1 00:00:46,006 --> 00:00:49,426 Jane, Siwobrody, uwaga. Zaraz będziemy na miejscu zrzutu. 2 00:00:51,553 --> 00:00:53,638 Przyjęłam. Jesteśmy gotowi. 3 00:00:59,686 --> 00:01:01,730 Poprawka, ja jestem gotowa. 4 00:01:02,731 --> 00:01:04,648 Wiem, że to trochę straszne, 5 00:01:04,648 --> 00:01:07,193 ale zwierzę na dole potrzebuje naszej pomocy. 6 00:01:07,193 --> 00:01:10,322 A dzięki nowoczesnym spadochronom wylądujemy bezpiecznie. 7 00:01:12,157 --> 00:01:16,620 Jesteśmy na miejscu zrzutu. Dziękujemy za lot liniami Air David. 8 00:01:18,955 --> 00:01:20,332 Do zobaczenia na dole. 9 00:01:29,883 --> 00:01:32,177 Brzmi, jakbyś potrzebował pomocy. 10 00:01:37,140 --> 00:01:39,226 Kto rano wstaje, ten widzi nietoperza. 11 00:01:41,269 --> 00:01:43,813 A nie kto rano wstaje, temu Pan Bóg daje? 12 00:01:43,813 --> 00:01:47,817 Nie dziś, bo pomagamy Acerodonowi jubatusowi. 13 00:01:49,069 --> 00:01:53,740 Niech zgadnę, to naukowa nazwa nietoperzy. 14 00:01:53,740 --> 00:01:55,825 Ogromnych nietoperzy. 15 00:01:55,825 --> 00:01:59,829 Ogromnych? Czemu coś ogromnego miałoby potrzebować naszej pomocy? 16 00:01:59,829 --> 00:02:02,332 Bo, niestety, niewiele ich zostało. 17 00:02:02,332 --> 00:02:04,584 Te zwierzęta są zagrożonym gatunkiem, 18 00:02:04,584 --> 00:02:06,253 bo mają za mało jedzenia. 19 00:02:06,253 --> 00:02:08,921 Musimy się dowiedzieć, co jedzą. 20 00:02:08,921 --> 00:02:10,090 To proste. 21 00:02:10,090 --> 00:02:12,217 Krew. Wszyscy to wiedzą. 22 00:02:12,759 --> 00:02:14,135 Niezłe lądowanie, Siwobrody. 23 00:02:21,351 --> 00:02:23,103 Nietoperz zlokalizowany. 24 00:02:25,480 --> 00:02:28,567 Poprawka, nietoperze zlokalizowane. 25 00:02:30,569 --> 00:02:32,279 Spokojnie, Siwobrody. 26 00:02:32,279 --> 00:02:34,364 Niektóre nietoperze wampiry piją krew, 27 00:02:34,364 --> 00:02:38,285 ale większość z nich je owady, owoce, ryby, myszy, jaszczurki... 28 00:02:38,285 --> 00:02:40,078 Szympansy. 29 00:02:40,078 --> 00:02:43,373 Nie. I inne nietoperze. 30 00:02:43,373 --> 00:02:46,126 Fuj. Obrzydliwe. 31 00:02:46,126 --> 00:02:47,836 Każdy musi przeżyć. 32 00:02:49,212 --> 00:02:52,215 Te nietoperze zwane są też grzywiastymi latającymi lisami. 33 00:02:52,215 --> 00:02:54,968 Dlatego obstawiam, że jedzą to, co lisy. 34 00:02:54,968 --> 00:02:57,721 - A lisy jedzą inne lisy? - Nie. 35 00:02:58,889 --> 00:03:00,932 Można to wykreślić z jadłospisu. 36 00:03:01,516 --> 00:03:04,102 Jeśli przyczepię tę kamerę do jednego z nietoperzy, 37 00:03:04,102 --> 00:03:06,897 to zobaczymy, co je i wymyślimy, jak im pomóc. 38 00:03:06,897 --> 00:03:09,482 Uważaj na siebie. I na szyję. 39 00:03:10,942 --> 00:03:12,736 On tylko żartuje. 40 00:03:12,736 --> 00:03:16,698 Są stworzeniami nocnymi, więc śpią, póki nie zrobi się ciemno. 41 00:03:16,698 --> 00:03:17,824 Mamy dużo czasu. 42 00:03:30,837 --> 00:03:32,839 Jane, mówiłam ci setki razy: 43 00:03:32,839 --> 00:03:35,634 „Żadnych krzyków i wycia, gdy pracuję”. 44 00:03:35,634 --> 00:03:39,304 Przepraszam, ale byliśmy tak blisko sfilmowania latającego lisa, 45 00:03:39,304 --> 00:03:40,472 by zobaczyć, co jedzą. 46 00:03:40,472 --> 00:03:43,266 To nie tak, jak myślisz. To nietoperze. 47 00:03:43,266 --> 00:03:45,018 Ogromne nietoperze. 48 00:03:45,018 --> 00:03:47,229 Okej. Powodzenia. 49 00:03:47,229 --> 00:03:49,898 - Tylko bądźcie... - Ciszej. 50 00:03:49,898 --> 00:03:52,317 Musimy, jeśli chcemy się zbliżyć. 