1
00:00:36,705 --> 00:00:37,789
"San hô".

2
00:00:45,630 --> 00:00:48,300
Tớ có thể thấy tại sao họ gọi nó là
"Đại Bảo Tiều".

3
00:00:48,383 --> 00:00:50,093
Đẹp quá, đúng không?

4
00:00:50,176 --> 00:00:51,928
Rất nhiều màu sắc và hình dáng.

5
00:00:52,012 --> 00:00:54,389
Có hàng nghìn loại Anthozoa khác nhau.

6
00:00:54,973 --> 00:00:57,142
Anthozoa? Nhiệm vụ của chúng ta
là về san hô mà?

7
00:00:57,225 --> 00:00:59,895
- Ant…
- Anthozoa là tên khoa học của san hô,

8
00:00:59,978 --> 00:01:01,104
- đúng không?
- Đúng.

9
00:01:01,187 --> 00:01:03,315
Nhưng chẳng phải
chúng ta đang lại gần quá?

10
00:01:03,398 --> 00:01:05,775
Có cành san hô trông rất sắc.

11
00:01:05,859 --> 00:01:09,362
Đúng vậy, nhưng đừng lo,
tớ đã nâng cấp cho tàu ngầm của ta.

12
00:01:09,446 --> 00:01:11,823
Nâng cấp kiểu gì?

13
00:01:19,080 --> 00:01:21,082
Thu nhỏ lại ngắm cảnh còn đẹp hơn.

14
00:01:21,166 --> 00:01:23,877
Giờ đây chúng ta có thể lại gần san hô hơn
và xem nó là gì.

15
00:01:23,960 --> 00:01:26,213
Cậu nói "nó là gì" nghĩa là sao?
Nó là san hô mà.

16
00:01:26,296 --> 00:01:29,591
Nhiệm vụ của chúng ta là tìm hiểu xem
san hô là thực vật hay động vật.

17
00:01:29,674 --> 00:01:31,635
Ừm…tớ nghĩ điều đó khá rõ.

18
00:01:31,718 --> 00:01:33,887
Đó là thực vật. Nhìn nó đi.

19
00:01:33,970 --> 00:01:36,848
Đại Bảo Tiều giống như
một khu vườn rộng lớn nước.

20
00:01:36,932 --> 00:01:39,809
Trông nó giống khu vườn
không có nghĩa nó là khu vườn.

21
00:01:41,603 --> 00:01:43,772
Thấy rạn san hô đó chứ? Nó có xúc tu.

22
00:01:44,314 --> 00:01:46,358
Tớ không biết loài thực vật nào
lại có xúc tu.

23
00:01:46,441 --> 00:01:47,609
Tớ vẫn nghĩ đó là thực vật.

24
00:01:48,985 --> 00:01:50,278
Loài san hô đó gọi là gì?

25
00:01:52,656 --> 00:01:55,784
- Ôi, không.
- San hô "Ôi, không"? Tên lạ thế.

26
00:01:55,867 --> 00:01:58,161
Không. Ôi, không, tức là không hay rồi ấy.

27
00:01:58,245 --> 00:02:00,330
Khi san hô bị đau,
chúng chuyển sang màu trắng như thế kia.

28
00:02:00,413 --> 00:02:01,331
Tại sao chúng bị đau?

29
00:02:01,414 --> 00:02:04,376
Vì nhiều lí do lắm. Con người
đánh bắt cá và gây ô nhiễm quá nhiều.

30
00:02:04,459 --> 00:02:07,754
Đại dương ngày càng ấm và bẩn hơn,
và con người chạm vào san hô khi họ lặn.

31
00:02:07,837 --> 00:02:10,465
Vì thế mà chúng ta phải tìm hiểu xem
san hô là thực vật hay động vật.

32
00:02:10,549 --> 00:02:13,426
Vì nếu chúng ta hiểu về san hô
thì mới giúp được nó?

33
00:02:13,510 --> 00:02:14,511
Chính xác.

34
00:02:17,389 --> 00:02:18,431
Bám chặt!

35
00:02:21,893 --> 00:02:22,978
Jane, chuyện gì thế?

36
00:02:23,061 --> 00:02:25,564
Đó là cá vẹt.
Không ngờ ta được thấy nó gần như vậy.

37
00:02:25,647 --> 00:02:29,317
Quá gần. Quá gần.

38
00:02:37,325 --> 00:02:38,660
Ghê quá.

39
00:02:39,744 --> 00:02:44,124
- Cháu đói đến mức đó à?
- Không, cháu không thích "bánh kẹp cát".

40
00:02:44,207 --> 00:02:48,211
Hiểu chứ? "Kẹp cát". Đó là
một trong những câu đùa hay nhất của cháu.

41
00:02:48,295 --> 00:02:52,465
Ồ, bọn con tớ hiểu rồi. Hiểu nhiều.
Và con không biết cá vẹt ăn san hô.

42
00:02:52,966 --> 00:02:55,010
Thế là không hay.
Rạn san hô đã gặp nguy hiểm rồi.

43
00:02:55,093 --> 00:02:57,137
Để mẹ đoán, nhiệm vụ rạn san hô à?

44
00:02:57,888 --> 00:02:59,180
Nó bị cái gì đe dọa?

