.

44
00:03:20,241 --> 00:03:23,121
Wszyscy się cieszyli,
a ja nie znałam tego słowa.

45
00:03:23,203 --> 00:03:25,833
W domu spytałam mamy:
„Co to jest podwyżka?”.

46
00:03:25,914 --> 00:03:30,134
Ona powiedziała:
„To znaczy, że więcej zarabiasz”.

47
00:03:30,668 --> 00:03:34,668
Wtedy powiedziałam:
„Ten a ten dostał podwyżkę i zarabia…”.

48
00:03:35,465 --> 00:03:40,005
Pamiętam, że to było 300 dolarów,
czyli dużo więcej niż mój ojciec.

49
00:03:40,094 --> 00:03:42,184
To zrozumiałam po czasie.

50
00:03:43,681 --> 00:03:46,601
Spytałam: „Ile zarabia tatuś?”
i dostałam w twarz.

51
00:03:48,645 --> 00:03:49,515
Była wściekła.

52
00:03:49,604 --> 00:03:52,114
„Nigdy nie rozmawiaj o pieniądzach.

53
00:03:52,190 --> 00:03:57,610
To bardzo niegrzeczne.
Nigdy nikogo nie pytaj, ile zarabia”.

54
00:03:57,695 --> 00:04:01,445
Nigdy więcej nie rozmawiałam o pieniądzach
i teraz ich nie mam.

55
00:04:01,532 --> 00:04:04,742
Byłam kiedyś u księgowego.

56
00:04:04,827 --> 00:04:07,117
W końcu spojrzał na mnie i rzucił:

57
00:04:07,914 --> 00:04:11,834
„Coś ci wytłumaczę:
ze mną musisz rozmawiać o pieniądzach”.

58
00:04:12,460 --> 00:04:15,760
Ciągle powtarzałam:
„Nie wiem, czy powinnam ci to mówić”.

59
00:04:16,464 --> 00:04:18,424
Pytał: „Ile na tym zarobisz?”,

60
00:04:18,508 --> 00:04:21,678
a ja na to:
„Nie sądzę, że powinniśmy o tym mówić”.

61
00:04:22,303 --> 00:04:26,563
Teraz ludzie
bez przerwy mówią o pieniądzach.

62
00:04:26,641 --> 00:04:29,101
Ale powtarzam:

63
00:04:29,185 --> 00:04:31,555
jeśli wiem, ile ktoś zarabia

64
00:04:31,646 --> 00:04:35,776
albo ile kosztuje jego mieszkanie,
to znaczy, że sam mi to powiedział.

65
00:04:35,858 --> 00:04:41,448
Ja nigdy nie zapytam,
ale ludzie wiecznie mówią o pieniądzach,

66
00:04:41,531 --> 00:04:45,241
jakby to miał być
fascynujący temat do rozmowy.

67
00:04:45,326 --> 00:04:46,486
Tak nie jest.

68
00:04:48,955 --> 00:04:54,375
Widzisz, płacę 74% podatku.

69
00:04:54,877 --> 00:04:56,087
Patrz, ile zostanie.

70
00:04:58,047 --> 00:05:00,717
- To nielegalne.
- Fakt.

71
00:05:00,800 --> 00:05:03,720
Wsadzą mnie do więzienia,
ale mam to gdzieś.

72
00:05:03,803 --> 00:05:05,973
Przynajmniej przejdę na dietę.

73
00:05:06,055 --> 00:05:07,765
Pokażę wam, ile mi zostanie.

74
00:05:09,225 --> 00:05:12,975
Zatrzymam się na 74%.

75
00:05:14,230 --> 00:05:15,940
Nie ma co się wygłupiać,

76
00:05:16,607 --> 00:05:18,737
to nie trafia do biednych.

77
00:05:18,818 --> 00:05:21,568
To pójdzie na atom i inne…

78
00:05:21,654 --> 00:05:23,614
Prowokujesz teraz wiele osób.

79
00:05:23,698 --> 00:05:26,118
To moje pieniądze, mam to gdzieś.

80
00:05:26,200 --> 00:05:28,950
Gdy tu przyjechałam,
ojciec dał mi 200 dolarów.

81
00:05:29,037 --> 00:05:30,827
W życiu nie miałam więcej.

82
00:05:30,913 --> 00:05:33,623
Uznałam, że starczy mi na całe życie.

83
00:05:34,167 --> 00:05:36,127
No wiesz.

84
00:05:36,210 --> 00:05:38,130
Byłam taksówkarką.

85
00:05:38,212 --> 00:05:41,052
Woziłam ludzi.

86
00:05:41,841 --> 00:05:44,261
Byłam też sprzątaczką i sprzedawczynią.

87
00:05:44,844 --> 00:05:47,434
Sprzedawałam paski na ulicy.

88
00:05:47,513 --> 00:05:48,513
Czytywałam wtedy…

89
00:05:49,474 --> 00:05:53,694
The Village Voice.
Pracowałam nawet sześć dni w tygodniu.

90
00:05:53,770 --> 00:05:57,980
Ale nigdy w środy,
bo wtedy wychodziło The Village Voice.

91
00:05:58,483 --> 00:06:02,283
Szłam na Sheridan Square,
kupowałam The Village Voice i…

92
00:06:02,362 --> 00:06:04,912
Tam i w każdej innej gazecie

93
00:06:04,989 --> 00:06:07,239
znajdowały się ogłoszenia z pracą.

94
00:06:07,325 --> 00:06:08,575
Zawsze myślałam…

95
00:06:09,243 --> 00:06:11,083
Nienawidziłam każdej pracy.

96
00:06:11,162 --> 00:06:15,752
Dlatego myślałam, że znajdę coś,
czego będę nienawidziła trochę mniej.