51 00:03:52,317 --> 00:03:56,655 Nie jestem pewna, czy dobrze rozumiesz, ale obiad będzie za pół godziny. 52 00:03:57,322 --> 00:03:58,531 Tak, tak. 53 00:03:58,531 --> 00:03:59,616 Tak, słucham. 54 00:04:00,325 --> 00:04:01,785 Siwobrody odlatuje! 55 00:04:01,785 --> 00:04:03,078 O nie! Siwobrody! 56 00:04:03,078 --> 00:04:06,248 Siwobrody! Nie martw się! Już idę! 57 00:04:06,831 --> 00:04:08,124 Proszę chwilę zaczekać. 58 00:04:08,124 --> 00:04:10,085 Jane, co ja mówiłam. 59 00:04:10,627 --> 00:04:11,628 Dokąd idziesz? 60 00:04:11,628 --> 00:04:13,838 Siwobrody odleciał z balkonu. Nie wiemy dokąd. 61 00:04:13,838 --> 00:04:17,466 Niech się pani nie martwi. Znajdziemy go. Wszystko będzie dobrze. 62 00:04:18,050 --> 00:04:21,304 Jasne. Dobrze! Tylko przyjdź na obiad. 63 00:04:21,304 --> 00:04:22,806 A co będzie? 64 00:04:22,806 --> 00:04:24,224 Jeszcze nie zdecydowałam! 65 00:04:24,224 --> 00:04:25,684 Davidzie, chodź. 66 00:04:25,684 --> 00:04:28,144 Sprawdzałem, czy chcę przyjść. 67 00:04:28,144 --> 00:04:29,187 Makaron? 68 00:04:29,938 --> 00:04:31,231 Do zobaczenia na obiedzie! 69 00:04:33,233 --> 00:04:34,317 Okej. 70 00:04:39,030 --> 00:04:41,992 Gdzie zaczynamy? Siwobrody może być wszędzie. 71 00:04:43,201 --> 00:04:45,287 Rozdzielmy się, to sprawdzimy więcej miejsc. 72 00:04:49,749 --> 00:04:51,877 Siwobrody? Siwobrody, gdzie jesteś? 73 00:04:52,586 --> 00:04:54,129 Siwobrody? 74 00:04:54,754 --> 00:04:56,673 - Widzisz go? - Ani śladu. 75 00:05:00,594 --> 00:05:02,012 Tu też go nie ma. 76 00:05:03,680 --> 00:05:06,057 Biedny Siwobrody. Pewnie się boi. 77 00:05:06,057 --> 00:05:07,893 Powinien się bać. 78 00:05:07,893 --> 00:05:11,146 Znalazłem go, ale nie spodoba ci się gdzie. 79 00:05:15,692 --> 00:05:19,529 Czemu miałoby mi się nie spodobać? To piękny ogród. 80 00:05:21,114 --> 00:05:22,866 Nie wiesz, kto tu mieszka? 81 00:05:22,866 --> 00:05:25,076 Mówią, że nigdy nie wychodzi z domu. 82 00:05:25,076 --> 00:05:28,121 Mówią, że to najokropniejsza osoba w historii sąsiedztwa. 83 00:05:28,121 --> 00:05:29,581 - Mówią, że... - Kto mówi? 84 00:05:30,165 --> 00:05:31,333 Głównie moja siostra. 85 00:05:32,667 --> 00:05:35,712 Ludzie mówią o nietoperzach dużo rzeczy, które nie są prawdą. 86 00:05:35,712 --> 00:05:37,756 Tak samo może być z osobą, która tu mieszka. 87 00:05:37,756 --> 00:05:39,841 Jedno wiem na pewno. 88 00:05:39,841 --> 00:05:42,677 Nikt nigdy nie odzyskał niczego, co tam wylądowało. 89 00:05:42,677 --> 00:05:43,887 Widzisz? 90 00:05:45,847 --> 00:05:47,390 Na wszystko przychodzi pora. Chodź. 91 00:05:59,402 --> 00:06:00,362 Mówiłem. 92 00:06:01,279 --> 00:06:02,530 Może nikogo nie ma w domu. 93 00:06:06,826 --> 00:06:08,411 Dzień dobry. Jestem Jane. 94 00:06:08,411 --> 00:06:12,290 Przepraszam, że przeszkadzam, ale w ogrodzie wylądował mój przyjaciel. 95 00:06:12,290 --> 00:06:14,000 Chcielibyśmy go odzyskać. 96 00:06:16,586 --> 00:06:18,505 Chcesz pożyczyć moją maskotkę? 97 00:06:18,505 --> 00:06:20,465 Nie możemy go tam zostawić. 98 00:06:20,465 --> 00:06:22,676 Jest uwięziony. Sam widziałeś. 99 00:06:23,843 --> 00:06:26,054 - Dokąd idziesz? - Odzyskać przyjaciela. 100 00:06:26,054 --> 00:06:27,847 Czekaj, Jane. Nie. 101 00:06:29,474 --> 00:06:30,475 Robi się późno. 102 00:06:31,142 --> 00:06:33,103 Może porozmawiamy o tym przy obiedzie? 103 00:06:33,103 --> 00:06:35,480 Na pewno pozwoli nam go zabrać. 