45
00:02:59,264 --> 00:03:02,475
Bây giờ ư? Cá vẹt ạ.
Còn vì cả đại dương đang ấm lên.

46
00:03:02,559 --> 00:03:04,978
- Và đánh bắt cá quá mức.
- Vâng.

47
00:03:05,061 --> 00:03:09,107
Ít ô nhiễm và đánh bắt cá hơn sẽ tốt hơn
cho các động vật dưới biển. Như san hô.

48
00:03:09,941 --> 00:03:11,234
Chúng là thực vật mà, Jane.

49
00:03:11,318 --> 00:03:14,279
Chúng ta sẽ xem. Nhưng chúng ta
cũng phải ngăn cá vẹt ăn san hô.

50
00:03:15,530 --> 00:03:16,573
Trời ạ.

51
00:03:18,950 --> 00:03:20,035
Chú ấy làm gì vậy?

52
00:03:21,119 --> 00:03:22,662
Chú ấy đang đánh bắt cá à?

53
00:03:22,746 --> 00:03:24,080
Làm nhiệm vụ thôi.

54
00:03:24,164 --> 00:03:25,957
Giờ để chứng minh san hô là thực vật.

55
00:03:28,460 --> 00:03:30,420
- Cậu ấy đi đâu nhỉ?
- Lối đó.

56
00:03:31,296 --> 00:03:32,380
Lối nào?

57
00:03:32,464 --> 00:03:35,383
Con bé đi ra cầu tàu.
Việc gì đó liên quan đến nhiệm vụ.

58
00:03:35,467 --> 00:03:37,093
Nhưng cháu đang làm nhiệm vụ.

59
00:03:37,177 --> 00:03:38,220
Đi nào, Râu Xám.

60
00:03:40,347 --> 00:03:42,265
- Loanh quanh để cô thấy nhé.
- Vâng.

61
00:03:45,936 --> 00:03:47,854
Jane! Jane!

62
00:03:49,189 --> 00:03:52,359
Jane, chờ đã! Jane!

63
00:03:53,944 --> 00:03:57,030
Jane. Nhiệm vụ của chúng ta.
Để tớ thở cái đã.

64
00:03:57,113 --> 00:04:00,617
Nhìn kìa, chú đó đang bắt cá.
Ngay cạnh biển "Cấm bắt cá".

65
00:04:00,700 --> 00:04:02,452
Nhưng còn việc cứu rạn san hô?

66
00:04:02,535 --> 00:04:06,081
Thế này cũng là cứu rạn san hô.
Đại dương có liên quan.

67
00:04:06,164 --> 00:04:09,251
Bắt cá ở nơi cấm bắt cá
cũng xấu như đánh bắt cá quá mức.

68
00:04:10,377 --> 00:04:11,378
Trời.

69
00:04:13,922 --> 00:04:17,968
A lô, ngon và béo.
Thực ra là to hơn tôi mong đợi.

70
00:04:18,050 --> 00:04:19,344
Tội nghiệp lũ cá.

71
00:04:19,427 --> 00:04:22,556
Ừ, to như thợ xẻ.

72
00:04:22,639 --> 00:04:25,892
Thợ xẻ? Xẻ! Chú ấy sẽ làm vậy với cá?

73
00:04:26,476 --> 00:04:27,561
Cậu đi đâu vậy?

74
00:04:27,644 --> 00:04:29,771
Cứu lũ cá đó. Cậu có đi hay không?

75
00:04:30,355 --> 00:04:31,356
Thôi được.

76
00:04:33,066 --> 00:04:35,443
Lũ cá tội nghiệp.
Xem chú ấy bắt được bao nhiêu này.

77
00:04:36,653 --> 00:04:38,071
Tớ thích con cá lớn ở giữa nhất.

78
00:04:38,154 --> 00:04:40,615
- David.
- Chúng ta nên gọi mẹ cậu.

79
00:04:40,699 --> 00:04:41,866
Không có thời gian.

80
00:04:43,201 --> 00:04:46,538
- Jane, chúng không phải của chúng ta.
- Chúng không phải của ai cả.

81
00:04:47,664 --> 00:04:49,749
Khi xảy ra một điều mà ta biết là sai,

82
00:04:49,833 --> 00:04:51,543
ta chỉ còn cách làm điều gì đó.

83
00:04:51,626 --> 00:04:52,544
Jane Goodall?

84
00:04:52,627 --> 00:04:53,920
Không, đó là câu nói của tớ.

85
00:04:54,004 --> 00:04:55,130
Ồ, câu nói hay lắm.

86
00:04:56,965 --> 00:04:58,425
- Không, không.
- Tuyệt!

87
00:04:58,508 --> 00:05:00,510
Ơ kìa. Các cháu làm gì vậy?

88
00:05:01,761 --> 00:05:03,597
Mấy con cá này thuộc về biển!

89
00:05:03,680 --> 00:05:04,890
Cái gì?

90
00:05:06,975 --> 00:05:08,018
Điều cậu ấy nói.

91
00:05:08,894 --> 00:05:09,728
Jane, chờ đã!

92
00:05:16,026 --> 00:05:19,654
- Không hay rồi, Jane. Không hay thật rồi!
- Không, tuyệt lắm.