97
00:06:16,793 --> 00:06:20,383
W końcu zrozumiałam,
że ja po prostu nie lubię pracować.

98
00:06:20,463 --> 00:06:25,433
To kiepska robota
i każdy by się ze mną zgodził,

99
00:06:25,510 --> 00:06:28,100
ale ja nie lubię pracować w ogóle.

100
00:06:28,179 --> 00:06:32,639
Lubię leżeć na kanapie i czytać,
a tym nie da się zajmować zawodowo.

101
00:06:32,725 --> 00:06:35,015
Nikt ci za to nie zapłaci.

102
00:06:35,103 --> 00:06:38,023
Gdyby za to płacili,
tak wyglądałby mój dom.

103
00:06:39,649 --> 00:06:44,199
Poza tym unikałam pracy,
do której zatrudniali się moi znajomi,

104
00:06:44,278 --> 00:06:45,858
czyli kelnerowania.

105
00:06:45,947 --> 00:06:49,527
Wszystkie dziewczyny,
które potrzebowały pracy,

106
00:06:49,617 --> 00:06:51,787
zostawały kelnerkami.

107
00:06:52,620 --> 00:06:54,410
Sto procent z nich.

108
00:06:54,497 --> 00:06:58,457
Znajomi mówili:
„Czemu wolisz sprzątać mieszkania?

109
00:06:59,168 --> 00:07:03,758
Możesz pracować ze mną, lepiej płacą,

110
00:07:03,840 --> 00:07:07,760
a robota nie jest tak ciężka”.

111
00:07:07,844 --> 00:07:10,604
No cóż…

112
00:07:11,139 --> 00:07:13,889
Ujmę to w ten sposób:

113
00:07:13,975 --> 00:07:18,265
kelnerki zatrudniali faceci,
bo to oni zarządzali restauracjami.

114
00:07:18,354 --> 00:07:22,864
Żeby dostać zmianę jako kelnerka,
trzeba było się przespać z kierownikiem.

115
00:07:22,942 --> 00:07:26,572
I o to w tym chodzi.
Nie o romans, nie o randki.

116
00:07:26,654 --> 00:07:29,914
Nie chodzi o flirt czy też jego brak.

117
00:07:29,991 --> 00:07:34,621
Rzecz w tym,
że młodej Fran chodziło tylko o pracę.

118
00:07:34,704 --> 00:07:37,374
A tak właśnie dostawało się pracę.

119
00:07:37,457 --> 00:07:41,997
Kierownik jednej z restauracji był gejem
i wszyscy chcieli tam wtedy pracować.

120
00:07:42,086 --> 00:07:44,586
Gość był gejem, wszyscy tam szli…

121
00:07:46,132 --> 00:07:50,602
A on zatrudniał tylko facetów,
więc to oni musieli z nim sypiać.

122
00:07:51,429 --> 00:07:54,889
Wszystkim się wydaje,
że Nowy Jork kiedyś był tani.

123
00:07:54,974 --> 00:07:58,394
To miasto zawsze było droższe od innych.

124
00:07:58,478 --> 00:07:59,598
Gdy mówię:

125
00:07:59,687 --> 00:08:03,067
„W 1970 mieszkałam na West Fourth Street.

126
00:08:03,149 --> 00:08:05,609
Płaciłam 121,78 dolarów czynszu”.

127
00:08:05,693 --> 00:08:07,783
Ludzie krzyczą: „Niewiarygodne!”.

128
00:08:08,362 --> 00:08:12,912
To było dużo pieniędzy!
Większość znajomych wolała East Village.

129
00:08:12,992 --> 00:08:16,792
Mówili mi wtedy:
„Zwariowałaś, tyle kasy za pokój?

130
00:08:16,871 --> 00:08:21,461
W mojej okolicy
miałabyś za to cztery pokoje”.

131
00:08:21,542 --> 00:08:24,052
Odpowiadałam: „Ale za to mnie nie gwałcą”.

132
00:08:24,754 --> 00:08:28,304
Zawsze sądziłam, że warto było dopłacić.

133
00:08:28,382 --> 00:08:30,802
- Opłacało się.
- Prawda?

134
00:08:30,885 --> 00:08:33,675
Nie jestem rozrzutna,
ale czasem warto dopłacić.

135
00:08:33,763 --> 00:08:37,773
Okropne mieszkanie, niewarte swojej ceny.

136
00:08:37,850 --> 00:08:39,850
Drogo, ale za to bezpieczniej.

137
00:08:39,936 --> 00:08:44,936
Gdy dostałam pierwszy duży czek,
nie miałam jeszcze konta w banku.

138
00:08:45,024 --> 00:08:49,364
Dostałam czek na 100 000 dolarów
i nie wiedziałam, co z nim zrobić.

139
00:08:50,029 --> 00:08:52,109
Wiecie, co wtedy robiłam z czekami?

140
00:08:52,198 --> 00:08:57,408
Dostawałam czek na 100 dolarów,

141
00:08:57,954 --> 00:09:00,254
po czym szłam do sklepu

142
00:09:01,165 --> 00:09:02,875
i mówiłam sprzedawcy:

143
00:09:02,959 --> 00:09:07,169
„Możesz dać mi kanapkę z wołowiną
i resztę kwoty w gotówce?”.

144
00:09:07,255 --> 00:09:08,375
Tak też robił.

145
00:09:08,464 --> 00:09:11,934
Wyobrażałem sobie, że przyjdę do sklepu,

146
00:09:12,009 --> 00:09:14,639
po czym poproszę o kanapkę i gotówkę.

147
00:09:15,346 --> 00:09:19,136
Muszę przyznać, że bałam się tego czeku.

