1
00:00:50,010 --> 00:00:52,804
Ne kadar saklanmamız gerek Jane?
2
00:00:52,804 --> 00:00:54,014
Çok soğuk.
3
00:00:54,014 --> 00:00:56,141
Görevi bitirmek için ne kadar gerekiyorsa.
4
00:00:56,141 --> 00:00:58,059
Görevi sıcak bir yerde yapamaz mıyız?
5
00:00:58,059 --> 00:00:59,936
Ren geyiği sadece kuzeyde yaşar.
6
00:01:00,437 --> 00:01:01,563
Galiba bir şey duydum.
7
00:01:01,563 --> 00:01:03,231
Nerede saklanıyorsun?
8
00:01:04,565 --> 00:01:05,567
Hey!
9
00:01:06,484 --> 00:01:07,986
Hiç komik değil Grisakal.
10
00:01:07,986 --> 00:01:09,738
Ve saklanmamız gerek.
11
00:01:12,657 --> 00:01:14,159
Sessiz olun.
12
00:01:14,159 --> 00:01:16,161
Neden havalı saklanma kıyafeti sende?
13
00:01:16,161 --> 00:01:18,663
Çünkü onu ben yaptım.
Gelecek sefer sen giyebilirsin.
14
00:01:18,663 --> 00:01:21,750
Şimdi saklanma yerlerinize dönün de
Ren geyiklerinin
15
00:01:21,750 --> 00:01:25,086
neden hep hareket edip
bir yerde uzun kalmadıklarını anlayalım.
16
00:01:25,712 --> 00:01:27,881
Sıcak kalmak için hareket ediyorlardır.
17
00:01:27,881 --> 00:01:28,924
O bir fikir.
18
00:01:31,927 --> 00:01:33,428
Tamam Grisakal.
19
00:01:33,428 --> 00:01:34,763
Başlıyoruz.
20
00:01:39,976 --> 00:01:41,436
Minik bir Ren geyiği mi o?
21
00:01:41,436 --> 00:01:43,104
Minik caribou o.
22
00:01:43,104 --> 00:01:45,815
- Caribou ve Ren geyiği aynı hayvandır.
- Ne?
23
00:01:48,777 --> 00:01:50,779
- Ve babası da geldi.
- Annesi.
24
00:01:50,779 --> 00:01:53,865
- Nereden biliyorsun?
- Sonbaharda erkeklerin boynuzları düşer.
25
00:01:53,865 --> 00:01:55,659
Kışları sadece kızlarınki kalır.
26
00:01:57,953 --> 00:01:59,120
Çok güzeller.
27
00:01:59,120 --> 00:02:02,332
Her yıl sayılarının azalması çok üzücü.
28
00:02:02,332 --> 00:02:03,583
Yardım etmeliyiz.
29
00:02:03,583 --> 00:02:06,253
Niye sabit kalmadıklarını
bunun için çözmeliyiz,
30
00:02:06,253 --> 00:02:08,087
böylece onları anlayabiliriz.
31
00:02:08,712 --> 00:02:09,713
Bak.
32
00:02:09,713 --> 00:02:12,217
Annesi onu hareket ettirmek istiyor
ama neden?
33
00:02:15,637 --> 00:02:17,681
Olamaz. Onu korkuttum. Kaybolabilir.
34
00:02:17,681 --> 00:02:19,683
Onu annesine döndürmeliyiz.
35
00:02:19,683 --> 00:02:21,142
Şunu çıkarmama yardım et.
36
00:02:26,940 --> 00:02:28,525
Hadi ama uzaklaşıyor.
37
00:02:28,525 --> 00:02:31,361
Tabii ki kaçıyor.
Bizden iki bacak fazlası var.
38
00:02:31,361 --> 00:02:33,196
Bekle canım!
39
00:02:38,034 --> 00:02:39,411
Bizim için çok hızlı.
40
00:02:42,664 --> 00:02:46,126
Ama annesine göre hızlı değil
ve annesi destek getirmiş.
41
00:02:46,126 --> 00:02:47,419
Bir Ren geyiği sürüsü.
42
00:02:49,337 --> 00:02:51,172
Keşke tek bir yerde kalsalardı.
43
00:02:51,172 --> 00:02:53,758
-Şimdi ne var Jane?
- Ezilmemeye çalış.
44
00:03:04,561 --> 00:03:05,687
İnanılmaz.
45
00:03:07,063 --> 00:03:08,690
Ren geyikleri harbi hareket ediyor.
46
00:03:08,690 --> 00:03:11,610
Sebebini anlamak için
onları nasıl geri getireceğiz?
47
00:03:11,610 --> 00:03:13,236
Yine saklanarak.
