1 00:00:50,010 --> 00:00:54,014 Hoelang moeten we ons verstoppen? Het is zo koud. 2 00:00:54,014 --> 00:00:58,059 Tot we onze missie voltooien. - Kan dat niet op een warme plek? 3 00:00:58,059 --> 00:01:01,563 Kariboes leven noordelijk. Sst, ik hoor iets. 4 00:01:01,563 --> 00:01:03,231 Waar zit jij verstopt? 5 00:01:06,484 --> 00:01:09,738 Niet grappig. En we horen verstopt te zitten. 6 00:01:12,657 --> 00:01:14,159 Stil, allebei. 7 00:01:14,159 --> 00:01:16,161 Waarom krijg jij de leuke outfit? 8 00:01:16,161 --> 00:01:18,663 Omdat ik die maakte. Jij mag volgende keer. 9 00:01:18,663 --> 00:01:21,750 Verstop je snel weer, zodat we kunnen uitzoeken... 10 00:01:21,750 --> 00:01:25,086 ...waarom kariboes nooit lang op dezelfde plek blijven. 11 00:01:25,712 --> 00:01:28,924 Wellicht om warm te blijven. - Dat zou kunnen. 12 00:01:31,927 --> 00:01:34,763 Oké, Grijsbaard. Kom maar op. 13 00:01:39,976 --> 00:01:43,104 O, is dat een klein rendier? - Da's een kleine kariboe. 14 00:01:43,104 --> 00:01:45,815 Kariboes en rendieren zijn hetzelfde. - Wat? 15 00:01:48,777 --> 00:01:50,779 Daar is z'n papa. - Mama. 16 00:01:50,779 --> 00:01:55,659 Hoe weet je dat? - Jongens verliezen elke herfst hun gewei. 17 00:01:57,953 --> 00:02:02,332 Ze zijn prachtig. Zo jammer dat er elk jaar minder zijn. 18 00:02:02,332 --> 00:02:03,583 We moeten hen helpen. 19 00:02:03,583 --> 00:02:08,087 Daarom moeten we leren begrijpen waarom ze nooit op dezelfde plek blijven. 20 00:02:08,712 --> 00:02:12,217 Kijk. Mama wil dat ze verdergaat. Maar waarom? 21 00:02:15,637 --> 00:02:19,683 O, nee. Ik liet haar schrikken. We moeten haar helpen haar mam terug te vinden. 22 00:02:19,683 --> 00:02:21,142 Help me hier 's uit. 23 00:02:26,940 --> 00:02:28,525 Kom, ze ontsnapt. 24 00:02:28,525 --> 00:02:31,361 Natuurlijk. Ze heeft twee benen meer dan wij. 25 00:02:31,361 --> 00:02:33,196 Wacht, schatje. 26 00:02:38,034 --> 00:02:39,411 Ze is te snel voor ons. 27 00:02:42,664 --> 00:02:46,126 Maar niet te snel voor haar mama en zij heeft nu versterking. 28 00:02:46,126 --> 00:02:47,419 Een kudde kariboes. 29 00:02:49,337 --> 00:02:51,172 Ik wou dat ze op dezelfde plek bleven. 30 00:02:51,172 --> 00:02:53,758 Wat nu, Jane? - Zorg dat je niet vertrappeld wordt. 31 00:03:04,561 --> 00:03:05,687 Ongelofelijk. 32 00:03:07,063 --> 00:03:08,690 Ze blijven echt nooit staan. 33 00:03:08,690 --> 00:03:11,610 Hoe zorgen we dat ze terugkomen om te leren waarom? 34 00:03:11,610 --> 00:03:13,236 We verstoppen ons weer. 35 00:03:17,657 --> 00:03:19,826 Ik doe niet meer mee. 36 00:03:22,662 --> 00:03:24,664 Echt, Jane, waar ben je? 37 00:03:27,667 --> 00:03:28,793 Opa. 38 00:03:29,711 --> 00:03:32,923 Opa James? - Opa, ik ben zo blij je te zien. 39 00:03:33,757 --> 00:03:36,301 Nou, nou. Hallo, David. 40 00:03:36,927 --> 00:03:37,802 Hallo, Jane. 41 00:03:37,802 --> 00:03:39,888 Ik doe dit snel even uit. 42 00:03:43,350 --> 00:03:44,601 Moet je niet werken? 43 00:03:44,601 --> 00:03:49,314 Nee, ik ben straks vrijwilliger in de gemeenschapskeuken. Maar eh... 44 00:03:50,106 --> 00:03:52,108 Dit ziet er erg lekker uit. 45 00:03:52,776 --> 00:03:55,528 Is het voor mij? - Voor iedereen. 