1 00:00:08,843 --> 00:00:12,722 EEN NETFLIX ORIGINAL-DOCUMENTAIRE 2 00:00:23,066 --> 00:00:27,028 Bob Ross is gewend om in 26 minuten een landschap te schilderen… 3 00:00:27,111 --> 00:00:31,157 …iets korter dan een aflevering van zijn populaire tv-programma: 4 00:00:31,240 --> 00:00:33,743 The Joy of Painting. 5 00:00:34,577 --> 00:00:35,953 Hallo, ik ben Bob Ross. 6 00:00:36,037 --> 00:00:37,747 Als je voor het eerst kijkt… 7 00:00:37,830 --> 00:00:41,834 …wil ik je uitnodigen om je penselen te pakken en mee te schilderen… 8 00:00:41,918 --> 00:00:46,380 …en een ontspannen halfuurtje te genieten van de meesterwerken der natuur. 9 00:00:47,632 --> 00:00:51,385 Iedereen wil op een gegeven moment een schilderij maken. 10 00:00:52,011 --> 00:00:56,182 In ieder van ons zit een kunstenaar verborgen. 11 00:00:56,265 --> 00:00:58,976 Hier laten we zien hoe je die naar buiten brengt. 12 00:00:59,060 --> 00:01:03,773 Als je een tijdje schildert, ga je dingen zien in je schilderij. 13 00:01:03,856 --> 00:01:06,234 Als je die ziet, maak er dan gebruik van. 14 00:01:06,317 --> 00:01:09,654 Maak er gebruik van. Het zijn cadeautjes. 15 00:01:09,737 --> 00:01:11,114 Gebruik ze. 16 00:01:11,614 --> 00:01:12,782 Daarom schilder ik. 17 00:01:12,865 --> 00:01:15,743 Omdat ik de wereld kan creëren die ik wil… 18 00:01:15,827 --> 00:01:19,038 …en deze wereld zo blij kan maken als ik wil. 19 00:01:19,956 --> 00:01:22,500 Voor narigheid kijk je maar naar het nieuws. 20 00:01:23,000 --> 00:01:24,085 Wie is dit? 21 00:01:24,168 --> 00:01:25,837 Dit is Bob Ross. 22 00:01:25,920 --> 00:01:28,548 De beroemdste schilder ooit. 23 00:01:28,631 --> 00:01:33,845 Hier is de man die elke week een halfuur lang zijn kunsten vertoont. 24 00:01:33,928 --> 00:01:37,056 Bob Ross heeft dit geschilderd. Is dat niet geweldig? 25 00:01:39,767 --> 00:01:42,353 Ik wil je voorstellen aan mijn zoon Steve. 26 00:01:42,436 --> 00:01:45,523 Steve, blij dat je erbij bent. -Bedankt, pap. 27 00:01:49,777 --> 00:01:53,114 Ik wil dit verhaal al jaren vertellen. 28 00:01:53,197 --> 00:01:54,532 Al heel lang. 29 00:01:59,412 --> 00:02:02,874 Er zijn in het verleden zeker moeilijke tijden geweest. 30 00:02:07,962 --> 00:02:12,341 De beste bergschilder in deze techniek is waarschijnlijk mijn zoon Steve. 31 00:02:12,425 --> 00:02:13,634 Tjonge, die boef. 32 00:02:14,218 --> 00:02:16,012 Hij kan pas bergen schilderen. 33 00:02:16,929 --> 00:02:19,640 Misschien zien we hem voor het seizoen om is. 34 00:02:20,558 --> 00:02:24,395 Natuurlijk kon hij er niemand iets over vertellen. 35 00:02:25,021 --> 00:02:26,939 Hij heeft altijd… 36 00:02:28,191 --> 00:02:31,402 …zijn mond gehouden. 37 00:02:35,072 --> 00:02:39,285 Het wordt lastig om interviews te krijgen voor deze film. 38 00:02:39,368 --> 00:02:41,287 Dat weet ik zeker. 39 00:02:42,997 --> 00:02:44,957 Wat ze deden, was beschamend. 40 00:02:45,958 --> 00:02:47,793 En mensen moeten dat weten. 41 00:02:49,795 --> 00:02:51,130 Ze moeten het weten. 42 00:02:53,507 --> 00:02:57,178 Op dit doek heb ik het voor het zeggen. 43 00:02:59,263 --> 00:03:04,810 Ik kan altijd ontsnappen naar dit doek en elke illusie creëren die ik wil. 44 00:03:12,401 --> 00:03:16,239 Hier zijn Regis Philbin en Kathie Lee Gifford. 45 00:03:18,616 --> 00:03:21,160 Hallo, allemaal. Hoi, Reeg. 46 00:03:21,244 --> 00:03:24,330 Hallo, leuk je te zien. Dinsdag 3 december 1991. 47 00:03:24,997 --> 00:03:26,999 Ik kijk naar Bob Ross. 48 00:03:27,083 --> 00:03:29,627 Ik dacht even dat Bob ons ging portretteren. 49 00:03:29,710 --> 00:03:32,171 Bob kijkt naar ons en schildert een berg. 50 00:03:32,255 --> 00:03:35,341 Hij staat vooral bekend om zijn landschappen, Reeg. 51 00:03:35,424 --> 00:03:37,510 Schilder je portretten? -Niet goed. 52 00:03:37,593 --> 00:03:41,389 Ik schilder vooral bomen en struiken. -Ja, en goed ook. 53 00:03:41,472 --> 00:03:43,307 Gewoon uit je geheugen? 54 00:03:43,391 --> 00:03:47,186 Ja, ik heb 12 jaar in Alaska gewoond. Daar komen m'n landschappen vandaan. 55 00:03:56,654 --> 00:04:01,284 ZOON VAN BOB 56 00:04:05,997 --> 00:04:07,039 Hoe voel je je? 57 00:04:08,541 --> 00:04:09,625 Moe. 58 00:04:14,338 --> 00:04:16,674 Dit is allemaal zo lang geleden. 59 00:04:18,634 --> 00:04:21,804 Ik moet echt graven in mijn geheugen. 60 00:04:24,724 --> 00:04:30,479 M'n vader beschilderde in het begin goudpannen, samen met m'n moeder. 61 00:04:36,569 --> 00:04:39,363 Toen ik hem leerde kennen, schilderde hij graag. 62 00:04:40,364 --> 00:04:44,535 Hij schilderde soms tot 02.00 uur en moest om 08.00 uur op z'n werk zijn. 63 00:04:47,621 --> 00:04:49,206 Bob zat bij de luchtmacht. 64 00:04:50,541 --> 00:04:52,626 Hij werd uitgezonden naar Alaska. 65 00:04:54,295 --> 00:04:55,588 We trouwden. 66 00:04:56,380 --> 00:05:01,177 En een paar maanden later werd ik zwanger van Steve. 67 00:05:03,679 --> 00:05:07,683 Bob hield van het bos, de dieren, de bomen. 68 00:05:07,767 --> 00:05:09,769 Hij was er dol op. 69 00:05:10,269 --> 00:05:12,021 Ik kijk veel naar de natuur. 70 00:05:12,104 --> 00:05:14,482 Als schilderen je niets anders leert… 71 00:05:14,565 --> 00:05:17,735 …dan leer je de natuur met andere ogen te bekijken. 72 00:05:19,987 --> 00:05:24,158 Bob geloofde in iets waardevols doen… 73 00:05:24,658 --> 00:05:26,577 …iets wat hij leuk vond. 74 00:05:28,329 --> 00:05:30,831 Schilderen was het belangrijkste voor hem. 75 00:05:32,249 --> 00:05:34,543 Wat? Begint hij een nieuw schilderij? 76 00:05:34,627 --> 00:05:35,836 Hij maakt het af… 77 00:05:35,920 --> 00:05:37,922 Binnen 30 minuten is het af. 78 00:05:38,005 --> 00:05:40,132 Doe je eerst de achtergrond? 79 00:05:40,216 --> 00:05:44,053 Met deze kwast van vijf centimeter maken we een blije achtergrond. 80 00:05:44,136 --> 00:05:46,639 Ja. -Blije jongen, die Bob. 81 00:05:46,722 --> 00:05:49,975 Ik laat je zien hoe je het doet. -Gewoon blij. Hé, Bob. 82 00:05:50,059 --> 00:05:52,853 Dubbel salaris als we je haar mogen knippen. 83 00:05:55,231 --> 00:05:57,108 Is het een permanent? 84 00:05:57,191 --> 00:05:59,735 Of natuurlijk? -Ga je m'n geheim verklappen? 85 00:06:00,361 --> 00:06:04,824 Veel mensen geven veel geld uit aan zo'n kapsel en jij kreeg 't van God? 86 00:06:04,907 --> 00:06:06,992 Nou, van God en m'n kapper. 87 00:06:10,996 --> 00:06:12,331 Hij was dol op haar. 88 00:06:12,415 --> 00:06:15,918 Hij hield ervan om verschillende kapsels te proberen… 89 00:06:16,001 --> 00:06:19,296 …zoals we aan z'n afro op tv kunnen zien. 90 00:06:22,007 --> 00:06:23,968 De afro was niet echt. 91 00:06:24,051 --> 00:06:27,930 Het was een permanent en Bob zei altijd… 92 00:06:28,013 --> 00:06:31,016 …dat hij af en toe z'n veren strakker liet zetten. 93 00:06:33,686 --> 00:06:36,063 En ik herinner me dat hij schilderde. 94 00:06:38,315 --> 00:06:42,278 Elke dag stond ik met open mond te kijken… 95 00:06:42,361 --> 00:06:46,740 …naar de prachtige kunstwerken die uit het niets verschenen. 96 00:07:03,007 --> 00:07:03,841 Hoi. 97 00:07:04,508 --> 00:07:06,552 Zullen we achter beginnen? 98 00:07:06,635 --> 00:07:08,804 Prima. -We lopen achterom. 99 00:07:08,888 --> 00:07:11,015 Naar de oude studio. 100 00:07:11,098 --> 00:07:15,436 Waar de vreugde echt begon. -We gaan kijken. 101 00:07:16,812 --> 00:07:21,734 Ik ontmoette Bob 42 jaar geleden. 102 00:07:22,943 --> 00:07:26,071 Hij besloot een schildercursus bij me te volgen. 103 00:07:26,655 --> 00:07:28,365 Voor de eerste opdracht… 104 00:07:28,449 --> 00:07:35,080 …vroeg ik ze om een schilderij te maken van iets waar ze het meest van hielden. 105 00:07:36,081 --> 00:07:40,252 Ik wist meteen dat hij een getalenteerd schilder was. 106 00:07:40,336 --> 00:07:43,672 Dus wat ik absoluut niet wil… 107 00:07:43,756 --> 00:07:49,553 …is het idee wekken dat ik Bobs docent was. 108 00:07:51,514 --> 00:07:57,478 Velen in de klas legden hun penseel neer en kwamen kijken naar wat Bob deed. 109 00:07:58,312 --> 00:08:02,107 En hij hield van publiek. Altijd al. 110 00:08:03,609 --> 00:08:06,737 M'n vader begon met schilderen in traditionele stijl… 111 00:08:06,820 --> 00:08:08,906 …maar dat werd hij zat. 112 00:08:09,448 --> 00:08:13,869 M'n vader was het type man dat bezig was met een project… 113 00:08:13,953 --> 00:08:19,583 …en in zijn hoofd was hij al halverwege het volgende project. 114 00:08:20,918 --> 00:08:26,423 Hij had zo veel verschillende plannen dat hij zich alleen daarmee bezighield… 115 00:08:26,507 --> 00:08:30,844 …en niet met wat er op dat moment gebeurde. 116 00:08:35,933 --> 00:08:38,644 M'n ouders hadden een nogal wankele relatie. 117 00:08:40,187 --> 00:08:42,106 Uiteindelijk zijn ze gescheiden. 118 00:08:44,108 --> 00:08:47,236 We woonden toen in Spokane, Washington. 119 00:08:49,905 --> 00:08:52,324 Toen ontmoette hij Jane Zanardelli. 120 00:08:53,909 --> 00:08:58,914 Ze was secretaresse op de luchtmachtbases waar we woonden. 121 00:09:00,124 --> 00:09:03,335 Ze was stapelverliefd op m'n vader. 122 00:09:05,337 --> 00:09:08,215 En hij hield zielsveel van haar. 123 00:09:11,218 --> 00:09:15,389 Maar m'n vader was in gedachten altijd bij het volgende schilderij. 124 00:09:23,856 --> 00:09:26,358 Hoera. Dat moeten we doen. 125 00:09:26,442 --> 00:09:29,528 Ik moet in die almachtige bubbel kruipen. 126 00:09:29,612 --> 00:09:35,326 Bob zag een video van William Alexander… 127 00:09:35,409 --> 00:09:39,163 …en hij was erg onder de indruk van wat William deed. 128 00:09:39,246 --> 00:09:42,875 Ik werd bijna boos toen ik Alexander voor 't eerst op tv zag. 129 00:09:42,958 --> 00:09:46,670 Hij deed in een paar minuten wat mij dagen kostte. 130 00:09:48,589 --> 00:09:51,800 Het moet snel zijn. Niet urenlang rommelen. 131 00:09:51,884 --> 00:09:53,218 Te veel details. 132 00:09:53,302 --> 00:09:57,598 Mensen die niet schilderen, denken: die man werkt hier een jaar aan. 133 00:09:57,681 --> 00:10:01,560 Een olieverfschilderij kan dagen, maanden of zelfs jaren duren. 134 00:10:01,644 --> 00:10:05,856 Bill Alexander versnelt alles met deze nat-in-nattechniek. 135 00:10:05,939 --> 00:10:08,734 Eerst m'n almachtige magische wit. 136 00:10:08,817 --> 00:10:12,613 Hij bereidt een doek voor met witte, grijze of zwarte gesso. 137 00:10:12,696 --> 00:10:14,740 Een beetje Pruisisch blauw. 138 00:10:15,783 --> 00:10:17,409 Zie je? Niet te veel verf. 139 00:10:18,786 --> 00:10:21,413 En daar brengt hij olieverf op aan. 140 00:10:22,081 --> 00:10:25,376 De juiste term hiervoor is alla prima, de eerste poging. 141 00:10:25,459 --> 00:10:30,047 Daardoor kun je dingen doen die met droge verf niet lukken. 142 00:10:31,715 --> 00:10:37,930 Halverwege de 15e eeuw werd het gebruikt voor haar en bepaalde stoffen… 143 00:10:38,806 --> 00:10:42,059 …om het effect van textuur en beweging te geven. 144 00:10:42,643 --> 00:10:47,398 Het beroemdste voorbeeld van alla prima is het impressionisme. 145 00:10:48,232 --> 00:10:52,194 Dus alla prima is een oude uitvinding. 146 00:10:55,239 --> 00:10:58,659 Bob zei: 'Ik wil deze man graag ontmoeten.' 147 00:10:59,368 --> 00:11:02,246 Hij had genoeg van het militaire leven. 148 00:11:03,080 --> 00:11:04,748 Hij wilde gewoon schilderen. 149 00:11:05,416 --> 00:11:09,503 Ik kende een vrouw die William Alexander zou uitnodigen… 150 00:11:09,586 --> 00:11:12,172 …in haar studio voor een workshop. 151 00:11:13,549 --> 00:11:17,469 Bob en William konden het meteen goed met elkaar vinden. 152 00:11:17,553 --> 00:11:21,932 Ik zag Alexander op tv en net als iedereen werd ik verliefd op 'm. 153 00:11:22,433 --> 00:11:24,435 Ik heb een jaar naar 'm gezocht. 