48
00:03:17,657 --> 00:03:19,826
Artık oynamıyorum.
49
00:03:22,662 --> 00:03:24,664
Cidden Jane, neredesin?
50
00:03:27,667 --> 00:03:28,793
Büyükbaba!
51
00:03:29,711 --> 00:03:30,921
Büyükbaba James?
52
00:03:30,921 --> 00:03:32,923
Seni gördüğüme sevindim büyükbaba.
53
00:03:33,757 --> 00:03:36,301
Vay, vay, vay. Merhaba David.
54
00:03:36,927 --> 00:03:37,802
Merhaba Jane.
55
00:03:37,802 --> 00:03:39,888
Bunu çıkarmak kısa sürüyor.
56
00:03:43,350 --> 00:03:44,601
Bugün çalışmıyor musun?
57
00:03:44,601 --> 00:03:48,230
Hayır, daha sonra
aşevinde gönüllü çalışacağım.
58
00:03:48,230 --> 00:03:49,314
Ama...
59
00:03:50,106 --> 00:03:52,108
Bu lezzetli bir şeye benziyor.
60
00:03:52,776 --> 00:03:55,528
- Bana mı?
- Herkese öğlen yemeği hazırladım.
61
00:03:55,528 --> 00:03:57,948
İstersen sana da var Jane.
62
00:03:58,573 --> 00:04:00,200
Teşekkürler ama ara veremeyiz.
63
00:04:00,200 --> 00:04:02,244
Rangifer tarandus'u izleme görevinin ortasındayız.
64
00:04:02,994 --> 00:04:07,082
Ren geyiğinin bilimsel adı
ve çok önemli bir görev bu.
65
00:04:07,082 --> 00:04:10,710
- Ama yiyebilirim.
- Her zaman yiyebilirsin.
66
00:04:11,211 --> 00:04:15,131
Şu Caribou görevinin
detaylarını duymak isterim.
67
00:04:17,591 --> 00:04:21,263
- Sanırım biraz ara verebiliriz.
- Verebileceğinizi biliyordum.
68
00:04:23,473 --> 00:04:24,808
Grisakal mı o?
69
00:04:25,433 --> 00:04:28,019
Evet, hepimiz ormanda saklanıyorduk.
70
00:04:29,854 --> 00:04:31,898
Bazılarımız saklanıyorduk.
71
00:04:32,399 --> 00:04:34,901
Bazılarımız da kar topu atıyordu.
72
00:04:35,402 --> 00:04:37,279
Çok ayıp Grisakal.
73
00:04:38,697 --> 00:04:39,698
Gelin, girelim.
74
00:04:43,326 --> 00:04:45,579
Sonra da bir Ren geyiği sürüsüyle koşuyorduk.
75
00:04:45,579 --> 00:04:47,956
Daha ziyade onlardan kaçıyorduk.
76
00:04:48,999 --> 00:04:51,126
Araba kadar hızlı koştuklarını
biliyor muydunuz?
77
00:04:51,126 --> 00:04:54,254
Evet, biliyorum.
Ama sadece kısa mesafeler için.
78
00:04:54,254 --> 00:04:56,464
Şunu düşünün: Ren geyiği arkamızda.
79
00:04:56,464 --> 00:04:58,133
Donmuş dere önümüzde.
80
00:04:58,133 --> 00:05:00,093
Ne yapmam gerektiğini biliyordum.
81
00:05:00,093 --> 00:05:02,012
Ne yaptın?
82
00:05:02,012 --> 00:05:04,014
Hiçbir şey. Sürü önümüze atladı.
83
00:05:04,014 --> 00:05:05,849
Sanki uçuyor gibiydiler.
84
00:05:05,849 --> 00:05:08,894
Hâlâ neden sürekli hareket hâlinde
olduklarını anlamamız gerek.
85
00:05:08,894 --> 00:05:11,688
Evet, tek bir yerde uzun kalmıyorlar.
86
00:05:11,688 --> 00:05:13,315
Büyük bir gizeme benziyor.
87
00:05:14,608 --> 00:05:16,401
Belki yiyecek arıyorlardır.
88
00:05:16,985 --> 00:05:19,070
Belki ama annesi,
minik Ren geyiğini götürürken
89
00:05:19,070 --> 00:05:21,114
hâlâ bir sürü yiyecek vardı.
90
00:05:22,198 --> 00:05:24,284
Görevimize dönelim David.
91
00:05:24,284 --> 00:05:28,705
Yiyecek bir şeyler arıyorlarsa
çok yiyeceğimiz var.
92
00:05:29,289 --> 00:05:31,166
Tamam, toplanalım çocuklar.
