1 00:00:36,705 --> 00:00:37,789 'Anthozoa.' 2 00:00:45,630 --> 00:00:48,300 Ik zie waarom het het Groot Barrièrerif heet. 3 00:00:48,383 --> 00:00:51,928 Prachtig, niet? -Zoveel kleuren en vormen. 4 00:00:52,012 --> 00:00:54,389 Er zijn duizenden verschillende Anthozoa. 5 00:00:54,973 --> 00:00:57,142 Anthozoa? Gaat onze missie niet over koraal? 6 00:00:57,225 --> 00:00:59,895 Ant… -Anthozoa is de wetenschappelijke naam. 7 00:00:59,978 --> 00:01:01,104 Toch? -Klopt. 8 00:01:01,187 --> 00:01:05,775 Zijn we niet wat te dichtbij? Sommige koralen zien er scherp uit. 9 00:01:05,859 --> 00:01:09,362 Dat zijn ze ook, maar geen nood. Ik gaf de duikboot wat upgrades. 10 00:01:09,446 --> 00:01:11,823 Wat voor upgrades? 11 00:01:19,080 --> 00:01:21,082 Zo ziet het er nog mooier uit. 12 00:01:21,166 --> 00:01:23,877 Nu kunnen we dichtbij komen en ontdekken wat het is. 13 00:01:23,960 --> 00:01:26,213 Wat bedoel je? Het is koraal. 14 00:01:26,296 --> 00:01:29,591 Het is onze missie om te leren of koraal een plant of dier is. 15 00:01:29,674 --> 00:01:33,887 Dat lijkt me duidelijk. Het is een plant. Kijk dan. 16 00:01:33,970 --> 00:01:36,848 Het Groot Barrièrerif is net een onderwatertuin. 17 00:01:36,932 --> 00:01:39,809 Het lijkt erop, maar dat betekent niet dat het ook zo is. 18 00:01:41,603 --> 00:01:46,358 Zie je dat koraal? Het heeft tentakels. Ik ken geen planten met tentakels. 19 00:01:46,441 --> 00:01:47,609 Toch lijkt het een plant. 20 00:01:48,985 --> 00:01:50,278 Hoe heet dat koraal? 21 00:01:52,656 --> 00:01:55,784 O, nee. -'O-nee-koraal'? Gekke naam. 22 00:01:55,867 --> 00:01:58,161 Nee. O, nee, als in: dat is niet goed. 23 00:01:58,245 --> 00:02:01,331 Als koraal pijn heeft, wordt het wit. -Waarom heeft het pijn? 24 00:02:01,414 --> 00:02:04,376 Veel redenen. Mensen vissen en vervuilen te veel. 25 00:02:04,459 --> 00:02:07,754 De oceaan wordt warmer en vuiler en mensen raken het aan als ze duiken. 26 00:02:07,837 --> 00:02:10,465 Daarom moeten we weten of koraal een plant of dier is. 27 00:02:10,549 --> 00:02:13,426 Want als we koraal begrijpen, kunnen we helpen? 28 00:02:13,510 --> 00:02:14,511 Precies. 29 00:02:17,389 --> 00:02:18,431 Hou je vast. 30 00:02:21,893 --> 00:02:22,978 Jane, wat was dat? 31 00:02:23,061 --> 00:02:25,564 Een papegaaivis. Ongelofelijk dat hij zo dichtbij was. 32 00:02:25,647 --> 00:02:29,317 Te dichtbij. Veel te dichtbij. 33 00:02:37,325 --> 00:02:38,660 Vies. 34 00:02:39,744 --> 00:02:44,124 Hebben jullie zoveel honger? -Ik hou niet van zandtaartjes. 35 00:02:44,207 --> 00:02:48,211 Snap je, 'zandtaartjes'? Een van m'n betere mopjes. 36 00:02:48,295 --> 00:02:52,465 We snappen hem. Helemaal. Ik wist niet dat papegaaivissen koraal eten. 37 00:02:52,966 --> 00:02:57,137 Dat is niet goed. Het rif is bedreigd. -Laat me raden: koraalrifmissie? 