1
00:00:10,760 --> 00:00:13,880
Eeuwen geleden, in West-Centraal-Afrika...
2
00:00:15,560 --> 00:00:17,760
...waar koninkrijken ontstonden en vielen...
3
00:00:20,120 --> 00:00:23,040
...leefde een vrouw
die voorbestemd was om te leiden.
4
00:00:23,680 --> 00:00:28,920
Een krijger, een koningin,
een ongeëvenaarde kracht.
5
00:00:30,960 --> 00:00:32,200
Haar naam...
6
00:00:33,160 --> 00:00:34,040
...Njinga.
7
00:00:38,960 --> 00:00:41,880
We zijn een volk
dat op de vlucht is voor uitsterving.
8
00:00:45,560 --> 00:00:48,040
Geboren in een tijdperk van duisternis...
9
00:00:48,680 --> 00:00:49,840
...in een tijd van bloed...
10
00:00:51,360 --> 00:00:52,680
...en verschuivend zand.
11
00:00:53,480 --> 00:00:56,480
Toen slavernij een continent
dreigde te decimeren.
12
00:00:57,800 --> 00:01:00,560
Ik wil de Portugezen van m'n land af.
13
00:01:01,320 --> 00:01:02,400
Allemaal.
14
00:01:06,760 --> 00:01:11,280
Ze verdedigde haar koninkrijk
tegen de Europese macht.
15
00:01:12,280 --> 00:01:14,120
Njinga.
16
00:01:18,280 --> 00:01:21,640
Ze werd een baken
van licht voor haar volk.
17
00:01:24,640 --> 00:01:28,840
Koningin Njinga's erfgoed
is nog steeds voelbaar in heel Afrika.
18
00:01:30,800 --> 00:01:33,800
Het wordt tijd dat we
haar naam leren kennen.
19
00:01:34,760 --> 00:01:37,520
Heil koningin Njinga.
20
00:01:37,520 --> 00:01:43,520
Njinga.
- Njinga.
21
00:02:21,480 --> 00:02:23,640
Ben je er klaar voor?
- Ben jij er klaar voor?
22
00:02:25,800 --> 00:02:29,120
Denk maar niet dat ik je spaar
omdat je vader toekijkt.
23
00:02:30,040 --> 00:02:31,120
Dat verwacht ik ook niet.
24
00:02:31,120 --> 00:02:32,400
Hé.
25
00:02:37,600 --> 00:02:40,520
{\an8}Prinses Njinga is opgegroeid in een tijd...
26
00:02:40,520 --> 00:02:43,920
{\an8}...waarin haar vader, de koning,
het al moeilijk heeft...
27
00:02:43,920 --> 00:02:46,760
...met het conflict met de Portugezen...
28
00:02:46,760 --> 00:02:48,720
...die het land binnenkomen
en mensen ontvoeren.
29
00:02:53,880 --> 00:02:56,920
{\an8}De Portugezen zijn al 50 jaar in Ndongo.
30
00:02:57,680 --> 00:02:59,880
Hun missie is tweeledig.
31
00:02:59,880 --> 00:03:02,720
Ze willen de mensen tot het
Christendom bekeren...
32
00:03:02,720 --> 00:03:07,440
{\an8}...en het territorium van de koning
van Portugal uitbreiden.
33
00:03:07,440 --> 00:03:09,400
PORTUGEES RIJK 1617
34
00:03:09,400 --> 00:03:13,240
De Portugezen zijn de eerste
wereldwijde maritieme supermacht...
35
00:03:13,240 --> 00:03:16,000
...met kolonies over de hele wereld.
36
00:03:17,120 --> 00:03:18,720
Hun grootste ligt in Brazilië.
37
00:03:18,720 --> 00:03:20,520
{\an8}BRAZILIË
38
00:03:20,520 --> 00:03:24,120
Waar ze hun rijkdom vergroten
met de bouw van enorme suikerplantages.
39
00:03:25,280 --> 00:03:28,600
De Portugezen hebben mensen nodig
om op die plantages te werken...
40
00:03:28,600 --> 00:03:33,920
{\an8}...dus nemen ze mensen uit West- en
Centraal-Afrika gevangen als slaven.
41
00:03:43,040 --> 00:03:45,720
In Ndongo noemen ze de koning de Ngola.
42
00:03:46,600 --> 00:03:48,680
Hij staat nu onder druk...
43
00:03:48,680 --> 00:03:51,160
...om z'n koninkrijk
tegen Portugezen te beschermen.
44
00:03:52,080 --> 00:03:54,280
Hij moet z'n oudste dochter
Njinga voorbereiden...
45
00:03:54,280 --> 00:03:56,160
...op de oorlog die komen gaat.
46
00:03:58,880 --> 00:04:03,040
Hij stelt haar bloot aan het ambacht
van oorlogvoering...
47
00:04:03,040 --> 00:04:04,080
...hoe ze moet vechten.
48
00:04:05,400 --> 00:04:08,120
{\an8}Ze gebruikte z'n soldaten
om mee te oefenen.
49
00:05:04,080 --> 00:05:05,480
Je had me bijna geraakt.
50
00:05:06,040 --> 00:05:06,920
Nooit.
51
00:05:11,680 --> 00:05:14,640
Als prinses heeft Njinga
vrouwelijke bewakers.
52
00:05:14,640 --> 00:05:18,240
Sommigen daarvan
zijn militairen die met haar trainen.
53
00:05:18,240 --> 00:05:22,840
Het is nog ongebruikelijk voor vrouwen
om een actieve militaire rol te vervullen.
54
00:05:23,920 --> 00:05:26,040
Ik reken te veel op je.
55
00:05:26,040 --> 00:05:27,040
Godzijdank.
56
00:05:30,360 --> 00:05:32,160
Je techniek is vertraagd.
57
00:05:33,400 --> 00:05:38,080
Dat is omdat de snelsten
niet altijd winnen.
58
00:05:38,080 --> 00:05:39,320
Toch, Ndambi?
59
00:05:41,880 --> 00:05:43,800
Moest je niet ergens heen?
60
00:05:43,800 --> 00:05:45,360
Kom, loop met me mee.
61
00:05:53,280 --> 00:05:58,280
Ndongo ligt in het huidige Angola
in West-Centraal-Afrika.
62
00:05:58,280 --> 00:05:59,720
{\an8}ZUID-ATLANTISCHE OCEAAN
63
00:05:59,720 --> 00:06:06,600
In 1617 was Ndongo een van de grootste
en belangrijkste koninkrijken.
64
00:06:06,600 --> 00:06:10,120
Er wonen zo'n 100.000 tot 200.000 mensen.