104 00:06:35,480 --> 00:06:37,148 Na pewno nie. 105 00:06:43,780 --> 00:06:45,699 Czekaj, Siwobrody. Mam cię. 106 00:06:45,699 --> 00:06:48,493 Pośpiesz się, żeby nas tu nie złapała. 107 00:06:49,160 --> 00:06:50,370 Już prawie. 108 00:06:51,413 --> 00:06:52,581 Hej! 109 00:06:53,707 --> 00:06:55,750 O nie. Porwałam go. 110 00:06:55,750 --> 00:06:57,961 Wynocha z mojego ogrodu. 111 00:06:58,795 --> 00:07:02,424 - O nie! - O nie. 112 00:07:02,424 --> 00:07:04,467 - Wychodzimy. - Wynocha. 113 00:07:04,467 --> 00:07:05,552 OPRYSK OGRODOWY 114 00:07:05,552 --> 00:07:06,887 Używa pani pestycydów? 115 00:07:06,887 --> 00:07:08,930 To nie jest nasz największy problem. 116 00:07:08,930 --> 00:07:11,725 Wynocha. Ale już! 117 00:07:11,725 --> 00:07:13,518 To wtargnięcie. 118 00:07:13,518 --> 00:07:15,103 Przepraszamy! 119 00:07:20,817 --> 00:07:23,278 Czekaj, musimy wrócić po Siwobrodego. 120 00:07:23,945 --> 00:07:25,030 Co to było? 121 00:07:25,947 --> 00:07:27,282 Latający lis! 122 00:07:28,074 --> 00:07:30,035 Nie mówiłaś, że śpią w ciągu dnia? 123 00:07:30,035 --> 00:07:32,078 Zaczynają polować o zmierzchu. 124 00:07:32,078 --> 00:07:34,414 Zobacz, jakie ma wielkie skrzydła. Niesamowite. 125 00:07:36,041 --> 00:07:38,627 Raczej przerażające. Uciekaj! 126 00:08:11,868 --> 00:08:13,411 Biegnij! 127 00:08:13,411 --> 00:08:16,623 - Może jedzą ludzi. - Są duże, ale nie aż tak. 128 00:08:19,501 --> 00:08:22,128 Czemu to, co chcemy ocalić, nas atakuje? 129 00:08:22,128 --> 00:08:24,047 Nie sądzę, że to robi. 130 00:08:24,047 --> 00:08:26,424 I chyba go zgubiliśmy. 131 00:08:26,424 --> 00:08:27,759 Jesteś pewna? 132 00:08:27,759 --> 00:08:31,888 Bo chcę zjeść obiad, ale nie chcę być obiadem. 133 00:08:33,682 --> 00:08:35,058 Co? 134 00:08:37,435 --> 00:08:39,688 Mam go na sobie, prawda? 135 00:08:41,188 --> 00:08:42,440 Wysysa ze mnie krew? 136 00:08:44,526 --> 00:08:45,819 A zamierza? 137 00:08:47,821 --> 00:08:50,740 Nietoperze rzadko piją ludzką krew. 138 00:08:50,740 --> 00:08:54,160 Czyli może. Odpowiedź brzmi może. 139 00:08:54,828 --> 00:08:56,997 Dlatego wolałem zostać w samolocie. 140 00:08:57,664 --> 00:08:59,249 Zabierz ze mnie to coś! 141 00:08:59,249 --> 00:09:01,626 Czuję jego wielkie paluchy! 142 00:09:02,919 --> 00:09:04,546 Wyglądasz niesamowicie. 143 00:09:06,214 --> 00:09:07,090 David! 144 00:09:14,389 --> 00:09:16,141 On nie chce naszej pomocy. 145 00:09:16,141 --> 00:09:18,935 Musimy je lepiej zrozumieć. Są zagrożone. 146 00:09:18,935 --> 00:09:21,271 Rozumiem, że próbował mnie zjeść. 147 00:09:21,271 --> 00:09:22,772 Teraz ja jestem zagrożony. 148 00:09:22,772 --> 00:09:25,483 Nie wiemy tego... na pewno. 149 00:09:26,568 --> 00:09:27,903 Może moja mama pomoże. 150 00:09:28,737 --> 00:09:30,447 I pewnie obiad jest gotowy. 151 00:09:31,531 --> 00:09:33,867 Wiesz, czy będzie deser? 152 00:09:35,702 --> 00:09:38,663 Wiecie już, czy piją krew, czy nie? 153 00:09:38,663 --> 00:09:39,956 - Nie wiemy. - Tak. 154 00:09:40,457 --> 00:09:42,918 Na pewno gonił nas z innego powodu. 155 00:09:42,918 --> 00:09:45,921 Nawet nietoperze wampiry nie piją ludzkiej krwi. 156 00:09:45,921 --> 00:09:48,340 A jeśli już, to gdy ich ofiara śpi. 157 00:09:48,340 --> 00:09:50,508 Chyba już nigdy nie będę spał. 158 00:09:51,760 --> 00:09:53,386 Skąd się wzięła ta mrówka? 