1
00:00:41,459 --> 00:00:43,503
"Tuần Lộc".
2
00:00:50,010 --> 00:00:52,804
Jane, chúng ta phải trốn bao lâu nữa?
3
00:00:52,804 --> 00:00:54,014
Trời lạnh quá.
4
00:00:54,014 --> 00:00:56,141
Chừng nào xong nhiệm vụ.
5
00:00:56,141 --> 00:00:58,059
Ta không thể làm nhiệm vụ
ở nơi nào ấm áp à?
6
00:00:58,059 --> 00:00:59,936
Tuần lộc chỉ sống
ở những vùng phía bắc.
7
00:01:00,437 --> 00:01:01,563
Tớ nghe thấy cái gì đó.
8
00:01:01,563 --> 00:01:03,231
Mà cậu đang trốn ở đâu thế?
9
00:01:04,565 --> 00:01:05,567
Này!
10
00:01:06,484 --> 00:01:07,986
Đừng đùa, Râu Xám.
11
00:01:07,986 --> 00:01:09,738
Chúng ta phải trốn mà.
12
00:01:12,657 --> 00:01:14,159
Hai cậu im lặng nào.
13
00:01:14,159 --> 00:01:16,161
Sao cậu có trang phục ngụy trang hay vậy?
14
00:01:16,161 --> 00:01:17,329
Vì tớ tự làm.
15
00:01:17,329 --> 00:01:18,663
Lần sau cậu có thể mặc nó.
16
00:01:18,663 --> 00:01:21,750
Giờ thì quay lại chỗ trốn của cậu đi
để chúng ta tìm hiểu
17
00:01:21,750 --> 00:01:25,086
tại sao tuần lộc luôn di chuyển
và không bao giờ ở một nơi quá lâu.
18
00:01:25,712 --> 00:01:27,881
Có lẽ chúng cứ di chuyển để được ấm áp.
19
00:01:27,881 --> 00:01:28,924
Đó là một ý kiến.
20
00:01:31,927 --> 00:01:33,428
Được rồi, Râu Xám.
21
00:01:33,428 --> 00:01:34,763
Chấp nhận thử thách.
22
00:01:39,976 --> 00:01:41,436
Ối, có phải đó là chú tuần lộc nhỏ?
23
00:01:41,436 --> 00:01:43,104
Đó là tuần lộc Bắc Mỹ nhỏ.
24
00:01:43,104 --> 00:01:45,815
- Tuần lộc Bắc Mỹ và tuần lộc giống nhau.
- Gì cơ?
25
00:01:48,777 --> 00:01:50,779
- Và bố của nó kìa.
- Mẹ nó.
26
00:01:50,779 --> 00:01:53,865
- Sao cậu biết?
- Con đực thì cứ mùa thu là mất sừng.
27
00:01:53,865 --> 00:01:55,659
Chỉ có con cái giữ sừng vào mùa đông.
28
00:01:57,953 --> 00:01:59,120
Chúng đẹp quá.
29
00:01:59,120 --> 00:02:02,332
Đáng buồn là mỗi năm số lượng lại hao hụt.
30
00:02:02,332 --> 00:02:03,583
Chúng ta phải giúp chúng.
31
00:02:03,583 --> 00:02:06,253
Vì thế mà chúng ta cần tìm hiểu
tại sao chúng không ở một nơi,
32
00:02:06,253 --> 00:02:08,087
để chúng ta có thể hiểu tuần lộc.
33
00:02:08,712 --> 00:02:09,713
Nhìn này.
34
00:02:09,713 --> 00:02:12,217
Mẹ nó muốn nó tiếp tục đi. Nhưng tại sao?
35
00:02:15,637 --> 00:02:17,681
Ôi, không. Tớ làm nó sợ. Nó bị lạc mất.
36
00:02:17,681 --> 00:02:19,683
Ta cần đưa nó về với mẹ.
37
00:02:19,683 --> 00:02:21,142
Giúp tớ ra khỏi thứ này đi.
38
00:02:26,940 --> 00:02:28,525
Mau lên, nó đang chạy đi mất.
39
00:02:28,525 --> 00:02:31,361
Tất nhiên rồi.
Nó nhiều hơn chúng ta hai chân.
40
00:02:31,361 --> 00:02:33,196
Chờ đã, bé con!
41
00:02:38,034 --> 00:02:39,411
Nó quá nhanh so với chúng ta.
42
00:02:42,664 --> 00:02:46,126
Nhưng không quá nhanh so với mẹ nó,
và nó gọi cả tiếp viện.
43
00:02:46,126 --> 00:02:47,419
Một đàn tuần lộc.
44
00:02:49,337 --> 00:02:51,172
Giá mà chúng ở một nơi.
45
00:02:51,172 --> 00:02:53,758
- Giờ thì sao, Jane?
- Cố đừng để bị giẫm.
46
00:03:04,561 --> 00:03:05,687
Thật khó tin.
47
00:03:07,063 --> 00:03:08,690
Tuần lộc cứ di chuyển.