65
00:06:10,920 --> 00:06:13,600
Het koninkrijk ligt rond Kabasa...
66
00:06:13,600 --> 00:06:16,560
...de hoofdstad en het thuis
van de koninklijke familie.
67
00:06:37,680 --> 00:06:41,400
Ndongo is een verfijnde gemeenschap.
68
00:06:43,240 --> 00:06:46,800
We denken vaak dat het continent Afrika...
69
00:06:46,800 --> 00:06:50,040
...heel primitief was,
voordat de Europeanen er waren.
70
00:06:50,800 --> 00:06:52,440
Maar dat is niet waar.
71
00:06:54,480 --> 00:06:56,240
Er wordt veel gehandeld in Ndongo.
72
00:06:57,000 --> 00:07:00,640
Het is een groot gebied
met een sterke militaire kracht.
73
00:07:00,640 --> 00:07:01,680
Mensen snappen het niet.
74
00:07:01,680 --> 00:07:06,840
Iedereen denkt dat het om snelheid gaat,
maar het gaat om precisie en oordelen.
75
00:07:06,840 --> 00:07:09,000
Je moet het slagveld kennen.
76
00:07:11,160 --> 00:07:14,200
Funji is de jongste
van de drie dochters van de koning.
77
00:07:14,200 --> 00:07:17,640
Als koninklijke prinsessen worden ze
vereerd en gerespecteerd in Kabasa.
78
00:07:17,640 --> 00:07:21,360
Lees het slagveld
en elk detail is belangrijk.
79
00:07:21,360 --> 00:07:24,440
Je moet bereid zijn om toe te slaan
vanuit een slechtere positie...
80
00:07:28,240 --> 00:07:30,080
Ga je jezelf niet voorstellen?
81
00:07:30,760 --> 00:07:32,040
{\an8}Ik ben niet zo direct als jij.
82
00:07:34,400 --> 00:07:38,720
Funji, je bent de dochter van een koning.
Hij mag in z'n handjes knijpen met jou.
83
00:07:39,560 --> 00:07:41,040
Ik ben laat voor de raadsvergadering.
84
00:07:41,040 --> 00:07:43,440
Alsjeblieft. Alsjeblieft?
85
00:07:45,600 --> 00:07:49,240
We zetten dat neer en we gaan.
86
00:07:50,120 --> 00:07:51,720
Heel erg bedankt.
87
00:08:05,080 --> 00:08:09,120
Als de zwaksten ons koninkrijk leidden,
ziet de...
88
00:08:10,320 --> 00:08:13,240
...structuur van de maatschappij
in Ndongo er als volgt uit.
89
00:08:13,880 --> 00:08:15,960
Je hebt de heerser aan de top...
90
00:08:15,960 --> 00:08:20,440
...en de soba's net eronder,
die eigenlijk van adel zijn.
91
00:08:21,960 --> 00:08:25,400
Njinga's vader heeft het moeilijk...
92
00:08:25,400 --> 00:08:28,560
...omdat de mannen om hem heen
wedijveren om de macht.
93
00:08:30,800 --> 00:08:36,360
Mbande, Njinga's broer,
is complex en ambitieus.
94
00:08:36,360 --> 00:08:40,799
Je krijgt het gevoel dat hij echt
wil bewijzen dat hij een goede leider is.
95
00:08:41,520 --> 00:08:46,520
Mbande wist dat
het zijn halfbroer Kiluanje was...
96
00:08:46,520 --> 00:08:53,000
{\an8}...die de volgende Ngola zou worden
als de oudste zoon van de huidige koning.
97
00:08:54,480 --> 00:08:58,680
We moeten een strategie bedenken.
We moeten samenwerken.
98
00:08:58,680 --> 00:09:01,960
Strategie is voor spelletjes.
Kracht is voor oorlog.
99
00:09:03,480 --> 00:09:06,520
Op dit moment zijn
de Portugezen erbij gekomen.
100
00:09:06,520 --> 00:09:11,760
Ze hebben de verdeeldheid en rivaliteit
tussen de soba's uitgebuit.
101
00:09:11,760 --> 00:09:15,200
Hoewel veel soba's Njingas vader steunen...
102
00:09:15,200 --> 00:09:17,480
...is er één soba
in het noorden, Soba Kavulo...
103
00:09:17,480 --> 00:09:19,720
...die in opstand komt tegen de koning.
104
00:09:21,280 --> 00:09:22,160
Mijn koning...
105
00:09:23,320 --> 00:09:25,760
...het wemelt hier van de mensen
die trouw zijn aan...
106
00:09:25,760 --> 00:09:27,480
...de verrader Soba Kavulo.
107
00:09:27,480 --> 00:09:30,760
De Lucalla-pas is de enige weg
voor onze krijgers.
108
00:09:30,760 --> 00:09:32,600
Ze zullen het ravijn overnemen.
109
00:09:33,360 --> 00:09:36,160
En ze zullen een pad maken
voor onze belegerde mannen...
110
00:09:36,160 --> 00:09:38,000
...en hun aantallen versterken.
111
00:09:38,000 --> 00:09:39,120
Uitstekend.
112
00:09:39,120 --> 00:09:40,920
De oorlog is over drie dagen voorbij.
113
00:09:40,920 --> 00:09:44,040
De slag zal gewonnen worden,
maar de oorlog zal voortduren...
114
00:09:44,040 --> 00:09:48,040
...als vader niet met de mannen meegaat
en de lokale bevolking ontmoet...
115
00:09:48,040 --> 00:09:50,720
...en ze eraan herinnert
waarom jij hun koning bent.
116
00:09:52,480 --> 00:09:54,960
Je tijd aan het hof was beperkt...
117
00:09:54,960 --> 00:09:56,960
...maar dat zou je loyaliteit
niet moeten zijn.
118
00:09:56,960 --> 00:10:01,320
De koning hoeft niemand eraan
te herinneren waarom hij koning is.
119
00:10:03,480 --> 00:10:06,840
{\an8}Deze keer ben ik het met Mbande eens.
Vader moet deze strijd niet leiden.
120
00:10:08,400 --> 00:10:12,200
M'n loyaliteit is onbetwistbaar, broertje.
121
00:10:13,480 --> 00:10:16,920
Ik wil alleen maar zeggen
dat we niet mogen negeren...
122
00:10:16,920 --> 00:10:19,200
...dat de koning bedreigd wordt.
123
00:10:19,200 --> 00:10:21,880
De koning wordt altijd bedreigd.
124
00:10:23,120 --> 00:10:26,240
Laat de venters
en dronkaards daar maar over roddelen...