154 00:11:24,518 --> 00:11:28,689 Ik studeerde bij Bill en toen ik uit het leger stapte… 155 00:11:28,772 --> 00:11:32,693 …boden ze me een baan aan bij Magic Art Company als docent. 156 00:11:34,361 --> 00:11:38,323 Hij gaf les aan de oostkust… 157 00:11:38,407 --> 00:11:41,535 …en verkocht verf, doeken en penselen… 158 00:11:41,618 --> 00:11:45,914 …die altijd een belangrijk onderdeel van deze programma's waren. 159 00:11:55,424 --> 00:11:59,595 Ik ontmoette Bob Ross  in de Muncie Mall in 1982… 160 00:12:00,137 --> 00:12:03,140 …waar hij een schilderdemonstratie gaf. 161 00:12:03,932 --> 00:12:06,810 Ik vond hem fascinerend, want ik schilderde al. 162 00:12:07,394 --> 00:12:10,856 We hadden zoveel gemeen dat we vrienden werden. 163 00:12:16,612 --> 00:12:18,614 Er was een witharige dame bij hem. 164 00:12:19,865 --> 00:12:22,576 Ze hielp hem om schilderijen te verkopen. 165 00:12:23,410 --> 00:12:26,830 Later kwam ik erachter dat dat Annette Kowalski was. 166 00:12:27,831 --> 00:12:31,710 Dit is m'n zakenpartner en oude vriendin, Annette Kowalski. 167 00:12:31,794 --> 00:12:33,921 Annette, welkom. -Dank je. 168 00:12:35,130 --> 00:12:37,758 M'n vader ontmoette de Kowalski's via Annette… 169 00:12:37,841 --> 00:12:41,678 …die een schildercursus wilde volgen bij Bill Alexander. 170 00:12:42,262 --> 00:12:44,473 Annette was al een goede kunstenares. 171 00:12:44,556 --> 00:12:47,726 Er waren geen cursussen beschikbaar… 172 00:12:47,810 --> 00:12:51,271 …maar ze ontdekte dat Bill Alexander een protegé had… 173 00:12:51,355 --> 00:12:52,648 …Bob Ross genaamd. 174 00:12:58,821 --> 00:13:04,451 Ze zocht iets en vond het in Bob Ross. 175 00:13:04,535 --> 00:13:07,996 En niet alleen het schilderen. Het was meer dan dat. 176 00:13:09,665 --> 00:13:13,502 Ze voelde zich herleven, ze werd geïnspireerd door Bob. 177 00:13:16,630 --> 00:13:21,468 Ik had een zoon verloren en was in diepe rouw. 178 00:13:24,638 --> 00:13:27,057 Ik was er kapot van. 179 00:13:27,599 --> 00:13:32,855 Ik kon alleen maar op de bank liggen en tv kijken. 180 00:13:35,232 --> 00:13:39,069 Ze is voorgoed veranderd door de dood van haar zoon. 181 00:13:40,696 --> 00:13:45,325 Annette had iets nodig om uit haar depressie te komen. 182 00:13:45,868 --> 00:13:49,079 Ik belde Bob en zei: 'Ik weet niet wat het is… 183 00:13:49,580 --> 00:13:52,165 …maar we moeten hiervan profiteren.' 184 00:13:52,249 --> 00:13:53,792 PARTNERSCHAPSOVEREENKOMST 185 00:13:53,876 --> 00:13:58,547 Ze nam hem mee naar Walt en zei: 'Deze man is magisch. 186 00:13:58,630 --> 00:14:01,341 We moeten zaken met hem doen.' 187 00:14:02,801 --> 00:14:08,724 Ik denk niet dat Bob echt begreep wat de toekomst voor hem in petto had. 188 00:14:09,474 --> 00:14:12,144 Hij deed het niet voor het geld. 189 00:14:13,562 --> 00:14:15,981 Maar de Kowalski's wel. 190 00:14:18,775 --> 00:14:22,070 De Kowalski's moedigden Bob aan om alleen verder te gaan. 191 00:14:22,154 --> 00:14:25,866 Ze wilden investeren in zijn eigen onderneming… 192 00:14:25,949 --> 00:14:31,079 …gebaseerd op wat hij deed met Bill Alexander, namelijk lesgeven. 193 00:14:34,249 --> 00:14:37,628 Ze gaven hem z'n nieuwe carrière. Z'n nieuwe leven. 194 00:14:39,546 --> 00:14:42,299 Dat was voordat iemand Bob Ross kende. 195 00:14:42,382 --> 00:14:44,009 Ze zeiden: 'Bob Ross, wie?' 196 00:14:45,510 --> 00:14:48,430 Op een dag zei hij: 'Wil je mee naar Chicago? 197 00:14:48,513 --> 00:14:51,224 Ik heb een grote klas. Ik heb hulp nodig.' 198 00:14:52,267 --> 00:14:55,479 We komen in Chicago. Raad eens hoeveel mensen er zijn. 199 00:14:55,562 --> 00:14:57,648 GEANNULEERD 200 00:14:57,731 --> 00:15:01,610 Om geld te besparen en het bedrijf op één plek te houden… 201 00:15:01,693 --> 00:15:05,948 …en iedereen daar te houden, trokken we in bij de Kowalski's… 202 00:15:06,031 --> 00:15:08,617 …voor anderhalf of twee jaar. 203 00:15:09,868 --> 00:15:12,746 Dat was heel interessant. 204 00:15:15,374 --> 00:15:18,752 Walt en Jane deden de administratie. 205 00:15:19,670 --> 00:15:21,088 Twee getrouwde stellen. 206 00:15:21,171 --> 00:15:25,634 De ene echtgenoot werkt samen met de echtgenote van de ander. 207 00:15:27,010 --> 00:15:30,055 We leerden hen steeds beter kennen. 208 00:15:31,348 --> 00:15:36,103 Als de familie iets moest bespreken, gingen ze naar een andere kamer… 209 00:15:36,186 --> 00:15:40,190 …om buiten gehoorsafstand met elkaar te praten. 210 00:15:42,859 --> 00:15:47,614 Walter was toen net weg bij de CIA. 211 00:15:49,408 --> 00:15:53,912 Net als iedereen die stopt bij de overheid gebruikte hij z'n connecties… 212 00:15:53,996 --> 00:15:57,874 …en relaties om succesvol handel te drijven. 213 00:16:00,544 --> 00:16:03,964 De Kowalski's namen hun zakelijke telefoongesprekken op… 214 00:16:05,173 --> 00:16:08,135 …met een zuignap op de achterkant van een telefoon… 215 00:16:09,594 --> 00:16:11,972 …wat ik altijd raar vond. 216 00:16:17,519 --> 00:16:21,606 Ik vraag me soms af hoe het afgelopen zou zijn… 217 00:16:21,690 --> 00:16:27,320 …als hij niet met Annette en Walter in zee was gegaan. 218 00:16:30,615 --> 00:16:34,703 Dat was beter geweest voor hem en… Ik weet niet. 219 00:16:34,786 --> 00:16:38,373 Je krijgt er toch geen antwoord op. 220 00:16:44,671 --> 00:16:46,965 Spreek uw bericht in na de piep. 221 00:16:47,049 --> 00:16:49,426 Daarna kunt u de verbinding verbreken. 222 00:16:49,509 --> 00:16:53,638 Met Dana Jester. U had gebeld. Wilt u me terugbellen? 223 00:16:54,139 --> 00:16:55,557 Bedankt. Dag. 224 00:16:57,559 --> 00:17:03,482 Veel mensen zien af van een interview, omdat ze bang zijn voor de Kowalski's. 225 00:17:03,565 --> 00:17:07,778 Die staan erom bekend dat ze mensen aanklagen en daar zijn ze bang voor. 226 00:17:09,696 --> 00:17:11,990 Meer dan twaalf mensen die Bob kenden… 227 00:17:12,074 --> 00:17:16,036 …wilden niet meewerken aan deze film vanwege mogelijke represailles. 228 00:17:16,119 --> 00:17:18,663 Oké. Over vijf, vier… 229 00:17:19,498 --> 00:17:23,627 Ik geef de almachtige kwast  aan onze machtige man, Bob. 230 00:17:23,710 --> 00:17:24,628 Bedankt, Bill. 231 00:17:24,711 --> 00:17:29,132 Er is zoveel vraag naar cursussen dat we besloten iets op te zetten… 232 00:17:29,216 --> 00:17:31,551 …en binnenkort start een nieuwe cursus. 233 00:17:31,635 --> 00:17:33,970 We gaan almachtige schilders creëren. 234 00:17:34,554 --> 00:17:37,766 M'n ouders besloten om een reclamespotje te maken. 235 00:17:37,849 --> 00:17:43,021 En terwijl Bob aan het schilderen was, kwam de zendermanager langs en zei: 236 00:17:43,105 --> 00:17:48,151 'Wat hij doet, is opmerkelijk. Laten we een programma met hem maken.' 237 00:17:49,694 --> 00:17:53,573 Wetende wat Bill Alexander had bereikt met zijn uitzendingen… 238 00:17:53,657 --> 00:17:58,954 …leek dit de Kowalski's een manier om een nieuwer publiek te trekken… 239 00:17:59,037 --> 00:18:03,625 …zodat er mensen naar de workshops zouden komen. 240 00:18:04,126 --> 00:18:08,588 Het begon heel bescheiden als iets wat niet rendabel was… 241 00:18:08,672 --> 00:18:12,217 …maar later heel rendabel werd. 242 00:18:12,801 --> 00:18:15,637 We filmden in de woonkamer van een oud huis. 243 00:18:15,720 --> 00:18:19,474 Daarom is er een zwart gordijn. Daarmee verborgen we de haard. 244 00:18:19,558 --> 00:18:21,935 En de videomixer stond in de keuken. 245 00:18:22,561 --> 00:18:26,898 We beginnen met een voorstelling in ons hart en zetten deze op het doek… 246 00:18:26,982 --> 00:18:29,985 …en dat gaan we jou ook leren. 247 00:18:30,485 --> 00:18:33,530 We gaan ervoor. Laten we een schilderij maken. 248 00:18:34,072 --> 00:18:36,533 Hij filmde drie afleveringen op één dag… 249 00:18:37,117 --> 00:18:39,661 …wat erg veel werk was. 250 00:18:40,162 --> 00:18:46,251 Het was al moeilijk om in 28 minuten een heel landschap te schilderen… 251 00:18:46,334 --> 00:18:48,295 …maar dat was nog maar het begin. 252 00:18:48,378 --> 00:18:53,675 Het was ook: 'Draai 't palet hierheen', of: 'Je hebt nog maar zoveel minuten'… 253 00:18:53,758 --> 00:18:57,804 …of: 'Oeps, het voorbeelddoek viel halverwege van de ezel. 254 00:18:57,888 --> 00:19:01,433 En nu? Het ligt ondersteboven. Hoe moet ik nu verder?' 255 00:19:01,516 --> 00:19:05,103 Dit is jouw creatie. Je kunt hier alles doen wat je wilt. 256 00:19:05,187 --> 00:19:07,230 Maar hij werd er beter in. 257 00:19:07,314 --> 00:19:10,066 Ben je al enthousiast? Klaar om mee te doen? 258 00:19:10,567 --> 00:19:11,693 Je kunt het. 259 00:19:15,780 --> 00:19:17,407 OORSPRONKELIJKE WIPB-STUDIO 260 00:19:17,449 --> 00:19:20,952 Ik herinner het me niet eens meer. Het is zo lang geleden. 261 00:19:21,536 --> 00:19:27,876 Misschien is dit waar ze eerst filmden. De plek waar ik was, zag er anders uit. 262 00:19:27,959 --> 00:19:28,793 Kijk daar. 263 00:19:28,877 --> 00:19:32,422 Ja. Ze hebben hier allerlei Bob Ross-spullen. 264 00:19:33,590 --> 00:19:35,342 Dit was de studioruimte. 265 00:19:35,425 --> 00:19:38,011 We willen mensen uitnodigen om Bob te eren. 266 00:19:38,762 --> 00:19:43,225 Bij dat kruis op de grond heeft vrijwel zeker de ezel gestaan. 267 00:19:43,308 --> 00:19:46,228 Die is een paar keer verplaatst. 268 00:19:46,311 --> 00:19:49,481 Mensen zeggen: 'Ik kan geen rechte lijn trekken. 269 00:19:49,564 --> 00:19:52,234 Ik heb niet jouw talent.' 270 00:19:52,734 --> 00:19:53,735 Dat is onzin. 271 00:19:54,236 --> 00:19:56,571 Talent is een nagestreefde interesse. 272 00:19:57,072 --> 00:20:00,533 Als je bereid bent om te oefenen, kun je alles. 273 00:20:01,034 --> 00:20:02,494 Dat geldt ook hiervoor. 274 00:20:03,161 --> 00:20:06,122 Bij het tweede seizoen deed hij z'n bril af… 275 00:20:06,206 --> 00:20:08,792 …en hij was ervan overtuigd… 276 00:20:09,292 --> 00:20:12,629 …dat het beter zou gaan dan hij dacht. 277 00:20:14,005 --> 00:20:16,007 Ik was er vanaf het begin bij. 278 00:20:16,508 --> 00:20:18,927 Ik dacht: wauw, dit wordt zo leuk… 279 00:20:19,010 --> 00:20:23,431 …want ik was dol op regisseren. Ik vertel mensen graag wat ze moeten doen. 280 00:20:24,933 --> 00:20:30,230 Eerst had hij een schilderij ernaast, dus we wisten hoe het eruit kwam te zien. 281 00:20:32,232 --> 00:20:35,443 Uiteindelijk verdween dat en deed hij het uit z'n hoofd. 282 00:20:35,527 --> 00:20:37,779 We hebben nog een minuut. 283 00:20:37,862 --> 00:20:40,490 Als ik aangaf dat hij nog twee minuten had… 284 00:20:40,573 --> 00:20:42,993 …zei hij: 'Tijd voor een grote boom.' 285 00:20:43,076 --> 00:20:45,203 Echt, tot aan de laatste opname… 286 00:20:45,287 --> 00:20:49,624 …was ik altijd nerveus of hij het wel af zou krijgen. 287 00:20:50,208 --> 00:20:52,836 Ben je er klaar voor? We gaan je moed testen. 288 00:20:53,336 --> 00:20:54,296 Hier. 289 00:20:56,881 --> 00:21:00,510 Maar dat maakt het leuk. Wees dapper. Waag de gok. 290 00:21:01,011 --> 00:21:03,305 Goed. We gaan je moed testen. 291 00:21:07,183 --> 00:21:08,977 Hier hoort een grote boom. 292 00:21:09,060 --> 00:21:12,022 En door deze boom gebeuren er twee dingen. 293 00:21:12,647 --> 00:21:15,233 Ten eerste wordt mijn regisseur gek. 294 00:21:15,734 --> 00:21:20,071 Plus, alles verdwijnt naar de achtergrond. Er ontstaat perspectief. 295 00:21:20,572 --> 00:21:22,240 Het was net magie. 296 00:21:24,326 --> 00:21:29,664 Als iets niet werkt, doet Bob Ross meestal wat een goede docent zou doen. 297 00:21:30,498 --> 00:21:32,125 Je blijft er kalm onder. 298 00:21:32,876 --> 00:21:35,086 En dan ga je corrigeren. 299 00:21:36,755 --> 00:21:40,633 Hoi, leuk dat je er bent. Je betrapt me tijdens het prutsen. 