1 00:00:50,010 --> 00:00:52,804 Ne kadar saklanmamız gerek Jane? 2 00:00:52,804 --> 00:00:54,014 Çok soğuk. 3 00:00:54,014 --> 00:00:56,141 Görevi bitirmek için ne kadar gerekiyorsa. 4 00:00:56,141 --> 00:00:58,059 Görevi sıcak bir yerde yapamaz mıyız? 5 00:00:58,059 --> 00:00:59,936 Ren geyiği sadece kuzeyde yaşar. 6 00:01:00,437 --> 00:01:01,563 Galiba bir şey duydum. 7 00:01:01,563 --> 00:01:03,231 Nerede saklanıyorsun? 8 00:01:04,565 --> 00:01:05,567 Hey! 9 00:01:06,484 --> 00:01:07,986 Hiç komik değil Grisakal. 10 00:01:07,986 --> 00:01:09,738 Ve saklanmamız gerek. 11 00:01:12,657 --> 00:01:14,159 Sessiz olun. 12 00:01:14,159 --> 00:01:16,161 Neden havalı saklanma kıyafeti sende? 13 00:01:16,161 --> 00:01:18,663 Çünkü onu ben yaptım. Gelecek sefer sen giyebilirsin. 14 00:01:18,663 --> 00:01:21,750 Şimdi saklanma yerlerinize dönün de Ren geyiklerinin 15 00:01:21,750 --> 00:01:25,086 neden hep hareket edip bir yerde uzun kalmadıklarını anlayalım. 16 00:01:25,712 --> 00:01:27,881 Sıcak kalmak için hareket ediyorlardır. 17 00:01:27,881 --> 00:01:28,924 O bir fikir. 18 00:01:31,927 --> 00:01:33,428 Tamam Grisakal. 19 00:01:33,428 --> 00:01:34,763 Başlıyoruz. 20 00:01:39,976 --> 00:01:41,436 Minik bir Ren geyiği mi o? 21 00:01:41,436 --> 00:01:43,104 Minik caribou o. 22 00:01:43,104 --> 00:01:45,815 - Caribou ve Ren geyiği aynı hayvandır. - Ne? 23 00:01:48,777 --> 00:01:50,779 - Ve babası da geldi. - Annesi. 24 00:01:50,779 --> 00:01:53,865 - Nereden biliyorsun? - Sonbaharda erkeklerin boynuzları düşer. 25 00:01:53,865 --> 00:01:55,659 Kışları sadece kızlarınki kalır. 26 00:01:57,953 --> 00:01:59,120 Çok güzeller. 27 00:01:59,120 --> 00:02:02,332 Her yıl sayılarının azalması çok üzücü. 28 00:02:02,332 --> 00:02:03,583 Yardım etmeliyiz. 29 00:02:03,583 --> 00:02:06,253 Niye sabit kalmadıklarını bunun için çözmeliyiz, 30 00:02:06,253 --> 00:02:08,087 böylece onları anlayabiliriz. 31 00:02:08,712 --> 00:02:09,713 Bak. 32 00:02:09,713 --> 00:02:12,217 Annesi onu hareket ettirmek istiyor ama neden? 33 00:02:15,637 --> 00:02:17,681 Olamaz. Onu korkuttum. Kaybolabilir. 34 00:02:17,681 --> 00:02:19,683 Onu annesine döndürmeliyiz. 35 00:02:19,683 --> 00:02:21,142 Şunu çıkarmama yardım et. 36 00:02:26,940 --> 00:02:28,525 Hadi ama uzaklaşıyor. 37 00:02:28,525 --> 00:02:31,361 Tabii ki kaçıyor. Bizden iki bacak fazlası var. 38 00:02:31,361 --> 00:02:33,196 Bekle canım! 39 00:02:38,034 --> 00:02:39,411 Bizim için çok hızlı. 40 00:02:42,664 --> 00:02:46,126 Ama annesine göre hızlı değil ve annesi destek getirmiş. 41 00:02:46,126 --> 00:02:47,419 Bir Ren geyiği sürüsü. 42 00:02:49,337 --> 00:02:51,172 Keşke tek bir yerde kalsalardı. 43 00:02:51,172 --> 00:02:53,758 -Şimdi ne var Jane? - Ezilmemeye çalış. 44 00:03:04,561 --> 00:03:05,687 İnanılmaz. 45 00:03:07,063 --> 00:03:08,690 Ren geyikleri harbi hareket ediyor. 46 00:03:08,690 --> 00:03:11,610 Sebebini anlamak için onları nasıl geri getireceğiz? 47 00:03:11,610 --> 00:03:13,236 Yine saklanarak. 48 00:03:17,657 --> 00:03:19,826 Artık oynamıyorum. 