38 00:02:57,888 --> 00:02:59,180 Wat bedreigt het? 39 00:02:59,264 --> 00:03:02,475 Nu? Koraalvissen. Maar ook de opwarming van de oceaan. 40 00:03:02,559 --> 00:03:04,978 En overbevissing. -Klopt. 41 00:03:05,061 --> 00:03:09,107 Minder vervuiling en visserij zou beter zijn voor alle oceaandieren. Zoals koraal. 42 00:03:09,941 --> 00:03:11,234 Het zijn planten, Jane. 43 00:03:11,318 --> 00:03:14,279 We zullen zien. We moeten zorgen dat de vissen het rif niet eten. 44 00:03:15,530 --> 00:03:16,573 Jemig. 45 00:03:18,950 --> 00:03:22,662 Wat doet hij? Is hij aan het vissen? 46 00:03:22,746 --> 00:03:25,957 We gaan ervoor. We bewijzen dat koraal een plant is. 47 00:03:28,460 --> 00:03:30,420 Waar is ze heen? -Daarheen. 48 00:03:31,296 --> 00:03:32,380 Waarheen? 49 00:03:32,464 --> 00:03:37,093 Ze ging naar de pier. Iets met je missie. -Maar ik ben bezig met de missie. 50 00:03:37,177 --> 00:03:38,220 We gaan, Grijsbaard. 51 00:03:40,347 --> 00:03:42,265 Blijf in het zicht. -Doen we. 52 00:03:49,189 --> 00:03:52,359 Jane, wacht. Jane. 53 00:03:53,944 --> 00:03:57,030 Jane. Onze missie. Ik kom even op adem. 54 00:03:57,113 --> 00:04:00,617 Kijk, hij vist. Vlak naast een bord waarop staat dat het niet mag. 55 00:04:00,700 --> 00:04:02,452 En het koraalrif dan? 56 00:04:02,535 --> 00:04:06,081 Dit gaat over het koraalrif. Al het water is verbonden. 57 00:04:06,164 --> 00:04:09,251 Vissen waar het niet mag is even erg als overbevissing. 58 00:04:10,377 --> 00:04:11,378 Jeetje. 59 00:04:13,922 --> 00:04:17,968 Ja, mooi mollig. Groter dan ik dacht, eigenlijk. 60 00:04:18,050 --> 00:04:19,344 Die arme vissen. 61 00:04:19,427 --> 00:04:22,556 Ja, het zijn echte bakbeesten. 62 00:04:22,639 --> 00:04:25,892 Bakbeest? Bakken. Is hij dat van plan? 63 00:04:26,476 --> 00:04:29,771 Waar ga je heen? -Die vissen redden. Kom je of niet? 64 00:04:30,355 --> 00:04:31,356 Goed. 65 00:04:33,066 --> 00:04:38,071 Arme vissen. Kijk hoeveel hij er ving. -Die grote is m'n favoriet. 66 00:04:38,154 --> 00:04:40,615 David. -We moeten je mam halen. 67 00:04:40,699 --> 00:04:41,866 Er is geen tijd. 68 00:04:43,201 --> 00:04:46,538 Jane, ze zijn niet van ons. -Ze zijn van niemand. 69 00:04:47,664 --> 00:04:51,543 Als je weet dat er iets fout gebeurt, moet je er iets aan doen. 70 00:04:51,626 --> 00:04:53,920 Jane Goodall? -Nee, ikzelf. 71 00:04:54,004 --> 00:04:55,130 Goeie. 72 00:04:56,965 --> 00:04:58,425 Ja. -Nee, nee. 73 00:04:58,508 --> 00:05:00,510 Lieve help, wat doen jullie? 74 00:05:01,761 --> 00:05:04,890 Die vissen horen in het water. -Wat? 75 00:05:06,975 --> 00:05:08,018 Wat zij zei. 76 00:05:08,894 --> 00:05:09,728 Jane, wacht. 