125
00:10:26,240 --> 00:10:28,200
...terwijl wij ons richten
op het directe probleem.
126
00:10:29,000 --> 00:10:30,240
Soba Kavulo.
127
00:10:31,000 --> 00:10:32,280
Als ik zo vrij mag zijn.
128
00:10:33,400 --> 00:10:34,800
{\an8}De prins heeft gelijk.
129
00:10:34,800 --> 00:10:36,000
Natuurlijk heb ik gelijk.
130
00:10:36,000 --> 00:10:41,560
Het instinct van Kiluanje om alles te doen
om de koning te beschermen...
131
00:10:41,560 --> 00:10:42,840
...is belangrijk.
132
00:10:45,080 --> 00:10:48,440
Rondom de Ngola
staan een aantal adviseurs...
133
00:10:48,440 --> 00:10:51,960
...en de tendala
is een van de belangrijkste.
134
00:10:52,920 --> 00:10:55,400
Hij is een slaaf in gevangenschap.
135
00:10:55,400 --> 00:10:59,360
In Ndongo konden gevangenen uit de oorlog...
136
00:11:00,400 --> 00:11:03,120
...een bepaalde rang krijgen.
137
00:11:05,360 --> 00:11:08,640
Jij en ik hebben veel oorlogen meegemaakt.
138
00:11:08,640 --> 00:11:11,320
Ja, als koning en gevangene.
139
00:11:11,320 --> 00:11:13,040
En nu als vrienden.
140
00:11:13,040 --> 00:11:14,200
Ja.
141
00:11:15,880 --> 00:11:19,960
Alleen een dwaas denkt
dat hij de dood overleeft.
142
00:11:21,400 --> 00:11:23,120
Maar we kunnen het blijven proberen.
143
00:11:31,680 --> 00:11:32,560
Njinga.
144
00:11:37,240 --> 00:11:39,040
Heb je nog iets toe te voegen?
145
00:11:41,920 --> 00:11:46,480
Ik vraag me af waarom we
de Portugezen blijven achtervolgen...
146
00:11:46,480 --> 00:11:48,080
...en ze niet aanvallen?
147
00:11:48,080 --> 00:11:50,920
Njinga, de Portugezen
zijn het probleem niet.
148
00:11:50,920 --> 00:11:52,600
Ze zijn altijd het probleem.
149
00:11:53,360 --> 00:11:55,840
Wie denk je dat
de drijfveer is van Kavulo?
150
00:11:56,480 --> 00:11:59,920
{\an8}Wie zorgt ervoor dat ons volk
de koning in twijfel trekt?
151
00:12:00,680 --> 00:12:03,120
Njinga leert van de diplomatie
van het hof...
152
00:12:03,120 --> 00:12:05,040
...en de politiek uit de regio.
153
00:12:05,960 --> 00:12:07,560
Maar de wereld wordt gedomineerd
door mannen.
154
00:12:09,080 --> 00:12:13,320
Haar aanwezigheid kan wrok
veroorzaken bij haar broers.
155
00:12:14,440 --> 00:12:16,400
Achter deze soba aan gaan...
156
00:12:18,000 --> 00:12:20,680
...is als vechten tegen de schaduw...
157
00:12:21,320 --> 00:12:23,200
...niet tegen de man zelf.
158
00:12:33,080 --> 00:12:34,680
HAVEN VAN LUANDA
159
00:12:34,680 --> 00:12:38,960
{\an8}De Portugezen zoeken Afrikaanse
gevangenen, hoe dan ook.
160
00:12:39,560 --> 00:12:42,960
Ze zijn vastbesloten
om het koninkrijk Ndongo in te nemen.
161
00:12:45,360 --> 00:12:48,840
De Portugezen vestigden zich
in Luanda als slavenbasis...
162
00:12:48,840 --> 00:12:53,800
...want de reis van Luanda
naar de kust van Brazilië is korter...
163
00:12:53,800 --> 00:12:57,200
...dan vanuit andere plekken
in West-Centraal-Afrika.
164
00:12:57,200 --> 00:12:59,320
BRAZILIË, ZUID-ATLANTISCHE OCEAAN,
LUANDA, NDONGO
165
00:12:59,320 --> 00:13:02,280
Het is een aantrekkelijke plek voor ze...
166
00:13:02,280 --> 00:13:04,440
...om hun gewelddadige
slavenarbeid te beginnen.
167
00:13:07,120 --> 00:13:12,120
De Portugezen met hun eeuwige dorst
naar meer mensen.
168
00:13:17,920 --> 00:13:21,400
Ze zijn nooit tevreden
met het aantal mensen dat ze hebben.
169
00:13:22,240 --> 00:13:25,280
Het is een lopende handel,
dus ze moeten het blijven voeden.
170
00:13:51,680 --> 00:13:53,440
Wat zeggen de voorouders?
171
00:13:59,840 --> 00:14:00,840
Mijn koning.
172
00:14:19,800 --> 00:14:22,760
De nganga is de spiritueel adviseur.
173
00:14:22,760 --> 00:14:26,880
Als Afrikaanse koningin
of vrouwelijke koning...
174
00:14:27,600 --> 00:14:31,840
...moet ik vaak overleggen
met m'n spiritueel adviseur...
175
00:14:31,840 --> 00:14:36,920
...omdat we niet alleen
met onze eigen stem kunnen spreken.
176
00:14:36,920 --> 00:14:40,640
We vertegenwoordigen de stem
van de voorouders.
177
00:14:40,640 --> 00:14:42,760
Dus de koning, de Ngola...
178
00:14:42,760 --> 00:14:48,920
...gaat altijd naar de nganga
om ervoor te zorgen dat elke beslissing...
179
00:14:48,920 --> 00:14:52,240
...dient voor het welzijn en de verheffing...
180
00:14:52,240 --> 00:14:54,400
...van het volk en het koninkrijk.
181
00:15:10,800 --> 00:15:16,360
De dag eindigt
met de koning nog op zijn troon.
182
00:15:22,680 --> 00:15:25,280
De voorouders hebben gesproken.
183
00:15:41,080 --> 00:15:43,400
Njinga is niet alleen krijger
en diplomaat...
184
00:15:43,400 --> 00:15:46,640
...maar op dat moment is ze
ook de moeder van een jonge zoon.
185
00:15:52,080 --> 00:15:54,720
Je bent te dol op hem.
186
00:15:55,480 --> 00:15:56,880
Ik weet het.
187
00:16:00,840 --> 00:16:02,760
{\an8}Je hebt niets over
de raadsvergadering gezegd.