148
00:09:19,892 --> 00:09:22,772
Nie wiedziałam, ile to jest,

149
00:09:22,853 --> 00:09:26,113
choć czułam, że to jakaś ogromna kwota.

150
00:09:26,190 --> 00:09:29,940
Gdy zaczęłam zarabiać,
pieniądze mnie przerażały.

151
00:09:30,570 --> 00:09:32,490
Naprawdę się bałam.

152
00:09:32,572 --> 00:09:36,952
Wydawało mi się,
że to coś niesamowitego, ale też…

153
00:09:37,034 --> 00:09:41,004
Nie przypominam sobie okresu,
w którym by mnie ekscytowały.

154
00:09:41,497 --> 00:09:43,117
Nigdy tak nie myślałam…

155
00:09:43,207 --> 00:09:46,167
Nigdy. Pieniądze tak na mnie nie działają.

156
00:09:46,252 --> 00:09:49,092
Żeby zarobić mnóstwo pieniędzy,
trzeba je kochać.

157
00:09:49,922 --> 00:09:53,222
Trzeba je naprawdę kochać.

158
00:09:53,301 --> 00:09:56,601
Zawsze mówię,
że ludzie dzielą się na dwie kategorie:

159
00:09:56,679 --> 00:09:59,469
tych, którzy sądzą,
że można mieć dość pieniędzy

160
00:09:59,557 --> 00:10:00,927
i tych, którzy je mają.

161
00:10:02,143 --> 00:10:03,393
Po prostu.

162
00:10:03,477 --> 00:10:06,557
Ja sądzę,
że można mieć ich wystarczająco dużo.

163
00:10:06,647 --> 00:10:08,857
W życiu miewałam wystarczająco dużo.

164
00:10:08,941 --> 00:10:12,571
Wystarczająco dużo,
czyli było mnie stać na to, co posiadałam.

165
00:10:13,362 --> 00:10:14,822
Starałam się o hipotekę,

166
00:10:14,905 --> 00:10:19,075
więc rozmawiałam
z kobietą z Merrill Lynch,

167
00:10:19,160 --> 00:10:21,830
która przeglądała moje papiery.

168
00:10:21,912 --> 00:10:26,752
Powiedziała: „Mogę o coś spytać?”,
na co ja mówię: „Czy możesz o coś spytać?

169
00:10:26,834 --> 00:10:29,674
Od pięciu minut analizujesz moje podatki.

170
00:10:29,754 --> 00:10:32,514
To jak przeglądać
czyjąś szufladę z bielizną.

171
00:10:32,590 --> 00:10:34,840
Wiesz o mnie więcej niż ja sama.

172
00:10:34,925 --> 00:10:36,715
Tak, możesz o coś spytać”.

173
00:10:36,802 --> 00:10:38,892
Spytała o nieregularne przychody.

174
00:10:39,805 --> 00:10:42,975
Powiedziałam, że jestem pisarką,
co ją rozczarowało.

175
00:10:45,478 --> 00:10:47,398
Dlatego pisarze nie mają hipotek.

176
00:11:07,124 --> 00:11:10,714
W Nowym Jorku
są mieszkania warte 20 milionów dolarów.

177
00:11:10,795 --> 00:11:15,215
Nie zawsze tak było,
bo jak mieszkanie może być tyle warte?

178
00:11:15,800 --> 00:11:17,090
Co to w ogóle znaczy?

179
00:11:17,802 --> 00:11:20,472
Jak to mieszkanie za 20 milionów?

180
00:11:20,554 --> 00:11:22,224
To absurdalna kwota!

181
00:11:22,306 --> 00:11:25,016
To durne kwoty,
do których się przyzwyczajamy.

182
00:11:25,101 --> 00:11:28,271
Szukałam mieszkania przez rok

183
00:11:28,354 --> 00:11:33,484
i w tym czasie ceny rosły co godzinę.

184
00:11:33,567 --> 00:11:35,107
Te ceny były durne.

185
00:11:35,194 --> 00:11:37,824
Najpierw oglądałam mieszkanie
w poniedziałek.

186
00:11:38,406 --> 00:11:41,946
Potem wracałam we środę,
a cena rosła o 50 000 dolarów.

187
00:11:42,034 --> 00:11:45,664
„Byłam tu w poniedziałek,
skąd dodatkowe 50 000?

188
00:11:45,746 --> 00:11:48,286
Tak wygląda rynek, lepiej kup już teraz.

189
00:11:48,874 --> 00:11:51,544
- Ale mi się nie podoba.
- To nic nie znaczy”.

190
00:11:51,627 --> 00:11:57,217
Po paru mieszkaniach
agent nieruchomości w końcu pyta:

191
00:11:57,299 --> 00:12:01,599
„Po co pani tak duże mieszkanie?
Urządza pani dużo przyjęć?”.

192
00:12:01,679 --> 00:12:04,889
Zawsze myślą,
że organizujesz mnóstwo przyjęć.

193
00:12:05,433 --> 00:12:06,733
Mówiłam: „Nie.

194
00:12:06,809 --> 00:12:09,479
Nikt nie organizuje ich mniej niż ja.

195
00:12:10,646 --> 00:12:13,936
Ajatollah Chamenei urządza więcej imprez.

196
00:12:14,024 --> 00:12:18,204
To nie tak, że wyprawiam mało przyjęć.
Ja nie organizuję ich w ogóle.

197
00:12:18,279 --> 00:12:23,279
- To po co pani tyle miejsca?
- Mam 10 000 książek”.

198
00:12:24,493 --> 00:12:27,163
Po którymś mieszkaniu…

199
00:12:28,038 --> 00:12:31,078
gdy znowu powtarzam, że jest za drogie,

200
00:12:31,625 --> 00:12:36,205
agent mówi coś, co już wiedziałam:
„Nie stać pani na mieszkanie na książki”.

