1
00:00:45,714 --> 00:00:48,758
Widzisz to, Davidzie? To Danaus plexippus.
2
00:00:48,758 --> 00:00:50,969
Czy to naukowa nazwa motyla mon...
3
00:00:51,761 --> 00:00:52,596
Davidzie?
4
00:00:52,596 --> 00:00:54,764
Czekaj, Jane. Mam tu intruza.
5
00:00:58,059 --> 00:00:59,227
Davidzie?
6
00:00:59,227 --> 00:01:02,522
Nie przechodź na moją stronę.
Jestem teraz zajęty, Millie.
7
00:01:02,522 --> 00:01:04,148
A co robisz?
8
00:01:04,148 --> 00:01:05,275
Ratuję coś.
9
00:01:05,275 --> 00:01:06,735
Co ratujesz?
10
00:01:06,735 --> 00:01:08,445
Motyla monarcha.
11
00:01:09,821 --> 00:01:11,197
Tak. I...
12
00:01:11,197 --> 00:01:14,284
To naprawdę ważna sprawa,
więc muszę do niej wrócić.
13
00:01:18,788 --> 00:01:20,040
Co ona robi?
14
00:01:20,790 --> 00:01:21,875
Wkurza mnie.
15
00:01:22,918 --> 00:01:25,170
- Mówiłaś o motylu?
- Tak.
16
00:01:25,170 --> 00:01:26,504
Je?
17
00:01:27,464 --> 00:01:30,717
Nie. Motyle mają długie języki,
dzięki którym jedzą.
18
00:01:33,887 --> 00:01:36,681
Patrz, jak się zawija.
Ciekawe, czy ja tak potrafię.
19
00:01:40,810 --> 00:01:42,229
Czekaj, przemieszcza się.
20
00:01:42,229 --> 00:01:43,939
Ustawiam kurs przechwycenia.
21
00:01:49,444 --> 00:01:51,404
Jak chcecie je ocalić?
22
00:01:52,530 --> 00:01:53,698
Ostrożnie.
23
00:01:54,824 --> 00:01:58,870
Motyle monarchy podróżują
z Meksyku do USA,
24
00:01:58,870 --> 00:02:01,122
a nawet do Kanady, by mieć dzieci.
25
00:02:01,122 --> 00:02:03,208
- Małe gąsienice.
- Właśnie.
26
00:02:03,208 --> 00:02:05,502
Ale z każdym rokiem jest ich coraz mniej.
27
00:02:05,502 --> 00:02:07,212
Oznaczymy jednego, by go śledzić,
28
00:02:07,212 --> 00:02:09,421
i sprawdzić, gdzie w trakcie podróży
potrzebują pomocy.
29
00:02:09,421 --> 00:02:11,925
To daleka droga na małego motyla.
30
00:02:11,925 --> 00:02:15,220
Mówiłem, że to ważna sprawa.
31
00:02:19,099 --> 00:02:20,225
Zgubiłam ją.
32
00:02:20,225 --> 00:02:21,601
Może podleć wyżej.
33
00:02:21,601 --> 00:02:22,519
Dobry pomysł.
34
00:02:23,103 --> 00:02:24,187
Trzymaj się, Siwobrody.
35
00:02:27,274 --> 00:02:28,275
Davidzie?
36
00:02:28,858 --> 00:02:29,901
O co chodzi, Millie?
37
00:02:30,402 --> 00:02:32,404
Widziałeś mój breloczek?
38
00:02:32,404 --> 00:02:33,363
Nie.
39
00:02:33,363 --> 00:02:36,074
- Mogę pożyczyć twój?
- Nie.
40
00:02:36,074 --> 00:02:37,492
- Dlaczego?
- Bo jest mój.
41
00:02:40,120 --> 00:02:42,956
I nie wolno ci wychodzić samej.
42
00:02:43,540 --> 00:02:46,084
Davidzie, spójrz na to.
43
00:02:46,835 --> 00:02:48,587
Poproś tatów o pomoc.
44
00:02:52,549 --> 00:02:54,259
Chwila, co to jest?
45
00:02:54,759 --> 00:02:55,844
Przybliż.
46
00:02:59,139 --> 00:03:01,600
Żebyś wiedział.
Przygotowuję do oznaczenia.
47
00:03:04,227 --> 00:03:05,520
Gotowy, Siwobrody?
48
00:03:11,151 --> 00:03:12,152
Davidzie?
49
00:03:14,404 --> 00:03:16,948
O co chodzi, Millie?
Próbujemy ocalić świat.
50
00:03:16,948 --> 00:03:19,326
Zgubiłam breloczek.
51
00:03:19,326 --> 00:03:20,577
Tatowie o tym wiedzą?
52
00:03:21,161 --> 00:03:23,413
Będę miała kłopoty.
53
00:03:24,456 --> 00:03:27,375
I oznaczaj!
54
00:03:27,375 --> 00:03:29,044
Udało się, Siwobrody!