48
00:03:08,690 --> 00:03:11,610
Làm sao chúng ta khiến chúng quay lại
để tìm hiểu lí do?
49
00:03:11,610 --> 00:03:13,236
Lại bằng cách trốn!
50
00:03:17,657 --> 00:03:19,826
Tớ không chơi nữa.
51
00:03:22,662 --> 00:03:24,664
Thật đấy, Jane, cậu đang ở đâu?
52
00:03:27,667 --> 00:03:28,793
Ông ơi!
53
00:03:29,711 --> 00:03:30,921
Ông James?
54
00:03:30,921 --> 00:03:32,923
Ông ơi, gặp ông cháu mừng quá.
55
00:03:33,757 --> 00:03:36,301
Ái chà chà. Chào David.
56
00:03:36,927 --> 00:03:37,802
Chào Jane.
57
00:03:37,802 --> 00:03:39,888
Chỉ một giây là cởi được trang phục này.
58
00:03:43,350 --> 00:03:44,601
Hôm nay ông không làm việc ạ?
59
00:03:44,601 --> 00:03:48,230
Không, thật ra lát nữa ông sẽ
làm tình nguyện ở một bếp cộng đồng.
60
00:03:48,230 --> 00:03:49,314
Nhưng...
61
00:03:50,106 --> 00:03:52,108
Trông cái này ngon quá.
62
00:03:52,776 --> 00:03:55,528
- Cho cháu ạ?
- Ông đã nấu bữa trưa cho mọi người.
63
00:03:55,528 --> 00:03:57,948
Có cả cháu, nếu cháu muốn, Jane.
64
00:03:58,573 --> 00:04:00,200
Cảm ơn ông,
nhưng bọn cháu không được nghỉ.
65
00:04:00,200 --> 00:04:02,244
Bọn cháu đang theo dấu vết
của Rangifer tarandus.
66
00:04:02,994 --> 00:04:07,082
Đó là tên khoa học của tuần lộc,
và đây là nhiệm vụ rất quan trọng.
67
00:04:07,082 --> 00:04:10,710
- Nhưng giờ tớ muốn ăn.
- Đồng ý thôi.
68
00:04:11,211 --> 00:04:15,131
Ông rất muốn nghe nữa
về nhiệm vụ tuần lộc.
69
00:04:17,591 --> 00:04:19,928
Có lẽ bọn cháu có thể nghỉ một chút.
70
00:04:19,928 --> 00:04:21,263
Ông biết là được mà.
71
00:04:23,473 --> 00:04:24,808
Có phải kia là Râu Xám?
72
00:04:25,433 --> 00:04:28,019
Vâng, bọn cháu đều trốn trong rừng.
73
00:04:29,854 --> 00:04:31,898
Thì, vài người trong bọn cháu trốn.
74
00:04:32,399 --> 00:04:34,901
Còn vài người ném cầu tuyết.
75
00:04:35,402 --> 00:04:37,279
Chán mi quá, Râu Xám.
76
00:04:38,697 --> 00:04:39,698
Nào, ta vào trong đi.
77
00:04:43,326 --> 00:04:45,579
Sau đó, bọn cháu chạy
với một đàn tuần lộc.
78
00:04:45,579 --> 00:04:47,956
Giống chạy khỏi đàn tuần lộc hơn.
79
00:04:48,999 --> 00:04:51,126
Cả nhà có biết
chúng có thể chạy nhanh như xe hơi?
80
00:04:51,126 --> 00:04:54,254
Có, ông biết.
Nhưng chỉ ở khoảng cách ngắn.
81
00:04:54,254 --> 00:04:56,464
Hãy hình dung: Tuần lộc ở sau chúng ta.
82
00:04:56,464 --> 00:04:58,133
Con lạch đóng băng trước mặt chúng ta.
83
00:04:58,133 --> 00:05:00,093
Con biết con phải làm gì rồi.
84
00:05:00,093 --> 00:05:02,012
Anh đã làm gì?
85
00:05:02,012 --> 00:05:04,014
Chẳng làm gì. Cả bầy nhảy qua bọn chị.
86
00:05:04,014 --> 00:05:05,849
Cứ như chúng đang bay.
87
00:05:05,849 --> 00:05:08,894
Nhưng bọn cháu vẫn cần biết
tại sao chúng luôn di chuyển.
88
00:05:08,894 --> 00:05:11,688
Vâng, chúng không ở một nơi thật lâu.
89
00:05:11,688 --> 00:05:13,315
Nghe khá là bí ẩn.
90
00:05:14,608 --> 00:05:16,401
Có lẽ chúng đi tìm thức ăn.
91
00:05:16,985 --> 00:05:19,070
Có lẽ, nhưng vẫn còn nhiều thức ăn
92
00:05:19,070 --> 00:05:21,114
khi tuần lộc mẹ bắt con nó đi.
93
00:05:22,198 --> 00:05:24,284
Ta quay lại làm nhiệm vụ đi, David.
94
00:05:24,284 --> 00:05:28,705
Thì, nếu chúng tìm thức ăn,
chúng ta còn dư nhiều.