93
00:05:31,166 --> 00:05:34,044
- Yemek için tekrar teşekkürler baba.
- Bir şey değil.
94
00:05:35,754 --> 00:05:38,173
Dışarı çıkınca yeni bir plan yapmalıyız.
95
00:05:40,592 --> 00:05:42,719
Neden onları çöpe atıyorsunuz?
96
00:05:42,719 --> 00:05:44,012
Ve onu da?
97
00:05:44,012 --> 00:05:46,014
Çünkü doydum.
98
00:05:46,014 --> 00:05:48,475
Ve tatlıya yer ayırıyorum.
99
00:05:49,059 --> 00:05:51,853
Tatlı var, değil mi?
100
00:05:52,812 --> 00:05:55,899
Bu yüzden yılda milyarlarca ton yiyecek
ziyan oluyor.
101
00:05:55,899 --> 00:05:57,108
Ne demek o?
102
00:05:57,859 --> 00:06:00,445
Yani öğlen yemeği için
fazla yiyecek aldıysanız
103
00:06:00,445 --> 00:06:02,739
kalanını sonraya saklayabilirsiniz.
104
00:06:02,739 --> 00:06:03,823
Aynen öyle.
105
00:06:04,532 --> 00:06:06,243
Ama bizde çok var.
106
00:06:07,077 --> 00:06:10,080
Onlara hikâyeleri anlatmadın mı Kevin?
107
00:06:11,373 --> 00:06:12,374
Şey...
108
00:06:12,374 --> 00:06:14,417
Unutmadın ya?
109
00:06:14,417 --> 00:06:16,628
Hikâyeler mi? Hangi hikâyeler canım?
110
00:06:17,629 --> 00:06:20,090
Bize yatarken okuduğun hikâyeler gibi mi?
111
00:06:20,090 --> 00:06:23,677
Bunu sonra konuşabilir miyiz baba?
112
00:06:23,677 --> 00:06:26,596
Evet, yani hiç konuşmayacağız.
113
00:06:28,139 --> 00:06:30,559
Ren geyiklerine dönmeliyiz.
114
00:06:30,559 --> 00:06:32,811
Ama tatlının cevabını alamadım.
115
00:06:32,811 --> 00:06:34,354
Ren geyikleri, David.
116
00:06:34,896 --> 00:06:36,565
Yemek için teşekkürler James dede.
117
00:06:37,065 --> 00:06:39,693
Çok güzeldi. Salata bile.
118
00:06:39,693 --> 00:06:41,069
Bir şey değil.
119
00:06:52,080 --> 00:06:55,584
Kafanı kaldırma.
Bizi görürlerse yine kaçarlar.
120
00:07:00,046 --> 00:07:01,047
Bir şey yok.
121
00:07:03,216 --> 00:07:04,467
Aramaya devam edelim.
122
00:07:12,517 --> 00:07:13,894
Burada da geyik yok.
123
00:07:14,644 --> 00:07:17,230
Büyükbabam hikâyeler konusunda
ne kastetti sence?
124
00:07:17,772 --> 00:07:19,691
Bilmiyorum. Neden ona sormadın?
125
00:07:19,691 --> 00:07:22,152
Çünkü Pop o konuda tuhaf davranıyor.
126
00:07:24,446 --> 00:07:25,655
Ren geyiği.
127
00:07:27,949 --> 00:07:29,117
Yine mi?
128
00:07:29,117 --> 00:07:30,911
Onları takip etmeliyiz. Hadi.
129
00:07:39,753 --> 00:07:41,546
Odamda oynayabilir miyim?
130
00:07:46,885 --> 00:07:48,845
Kahve isteyen?
131
00:07:52,349 --> 00:07:53,350
Su?
132
00:07:55,727 --> 00:07:57,479
Gidip Millie'yle oynayacağım.
133
00:08:05,320 --> 00:08:06,446
Bir dakika.
134
00:08:21,920 --> 00:08:23,380
Kaçıyorlar.
135
00:08:35,933 --> 00:08:37,435
Nereye büyükbaba?
136
00:08:37,435 --> 00:08:41,356
Aşevine biraz daha erken gideyim
diye düşündüm.
137
00:08:41,898 --> 00:08:43,483
Ren geyiğini buldunuz mu?
138
00:08:44,734 --> 00:08:45,860
Onları yine kaybettik.
139
00:08:46,695 --> 00:08:48,989
Sürekli saklambaç oynuyoruz,
hep görüp kaçıyorlar.
140
00:08:49,864 --> 00:08:51,241
Bize yeni bir plan lazım.
141
00:08:51,241 --> 00:08:52,867
Fikrin var mı büyükbaba?