93
00:05:19,738 --> 00:05:20,989
Chúng ta đang nói chuyện gì vậy?

94
00:05:21,072 --> 00:05:23,992
- Không có gì ạ.
- Thế à? Nghe không phải là không có gì.

95
00:05:24,701 --> 00:05:27,579
Không gì quan trọng hơn
việc cứu rạn san hô khỏi con cá vẹt đó.

96
00:05:28,872 --> 00:05:29,956
Cậu đi chứ, David?

97
00:05:30,040 --> 00:05:34,544
Có lẽ tớ sẽ ở lại đây
và canh chừng, ừm, bữa ăn nhẹ.

98
00:05:40,508 --> 00:05:43,011
Nhìn kìa, con cá vẹt đó
vẫn đang ăn rạn san hô.

99
00:05:46,765 --> 00:05:50,435
Nó sẽ ăn hết cả rạn mất.
Làm thế nào ngăn nó bây giờ?

100
00:05:50,936 --> 00:05:52,187
Gì vậy, Râu Xám?

101
00:05:54,773 --> 00:05:56,107
Âm thanh đó là gì?

102
00:05:57,859 --> 00:05:58,985
Từ đâu phát ra vậy?

103
00:06:00,153 --> 00:06:04,532
Đó là âm thanh của rạn san hô.
Nghe như tiếng bỏng ngô nổ.

104
00:06:06,618 --> 00:06:08,828
Không có bỏng ngô thật đâu, Râu Xám.

105
00:06:11,289 --> 00:06:14,292
Không biết thế có phải nghĩa là
san hô là động vật.

106
00:06:14,376 --> 00:06:16,294
Thực vật không tạo ra những tiếng ồn
mà chúng ta nghe thấy được.

107
00:06:18,380 --> 00:06:20,257
Nghe không giống bỏng ngô.

108
00:06:20,340 --> 00:06:23,051
Nghe như cá vẹt
đang nhai rạn san hô gặp nguy hiểm.

109
00:06:23,134 --> 00:06:25,845
Ôi, không, mày đừng! Chuẩn bị va chạm!

110
00:06:26,805 --> 00:06:29,224
Tìm thứ khác để ăn đi, cá vẹt!

111
00:06:29,307 --> 00:06:32,644
Làm ơn đừng ăn san hô nữa.
Nó có nguy cơ tuyệt chủng, mày thì không.

112
00:06:35,814 --> 00:06:37,691
Ta đã khiến cá vẹt chú ý rồi.

113
00:06:40,694 --> 00:06:41,861
Lùi lại! Lùi lại!

114
00:06:44,322 --> 00:06:46,950
Cậu nói đúng, Râu Xám.
Ta không có nơi nào để đi.

115
00:06:47,033 --> 00:06:49,911
Cá vẹt trước mặt chúng ta,
san hô đằng sau chúng ta.

116
00:06:55,959 --> 00:07:00,881
Nhân viên cứu hộ siêu đẳng David gọi
Jane và Râu Xám sắp-bị-thịt, nghe không?

117
00:07:00,964 --> 00:07:01,882
Có!

118
00:07:03,466 --> 00:07:07,429
Trông như các cậu có vấn đề nhỏ.
Để tớ xem có giúp được không.

119
00:07:09,014 --> 00:07:11,933
Đây, cá vẹt ơi cá vẹt hỡi.

120
00:07:12,517 --> 00:07:13,852
David, cậu đã cứu bọn tớ.

121
00:07:13,935 --> 00:07:16,438
Hệt như cậu đã cứu lũ cá.

122
00:07:16,521 --> 00:07:18,648
Chắc ý cháu là đánh cắp lũ cá.

123
00:07:19,399 --> 00:07:21,902
Xin chào, cá mập cạn nhỏ bé.

124
00:07:21,985 --> 00:07:22,986
Cá mập cạn?

125
00:07:23,570 --> 00:07:27,532
Mẹ, bọn con không đánh cắp
gì cả. Chú ấy bắt cá. Bọn con cứu cá.

126
00:07:27,616 --> 00:07:29,284
Giải cứu cá? Khỏi cái gì?

127
00:07:29,367 --> 00:07:31,661
Chú không thấy biển "cấm bắt cá"
ở cầu tàu à?

128
00:07:32,329 --> 00:07:34,456
Cá ở đại dương đã bị đánh bắt quá mức rồi,

129
00:07:34,539 --> 00:07:36,124
và nó làm tổn hại mọi sinh vật sống ở đó.

130
00:07:36,207 --> 00:07:38,168
Dù sao, cá vẫn không phải của con.

131
00:07:38,251 --> 00:07:40,003
Tôi rất xin lỗi.

132
00:07:40,086 --> 00:07:42,339
Đáng ngạc nhiên, đây không phải
lần đầu con bé làm vậy.

133
00:07:43,256 --> 00:07:45,258
Xin lỗi đi, không thì chúng ta về nhà.

134
00:07:47,552 --> 00:07:49,262
Cháu xin lỗi vì đã thả cá

135
00:07:50,430 --> 00:07:51,848
mà lẽ ra chú không được bắt.

136
00:07:53,767 --> 00:07:55,518
Cháu ghê gớm phết nhỉ?