201
00:12:36,839 --> 00:12:38,919
Ja to wiedziałam od razu, on nie.

202
00:12:39,008 --> 00:12:41,428
Chwilę mu zeszło, ale ja już wiedziałam.

203
00:12:41,510 --> 00:12:45,600
Po obejrzeniu jakichś 100 mieszkań,

204
00:12:46,223 --> 00:12:49,193
uznałam, że czas ukrócić cierpienie.

205
00:12:49,769 --> 00:12:50,899
„Chcę mieszkanie”.

206
00:12:50,978 --> 00:12:55,068
Dlatego kupiłam to,
które było jakieś trzy razy za drogie.

207
00:12:55,149 --> 00:12:56,859
Chciałabym wygrać na loterii.

208
00:12:57,318 --> 00:12:59,608
Ja muszę wygrać na loterii.

209
00:13:00,488 --> 00:13:04,658
Teraz to nie jest kwestia chęci,

210
00:13:04,742 --> 00:13:08,082
jesteśmy na etapie prawdziwej potrzeby.

211
00:13:08,162 --> 00:13:10,832
Kupujesz losy w tych kioskach?

212
00:13:11,874 --> 00:13:14,594
Co tydzień gram na loterii.

213
00:13:14,668 --> 00:13:17,088
Kilka lat temu

214
00:13:17,755 --> 00:13:19,755
wygrałam 1200 dolarów.

215
00:13:20,299 --> 00:13:21,379
- Rany.
- Prawda?

216
00:13:21,467 --> 00:13:25,717
Przy wygranej powyżej 600 dolarów
musisz iść do ich biura,

217
00:13:25,846 --> 00:13:31,436
które wtedy stało obok innego kasyna,
czyli giełdy nowojorskiej.

218
00:13:32,770 --> 00:13:35,690
Weszłam do biura loterii

219
00:13:35,773 --> 00:13:39,653
i stałam w kolejce z innymi zwycięzcami.

220
00:13:39,735 --> 00:13:42,145
Gość przede mną podszedł do lady,

221
00:13:42,238 --> 00:13:46,118
pokazał swój los

222
00:13:46,200 --> 00:13:49,080
a kobieta za biurkiem powiedziała mu:

223
00:13:49,161 --> 00:13:53,331
„Czek wyślemy za jakieś dwa tygodnie”.

224
00:13:53,415 --> 00:13:55,665
On powiedział, że nie chce czekać.

225
00:13:56,669 --> 00:13:59,379
Ona na to:
„Czek przyjdzie za dwa tygodnie”.

226
00:13:59,463 --> 00:14:02,803
Na to on znowu:
„Nie chcę czekać, dajcie mi pieniądze”.

227
00:14:02,883 --> 00:14:07,143
Ona mówi, że to niemożliwe,
że będzie musiał poczekać dwa tygodnie.

228
00:14:07,221 --> 00:14:10,811
Na co on znowu:
„Nie rozumie pani, ja tego potrzebuję”.

229
00:14:10,891 --> 00:14:14,271
Ona powiedziała:
„To pan nie rozumie. To niemożliwe”.

230
00:14:14,353 --> 00:14:18,153
On powiedział:
„Tymi pieniędzmi miałem opłacić czynsz.

231
00:14:19,316 --> 00:14:20,436
Co mam zrobić?”.

232
00:14:20,943 --> 00:14:25,363
Powiedziała mu: „To, co by pan zrobił,
gdyby jakimś cudem nie wygrał”.

233
00:14:29,034 --> 00:14:31,704
- Teraz jestem jak on.
- No tak.

234
00:14:31,787 --> 00:14:33,907
- Muszę wygrać na loterii.
- Jasne.

235
00:14:33,998 --> 00:14:37,588
Gdybym spytała samą siebie,
ile mogę wydać na mieszkanie,

236
00:14:37,668 --> 00:14:40,878
odpowiedź brzmiałaby:
„Jedną trzecią tego, co wydałam”.

237
00:14:40,963 --> 00:14:43,633
Ludzie pytali:
„Kiedy ceny zaczną spadać?”.

238
00:14:43,716 --> 00:14:47,756
Ja mówiłam:
„Poczekajcie, aż sfinalizuję transakcję”.

239
00:14:48,679 --> 00:14:53,429
Gdy tylko kupiłam mieszkanie,
ceny na rynku zaczęły spadać.

240
00:14:53,517 --> 00:14:56,727
Zwiastuję złe decyzje
na rynku nieruchomości.

241
00:14:58,689 --> 00:15:01,189
Kup drogo, sprzedaj tanio, Lebowitz.

242
00:15:02,067 --> 00:15:04,857
Tak że…

243
00:15:04,945 --> 00:15:09,025
Jestem jedyną osobą, którą znam,
która po takim czasie w Nowym Jorku

244
00:15:09,116 --> 00:15:12,406
nigdy nie podjęła dobrej decyzji
w kwestii nieruchomości.

245
00:15:13,454 --> 00:15:14,504
Ani razu.

246
00:15:14,580 --> 00:15:19,790
Pociesza mnie tylko to,

247
00:15:19,877 --> 00:15:23,087
że nie przyjechałam tu,
do pracy w nieruchomościach.

248
00:15:23,172 --> 00:15:25,342
Udowodniłam, że do tego nie dojdzie.

249
00:15:25,424 --> 00:15:28,724
W zeszłym roku
jakiś młody chłopak powiedział mi:

250
00:15:28,802 --> 00:15:32,222
„Przecież ludzie w pani wieku
dawno kupili mieszkania…”.

251
00:15:32,306 --> 00:15:34,516
Wszyscy poza mną.