46 00:03:55,528 --> 00:04:00,200 Jij ook, Jane, als je wil. - Dank je, maar we kunnen niet pauzeren. 47 00:04:00,200 --> 00:04:02,244 We sporen net de Rangifer tarandusop. 48 00:04:02,994 --> 00:04:07,082 Da's de wetenschappelijke naam voor de kariboe en het is een belangrijke missie. 49 00:04:07,082 --> 00:04:10,710 Maar ik heb honger. - Dat heb je altijd. 50 00:04:11,211 --> 00:04:15,131 Ik wil graag meer weten over die kariboemissie. 51 00:04:17,591 --> 00:04:21,263 We kunnen wel even pauzeren. - Dat dacht ik wel. 52 00:04:23,473 --> 00:04:28,019 Is dat Grijsbaard? - Ja, we verstopten ons in het bos. 53 00:04:29,854 --> 00:04:31,898 Nou, sommigen van ons toch. 54 00:04:32,399 --> 00:04:34,901 Anderen gooiden sneeuwballen. 55 00:04:35,402 --> 00:04:37,279 Foei, Grijsbaard. 56 00:04:38,697 --> 00:04:39,698 Kom, naar binnen. 57 00:04:43,326 --> 00:04:45,579 En toen renden we mee met een kudde kariboes. 58 00:04:45,579 --> 00:04:47,956 We renden er eerder van weg. 59 00:04:48,999 --> 00:04:51,126 Wist je dat ze even snel zijn als een auto? 60 00:04:51,126 --> 00:04:54,254 Ja, maar enkel voor korte afstanden. 61 00:04:54,254 --> 00:04:58,133 Stel je voor: een kariboe achter ons. Een bevroren beekje voor ons. 62 00:04:58,133 --> 00:05:02,012 Ik wist wat ik moest doen. - Wat dan? 63 00:05:02,012 --> 00:05:05,849 Niets. De kudde sprong zo over ons heen. - Alsof ze vlogen. 64 00:05:05,849 --> 00:05:08,894 Maar we weten nog niet waarom ze steeds verder trekken. 65 00:05:08,894 --> 00:05:13,315 Ja, ze blijven niet lang op dezelfde plek. - Dat klinkt als een mysterie. 66 00:05:14,608 --> 00:05:19,070 Misschien zoeken ze eten. - Misschien, maar er was nog veel over... 67 00:05:19,070 --> 00:05:21,114 ...toen de mama aangaf dat ze moesten gaan. 68 00:05:22,198 --> 00:05:24,284 Laten we teruggaan, David. 69 00:05:24,284 --> 00:05:28,705 Nou, als ze eten zoeken, wij hebben genoeg over. 70 00:05:29,289 --> 00:05:31,166 Goed, tijd om af te ruimen. 71 00:05:31,166 --> 00:05:34,044 Dank je voor de lunch, pap. - Graag gedaan. 72 00:05:35,754 --> 00:05:42,719 Buiten moeten we een plan verzinnen. - Waarom gooi je dat allemaal weg? 73 00:05:42,719 --> 00:05:46,014 En dat ook? - Omdat ik geen honger meer heb. 74 00:05:46,014 --> 00:05:48,475 Behalve dan voor het toetje. 75 00:05:49,059 --> 00:05:51,853 Er is toch een toetje? 76 00:05:52,812 --> 00:05:55,899 Zo worden elk jaar miljarden kilo's voedsel verspild. 77 00:05:55,899 --> 00:05:57,108 Wat bedoel je? 78 00:05:57,859 --> 00:06:02,739 Als het te veel is voor de lunch, kun je het bewaren voor later. 79 00:06:02,739 --> 00:06:03,823 Precies. 80 00:06:04,532 --> 00:06:06,243 Maar we hebben zoveel eten. 81 00:06:07,077 --> 00:06:10,080 Kevin, heb je hen de verhalen niet verteld? 82 00:06:11,373 --> 00:06:14,417 Nou... - Je bent het vergeten, of niet? 83 00:06:14,417 --> 00:06:16,628 Verhalen? Welke verhalen? 84 00:06:17,629 --> 00:06:20,090 Zoals je verhaaltjes voor het slapengaan? 85 00:06:20,090 --> 00:06:23,677 Kunnen we het hier later over hebben, pap? 86 00:06:23,677 --> 00:06:26,596 Dat betekent dat we het er nooit over zullen hebben. 