55
00:03:29,628 --> 00:03:31,463
O nie. Lecą prosto na nas.
56
00:03:33,089 --> 00:03:34,591
Mamy problem!
57
00:03:34,591 --> 00:03:35,800
Ja też.
58
00:03:35,800 --> 00:03:37,802
Trzymaj się!
59
00:03:38,386 --> 00:03:39,930
Siwobrody!
60
00:03:42,474 --> 00:03:46,269
Spadł szympans.
Powtarzam, spadł szympans.
61
00:03:49,648 --> 00:03:51,441
Co się stało, Amalo?
62
00:03:51,441 --> 00:03:52,984
Siwobrody się stał.
63
00:03:52,984 --> 00:03:54,945
- Pomogę.
- Nie! Poradzę sobie.
64
00:03:54,945 --> 00:03:58,698
Powinnaś bardziej uważać, Jane,
szczególnie na ogrody innych ludzi.
65
00:03:58,698 --> 00:04:00,659
Siwobrody przeprasza, panie Patel.
66
00:04:00,659 --> 00:04:03,370
Myśleliśmy, jak pomóc motylom, gdy spadał.
67
00:04:03,370 --> 00:04:06,539
Niech spada gdzieś indziej.
Tutaj nie ma motyli.
68
00:04:08,083 --> 00:04:09,084
Ale mogłyby być.
69
00:04:10,377 --> 00:04:12,796
Nie mogę się tym teraz zajmować.
70
00:04:12,796 --> 00:04:14,506
Jane i Siwobrody potrzebują pomocy.
71
00:04:14,506 --> 00:04:16,716
Ale ja też jej potrzebuję.
72
00:04:16,716 --> 00:04:18,552
Tak, ale Jane ma większy problem.
73
00:04:18,552 --> 00:04:20,554
Jeśli nie pomożemy motylom,
74
00:04:20,554 --> 00:04:22,639
może ich wcale nie być.
75
00:04:24,182 --> 00:04:26,977
A co jeśli mnie nie będzie?
76
00:04:28,228 --> 00:04:29,563
I powinny.
77
00:04:29,563 --> 00:04:32,983
Motyle pomagają zapylać kwiaty.
Więcej motyli, więcej kwiatów.
78
00:04:32,983 --> 00:04:35,402
- Takich jak Amala.
- Nie dotykaj.
79
00:04:35,986 --> 00:04:36,987
Przepraszam.
80
00:04:36,987 --> 00:04:38,697
Twoje motyle może lubią kwiaty,
81
00:04:38,697 --> 00:04:41,992
ale ich dzieci... gąsienice...
lubią tylko trojeść.
82
00:04:41,992 --> 00:04:43,618
Powinien pan zasadzić trojeść.
83
00:04:44,619 --> 00:04:46,204
Nie sadzę chwastów.
84
00:04:46,204 --> 00:04:49,332
To nie jest chwast.
Tak się panu tylko wydaje.
85
00:04:49,332 --> 00:04:51,334
Tak jak rekin wielorybi
nie jest wielorybem.
86
00:04:51,334 --> 00:04:53,378
A gaduła bywa czasem cicho.
87
00:04:53,378 --> 00:04:55,881
Chyba że biega za spadającym szympansem.
88
00:04:55,881 --> 00:04:58,967
Proszę, kontynuuj
swoją misję gdzie indziej.
89
00:05:08,226 --> 00:05:09,060
Jane.
90
00:05:10,896 --> 00:05:11,938
Co się stało?
91
00:05:11,938 --> 00:05:14,816
Pan Patel nie chce
zasadzić trojeści w ogrodzie.
92
00:05:14,816 --> 00:05:16,693
To okropne?
93
00:05:16,693 --> 00:05:19,321
Mówił, że to jedzą gąsienice.
94
00:05:21,531 --> 00:05:24,868
Nie ma gąsienic, nie ma motyli.
Zgadza się, Siwobrody.
95
00:05:24,868 --> 00:05:28,038
Mówiłaś mu, że dzięki motylom
kwitnie więcej kwiatów?
96
00:05:28,038 --> 00:05:32,500
Pewnie, ale nie słucha.
Dorośli nigdy nie słuchają.
97
00:05:32,500 --> 00:05:35,837
Dorośli i młodsze siostry.
98
00:05:38,173 --> 00:05:41,801
Może nasz motyl nie jadł, bo składał jaja.
99
00:05:41,801 --> 00:05:45,138
Jest jeden sposób, by się tego dowiedzieć.
Wracamy na misję?
100
00:05:54,689 --> 00:05:58,318
Zlokalizowałem nadajnik.
Przesyłam ci informacje.
101
00:06:00,654 --> 00:06:02,656
Doleciała już tak daleko?
102
00:06:04,324 --> 00:06:08,245
Tak. Motyle wykorzystują wiatr,
by przemierzać duże odległości.
103
00:06:08,828 --> 00:06:11,331
- Wiatr, co?