252
00:15:34,600 --> 00:15:37,190
- Długo mieszkałaś na 57.
- Długo.

253
00:15:37,269 --> 00:15:40,769
Dość długo miałam to mieszkanie.

254
00:15:40,856 --> 00:15:42,436
- To było…
- Ten budynek…

255
00:15:42,524 --> 00:15:44,994
The Osborne. Mieszkałam tam 26 lat.

256
00:15:45,069 --> 00:15:50,119
Gdy miałam jakieś 21 lat
poszłam tam na imprezę.

257
00:15:51,200 --> 00:15:54,330
Nigdy wcześniej
nie słyszałam o tym budynku.

258
00:15:54,411 --> 00:15:56,041
Mieszkanie mnie zauroczyło.

259
00:15:56,121 --> 00:16:01,381
Mieszkanie, w którym odbywała się impreza,
było jednym z kilku, które tak wyglądały.

260
00:16:01,460 --> 00:16:04,710
Moje było całkiem inne, ale tamto…

261
00:16:04,797 --> 00:16:07,257
było spektakularne.

262
00:16:07,841 --> 00:16:11,511
Piękny, dziewiętnastowieczny budynek.
Najstarszy w Nowym Jorku.

263
00:16:11,595 --> 00:16:15,515
Chciałam mieszkać w takim miejscu.

264
00:16:15,599 --> 00:16:18,269
Życie tam było koszmarem,
wiecznie problemy.

265
00:16:18,352 --> 00:16:20,732
Budynek rozpadał się ze starości.

266
00:16:20,813 --> 00:16:24,903
Wieczna budowa i problem za problemem.

267
00:16:24,984 --> 00:16:29,364
Nie wyprowadziłam się, bo czułam,
że nigdy nie będę miała tak ładnego domu.

268
00:16:29,863 --> 00:16:32,953
Pewnego dnia powiedziałam sobie:

269
00:16:33,033 --> 00:16:36,453
„Fran, jesteś jak kobieta,

270
00:16:36,537 --> 00:16:38,867
którą bije mąż.

271
00:16:38,956 --> 00:16:44,126
Koleżanki mówią, że powinnaś go zostawić,
a ty odpowiadasz, że jest przystojny.

272
00:16:44,211 --> 00:16:47,551
One ci mówią, że cię bije,
a ty im, że jest przystojny”.

273
00:16:47,631 --> 00:16:50,301
Zrozumiałam, że to ja i moje mieszkanie.

274
00:16:50,384 --> 00:16:55,434
Powtarzałam, jaki jest ładny,
aż w końcu zrozumiałam, że czas odejść.

275
00:16:55,931 --> 00:16:58,141
W końcu coś do mnie dotarło.

276
00:16:58,225 --> 00:17:04,815
Moja żądza mieszkań,
mebli i przedmiotów jest tak wielka,

277
00:17:04,898 --> 00:17:10,988
że choć czuję niepokój
związany z daną decyzją,

278
00:17:12,031 --> 00:17:16,041
to niepokój jest mniejszy
niż radość z posiadania cudnego domu.

279
00:17:18,787 --> 00:17:22,997
Nigdy nie czułam się bardziej amerykańsko.

280
00:17:23,542 --> 00:17:25,752
Dołączyłam do innych Amerykanów:

281
00:17:25,836 --> 00:17:30,716
zupełnie bez powodu
popadłam w ogromne długi.

282
00:17:30,799 --> 00:17:34,639
Nie mogę powiedzieć:
„Co poradzę? Miałam chorą córkę”.

283
00:17:34,720 --> 00:17:37,720
To każdy zrozumie. Ale tamto?

284
00:17:37,806 --> 00:17:41,516
„Dlaczego niby mam nie mieć
tysiącmetrowego mieszkania?

285
00:17:41,602 --> 00:17:43,102
Mam już dość braku”.

286
00:17:43,187 --> 00:17:44,687
Do tego się to sprowadza.

287
00:17:54,323 --> 00:17:55,993
Jakbyś była w innym świecie.

288
00:17:56,867 --> 00:17:57,867
Tak jest.

289
00:18:01,371 --> 00:18:03,581
Co czyni porządnego nowojorczyka?

290
00:18:04,083 --> 00:18:08,173
Musi przeciwstawiać się rzeczom
promowanym przez ludzi,

291
00:18:08,253 --> 00:18:10,463
którzy rządzą Nowym Jorkiem.

292
00:18:10,547 --> 00:18:13,087
Musisz zrozumieć, czemu je promują.

293
00:18:13,175 --> 00:18:17,345
Zawsze mówią, że robią to,
bo chcą przyciągnąć do miasta pieniądze.

294
00:18:17,429 --> 00:18:21,599
I do kogo w mieście
przychodzą te pieniądze?

295
00:18:21,683 --> 00:18:24,523
Nie do mnie i nie do ciebie.

296
00:18:24,603 --> 00:18:26,653
Bo nie posiadamy tych rzeczy.

297
00:18:27,231 --> 00:18:31,321
Bodaj w latach 80.
chcieli wyburzyć Lever House.

298
00:18:31,401 --> 00:18:34,031
Byłam w restauracji z Jerrym Robbinsem,

299
00:18:34,113 --> 00:18:38,953
gdy podszedł do nas facet,
prosząc o podpisanie petycji.

300
00:18:39,034 --> 00:18:42,374
„Podpiszecie petycję,
żeby nie wyburzali Lever House?”.

301
00:18:42,454 --> 00:18:45,464
Ja podpisałam, Jerry też,
po czym facet wyszedł.

302
00:18:45,541 --> 00:18:47,131
Wtedy Jerry powiedział:

303
00:18:47,209 --> 00:18:50,299
„Chyba podpisałem też petycję,
żeby go nie budowali”.