142
00:08:52,867 --> 00:08:54,327
Birkaç tane var.
143
00:08:54,327 --> 00:08:58,373
Ren geyiklerinin atalarımızla
ve ailemizle özel bir bağı olduğunu
144
00:08:58,373 --> 00:08:59,916
biliyor muydunuz?
145
00:08:59,916 --> 00:09:03,879
Evlatlık olsam da
hâlâ ailem sayılıyorlar mı?
146
00:09:05,714 --> 00:09:09,009
Hangi şekilde olursa olsun aile ailedir.
147
00:09:09,718 --> 00:09:13,054
Doğduğun aile ve onların atalarıyla
bir bağlantın var,
148
00:09:13,054 --> 00:09:17,225
bizim ailemiz ve atalarımızla da
bir bağlantın var, tamam mı?
149
00:09:18,393 --> 00:09:19,477
Tamam.
150
00:09:19,477 --> 00:09:21,688
Bizim ailemiz Déné'dir.
151
00:09:21,688 --> 00:09:23,440
Déné ne demek?
152
00:09:23,440 --> 00:09:27,360
Déné'ler Ren geyiklerinin yaşadığı yerin
yerli halkından biridir.
153
00:09:27,360 --> 00:09:29,404
Bir soru daha.
154
00:09:29,404 --> 00:09:31,281
Yerli ne demek mi?
155
00:09:31,281 --> 00:09:34,159
Bir yerde yaşayan ilk insanlar,
başkalarından önce
156
00:09:34,159 --> 00:09:38,330
orada olup kendi özel hayat tarzlarına
sahip olan insanlar.
157
00:09:38,914 --> 00:09:40,332
Gelin benimle.
158
00:09:51,176 --> 00:09:54,638
Baban çocukken ona bu hikâyeyi anlatırdım.
159
00:09:54,638 --> 00:09:57,891
Bu hikâye çok uzun zaman önce,
160
00:09:57,891 --> 00:09:59,434
dünya daha gençken başladı.
161
00:09:59,434 --> 00:10:01,519
O zamanlar insanların elektrik,
162
00:10:01,519 --> 00:10:07,192
musluk suyu ve apartman daireleri gibi
şeyleri yoktu.
163
00:10:08,526 --> 00:10:11,321
Tıpkı ormandaki tüm hayvanlar gibi
164
00:10:11,321 --> 00:10:16,159
onlar da iyi yaşamak için toprakla olan
ilişkilerine güvenirlerdi.
165
00:10:17,285 --> 00:10:20,413
Ama sağ kalmak için
çok çalışmak zorundaydılar.
166
00:10:23,959 --> 00:10:28,296
Déné'ler, halkımızın
uzun bir geleceği olmasını istedi.
167
00:10:30,215 --> 00:10:34,135
O yüzden kendileri
ve toprakla ormanı paylaştıkları
168
00:10:34,135 --> 00:10:37,472
hayvanlar arasında
büyük bir toplantı düzenlediler.
169
00:10:38,056 --> 00:10:39,641
Halkımız şöyle sordu
170
00:10:39,641 --> 00:10:42,811
"Ailelerimizin gelecek yıllarda
171
00:10:42,811 --> 00:10:46,856
sizlerin yanında yaşamasını
nasıl sağlayabiliriz?"
172
00:10:47,399 --> 00:10:50,443
Ren geyiği şöyle cevap verdi
173
00:10:51,152 --> 00:10:53,655
"İnsanların ve hayvanların
sağlıklı kalması adına
174
00:10:53,655 --> 00:10:56,908
toprağa bakmak için birlikte çalışmalıyız.
175
00:10:59,578 --> 00:11:03,039
Kıyafet ve sıcaklık için kürkümüzü,
176
00:11:03,039 --> 00:11:06,251
ihtiyacınız olan aletler için
boynuzlarımızı kullanabilirsiniz
177
00:11:07,085 --> 00:11:12,382
ama sadece ihtiyacınız olanı alarak
178
00:11:12,382 --> 00:11:14,009
bize saygı göstermeniz gerekir.
179
00:11:14,009 --> 00:11:16,011
Hiçbir şey ziyan edilmemeli.
180
00:11:17,178 --> 00:11:20,390
Biz toprağı sizinle nasıl paylaşıyorsak
181
00:11:20,390 --> 00:11:23,852
siz de etrafınızdakilerle paylaşmayı unutmamalısınız.
182
00:11:24,519 --> 00:11:29,441
Sizde fazla olanı,
elinde az olanlara verebilirsiniz.