- Po co machać, gdy można szybować?
104
00:06:20,048 --> 00:06:22,509
Hej, Siwobrody, ta chmura wygląda jak ty.
105
00:06:26,096 --> 00:06:29,516
Spójrz, jak szybko się porusza.
Wiesz dlaczego?
106
00:06:31,601 --> 00:06:34,771
Właśnie. Czas lecieć na skrzydłach wiatru.
107
00:06:34,771 --> 00:06:36,898
Aktywuję tryb szybowania.
108
00:06:38,817 --> 00:06:43,113
Prędkość rośnie. Dzięki wiatrowi
zbliżymy się do motyla.
109
00:06:47,200 --> 00:06:48,410
Czego chciała Millie?
110
00:06:48,410 --> 00:06:49,911
Zgubiła breloczek.
111
00:06:49,911 --> 00:06:50,912
Breloczek?
112
00:06:50,912 --> 00:06:52,163
Gdy zostaliśmy adoptowani,
113
00:06:52,163 --> 00:06:54,666
nasi tatowie dali nam po breloczku.
114
00:06:54,666 --> 00:06:56,084
To miłe.
115
00:06:56,084 --> 00:06:59,212
Ja chciałem ciężarówkę, ale tak.
116
00:06:59,796 --> 00:07:01,047
Millie się zdenerwowała?
117
00:07:01,047 --> 00:07:02,966
Ona ciągle gubi rzeczy.
118
00:07:02,966 --> 00:07:04,718
Znajdzie się.
119
00:07:07,429 --> 00:07:09,890
- Wiesz, czego nie zgubiliśmy?
- Motyla?
120
00:07:11,516 --> 00:07:12,642
Trzymaj się, Siwobrody.
121
00:07:18,398 --> 00:07:22,027
Przestała się poruszać.
Może odpoczywa albo śpi?
122
00:07:22,027 --> 00:07:24,988
Motyle latają w dzień
i odpoczywają w nocy.
123
00:07:24,988 --> 00:07:27,365
Jest dzień, więc nie powinna spać.
124
00:07:27,365 --> 00:07:28,867
To może je.
125
00:07:28,867 --> 00:07:32,078
Nie widzę tu żadnych roślin.
Co miałyby jeść?
126
00:07:32,078 --> 00:07:33,580
Czyli nie jedzą.
127
00:07:34,789 --> 00:07:35,624
Co jest?
128
00:07:36,416 --> 00:07:37,626
Nie przeżyła.
129
00:07:43,089 --> 00:07:44,090
Cześć.
130
00:07:55,810 --> 00:07:57,229
Wszystko w porządku?
131
00:07:59,606 --> 00:08:00,565
Przytulić?
132
00:08:01,149 --> 00:08:02,067
Tak.
133
00:08:07,781 --> 00:08:09,908
Okej. Oboje.
134
00:08:11,534 --> 00:08:12,786
Co się stało?
135
00:08:12,786 --> 00:08:16,706
Oznaczyliśmy motyla, żeby go śledzić
w podróży z Meksyku do Kanady.
136
00:08:16,706 --> 00:08:18,583
Ale nie dokończył podróży.
137
00:08:18,583 --> 00:08:20,961
- Przykro mi to słyszeć.
- Tak.
138
00:08:21,545 --> 00:08:23,171
Ma pani jakieś przekąski,
139
00:08:23,171 --> 00:08:24,965
- które poprawią nam humor?
- Okej.
140
00:08:24,965 --> 00:08:27,050
Umarła, bo nie miała jedzenia.
141
00:08:27,050 --> 00:08:29,302
W mieście prawie nie ma kwiatów.
142
00:08:29,302 --> 00:08:30,971
I nie widziałam trojeści.
143
00:08:30,971 --> 00:08:33,472
Tylko tę roślinę jedzą gąsienice,
144
00:08:33,472 --> 00:08:36,308
więc tam motyle monarchy składają jaja.
145
00:08:36,308 --> 00:08:38,311
Jeśli mamy pomóc motylom,
jak one pomagają nam,
146
00:08:38,311 --> 00:08:40,313
zapylając rośliny,
147
00:08:40,313 --> 00:08:42,440
więcej ludzi musi je sadzić w ogrodach.
148
00:08:42,440 --> 00:08:44,025
Ludzi jak pan Patel.
149
00:08:44,025 --> 00:08:47,279
Powodzenia.
Bardzo przejmuje się swoim ogrodem.
150
00:08:48,947 --> 00:08:51,908
Davidzie?
151
00:08:53,868 --> 00:08:56,288
Millie, co mówiłem
o używaniu moich rzeczy?
152
00:08:56,288 --> 00:08:57,497
Żeby nie używać.
153
00:08:57,497 --> 00:08:58,873
A co robisz?
154
00:08:58,873 --> 00:09:02,002
Używam, ale potrzebuję twojej pomocy.