300 00:21:40,717 --> 00:21:44,262 Ik krijg zoveel kaarten en brieven uit het hele land: 301 00:21:44,346 --> 00:21:47,891 'Wat als ik m'n schilderij halverwege niet mooi vind?' 302 00:21:47,974 --> 00:21:52,312 Ik zeg altijd: 'Het zijn geen fouten, maar gelukkige ongelukjes.' 303 00:21:53,897 --> 00:21:55,440 En hij verwierp het idee… 304 00:21:55,523 --> 00:22:00,028 …dat je talent moet hebben en gezegend moet zijn met talent… 305 00:22:01,029 --> 00:22:03,198 …om te kunnen schilderen. Onzin. 306 00:22:04,824 --> 00:22:07,786 Hij geloofde dat iedereen iets kan maken. 307 00:22:07,869 --> 00:22:12,791 Onlangs gaf ik een demonstratie. Een man kwam naar me toe en zei: 308 00:22:12,874 --> 00:22:15,960 'Ik kan niet schilderen, want ik ben kleurenblind. 309 00:22:16,044 --> 00:22:18,129 Ik zie alleen grijstinten.' 310 00:22:18,213 --> 00:22:22,425 Vandaag maken we een grijs schilderij om te laten zien dat iedereen het kan. 311 00:22:23,510 --> 00:22:27,680 Dat hij dat wilde doen, gaf aan hoe vriendelijk Bob was. 312 00:22:28,515 --> 00:22:30,892 Je wist niet dat je zoveel macht had, hè? 313 00:22:31,393 --> 00:22:33,228 Je kunt dit echt. 314 00:22:33,978 --> 00:22:37,232 Je kunt bergen, bomen, machtige rivieren verplaatsen. 315 00:22:37,816 --> 00:22:40,402 We beginnen met wat middernachtzwart. 316 00:22:40,485 --> 00:22:44,447 Misschien is er in onze wereld een blij wolkje dat hier woont. 317 00:22:44,989 --> 00:22:50,078 Vroeger lagen m'n broer Jim en ik op onze rug in het veld… 318 00:22:50,161 --> 00:22:54,290 …naar de wolken te kijken en zagen er allerlei gekke vormen in. 319 00:22:54,833 --> 00:22:57,001 Dat heb je vast ook gedaan. 320 00:22:57,919 --> 00:23:03,883 De Bob die je op tv ziet, kijkt in het echte leven ook zo… 321 00:23:03,967 --> 00:23:07,762 …naar de natuur, naar alles. 322 00:23:07,846 --> 00:23:10,974 Vandaag wil ik je voorstellen aan een paar gasten. 323 00:23:11,057 --> 00:23:15,019 Dit zijn twee jonge roodborstjes. Het zijn de schattigste boefjes. 324 00:23:15,103 --> 00:23:17,105 Wat ga je doen? Nou? 325 00:23:17,605 --> 00:23:19,524 Hij hield van de natuur. 326 00:23:22,735 --> 00:23:25,947 Hij had een kano en ging een meer op. 327 00:23:26,990 --> 00:23:31,161 Hij ving een paar vissen, maar gooide die altijd terug. 328 00:23:31,244 --> 00:23:33,538 Hij hield die vissen niet. 329 00:23:36,166 --> 00:23:38,209 Hij zei dat hij met 'n camera joeg. 330 00:23:40,879 --> 00:23:42,964 Dit is Peapod de zakeekhoorn. 331 00:23:43,047 --> 00:23:46,593 Hij viel uit 'n boom. Een aardige dame bracht 'm naar me toe… 332 00:23:46,676 --> 00:23:50,221 …en vroeg of ik zolang voor hem wilde zorgen. 333 00:23:50,930 --> 00:23:55,685 Als hij een gewond dier zag, deed hij wat hij kon om te helpen. 334 00:23:56,352 --> 00:24:01,232 Er is me iets opgevallen tijdens het geven van demonstraties en cursussen. 335 00:24:02,358 --> 00:24:04,360 Alleen aardige mensen schilderen. 336 00:24:04,861 --> 00:24:08,072 Alle schilders die ik heb ontmoet, zijn toffe mensen. 337 00:24:08,656 --> 00:24:11,826 Dankzij het programma zat elke workshop vol. 338 00:24:13,703 --> 00:24:17,332 Want er waren zoveel mensen die zelf wilden lesgeven. 339 00:24:17,916 --> 00:24:20,418 Hij besloot mensen op te leiden. 340 00:24:21,794 --> 00:24:24,339 De meesten van jullie hebben 't al gedaan. 341 00:24:24,422 --> 00:24:27,217 Een dunne laag vloeibaar wit op je doek. 342 00:24:28,635 --> 00:24:31,638 Jullie hebben goed naar Bob gekeken en weten dat al. 343 00:24:32,847 --> 00:24:36,851 Vandaag stel ik je met genoegen voor… 344 00:24:36,935 --> 00:24:40,563 …aan een van 's lands beste docenten en een van m'n beste vrienden. 345 00:24:40,647 --> 00:24:43,316 Dit is Dana Jester. 346 00:24:43,399 --> 00:24:46,528 Hij reist door 't hele land en leert duizenden mensen… 347 00:24:46,611 --> 00:24:48,404 …de vreugde van 't schilderen. 348 00:24:48,988 --> 00:24:50,365 We waren de grondlegger… 349 00:24:50,448 --> 00:24:52,742 Vanaf het begin. -Meteen. 350 00:24:54,786 --> 00:24:58,957 Tjonge, m'n zoon Steve is een geweldige schilder en hij… 351 00:24:59,582 --> 00:25:02,085 Hij is zo jong en hij is zo enthousiast. 352 00:25:02,168 --> 00:25:06,339 Het is leuk om te zien dat jonge mensen hier enthousiast van worden. 353 00:25:06,422 --> 00:25:10,843 Steve leert mensen in het hele land de vreugde van 't schilderen. 354 00:25:10,927 --> 00:25:13,221 Tik in de verf. 355 00:25:15,723 --> 00:25:22,105 Al die kleine donkere stukjes ertussen kun je zachtjes aanraken. 356 00:25:22,188 --> 00:25:27,443 Bob vond het leuk om een nieuwe leerling te zien glimlachen… 357 00:25:27,944 --> 00:25:30,822 …bij een nieuw, mooi schilderij. 358 00:25:32,991 --> 00:25:35,910 Bob maakte hen zo blij, ongelooflijk. 359 00:25:38,246 --> 00:25:41,374 Zo van: 'Heb ik dit gemaakt? Dat kan niet.' 360 00:25:42,375 --> 00:25:43,501 Toch wel. 361 00:25:44,836 --> 00:25:49,173 Er is veel gaande buiten het schilderen en ik denk dat mensen dat weten… 362 00:25:49,257 --> 00:25:50,800 …en daarvan genieten. 363 00:25:52,260 --> 00:25:56,723 Ondanks het succes van Ross was hij niet uniek. 364 00:25:57,807 --> 00:26:02,395 Begin jaren 80 gaven ook andere kunstenaars les op tv. 365 00:26:04,772 --> 00:26:10,069 We begonnen op tv in 1983, in hetzelfde jaar als Bob Ross. 366 00:26:10,903 --> 00:26:14,407 Ross deed zijn ding, z'n landschappen… 367 00:26:15,033 --> 00:26:16,951 …en wij schilderden bloemen. 368 00:26:18,036 --> 00:26:20,997 Bob zei: 'Ik ben een berg- en bomenman.' 369 00:26:22,081 --> 00:26:23,082 Hij zei ook: 370 00:26:23,166 --> 00:26:25,918 'Voor bloemen moet je bij Jenkins zijn.' 371 00:26:28,212 --> 00:26:33,092 Tijdens beurzen gingen Bob en ik vaak samen eten. 372 00:26:34,927 --> 00:26:37,055 En na het eten… 373 00:26:37,138 --> 00:26:42,268 …liepen we rond om te zien wie het meest herkend werd. 374 00:26:43,436 --> 00:26:45,521 Bob won natuurlijk altijd. 375 00:26:50,360 --> 00:26:53,863 Vertel eens hoe Bob was buiten de camera. 376 00:26:53,946 --> 00:26:55,156 Hij was leuk. 377 00:26:55,698 --> 00:26:57,659 Ik zal je iets verklappen. 378 00:26:57,742 --> 00:26:59,118 Hij kon ondeugend zijn. 379 00:26:59,619 --> 00:27:02,330 Hij vertelde schuine moppen voor de opnames. 380 00:27:02,413 --> 00:27:06,959 Ik denk om het ijs te breken. Hij was zoals hij op beeld was. 381 00:27:07,043 --> 00:27:12,715 Hij was grappig en hij had een ongelooflijk charisma. 382 00:27:15,009 --> 00:27:18,262 In het echte leven was hij energieker… 383 00:27:18,763 --> 00:27:21,391 …en hij hield van snelle auto's. 384 00:27:22,016 --> 00:27:25,395 De concurrentie kan dit niet evenaren. 385 00:27:25,895 --> 00:27:29,273 Chevrolets onvergelijkbare Corvette. 386 00:27:29,774 --> 00:27:31,859 Hij had een Stingray uit 1969… 387 00:27:31,943 --> 00:27:34,612 …met de hand gevormd glasvezelversterkt kunststof… 388 00:27:35,363 --> 00:27:38,491 …350 motor, met alles erop en eraan. 389 00:27:38,991 --> 00:27:42,036 Hij nam me mee in de Corvette. Ik zei: 'Wat doe je?' 390 00:27:42,537 --> 00:27:44,747 Hij zei: 'We voeren de spanning op.' 391 00:27:50,211 --> 00:27:54,048 Hij wilde mensen niet bang maken, maar het wel spannend maken. 392 00:27:54,132 --> 00:27:56,259 Ja, daar was hij dol op. 393 00:28:02,181 --> 00:28:06,811 De Kowalski's regelden de zakelijke kant van het bedrijf… 394 00:28:06,894 --> 00:28:10,189 …zodat Bob kon doen waar hij het beste in was: 395 00:28:10,273 --> 00:28:12,066 zich verbinden met mensen. 396 00:28:14,444 --> 00:28:17,280 Iedereen probeerde z'n werk te doen. 397 00:28:18,656 --> 00:28:24,912 Jane was erg intelligent en ontzettend goed in administratief werk. 398 00:28:26,581 --> 00:28:31,502 Ze leerde me dat als je iets doet, je het goed moet doen en niet half. 399 00:28:33,296 --> 00:28:35,256 En met Walt en Annette… 400 00:28:35,339 --> 00:28:38,801 …hadden de twee families iets goeds in handen. 401 00:28:39,510 --> 00:28:43,931 Binnen vijf jaar leek alles goed te gaan. 402 00:28:46,184 --> 00:28:49,729 Hij straalde vreugde en liefde uit. 403 00:28:50,396 --> 00:28:53,733 Hij gaf me het gevoel dat we familie waren. 404 00:28:53,816 --> 00:28:56,694 Elke ochtend voorafgaand aan de opnames… 405 00:28:56,778 --> 00:29:01,449 …kwam hij naar m'n kantoor met z'n kop koffie en vertelde moppen… 406 00:29:01,532 --> 00:29:07,538 …en sloeg z'n armen om ons heen en plaagde ons als een grote broer. 407 00:29:09,832 --> 00:29:11,876 Hij had een hart van goud… 408 00:29:13,211 --> 00:29:15,922 …maar hij was ook een showman. 409 00:29:16,631 --> 00:29:19,926 Ik pak onze zachte mengkwast… 410 00:29:20,551 --> 00:29:22,678 …een lieve, zachte kwast… 411 00:29:22,762 --> 00:29:25,848 …om de onderkant daarvan een beetje uit te vegen. 412 00:29:26,432 --> 00:29:28,017 Zachtjes. 413 00:29:28,643 --> 00:29:30,269 Ik raak het doek amper. 414 00:29:30,353 --> 00:29:32,647 Streel het maar. 415 00:29:33,648 --> 00:29:34,732 Ziezo. 416 00:29:35,817 --> 00:29:38,778 Ik vroeg hem: 'Waarom praat je zo op tv?' 417 00:29:38,861 --> 00:29:44,242 En hij zei: 'Bill Alexander was altijd vrij hard.' 418 00:29:44,325 --> 00:29:48,538 Ik gebruikte de andere kleur al in mijn kwast voor de wolken. 419 00:29:48,621 --> 00:29:53,167 Ze bevatten al veel geel. Dus ik wil graag iets veranderen. 420 00:29:53,251 --> 00:29:58,214 Z'n stem was hard. Hij was erg hyper en energiek. 421 00:29:58,297 --> 00:29:59,715 Dus m'n vader zei: 422 00:29:59,799 --> 00:30:03,803 'Volgens mij is het grootste deel van ons publiek vrouwelijk. 423 00:30:03,886 --> 00:30:09,183 Het zijn voornamelijk vrouwen, dus misschien ga ik wel fluisteren.' 424 00:30:09,684 --> 00:30:11,477 Hij probeerde dus… 425 00:30:11,561 --> 00:30:16,148 …precies het tegenovergestelde te doen van wat Bill Alexander deed. 426 00:30:16,858 --> 00:30:18,901 Bol maar op. 427 00:30:18,985 --> 00:30:21,654 Maak de wolk donzig, plaag 'm, maak 'm groter. 428 00:30:23,114 --> 00:30:24,240 Ziezo. 429 00:30:25,241 --> 00:30:26,367 Doe het zachtjes. 430 00:30:26,450 --> 00:30:29,203 Heel lief. 431 00:30:30,538 --> 00:30:33,416 Dat hij z'n programma The Joy of Painting noemt… 432 00:30:33,499 --> 00:30:35,001 …is niet toevallig… 433 00:30:35,084 --> 00:30:40,464 …want het past in de traditie van instructievideo's begin jaren 70. 434 00:30:40,548 --> 00:30:43,968 Je had The Joy of Cooking en The Joy of Sex. 435 00:30:44,051 --> 00:30:46,512 Dat was een keerpunt. 436 00:30:47,513 --> 00:30:51,684 Het is logisch dat Bob Ross een soortgelijke titel koos. 437 00:30:51,767 --> 00:30:56,564 Hij spreekt met een kalme stem, die heel sensueel is. 438 00:30:56,647 --> 00:31:01,485 Hij doet alsof hij met één vrouw praat, in bed. 439 00:31:02,403 --> 00:31:04,614 Het is waar. Hij oefende. 440 00:31:04,697 --> 00:31:06,908 Hij wilde een beetje sexy zijn. 441 00:31:06,991 --> 00:31:12,288 Ik praat met één persoon als ik film en ik ben echt gek op diegene. 442 00:31:12,371 --> 00:31:14,165 Het is een-op-een. 443 00:31:14,248 --> 00:31:18,711 Dat realiseren mensen zich en hebben het gevoel dat ze me kennen, en ik hen. 444 00:31:19,795 --> 00:31:21,464 Ik raak het amper aan. 445 00:31:21,547 --> 00:31:23,007 Liefkoos het. 446 00:31:23,507 --> 00:31:25,343 Rakelings. Liefkoos het. 447 00:31:25,426 --> 00:31:27,219 Schud het teveel eraf. 448 00:31:29,722 --> 00:31:31,849 En ros je kwast af. 449 00:31:31,933 --> 00:31:35,770 Als je vraag niet wordt beantwoord, laat het ons dan weten. 450 00:31:35,853 --> 00:31:39,815 We beantwoorden bijna elke vraag die je maar kunt bedenken… 451 00:31:39,899 --> 00:31:41,442 …mits niet te persoonlijk. 