49 00:03:22,662 --> 00:03:24,664 Cidden Jane, neredesin? 50 00:03:27,667 --> 00:03:28,793 Büyükbaba! 51 00:03:29,711 --> 00:03:30,921 Büyükbaba James? 52 00:03:30,921 --> 00:03:32,923 Seni gördüğüme sevindim büyükbaba. 53 00:03:33,757 --> 00:03:36,301 Vay, vay, vay. Merhaba David. 54 00:03:36,927 --> 00:03:37,802 Merhaba Jane. 55 00:03:37,802 --> 00:03:39,888 Bunu çıkarmak kısa sürüyor. 56 00:03:43,350 --> 00:03:44,601 Bugün çalışmıyor musun? 57 00:03:44,601 --> 00:03:48,230 Hayır, daha sonra aşevinde gönüllü çalışacağım. 58 00:03:48,230 --> 00:03:49,314 Ama... 59 00:03:50,106 --> 00:03:52,108 Bu lezzetli bir şeye benziyor. 60 00:03:52,776 --> 00:03:55,528 - Bana mı? - Herkese öğlen yemeği hazırladım. 61 00:03:55,528 --> 00:03:57,948 İstersen sana da var Jane. 62 00:03:58,573 --> 00:04:00,200 Teşekkürler ama ara veremeyiz. 63 00:04:00,200 --> 00:04:02,244 Rangifer tarandus'u izleme görevinin ortasındayız. 64 00:04:02,994 --> 00:04:07,082 Ren geyiğinin bilimsel adı ve çok önemli bir görev bu. 65 00:04:07,082 --> 00:04:10,710 - Ama yiyebilirim. - Her zaman yiyebilirsin. 66 00:04:11,211 --> 00:04:15,131 Şu Caribou görevinin detaylarını duymak isterim. 67 00:04:17,591 --> 00:04:21,263 - Sanırım biraz ara verebiliriz. - Verebileceğinizi biliyordum. 68 00:04:23,473 --> 00:04:24,808 Grisakal mı o? 69 00:04:25,433 --> 00:04:28,019 Evet, hepimiz ormanda saklanıyorduk. 70 00:04:29,854 --> 00:04:31,898 Bazılarımız saklanıyorduk. 71 00:04:32,399 --> 00:04:34,901 Bazılarımız da kar topu atıyordu. 72 00:04:35,402 --> 00:04:37,279 Çok ayıp Grisakal. 73 00:04:38,697 --> 00:04:39,698 Gelin, girelim. 74 00:04:43,326 --> 00:04:45,579 Sonra da bir Ren geyiği sürüsüyle koşuyorduk. 75 00:04:45,579 --> 00:04:47,956 Daha ziyade onlardan kaçıyorduk. 76 00:04:48,999 --> 00:04:51,126 Araba kadar hızlı koştuklarını biliyor muydunuz? 77 00:04:51,126 --> 00:04:54,254 Evet, biliyorum. Ama sadece kısa mesafeler için. 78 00:04:54,254 --> 00:04:56,464 Şunu düşünün: Ren geyiği arkamızda. 79 00:04:56,464 --> 00:04:58,133 Donmuş dere önümüzde. 80 00:04:58,133 --> 00:05:00,093 Ne yapmam gerektiğini biliyordum. 81 00:05:00,093 --> 00:05:02,012 Ne yaptın? 82 00:05:02,012 --> 00:05:04,014 Hiçbir şey. Sürü önümüze atladı. 83 00:05:04,014 --> 00:05:05,849 Sanki uçuyor gibiydiler. 84 00:05:05,849 --> 00:05:08,894 Hâlâ neden sürekli hareket hâlinde olduklarını anlamamız gerek. 85 00:05:08,894 --> 00:05:11,688 Evet, tek bir yerde uzun kalmıyorlar. 86 00:05:11,688 --> 00:05:13,315 Büyük bir gizeme benziyor. 87 00:05:14,608 --> 00:05:16,401 Belki yiyecek arıyorlardır. 88 00:05:16,985 --> 00:05:19,070 Belki ama annesi, minik Ren geyiğini götürürken 89 00:05:19,070 --> 00:05:21,114 hâlâ bir sürü yiyecek vardı. 90 00:05:22,198 --> 00:05:24,284 Görevimize dönelim David. 91 00:05:24,284 --> 00:05:28,705 Yiyecek bir şeyler arıyorlarsa çok yiyeceğimiz var. 92 00:05:29,289 --> 00:05:31,166 Tamam, toplanalım çocuklar. 93 00:05:31,166 --> 00:05:34,044 - Yemek için tekrar teşekkürler baba. - Bir şey değil. 94 00:05:35,754 --> 00:05:38,173 Dışarı çıkınca yeni bir plan yapmalıyız. 