155
00:09:02,002 --> 00:09:06,464
Idę po moje walkie-talkie. Dość tego.
156
00:09:07,215 --> 00:09:08,925
Mogę prosić na wynos?
157
00:09:08,925 --> 00:09:10,135
Proszę.
158
00:09:10,135 --> 00:09:11,219
Dziękuję.
159
00:09:11,219 --> 00:09:12,596
Zaraz wrócę, Jane.
160
00:09:16,308 --> 00:09:18,310
Może cytat Jane Goodall ci pomoże.
161
00:09:20,061 --> 00:09:20,896
Mam coś.
162
00:09:22,022 --> 00:09:25,609
„Kompromis jest dobry,
o ile twoje wartości się nie zmieniają”.
163
00:09:28,361 --> 00:09:30,572
Okej. To może ten?
164
00:09:31,740 --> 00:09:35,869
„Jeśli ludzie się z tobą nie zgadzają,
ważne jest, by ich wysłuchać”.
165
00:09:35,869 --> 00:09:37,954
A może niech oni wysłuchają mnie?
166
00:09:39,748 --> 00:09:40,999
Kontynuuj.
167
00:09:40,999 --> 00:09:45,086
„Ale jeśli wysłuchałaś ich uważnie
i wciąż uważasz, że masz rację,
168
00:09:45,086 --> 00:09:47,672
bądź wytrwała w swoich przekonaniach”.
169
00:09:47,672 --> 00:09:50,717
Masz rację, mamo.
Pan Patel musi posłuchać.
170
00:09:50,717 --> 00:09:54,638
Co? Chyba nie zrozumiałaś przekazu.
171
00:09:59,684 --> 00:10:00,852
Dziękuję.
172
00:10:06,608 --> 00:10:07,984
Wszystko okej?
173
00:10:08,944 --> 00:10:09,945
Nie.
174
00:10:13,448 --> 00:10:15,408
To tylko breloczek, Millie.
175
00:10:15,408 --> 00:10:17,994
Jest na nim napisane,
kiedy zostaliśmy rodziną...
176
00:10:20,455 --> 00:10:22,207
kiedy staliśmy się nami.
177
00:10:24,125 --> 00:10:25,502
Ja się nigdzie nie wybieram.
178
00:10:26,002 --> 00:10:30,840
A jeśli tatowie się zdenerwują
i już mnie nie będą chcieli?
179
00:10:31,675 --> 00:10:34,469
Też się czasem martwię, że odejdą,
180
00:10:34,469 --> 00:10:36,471
ale tak się nie stanie.
181
00:10:36,471 --> 00:10:37,764
Obiecujesz?
182
00:10:37,764 --> 00:10:41,142
Po tysiąckroć.
183
00:10:41,142 --> 00:10:44,896
Skończę misję z Jane,
a potem pomogę ci szukać.
184
00:10:44,896 --> 00:10:46,064
Okej.
185
00:10:56,074 --> 00:10:59,494
Możesz pożyczyć walkie-talkie,
jeśli poczujesz się lepiej.
186
00:10:59,995 --> 00:11:01,496
Dziękuję.
187
00:11:02,539 --> 00:11:07,210
Tylko pamiętaj, że je pożyczasz.
Nie na zawsze.
188
00:11:17,470 --> 00:11:19,264
Panie Patel! Chwilkę.
189
00:11:20,891 --> 00:11:23,560
Już wiem. Musi pan tylko posłuchać.
190
00:11:23,560 --> 00:11:25,937
Chwila. To ja mam posłuchać?
191
00:11:27,397 --> 00:11:29,774
Pan, ja. Wszyscy powinniśmy słuchać.
192
00:11:29,774 --> 00:11:33,028
Jeśli chcemy dać zwierzętom,
owadom i roślinom...
193
00:11:33,028 --> 00:11:34,487
Nie dotykaj.
194
00:11:35,071 --> 00:11:38,074
Przepraszam. Jeśli chcemy im dać
szansę na przeżycie,
195
00:11:38,074 --> 00:11:39,784
musimy słuchać siebie nawzajem.
196
00:11:40,535 --> 00:11:42,996
Motyle lecą przez trzy całe kraje,
197
00:11:42,996 --> 00:11:46,666
żeby ich dzieci, gąsienice,
też miały szansę stać się motylami.
198
00:11:46,666 --> 00:11:51,546
Skoro one mogą robić to,
to czy my nie możemy nauczyć się słuchać?
199
00:11:54,257 --> 00:11:56,801
Wiesz, czemu tak bardzo lubię te rośliny?
200
00:11:57,385 --> 00:11:58,678
- Ze względu na zapach?
- Nie.
201
00:11:58,678 --> 00:11:59,763
- Wygląd?
- Nie.
202
00:11:59,763 --> 00:12:01,848
- Kolor?
- Nie. Przestań zgadywać.
203
00:12:01,848 --> 00:12:04,809
Lubię je, bo mi przypominają o rodzinie.