137
00:07:55,602 --> 00:07:57,103
Anh không biết đâu.

138
00:07:57,896 --> 00:07:59,731
Thực ra, tôi nghĩ là tôi biết.

139
00:07:59,814 --> 00:08:02,859
Tôi đưa hai đứa trẻ này đi để cho chúng
thấy tôi thật sự làm gì ở cầu tàu nhé?

140
00:08:02,943 --> 00:08:04,653
Anh có chắc không?

141
00:08:04,736 --> 00:08:06,529
Có, chắc chứ. Đi nào. Đi theo chú.

142
00:08:10,742 --> 00:08:12,577
Hai cháu đều khiến chú nhớ tới một người.

143
00:08:13,119 --> 00:08:15,163
Ai ạ? Có phải người nổi tiếng không?

144
00:08:15,247 --> 00:08:18,250
- Hay là ở trong một câu chuyện ạ?
- Là chú.

145
00:08:19,542 --> 00:08:22,671
Hồi trạc tuổi các cháu,
chú giải thoát một con tôm hùm khỏi bẫy.

146
00:08:22,754 --> 00:08:24,130
- Thế ạ?
- Ừ.

147
00:08:24,214 --> 00:08:25,382
Nó có định kẹp chú?

148
00:08:25,882 --> 00:08:28,593
Có chứ. Thực ra, nhìn này,
nó để lại vết sẹo nhỏ ở đây.

149
00:08:30,762 --> 00:08:31,763
Lừa được rồi.

150
00:08:31,846 --> 00:08:33,932
Chú đã rất vui vì cứu được nó.

151
00:08:34,808 --> 00:08:37,143
Người câu tôm hùm kém vui hơn một chút.

152
00:08:37,226 --> 00:08:39,563
Ông ấy có câu
ở nơi không được phép không?

153
00:08:39,645 --> 00:08:41,313
Không, ông ấy có giấy phép và đủ giấy tờ.

154
00:08:41,815 --> 00:08:43,567
Điều chú không nghĩ đến là

155
00:08:43,650 --> 00:08:45,777
ông ấy cần bán con tôm hùm đó
để kiếm tiền nuôi gia đình.

156
00:08:46,736 --> 00:08:47,571
Ừ.

157
00:08:47,654 --> 00:08:51,825
Hôm đó, chú đã học được rằng
mọi thứ không đơn giản như ta nghĩ.

158
00:08:52,325 --> 00:08:54,911
Chú có cần bán mấy con cá đó
để kiếm tiền nuôi gia đình?

159
00:08:54,995 --> 00:08:57,247
Không. Chú dùng gì để bắt cá?

160
00:08:58,123 --> 00:08:58,957
Lưới ạ?

161
00:08:59,040 --> 00:09:02,043
Chính xác. Chú dùng lưới,
không phải móc câu.

162
00:09:02,127 --> 00:09:06,089
Vì khi bắt được cá,
chú thả chúng xuống nước bình an vô sự,

163
00:09:06,172 --> 00:09:08,008
nhưng trước đó,
chú phải lấy thông tin chú cần đã.

164
00:09:08,091 --> 00:09:08,925
Thông tin?

165
00:09:09,009 --> 00:09:12,137
Ừ. Chú đo cá, rồi cân chúng,

166
00:09:12,220 --> 00:09:14,431
chụp ảnh để chú biết chắc chúng khỏe mạnh

167
00:09:14,514 --> 00:09:17,893
và chú nhập tất cả vào ứng dụng thành phố
để bọn chú có thể theo dõi chúng.

168
00:09:18,852 --> 00:09:20,228
Chú là nhà khoa học à?

169
00:09:20,812 --> 00:09:22,564
Đại loại thế.
Chú là nhà khoa học công dân,

170
00:09:22,647 --> 00:09:25,066
mà về cơ bản nghĩa là người bình thường

171
00:09:25,150 --> 00:09:27,694
dùng các công cụ bình thường
để giúp hành tinh.

172
00:09:28,528 --> 00:09:30,906
Nghiên cứu của chú giúp chúng ta
hiểu nhiều hơn về cá.

173
00:09:30,989 --> 00:09:32,574
Và nếu chúng ta hiểu nhiều hơn về cá…

174
00:09:32,657 --> 00:09:34,576
- Chúng ta có thể giúp chúng!
- Chính xác.

175
00:09:34,659 --> 00:09:37,746
"Mỗi ngày, chậm mà chắc,

176
00:09:37,829 --> 00:09:40,999
con người chúng ta
đang giúp thay đổi thế giới".

177
00:09:41,082 --> 00:09:43,001
Chú cũng thích Jane Goodall?

178
00:09:43,084 --> 00:09:44,836
Quá đúng! Chú rất hâm mộ.

179
00:09:44,920 --> 00:09:48,965
Chú đọc tất cả về cách bà ấy
nghiên cứu tinh tinh, như cậu bé kia.

180
00:09:49,049 --> 00:09:50,467
- Thế ạ?
- Ừ.

181
00:09:50,550 --> 00:09:51,676
Tên nó là Râu Xám.

182
00:09:51,760 --> 00:09:53,011
Chào mày, Râu Xám.

