1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:06,506 --> 00:00:11,886
SEBUAH DOKUMENTARI ASLI NETFLIX

3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

4
00:00:18,893 --> 00:00:21,813
Anda boleh memandu di kawasan pergunungan

5
00:00:21,896 --> 00:00:25,316
dengan jalan mengelilingi gunung,

6
00:00:25,400 --> 00:00:29,529
enjin yang terlalu kuat
memandu terlalu laju,

7
00:00:30,196 --> 00:00:32,532
memandu tanpa lampu depan,

8
00:00:32,615 --> 00:00:35,243
cenuram yang mendatangkan
risiko untuk jatuh.

9
00:00:36,536 --> 00:00:38,621
Anda perlu menyalakan lampu depan,

10
00:00:38,705 --> 00:00:41,166
dan itu yang cuba
dilakukan oleh sains sepanjang masa.

11
00:00:41,249 --> 00:00:44,878
Untuk berikan lampu depan supaya
kita boleh lihat risiko yang kita hadapi.

12
00:00:47,130 --> 00:00:49,924
Penemuan terbaru ahli sains

13
00:00:50,008 --> 00:00:52,886
mengkaji cara planet kita berfungsi

14
00:00:52,969 --> 00:00:55,346
sememangnya amat penting

15
00:00:55,430 --> 00:00:56,431
untuk kita semua.

16
00:00:57,098 --> 00:00:59,726
Pandangan mereka sangat membimbangkan.

17
00:01:00,477 --> 00:01:03,480
Namun, mereka juga beri kita harapan

18
00:01:03,563 --> 00:01:06,775
kerana mereka tunjuk
cara kita boleh baiki keadaan.

19
00:01:08,902 --> 00:01:11,362
Salah seorang yang mengabdikan hidupnya

20
00:01:11,446 --> 00:01:14,199
untuk mengkaji
masalah penting di dunia ini

21
00:01:14,282 --> 00:01:15,658
berasal dari Sweden.

22
00:01:17,118 --> 00:01:18,745
Johan Rockstrom.

23
00:01:19,913 --> 00:01:22,999
Apa yang dia dan rakan sekerja
di seluruh dunia temui

24
00:01:23,083 --> 00:01:27,504
mungkin pandangan saintifik
paling penting pada zaman ini.

25
00:01:28,713 --> 00:01:30,882
Johan memberi kita harapan.

26
00:01:31,508 --> 00:01:34,511
Harap ada jalan
keluar daripada krisis ini

27
00:01:35,095 --> 00:01:37,472
yang jika anda juga dengar tentangnya,

28
00:01:37,555 --> 00:01:41,017
anda mungkin takkan
lihat dunia dengan cara yang sama lagi.

29
00:01:41,810 --> 00:01:43,436
Ini bukan tentang planet.

30
00:01:43,520 --> 00:01:46,481
Ini tentang kita.
Ini tentang masa depan kita.

31
00:01:46,564 --> 00:01:48,566
Kita masih ada peluang.

32
00:01:48,650 --> 00:01:53,655
Tingkap masa depan untuk
kehidupan manusia ini masih terbuka.

33
00:01:54,364 --> 00:01:57,492
Saya rasa itulah
keindahan dunia kita sekarang.

34
00:02:10,380 --> 00:02:12,966
Pemahaman kita
tentang cara planet berfungsi

35
00:02:13,049 --> 00:02:14,425
sentiasa semakin maju.

36
00:02:15,760 --> 00:02:18,263
Kita boleh melihat dengan lebih jelas

37
00:02:18,346 --> 00:02:20,723
bagaimana kompleks kerumitan hidupan

38
00:02:20,807 --> 00:02:23,977
penting untuk kelangsungan
hidup kita sendiri.

39
00:02:25,979 --> 00:02:30,733
Namun biodiversiti kian runtuh
dan iklim semakin berubah.

40
00:02:31,317 --> 00:02:35,530
Johan Rockstrom fokus
kepada faktor kestabilan planet kita.

41
00:02:37,657 --> 00:02:40,451
Kita generasi pertama, kerana sains,

42
00:02:40,535 --> 00:02:43,204
tahu bahawa kita mungkin merosakkan

43
00:02:43,288 --> 00:02:46,457
kestabilan dan kebolehan planet Bumi

44
00:02:46,541 --> 00:02:49,043
untuk menyokong pembangunan manusia.

45
00:02:49,627 --> 00:02:51,045
Ini data teras ais,

46
00:02:51,129 --> 00:02:54,340
dan saya rasa ini graf terpenting
yang kita ada hari ini.

47
00:02:54,424 --> 00:02:56,467
Graf itu satu pendedahan.

48
00:02:57,135 --> 00:02:59,762
Ia menunjukkan perubahan suhu global

49
00:02:59,846 --> 00:03:02,432
sejak 100,000 tahun lalu

50
00:03:02,515 --> 00:03:05,393
sejak kemunculan pertama
manusia moden.

51
00:03:05,476 --> 00:03:09,314
Suhu melonjak kira-kira
10 darjah Celsius dalam satu dekad.

52
00:03:09,397 --> 00:03:13,234
Secara ringkasnya,
kita menghadapi waktu yang sukar.

53
00:03:13,318 --> 00:03:16,487
Apa yang kritikal ialah suhu itu stabil

54
00:03:16,571 --> 00:03:18,615
sekitar 10,000 tahun lalu.

55
00:03:18,698 --> 00:03:20,450
ZAMAN (BERIBU-RIBU TAHUN SEBELUM INI)

56
00:03:20,533 --> 00:03:23,536
Anda boleh lihat daripada graf
bahawa ia luar biasa,

57
00:03:23,620 --> 00:03:27,248
malah tempoh antara glasier
stabil yang menakjubkan.

58
00:03:27,916 --> 00:03:30,585
Ahli geologi memberikan tempoh stabil ini

59
00:03:30,668 --> 00:03:32,212
nama khas.

60
00:03:32,837 --> 00:03:35,089
Ia dipanggil Holosen.

61
00:03:35,965 --> 00:03:37,842
Holosen sangat luar biasa.

62
00:03:37,926 --> 00:03:41,679
Ia adalah tempoh yang panas
di mana suhu global planet

63
00:03:41,763 --> 00:03:44,474
berubah hanya kira-kira
satu darjah Celsius

64
00:03:44,557 --> 00:03:46,017
sepanjang tempoh itu.

65
00:03:47,101 --> 00:03:48,353
Sekitar satu darjah.

66
00:03:48,436 --> 00:03:50,730
Satu darjah Celsius.

67
00:03:50,813 --> 00:03:54,776
Inilah yang menjadikan
dunia moden seperti sekarang.

68
00:03:55,652 --> 00:03:59,989
Suhu stabil Holosen
memberi kita planet yang stabil.

69
00:04:00,907 --> 00:04:03,159
Paras laut stabil.

70
00:04:04,244 --> 00:04:05,370
Buat pertama kalinya,

71
00:04:05,453 --> 00:04:08,623
musim boleh dijangka
dan cuaca yang pasti.

72
00:04:11,167 --> 00:04:14,045
Kestabilan ini sangat penting.

73
00:04:14,128 --> 00:04:17,423
Buat kali pertama, tamadun boleh berlaku

74
00:04:17,507 --> 00:04:20,885
dan manusia tidak membazirkan masa
dengan mengambil kesempatan.

75
00:04:21,886 --> 00:04:24,806
Kita menanam beras, gandum,

76
00:04:24,889 --> 00:04:27,892
teff, jagung, sorghum

77
00:04:27,976 --> 00:04:31,062
di benua berbeza pada masa yang sama.

78
00:04:31,145 --> 00:04:32,105
Kita menjalani

79
00:04:32,188 --> 00:04:34,148
perjalanan peradaban seperti sekarang.

80
00:04:34,232 --> 00:04:38,152
Inilah peringkat antara glasier
yang membolehkan kita

81
00:04:38,236 --> 00:04:40,989
membina peradaban moden
seperti yang kita tahu.

82
00:04:41,072 --> 00:04:44,993
Holosen satu-satunya
keadaan di planet yang kita pasti

83
00:04:45,076 --> 00:04:48,371
boleh menyokong
dunia moden seperti sekarang.

84
00:04:50,123 --> 00:04:52,208
Sejak awal peradaban,

85
00:04:52,292 --> 00:04:55,795
kita bergantung
pada keadaan stabil planet ini,

86
00:04:56,462 --> 00:04:59,507
planet dengan dua litupan ais kekal,

87
00:05:00,133 --> 00:05:01,718
sungai yang mengalir,

88
00:05:02,302 --> 00:05:04,887
hutan rimba,

89
00:05:04,971 --> 00:05:06,514
cuaca yang pasti,

90
00:05:07,348 --> 00:05:09,726
dan banyak kehidupan.

91
00:05:10,518 --> 00:05:12,061
Sepanjang Holosen,

92
00:05:12,145 --> 00:05:15,565
planet stabil ini memberikan kita makanan,

93
00:05:15,648 --> 00:05:19,110
air untuk minum
dan udara bersih untuk bernafas,

94
00:05:19,193 --> 00:05:22,864
namun kita baru saja meninggalkan Holosen.

95
00:05:22,947 --> 00:05:25,742
Peningkatan eksponen oleh
tekanan manusia kepada planet Bumi

96
00:05:25,825 --> 00:05:27,076
kini telah mencapai tahap

97
00:05:27,160 --> 00:05:29,871
di mana kita telah mencipta
zaman geologi kita sendiri.

98
00:05:31,372 --> 00:05:35,501
Ahli sains baru-baru ini mengisytiharkan
Holosen telah berakhir

99
00:05:35,585 --> 00:05:40,048
dan kita kini berada
di zaman Anthropocene manusia

100
00:05:40,131 --> 00:05:43,760
kerana kita sekarang
ialah pemandu utama perubahan

101
00:05:43,843 --> 00:05:44,969
di planet Bumi.

102
00:05:46,220 --> 00:05:49,432
Kita telah menukar separuh tanah di dunia

103
00:05:49,515 --> 00:05:52,060
untuk tanaman dan membela ternakan.

104
00:05:53,811 --> 00:05:58,816
Kita menggerakkan lebih banyak sedimen dan
batu berbanding proses semula jadi Bumi.

105
00:05:59,359 --> 00:06:03,112
Lebih daripada separuh
hasil laut diambil secara aktif.

106
00:06:03,196 --> 00:06:07,200
Sembilan daripada sepuluh
daripada kita menghirup udara kotor.

107
00:06:07,950 --> 00:06:09,786
Dalam satu hayat,

108
00:06:09,869 --> 00:06:13,664
kita telah memanaskan Bumi
dengan lebih daripada satu darjah.

109
00:06:14,540 --> 00:06:18,419
Mungkin saya akan katakan bahawa
mesej paling teruk kepada manusia

110
00:06:18,503 --> 00:06:19,629
adalah berikut.

111
00:06:19,712 --> 00:06:22,423
Dalam tempoh cuma 50 tahun, kita

112
00:06:23,007 --> 00:06:25,635
berjaya menggesa diri kita

113
00:06:25,718 --> 00:06:27,678
di luar kemampuan

114
00:06:27,762 --> 00:06:30,723
kita dalam tempoh
10,000 tahun yang lalu.

115
00:06:30,807 --> 00:06:35,937
Adakah kita berisiko merosakkan
kestabilan seluruh planet?

116
00:06:38,815 --> 00:06:41,734
Ia situasi yang sukar diterima akal.

117
00:06:41,818 --> 00:06:44,237
Buat pertama kalinya,
kita perlu mempertimbangkan

118
00:06:44,320 --> 00:06:47,740
risiko merosakkan
kestabilan seluruh planet.

119
00:06:47,824 --> 00:06:50,451
INSTITUT KAJIAN IMPAK CUACA POTSDAM

120
00:06:50,535 --> 00:06:54,288
Cita-cita Johan adalah
untuk melihat gambaran besar,

121
00:06:54,872 --> 00:06:57,875
memperolehinya daripada
rangkaian pengetahuan global,

122
00:06:59,210 --> 00:07:02,964
untuk tahu apa yang
mengekalkan kestabilan dunia.

123
00:07:03,589 --> 00:07:07,093
Apakah sistem
yang menentukan keadaan planet ini?

124
00:07:07,176 --> 00:07:09,679
Jika ia berumur lima atau 30 tahun,

125
00:07:09,762 --> 00:07:11,514
kita tak tahu bila kita mula.

126
00:07:11,597 --> 00:07:14,851
Kami baru saja fokus kepada soalan itu,

127
00:07:14,934 --> 00:07:19,439
"Boleh kami kenal pasti sistem
yang mengawal keadaan planet?"

128
00:07:19,522 --> 00:07:21,649
Sistem itu mengekalkan planet

129
00:07:21,732 --> 00:07:25,111
dalam keadaan stabil sepanjang Holosen.

130
00:07:25,194 --> 00:07:29,824
Apabila tekanan di Bumi meningkat,
ada kemungkinan sistem itu

131
00:07:29,907 --> 00:07:31,492
akan mula rosak,

132
00:07:31,576 --> 00:07:34,537
dan kita akan melanggar sempadan Bumi,

133
00:07:34,620 --> 00:07:38,082
sehingga kestabilannya terjejas.

134
00:07:38,166 --> 00:07:40,710
Saya amat pasti kami mahu

135
00:07:40,793 --> 00:07:43,796
mengkaji takrifan sempadan planet
yang mencabar ini

136
00:07:43,880 --> 00:07:47,925
dan jika boleh kenal pasti
titik kuantitatif

137
00:07:48,426 --> 00:07:52,555
yang boleh akibatkan perubahan tak linear
jika melebihi hadnya

138
00:07:52,638 --> 00:07:54,682
dan adakah itu sempadannya?

139
00:07:58,603 --> 00:08:02,106
Jika ahli sains boleh menentukan
sempadan planet kita,

140
00:08:02,190 --> 00:08:04,734
bolehkah mereka berikan kita hala tuju

141
00:08:04,817 --> 00:08:07,570
membawa kita keluar daripada krisis ini,

142
00:08:07,653 --> 00:08:10,615
bukan hanya tunjukkan
cara elak kegagalan,

143
00:08:10,698 --> 00:08:14,577
tapi juga cara untuk
menjamin masa depan di planet Bumi?

144
00:08:19,457 --> 00:08:23,127
Sempadan pertama
yang paling jelas sangat kita ketahui.

145
00:08:23,794 --> 00:08:25,880
Dengan suhu global semakin tinggi

146
00:08:25,963 --> 00:08:28,841
berbanding pada awal tamadun,

147
00:08:28,925 --> 00:08:31,594
ada kemungkinan bahawa kita dah melangkaui

148
00:08:31,677 --> 00:08:33,596
sempadan dalam iklim Bumi.