95
00:05:29,289 --> 00:05:31,166
Thôi. Ta dọn dẹp đi, các con.
96
00:05:31,166 --> 00:05:34,044
- Cảm ơn bố vì bữa trưa ạ.
- Không có gì.
97
00:05:35,754 --> 00:05:38,173
Khi ra ngoài, ta phải nghĩ ra kế hoạch.
98
00:05:40,592 --> 00:05:42,719
Tại sao em lại đổ hết đi?
99
00:05:42,719 --> 00:05:44,012
Cả cái kia nữa?
100
00:05:44,012 --> 00:05:46,014
Vì em no rồi.
101
00:05:46,014 --> 00:05:48,475
Còn tớ để bụng để ăn tráng miệng.
102
00:05:49,059 --> 00:05:51,853
Có tráng miệng, đúng không ạ?
103
00:05:52,812 --> 00:05:55,899
Đây là lí do hơn một tỉ tấn thức ăn
trở thành rác thải mỗi năm.
104
00:05:55,899 --> 00:05:57,108
Ý cậu là sao?
105
00:05:57,859 --> 00:06:00,445
Nghĩa là nếu cháu ăn
quá nhiều đồ vào bữa trưa,
106
00:06:00,445 --> 00:06:02,739
cháu có thể gói phần còn lại để sau ăn.
107
00:06:02,739 --> 00:06:03,823
Chính xác.
108
00:06:04,532 --> 00:06:06,243
Nhưng chúng ta có nhiều mà.
109
00:06:07,077 --> 00:06:10,080
Kevin, con chưa kể chuyện cho chúng à?
110
00:06:11,373 --> 00:06:12,374
Thì...
111
00:06:12,374 --> 00:06:14,417
Con chưa quên chứ?
112
00:06:14,417 --> 00:06:16,628
Chuyện ư? Chuyện nào em nhỉ?
113
00:06:17,629 --> 00:06:20,090
Giống chuyện ba đọc cho con
vào lúc đi ngủ?
114
00:06:20,090 --> 00:06:23,677
Bố nghe này,
ta có thể nói chuyện này sau không?
115
00:06:23,677 --> 00:06:26,596
Được, nghĩa là
ta sẽ không bao giờ nói về nó.
116
00:06:28,139 --> 00:06:30,559
Thôi, bọn cháu nên quay lại với tuần lộc.
117
00:06:30,559 --> 00:06:32,811
Nhưng tớ chưa có câu trả lời
về tráng miệng.
118
00:06:32,811 --> 00:06:34,354
Tuần lộc, David.
119
00:06:34,896 --> 00:06:36,565
Cảm ơn ông James vì bữa trưa ạ.
120
00:06:37,065 --> 00:06:39,693
Ngon lắm ạ. Kể cả salad.
121
00:06:39,693 --> 00:06:41,069
Không có gì.
122
00:06:52,080 --> 00:06:55,584
Thấp xuống. Ta không muốn chúng
thấy chúng ta, không chúng sẽ chạy mất.
123
00:07:00,046 --> 00:07:01,047
Không có gì.
124
00:07:03,216 --> 00:07:04,467
Ta cứ tiếp tục tìm kiếm.
125
00:07:12,517 --> 00:07:13,894
Ở đây cũng không có tuần lộc.
126
00:07:14,644 --> 00:07:17,230
Cậu nghĩ ông tớ nhắc đến
những câu chuyện là có ý gì?
127
00:07:17,772 --> 00:07:19,691
Tớ không biết. Sao cậu không hỏi ông?
128
00:07:19,691 --> 00:07:22,152
Vì nhắc đến là ba trở nên kì cục.
129
00:07:24,446 --> 00:07:25,655
Tuần lộc.
130
00:07:27,949 --> 00:07:29,117
Đừng thế nữa.
131
00:07:29,117 --> 00:07:30,911
Ta phải đi theo chúng. Mau lên.
132
00:07:39,753 --> 00:07:41,546
Con có thể về phòng mình chơi?
133
00:07:46,885 --> 00:07:48,845
Có ai muốn cà phê không?
134
00:07:52,349 --> 00:07:53,350
Nước chứ?
135
00:07:55,727 --> 00:07:57,479
Anh sẽ đi chơi với Millie.
136
00:08:05,320 --> 00:08:06,446
Con cần một phút.
137
00:08:21,920 --> 00:08:23,380
Chúng đang bỏ chạy.
138
00:08:35,933 --> 00:08:37,435
Ông đi đâu vậy ạ?
139
00:08:37,435 --> 00:08:41,356
Ông định xuống bếp cộng đồng
sớm hơn một chút.
140
00:08:41,898 --> 00:08:43,483
Cháu có tìm thấy con tuần lộc?
141
00:08:44,734 --> 00:08:45,860
Bọn cháu lại mất dấu chúng.
142
00:08:46,695 --> 00:08:48,989
Bọn cháu tiếp tục chơi trốn tìm
và chúng cứ thấy rồi chạy.