183
00:09:53,595 --> 00:09:56,389
Cháu xin lỗi vì đã vứt đối tượng
nghiên cứu của chú. Cháu chỉ nghĩ…

184
00:09:56,473 --> 00:09:57,807
Ồ, phải. Nhưng cháu không hỏi.

185
00:09:58,433 --> 00:10:02,145
Ta nghĩ thế nào về ai đó
không có nghĩa là ta nghĩ đúng.

186
00:10:02,729 --> 00:10:04,898
Cậu ấy cũng nói thế
khi bọn cháu làm nhiệm vụ,

187
00:10:04,981 --> 00:10:07,025
và cháu bảo rạn san hô
trông như khu vườn dưới nước.

188
00:10:07,108 --> 00:10:09,277
Các cháu đang làm nhiệm vụ về rạn san hô?

189
00:10:09,361 --> 00:10:11,696
Bọn cháu đáng cố tìm hiểu
san hô là thực vật hay động vật.

190
00:10:12,280 --> 00:10:15,575
Có vẻ như hai cháu cũng có thể
là nhà khoa học công dân.

191
00:10:15,659 --> 00:10:16,910
Đó là câu hỏi tuyệt vời.

192
00:10:16,993 --> 00:10:20,580
Các cháu có biết
thực vật tự tạo ra thức ăn cho mình

193
00:10:21,081 --> 00:10:24,000
trong khi động vật phải ăn những thứ khác?

194
00:10:24,084 --> 00:10:25,669
Vậy, chú đang nói san hô là thực vật?

195
00:10:26,503 --> 00:10:29,005
Không, chú ấy đang nói
nó là động vật, nhỉ?

196
00:10:29,881 --> 00:10:32,300
Đó là điều các cháu sẽ tự mình tìm hiểu.

197
00:10:33,760 --> 00:10:35,345
Tìm hiểu được gì, cho chú biết nhé.

198
00:10:37,264 --> 00:10:38,640
Trở lại với nhiệm vụ chứ?

199
00:10:40,433 --> 00:10:42,185
Để cuối cùng chứng minh là tớ đúng?
Tất nhiên rồi.

200
00:10:42,686 --> 00:10:44,854
Chúng ta sẽ tiến hành vài nâng cấp nhỏ
với tàu ngầm.

201
00:10:44,938 --> 00:10:46,439
Nghe từ "nhỏ" là tớ thích rồi.

202
00:10:50,277 --> 00:10:51,903
Giờ tớ bé xíu rồi, ta có thể…

203
00:10:51,987 --> 00:10:54,239
Xem san hô có ăn bất cứ gì không
và chứng minh là tớ đúng.

204
00:10:54,322 --> 00:10:56,324
Đừng nhanh thế, Jane.

205
00:10:56,992 --> 00:10:58,368
Con cá vẹt đó trở lại rồi.

206
00:10:58,451 --> 00:11:00,495
Và nó không vui khi thấy chúng ta.

207
00:11:03,164 --> 00:11:06,376
Nút to. Nút to.
Nút nào khiến tớ về kích cỡ ban đầu?

208
00:11:09,129 --> 00:11:12,173
Tớ chưa tiến hành nâng cấp phóng to hơn.

209
00:11:12,257 --> 00:11:17,345
Lẽ ra cậu phải nói trước khi cậu thu nhỏ
tớ bằng kích cỡ của thức ăn cá.

210
00:11:22,809 --> 00:11:23,977
Ý hay lắm, Râu Xám.

211
00:11:24,060 --> 00:11:26,313
Nào, David. Ta để sổng cá vẹt
vào rạn san hô bây giờ.

212
00:11:26,396 --> 00:11:27,606
Ý hay lắm, Jane.

213
00:11:41,119 --> 00:11:42,203
Ta nên an toàn dưới này.

214
00:11:43,538 --> 00:11:44,789
Mất con cá vẹt rồi.

215
00:11:45,498 --> 00:11:46,625
Nghĩ nhanh lắm, Râu Xám.

216
00:11:52,964 --> 00:11:56,593
Nhìn kìa, Jane,
rạn san hô được cắm xuống đất.

217
00:11:57,469 --> 00:12:01,014
Nói với tớ đi… thực vật!

218
00:12:03,141 --> 00:12:04,309
Cậu không nói.

219
00:12:05,936 --> 00:12:08,855
Vì cậu giải thích điều đó thế nào?

220
00:12:08,939 --> 00:12:10,899
Xúc tu không phải là bằng chứng gì cả.

221
00:12:10,982 --> 00:12:13,193
Một mình nó thì không.
Nhưng ta hãy lại gần hơn.

222
00:12:19,366 --> 00:12:21,910
Nhìn này. Xúc tu đang khiến
sinh vật phù du đó di chuyển.

223
00:12:21,993 --> 00:12:23,203
Sinh vật phù du là gì?

224
00:12:23,286 --> 00:12:25,622
Chúng là những sinh vật sống bé xíu
sống ở đại dương.

225
00:12:25,705 --> 00:12:27,165
Chúng đi đâu vậy?

226
00:12:27,249 --> 00:12:28,625
Vào thẳng miệng rạn san hô.

227
00:12:28,708 --> 00:12:30,126
Chúng có miệng à?