183
00:11:29,941 --> 00:11:36,573
Topraklara nasıl bakılacağını
tüm çocuklarınızla paylaşmalısınız ki
184
00:11:36,573 --> 00:11:40,368
onlar da kendi çocuklarıyla paylaşsın
ve öyle devam etsin."
185
00:11:46,416 --> 00:11:48,793
Ellerindeki bilgiyi
186
00:11:48,793 --> 00:11:52,839
gelecek nesillere aktarmak
herkesin sorumluluğudur.
187
00:11:53,715 --> 00:11:56,176
Ama çok uzun yıllar geçtikten sonra,
188
00:11:56,843 --> 00:12:02,390
o topraklarda sadece Déné'ler değil
bir sürü insan yaşamaya başlamış.
189
00:12:03,975 --> 00:12:08,480
Ormanlar rahatsız edilince
oradaki hayvanlar da rahatsız ediliyor.
190
00:12:09,439 --> 00:12:14,277
Bu güne kadar Déné halkı
Ren geyiklerini korumak için çok çalıştı.
191
00:12:14,945 --> 00:12:17,906
Tıpkı onların bizi koruduğu gibi.
192
00:12:18,782 --> 00:12:21,243
Bu hikâyeyi bana
önceden neden anlatmadın Pop?
193
00:12:22,285 --> 00:12:25,413
Sanırım unutmuşum.
194
00:12:26,414 --> 00:12:28,792
Senin yaşındayken deden bana
bu geyik hikâyesi gibi
195
00:12:28,792 --> 00:12:30,794
bir sürü önemli hikâye anlattı.
196
00:12:30,794 --> 00:12:32,796
Diğerlerini hatırlıyor musun?
197
00:12:33,797 --> 00:12:37,384
Sanırım.
Belki dedenin birazcık yardımıyla.
198
00:12:38,385 --> 00:12:39,678
Çok hoşuma gider.
199
00:12:40,262 --> 00:12:43,390
- Ben de dinleyebilir miyim?
- Kesinlikle.
200
00:12:43,390 --> 00:12:45,600
Sence geyikler hikâyedeki gibi
201
00:12:45,600 --> 00:12:49,354
ormanları kesildiği için mi
sürekli hareket ediyorlar?
202
00:12:49,354 --> 00:12:52,566
Ren geyiklerinin tehlikede olmasının
bir sebebi yuvalarını kaybetmeleri
203
00:12:53,149 --> 00:12:56,403
ama aynı yerde kalmamalarının sebebinin
bu olduğunu nasıl kanıtlayacağız?
204
00:12:56,903 --> 00:13:00,031
Onları kendilerini güvende hissedecekleri
bir yere götürsek?
205
00:13:00,031 --> 00:13:04,035
Yiyecek ve ağaç olan, yuva için gereken
her şeyin olduğu bir yere?
206
00:13:04,035 --> 00:13:06,997
Üçünüz çok iyi plan yapmışsınız.
207
00:13:07,914 --> 00:13:08,999
İşe koyulsak iyi olacak.
208
00:13:08,999 --> 00:13:11,042
İlk adım Ren geyiğini bulmak.
209
00:13:11,042 --> 00:13:12,252
Tamam.
210
00:13:12,961 --> 00:13:15,422
- Hoşça kal James dede.
- Yemek için sağ ol.
211
00:13:21,636 --> 00:13:22,554
İşte.
212
00:13:23,138 --> 00:13:25,056
Şimdi bize güvenli bir alan gerek.
213
00:13:26,308 --> 00:13:27,851
Doğru yeri biliyorum.
214
00:13:28,768 --> 00:13:31,271
Geyikleri oraya götürmenin yolunu da
bulmamız gerek.
215
00:13:32,063 --> 00:13:34,232
Yemek artıkları
burada devreye giriyor işte.
216
00:13:41,573 --> 00:13:45,285
Yem bizde David. Geyikleri görüyor musun?
217
00:13:45,285 --> 00:13:46,661
Evet.
218
00:13:51,124 --> 00:13:52,417
Ama gidiyorlar Jane.
219
00:13:55,837 --> 00:13:58,173
Çabuk! Kaçıyorlar.
220
00:13:59,382 --> 00:14:00,383
David?
221
00:14:01,218 --> 00:14:02,427
Buradayım.
222
00:14:05,639 --> 00:14:08,225
Takıldım. Onları takip edemiyorum.
223
00:14:10,018 --> 00:14:13,563
Onlara yetişip bu artıklarla
geri getirebilir misin sence?
224
00:14:18,902 --> 00:14:21,488
Sen onları buraya getir Grisakal.
Gerisini ben hallederim.
225
00:14:22,781 --> 00:14:27,911
Çıkamıyorum. Geyikler kaçıyor!