204
00:12:05,393 --> 00:12:06,895
O tych, którzy nie żyją.
205
00:12:07,479 --> 00:12:09,147
Kim jest Amala?
206
00:12:10,315 --> 00:12:14,611
Amala to moja dadi, czyli babcia.
207
00:12:16,279 --> 00:12:18,490
Była niczym kwiat lotosu.
208
00:12:19,241 --> 00:12:22,202
Była silna, gdy obmywała ją rwąca rzeka.
209
00:12:23,119 --> 00:12:25,038
Była niesamowitą osobą.
210
00:12:27,207 --> 00:12:29,542
Twoja rodzina kiedyś podróżowała?
211
00:12:29,542 --> 00:12:33,630
Mój tata przyjechał tu z Meksyku,
a moja lola z Filipin.
212
00:12:33,630 --> 00:12:37,300
Twój tata jechał z tak daleka jak motyle.
213
00:12:38,677 --> 00:12:40,512
Tak, ma pan rację.
214
00:12:41,513 --> 00:12:45,684
Tylko że motyl, którego oznaczyłam, umarł.
215
00:12:47,727 --> 00:12:48,770
Przykro mi to słyszeć.
216
00:12:49,896 --> 00:12:55,318
Ale dzięki tej podróży
jej gąsienice przeżyły, prawda?
217
00:12:56,695 --> 00:12:57,696
Zgadza się.
218
00:12:58,196 --> 00:13:00,907
Dałby pan szansę gąsienicom na przeżycie,
219
00:13:00,907 --> 00:13:02,367
gdyby zasadził pan trojeść.
220
00:13:05,203 --> 00:13:06,454
Davidzie?
221
00:13:06,454 --> 00:13:08,790
- Nie ma go tu.
- A gdzie jest?
222
00:13:08,790 --> 00:13:10,750
Myślałam, że z tobą.
223
00:13:15,130 --> 00:13:17,090
Zaraz wrócę, panie Patel.
224
00:13:17,090 --> 00:13:18,675
Jasne, że wrócisz.
225
00:13:30,770 --> 00:13:32,856
Myślę, że nasz motyl
był częścią czegoś większego.
226
00:13:32,856 --> 00:13:34,649
- Tak?
- Pokażę ci.
227
00:13:34,649 --> 00:13:38,153
Czy tym razem mogę z tobą lecieć?
228
00:13:38,737 --> 00:13:40,655
Musisz spytać Siwobrodego.
229
00:13:43,158 --> 00:13:44,409
Lećmy.
230
00:13:46,036 --> 00:13:48,038
To jest bezpieczne, prawda?
231
00:13:48,038 --> 00:13:51,499
Zwykle. Trzymaj się.
Musimy znaleźć dzieci motyli.
232
00:13:55,712 --> 00:13:57,339
Szukaj gąsienic, Davidzie.
233
00:13:57,339 --> 00:13:59,758
Skanuję. Nie widzę ich.
234
00:13:59,758 --> 00:14:01,509
To nie ma sensu.
235
00:14:01,509 --> 00:14:05,263
Skoro nie miała dzieci,
to po co tak daleko leciała?
236
00:14:06,306 --> 00:14:07,557
Zrobiła to na darmo.
237
00:14:07,557 --> 00:14:11,311
Nie ma gąsienic,
ale skaner znalazł jakąś formę życia.
238
00:14:11,311 --> 00:14:12,646
Ustawiam kurs.
239
00:14:13,521 --> 00:14:17,984
- Jane, spójrz tam. Czy to...
- Kokon.
240
00:14:17,984 --> 00:14:19,778
Najpierw motyle są gąsienicami,
241
00:14:19,778 --> 00:14:22,155
które tworzą wokół siebie kokon,
242
00:14:22,155 --> 00:14:25,617
by przerodzić się w motyla.
243
00:14:29,329 --> 00:14:30,538
Niesamowite.
244
00:14:30,538 --> 00:14:31,623
I dziwne.
245
00:14:31,623 --> 00:14:33,041
Niesamowicie dziwne.
246
00:14:33,041 --> 00:14:34,584
Patrz, jest więcej.
247
00:14:36,169 --> 00:14:37,796
Musimy oznaczyć kolejnego.
248
00:14:48,223 --> 00:14:51,518
Ja tam nie pójdę.
Czy Siwobrody ostatnio nie wypadł?
249
00:14:53,853 --> 00:14:55,146
Daj mi nadajnik.
250
00:15:01,403 --> 00:15:05,407
Cały czas się ruszają.
251
00:15:05,407 --> 00:15:09,578
Nie powinienem był jeść.
252
00:15:12,080 --> 00:15:13,331
Jeden jest z przodu.
253
00:15:14,708 --> 00:15:16,751
Będzie fajnie.
254
00:15:16,751 --> 00:15:18,378
Co? Co będzie fajnie?
255
00:15:22,883 --> 00:15:25,051
Nie jest fajnie!
