1
00:00:10,885 --> 00:00:14,305
Kendimizi Amerikalı olarak
görmemizin sebepleri,

2
00:00:16,099 --> 00:00:18,019
en çok gurur duyduğumuz şeyler

3
00:00:18,685 --> 00:00:24,185
ve özgür olduğumuzu farklı açılardan
düşünmemizi sağlayan şeyler

4
00:00:24,274 --> 00:00:26,364
14. Değişiklik'te yer alıyor.

5
00:00:28,570 --> 00:00:31,110
14. Değişiklik bir savaşta doğdu,

6
00:00:31,197 --> 00:00:36,077
ihtilaf ortamında şekillendi,
nefret ortamında onaylandı.

7
00:00:36,745 --> 00:00:37,905
Böyle bir miras bu.

8
00:00:38,705 --> 00:00:42,455
Hesaba katmadığımız şey
gerçek eşitliği tam anlamıyla

9
00:00:42,542 --> 00:00:44,502
benimsemeye hazır olmadığımız.

10
00:00:44,586 --> 00:00:47,626
NETFLIX ORİJİNAL BELGESEL DİZİSİ

11
00:00:59,184 --> 00:01:03,234
Her etki için
eşit ve zıt bir tepki vardır.

12
00:01:04,105 --> 00:01:08,935
Her devrim için de
eşit ve zıt bir karşı devrim vardır.

13
00:01:09,027 --> 00:01:10,107
BEYAZ ÜSTÜNLÜĞÜNE SON

14
00:01:10,195 --> 00:01:13,525
Çoğu insan
değişim karşısında çok zorlanır.

15
00:01:13,615 --> 00:01:16,275
Özellikle de bir şeyleri kaybediyorlarsa.

16
00:01:16,951 --> 00:01:19,541
İç Savaş'tan sonra çoğu Beyaz Güneyli

17
00:01:19,621 --> 00:01:23,881
savaşla birlikte
yaşam tarzını da kaybettiğini düşünür.

18
00:01:24,501 --> 00:01:25,921
Aşağılanmışlardır.

19
00:01:27,087 --> 00:01:32,047
Artık eski köleler 14. Değişiklik'le
yasal eşitlik kazanmıştır.

20
00:01:32,550 --> 00:01:35,350
Arkasında devletin olduğu
bir eşitliktir bu.

21
00:01:36,513 --> 00:01:38,263
Ama sonradan anlaşılır ki

22
00:01:38,348 --> 00:01:41,098
14. Değişikliğin savunulması gerekiyordur

23
00:01:41,184 --> 00:01:45,024
çünkü Değişiklik geçer geçmez
dört bir yanda direnişle karşılaşır.

24
00:01:45,105 --> 00:01:47,355
Mahkemede, sokaklarda…

25
00:01:47,899 --> 00:01:51,439
Ehemmiyeti hafızalarımızda
bile çarpıtılmıştır.

26
00:01:57,158 --> 00:01:59,368
DİRENİŞ

27
00:02:08,294 --> 00:02:10,004
İÇ SAVAŞ, 1861-1865

28
00:02:11,089 --> 00:02:14,219
YENİDEN YAPILANMA, 1865

29
00:02:14,300 --> 00:02:16,850
Dört yıllık
topyekûn bir iç savaşın ardından

30
00:02:16,928 --> 00:02:21,058
bir cumhuriyeti
nasıl yeniden bir araya getirirsiniz?

31
00:02:27,480 --> 00:02:30,690
Güney eyaletlerini
temele Siyah-Beyaz eşitliğini alarak

32
00:02:30,775 --> 00:02:34,735
Birliğe yeniden dâhil etme teşebbüsü

33
00:02:35,446 --> 00:02:38,576
oldum olası çok zor bir tasarıydı.

34
00:02:41,369 --> 00:02:44,159
Kölelik bütünsel bir kurumdu.

35
00:02:44,706 --> 00:02:47,876
Bir emek sistemiydi.
Bir siyaset sistemiydi.

36
00:02:47,959 --> 00:02:52,049
Bir servet sistemiydi.
Bir iktidar sistemiydi.

37
00:02:52,130 --> 00:02:54,470
Bunların tümünün yenilenmesi gerekti.

38
00:02:56,384 --> 00:02:59,144
Çoğu Güneyli Beyaz
14. Değişikliği istemiyordu.

39
00:02:59,220 --> 00:03:00,760
Aşağılanmış hissettiler.

40
00:03:01,514 --> 00:03:05,774
Bilhassa insanların gündelik
etkileşimlerinden dolayı öyle hissettiler.

41
00:03:05,852 --> 00:03:09,232
Herkes bir kölenin
nasıl davranması gerektiğini biliyordu.

42
00:03:09,314 --> 00:03:12,444
Bir Beyaz geçerken
kaldırımdan inmesi gerekiyordu.

43
00:03:13,359 --> 00:03:17,069
"Efendi" unvanını kullanmadan
bir Beyaz'a hitap edemezdi.

44
00:03:17,655 --> 00:03:20,445
Peki ya kölelikten sonraki tutum nedir?

45
00:03:21,159 --> 00:03:26,079
"Beyaz insanlar kadar özgürsünüz diye
onlarla eşit olduğunuzu sanmayın.

46
00:03:26,164 --> 00:03:27,374
Değilsiniz.

47
00:03:27,957 --> 00:03:32,587
Hanımefendi ve beyefendi sayılmak
istiyorsanız ona göre davranmalısınız.

48
00:03:33,338 --> 00:03:37,298
Eski efendilerinize
'Efendi' diye hitap etmelisiniz."

49
00:03:41,095 --> 00:03:44,465
Bu ülkede hiç konuşmadığımızı
düşündüğüm bir şey var.

50
00:03:45,016 --> 00:03:48,556
O da şu: Özgürleştirilmiş halkın

51
00:03:48,645 --> 00:03:52,145
Yeniden Yapılanma boyunca
sahip oldukları zihniyet

52
00:03:52,232 --> 00:03:55,902
Amerikan tarihindeki
en ilham verici şeylerdendir.

53
00:03:55,985 --> 00:04:00,815
Köleleştirildiler, zulüm gördüler,
travma geçirdiler ve işkence edildiler.

54
00:04:03,159 --> 00:04:08,119
Ve özgürlüklerini kazanınca aradıkları,
huzur, dayanışma ve ortaklaşalık oldu.

55
00:04:08,623 --> 00:04:09,793
ABD SENATÖRÜ

56
00:04:09,874 --> 00:04:12,254
"Efendilerine karşı

57
00:04:12,335 --> 00:04:14,165
hiç kin

58
00:04:14,254 --> 00:04:15,924
hiç öfke

59
00:04:16,005 --> 00:04:17,545
hiç husumet beslemiyorlar.

60
00:04:18,424 --> 00:04:21,224
Terfi edeceğiz diye

61
00:04:21,302 --> 00:04:27,432
Beyaz yurttaşlarının tek bir menfaatinden
ödün vermesini amaçlamıyorlar.

62
00:04:28,142 --> 00:04:33,192
Kendilerine Tanrı'nın evrensel kanunuyla
bahşedilmiş hakları istiyorlar."

63
00:04:35,900 --> 00:04:39,400
Pek çoğumuz
Siyah Amerikalı ve Afrikalıların

64
00:04:39,487 --> 00:04:44,987
Amerika'ya ve dünyaya yaptığı katkının
ne boyutta olduğunun farkında değiliz.

65
00:04:45,076 --> 00:04:49,786
Gelin, Siyahların kültürel katkısını
hep beraber neşeyle kutlayalım.

66
00:04:56,754 --> 00:05:01,934
14. Değişiklikle, özgürleşen Siyah halk
kayda değer bir atılım yaptı.

67
00:05:02,010 --> 00:05:06,010
Federal askerî birliklerin
varlığı sayesinde

68
00:05:06,597 --> 00:05:09,597
ticarette, işletmecilikte, tarımda
başarılı oldular.

69
00:05:09,684 --> 00:05:12,234
Hizmet etmek ve liderlik etmek istediler.

70
00:05:23,239 --> 00:05:24,739
"Gözlerimle görüyorum.

71
00:05:24,824 --> 00:05:27,914
Kulaklarımızla duyuyor
ve yüreğimizde hissediyoruz.

72
00:05:28,494 --> 00:05:30,004
Siyah adam özgürdür.

73
00:05:30,079 --> 00:05:33,419
Siyah adam vatandaştır.
Siyah adam oy hakkı kazanmıştır."

74
00:05:33,499 --> 00:05:38,419
Afrikalı Amerikalıların içini
bir özgürlük heyecanı kaplar,

75
00:05:38,504 --> 00:05:41,594
tam vatandaş olmanın heyecanı kaplar.

76
00:05:42,133 --> 00:05:45,763
Ve Siyahların yaşamında
bir dönüşüm başlar.

77
00:05:45,845 --> 00:05:49,635
Kilise gibi kurumlar
kurmayı da istiyorlardı.

78
00:05:49,724 --> 00:05:54,404
AME Kilisesi ve Siyah Baptist Kiliseleri
Güney'de hızla yayılır.

79
00:05:54,896 --> 00:05:58,436
Fisk ve Washington D.C.'deki
Howard Üniversitesi gibi

80
00:05:58,524 --> 00:06:01,694
Siyahlara eğitim veren
kolej ve üniversitelerin çoğu

81
00:06:01,778 --> 00:06:03,818
bu anda kuruldu

82
00:06:03,905 --> 00:06:08,615
ve Siyah insanların hiç bilmedikleri
bir dünyada yeni bir yaşam kurması için

83
00:06:08,701 --> 00:06:12,961
kurumsal bir zemin sağlanmış oldu.

84
00:06:22,924 --> 00:06:26,934
Yeniden Yapılanma'yla
yüzlerce Siyah devlet makamlarına oturdu.

85
00:06:27,011 --> 00:06:31,851
Güney'de eyalet meclisine girdiler,
Güney'de vali yardımcısı oldular.