159 00:09:53,887 --> 00:09:55,722 I ta? 160 00:09:57,224 --> 00:09:59,851 Cali jesteście w mrówkach. 161 00:10:01,603 --> 00:10:02,646 O to chodzi! 162 00:10:02,646 --> 00:10:05,232 Dlatego gonił nas latający lis! 163 00:10:05,232 --> 00:10:07,317 Pewnie chciał zjeść mrówki. 164 00:10:07,317 --> 00:10:10,153 Okej, ale dlaczego oboje się kleicie? 165 00:10:10,153 --> 00:10:12,239 Przypadkiem wpadliśmy w owoce. 166 00:10:12,239 --> 00:10:15,033 Ale chyba wiem, jak odzyskać Siwobrodego, 167 00:10:15,033 --> 00:10:17,077 a latający lis nam w tym pomoże. 168 00:10:18,161 --> 00:10:19,579 Potrzebuję twojego samolotu. 169 00:10:19,579 --> 00:10:21,581 A możemy najpierw zjeść? 170 00:10:21,581 --> 00:10:23,250 I pozbyć się tych mrówek. 171 00:10:29,172 --> 00:10:31,007 Naprawdę myślisz, że to się uda? 172 00:10:33,009 --> 00:10:34,094 Musi. 173 00:10:40,976 --> 00:10:43,812 Zabrała Siwobrodego do środka. Ukradła go. 174 00:10:43,812 --> 00:10:45,272 Mówiłem, że jest wredna. 175 00:10:51,361 --> 00:10:52,904 Ukradła mi pani najlepszego przyjaciela. 176 00:10:52,904 --> 00:10:54,531 Myślałem, że ja nim jestem. 177 00:10:55,115 --> 00:10:56,992 Jednego z najlepszych przyjaciół. 178 00:10:58,243 --> 00:11:01,621 Zdeptaliście mi drzewko owocowe, więc jesteśmy kwita. 179 00:11:01,621 --> 00:11:04,833 To był wypadek. Wystraszyła nas pani. 180 00:11:04,833 --> 00:11:06,585 A ja się nie bałam, 181 00:11:06,585 --> 00:11:09,170 gdy zobaczyłam obcych ludzi w moim ogrodzie? 182 00:11:09,170 --> 00:11:10,672 Dzwoniliśmy do drzwi. 183 00:11:11,214 --> 00:11:15,051 To gdy nikogo nie ma w domu, sami się wpuszczacie do środka? 184 00:11:15,635 --> 00:11:17,095 Czemu się pani złości? 185 00:11:20,098 --> 00:11:21,308 Po prostu wynoście się stąd. 186 00:11:22,893 --> 00:11:24,895 Chwila! Przynieśliśmy pani coś. 187 00:11:26,396 --> 00:11:28,315 By wynagrodzić to, co zniszczyliśmy. 188 00:11:28,315 --> 00:11:31,318 O ile to nie jest drzewko owocowe, to nie chcę. 189 00:11:31,902 --> 00:11:32,986 To domek dla nietoperzy. 190 00:11:33,778 --> 00:11:35,238 To był mój samolot. 191 00:11:36,781 --> 00:11:39,159 Czemu używa pani pestycydów? 192 00:11:40,118 --> 00:11:41,995 By pozbyć się robaków. 193 00:11:41,995 --> 00:11:44,414 Pestycydy są złe dla środowiska. 194 00:11:44,414 --> 00:11:46,374 Wszystko jest złe dla środowiska. 195 00:11:46,374 --> 00:11:48,710 Nieprawda. Proszę spojrzeć. 196 00:11:49,920 --> 00:11:53,924 {\an8}„Jak można uważać, że to dobry pomysł, by dodawać truciznę do jedzenia?”. 197 00:11:53,924 --> 00:11:55,133 Jane Goodall tak powiedziała. 198 00:11:55,842 --> 00:11:59,679 Pestycydy to trucizna. Można się pozbyć robaków inaczej. 199 00:11:59,679 --> 00:12:02,557 Dużo nietoperzy zjada owady. 200 00:12:06,895 --> 00:12:09,105 - To nietoperz? - Nie wyszedł najlepiej. 201 00:12:09,105 --> 00:12:11,566 Jeden nietoperz może zjeść tysiąc owadów. 202 00:12:11,566 --> 00:12:14,236 To więcej niż potrzeba do ochrony ogrodu. 203 00:12:15,153 --> 00:12:18,573 Nie jestem fanką intruzów. Dużych czy małych. 204 00:12:18,573 --> 00:12:19,491 Do widzenia. 205 00:12:20,742 --> 00:12:21,743 Dogadajmy się. 206 00:12:22,744 --> 00:12:25,121 Zostawimy ten domek w ogrodzie na noc 207 00:12:25,121 --> 00:12:27,707 i sfilmujemy go, by zobaczyć, czy nietoperz zje owady. 208 00:12:27,707 --> 00:12:29,417 Chcecie ustawić kamerę? 209 00:12:30,043 --> 00:12:33,505 Jeśli się uda, zatrzyma pani domek i pestycydy będą zbędne. 