452 00:31:41,525 --> 00:31:42,944 Eens kijken. Wat is… 453 00:31:43,444 --> 00:31:47,198 Die gaan we niet voorlezen op tv. We leggen 'm opzij, en door. 454 00:31:48,282 --> 00:31:50,534 Bob gaf een schilderdemonstratie. 455 00:31:50,618 --> 00:31:54,372 Toen z'n schilderij klaar was, zei hij: 'Steve, Dana, kom eens. 456 00:31:54,455 --> 00:31:57,708 Bescherm me. Dames willen m'n handtekening en volgen me. 457 00:31:57,792 --> 00:32:01,128 Ik wil naar het toilet.' -Ze rukten aan z'n hemd. 458 00:32:01,212 --> 00:32:02,088 Bizar. 459 00:32:02,171 --> 00:32:04,924 Ze wilden een plukje borsthaar. 460 00:32:07,176 --> 00:32:10,471 Bob was charismatisch, maar ook een beetje een flirt. 461 00:32:11,138 --> 00:32:14,934 Hij flirtte met mij en met elke vrouwelijke medewerker. 462 00:32:15,017 --> 00:32:17,561 Zo was hij nou eenmaal. Hij was charmant. 463 00:32:18,145 --> 00:32:21,023 Maar hij wilde mensen ook een goed gevoel geven. 464 00:32:23,234 --> 00:32:25,236 OOM DANER, PAPA BOB MOEDER ANNETTE 465 00:32:25,361 --> 00:32:28,572 Annette was betoverd geraakt door Bob. 466 00:32:28,656 --> 00:32:33,035 Ik herinner me nog de Bob Ross-bijeenkomst in Daytona. 467 00:32:33,119 --> 00:32:36,747 Iedereen wilde met Bob op de foto. 468 00:32:36,831 --> 00:32:41,168 Annette was gewoon jaloers op relaties… 469 00:32:41,252 --> 00:32:44,630 …die Bob met anderen had. 470 00:32:47,425 --> 00:32:51,721 Als Bob iemand anders aandacht gaf, dan vond Annette dat niet leuk. 471 00:32:51,804 --> 00:32:55,224 Dat was misschien een beetje… Ik zou zeggen, jaloezie. 472 00:32:55,307 --> 00:32:56,183 Geen idee. -Ja. 473 00:32:56,267 --> 00:32:58,227 Iedereen die in z'n buurt kwam. 474 00:32:58,310 --> 00:32:59,729 Zo was ze. -Precies. 475 00:33:02,773 --> 00:33:08,279 Wat was uw indruk van de relatie tussen Bob en Annette? 476 00:33:14,785 --> 00:33:16,454 Ga ik het daar over hebben? 477 00:33:18,748 --> 00:33:20,708 Hadden Bob en Annette iets? 478 00:33:21,500 --> 00:33:23,544 Iedereen stelt altijd die vraag. 479 00:33:24,754 --> 00:33:25,713 Het antwoord is… 480 00:33:27,465 --> 00:33:28,716 …Steve weet het vast. 481 00:33:36,640 --> 00:33:41,520 M'n vader en Annette hadden inderdaad een affaire. 482 00:33:42,605 --> 00:33:47,860 Tijdens de beurzen in de jaren 80 haalden we hen op voor het eten… 483 00:33:47,943 --> 00:33:50,905 …en ze kwamen uit dezelfde hotelkamer. 484 00:33:51,739 --> 00:33:54,617 We wisten dat er iets aan de hand was. 485 00:33:55,367 --> 00:33:59,747 Dit was in de jaren 70. -Nee, jaren 80. Weber was pas in 1980. 486 00:33:59,830 --> 00:34:03,334 Het was… Iedereen sliep met iedereen. 487 00:34:03,417 --> 00:34:05,169 Maar goed, terug naar… -Oké? 488 00:34:05,252 --> 00:34:08,589 Dat kun je eruit knippen, maar zo was het. 489 00:34:10,716 --> 00:34:13,302 Ik weet nog dat het kerstavond was. 490 00:34:14,303 --> 00:34:16,639 Ik hoorde ruzie in de slaapkamer. 491 00:34:17,264 --> 00:34:19,183 Jane vroeg hem: 492 00:34:20,476 --> 00:34:23,270 'Heb je iets met die vrouw?' 493 00:34:24,563 --> 00:34:26,232 De waarheid kwam naar boven. 494 00:34:38,035 --> 00:34:40,496 Bob en Jane legden het bij. 495 00:34:42,206 --> 00:34:46,627 Maar er was een kloof ontstaan tussen iedereen. 496 00:34:52,883 --> 00:34:54,510 Een paar maanden later… 497 00:34:55,928 --> 00:35:00,307 …toen ik door de gang liep, was Annette in de badkamer. 498 00:35:02,101 --> 00:35:04,728 Ik liep langs en de deur stond open. 499 00:35:04,812 --> 00:35:07,940 Ze zat in het donker op het toilet. 500 00:35:09,108 --> 00:35:11,026 Ze had een sigaret in haar mond… 501 00:35:11,110 --> 00:35:15,364 …twee aangestoken in de asbak, en ze zat voor zich uit te roken. 502 00:35:16,991 --> 00:35:18,367 Ze zei: 'Steve… 503 00:35:19,618 --> 00:35:22,037 …jij bent de enige die van me houdt.' 504 00:35:26,917 --> 00:35:28,669 En ik dacht: wauw. 505 00:35:35,134 --> 00:35:37,803 De onderlinge strijd was begonnen. 506 00:35:41,390 --> 00:35:45,144 Toen ik Annette Kowalski ontmoette, leken ze goede vrienden. 507 00:35:45,227 --> 00:35:47,521 Maar uiteindelijk kwam ze niet meer. 508 00:35:47,605 --> 00:35:52,776 Dus ik weet niet of dat het begin van het eind van hun relatie was. 509 00:35:52,860 --> 00:35:55,696 Velen van ons waren opgelucht. 510 00:35:55,779 --> 00:35:58,949 Ik kon niet ontspannen als zij er was. 511 00:36:00,159 --> 00:36:04,914 En het was nu makkelijker om met Bob te communiceren zonder filters. 512 00:36:10,419 --> 00:36:13,714 Hallo. Vandaag is een jubileum voor ons. 513 00:36:13,797 --> 00:36:17,676 Na dit schilderij hebben we 100 afleveringen gemaakt. 514 00:36:17,760 --> 00:36:18,928 Fantastisch, toch? 515 00:36:19,678 --> 00:36:22,848 Ik wil je graag verwelkomen bij het tiende seizoen. 516 00:36:22,932 --> 00:36:24,391 Seizoen 12.  Seizoen 13. 517 00:36:24,475 --> 00:36:25,935 Seizoen 15. Seizoen 17. 518 00:36:26,018 --> 00:36:27,978 …het 18e seizoen. 519 00:36:28,729 --> 00:36:30,356 Na dit seizoen… 520 00:36:30,439 --> 00:36:33,275 …zijn er meer dan 230 afleveringen. 521 00:36:34,693 --> 00:36:37,780 MTV. Alleen maar witte wolken. 522 00:36:39,156 --> 00:36:43,452 Mijn volgende gast creëert al tien jaar magie in z'n eigen programma… 523 00:36:43,535 --> 00:36:46,205 …The Joy of Painting waar ik altijd naar kijk. 524 00:36:46,288 --> 00:36:51,043 Schrijver van meerdere boeken. Dit is zijn recentste boek. 525 00:36:51,126 --> 00:36:54,797 Applaus voor de favoriete schilderdocent van Amerika: Bob Ross. 526 00:36:54,880 --> 00:36:58,300 Hoi, Bob. Fijn dat je er bent. -Heel erg bedankt. 527 00:36:58,384 --> 00:36:59,677 Hoe ben je ontdekt? 528 00:36:59,760 --> 00:37:05,516 We wilden een schilderprogramma maken. PBS ging akkoord en zo is het begonnen. 529 00:37:06,517 --> 00:37:11,313 De meesten kunnen niet schilderen, maar ik kijk geboeid toe hoe je schildert. 530 00:37:11,397 --> 00:37:14,316 De magie vindt plaats binnen een halfuur. 531 00:37:14,400 --> 00:37:17,361 Er komt geen montage aan te pas. Alles is echt. 532 00:37:17,444 --> 00:37:22,741 Mensen denken dat als ze naar je kijken, ze dit echt zelf kunnen leren. 533 00:37:22,825 --> 00:37:23,784 Dat kan ook. 534 00:37:23,867 --> 00:37:26,287 We krijgen 200 tot 300 brieven per dag… 535 00:37:26,370 --> 00:37:30,457 …uit de Verenigde Staten en het buitenland en ze doen het. 536 00:37:30,541 --> 00:37:34,128 Een vrouw van 93 volgde haar eerste cursus bij ons. 537 00:37:34,211 --> 00:37:36,547 Ze schreef me een brief toen ze 94 was. 538 00:37:36,630 --> 00:37:39,842 Ze had haar werk tentoongesteld en begon een nieuwe carrière. 539 00:37:50,060 --> 00:37:53,605 Alsof het niks was. Na een paar minuten heb je dit. 540 00:37:53,689 --> 00:37:55,649 Kun je iedereen leren schilderen? 541 00:37:55,733 --> 00:37:57,818 Weet je wat, pak jullie palet. 542 00:37:57,901 --> 00:38:00,070 Haal je kwast door de donkere kleur. 543 00:38:01,196 --> 00:38:02,489 Maak het dun. 544 00:38:03,365 --> 00:38:06,160 Je hoeft alleen maar een beetje te duwen. 545 00:38:07,494 --> 00:38:08,662 Goed. 546 00:38:08,746 --> 00:38:09,788 Heel goed. 547 00:38:09,872 --> 00:38:12,374 Hé, Bob. Moet je dit zien. -Geweldig. 548 00:38:12,458 --> 00:38:15,210 Kijk nou, ik ben aan het schilderen. -Goed zo. 549 00:38:15,711 --> 00:38:16,712 Prima. 550 00:38:22,468 --> 00:38:25,721 Onlangs had ik de kans om naar New York te reizen. 551 00:38:25,804 --> 00:38:28,098 Het was Kinderdag in het park… 552 00:38:28,182 --> 00:38:29,975 …en we werden uitgenodigd… 553 00:38:30,059 --> 00:38:34,271 …om mee te doen en de fantastische mensen uit New York te ontmoeten. 554 00:38:38,400 --> 00:38:44,698 Ik was toen 12 jaar en ik had gehoord dat Bob Ross naar Central Park zou komen. 555 00:38:44,782 --> 00:38:47,117 We stapten op een trein naar Manhattan. 556 00:38:47,868 --> 00:38:52,081 We wisten niet waar hij was. We liepen de mensenmassa achterna… 557 00:38:52,164 --> 00:38:53,999 …met schilderijen onder de arm. 558 00:38:55,000 --> 00:38:58,587 Ze kwamen overal vandaan om hun schilderijen te laten zien… 559 00:38:58,670 --> 00:39:01,298 …en samen 'n spectaculaire dag te beleven. 560 00:39:01,382 --> 00:39:03,425 Absoluut spectaculair. 561 00:39:07,805 --> 00:39:11,809 Hij nam de tijd om me te ontmoeten. Ik liet hem m'n werk zien. 562 00:39:13,018 --> 00:39:15,771 Hij zette een handtekening op de achterkant. 563 00:39:17,689 --> 00:39:21,026 Bob Ross was precies zoals ik me hem had voorgesteld. 564 00:39:26,573 --> 00:39:28,575 Central Park was een openbaring. 565 00:39:30,661 --> 00:39:33,288 Ik dacht: wauw, hij is erg populair. 566 00:39:34,540 --> 00:39:37,376 Onvoorstelbaar hoeveel mensen Bob Ross kenden. 567 00:39:37,876 --> 00:39:40,921 Niemand had ooit gedacht dat hij beroemd zou worden. 568 00:39:42,381 --> 00:39:45,259 Kom mee. Dat is de man die de schilderijen maakt. 569 00:39:45,342 --> 00:39:46,885 Op tv. 570 00:39:47,678 --> 00:39:52,516 The Joy of Painting is het succesvolste schilderprogramma in de tv-geschiedenis… 571 00:39:53,016 --> 00:39:57,521 …en ik wil je bedanken voor je steun. 572 00:39:59,189 --> 00:40:01,442 De droom van een oude man komt uit. 573 00:40:03,694 --> 00:40:06,321 Mensen willen graag een held… 574 00:40:08,031 --> 00:40:10,159 …en dat is wat Bob is geworden. 575 00:40:17,624 --> 00:40:20,961 Er is geen twijfel over mogelijk, dat commercieel gezien… 576 00:40:21,044 --> 00:40:24,339 …Bob groter en populairder wilde worden. 577 00:40:24,840 --> 00:40:26,967 Hij was geïnteresseerd in succes… 578 00:40:27,551 --> 00:40:31,096 …maar niet zoals de Kowalski's. 579 00:40:32,681 --> 00:40:35,767 De Bob Ross Corporation… 580 00:40:36,393 --> 00:40:41,607 …ging meer over de verkoop van verf, schilderdoeken en kwasten… 581 00:40:41,690 --> 00:40:46,278 …dan over mensen leren schilderen. 582 00:40:47,029 --> 00:40:51,366 Als je Bob Ross vroeg wat een tube verf kostte… 583 00:40:51,450 --> 00:40:55,162 …of hoeveel kits hij verkocht… 584 00:40:55,245 --> 00:40:57,706 …dan had hij daar geen idee van. 585 00:40:59,124 --> 00:40:59,958 Welkom terug. 586 00:41:00,042 --> 00:41:03,670 Alle kleuren komen voorbij op het scherm mocht je ze gemist hebben… 587 00:41:03,754 --> 00:41:07,216 …zodat je weet welke kleuren we in dit programma gebruiken. 588 00:41:07,716 --> 00:41:12,596 Toen Bob op tv kwam, moest hij een verfdistributeur vinden. 589 00:41:13,847 --> 00:41:17,768 Ross en de Kowalski's wisten dat Weber onze sponsor was. 590 00:41:18,894 --> 00:41:21,772 Weber was een verffabrikant… 591 00:41:21,855 --> 00:41:26,151 …dus ze dachten: we laten onze producten door Weber maken. 592 00:41:28,987 --> 00:41:30,656 Hij was erg kieskeurig… 593 00:41:30,739 --> 00:41:34,993 …en wilde een product dat aan zijn eisen voldeed. 594 00:41:37,204 --> 00:41:41,208 De samenstelling van de verf moest precies goed zijn… 595 00:41:41,291 --> 00:41:43,585 …om deze techniek te laten werken. 596 00:41:45,128 --> 00:41:47,965 Maar Walt wilde goed geld verdienen. 597 00:41:49,550 --> 00:41:52,302 Alles draaide om meer winst. 598 00:41:55,931 --> 00:41:58,850 Bob stond niet toe dat hij met goedkope rommel kwam. 599 00:41:59,851 --> 00:42:06,275 Bob zei: 'Ik wil geen slechte producten die mijn reputatie verpesten.' 600 00:42:06,775 --> 00:42:11,154 De materiële kant was heel belangrijk… 601 00:42:11,238 --> 00:42:14,741 …maar hij deed het niet voor het geld. 602 00:42:16,410 --> 00:42:20,581 Ze maakten er vaak ruzie over via de telefoon. 603 00:42:21,582 --> 00:42:24,001 Hij wilde mensen leren schilderen… 604 00:42:25,127 --> 00:42:32,092 …maar middels de verkoop van producten wilden ze dat uitbuiten om winst te maken. 