304
00:18:51,296 --> 00:18:53,626
Dla mnie to jest historia Nowego Jorku.

305
00:19:08,230 --> 00:19:11,730
Jestem przekonana,
że gdy po wojnie budowali Lever House,

306
00:19:11,817 --> 00:19:15,947
na Park Avenue było mnóstwo domów,
które trzeba było wyburzyć.

307
00:19:32,379 --> 00:19:34,589
Dworzec Grand Central jest wspaniały.

308
00:19:34,673 --> 00:19:38,763
Jest tak piękny,
bo wybudowała go jedna osoba.

309
00:19:39,428 --> 00:19:43,268
Na szczęście ta osoba wiedziała,
jak zaprojektować taki budynek.

310
00:19:43,348 --> 00:19:45,478
W dzisiejszych czasach

311
00:19:45,559 --> 00:19:48,939
tak wielkiego budynku
nie budowałby jeden człowiek.

312
00:19:49,021 --> 00:19:50,521
Nie byłoby tej spójności.

313
00:19:50,606 --> 00:19:53,106
Zrobił to za swoje pieniądze.

314
00:19:58,322 --> 00:20:02,202
Detale i uroda sprawiają,
że Chrysler Building jest niesamowity.

315
00:20:02,284 --> 00:20:05,164
Teraz jest chyba na sprzedaż.

316
00:20:05,746 --> 00:20:07,246
Nie żebym miała go kupić.

317
00:20:07,998 --> 00:20:10,878
Dla mnie to idealny dom dla jednej osoby.

318
00:20:17,716 --> 00:20:19,376
Tu wymyślono drapacze chmur.

319
00:20:19,885 --> 00:20:24,095
Świat był pod wielkim wrażeniem
naszych drapaczy chmur.

320
00:20:24,181 --> 00:20:25,521
Empire State Building.

321
00:20:25,599 --> 00:20:28,479
Wszyscy uwielbiali Empire State Building.

322
00:20:29,061 --> 00:20:31,861
Niektórzy nam go zazdrościli.

323
00:20:32,898 --> 00:20:35,858
W niektórych częściach świata,

324
00:20:35,943 --> 00:20:38,453
na przykład w Zatoce Perskiej,

325
00:20:38,528 --> 00:20:42,738
wybudowali te okropne, wysokie budynki

326
00:20:42,824 --> 00:20:44,914
na samym środku pustyni.

327
00:20:44,993 --> 00:20:48,083
A potem my odgapiliśmy je od nich!

328
00:20:48,914 --> 00:20:51,544
Teraz 57. wygląda jak…

329
00:20:52,042 --> 00:20:56,382
Nie jak Zatoka Perska,
ale budynki są podobne.

330
00:20:56,463 --> 00:20:59,933
Nie widzę żadnego głębokiego powodu,

331
00:21:00,008 --> 00:21:03,388
żeby wysoki budynek nie mógł być ładny.

332
00:21:03,470 --> 00:21:06,930
Nowy Jork nigdy nie był przesadnie piękny,

333
00:21:07,015 --> 00:21:10,185
nigdy nie był jak Paryż albo Florencja.

334
00:21:10,269 --> 00:21:16,649
Teraz stał się miastem…

335
00:21:17,150 --> 00:21:20,320
Wtedy przynajmniej był oryginalny.

336
00:21:20,404 --> 00:21:25,414
Teraz 57. ulica
wygląda jak kraj z Zatoki Perskiej,

337
00:21:25,492 --> 00:21:27,452
który jest namacalnym miejscem.

338
00:21:27,536 --> 00:21:28,576
To 57. ulica.

339
00:21:35,419 --> 00:21:38,379
Przypomina mi ubrania Ralpha Laurena.

340
00:21:38,964 --> 00:21:44,684
Na samym początku
po prostu kopiował Brooks Brothers.

341
00:21:45,846 --> 00:21:49,096
Konkretny typ człowieka
kupował ubrania Brooks Brothers.

342
00:21:49,182 --> 00:21:50,812
Mówimy tu WASP-ach.

343
00:21:50,892 --> 00:21:53,402
O WASP-ach i o Fran.

344
00:21:53,478 --> 00:21:56,398
Gdy Ralph Lauren zaczął szyć ubrania,

345
00:21:56,481 --> 00:22:00,491
skopiował ich styl,
ale troszeczkę go odmienił.

346
00:22:00,569 --> 00:22:03,409
Zanim Brooks Brothers
zepsuli swój dział koszul

347
00:22:03,488 --> 00:22:06,828
ich koszule nie pasowały na nikogo.

348
00:22:07,576 --> 00:22:10,076
Na nikogo, nie tylko na mnie.

349
00:22:10,162 --> 00:22:12,712
Ci ludzie nie chcieli dopasowanych ubrań.

350
00:22:12,789 --> 00:22:15,129
Dopasowane ubrania były dla innych.

351
00:22:15,208 --> 00:22:16,838
W dopasowanych ubraniach…

352
00:22:19,046 --> 00:22:21,006
była jakaś ambicja.

353
00:22:21,089 --> 00:22:26,139
Ralph Lauren nie był jednym z nich,
nie wiedział, że ubrania nie mają pasować.

354
00:22:26,219 --> 00:22:32,599
To znaczy, że jego ubrania
przypominały ubrania nie dla WASP-ów.

355
00:22:33,518 --> 00:22:37,608
To zadziwiające,
ale po jakimś czasie WASP-y,

356
00:22:37,689 --> 00:22:40,479
które ubierały się w Brooks Brothers,

357
00:22:40,567 --> 00:22:42,147
poszły do Ralpha Laurena.