86
00:06:31,933 --> 00:06:36,773
Birkaçı Kongre Üyesi, ikisi
Senato Üyesi oldu ve mertçe hizmet etti.

87
00:06:37,313 --> 00:06:41,613
Hiram Revels ilk
Afrikalı Amerikalı senatör oldu

88
00:06:42,110 --> 00:06:45,280
"25 Şubat 1870, Washington,

89
00:06:45,363 --> 00:06:50,373
Siyahi Mississippi Senatörü Sayın Revels
bugün yemin edip koltuğunu devraldı.

90
00:06:50,868 --> 00:06:54,118
Localarda ne ayakta duracak
ne de oturacak yer vardı.

91
00:06:54,205 --> 00:06:56,245
İlginin yoğun olduğunu söylemek

92
00:06:56,332 --> 00:07:01,172
oturuma baştan sona hâkim olan hissiyatı
hafife almak olurdu."

93
00:07:01,254 --> 00:07:04,594
"Temelinde adalet,
siyasi ve yasal eşitlik olan

94
00:07:05,174 --> 00:07:10,514
heyecan verici bir kurumda bulunmaktayız.

95
00:07:16,185 --> 00:07:17,225
Anlıyorum.

96
00:07:17,854 --> 00:07:20,194
Ama artık dip dibe yaşadığımıza göre

97
00:07:20,273 --> 00:07:23,653
birbirimize alışıp
barış içinde beraberce çalışabiliriz.

98
00:07:31,659 --> 00:07:35,789
Ünlü çizer Thomas Nast
"Sam Amca'nın Şükran Günü" adlı

99
00:07:35,872 --> 00:07:37,372
bir karikatür yarattı.

100
00:07:38,249 --> 00:07:41,589
Bu, o dönemdeki düşünce tarzının
bir örneği sayılırdı.

101
00:07:42,086 --> 00:07:48,046
SAM AMCA'NIN ŞÜKRAN GÜNÜ YEMEĞİ

102
00:07:49,510 --> 00:07:54,350
Herkes bir sofradadır.
Beyaz, Siyah, Amerikan Yerlisi, Çinli…

103
00:07:56,350 --> 00:07:59,850
Bence o dönemde insanlar
öyle bir görseli hiç görmemişti.

104
00:07:59,937 --> 00:08:03,727
Kendilerini bu şekilde
hayal etmeye çalışıyorlardı.

105
00:08:04,317 --> 00:08:07,567
14. Değişiklikle yeni bir ihtimal doğdu.

106
00:08:07,653 --> 00:08:11,123
Bu ihtimal, çok ırklı yeni bir ulus,

107
00:08:11,199 --> 00:08:15,699
özündeki ilkelerin nihayet
Bildirge'de güvence altına alındığı

108
00:08:15,786 --> 00:08:17,706
çok ırklı bir demokrasiydi.

109
00:08:23,127 --> 00:08:24,627
Ama fazla uzun sürmedi.

110
00:08:36,057 --> 00:08:38,017
Şurası çok açık.

111
00:08:38,100 --> 00:08:41,520
Beyaz Güney'de bazı güçler vardı ki

112
00:08:43,231 --> 00:08:44,821
her şeyi

113
00:08:46,484 --> 00:08:49,784
eski hâline döndürmeye kararlıydılar.

114
00:08:52,365 --> 00:08:54,575
ABD YÜCE MAHKEME YARGICI, 1853-1861

115
00:08:54,659 --> 00:08:58,909
"Bu bölgelerde koyu renkler moda oldu.

116
00:08:59,622 --> 00:09:02,882
Hepimizin yerini Afrikalılar aldı.

117
00:09:03,543 --> 00:09:04,503
Jüri üyesi,

118
00:09:05,670 --> 00:09:08,840
postane veznedarı, gümrük memuru oldular.

119
00:09:10,633 --> 00:09:14,933
Devletin tüm bölümlerinin işleyişinde
esaslı bir değişiklik yapılana dek

120
00:09:15,012 --> 00:09:16,722
Güney halkları harap olacak.

121
00:09:17,348 --> 00:09:19,978
Başkaldırı dahi

122
00:09:20,726 --> 00:09:23,436
hüküm sürdüğü görülen
bu şuursuzluktan iyidir."

123
00:09:24,730 --> 00:09:28,860
14. Değişiklik, kanun karşısında
herkesin eşit olduğunu söylüyor.

124
00:09:29,860 --> 00:09:34,450
Sonra, Siyahlara oy kullanma hakkını veren
15. Değişiklik gelir.

125
00:09:35,324 --> 00:09:39,874
Beyaz Güney'deki bazı insanlar için
bunların birleşimi, tehlikeli bir kokteyl.

126
00:09:40,538 --> 00:09:45,878
Bu iki değişiklik Güney'de kanunu
ve bir süre için liderliği değiştirir.

127
00:09:46,752 --> 00:09:50,262
Ama birçok Beyaz Güneyli'nin zihniyeti
değişmeden kalmıştır

128
00:09:51,048 --> 00:09:53,928
ve gücünü geri almak için
ne olursa yapacaktır.

129
00:09:55,553 --> 00:09:56,393
Ne olursa.

130
00:10:04,437 --> 00:10:09,687
Tüm insanlarla, özellikle de Güney'deki
Beyazlarla barış içinde yaşamak istiyoruz.

131
00:10:09,775 --> 00:10:11,435
Çıkarlarımız tıpatıp aynı.

132
00:10:12,153 --> 00:10:15,703
Ama istediğimiz,
kuzuyla aslanın barışı değil.

133
00:10:16,198 --> 00:10:17,618
Bize haklarımızı verin.

134
00:10:20,036 --> 00:10:24,956
Beyaz Güneyliler Siyahları ikinci sınıf
vatandaş olarak ötekileştirdi.

135
00:10:25,541 --> 00:10:28,041
Boyunları bükük
ve Güney'in büyük bölümünde

136
00:10:28,127 --> 00:10:30,587
neredeyse yine köle gibi yaşıyorlardı.

137
00:10:33,424 --> 00:10:34,764
Ve katliamın ardından

138
00:10:36,052 --> 00:10:37,352
özgürlük elde edildi.

139
00:10:38,054 --> 00:10:39,394
En azından kâğıt üstünde.

140
00:10:39,930 --> 00:10:41,930
Teknik olarak kölelik sona ermişti

141
00:10:42,600 --> 00:10:45,900
ama eşitlik mücadelesi
daha yeni başlıyordu.

142
00:10:46,854 --> 00:10:50,864
Siyah Amerikalılar 14. Değişiklik'le
hakları güvence altına alınan

143
00:10:50,941 --> 00:10:55,151
vatandaşlar olarak artık bu direnişe
karşı koymak için yargıya başvurur.

144
00:10:55,863 --> 00:10:59,703
İç Savaş'tan önce çoğu
yüce mahkeme yargıcı ya kölesi sahibiydi

145
00:10:59,784 --> 00:11:02,204
ya da köle sahibi başkanlarca atanırdı.

146
00:11:02,787 --> 00:11:05,207
Bu yüzden sürpriz kararlar vermiyorlardı.

147
00:11:05,831 --> 00:11:09,751
Ama 1870'lerde ve 1880'lerde
Mahkeme daha farklıdır.

148
00:11:10,294 --> 00:11:13,384
Farklıdır çünkü
bir iç savaştan çıkılmıştır.

149
00:11:14,006 --> 00:11:17,966
Bu yargıçların çoğu
Birlik için savaşan başkanlarca atanmıştı.

150
00:11:18,552 --> 00:11:21,852
Bu mahkeme
devrimcilerle dolu olmalı, değil mi?

151
00:11:23,432 --> 00:11:24,562
Pek değil.

152
00:11:25,226 --> 00:11:28,056
Siyah Amerikalılar
mahkemelerde müttefik bulamaz

153
00:11:28,938 --> 00:11:30,558
ama Beyaz Güneyliler bulur.

154
00:11:31,357 --> 00:11:35,027
Yeniden Yapılanma'ya
gösterilen tepkiyi düşündüğümüzde

155
00:11:35,111 --> 00:11:39,201
çoğumuzun aklına fiziksel şiddet
ve Klan'ın yükselişi gelir.

156
00:11:39,699 --> 00:11:41,239
Siyahiler Yasaları gelir.

157
00:11:41,325 --> 00:11:43,615
Ama şunu da belirtmeliyiz ki

158
00:11:43,703 --> 00:11:46,963
Afrikalı insanların
birer kul durumuna geri dönmesinde

159
00:11:47,540 --> 00:11:52,500
Yüce Mahkeme hayati önem taşıyan
ve güçlü bir rol oynamaktadır.

160
00:11:57,133 --> 00:12:00,433
14. Değişikliğin
1. Bölümüne göre vatandaşlar

161
00:12:00,511 --> 00:12:03,101
imtiyaz veya bağışıklıklara sahiptir.

162
00:12:03,180 --> 00:12:05,560
Hiçbir eyalet onları tehlikeye atamaz.

163
00:12:05,641 --> 00:12:11,021
Bir insan olarak yasalar tarafından
eşit ölçüde korunma hakkı vardır.

164
00:12:11,605 --> 00:12:14,475
Peki, bunlar gözlemlenecek midir?

165
00:12:14,984 --> 00:12:18,324
Yüce Mahkeme; Slaughterhouse, Cruikshank

166
00:12:18,404 --> 00:12:25,374
ve Medeni Haklar Davaları'ndan oluşan
bir dizi davada bu taahhüdünü bozdu.

167
00:12:25,453 --> 00:12:27,163
YENİDEN YAPILANMA, 1865

168
00:12:27,246 --> 00:12:28,746
SLAUGHTERHOUSE DAVALARI

169
00:12:28,831 --> 00:12:31,081
Slaughterhouse ABD Yüce Mahkemesinin

170
00:12:32,168 --> 00:12:35,628
en çok kötülenen
ve eleştirilen kararlarındandır.

171
00:12:35,713 --> 00:12:40,223
Karar şu yöndeydi: Haklarınızın
temel tanımı ve korunması konusunda

172
00:12:40,301 --> 00:12:43,051
federal hükûmet değil
eyaletler yetkilidir.