77 00:05:16,026 --> 00:05:19,654 Dat was helemaal niet goed, Jane. -Nee, het was geweldig. 78 00:05:19,738 --> 00:05:20,989 Waar gaat het over? 79 00:05:21,072 --> 00:05:23,992 Niets. -Echt? Zo klinkt het niet. 80 00:05:24,701 --> 00:05:27,579 Niets wat belangrijker is dan het koraal redden. 81 00:05:28,872 --> 00:05:29,956 Kom je, David? 82 00:05:30,040 --> 00:05:34,544 Ik blijf hier en hou de snacks in de gaten. 83 00:05:40,508 --> 00:05:43,011 Kijk, de papegaaivis eet nog steeds van het koraal. 84 00:05:46,765 --> 00:05:50,435 Hij eet het helemaal op. Hoe laten we hem stoppen? 85 00:05:50,936 --> 00:05:52,187 Wat is er, Grijsbaard? 86 00:05:54,773 --> 00:05:58,985 Wat is dat geluid? Waar komt het vandaan? 87 00:06:00,153 --> 00:06:04,532 Het is het rif. Het klinkt als poppende popcorn. 88 00:06:06,618 --> 00:06:08,828 Er is geen echte popcorn, Grijsbaard. 89 00:06:11,289 --> 00:06:16,294 Zou dit betekenen dat koraal een dier is? Planten maken geen hoorbaar geluid. 90 00:06:18,380 --> 00:06:20,257 Dat klinkt niet als popcorn. 91 00:06:20,340 --> 00:06:23,051 Dat klinkt als een papegaaivis die bedreigd koraal eet. 92 00:06:23,134 --> 00:06:25,845 O, nee, waag het niet. Hou je vast. 93 00:06:26,805 --> 00:06:29,224 Zoek ander eten, papegaaivis. 94 00:06:29,307 --> 00:06:32,644 Stop alsjeblieft met eten. Het koraal is bedreigd, jij niet. 95 00:06:35,814 --> 00:06:37,691 Nu hebben we zijn aandacht. 96 00:06:40,694 --> 00:06:41,861 Achteruit. 97 00:06:44,322 --> 00:06:46,950 Je hebt gelijk, Grijsbaard. We kunnen nergens heen. 98 00:06:47,033 --> 00:06:49,911 Papegaaivis voor ons, koraal achter ons. 99 00:06:55,959 --> 00:07:00,881 Super-redder David aan bijna opgegeten Jane en Grijsbaard. Hoor je mij? 100 00:07:03,466 --> 00:07:07,429 Jullie lijken een probleempje te hebben. Ik kom jullie helpen. 101 00:07:09,014 --> 00:07:11,933 Hier, papegaaivisje-visje. 102 00:07:12,517 --> 00:07:16,438 David, je hebt ons gered. -Net zoals jij die vissen redde. 103 00:07:16,521 --> 00:07:18,648 Bedoel je niet: 'die vissen stal'? 104 00:07:19,399 --> 00:07:21,902 Dag, kleine landhaaien. 105 00:07:21,985 --> 00:07:22,986 Landhaaien? 106 00:07:23,570 --> 00:07:27,532 Mam, we hebben niets gestolen. Hij nam ze, wij redden ze. 107 00:07:27,616 --> 00:07:31,661 Redden ze? Waarvan? -Zag je het bord niet bij de pier? 108 00:07:32,329 --> 00:07:36,124 Er is al zoveel overbevissing in de oceaan. Het schaadt alles wat er leeft. 109 00:07:36,207 --> 00:07:38,168 Toch waren ze niet van jou. 110 00:07:38,251 --> 00:07:42,339 Het spijt me. Gek genoeg is dit niet de eerste keer. 111 00:07:43,256 --> 00:07:49,262 Verontschuldig je of we gaan naar huis. -Sorry dat ik de vissen terugwierp… 112 00:07:50,430 --> 00:07:55,518 …die je niet hoorde te hebben. -Jij bent best intens, niet? 113 00:07:55,602 --> 00:07:59,731 Je hebt geen idee. -Ik denk van wel. Weet je wat? 114 00:07:59,814 --> 00:08:02,859 Mag ik hen meenemen en tonen wat ik deed bij de pier? 115 00:08:02,943 --> 00:08:06,529 Weet je dat wel zeker? -Ja, helemaal. Kom. Volg me. 116 00:08:10,742 --> 00:08:12,577 Jullie doen me aan iemand denken. 