605 00:42:32,884 --> 00:42:35,304 Dit is jouw wereld op dit doek… 606 00:42:35,387 --> 00:42:38,056 …en je kunt alles doen wat je hartje begeert. 607 00:42:38,140 --> 00:42:40,892 Jij hebt het voor het zeggen. 608 00:42:41,852 --> 00:42:44,229 Dit is de enige plek waar ik macht heb. 609 00:42:44,313 --> 00:42:46,773 Hier ben ik de dictator. Ik mag alles. 610 00:42:46,857 --> 00:42:51,069 Daarom is schilderen op deze manier zo fijn. Je hebt hier vrijheid. 611 00:42:53,238 --> 00:42:54,740 Hij belde me en klaagde… 612 00:42:54,823 --> 00:43:00,746 …want hij was niet blij met hoe het ging. 613 00:43:03,415 --> 00:43:06,126 Vanaf toen ging het bergafwaarts. 614 00:43:10,464 --> 00:43:12,424 Daar is mijn vrouw, Jane. 615 00:43:12,507 --> 00:43:16,178 Hoi, Jane. Bij haar staat Annette, m'n partner. 616 00:43:17,095 --> 00:43:20,557 En ik wil graag… Ik wil dit schilderij opdragen… 617 00:43:20,641 --> 00:43:25,437 …aan de mensen die The Joy of Painting mede mogelijk hebben gemaakt. 618 00:43:26,688 --> 00:43:31,193 Ik wil meerdere mensen graag bij naam noemen. 619 00:43:31,943 --> 00:43:34,321 Ten eerste, mijn vrouw Jane. 620 00:43:34,404 --> 00:43:38,617 Ze is achter ons blijven staan. 621 00:43:39,660 --> 00:43:42,871 Alleen een speciale vrouw kan samenleven met een dwaas. 622 00:43:51,213 --> 00:43:54,216 Ik weet nog dat ik de slaapkamer binnenliep… 623 00:43:54,716 --> 00:44:01,306 …en voor de tweede keer in m'n leven m'n vader zag huilen. 624 00:44:04,559 --> 00:44:05,477 En… 625 00:44:09,481 --> 00:44:12,442 …in de foetushouding op de grond. 626 00:44:18,949 --> 00:44:21,576 Jane had ontdekt dat ze kanker had. 627 00:44:25,038 --> 00:44:29,167 Niet lang daarna overleed Jane. 628 00:44:30,711 --> 00:44:32,963 Ik wilde je even bedanken. 629 00:44:33,046 --> 00:44:36,842 Ik zei dat ik m'n vrouw had verloren. 630 00:44:36,925 --> 00:44:40,470 Ik heb honderden kaarten ontvangen… 631 00:44:40,554 --> 00:44:45,475 …van mensen uit het hele land die hun medeleven en steun betuigden. 632 00:44:46,101 --> 00:44:49,646 Hartelijk bedankt dat je mijn verdriet deelt… 633 00:44:50,230 --> 00:44:54,735 …en dat mijn vrouw ook in jouw leven speciaal was. 634 00:44:54,818 --> 00:45:00,490 TER NAGEDACHTENIS AAN BOBS ECHTGENOTE, JANE L. ROSS 635 00:45:02,367 --> 00:45:04,953 Hij werd hard geraakt door Janes overlijden. 636 00:45:06,204 --> 00:45:07,789 Ik weet nog dat hij zei: 637 00:45:08,957 --> 00:45:11,668 'M'n hele leven is verwoest.' 638 00:45:14,880 --> 00:45:18,633 Als je in een slechte bui bent, worden schilderijen donkerder… 639 00:45:19,926 --> 00:45:22,012 …omdat ze je humeur weerspiegelen. 640 00:45:23,054 --> 00:45:26,057 Soms ben je je er niet eens bewust van. Het gebeurt. 641 00:45:31,188 --> 00:45:33,482 Met licht op licht heb je niets. 642 00:45:33,565 --> 00:45:36,818 Met donker op donker heb je ook niets. 643 00:45:37,944 --> 00:45:40,697 Ziezo. Het is net als in het leven. 644 00:45:40,781 --> 00:45:45,327 Zonder verdriet te ervaren weet je niet wanneer goede tijden zich aandienen. 645 00:45:45,410 --> 00:45:46,912 Ik wacht op goede tijden. 646 00:46:03,094 --> 00:46:05,555 Twee of drie weken na Janes dood… 647 00:46:05,639 --> 00:46:11,394 …zei de arts dat m'n vader lymfeklierkanker had. 648 00:46:22,155 --> 00:46:25,492 We wassen onze kwasten in een reukloze verfverdunner. 649 00:46:26,284 --> 00:46:27,577 Schud het eraf. 650 00:46:28,328 --> 00:46:29,830 Ros je kwast af. 651 00:46:29,913 --> 00:46:34,876 De nat-in-nattechniek vereist nogal wat verfverdunner. 652 00:46:36,795 --> 00:46:41,132 Bijna elke aflevering gaf hij die kwast op z'n donder. 653 00:46:41,216 --> 00:46:42,300 Schud het eraf. 654 00:46:43,301 --> 00:46:49,599 Die bruisende verfverdunner dreef zijn neusgaten binnen. 655 00:46:51,393 --> 00:46:52,561 De hele kamer vol. 656 00:46:52,644 --> 00:46:56,982 Zelfs toen hij het deed, had ik al mijn bedenkingen. 657 00:46:57,941 --> 00:47:02,070 Doe een beetje verfverdunner op je kwast en ga door de verf. 658 00:47:02,153 --> 00:47:07,659 Ik heb me altijd afgevraagd of dat iets te maken had met de kanker. 659 00:47:09,202 --> 00:47:13,373 Ik ben geen dokter. Het is speculatie. 660 00:47:14,124 --> 00:47:16,793 We wassen ze allebei. 661 00:47:18,461 --> 00:47:19,546 Ziezo. 662 00:47:20,463 --> 00:47:23,508 Hij besloot: 'Als ik niet lang meer te leven heb… 663 00:47:23,592 --> 00:47:26,136 …ga ik zoveel mogelijk doen.' 664 00:47:27,679 --> 00:47:29,389 De show moest doorgaan. 665 00:47:30,849 --> 00:47:34,436 Hallo. Ik ben Bob Ross. Welkom bij seizoen 26… 666 00:47:34,519 --> 00:47:37,314 Seizoen 28. Seizoen 30 van The Joy of Painting. 667 00:47:37,397 --> 00:47:40,358 En we gaan het hele doek over. 668 00:47:40,442 --> 00:47:44,863 Misschien wonen er in onze wereld wat boompjes daar in de verte. 669 00:47:45,989 --> 00:47:49,743 Als ik erop terugkijk, zat Bob echt in een werkmodus. 670 00:47:50,785 --> 00:47:53,371 Hij wilde drie afleveringen per dag maken. 671 00:47:53,872 --> 00:47:56,166 En soms deed hij er veel meer. 672 00:47:56,249 --> 00:47:57,709 We gaan lol maken. 673 00:47:58,209 --> 00:48:01,755 Vandaag mag je gek doen. Doe het eens anders. 674 00:48:03,840 --> 00:48:09,804 In de latere seizoenen leed hij letterlijk aan kanker. 675 00:48:11,348 --> 00:48:14,309 Hij hield alles privé. 676 00:48:14,976 --> 00:48:17,228 Dat was gewoon zoals het Bob wilde. 677 00:48:17,312 --> 00:48:21,232 Oefen een beetje en je zult versteld staan wat je kunt bereiken. 678 00:48:21,316 --> 00:48:23,818 Elke dag is een cadeautje. 679 00:48:23,902 --> 00:48:26,363 Er gebeurt iets nieuws op het doek. 680 00:48:27,113 --> 00:48:28,615 Hier is een blij boompje. 681 00:48:28,698 --> 00:48:31,159 Misschien zweeft er een blij wolkje rond. 682 00:48:31,242 --> 00:48:32,661 Gewoon blije duders. 683 00:48:33,411 --> 00:48:36,498 Dit programma draait nu in veel landen. 684 00:48:36,581 --> 00:48:39,000 Hoe zouden ze duders vertalen? 685 00:48:48,051 --> 00:48:51,262 Mensen wereldwijd hebben een gemene deler. 686 00:48:51,846 --> 00:48:54,057 Iedereen is dol op schilderen. 687 00:49:00,522 --> 00:49:06,236 Op het moment dat hij op z'n best was… 688 00:49:06,319 --> 00:49:08,905 …werd hij lamgelegd. 689 00:49:10,782 --> 00:49:12,867 We gaan de kwast wassen. 690 00:49:14,035 --> 00:49:17,747 Hij gebruikte zijn werk deels om er niet aan te hoeven denken. 691 00:49:19,916 --> 00:49:25,255 Elke dag krijg ik brieven van mensen die nog nooit een kwast hadden aangeraakt. 692 00:49:25,338 --> 00:49:27,882 Ze hebben dit geprobeerd en het werkt… 693 00:49:27,966 --> 00:49:32,178 …en ze hebben een heel nieuwe wereld ervaren. 694 00:49:33,179 --> 00:49:35,390 Ik ken zoveel depressieve mensen… 695 00:49:35,473 --> 00:49:39,686 …die uit hun depressie kwamen door te schilderen en te tekenen. 696 00:49:40,270 --> 00:49:45,400 Het is belangrijk om jezelf uit te drukken door die symboliek… 697 00:49:45,483 --> 00:49:47,402 …en die emoties eruit te gooien. 698 00:49:56,619 --> 00:49:59,831 Ik vergeet nooit dat ik hoorde dat Bob kanker had. 699 00:49:59,914 --> 00:50:03,543 M'n programmamanager riep me naar z'n kantoor en deed de deur dicht. 700 00:50:03,626 --> 00:50:06,087 Hij vertelde het mij het eerst. 701 00:50:09,424 --> 00:50:14,345 Hij zei dat Bob kanker had. Ik was geschokt dat Bob niets had verteld. 702 00:50:16,848 --> 00:50:19,517 Hij wilde niet dat ik daarmee bezig was. 703 00:50:20,018 --> 00:50:20,977 Ziezo. 704 00:50:23,188 --> 00:50:25,565 Dit is het hoogtepunt van m'n leven… 705 00:50:25,648 --> 00:50:29,402 …om met dit programma bij je thuis te komen of waar je ook bent… 706 00:50:29,486 --> 00:50:30,945 …en samen te schilderen. 707 00:50:34,532 --> 00:50:37,869 Ik heb genoten van de laatste 13 afleveringen samen. 708 00:50:37,952 --> 00:50:41,706 De klok aan de muur zegt dat het tijd is om deze aflevering… 709 00:50:41,790 --> 00:50:43,583 …en dit programma af te sluiten. 710 00:50:55,553 --> 00:50:59,599 In die tijd begonnen de Kowalski's zich zorgen te maken. 711 00:51:00,183 --> 00:51:02,769 Als Bob sterft, is het einde bedrijf. 712 00:51:03,645 --> 00:51:06,773 BOB ROSS PRESENTEERT THE JOY OF PAINTING FLOWERS 713 00:51:08,650 --> 00:51:11,194 Hallo, ik ben Annette Kowalski. 714 00:51:11,277 --> 00:51:16,825 Bob Ross heeft me uitgenodigd om The Joy of Painting Flowers te maken. 715 00:51:17,867 --> 00:51:22,997 Tijdens onze retraite in Florida gooit een dame een boek op mijn tafel. 716 00:51:23,498 --> 00:51:25,917 Het bloemenboek van Annette Kowalski. 717 00:51:27,127 --> 00:51:29,838 Er staat dat Annette hard heeft gewerkt… 718 00:51:29,921 --> 00:51:35,552 …aan het ontwikkelen van deze nieuwe schilderstijl. 719 00:51:36,261 --> 00:51:38,012 Ik was geschokt. 720 00:51:39,347 --> 00:51:45,520 Annette had m'n schetsen bijna volledig overgenomen. 721 00:51:50,692 --> 00:51:51,609 FILBERTPENSEEL 722 00:51:51,693 --> 00:51:57,615 Ze gebruikt bijna dezelfde bewoordingen als wij. 723 00:51:58,908 --> 00:52:03,288 In haar boek zit Kathwren in een pauwenstoel. 724 00:52:03,788 --> 00:52:09,252 Annette zit in dezelfde pauwenstoel, in dezelfde houding. 725 00:52:09,335 --> 00:52:11,880 Klaar om te gaan schilderen? Ik hoop het. 726 00:52:11,963 --> 00:52:15,133 We strijken van onder naar boven. 727 00:52:15,216 --> 00:52:19,804 Je beweegt je kleur door het midden. Strijk naar boven. 728 00:52:19,888 --> 00:52:22,223 Annette maakte bloemenschilderijen. 729 00:52:22,724 --> 00:52:25,185 Ik zei: 'Net die van Jenkins.' 730 00:52:26,186 --> 00:52:28,438 Ze lijken griezelig veel… 731 00:52:28,521 --> 00:52:31,900 …en het is grappig dat de penselen er hetzelfde uitzien. 732 00:52:32,901 --> 00:52:36,070 Sinds begin jaren 80 ontwierpen we penselen van dassenhaar… 733 00:52:36,154 --> 00:52:42,118 …voor onze productlijn, en toen zei de vicepresident van Weber: 734 00:52:42,202 --> 00:52:45,079 'Deze penselen van dassenhaar mogen niet meer. 735 00:52:45,163 --> 00:52:47,332 Het is een bedreigde diersoort.' 736 00:52:47,415 --> 00:52:52,003 We zijn heel enthousiast over Bobs nieuwe bloemenpenselen. 737 00:52:52,962 --> 00:52:54,631 Maar raad eens? 738 00:52:54,714 --> 00:53:00,803 Toen Annette met haar productlijn kwam, hadden ze penselen van dassenhaar. 739 00:53:01,804 --> 00:53:07,143 Bob was zo veel bij Annette. Hoe kon hij dat niet weten? 740 00:53:07,227 --> 00:53:10,104 We laten Annette een bloemetje schilderen. 741 00:53:10,188 --> 00:53:13,149 Ik geef het stokje aan haar over. Tot zo. 742 00:53:13,233 --> 00:53:14,192 Bedankt. 743 00:53:14,275 --> 00:53:16,152 Maar wat kon hij eraan doen? 744 00:53:16,236 --> 00:53:20,865 Ze wilde de hele kunstmarkt beheersen. 745 00:53:21,616 --> 00:53:26,746 Onze verkoop daalde en de zenders stopten met onze programma's. 746 00:53:27,247 --> 00:53:30,541 Zo ondervond ze van ons geen concurrentie meer. 747 00:53:31,542 --> 00:53:33,336 Ze wilde ons weg hebben. 748 00:53:47,934 --> 00:53:50,186 Papa werd iets zieker… 749 00:53:50,270 --> 00:53:53,773 …en we wisten allemaal dat we voor hem moesten zorgen. 750 00:53:54,357 --> 00:53:57,193 Dat heeft mijn denken veranderd. 751 00:53:57,277 --> 00:53:59,737 'Waarom deed hij de dingen die hij deed? 752 00:53:59,821 --> 00:54:02,907 Waarom wilde hij dat voor me? 753 00:54:04,158 --> 00:54:06,661 Waarom drong hij zo aan?' 754 00:54:07,161 --> 00:54:12,250 Het is een groot voorrecht om mijn trots en vreugde aan je voor te mogen stellen. 755 00:54:12,750 --> 00:54:14,377 Dit is mijn zoon Steve. 