143
00:08:49,864 --> 00:08:51,241
Bọn cháu cần kế hoạch mới.
144
00:08:51,241 --> 00:08:52,867
Ông có ý gì không ạ?
145
00:08:52,867 --> 00:08:54,327
Ông có vài ý.
146
00:08:54,327 --> 00:08:58,373
Các cháu có biết tuần lộc
có mối liên hệ đặc biệt với tổ tiên ta,
147
00:08:58,373 --> 00:08:59,916
gia đình ta?
148
00:08:59,916 --> 00:09:03,879
Cháu là con nuôi thì
chúng vẫn là gia đình của cháu?
149
00:09:05,714 --> 00:09:09,009
Gia đình là gia đình,
dù hình hài nó thế nào.
150
00:09:09,718 --> 00:09:13,054
Cháu có mối liên hệ với cha mẹ đẻ
và tổ tiên của cháu,
151
00:09:13,054 --> 00:09:17,225
và cháu có mối liên hệ với gia đình ta
và tổ tiên của ta. Nhé?
152
00:09:18,393 --> 00:09:19,477
Vâng.
153
00:09:19,477 --> 00:09:21,688
Nào, gia đình chúng ta là người Déné.
154
00:09:21,688 --> 00:09:23,440
Déné nghĩa là gì ạ?
155
00:09:23,440 --> 00:09:27,360
Déné là một trong những
người bản xứ ở nơi tuần lộc sống.
156
00:09:27,360 --> 00:09:29,404
Cháu hỏi một câu nữa ạ.
157
00:09:29,404 --> 00:09:31,281
Bản xứ nghĩa là gì?
158
00:09:31,281 --> 00:09:34,159
Những người đầu tiên sống ở một nơi,
những người đã ở đó
159
00:09:34,159 --> 00:09:38,330
trước khi những người khác đến sống,
và có lối sống đặc biệt riêng.
160
00:09:38,914 --> 00:09:40,332
Nào, đi với ông.
161
00:09:51,176 --> 00:09:54,638
Ông từng kể chuyện này cho ba cháu
khi ba cháu còn nhỏ.
162
00:09:54,638 --> 00:09:57,891
Chuyện bắt đầu từ lâu lắm rồi,
163
00:09:57,891 --> 00:09:59,434
khi thế giới vẫn còn sơ khai.
164
00:09:59,434 --> 00:10:01,519
Hồi đó, con người không có những thứ
165
00:10:01,519 --> 00:10:07,192
như điện, nước máy
và các tòa nhà chung cư.
166
00:10:08,526 --> 00:10:11,321
Cũng như mọi loài vật trong rừng,
167
00:10:11,321 --> 00:10:13,907
họ dựa vào mối quan hệ với đất đai
168
00:10:13,907 --> 00:10:16,159
để họ sống sót và khỏe mạnh.
169
00:10:17,285 --> 00:10:20,413
Nhưng họ phải làm việc cật lực để tồn tại.
170
00:10:23,959 --> 00:10:28,296
Người Déné muốn đảm bảo
dân tộc mình có tương lai dài lâu.
171
00:10:30,215 --> 00:10:34,135
Nên họ tổ chức
một cuộc họp quan trọng giữa họ
172
00:10:34,135 --> 00:10:37,472
và các con vật cùng sống chung
ở mảnh đất và khu rừng đó.
173
00:10:38,056 --> 00:10:39,641
Và họ hỏi,
174
00:10:39,641 --> 00:10:42,811
"Làm sao chúng ta có thể chắc chắn
gia đình chúng ta
175
00:10:42,811 --> 00:10:46,856
có thể sống cùng các ngươi
trong nhiều năm tới?"
176
00:10:47,399 --> 00:10:50,443
Đáp lại, tuần lộc trả lời,
177
00:10:51,152 --> 00:10:53,655
"Để loài người và loài vật
chung sống lành mạnh,
178
00:10:53,655 --> 00:10:56,908
chúng ta cần hợp tác
để chăm sóc vùng đất này.
179
00:10:59,578 --> 00:11:03,039
Các vị có thể dùng lông của chúng tôi
làm quần áo để giữ ấm
180
00:11:03,039 --> 00:11:06,251
và sừng của chúng tôi
để làm các dụng cụ mà các vị cần,
181
00:11:07,085 --> 00:11:12,382
nhưng các vị phải tôn trọng
bằng cách chỉ lấy thứ mình cần,
182
00:11:12,382 --> 00:11:14,009
không hơn.
183
00:11:14,009 --> 00:11:16,011
Không được lãng phí gì cả.
184
00:11:17,178 --> 00:11:20,390
Và vì chúng tôi đang dùng chung
mảnh đất này với các vị,
185
00:11:20,390 --> 00:11:23,852
các vị phải nhớ
chia sẻ với những người khác quanh mình.
186
00:11:24,519 --> 00:11:29,441
Thứ các vị thừa thãi
thì có thể cho người khác có ít hơn.