87 00:06:28,139 --> 00:06:30,559 Nou, wij moeten terug naar de kariboe. 88 00:06:30,559 --> 00:06:34,354 Maar ik weet nog niet of er een toetje is. - Naar de kariboe, David. 89 00:06:34,896 --> 00:06:39,693 Bedankt voor de lunch, opa James. - Het was erg lekker. Zelfs de sla. 90 00:06:39,693 --> 00:06:41,069 Graag gedaan. 91 00:06:52,080 --> 00:06:55,584 Laag blijven. Als ze ons zien, rennen ze weer weg. 92 00:07:00,046 --> 00:07:01,047 Niets. 93 00:07:03,216 --> 00:07:04,467 We blijven kijken. 94 00:07:12,517 --> 00:07:13,894 Hier ook geen kariboes. 95 00:07:14,644 --> 00:07:19,691 Wat zou m'n opa bedoelen met die verhalen? - Geen idee. Vraag het hem? 96 00:07:19,691 --> 00:07:22,152 Va deed er nogal raar over. 97 00:07:24,446 --> 00:07:25,655 De kariboe. 98 00:07:27,949 --> 00:07:29,117 Niet weer. 99 00:07:29,117 --> 00:07:30,911 We moeten hen volgen. Kom. 100 00:07:39,753 --> 00:07:41,546 Mag ik in m'n kamer gaan spelen? 101 00:07:46,885 --> 00:07:48,845 Wil er iemand koffie? 102 00:07:52,349 --> 00:07:53,350 Water? 103 00:07:55,727 --> 00:07:57,479 Ik ga met Millie spelen. 104 00:08:05,320 --> 00:08:06,446 Geef me even. 105 00:08:21,920 --> 00:08:23,380 Ze ontsnappen. 106 00:08:35,933 --> 00:08:37,435 Waar ga je heen, opa? 107 00:08:37,435 --> 00:08:43,483 Ik ga wat eerder naar de keuken. Heb je je kariboe gevonden? 108 00:08:44,734 --> 00:08:45,860 Ze zijn weer weg. 109 00:08:46,695 --> 00:08:48,989 Wij verstoppen ons, zij zien ons en vluchten. 110 00:08:49,864 --> 00:08:52,867 We hebben een nieuw plan nodig. Weet jij iets, opa? 111 00:08:52,867 --> 00:08:54,327 Best wel. 112 00:08:54,327 --> 00:08:59,916 Wist je dat kariboes een speciale band hebben met onze voorouders, onze familie? 113 00:08:59,916 --> 00:09:03,879 Zijn ze ook nog mijn familie als ik geadopteerd ben? 114 00:09:05,714 --> 00:09:09,009 Familie is familie, in welke vorm dan ook. 115 00:09:09,718 --> 00:09:13,054 Je bent verbonden met je geboortefamilie en je voorouders... 116 00:09:13,054 --> 00:09:17,225 ...en je bent verbonden met onze familie en voorouders. Oké? 117 00:09:18,393 --> 00:09:19,477 Oké. 118 00:09:19,477 --> 00:09:23,440 Wij behoren tot het Denevolk. - Wat betekent dat? 119 00:09:23,440 --> 00:09:27,360 Het is een inheems volk uit de plek waar de kariboes wonen. 120 00:09:27,360 --> 00:09:31,281 Nog een vraag. - Wat inheems betekent? 121 00:09:31,281 --> 00:09:34,159 De eerste mensen die ergens woonden... 122 00:09:34,159 --> 00:09:38,330 ...voor andere mensen er kwamen en die hun eigen manier van leven hebben. 123 00:09:38,914 --> 00:09:40,332 Kom mee. 124 00:09:51,176 --> 00:09:54,638 Ik vertelde je papa dit verhaal toen hij klein was. 125 00:09:54,638 --> 00:09:59,434 Alles begon lang, lang geleden, toen de wereld nog nieuw was. 126 00:09:59,434 --> 00:10:01,519 Mensen hadden geen dingen als... 127 00:10:01,519 --> 00:10:07,192 ...elektriciteit, stromend water en appartementsgebouwen. 128 00:10:08,526 --> 00:10:13,907 Net als alle dieren in het bos vertrouwden ze op hun relatie met het land... 129 00:10:13,907 --> 00:10:20,413 ...om hen gezond te houden. Maar ze moesten hard werken om te overleven. 