117 00:08:13,119 --> 00:08:15,163 Aan wie? Een beroemd iemand? 118 00:08:15,247 --> 00:08:18,250 Of uit een verhaal? -Aan mij. 119 00:08:19,542 --> 00:08:22,671 Toen ik jullie leeftijd had, bevrijdde ik een kreeft uit een val. 120 00:08:22,754 --> 00:08:24,130 Echt? -Echt. 121 00:08:24,214 --> 00:08:25,382 Wilde hij je knijpen? 122 00:08:25,882 --> 00:08:28,593 Ja. Kijk maar, ik heb er een litteken van. 123 00:08:30,762 --> 00:08:31,763 Gefopt. 124 00:08:31,846 --> 00:08:37,143 Ja, ik was zo blij hem te redden. De kreeftenvisser was minder blij. 125 00:08:37,226 --> 00:08:41,313 Viste hij ergens waar het niet mocht? -Nee, hij had zelfs een vergunning. 126 00:08:41,815 --> 00:08:45,777 Ik dacht er niet aan dat hij die kreeft moest verkopen om geld te hebben. 127 00:08:47,654 --> 00:08:51,825 Ik leerde dat dingen niet altijd zo eenvoudig zijn als ze lijken. 128 00:08:52,325 --> 00:08:54,911 Moest je die vissen verkopen om geld te hebben? 129 00:08:54,995 --> 00:08:58,957 Nee. Wat gebruikte ik om ze te vangen? -Een net? 130 00:08:59,040 --> 00:09:02,043 Precies. Een net, geen haak. 131 00:09:02,127 --> 00:09:06,089 Want als ik ermee klaar ben, gooi ik ze ongedeerd in het water. 132 00:09:06,172 --> 00:09:08,925 Maar niet voor ik de info heb die ik wil. -Info? 133 00:09:09,009 --> 00:09:14,431 Ja. Ik meet en weeg de vis en neem foto's om zeker te zijn dat hij gezond is. 134 00:09:14,514 --> 00:09:17,893 Dat zet ik in een app, zodat we ze kunnen volgen. 135 00:09:18,852 --> 00:09:22,564 Ben je wetenschapper? -Soort van. Ik ben burger-wetenschapper. 136 00:09:22,647 --> 00:09:27,694 Ik ben een gewone mens die gewone dingen gebruikt om de planeet te helpen. 137 00:09:28,528 --> 00:09:30,906 Mijn onderzoekt helpt ons vissen beter te begrijpen. 138 00:09:30,989 --> 00:09:32,574 En als we ze beter begrijpen… 139 00:09:32,657 --> 00:09:34,576 Kunnen we ze helpen. -Precies. 140 00:09:34,659 --> 00:09:40,999 'Elke dag, langzaam maar zeker, helpen wij, mensen, de wereld te veranderen.' 141 00:09:41,082 --> 00:09:44,836 Vind je Jane Goodall ook leuk? -Zeker. Ik ben een grote fan. 142 00:09:44,920 --> 00:09:48,965 Ik las hoe ze chimpansees als hij bestudeerde. 143 00:09:49,049 --> 00:09:50,467 Echt? -Ja. 144 00:09:50,550 --> 00:09:53,011 Hij heet Grijsbaard. -Hallo, Grijsbaard. 145 00:09:53,595 --> 00:09:56,389 Sorry dat we je onderzoeksobjecten weggooiden. Ik dacht… 146 00:09:56,473 --> 00:09:57,807 Maar je vroeg het niet. 147 00:09:58,433 --> 00:10:02,145 Het is niet omdat je iets over iemand denkt, dat dat ook klopt. 