228
00:12:30,210 --> 00:12:32,879
Chúng cũng như chúng ta.
Chúng ăn bằng miệng.

229
00:12:33,630 --> 00:12:36,967
San hô ăn sinh vật phù du,
và chúng không tạo ra thức ăn cho mình.

230
00:12:37,050 --> 00:12:38,218
Chúng ăn những thứ khác!

231
00:12:38,718 --> 00:12:40,345
David, cậu có biết điều này nghĩa là gì?

232
00:12:40,428 --> 00:12:42,597
Rằng san hô là động vật.

233
00:12:42,681 --> 00:12:43,598
Nói to lên.

234
00:12:44,474 --> 00:12:46,560
Rằng san hô là động vật.

235
00:12:46,643 --> 00:12:49,187
Chính xác. Nhiệm vụ đã hoàn thành.

236
00:12:52,524 --> 00:12:53,858
Cậu ổn chứ, David?

237
00:12:55,193 --> 00:12:56,861
Tớ không thoát được ra.

238
00:12:56,945 --> 00:12:59,447
Nguy rồi. Nguy to rồi!

239
00:12:59,948 --> 00:13:01,116
Rạn san hô đó nghĩ cậu ấy là thức ăn.

240
00:13:03,201 --> 00:13:04,703
Coi chừng miệng của nó!

241
00:13:04,786 --> 00:13:06,288
Cậu nghĩ tớ đang cố làm gì hả?

242
00:13:09,374 --> 00:13:10,875
Cứu tớ với, Jane! Cứu!

243
00:13:13,086 --> 00:13:14,254
Bám chắc, David.

244
00:13:18,008 --> 00:13:18,842
Tuyệt!

245
00:13:23,513 --> 00:13:26,683
Hú! Cậu làm được rồi. Cậu đã cứu tớ.

246
00:13:26,766 --> 00:13:28,518
Cũng như lúc nãy cậu cứu chúng tớ.

247
00:13:28,602 --> 00:13:30,353
Tớ rất vui vì không bị ăn thịt.

248
00:13:33,398 --> 00:13:35,734
- Mẹ ơi!
- Con cần bôi lại kem.

249
00:13:36,735 --> 00:13:39,821
Và Max muốn biết con có muốn
giúp chú ấy đo vài con cá không.

250
00:13:39,905 --> 00:13:40,947
Được ạ?

251
00:13:41,031 --> 00:13:42,365
Nhà khoa học nhí còn làm gì nữa?

252
00:13:42,449 --> 00:13:43,491
Nhà khoa học công dân.

253
00:13:44,367 --> 00:13:47,454
Xin lỗi. Phải rồi. Tất nhiên rồi.
Chúc vui vẻ.

254
00:13:49,080 --> 00:13:50,081
Đi nào.

255
00:13:56,296 --> 00:13:58,256
Được rồi. Ta đo nó nào.

256
00:13:59,090 --> 00:14:00,884
Cháu sẽ nhập nó vào ứng dụng.

257
00:14:02,302 --> 00:14:05,096
- Xong rồi.
- Cảm ơn chú đã giúp bọn cháu, Max.

258
00:14:05,680 --> 00:14:06,806
Các cháu mới là người giúp chú chứ.

259
00:14:06,890 --> 00:14:09,017
Nhờ manh mối của chú,
bọn cháu mới biết san hô là động vật.

260
00:14:09,601 --> 00:14:11,811
San hô ăn sinh vật phù du
nổi trên mặt nước

261
00:14:11,895 --> 00:14:13,146
rồi định ăn thịt cháu

262
00:14:14,064 --> 00:14:16,191
sau khi con cá vẹt định ăn cháu trước đó.

263
00:14:17,442 --> 00:14:18,693
Hôm nay, cháu gặp nguy hiểm nhiều quá.

264
00:14:18,777 --> 00:14:21,404
Cá vẹt cũng ăn nhiều san hô.

265
00:14:21,488 --> 00:14:24,241
Điều đó không thể tốt
đối với rạn san hô. Sao ta khiến nó dừng?

266
00:14:24,324 --> 00:14:27,410
Các cháu biết gì không? Nghe như
hai cháu nghĩ mình biết chuyện gì

267
00:14:27,494 --> 00:14:29,037
khi mà có lẽ các cháu chưa biết.

268
00:14:29,120 --> 00:14:30,580
Ý chú là sao?

269
00:14:30,664 --> 00:14:32,916
Cá vẹt không ăn san hô.

270
00:14:32,999 --> 00:14:36,586
Thực ra, chúng ăn một loại thực vật
gọi là tảo mọc trên nó.

271
00:14:36,670 --> 00:14:39,798
Và khi chúng ăn tảo,
chúng giúp làm sạch san hô.

272
00:14:40,298 --> 00:14:42,259
Vậy tại sao cá vẹt đuổi theo bọn cháu?

273
00:14:42,342 --> 00:14:46,346
Thì, bọn cháu đã tiếp tục cố ngăn nó
làm điều nó muốn làm, ăn thịt.

274
00:14:46,888 --> 00:14:48,932
Có lẽ nó hơi bực à?

275
00:14:49,432 --> 00:14:50,892
Ừm. Chú có thể hiểu điều đó.

276
00:14:50,976 --> 00:14:52,185
Chờ đã.