130 00:10:23,959 --> 00:10:28,296 Het Denevolk wilde zorgen voor een langdurige toekomst. 131 00:10:30,215 --> 00:10:34,135 Ze organiseerden een belangrijke vergadering... 132 00:10:34,135 --> 00:10:37,472 ...met de dieren met wie ze het land en bos deelden. 133 00:10:38,056 --> 00:10:42,811 Onze mensen vroegen: 'Hoe kunnen we zorgen dat onze families... 134 00:10:42,811 --> 00:10:46,856 ...nog jarenlang naast jullie kunnen leven?' 135 00:10:47,399 --> 00:10:53,655 De kariboes antwoordden: 'Opdat mensen en dieren gezond blijven... 136 00:10:53,655 --> 00:10:56,908 ...moeten we samenwerken om voor het land te zorgen. 137 00:10:59,578 --> 00:11:03,039 Gebruik onze vacht als kledij om warm te blijven... 138 00:11:03,039 --> 00:11:06,251 ...en onze geweien om gereedschap te maken. 139 00:11:07,085 --> 00:11:12,382 Maar je moet respect tonen door enkel te nemen wat je nodig hebt... 140 00:11:12,382 --> 00:11:16,011 ...en niets meer. Er mag niets verspild worden. 141 00:11:17,178 --> 00:11:23,852 Zoals wij het land met jullie delen, moeten jullie ook delen met anderen. 142 00:11:24,519 --> 00:11:29,441 Wat te veel is, kun je doorgeven aan wie minder heeft. 143 00:11:29,941 --> 00:11:36,573 Leer je kinderen dit ook, zodat ze weten hoe ze voor het land moeten zorgen... 144 00:11:36,573 --> 00:11:40,368 ...zodat zij het op hun beurt aan hun kinderen kunnen vertellen. 145 00:11:46,416 --> 00:11:48,793 Het is ieders verantwoordelijkheid... 146 00:11:48,793 --> 00:11:52,839 ...om deze kennis door te geven aan de volgende generaties. 147 00:11:53,715 --> 00:11:59,095 Maar na vele jaren kwamen er veel mensen, niet enkel het Denevolk... 148 00:11:59,679 --> 00:12:02,390 ...op het land wonen. 149 00:12:03,975 --> 00:12:08,480 Als de bossen verstoord zijn, geldt dat ook voor de dieren die er wonen. 150 00:12:09,439 --> 00:12:14,277 Tot op vandaag wil het Denevolk de kariboes beschermen. 151 00:12:14,945 --> 00:12:17,906 Zoals de kariboes voor ons deden. 152 00:12:18,782 --> 00:12:21,243 Waarom vertelde je me dit nooit, va? 153 00:12:22,285 --> 00:12:25,413 Ik was het geloof ik vergeten. 154 00:12:26,414 --> 00:12:30,794 Je opa vertelde me veel belangrijke verhalen toen ik zo oud was als jij nu. 155 00:12:30,794 --> 00:12:32,796 Herinner je je de andere verhalen? 156 00:12:33,797 --> 00:12:37,384 Ik denk het. Misschien met wat hulp van opa? 157 00:12:38,385 --> 00:12:39,678 Met alle plezier. 158 00:12:40,262 --> 00:12:43,390 Mag ik ze ook horen? - Zeker weten. 159 00:12:43,390 --> 00:12:45,600 Denk je dat de kariboe steeds verder trekken... 160 00:12:45,600 --> 00:12:49,354 ...omdat hun bossen omgehakt worden, zoals in het verhaal? 161 00:12:49,354 --> 00:12:52,566 Ze zijn mede bedreigd, omdat ze hun thuis verliezen. 162 00:12:53,149 --> 00:12:56,403 Maar hoe bewijzen we dat ze daarom nooit op dezelfde plek blijven? 163 00:12:56,903 --> 00:13:00,031 Kunnen we hen niet naar een veilige plek brengen? 164 00:13:00,031 --> 00:13:04,035 Met voedsel en bomen en alles wat ze nodig hebben? 