173
00:12:43,137 --> 00:12:48,057
Sonuç olarak İmtiyazlar ve Bağışıklıklar
Hükmü'nin etkisi temelli azaldı.

174
00:12:48,142 --> 00:12:51,812
Pekâlâ, imtiyazlar ve bağışıklıkları
biraz açalım.

175
00:12:51,896 --> 00:12:54,606
Esas itibarıyla
haklarımızı ifade ediyorlar.

176
00:12:55,149 --> 00:12:59,949
İmtiyazlar bizim özgürlüklerimiz,
yani yapmakta özgür olduklarımızdır.

177
00:13:00,029 --> 00:13:02,739
Bağışıklıklarsa korumalarımız,

178
00:13:02,823 --> 00:13:06,493
yani vatandaş olarak
korunacağımız şeylerdir.

179
00:13:06,577 --> 00:13:10,747
Amerika'da en temel özgürlüklerimiz
ve korumalarımız

180
00:13:10,831 --> 00:13:12,831
Haklar Bildirgesi'nde yer alır.

181
00:13:13,626 --> 00:13:17,916
İfade, din, toplanma özgürlüğü,
silah taşıma hakkı,

182
00:13:18,005 --> 00:13:19,545
bu güzel şeylerin hepsi.

183
00:13:19,632 --> 00:13:23,722
Şimdi, 14. Değişikliğin işlevi
hangi eyalette yaşarsanız yaşayın

184
00:13:23,803 --> 00:13:27,973
veya hangi eyalete giderseniz gidin
bu hakları size sağlamaktır.

185
00:13:28,516 --> 00:13:34,226
Ve bu, yaşadıkları eyalete bağlı olarak
haklarından sık sık yoksun edilen

186
00:13:34,313 --> 00:13:36,523
Siyah Amerikalılar için çok önemli.

187
00:13:37,066 --> 00:13:42,236
14. Değişikliğin uygulanmasını
bu kadar dar tutarak kısıtlamak

188
00:13:42,321 --> 00:13:43,991
Değişikliğin içini boşalttı.

189
00:13:44,073 --> 00:13:49,123
Beyaz üstünlükçü yerel yönetimler de
Slaughterhouse davasından faydalanıp

190
00:13:49,203 --> 00:13:52,963
"14. Değişiklik
medeni hakları güvence altına alarak

191
00:13:53,582 --> 00:13:56,962
işimize karışamaz." dedi.

192
00:14:02,508 --> 00:14:04,218
SLAUGHTERHOUSE DAVALARI, 1873

193
00:14:05,636 --> 00:14:11,976
Cruikshank Davası'nda mahkemeler
14. Değişikliğin,

194
00:14:12,059 --> 00:14:18,569
vatandaşları, sıradan vatandaşların
uyguladığı şiddetten

195
00:14:18,649 --> 00:14:22,819
korumadığına hükmetti.

196
00:14:23,571 --> 00:14:25,661
"14. Değişiklik eyaletlerin

197
00:14:25,739 --> 00:14:30,489
kişileri yaşamından, özgürlüğünden
ya da malından yoksun etmesini yasaklar.

198
00:14:31,287 --> 00:14:35,497
Fakat bu, bir vatandaşın bir başkası
karşısındaki haklara ilave yapmaz."

199
00:14:36,917 --> 00:14:40,957
Sonuç olarak
14. Değişikliğin en temel güvencesi

200
00:14:41,046 --> 00:14:47,596
yani Siyahların vatandaşlık haklarına
sahip olmasının tek yolunun

201
00:14:47,678 --> 00:14:53,728
şiddetten korunabilmeleri olduğuna
yönelik hükmü geçersiz kılındı.

202
00:14:53,809 --> 00:14:55,689
Şunu bir açıklığa kavuşturalım.

203
00:14:55,769 --> 00:14:59,729
Yüce Mahkemenin dediği şey şu:

204
00:14:59,815 --> 00:15:01,605
"Üzgünüz Siyah Amerikalılar.

205
00:15:01,692 --> 00:15:06,822
Sıradan vatandaşlar size şiddet uygular,
hatta cinayet bile işlerse

206
00:15:06,906 --> 00:15:10,526
federal hükûmetin bu konuda
yapabileceği bir şey yoktur.

207
00:15:11,327 --> 00:15:15,157
14. Değişiklik
sizi korumak için yazılmış olsa bile."

208
00:15:18,667 --> 00:15:19,997
MEDENİ HAKLAR DAVALARI

209
00:15:20,085 --> 00:15:23,045
Esas itibarıyla Medeni Haklar Davaları

210
00:15:23,130 --> 00:15:25,720
1875 Medeni Haklar Yasası'nı
geçersiz kılar.

211
00:15:25,799 --> 00:15:31,639
Mahkeme siyahların kamusal mekânlarda
ayrımcılıktan muaf olamayacağını söyler.

212
00:15:31,722 --> 00:15:35,642
Tiyatrolarda, otellerde vesaire
ayrımcılıktan muaf olamazlar.

213
00:15:35,726 --> 00:15:39,476
Eyaletlerin değil özel kurumların
faaliyetleri için geçerliydi.

214
00:15:39,563 --> 00:15:42,823
Bir opera binası
"Siyahları içeri almıyoruz." dediğinde

215
00:15:42,900 --> 00:15:46,110
bunu yapan,
bir eyalet hükûmeti veya memur değil.

216
00:15:46,195 --> 00:15:47,655
Orası özel bir işletme.

217
00:15:49,031 --> 00:15:53,871
Medeni Haklar Davaları kamusal mekânlarda
ayrımcılığı yasallaştırır

218
00:15:53,953 --> 00:15:57,753
ve 14. Değişiklik'teki
eşit korumanın ihlal edilmediğini söyler.

219
00:15:58,624 --> 00:16:01,174
Sadece insanlığın ihlalidir bu.

220
00:16:02,795 --> 00:16:04,795
Medeni Haklar Davaları'nda

221
00:16:04,880 --> 00:16:09,890
Mahkeme Siyahlara epey tanıdık gelen
çok acı bir şey söyler.

222
00:16:09,969 --> 00:16:11,929
ABD YÜCE MAHKEME YARGICI, 1883

223
00:16:12,012 --> 00:16:14,522
"Bir adam kölelikten kurtulduğunda

224
00:16:14,598 --> 00:16:17,938
terfi sürecinin bir aşamasında

225
00:16:18,018 --> 00:16:21,478
yasalar nezdindeki gözdeliği
elbet sona erecektir."

226
00:16:22,147 --> 00:16:27,567
Mahkeme şöyle demektedir:
"Siyahların üzerine titremeye

227
00:16:27,653 --> 00:16:29,533
daha ne kadar devam etmeliyiz?

228
00:16:29,613 --> 00:16:34,703
Kölelikten kurtulmuş olan Siyahların
kendi ayaklarının üstünde duracağı

229
00:16:34,785 --> 00:16:37,035
bir gün elbet gelecektir."

230
00:16:38,247 --> 00:16:39,997
Mahkeme sabırsızlanmıştı.

231
00:16:40,624 --> 00:16:45,344
"Bir savaşta çarpıştık ve artık
özgürsünüz. Bizden daha ne istiyorsunuz?

232
00:16:46,338 --> 00:16:48,008
Yapacak başka işlerimiz var.

233
00:16:48,757 --> 00:16:50,797
Lütfen hizaya gelin."

234
00:16:51,385 --> 00:16:56,015
Bunlar, bu ülkede Siyahlara
yüzyıllarca kölelik yaptırılmasından

235
00:16:56,098 --> 00:16:57,888
20 yıl sonra oluyor.

236
00:16:58,684 --> 00:17:04,364
Yüce Mahkeme, eşitlik tasarısıyla
ilişiğini daha şimdiden kesmektedir.

237
00:17:15,242 --> 00:17:17,832
Kimsenin aklına gelmeyecek bir hızla

238
00:17:19,621 --> 00:17:24,331
Kuzey toplumu Güney'in
reform tasarısına olan ilgisini kaybetti

239
00:17:24,418 --> 00:17:28,208
ve şöyle bir heves peyda oldu:

240
00:17:28,297 --> 00:17:29,967
"Bunu arkamızda bırakalım.

241
00:17:30,049 --> 00:17:34,929
Tarihin geri kalanı boyunca Kuzey ve Güney
diye bölünmüş bir ülke olmayalım."

242
00:17:35,929 --> 00:17:38,969
Bir de "uzlaşma"
adı verilen şeye heves edildi.

243
00:17:43,228 --> 00:17:45,688
Güney'deki federal varlığın sonu oldu bu.

244
00:17:45,773 --> 00:17:48,823
14. Değişikliğe olan bağlılık
sona ermişti.

245
00:17:48,901 --> 00:17:52,701
Uzun, karanlık
ve acı verici bir yola girilecek

246
00:17:52,780 --> 00:17:56,080
ve bu yol Jim Crow ayrımcılığı
olarak adlandırılacaktı.

247
00:18:04,792 --> 00:18:06,252
DİRENİŞ

248
00:18:06,335 --> 00:18:08,495
SADECE SİYAHİLER İÇİN BEKLEME ODASI

249
00:18:08,587 --> 00:18:10,207
SİYAHİLER İÇİN REX TİYATROSU

250
00:18:10,297 --> 00:18:11,837
SİYAHİLERE ÖZEL TİYATRO

251
00:18:11,924 --> 00:18:14,344
Ve elbette sonraları, 1896'da

252
00:18:14,426 --> 00:18:17,136
Yüce Mahkeme Plessy-Ferguson Davası'nda…

253
00:18:18,263 --> 00:18:19,683
PLESSY-FERGUSON, 1896

254
00:18:19,765 --> 00:18:24,845
…insanlar ayrı ama eşit tutulduğu sürece
ayrımcılığa olanak veren

255
00:18:24,937 --> 00:18:27,687
eyalet yasalarını onaylar.