188
00:16:04,040 --> 00:16:05,680
Wat valt er te zeggen?
189
00:16:06,400 --> 00:16:09,800
Ze vechten liever met elkaar
dan met de Portugezen.
190
00:16:09,800 --> 00:16:11,920
Mbande en Kiluanje?
- Wie anders?
191
00:16:11,920 --> 00:16:15,360
Ze zijn gewend om te vechten.
Het is makkelijk voor ze.
192
00:16:16,280 --> 00:16:20,240
De Portugezen zijn een ander soort vuur.
193
00:16:20,240 --> 00:16:23,480
Een vuur waar we snel aan moeten wennen.
194
00:16:24,880 --> 00:16:26,280
Voor het ons allemaal opslokt.
195
00:16:27,200 --> 00:16:30,800
In plaats daarvan brengen ze vader
in gevaar, en waarvoor?
196
00:16:31,600 --> 00:16:36,400
Een nutteloze soba die zich
liever bij de Portugezen aansluit?
197
00:16:38,440 --> 00:16:39,760
Laat hem maar.
198
00:16:40,400 --> 00:16:43,640
Het is een kwestie van tijd
voor de Portugezen hem dumpen.
199
00:16:43,640 --> 00:16:45,320
Hij heeft me gebeten.
200
00:16:47,080 --> 00:16:51,080
Kambu is de zus tussen Funji en Njinga.
201
00:16:51,080 --> 00:16:54,400
Je krijgt het gevoel dat
ze haar zus echt steunt.
202
00:16:54,400 --> 00:16:55,640
Hij is klaar.
203
00:16:56,640 --> 00:16:57,720
Geef hem aan mij.
204
00:16:58,880 --> 00:17:00,440
Breng hem terug.
205
00:17:03,080 --> 00:17:04,200
Over een uur.
206
00:17:06,560 --> 00:17:07,520
Kambu.
207
00:17:08,680 --> 00:17:09,680
Kambu.
208
00:17:28,800 --> 00:17:33,480
Door Njinga's status
was ze in staat om een groep...
209
00:17:33,480 --> 00:17:37,080
...concubines zelf uit te kiezen.
210
00:17:43,800 --> 00:17:50,720
Er zijn culturen in Afrika waar vrouwen
meerdere partners kunnen hebben.
211
00:17:56,560 --> 00:18:00,600
Njinga's favoriete concubine is Kia Ituxi.
212
00:18:03,800 --> 00:18:07,400
Kia Ituxi is de vader van haar kind.
213
00:18:07,400 --> 00:18:11,120
Ze hebben een heel speciale relatie.
214
00:18:12,320 --> 00:18:15,800
En voor haar is het leven
grotendeels best goed.
215
00:18:33,240 --> 00:18:37,080
Njinga's vader hoorde dat
een van de soba's zich tegen hem keerde.
216
00:18:37,960 --> 00:18:41,600
Hij besluit erheen te gaan
en te laten zien hoe machtig hij is.
217
00:18:44,520 --> 00:18:46,640
Sta me toe met je mee te gaan.
218
00:18:46,640 --> 00:18:49,320
Je bent precies waar ik je nodig heb.
219
00:18:52,920 --> 00:18:53,880
Je hebt gelijk.
220
00:18:54,960 --> 00:18:57,520
De Portugezen knagen aan ons.
221
00:18:58,400 --> 00:19:01,880
Ze knagen aan de huid
tot ze bij het bot komen.
222
00:19:02,760 --> 00:19:05,440
En dat pakken ze ook.
223
00:19:06,080 --> 00:19:08,160
Dan is het alsof we nooit hebben bestaan.
224
00:19:08,880 --> 00:19:10,560
Zo ver komt het niet.
225
00:19:13,480 --> 00:19:15,560
Wat zou jij doen in mijn plaats?
226
00:19:19,640 --> 00:19:21,680
Ik zou het koninkrijk verenigen.
227
00:19:21,680 --> 00:19:26,560
We zouden alle macht gebruiken om de
Portugezen terug te drijven, en...
228
00:19:26,560 --> 00:19:29,000
En? Spreek vrijuit, mijn dochter.
229
00:19:29,560 --> 00:19:31,160
Ik zou vandaag niet ten strijde trekken.
230
00:19:32,760 --> 00:19:34,680
Je zegt dat alsof ik een keuze heb.
231
00:19:35,800 --> 00:19:38,840
Je kent mannen en hun trots niet.
232
00:19:40,680 --> 00:19:44,400
Maar misschien ben je Ndongo's enige hoop.
233
00:19:45,840 --> 00:19:47,360
Met een vrouw op de troon...
234
00:19:48,320 --> 00:19:50,360
...zal er misschien minder bloed vloeien.
235
00:19:54,960 --> 00:19:55,960
Water.
236
00:19:57,320 --> 00:19:59,000
Je hebt nooit genoeg bij je.
237
00:20:08,720 --> 00:20:12,840
Hou je broers en zussen in de gaten.
238
00:20:24,680 --> 00:20:27,320
Je wou dat je met hem mee kon, hè?
239
00:20:27,320 --> 00:20:28,440
Ja.
240
00:20:29,240 --> 00:20:31,520
Jij niet?
- Nee.
241
00:20:32,400 --> 00:20:34,960
Hij heeft jou liever aan zijn zijde.
242
00:21:37,040 --> 00:21:39,880
Mijn koning?
243
00:21:40,600 --> 00:21:42,560
Mijn koning, waar bent u?
244
00:21:42,560 --> 00:21:45,640
Ngola?
245
00:21:53,760 --> 00:21:57,920
Het is waarschijnlijk dat een van z'n
mannen de koning van z'n leger scheidde...
246
00:21:57,920 --> 00:22:01,240
...om hem te vermoorden namens
de soba's die tegen hem waren.
247
00:22:20,600 --> 00:22:23,600
Nee.
248
00:22:29,480 --> 00:22:33,680
Wie moet er nu regeren
zonder Njinga's vader?
249
00:22:36,480 --> 00:22:38,800
Kijk wat ze je koning hebben aangedaan.
250
00:22:40,520 --> 00:22:43,880
Als we onze eigen mannen niet
kunnen vertrouwen, wie dan wel?
251
00:22:45,720 --> 00:22:49,160
Het lijkt erop dat het gevaar niet
in het veld was, zoals je zei...
252
00:22:49,960 --> 00:22:51,360
...maar in ons eigen huis.
253
00:22:53,880 --> 00:22:54,720
Tendala.
254
00:22:55,720 --> 00:22:57,120
Waar is de generaal?
255
00:22:57,120 --> 00:23:00,320
Hij is niet teruggekomen.