148 00:10:02,729 --> 00:10:07,025 Ze zei hetzelfde toen we op missie waren en ik zei dat koraal net een tuin lijkt. 149 00:10:07,108 --> 00:10:09,277 Ben je op koraalmissie? 150 00:10:09,361 --> 00:10:11,696 We willen weten of het een plant of dier is. 151 00:10:12,280 --> 00:10:15,575 Het klinkt alsof jullie ook burger-wetenschappers zijn. 152 00:10:15,659 --> 00:10:20,580 Dat is een goede vraag. Wist je dat planten hun eigen voedsel maken… 153 00:10:21,081 --> 00:10:24,000 …maar dieren andere dingen eten? 154 00:10:24,084 --> 00:10:29,005 Dus koraal is een plant? -Nee, een dier, toch? 155 00:10:29,881 --> 00:10:35,345 Dat zul je zelf moeten uitzoeken. Laat me weten wat je ontdekt. 156 00:10:37,264 --> 00:10:42,185 Terug naar onze missie? -Om mijn gelijk aan te tonen. Graag. 157 00:10:42,686 --> 00:10:44,854 We geven jouw duikboot wat kleine upgrades. 158 00:10:44,938 --> 00:10:46,439 Je overtuigde me met 'kleine'. 159 00:10:50,277 --> 00:10:51,903 Nu ik mini ben, kunnen we… 160 00:10:51,987 --> 00:10:54,239 Zien of de koralen iets eten en ik gelijk heb. 161 00:10:54,322 --> 00:10:56,324 Niet zo snel, Jane. 162 00:10:56,992 --> 00:11:00,495 De papegaaivis is terug. -En hij is niet blij ons te zien. 163 00:11:03,164 --> 00:11:06,376 Grootknop. Grootknop. Welke is de maak-me-grootknop? 164 00:11:09,129 --> 00:11:12,173 De grootupgrade heb ik nog niet gemaakt. 165 00:11:12,257 --> 00:11:17,345 Dat was fijn geweest om te weten voor je me vissenvoergrootte maakte. 166 00:11:22,809 --> 00:11:23,977 Goed idee, Grijsbaard. 167 00:11:24,060 --> 00:11:26,313 Kom, David. We raken die vis kwijt in het rif. 168 00:11:26,396 --> 00:11:27,606 Goed idee, Jane. 169 00:11:41,119 --> 00:11:42,203 Hier zijn we veilig. 170 00:11:43,538 --> 00:11:46,625 We zijn de vis kwijt. Goed bedacht, Grijsbaard. 171 00:11:52,964 --> 00:11:56,593 Kijk, Jane. Koraal zit in de grond geplant. 172 00:11:57,469 --> 00:12:01,014 Zoals… zeg het met me mee… planten. 173 00:12:03,141 --> 00:12:04,309 Je zei het niet mee. 174 00:12:05,936 --> 00:12:08,855 Hoe leg je dat dan uit? 175 00:12:08,939 --> 00:12:13,193 Een tentakel bewijst niets. -Niet op zichzelf. Kijk eens dichterbij. 176 00:12:19,366 --> 00:12:23,203 Kijk. Ze bewegen het plankton. -Wat is plankton? 177 00:12:23,286 --> 00:12:27,165 Kleine levende wezentjes in de oceaan. -Waar gaan ze heen? 178 00:12:27,249 --> 00:12:30,126 In de mond van het koraal. -Hebben ze een mond? 179 00:12:30,210 --> 00:12:32,879 Net als wij eten ze met hun mond. 180 00:12:33,630 --> 00:12:36,967 Koraal eet plankton. Ze maken niet hun eigen voedsel. 181 00:12:37,050 --> 00:12:40,345 Ze eten andere dingen. David, weet je wat dat betekent? 