187
00:11:29,941 --> 00:11:34,321
Các vị cũng phải dạy lại
cách chăm sóc mảnh đất này
188
00:11:34,321 --> 00:11:36,573
cho con cháu các vị,
189
00:11:36,573 --> 00:11:40,368
để họ có thể chia sẻ nó
với con cháu mình và cứ như thế".
190
00:11:46,416 --> 00:11:48,793
Trách nhiệm của mọi người
191
00:11:48,793 --> 00:11:52,839
là truyền lại kiến thức này
cho các thế hệ mai sau.
192
00:11:53,715 --> 00:11:56,176
Nhưng nhiều năm sau đó,
193
00:11:56,843 --> 00:11:59,095
nhiều người, không chỉ người Déné,
194
00:11:59,679 --> 00:12:02,390
bắt đầu sống trên mảnh đất này.
195
00:12:03,975 --> 00:12:08,480
Khi rừng cây bị tổn hại,
các loại vật sống ở đó cũng vậy.
196
00:12:09,439 --> 00:12:14,277
Tới bây giờ, cộng đồng Déné vẫn đang
nỗ lực hết sức để bảo vệ tuần lộc.
197
00:12:14,945 --> 00:12:17,906
Cũng như tuần lộc bảo vệ chúng ta.
198
00:12:18,782 --> 00:12:21,243
Sao ba chưa bao giờ kể chuyện này cho con?
199
00:12:22,285 --> 00:12:25,413
Thì chắc là ba quên.
200
00:12:26,414 --> 00:12:28,792
Ông của con kể cho ba
nhiều câu chuyện quan trọng
201
00:12:28,792 --> 00:12:30,794
như chuyện về tuần lộc
khi ba trạc tuổi con.
202
00:12:30,794 --> 00:12:32,796
Ba có nhớ được những chuyện khác?
203
00:12:33,797 --> 00:12:37,384
Ba nghĩ là có.
Có lẽ với sự giúp đỡ của ông.
204
00:12:38,385 --> 00:12:39,678
Bố rất vui lòng.
205
00:12:40,262 --> 00:12:41,388
Cháu cũng được nghe chứ ạ?
206
00:12:41,388 --> 00:12:43,390
Có chứ.
207
00:12:43,390 --> 00:12:45,600
Cậu nghĩ tuần lộc cứ phải di chuyển
208
00:12:45,600 --> 00:12:49,354
vì khu rừng mà chúng sống bị đốn hạ,
như trong chuyện?
209
00:12:49,354 --> 00:12:52,566
Mất nhà là một trong những lí do
mà tuần lộc có nguy cơ tuyệt chủng,
210
00:12:53,149 --> 00:12:56,403
nhưng làm sao để chứng minh
đó là lí do chúng không bao giờ ở một nơi?
211
00:12:56,903 --> 00:13:00,031
Nếu chúng ta đưa chúng tới một nơi
mà chúng cảm thấy an toàn?
212
00:13:00,031 --> 00:13:04,035
Một nơi có thức ăn và cây cối
và mọi thứ chúng cần để biến thành nhà?
213
00:13:04,035 --> 00:13:06,997
Nghe như ba đứa có kế hoạch hay đấy.
214
00:13:07,914 --> 00:13:08,999
Ta nên bắt đầu thôi.
215
00:13:08,999 --> 00:13:11,042
Bước đầu tiên, tìm tuần lộc.
216
00:13:11,042 --> 00:13:12,252
Vâng.
217
00:13:12,961 --> 00:13:15,422
- Cháu chào ông James.
- Cảm ơn ông vì bữa trưa.
218
00:13:21,636 --> 00:13:22,554
Kia kìa.
219
00:13:23,138 --> 00:13:25,056
Giờ chúng ta chỉ cần một nơi an toàn.
220
00:13:26,308 --> 00:13:27,851
Tớ biết nơi đó đấy.
221
00:13:28,768 --> 00:13:31,271
Chúng ta cũng cần một cách
để tiếp cận con tuần lộc ở kia.
222
00:13:32,063 --> 00:13:34,232
Giờ là lúc cần đến bữa trưa thừa.
223
00:13:41,573 --> 00:13:45,285
David, bọn tớ đã có mồi.
cậu có thấy tuần lộc không?
224
00:13:45,285 --> 00:13:46,661
Có.
225
00:13:51,124 --> 00:13:52,417
Nhưng chúng đang bỏ đi, Jane.
226
00:13:55,837 --> 00:13:58,173
Mau lên! Chúng đang đi mất.
227
00:13:59,382 --> 00:14:00,383
David?
228
00:14:01,218 --> 00:14:02,427
Đằng này.
229
00:14:05,639 --> 00:14:08,225
Tớ bị kẹt rồi. Không đi theo chúng được.
230
00:14:10,018 --> 00:14:13,563
Cậu có đuổi kịp và dùng thức ăn thừa
để đưa tuần lộc quay lại không?
231
00:14:18,902 --> 00:14:21,488
Dẫn chúng quay về đây, Râu Xám.
Tớ sẽ làm nốt.
232
00:14:22,781 --> 00:14:27,911
Tớ không thoát được. Tuần lộc đang bỏ đi!