- Breng hem hier.
256
00:23:00,880 --> 00:23:05,480
Ik wil de verantwoordelijken
voor zonsondergang aan m'n voeten hebben.
257
00:23:05,480 --> 00:23:06,680
Nee, broer.
258
00:23:08,400 --> 00:23:09,400
Wat?
259
00:23:12,840 --> 00:23:15,360
Ze zullen nu wel bij hun meesters zijn.
260
00:23:17,960 --> 00:23:19,360
Laat ze daar.
261
00:23:22,040 --> 00:23:25,600
Laat ze zich veilig voelen...
262
00:23:26,240 --> 00:23:27,400
...trouwen...
263
00:23:28,480 --> 00:23:31,160
...met hun vrouwen slapen
en erfgenamen krijgen.
264
00:23:32,200 --> 00:23:33,400
En dan...
265
00:23:33,400 --> 00:23:39,240
...als ze denken dat ze gewonnen hebben
en de voorouders het verordenen...
266
00:23:39,240 --> 00:23:44,400
...zullen we ze vinden en doden we ze.
267
00:23:45,240 --> 00:23:50,520
We zullen hun hele levens uitroeien...
268
00:23:51,080 --> 00:23:54,080
...tot er geen bloedlijnen meer zijn.
269
00:23:57,800 --> 00:24:02,920
Tendala, kondig aan dat m'n vader dood is
en roep de raad bijeen.
270
00:24:26,800 --> 00:24:28,200
Hij is niet hier.
271
00:24:30,200 --> 00:24:32,360
Hij is bij de voorouders.
272
00:24:37,000 --> 00:24:43,960
Waarom zei je dat de dag zou eindigen
met hem op z'n troon?
273
00:24:46,760 --> 00:24:49,480
Zit hij niet nog op z'n troon?
274
00:24:49,480 --> 00:24:50,960
Je weet wat ik bedoel.
275
00:24:59,360 --> 00:25:03,520
'Alleen een dwaas denkt
dat hij de dood overleeft.'
276
00:25:04,920 --> 00:25:06,640
Dat waren de woorden van je vader.
277
00:25:07,320 --> 00:25:10,480
Hij begreep wat de voorouders bedoelden.
278
00:25:12,640 --> 00:25:16,120
Hij begreep altijd de betekenis
achter woorden.
279
00:25:18,160 --> 00:25:20,240
Hij noemde me Ndongo's hoop.
280
00:25:22,320 --> 00:25:23,800
Wat bedoelde hij?
281
00:25:23,800 --> 00:25:25,120
O, kind.
282
00:25:26,000 --> 00:25:27,800
Doe niet alsof je het niet weet.
283
00:25:28,880 --> 00:25:30,680
Jullie waren hecht genoeg.
284
00:25:36,120 --> 00:25:37,600
Het is één ding om te weten.
285
00:25:38,240 --> 00:25:41,200
Anderen overtuigen is iets anders.
286
00:25:43,960 --> 00:25:47,280
Njinga is er kapot van...
287
00:25:47,280 --> 00:25:51,280
...net als elke dochter
wanneer haar vader sterft.
288
00:25:51,800 --> 00:25:56,400
Maar ze verloor niet alleen haar vader,
maar ook de koning.
289
00:25:57,360 --> 00:26:00,240
Dat zet veel vraagtekens.
290
00:26:00,240 --> 00:26:04,720
Mbande voelt zich
de rechtmatige erfgenaam.
291
00:26:05,960 --> 00:26:11,440
Maar omdat hij niet de zoon was van
de hoofdvrouw van de voormalige Ngola...
292
00:26:11,440 --> 00:26:14,200
...was z'n aanspraak
op de troon minder sterk.
293
00:26:15,480 --> 00:26:18,080
Er is geen duidelijke lijn van opvolging.
294
00:26:18,080 --> 00:26:21,440
Dus geeft hij opdracht
tot een reeks politieke moorden...
295
00:26:21,440 --> 00:26:24,320
...om zich te ontdoen van rivalen.
296
00:26:25,080 --> 00:26:26,840
De zoon van Kiluanje...
297
00:26:27,840 --> 00:26:29,120
en al z'n erfgenamen.
298
00:26:32,880 --> 00:26:35,120
Er mag geen bedreiging zijn
voor mijn troon.
299
00:26:48,880 --> 00:26:51,080
Eruit. Weet je waar je bent?
300
00:27:11,640 --> 00:27:17,760
Njinga's zoon, een baby,
wordt vermoord door Mbande...
301
00:27:17,760 --> 00:27:23,040
...omdat hij dit kind ziet
als een bedreiging voor z'n macht.
302
00:27:41,440 --> 00:27:43,320
Ik heb gedaan wat ik moest doen.
303
00:27:43,960 --> 00:27:45,880
Waarom heb je me dan geroepen?
304
00:27:46,560 --> 00:27:48,120
Omdat ik onzeker ben.
305
00:27:48,120 --> 00:27:49,320
Waarover?
306
00:27:51,080 --> 00:27:52,400
De troon?
307
00:27:53,640 --> 00:27:55,440
Of wat je ervoor hebt gedaan?
308
00:27:57,160 --> 00:28:03,160
Ik kan je de keuze die je hebt gemaakt
niet vergeven. Het was jouw keuze.
309
00:28:03,160 --> 00:28:04,760
Maar ik zal je dit zeggen.
310
00:28:06,280 --> 00:28:10,920
Een gestabiliseerde troon is niets
zonder een stabiele koning.
311
00:28:11,640 --> 00:28:13,120
Vind je draai.
312
00:28:17,400 --> 00:28:20,360
Dit is een cruciaal moment voor Mbande.
313
00:28:20,360 --> 00:28:23,520
Hij wil z'n positie veiligstellen.
314
00:28:25,920 --> 00:28:28,760
Als je koning bent,
ben je geen normaal mens...
315
00:28:28,760 --> 00:28:31,200
...die de sociale regels moet gehoorzamen.
316
00:28:31,920 --> 00:28:36,040
Dus door zijn potentiële
tegenstanders te vermoorden...
317
00:28:37,240 --> 00:28:39,880
...handelt hij al als een koning.
318
00:28:52,200 --> 00:28:53,400
Waar ben ik?
319
00:28:55,600 --> 00:28:57,320
Njinga.
320
00:29:00,440 --> 00:29:03,720
Mbande vermoordt Njinga
en haar zussen niet.
321
00:29:03,720 --> 00:29:05,680
Njinga was populair.
322
00:29:05,680 --> 00:29:09,520
Misschien wilde hij haar
van mogelijke erfgenamen ontdoen...