149
00:08:35,056 --> 00:08:37,892
Mungkin bukti yang paling mencemaskan

150
00:08:38,726 --> 00:08:41,521
ialah perubahan pada ais di planet kita.

151
00:08:43,689 --> 00:08:47,318
Sebagai orang Sweden,
Johan lebih merasakannya.

152
00:08:48,986 --> 00:08:51,864
Seperti kanak-kanak lain di Sweden,

153
00:08:51,948 --> 00:08:55,451
kami tahu bahawa puncak
selatan Gunung Kebnekaise ialah

154
00:08:55,535 --> 00:08:57,078
puncak tertinggi di sini.

155
00:08:57,161 --> 00:08:58,454
Itu sesuatu

156
00:08:58,538 --> 00:09:01,958
yang sebati dengan identiti
sebagai penduduk Sweden.

157
00:09:02,500 --> 00:09:05,002
Sudah tentu, ini,

158
00:09:05,086 --> 00:09:06,921
dengan sedihnya,

159
00:09:07,004 --> 00:09:11,342
seseorang sedar
bahawa perkara itu dah berubah.

160
00:09:12,802 --> 00:09:17,098
Puncak selatan Gunung Kebnekaise
kehilangan statusnya

161
00:09:17,181 --> 00:09:19,225
sebagai puncak tertinggi Sweden.

162
00:09:22,562 --> 00:09:24,814
Glasier yang membentuk puncaknya

163
00:09:24,897 --> 00:09:28,526
telah susut dengan dahsyat
pada kadar setengah meter setahun

164
00:09:28,609 --> 00:09:30,695
sejak 50 tahun yang lalu.

165
00:09:33,489 --> 00:09:36,242
Apa yang kami sedang lihat
di Gunung Kebnekaise

166
00:09:36,325 --> 00:09:40,329
bukan satu-satunya punca
planet ini menjadi tak stabil.

167
00:09:40,913 --> 00:09:44,792
Namun, dua litupan ais kekal

168
00:09:44,875 --> 00:09:47,670
di Artik dan Antartika ialah

169
00:09:47,753 --> 00:09:52,174
syarat terpenting bagi planet ini
untuk kekal dalam keadaan

170
00:09:52,258 --> 00:09:55,261
yang membenarkan kita
untuk membangunkan tamadun.

171
00:09:55,344 --> 00:09:59,390
Itu sebabnya
ini suatu kerisauan yang besar

172
00:09:59,473 --> 00:10:01,976
untuk melihat glasier mencair,

173
00:10:02,059 --> 00:10:06,022
tidak kiralah jika glasier kecil
di Gunung Kebnekaise

174
00:10:06,105 --> 00:10:08,357
atau Greenland,

175
00:10:08,441 --> 00:10:11,402
sebab kedua-duanya menyumbang

176
00:10:11,485 --> 00:10:15,573
kepada kapasiti penyejukan planet ini.

177
00:10:15,656 --> 00:10:18,909
Kesan penyejukan ini penting
untuk mengekalkan

178
00:10:18,993 --> 00:10:21,746
kestabilan suhu Bumi sepanjang Holosen.

179
00:10:21,829 --> 00:10:26,125
Ais planet ini memantulkan
jumlah tenaga matahari yang tepat

180
00:10:26,208 --> 00:10:27,877
kembali ke angkasa.

181
00:10:29,754 --> 00:10:34,592
Permukaan putih kekal
yang kita nampak di sini hari ini

182
00:10:34,675 --> 00:10:39,805
memantulkan semula 90 hingga 95 peratus
haba yang datang daripada matahari.

183
00:10:42,975 --> 00:10:45,936
Apabila lapisan ais ini mula cair,

184
00:10:46,020 --> 00:10:48,314
bukan sahaja saiznya berkurang,

185
00:10:48,397 --> 00:10:51,817
kawasan pinggir sangat gelap
dan menyerap haba,

186
00:10:51,901 --> 00:10:55,071
tapi ada permukaan cecair di atas ais

187
00:10:55,154 --> 00:11:00,284
berubah warna dengan ketara,
jadi boleh disimpulkan

188
00:11:00,368 --> 00:11:04,246
bahawa lapisan ais bertukar
daripada penyejukan kendiri

189
00:11:04,330 --> 00:11:06,582
kepada pemanasan kendiri

190
00:11:06,666 --> 00:11:11,003
dan itulah titik perubahan paling dramatik

191
00:11:11,087 --> 00:11:12,672
dalam sistem Bumi.

192
00:11:12,755 --> 00:11:14,548
Titik perubahan ialah titik

193
00:11:14,632 --> 00:11:17,760
yang mana perubahan itu tak berbalik.

194
00:11:18,219 --> 00:11:21,430
Seperti kereta api
yang diletakkan di atas cerun

195
00:11:21,514 --> 00:11:23,474
dan ia mula bergerak.

196
00:11:24,308 --> 00:11:26,519
Kita kehilangan brek kereta api itu

197
00:11:27,728 --> 00:11:29,897
dan kereta api itu mula memecut

198
00:11:29,980 --> 00:11:33,275
dengan semakin laju
sehingga kita hilang kawalan.

199
00:11:36,654 --> 00:11:38,948
Kita sudah kehilangan brek

200
00:11:39,031 --> 00:11:42,284
yang mampu menghalang
pencairan litupan ais Greenland.

201
00:11:42,868 --> 00:11:45,037
Ketika saya tiba di sini
pada usia 20 tahun,

202
00:11:45,121 --> 00:11:47,415
terasa bagaikan satu mimpi…

203
00:11:47,498 --> 00:11:50,084
TINJAUAN GEOLOGI DENMARK DAN GREENLAND

204
00:11:50,167 --> 00:11:53,754
kerana saya saksikan lanskap
yang dilihat dalam buku teks.

205
00:11:55,631 --> 00:11:58,884
Jason salah seorang ahli sains
di seluruh dunia

206
00:11:58,968 --> 00:12:01,053
yang bahan bukti dan pandangannya

207
00:12:01,137 --> 00:12:03,431
asas kepada penyelidikan Johan.

208
00:12:03,931 --> 00:12:07,435
Curahan salji di Greenland telah terkumpul

209
00:12:07,518 --> 00:12:08,894
dan hasilkan kubah ais.

210
00:12:08,978 --> 00:12:12,231
Ketebalannya 3.2 kilometer
dan di atmosfera atas,

211
00:12:12,314 --> 00:12:13,941
keadaannya sangat sejuk.

212
00:12:16,152 --> 00:12:18,779
Apabila cair, permukaan litupan ais itu

213
00:12:18,863 --> 00:12:21,115
semakin rendah mendekati
udara lebih hangat

214
00:12:21,198 --> 00:12:22,992
dan mempercepatkan pencairan.

215
00:12:24,702 --> 00:12:26,954
Semakin cair, iklim lebih sejuk

216
00:12:27,037 --> 00:12:30,082
diperlukan untuk
mengembalikannya kepada asal.

217
00:12:31,250 --> 00:12:35,296
Akan tetapi, iklim hari ini
sudah terlalu panas untuk Greenland.

218
00:12:35,921 --> 00:12:40,134
Dalam iklim semasa,
Greenland sudah melebihi ambangnya

219
00:12:40,217 --> 00:12:46,307
yang mana ia kehilangan
10,000 meter padu ais per saat.

220
00:12:47,016 --> 00:12:49,143
Itulah purata kadar pencairan.

221
00:12:49,226 --> 00:12:52,897
Kini, kadar pencairan akan berterusan

222
00:12:52,980 --> 00:12:55,316
kerana iklim semakin panas.

223
00:12:55,900 --> 00:12:57,860
Greenland sudah tiada?

224
00:12:58,986 --> 00:13:00,362
Itulah hakikatnya.

225
00:13:05,534 --> 00:13:09,413
Melainkan kita boleh
menyejukkan iklim Bumi,

226
00:13:10,164 --> 00:13:14,251
pencairan litupan ais Greenland
akan tetap berterusan.

227
00:13:17,213 --> 00:13:21,175
Dramanya di sini,
satu ciri titik perubahan ialah

228
00:13:21,258 --> 00:13:25,179
sebaik sahaja butang itu ditekan,
anda tak boleh hentikannya.

229
00:13:25,262 --> 00:13:27,973
Ia ambil alih. Dah terlambat.
Bukan boleh kata,

230
00:13:28,057 --> 00:13:31,769
"Aduhai. Saya sedar saya tak nak
cairkan lapisan ais Greenland.

231
00:13:31,852 --> 00:13:33,395
Mari kita berundur."

232
00:13:33,479 --> 00:13:34,814
Ia sudah terlambat.

233
00:13:35,356 --> 00:13:39,527
Apabila melepasi titik perubahan ini,
kita tak boleh berpatah balik

234
00:13:39,610 --> 00:13:42,696
hakikatnya kita menyebabkan Bumi

235
00:13:42,780 --> 00:13:45,825
mengalami perubahan tak berbalik

236
00:13:45,908 --> 00:13:48,869
daripada keadaan yang

237
00:13:48,953 --> 00:13:50,996
boleh menampung kita, manusia.

238
00:13:52,122 --> 00:13:54,333
Pencairan litupan ais Greenland

239
00:13:54,416 --> 00:13:58,587
akan meningkatkan paras laut
di seluruh dunia setinggi tujuh meter.

240
00:13:59,129 --> 00:14:03,467
Bayangkan dunia
yang paras lautnya tak statik.

241
00:14:03,551 --> 00:14:04,844
Perubahan berlaku.

242
00:14:05,344 --> 00:14:08,097
Bandar, ratusan bandar pantai

243
00:14:08,180 --> 00:14:10,808
kini diancam laut yang parasnya meningkat.

244
00:14:11,809 --> 00:14:14,478
Kestabilan paras laut faktor penting

245
00:14:14,562 --> 00:14:17,481
bagi perkembangan tamadun.

246
00:14:18,983 --> 00:14:23,737
Kita menghadapi masa hadapan Mad Max.

247
00:14:27,032 --> 00:14:31,036
Namun, Greenland hanyalah satu
daripada litupan ais kutub Bumi

248
00:14:31,120 --> 00:14:34,164
dan ia dibantutkan
oleh kembarnya di selatan.

249
00:14:36,750 --> 00:14:38,210
Beberapa tahun lalu,

250
00:14:39,044 --> 00:14:42,548
saya sangka Antartika ialah

251
00:14:42,631 --> 00:14:44,133
sistem berdaya tahan.

252
00:14:44,216 --> 00:14:49,638
Lapisan aisnya tak terlalu terkesan
dengan perubahan iklim.

253
00:14:49,722 --> 00:14:52,057
Akan tetapi, hal itu telah berubah.

254
00:14:52,141 --> 00:14:56,395
Kini, kita menyaksikan kehilangan jisim
yang memecut laju

255
00:14:56,478 --> 00:14:59,481
dan pencairan ais
ke dalam lautan di Antartika.

256
00:15:03,903 --> 00:15:07,031
Antartika Barat akan menerajui
peningkatan paras laut lebih lima meter

257
00:15:09,033 --> 00:15:10,701
jika cair sepenuhnya

258
00:15:10,784 --> 00:15:13,787
dan sepuluh kali ganda lagi
untuk Antartika Timur

259
00:15:13,871 --> 00:15:17,291
jadi kemungkinan peningkatan
paras laut sebanyak 50 meter.

260
00:15:17,374 --> 00:15:19,793
Ricarda salah seorang rakan Johan

261
00:15:19,877 --> 00:15:23,297
dan dia mempelajari
cara interaksi titik perubahan.

262
00:15:23,380 --> 00:15:26,383
Perkara penting untuk diketahui
ialah segalanya

263
00:15:26,467 --> 00:15:28,928
dalam sistem Bumi saling berkaitan.

264
00:15:29,511 --> 00:15:32,181
Jika satu bahagian sistem iklim

265
00:15:32,264 --> 00:15:34,808
melepasi titik perubahannya,

266
00:15:34,892 --> 00:15:36,810
itu mungkin akan menyebabkan

267
00:15:36,894 --> 00:15:40,522
bahagian lain dalam sistem
untuk melangkaui ambang kritikal,

268
00:15:40,606 --> 00:15:45,027
jadi anda boleh fikirkannya
seperti domino.

269
00:15:45,110 --> 00:15:46,779
Jika jatuhkan salah satu,

270
00:15:46,862 --> 00:15:49,198
itu akan membawa kepada kesan lata.

271
00:15:49,281 --> 00:15:52,284
Apa yang jelas
adalah dengan pemanasan global,

272
00:15:52,368 --> 00:15:54,078
kita meningkatkan risiko

273
00:15:54,161 --> 00:15:57,039
untuk melepasi titik perubahan
dalam sistem Bumi.

274
00:16:00,376 --> 00:16:04,463
Jika melepasi titik perubahan,
perubahan tak berbalik akan berlaku

275
00:16:04,546 --> 00:16:07,508
bermakna planet kita bertukar
daripada kawan baik

276
00:16:07,591 --> 00:16:11,720
kepada menjadi semakin pudar
dan mengurangkan tekanan,

277
00:16:11,804 --> 00:16:13,722
menyedut karbon dioksida,

278
00:16:13,806 --> 00:16:17,059
menerima haba, menyerap impak

279
00:16:17,142 --> 00:16:20,771
dan berubah kepada titik
yang mana ia boleh mengeluarkan haba

280
00:16:20,854 --> 00:16:22,398
dan menjadi musuh.

281
00:16:23,983 --> 00:16:28,112
Tentunya iklim ini dihangatkan
oleh gas rumah hijau,

282
00:16:28,195 --> 00:16:30,990
jadi dengan pengeluaran gas ini,

283
00:16:31,073 --> 00:16:33,534
kita menemui titik perubahan global.

284
00:16:34,368 --> 00:16:36,912
Sejak lama sebelum kewujudan manusia,

285
00:16:36,996 --> 00:16:41,500
purata suhu Bumi ialah
mengesan dengan teliti kepekatan

286
00:16:41,583 --> 00:16:44,545
karbon dioksida dalam atmosfera.

287
00:16:45,254 --> 00:16:46,588
Semasa Holosen,

288
00:16:46,672 --> 00:16:49,341
kepekatan ini kekal stabil,

289
00:16:49,842 --> 00:16:53,429
tapi semuanya berubah
dengan Revolusi Perindustrian.

290
00:16:53,512 --> 00:16:58,267
Pada tahun 1988, kita melepaskan
350 bahagian per juta

291
00:16:58,350 --> 00:17:01,395
karbon dioksida dalam atmosfera Bumi.

292
00:17:01,478 --> 00:17:04,565
Inilah saatnya kita melangkaui sempadan.