233
00:14:39,339 --> 00:14:42,551
Tuyệt vời! Râu Xám, cậu thành công rồi!
234
00:14:47,681 --> 00:14:48,765
Chúng đang chạy về phía này.
235
00:14:51,226 --> 00:14:52,644
Chúng đang chạy về phía tớ.
236
00:15:02,153 --> 00:15:04,948
Trông như cậu bị thương bởi tuần lộc.
237
00:15:04,948 --> 00:15:07,909
Hiểu chứ? Bị thương bởi tuần lộc?
238
00:15:09,077 --> 00:15:10,495
Cậu ổn chứ, Râu Xám?
239
00:15:17,627 --> 00:15:19,212
Jane, chúng đang chạy về phía cậu.
240
00:15:20,297 --> 00:15:24,134
Chúng đây rồi.
Tuần lộc đang ăn để đến nơi an toàn.
241
00:15:24,759 --> 00:15:27,721
Thực ra, ăn nhẹ thì đúng hơn.
242
00:15:27,721 --> 00:15:30,223
Chúng chỉ cắn những miếng nhỏ của mỗi mẩu.
243
00:15:30,223 --> 00:15:32,642
Tớ tự hỏi tại sao chúng không ăn hết.
244
00:15:32,642 --> 00:15:35,145
Tớ không biết,
nhưng chắc bây giờ chúng sẽ ở yên.
245
00:15:37,063 --> 00:15:38,398
Dễ thương quá.
246
00:15:39,900 --> 00:15:41,026
Khoan! Không, đừng...
247
00:15:43,361 --> 00:15:44,487
đi.
248
00:15:48,533 --> 00:15:50,201
Jane. Đằng này.
249
00:15:50,201 --> 00:15:52,954
- Tuần lộc đâu rồi?
- Đi mất tiêu rồi.
250
00:15:55,790 --> 00:15:57,876
Và chúng ta vẫn không biết
tại sao chúng cứ di chuyển.
251
00:15:58,585 --> 00:16:00,128
Chúng ta sẽ biết.
252
00:16:00,128 --> 00:16:03,590
Nhưng chúng thật tử tế
khi để lại thức ăn thừa.
253
00:16:03,590 --> 00:16:06,843
Như câu chuyện của ông cậu. Chia sẻ.
254
00:16:06,843 --> 00:16:08,011
Tớ xem nào.
255
00:16:12,390 --> 00:16:16,811
"Quyết định hôm nay sẽ ảnh hưởng thế nào
đến con người trong tương lai?"
256
00:16:17,479 --> 00:16:19,064
- Jane Goodall à?
- Ừ.
257
00:16:19,064 --> 00:16:21,066
Giống như cách tuần lộc bảo người Déné
258
00:16:21,066 --> 00:16:23,818
chỉ lấy thứ họ cần từ mảnh đất đó.
Không hơn.
259
00:16:23,818 --> 00:16:25,695
Thì tất cả đều có thể tồn tại.
260
00:16:25,695 --> 00:16:27,614
Đúng.
261
00:16:27,614 --> 00:16:28,990
Nhìn kìa!
262
00:16:30,867 --> 00:16:32,661
- Phần còn lại của đàn tuần lộc.
- Trốn đi!
263
00:16:37,791 --> 00:16:39,542
Chúng đang ăn
thứ mà con tuần lộc kia để lại.
264
00:16:39,542 --> 00:16:42,546
Chúng cứ di chuyển
vì chúng chỉ lấy thứ chúng cần.
265
00:16:43,171 --> 00:16:44,673
Để lại đủ cho tất cả.
266
00:16:45,215 --> 00:16:47,092
Điều mà con người cũng nên làm.
267
00:16:47,092 --> 00:16:48,593
Chúng ta rất nên làm.
268
00:16:52,556 --> 00:16:53,682
Tớ có ý này.
269
00:16:57,269 --> 00:16:59,396
Thức ăn thêm cho bếp cộng đồng, ông ơi.
270
00:16:59,396 --> 00:17:03,483
Thức ăn này
sẽ giúp rất nhiều người có cái ăn.
271
00:17:03,483 --> 00:17:04,901
Mahsi cho,
272
00:17:04,901 --> 00:17:08,196
- nghĩa là, "Cảm ơn cháu".
- Không có gì, ông ơi.
273
00:17:08,196 --> 00:17:11,074
Bọn cháu còn tặng bánh quy.
Nhưng cháu quên mất tại sao.
274
00:17:11,741 --> 00:17:15,745
Tôn trọng, chia sẻ và...
275
00:17:15,745 --> 00:17:17,162
Trách nhiệm.
276
00:17:17,872 --> 00:17:19,583
Bố sẽ kể câu chuyện đó cho con khi đi ngủ.
277
00:17:20,292 --> 00:17:23,295
Sau đó, bố còn nhiều chuyện nữa
để kể với cả hai con.
278
00:17:24,963 --> 00:17:26,131
Cả anh nữa.
279
00:17:26,965 --> 00:17:29,384
Còn cháu?