165 00:13:04,035 --> 00:13:06,997 Dat klinkt als een goed plan. 166 00:13:07,914 --> 00:13:08,999 Aan de slag dan maar. 167 00:13:08,999 --> 00:13:12,252 Eerste stap: vind de kariboe. - Juist. 168 00:13:12,961 --> 00:13:15,422 Dag, opa James. - Bedankt voor de lunch. 169 00:13:21,636 --> 00:13:22,554 Daar. 170 00:13:23,138 --> 00:13:25,056 Nu nog een veilige plek. 171 00:13:26,308 --> 00:13:27,851 Ik weet waar. 172 00:13:28,768 --> 00:13:31,271 We moeten ook weten hoe we hen daar krijgen. 173 00:13:32,063 --> 00:13:34,232 Met de restjes van je lunch. 174 00:13:41,573 --> 00:13:45,285 We hebben het lokaas. Heb jij zicht op de kariboe? 175 00:13:45,285 --> 00:13:46,661 Ja. 176 00:13:51,124 --> 00:13:52,417 Maar ze vertrekken, Jane. 177 00:13:55,837 --> 00:13:58,173 Haast je, ze ontsnappen. 178 00:13:59,382 --> 00:14:00,383 David? 179 00:14:01,218 --> 00:14:02,427 Hier. 180 00:14:05,639 --> 00:14:08,225 Ik zit vast. Ik kan hen niet volgen. 181 00:14:10,018 --> 00:14:13,563 Kun je de kariboes inhalen en hierheen lokken met deze restjes? 182 00:14:18,902 --> 00:14:21,488 Leid hen hierheen, Grijsbaard. Ik doe de rest. 183 00:14:22,781 --> 00:14:27,911 Kom er niet uit. Kariboes ontsnappen. 184 00:14:39,339 --> 00:14:42,551 Ja, goed zo, Grijsbaard. 185 00:14:47,681 --> 00:14:48,765 Ze komen hierheen. 186 00:14:51,226 --> 00:14:52,644 Ze komen recht op me af. 187 00:15:02,153 --> 00:15:04,948 Je riep 'boe' naar de kariboe. 188 00:15:04,948 --> 00:15:07,909 Snap je? Kariboe, boe? 189 00:15:09,077 --> 00:15:10,495 Alles oké, Grijsbaard? 190 00:15:17,627 --> 00:15:19,212 Ze komen naar jou. 191 00:15:20,297 --> 00:15:24,134 Ze zijn er. Ze eten zich naar de veilige plek toe. 192 00:15:24,759 --> 00:15:30,223 Het is eerder snacken dan eten. Ze eten maar een klein beetje van alles. 193 00:15:30,223 --> 00:15:35,145 Waarom eten ze niet alles op? - Geen idee. Maar nu blijven ze vast hier. 194 00:15:37,063 --> 00:15:38,398 Ze zijn zo schattig. 195 00:15:39,900 --> 00:15:41,026 Wacht. Nee, niet... 196 00:15:43,361 --> 00:15:44,487 ...weggaan. 197 00:15:48,533 --> 00:15:50,201 Psst, Jane, hierheen. 198 00:15:50,201 --> 00:15:52,954 Waar zijn de kariboes? - Weg. 199 00:15:55,790 --> 00:15:57,876 En we weten nog niet waarom ze nergens blijven. 200 00:15:58,585 --> 00:16:03,590 Dat komt wel. Aardig van hen om restjes achter te laten. 201 00:16:03,590 --> 00:16:08,011 Net als in opa's verhaal. Ze delen. Mag ik eens kijken? 202 00:16:12,390 --> 00:16:16,811 'Hoe beïnvloedt ons besluit van vandaag de mensen in de toekomst?' 203 00:16:17,479 --> 00:16:19,064 Jane Goodall? - Ja. 204 00:16:19,064 --> 00:16:23,818 Net zoals de kariboes het Denevolk zeiden enkel te nemen wat ze nodig hadden. 205 00:16:23,818 --> 00:16:27,614 Dan kan iedereen overleven. - Juist. 206 00:16:27,614 --> 00:16:28,990 Kijk. 207 00:16:30,867 --> 00:16:32,661 De rest van de kudde. - Verstop je. 208 00:16:37,791 --> 00:16:39,542 Ze eten wat nog over is. 209 00:16:39,542 --> 00:16:42,546 Ze blijven reizen omdat ze enkel nemen wat ze nodig hebben. 210 00:16:43,171 --> 00:16:47,092 De rest laten ze liggen voor anderen. - Dat zouden mensen ook moeten doen. 211 00:16:47,092 --> 00:16:48,593 Inderdaad. 