323
00:29:09,520 --> 00:29:13,240
...maar haar ook een politieke
aanwinst maken.
324
00:29:14,280 --> 00:29:15,360
Waar is m'n zoon?
325
00:29:20,280 --> 00:29:21,680
Waar is m'n zoon?
326
00:29:22,760 --> 00:29:23,920
Mbande.
327
00:29:27,080 --> 00:29:32,000
Geef me mijn strijdbijl.
328
00:29:34,440 --> 00:29:35,280
Hou haar vast.
329
00:29:36,040 --> 00:29:36,960
Drink op.
330
00:29:38,920 --> 00:29:40,320
Daar word je rustig van.
331
00:29:42,240 --> 00:29:44,840
Nee, ik moet...
332
00:29:46,000 --> 00:29:48,880
Ik moet...
333
00:29:48,880 --> 00:29:50,360
Mijn jongen.
334
00:29:51,360 --> 00:29:52,480
Mijn jongen.
335
00:29:52,480 --> 00:29:56,400
Wees stil.
Alles gaat zoals de voorouders het wilden.
336
00:29:56,400 --> 00:29:57,600
Nee.
337
00:29:58,240 --> 00:30:00,920
Dat kan niet.
338
00:30:03,360 --> 00:30:06,840
Hij is m'n jongen. Hij is m'n baby.
339
00:30:07,600 --> 00:30:09,280
Hij vormde geen bedreiging.
340
00:30:10,320 --> 00:30:14,240
Mbande was bang
voor de man die je baby kon zijn.
341
00:30:14,960 --> 00:30:17,120
Zijn de voorouders ook bang?
342
00:30:18,040 --> 00:30:19,520
Aan wiens kant sta jij?
343
00:30:20,600 --> 00:30:22,000
Ik verdedig hem niet.
344
00:30:22,960 --> 00:30:26,400
Ik denk aan Ndongo. Dat moet jij ook doen.
345
00:30:27,120 --> 00:30:28,600
Het spijt me.
346
00:30:34,800 --> 00:30:36,400
Dan ga ik weg.
347
00:30:38,680 --> 00:30:40,360
Ik kan hier niet blijven.
348
00:30:40,360 --> 00:30:41,320
Dat kan niet.
349
00:30:42,120 --> 00:30:43,480
Je komt uit het koninklijk huis.
350
00:30:43,480 --> 00:30:46,720
Je kunt niet verhuizen
zonder de voorouders te raadplegen.
351
00:30:46,720 --> 00:30:53,520
Vertel me dan wat ik
met deze pijn moet doen.
352
00:30:54,120 --> 00:30:55,480
Vertel het me.
353
00:30:56,560 --> 00:30:59,080
Wat moet ik doen?
354
00:31:01,000 --> 00:31:03,320
Wat als ze mij vermoorden?
355
00:31:05,360 --> 00:31:06,600
Omdat...
356
00:31:07,560 --> 00:31:10,280
...jij Ndongo's hoop bent.
357
00:31:10,840 --> 00:31:15,400
Mbande weet het niet,
maar je vader en onze voorouders wel.
358
00:31:15,400 --> 00:31:17,480
Niets gebeurt zonder hun wil.
359
00:31:18,480 --> 00:31:20,800
Hou vol, dochter...
360
00:31:20,800 --> 00:31:24,680
...en vertrouw erop dat dit allemaal
bij het plan van onze voorouders hoort.
361
00:31:25,680 --> 00:31:28,640
De voorouders vragen te veel.
362
00:31:30,160 --> 00:31:31,280
Misschien.
363
00:31:31,280 --> 00:31:37,480
{\an8}Je loyaliteit ligt niet bij
degene die op de troon zit...
364
00:31:38,840 --> 00:31:42,360
...maar aan het volk
van Ndongo en de troon zelf.
365
00:31:43,600 --> 00:31:48,800
Als je dit volhoudt, kun je alles worden.
366
00:32:07,080 --> 00:32:09,880
Tijdens de eerste zes maanden
van Mbande's bewind...
367
00:32:09,880 --> 00:32:13,120
...voeren de Portugezen
hun aanvallen op zijn volk op.
368
00:32:14,880 --> 00:32:16,720
Kijk naar deze twee grafieken.
369
00:32:17,760 --> 00:32:18,920
Dit is de verhouding...
370
00:32:18,920 --> 00:32:21,960
De Portugezen hebben nieuwe leiders.
371
00:32:21,960 --> 00:32:24,760
En ze vallen...
372
00:32:24,760 --> 00:32:28,480
...steeds dieper het binnenland
van Afrika binnen.
373
00:32:31,480 --> 00:32:36,520
Mbande is niet in staat de militaire
en politieke allianties te smeden...
374
00:32:36,520 --> 00:32:39,320
...die nodig zijn
om Portugese agressie te stoppen.
375
00:32:43,160 --> 00:32:45,160
Vertel me over Mbande.
376
00:32:46,440 --> 00:32:52,000
Er komen gemiddeld 15.000 slaven per jaar
uit de regio Ndongo.
377
00:32:52,000 --> 00:32:56,880
We verliezen een paar honderd mensen
door aanvallen op de slavenmarkt.
378
00:32:58,160 --> 00:33:00,760
Om nog meer mensen van Mbande te pakken...
379
00:33:01,720 --> 00:33:04,280
...roepen de Portugezen
de hulp in van een groep krijgers...
380
00:33:04,280 --> 00:33:05,800
...genaamd de Imbangala.
381
00:33:09,440 --> 00:33:12,520
De Imbangala zijn huurlingen.
382
00:33:14,520 --> 00:33:16,680
Het zijn ingehuurde krachten.
383
00:33:17,520 --> 00:33:20,120
Het zijn felle strijders.
384
00:33:33,720 --> 00:33:37,920
De belangrijkste leider
van de Imbangala's, Kasanje...
385
00:33:38,880 --> 00:33:40,320
...heeft banden met Portugal.
386
00:33:45,360 --> 00:33:47,920
Mensen waren bang voor ze,
maar hadden respect voor ze.
387
00:33:47,920 --> 00:33:52,280
Iedereen wil de Imbangala aan hun kant
of op de loonlijst.
388
00:33:52,280 --> 00:33:56,200
Ze wisten dat als je ze aan jouw kant had...
389
00:33:56,200 --> 00:33:57,800
...je misschien een kans had.
390
00:34:08,840 --> 00:34:11,720
Njinga verloor haar vader en haar kind.
391
00:34:11,720 --> 00:34:15,080
Ik denk dat ze er als persoon
kapot van moet zijn geweest.