293
00:17:04,648 --> 00:17:08,610
Sejak itu, kita berisiko
untuk mencetuskan perubahan

294
00:17:08,694 --> 00:17:11,363
yang membawa kepada pecutan pemanasan.

295
00:17:11,447 --> 00:17:14,033
Anda melepasi 350 bahagian per juta

296
00:17:14,116 --> 00:17:16,785
kepekatan karbon dioksida dalam atmosfera

297
00:17:16,869 --> 00:17:20,080
dan memasuki zon bahaya.

298
00:17:20,164 --> 00:17:25,127
Jadi, 350 bahagian per juta
ialah sempadan Johan yang pertama

299
00:17:25,210 --> 00:17:27,755
dan kita sudah melebihinya.

300
00:17:28,255 --> 00:17:32,885
Sekarang, kita mencapai tahap
kepekatan karbon dioksida

301
00:17:32,968 --> 00:17:37,222
dalam atmosfera
sebanyak 415 bahagian per juta.

302
00:17:37,765 --> 00:17:40,267
Kita mula nampak kesannya

303
00:17:40,350 --> 00:17:43,353
di tengah-tengah zon bahaya
pada sempadan iklim

304
00:17:43,437 --> 00:17:45,981
dari segi pertambahan kekerapan kemarau

305
00:17:46,065 --> 00:17:47,941
gelombang panas, banjir,

306
00:17:48,025 --> 00:17:50,778
pencairan ais yang laju,

307
00:17:50,861 --> 00:17:56,033
pencairan ibun abadi
dan kekerapan kebakaran hutan.

308
00:17:57,034 --> 00:17:59,828
Ambang kedua berada di hadapan.

309
00:17:59,912 --> 00:18:05,667
Kita menghampiri dengan laju,
450 bahagian per juta karbon dioksida.

310
00:18:06,335 --> 00:18:08,337
Zon bahaya sempadan planet

311
00:18:08,420 --> 00:18:11,507
ditakrifkan oleh julat
ketidakpastian dalam sains.

312
00:18:11,590 --> 00:18:14,927
Kini, penilaian kami
ialah julat ketidakpastian sains

313
00:18:15,010 --> 00:18:17,554
berada antara 350 bahagian per juta,

314
00:18:17,638 --> 00:18:19,389
di mana ia merupakan sempadan

315
00:18:19,473 --> 00:18:22,309
antara zon selamat
dan memasuki zon bahaya,

316
00:18:22,392 --> 00:18:24,645
iaitu sehingga 450 bahagian per juta,

317
00:18:24,728 --> 00:18:28,482
di mana ketika itu, kita keluar dari zon
bahaya dan masuk ke zon risiko tinggi.

318
00:18:29,191 --> 00:18:31,401
Jika kita memasuki zon risiko tinggi,

319
00:18:31,485 --> 00:18:35,697
ada kemungkinan untuk mencapai
titik perubahan tak berbalik

320
00:18:35,781 --> 00:18:38,075
dan ini anggaran konservatif,

321
00:18:38,158 --> 00:18:42,371
memandangkan petanda titik perubahan
berada di sekeliling kita.

322
00:18:42,454 --> 00:18:45,999
Ringkasnya, sempadan iklim planet

323
00:18:46,083 --> 00:18:48,460
bersamaan 1.5 darjah Celsius pemanasan

324
00:18:48,544 --> 00:18:51,171
dan itu memberikan semua bahan bukti ini

325
00:18:51,255 --> 00:18:54,800
yang kita ambil risiko besar
jika kita benarkan diri kita

326
00:18:54,883 --> 00:18:56,593
melebihi 1.5 darjah.

327
00:18:57,094 --> 00:19:00,305
Kita berada pada 1.1 darjah,
bergerak pantas ke arah 1.5 darjah

328
00:19:00,389 --> 00:19:03,851
dan satu-satunya peluang untuk kekal
dalam sempadan planet

329
00:19:03,934 --> 00:19:07,271
pada iklim adalah dengan

330
00:19:07,354 --> 00:19:11,066
mencapai dunia ekonomi
bebas bahan api fosil dalam 30 tahun.

331
00:19:14,153 --> 00:19:18,323
Walaupun sasaran suhu global
mungkin mengambil semua tajuk utama,

332
00:19:18,407 --> 00:19:22,744
Johan tahu ini hanya sebahagian
daripada perkara lebih besar,

333
00:19:22,828 --> 00:19:27,291
kerana kestabilan planet ini bergantung
kepada lebih daripada iklimnya.

334
00:19:27,916 --> 00:19:32,421
Lebih banyak penyelidikan
dan bahan bukti perlu dikemukakan

335
00:19:32,504 --> 00:19:38,051
bagi menyimpulkan bahawa kita juga ada
empat sempadan biosfera.

336
00:19:38,635 --> 00:19:41,263
Sempadan yang ada pada Bumi.

337
00:19:42,514 --> 00:19:45,392
Ini termasuklah tatarajah tanah.

338
00:19:45,475 --> 00:19:48,770
Bagaimana dengan komposisi biom di Bumi?

339
00:19:49,563 --> 00:19:53,233
Tiga hutan hujan, hutan iklim sederhana,

340
00:19:53,317 --> 00:19:54,943
hutan boreal,

341
00:19:55,027 --> 00:19:56,361
padang rumput,

342
00:19:57,279 --> 00:19:58,655
tanah basah.

343
00:20:01,241 --> 00:20:02,910
Kedua ialah biodiversiti.

344
00:20:02,993 --> 00:20:06,955
Semua spesies dalam air dan di daratan.

345
00:20:10,209 --> 00:20:13,420
Kemudian yang ketiga,
aliran darah, kitaran hidrologi

346
00:20:13,503 --> 00:20:14,630
AIR TAWAR

347
00:20:14,713 --> 00:20:17,007
dan akhirnya suntikan nutrisi…

348
00:20:17,090 --> 00:20:18,008
NUTRISI

349
00:20:18,091 --> 00:20:21,053
yang penting untuk fungsi
hidupan biosfera,

350
00:20:21,136 --> 00:20:23,222
kitaran nitrogen dan fosforus.

351
00:20:24,223 --> 00:20:29,019
Sempadan biosfera pertama,
komposisi habitat di Bumi,

352
00:20:29,102 --> 00:20:33,815
berkenaan dengan cara kita mengubah
habitat semula jadi itu.

353
00:20:35,192 --> 00:20:38,153
Kita semakin hampir
dengan titik perubahan utama

354
00:20:38,237 --> 00:20:41,740
di salah satu hutan terbesar planet ini.

355
00:20:43,200 --> 00:20:44,368
Hutan Amazon.

356
00:20:47,204 --> 00:20:49,206
Carlos Nobre mengkaji

357
00:20:49,289 --> 00:20:53,835
kepentingan hutan hujan
kepada kestabilan planet kita.

358
00:20:53,919 --> 00:20:56,463
Dialah orang pertama
yang memberikan amaran.

359
00:20:59,466 --> 00:21:02,511
Tiada gangguan terhadap Amazon
pada tahun 1971-1972.

360
00:21:05,430 --> 00:21:06,932
Saya melihat hutan itu

361
00:21:08,267 --> 00:21:09,393
dan sungainya.

362
00:21:10,602 --> 00:21:13,605
Saya berenang di Rio Negro dengan pirana,

363
00:21:13,689 --> 00:21:15,816
tiada apa-apa berlaku kepada saya.

364
00:21:15,899 --> 00:21:19,987
Sejak itu, liputan Amazon
yang luas telah dihapuskan

365
00:21:20,070 --> 00:21:22,531
untuk penternakan dan perladangan soya.

366
00:21:22,614 --> 00:21:25,826
Carlos mendapati bahawa
ia membuatkan kita lebih hampir

367
00:21:25,909 --> 00:21:29,913
kepada mencetuskan perubahan
tak berbalik terhadap hutan itu.

368
00:21:30,414 --> 00:21:35,585
Pada tahun 1998, kami mulakan
uji kaji saintifik terbesar

369
00:21:35,669 --> 00:21:37,671
pernah dibuat pada hutan hujan tropika.

370
00:21:40,257 --> 00:21:42,634
Banyak menara dibina di hutan hujan itu

371
00:21:42,718 --> 00:21:45,387
untuk mengkaji caranya
cipta iklim sendiri.

372
00:21:46,221 --> 00:21:50,976
Data menunjukkan sebahagian besar
hutan hujan itu mengering.

373
00:21:53,061 --> 00:21:56,481
Di Amazon, musim kering berlaku
selama tiga bulan.

374
00:21:56,565 --> 00:21:59,651
Akan tetapi, dengan pemanasan global

375
00:21:59,735 --> 00:22:03,530
dan juga kemusnahan hutan
disebabkan aktiviti manusia,

376
00:22:03,613 --> 00:22:05,699
khususnya penternakan
dan perladangan soya,

377
00:22:06,325 --> 00:22:11,580
musim kering
bertambah enam hari lebih lama

378
00:22:11,663 --> 00:22:14,750
setiap dekad sejak tahun 1980-an.

379
00:22:15,542 --> 00:22:18,253
Memandangkan hutan berkurang dan berpecah,

380
00:22:18,337 --> 00:22:20,547
kemampuannya mengitar semula air

381
00:22:20,630 --> 00:22:24,259
dan menjana hujan
ke dalam musim kering berkurangan.

382
00:22:25,469 --> 00:22:28,764
Jika musim kering lebih empat bulan,

383
00:22:28,847 --> 00:22:32,559
pokok hutan akan mati
dan digantikan dengan savana,

384
00:22:32,642 --> 00:22:35,520
satu proses dipanggil pembentukan savana.

385
00:22:36,313 --> 00:22:40,442
Ada petanda sebahagian Amazon
sudah pun berubah.

386
00:22:41,693 --> 00:22:45,072
Jika pembasmian hutan
sebanyak 20 hingga 25 peratus,

387
00:22:45,739 --> 00:22:48,867
dengan peningkatan pemanasan global,

388
00:22:48,950 --> 00:22:53,789
mungkin pembentukan
savana tak berbalik akan terjadi

389
00:22:53,872 --> 00:22:58,877
yang boleh menjejaskan
50 hingga 60 peratus hutan Amazon.

390
00:23:00,128 --> 00:23:05,175
Kita dah kehilangan hampir
20 peratus hutan hujan Amazon.

391
00:23:06,259 --> 00:23:08,637
Mungkin kita akan mengubah Amazon

392
00:23:08,720 --> 00:23:12,307
daripada kawan kepada musuh.

393
00:23:13,100 --> 00:23:16,686
Apabila hutan bertukar kepada savana,
banyak pokok mati

394
00:23:16,770 --> 00:23:19,398
dan karbon dibebaskan ke atmosfera.

395
00:23:19,981 --> 00:23:23,276
Carlos buat pengiraan
Amazon mungkin akan membebaskan

396
00:23:23,360 --> 00:23:27,155
200 bilion tan dalam 30 tahun akan datang.

397
00:23:27,239 --> 00:23:31,034
Itu sama dengan semua karbon
yang dikeluarkan di seluruh dunia

398
00:23:31,118 --> 00:23:33,453
sejak lima tahun lalu.

399
00:23:33,537 --> 00:23:37,499
Kita amat hampir kepada titik perubahan.

400
00:23:38,291 --> 00:23:42,003
Adakah kita peduli
untuk membendung krisis iklim?

401
00:23:42,087 --> 00:23:47,384
Adakah kita peduli
untuk memelihara karbon di hutan

402
00:23:47,968 --> 00:23:49,719
atau "Saya tak peduli"?

403
00:23:53,390 --> 00:23:56,935
Ada sebab untuk peduli pada waktu ini.

404
00:23:57,018 --> 00:24:00,564
Kita luaskan tanah pertanian
ke dalam ekosistem semula jadi.

405
00:24:00,647 --> 00:24:03,024
Kita masih menebang hutan hujan

406
00:24:03,108 --> 00:24:05,235
pada kadar yang membahayakan sistem.

407
00:24:07,612 --> 00:24:09,990
Bukan sahaja hutan hujan.

408
00:24:10,073 --> 00:24:15,996
Semua jenis pokok sangat penting
dalam mengekalkan kestabilan planet.

409
00:24:16,913 --> 00:24:21,710
Kehilangan hanya 25 peratus
litupan hutan dunia

410
00:24:21,793 --> 00:24:25,255
boleh mencetuskan titik perubahan
yang membawa bencana.

411
00:24:25,839 --> 00:24:29,843
Namun, kita dah hapuskan
hampir 40 peratus.

412
00:24:29,926 --> 00:24:33,638
Kita dah berada
dalam zon bahaya sempadan ini.

413
00:24:39,019 --> 00:24:44,191
Akibat kedua terbesar pembasmian hutan
ialah kehilangan biodiversiti

414
00:24:45,442 --> 00:24:46,610
alam semula jadi.

415
00:24:47,444 --> 00:24:51,323
Biodiversiti sempadan biosfera kedua,

416
00:24:51,907 --> 00:24:55,744
kerana ia menguatkan kebolehan kita
untuk berkembang di Bumi.

417
00:24:56,369 --> 00:24:58,622
Namun, kita tak memeliharanya.

418
00:24:58,705 --> 00:25:02,125
Alam sedang dicemarkan
pada kadar dan skala

419
00:25:02,209 --> 00:25:06,254
yang manusia tak pernah capai
dalam sejarah peradaban manusia.

420
00:25:07,589 --> 00:25:10,800
Anne Larigauderie seorang ahli ekologi

421
00:25:10,884 --> 00:25:13,803
yang cakna tentang
peningkatan bahan bukti.

422
00:25:13,887 --> 00:25:16,014
Di seluruh dunia,

423
00:25:16,097 --> 00:25:17,933
alam sekitar semakin merosot.

424
00:25:19,267 --> 00:25:23,188
Sejuta spesies tumbuhan dan haiwan

425
00:25:23,271 --> 00:25:25,482
daripada anggaran jumlah

426
00:25:25,565 --> 00:25:29,694
sebanyak lapan juta diancam kepupusan.

427
00:25:31,238 --> 00:25:34,616
Jika corak negatif ini berterusan,

428
00:25:34,699 --> 00:25:38,703
mungkin kita menuju
ke arah kepupusan besar-besaran.

429
00:25:41,206 --> 00:25:43,333
Dalam hanya 50 tahun,

430
00:25:43,416 --> 00:25:49,214
manusia telah menghapuskan
68 peratus populasi hidupan liar global.

431
00:25:49,297 --> 00:25:53,426
Jelas sekali kita
berada dalam krisis biodiversiti.

432
00:25:54,010 --> 00:25:56,429
Kehilangan semua fabrik kehidupan,

433
00:25:56,513 --> 00:26:01,309
seluruh biodiversiti
mengancam nyawa kita di Bumi.