95 00:05:40,592 --> 00:05:42,719 Neden onları çöpe atıyorsunuz? 96 00:05:42,719 --> 00:05:44,012 Ve onu da? 97 00:05:44,012 --> 00:05:46,014 Çünkü doydum. 98 00:05:46,014 --> 00:05:48,475 Ve tatlıya yer ayırıyorum. 99 00:05:49,059 --> 00:05:51,853 Tatlı var, değil mi? 100 00:05:52,812 --> 00:05:55,899 Bu yüzden yılda milyarlarca ton yiyecek ziyan oluyor. 101 00:05:55,899 --> 00:05:57,108 Ne demek o? 102 00:05:57,859 --> 00:06:00,445 Yani öğlen yemeği için fazla yiyecek aldıysanız 103 00:06:00,445 --> 00:06:02,739 kalanını sonraya saklayabilirsiniz. 104 00:06:02,739 --> 00:06:03,823 Aynen öyle. 105 00:06:04,532 --> 00:06:06,243 Ama bizde çok var. 106 00:06:07,077 --> 00:06:10,080 Onlara hikâyeleri anlatmadın mı Kevin? 107 00:06:11,373 --> 00:06:12,374 Şey... 108 00:06:12,374 --> 00:06:14,417 Unutmadın ya? 109 00:06:14,417 --> 00:06:16,628 Hikâyeler mi? Hangi hikâyeler canım? 110 00:06:17,629 --> 00:06:20,090 Bize yatarken okuduğun hikâyeler gibi mi? 111 00:06:20,090 --> 00:06:23,677 Bunu sonra konuşabilir miyiz baba? 112 00:06:23,677 --> 00:06:26,596 Evet, yani hiç konuşmayacağız. 113 00:06:28,139 --> 00:06:30,559 Ren geyiklerine dönmeliyiz. 114 00:06:30,559 --> 00:06:32,811 Ama tatlının cevabını alamadım. 115 00:06:32,811 --> 00:06:34,354 Ren geyikleri, David. 116 00:06:34,896 --> 00:06:36,565 Yemek için teşekkürler James dede. 117 00:06:37,065 --> 00:06:39,693 Çok güzeldi. Salata bile. 118 00:06:39,693 --> 00:06:41,069 Bir şey değil. 119 00:06:52,080 --> 00:06:55,584 Kafanı kaldırma. Bizi görürlerse yine kaçarlar. 120 00:07:00,046 --> 00:07:01,047 Bir şey yok. 121 00:07:03,216 --> 00:07:04,467 Aramaya devam edelim. 122 00:07:12,517 --> 00:07:13,894 Burada da geyik yok. 123 00:07:14,644 --> 00:07:17,230 Büyükbabam hikâyeler konusunda ne kastetti sence? 124 00:07:17,772 --> 00:07:19,691 Bilmiyorum. Neden ona sormadın? 125 00:07:19,691 --> 00:07:22,152 Çünkü Pop o konuda tuhaf davranıyor. 126 00:07:24,446 --> 00:07:25,655 Ren geyiği. 127 00:07:27,949 --> 00:07:29,117 Yine mi? 128 00:07:29,117 --> 00:07:30,911 Onları takip etmeliyiz. Hadi. 129 00:07:39,753 --> 00:07:41,546 Odamda oynayabilir miyim? 130 00:07:46,885 --> 00:07:48,845 Kahve isteyen? 131 00:07:52,349 --> 00:07:53,350 Su? 132 00:07:55,727 --> 00:07:57,479 Gidip Millie'yle oynayacağım. 133 00:08:05,320 --> 00:08:06,446 Bir dakika. 134 00:08:21,920 --> 00:08:23,380 Kaçıyorlar. 135 00:08:35,933 --> 00:08:37,435 Nereye büyükbaba? 136 00:08:37,435 --> 00:08:41,356 Aşevine biraz daha erken gideyim diye düşündüm. 137 00:08:41,898 --> 00:08:43,483 Ren geyiğini buldunuz mu? 138 00:08:44,734 --> 00:08:45,860 Onları yine kaybettik. 139 00:08:46,695 --> 00:08:48,989 Sürekli saklambaç oynuyoruz, hep görüp kaçıyorlar. 140 00:08:49,864 --> 00:08:51,241 Bize yeni bir plan lazım. 141 00:08:51,241 --> 00:08:52,867 Fikrin var mı büyükbaba? 142 00:08:52,867 --> 00:08:54,327 Birkaç tane var. 143 00:08:54,327 --> 00:08:58,373 Ren geyiklerinin atalarımızla ve ailemizle özel bir bağı olduğunu 144 00:08:58,373 --> 00:08:59,916 biliyor muydunuz? 