210 00:12:33,505 --> 00:12:35,715 I odda nam pani Siwobrodego? 211 00:12:36,716 --> 00:12:37,968 A jeśli się nie uda? 212 00:12:37,968 --> 00:12:40,762 - Zatrzyma go pani. - Jane? 213 00:12:42,639 --> 00:12:45,308 Dobra. Wiecie co? Umowa stoi. 214 00:12:46,393 --> 00:12:48,144 Chcę się pozbyć tych robali... 215 00:12:51,940 --> 00:12:53,233 i waszej dwójki. 216 00:13:10,000 --> 00:13:10,834 Wszystko dobrze? 217 00:13:12,043 --> 00:13:14,754 Ustawiliśmy domek i starą kamerę taty Davida. 218 00:13:14,754 --> 00:13:16,590 Oby nietoperz się pojawił, 219 00:13:16,590 --> 00:13:19,384 żebyśmy zobaczyli, co je i odzyskali Siwobrodego. 220 00:13:20,802 --> 00:13:22,387 A z tobą wszystko dobrze? 221 00:13:24,014 --> 00:13:25,265 Już za nim tęsknię. 222 00:13:25,932 --> 00:13:28,018 Może ja porozmawiam z tą panią? 223 00:13:28,018 --> 00:13:29,185 Dam sobie z tym radę. 224 00:13:31,646 --> 00:13:32,647 Wiem, że dasz. 225 00:13:34,482 --> 00:13:36,192 Czemu ludzie tak się złoszczą? 226 00:13:39,195 --> 00:13:40,822 Życie nie jest proste. 227 00:13:40,822 --> 00:13:44,200 A czasem ludziom łatwiej jest być wściekłym na świat, 228 00:13:44,200 --> 00:13:46,286 niż spróbować go zmienić, 229 00:13:47,954 --> 00:13:50,665 co jest twoim całkowitym przeciwieństwem. 230 00:13:53,752 --> 00:13:54,920 Zaraz wrócę. 231 00:14:04,304 --> 00:14:06,640 To moja maskotka z czasów dzieciństwa. 232 00:14:07,974 --> 00:14:11,269 - Chcesz ją pożyczyć na noc? - Dzięki, mamo. 233 00:14:11,269 --> 00:14:12,187 Kocham cię. 234 00:14:13,396 --> 00:14:14,439 Ja ciebie też. 235 00:14:18,151 --> 00:14:21,154 - Pamiętaj zgasić światło na korytarzu. - Wiem. 236 00:15:08,493 --> 00:15:09,411 Cześć. 237 00:15:10,870 --> 00:15:14,791 Chyba sobie żarty stroicie. 238 00:15:21,298 --> 00:15:22,299 Dzień dobry. 239 00:15:23,216 --> 00:15:24,384 Skoro tak twierdzisz. 240 00:15:24,926 --> 00:15:28,805 Ta kobieta nie lubi poranka, popołudnia ani wieczoru. 241 00:15:31,308 --> 00:15:33,435 Możemy wejść i sprawdzić nagranie? 242 00:15:34,227 --> 00:15:36,187 Dzięki, że tym razem pytacie. 243 00:15:37,772 --> 00:15:40,108 Słyszała pani jakieś nietoperze w nocy? 244 00:15:40,609 --> 00:15:42,485 A jak one brzmią? 245 00:15:48,992 --> 00:15:50,285 Niepotrzebnie pytałam. 246 00:15:51,119 --> 00:15:52,621 Jedyne, co słyszałam, 247 00:15:52,621 --> 00:15:55,790 to, że mogą mi pomóc pozbyć się robaków. 248 00:15:55,790 --> 00:15:57,334 Może się pani zdziwić. 249 00:16:01,963 --> 00:16:04,299 Nie wierzę. Udało się. 250 00:16:04,299 --> 00:16:07,385 To dobrze, ale to jest wielkouchy nietoperz Townsenda. 251 00:16:07,385 --> 00:16:09,346 A nie nasz latający lis. 252 00:16:10,013 --> 00:16:11,514 Jest uroczy... 253 00:16:12,641 --> 00:16:15,018 na swój obrzydliwy sposób. 254 00:16:15,560 --> 00:16:16,561 I bardzo pomocny. 255 00:16:16,561 --> 00:16:20,106 I nietoperze polują w nocy, więc prawie się ich nie widuje. 256 00:16:20,106 --> 00:16:22,067 Może jednak zatrzymam domek. 257 00:16:22,067 --> 00:16:23,902 I nie będzie pani używać pestycydów? 258 00:16:25,070 --> 00:16:26,279 Zobaczymy. 259 00:16:26,279 --> 00:16:27,781 To dobry pierwszy krok. 260 00:16:27,781 --> 00:16:30,325 Musimy się dowiedzieć, co je latający lis. 261 00:16:30,325 --> 00:16:33,828 Jeśli to nie owady, to jakieś inne mięso albo owoce. 262 00:16:33,828 --> 00:16:35,205 Albo ludzie. 