Hi vọng có nhiều chuyện về loài vật hơn.
280
00:17:29,384 --> 00:17:30,510
Vài chuyện.
281
00:17:30,510 --> 00:17:32,637
Chờ tới khi cháu nghe chuyện về loài cáo.
282
00:17:34,431 --> 00:17:38,059
Ông có nghĩ nếu nhiều người biết chuyện về
người Déné hơn, thì có giúp cho tuần lộc?
283
00:17:38,059 --> 00:17:41,021
Thì, kể chuyện cũng giúp
kiến thức còn mãi.
284
00:17:41,021 --> 00:17:43,690
Nếu mọi người biết về tuần lộc,
285
00:17:43,690 --> 00:17:49,029
có lẽ họ sẽ lưu tâm hơn
và nghĩ về việc lấy từ đất.
286
00:17:51,197 --> 00:17:52,240
Cháu hiểu rồi ông ạ.
287
00:17:52,240 --> 00:17:53,408
Cháu cũng vậy.
288
00:17:53,992 --> 00:17:55,285
Sẽ rất hữu ích ạ.
289
00:17:56,661 --> 00:17:58,830
- Bố xong chưa? Con sẽ đưa bố đi.
- Cảm ơn con.
290
00:18:07,631 --> 00:18:09,591
Có rất nhiều điều cần học từ loài vật.
291
00:18:09,591 --> 00:18:11,259
Và mọi điều ta học được
thì ta nên chia sẻ,
292
00:18:11,259 --> 00:18:14,638
để ta không tiếp tục
lặp đi lặp lại sai lầm cũ.
293
00:18:15,805 --> 00:18:17,307
Râu Xám!
294
00:18:26,483 --> 00:18:27,943
Chung tay cứu tuần lộc.
295
00:18:30,946 --> 00:18:34,407
- David! Cậu ở đâu vậy?
- Tớ ra ngay đây.
296
00:18:36,826 --> 00:18:38,161
Cậu đang ăn gì vậy?
297
00:18:38,161 --> 00:18:40,372
Thức ăn thừa. Ăn lần thứ hai còn ngon hơn.
298
00:18:40,372 --> 00:18:43,959
Để dành cho tớ. Tớ sẽ xuống sau cuộc gọi
với người bảo vệ tuần lộc, Starr Gauthier.
299
00:18:45,210 --> 00:18:46,211
Cô ấy kia rồi.
300
00:18:46,711 --> 00:18:47,921
Chào cô Starr.
301
00:18:47,921 --> 00:18:49,297
Chào Jane. Chào David.
302
00:18:49,297 --> 00:18:51,216
Trông như cháu đang ăn đầy miệng.
303
00:18:56,304 --> 00:18:57,764
Những cái đó hả?
304
00:18:57,764 --> 00:18:59,266
Đó là sừng tuần lộc đực.
305
00:18:59,266 --> 00:19:02,310
Tại sao tuần lộc cái không rụng sừng
cùng với con đực?
306
00:19:02,310 --> 00:19:05,981
Tuần lộc cái giữ sừng trong mùa đông
vì khi chúng có mang,
307
00:19:05,981 --> 00:19:10,110
chúng cần thể hiện sức mạnh với
con tuần lộc khác để bảo vệ nguồn thức ăn.
308
00:19:10,110 --> 00:19:14,406
Hay quá. Cháu xin lỗi, cháu bị đói
sau một ngày theo dấu một đàn tuần lộc.
309
00:19:14,406 --> 00:19:16,116
Chúng đi nhiều quá.
310
00:19:16,116 --> 00:19:18,243
Bọn cháu đã cố tìm hiểu
lí do chúng luôn đi lại.
311
00:19:18,243 --> 00:19:19,619
Thế các cháu tìm ra điều gì?
312
00:19:19,619 --> 00:19:21,997
Rằng tuần lộc chỉ lấy thứ chúng cần
ở một nơi
313
00:19:21,997 --> 00:19:24,249
và để lại cho con khác dùng sau.
314
00:19:24,249 --> 00:19:25,208
Cháu nói đúng.
315
00:19:25,208 --> 00:19:28,211
Vài đàn tuần lộc di chuyển theo nhiệt độ
316
00:19:28,211 --> 00:19:31,006
và có con di chuyển
để tìm nguồn thức ăn khác.
317
00:19:31,006 --> 00:19:32,465
Cô làm việc với tuần lộc ở đâu?
318
00:19:32,465 --> 00:19:37,053
Ở khu vực này, nơi bọn cô có
Trại Sinh sản Tuần lộc Klinse-Za.
319
00:19:37,053 --> 00:19:38,597
Trại sinh sản là gì ạ?
320
00:19:38,597 --> 00:19:41,474
Đó là khu vực lớn được rào kín.
321
00:19:41,474 --> 00:19:44,269
Bọn cô đưa tuần lộc có thai
trong tự nhiên về đây.
322
00:19:44,269 --> 00:19:47,063
Như thế, chúng có thể sinh con an toàn.