226
00:14:39,339 --> 00:14:42,551
Evet! Evet! Yapıyorsun Grisakal!
227
00:14:47,681 --> 00:14:48,765
Bu tarafa geliyorlar.
228
00:14:51,226 --> 00:14:52,644
Bana doğru geliyorlar.
229
00:15:02,153 --> 00:15:04,948
Galiba geyik seni uf yaptı.
230
00:15:04,948 --> 00:15:07,909
Anladın mı? Uf yaptı?
231
00:15:09,077 --> 00:15:10,495
İyi misin Grisakal?
232
00:15:17,627 --> 00:15:19,212
Sana doğru geliyorlar Jane.
233
00:15:20,297 --> 00:15:24,134
Geldiler,
yiyerek güvenli alana doğru ilerliyorlar.
234
00:15:24,759 --> 00:15:27,721
Daha ziyade atıştırarak diyelim.
235
00:15:27,721 --> 00:15:30,223
Her parçadan bir ısırık alıyorlar.
236
00:15:30,223 --> 00:15:32,642
Acaba neden hepsini yemiyorlar?
237
00:15:32,642 --> 00:15:35,145
Bilmiyorum
ama şimdi sabit duracaklarından eminim.
238
00:15:37,063 --> 00:15:38,398
Çok şirinler.
239
00:15:39,900 --> 00:15:41,026
Dur! Sakın...
240
00:15:43,361 --> 00:15:44,487
...gitme.
241
00:15:48,533 --> 00:15:50,201
Jane. Buraya bak.
242
00:15:50,201 --> 00:15:52,954
- Geyikler nerede?
- Gittiler.
243
00:15:55,790 --> 00:15:57,876
Sürekli hareket etme sebeplerini
hâlâ anlamıyoruz.
244
00:15:58,585 --> 00:16:00,128
Çözeceğiz.
245
00:16:00,128 --> 00:16:03,590
Ama biraz artık bıraktıkları iyi oldu.
246
00:16:03,590 --> 00:16:06,843
Tıpkı dedenin hikâyesindeki gibi. Paylaşım.
247
00:16:06,843 --> 00:16:08,011
Bakabilir miyim?
248
00:16:12,390 --> 00:16:16,811
"Bugün verdiğimiz karar
gelecekte insanları nasıl etkileyecek?"
249
00:16:17,479 --> 00:16:19,064
- Jane Goodall mı?
- Evet.
250
00:16:19,064 --> 00:16:21,066
Ren geyiklerinin Déné halkına dediği gibi:
251
00:16:21,066 --> 00:16:23,818
Topraktan sadece
ihtiyacı olan kadarını almaları.
252
00:16:23,818 --> 00:16:25,695
O zaman herkes yaşayabilir.
253
00:16:25,695 --> 00:16:27,614
Doğru.
254
00:16:27,614 --> 00:16:28,990
Bak!
255
00:16:30,867 --> 00:16:32,661
- Geyik sürüsünün geri kalanı.
- Saklan.
256
00:16:37,791 --> 00:16:39,542
Diğer geyiklerin bıraktıklarını yiyorlar.
257
00:16:39,542 --> 00:16:42,546
Sadece ihtiyaçlarını aldıkları için
sürekli hareket ediyorlar.
258
00:16:43,171 --> 00:16:47,092
- Herkese yetecek kadar bırakıyorlar.
-İnsanlar da böyle yapmalı.
259
00:16:47,092 --> 00:16:48,593
Gerçekten yapmalıyız.
260
00:16:52,556 --> 00:16:53,682
Bir fikrim var.
261
00:16:57,269 --> 00:16:59,396
Aşevi için ekstra yiyecek, büyükbaba.
262
00:16:59,396 --> 00:17:03,483
Bu yiyecekler, ihtiyaç duyan
birçok insanı doyuracaktır.
263
00:17:03,483 --> 00:17:04,901
Mahsi cho,
264
00:17:04,901 --> 00:17:08,196
-"Teşekkürler" demek.
- Bir şey değil büyükbaba.
265
00:17:08,196 --> 00:17:11,074
Kurabiye bile verdik
ama sebebini hatırlamıyorum.
266
00:17:11,741 --> 00:17:15,745
Saygı, paylaşım ve...
267
00:17:15,745 --> 00:17:17,162
Sorumluluk.
268
00:17:17,872 --> 00:17:19,583
Size o hikâyeyi yatarken anlatırım.
269
00:17:20,292 --> 00:17:23,295
Ondan sonra ikinizle de paylaşacak
çok hikâyem var.
270
00:17:24,963 --> 00:17:26,131
Seninle de.
271
00:17:26,965 --> 00:17:29,384
Ya benimle? Umarım hayvanlarla ilgilidir.