263 00:16:35,205 --> 00:16:39,000 Umowa to umowa. Przyniosę waszego małpiego przyjaciela. 264 00:16:39,000 --> 00:16:40,919 - To szympans. - Wszystko jedno. 265 00:16:40,919 --> 00:16:43,380 Szympansy są człekokształtne, to nie małpy... 266 00:16:45,632 --> 00:16:46,633 Nieważne! 267 00:16:47,133 --> 00:16:49,553 To jak pomożemy latającym lisom? 268 00:16:49,553 --> 00:16:51,471 Tego musimy się dowiedzieć. 269 00:16:51,471 --> 00:16:54,891 Maskotka. Jak obiecałam. 270 00:16:56,601 --> 00:16:57,602 Dziękuję. 271 00:16:59,813 --> 00:17:02,148 Cześć, Siwobrody. Bardzo za tobą tęskniłam. 272 00:17:03,316 --> 00:17:04,316 Chwila. 273 00:17:05,526 --> 00:17:06,987 Zszyła go pani? 274 00:17:08,237 --> 00:17:09,531 Sam musiał to zrobić. 275 00:17:10,114 --> 00:17:11,908 Czy potajemnie jest pani miła? 276 00:17:13,535 --> 00:17:15,870 Zaczekajcie. Mam coś dla was. 277 00:17:21,126 --> 00:17:23,378 Hej. Ja też tęskniłem. 278 00:17:24,170 --> 00:17:26,214 Więcej nie spuszczę cię z oczu. 279 00:17:28,300 --> 00:17:29,634 Nim pójdziecie, 280 00:17:30,802 --> 00:17:34,806 pomyślałam, że to pomoże sprawdzić, czy latający lis lubi owoce. 281 00:17:34,806 --> 00:17:35,974 Wolne od pestycydów. 282 00:17:35,974 --> 00:17:38,435 Test smaku. Świetny pomysł. 283 00:17:38,435 --> 00:17:40,437 Potrzebujemy jeszcze mięsa. 284 00:17:45,567 --> 00:17:48,612 Pomarańcze i hot dogi gotowe. 285 00:17:48,612 --> 00:17:51,364 Jestem głodny. 286 00:17:51,364 --> 00:17:52,449 Davidzie! 287 00:17:52,449 --> 00:17:55,201 Co? To trwa wieki. 288 00:17:56,494 --> 00:17:57,871 Musimy być cierpliwi, 289 00:17:57,871 --> 00:18:00,665 by sprawdzić, czy latający lis je owoce, czy mięso. 290 00:18:02,167 --> 00:18:04,044 To nasza przynęta. 291 00:18:04,044 --> 00:18:05,795 A to latający lis. 292 00:18:05,795 --> 00:18:06,922 Siwobrody, uważaj! 293 00:18:11,051 --> 00:18:12,219 O nie! 294 00:18:15,055 --> 00:18:17,474 Latający lis nie je mięsa ani owoców. 295 00:18:17,474 --> 00:18:21,019 Za to pije krew, a w menu jest Siwobrody. 296 00:18:22,270 --> 00:18:23,730 Uciekaj, Siwobrody! 297 00:18:27,067 --> 00:18:28,193 Uciekaj, Siwobrody! 298 00:18:31,988 --> 00:18:33,031 Uważaj! 299 00:18:34,783 --> 00:18:36,576 Idź, Siwobrody! 300 00:18:36,576 --> 00:18:37,744 Szybko! 301 00:18:37,744 --> 00:18:39,579 Czego chce nietoperz? 302 00:18:39,579 --> 00:18:42,832 Nie chodzi mu o Siwobrodego i nie chciał mrówek. 303 00:18:44,876 --> 00:18:46,294 Chodzi o owoce! 304 00:18:46,294 --> 00:18:50,382 Latający lis nie chce zjeść ciebie! Chodzi mu o owoce! 305 00:18:50,382 --> 00:18:51,675 Rzuć je! 306 00:18:56,179 --> 00:18:58,056 Chodź, Siwobrody. Tutaj. 307 00:19:04,771 --> 00:19:06,314 Cytrus ty mądra, Jane? 308 00:19:06,314 --> 00:19:09,109 - Kapujesz? Czy ty... - Zrozumiałam. 309 00:19:14,364 --> 00:19:18,743 Właśnie tak. Lepsze niż krew, prawda? 310 00:19:30,672 --> 00:19:31,673 Co się dzieje? 311 00:19:31,673 --> 00:19:34,175 Chyba pozwala innym odebrać swoje rzeczy. 312 00:19:35,468 --> 00:19:36,469 Pozwala pani? 313 00:19:37,888 --> 00:19:39,431 Myliłam się co do nietoperzy, 314 00:19:39,431 --> 00:19:42,350 to może dzieci też nie są takie złe. 315 00:19:43,768 --> 00:19:45,854 Kilkoro pierwszych się denerwowało. 316 00:19:45,854 --> 00:19:48,982 Okazuje się, że mam tu kiepską reputację. 317 00:19:48,982 --> 00:19:51,902 Tak. Ale kto by w to wierzył? 318 00:19:53,111 --> 00:19:57,032 - I? - I ja też się myliłem co do nietoperzy. 