434
00:26:10,235 --> 00:26:13,530
Dengan corak semasa
biodiversiti yang negatif,

435
00:26:13,613 --> 00:26:17,409
kita takkan mampu beri makanan
kepada planet ini.

436
00:26:17,492 --> 00:26:21,329
Untuk perkara itu, kita perlukan alam
yang berfungsi dengan baik.

437
00:26:27,544 --> 00:26:32,340
Bagi Johan, kisah ini benar-benar
membuat dia terkesan.

438
00:26:32,424 --> 00:26:38,179
Saya buka akhbar dan membaca kisah
ahli sains Britain datang ke Sweden

439
00:26:38,263 --> 00:26:42,892
untuk mencuri ratu lebah.

440
00:26:43,852 --> 00:26:46,146
Katanya mereka lakukan pada malam hari

441
00:26:46,229 --> 00:26:49,441
dan mengambil ratusan ratu lebah

442
00:26:49,524 --> 00:26:51,359
untuk dibawa pulang ke Britain

443
00:26:51,443 --> 00:26:54,362
demi menyelamatkan sesuatu
yang mereka musnahkan.

444
00:26:56,573 --> 00:26:59,784
Di seluruh Eropah, ratu lebah ialah

445
00:26:59,868 --> 00:27:02,287
agen pendebungaan utama hasil tanaman,

446
00:27:02,370 --> 00:27:07,500
tapi menjelang tahun 1990-an,
ia diisytiharkan pupus di Britain.

447
00:27:10,003 --> 00:27:11,504
Di sini, kita ada

448
00:27:11,588 --> 00:27:14,591
negara yang rasa
terpaksa pergi ke negara lain

449
00:27:14,674 --> 00:27:17,302
dan mencuri semula agen pendebungaan

450
00:27:17,385 --> 00:27:19,471
demi sebuah ekosistem berfungsi.

451
00:27:19,554 --> 00:27:22,682
Secara peribadinya,

452
00:27:22,766 --> 00:27:26,728
saya mula sedar pada saat itu bahawa

453
00:27:27,812 --> 00:27:29,147
ini perkara serius.

454
00:27:30,857 --> 00:27:34,110
Lebih kurang 70 peratus
spesies hasil tanaman dunia

455
00:27:34,194 --> 00:27:37,656
bergantung kepada pendebungaan serangga.

456
00:27:38,698 --> 00:27:42,243
Namun, perkembangan
monokultur intensif sedang membawa

457
00:27:42,327 --> 00:27:44,871
kepada penurunan drastik serangga.

458
00:27:46,122 --> 00:27:49,459
Ironinya, pengeluaran makanan
di seluruh dunia,

459
00:27:49,542 --> 00:27:50,835
pada dasarnya,

460
00:27:50,919 --> 00:27:55,006
menyingkirkan sesuatu yang diperlukan
untuk pengeluaran makanan.

461
00:27:58,176 --> 00:28:01,346
Itu bukan sekadar bukti
bahawa salah satu asas

462
00:28:01,429 --> 00:28:05,433
penyelidikan biodiversiti,
yang mana biodiversiti bukan sesuatu

463
00:28:05,517 --> 00:28:08,687
yang kita perlu lindungi
hanya kerana kecantikannya

464
00:28:08,770 --> 00:28:13,608
atau sejenis tanggungjawab moral
daripada satu spesies, manusia,

465
00:28:13,692 --> 00:28:15,652
kepada flora dan fauna.

466
00:28:15,735 --> 00:28:20,323
Itu kotak peralatan
untuk fungsi masyarakat kita.

467
00:28:21,533 --> 00:28:25,495
Ia kepingan penting kepada teka-teki

468
00:28:25,578 --> 00:28:28,873
untuk hasilkan makanan,
udara dan air bersih,

469
00:28:28,957 --> 00:28:33,128
pengasingan karbon, kitar semula nutrisi,
untuk bekerja.

470
00:28:36,131 --> 00:28:38,967
Ahli sains cuba menghitung faedah

471
00:28:39,050 --> 00:28:42,011
yang serangga berikan dengan menjalankan

472
00:28:42,095 --> 00:28:44,347
rutin harian dalam jumlah besar,

473
00:28:44,431 --> 00:28:47,767
setiap jenis memberikan perkhidmatan
yang berbeza,

474
00:28:48,435 --> 00:28:52,439
tapi nilainya tak boleh dikira
sehingga tiba-tiba…

475
00:28:55,066 --> 00:28:55,942
ia menghilang.

476
00:28:58,069 --> 00:29:02,115
Planet tanpa serangga
bukan planet yang berfungsi.

477
00:29:05,577 --> 00:29:09,748
Sudah tentu, kemerosotan tak terbatas
hanya kepada serangga.

478
00:29:10,707 --> 00:29:15,044
Hidupan liar disingkirkan
kerana pertanian kita berkembang

479
00:29:15,128 --> 00:29:18,006
ke seluruh muka Bumi yang boleh didiami.

480
00:29:18,506 --> 00:29:21,259
Hari ini, daripada semua burung di Bumi,

481
00:29:21,342 --> 00:29:24,095
hanya 30 peratus yang liar.

482
00:29:25,180 --> 00:29:27,390
Daripada semua mamalia di planet ini,

483
00:29:27,474 --> 00:29:32,020
spesies liar kini membentuk
hanya empat peratus.

484
00:29:33,104 --> 00:29:36,274
Jadi, di mana sempadan untuk biodiversiti?

485
00:29:36,941 --> 00:29:38,943
Berapa banyak lagi alam sekitar

486
00:29:39,027 --> 00:29:43,281
yang kita mahu singkirkan
sebelum kejatuhan manusia?

487
00:29:43,948 --> 00:29:46,284
Ada banyak titik perubahan berbeza

488
00:29:46,367 --> 00:29:48,119
pada alam semula jadi

489
00:29:48,203 --> 00:29:51,456
dan sukar untuk diterjemahkan
secara konkrit

490
00:29:51,539 --> 00:29:54,542
sempadan planet bagi biodiversiti

491
00:29:54,626 --> 00:29:56,961
kerana hidup ini sangat rumit.

492
00:29:58,505 --> 00:30:02,509
Satu sempadan untuk kehilangan alam
mungkin sukar untuk dikenal pasti

493
00:30:02,592 --> 00:30:04,677
kerana kerumitannya,

494
00:30:05,178 --> 00:30:06,679
tapi satu perkara jelas.

495
00:30:06,763 --> 00:30:09,682
Kita sudah jauh melepasinya.

496
00:30:11,184 --> 00:30:13,478
Kita dalam kerugian mendalam.

497
00:30:13,561 --> 00:30:16,231
Kita berada dalam titik bahaya

498
00:30:16,314 --> 00:30:21,319
apabila kehilangan spesies Bumi
dan memusnahkan ekosistem Bumi

499
00:30:21,402 --> 00:30:24,280
sehingga perlu hentikan
kehilangan biodiversiti

500
00:30:24,864 --> 00:30:26,950
secepat mungkin.

501
00:30:30,078 --> 00:30:33,790
Sekarang masa menetapkan sasaran

502
00:30:33,873 --> 00:30:37,460
untuk tahun 2021 dan 2022.

503
00:30:37,544 --> 00:30:40,255
Maksud saya, pada awal dekad ini.

504
00:30:40,338 --> 00:30:43,800
Kita mesti sasarkan
sifar kehilangan alam semula jadi.

505
00:30:46,427 --> 00:30:52,225
Pengekalan pemanasan maksimum
pada suhu 1.5 darjah Celsius menandakan

506
00:30:52,308 --> 00:30:54,519
sifar kehilangan alam bermula sekarang.

507
00:30:57,772 --> 00:31:02,443
Sempadan biosfera ketiga berkaitan
dengan aliran darah planet,

508
00:31:03,152 --> 00:31:06,614
kerana air tawar satu lagi
perkara penting yang

509
00:31:06,698 --> 00:31:08,658
masyarakat bergantung padanya.

510
00:31:09,158 --> 00:31:12,161
Adakah anda tahu bahawa kita memerlukan

511
00:31:12,245 --> 00:31:15,123
lebih kurang 3,000 liter air tawar

512
00:31:15,206 --> 00:31:19,002
setiap orang setiap hari
untuk terus hidup?

513
00:31:19,586 --> 00:31:24,007
Anda kata, "Oh Tuhan, 3,000 liter?
Tiga tan air? Kenapa pula?"

514
00:31:24,090 --> 00:31:28,720
Ya, kita cuma perlukan 50 liter
untuk kebersihan dan minuman.

515
00:31:29,804 --> 00:31:32,891
Dalam dunia kaya,
kita gunakan seratus liter lagi

516
00:31:32,974 --> 00:31:35,351
untuk membasuh, keperluan rumah

517
00:31:35,435 --> 00:31:38,980
dan industri memerlukan 150 liter lagi,
jumlahnya 300 liter.

518
00:31:39,063 --> 00:31:43,651
Selebihnya, lebih kurang 2,500 liter
untuk makanan.

519
00:31:44,360 --> 00:31:48,948
Itulah air tawar yang diperlukan
untuk hasilkan hidangan dalam pinggan

520
00:31:49,032 --> 00:31:50,867
ketika kita makan.

521
00:31:53,494 --> 00:31:57,290
Air tawar ada
kepentingan istimewa bagi Johan.

522
00:31:57,373 --> 00:31:59,626
Itu subjek kajiannya untuk PhD

523
00:31:59,709 --> 00:32:04,297
dan penyelidikan bertahun-tahun
di kawasan separa gersang Afrika.

524
00:32:05,256 --> 00:32:08,968
Saya habiskan masa,
dari matahari terbit hingga terbenam

525
00:32:09,052 --> 00:32:11,638
berjalan dan berpeluh,

526
00:32:11,721 --> 00:32:13,932
sambil mengumpul data,

527
00:32:14,015 --> 00:32:15,975
menggali profil dalam tanah,

528
00:32:16,059 --> 00:32:19,187
mengambil sampel tanah
dan mengukur kelembapan tanah.

529
00:32:19,938 --> 00:32:22,774
Dapatkan data kelajuan angin
dan taburan hujan.

530
00:32:24,233 --> 00:32:27,987
Saya ukur keluasan daun. Cuba bayangkan,

531
00:32:28,071 --> 00:32:32,867
betapa berhati-hati seorang ahli sains
untuk mengukur dalam milimeter persegi

532
00:32:32,951 --> 00:32:36,120
saiz semua daun pada tumbuhan.

533
00:32:38,206 --> 00:32:42,627
Itu butiran yang dia perlukan
untuk jawab soalan yang lebih besar.

534
00:32:43,127 --> 00:32:46,506
Berapa banyak air
yang perlu kita beri kepada dunia?

535
00:32:47,256 --> 00:32:50,426
Jawapan tentatif saya
semasa mengambil Sarjana Sains,

536
00:32:50,510 --> 00:32:52,929
"Ya. Air itu sudah mencukupi."

537
00:32:53,471 --> 00:32:55,181
Namun, ada kisah tersirat.

538
00:32:55,848 --> 00:32:59,185
Adakah wujud ambang global
untuk penggunaan air tawar

539
00:32:59,268 --> 00:33:02,105
yang akan merosakkan sistem
jika melebihi hadnya?

540
00:33:03,523 --> 00:33:06,109
Kami imbas
semua lembangan sungai di dunia

541
00:33:06,192 --> 00:33:07,735
dan kemudian,

542
00:33:07,819 --> 00:33:10,905
menentukan jumlah minimum

543
00:33:10,989 --> 00:33:14,242
larian air yang lembangan sungai

544
00:33:14,325 --> 00:33:18,204
mesti ada untuk
kekalkan kebasahan dalam sistem

545
00:33:18,287 --> 00:33:21,124
agar ekosistem akan berkembang,

546
00:33:21,207 --> 00:33:24,669
bekalan air yang elok
dan lembangan sungai yang berfungsi.

547
00:33:25,628 --> 00:33:29,424
Isipadu air yang dikeluarkan
daripada setiap sungai

548
00:33:29,507 --> 00:33:33,386
mendedahkan punca
banyak sungai menjadi kering.

549
00:33:36,097 --> 00:33:42,061
Secara globalnya,
menurut penilaian, kita masih

550
00:33:42,145 --> 00:33:44,397
dalam zon selamat untuk air tawar,

551
00:33:44,480 --> 00:33:46,983
tapi kita bergerak laju
ke arah zon bahaya.

552
00:33:52,739 --> 00:33:54,991
Sempadan biosfera terakhir

553
00:33:55,074 --> 00:33:59,454
melibatkan aliran nutrisi,
nitrogen dan fosforus.

554
00:34:00,038 --> 00:34:03,708
Semua itu komponen penting
dalam semua hidupan,

555
00:34:03,791 --> 00:34:06,627
bahan utama dalam baja.

556
00:34:07,170 --> 00:34:12,008
Johan menyaksikan sendiri
kesan peningkatan penggunaannya.

557
00:34:13,760 --> 00:34:18,389
Dia meluangkan musim panas
kanak-kanaknya di pulau di Laut Baltic.

558
00:34:19,223 --> 00:34:20,558
Kami suka memancing.

559
00:34:20,641 --> 00:34:24,645
Selalunya, saya memancing
dengan kawan rapat saya, Anders

560
00:34:24,729 --> 00:34:28,316
dan adik saya, Nicklaus dan…

561
00:34:28,399 --> 00:34:30,526
Selalunya kami bertiga

562
00:34:30,610 --> 00:34:33,905
hampir dapat beritahu ibu dan ayah saya,

563
00:34:33,988 --> 00:34:35,865
"Ibu dan ayah nak makan ikan?"

564
00:34:35,948 --> 00:34:39,118
Kemudian kami akan pulang
dengan hasil tangkapan.

565
00:34:39,202 --> 00:34:41,913
Salah satu pengembaraan kami adalah keluar

566
00:34:42,789 --> 00:34:46,751
dua hingga empat kilometer
di Baltic terbuka

567
00:34:47,418 --> 00:34:50,963
dan itulah tempat
memancing ikan kod dengan tangan.

568
00:34:52,256 --> 00:34:55,426
Ketika itu,
saya paling handal membilas ikan,

569
00:34:55,510 --> 00:34:58,304
selepas sejam, saya perlu tinggalkan ikan

570
00:34:58,387 --> 00:35:01,766
kerana terlalu banyak hasil,
cara untuk membawanya pulang

571
00:35:01,849 --> 00:35:05,686
hanyalah dengan
memotong ikan itu di situ juga.

572
00:35:06,479 --> 00:35:09,607
Banyak burung camar akan datang dan makan

573
00:35:09,690 --> 00:35:12,693
kerana ada terlalu banyak,

574
00:35:12,777 --> 00:35:16,364
bahagian dalaman dan kepingan ikan
yang saya potong

575
00:35:16,447 --> 00:35:18,241
untuk muatkan dalam bot.