256
00:18:32,152 --> 00:18:33,742
Plessy-Ferguson Davası'nda

257
00:18:33,821 --> 00:18:38,871
Yüce Mahkeme, vagonlarında yolcu taşıyan
eyaletteki tüm demir yolu şirketlerinin

258
00:18:38,951 --> 00:18:40,371
Beyaz ve siyahiler için

259
00:18:40,452 --> 00:18:44,792
eşit fakat ayrı mekânlar sağlamalıdır,
diyen Louisiana yasasını onaylar.

260
00:18:44,873 --> 00:18:46,923
Bakın, "ayrı ama eşit" deniyor.

261
00:18:47,000 --> 00:18:51,300
Çok isterdim
ama ayrımcılık için trenleri suçlayamayız.

262
00:18:51,380 --> 00:18:56,680
Yüce Mahkeme 14. Değişikliğin yerine
beyaz üstünlüğünü koymuştur.

263
00:18:56,760 --> 00:19:00,310
Gelin, bu yeni yasayı inceleyelim.
"Ayrı" ne işlev görüyor?

264
00:19:01,765 --> 00:19:04,515
"Ayırmak" zorla uzaklaştırmak,
bölmek demektir.

265
00:19:04,601 --> 00:19:06,521
Özünde yıkıcı bir fiil.

266
00:19:06,603 --> 00:19:09,193
"Sapı samandan ayırmak" deyimini sevmem.

267
00:19:09,273 --> 00:19:13,363
Sapa niye bu kadar kızdın? Sana ne yaptı?
"Ayırma"nın tarihine bakın.

268
00:19:13,443 --> 00:19:17,453
İlk olarak Afrikalılar
köle ticaretiyle kıtalarından ayrıldı.

269
00:19:17,531 --> 00:19:21,201
Sonra Afrikalı Amerikalılar
kölelikle ailelerinden ayrıldılar.

270
00:19:21,285 --> 00:19:27,165
Jim Crow Afrikalı Amerikalıları eğitim,
servet, fırsat ve adaletten ayırıyor.

271
00:19:28,250 --> 00:19:30,460
Siyah Amerikalılar öyle ayrılmış ki

272
00:19:30,544 --> 00:19:33,924
Amerikalılar katkılarımızın
farkına varsın diye

273
00:19:34,006 --> 00:19:36,546
ayrı bir Siyah Tarihi Ayımız daha olmalı.

274
00:19:36,633 --> 00:19:37,843
Bu çok yanlış.

275
00:19:38,594 --> 00:19:42,894
Şimdi, eşitliği korunmadan ayırınca
ne olduğunu göreceğiz.

276
00:19:47,561 --> 00:19:52,521
"Köle rejimi sırasında Güneyli Beyaz adam
Zenci'nin bedenine de ruhuna da sahipti.

277
00:19:52,608 --> 00:19:53,778
ARAŞTIRMACI GAZETECİ

278
00:19:53,859 --> 00:19:57,779
Ruhunu güdük bırakmak
ve bedenini esirgemek işine gelirdi.

279
00:19:58,614 --> 00:20:03,794
Beyaz sahip, öfkesinin can alacak denli
kabarmasına nadiren müsaade ederdi.

280
00:20:03,869 --> 00:20:07,409
Çünkü bu ona birkaç yüz dolara mal olurdu.

281
00:20:09,041 --> 00:20:10,881
Ama Özgürleşme geldi

282
00:20:10,959 --> 00:20:16,629
ve Beyaz adamın Zenci'nin bedeni
üzerindeki kazanılmış hakları yitirildi.

283
00:20:17,549 --> 00:20:20,139
Yeni bir yıldırma sistemi revaç buldu.

284
00:20:21,094 --> 00:20:25,434
Zenci kırbaçlanmakla
ve kamçılamakla kalmadı,

285
00:20:26,892 --> 00:20:28,352
öldürüldü de."

286
00:20:35,859 --> 00:20:40,029
Güney son derece
ciddi bir şiddet bölgesi hâline geldi.

287
00:21:03,595 --> 00:21:07,845
Siyahlar oy hakkı elde edince,
yönetimde görev almaya başlayınca

288
00:21:08,392 --> 00:21:11,272
alenen siyasi,
organize gruplar ortaya çıkar.

289
00:21:15,399 --> 00:21:16,729
GÜNEY ADALETİ

290
00:21:18,318 --> 00:21:23,868
Amerikan tarihinde
terörist şiddetin alenen uygulanmasının

291
00:21:23,949 --> 00:21:28,789
siyasi hayatın normal bir parçası
hâline geldiği tek dönem budur.

292
00:21:31,665 --> 00:21:34,165
Klan, birçok taklidiyle birlikte

293
00:21:34,251 --> 00:21:39,841
Yeniden Yapılanma karşıtı siyasi bir
karşı devrimin şiddete başvuran kolu oldu.

294
00:21:40,424 --> 00:21:45,184
Siyahlar çetelerce tehdit edilmeye
ve gözleri korkutulmaya başladı.

295
00:21:45,262 --> 00:21:46,642
Hapisten alınırlardı.

296
00:21:46,722 --> 00:21:49,432
Adil muamele isterlerse ve oy kullanmaya,

297
00:21:49,516 --> 00:21:55,016
örgütlenmeye, siyasi güç oluşturmaya
çalışırlarsa hedef hâline gelirlerdi.

298
00:21:55,105 --> 00:21:58,815
Yakıldılar, dövüldüler,
işkence gördüler, suda boğuldular.

299
00:21:58,900 --> 00:21:59,900
Asıldılar.

300
00:22:00,527 --> 00:22:04,027
Adını koyalım, Amerika'nın
içinden doğan bir terörizmdi bu.

301
00:22:11,788 --> 00:22:13,788
PLESSY-FERGUSON, 1896

302
00:22:14,958 --> 00:22:18,548
ABD'de meydana gelen
siyasi katliamların en kötüsü

303
00:22:18,628 --> 00:22:24,718
bir valilik seçiminin sonucunda
Colfax, Louisiana'da oldu.

304
00:22:24,801 --> 00:22:29,471
Milis hakları olduğu kabul edilen
Afrikalı Amerikalılar

305
00:22:29,556 --> 00:22:33,436
göreve yeni gelen yönetimi
korumak amacıyla toplandı

306
00:22:33,518 --> 00:22:36,438
ve acımasız bir katliamın kurbanı oldu.

307
00:22:39,691 --> 00:22:42,611
Ölü sayısının 200 olduğu tahmin ediliyor.

308
00:22:43,737 --> 00:22:46,487
"Merhametsizce vurulmuşlar.

309
00:22:46,573 --> 00:22:49,123
Birçoğu kafasının arkasından vurulmuştu.

310
00:22:49,201 --> 00:22:52,831
Birinin yüzü
kabza darbeleriyle dümdüz edilmişti.

311
00:22:52,913 --> 00:22:57,333
Bir başkasının karnı, vurulduktan sonra
bıçakla boydan boya kesilmiş."

312
00:22:58,710 --> 00:22:59,590
GÜNEYLİ ÇETELER

313
00:23:00,587 --> 00:23:02,547
Colfax Katliamı'yla bitmedi.

314
00:23:02,631 --> 00:23:08,011
Güneyliler eskiden
köle olan insanların kazanımlarını

315
00:23:08,095 --> 00:23:10,675
ellerinden tekrar tekrar alıyordu.

316
00:23:17,813 --> 00:23:24,533
Siyahların seçimlere katılımının
azalmaya başladığını görüyoruz.

317
00:23:26,238 --> 00:23:30,078
1901'e gelindiğinde
Güney'i temsil eden ulusal mevkilerde

318
00:23:30,158 --> 00:23:33,698
tek bir Siyah insan kalmadı.

319
00:24:16,538 --> 00:24:20,038
Linçler, 14 Değişikliğin
asla hayata geçirilmemesi için

320
00:24:20,876 --> 00:24:24,916
bir uygulama aracı hâline geldi.

321
00:24:25,005 --> 00:24:27,505
1890'larla 1950'lerin arasında

322
00:24:27,591 --> 00:24:33,141
Illinois'den Mississippi'ye,
ülkenin dört bir yanında

323
00:24:33,221 --> 00:24:36,311
4.000'den fazla linç olayı belgelendi.

324
00:24:37,017 --> 00:24:41,267
Ve bu linçlerin temelinde
siyahların aşağı olmakla kalmayıp

325
00:24:41,354 --> 00:24:45,904
doğuştan suçlu oldukları fikri yatıyordu.

326
00:24:56,411 --> 00:25:00,371
Değişim mücadelesinde
bazen tanıklara ihtiyacımız olur.

327
00:25:01,166 --> 00:25:05,586
Güney'de gerçekleşen olaylarda
olup bitenleri kaleme alan Ida B. Wells

328
00:25:05,670 --> 00:25:09,220
Yeniden Yapılanma sonrası dönemin
en güçlü tanıklarındandır.

329
00:25:09,716 --> 00:25:12,966
Siyah bir kadın olarak
ona bu yetkiyi kimse vermez.

330
00:25:13,553 --> 00:25:17,723
Ama o, neslinin doğruları anlatan kişisi
olma görevini üstlenir.

331
00:25:20,393 --> 00:25:23,523
Kendi imkânlarıyla
başarıya ulaşan insanların

332
00:25:23,605 --> 00:25:26,355
sıra dışı hikâyelerinden biri de bu.

333
00:25:27,859 --> 00:25:32,569
Araştırmacı gazeteci,
medeni haklar savunucusu ve aktivisti

334
00:25:32,656 --> 00:25:35,076
ve NAACP'nin ilk kurucularındandı.

335
00:25:35,742 --> 00:25:37,372
Haşin bir kadındı

336
00:25:38,328 --> 00:25:40,578
ve sağlam bir adalet duygusu vardı.

337
00:25:42,457 --> 00:25:46,667
Ona ulus çapındaki kötü şöhretini getiren,

338
00:25:46,753 --> 00:25:49,463
Memphis'te üç arkadaşını kaybetmesi oldu.