256
00:15:28,346 --> 00:15:29,514
Tak!
257
00:15:31,224 --> 00:15:32,225
Udało nam się.
258
00:15:38,189 --> 00:15:39,316
Panie Patel!
259
00:15:41,318 --> 00:15:43,278
Przepraszam, ale miał pan rację.
260
00:15:43,278 --> 00:15:45,447
- Na temat?
- Motyli.
261
00:15:45,447 --> 00:15:47,616
Nie pokonują całej drogi same.
262
00:15:48,241 --> 00:15:51,620
- One ją zaczynają, ale kończą ich dzieci.
- Fascynujące.
263
00:15:52,495 --> 00:15:55,415
Moi dziadkowie przebyli pół świata,
264
00:15:55,415 --> 00:15:58,710
żeby moi rodzice,
a potem ja, moi bracia i siostry,
265
00:15:58,710 --> 00:16:01,087
mieli tutaj lepsze możliwości.
266
00:16:01,588 --> 00:16:04,090
Wiele poświęcili po drodze.
267
00:16:04,966 --> 00:16:08,220
Wygląda na to,
że wasze motyle robią to samo.
268
00:16:08,929 --> 00:16:11,473
Musimy słuchać siebie nawzajem,
żeby to wiedzieć.
269
00:16:14,142 --> 00:16:15,268
Patrzcie.
270
00:16:15,268 --> 00:16:16,978
Piękna doniczka?
271
00:16:16,978 --> 00:16:20,774
Nie. Nie chodzi o doniczkę,
tylko o to, co w niej jest.
272
00:16:20,774 --> 00:16:23,068
Powinien zakwitnąć na wiosnę.
273
00:16:24,778 --> 00:16:26,780
- Zasadził pan trojeść?
- Kilka.
274
00:16:26,780 --> 00:16:31,117
Chcę gościć podróżników z zagranicy
i ich dzieci.
275
00:16:31,117 --> 00:16:32,202
Dziękuję.
276
00:16:32,202 --> 00:16:33,995
Jak ją pan nazwie?
277
00:16:33,995 --> 00:16:38,500
Amish po moim młodszym bracie,
który jest strasznie irytujący,
278
00:16:39,084 --> 00:16:42,546
ale jak trojeść jest czymś,
czego myślałem, że nie chcę,
279
00:16:42,546 --> 00:16:44,297
a bez czego nie potrafię żyć.
280
00:16:44,297 --> 00:16:46,591
To naprawdę miłe, panie Patel. Dziękuję.
281
00:16:48,009 --> 00:16:49,135
Chodź, Davidzie.
282
00:16:49,135 --> 00:16:52,138
Musimy sprawdzić,
czy nasz motyl doleciał na miejsce.
283
00:16:52,138 --> 00:16:53,515
Dogonię cię.
284
00:17:00,605 --> 00:17:01,439
Jesteśmy blisko?
285
00:17:03,066 --> 00:17:05,235
Okej, ale się przygotujmy.
286
00:17:06,611 --> 00:17:07,529
Może jej się...
287
00:17:10,364 --> 00:17:11,408
nie udało.
288
00:17:12,909 --> 00:17:15,453
To smutne, ale nie sądzę,
że zrobiła to na marne.
289
00:17:16,662 --> 00:17:18,747
Czekaj, a może przybliżę?
290
00:17:18,747 --> 00:17:20,458
To jest to, co myślę?
291
00:17:21,208 --> 00:17:23,335
Jaja motyli. I patrz...
292
00:17:26,171 --> 00:17:28,174
setki małych gąsienic.
293
00:17:29,342 --> 00:17:30,677
Są piękne.
294
00:17:31,261 --> 00:17:34,389
Trojeść pomaga motylom w podróży.
295
00:17:36,975 --> 00:17:38,810
David musi to zobaczyć.
296
00:17:42,564 --> 00:17:43,607
Znalazłaś?
297
00:17:44,691 --> 00:17:45,692
Jeszcze nie.
298
00:17:45,692 --> 00:17:48,486
Weź mój breloczek,
póki nie znajdziemy twojego.
299
00:17:48,486 --> 00:17:50,405
- Naprawdę?
- Naprawdę.
300
00:17:50,405 --> 00:17:52,532
Dziękuję, Davidzie.
301
00:17:53,783 --> 00:17:54,951
Nie ma sprawy.
302
00:17:55,619 --> 00:17:57,120
- Proszę.
- Dzięki.
303
00:17:59,080 --> 00:18:00,999
A ty dokąd?
304
00:18:06,129 --> 00:18:11,259
Ale fajnie.
305
00:18:11,843 --> 00:18:13,053
Poczekaj.
306
00:18:18,225 --> 00:18:19,309
Teraz ty spróbuj.
307
00:18:27,651 --> 00:18:28,777
Millie?
308
00:18:29,361 --> 00:18:30,320
Cześć, Jane.