145 00:08:59,916 --> 00:09:03,879 Evlatlık olsam da hâlâ ailem sayılıyorlar mı? 146 00:09:05,714 --> 00:09:09,009 Hangi şekilde olursa olsun aile ailedir. 147 00:09:09,718 --> 00:09:13,054 Doğduğun aile ve onların atalarıyla bir bağlantın var, 148 00:09:13,054 --> 00:09:17,225 bizim ailemiz ve atalarımızla da bir bağlantın var, tamam mı? 149 00:09:18,393 --> 00:09:19,477 Tamam. 150 00:09:19,477 --> 00:09:21,688 Bizim ailemiz Déné'dir. 151 00:09:21,688 --> 00:09:23,440 Déné ne demek? 152 00:09:23,440 --> 00:09:27,360 Déné'ler Ren geyiklerinin yaşadığı yerin yerli halkından biridir. 153 00:09:27,360 --> 00:09:29,404 Bir soru daha. 154 00:09:29,404 --> 00:09:31,281 Yerli ne demek mi? 155 00:09:31,281 --> 00:09:34,159 Bir yerde yaşayan ilk insanlar, başkalarından önce 156 00:09:34,159 --> 00:09:38,330 orada olup kendi özel hayat tarzlarına sahip olan insanlar. 157 00:09:38,914 --> 00:09:40,332 Gelin benimle. 158 00:09:51,176 --> 00:09:54,638 Baban çocukken ona bu hikâyeyi anlatırdım. 159 00:09:54,638 --> 00:09:57,891 Bu hikâye çok uzun zaman önce, 160 00:09:57,891 --> 00:09:59,434 dünya daha gençken başladı. 161 00:09:59,434 --> 00:10:01,519 O zamanlar insanların elektrik, 162 00:10:01,519 --> 00:10:07,192 musluk suyu ve apartman daireleri gibi şeyleri yoktu. 163 00:10:08,526 --> 00:10:11,321 Tıpkı ormandaki tüm hayvanlar gibi 164 00:10:11,321 --> 00:10:16,159 onlar da iyi yaşamak için toprakla olan ilişkilerine güvenirlerdi. 165 00:10:17,285 --> 00:10:20,413 Ama sağ kalmak için çok çalışmak zorundaydılar. 166 00:10:23,959 --> 00:10:28,296 Déné'ler, halkımızın uzun bir geleceği olmasını istedi. 167 00:10:30,215 --> 00:10:34,135 O yüzden kendileri ve toprakla ormanı paylaştıkları 168 00:10:34,135 --> 00:10:37,472 hayvanlar arasında büyük bir toplantı düzenlediler. 169 00:10:38,056 --> 00:10:39,641 Halkımız şöyle sordu 170 00:10:39,641 --> 00:10:42,811 "Ailelerimizin gelecek yıllarda 171 00:10:42,811 --> 00:10:46,856 sizlerin yanında yaşamasını nasıl sağlayabiliriz?" 172 00:10:47,399 --> 00:10:50,443 Ren geyiği şöyle cevap verdi 173 00:10:51,152 --> 00:10:53,655 "İnsanların ve hayvanların sağlıklı kalması adına 174 00:10:53,655 --> 00:10:56,908 toprağa bakmak için birlikte çalışmalıyız. 175 00:10:59,578 --> 00:11:03,039 Kıyafet ve sıcaklık için kürkümüzü, 176 00:11:03,039 --> 00:11:06,251 ihtiyacınız olan aletler için boynuzlarımızı kullanabilirsiniz 177 00:11:07,085 --> 00:11:12,382 ama sadece ihtiyacınız olanı alarak 178 00:11:12,382 --> 00:11:14,009 bize saygı göstermeniz gerekir. 179 00:11:14,009 --> 00:11:16,011 Hiçbir şey ziyan edilmemeli. 180 00:11:17,178 --> 00:11:20,390 Biz toprağı sizinle nasıl paylaşıyorsak 181 00:11:20,390 --> 00:11:23,852 siz de etrafınızdakilerle paylaşmayı unutmamalısınız. 182 00:11:24,519 --> 00:11:29,441 Sizde fazla olanı, elinde az olanlara verebilirsiniz. 183 00:11:29,941 --> 00:11:36,573 Topraklara nasıl bakılacağını tüm çocuklarınızla paylaşmalısınız ki 184 00:11:36,573 --> 00:11:40,368 onlar da kendi çocuklarıyla paylaşsın ve öyle devam etsin." 