277
00:14:52,269 --> 00:14:54,813
Cá vẹt đang giúp rạn san hô,
không phải làm hại nó?

278
00:14:54,896 --> 00:14:57,148
Cũng như chú đang giúp cá
chứ không phải làm hại chúng.

279
00:14:58,400 --> 00:15:00,860
Chúng ta thật sự cần
đặt nhiều câu hỏi hơn.

280
00:15:02,571 --> 00:15:05,240
Được. Có lẽ tớ cần đặt nhiều câu hỏi hơn.

281
00:15:05,323 --> 00:15:06,575
Nghĩ thông minh lắm.

282
00:15:06,658 --> 00:15:10,495
Chú sẽ cho các cháu biết
một điều thú vị. Cá vẹt ị ra cát.

283
00:15:10,579 --> 00:15:11,788
Gì cơ?

284
00:15:12,289 --> 00:15:16,668
Chú đang nói cả ngày nay
cháu ngồi trên phân cá?

285
00:15:16,751 --> 00:15:17,752
Ừ. Đúng vậy.

286
00:15:17,836 --> 00:15:18,879
Thú vị quá.

287
00:15:18,962 --> 00:15:20,005
Ghê quá.

288
00:15:20,088 --> 00:15:21,673
Chà, có lẽ vừa thú vị vừa ghê.

289
00:15:21,756 --> 00:15:23,091
Khi ta nghĩ về nó,

290
00:15:23,174 --> 00:15:27,012
cá vẹt giúp san hô và rồi tạo ra cát.

291
00:15:27,095 --> 00:15:29,931
Trong tự nhiên, mọi thứ đều tương hỗ.

292
00:15:30,015 --> 00:15:32,934
Cũng như con người nên giúp
đại dương và rạn san hô.

293
00:15:33,018 --> 00:15:34,019
Chính xác.

294
00:15:34,519 --> 00:15:37,063
- Được rồi. Đến lúc đo con cá khác?
- Vâng.

295
00:15:37,564 --> 00:15:39,399
Cát đã ở trong miệng mình.

296
00:15:43,695 --> 00:15:46,656
Không ngờ chính san hô
định ăn thịt tớ, chứ không phải cá vẹt.

297
00:15:46,740 --> 00:15:49,242
Xin lỗi, cá vẹt nhé.
Bọn tao hiểu nhầm mày cả.

298
00:15:49,326 --> 00:15:51,661
Bọn tao không biết mày giúp,
chứ không phải làm hại.

299
00:15:56,333 --> 00:15:58,209
Có ai khác bỗng dưng muốn bỏng ngô không?

300
00:16:10,013 --> 00:16:11,932
Ra tay cứu rạn san hô.

301
00:16:16,144 --> 00:16:18,730
Tớ vẫn không tin cát là phân cá vẹt.

302
00:16:19,231 --> 00:16:20,232
Cô ấy đang gọi!

303
00:16:20,315 --> 00:16:22,692
- Tên cô ấy là gì nhỉ?
- Natalie Lobartolo.

304
00:16:22,776 --> 00:16:24,903
Cô ấy là nhà khoa học biển
biết mọi thứ về rạn san hô.

305
00:16:26,571 --> 00:16:27,656
Chào cô Natalie!

306
00:16:27,739 --> 00:16:29,449
Chào Jane. Chào David.

307
00:16:29,532 --> 00:16:31,493
Cảm ơn cô nhiều
vì đã trả lời tin nhắn của cháu.

308
00:16:31,576 --> 00:16:33,036
Chà, không phải ngày nào
cô cũng nhận được câu hỏi

309
00:16:33,119 --> 00:16:34,829
về xuất xứ tên khoa học của san hô.

310
00:16:34,913 --> 00:16:36,665
Thế, "Anthozoa" nghĩa là gì?

311
00:16:36,748 --> 00:16:40,335
Thì, "ánthos" tiếng Hy Lạp nghĩa là "hoa"

312
00:16:40,418 --> 00:16:42,462
còn "zôia" nghĩa là "động vật".

313
00:16:43,046 --> 00:16:45,799
Hoa? Động vật? Vậy cả hai ta đều đúng.

314
00:16:45,882 --> 00:16:47,092
Về điều gì?

315
00:16:47,175 --> 00:16:50,011
Hôm nay bọn cháu đã tìm hiểu
san hô là động vật hay thực vật.

316
00:16:50,095 --> 00:16:53,098
Chà, cô rất yêu san hô
vì chúng là động vật

317
00:16:53,181 --> 00:16:56,935
cũng chứa một loại thực vật hay tảo,

318
00:16:57,018 --> 00:16:59,563
và cùng nhau, chúng tạo ra
cấu trúc san hô cứng.

319
00:16:59,646 --> 00:17:01,106
Đây. Nhìn này.

320
00:17:01,189 --> 00:17:02,941
Cấu trúc san hô cứng là nhà

321
00:17:03,024 --> 00:17:05,986
của hàng triệu động thực vật biển đa dạng,

322
00:17:06,069 --> 00:17:08,780
khiến san hô là một trong những
loài động vật thú vị nhất.

323
00:17:08,862 --> 00:17:10,282
Thú vị quá.