272
00:17:29,384 --> 00:17:30,510
Birazı.
273
00:17:30,510 --> 00:17:32,637
Sen bir de tilkilerle olanı dinle.
274
00:17:34,431 --> 00:17:38,059
Sence Déné hikâyesini çok kişi dinlerse
Ren geyiklerine faydası olur mu?
275
00:17:38,059 --> 00:17:41,021
Hikâyeler anlatmak bilgiyi canlı tutar.
276
00:17:41,021 --> 00:17:43,690
İnsanlar Ren geyiklerini öğrenirse
277
00:17:43,690 --> 00:17:49,029
belki daha sorumlu davranırlar ve
topraktan bir şeyler alırken düşünürler.
278
00:17:51,197 --> 00:17:52,240
Anladım dede.
279
00:17:52,240 --> 00:17:53,408
Ben de.
280
00:17:53,992 --> 00:17:55,285
Bunun kesin faydası olur.
281
00:17:56,661 --> 00:17:58,830
- Hazır mısın baba? Seni götüreyim.
- Teşekkürler.
282
00:18:07,631 --> 00:18:11,259
- Hayvanlardan öğreneceğimiz çok şey var.
-Öğrendiğimiz her şeyi paylaşmalıyız da,
283
00:18:11,259 --> 00:18:14,638
böylece aynı hataları
tekrar tekrar yapıp durmayız.
284
00:18:15,805 --> 00:18:17,307
Grisakal!
285
00:18:26,483 --> 00:18:27,943
Ren geyiklerine yardım edin.
286
00:18:30,946 --> 00:18:34,407
- David! Neredesin David?
- Hemen geliyorum.
287
00:18:36,826 --> 00:18:38,161
Ne yiyorsun?
288
00:18:38,161 --> 00:18:40,372
Kalanları.
İkinci seferde daha güzel oluyorlar.
289
00:18:40,372 --> 00:18:43,959
Bana da ayır. Geyik Koruyucusu
Starr Gauthier'yle konuşup geleceğim.
290
00:18:45,210 --> 00:18:46,211
İşte geldi.
291
00:18:46,711 --> 00:18:47,921
Merhaba Starr.
292
00:18:47,921 --> 00:18:49,297
Selam Jane. Selam David.
293
00:18:49,297 --> 00:18:51,216
Görünüşe göre ağzın dolu.
294
00:18:56,304 --> 00:18:57,764
Onlar mı?
295
00:18:57,764 --> 00:18:59,266
Erkek Ren geyiği boynuzları.
296
00:18:59,266 --> 00:19:02,310
Neden kız geyiklerin boynuzları
erkeklerle aynı anda düşmüyor?
297
00:19:02,310 --> 00:19:05,981
Dişi geyikler onları kışın da kullanır
çünkü hamile olduklarında
298
00:19:05,981 --> 00:19:10,110
yemek kaynaklarını korumak için
diğer geyiklere güç göstermeleri gerekir.
299
00:19:10,110 --> 00:19:14,406
Süper. Pardon, gün boyu
geyik sürüsü kovalayınca biraz acıktım.
300
00:19:14,406 --> 00:19:16,116
Çok hareket ediyorlar.
301
00:19:16,116 --> 00:19:18,243
Neden böyle yaptıklarını
anlamaya çalıştık.
302
00:19:18,243 --> 00:19:19,619
Ne öğrendiniz peki?
303
00:19:19,619 --> 00:19:21,997
Geyikler bir yerden
sadece ihtiyacı kadar alıyor
304
00:19:21,997 --> 00:19:24,249
ve gerisini sonraya
ya da diğerlerine saklıyor.
305
00:19:24,249 --> 00:19:25,208
Haklısın.
306
00:19:25,208 --> 00:19:28,211
Bazı Ren geyiği sürüleri
ısıya bağlı hareket eder,
307
00:19:28,211 --> 00:19:31,006
bazıları da
farklı yiyecek kaynakları bulmak için.
308
00:19:31,006 --> 00:19:32,465
Geyiklerle nerede çalışıyorsun?
309
00:19:32,465 --> 00:19:37,053
Bu bölgede.
Klinse-Za Ren Geyiği Doğum Ağılında.
310
00:19:37,053 --> 00:19:38,597
Doğum ağılı nedir?
311
00:19:38,597 --> 00:19:41,474
Çok büyük ve çitle çevrili bir alan.
312
00:19:41,474 --> 00:19:44,269
Doğada bulduğumuz hamile geyikleri
oraya getiriyoruz.
313
00:19:44,269 --> 00:19:47,063
Böylece yavrularını
güven içinde doğurabiliyorlar.