358
00:22:42,819 --> 00:22:46,279
Ludzie, których kopiował,

359
00:22:46,365 --> 00:22:49,235
kupowali jego ubrania,
wiedząc, że to nie to samo.

360
00:22:49,326 --> 00:22:53,706
Nie wiem, czemu to robili,
nie należałam do jednych ani drugich.

361
00:22:53,789 --> 00:22:55,789
Byłam tym zadziwiona.

362
00:22:55,874 --> 00:22:58,794
To dokładnie ta sama sytuacja

363
00:22:58,877 --> 00:23:03,837
jak dubajskie kopie drapaczy chmur,
które teraz kopiujemy z powrotem.

364
00:23:10,764 --> 00:23:12,394
Urodziłam się w 1950.

365
00:23:12,474 --> 00:23:15,314
Pod koniec roku,
więc jestem młodsza niż myślisz.

366
00:23:15,852 --> 00:23:20,232
Zawsze uważałam,
że mam fart, zwłaszcza jako pisarka.

367
00:23:20,315 --> 00:23:22,855
Lata 50. na pewno miały złe strony.

368
00:23:22,943 --> 00:23:25,493
Lata 60. zresztą też,

369
00:23:25,570 --> 00:23:29,740
ale dzięki temu miałam wgląd

370
00:23:29,825 --> 00:23:32,325
w całą drugą połowę XX wieku.

371
00:23:32,411 --> 00:23:34,251
Uważam, że to fart.

372
00:23:34,329 --> 00:23:37,169
Już samo
czerpanie przyjemności z obserwacji.

373
00:23:37,707 --> 00:23:40,207
Mnie sprawiało to radość.

374
00:23:40,293 --> 00:23:44,463
Nie sądziłam,że pewne rzeczy się poprawią.

375
00:23:45,590 --> 00:23:47,970
Nigdy nie przeszło mi to przez myśl.

376
00:23:48,051 --> 00:23:50,551
W latach 70. pojawił się temat praw gejów.

377
00:23:50,637 --> 00:23:52,057
Wydawał się absurdalny.

378
00:23:52,139 --> 00:23:55,389
To było niedorzeczne,
a teraz młodzi ludzie mówią mi:

379
00:23:55,475 --> 00:23:57,635
„Działała pani na rzecz praw gejów”.

380
00:23:57,727 --> 00:24:00,607
Mówię im, że nie byłam aktywistką.

381
00:24:00,689 --> 00:24:03,649
Zacznijmy od tego,
że nigdy nie byłam aktywistką.

382
00:24:03,733 --> 00:24:06,533
Nie w klasycznym znaczeniu słowa.

383
00:24:06,611 --> 00:24:08,661
Nie jestem ofiarną osobą.

384
00:24:09,322 --> 00:24:11,322
Poza tym nie sądziłam, że się uda.

385
00:24:11,408 --> 00:24:14,868
Jak z Me Too.
W życiu bym sobie tego nie wyobraziła.

386
00:24:14,953 --> 00:24:16,083
Nigdy!

387
00:24:16,163 --> 00:24:20,583
Bycie kobietą wyglądało identycznie
od stworzenia Ewy aż do zeszłego roku.

388
00:24:22,210 --> 00:24:25,880
Wszystko było takie samo.

389
00:24:25,964 --> 00:24:30,394
Mógłbyś porozmawiać z każdą kobietą,
która nie jest…

390
00:24:31,052 --> 00:24:35,522
Wszystko się zmieniło,
nawet jeśli masz 18 lat.

391
00:24:35,599 --> 00:24:37,729
Jest inaczej, niż gdy miały 12 lat!

392
00:24:38,351 --> 00:24:40,811
„A jeśli napotkacie odpór?”

393
00:24:40,896 --> 00:24:41,936
Jak to „jeśli”?

394
00:24:43,231 --> 00:24:47,151
To jasne, że spotkamy się z odporem.

395
00:24:47,235 --> 00:24:50,405
„Nie sądzisz, że ta kobieta kłamie?”

396
00:24:50,489 --> 00:24:54,369
Moje podejście jest takie:
trzeba wierzyć wszystkim kobietom.

397
00:24:54,451 --> 00:24:55,701
Udowodnij, że kłamie.

398
00:24:56,620 --> 00:24:59,330
Niektórzy ludzie kłamią, to jasne.

399
00:24:59,414 --> 00:25:04,174
Ale musisz mi to udowodnić,
bo sama byłam młodą kobietą.

400
00:25:04,252 --> 00:25:08,672
Wie o tym każdy, kto był młodą dziewczyną.

401
00:25:08,757 --> 00:25:10,127
Już o tym wspominałam.

402
00:25:10,217 --> 00:25:12,927
Kelnerka nie mogła dostać zmiany.

403
00:25:13,011 --> 00:25:14,601
I o to właśnie chodzi.

404
00:25:14,679 --> 00:25:19,229
Dlatego wierzę tym kobietom.

405
00:25:19,309 --> 00:25:24,019
Znałam każdego z facetów,
których przyłapano na samym początku!

406
00:25:25,148 --> 00:25:26,648
Osobiście ich znałam.

407
00:25:26,733 --> 00:25:28,783
Słyszałam o nich miliony historii,

408
00:25:28,860 --> 00:25:31,740
ale nie te, na których ich przyłapano.

409
00:25:31,821 --> 00:25:36,951
Niektórych oskarża się o przemoc i gwałt.
Tych historii nie słyszałam.

410
00:25:37,035 --> 00:25:40,905
Tego typu historii
nie słyszy się tak często jak innych.

411
00:25:40,997 --> 00:25:45,667
Nawet durnie nie chwalą się czymś takim,

412
00:25:45,752 --> 00:25:49,172
bo wiedzą, że to przestępstwo.