185 00:11:46,416 --> 00:11:48,793 Ellerindeki bilgiyi 186 00:11:48,793 --> 00:11:52,839 gelecek nesillere aktarmak herkesin sorumluluğudur. 187 00:11:53,715 --> 00:11:56,176 Ama çok uzun yıllar geçtikten sonra, 188 00:11:56,843 --> 00:12:02,390 o topraklarda sadece Déné'ler değil bir sürü insan yaşamaya başlamış. 189 00:12:03,975 --> 00:12:08,480 Ormanlar rahatsız edilince oradaki hayvanlar da rahatsız ediliyor. 190 00:12:09,439 --> 00:12:14,277 Bu güne kadar Déné halkı Ren geyiklerini korumak için çok çalıştı. 191 00:12:14,945 --> 00:12:17,906 Tıpkı onların bizi koruduğu gibi. 192 00:12:18,782 --> 00:12:21,243 Bu hikâyeyi bana önceden neden anlatmadın Pop? 193 00:12:22,285 --> 00:12:25,413 Sanırım unutmuşum. 194 00:12:26,414 --> 00:12:28,792 Senin yaşındayken deden bana bu geyik hikâyesi gibi 195 00:12:28,792 --> 00:12:30,794 bir sürü önemli hikâye anlattı. 196 00:12:30,794 --> 00:12:32,796 Diğerlerini hatırlıyor musun? 197 00:12:33,797 --> 00:12:37,384 Sanırım. Belki dedenin birazcık yardımıyla. 198 00:12:38,385 --> 00:12:39,678 Çok hoşuma gider. 199 00:12:40,262 --> 00:12:43,390 - Ben de dinleyebilir miyim? - Kesinlikle. 200 00:12:43,390 --> 00:12:45,600 Sence geyikler hikâyedeki gibi 201 00:12:45,600 --> 00:12:49,354 ormanları kesildiği için mi sürekli hareket ediyorlar? 202 00:12:49,354 --> 00:12:52,566 Ren geyiklerinin tehlikede olmasının bir sebebi yuvalarını kaybetmeleri 203 00:12:53,149 --> 00:12:56,403 ama aynı yerde kalmamalarının sebebinin bu olduğunu nasıl kanıtlayacağız? 204 00:12:56,903 --> 00:13:00,031 Onları kendilerini güvende hissedecekleri bir yere götürsek? 205 00:13:00,031 --> 00:13:04,035 Yiyecek ve ağaç olan, yuva için gereken her şeyin olduğu bir yere? 206 00:13:04,035 --> 00:13:06,997 Üçünüz çok iyi plan yapmışsınız. 207 00:13:07,914 --> 00:13:08,999 İşe koyulsak iyi olacak. 208 00:13:08,999 --> 00:13:11,042 İlk adım Ren geyiğini bulmak. 209 00:13:11,042 --> 00:13:12,252 Tamam. 210 00:13:12,961 --> 00:13:15,422 - Hoşça kal James dede. - Yemek için sağ ol. 211 00:13:21,636 --> 00:13:22,554 İşte. 212 00:13:23,138 --> 00:13:25,056 Şimdi bize güvenli bir alan gerek. 213 00:13:26,308 --> 00:13:27,851 Doğru yeri biliyorum. 214 00:13:28,768 --> 00:13:31,271 Geyikleri oraya götürmenin yolunu da bulmamız gerek. 215 00:13:32,063 --> 00:13:34,232 Yemek artıkları burada devreye giriyor işte. 216 00:13:41,573 --> 00:13:45,285 Yem bizde David. Geyikleri görüyor musun? 217 00:13:45,285 --> 00:13:46,661 Evet. 218 00:13:51,124 --> 00:13:52,417 Ama gidiyorlar Jane. 219 00:13:55,837 --> 00:13:58,173 Çabuk! Kaçıyorlar. 220 00:13:59,382 --> 00:14:00,383 David? 221 00:14:01,218 --> 00:14:02,427 Buradayım. 222 00:14:05,639 --> 00:14:08,225 Takıldım. Onları takip edemiyorum. 223 00:14:10,018 --> 00:14:13,563 Onlara yetişip bu artıklarla geri getirebilir misin sence? 224 00:14:18,902 --> 00:14:21,488 Sen onları buraya getir Grisakal. Gerisini ben hallederim. 225 00:14:22,781 --> 00:14:27,911 Çıkamıyorum. Geyikler kaçıyor! 226 00:14:39,339 --> 00:14:42,551 Evet! Evet! Yapıyorsun Grisakal! 