756 00:54:14,877 --> 00:54:17,005 Ik ben blij dat je er bent, zoon. 757 00:54:17,088 --> 00:54:20,508 Bedankt, pap. -Maak een tof schilderij. Tot zo. 758 00:54:21,676 --> 00:54:24,679 M'n vader wilde dat ik veel afleveringen deed… 759 00:54:25,555 --> 00:54:27,473 …en dat wilde ik niet. 760 00:54:29,309 --> 00:54:31,978 Hij zei: 'Ik heb het beste met je voor.' 761 00:54:32,478 --> 00:54:35,481 Hij wilde dat ik meer succes had dan hij. 762 00:54:35,565 --> 00:54:39,193 Ooit zei hij zelfs dat hij op tv… 763 00:54:39,277 --> 00:54:44,073 …minder goed schilderde dan hij kon om het voor mij makkelijker te maken… 764 00:54:44,157 --> 00:54:46,701 …wanneer ik het zou overnemen. 765 00:54:47,827 --> 00:54:49,412 En ik dacht: wat? 766 00:54:49,495 --> 00:54:52,749 Een zekere jongeman kan beter bergen schilderen dan ik. 767 00:54:52,832 --> 00:54:57,295 Dat is mijn zoon Steve. Je hebt 'm misschien weleens gezien. 768 00:54:57,378 --> 00:55:00,381 Hij is een van de beste bergschilders… 769 00:55:00,882 --> 00:55:02,008 …die ik ken. 770 00:55:02,091 --> 00:55:07,180 Dit seizoen was hij er niet bij. Misschien komt hij het volgende seizoen. 771 00:55:07,680 --> 00:55:10,975 Er ontstond een soort machtsstrijd tussen ons. 772 00:55:13,186 --> 00:55:17,065 We kregen een beetje ruzie. 773 00:55:18,941 --> 00:55:24,697 Ik wilde mijn eigen ding doen en hij wilde dat ik deed wat hij deed. 774 00:55:27,784 --> 00:55:32,372 We hebben elkaar een paar jaar amper gesproken. 775 00:55:32,455 --> 00:55:37,335 Ik ben nog steeds een beetje boos op mezelf. 776 00:55:39,545 --> 00:55:42,090 Als je ouders zeggen dat je iets moet doen… 777 00:55:42,173 --> 00:55:44,842 …is dat niet omdat ze gemeen willen zijn. 778 00:55:44,926 --> 00:55:46,552 Ze geven om je. 779 00:55:47,220 --> 00:55:51,474 Ze houden van je en hebben het beste met je voor. 780 00:55:57,397 --> 00:55:59,899 Toen hij steeds zwakker werd… 781 00:56:01,317 --> 00:56:04,904 …spraken we elkaar weer vaker. 782 00:56:08,950 --> 00:56:15,581 We hebben veel gepraat over dingen die hij me nog nooit had verteld. 783 00:56:18,292 --> 00:56:19,585 In het begin… 784 00:56:21,629 --> 00:56:23,798 …was er een stemsysteem. 785 00:56:26,884 --> 00:56:28,219 Toen Jane stierf… 786 00:56:29,137 --> 00:56:31,180 …verloor hij een stem. 787 00:56:33,766 --> 00:56:37,478 Plotseling deed Bobs mening er niet meer toe. 788 00:56:37,979 --> 00:56:42,066 Het was min of meer: 'Wij doen wat we willen… 789 00:56:42,150 --> 00:56:45,027 …en jij doet wat we zeggen.' 790 00:56:47,405 --> 00:56:49,824 Nadat Jane was overleden… 791 00:56:49,907 --> 00:56:53,327 …was er veel rancune… 792 00:56:53,995 --> 00:56:58,040 …omdat Bob niet de ruimte kreeg om zichzelf te zijn. 793 00:56:58,916 --> 00:57:05,339 Hij wilde absoluut geen nieuw seizoen met de Kowalski's maken. 794 00:57:16,934 --> 00:57:17,768 Hoi, kinderen. 795 00:57:19,812 --> 00:57:21,314 Hoe gaat het met jullie? 796 00:57:21,397 --> 00:57:22,607 Prima. -Oké. 797 00:57:23,107 --> 00:57:27,153 M'n vader wilde altijd al een tv-programma voor kinderen maken. 798 00:57:28,154 --> 00:57:31,824 Hij wilde de kunstwereld naar de jeugd brengen. 799 00:57:34,577 --> 00:57:37,997 Wanneer een kind 11 of 12 jaar oud is… 800 00:57:38,080 --> 00:57:42,752 …en er negatief wordt gereageerd op zijn artistieke activiteiten… 801 00:57:43,920 --> 00:57:46,297 …geeft hij het vaak op. 802 00:57:47,590 --> 00:57:52,637 Bob had het idee dat het kinderen automatisch aansprak. 803 00:57:53,638 --> 00:57:56,849 Ik zat in een verhalenboek te lezen. 804 00:57:56,933 --> 00:58:00,811 Hij was er zo enthousiast over en wilde het zo graag doen… 805 00:58:00,895 --> 00:58:02,730 …maar toen werd hij echt ziek. 806 00:58:06,025 --> 00:58:07,777 Hij droeg een pruik. 807 00:58:09,654 --> 00:58:13,157 De Kowalski's werden boos dat Bob er ziek uitzag. 808 00:58:13,658 --> 00:58:18,621 Maar hij stond erop dat hij het programma kon doen. 809 00:58:19,539 --> 00:58:22,124 Walt en Annette waren ertegen. 810 00:58:24,043 --> 00:58:30,132 Ze zagen Bob als hun product, als iets wat zij hadden gemaakt. 811 00:58:31,634 --> 00:58:34,387 Niemand mocht weten dat hij ziek was. 812 00:58:46,524 --> 00:58:50,403 Toen m'n vader niet lang meer te leven had… 813 00:58:51,195 --> 00:58:54,949 …gingen m'n vader en ik naar het huis van de Kowalski's. 814 00:58:57,994 --> 00:59:00,913 We gingen naar de slaapkamer… 815 00:59:01,414 --> 00:59:03,791 …en ik legde Bob in bed. 816 00:59:06,294 --> 00:59:08,504 Annette begon met me te praten… 817 00:59:08,588 --> 00:59:11,841 …terwijl de deur dicht was, zodat Bob niets kon horen. 818 00:59:14,135 --> 00:59:18,598 En ze zei: 'Bob moet dit tekenen.' 819 00:59:21,767 --> 00:59:26,939 Ze zei: 'Het is een contract voor een gedenkteken voor Bob.' 820 00:59:29,817 --> 00:59:35,281 Volgens mij probeerden ze Bob zover te krijgen dat hij z'n naam overdroeg. 821 00:59:37,700 --> 00:59:42,371 Ik weigerde en Annette werd erg boos en gefrustreerd. 822 00:59:45,041 --> 00:59:48,544 Hij wilde niet de volledige rechten op zijn naam afstaan. 823 00:59:49,920 --> 00:59:52,757 Dat weerhield hen er niet van om het te proberen. 824 00:59:55,384 --> 00:59:57,637 Ze wisten dat zijn dood naderde… 825 00:59:59,597 --> 01:00:01,641 …en ze werden steeds wanhopiger. 826 01:00:03,184 --> 01:00:04,977 Ze hadden flinke ruzie… 827 01:00:05,061 --> 01:00:08,648 …over wie zijn naam zou krijgen na zijn dood. 828 01:00:10,650 --> 01:00:13,486 Dat ging wekenlang zo door. 829 01:00:16,030 --> 01:00:18,783 Ik hou van schilderen, omdat ik alle vrijheid heb… 830 01:00:19,367 --> 01:00:22,995 …en het is de enige plek waar ik volledig vrij was. 831 01:00:23,746 --> 01:00:29,835 Bob had besloten dat hij de problemen met de Kowalski's kon omzeilen… 832 01:00:30,586 --> 01:00:35,132 …door met een verpleegster te trouwen die hij al een paar maanden kende… 833 01:00:35,216 --> 01:00:37,134 …toen hij in het ziekenhuis lag. 834 01:00:38,761 --> 01:00:42,640 Hij wilde voorbereidingen treffen, zodat z'n halfbroer… 835 01:00:42,723 --> 01:00:47,144 …en z'n zoon Steve door konden gaan. 836 01:00:50,106 --> 01:00:53,651 Dat hij schreeuwde, betekende dat hij heel boos moest zijn. 837 01:00:54,610 --> 01:00:56,696 Dat is zo leuk aan deze techniek. 838 01:00:56,779 --> 01:00:59,407 Gooi je frustraties en vijandelijkheid eruit. 839 01:01:01,450 --> 01:01:02,952 Je hoorde hem schreeuwen: 840 01:01:03,035 --> 01:01:07,164 'Ik geef je mijn naam niet. Je krijgt mijn naam niet.' 841 01:01:21,595 --> 01:01:27,476 M'n laatste telefoongesprek met Bob was in juni 1995. 842 01:01:29,353 --> 01:01:31,272 Hij wist wat er gebeurde. 843 01:01:31,355 --> 01:01:36,777 Hij wilde niets te maken hebben met BRI of The Joy of Painting. 844 01:01:37,653 --> 01:01:42,700 Hij zei: 'Ze proberen mijn naam te stelen op m'n sterfbed.' 845 01:01:44,410 --> 01:01:48,789 Ik praatte nog wat met hem en zei: 'Ik kom naar je toe.' 846 01:01:49,415 --> 01:01:52,793 En hij zei: 'Nee, ik wil niet dat je me zo ziet. 847 01:01:52,877 --> 01:01:55,463 Ik weeg nog maar 38 kilo. 848 01:01:55,963 --> 01:01:59,049 Je moet me herinneren zoals je me het laatst zag.' 849 01:02:19,320 --> 01:02:20,154 Hij… 850 01:02:22,656 --> 01:02:24,325 Hij had geen haar. 851 01:02:30,414 --> 01:02:34,251 En hij was mager, zo mager. 852 01:02:35,127 --> 01:02:37,588 We moesten z'n lippen natmaken. 853 01:02:38,088 --> 01:02:39,465 Hij kon niet drinken. 854 01:02:39,548 --> 01:02:42,885 Z'n keel zat dicht. 855 01:02:51,977 --> 01:02:54,772 Ik zag mijn held instorten. 856 01:02:59,235 --> 01:03:02,446 We deden ons best om het comfortabel voor hem te maken… 857 01:03:04,490 --> 01:03:07,326 …maar hij had zoveel pijn. 858 01:03:13,123 --> 01:03:14,667 Ik moest hem overeind houden. 859 01:03:20,923 --> 01:03:22,007 En hij zei: 860 01:03:23,467 --> 01:03:24,844 'Je bent zo sterk.' 861 01:04:05,467 --> 01:04:11,098 BOB ROSS, TV-KUNSTENAAR 29 OKTOBER 1942 - 4 JULI 1995 862 01:04:13,350 --> 01:04:17,688 Na m'n vaders overlijden zei Annette iets wat ik nooit zal vergeten. 863 01:04:17,771 --> 01:04:20,816 Ze zei: 'Ben je niet blij dat het voorbij is?' 864 01:04:23,402 --> 01:04:27,865 En ik dacht: wat bedoel je? Of ik blij ben dat mijn vader dood is? 865 01:04:28,991 --> 01:04:32,870 Ik begreep niet waar ze het over had… 866 01:04:33,454 --> 01:04:36,290 …want elke seconde die ik had kunnen hebben… 867 01:04:39,043 --> 01:04:40,210 Elke seconde… 868 01:04:42,421 --> 01:04:43,505 …zou… 869 01:04:44,882 --> 01:04:46,800 Ik had er alles voor over gehad. 870 01:04:52,514 --> 01:04:57,478 De Kowalski's waren niet op Bobs begrafenis. 871 01:04:58,562 --> 01:05:03,776 Erger nog, ze probeerden zelfs de begrafenis geheim te houden. 872 01:05:06,320 --> 01:05:08,405 Ik weet niet meer wie me belde. 873 01:05:09,156 --> 01:05:13,911 Diegene zei: 'Bob is overleden. Vertel het tegen niemand. 874 01:05:13,994 --> 01:05:16,830 Stap op de volgende vlucht naar Florida.' 875 01:05:18,832 --> 01:05:19,917 Bizar. 876 01:05:21,335 --> 01:05:24,338 Er waren maar 30 of 40 mensen. 877 01:05:26,882 --> 01:05:31,971 Ik moest in Newsweek lezen dat hij was overleden. 878 01:05:32,471 --> 01:05:35,599 Ik was altijd wat verbitterd richting het bedrijf… 879 01:05:35,683 --> 01:05:38,560 …omdat ze geen contact met me hadden opgenomen. 880 01:05:38,644 --> 01:05:41,438 Ik had naar zijn begrafenis willen komen. 881 01:05:44,274 --> 01:05:46,568 Maar dat is niet gebeurd. 882 01:05:48,779 --> 01:05:52,241 Ze wilden mensen laten geloven dat hij nog leefde. 883 01:05:52,324 --> 01:05:53,867 Veel mensen geloofden dat. 884 01:05:55,077 --> 01:05:57,830 Zelfs nu nog moet ik het mensen vertellen. 885 01:05:57,913 --> 01:05:59,665 Hij is er niet meer. 886 01:06:00,332 --> 01:06:03,293 NECROLOGIEËN NEW YORK TIMES DONDERDAG 13 JULI 1995 887 01:06:04,336 --> 01:06:09,258 BOB ROSS, 52, OVERLEDEN; WAS SCHILDER OP TV 888 01:06:16,223 --> 01:06:21,061 Na zijn dood was er permanent iets veranderd… 889 01:06:21,729 --> 01:06:24,231 …in hoe ik over alles dacht. 890 01:06:24,314 --> 01:06:29,570 Hoe ik dacht over leven en dood en alles daartussenin. 891 01:06:33,741 --> 01:06:37,494 Ik had een lichte zenuwinzinking. 892 01:06:42,750 --> 01:06:44,668 Na Bobs dood… 893 01:06:45,586 --> 01:06:47,087 …vroeg ik me af: 894 01:06:47,629 --> 01:06:49,048 en nu? 895 01:06:59,767 --> 01:07:04,188 Ik ben in 1995 voor Bob Ross Inc. gaan werken. 896 01:07:04,688 --> 01:07:09,860 Na zijn dood vroegen ze me of ik Bob Ross in Europa kon introduceren. 897 01:07:11,070 --> 01:07:15,282 Ik kon het verkopen aan de Duitse televisie. 898 01:07:15,991 --> 01:07:20,621 Ik haalde de bestellingen op voor verf, penselen, boeken. 899 01:07:21,914 --> 01:07:25,167 Walt Kowalski was mijn eerste aanspreekpunt… 900 01:07:25,667 --> 01:07:31,006 …maar als we over het bedrijf spraken, ging het alleen over mijn afdeling. 901 01:07:32,299 --> 01:07:34,885 In het begin dacht ik… 902 01:07:34,968 --> 01:07:39,348 …dat de Kowalski's erg bedroefd waren over de dood van Bob. 903 01:07:40,182 --> 01:07:44,978 Maar ik merkte veranderingen op bij de Bob Ross Corporation. 904 01:07:46,230 --> 01:07:51,610 Ze eisten veel meer van de gecertificeerde Ross-docenten. 905 01:07:52,277 --> 01:07:53,821 De cursisten zeiden… 906 01:07:53,904 --> 01:07:58,450 …dat je op eieren moest lopen bij die certificeringslessen. 907 01:07:59,743 --> 01:08:04,206 Op de eerste dag legt het management een contract voor ze neer. 908 01:08:04,832 --> 01:08:10,629 De cursisten moesten allemaal zogenaamde richtlijnen ondertekenen… 909 01:08:10,712 --> 01:08:14,091 …maar in feite was het een contract. 