314
00:19:47,063 --> 00:19:49,316
Sonra onları tekrar doğaya salıyoruz.
315
00:19:49,316 --> 00:19:52,736
- Neden korunmaları gerekiyor?
- Dağlarda oldukları zaman
316
00:19:52,736 --> 00:19:55,906
çok küçükler ve yırtıcı hayvanlar
onları kolayca yakalayabilir.
317
00:19:55,906 --> 00:19:58,617
- Ağılda güvendeler.
- Onları besliyor musun?
318
00:19:58,617 --> 00:20:00,702
- Evet.
-Çok şanslısın.
319
00:20:00,702 --> 00:20:04,289
- Neden geyiklere yardıma karar verdin?
- Uzun yıllar önce toplumumuzdaki yaşlılar
320
00:20:04,289 --> 00:20:07,334
bize sayıları azaldığı için
Ren geyiklerini avlamamamızı söyledi.
321
00:20:07,334 --> 00:20:12,088
Biz de mus eti yedik ve anneme
eti temizleyip kesmede yardım ediyordum.
322
00:20:12,088 --> 00:20:14,341
Ne kadar zahmetli
bir iş olduğunu biliyorum.
323
00:20:14,341 --> 00:20:16,051
Bunu daha önce hiç düşünmemiştim.
324
00:20:16,051 --> 00:20:19,596
Marketten aldığımız için
çok insan da düşünmez, değil mi?
325
00:20:20,263 --> 00:20:22,557
Ama mutfak masana gelene kadar
326
00:20:22,557 --> 00:20:26,478
işin içine giren çabayı düşündüğünde
o hayvana saygı duyuyorsun.
327
00:20:26,478 --> 00:20:28,772
Ziyan etmeden
ihtiyacın olan kadarını alıyorsun.
328
00:20:28,772 --> 00:20:30,398
Çok doğru David.
329
00:20:30,398 --> 00:20:31,816
Neden daha az Ren geyiği var?
330
00:20:31,816 --> 00:20:36,029
Şuraya bakın. Geyikler için
en büyük tehdit ormanların kaybolması.
331
00:20:36,029 --> 00:20:38,323
Doğanın dengesini bozduk.
332
00:20:38,323 --> 00:20:40,867
Dengeleri geri getirmeye çalışabiliriz.
333
00:20:40,867 --> 00:20:44,996
Ren geyikleri gibi, bizim de
bir tür olduğumuzu unutmamak gerek.
334
00:20:44,996 --> 00:20:47,624
Biz insan türüyüz
ve birlikte çalışmamız gerek.
335
00:20:47,624 --> 00:20:49,209
Nasıl yardım edebiliriz?
336
00:20:49,209 --> 00:20:51,503
Bugün öğrendiğinizi paylaşmak
harika başlangıç olur.
337
00:20:51,503 --> 00:20:52,963
Atıklarınızı azaltın.
338
00:20:52,963 --> 00:20:55,423
Ebeveyniniz ya da vasinizle konuşun
339
00:20:55,423 --> 00:20:59,052
ve çöplerinizin toplandığı
atık alanlarına gidin.
340
00:20:59,052 --> 00:21:01,888
Çevremiz bu çöplerden çok etkileniyor.
341
00:21:01,888 --> 00:21:06,601
Bu durum ren geyiklerinin, biz dâhil tüm
diğer türlerin yaşam alanlarını etkiliyor.
342
00:21:07,894 --> 00:21:11,064
Bu çöpleri görünce çöp atmayasım geliyor.
343
00:21:11,064 --> 00:21:15,318
Daha önce hiç çöp alanı görmedim.
Eminim berbat kokuyordur.
344
00:21:15,318 --> 00:21:17,487
Muhtemelen haklısın. Ben de görmedim.
345
00:21:17,487 --> 00:21:20,699
Bugün bizimle Ren geyiklerini
konuştuğun için teşekkürler Starr.
346
00:21:20,699 --> 00:21:24,119
Teşekkürler.
İkinizle de tanışmak benim için zevkti.
347
00:21:24,119 --> 00:21:26,621
- Hoşça kal Starr.
- Sonra görüşürüz.
348
00:21:27,372 --> 00:21:31,084
Acele etmelisin Jane.
Yakında pek bir şey kalmayacak.
349
00:21:46,141 --> 00:21:47,976
Neredeyse bitti.
350
00:21:50,896 --> 00:21:53,189
GEORGE BLONDIN'DEN ESİNLENİLMİŞTİR
(1923-2008), DENE HALKI
351
00:22:29,726 --> 00:22:31,728
Alt yazı çevirmeni: Orhan Cevher