212 00:16:52,556 --> 00:16:53,682 Ik weet iets. 213 00:16:57,269 --> 00:16:59,396 Extra eten voor je keuken, opa. 214 00:16:59,396 --> 00:17:03,483 Hiervan kunnen veel mensen eten die het nodig hebben. 215 00:17:03,483 --> 00:17:04,901 Mahsi cho... 216 00:17:04,901 --> 00:17:08,196 Dat betekent 'dank je'. - Graag gedaan, opa. 217 00:17:08,196 --> 00:17:11,074 We gaven zelfs koekjes. Al weet ik niet meer waarom. 218 00:17:11,741 --> 00:17:15,745 Respect, delen en... 219 00:17:15,745 --> 00:17:19,583 Verantwoordelijkheid. Dat verhaal vertel ik bij bedtijd. 220 00:17:20,292 --> 00:17:23,295 En daarna heb ik nog veel verhalen voor jullie. 221 00:17:24,963 --> 00:17:26,131 En ook voor jou. 222 00:17:26,965 --> 00:17:29,384 En voor mij? Ik hoop dat er nog zijn over dieren. 223 00:17:29,384 --> 00:17:32,637 Een aantal. - Wacht tot je die over vossen hoort. 224 00:17:34,431 --> 00:17:38,059 Helpt het de kariboes als meer mensen het verhaal van het Denevolk horen? 225 00:17:38,059 --> 00:17:43,690 Verhalen zorgen dat kennis bewaard wordt. Als mensen over de kariboes leren... 226 00:17:43,690 --> 00:17:49,029 ...gaan ze misschien bewuster om met dingen die ze van het land nemen. 227 00:17:51,197 --> 00:17:53,408 Begrepen, opa. - Ik ook. 228 00:17:53,992 --> 00:17:55,285 Dat zal zeker helpen. 229 00:17:56,661 --> 00:17:58,830 Ik geef je een lift, pap. - Dank je. 230 00:18:07,631 --> 00:18:09,591 We kunnen zoveel leren van dieren. 231 00:18:09,591 --> 00:18:14,638 En alles wat we leren, moeten we delen om niet steeds dezelfde fouten te maken. 232 00:18:15,805 --> 00:18:17,307 Grijsbaard. 233 00:18:26,483 --> 00:18:27,943 Help de kariboes redden. 234 00:18:30,946 --> 00:18:34,407 David, waar ben je? - Ik kom zo. 235 00:18:36,826 --> 00:18:38,161 Wat eet je? 236 00:18:38,161 --> 00:18:40,372 Restjes. De tweede keer is het nog lekkerder. 237 00:18:40,372 --> 00:18:43,959 Bewaar wat voor mij. Ik kom na ons gesprek met Starr Gauthier. 238 00:18:45,210 --> 00:18:46,211 Daar is ze al. 239 00:18:46,711 --> 00:18:49,297 Hé, Starr. - Hé, Jane. Hé, David. 240 00:18:49,297 --> 00:18:51,216 Zo te zien zit je mond vol. 241 00:18:56,304 --> 00:18:57,764 O, die? 242 00:18:57,764 --> 00:19:02,310 Het gewei van een mannelijke kariboe. - Waarom gooien meisjes hun gewei niet af? 243 00:19:02,310 --> 00:19:05,981 Vrouwtjes houden hem tijdens de winter, want als ze zwanger zijn... 244 00:19:05,981 --> 00:19:10,110 ...moeten ze kracht tonen om hun voedselbronnen te beschermen. 245 00:19:10,110 --> 00:19:14,406 Cool. En sorry, ik kreeg honger na de hele dag een kudde kariboes te volgen. 246 00:19:14,406 --> 00:19:18,243 Ze reizen inderdaad veel. - We wilden weten waarom dat zo is. 247 00:19:18,243 --> 00:19:19,619 En wat heb je ontdekt? 248 00:19:19,619 --> 00:19:24,249 Ze nemen enkel wat ze nodig hebben en laten de rest over voor later en anderen. 249 00:19:24,249 --> 00:19:28,211 Dat klopt. Sommige kariboekuddes reizen met de temperatuur mee. 250 00:19:28,211 --> 00:19:31,006 Andere zoeken verschillende voedselbronnen. 251 00:19:31,006 --> 00:19:32,465 Waar werk jij met kariboes? 