910 01:08:15,676 --> 01:08:19,054 Je mocht geen andere kunstenaar promoten. 911 01:08:19,555 --> 01:08:24,643 Je mocht geen andere producten gebruiken dan de Ross-producten. 912 01:08:27,104 --> 01:08:29,481 Ze hadden een ideeënbus. 913 01:08:29,565 --> 01:08:31,400 Ik noem het de spionnenbus. 914 01:08:32,693 --> 01:08:38,949 Je moest bellen als een van de cursisten of docenten… 915 01:08:39,032 --> 01:08:44,121 …iets had gedaan wat in strijd was met de richtlijnen. 916 01:08:45,497 --> 01:08:47,207 Een vriendin van ons… 917 01:08:47,291 --> 01:08:50,752 …wordt de eerste dag op haar schouder getikt. 918 01:08:51,253 --> 01:08:56,216 Ze zeiden: 'Pak je verf en penselen. Zeg geen woord en vertrek.' 919 01:08:58,760 --> 01:09:03,599 Ze had tegen de andere cursisten gezegd: 'Ik wil naar de cursus van Jenkins.' 920 01:09:05,767 --> 01:09:09,313 Dat kwam in die ideeënbus terecht. 921 01:09:09,813 --> 01:09:13,150 Ik zat vijf jaar in het communistische Vietnam… 922 01:09:13,233 --> 01:09:15,360 …waarvan drie jaar in de gevangenis. 923 01:09:15,444 --> 01:09:19,656 Zoals BRI de cursus leidde, was net een communistisch regime. 924 01:09:19,740 --> 01:09:22,159 Iedereen moest elkaar verdenken. 925 01:09:22,242 --> 01:09:27,372 Ze hadden de volledige macht en konden handelen uit naam van Bob Ross… 926 01:09:27,456 --> 01:09:29,958 …terwijl Bob er nooit bij betrokken was. 927 01:09:31,752 --> 01:09:35,255 Wat zou Bob zeggen over deze situatie als hij nog leefde? 928 01:09:35,339 --> 01:09:40,135 Z'n nalatenschap wordt onrecht aangedaan door BRI. Oordeel zelf. 929 01:09:40,219 --> 01:09:43,597 Ik liep een keer rond in het pakhuis. 930 01:09:44,640 --> 01:09:47,893 Er stond een grote tafel met allemaal schilderijen. 931 01:09:48,602 --> 01:09:54,149 En ik zag een man met een lijnenpenseel… 932 01:09:54,650 --> 01:09:58,111 …de handtekening van Bob Ross op het schilderij zetten. 933 01:09:58,737 --> 01:10:00,113 Ik dacht: wacht even. 934 01:10:00,197 --> 01:10:04,534 Hij is dood en iemand ondertekent een Bob Ross-schilderij. Wat is dit? 935 01:10:06,078 --> 01:10:12,376 Veel mensen kunnen Bob Ross exact kopiëren en je ziet het verschil niet. 936 01:10:12,459 --> 01:10:15,254 Ik zie het niet. Niemand ziet het verschil. 937 01:10:16,296 --> 01:10:18,632 Het verschil is de handtekening… 938 01:10:19,132 --> 01:10:22,761 …maar dan nog weet je niet of het authentiek is. 939 01:10:25,097 --> 01:10:29,017 Walt, is dat een Bob Ross? -Dat is een schilderij van Bob Ross. 940 01:10:29,685 --> 01:10:31,561 Dat is me verteld. 941 01:10:32,396 --> 01:10:36,233 Ik herken 'n schilderij van Bob Ross. 942 01:10:36,858 --> 01:10:40,279 Wat vind je ervan dat Annette Kowalski de enige is… 943 01:10:40,362 --> 01:10:43,991 …die 'n Bob Ross-schilderij een echtheidscertificaat mag geven? 944 01:10:44,074 --> 01:10:45,701 Het is bullshit. 945 01:10:45,784 --> 01:10:47,536 Sorry, onzin. 946 01:10:48,036 --> 01:10:52,040 Toen ik die man zag, was dat voor mij een reden om te zeggen: 947 01:10:52,124 --> 01:10:54,251 'Hier klopt iets niet.' 948 01:11:01,800 --> 01:11:06,763 BRI wist dat ze de grootste klant van Weber waren. 949 01:11:08,390 --> 01:11:14,062 Walt zei: 'We hebben het recht om Weber te controleren.' 950 01:11:14,813 --> 01:11:20,027 Ze controleerden de boeken van Weber en vonden dingen die niet klopten. 951 01:11:20,902 --> 01:11:22,988 Het management van BRI zei: 952 01:11:23,071 --> 01:11:26,158 'Je hoeft alleen maar Jenkins eruit te schoppen. 953 01:11:26,241 --> 01:11:31,038 Vernietig zijn productlijn, steun zijn tv-programma niet meer… 954 01:11:31,121 --> 01:11:33,248 …en schop hem eruit.' 955 01:11:34,416 --> 01:11:37,085 We hadden 16 jaar een contract met Weber. 956 01:11:37,169 --> 01:11:39,755 Heel trouw aan Dennis Kapp… 957 01:11:39,838 --> 01:11:42,591 …ook al boekten ze onze workshops niet meer. 958 01:11:42,674 --> 01:11:46,470 We zeiden tegen Dennis: 'We weten waar ze mee bezig zijn.' 959 01:11:47,679 --> 01:11:52,059 Hij zei: 'Het zijn zaken. Het is niet persoonlijk.' 960 01:11:53,060 --> 01:11:55,270 Voor ons was het wel persoonlijk. 961 01:11:56,605 --> 01:11:59,900 We waren pioniers in de hobbyindustrie. 962 01:11:59,983 --> 01:12:06,281 We leven, ademen, eten, slapen kunst. 963 01:12:06,948 --> 01:12:10,035 Op een ochtend werden we wakker en waren werkloos. 964 01:12:12,788 --> 01:12:15,540 Onder contract staan bij Weber… 965 01:12:16,041 --> 01:12:20,670 …was het ergste wat ons had kunnen overkomen. 966 01:12:24,007 --> 01:12:30,305 De Kowalski's hadden geen enkele behoefte om geluk en positiviteit te verspreiden. 967 01:12:32,099 --> 01:12:34,434 Ze waren alleen geïnteresseerd in geld. 968 01:12:36,478 --> 01:12:40,816 Er worden zoveel Bob Ross-producten gemaakt. 969 01:12:41,566 --> 01:12:42,984 Mokken… 970 01:12:43,485 --> 01:12:45,779 …T-shirts, pyjama's… 971 01:12:45,862 --> 01:12:48,156 …dekens, broodtrommels… 972 01:12:48,240 --> 01:12:49,783 …legpuzzels… 973 01:12:49,866 --> 01:12:51,535 …pennen. 974 01:12:51,618 --> 01:12:52,994 Moet ik doorgaan? 975 01:12:53,078 --> 01:12:55,414 Je favoriete schilder, Bob Ross Chia Pet. 976 01:12:55,497 --> 01:12:57,249 Fantastisch. -Verspreid de zaden. 977 01:12:57,332 --> 01:12:59,626 Er blijkt interesse te zijn… 978 01:12:59,709 --> 01:13:02,838 …en dus willen we graag Bob Ross-producten leveren… 979 01:13:02,921 --> 01:13:07,592 …zodat mensen elke dag met een glimlach uit hun Bob Ross-mok drinken. 980 01:13:07,676 --> 01:13:13,014 Het enige wat BRI naar de wereld communiceerde, was: 981 01:13:13,098 --> 01:13:14,808 'Bob Ross dit, Bob Ross dat.' 982 01:13:15,600 --> 01:13:17,686 Bob was er niet bij betrokken. 983 01:13:22,816 --> 01:13:24,693 Ze geven om macht. 984 01:13:24,776 --> 01:13:27,821 Ze willen alles en iedereen bezitten. 985 01:13:28,947 --> 01:13:32,033 Ik heb er genoeg van, om eerlijk te zijn. 986 01:13:36,246 --> 01:13:42,752 Goedemorgen. Dit is de zaak van RSR Art, LLC tegen BRI. 987 01:13:42,836 --> 01:13:45,464 Dit is de videoverklaring van Robert Steven Ross. 988 01:13:45,547 --> 01:13:48,508 Dit is de videoverklaring van Dana Jester. 989 01:13:49,009 --> 01:13:53,388 Ik had besloten mijn naam op verf en penselen te zetten… 990 01:13:53,889 --> 01:13:58,143 …maar ik vond zelfs mijn eigen naam gebruiken eng… 991 01:13:58,727 --> 01:14:03,273 …omdat ze vinden dat zij de eigenaar zijn van de naam Ross. 992 01:14:03,982 --> 01:14:07,027 Ik wist dat ik meteen aangeklaagd zou worden. 993 01:14:08,236 --> 01:14:10,572 Volgens onze advocaat moesten we hen aanklagen. 994 01:14:10,655 --> 01:14:14,284 Dat is goedkoper dan dat ze jou later aanklagen… 995 01:14:14,784 --> 01:14:16,495 …want dat doen ze graag. 996 01:14:17,829 --> 01:14:24,085 Laten we het hebben over mijn cliënt Bob Ross Inc., hierna te noemen BRI. 997 01:14:24,169 --> 01:14:27,839 Een afkorting waar u bekend mee bent? -Prima. 998 01:14:27,923 --> 01:14:31,760 Was er meer dan één persoon die op het idee kwam om RSR te creëren? 999 01:14:31,843 --> 01:14:34,721 Het is een groep. -Wie was die groep? 1000 01:14:34,804 --> 01:14:38,850 Dat zijn Lawrence, Steve en ik. 1001 01:14:38,934 --> 01:14:41,186 En Lawrence is Lawrence Kapp? -Ja. 1002 01:14:47,609 --> 01:14:50,904 Mijn vader was eigenaar van Martin F. Weber… 1003 01:14:51,404 --> 01:14:55,242 …de oudste producent van kunstenaarsbenodigdheden in de VS. 1004 01:14:55,325 --> 01:14:59,287 Dit is een videoverklaring van Mr Lawrence Kapp. 1005 01:15:00,288 --> 01:15:04,042 Hoelang nadat u in 2001 bij Martin F. Weber kwam… 1006 01:15:04,125 --> 01:15:10,715 …bleef Martin F. Weber producten met Bob Ross-licentie produceren voor BRI? 1007 01:15:11,299 --> 01:15:15,345 Tot 2016. 1008 01:15:16,304 --> 01:15:19,599 En had u emoties of gevoelens… 1009 01:15:19,683 --> 01:15:23,770 …over de beslissing om het contract af te laten lopen toen u dit vernam? 1010 01:15:24,271 --> 01:15:26,815 Ik was erg bezorgd. 1011 01:15:28,525 --> 01:15:31,111 Ik bedacht de mogelijkheid… 1012 01:15:31,194 --> 01:15:35,865 …om Robert Stephen Ross-penselen en verf te maken. 1013 01:15:36,449 --> 01:15:39,619 Steve en ik spraken elkaar in juli 2016. 1014 01:15:40,787 --> 01:15:45,500 Lawrence benaderde hem en zei  dat ze de verf konden produceren, dus… 1015 01:15:45,584 --> 01:15:47,711 Ik kreeg te horen… 1016 01:15:49,504 --> 01:15:52,090 …dat zoiets niet kon… 1017 01:15:52,591 --> 01:15:55,051 …vanwege z'n achternaam… 1018 01:15:55,135 --> 01:16:00,599 …tenzij hij de rechten op zijn vaders naam en het recht op publiciteit bezit. 1019 01:16:01,099 --> 01:16:04,728 BRI klaagde een jaar nadat Bob overleed… 1020 01:16:05,437 --> 01:16:10,734 …zowel Bobs derde vrouw, Lynda Ross, en Jimmie Cox aan… 1021 01:16:11,776 --> 01:16:15,739 …om de schilderijen en fysieke objecten te krijgen. 1022 01:16:17,282 --> 01:16:19,451 Penselen die Bob Ross gebruikte… 1023 01:16:19,534 --> 01:16:22,078 …het palet dat Bob op tv gebruikte. 1024 01:16:22,996 --> 01:16:25,832 Ze wilden alle schilderijen die in z'n huis hingen. 1025 01:16:27,042 --> 01:16:29,794 Hoe zou u uw relatie met uw oom Jim beschrijven? 1026 01:16:31,463 --> 01:16:32,505 Wankel. 1027 01:16:35,884 --> 01:16:37,344 Was dat altijd al zo? 1028 01:16:40,639 --> 01:16:44,225 Ja, ik denk van wel. 1029 01:16:45,477 --> 01:16:48,313 Ik heb er nog nooit over nagedacht, maar ja. 1030 01:16:55,153 --> 01:17:01,284 Steve wilde uitzoeken of hij de rechten op z'n vaders naam had. 1031 01:17:01,868 --> 01:17:08,041 En tijdens het zoeken zei hij: 'Mijn god, je gelooft nooit wat ik gevonden heb.' 1032 01:17:08,124 --> 01:17:10,710 EERSTE WIJZIGING VAN HET HERROEPELIJKE TRUST 1033 01:17:10,794 --> 01:17:15,548 Het was de eerste wijziging in het herroepelijke trust van Bob Ross. 1034 01:17:16,800 --> 01:17:23,348 Er stond dat oom Jim en ik bijna alle intellectuele eigendomsrechten hadden. 1035 01:17:24,808 --> 01:17:28,144 Alles wat m'n vader niet aan BRI had overgedragen. 1036 01:17:28,978 --> 01:17:32,732 Hij had het trust zo opgezet omdat ik jong was… 1037 01:17:32,816 --> 01:17:37,278 …en hij wist dat Jim waarschijnlijk verantwoordelijker was dan ik… 1038 01:17:37,362 --> 01:17:41,449 …en het slim zou zijn als hij de controle had. 1039 01:17:43,326 --> 01:17:49,040 Heeft uw oom Jim u ooit verteld over de schikking die hij… 1040 01:17:49,124 --> 01:17:54,045 …met BRI had gesloten om dit geschil op te lossen? 1041 01:17:54,129 --> 01:17:56,631 Absoluut niet. Nee. 1042 01:17:57,966 --> 01:18:03,263 Klopt het dat in de schikkingsovereenkomst uit 1997 die we net hebben besproken… 1043 01:18:03,346 --> 01:18:09,060 …Jimmie Cox, namens de trust, alle rechten op incidenten en eigendom… 1044 01:18:09,144 --> 01:18:15,316 …creatieve werken of andere assets van BRI van welke aard dan ook aan BRI overdraagt? 1045 01:18:16,192 --> 01:18:19,988 Dat is wat dit document beweert. 1046 01:18:20,071 --> 01:18:21,656 Wat is dit allemaal? 1047 01:18:21,740 --> 01:18:22,907 7 MEI 2018 1048 01:18:22,991 --> 01:18:26,703 M'n oom had die rechten aan hen overgedragen… 1049 01:18:27,829 --> 01:18:31,791 …tegen de wens van m'n vader in. 1050 01:18:38,465 --> 01:18:41,468 Jimmie Cox wilde niet geïnterviewd worden… 1051 01:18:41,551 --> 01:18:45,054 …uit angst te worden aangeklaagd door de Kowalski's. 1052 01:18:46,514 --> 01:18:47,891 KWIJTINGSBEPALING 1053 01:18:47,974 --> 01:18:51,770 Toen BRI in '96… 1054 01:18:52,562 --> 01:18:56,274 …zowel de nalatenschap als de trust aanklaagde… 1055 01:18:56,900 --> 01:19:02,781 …tekende Jimmie de papieren van BRI om van de rechtszaak af te zijn. 1056 01:19:02,864 --> 01:19:05,325 Lynda doet blijkbaar hetzelfde… 1057 01:19:06,117 --> 01:19:10,121 …en draagt alle rechten over aan BRI. 1058 01:19:11,623 --> 01:19:15,335 In deze schikking werden ook enkele opnames vermeld. 