227 00:14:47,681 --> 00:14:48,765 Bu tarafa geliyorlar. 228 00:14:51,226 --> 00:14:52,644 Bana doğru geliyorlar. 229 00:15:02,153 --> 00:15:04,948 Galiba geyik seni uf yaptı. 230 00:15:04,948 --> 00:15:07,909 Anladın mı? Uf yaptı? 231 00:15:09,077 --> 00:15:10,495 İyi misin Grisakal? 232 00:15:17,627 --> 00:15:19,212 Sana doğru geliyorlar Jane. 233 00:15:20,297 --> 00:15:24,134 Geldiler, yiyerek güvenli alana doğru ilerliyorlar. 234 00:15:24,759 --> 00:15:27,721 Daha ziyade atıştırarak diyelim. 235 00:15:27,721 --> 00:15:30,223 Her parçadan bir ısırık alıyorlar. 236 00:15:30,223 --> 00:15:32,642 Acaba neden hepsini yemiyorlar? 237 00:15:32,642 --> 00:15:35,145 Bilmiyorum ama şimdi sabit duracaklarından eminim. 238 00:15:37,063 --> 00:15:38,398 Çok şirinler. 239 00:15:39,900 --> 00:15:41,026 Dur! Sakın... 240 00:15:43,361 --> 00:15:44,487 ...gitme. 241 00:15:48,533 --> 00:15:50,201 Jane. Buraya bak. 242 00:15:50,201 --> 00:15:52,954 - Geyikler nerede? - Gittiler. 243 00:15:55,790 --> 00:15:57,876 Sürekli hareket etme sebeplerini hâlâ anlamıyoruz. 244 00:15:58,585 --> 00:16:00,128 Çözeceğiz. 245 00:16:00,128 --> 00:16:03,590 Ama biraz artık bıraktıkları iyi oldu. 246 00:16:03,590 --> 00:16:06,843 Tıpkı dedenin hikâyesindeki gibi. Paylaşım. 247 00:16:06,843 --> 00:16:08,011 Bakabilir miyim? 248 00:16:12,390 --> 00:16:16,811 "Bugün verdiğimiz karar gelecekte insanları nasıl etkileyecek?" 249 00:16:17,479 --> 00:16:19,064 - Jane Goodall mı? - Evet. 250 00:16:19,064 --> 00:16:21,066 Ren geyiklerinin Déné halkına dediği gibi: 251 00:16:21,066 --> 00:16:23,818 Topraktan sadece ihtiyacı olan kadarını almaları. 252 00:16:23,818 --> 00:16:25,695 O zaman herkes yaşayabilir. 253 00:16:25,695 --> 00:16:27,614 Doğru. 254 00:16:27,614 --> 00:16:28,990 Bak! 255 00:16:30,867 --> 00:16:32,661 - Geyik sürüsünün geri kalanı. - Saklan. 256 00:16:37,791 --> 00:16:39,542 Diğer geyiklerin bıraktıklarını yiyorlar. 257 00:16:39,542 --> 00:16:42,546 Sadece ihtiyaçlarını aldıkları için sürekli hareket ediyorlar. 258 00:16:43,171 --> 00:16:47,092 - Herkese yetecek kadar bırakıyorlar. -İnsanlar da böyle yapmalı. 259 00:16:47,092 --> 00:16:48,593 Gerçekten yapmalıyız. 260 00:16:52,556 --> 00:16:53,682 Bir fikrim var. 261 00:16:57,269 --> 00:16:59,396 Aşevi için ekstra yiyecek, büyükbaba. 262 00:16:59,396 --> 00:17:03,483 Bu yiyecekler, ihtiyaç duyan birçok insanı doyuracaktır. 263 00:17:03,483 --> 00:17:04,901 Mahsi cho, 264 00:17:04,901 --> 00:17:08,196 -"Teşekkürler" demek. - Bir şey değil büyükbaba. 265 00:17:08,196 --> 00:17:11,074 Kurabiye bile verdik ama sebebini hatırlamıyorum. 266 00:17:11,741 --> 00:17:15,745 Saygı, paylaşım ve... 267 00:17:15,745 --> 00:17:17,162 Sorumluluk. 268 00:17:17,872 --> 00:17:19,583 Size o hikâyeyi yatarken anlatırım. 269 00:17:20,292 --> 00:17:23,295 Ondan sonra ikinizle de paylaşacak çok hikâyem var. 270 00:17:24,963 --> 00:17:26,131 Seninle de. 271 00:17:26,965 --> 00:17:29,384 Ya benimle? Umarım hayvanlarla ilgilidir. 272 00:17:29,384 --> 00:17:30,510 Birazı. 273 00:17:30,510 --> 00:17:32,637 Sen bir de tilkilerle olanı dinle. 