182 00:12:40,428 --> 00:12:42,597 Dat koraal een dier is. 183 00:12:42,681 --> 00:12:43,598 Luider. 184 00:12:44,474 --> 00:12:46,560 Dat koraal een dier is. 185 00:12:46,643 --> 00:12:49,187 Precies. Missie voltooid. 186 00:12:52,524 --> 00:12:53,858 Alles oké, David? 187 00:12:55,193 --> 00:12:56,861 Ik zit vast. 188 00:12:56,945 --> 00:13:01,116 Dit is niet goed. Helemaal niet goed. -Dat koraal denkt dat hij eten is. 189 00:13:03,201 --> 00:13:06,288 Kijk uit voor zijn mond. -Wat denk je dat ik probeer? 190 00:13:09,374 --> 00:13:10,875 Help, Jane. Help. 191 00:13:13,086 --> 00:13:14,254 Hou vol, David. 192 00:13:23,513 --> 00:13:26,683 Het is je gelukt. Je hebt me gered. 193 00:13:26,766 --> 00:13:30,353 Net zoals jij ons daarnet redde. -Ik hou ervan niet opgegeten te worden. 194 00:13:33,398 --> 00:13:35,734 Mam. -Je moet opnieuw smeren. 195 00:13:36,735 --> 00:13:39,821 En Max vraagt of je wil helpen vissen meten. 196 00:13:39,905 --> 00:13:42,365 Mag dat? -Wat doen kind-wetenschappers anders? 197 00:13:42,449 --> 00:13:47,454 Burger-wetenschappers. -Sorry. Juist. Natuurlijk. Veel plezier. 198 00:13:49,080 --> 00:13:50,081 Kom. 199 00:13:56,296 --> 00:14:00,884 Goed. We zullen eens meten. -Ik input het in de app. 200 00:14:02,302 --> 00:14:05,096 Ziezo. -Bedankt voor je hulp, Max. 201 00:14:05,680 --> 00:14:06,806 Jullie helpen mij. 202 00:14:06,890 --> 00:14:09,017 Door jouw tip leerden we dat koraal een dier is. 203 00:14:09,601 --> 00:14:11,811 Het koraal at plankton dat in het water dreef. 204 00:14:11,895 --> 00:14:16,191 En toen wilde het mij opeten, nadat de papegaaivis me al wilde opeten. 205 00:14:17,442 --> 00:14:21,404 Het was een gevaarlijke dag. -De papegaaivis at ook veel koraal. 206 00:14:21,488 --> 00:14:24,241 Dat kan niet goed zijn voor het rif. Hoe stoppen we hem? 207 00:14:24,324 --> 00:14:29,037 Jullie denken te weten wat er aan de hand is, terwijl dat misschien niet klopt. 208 00:14:29,120 --> 00:14:32,916 Wat bedoel je? -Papegaaivissen eten geen koraal. 209 00:14:32,999 --> 00:14:36,586 Ze eten een plant genaamd algen, die erop groeit. 210 00:14:36,670 --> 00:14:39,798 En als ze algen eten, helpen ze het koraal schoon te houden. 211 00:14:40,298 --> 00:14:42,259 Waarom jaagde hij dan op ons? 212 00:14:42,342 --> 00:14:46,346 We probeerden hem te laten ophouden met eten. 213 00:14:46,888 --> 00:14:50,892 Misschien werd hij boos? -Dat snap ik wel. 214 00:14:50,976 --> 00:14:54,813 Dus, wacht. De papegaaivis helpt het koraal en schaadt het niet? 215 00:14:54,896 --> 00:15:00,860 Zoals jij de vissen helpt en niet schaadt. -We moeten echt meer vragen stellen. 216 00:15:02,571 --> 00:15:05,240 Oké. Misschien moet ik meer vragen stellen. 217 00:15:05,323 --> 00:15:06,575 Goed bedacht. 