309
00:18:30,320 --> 00:18:32,572
Pomyślałem, że mogłaby zobaczyć
koniec misji.
310
00:18:32,572 --> 00:18:35,283
Dobry pomysł. Popatrz, Millie.
311
00:18:37,869 --> 00:18:40,872
- Dziwne.
- I niesamowite, co?
312
00:18:41,581 --> 00:18:43,041
Niesamowicie dziwne.
313
00:18:53,051 --> 00:18:55,136
Pomóż ocalić motyla monarcha.
314
00:18:59,683 --> 00:19:01,893
Też mogę porozmawiać z gościem od motyli?
315
00:19:01,893 --> 00:19:05,480
- Z dr. Patrickiem Guerrą?
- Tak, chcę posłuchać.
316
00:19:05,480 --> 00:19:07,399
Musisz zapytać Jane.
317
00:19:09,442 --> 00:19:11,945
- O co?
- Mogę też porozmawiać z Patrickiem?
318
00:19:11,945 --> 00:19:14,656
Pewnie, wie wszystko
o motylach monarchach.
319
00:19:14,656 --> 00:19:16,324
Ale najpierw spójrzcie na to.
320
00:19:16,324 --> 00:19:17,409
Ziemia?
321
00:19:17,409 --> 00:19:19,744
Niech zgadnę. Są tam nasiona trojeści?
322
00:19:19,744 --> 00:19:22,038
Tak. Pan Patel dał mi nasiona,
które mu zostały.
323
00:19:22,038 --> 00:19:23,164
Wiedziałem.
324
00:19:23,164 --> 00:19:25,166
Wyniosę ja na dwór, gdy zaczną rosnąć.
325
00:19:25,166 --> 00:19:28,503
Przyleci więcej motyli,
więc się więcej nauczymy. Jak Patrick.
326
00:19:28,503 --> 00:19:29,838
Nie mogę się doczekać.
327
00:19:29,838 --> 00:19:31,047
Już jest.
328
00:19:31,047 --> 00:19:32,924
Cześć, Patricku!
329
00:19:35,218 --> 00:19:36,428
Jesteś wyciszony.
330
00:19:37,596 --> 00:19:40,098
- Wybaczcie, zawsze tak robię.
- Nie szkodzi.
331
00:19:40,098 --> 00:19:42,767
Cześć, Jane, Davidzie i...
332
00:19:42,767 --> 00:19:44,853
- Jestem Millie.
- Moja młodsza siostra.
333
00:19:44,853 --> 00:19:47,981
Cieszymy się, że możemy pomówić
o motylach monarchach.
334
00:19:47,981 --> 00:19:49,274
Pierwsze pytanie,
335
00:19:49,274 --> 00:19:52,861
gdy gąsienice zmieniają się w motyle,
skąd wiedzą, dokąd lecieć?
336
00:19:52,861 --> 00:19:56,740
Gdy monarchy się rodzą,
mają wszystkie informacje w mózgu.
337
00:19:56,740 --> 00:19:59,701
A co ciekawe, ich mózg jest bardzo mały.
338
00:19:59,701 --> 00:20:01,578
Wielkości główki od szpilki.
339
00:20:01,578 --> 00:20:03,997
Staramy się zrozumieć, jak to działa.
340
00:20:03,997 --> 00:20:06,207
Sprawdzę, czy mogę wam pokazać zdjęcie.
341
00:20:06,207 --> 00:20:08,001
Co tu robisz?
342
00:20:08,001 --> 00:20:10,420
Badamy przywiązanego motyla.
343
00:20:10,420 --> 00:20:13,632
Dzięki temu wiemy,
w którą stronę chce polecieć.
344
00:20:13,632 --> 00:20:16,509
Na północ, południe, zachód czy wschód?
345
00:20:16,509 --> 00:20:18,094
Fajnie.
346
00:20:18,094 --> 00:20:20,305
Zawsze chciałeś pracować z motylami?
347
00:20:20,305 --> 00:20:21,389
Nie do końca.
348
00:20:21,389 --> 00:20:23,516
Gdy dorastałem, chciałem być detektywem.
349
00:20:23,516 --> 00:20:25,560
Jak widzicie, teraz robię coś podobnego.
350
00:20:25,560 --> 00:20:27,604
Rozwiązuję zagadki i prowadzę badania,
351
00:20:27,604 --> 00:20:30,607
by wiedzieć, co te motyle robią
i jak im pomóc.
352
00:20:30,607 --> 00:20:34,152
Ich podróż przypomina mi
podróż mojej rodziny.
353
00:20:34,152 --> 00:20:36,404
Moi rodzice imigrowali z Filipin
354
00:20:36,404 --> 00:20:38,865
i pojechali aż do Kanady.
355
00:20:38,865 --> 00:20:40,283
A gdy ja dorosłem,
356
00:20:40,283 --> 00:20:43,245
przeniosłem się z Kanady
do Stanów Zjednoczonych,
357
00:20:43,245 --> 00:20:44,204
gdzie teraz mieszkam.