392
00:34:15,080 --> 00:34:19,159
Maar ze blijft een prinses.
393
00:34:19,159 --> 00:34:22,480
Ze is nog steeds de belichaming
van een voorouder...
394
00:34:23,199 --> 00:34:24,280
...dus...
395
00:34:25,040 --> 00:34:29,120
...ze moet haar wrok opzijzetten...
396
00:34:29,120 --> 00:34:31,199
...voor de man die haar kind heeft vermoord.
397
00:34:36,239 --> 00:34:37,679
Je hebt me ontboden.
398
00:34:38,239 --> 00:34:40,440
Je hebt weer een raadsvergadering gemist.
399
00:34:43,560 --> 00:34:47,120
Aanvaard m'n excuses, onze koning.
400
00:34:49,560 --> 00:34:50,440
Laat haar zien.
401
00:34:53,639 --> 00:34:55,719
Wat er over is van onze verkenners.
402
00:34:55,719 --> 00:34:57,000
Kasanje.
403
00:34:57,679 --> 00:34:59,080
De Geest in de Mist.
404
00:35:01,480 --> 00:35:04,400
Hoe blijft Kasanje
door onze verdediging breken?
405
00:35:05,320 --> 00:35:07,880
Stuur soldaten en breng hem bij me.
406
00:35:07,880 --> 00:35:11,960
De enige soldaten die je nog hebt,
bewaken Kabasa.
407
00:35:14,120 --> 00:35:15,840
Stuur ze dan.
408
00:35:16,680 --> 00:35:18,920
Hij mag Kabasa niet in.
409
00:35:19,600 --> 00:35:22,000
Ik wil niet meer verliezen
dan m'n vader heeft verloren.
410
00:35:25,080 --> 00:35:27,080
Als je Kabasa verliest...
411
00:35:27,080 --> 00:35:29,800
...zul je meer verliezen
dan onze vader ooit heeft gedaan.
412
00:35:30,800 --> 00:35:33,840
Het is niet slim om te gokken
met je laatste verdedigingslinie.
413
00:35:33,840 --> 00:35:36,440
En wat stel je voor dat we doen?
414
00:35:38,360 --> 00:35:39,280
Njinga.
415
00:35:39,920 --> 00:35:42,440
Gebruik Imbangala-krijgers.
- Wat?
416
00:35:43,000 --> 00:35:45,720
Ik leg Ndongo's toekomst niet
in de handen van die verraders.
417
00:35:45,720 --> 00:35:48,640
Die verraders zijn verdeeld.
418
00:35:49,200 --> 00:35:50,120
Gebruik dat.
419
00:35:52,200 --> 00:35:56,240
Wie kan beter vechten
tegen een Imbangala-krijger als Kasanje...
420
00:35:56,240 --> 00:35:58,240
...dan een andere Imbangala?
421
00:35:59,080 --> 00:36:02,240
De Imbangala's bestaan
uit verschillende groepen.
422
00:36:02,240 --> 00:36:05,200
Ze worden niet allemaal geleid
door dezelfde persoon.
423
00:36:06,400 --> 00:36:09,720
De leiders van de Imbangala's
zijn niemand trouw.
424
00:36:10,560 --> 00:36:13,080
Ze vechten zelfs tegen elkaar
voor de juiste prijs.
425
00:36:16,360 --> 00:36:18,360
En hoe wil je ze temmen?
426
00:36:18,360 --> 00:36:19,560
Dat doen we niet.
427
00:36:19,560 --> 00:36:23,840
We bewapenen ze, laten ze vrij
en winnen tijd om te hergroeperen.
428
00:36:23,840 --> 00:36:27,080
En als ze zich verzetten? Sturen ze ons
dan naar die slavenhandelaars?
429
00:36:27,080 --> 00:36:29,240
Dat doen ze niet.
- Weet je het zeker?
430
00:36:29,240 --> 00:36:31,400
Wat moeten we anders?
431
00:36:32,760 --> 00:36:34,960
Stuur mij. Ik overtuig ze zelf wel.
432
00:36:36,480 --> 00:36:38,560
Nee, het is te riskant.
433
00:36:39,600 --> 00:36:41,720
We gebruiken de mannen
die we nog hebben in Kabasa...
434
00:36:41,720 --> 00:36:44,680
...om de Portugezen
en Kasanje aan te vallen.
435
00:36:48,440 --> 00:36:51,240
Waarom?
- M'n besluit staat vast...
436
00:36:51,240 --> 00:36:53,320
Ik bedoelde m'n zoon.
437
00:36:55,640 --> 00:36:56,640
Waarom?
438
00:36:57,640 --> 00:37:01,720
Als je het me had gevraagd,
had ik hem hier weggehaald.
439
00:37:02,560 --> 00:37:05,040
Zodat je je niet bedreigd zou voelen.
440
00:37:06,400 --> 00:37:07,880
Ik zou hem niet meer zien.
441
00:37:09,520 --> 00:37:12,000
Waarom heb je het niet gevraagd, Mbande?
442
00:37:12,000 --> 00:37:15,000
Waarom heb je me...
443
00:37:15,680 --> 00:37:18,760
...het enige afgenomen
wat belangrijk voor me was?
444
00:37:25,400 --> 00:37:27,320
De koning doet wat gedaan moet worden.
445
00:38:07,720 --> 00:38:10,800
Ik kan beter de Imbangala gaan zoeken.
446
00:38:10,800 --> 00:38:12,720
Ik ben bang dat als ik blijf...
447
00:38:14,200 --> 00:38:18,520
...ik de koning iets zal aandoen
wat de voorouders kwaad zal maken.
448
00:38:18,520 --> 00:38:20,720
Maar hij verbood je te gaan.
449
00:38:21,360 --> 00:38:22,760
Ik ben niet bang voor hem.
450
00:38:23,760 --> 00:38:25,360
Hij kan me niet twee keer doden.
451
00:38:26,600 --> 00:38:28,560
Ze zal het niet begrijpen.
452
00:38:28,560 --> 00:38:30,720
Ik hoorde dat je weggaat. Waarheen?
453
00:38:31,760 --> 00:38:32,920
De Imbangala zoeken.
454
00:38:33,560 --> 00:38:35,280
Wat als ze je
aan de slavenhandelaars geven?
455
00:38:35,280 --> 00:38:37,160
Dat risico wil ik wel nemen.
456
00:38:37,160 --> 00:38:40,120
Als we dan niet allemaal vermoord worden...
457
00:38:40,120 --> 00:38:42,440
...door Mbande's stommiteiten
met de Portugezen.