576
00:35:21,119 --> 00:35:25,832
Itu perkara yang sangat mengujakan
bagi seorang budak.

577
00:35:27,708 --> 00:35:31,838
Beberapa dekad kemudian,
hari ini, situasinya sangat berbeza

578
00:35:31,921 --> 00:35:36,467
dan anda takkan nampak sesiapa keluar
untuk memancing ikan kod

579
00:35:36,551 --> 00:35:39,303
kerana airnya kosong tanpa sebarang ikan.

580
00:35:40,930 --> 00:35:46,894
Rupanya sama
seperti zaman 1970-an, 1980-an

581
00:35:46,978 --> 00:35:49,564
jika dilihat dari atas,

582
00:35:49,647 --> 00:35:53,568
namun apabila anda
lihat dari bawah, ia berbeza.

583
00:35:55,194 --> 00:35:59,365
Semasa Johan masih kecil,
Baltic ialah persekitaran yang sihat

584
00:35:59,448 --> 00:36:02,577
didominasi oleh
ikan pemangsa seperti ikan kod.

585
00:36:03,119 --> 00:36:06,038
Sementara memancing secara berlebihan
menghapuskan banyak ikan,

586
00:36:06,122 --> 00:36:09,834
kehilangan baja di kawasan sekitarnya

587
00:36:09,917 --> 00:36:12,587
yang memusnahkan Baltic.

588
00:36:12,670 --> 00:36:15,923
Kini, ia laut yang
paling tercemar di dunia.

589
00:36:18,551 --> 00:36:24,140
Kini ada banyak laut
seperti Laut Baltic di seluruh planet

590
00:36:24,223 --> 00:36:27,185
yang menyebabkan kebimbangan serius

591
00:36:27,268 --> 00:36:29,854
kerana ia isyarat

592
00:36:29,937 --> 00:36:32,690
bahawa seluruh planet

593
00:36:32,773 --> 00:36:36,736
secara perlahan-lahan hilang ketahanan
dan menjadi semakin lemah.

594
00:36:39,238 --> 00:36:44,577
Elena Bennett ialah
pakar tentang impak baja.

595
00:36:44,660 --> 00:36:48,497
Kami mengeluarkan nitrogen dari udara
dan mengubahnya secara kimia

596
00:36:48,581 --> 00:36:52,084
ke dalam bentuk
yang boleh digunakan oleh tumbuhan,

597
00:36:52,168 --> 00:36:55,087
atau dalam kes fosforus,
kita gali dari tanah.

598
00:36:55,171 --> 00:36:56,130
Kami melombong.

599
00:36:56,881 --> 00:37:01,510
Kami membina laluan kimia
atau kaedah melombong fosforus

600
00:37:01,594 --> 00:37:03,804
yang lebih efisien

601
00:37:03,888 --> 00:37:07,391
sebanyak dua kali ganda, tiga kali ganda,

602
00:37:07,475 --> 00:37:08,935
atau empat kali ganda

603
00:37:09,018 --> 00:37:12,939
pengeluaran makanan di seluruh dunia.

604
00:37:14,315 --> 00:37:17,109
Ini sangat berharga dalam menyediakan
makanan untuk populasi 

605
00:37:17,693 --> 00:37:21,322
namun kita terbiasa menggunakan lebih baja

606
00:37:21,405 --> 00:37:23,407
berbanding yang
biasanya diperlukan tanaman.

607
00:37:23,491 --> 00:37:26,244
Nutrisi yang tak digunakan
dibuang ke dalam sungai

608
00:37:26,327 --> 00:37:31,332
juga menyebabkannya menerima lebih baja,
sebuah proses yang digelar "eutrofikasi."

609
00:37:32,124 --> 00:37:35,086
Apa yang kita lihat ialah bunga alga.

610
00:37:35,169 --> 00:37:40,591
Ia nampak seperti
sampah biru kehijauan di atas tasik.

611
00:37:40,675 --> 00:37:42,551
Ia selalunya berbau busuk

612
00:37:42,635 --> 00:37:46,555
kerana kita menghidu bau alga yang reput.

613
00:37:47,348 --> 00:37:50,643
Semasa proses terurai,
ia menggunakan oksigen.

614
00:37:51,227 --> 00:37:54,563
Oksigen yang berkurangan
mengubah komposisi kimia

615
00:37:54,647 --> 00:37:59,777
sedimen di dasar tasik, menyebabkan ia
melepaskan lebih banyak fosforus.

616
00:37:59,860 --> 00:38:03,489
Sebaik saja berhadapan
masalah eutrofikasi, kata tasik,

617
00:38:03,572 --> 00:38:06,117
"Baik, kita akan jadikannya lebih teruk,"

618
00:38:06,200 --> 00:38:09,620
dan ia menghasilkan
kitaran maklum balas positif

619
00:38:09,704 --> 00:38:12,873
yang menghasilkan lebih banyak fosforus

620
00:38:12,957 --> 00:38:16,669
ke dalam tasik itu dan membiarkannya
dalam keadaan begitu.

621
00:38:17,962 --> 00:38:20,256
Kami juga ada masalah yang sama

622
00:38:20,339 --> 00:38:23,009
dengan eutrofikasi di lautan,

623
00:38:23,092 --> 00:38:25,428
di mana terdapat zon mati

624
00:38:25,511 --> 00:38:27,179
daripada nutrien yang sama

625
00:38:27,263 --> 00:38:30,308
dan kami menjumpai zon mati kini

626
00:38:30,391 --> 00:38:33,644
di beberapa tempat di seluruh dunia.

627
00:38:36,355 --> 00:38:40,568
Eutrofikasi di lautan
mungkin penyumbang penting

628
00:38:40,651 --> 00:38:44,947
kepada satu daripada lima
kepupusan besar-besaran dunia sebelum ini.

629
00:38:45,573 --> 00:38:46,741
Pada hari ini,

630
00:38:46,824 --> 00:38:49,201
beberapa zon mati semakin meluas

631
00:38:49,285 --> 00:38:52,496
sehingga meliputi
beribu kilometer persegi.

632
00:38:58,127 --> 00:39:01,255
Kegunaan fosforus
dan nuklear berlebihan ini merupakan

633
00:39:01,339 --> 00:39:03,924
salah satu impak paling kritikal

634
00:39:04,008 --> 00:39:05,634
yang dihadapi di biosfera.

635
00:39:05,718 --> 00:39:09,013
Kita telah berada di dalam zon bahaya.

636
00:39:09,638 --> 00:39:12,725
Kita sudah melangkaui sempadan nutrisi.

637
00:39:12,808 --> 00:39:15,394
Ia bukan perkara
yang kita selalu fikirkan.

638
00:39:15,478 --> 00:39:21,317
Saya rasa kita perlu lebih serius
dengan sempadan ini berbanding sekarang.

639
00:39:23,652 --> 00:39:26,280
Nutrien, air, hutan kita,

640
00:39:26,364 --> 00:39:28,741
biodiversiti dan iklim.

641
00:39:28,824 --> 00:39:31,410
Lima komponen besar planet kita

642
00:39:31,494 --> 00:39:33,204
yang mengawal kestabilan

643
00:39:33,287 --> 00:39:35,623
dan menyokong kelangsungan hidup kita.

644
00:39:39,377 --> 00:39:44,006
Namun, Johan dan rakan-rakannya tahu
ini masih bukan gambaran penuh.

645
00:39:45,341 --> 00:39:48,386
Mereka belum lagi menjelaskan drama

646
00:39:48,469 --> 00:39:50,638
yang berlaku di lautan.

647
00:39:55,351 --> 00:40:00,189
Impaknya terhadap kestabilan planet kita
boleh mengatasi semua yang lain.

648
00:40:02,149 --> 00:40:05,653
Apabila kita melepaskan CO2 ke atmosfera,

649
00:40:05,736 --> 00:40:09,573
kira-kira satu pertiga
pelepasan itu berakhir di lautan.

650
00:40:09,657 --> 00:40:12,410
Terry Hughes bekerjasama rapat dengan 

651
00:40:12,493 --> 00:40:14,370
Johan selama bertahun-tahun.

652
00:40:15,121 --> 00:40:17,706
Itu telah mengubah kimia lautan.

653
00:40:17,790 --> 00:40:19,959
Ia telah mengubah pH

654
00:40:20,042 --> 00:40:23,379
dan menjadikannya
kurang beralkali atau lebih berasid.

655
00:40:23,462 --> 00:40:26,132
Oleh itu, ia dinamakan "pengasidan laut."

656
00:40:27,007 --> 00:40:29,844
Apabila karbon dioksida larut dalam air,

657
00:40:29,927 --> 00:40:31,929
ia menghasilkan asid karbonik.

658
00:40:32,513 --> 00:40:34,640
Kelemahannya ialah
berada dalam air lebih sejuk.

659
00:40:36,475 --> 00:40:38,394
Sejak beberapa dekad yang lalu,

660
00:40:38,477 --> 00:40:42,481
lautan dunia menjadi
26 peratus lebih berasid,

661
00:40:43,399 --> 00:40:46,444
dan selagi kepekatan karbon dioksida

662
00:40:46,527 --> 00:40:48,696
dalam atmosfera kekal tinggi,

663
00:40:48,779 --> 00:40:51,365
laut akan terus mengasid.

664
00:40:52,741 --> 00:40:57,288
Asid bertindak balas dengan bahan kimia
dalam air yang dipanggil ion karbonat,

665
00:40:57,371 --> 00:40:59,373
mengurangkan kepekatannya.

666
00:40:59,999 --> 00:41:03,335
Ia menjejaskan organisme yang luas,

667
00:41:03,419 --> 00:41:05,129
terutamanya yang memerlukan

668
00:41:05,212 --> 00:41:07,423
karbonat untuk menumbuhkan rangkanya.

669
00:41:07,506 --> 00:41:10,718
Hidupan seperti moluska, tiram, kerang.

670
00:41:12,094 --> 00:41:15,598
Pengasidan lautan
ada sejarah yang menakutkan.

671
00:41:18,100 --> 00:41:20,978
Perubahan global dalam pengasidan,

672
00:41:21,770 --> 00:41:25,483
pH lautan boleh menyebabkan
kepupusan besar-besaran.

673
00:41:25,566 --> 00:41:29,570
Kami dah lihat
berulang kali dalam rekod geologi.

674
00:41:29,653 --> 00:41:31,363
Ketika kita memanipulasi

675
00:41:31,447 --> 00:41:36,035
iklim planet, kita bermain dengan api

676
00:41:36,118 --> 00:41:39,747
dari segi akibat yang tak dijangka

677
00:41:39,830 --> 00:41:43,292
dalam melangkaui sempadan planet ini

678
00:41:43,375 --> 00:41:45,252
menjadi wilayah yang belum dipetakan.

679
00:41:46,337 --> 00:41:50,424
Kita masih di zon selamat
bagi pengasidan laut,

680
00:41:50,508 --> 00:41:52,968
namun kita menuju ke zon bahaya

681
00:41:53,052 --> 00:41:57,264
dan kemungkinan bencana
kepupusan besar-besaran.

682
00:42:00,476 --> 00:42:02,686
Bagi semua hak kompleks Bumi,

683
00:42:02,770 --> 00:42:06,899
Johan dan rakan-rakannya menemui
hanya sembilan sistem

684
00:42:06,982 --> 00:42:08,776
yang mengekalkan kestabilan planet.

685
00:42:09,860 --> 00:42:14,198
Namun mereka belum mengenal pasti
di mana sempadan dua daripadanya.

686
00:42:14,740 --> 00:42:18,953
Pertama ialah pelbagai
pencemar buatan manusia.

687
00:42:19,620 --> 00:42:23,290
Kami panggil ia "entiti novel", dan semua

688
00:42:23,374 --> 00:42:27,461
daripada sisa nuklear hingga
bahan pencemar organik yang berterusan

689
00:42:27,545 --> 00:42:30,047
hingga menggunakan logam berat

690
00:42:30,130 --> 00:42:32,174
hingga mikroplastik.

691
00:42:33,634 --> 00:42:37,596
Manusia telah mencipta
100,000 bahan baharu,

692
00:42:37,680 --> 00:42:42,726
jumlah yang boleh berinteraksi dengan
persekitaran dengan teruk sekali.

693
00:42:44,270 --> 00:42:47,439
Setakat ini, sempadan ini belum dikira.

694
00:42:47,523 --> 00:42:49,942
Kami tak tahu dalam jangka panjang

695
00:42:50,025 --> 00:42:54,071
atau kesan kumulatif bahan pencemar ini,

696
00:42:54,154 --> 00:42:58,117
namun kebanyakannya berpotensi
menyebabkan gangguan seluruh planet

697
00:42:58,200 --> 00:43:00,369
jika tak dikawal.

698
00:43:03,956 --> 00:43:08,460
Ada satu bentuk bahan pencemar yang sudah
memberikan impak global

699
00:43:08,544 --> 00:43:11,755
sangat teruk sehingga
ia ada sempadan sendiri.

700
00:43:12,506 --> 00:43:17,303
Aerosol ialah zarah di atmosfera.

701
00:43:17,386 --> 00:43:20,055
Ia dipanggil zarah pencemaran udara.

702
00:43:21,181 --> 00:43:26,478
75% pencemaran aerosol adalah
daripada pembakaran bahan api.

703
00:43:28,022 --> 00:43:30,858
Kita nampak ia sebagai langit berjerebu

704
00:43:30,941 --> 00:43:35,904
kerana ia memintas cahaya matahari
dan menyebarkannya seperti cermin,

705
00:43:35,988 --> 00:43:38,782
dan menyebabkan sesuatu
yang dipanggil "pemalapan global."

706
00:43:39,283 --> 00:43:41,660
Veerabhadran telah menghabiskan usianya

707
00:43:41,744 --> 00:43:44,663
mengkaji udara di sekeliling kita.

708
00:43:44,747 --> 00:43:48,042
Selain itu,
aerosol memberi kesan kepada iklim.

709
00:43:48,626 --> 00:43:52,713
Ia disebabkan anda memotong
cahaya matahari, iaitu sumber tenaga utama

710
00:43:52,796 --> 00:43:58,761
untuk memandu suhu planet,
aerosol telah menyebabkan penyejukan.

711
00:43:58,844 --> 00:44:04,308
Jika anda dengar ahli sains iklim seperti
saya kata aerosol menyejukkan planet

712
00:44:04,391 --> 00:44:07,686
dan menghalang pemanasan,
anda fikir, "Itu perkara baik."

713
00:44:07,770 --> 00:44:10,356
Malangnya, tidak.

714
00:44:11,440 --> 00:44:13,484
Oleh sebab halangan ini,

715
00:44:13,567 --> 00:44:18,280
kita masih tak nampak
kesan buruk sebenar rumah hijau.