358
00:20:44,204 --> 00:20:46,706
To brzmi ciężko. Motylom też jest ciężko?
359
00:20:46,706 --> 00:20:50,210
Obecnie jest im coraz ciężej.
360
00:20:50,210 --> 00:20:52,963
Dawno temu,
gdy monarchy rozpoczęły tę migrację,
361
00:20:52,963 --> 00:20:55,090
leciały przez puste pola.
362
00:20:55,090 --> 00:20:58,635
Ale teraz, gdy mamy miasta,
nagle ich środowisko się zmieniło.
363
00:20:58,635 --> 00:21:01,763
Teraz są tu wielkie budynki,
których wcześniej nie było.
364
00:21:01,763 --> 00:21:04,140
Staramy się wymyślić, jak je budować,
365
00:21:04,140 --> 00:21:06,851
żeby nie przeszkadzać im w migracji.
366
00:21:06,851 --> 00:21:08,270
Jak możemy im pomóc?
367
00:21:08,270 --> 00:21:10,730
Fajne jest to, że każdy może pomóc.
368
00:21:10,730 --> 00:21:12,524
Udostępnię wam mój ekran.
369
00:21:12,524 --> 00:21:13,900
Nazywam się Geneviéve Leroux,
370
00:21:13,900 --> 00:21:16,695
mam 16 lat i zajmuję się ochroną motyli
371
00:21:16,695 --> 00:21:18,280
w Gatineau, w Quebecu, w Kanadzie.
372
00:21:18,280 --> 00:21:22,200
Pracuję w rezerwacie motyli
od siedmiu lat.
373
00:21:22,200 --> 00:21:24,119
Pomaga badaczom zbierać dane
374
00:21:24,119 --> 00:21:25,662
do malutkich komputerów,
375
00:21:25,662 --> 00:21:28,081
dzięki którym badacze
mogą śledzić monarchów,
376
00:21:28,081 --> 00:21:29,708
gdy lecą, w czasie rzeczywistym.
377
00:21:29,708 --> 00:21:31,084
To niesamowite.
378
00:21:31,084 --> 00:21:32,669
Jest też Aiden Wang.
379
00:21:32,669 --> 00:21:36,256
Ma 14 lat i mieszka w New Jersey
w Stanach Zjednoczonych.
380
00:21:36,256 --> 00:21:38,550
Od ośmiu lat sadzę trojeść,
381
00:21:38,550 --> 00:21:40,802
a zacząłem, gdy miałem sześć lat.
382
00:21:40,802 --> 00:21:42,095
Pomaga monarchom,
383
00:21:42,095 --> 00:21:44,431
poprawiając ich środowisko,
zapewniając jedzenie
384
00:21:44,431 --> 00:21:46,600
- podczas podróży.
- Fajny sposób na pomoc.
385
00:21:46,600 --> 00:21:49,102
Pokażę wam nagranie kogoś z Meksyku.
386
00:21:49,102 --> 00:21:51,021
Cześć, nazywam się Joel Moreno.
387
00:21:51,605 --> 00:21:53,899
Jesteśmy w rezerwacie motyli monarchów.
388
00:21:53,899 --> 00:21:57,569
Założyliśmy organizację charytatywną
„Motyle i ich ludzie”,
389
00:21:57,569 --> 00:21:59,779
by pomóc chronić las.
390
00:21:59,779 --> 00:22:01,781
Też chciałbym tam pracować.
391
00:22:01,781 --> 00:22:02,866
Ja też.
392
00:22:02,866 --> 00:22:04,367
Wszyscy współpracują,
393
00:22:04,367 --> 00:22:06,995
by skończyć tę sztafetę i pomóc motylom.
394
00:22:06,995 --> 00:22:09,164
I łączy nas to w globalną społeczność.
395
00:22:09,164 --> 00:22:11,708
My siejemy trojeść z sąsiadami.
396
00:22:11,708 --> 00:22:13,668
- To świetnie.
- Dzięki.
397
00:22:13,668 --> 00:22:15,003
Miło się rozmawiało.
398
00:22:15,003 --> 00:22:19,132
Pamiętajcie, nieważne, co robicie,
coś małego czy wielkiego,
399
00:22:19,132 --> 00:22:20,091
wszystko się liczy.
400
00:22:20,091 --> 00:22:21,885
- Dzięki. Pa.
- Na razie.
401
00:22:21,885 --> 00:22:23,762
- Pa, Patricku.
- Pa.
402
00:22:24,930 --> 00:22:27,474
Sprawdzimy, czy panu Patelowi
zostały nasiona?
403
00:22:27,474 --> 00:22:30,810
Na pewno się ucieszy
z kolejnych odwiedzin. Chodźmy.
404
00:22:33,813 --> 00:22:35,315
JAK MOŻEMY POMÓC?
405
00:23:23,863 --> 00:23:26,116
Napisy: Agnieszka Otawska