218 00:15:06,658 --> 00:15:10,495 Ik zal je iets cools vertellen. Papegaaivissen poepen zand. 219 00:15:10,579 --> 00:15:11,788 Wat? 220 00:15:12,289 --> 00:15:16,668 Zeg je nu dat ik al de hele dag in vissenpoep zit? 221 00:15:16,751 --> 00:15:17,752 Ja, zo ongeveer. 222 00:15:17,836 --> 00:15:20,005 Fascinerend. -Weerzinwekkend. 223 00:15:20,088 --> 00:15:23,091 Misschien een beetje van allebei. Als je erover nadenkt… 224 00:15:23,174 --> 00:15:27,012 …helpen papegaaivissen het koraal en maken ze daarna zand. 225 00:15:27,095 --> 00:15:29,931 In de natuur werkt alles samen. 226 00:15:30,015 --> 00:15:32,934 Zoals mensen moeten doen om de oceanen en het koraalrif te helpen. 227 00:15:33,018 --> 00:15:34,019 Precies. 228 00:15:34,519 --> 00:15:37,063 Goed. Tijd voor de volgende vis? -Zeker. 229 00:15:37,564 --> 00:15:39,399 Er zat zand in m'n mond. 230 00:15:43,695 --> 00:15:46,656 Niet te geloven dat het koraal me wilde opeten en niet de vis. 231 00:15:46,740 --> 00:15:49,242 Sorry, papegaaivis. We hadden het fout. 232 00:15:49,326 --> 00:15:51,661 We wisten niet dat je wilde helpen en niet schaden. 233 00:15:56,333 --> 00:15:58,209 Heeft er nog iemand zin in popcorn? 234 00:16:10,013 --> 00:16:11,932 Help het koraalrif redden. 235 00:16:16,144 --> 00:16:18,730 Dat een deel van het zand vissenpoep is… 236 00:16:19,231 --> 00:16:20,232 Ze belt. 237 00:16:20,315 --> 00:16:22,692 Hoe heet ze ook weer? -Natalie Lobartolo. 238 00:16:22,776 --> 00:16:24,903 Ze is zeebioloog en weet alles over koraalriffen. 239 00:16:26,571 --> 00:16:29,449 Hé, Natalie. -Hé, Jane. Hé, David. 240 00:16:29,532 --> 00:16:31,493 Dank je dat je m'n bericht beantwoordde. 241 00:16:31,576 --> 00:16:34,829 Ik krijg niet vaak vragen over de wetenschappelijke naam van koraal. 242 00:16:34,913 --> 00:16:36,665 Wat betekent Anthozoa? 243 00:16:36,748 --> 00:16:42,462 Het Griekse woord ánthos betekent 'bloem' en zôia betekent 'dieren'. 244 00:16:43,046 --> 00:16:45,799 Bloem? Dieren? Dus we hadden allebei gelijk. 245 00:16:45,882 --> 00:16:47,092 Waarover? 246 00:16:47,175 --> 00:16:50,011 We wilden weten of koraal een dier of een plant is. 247 00:16:50,095 --> 00:16:56,935 Ik hou van koraal omdat het een dier is waar ook een plant of algen op groeien. 248 00:16:57,018 --> 00:16:59,563 Samen vormen ze harde koraalstructuren. 249 00:16:59,646 --> 00:17:01,106 Kijk hier. 250 00:17:01,189 --> 00:17:05,986 De harde koraalstructuur huisvest miljoenen diverse zeedieren en -planten. 251 00:17:06,069 --> 00:17:08,780 Koraal is dus een van de coolste dieren die er zijn. 252 00:17:08,862 --> 00:17:10,282 Zo cool. 253 00:17:10,364 --> 00:17:13,702 Het koraalrif is net een onderwaterstad op zonne-energie. 