716
00:44:19,615 --> 00:44:23,035
Kesan penyejukan
aerosol menghalang kira-kira

717
00:44:23,118 --> 00:44:26,455
40 peratus kesan pemanasan global

718
00:44:27,498 --> 00:44:29,875
dan ia disertai harga yang tinggi.

719
00:44:29,958 --> 00:44:34,421
Pencemaran udara membunuh lebih
tujuh juta orang setiap tahun

720
00:44:34,505 --> 00:44:38,550
dan memendekkan
sebanyak tiga tahun jangka hayat

721
00:44:38,634 --> 00:44:40,219
setiap daripada kita.

722
00:44:44,640 --> 00:44:49,937
Sempadan pencemaran udara
belum ditentukan secara saintifik.

723
00:44:53,357 --> 00:44:58,529
Hanya berdasarkan
tujuh setengah juta kematian

724
00:44:58,612 --> 00:45:02,408
oleh zarah-zarah ini, saya mengatakan
kita telah pun melangkaui

725
00:45:02,491 --> 00:45:05,244
sempadan gara-gara penggunaan aerosol.

726
00:45:06,662 --> 00:45:10,582
Akhir sekali, sempadan kesembilan
ialah lapisan ozon.

727
00:45:11,291 --> 00:45:15,003
Ia ada perbezaan unik
sebagai satu-satunya sempadan

728
00:45:15,087 --> 00:45:17,589
di mana kita bergerak ke arah yang betul.

729
00:45:19,383 --> 00:45:23,053
Ozon memintas

730
00:45:23,137 --> 00:45:27,182
radiasi ultraungu berbahaya,
yang memberi impak langsung

731
00:45:27,266 --> 00:45:31,895
kepada DNA kita dan menyebabkan
penyakit berbahaya seperti kanser kulit.

732
00:45:32,396 --> 00:45:36,567
Itulah sebabnya,
apabila lubang ozon Antartika

733
00:45:36,650 --> 00:45:39,695
ditemui pada tahun 1980-an,

734
00:45:40,821 --> 00:45:42,698
berlaku panik global.

735
00:45:44,408 --> 00:45:46,452
Penemuan lubang ozon

736
00:45:46,535 --> 00:45:50,372
yang disebabkan oleh bahan
pencemar kimia dilepaskan ke atmosfera

737
00:45:50,456 --> 00:45:53,792
meyakinkan negara-negara untuk
keluarkan bahan kimia ini.

738
00:45:55,127 --> 00:45:58,589
Ia agak hebat bagaimana amaran saintifik

739
00:45:58,672 --> 00:46:02,217
diterjemahkan kepada tindakan politik.

740
00:46:02,301 --> 00:46:05,387
Ini satu-satunya contoh pertama

741
00:46:05,471 --> 00:46:08,807
yang kita sebenarnya
boleh menguruskan seluruh planet.

742
00:46:08,891 --> 00:46:11,852
Kita boleh kembali
ke tempat pengendalian selamat

743
00:46:11,935 --> 00:46:15,397
bagi sempadan planet kita
yang sedang serius

744
00:46:15,481 --> 00:46:17,524
memasuki ke zon berisiko tinggi

745
00:46:17,608 --> 00:46:20,694
dan kita kembali
ke tempat pengendalian selamat.

746
00:46:22,571 --> 00:46:25,365
Memang hebat untuk menyaksikannya.

747
00:46:25,449 --> 00:46:28,869
Ahli sains memberi amaran
dan dunia bertindak.

748
00:46:29,787 --> 00:46:32,164
Terima kasih kepada Johan
dan rakan-rakannya,

749
00:46:32,247 --> 00:46:35,667
kini kita tahu planet ini
ada sembilan sempadan

750
00:46:35,751 --> 00:46:38,170
dan risiko yang kita hadapi
dengan melangkauinya.

751
00:46:39,254 --> 00:46:43,050
Bersama lapisan ozon,
kita buat masa sekarang,

752
00:46:43,133 --> 00:46:47,596
di dalam zon selamat bagi
pengasidan laut dan air tawar.

753
00:46:48,222 --> 00:46:51,767
Kita belum tahu sehampir mana kita
dengan zon bahaya

754
00:46:51,850 --> 00:46:56,772
bagi pencemaran udara atau
semua bahan pencemar lain, entiti novel.

755
00:46:57,689 --> 00:47:00,651
Apa yang paling membimbangkan,
kita sudah melebihi

756
00:47:00,734 --> 00:47:03,487
empat daripada sembilan sempadan.

757
00:47:03,570 --> 00:47:08,033
Iklim, kehilangan hutan,
nutrisi dan biodiversiti.

758
00:47:08,116 --> 00:47:11,870
Kita sedang melepasi tahap yang
tidak boleh diundur kembali

759
00:47:12,996 --> 00:47:16,959
dan kita sangat hampir kepada titik punca
Bumi mendekati keadaan

760
00:47:17,042 --> 00:47:20,671
yang tak mampu
menyokong peradaban kita sendiri.

761
00:47:21,964 --> 00:47:26,385
Apa yang kita lihat di dunia hari ini
mengesahkan rangka sempadan planet.

762
00:47:26,468 --> 00:47:29,179
Kita boleh nampak bukti yang jelas,

763
00:47:29,263 --> 00:47:31,223
kerana kita berada di zon bahaya iklim

764
00:47:31,306 --> 00:47:33,183
kerana kita dalam zon berisiko tinggi

765
00:47:33,267 --> 00:47:34,726
dalam kehilangan biodiversiti,

766
00:47:34,810 --> 00:47:38,730
kita mula nampak peningkatan kemarau,
impak ke atas hutan hujan,

767
00:47:38,814 --> 00:47:42,276
kebakaran hutan di Australia dan Amazon,

768
00:47:42,359 --> 00:47:46,530
pencairan ais yang semakin pantas,
keruntuhan sistem terumbu karang.

769
00:47:50,951 --> 00:47:54,788
Bagi ahli sains yang
menyaksikan perubahan planet ini,

770
00:47:54,872 --> 00:47:57,749
kerugian lebih daripada sekadar nombor.

771
00:47:58,917 --> 00:48:02,880
Terry Hughes menghabiskan
seumur hidupnya mengkaji terumbu karang.

772
00:48:03,547 --> 00:48:06,425
Batu karang yang meluntur
sangat tidak sihat.

773
00:48:06,925 --> 00:48:10,387
Batu karang meluntur apabila
air di sekelilingnya terlalu panas,

774
00:48:10,470 --> 00:48:14,308
sesuatu yang berlaku dengan
peningkatan frekuensi dan suhu

775
00:48:14,391 --> 00:48:16,810
akibat pemanasan global.

776
00:48:17,436 --> 00:48:21,064
Dalam terma besar ekstrim,
seperti yang kita lihat

777
00:48:21,148 --> 00:48:24,109
ketika pelunturan besar-besaran
beberapa dekad kebelakangan ini,

778
00:48:24,192 --> 00:48:26,069
ia boleh mati dengan cepat.

779
00:48:26,153 --> 00:48:27,279
Ia menjadi masak.

780
00:48:29,948 --> 00:48:34,786
Kesan pelunturan adalah
sepuluh kali lebih besar daripada 

781
00:48:34,870 --> 00:48:37,497
siklon tropika kategori paling ekstrem.

782
00:48:37,581 --> 00:48:42,252
Jadi, ia jauh daripada
skala dari segi impak

783
00:48:42,336 --> 00:48:46,214
dan dari segi berapa kerap ia berlaku.

784
00:48:47,883 --> 00:48:50,302
Terry mengkaji Great Barrier Reef,

785
00:48:50,385 --> 00:48:52,679
sistem terumbu terbesar di dunia.

786
00:48:54,973 --> 00:48:58,310
Kejadian pelunturan dahulunya
setempat dan jarang ditemui

787
00:48:58,393 --> 00:49:00,479
namun sejak dua dekad lalu,

788
00:49:00,562 --> 00:49:04,399
gelora panas marin
menyebabkan pelunturan meluas.

789
00:49:06,068 --> 00:49:08,737
Tiga daripada lima pelunturan terbesar

790
00:49:08,820 --> 00:49:11,490
telah berlaku dalam tempoh lima tahun ini.

791
00:49:15,953 --> 00:49:17,871
Kami bimbang dengan jurang yang kian dekat

792
00:49:17,996 --> 00:49:21,333
antara satu pelunturan
dengan yang seterusnya.

793
00:49:21,416 --> 00:49:24,002
Kami telah melihat
pelunturan berulang kali

794
00:49:24,086 --> 00:49:26,338
berlaku buat pertama kalinya
di Great Barrier Reef

795
00:49:26,421 --> 00:49:30,258
dalam dua tahun berturut
pada 2016 dan 2017.

796
00:49:32,052 --> 00:49:36,139
Jurang itu sangat penting sama ada
karang akan pulih atau tidak.

797
00:49:36,848 --> 00:49:40,435
Separuh terumbu karang sudah mati.

798
00:49:44,731 --> 00:49:48,110
Kerja Terry melibatkan tinjauan udara

799
00:49:48,193 --> 00:49:51,488
untuk merekod sejauh mana
setiap pelunturan yang berlaku.

800
00:49:52,114 --> 00:49:54,074
Apabila kami buat tinjauan udara,

801
00:49:54,157 --> 00:49:56,535
kami terbang perlahan-lahan,

802
00:49:56,618 --> 00:50:01,456
serendah yang mungkin supaya boleh nampak
setiap karang dan kami boleh menilai

803
00:50:01,540 --> 00:50:04,584
berapa banyak yang meluntur atau tidak.

804
00:50:05,210 --> 00:50:06,712
Semua karang meluntur.

805
00:50:07,713 --> 00:50:08,964
Ya, itu teruk.

806
00:50:09,548 --> 00:50:13,010
Anda boleh nampak terumbu meluntur
dari beberapa kilometer jauhnya

807
00:50:13,093 --> 00:50:17,472
kerana ia bercahaya.
Ada banyak karang putih di situ.

808
00:50:18,390 --> 00:50:22,352
Jadi, saya dapat pandangan lebar
dan hampir semua meluntur.

809
00:50:23,770 --> 00:50:28,734
Tinjauan itu telah dilakukan lima kali
dan saya mengetuai tiga daripadanya.

810
00:50:28,817 --> 00:50:33,447
Tiga terakhir pada
tahun 2016, 2017 dan 2020.

811
00:50:33,530 --> 00:50:37,743
Ia kerja yang saya harap
saya tak perlu buat,

812
00:50:38,744 --> 00:50:41,997
kerana ia sangat sukar dilakukan.

813
00:50:48,253 --> 00:50:49,129
Maaf.

814
00:50:51,214 --> 00:50:52,883
Kita menuju masa depan

815
00:50:52,966 --> 00:50:55,594
di mana Great Barrier Reef

816
00:50:55,677 --> 00:50:57,304
ialah perkuburan karang.

817
00:51:00,057 --> 00:51:02,559
Pemodel iklim beritahu kami

818
00:51:02,642 --> 00:51:04,186
ahli biologi,

819
00:51:04,269 --> 00:51:07,230
bahawa pelepasan karbon seperti selalu

820
00:51:07,314 --> 00:51:09,941
akan menyebabkan pelunturan berulang kali

821
00:51:10,025 --> 00:51:13,111
setiap musim panas berturut-turut
menjelang akhir abad ini.

822
00:51:13,945 --> 00:51:16,782
Kita dah melepasi
titik ramalan pelunturan batu karang.

823
00:51:19,117 --> 00:51:21,620
Para ahli sains
dan ahli ekologi seperti saya

824
00:51:21,703 --> 00:51:25,749
sudah bercakap tentang pemanasan global
selama beberapa dekad

825
00:51:25,832 --> 00:51:31,379
dan kami tak pernah didengari
dan itu sangat mengecewakan.

826
00:51:35,634 --> 00:51:36,676
Saya marah.

827
00:51:37,928 --> 00:51:40,514
Saya tak murung. Saya marah.

828
00:51:41,223 --> 00:51:44,267
Ada sebab untuk kecewa

829
00:51:45,727 --> 00:51:47,813
kerana sains itu jelas

830
00:51:47,896 --> 00:51:52,484
dan telah diperkatakan sejak 30 tahun,
namun kita tak menuju ke arah yang betul.

831
00:51:55,779 --> 00:51:57,114
Saya nak anda panik.

832
00:51:57,989 --> 00:52:00,742
Saya nak anda rasa takut
yang saya rasakan setiap hari,

833
00:52:01,243 --> 00:52:02,911
dan saya nak anda bertindak.

834
00:52:02,994 --> 00:52:06,623
Saya mahu anda
bertindak seperti dalam krisis.

835
00:52:07,874 --> 00:52:11,586
Saya nak anda bertindak
seolah-olah rumah sedang terbakar

836
00:52:12,337 --> 00:52:13,505
kerana ia sedang berlaku.

837
00:52:14,089 --> 00:52:16,633
Kebakaran belukar di Australia
berlarutan berbulan-bulan,

838
00:52:16,716 --> 00:52:19,052
memusnahkan banyak pantai timur negara.

839
00:52:19,136 --> 00:52:23,140
Pada tahun 2020, Australia menanggung
musim panas dari neraka.

840
00:52:23,223 --> 00:52:24,891
Satu-satunya jalan keluar kini ialah

841
00:52:24,975 --> 00:52:28,061
pokok -pokok yang jatuh dan terbakar.

842
00:52:30,438 --> 00:52:34,401
Berpunca daripada suhu pecah rekod
dan bulan kemarau yang teruk,

843
00:52:34,484 --> 00:52:37,612
50 juta ekar tanah telah terbakar.

844
00:52:41,449 --> 00:52:44,786
Orang takut ini akan jadi normal baharu.

845
00:52:46,496 --> 00:52:49,708
Namun sains mengatakan tiada normal.

846
00:52:53,128 --> 00:52:56,965
Daniella Teixeira mengkaji
burung kakak tua hitam berkilat,

847
00:52:57,048 --> 00:52:59,634
salah satu burung
paling terjejas di Australia.

848
00:53:04,181 --> 00:53:07,726
Burung kakak tua hitam berkilat
buat anda rapat dengannya.

849
00:53:07,809 --> 00:53:11,688
Ia akan belajar siapa anda
dan di tempat yang anda selalu melawat,

850
00:53:11,771 --> 00:53:14,316
saya rasa ia mula mengenali anda

851
00:53:14,399 --> 00:53:16,943
supaya anda pergi kepadanya,
duduk di bawah pokok

852
00:53:17,027 --> 00:53:19,738
di mana ia makan
dan mengenali setiap burung.