339
00:25:50,006 --> 00:25:53,296
Bu üç adamın yerel bir manavı vardı.

340
00:25:53,385 --> 00:25:57,595
Çok iyi giden işleri
Beyaz işletme sahipleri için tehdit oldu

341
00:25:57,681 --> 00:26:01,141
ve Beyaz bir çete tarafından öldürüldüler.

342
00:26:04,104 --> 00:26:06,824
"Tom Moss'un,
yaşamı için yalvardığı söylenir.

343
00:26:07,899 --> 00:26:13,449
Karısının, çocuğunun
ve doğmamış bebeğinin hatırı için.

344
00:26:13,530 --> 00:26:18,160
Son bir sözün var mı diye sorulduğunda
'Halkıma söyleyin, Batı'ya gitsinler.

345
00:26:18,702 --> 00:26:21,252
Burada onlara adalet yok.' demiş.

346
00:26:21,329 --> 00:26:24,039
Kasabada herkes Tom'u tanır ve severdi.

347
00:26:24,124 --> 00:26:27,174
Oturduğu küçük ev onundu,
para biriktirmişti

348
00:26:27,252 --> 00:26:31,802
ve Beyaz bir genç adamın da
heves edeceği gibi manav açmıştı.

349
00:26:35,427 --> 00:26:39,007
Birlikte hakkaniyeti savunmamız
ve nerede haksızlık görürsek

350
00:26:39,097 --> 00:26:41,597
savaşmamız gerektiğine inanıyorduk.

351
00:26:41,683 --> 00:26:45,483
Afro-Amerikan ırkının günahlarının,
ona karşı işlenenlerin yanında

352
00:26:45,562 --> 00:26:48,692
bir hiç olduğunu
birinin göstermesi gerekiyor

353
00:26:49,482 --> 00:26:53,032
ve görünüşe bakılırsa
bu vazife bana düşüyor."

354
00:26:58,533 --> 00:27:03,163
Linçlerin sayısını tutmaya,
belgelendirmeye ve numaralandırmaya

355
00:27:03,246 --> 00:27:05,166
ilk o başlamıştır.

356
00:27:05,248 --> 00:27:09,458
GÜNEY'DEKİ DEHŞET OLAYLAR
HER HÂLİYLE LİNÇ NİZAMI

357
00:27:09,544 --> 00:27:11,674
3.436 KİŞİ LİNÇ EDİLDİ, 1899-1992

358
00:27:11,755 --> 00:27:14,715
Ida B. Wells Siyah halkı,
mücadele etmeleri

359
00:27:14,799 --> 00:27:19,139
ve bu tiranlığa karşı koymaları
gerektiğine ikna etmeye çalışıyordu.

360
00:27:19,220 --> 00:27:23,930
Devletimizin bizi koruyamaması konusunda
daha eleştirel konuşmaları gerekecektir.

361
00:27:24,684 --> 00:27:28,654
"İnsan katliamı yalnızca
Amerikan bayrağının altında mümkündür.

362
00:27:28,730 --> 00:27:34,150
Cesur adamlar binlerce kişilik gruplar
hâlinde, ağzı tıkalı, uzuvları bağlı,

363
00:27:34,235 --> 00:27:38,445
zerre direnç gösteremeyen tek bir kişiye
işkence edip öldürmezler."

364
00:27:39,574 --> 00:27:45,544
Linçler çocukların
okuldan çıkarılıp izletildiği,

365
00:27:45,622 --> 00:27:49,672
fotoğraflarının kartpostallara koyulduğu
büyük gösterilere dönüştü.

366
00:27:50,543 --> 00:27:54,303
Ünlü bir kartpostalda
"Bu Zenci mangalına katıldım." yazar.

367
00:27:55,340 --> 00:27:57,260
Sadece Ku Klux Klan yoktu.

368
00:27:57,342 --> 00:28:00,052
Cübbe giyen insanlar değildi bunlar.

369
00:28:00,136 --> 00:28:05,676
Bankacılar, öğretmenler,
doktorlar ve kolluk kuvvetleri

370
00:28:05,767 --> 00:28:09,767
bu şiddet eylemlerini uyguluyor
ve cezadan tamamen muaf tutuluyordu.

371
00:28:10,563 --> 00:28:12,823
Bu ırksal terörizm ve şiddetle

372
00:28:12,899 --> 00:28:16,149
"14. Değişiklik'te yazanlara aldırmayın.

373
00:28:16,236 --> 00:28:18,946
Evet, yasalarca eşit korunma hakkınız var.

374
00:28:19,030 --> 00:28:21,570
14. Değişikliğe göre tam vatandaşsınız

375
00:28:22,033 --> 00:28:28,043
ama bu ilçede, bu şehirde,
bu eyalette kanun biziz." deniyordu.

376
00:28:34,963 --> 00:28:37,673
Ida B. Wells'in kendisi de

377
00:28:37,757 --> 00:28:42,217
bir çetenin saldırısına uğradı
ve matbaası yakılıp kül edildi.

378
00:28:42,929 --> 00:28:46,979
Tehdit edildi ve ölüm korkusu nedeniyle
orada kalamayacağı için

379
00:28:47,058 --> 00:28:50,398
en sonunda Memphis'ten kaçtı.

380
00:28:52,355 --> 00:28:56,935
Bu şiddetin Amerikan toplumu için
büyük sonuçları olacaktı.

381
00:28:57,736 --> 00:29:02,986
Öncelikle bu ırkçı terörizm bu ülkenin
demografik coğrafyasını şekillendirdi.

382
00:29:03,074 --> 00:29:06,584
Cleveland, Şikago,
Los Angeles ve Oakland'daki Siyahlar.

383
00:29:08,121 --> 00:29:13,541
Altı milyon Siyah oralara terör nedeniyle
mülteci ve sürgün olarak gitti.

384
00:29:19,257 --> 00:29:23,847
Ida B. Wells, Güneyli Siyahların

385
00:29:23,928 --> 00:29:27,468
Şikago'daki yeni şartlarına
alışmalarına yardımcı olmak için

386
00:29:27,557 --> 00:29:29,847
20. yüzyılın başlarında oraya gitti.

387
00:29:29,934 --> 00:29:35,154
Kuzey'in vadedilen topraklarındaki
imkânları elde etmek için

388
00:29:35,231 --> 00:29:38,861
Güney'deki terörden kaçanların
hikâyelerine baktığımızda

389
00:29:39,444 --> 00:29:44,534
çoğu zaman
boş vaatlerle karşılaştıklarını görüyoruz.

390
00:29:44,616 --> 00:29:48,366
"Linç suretindeki hukuksuzluğun
karanlık gölgesi

391
00:29:48,453 --> 00:29:51,213
kanatlarıyla tüm ülkenin üstünü kaplıyor."

392
00:29:51,790 --> 00:29:55,500
Şimdi o boş vaatlerin
neler olduğuna açıklık getireyim.

393
00:29:56,044 --> 00:30:00,474
1919'da, Ida'nın memleketi Şikago'da

394
00:30:00,548 --> 00:30:06,048
Şikagolu Siyahlara uygulanan şiddet
sonucunda yaklaşık 40 kişi ölür,

395
00:30:06,638 --> 00:30:10,018
yüzlerce kişi yaralanır,
1.000'den fazla kişi evsiz kalır.

396
00:30:10,975 --> 00:30:14,055
Direniş bir Güney sorunu olmaktan çıkar.

397
00:30:14,771 --> 00:30:16,611
Artık bir Amerika sorunudur.

398
00:30:19,818 --> 00:30:23,148
Düşmanlık büyüyor.
Siyahlar acı bir ders alıyor:

399
00:30:23,738 --> 00:30:27,778
Kuzey'deki şiddet
Güney'deki şiddetten farklı değildir.

400
00:30:27,867 --> 00:30:30,327
Ulan, altın dişli, altın zincirli,

401
00:30:30,411 --> 00:30:34,461
kızarmış tavukla ekmek yiyen maymun,
şempanze, şebek,

402
00:30:34,541 --> 00:30:37,881
kalın uyluklu, hızlı koşup
yükseğe sıçrayan, mızrakçı,

403
00:30:37,961 --> 00:30:43,931
360 derece smaç vuran gündüz feneri,
marsık, zenci herif.

404
00:30:44,551 --> 00:30:48,051
Pizzanı al da siktir olup Afrika'ya dön.

405
00:31:17,834 --> 00:31:22,674
Ida B. Wells linç karşıtı kampanyasını

406
00:31:22,755 --> 00:31:25,165
uluslararası kamuoyuna taşımak için

407
00:31:25,258 --> 00:31:28,048
Avrupa'nın çeşitli yerlerini gezerek

408
00:31:28,136 --> 00:31:32,516
ırkçılık ve linçlerin
sözüm ona medeni bir ülke için

409
00:31:32,599 --> 00:31:35,269
menfur bir şey olduğunu anlatacaktı.

410
00:31:38,146 --> 00:31:42,316
Bu kadının hayatını konu alan
bir film olmamasına hayret ediyorum.

411
00:31:43,610 --> 00:31:47,030
Gerçekten de ülke tarihimizin
sıra dışı kadınlarından biri.

412
00:32:00,126 --> 00:32:04,506
Ida B. Wells'in
2020'ye kadar, ölümünü izleyen 89 yıldır,

413
00:32:05,298 --> 00:32:09,088
ne Oscarlı bir biyografi filmi
ne de bir Pulitzer Ödülü olmasının

414
00:32:09,677 --> 00:32:11,797
bir sebebi var.

415
00:32:12,430 --> 00:32:16,730
Bu sebep, 14. Değişikliğe
aşina olunmamasının sebebiyle aynı.

416
00:32:17,310 --> 00:32:19,560
Çünkü eski Konfederasyon

417
00:32:20,271 --> 00:32:23,521
İç Savaş filminin
son hâlini yapan taraftı.

418
00:32:24,108 --> 00:32:28,528
Bu yeni hikâyede
Güney mükemmel bir toplumdu.

419
00:32:28,613 --> 00:32:32,123
Kuzey tarafından mağdur edilmiş
ve haksızca parçalanmıştı.