458
00:38:42,440 --> 00:38:44,720
Laat Mbande dan gaan. Hij is de koning.
459
00:38:44,720 --> 00:38:47,400
Nee. Hij is hier beter af.
460
00:38:47,400 --> 00:38:48,920
Goed, dan ga ik met je mee.
461
00:38:48,920 --> 00:38:50,720
Ik heb je hier nodig...
462
00:38:50,720 --> 00:38:53,920
...zodat jullie Mbande
in de gaten kunnen houden.
463
00:38:56,280 --> 00:39:01,080
Beloof me dat jullie
voor elkaar zorgen tot ik terug ben.
464
00:39:01,080 --> 00:39:04,040
Beloof ons dat je terugkomt.
465
00:39:06,720 --> 00:39:08,320
Kom veilig terug.
466
00:39:12,320 --> 00:39:13,800
Ik hou van jullie.
467
00:39:16,000 --> 00:39:19,480
Njinga tart haar broer
en wil een verbond sluiten...
468
00:39:19,480 --> 00:39:21,640
...met een Imbangala-leider die Kasa heet.
469
00:39:21,640 --> 00:39:23,760
Ze handelt echt op eigen houtje.
470
00:39:36,640 --> 00:39:39,200
Je bent Ndongo's enige hoop.
471
00:40:23,680 --> 00:40:28,480
OOST-NDONGO
IMBANGALA-TERRITORIUM
472
00:40:35,120 --> 00:40:38,440
Njinga neemt een groot risico
door de Imbangala te zoeken.
473
00:40:40,040 --> 00:40:41,720
Ze zijn constant in beweging.
474
00:40:41,720 --> 00:40:45,760
Ze plunderen nederzettingen en vermoorden
iedereen die ze in de weg staat.
475
00:41:06,800 --> 00:41:09,480
Imbangala waren hier. Pak je wapens.
476
00:41:12,360 --> 00:41:13,440
Voorzichtig.
477
00:41:16,040 --> 00:41:17,920
Weet je het zeker van de Imbangala?
478
00:41:18,480 --> 00:41:19,360
Nee.
479
00:41:20,640 --> 00:41:23,360
Maar ik vertrouw hen meer
dan de Portugezen.
480
00:41:27,240 --> 00:41:29,280
Ze sneden hem van achteren neer.
481
00:41:29,280 --> 00:41:30,840
Oneervol.
482
00:41:32,440 --> 00:41:34,960
Oorlog gaat om eer.
- Oorlog gaat om de dood.
483
00:41:35,960 --> 00:41:37,840
Vergis je niet, Ndambi.
484
00:41:41,200 --> 00:41:42,400
Kijk om je heen.
485
00:41:44,080 --> 00:41:47,680
Eer heeft deze slagvelden
jaren geleden verlaten.
486
00:41:59,440 --> 00:42:01,200
Iedereen, achter me.
487
00:42:11,000 --> 00:42:12,240
Imbangala.
488
00:42:13,000 --> 00:42:14,160
Imbangala.
489
00:42:14,680 --> 00:42:16,000
Imbangala.
490
00:42:19,840 --> 00:42:20,960
Kijk eens aan.
491
00:42:21,880 --> 00:42:22,880
Een vrouw.
492
00:42:24,000 --> 00:42:25,440
En jij bent?
493
00:42:25,440 --> 00:42:27,880
Teleurgesteld in jou.
494
00:42:28,840 --> 00:42:31,360
Verwelkom je zo je gasten op je land?
495
00:42:32,000 --> 00:42:34,000
Gasten nemen cadeaus mee. Jij?
496
00:42:34,760 --> 00:42:36,240
Jij hebt een strijdbijl meegenomen.
497
00:42:36,800 --> 00:42:38,360
Jij hebt krijgers meegenomen.
498
00:42:39,440 --> 00:42:40,440
Klopt.
499
00:42:42,640 --> 00:42:44,040
Laat m'n krijger gaan.
500
00:42:44,880 --> 00:42:47,640
Doe die bijl weg en ik geef
je een dolk om mee te spelen.
501
00:42:51,120 --> 00:42:52,360
Als je erop staat.
502
00:42:57,880 --> 00:43:00,000
Je hebt jezelf nog niet voorgesteld.
503
00:43:00,000 --> 00:43:00,960
Njinga.
504
00:43:00,960 --> 00:43:05,840
Prinses van Ndongo,
zus van koning Ngola Mbande.
505
00:43:06,680 --> 00:43:08,200
En jij moet Kasa zijn.
506
00:43:10,120 --> 00:43:16,280
De Imbangala-leider, Kasa, is jonger
dan Njinga, maar is militair sterk.
507
00:43:16,280 --> 00:43:18,680
En hij heeft een groep krijgers...
508
00:43:18,680 --> 00:43:21,640
...waarvan ze denkt dat die haar goed
van pas zullen komen.
509
00:43:22,840 --> 00:43:24,480
Ik heb een voorstel voor je.
510
00:43:26,040 --> 00:43:29,400
Neem je mensen mee en vertrek, prinses.
511
00:43:29,400 --> 00:43:33,000
Nu.
- Niet zonder waar ik voor ben gekomen.
512
00:43:33,000 --> 00:43:34,720
En waar kom je dan voor?
513
00:43:34,720 --> 00:43:37,720
Je strijders, om te vechten tegen Kasanje...
514
00:43:38,760 --> 00:43:39,920
...en de Portugezen.
515
00:43:41,200 --> 00:43:42,280
Is dat alles?
516
00:43:46,320 --> 00:43:47,560
Vertel eens.
517
00:43:49,080 --> 00:43:53,560
Wat heb je meegenomen in ruil
voor dit grote verzoek?
518
00:43:54,200 --> 00:43:56,000
Niets.
- Niets?
519
00:43:57,280 --> 00:43:58,280
Niets?
520
00:43:59,160 --> 00:44:01,480
Waarom zou ik je voor niets helpen?
521
00:44:01,480 --> 00:44:05,040
Omdat ik niets te verliezen heb.
522
00:44:06,280 --> 00:44:08,600
{\an8}Dat maakt me gevaarlijk.
523
00:44:16,840 --> 00:44:22,000
Je ziet er niet gevaarlijk uit,
prinses Njinga van Ndongo.
524
00:44:22,800 --> 00:44:24,000
Echt?
525
00:44:30,000 --> 00:44:32,440
Wil je nu wel praten?
526
00:44:33,640 --> 00:44:36,360
Of wil je nog dat ik met je dolk speel?
527
00:45:43,560 --> 00:45:48,560
{\an8}Ondertiteld door: Sanne Egelmeers