319 00:19:57,032 --> 00:19:59,409 - Witaj w klubie. - Tak. 320 00:20:00,201 --> 00:20:02,078 Postawiła pani więcej domków. 321 00:20:03,496 --> 00:20:05,206 Ten pierwszy potrzebował towarzystwa. 322 00:20:08,335 --> 00:20:10,629 - Jestem Robin. - Jane. 323 00:20:13,048 --> 00:20:15,508 David. Do usług. 324 00:20:17,427 --> 00:20:18,428 Dzięki za wszystko. 325 00:20:19,971 --> 00:20:22,766 Może rozstawimy więcej domków w okolicy? 326 00:20:22,766 --> 00:20:23,892 Dobry plan. 327 00:20:23,892 --> 00:20:26,311 Ale najpierw pomóżmy latającemu lisowi. 328 00:20:34,069 --> 00:20:36,905 Jesteśmy prawie na miejscu. Czas skończyć misję. 329 00:20:40,283 --> 00:20:42,744 Gdy wiemy, co je, możemy mu pomóc, 330 00:20:42,744 --> 00:20:45,330 sadząc więcej drzewek owocowych, by miał jedzenie. 331 00:20:45,330 --> 00:20:46,790 Skaczemy. 332 00:20:46,790 --> 00:20:49,918 Nie martw się. Teraz zrobimy to razem. 333 00:20:49,918 --> 00:20:52,837 Mówiłam, że więcej nie spuszczę cię z oczu. 334 00:20:52,837 --> 00:20:54,130 Gotowy? 335 00:21:00,971 --> 00:21:02,222 Tak! 336 00:21:07,185 --> 00:21:08,478 Tak! 337 00:21:15,569 --> 00:21:17,821 Pomóż ocalić latające lisy. 338 00:21:24,578 --> 00:21:27,038 - Jane? - David? 339 00:21:27,038 --> 00:21:28,665 Rozmawiasz z nią już? 340 00:21:28,665 --> 00:21:29,958 Z Lisą Paguntalan? 341 00:21:29,958 --> 00:21:31,293 Jeszcze nie. 342 00:21:31,293 --> 00:21:33,420 Zostawisz walkie-talkie włączone? 343 00:21:33,420 --> 00:21:35,297 Chcę posłuchać o lisie. 344 00:21:35,297 --> 00:21:38,008 - O grzywiastym latającym lisie. - Właśnie. 345 00:21:38,008 --> 00:21:40,969 - Dlaczego szepczesz? - Bo powinienem spać. 346 00:21:40,969 --> 00:21:44,097 Masz szczęście, że mama ci pozwala rozmawiać o tej porze. 347 00:21:44,681 --> 00:21:46,892 Fajnie, że Lisa mieszka na Filipinach. 348 00:21:46,892 --> 00:21:48,476 Tylko tam występują. 349 00:21:48,476 --> 00:21:50,770 Dlatego Lisa wie wszystko o latających lisach. 350 00:21:50,770 --> 00:21:53,273 O grzywiastych latających lisach. 351 00:21:54,482 --> 00:21:55,650 Już jest! 352 00:21:56,443 --> 00:21:58,320 - Cześć, Lisa. - Cześć, Jane. 353 00:21:58,320 --> 00:21:59,696 Cześć, Lisa. 354 00:21:59,696 --> 00:22:01,031 Kto to? 355 00:22:01,031 --> 00:22:03,074 Mój przyjaciel, David, przez walkie-talkie. 356 00:22:03,074 --> 00:22:04,743 Też chciał porozmawiać. 357 00:22:04,743 --> 00:22:06,369 Cześć, David. 358 00:22:06,369 --> 00:22:10,832 Chciałem wiedzieć, dlaczego nazywa się je grzywiastymi latającymi lisami. 359 00:22:10,832 --> 00:22:13,251 Spróbuję wam coś pokazać. 360 00:22:13,251 --> 00:22:14,336 Proszę. 361 00:22:14,336 --> 00:22:17,464 - Szkoda, że nie widzę. - Prześlę ci zdjęcia. 362 00:22:17,464 --> 00:22:22,302 Wśród 26 gatunków nietoperzy na Filipinach, które jedzą owoce, 363 00:22:22,302 --> 00:22:26,348 tylko ten ma złotą grzywę, 364 00:22:26,348 --> 00:22:29,351 która na głowie układa się w kształt litery V. 365 00:22:29,351 --> 00:22:30,560 Uroczy. 366 00:22:30,560 --> 00:22:33,271 Widziałaś ostatnio jakieś latające lisy? 367 00:22:33,271 --> 00:22:35,649 Tak, kilka dni temu. 368 00:22:35,649 --> 00:22:39,110 - Poszłam ich poszukać. - Masz szczęście. 369 00:22:39,110 --> 00:22:41,154 Że nie piją krwi jak inne nietoperze. 