420
00:32:32,992 --> 00:32:38,792
Kaybedilmiş Dava denen bu efsaneye göre
kölelik o kadar da kötü bir şey değildi.

421
00:32:39,374 --> 00:32:41,634
Ve 14. Değişikliğe hiç gerek yoktu.

422
00:32:42,710 --> 00:32:45,380
Bazen yeni bir hikâye uydurmak

423
00:32:45,463 --> 00:32:49,383
geçmişin acı gerçekleriyle yüzleşmekten
daha kolaydır.

424
00:32:55,098 --> 00:32:58,728
Yeniden Yapılanma başarısız olmadı,
yenilgiye uğradı.

425
00:33:01,896 --> 00:33:07,856
İç Savaş'tan sonra çok önemli hâle gelen
Kaybedilmiş Dava efsanesiyle başlıyor.

426
00:33:09,362 --> 00:33:12,782
Güney'in soylu bir savaş verdiği düşüncesi

427
00:33:13,741 --> 00:33:16,241
Beyaz toplumda yaygınlık kazandı.

428
00:33:20,665 --> 00:33:25,665
Kaybedilmiş Dava ideolojisi
daha ziyade bir zafer öyküsüne dönüştü.

429
00:33:26,879 --> 00:33:31,299
Güney'de Yeniden Yapılanma karşısında
alınan zafer kutlanmaya başladı.

430
00:33:32,343 --> 00:33:36,063
Konfederasyon'un, Amerika'nın Güney'inde

431
00:33:36,139 --> 00:33:39,679
heykeller ve anıtlarla
tasvir edilişiyle gördük bunu.

432
00:33:47,608 --> 00:33:51,608
Firavunları anımsatan
bu devasa anıtların dikilmesi

433
00:33:55,158 --> 00:33:59,288
aslında bir bakımdan
toplumsal bir zafer turu gibidir.

434
00:33:59,370 --> 00:34:04,420
Sembollerle "Güney aslında budur." denir.

435
00:34:04,917 --> 00:34:08,667
"Bunlar bizim tanrılarımız."

436
00:34:08,755 --> 00:34:10,715
KONFEDERASYON'UN KIZ ÇOCUKLARI

437
00:34:18,556 --> 00:34:22,726
General Lee
Mason-Dixon Hattı'nı korumamı emretti

438
00:34:22,810 --> 00:34:25,100
ve tek bir Yankee geçmeyecek, dedi.

439
00:34:25,188 --> 00:34:27,148
General Lee mi?

440
00:34:27,231 --> 00:34:30,901
Ama eyaletlerin arasındaki savaş biteli
neredeyse 90 yıl oldu.

441
00:34:30,985 --> 00:34:33,315
Ben kaytarmam.

442
00:34:33,988 --> 00:34:36,568
ve General Lee'den
resmen haber alana kadar

443
00:34:36,657 --> 00:34:40,497
Güney topraklarına ayak basan
her Yankee'yi vuracağım.

444
00:34:40,578 --> 00:34:42,408
O yüzden ikile Yankee!

445
00:34:47,752 --> 00:34:52,222
20. yüzyılda film
son derece önemli bir araç hâline gelir.

446
00:34:52,298 --> 00:34:54,968
Beyaz üstünlüğü destanı Bir Ulusun Doğuşu

447
00:34:55,051 --> 00:34:58,601
ve tüm zamanların en popüler
filmlerinden Rüzgâr Gibi Geçti

448
00:34:58,679 --> 00:35:02,179
Sırf Güneyliler için değil
birçok Kuzeyli için de

449
00:35:02,266 --> 00:35:08,816
İç Savaş ve Yeniden Yapılanma'nın
anlamının popüler görünümleri oldu.

450
00:35:10,775 --> 00:35:12,185
BİR ULUSUN DOĞUŞU

451
00:35:12,276 --> 00:35:18,656
Güney'in yanlış bir şey yapmadığı görüşünü
kuvvetlendirmek amacıyla

452
00:35:18,741 --> 00:35:21,121
Bir Ulusun Doğuşu gibi filmler

453
00:35:21,202 --> 00:35:26,502
Konfederasyon'un köleliği mertçe
koruduğuna dair yeni bir öykü anlatıyordu.

454
00:35:26,582 --> 00:35:28,752
BİR ULUSUN DOĞUŞU:
2. BÖLÜM-YENİDEN YAPILANMA

455
00:35:28,835 --> 00:35:31,795
Tarihin yeniden yazılması

456
00:35:31,879 --> 00:35:37,799
Siyahların aşağı görüldüğü hikâyenin
ya da kurmacanın önemli bir parçasıydı.

457
00:35:37,885 --> 00:35:39,635
Bu efsaneye göre

458
00:35:39,720 --> 00:35:43,470
Yeniden Yapılanma, Amerikan demokrasi
tarihinin dip noktasıydı.

459
00:35:43,558 --> 00:35:48,898
Bunun sebebi Afrikalı Amerikalılara güç
ve seçme-seçilme hakkı verilmesiydi.

460
00:35:48,980 --> 00:35:53,360
Bunu da bir yozlaşma
ve kötü yönetim çılgınlığı takip etmiş…

461
00:35:53,442 --> 00:35:55,992
HALKININ MAHVOLUŞU YÜZÜNDEN AZAP İÇİNDEDİR

462
00:35:56,070 --> 00:35:59,990
…ve en sonunda Güney'i Klan kurtarmıştı.

463
00:36:10,084 --> 00:36:12,754
o Film Beyaz Saray'da gösterilince

464
00:36:12,837 --> 00:36:16,837
Woodrow Wilson şiddet
ve terör içerecek yeni dünya düzenine

465
00:36:17,341 --> 00:36:21,551
Amerika'nın onay mührünü bastı.

466
00:36:22,305 --> 00:36:26,475
"Güney'deki Beyaz adamlar
cahil Zencilerin oylarının

467
00:36:27,059 --> 00:36:30,769
yükünden kurtulmak için
kendini koruma içgüdüsüyle hareket etti.

468
00:36:30,855 --> 00:36:33,685
Güney'de Zenci hâkimiyetine

469
00:36:33,774 --> 00:36:36,944
nihayet son verildi
ve sorumlu sınıf olan Beyazların

470
00:36:37,028 --> 00:36:39,568
doğal ve kaçınılmaz yükselişi
tesis edildi."

471
00:36:40,072 --> 00:36:45,242
Bir Ulusun Doğuşu'nun galası yapılınca
KKK Amerika'nın her yerinde biterek

472
00:36:45,328 --> 00:36:46,908
en büyük boyutuna ulaşır.

473
00:36:47,538 --> 00:36:52,998
Yaygınlaşan bu yeni araçla o görüntülerin
insanların zihnine kazınması

474
00:36:53,085 --> 00:36:55,545
hem Beyaz üstünlüğünü güçlendirir

475
00:36:55,630 --> 00:36:59,880
hem de yeni bir ırksal intikam türünün
alevlenmesine yardımcı olur.

476
00:37:03,179 --> 00:37:07,479
BLACK WALL STREET KATLİAMI
TULSA, 1921

477
00:37:14,065 --> 00:37:16,355
Yazar, gazeteci ve bilim insanları

478
00:37:16,442 --> 00:37:20,992
Siyahların aşağılık ve medeniyet için
ciddi bir tehdit olduğunu

479
00:37:21,072 --> 00:37:26,202
ispatlamak üzere
akla gelebilecek her yola başvururlar.

480
00:37:27,453 --> 00:37:32,333
Beyazların hiç vicdan azabı çekmeksizin

481
00:37:32,959 --> 00:37:37,759
her nesilde yalnızca görmek istedikleri
Zenci'yi yaratmalarına olanak tanımıştır.

482
00:37:43,469 --> 00:37:45,509
Emredersiniz.

483
00:37:45,596 --> 00:37:47,766
Yanında gördüğüm o hanım kimdi?

484
00:37:48,266 --> 00:37:51,346
Hanım değildi o, karımdı.

485
00:37:53,729 --> 00:37:59,239
Kaybedilmiş Dava ideolojisinde
eski Güney duygusallaştırılıp

486
00:38:00,152 --> 00:38:06,332
bir nevi kültürel
bir kaçış yeri hâline getirildi.

487
00:38:06,909 --> 00:38:10,579
Bu düzenli medeniyette
Siyahlar düzen içindeki yerini bulmuş,

488
00:38:10,663 --> 00:38:13,753
genelde anlamda
hâllerinden memnun insanlardı.

489
00:38:13,833 --> 00:38:15,633
OKULLAR İÇİN TARİH

490
00:38:15,710 --> 00:38:19,420
İç Savaş hikâyesinin
çarpıtılmasının başlangıcı buydu.

491
00:38:22,008 --> 00:38:24,428
ZENCİLERİN KÖLELİK YAŞANTISI

492
00:38:24,510 --> 00:38:26,430
İÇ SAVAŞ'IN NEDENİ KÖLELİK DEĞİLDİ

493
00:38:26,512 --> 00:38:28,472
BÜYÜK İÇ SAVAŞ YALANI İFŞA EDİLİYOR

494
00:38:29,640 --> 00:38:34,730
Plantasyondaki ilk günlerinizin
nasıl olduğunu bize tarif eder misiniz?

495
00:38:34,812 --> 00:38:36,772
Çok güzel, neşeli günlerdi.

496
00:38:36,856 --> 00:38:38,516
Herkes mutluydu.

497
00:38:39,150 --> 00:38:42,700
Bugün duyduğumuz şeyleri hiç duymazdık.

498
00:38:42,778 --> 00:38:46,238
Onların çocuk gibi olduğunu söylemek
ayıp bir şey değil.

499
00:38:46,324 --> 00:38:51,664
Mutlu çocuklar gibi oldukları için
böyle diyoruz.

500
00:38:52,204 --> 00:38:57,084
Kaybedilmiş Dava'nın duygusallaştırılmış
bu biçiminin muhalifleri hep oldu

501
00:38:57,168 --> 00:39:02,798
ama Amerikalıların yürekleri
ve akılları için verilen kültürel savaşta

502
00:39:02,882 --> 00:39:07,932
genel itibarıyla galip gelemiyorlardı.