853
00:53:21,281 --> 00:53:23,533
Sebaik saja selamat
untuk berbuat demikian,

854
00:53:23,617 --> 00:53:26,995
Daniella kembali ke salah satu
tapak kajian utamanya

855
00:53:27,078 --> 00:53:30,582
di Kangaroo Island di Australia Selatan.

856
00:53:38,298 --> 00:53:41,718
Bulan Februari,
musim bersarang untuk burung kakak tua.

857
00:53:54,898 --> 00:53:58,151
Tiada sebarang hidupan liar.

858
00:54:01,821 --> 00:54:03,156
Tiada apa-apa di sini.

859
00:54:06,576 --> 00:54:07,786
Ia nampak seperti

860
00:54:08,453 --> 00:54:09,955
pembunuhan beramai-ramai.

861
00:54:10,038 --> 00:54:12,999
Ia tidak lagi
seperti tempat yang saya tahu.

862
00:54:13,083 --> 00:54:16,294
Ia seperti tempat lain

863
00:54:16,878 --> 00:54:19,047
kerana ia sangat berbeza.

864
00:54:22,509 --> 00:54:25,136
Ya, saya dah habiskan empat tahun bekerja

865
00:54:25,220 --> 00:54:28,431
di lokasi ini, ini merupakan…

866
00:54:30,267 --> 00:54:33,895
Ya, sukar diterima.
Tempat ini benar-benar…

867
00:54:35,438 --> 00:54:37,899
Keadaan di sini riuh setiap petang.

868
00:54:38,733 --> 00:54:41,069
Ada anak burung di sini.

869
00:54:42,904 --> 00:54:45,407
Ini menyedihkan.

870
00:54:46,992 --> 00:54:48,034
Oh, Tuhan.

871
00:54:57,419 --> 00:55:00,797
Saya sangat kenal sarang ini

872
00:55:02,090 --> 00:55:04,301
Sangat teruk melihatnya begini.

873
00:55:06,428 --> 00:55:09,139
Apa yang tinggal cuma

874
00:55:09,222 --> 00:55:12,934
kolar besi yang terbakar di atas tanah.

875
00:55:15,353 --> 00:55:20,358
Kolar besi itu diletakkan di sarang
untuk selamatkan ia semua.

876
00:55:20,442 --> 00:55:21,943
Untuk menghalang possum

877
00:55:22,694 --> 00:55:25,488
daripada memburu anak-anak ayam itu.

878
00:55:26,072 --> 00:55:29,492
Melihat di sekeliling saya, kolar besi ini

879
00:55:30,618 --> 00:55:32,203
terbiar di atas tanah.

880
00:55:34,205 --> 00:55:36,750
Ia tak cukup untuk selamatkannya

881
00:55:40,253 --> 00:55:43,381
Ini malapetaka ekologi. Tak syak lagi.

882
00:55:44,591 --> 00:55:48,053
Kebakaran hutan tahun 2020
merupakan yang terburuk

883
00:55:48,136 --> 00:55:50,138
dalam sejarah Australia.

884
00:55:50,221 --> 00:55:53,892
Ahli sains iklim dah lama bercakap
tentang kejadian ini…

885
00:55:53,975 --> 00:55:56,269
UNIVERSITI QUEENSLAND

886
00:55:56,353 --> 00:55:59,022
dan kami menjangkakan ini akan berlaku,

887
00:55:59,105 --> 00:56:02,901
namun tiada sesiapa sangka secepat ini

888
00:56:03,568 --> 00:56:05,070
atau seburuk ini.

889
00:56:06,571 --> 00:56:08,073
Ahli sains menganggarkan

890
00:56:08,156 --> 00:56:12,994
kebakaran membunuh atau
memindahkan tiga bilion haiwan.

891
00:56:13,495 --> 00:56:16,414
1.43 juta juta mamalia,

892
00:56:16,498 --> 00:56:19,501
2.46 bilion reptilia,

893
00:56:19,584 --> 00:56:21,711
180 juta burung,

894
00:56:22,253 --> 00:56:23,963
dan 51 juta katak.

895
00:56:27,133 --> 00:56:30,095
Angka-angka ini sangat besar

896
00:56:30,804 --> 00:56:32,722
dan sangat penting.

897
00:56:34,724 --> 00:56:36,351
Saya tak tahu bagaimana nak terima.

898
00:56:37,477 --> 00:56:40,480
Bukan itu yang kami patut hadapi
sebagai pemulihara.

899
00:56:45,318 --> 00:56:47,362
Saya rasa ini adalah amaran.

900
00:56:49,280 --> 00:56:52,200
Api musim panas hitam ini
menunjukkan bahawa kini

901
00:56:52,283 --> 00:56:54,035
ia menjejaskan kita hari ini

902
00:56:54,119 --> 00:56:57,122
dan ini akan beri kesan yang lama.

903
00:57:00,083 --> 00:57:01,459
Ke mana ia boleh pergi?

904
00:57:04,504 --> 00:57:10,927
Kebakaran dan pelunturan karang disebabkan
kita yang melangkaui sempadan iklim.

905
00:57:13,346 --> 00:57:18,768
Kemusnahan alam semula jadi
di antara semua yang berlaku merupakan

906
00:57:18,852 --> 00:57:23,106
impak yang paling
menjejaskan kestabilan planet kita.

907
00:57:24,065 --> 00:57:26,192
Pandemik COVID-19.

908
00:57:26,276 --> 00:57:29,487
Ia menjejaskan hidup anda juga hidup saya.

909
00:57:30,280 --> 00:57:33,450
COVID-19 adalah impak planet

910
00:57:33,533 --> 00:57:36,369
yang kita tak mampu uruskan.

911
00:57:36,453 --> 00:57:38,663
Ia mengatasi perkhidmatan kesihatan

912
00:57:39,497 --> 00:57:42,500
dan menjatuhkan ekonomi global.

913
00:57:45,044 --> 00:57:47,964
SELAMAT DATANG KE CARNABY STREET

914
00:57:48,047 --> 00:57:49,299
Walaupun mengejutkan ramai,

915
00:57:49,382 --> 00:57:54,095
Pertubuhan Kesihatan Sedunia
menjangkakan kedatangannya.

916
00:57:54,179 --> 00:57:55,889
Saya rasa ia cuma soal masa.

917
00:57:57,932 --> 00:58:01,644
Kita memusnahkan alam semula jadi.
Kita memusnahkan ekosistem.

918
00:58:03,062 --> 00:58:08,276
Kita menjalankan pertanian yang agresif.

919
00:58:08,359 --> 00:58:12,864
Kita menebang hutan dengan sangat agresif.

920
00:58:14,157 --> 00:58:18,745
Jika anda tambah hakikat bahawa
kita tinggal di bandar yang tercemar

921
00:58:18,828 --> 00:58:21,873
dengan ketumpatan penduduk yang tinggi,

922
00:58:21,956 --> 00:58:25,502
saya rasa semua unsur
itu menyumbang untuk mencipta

923
00:58:25,585 --> 00:58:29,589
senario yang sempurna untuk
mana-mana virus baharu untuk tersebar.

924
00:58:31,841 --> 00:58:35,970
Penyakit zoonosis muncul
dan merebak kepada populasi manusia

925
00:58:36,054 --> 00:58:38,515
apabila daya tahan alam semakin lemah.

926
00:58:39,516 --> 00:58:43,311
Kesihatan bukan penyebab pandemik.

927
00:58:43,811 --> 00:58:46,189
Dari segi penyebaran penyakit,

928
00:58:46,272 --> 00:58:49,609
ia hanya dengan spesies tertentu
dalam keadaan tertentu

929
00:58:49,692 --> 00:58:54,113
dan apabila kita menakluk persekitarannya
dengan cara yang agresif.

930
00:58:54,197 --> 00:58:58,243
Jadi, kesihatan manusia,
haiwan dan kesihatan alam sekitar,

931
00:58:58,326 --> 00:59:00,078
ia bertiga berkait rapat.

932
00:59:01,996 --> 00:59:04,374
Pendedahan kepada
alam semula jadi adalah bagus,

933
00:59:04,457 --> 00:59:07,168
dengan syarat kita tak
memusnahkan alam semula jadi

934
00:59:07,252 --> 00:59:09,295
dan kita tak memusnahkan ekosistem

935
00:59:09,379 --> 00:59:12,090
di mana spesies lain boleh hidup.

936
00:59:15,009 --> 00:59:16,594
COVID-19,

937
00:59:16,678 --> 00:59:20,223
saya rasa, telah buat kita faham

938
00:59:20,306 --> 00:59:21,891
buat kali pertama,

939
00:59:21,975 --> 00:59:25,853
"Oh, Tuhan, ada sesuatu yang tak kena
di tempat lain di planet

940
00:59:25,937 --> 00:59:28,606
yang tiba-tiba boleh tinggalkan kesan
kepada ekonomi dunia

941
00:59:28,690 --> 00:59:31,317
dan boleh mengubah
hidup saya serta-merta."

942
00:59:36,155 --> 00:59:38,700
Munculnya COVID-19 adalah

943
00:59:38,783 --> 00:59:41,911
amaran yang jelas bahawa
semuanya tak kena dengan planet kita,

944
00:59:42,495 --> 00:59:45,123
namun ia juga memberi kita peluang

945
00:59:45,206 --> 00:59:47,917
untuk bina semula ke arah baharu.

946
00:59:48,710 --> 00:59:52,088
Kini, Johan dan rakan-rakannya
telah menghidupkan lampu depan,

947
00:59:52,171 --> 00:59:54,382
kita boleh nampak sempadan dengan jelas.

948
00:59:54,465 --> 00:59:58,094
Kita nampak jalan kembali ke ruang selamat

949
00:59:58,177 --> 01:00:00,221
ke arah masa depan
yang lebih berdaya tahan.

950
01:00:01,055 --> 01:00:02,390
Ia boleh dicapai.

951
01:00:04,350 --> 01:00:08,104
Ia bukan persoalan tentang
pertumbuhan ekonomi di sini

952
01:00:08,187 --> 01:00:11,983
dan buat impak terhadap
alam sekitar di sini.

953
01:00:12,066 --> 01:00:16,154
Sekarang, ia soal membawa
seluruh model pertumbuhan

954
01:00:16,237 --> 01:00:17,739
ke arah yang mapan

955
01:00:17,822 --> 01:00:21,576
dan membiarkan planet memandu kita.

956
01:00:23,286 --> 01:00:27,874
Keutamaan segera ialah
mengurangkan pelepasan karbon kepada sifar

957
01:00:27,957 --> 01:00:32,253
dan menstabilkan
suhu global serendah mungkin.

958
01:00:33,087 --> 01:00:35,632
Tingkap ini masih terbuka untuk kita

959
01:00:35,715 --> 01:00:38,343
untuk dapat
mengelakkan melepasi dua darjah.

960
01:00:39,510 --> 01:00:42,388
Ia terbuka untuk
sampai ke tahap 1.5 darjah.

961
01:00:43,181 --> 01:00:45,099
Namun tingkapnya…

962
01:00:45,183 --> 01:00:46,976
Ia tidak terbuka.

963
01:00:47,852 --> 01:00:50,396
Sejak permulaan
Revolusi Perindustrian,

964
01:00:50,480 --> 01:00:56,527
kita melepaskan
2, 400 bilion tan karbon dioksida.

965
01:00:57,111 --> 01:00:59,489
Untuk kekal di bawah 1.5 darjah,

966
01:00:59,572 --> 01:01:04,035
kita mesti melepaskan
kurang 300 bilion tan lagi.

967
01:01:04,118 --> 01:01:08,706
Jika kita terus
keluarkan 40 bilion tan setiap tahun,

968
01:01:08,790 --> 01:01:12,585
bajet kita akan habis
dalam masa tujuh tahun.

969
01:01:13,378 --> 01:01:15,296
Sudah tentu, kita tak boleh hentikan

970
01:01:15,922 --> 01:01:19,592
semua kemudahan tenaga di dunia semalaman,

971
01:01:19,676 --> 01:01:22,011
jadi satu-satunya cara yang teratur

972
01:01:22,095 --> 01:01:27,100
untuk membengkokkan keluk global pelepasan
kerana itu yang ditunjukkan oleh sains.

973
01:01:27,183 --> 01:01:30,853
Sekarang ialah peluang terakhir kita
untuk membengkokkan keluk global.

974
01:01:31,604 --> 01:01:33,940
Apa kadar pengurangan
pelepasan yang paling cepat

975
01:01:34,023 --> 01:01:36,609
yang kita boleh capai?

976
01:01:37,193 --> 01:01:41,823
Tiada kajian menunjukkan kita boleh buat
lebih cepat daripada 6% hingga 7% setahun

977
01:01:42,490 --> 01:01:46,744
kerana enam hingga tujuh peratus setahun,
memansuhkan separuh dalam satu dekad.

978
01:01:48,037 --> 01:01:50,915
Memotong separuh pelepasan setiap dekad

979
01:01:50,998 --> 01:01:53,543
ialah kadar perubahan eksponen.

980
01:01:54,043 --> 01:01:56,254
Sesiapa saja boleh ambil langkah ini.

981
01:01:56,337 --> 01:01:58,631
Maksud saya,
kita buat sebagai individu.

982
01:01:58,715 --> 01:02:02,009
Kita boleh kata, "Okey, mulai sekarang,
saya dan keluarga

983
01:02:02,093 --> 01:02:04,971
akan memotong
separuh pelepasan setiap dekad,"

984
01:02:05,054 --> 01:02:08,099
yang bermaksud anda akan bebas bahan api

985
01:02:08,850 --> 01:02:11,310
dalam satu generasi, dalam masa 30 tahun.

986
01:02:11,394 --> 01:02:14,564
Syarikat boleh lakukan,
atau negara boleh lakukan, atau dunia

987
01:02:14,647 --> 01:02:16,774
boleh atau mesti melakukannya.

988
01:02:18,818 --> 01:02:21,529
Mengeluarkan bahan bakar fosil,
sudah tentu,

989
01:02:21,612 --> 01:02:24,657
memulakan perjalanan kita
ke tempat selamat

990
01:02:24,741 --> 01:02:27,160
di dalam sempadan iklim,

991
01:02:27,910 --> 01:02:31,164
dan ia juga akan
mengurangkan pencemaran udara

992
01:02:31,247 --> 01:02:34,000
dan memperlahankan pengasidan laut

993
01:02:34,083 --> 01:02:37,712
serta tekanan ke atas biodiversiti.

994
01:02:38,546 --> 01:02:40,673
Namun pelepasan sifar tak cukup.

995
01:02:41,716 --> 01:02:44,385
Kita juga perlu mengurangkan karbon

996
01:02:44,469 --> 01:02:47,221
yang telah pun memanaskan planet

997
01:02:47,305 --> 01:02:50,266
dan ada cara yang efisyen
untuk melakukannya.