324
00:17:10,364 --> 00:17:13,702
Rạn san hô này giống như
siêu đô thị năng lượng mặt trời dưới nước.

325
00:17:13,785 --> 00:17:16,496
Cấu trúc san hô cứng
giống như các tòa nhà chung cư,

326
00:17:16,580 --> 00:17:19,958
còn động vật san hô
giống như cư dân sống trong đó.

327
00:17:20,041 --> 00:17:23,837
Chúng đều cần nhau
đóng vai trò để tồn tại và phát triển.

328
00:17:23,920 --> 00:17:25,589
Cũng như tòa chung cư của bọn cháu.

329
00:17:25,671 --> 00:17:28,132
- Cô luôn yêu san hô ạ?
- Luôn yêu.

330
00:17:28,216 --> 00:17:30,385
Hồi còn nhỏ, cô rất thích
ngắm các thứ thật gần.

331
00:17:30,468 --> 00:17:32,554
Khi ta tò mò và ta ngắm các thứ thật gần,

332
00:17:32,637 --> 00:17:34,306
ta có thể thấy chúng thú vị thế nào.

333
00:17:34,389 --> 00:17:36,099
Vì thế mà cô rất thích
chia sẻ về rạn san hô

334
00:17:36,182 --> 00:17:37,893
với những người chưa từng thấy nó.

335
00:17:37,976 --> 00:17:39,477
Nhắm mắt lại trong giây lát.

336
00:17:39,561 --> 00:17:43,398
Nghĩ đến một kỉ niệm đẹp và hít thật sâu.

337
00:17:45,609 --> 00:17:48,737
Sẽ không có hơi thở đó
nếu không có đại dương và các rạn san hô.

338
00:17:48,820 --> 00:17:51,239
Chúng đang giúp tạo ra oxy
mà chúng ta thở.

339
00:17:51,323 --> 00:17:52,991
Cháu tưởng cây tạo ra oxy chứ.

340
00:17:53,074 --> 00:17:54,492
Cây cũng tạo ra oxy.

341
00:17:54,576 --> 00:17:57,537
Tuy nhiên, nửa lượng oxy mà ta thở
là từ đại dương,

342
00:17:57,621 --> 00:18:00,123
và sức khỏe của đại dương
phụ thuộc vào rạn san hô.

343
00:18:00,206 --> 00:18:01,583
Chúng cháu giúp rạn san hô thế nào?

344
00:18:01,666 --> 00:18:03,919
Trước hết, các cháu có thể
chia sẻ bài tập hít thở này

345
00:18:04,002 --> 00:18:06,922
để giúp mọi người kết nối với đại dương
qua hơi thở của họ.

346
00:18:07,005 --> 00:18:10,175
Thứ hai, các cháu có thể nhận thức
về dấu chân sinh thái thức ăn.

347
00:18:10,884 --> 00:18:12,260
Dấu chân sinh thái thức ăn?

348
00:18:12,344 --> 00:18:14,262
Đây, để cô mở ảnh cho các cháu xem.

349
00:18:14,346 --> 00:18:15,889
Nghĩ về nơi các cháu lấy thức ăn

350
00:18:15,972 --> 00:18:18,850
và cách các cháu giảm các bước cần thiết
để đưa nó vào bụng mình.

351
00:18:18,934 --> 00:18:22,062
Nếu mọi người tự trồng cà chua,
nó sẽ giúp khí hậu

352
00:18:22,145 --> 00:18:23,730
vì có ít túi nilon hơn,

353
00:18:23,813 --> 00:18:26,107
ít phải vận chuyển tới cửa hàng hơn

354
00:18:26,191 --> 00:18:28,235
và ít năng lượng để trữ nó.

355
00:18:28,318 --> 00:18:30,862
Tất cả những hành động này
có thể góp phần giúp rạn san hô.

356
00:18:30,946 --> 00:18:32,822
Bọn cháu có thể
trồng vườn rau của chung cư.

357
00:18:32,906 --> 00:18:35,242
Ý hay lắm. Chúng ta có thể
nhờ tất cả hàng xóm giúp.

358
00:18:35,325 --> 00:18:36,451
Tuyệt lắm.

359
00:18:36,534 --> 00:18:38,954
Cảm ơn cô nhiều, Natalie.
Giờ chúng cháu đã biết cách giúp.

360
00:18:39,037 --> 00:18:40,622
Cảm ơn các cháu rất nhiều
vì đã làm việc của mình

361
00:18:40,705 --> 00:18:43,041
và vì chăm sóc đại dương
và rạn san hô cùng với cô.

362
00:18:43,124 --> 00:18:45,877
- Tạm biệt!
- Tạm biệt, Natalie!

363
00:18:48,046 --> 00:18:50,465
Lát nữa,
tớ sẽ dính cái này lên tường người hùng.

364
00:18:52,133 --> 00:18:54,427
Mẹ ơi, chúng ta cần trồng vườn rau.

365
00:18:54,511 --> 00:18:56,972
Mẹ thích ý tưởng đó,
nhưng ta xuống biển trước đã.

366
00:18:58,098 --> 00:18:59,975
Tớ sẽ chui qua cửa thoát hiểm.

367
00:19:46,062 --> 00:19:48,064
Biên dịch: Ngan Tran