503
00:39:11,766 --> 00:39:15,476
Süvarilerle ve pamuk tarlalarıyla dolu
bir diyar vardı

504
00:39:15,561 --> 00:39:17,611
Adı Eski Güney'di.

505
00:39:21,525 --> 00:39:24,315
Bu güzelim dünyada

506
00:39:24,403 --> 00:39:27,533
nezakete son darbe vuruldu.

507
00:39:30,076 --> 00:39:34,496
Burası şövalyelerin ve onların
zarif eşlerinin, efendi ve kölenin

508
00:39:35,581 --> 00:39:37,171
görüldüğü son yerdi.

509
00:39:38,667 --> 00:39:40,667
Burayı yalnızca kitaplarda arayın.

510
00:39:43,130 --> 00:39:45,840
Çünkü hatırda kalan bir rüyadan ibaret.

511
00:39:48,135 --> 00:39:53,805
Rüzgâr gibi geçip giden bir medeniyet.

512
00:39:57,603 --> 00:40:01,023
Bu hikâyeler
Amerikalıların zihinlerine sızdı.

513
00:40:01,107 --> 00:40:03,027
RÜZGAR GİBİ GEÇTİ'NİN ÜNÜ İNCİL'İ GEÇTİ

514
00:40:03,109 --> 00:40:08,659
Savaştan önceki bu eski
ve düzenli medeniyete kaçabiliyorlardı.

515
00:40:10,032 --> 00:40:14,332
Amerika'ya gelen yeni göçmenler,
gitgide büyüyen şehirler,

516
00:40:14,412 --> 00:40:20,212
kontrolden çıkmış gibi
görünen sanayileşme karşısında

517
00:40:20,292 --> 00:40:24,212
endişe duyar, incinir veya
ürkerlerse oraya kaçabiliyorlardı.

518
00:40:27,299 --> 00:40:29,839
Charleston'ın dışında kalan

519
00:40:29,927 --> 00:40:32,757
ve ailesinin
sekiz nesildir yaşadığı plantasyonda

520
00:40:32,847 --> 00:40:36,727
Norwood Hastie'ye köleliğin
ahlak dışı olup olmadığı soruldu.

521
00:40:36,809 --> 00:40:40,769
Hayır, değil. Çünkü…

522
00:40:40,855 --> 00:40:44,525
Bir köle Afrika'dan geldiğinde
dili konuşamazdı.

523
00:40:44,608 --> 00:40:49,908
Medeniyete ayak uydurmasını
sağlayacak işler için eğitimi olmazdı.

524
00:40:50,614 --> 00:40:52,494
Birileri onunla ilgilenmeliydi.

525
00:40:52,575 --> 00:40:57,575
Dolayısıyla o eski zamanlarda
kölelik olmak zorundaydı bence.

526
00:40:57,663 --> 00:40:59,753
Ama gelenekler zor yok olur.

527
00:40:59,832 --> 00:41:01,832
Bu çok uzun sürer.

528
00:41:01,917 --> 00:41:07,797
Hem yıllar önce Zenci'ye eşitlik verilmesi
gerekeceğini herkes biliyordu.

529
00:41:07,882 --> 00:41:12,432
Ama Güney'de
Beyazların tutumu zamanla değişecektir.

530
00:41:12,511 --> 00:41:15,431
Ben beş yıl öncesine kıyasla
çok daha liberalim,

531
00:41:15,514 --> 00:41:18,814
beş yıl sonra
çok daha liberal olacağımı biliyorum

532
00:41:18,893 --> 00:41:21,693
ve kanımca bu hemen herkes için geçerli.

533
00:41:22,229 --> 00:41:24,189
Sizi daha liberal yapan neydi?

534
00:41:26,442 --> 00:41:30,072
Zenci'nin herkes gibi

535
00:41:30,946 --> 00:41:32,986
insan olduğunu fark etmem.

536
00:41:34,158 --> 00:41:36,788
Bay Hastie,
bizi insan olarak görmeden önce

537
00:41:36,869 --> 00:41:40,039
ne olduğumuzu düşünüyordunuz?

538
00:41:40,873 --> 00:41:42,293
Bir bakıma

539
00:41:43,042 --> 00:41:46,882
sizi çok üstün evcil hayvanlar olarak
görüyorduk denebilir.

540
00:41:48,631 --> 00:41:50,971
Ben 1950'de Güney'de doğdum.

541
00:41:51,467 --> 00:41:54,217
Ayrımcılığın zirvede olduğu
bir dönemdi bu.

542
00:41:54,303 --> 00:41:56,433
YAŞASIN IRK AYRIMI
IRKLARI KARIŞTIRMAYA SON

543
00:41:56,514 --> 00:41:58,314
Neredeyse tüm şeklini

544
00:41:58,390 --> 00:42:02,850
Kaybedilmiş Dava ideolojisinin
verdiği bir ortamdaydık.

545
00:42:02,937 --> 00:42:07,647
Bu fikre göre Konfederasyon, Amerika'ya
tarihinin en parlak dönemini yaşatmıştı

546
00:42:07,733 --> 00:42:11,153
ve o zamandan sonra sürekli düşüşteydik.

547
00:42:13,531 --> 00:42:16,831
Böylesi bir ortamda
yetişen herkes etkileniyordu.

548
00:42:17,493 --> 00:42:20,703
Bir bakıyorsunuz,
zihninizdeki Amerika hayali

549
00:42:20,788 --> 00:42:23,248
bir Beyaz üstünlüğü hayaliymiş.

550
00:42:23,332 --> 00:42:25,542
Ve hiç farkına varmamışsınız.

551
00:42:30,548 --> 00:42:32,548
CHARLESTON, GÜNEY CAROLINA

552
00:42:36,095 --> 00:42:37,595
1861'de

553
00:42:37,680 --> 00:42:40,680
haklarını savunan ilk eyalet
Güney Carolina oldu.

554
00:42:40,766 --> 00:42:45,686
O bayrağın tarihinde
Güney mirasının yeri büyük.

555
00:42:46,272 --> 00:42:47,942
Köleliğin değil.

556
00:42:48,023 --> 00:42:51,493
Mirasımı korumaya geldim
ve bu miras kölelik mirası değil.

557
00:42:51,569 --> 00:42:54,199
Ailemin kölesi yoktu. Benim de kölem yok.

558
00:42:54,280 --> 00:42:57,450
Köleliği simgeliyor.
İstedikleri kadar inkâr etsinler.

559
00:42:57,533 --> 00:42:59,873
O bayrak burada dalgalanmamalı.

560
00:42:59,952 --> 00:43:02,542
Bize saygısızlık olduğundan
insin istiyoruz.

561
00:43:02,621 --> 00:43:06,921
Tarihimizin ve mirasımızın
muhafaza edilmesi için desteğe geldik

562
00:43:07,001 --> 00:43:08,751
çünkü Amerika'nın esası bu.

563
00:43:08,836 --> 00:43:11,376
Konfederasyon'u temize çıkarıyor.

564
00:43:11,463 --> 00:43:14,053
Konfederasyon'un amacı köleliği korumaktı.

565
00:43:14,133 --> 00:43:17,143
Mirasımızla gurur duyuyor
ve atalarımızı anıyoruz.

566
00:43:17,219 --> 00:43:19,139
Mesele miras ve gurur.

567
00:43:19,221 --> 00:43:21,311
Mirasımız burada. Biz buyuz.

568
00:43:21,390 --> 00:43:23,270
Bu herkesin mirası.

569
00:43:23,350 --> 00:43:27,020
"Bu benim bayrağım.
Bu benim mirasım." diyenler,

570
00:43:27,104 --> 00:43:32,324
sizin mirasınız
kölelik, baskı ve KKK terörizmi

571
00:43:32,401 --> 00:43:34,151
ve o bayrak bunu simgeliyor.

572
00:43:34,236 --> 00:43:36,156
Bu, bizi biz yapan şeylerden.

573
00:43:36,238 --> 00:43:38,568
Dünya ve Güney Carolina'daki sorunlar

574
00:43:38,657 --> 00:43:42,747
bir film ya da sembol değil
insanların vicdanındaki şey yüzünden.

575
00:43:42,828 --> 00:43:45,868
Geri dönüp Amerika'yı
nasıl yeniden inşa edersiniz?

576
00:43:51,754 --> 00:43:56,804
Sayın Konuşmacı, duymamış olabileceğiniz
bir bakış açısını size sunmaya geldim.

577
00:43:56,884 --> 00:43:58,934
Charleston County'deki

578
00:43:59,762 --> 00:44:03,102
Mount Horr AME kilisesinin papazı olarak

579
00:44:04,391 --> 00:44:08,231
Gördükleri zulmü, yıldırılmalarını

580
00:44:08,312 --> 00:44:13,362
ve aşağılanmalarını temsilen
kullanılagelmiş bir bayrağın

581
00:44:13,442 --> 00:44:17,152
hâlâ eyaletimizin hükûmet binasında
dalgalanması nedeniyle

582
00:44:17,237 --> 00:44:22,487
rencide olan insanların
hikâyelerini ve acılarını dinledim.

583
00:44:22,576 --> 00:44:27,116
Belki de şanlı tarihimizde ilk defa

584
00:44:27,706 --> 00:44:30,246
kendi çıkarımız için değil

585
00:44:30,334 --> 00:44:34,054
tüm Güney Carolina'nın iyiliği için

586
00:44:34,129 --> 00:44:38,549
hareket etme arzusunda olduğumuzu
göstererek bu muhteşem eyalet için,

587
00:44:38,634 --> 00:44:42,854
temsil ettiğimiz tüm insanlar için
parlak bir örnek olalım.

588
00:44:42,930 --> 00:44:45,680
Bugün bunu size tekrar söylüyorum…

589
00:44:45,766 --> 00:44:51,266
Nisan 2015'te Charleston,
Güney Carolina'daki bir konferanstaydım.