413
00:25:49,256 --> 00:25:52,426
Jest różnica
między przestępstwem a branżą filmową.

414
00:25:53,009 --> 00:25:56,969
Można powiedzieć:
„W tej branży zawsze tak to wyglądało!”.

415
00:25:57,055 --> 00:26:01,135
Ja zawsze powtarzałam:
„Wcale nie musisz być gwiazdą kina”.

416
00:26:02,435 --> 00:26:05,725
Chcesz być gwiazdą
albo kelnerką w tej restauracji?

417
00:26:05,814 --> 00:26:06,864
Nie masz wyjścia.

418
00:26:06,940 --> 00:26:09,780
Na szczęście nie chciałam być gwiazdą.

419
00:26:10,777 --> 00:26:13,107
Wierzę w historie o tych facetach

420
00:26:13,196 --> 00:26:17,576
i historie o kobietach,
które robiły to, bo chciały być gwiazdami.

421
00:26:17,659 --> 00:26:21,959
To nie to samo co gwałt,
chociaż i tak jest to coś złego, dobrze?

422
00:26:22,038 --> 00:26:26,378
Branża filmowa to jedno,
ale jeśli ktoś ścieli łóżka w hotelu…

423
00:26:28,169 --> 00:26:29,839
za sześć dolarów za godzinę…

424
00:26:30,589 --> 00:26:33,169
a ktoś kto decyduje o jej życiu…

425
00:26:33,258 --> 00:26:36,218
Pamiętajmy, że ta osoba
jest tu raczej nielegalnie,

426
00:26:36,303 --> 00:26:39,353
a o jej życiu może decydować dozorca.

427
00:26:41,057 --> 00:26:42,767
To tu leży problem.

428
00:26:42,851 --> 00:26:46,481
Nie w tym,
kto jest gwiazdą i modelką, a kto nie.

429
00:26:47,230 --> 00:26:50,690
Tak nie wolno, to jasne.

430
00:26:50,775 --> 00:26:54,355
Gdybyśmy zaczęli od czegoś innego,
ludzie by nas zignorowali.

431
00:26:54,446 --> 00:26:57,276
Zwrócili uwagę, bo mówimy o gwiazdach.

432
00:26:57,365 --> 00:27:01,325
Nikt nie zwróci uwagi na osoby,
które ścielą łóżka w hotelach.

433
00:27:01,411 --> 00:27:04,411
W tej pozycji są miliony kobiet.

434
00:27:04,497 --> 00:27:07,037
Stały się zakładniczkami.

435
00:27:07,876 --> 00:27:09,876
Nie musisz być gwiazdą filmową…

436
00:27:11,171 --> 00:27:13,301
ale rzecz w tym, że musisz zarabiać.

437
00:27:25,060 --> 00:27:29,770
Lata 70. były bardzo niebezpieczne,
ale szczerze mówiąc,

438
00:27:30,398 --> 00:27:32,688
nic mi się nigdy nie stało.

439
00:27:33,401 --> 00:27:36,281
Raz ktoś okradł mnie na ulicy.

440
00:27:37,030 --> 00:27:40,580
Ktoś mnie okradł na Beekman Place.

441
00:27:40,659 --> 00:27:42,239
Bo gdzie indziej…

442
00:27:42,327 --> 00:27:44,697
Próbowałam go zniechęcić…

443
00:27:45,413 --> 00:27:48,083
Teraz dostrzegam, że to szaleństwo.

444
00:27:48,166 --> 00:27:50,586
Wyjątkowo miałam przy sobie dużą kwotę.

445
00:27:50,669 --> 00:27:54,509
Pożyczyłam na czynsz od dziewczyny,
która tam mieszkała.

446
00:27:54,589 --> 00:27:57,299
Nigdy nie nosiłam gotówki.
Dalej jej nie noszę.

447
00:27:57,967 --> 00:28:02,097
Poszłam do niej i dała mi pieniądze,
żebym mogła zapłacić za czynsz.

448
00:28:02,180 --> 00:28:05,930
Na zewnątrz podszedł do mnie chłopak
i powiedział: „Dawaj kasę”.

449
00:28:06,851 --> 00:28:10,021
Powiedziałam, że nic nie mam, a on znowu…

450
00:28:10,855 --> 00:28:14,645
Widziałam, że to ćpun, więc powiedziałam:

451
00:28:14,734 --> 00:28:17,994
„Mam przy sobie dużą kwotę”.
Czemu mu to powiedziałam?

452
00:28:18,071 --> 00:28:19,741
„Potrzebuję tych pieniędzy”.

453
00:28:20,532 --> 00:28:22,452
Na pewno pomyślał…

454
00:28:22,534 --> 00:28:27,334
Sądzę, że wybrał mnie,

455
00:28:27,414 --> 00:28:31,134
bo upatrzył sobie Beekman Place
i myślał, że tam mieszkam.

456
00:28:31,209 --> 00:28:32,539
Powiedziałam mu:

457
00:28:33,253 --> 00:28:37,473
„Weźmiesz sobie na działkę
i zostawisz mi resztę? Wiesz, muszę…”.

458
00:28:37,549 --> 00:28:38,839
Wtedy wyjął nóż.

459
00:28:39,551 --> 00:28:40,891
Oddałam mu pieniądze.

460
00:28:41,469 --> 00:28:42,799
Chciałaś rozmawiać.

461
00:28:42,887 --> 00:28:47,767
Chciałam zatrzymać ich jak najwięcej,
bo to nie były nawet moje pieniądze.

462
00:28:47,851 --> 00:28:51,401
Gdy wyjął nóż, przestałam dyskutować.
I to tyle.

463
00:28:54,023 --> 00:28:56,533
Napisy: Jędrzej Kogut