1059 01:19:15,835 --> 01:19:19,339 M'n vader besprak geen zaken… 1060 01:19:19,422 --> 01:19:23,551 …met ons, omdat de Kowalski's dat niet wilden… 1061 01:19:25,011 --> 01:19:28,097 …maar hij nam ze op aan de telefoon. 1062 01:19:29,057 --> 01:19:31,976 Ze hadden hem geleerd hoe dat moest… 1063 01:19:32,644 --> 01:19:37,732 …en hij wist dat er in de toekomst een oorlog met de Kowalski's zou komen. 1064 01:19:37,816 --> 01:19:40,527 BEPAALDE OPNAMES ZIJN EERDER AAN BRI BEZORGD 1065 01:19:40,610 --> 01:19:44,697 Deze opnames maakten deel uit van hetgeen ze van zijn vrouw eisten… 1066 01:19:44,781 --> 01:19:48,159 …die twee maanden voor zijn dood met hem was getrouwd. 1067 01:19:49,327 --> 01:19:51,538 Ze hebben ze waarschijnlijk weggegooid… 1068 01:19:51,621 --> 01:19:56,334 …zodat niemand kon ontdekken wat er gezegd werd. 1069 01:19:58,545 --> 01:20:02,632 We hebben de Kowalski's om medewerking gevraagd. 1070 01:20:02,715 --> 01:20:04,259 RE: DOCUMENTAIRE BOB ROSS 1071 01:20:04,342 --> 01:20:09,055 Helaas moeten we u mededelen dat we niet op uw verzoek willen ingaan. 1072 01:20:10,056 --> 01:20:13,142 We willen dit waardevolle intellectuele eigendom beschermen… 1073 01:20:13,226 --> 01:20:15,687 …en ongeoorloofd gebruik voorkomen. 1074 01:20:15,770 --> 01:20:18,273 Dit omvat actieve hulp van onze advocaat. 1075 01:20:18,898 --> 01:20:21,651 We waarschuwen u: zorg ervoor… 1076 01:20:21,734 --> 01:20:24,612 …dat u geen inbreuk pleegt op de rechten van BRI. 1077 01:20:24,696 --> 01:20:28,366 Ze wilden pa's naam stelen. 1078 01:20:29,450 --> 01:20:30,285 Dat is gelukt. 1079 01:20:32,078 --> 01:20:37,750 In juni 2019 verloor Steve de rechtszaak tegen Bob Ross Inc. 1080 01:20:37,834 --> 01:20:40,837 Ik hoopte dat ik in beroep kon gaan. 1081 01:20:42,797 --> 01:20:45,758 Maar we hadden geen geld. 1082 01:20:47,343 --> 01:20:53,141 M'n advocaat zei dat we met 90 mille in hoger beroep de zaak konden winnen. 1083 01:20:53,224 --> 01:20:57,437 Ik kon niet aan 90 mille komen… 1084 01:20:57,520 --> 01:21:00,440 …en het ging niet zoals ik had verwacht. 1085 01:21:01,608 --> 01:21:07,363 Het hoger beroep voegde kosten toe die we niet konden betalen. 1086 01:21:13,244 --> 01:21:18,958 Bob Ross Inc. behield alle rechten op de naam en gelijkenis van Bob Ross. 1087 01:21:20,251 --> 01:21:23,922 Steve ging terug naar Florida, zonderde zich af… 1088 01:21:24,547 --> 01:21:27,634 …en reageerde niet op telefoontjes. 1089 01:21:31,137 --> 01:21:34,349 Maar uiteindelijk kon ik hem wakker schudden. 1090 01:21:34,849 --> 01:21:36,351 Ik opende 'm de ogen. 1091 01:21:38,645 --> 01:21:43,900 Ik zei: 'Vergooi je leven niet. Dat had je vader niet gewild.' 1092 01:22:00,667 --> 01:22:02,627 Toen ik weer begon te schilderen… 1093 01:22:08,091 --> 01:22:12,136 …besefte ik dat ik mijn emoties… 1094 01:22:12,637 --> 01:22:14,639 …kon omzetten in iets anders. 1095 01:22:19,060 --> 01:22:22,146 De Kowalski's verdienden miljoenen… 1096 01:22:22,230 --> 01:22:26,693 …door zijn naam en imago uit te buiten. 1097 01:22:31,572 --> 01:22:35,535 Maar hij bracht mensen zoveel geluk. 1098 01:22:38,788 --> 01:22:41,124 En daar gaat het om. 1099 01:22:44,752 --> 01:22:47,964 Het is ongelooflijk wat je kunt doen met een kwast… 1100 01:22:48,047 --> 01:22:50,675 …als je de tijd neemt om te oefenen. 1101 01:22:52,593 --> 01:22:54,512 En er is niet veel voor nodig. 1102 01:22:55,013 --> 01:22:58,099 We krijgen brieven van mensen die nooit hebben geschilderd… 1103 01:22:58,808 --> 01:23:01,269 …en nu de mooiste dingen maken. 1104 01:23:04,063 --> 01:23:07,400 Ze hebben hun eigen meesterwerken leren maken. 1105 01:23:09,485 --> 01:23:11,529 Daar doen we het voor. 1106 01:23:12,530 --> 01:23:14,240 Het feit dat mensen dit doen… 1107 01:23:14,323 --> 01:23:17,201 …en enorm veel succes hebben. 1108 01:23:21,372 --> 01:23:22,248 Goed. 1109 01:23:24,792 --> 01:23:27,462 De eerste stap om iets te bereiken… 1110 01:23:27,545 --> 01:23:30,840 …is geloven dat je het kunt, en ik weet dat je het kunt. 1111 01:23:39,015 --> 01:23:42,268 Ik zat in een diepe depressie die zo'n tien jaar duurde. 1112 01:23:43,978 --> 01:23:48,483 Ik heb drie of vier keer een zelfmoordpoging gedaan. 1113 01:23:50,068 --> 01:23:54,530 Ik zat op een dag in m'n woonkamer na te denken over een manier… 1114 01:23:54,614 --> 01:23:58,785 …om hier doorheen te komen en Bob Ross verscheen op tv. 1115 01:24:00,078 --> 01:24:04,207 Het enige wat je hoeft te doen, is je een voorstelling te maken… 1116 01:24:04,707 --> 01:24:06,793 …en te geloven dat je het kunt. 1117 01:24:08,211 --> 01:24:11,881 Want we kunnen in dit leven alles, als we er maar in geloven. 1118 01:24:11,964 --> 01:24:16,177 Geloof in jezelf en alles is mogelijk. 1119 01:24:16,260 --> 01:24:17,887 Alles is mogelijk. 1120 01:24:19,388 --> 01:24:22,141 Dat iemand als Bob Ross op tv komt… 1121 01:24:22,642 --> 01:24:25,103 …en die persoonlijke band met je aangaat… 1122 01:24:25,603 --> 01:24:26,562 Hij geeft om je. 1123 01:24:28,689 --> 01:24:30,775 Hij heeft echt m'n leven gered. 1124 01:24:35,113 --> 01:24:37,657 Ik moest naar de spoedeisende hulp… 1125 01:24:37,740 --> 01:24:42,328 …omdat ik problemen had tijdens m'n zwangerschap. 1126 01:24:43,663 --> 01:24:46,124 M'n nieren werkten niet meer. 1127 01:24:46,207 --> 01:24:48,459 M'n lever werkte niet meer. 1128 01:24:50,044 --> 01:24:53,798 En het enige wat ze konden doen… 1129 01:24:54,298 --> 01:24:57,718 …was m'n zwangerschap beëindigen. 1130 01:24:58,761 --> 01:25:02,014 En dat was een moeilijke… 1131 01:25:02,723 --> 01:25:05,017 Dat was moeilijk om te accepteren. 1132 01:25:07,228 --> 01:25:11,732 De eerste keer dat ik de tv aanzette, zag ik Bob Ross. 1133 01:25:12,233 --> 01:25:15,862 Kijk naar je schilderij en besluit wat je gelukkig maakt. 1134 01:25:15,945 --> 01:25:17,363 Dit is jouw wereld. 1135 01:25:17,446 --> 01:25:21,450 Er is geen goed of fout, zolang jij blij bent en niemand schaadt. 1136 01:25:23,369 --> 01:25:28,708 Bob bracht het leven terug in m'n hoofd en in m'n hart… 1137 01:25:29,625 --> 01:25:33,921 …en vreugde waarvan ik niet wist dat ik die kon voelen door te schilderen. 1138 01:25:37,967 --> 01:25:41,804 Het idee achter Bob Ross en z'n schilderijen was… 1139 01:25:41,888 --> 01:25:47,101 …dat hij mensen wilde leren dat ze waardevol konden zijn. 1140 01:25:47,602 --> 01:25:50,980 Ze konden belangrijk zijn in deze wereld. 1141 01:25:53,149 --> 01:25:55,651 Mooi, Steve. Absoluut prachtig. 1142 01:25:56,777 --> 01:25:58,988 Deze makker is een goede schilder. 1143 01:25:59,488 --> 01:26:03,409 Ik moet uitkijken, anders komt hij op tv en ben ik alleen thuis. 1144 01:26:05,411 --> 01:26:09,957 Ik denk niet dat m'n vader wist welke impact hij had… 1145 01:26:10,499 --> 01:26:14,337 …zelfs tegen het einde, zelfs toen het enorm werd. 1146 01:26:14,837 --> 01:26:19,592 Hij heeft zich nooit gerealiseerd hoe geliefd hij was. 1147 01:26:31,020 --> 01:26:36,108 Het is moeilijk te beschrijven wat Bobs aantrekkingskracht was. 1148 01:26:36,734 --> 01:26:40,321 Het had te maken met z'n schilderkunst… 1149 01:26:40,821 --> 01:26:43,449 …met z'n stem… 1150 01:26:43,950 --> 01:26:48,037 …en met z'n persoonlijke manier van praten. 1151 01:26:48,829 --> 01:26:55,378 Hij had een enorm effect op iedereen die hem leerde kennen. 1152 01:27:08,182 --> 01:27:11,727 De herinnering aan Bob leeft in ons voort… 1153 01:27:11,811 --> 01:27:15,648 …en z'n nalatenschap leeft voort in al z'n fans. 1154 01:27:16,524 --> 01:27:23,197 Voordat hij stierf, zei hij dat mensen hem moesten gedenken… 1155 01:27:23,281 --> 01:27:25,366 …maar niet verdrietig moesten zijn. 1156 01:27:32,164 --> 01:27:33,833 We missen je allemaal, pap. 1157 01:27:34,667 --> 01:27:36,043 We missen je allemaal. 1158 01:27:38,212 --> 01:27:42,842 Ik vroeg hem eens: 'Wat probeer je de wereld te bewijzen?' 1159 01:27:42,925 --> 01:27:49,849 En hij zei: 'Wat we hier en nu doen, zullen mensen nooit vergeten.' 1160 01:27:49,932 --> 01:27:53,269 De bibliotheken in het hele land zitten elke week vol… 1161 01:27:53,352 --> 01:27:55,229 …met mensen die willen creëren. 1162 01:27:55,313 --> 01:27:56,897 We schilderden als Bob Ross… 1163 01:27:56,981 --> 01:28:00,318 …tijdens het kijken naar Bob Ross, gekleed als Bob Ross. 1164 01:28:00,401 --> 01:28:02,820 Kennen jullie Bob Ross? -Ja. 1165 01:28:02,903 --> 01:28:05,406 Alsof hij een vriend is. 1166 01:28:06,532 --> 01:28:08,784 Oké, kijk. Net als hij. 1167 01:28:08,868 --> 01:28:11,245 Is Bob Ross een kunsttherapeut? 1168 01:28:11,329 --> 01:28:14,457 Want naar hem kijken is ontspannend. 1169 01:28:14,540 --> 01:28:17,168 Hallo, welkom terug. Fijn dat je er bent. 1170 01:28:17,752 --> 01:28:20,296 We zetten hier een blij struikje. 1171 01:28:22,048 --> 01:28:23,299 Ik ben Bob Ross. 1172 01:28:26,677 --> 01:28:30,014 Gewoon met dezelfde kleuren als eerst. 1173 01:28:30,598 --> 01:28:34,935 Je haalt niet het mes van het doek, maar wiebelt het naar beneden. 1174 01:28:35,019 --> 01:28:37,605 En dan kantel je het. 1175 01:28:38,606 --> 01:28:40,983 Het is moeilijk om fouten aan te wijzen… 1176 01:28:41,567 --> 01:28:46,447 …en misschien nog moeilijker te accepteren dat je een gelukkig ongelukje had. 1177 01:28:49,241 --> 01:28:52,203 Ik heb me vaak afgevraagd… 1178 01:28:52,286 --> 01:28:57,166 …of je niet meer leert van je fouten dan van je succes. 1179 01:28:57,249 --> 01:28:59,710 Met succes ga je gewoon door. 1180 01:28:59,794 --> 01:29:01,796 Maar als je een fout maakt… 1181 01:29:01,879 --> 01:29:04,507 …of een 'gelukkig ongelukje'… 1182 01:29:05,007 --> 01:29:10,638 …leer je allerlei nieuwe manieren om het te corrigeren. 1183 01:29:10,721 --> 01:29:15,935 Door dat leerproces begin je je op nieuwe manieren te ontwikkelen. 1184 01:29:18,145 --> 01:29:19,855 Wat vind je hiervan? 1185 01:29:20,398 --> 01:29:22,108 Het is best goed. 1186 01:29:22,191 --> 01:29:23,317 Heel mooi. 1187 01:29:23,401 --> 01:29:28,697 En ik hoop dat iedereen het leuk vond om te zien hoe jij dit maakte. 1188 01:29:29,198 --> 01:29:32,034 Dus namens ons allemaal bij de zender… 1189 01:29:32,118 --> 01:29:35,621 …wensen we je veel plezier met schilderen. 1190 01:29:36,163 --> 01:29:37,164 God zegene je. 1191 01:29:37,248 --> 01:29:40,793 Namens m'n zoon Steve, bedankt voor het kijken. 1192 01:29:41,293 --> 01:29:42,628 Tot de volgende keer. 1193 01:29:46,507 --> 01:29:52,096 Steve en Dana geven nog steeds schildercursussen… 1194 01:29:52,179 --> 01:29:55,349 …aan mensen in heel de Verenigde Staten. 1195 01:29:57,768 --> 01:29:59,812 Nadat deze film voltooid was… 1196 01:29:59,895 --> 01:30:03,691 …nam Bob Ross Inc. contact op met de filmmakers. 1197 01:30:03,774 --> 01:30:09,488 De Kowalski's ontkennen dat hun relatie met Bob Ross ooit gebrouilleerd was. 1198 01:30:09,572 --> 01:30:15,077 Ze ontkennen ook dat Annette en Bob een affaire hadden. 1199 01:30:16,704 --> 01:30:20,374 De Kowalski's leiden nog altijd onafhankelijk Bob Ross Inc. 1200 01:30:20,458 --> 01:30:24,879 …dat elk jaar miljoenen genereert door licenties van Bobs beeltenis. 1201 01:30:24,962 --> 01:30:31,343 Ondanks Bobs bedoelingen heeft Steve nog niets van de winst ontvangen. 1202 01:32:24,206 --> 01:32:29,211 Ondertiteld door: Kim Steenbergen