274 00:17:34,431 --> 00:17:38,059 Sence Déné hikâyesini çok kişi dinlerse Ren geyiklerine faydası olur mu? 275 00:17:38,059 --> 00:17:41,021 Hikâyeler anlatmak bilgiyi canlı tutar. 276 00:17:41,021 --> 00:17:43,690 İnsanlar Ren geyiklerini öğrenirse 277 00:17:43,690 --> 00:17:49,029 belki daha sorumlu davranırlar ve topraktan bir şeyler alırken düşünürler. 278 00:17:51,197 --> 00:17:52,240 Anladım dede. 279 00:17:52,240 --> 00:17:53,408 Ben de. 280 00:17:53,992 --> 00:17:55,285 Bunun kesin faydası olur. 281 00:17:56,661 --> 00:17:58,830 - Hazır mısın baba? Seni götüreyim. - Teşekkürler. 282 00:18:07,631 --> 00:18:11,259 - Hayvanlardan öğreneceğimiz çok şey var. -Öğrendiğimiz her şeyi paylaşmalıyız da, 283 00:18:11,259 --> 00:18:14,638 böylece aynı hataları tekrar tekrar yapıp durmayız. 284 00:18:15,805 --> 00:18:17,307 Grisakal! 285 00:18:26,483 --> 00:18:27,943 Ren geyiklerine yardım edin. 286 00:18:30,946 --> 00:18:34,407 - David! Neredesin David? - Hemen geliyorum. 287 00:18:36,826 --> 00:18:38,161 Ne yiyorsun? 288 00:18:38,161 --> 00:18:40,372 Kalanları. İkinci seferde daha güzel oluyorlar. 289 00:18:40,372 --> 00:18:43,959 Bana da ayır. Geyik Koruyucusu Starr Gauthier'yle konuşup geleceğim. 290 00:18:45,210 --> 00:18:46,211 İşte geldi. 291 00:18:46,711 --> 00:18:47,921 Merhaba Starr. 292 00:18:47,921 --> 00:18:49,297 Selam Jane. Selam David. 293 00:18:49,297 --> 00:18:51,216 Görünüşe göre ağzın dolu. 294 00:18:56,304 --> 00:18:57,764 Onlar mı? 295 00:18:57,764 --> 00:18:59,266 Erkek Ren geyiği boynuzları. 296 00:18:59,266 --> 00:19:02,310 Neden kız geyiklerin boynuzları erkeklerle aynı anda düşmüyor? 297 00:19:02,310 --> 00:19:05,981 Dişi geyikler onları kışın da kullanır çünkü hamile olduklarında 298 00:19:05,981 --> 00:19:10,110 yemek kaynaklarını korumak için diğer geyiklere güç göstermeleri gerekir. 299 00:19:10,110 --> 00:19:14,406 Süper. Pardon, gün boyu geyik sürüsü kovalayınca biraz acıktım. 300 00:19:14,406 --> 00:19:16,116 Çok hareket ediyorlar. 301 00:19:16,116 --> 00:19:18,243 Neden böyle yaptıklarını anlamaya çalıştık. 302 00:19:18,243 --> 00:19:19,619 Ne öğrendiniz peki? 303 00:19:19,619 --> 00:19:21,997 Geyikler bir yerden sadece ihtiyacı kadar alıyor 304 00:19:21,997 --> 00:19:24,249 ve gerisini sonraya ya da diğerlerine saklıyor. 305 00:19:24,249 --> 00:19:25,208 Haklısın. 306 00:19:25,208 --> 00:19:28,211 Bazı Ren geyiği sürüleri ısıya bağlı hareket eder, 307 00:19:28,211 --> 00:19:31,006 bazıları da farklı yiyecek kaynakları bulmak için. 308 00:19:31,006 --> 00:19:32,465 Geyiklerle nerede çalışıyorsun? 309 00:19:32,465 --> 00:19:37,053 Bu bölgede. Klinse-Za Ren Geyiği Doğum Ağılında. 310 00:19:37,053 --> 00:19:38,597 Doğum ağılı nedir? 311 00:19:38,597 --> 00:19:41,474 Çok büyük ve çitle çevrili bir alan. 312 00:19:41,474 --> 00:19:44,269 Doğada bulduğumuz hamile geyikleri oraya getiriyoruz. 313 00:19:44,269 --> 00:19:47,063 Böylece yavrularını güven içinde doğurabiliyorlar. 314 00:19:47,063 --> 00:19:49,316 Sonra onları tekrar doğaya salıyoruz. 