590
00:44:52,356 --> 00:44:55,896
İç Savaş'ın sona ermesiyle ilgili
olağanüstü bir konferanstı.

591
00:44:57,069 --> 00:45:00,859
Ama o günkü baş konuşmacı
Rahip Clementa Pinckney'di.

592
00:45:02,074 --> 00:45:07,084
Karışık hisler besliyorum. Hem sevinçli
hem de başkalarının özgürlüğü uğruna

593
00:45:07,162 --> 00:45:10,332
ölen onca insan için
bir din adamı olarak hüzünlüyüm.

594
00:45:10,416 --> 00:45:14,796
Pinckney bir vaize yakışır şekilde,
İç Savaş'tan itibaren

595
00:45:15,462 --> 00:45:19,682
bir ölçüde kefaret ödediğimizi söyledi.

596
00:45:19,758 --> 00:45:22,548
Konfederasyon gazilerini
bile onurlandırdı.

597
00:45:23,220 --> 00:45:26,100
"Güney Carolinalı hemşehrileri" bile dedi.

598
00:45:28,392 --> 00:45:30,392
"America the Beautiful"u söyledik

599
00:45:30,477 --> 00:45:33,307
ve ben Rahip Pinckney'le
bir programda bulundum.

600
00:45:33,397 --> 00:45:36,317
Aynı matbu sözleri okuyarak
şarkı söyledik.

601
00:45:36,400 --> 00:45:40,450
Katıldığım en olağanüstü
tarihî halk etkinliklerinden biriydi.

602
00:45:41,613 --> 00:45:43,823
Sorun bundan iki ay sonra çıktı.

603
00:45:55,210 --> 00:45:58,920
Charleston, Güney Carolina'da
bir kilisede ateş açıldığını bil…

604
00:46:03,927 --> 00:46:05,547
Clementa Pinckney'di.

605
00:46:21,028 --> 00:46:22,358
AKTİVİST/SANATÇI

606
00:46:22,446 --> 00:46:27,486
1961'de Güney Carolina eyaleti,
hükûmet binasının kubbesine

607
00:46:27,576 --> 00:46:29,906
Konfederasyon bayrağı çekti

608
00:46:29,995 --> 00:46:33,825
ve Eyalet Yönetiminden onay
alınmadan bayrağın indirilemeyeceğini

609
00:46:33,916 --> 00:46:36,836
yasa hâline getirdi.

610
00:46:36,919 --> 00:46:38,419
Bayrak oradayken

611
00:46:38,504 --> 00:46:42,224
2015 yılında Dylan Roof adlı
bir Beyaz üstünlükçü

612
00:46:42,299 --> 00:46:47,759
Charleston'daki tarihî
Mother Emanuel AME Siyah kilisesine girip

613
00:46:47,846 --> 00:46:50,766
bir dua toplantısındaki
dokuz Siyah'ı vurdu.

614
00:46:51,350 --> 00:46:55,440
Amerikan tarihinin en ölümcül
Siyah kilisesi saldırısından biri.

615
00:46:55,521 --> 00:46:59,651
Kurbanlardan biri kilisenin papazı olan
Senatör Clementa Pinckney.

616
00:46:59,733 --> 00:47:04,573
Senatör Pinckney Genel Kurulun vicdanıydı.

617
00:47:07,366 --> 00:47:10,986
Mother Emanuel'in papazının
defnedileceği zaman geldiğinde

618
00:47:11,578 --> 00:47:14,498
tabutu sokaklarda gezdirildi

619
00:47:15,249 --> 00:47:19,339
ve Güney Carolina eyaleti
Amerikan bayrağını yarıya indirdi

620
00:47:19,419 --> 00:47:23,919
ama çıkardıkları o yasa yüzünden
Konfederasyon bayrağı yukarıda kaldı.

621
00:47:26,927 --> 00:47:28,547
Bu, çok açık bir mesajdı.

622
00:47:28,637 --> 00:47:32,887
Güney, İç Savaş'ı
kaybetmiş olmasına rağmen

623
00:47:32,975 --> 00:47:37,225
Beyaz üstünlüğü
diğer her çeşit güçten üstündü.

624
00:47:39,857 --> 00:47:44,947
Güney Carolina'daki köleliğin tarihiyle
aramda çok derin bir kişisel bağım var.

625
00:47:45,028 --> 00:47:47,448
Atalarım Güney Carolina'da köle olmuş

626
00:47:47,531 --> 00:47:51,451
ve akrabalarım bana
onların Klan'la yaşadıklarını anlattı.

627
00:47:53,745 --> 00:47:57,245
Bir tavır koyulması gerektiğini
çok derinden hissettim.

628
00:47:59,960 --> 00:48:02,340
Hanımefendi! Direkten inin.

629
00:48:08,302 --> 00:48:10,472
Hanımefendi!

630
00:48:11,179 --> 00:48:15,389
Bana nefret,
baskı ve şiddetle yaklaşıyorsunuz.

631
00:48:15,475 --> 00:48:18,095
-Bu bayrak bugün inecek.
-Direkten inin.

632
00:48:18,937 --> 00:48:22,607
Tutuklanacağımı tabii ki biliyordum

633
00:48:22,691 --> 00:48:25,901
ama bu şekilde daha fazla devam edemezdik.

634
00:48:37,539 --> 00:48:39,999
İlerleme kendiliğinden olmaz.

635
00:48:41,043 --> 00:48:44,093
İlerlemede kaçınılmaz bir şey yoktur.

636
00:48:45,631 --> 00:48:49,301
İnsanlar kararlar alıp
seçimler yaptığı için ilerleme olur.

637
00:48:51,470 --> 00:48:54,260
Bana öyle geliyor ki
Pinckney ve cemaatindekiler

638
00:48:55,307 --> 00:48:57,477
belki de, Konfederasyon'un,

639
00:48:58,727 --> 00:49:01,057
İç Savaş'ın, Özgürleşme'nin

640
00:49:01,563 --> 00:49:03,273
ve 14. Değişikliğin anlamıyla

641
00:49:04,232 --> 00:49:05,232
ülkeyi

642
00:49:06,360 --> 00:49:10,070
daima tekerrür eden günümüzde

643
00:49:10,155 --> 00:49:13,325
hesaplaşmaya itmek için

644
00:49:14,159 --> 00:49:17,249
korkunç bir katliama kurban gittiler.

645
00:49:34,388 --> 00:49:36,768
DİREN

646
00:49:39,935 --> 00:49:42,845
GÜNEY CAROLINA HÜKÛMET BİNASI
10 TEMMUZ 2015

647
00:50:19,307 --> 00:50:23,767
MISSISSIPPI HÜKÛMET BİNASI
30 HAZİRAN 2020

648
00:50:26,857 --> 00:50:32,197
Bu anıtlar, aslında temsil ettikleri
ölümü, köleliği ve terörü hiçe sayarak

649
00:50:32,279 --> 00:50:34,869
uydurmaca bir Konfederasyon'u yüceltiyor.

650
00:50:35,991 --> 00:50:38,701
Hakikatten korkamayız.

651
00:50:41,496 --> 00:50:45,826
IDA B. WELLS MEYDANI

652
00:50:45,917 --> 00:50:50,207
"İKTİDAR, BİR TALEP OLMADAN TESLİM OLMAZ.
HİÇ OLMADI, OLMAYACAK DA."

653
00:50:50,297 --> 00:50:52,007
"FREDERICK DOUGLASS"

654
00:50:52,090 --> 00:50:55,590
İlerleme, direniş olmadan elde edilmez.

655
00:50:55,677 --> 00:50:57,387
O, düz bir çizgi değildir.

656
00:50:57,929 --> 00:51:00,599
Zordur. Acildir.

657
00:51:00,682 --> 00:51:04,272
Davaya hoşgörüyle yaklaşan insanlar bile
bazen şöyle der:

658
00:51:04,352 --> 00:51:06,522
"Bekleyin, daha büyük sorunlar var."

659
00:51:06,605 --> 00:51:09,065
ya da "O kadarı fazla, fazla hızlı."

660
00:51:10,025 --> 00:51:12,145
Ama acı çeken insanlar için

661
00:51:13,236 --> 00:51:15,816
adalet bekleyemez.

662
00:51:17,908 --> 00:51:23,078
El ele tutuşup
o eski Zenci ilahisini söyleyebileceğiz:

663
00:51:23,163 --> 00:51:28,503
Sonunda özgürüz.
Şükürler olsun Yüce Tanrı'ya, sonunda öz…

664
00:51:30,670 --> 00:51:33,590
Bu, acil bir durumdur.

665
00:51:33,673 --> 00:51:35,303
Adalet yoksa barış yok.

666
00:51:35,383 --> 00:51:36,593
Ellerim havada, ateş etme!

667
00:51:36,676 --> 00:51:41,256
Amerika, Siyahların yaşamına
zerre saygın olmadığını

668
00:51:41,348 --> 00:51:43,768
435 yıldır ispatlıyorsun.

669
00:51:43,850 --> 00:51:45,390
Siyahların hayatı değerlidir!

670
00:51:49,481 --> 00:51:54,241
Tüm ülkede meydana gelen
eş güdümlü bir etkinlik bu.

671
00:51:54,319 --> 00:51:56,779
Artık yeter.

672
00:51:58,824 --> 00:52:04,414
Karşı koyup "Dizinizi boynumuzdan çekin."
demenin vakti geldi.

673
00:52:04,496 --> 00:52:09,496
Nefes alamıyorum.

674
00:52:09,584 --> 00:52:13,094
"Hayatım değerlidir." demek için
tüm bu insanlarla

675
00:52:13,171 --> 00:52:15,221
mücadele etmemiz gerekiyor.

676
00:52:15,298 --> 00:52:19,548
Siyahlar intikam değil
eşitlik aradıkları için şanslılar.

677
00:52:24,182 --> 00:52:27,772
Rüzgâr Gibi Geçti'ye
geri dönebilir miyiz lütfen?

678
00:52:32,399 --> 00:52:37,399
Alt yazı çevirmeni: Arda Barişta