998
01:02:51,350 --> 01:02:53,102
Tanam lebih banyak pokok.

999
01:02:56,773 --> 01:02:59,484
Usaha global untuk menanam berbilion pokok

1000
01:02:59,567 --> 01:03:02,361
mungkin antara kos paling efektif

1001
01:03:02,445 --> 01:03:04,655
dan penyelesaian yang boleh dicapai

1002
01:03:04,739 --> 01:03:06,449
kepada krisis iklim.

1003
01:03:07,784 --> 01:03:10,077
Menanam lebih banyak pokok penting

1004
01:03:10,161 --> 01:03:13,331
untuk mengimbangi karbon
yang terus kita keluarkan

1005
01:03:13,414 --> 01:03:16,375
dalam kita berusaha
untuk mencapai pelepasan sifar

1006
01:03:16,459 --> 01:03:17,960
secepat yang mungkin.

1007
01:03:18,795 --> 01:03:21,339
Sudah tentu, menggunakan karbon adalah

1008
01:03:21,422 --> 01:03:24,717
salah satu faedah yang pokok berikan.

1009
01:03:26,093 --> 01:03:30,389
Cheikh Mbow telah lama
bekerjasama dengan Johan.

1010
01:03:30,473 --> 01:03:32,975
Dia penyokong penanaman pokok.

1011
01:03:33,059 --> 01:03:39,315
Pokok menghalang hakisan tanah.

1012
01:03:40,525 --> 01:03:46,739
Tanpa pokok, hujan akan berkurangan.

1013
01:03:48,324 --> 01:03:50,618
Jika kita tanam pokok di ladang,

1014
01:03:51,118 --> 01:03:53,162
ia akan meningkatkan kesuburan ladang,

1015
01:03:53,246 --> 01:03:54,580
dan pengeluaran meningkat.

1016
01:03:56,999 --> 01:03:59,126
Kami mahu kembalikan pokok ke tempatnya

1017
01:03:59,210 --> 01:04:02,463
di pusat pembangunan mampan.

1018
01:04:02,964 --> 01:04:05,424
Tugas kami memastikan
di mana-mana pokok boleh tumbuh,

1019
01:04:05,508 --> 01:04:06,509
kami akan tanam.

1020
01:04:08,553 --> 01:04:12,640
Menanam pokok dan memulihkan
alam semula jadi, sudah tentu

1021
01:04:12,723 --> 01:04:16,644
mempunyai faedah besar
untuk biodiversiti planet kita,

1022
01:04:16,727 --> 01:04:20,189
malah juga akan menstabilkan iklim kita,

1023
01:04:20,273 --> 01:04:23,234
air tawar dan ada banyak faedah

1024
01:04:23,317 --> 01:04:26,279
untuk pengeluaran makanan
dan perkhidmatan lain

1025
01:04:26,362 --> 01:04:28,573
yang diberi secara percuma
oleh alam semula jadi.

1026
01:04:32,827 --> 01:04:37,164
Bayangkan , buat pertama kalinya
sejak awal peradaban,

1027
01:04:37,248 --> 01:04:40,084
kita bangun pada pagi hari di planet

1028
01:04:40,167 --> 01:04:43,546
dengan lebih banyak hidupan liar
berbanding ketika masuk tidur.

1029
01:04:47,466 --> 01:04:51,470
Ada satu lagi perubahan yang hampir mudah,

1030
01:04:51,554 --> 01:04:55,308
namun ia adalah kunci untuk kekal
dalam sempadan planet kita.

1031
01:04:55,391 --> 01:04:57,560
Ia boleh dilakukan oleh anda atau saya.

1032
01:04:57,643 --> 01:04:59,979
Malah, oleh sesiapa yang bebas

1033
01:05:00,062 --> 01:05:02,273
memilih makanan yang mereka makan.

1034
01:05:07,778 --> 01:05:11,115
Perkara yang menarik ialah
diet yang lebih fleksibel,

1035
01:05:11,198 --> 01:05:14,660
kurang daging merah,
lebih protein berasaskan tumbuhan,

1036
01:05:14,744 --> 01:05:17,830
lebih banyak buah dan kacang,
makanan kurang kanji.

1037
01:05:18,331 --> 01:05:20,499
Jika anda makan diet tersebut

1038
01:05:21,042 --> 01:05:23,586
dan anggap semua orang
akan makan makanan sihat,

1039
01:05:23,669 --> 01:05:27,214
kita boleh kembali
ke tempat pengendalian selamat,

1040
01:05:27,298 --> 01:05:30,301
bukan saja tentang iklim,
tapi juga tentang biodiversiti,

1041
01:05:30,384 --> 01:05:33,596
di darat, air, nitrogen dan fosforus.

1042
01:05:33,679 --> 01:05:36,432
Agak menarik kerana makan makanan sihat

1043
01:05:36,515 --> 01:05:41,479
mungkin satu-satunya cara paling penting
untuk menyelamatkan planet ini.

1044
01:05:47,026 --> 01:05:49,987
Ada satu lagi perubahan yang penting.

1045
01:05:50,071 --> 01:05:52,907
Ia akan membawa kita kembali
ke zon selamat

1046
01:05:52,990 --> 01:05:55,159
dalam semua sempadan planet kita.

1047
01:05:55,242 --> 01:05:58,162
Bayangkan dunia tanpa bahan buangan

1048
01:05:58,245 --> 01:06:00,206
tanpa sesuatu untuk dibuang.

1049
01:06:04,669 --> 01:06:07,672
Buangan kita dicipta dengan rekaan.

1050
01:06:07,755 --> 01:06:09,090
Apabila kita buat produk,

1051
01:06:09,173 --> 01:06:12,760
kita jarang membangunkannya
untuk dapatkan semula bahan mentah.

1052
01:06:13,344 --> 01:06:17,139
Jika kita jadikan
sistem linear itu menjadi bulatan,

1053
01:06:17,223 --> 01:06:19,976
membangunkan produk supaya bahan mentah

1054
01:06:20,059 --> 01:06:21,686
boleh diperolehi semula,

1055
01:06:21,769 --> 01:06:24,397
penggunaan sumber kita
mungkin tak terbatas.

1056
01:06:24,981 --> 01:06:28,985
Jadi, semakin banyak
bukti menunjukkan ekonomi sepusingan

1057
01:06:29,068 --> 01:06:32,863
adalah asas jika kita ada peluang

1058
01:06:32,947 --> 01:06:35,282
untuk menyediakan hidup yang baik

1059
01:06:35,366 --> 01:06:38,703
untuk semua rakyat di dunia ini.

1060
01:06:40,913 --> 01:06:45,126
Membuang sisa akan membawa kita
lebih dekat ke zon selamat untuk iklim,

1061
01:06:45,209 --> 01:06:48,379
biodiversiti, terutamanya nutrien,

1062
01:06:48,462 --> 01:06:51,465
entiti novel dan pencemaran udara.

1063
01:06:55,136 --> 01:06:58,973
Sempadan planet
telah memberi kita jalan yang jelas.

1064
01:06:59,056 --> 01:07:02,560
Perkara mudah seperti
memilih tenaga boleh diperbaharui,

1065
01:07:02,643 --> 01:07:05,187
makan makanan sihat, menanam pokok

1066
01:07:05,271 --> 01:07:07,023
dan katakan tidak kepada buangan.

1067
01:07:07,106 --> 01:07:10,568
Bersama ia boleh mengubah
masa depan kita di Bumi.

1068
01:07:11,485 --> 01:07:14,739
Keajaibannya ialah perubahan ini

1069
01:07:14,822 --> 01:07:18,409
juga akan memperbaiki
kehidupan kita sekarang.

1070
01:07:20,286 --> 01:07:23,039
Walaupun anda tak peduli
tentang planet ini

1071
01:07:23,122 --> 01:07:25,624
dan tak peduli tentang ekuiti di dunia,

1072
01:07:25,708 --> 01:07:28,794
hanya mementingkan diri,
fokus pada diri sendiri

1073
01:07:28,878 --> 01:07:32,048
dan keluarga dan kehidupan anda,

1074
01:07:32,715 --> 01:07:36,427
yang saya rasa hak setiap individu

1075
01:07:36,510 --> 01:07:39,638
sebagai manusia yang bergelut
dengan kehidupan seharian,

1076
01:07:40,139 --> 01:07:43,309
namun anda masih perlu kembali
ke tempat pengendalian selamat.

1077
01:07:44,727 --> 01:07:48,773
Semua orang akan dapat faedah
serta-merta udara bersih,

1078
01:07:48,856 --> 01:07:51,817
memberikan lebih
kesihatan serta jangka hayat.

1079
01:07:51,901 --> 01:07:53,652
Anak-anak lebih sihat.

1080
01:07:54,862 --> 01:07:57,281
Kembali ke sempadan planet

1081
01:07:57,364 --> 01:08:00,076
juga bermaksud anda akan hidup

1082
01:08:00,159 --> 01:08:04,705
dalam masyarakat dengan
pasaran yang stabil dan pekerjaan stabil,

1083
01:08:04,789 --> 01:08:09,251
yang kemudian mengurangkan risiko konflik
dan ketidakstabilan di mana anda tinggal.

1084
01:08:09,335 --> 01:08:10,461
Jadi, kesimpulannya,

1085
01:08:11,170 --> 01:08:14,757
anda mahu berada di tempat yang selamat
berbanding berada di zon bahaya

1086
01:08:14,840 --> 01:08:16,550
di mana semuanya di dalam fluks.

1087
01:08:19,762 --> 01:08:22,098
Apa yang kita lakukan
antara tahun 2020 dan 2030,

1088
01:08:22,181 --> 01:08:24,600
daripada bukti yang ada hari ini,
kesimpulan saya,

1089
01:08:24,683 --> 01:08:27,686
ia akan menjadi dekad penentu
masa depan manusia di Bumi.

1090
01:08:29,355 --> 01:08:31,273
Masa depan belum ditentukan.

1091
01:08:31,357 --> 01:08:33,025
Masa depan di tangan kita.

1092
01:08:33,109 --> 01:08:36,278
Apa yang berlaku dalam abad seterusnya

1093
01:08:36,362 --> 01:08:39,949
akan ditentukan oleh
tindakan kita dalam dekad ini.

1094
01:08:41,075 --> 01:08:43,953
Untuk hidup
dalam masa ini adalah luar biasa,

1095
01:08:44,036 --> 01:08:46,831
tapi ia juga datang
dengan tanggungjawab besar

1096
01:08:46,914 --> 01:08:48,749
untuk bertindak tegas.

1097
01:08:50,084 --> 01:08:52,503
Kita tiada masa lagi.

1098
01:08:54,171 --> 01:08:57,216
Apa kita akan buat
jika laporan pagi esok

1099
01:08:57,299 --> 01:08:59,718
mengatakan bahawa asteroid
dalam perjalanan ke Bumi?

1100
01:08:59,802 --> 01:09:03,597
Saya pasti kita akan ketepikan segalanya

1101
01:09:03,681 --> 01:09:07,143
dan fokus untuk selesaikan masalah.

1102
01:09:07,810 --> 01:09:09,937
Apa saja kos yang diperlukan.

1103
01:09:11,105 --> 01:09:13,107
Kini jelas daripada sains

1104
01:09:13,190 --> 01:09:15,526
bahawa krisis planet yang kita hadapi

1105
01:09:15,609 --> 01:09:18,654
memerlukan respon bersama.

1106
01:09:18,737 --> 01:09:20,281
Saya akan kata kita tiada

1107
01:09:20,364 --> 01:09:22,575
masalah alam sekitar di dunia lagi.

1108
01:09:22,658 --> 01:09:24,326
Ketidakstabilan planet…

1109
01:09:24,410 --> 01:09:29,748
Risiko ketidakstabilan planet ini
ialah persoalan keselamatan dan kestabilan

1110
01:09:29,832 --> 01:09:32,585
untuk semua masyarakat di dunia.

1111
01:09:32,668 --> 01:09:35,379
Oleh itu, ia satu soalan
untuk Majlis Keselamatan.

1112
01:09:35,462 --> 01:09:37,715
Saya rasa seseorang
patut letak sempadan planet

1113
01:09:37,798 --> 01:09:40,009
betul-betul di tengah

1114
01:09:40,092 --> 01:09:44,889
tahap pemerintahan
tertinggi strategik di dunia,

1115
01:09:44,972 --> 01:09:47,141
Majlis Keselamatan
Pertubuhan Bangsa Bersatu.

1116
01:09:48,726 --> 01:09:53,772
Respon global kini
dalam capaian berbanding sebelum ini.

1117
01:09:55,441 --> 01:09:58,444
Ada sesuatu yang lebih besar
berlaku sekarang,

1118
01:09:58,527 --> 01:10:01,572
di mana satu spesies, kita manusia,

1119
01:10:01,655 --> 01:10:04,408
adalah kuasa dominan di planet ini

1120
01:10:04,491 --> 01:10:07,203
dengan cara yang kita
tak pernah lihat sejak berzaman

1121
01:10:07,286 --> 01:10:09,371
sejak empat bilion tahun lalu.

1122
01:10:13,876 --> 01:10:17,755
Bumi dalam diagnosis berterusan

1123
01:10:17,838 --> 01:10:20,591
dan pemerhatian berterusan.

1124
01:10:20,674 --> 01:10:23,928
pendigitalan dan ketersambungan-hiper

1125
01:10:24,011 --> 01:10:27,806
dalam dunia sains
dan dunia pemerhatian

1126
01:10:27,890 --> 01:10:31,769
kini bermaksud pengetahuan kita
meliputi seluruh dunia.

1127
01:10:32,311 --> 01:10:34,355
Bagaimana jika kita masuk

1128
01:10:34,939 --> 01:10:38,567
ke dalam satu era geologi
yang baharu dan unik

1129
01:10:38,651 --> 01:10:41,278
yang bukan saja jelas secara geofizik

1130
01:10:41,362 --> 01:10:44,073
namun juga jelas
dengan fakta bahawa kita ada

1131
01:10:44,156 --> 01:10:46,533
kesedaran baharu
yang tertanam di dalam planet ini?

1132
01:10:55,417 --> 01:10:59,255
Terima kasih kepada
ahli sains seperti Johan Rockstrom,

1133
01:10:59,338 --> 01:11:04,510
kini kita ada kapasiti untuk bertindak
atas kesedaran, pemikir Bumi

1134
01:11:05,135 --> 01:11:08,514
berfikir dan bertindak
atas satu tujuan yang sama.

1135
01:11:08,597 --> 01:11:13,185
Untuk memastikan planet kita
selamanya kekal sihat dan berdaya tahan.

1136
01:11:13,811 --> 01:11:15,187
Tempat tinggal yang sempurna.

1137
01:13:03,879 --> 01:13:08,258
Terjemahan sari kata oleh
Nur Fatehatul Ain