254 00:17:13,785 --> 00:17:16,496 De harde koraalstructuren zijn de appartementen. 255 00:17:16,580 --> 00:17:19,958 De koraaldieren zijn de huurders die erin wonen. 256 00:17:20,041 --> 00:17:23,837 Ze moeten elk hun deel doen om te overleven en te gedijen. 257 00:17:23,920 --> 00:17:25,589 Zoals in ons gebouw. 258 00:17:25,671 --> 00:17:28,132 Hield je altijd al van koraal? -Ja. 259 00:17:28,216 --> 00:17:30,385 Ik bekeek dingen altijd graag van dichtbij. 260 00:17:30,468 --> 00:17:34,306 Als je nieuwsgierig bent en dat doet, zie je hoe fascinerend ze zijn. 261 00:17:34,389 --> 00:17:37,893 Daarom toon ik het koraalrif graag aan mensen die het niet eerder zagen. 262 00:17:37,976 --> 00:17:39,477 Sluit je ogen even. 263 00:17:39,561 --> 00:17:43,398 Denk aan iets moois en haal diep adem. 264 00:17:45,609 --> 00:17:48,737 Die ademhaling zou niet mogelijk zijn zonder de oceanen en riffen. 265 00:17:48,820 --> 00:17:52,991 Ze helpen de zuurstof maken die we ademen. -Ik dacht dat bomen dat deden. 266 00:17:53,074 --> 00:17:57,537 Bomen doen het zeker ook. Maar de helft van ons zuurstof komt van de oceaan. 267 00:17:57,621 --> 00:18:00,123 En de gezondheid van de oceaan komt van de koraalriffen. 268 00:18:00,206 --> 00:18:03,919 Hoe kunnen we de riffen helpen? -Deel deze ademhalingsoefening… 269 00:18:04,002 --> 00:18:06,922 …om mensen via hun ademhaling te helpen verbinden met de oceaan. 270 00:18:07,005 --> 00:18:10,175 En wees je bewust van je voedselafdruk. 271 00:18:10,884 --> 00:18:14,262 Voedselafdruk? -Deze afbeelding zal helpen. 272 00:18:14,346 --> 00:18:18,850 Waar komt je voedsel vandaan en hoe kun je het sneller in je maag laten komen? 273 00:18:18,934 --> 00:18:22,062 Als iedereen z'n eigen tomaten plant, helpt dat het klimaat. 274 00:18:22,145 --> 00:18:26,107 Dan is er minder plastic verpakking, minder transport naar de winkels… 275 00:18:26,191 --> 00:18:30,862 …en minder energie om ze te bewaren. Al deze dingen helpen het rif beschermen. 276 00:18:30,946 --> 00:18:32,822 We kunnen een gezamenlijke tuin beginnen. 277 00:18:32,906 --> 00:18:35,242 Goed idee. We vragen alle buren om te helpen. 278 00:18:35,325 --> 00:18:36,451 Geweldig. 279 00:18:36,534 --> 00:18:38,954 Bedankt, Natalie. Nu weten we hoe we kunnen helpen. 280 00:18:39,037 --> 00:18:43,041 Dank je wel voor jullie hulp. Fijn dat jullie voor de oceanen en riffen zorgen. 281 00:18:43,124 --> 00:18:45,877 Dag. -Dag, Natalie. 282 00:18:48,046 --> 00:18:50,465 Ik hang dit later op mijn heldenmuur. 283 00:18:52,133 --> 00:18:54,427 Mam, we moeten een moestuin beginnen. 284 00:18:54,511 --> 00:18:56,972 Goed idee, maar we gaan eerst in het water. 285 00:18:58,098 --> 00:18:59,975 Ik ga door het ontsnappingsluik. 286 00:19:46,062 --> 00:19:48,064 Vertaling: Lien Verschelde