370 00:22:41,154 --> 00:22:43,907 Mówiłam ci, że zwykle nie piją ludzkiej krwi. 371 00:22:44,407 --> 00:22:46,534 Acerodony grzywiaste jedzą owoce, tak? 372 00:22:46,534 --> 00:22:50,830 Tak. Acerodony grzywiaste lubią jeść owoce, 373 00:22:50,830 --> 00:22:53,375 ale uwielbiają figi. 374 00:22:53,375 --> 00:22:57,045 Figi stanowią 75% ich pożywienia. 375 00:22:57,045 --> 00:22:59,339 I nietoperze są ważne dla fig, 376 00:22:59,339 --> 00:23:04,052 bo to właśnie one roznoszą nasiona fig. 377 00:23:04,052 --> 00:23:06,471 Są rolnikami siejącymi nasiona. 378 00:23:06,471 --> 00:23:08,014 Zgadza się, Jane. 379 00:23:08,014 --> 00:23:11,059 Czy to teleskop? Badasz też kosmos? 380 00:23:11,059 --> 00:23:12,143 Lubię kosmos. 381 00:23:12,143 --> 00:23:15,021 To luneta obserwacyjna. 382 00:23:15,021 --> 00:23:19,025 Tego używam, by szukać latających listów, 383 00:23:19,025 --> 00:23:21,361 identyfikować je i zliczać. 384 00:23:21,361 --> 00:23:23,071 Pokażę wam, jak to robimy. 385 00:23:23,071 --> 00:23:25,949 Musimy zaczekać do wieczora. 386 00:23:25,949 --> 00:23:29,869 Wtedy wszystkie nietoperze wylatują z noclegowiska 387 00:23:29,869 --> 00:23:31,913 i możemy je policzyć. 388 00:23:31,913 --> 00:23:33,248 Ile ich zostało? 389 00:23:33,248 --> 00:23:39,504 Na Filipinach jest ich między 10 000 a 20 000. 390 00:23:39,504 --> 00:23:41,548 Dlaczego ten gatunek jest zagrożony? 391 00:23:41,548 --> 00:23:44,885 Nietoperze nie lubią, gdy ingerujemy w ich środowisko. 392 00:23:44,885 --> 00:23:46,511 Niszczymy je. 393 00:23:47,012 --> 00:23:48,388 Jak możemy pomóc? 394 00:23:48,388 --> 00:23:51,182 Siła społeczności i wolontariuszy 395 00:23:51,182 --> 00:23:53,602 jest niezwykle istotna. 396 00:23:53,602 --> 00:23:58,607 Spójrzcie na zdjęcia Filipińczyków, którzy pomagają chronić nietoperze. 397 00:23:58,607 --> 00:24:01,985 Uczę ich liczyć i identyfikować nietoperze. 398 00:24:01,985 --> 00:24:04,654 To właśnie dzięki nim 399 00:24:04,654 --> 00:24:09,784 wiele z latających lisów ma się gdzie schronić i wciąż tu żyje. 400 00:24:09,784 --> 00:24:12,495 Utrata jednego z filipińskich gatunków 401 00:24:12,495 --> 00:24:16,958 to nie tylko strata dla bioróżnorodności Filipin, 402 00:24:16,958 --> 00:24:19,461 to strata dla świata. 403 00:24:19,461 --> 00:24:22,756 Ponieważ wszyscy jesteśmy połączeni. 404 00:24:22,756 --> 00:24:24,966 Ale jak możemy pomóc aż stąd? 405 00:24:24,966 --> 00:24:29,596 Dzielenie się dobrymi opowieściami o nietoperzach może pomóc. 406 00:24:29,596 --> 00:24:33,683 To by pomogło zmienić nastawienie ludzi, którzy boją się nietoperzy. 407 00:24:33,683 --> 00:24:37,103 A gdy coś zrozumiesz, zaczyna ci na tym zależeć. 408 00:24:37,103 --> 00:24:40,857 - Możemy to zrobić, Jane. - Pewnie, że możemy. 409 00:24:40,857 --> 00:24:44,027 Davidzie, z kim rozmawiasz? 410 00:24:44,527 --> 00:24:46,488 Z nikim. Idź spać, Millie. 411 00:24:47,572 --> 00:24:49,866 Muszę kończyć. Dzięki, Liso. 412 00:24:49,866 --> 00:24:51,701 Pogadamy jutro, Jane. 413 00:24:51,701 --> 00:24:53,203 Dzięki za rozmowę, Liso. 414 00:24:53,203 --> 00:24:55,872 Pomożemy tylu zwierzętom, ilu zdołamy, 415 00:24:55,872 --> 00:24:57,791 nieważne, czy są tu, czy na Filipinach. 416 00:24:57,791 --> 00:24:58,917 Dobranoc. 417 00:25:00,460 --> 00:25:01,795 Pa. 418 00:25:05,090 --> 00:25:07,717 {\an8}OGROMNY NIETOPERZ OCAL PLANETĘ 419 00:25:11,304 --> 00:25:14,558 GRZYWIASTY LATAJĄCY LIS LISA PAGUNTALAN 420 00:25:57,392 --> 00:25:59,394 Napisy: Agnieszka Otawska