323
00:19:47,063 --> 00:19:49,316
Sau đó, bọn cô thả chúng trở về tự nhiên.
324
00:19:49,316 --> 00:19:52,736
- Tại sao chúng cần được bảo vệ?
- Khi chúng ở trên núi,
325
00:19:52,736 --> 00:19:55,906
chúng rất nhỏ bé,
và thú ăn thịt dễ dàng tấn công chúng.
326
00:19:55,906 --> 00:19:58,617
- Nên, ở trại, chúng được an toàn.
- Cô có được cho chúng ăn?
327
00:19:58,617 --> 00:20:00,702
- Có.
- Cô thật may mắn.
328
00:20:00,702 --> 00:20:02,245
Tại sao cô quyết định giúp tuần lộc?
329
00:20:02,245 --> 00:20:04,289
Nhiều năm trước,
các già làng ở cộng đồng của cô
330
00:20:04,289 --> 00:20:07,334
bảo bọn cô ngừng săn tuần lộc
vì số lượng của chúng còn quá ít.
331
00:20:07,334 --> 00:20:12,088
Nên, bọn cô ăn thịt nai sừng tấm,
và cô giúp mẹ rửa và thái thịt.
332
00:20:12,088 --> 00:20:14,341
Nên, cô biết công việc đó vất vả thế nào.
333
00:20:14,341 --> 00:20:16,051
Cháu chưa từng nghĩ đến điều đó.
334
00:20:16,051 --> 00:20:19,596
Không nhiều người nghĩ, vì chúng ta
thường mua thịt ở cửa hàng tạp phẩm.
335
00:20:20,263 --> 00:20:22,557
Nhưng khi ta biết công việc đó
vất vả thế nào
336
00:20:22,557 --> 00:20:26,478
trước khi nó lên bàn bếp,
ta đánh giá cao con vật đó.
337
00:20:26,478 --> 00:20:28,772
Và ta không lãng phí nó,
chỉ lấy thứ ta cần.
338
00:20:28,772 --> 00:20:30,398
Cháu hiểu rồi đó, David.
339
00:20:30,398 --> 00:20:31,816
Tại sao lại có ít tuần lộc hơn?
340
00:20:31,816 --> 00:20:36,029
Cháu thấy ở đây chứ? Mối đe dọa lớn nhất
với tuần lộc là mất rừng.
341
00:20:36,029 --> 00:20:38,323
Chúng ta đã làm mất cân bằng tự nhiên.
342
00:20:38,323 --> 00:20:40,867
Chúng ta cũng giúp phục hồi cân bằng.
343
00:20:40,867 --> 00:20:44,996
Cũng như tuần lộc, quan trọng là
nhớ rằng chúng ta cũng là một loài.
344
00:20:44,996 --> 00:20:47,624
Chúng ta là loài người,
và chúng ta cần hợp tác với nhau.
345
00:20:47,624 --> 00:20:49,209
Vậy chúng cháu có thể làm gì để giúp?
346
00:20:49,209 --> 00:20:51,503
Chia sẻ điều các cháu học hôm nay
là khởi đầu tốt đấy.
347
00:20:51,503 --> 00:20:52,963
Và giảm rác thải của mình.
348
00:20:52,963 --> 00:20:55,423
Nói chuyện với bố mẹ hoặc người giám hộ,
349
00:20:55,423 --> 00:20:59,052
và tới bãi rác ở khu vực mình sống,
nơi ta đổ rác.
350
00:20:59,052 --> 00:21:01,888
Môi trường bị ảnh hưởng lớn
bởi số rác thải này.
351
00:21:01,888 --> 00:21:06,601
Và nó ảnh hưởng đến môi trường sống của
tuần lộc và mọi loài khác, kể cả chúng ta.
352
00:21:07,894 --> 00:21:11,064
Thấy đống rác đó,
cháu không muốn thải thêm rác nữa.
353
00:21:11,064 --> 00:21:15,318
Cháu chưa từng thấy bãi rác nào.
Chắc là mùi hôi thối lắm.
354
00:21:15,318 --> 00:21:17,487
Có lẽ cậu đúng. Tớ cũng vậy.
355
00:21:17,487 --> 00:21:20,699
Cảm ơn cô rất nhiều vì hôm nay
đã nói chuyện với chúng cháu về tuần lộc.
356
00:21:20,699 --> 00:21:24,119
Cảm ơn các cháu.
Cô rất hân hạnh được gặp hai cháu.
357
00:21:24,119 --> 00:21:26,621
- Tạm biệt, cô Starr.
- Hẹn gặp lại.
358
00:21:27,372 --> 00:21:31,084
Có lẽ cậu muốn khẩn trương, Jane.
Sắp không còn nhiều đâu.
359
00:21:46,141 --> 00:21:47,976
Sắp hết rồi.
360
00:21:50,896 --> 00:21:53,189
ĐƯỢC TRUYỀN CẢM HỨNG BỞI GEORGE BLONDIN
(1923-2008), TỘC NGƯỜI DENE
361
00:22:29,726 --> 00:22:31,728
Biên dịch: Ngan Tran