252 00:19:32,465 --> 00:19:37,053 Hier is de Klinse-Za Caribou Maternity Pen. 253 00:19:37,053 --> 00:19:41,474 Wat is dat? - Een enorm groot omheind gebied. 254 00:19:41,474 --> 00:19:47,063 Zwangere kariboes worden erheen gebracht. Zo kunnen ze veilig bevallen. 255 00:19:47,063 --> 00:19:49,316 Daarna laten we hen weer vrij. 256 00:19:49,316 --> 00:19:52,736 Waarom moeten ze beschermd worden? - In de bergen... 257 00:19:52,736 --> 00:19:55,906 ...zijn ze zo klein dat jagers hen vaak als prooi zien. 258 00:19:55,906 --> 00:19:58,617 Dus in de omheining zijn ze veilig. - Mag je hen voeren? 259 00:19:58,617 --> 00:20:00,702 Ja. - Wat heb je geluk. 260 00:20:00,702 --> 00:20:04,289 Wanneer besloot je hen te helpen? - Jaren geleden zeiden de ouderen... 261 00:20:04,289 --> 00:20:07,334 ...dat we niet meer op hen mogen jagen omdat er te weinig zijn. 262 00:20:07,334 --> 00:20:12,088 Dus aten we elandvlees. Ik hielp m'n mam met spoelen en snijden. 263 00:20:12,088 --> 00:20:16,051 Ik weet hoeveel werk het is. - Daar heb ik nooit over nagedacht. 264 00:20:16,051 --> 00:20:19,596 Zoals veel mensen, want we kopen het gewoon in de winkel. 265 00:20:20,263 --> 00:20:22,557 Maar als je weet hoeveel werk het is... 266 00:20:22,557 --> 00:20:26,478 ...voor het op tafel komt, waardeer je het dier meer. 267 00:20:26,478 --> 00:20:28,772 Dan neem je enkel wat je nodig hebt. 268 00:20:28,772 --> 00:20:31,816 Je snapt het, David. - Waarom zijn er minder kariboes? 269 00:20:31,816 --> 00:20:36,029 Zie je dit? De grootste bedreiging is het verlies aan bossen. 270 00:20:36,029 --> 00:20:40,867 We namen het natuurlijk evenwicht weg. Dat kunnen we ook herstellen. 271 00:20:40,867 --> 00:20:44,996 Net als kariboes zijn wij ook een diersoort. 272 00:20:44,996 --> 00:20:47,624 We zijn de menselijke soort en we moeten samenwerken. 273 00:20:47,624 --> 00:20:49,209 Hoe kunnen we helpen? 274 00:20:49,209 --> 00:20:52,963 Vertel anderen wat je vandaag leerde. En verminder je afval. 275 00:20:52,963 --> 00:20:55,423 Praat met je ouders of voogd... 276 00:20:55,423 --> 00:20:59,052 ...en bezoek de lokale stortplaats, waar alle afval wordt gedumpt. 277 00:20:59,052 --> 00:21:01,888 Ons milieu wordt sterk beïnvloed door al dat afval. 278 00:21:01,888 --> 00:21:06,601 En het beïnvloedt de habitats van kariboes en alle andere soorten, ook onszelf. 279 00:21:07,894 --> 00:21:11,064 Al dat afval zien, zorgt dat ik er niets bij wil doen. 280 00:21:11,064 --> 00:21:15,318 Ik zag nooit eerder een stortplaats. Het stinkt er vast. 281 00:21:15,318 --> 00:21:17,487 Wellicht wel. Ik zag er ook nooit een. 282 00:21:17,487 --> 00:21:20,699 Dank je voor het gesprek over kariboes, Starr. 283 00:21:20,699 --> 00:21:24,119 Jullie bedankt. Het was leuk jullie te ontmoeten. 284 00:21:24,119 --> 00:21:26,621 Dag, Starr. - Tot ziens. 285 00:21:27,372 --> 00:21:31,084 Haast je maar, Jane. Straks blijft er niets meer over. 286 00:21:46,141 --> 00:21:47,976 Het is bijna op. 287 00:21:50,896 --> 00:21:53,189 GEÏNSPIREERD DOOR GEORGE BLONDIN (1923-2008), DENEVOLK 288 00:22:29,726 --> 00:22:31,728 Vertaling: Lien Verschelde