315 00:19:49,316 --> 00:19:52,736 - Neden korunmaları gerekiyor? - Dağlarda oldukları zaman 316 00:19:52,736 --> 00:19:55,906 çok küçükler ve yırtıcı hayvanlar onları kolayca yakalayabilir. 317 00:19:55,906 --> 00:19:58,617 - Ağılda güvendeler. - Onları besliyor musun? 318 00:19:58,617 --> 00:20:00,702 - Evet. -Çok şanslısın. 319 00:20:00,702 --> 00:20:04,289 - Neden geyiklere yardıma karar verdin? - Uzun yıllar önce toplumumuzdaki yaşlılar 320 00:20:04,289 --> 00:20:07,334 bize sayıları azaldığı için Ren geyiklerini avlamamamızı söyledi. 321 00:20:07,334 --> 00:20:12,088 Biz de mus eti yedik ve anneme eti temizleyip kesmede yardım ediyordum. 322 00:20:12,088 --> 00:20:14,341 Ne kadar zahmetli bir iş olduğunu biliyorum. 323 00:20:14,341 --> 00:20:16,051 Bunu daha önce hiç düşünmemiştim. 324 00:20:16,051 --> 00:20:19,596 Marketten aldığımız için çok insan da düşünmez, değil mi? 325 00:20:20,263 --> 00:20:22,557 Ama mutfak masana gelene kadar 326 00:20:22,557 --> 00:20:26,478 işin içine giren çabayı düşündüğünde o hayvana saygı duyuyorsun. 327 00:20:26,478 --> 00:20:28,772 Ziyan etmeden ihtiyacın olan kadarını alıyorsun. 328 00:20:28,772 --> 00:20:30,398 Çok doğru David. 329 00:20:30,398 --> 00:20:31,816 Neden daha az Ren geyiği var? 330 00:20:31,816 --> 00:20:36,029 Şuraya bakın. Geyikler için en büyük tehdit ormanların kaybolması. 331 00:20:36,029 --> 00:20:38,323 Doğanın dengesini bozduk. 332 00:20:38,323 --> 00:20:40,867 Dengeleri geri getirmeye çalışabiliriz. 333 00:20:40,867 --> 00:20:44,996 Ren geyikleri gibi, bizim de bir tür olduğumuzu unutmamak gerek. 334 00:20:44,996 --> 00:20:47,624 Biz insan türüyüz ve birlikte çalışmamız gerek. 335 00:20:47,624 --> 00:20:49,209 Nasıl yardım edebiliriz? 336 00:20:49,209 --> 00:20:51,503 Bugün öğrendiğinizi paylaşmak harika başlangıç olur. 337 00:20:51,503 --> 00:20:52,963 Atıklarınızı azaltın. 338 00:20:52,963 --> 00:20:55,423 Ebeveyniniz ya da vasinizle konuşun 339 00:20:55,423 --> 00:20:59,052 ve çöplerinizin toplandığı atık alanlarına gidin. 340 00:20:59,052 --> 00:21:01,888 Çevremiz bu çöplerden çok etkileniyor. 341 00:21:01,888 --> 00:21:06,601 Bu durum ren geyiklerinin, biz dâhil tüm diğer türlerin yaşam alanlarını etkiliyor. 342 00:21:07,894 --> 00:21:11,064 Bu çöpleri görünce çöp atmayasım geliyor. 343 00:21:11,064 --> 00:21:15,318 Daha önce hiç çöp alanı görmedim. Eminim berbat kokuyordur. 344 00:21:15,318 --> 00:21:17,487 Muhtemelen haklısın. Ben de görmedim. 345 00:21:17,487 --> 00:21:20,699 Bugün bizimle Ren geyiklerini konuştuğun için teşekkürler Starr. 346 00:21:20,699 --> 00:21:24,119 Teşekkürler. İkinizle de tanışmak benim için zevkti. 347 00:21:24,119 --> 00:21:26,621 - Hoşça kal Starr. - Sonra görüşürüz. 348 00:21:27,372 --> 00:21:31,084 Acele etmelisin Jane. Yakında pek bir şey kalmayacak. 349 00:21:46,141 --> 00:21:47,976 Neredeyse bitti. 350 00:21:50,896 --> 00:21:53,189 GEORGE BLONDIN'DEN ESİNLENİLMİŞTİR (1923-2008), DENE HALKI 351 00:22:29,726 --> 00:22:31,728 Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher