1
00:00:11,880 --> 00:00:17,160
Prenses Njinga,
üç yıldır evinden uzaktaydı.
2
00:00:17,160 --> 00:00:18,480
Aynı anda saldırmalıyız.
3
00:00:18,480 --> 00:00:21,320
Bir kamp diğerinden haber alırsa
her şey biter.
4
00:00:21,320 --> 00:00:23,920
Bu taarruza adamların ve sen
öncülük edeceksiniz.
5
00:00:24,600 --> 00:00:27,280
Krallığının çaresizliğinin
farkında olan prenses
6
00:00:27,280 --> 00:00:31,600
Imbangala lideri Kasa ile ittifak kurmuştu
7
00:00:31,600 --> 00:00:34,760
ve düşmanının düşmanını yanına çekmişti.
8
00:00:41,400 --> 00:00:45,320
Bu sırada Kabasa
rakiplerinin eline düşmekteydi.
9
00:00:45,320 --> 00:00:47,480
Ona dokunma, dedim!
10
00:00:47,480 --> 00:00:48,400
Hey!
11
00:00:48,400 --> 00:00:50,360
- Funji!
- Funji!
12
00:00:50,360 --> 00:00:52,680
- Buradan çıkmanız gerek.
- Neler oluyor?
13
00:00:52,680 --> 00:00:54,720
- Bir şey yapmalıyız!
- Yapacağız!
14
00:00:55,280 --> 00:00:59,120
Hayır! Funji!
15
00:01:01,680 --> 00:01:06,320
Ama Njinga hâlâ kararlıydı.
Halkının geleceğini
16
00:01:06,320 --> 00:01:10,720
ve güvenliğini korumak için
ne gerekiyorsa yapacaktı.
17
00:01:11,600 --> 00:01:13,600
Ya da bu uğurda ölecekti.
18
00:01:52,480 --> 00:01:54,120
Atalarınız size kucak açsın.
19
00:01:56,160 --> 00:01:58,200
AFRİKA KRALİÇELERİ
20
00:02:26,240 --> 00:02:29,240
Njinga kendi isteğiyle sürgündeydi.
21
00:02:29,240 --> 00:02:32,160
Imbangala'yla ittifak kurmuştu.
22
00:02:33,280 --> 00:02:36,080
Onlarla birlikte
Portekizlilere karşı savaşıyordu.
23
00:02:37,600 --> 00:02:42,240
{\an8}Njinga, köleleri Batı Orta Afrika'nın
içlerinden kıyıya götüren
24
00:02:42,240 --> 00:02:48,520
ticaret yollarını sekteye uğratmak için
Kasa'yla iş birliği yapıyordu.
25
00:02:50,040 --> 00:02:53,400
Bence oğlunun
ölümünden dolayı hâlâ üzgündü
26
00:02:53,400 --> 00:02:57,280
ve ağabeyi Mbande'ye karşı hâlâ kırgındı.
27
00:02:58,520 --> 00:03:02,400
KINDONGA ADALARI
28
00:03:02,400 --> 00:03:05,760
Ama artık Kral Mbande çaresiz durumdaydı.
29
00:03:07,240 --> 00:03:09,920
{\an8}Başkenti Kabasa,
Portekizliler tarafından işgal edilmişti
30
00:03:09,920 --> 00:03:12,680
{\an8}ve Kindonga Adaları'na
kaçmak zorunda kalmıştı.
31
00:03:13,920 --> 00:03:18,720
Adalar, Kwanza Nehri'nin ortasında
bulunan bir savunma üssüydü.
32
00:03:18,720 --> 00:03:21,000
KABASA, KWANZA NEHRİ, KINDONGA ADALARI
33
00:03:21,000 --> 00:03:23,760
Derken bir toplantı yapmak için
Njinga'yı çağırdı.
34
00:03:27,600 --> 00:03:29,400
Korumaları nerede?
35
00:03:32,360 --> 00:03:34,160
Njinga, bilmelisin ki
36
00:03:34,720 --> 00:03:36,880
son üç yıl onu değiştirdi.
37
00:03:38,360 --> 00:03:39,400
Bunu görebiliyorum.
38
00:03:44,360 --> 00:03:45,640
Karşıya geçelim.
39
00:04:06,720 --> 00:04:07,960
Ne yaptınız siz?
40
00:04:09,480 --> 00:04:11,160
Artık ölümsüz müsünüz?
41
00:04:11,880 --> 00:04:13,120
Korumasız dolaşıyorsunuz.
42
00:04:13,120 --> 00:04:15,400
Ya Portekizliler buraya
benden önce gelseydi?
43
00:04:15,400 --> 00:04:16,640
Duymadın mı?
44
00:04:17,240 --> 00:04:18,560
Çoktan geldiler.
45
00:04:19,400 --> 00:04:20,680
Kabasa'yı kaybettik.
46
00:04:22,519 --> 00:04:24,440
Babamdan çok daha fazlasını kaybettim.
47
00:04:24,440 --> 00:04:25,800
Kardeşlerim Funji ve Kambu nerede?
48
00:04:25,800 --> 00:04:26,839
Onları kurtardım.
49
00:04:34,000 --> 00:04:36,560
- Sonumuz böyle olamaz.
- Değil.
50
00:04:38,440 --> 00:04:39,840
Hâlâ buradayız.
51
00:04:44,000 --> 00:04:45,880
Kralım beni neden çağırdı?
52
00:04:49,360 --> 00:04:50,360
Barış.
53
00:04:57,280 --> 00:05:00,200
Portekizlilerle barış görüşmesi
yapmanı istiyorum.
54
00:05:01,080 --> 00:05:02,160
Ne?
55
00:05:03,320 --> 00:05:05,800
Imbangala'yla yakaladığın başarı
Kabasa'ya ulaştı.
56
00:05:06,960 --> 00:05:08,960
Kaoslarına düzen verdin.
57
00:05:10,120 --> 00:05:12,680
Portekizlilerin iletişim hatlarını
kesmek için kullan.
58
00:05:12,680 --> 00:05:15,480
Njinga, yeteneklerin inkâr edilemez.
59
00:05:16,800 --> 00:05:19,080
Bizim adımıza görüşme yapacak
en uygun kişi sensin.
60
00:05:19,080 --> 00:05:20,280
Yıllardır savaşıyorum.
61
00:05:20,280 --> 00:05:21,680
- Evet.
- Savaşmasaydım bile
62
00:05:21,680 --> 00:05:24,080
şu an barış müzakeresinin sırası değil.
63
00:05:24,080 --> 00:05:25,120
Hele ki siz...
64
00:05:27,160 --> 00:05:29,760
Hele ki taht bu kadar zayıfken.
65
00:05:30,840 --> 00:05:31,960
Savaşa devam etmeliyiz.
66
00:05:32,800 --> 00:05:34,000
Njinga.
67
00:05:37,520 --> 00:05:40,120
Dökecek kan kalmadı.
68
00:05:43,920 --> 00:05:47,880
Sizin kanınızı dökmeyeceğiz.
Onlarınkini dökeceğiz.
69
00:05:49,040 --> 00:05:52,680
O katil hırsızları
bu krallıktan defedene kadar.
70
00:05:54,080 --> 00:05:56,280
Lütfen Njinga!
71
00:05:57,040 --> 00:05:58,520
Siz bizim tek umudumuzsunuz!
72
00:06:02,840 --> 00:06:04,840
Bunu kralın olarak rica etmiyorum.
73
00:06:09,480 --> 00:06:11,200
Ağabeyin olarak istiyorum.
74
00:06:17,280 --> 00:06:20,360
Njinga'nın ağabeyi onu çağırdığında
75
00:06:20,360 --> 00:06:24,200
{\an8}karşısında sadece
oğlunu öldüren ağabeyi yoktu.
76
00:06:24,200 --> 00:06:25,800
{\an8}Kralı vardı.
77
00:06:25,800 --> 00:06:28,160
{\an8}Halkının tahtında oturan kişi.
78
00:06:28,160 --> 00:06:31,160
O, Njinga'nın
hizmet etmesi gereken bir zattı.
79
00:06:35,880 --> 00:06:36,880
Hey.
80
00:06:38,640 --> 00:06:44,520
Ndongo Kralı,
ataları dışında kimseye boyun eğmez.
81
00:07:10,640 --> 00:07:12,240
Ağabeyimin neye ihtiyacı var?
82
00:07:16,280 --> 00:07:20,520
Ağabeyiyle hâlâ bir ilişkisi olması
83
00:07:20,520 --> 00:07:24,400
bizim için bugün imkânsız görünebilir.
84
00:07:24,400 --> 00:07:28,520
{\an8}Ona güvenmiyordu ama bu
kendisinden çok daha büyük bir şeydi.
85
00:07:28,520 --> 00:07:31,000
{\an8}Verdiği her kararın ana noktasında
86
00:07:31,000 --> 00:07:33,040
{\an8}halkını korumak ve olabildiğince kişiyi
87
00:07:33,040 --> 00:07:36,000
köle ticaretinden uzak tutmak vardı.
88
00:07:38,080 --> 00:07:41,240
Kabasa'daki Portekiz baskını Mbande
ve adamlarını korkutmak için
89
00:07:41,240 --> 00:07:43,400
yapılan bir askerî güç gösterisiydi.
90
00:07:43,400 --> 00:07:45,600
Portekizliler başka bir yere gittiğinde
91
00:07:45,600 --> 00:07:49,200
Mbande ve kız kardeşi şehre dönebildi
92
00:07:49,200 --> 00:07:53,160
ama Portekizlilerle olan
savaşın bitmediğini biliyorlardı.
93
00:07:55,320 --> 00:07:59,760
Batı Orta Afrika
büyük bir karmaşa içindeydi.
94
00:07:59,760 --> 00:08:04,120
Portekizliler köylere,
kasabalara, şehirlere gidip
95
00:08:04,120 --> 00:08:08,200
yağmalıyor, talan ediyor
ve topluma zarar veriyordu.
96
00:08:10,880 --> 00:08:13,840
Hatta Portekizliler,
Mbande'nin başkenti Kabasa'ya
97
00:08:13,840 --> 00:08:17,400
tehlikeli derecede yakın olan
Ambaca'ya bir kale inşa etmişti.
98
00:08:18,040 --> 00:08:20,560
Kral, her an saldırabileceklerini biliyordu.
99
00:08:22,080 --> 00:08:24,880
Mbande tükenmiş durumdaydı.
100
00:08:24,880 --> 00:08:27,840
Portekizlileri alt etmek için
askerî kapasitesi yoktu.
101
00:08:27,840 --> 00:08:30,080
Bölgede kaos vardı.
102
00:08:31,800 --> 00:08:35,720
Eğer tahtta kalıp gücünün
bir kısmını elinde tutmak istiyorsa
103
00:08:35,720 --> 00:08:38,360
fırsat bu fırsattı.
104
00:08:39,280 --> 00:08:40,720
İkinizi de çağırdım
105
00:08:40,720 --> 00:08:44,799
çünkü size Mbande'yle
barıştığımı söylemek istiyorum.
106
00:08:45,480 --> 00:08:46,320
Ne?
107
00:08:46,320 --> 00:08:48,799
Ayrıca Portekiz elçisi olmayı kabul ettim.
108
00:08:48,799 --> 00:08:50,360
Luanda'ya gidiyoruz.
109
00:08:50,920 --> 00:08:53,160
Niye onun arkanda saklanmasına
izin veriyorsun?
110
00:08:53,160 --> 00:08:56,240
- Sonuçta kral o.
- Ayaklarını kaybetmiş bir kral.
111
00:09:06,880 --> 00:09:07,880
Mbande...
112
00:09:08,640 --> 00:09:10,720
Şu an kendinde değil.
113
00:09:12,480 --> 00:09:17,200
Portekizlilerin barış istediğini düşünüyor
ama ben bu düşmanı tanıyorum.
114
00:09:17,200 --> 00:09:21,960
Kurnaz ve acımasız.
Bizim boyun eğmemizi istiyor.
115
00:09:21,960 --> 00:09:23,760
Neden bir savaşçı grubu göndermiyoruz?
116
00:09:24,560 --> 00:09:25,600
Kambu.
117
00:09:26,280 --> 00:09:28,640
Savaşlar önce zihinde kazanılır.
118
00:09:29,560 --> 00:09:30,800
Babam öyle derdi.
119
00:09:30,800 --> 00:09:32,160
Evet, derdi.
120
00:09:33,760 --> 00:09:35,240
O yüzden gidiyorum.
121
00:09:36,560 --> 00:09:39,120
Çünkü bizden aldığı her şeyi geri verirken
122
00:09:39,120 --> 00:09:42,760
o valinin gözlerinin içine
bakmak istiyorum.
123
00:09:43,440 --> 00:09:45,400
Vereceğinden nasıl bu kadar eminsin?
124
00:09:46,160 --> 00:09:47,840
Çünkü verene kadar çabalayacağım.
125
00:09:49,720 --> 00:09:53,360
Njinga'nın üstlendiği görev
oldukça zorluydu.
126
00:09:53,360 --> 00:09:56,720
Portekizlilerin gelişinden beri görülmüş
127
00:09:56,720 --> 00:09:58,920
en büyük resmî barış heyetiydi bu.
128
00:10:00,720 --> 00:10:04,720
Njinga ve büyük bir grup görevli
Kabasa'dan Luanda'ya
129
00:10:04,720 --> 00:10:06,400
320 kilometre yol gitti.
130
00:10:06,400 --> 00:10:11,680
KABASA, KWANZA NEHRİ, LUANDA
131
00:10:14,640 --> 00:10:18,840
LUANDA LİMANI
132
00:10:43,480 --> 00:10:46,280
Njinga, Ndongo aristokrasisi
133
00:10:46,280 --> 00:10:52,480
{\an8}ve kraliyetini muhteşem bir şekilde
sergileyerek maiyetiyle Luanda'ya vardı.
134
00:10:55,560 --> 00:10:59,920
Portekizce konuşuyordu.
Siyaset konusunda çok bilgiliydi.
135
00:10:59,920 --> 00:11:01,880
Stratejik düşünme yetisi vardı.
136
00:11:01,880 --> 00:11:05,720
Portekizlilere göndermek için
mükemmel bir elçiydi.
137
00:11:05,720 --> 00:11:09,920
"Biz güçlü insanlarız,
azametli ve onurluyuz" demek için.
138
00:11:12,120 --> 00:11:15,320
Bu sırada, bu bölgenin valisi
de Souza'ydı.
139
00:11:15,320 --> 00:11:17,880
Portekiz devleti adına hareket ediyordu.
140
00:11:17,880 --> 00:11:21,840
Njinga'ya
ağzının payını vermeyi planlıyordu.
141
00:11:23,360 --> 00:11:25,320
Beklediğimden daha yaşlı.
142
00:11:25,320 --> 00:11:27,880
Onu hafife alma.
143
00:11:28,520 --> 00:11:30,320
Öyle bir niyetim yok.
144
00:11:31,400 --> 00:11:34,200
Henüz kimse ona boyun eğdirmemiş.
145
00:11:38,360 --> 00:11:40,840
Portekizlilerin diplomat olarak
bir kadınla görüşmeye
146
00:11:40,840 --> 00:11:43,760
hazırlıklı olduğunu sanmıyorum.
147
00:11:43,760 --> 00:11:46,240
Kadın olduğu için onu kandırabileceklerini
148
00:11:46,240 --> 00:11:49,240
ya da hakir görebileceklerini
düşündüler bence.
149
00:11:49,880 --> 00:11:51,320
{\an8}Portekizliler,
150
00:11:51,320 --> 00:11:55,440
{\an8}Mbande ve kız kardeşinin bölgede
önemli kişilikler olduğunu bilse de,
151
00:11:55,440 --> 00:11:57,000
bu güçlü bir krallıktı.
152
00:11:57,000 --> 00:12:01,200
O sırada amaçları,
saygı gösteriyormuş gibi görünmekti.
153
00:12:02,200 --> 00:12:05,880
Prenses Njinga, memnun oldum.
154
00:12:05,880 --> 00:12:08,120
Eminim öyledir, Vali Bey.
155
00:12:08,120 --> 00:12:11,400
Üçü geçtim,
bir Ndongo prensesi görmek bile
156
00:12:12,040 --> 00:12:13,640
çok nadirdir.
157
00:12:16,880 --> 00:12:18,920
Buraya kadar gelmenize gerek yoktu.
158
00:12:18,920 --> 00:12:21,360
Şartlarımızı bir ulakla iletebilirdim.
159
00:12:21,360 --> 00:12:25,520
Bu tehlikeli yollarda bir ulak.
160
00:12:27,360 --> 00:12:28,840
Bu akıllıca olmazdı.
161
00:12:37,680 --> 00:12:41,160
Njinga'nın bu görüşmelerde
elde etmek istediği üç şey vardı.
162
00:12:41,800 --> 00:12:46,760
Ngongo'lu kölelerin serbest bırakılması,
ortak düşmanlara karşı koruma
163
00:12:46,760 --> 00:12:50,360
ve Portekizlilerin
Ambaca'daki kaleyi yıkması.
164
00:12:50,360 --> 00:12:54,640
{\an8}Asıl soru şu, istediğini almak için
nelerden vazgeçecekti?
165
00:13:10,480 --> 00:13:11,560
Lütfen...
166
00:13:12,360 --> 00:13:13,360
Otur.
167
00:13:15,560 --> 00:13:18,440
Portekizliler onunla ilk tanıştığında
168
00:13:18,440 --> 00:13:20,960
onu küçük düşürmeye çalıştı.
169
00:13:20,960 --> 00:13:22,920
Ona sandalye verilmedi.
170
00:13:23,600 --> 00:13:24,800
Portekizliler ona
171
00:13:24,800 --> 00:13:28,200
müzakerelerin kendi şartlarında
yapılacağını göstermeye çalışıyordu.
172
00:13:29,280 --> 00:13:34,160
Benim için zahmet etmenize gerek yoktu.
173
00:13:35,200 --> 00:13:36,800
Hep hazırlıklı gelirim.
174
00:13:53,080 --> 00:13:56,640
Tam bir güç hamlesi.
Şöyle diyebilmek müthiş bir hamle.
175
00:13:56,640 --> 00:14:00,040
"Beni daha düşük bir konuma
indirmene izin vermeyeceğim.
176
00:14:00,040 --> 00:14:03,680
Bu konuşmalarda eşitiz.
177
00:14:03,680 --> 00:14:06,720
Kendi sandalyemi
yaratmam gerekirse yaratırım."
178
00:14:10,080 --> 00:14:13,880
Bu konuşmayı bir elçi yerine
ağabeyinle yapmayı umuyordum.
179
00:14:13,880 --> 00:14:17,880
Kralım görevleri
uygun gördüğü şekilde dağıtır.
180
00:14:18,440 --> 00:14:19,520
Açıkça görülüyor.
181
00:14:20,520 --> 00:14:22,880
Şartlarımız oldukça basit.
182
00:14:22,880 --> 00:14:25,080
Kralımız, ağabeyine
barış teklif etmeye hazır.
183
00:14:25,080 --> 00:14:27,800
Şartlarımız, silahlarınızı bırakmanız,
184
00:14:27,800 --> 00:14:33,200
ortak düşmanlarımızla savaşmamıza
yardım edip mallarımızı iade etmeniz.
185
00:14:33,760 --> 00:14:34,880
Mallar mı?
186
00:14:35,560 --> 00:14:36,720
Köleler.
187
00:14:46,000 --> 00:14:49,880
Portekizliler,
Afrika'yı köleleştirilmiş insanları
188
00:14:49,880 --> 00:14:53,760
elde edebilecekleri bir yer olarak
kullanmaya başlayan ilk halk.
189
00:14:54,440 --> 00:14:58,400
Njinga, Portekizlilerin
köle ticareti ve Yeni Dünya'daki
190
00:14:58,400 --> 00:15:02,080
sömürgeleştirmeye olan
doyumsuz iştahı yüzünden
191
00:15:02,080 --> 00:15:04,720
binlerce insanı kaybettiklerini biliyordu.
192
00:15:08,280 --> 00:15:12,760
Kralım dostluğun
daha iyi olacağına inanıyor...
193
00:15:13,640 --> 00:15:14,520
Hepimiz için.
194
00:15:15,920 --> 00:15:18,800
Eminim senin kralın da
dostluğa inanıyordur.
195
00:15:18,800 --> 00:15:19,720
Değil mi?
196
00:15:20,560 --> 00:15:22,400
Evet, inanıyor.
197
00:15:23,680 --> 00:15:27,400
{\an8}Kralım Portekizlilerle
barış içinde yaşamak istiyor
198
00:15:27,960 --> 00:15:29,920
ama bir sorunla karşılaşıp duruyoruz.
199
00:15:31,480 --> 00:15:32,600
Kasanje.
200
00:15:34,760 --> 00:15:38,360
Kasanje, korkutucu bir üne sahip
bir Imbangala lideriydi.
201
00:15:39,440 --> 00:15:42,360
Ndongo ve çevresinde
öngörülemez bir güçtü.
202
00:15:43,200 --> 00:15:46,280
Hem Njinga hem de
Portekizliler için bir tehditti.
203
00:15:48,360 --> 00:15:50,440
Sisteki Hayalet.
204
00:15:52,000 --> 00:15:54,080
Yani onu tanıyorsun?
205
00:15:56,280 --> 00:15:58,440
Kasanje'yi biz hallederiz...
206
00:15:59,800 --> 00:16:02,840
Ağabeyin, kaybettiğimiz tüm mallar için
207
00:16:02,840 --> 00:16:05,840
kralımıza haraç verdiği sürece.
208
00:16:07,120 --> 00:16:11,520
Portekizliler Ndongo'nun
yıllık olarak haraç vermesini istiyordu.
209
00:16:11,520 --> 00:16:16,440
Yani Portekiz devletine vermek için
Luanda'ya belli bir sayıda
210
00:16:16,440 --> 00:16:18,360
köle getirmeleri gerekecekti.
211
00:16:20,360 --> 00:16:21,280
Vali Bey,
212
00:16:21,880 --> 00:16:23,640
halkımın bir sözü vardır.
213
00:16:24,160 --> 00:16:29,360
"Özgür doğan kişi özgür olmalı
214
00:16:30,120 --> 00:16:32,720
ve başkalarına boyun eğmemelidir."
215
00:16:34,040 --> 00:16:38,080
Haraç sadece fethedilenler
tarafından ödenebilir.
216
00:16:38,960 --> 00:16:41,520
Kralım Mbande hiç fethedilmedi.
217
00:16:44,360 --> 00:16:48,280
Njinga, haraç olarak
insanların köle edilmesini
218
00:16:48,280 --> 00:16:50,840
reddediyordu
219
00:16:50,840 --> 00:16:56,880
çünkü bunun yanlış bir şey olduğuna
tutkuyla inanıyordu.
220
00:16:56,880 --> 00:17:01,600
Portekiz köleliğinin
doğru olmadığını düşünüyordu.
221
00:17:01,600 --> 00:17:07,360
{\an8}Portekizliler onlara
boyun eğme şartları koymak,
222
00:17:07,360 --> 00:17:08,960
onları tebaa yapmak istiyordu.
223
00:17:08,960 --> 00:17:12,599
Dedi ki "Ndongo Kralı,
224
00:17:12,599 --> 00:17:16,040
Portekiz Kralı'nın tebaası değildir
225
00:17:16,040 --> 00:17:22,040
çünkü Portekiz savaş kazanmamıştır,
Ndongo hiç fethedilmemiştir."
226
00:17:34,800 --> 00:17:38,480
Njinga inanılmaz bilgili
bir siyasi aktördü.
227
00:17:39,840 --> 00:17:45,160
{\an8}İstediğini elde edebilmek için
kendisine yabancı olan siyasi kültürlerin
228
00:17:45,160 --> 00:17:46,920
{\an8}bazı kısımlarını benimseyecekti.
229
00:17:52,560 --> 00:17:56,600
Müzakerelere, galip gelebileceği
düşüncesiyle girdiğine inanıyorum.
230
00:17:57,200 --> 00:18:00,920
Yüzbaşı Cardoso,
topraklarımızı boşaltmaya devam ederseniz
231
00:18:00,920 --> 00:18:03,320
kralımın yöneteceği kimse kalmayacak.
232
00:18:03,880 --> 00:18:06,040
Tebaası olmadan bir kral nedir ki?
233
00:18:08,720 --> 00:18:11,320
Senden müthiş bir müttefik olur.
234
00:18:11,960 --> 00:18:15,800
Şimdi izin verirsen, yüzbaşı
ve benim gitmemiz lazım.
235
00:18:18,400 --> 00:18:19,520
Leydim.
236
00:18:23,560 --> 00:18:26,080
- Gelişme var mı?
- Hâlâ bizimle oynuyorlar.
237
00:18:27,160 --> 00:18:29,280
Ne kadar vermeye razı olduğumuzu
ve ne kadarını
238
00:18:29,280 --> 00:18:31,880
zorla alacaklarını
hesaplamaya çalışıyorlar.
239
00:18:31,880 --> 00:18:33,840
Bu barış açısından ne anlama geliyor?
240
00:18:34,520 --> 00:18:35,880
Barış söz konusu bile değil.
241
00:18:38,360 --> 00:18:41,160
Ama en azından bu sefer
bana sandalye getirmeyi unutmamışlar.
242
00:18:49,320 --> 00:18:53,280
Bazense bir erkeği anlamak için
243
00:18:54,280 --> 00:18:56,000
bir kadınla konuşman gerekir.
244
00:19:00,520 --> 00:19:04,720
Ana da Silva, Luanda'daki
tanınmış Portekizli bir görevlini eşiydi.
245
00:19:04,720 --> 00:19:07,360
Portekizlilerin çoğu gibi
dindar bir Katolik'ti.
246
00:19:07,360 --> 00:19:11,600
Kayıtlardan, Njinga ile birbirlerine
düşkün olduklarını anlayabiliyoruz.
247
00:19:12,440 --> 00:19:14,560
Çok uzun zamandır evinden uzaktasın.
248
00:19:15,560 --> 00:19:17,280
Çocukların bununla nasıl başa çıkıyor?
249
00:19:18,120 --> 00:19:19,720
Benim çocuklarım, halkımdır.
250
00:19:22,200 --> 00:19:24,800
Gittiğim her yerde onlara
hizmet ettiğimi biliyorlar.
251
00:19:25,520 --> 00:19:26,480
Evet.
252
00:19:28,440 --> 00:19:29,600
Erkeklerinizin...
253
00:19:31,400 --> 00:19:34,080
Dedikleriyle ima ettikleri farklı.
254
00:19:35,160 --> 00:19:36,240
Neden?
255
00:19:38,440 --> 00:19:39,760
Sanırım değişir.
256
00:19:39,760 --> 00:19:41,040
Neye göre?
257
00:19:41,040 --> 00:19:43,000
Sana güvenip güvenmediklerine göre.
258
00:19:44,520 --> 00:19:48,000
Halkım için bir adamın onuru sözüdür.
259
00:19:48,840 --> 00:19:50,640
Sözünü tutmayana dek ona güvenirsin.
260
00:19:52,400 --> 00:19:53,600
Geldiğim yerde
261
00:19:53,600 --> 00:19:57,200
güven, hizmetle
ve birlik olmakla kazanılır.
262
00:19:58,440 --> 00:20:01,160
-İnandığımız ortak değerlerle.
- Bizim için de öyle.
263
00:20:01,760 --> 00:20:03,960
Tanrı'ya olan ortak inancımızla
264
00:20:04,760 --> 00:20:08,400
vaftiz edilerek katıldığımız
Katolik ailemizle.
265
00:20:10,720 --> 00:20:11,720
Yani...
266
00:20:12,600 --> 00:20:14,480
Bu vaftizde
267
00:20:15,280 --> 00:20:17,640
herkes bir mi?
268
00:20:18,400 --> 00:20:19,400
Evet.
269
00:20:23,880 --> 00:20:25,200
Portekizliler,
270
00:20:25,200 --> 00:20:28,800
sadece bencil amaçlar için
bu vahşi fethi üstlendiklerini
271
00:20:28,800 --> 00:20:30,800
düşünmüyorlardı.
272
00:20:31,720 --> 00:20:34,880
Barbarları Hristiyanlaştırdıklarını düşünüyorlardı.
273
00:20:34,880 --> 00:20:38,640
Bu fetih için dinî bir gerekçeleri
olduğunu düşünüyorlardı.
274
00:20:39,440 --> 00:20:43,160
Mümkün olduğunca çok
insanın dinini değiştirirlerse
275
00:20:43,160 --> 00:20:47,360
bölge üzerinde ruhani ve siyasi kontrolü
sürdürebileceklerine inanıyorlardı.
276
00:20:47,360 --> 00:20:50,280
Nüfuz kazanabileceklerini.
277
00:20:55,040 --> 00:20:58,200
Onlara güvenmiyorsan
neden vaftizi düşünüyorsun?
278
00:20:58,200 --> 00:21:02,560
Çünkü bunu, sözlerini tutmaya
zorlamak için kullanabiliriz.
279
00:21:03,400 --> 00:21:05,400
Büyük bir Katolik aile
olduğumuza ikna için.
280
00:21:05,400 --> 00:21:07,680
O zaman neden tereddüt ediyorsun?
281
00:21:07,680 --> 00:21:11,880
Kambu, yine de güvenmediğim
bir düşmanın elini tutuyor olacağım.
282
00:21:12,720 --> 00:21:14,440
Garantisi yok.
283
00:21:16,200 --> 00:21:18,600
Yani gözünü karartıp atlayacaksın.
284
00:21:28,640 --> 00:21:30,520
Bir daha görmek istemiyorum.
285
00:21:33,200 --> 00:21:34,800
Görmelisin.
286
00:21:59,000 --> 00:22:01,680
Portekizlilerinki menkul kölelikti.
287
00:22:01,680 --> 00:22:05,040
Bu son derece şiddetli
bir sömürü biçimiydi.
288
00:22:05,800 --> 00:22:08,960
Olabildiğince fazla insan topluyorsunuz
289
00:22:08,960 --> 00:22:12,120
ve onları korkunç şartlarda
gemilere tıkıştırıp
290
00:22:12,120 --> 00:22:17,560
şeker tarlalarına
ya da kahve tarlalarına gönderiyorsunuz.
291
00:22:20,400 --> 00:22:22,760
Njinga, halkının
harap olduğunun farkındaydı.
292
00:22:22,760 --> 00:22:25,480
Sayılarının azaldığını biliyordu.
293
00:22:26,040 --> 00:22:30,000
Yüzlerce insanın yakalanıp
kaçırıldığını görmüştü.
294
00:22:30,960 --> 00:22:32,720
Şimdiye kadar kaç kişi?
295
00:22:32,720 --> 00:22:34,800
Günler önce saymayı bıraktım.
296
00:22:35,880 --> 00:22:38,920
Buna bir son verecek bir şey yapmazsak
297
00:22:38,920 --> 00:22:40,880
halkımız yok olacak.
298
00:22:42,760 --> 00:22:44,160
Bu çok zor bir hayattı.
299
00:22:44,160 --> 00:22:47,240
Ortalama yaşam süresi
yedi ila sekiz yıldı.
300
00:22:47,240 --> 00:22:51,000
Düşünsenize, Yeni Dünya'ya
vardığınız andan itibaren
301
00:22:51,000 --> 00:22:53,800
yedi yıllık geri sayım başlıyor.
302
00:22:56,040 --> 00:22:59,440
O zamanlar Ndongo'da köle pazarları vardı
303
00:22:59,440 --> 00:23:03,120
ama bunlar çok sıkı kurallara bağlıydı
ve denetleniyorlardı.
304
00:23:03,120 --> 00:23:05,160
Menkul kölelik sistemi gibi değildi.
305
00:23:05,160 --> 00:23:08,960
Yani Ndongo'daki köleler
insanların malı olmuyordu.
306
00:23:08,960 --> 00:23:12,720
Özünde, aile biriminin üyeleri gibiydiler.
307
00:23:14,200 --> 00:23:15,360
Mesele çok karmaşık.
308
00:23:15,360 --> 00:23:18,160
O dönemde kusursuz çözümler yoktu
309
00:23:18,160 --> 00:23:20,320
çünkü kölelik çok yaygındı.
310
00:23:20,320 --> 00:23:21,720
Aleladeydi.
311
00:23:21,720 --> 00:23:25,680
Bir parçası olmaktan kaçınmak
neredeyse imkânsızdı.
312
00:23:27,280 --> 00:23:31,480
Portekizliler ve Ndongo halkının
köleliğe bakış şekli
313
00:23:31,480 --> 00:23:34,640
arasında çok büyük farklar vardı.
314
00:23:35,240 --> 00:23:38,920
Bence Njinga köleliği
durduramayacağını düşünüyordu
315
00:23:38,920 --> 00:23:41,400
ama onu zapt edebileceğine inanıyordu.
316
00:23:57,280 --> 00:24:02,200
Njinga krallığını kurtarmak için cephanesindeki
317
00:24:02,200 --> 00:24:04,920
her silahı kullanıyordu.
318
00:24:06,400 --> 00:24:09,880
Yani stratejik kararlar alacak
319
00:24:09,880 --> 00:24:12,760
ve Hristiyanlığa geçerek
320
00:24:12,760 --> 00:24:16,480
atalarının mirasını korumaya çalışacaktı.
321
00:24:26,440 --> 00:24:28,440
Tebrikler.
322
00:24:33,960 --> 00:24:38,920
Bence Ngola Mbande'ye
anlaştığımızı söyleyebiliriz.
323
00:24:38,920 --> 00:24:41,560
- Peki ya şartlarımız?
- Kabul edilebilir.
324
00:24:41,560 --> 00:24:44,480
Ambaca'daki kale de mi?
325
00:24:45,200 --> 00:24:49,240
Bir şey daha var.
Ndongo esirlerini serbest bırakacağız.
326
00:24:49,240 --> 00:24:52,160
Böylece ağabeyin krallığını
yeniden kurabilecek.
327
00:24:52,840 --> 00:24:56,480
Çünkü tebaası olmadan bir kral nedir ki?
328
00:25:00,720 --> 00:25:04,880
Njinga zekice bir diplomasi oyunu oynadı
ve vaftiziyle de bunu pekiştirdi.
329
00:25:05,440 --> 00:25:08,480
Portekizliler sonunda
barış antlaşmasını kabul etti.
330
00:25:09,040 --> 00:25:12,120
Portekizliler Njinga'nın taleplerinin
üçünü de kabul etti.
331
00:25:12,120 --> 00:25:16,800
Imbangala lideri Kasanje'ye karşı
halkını koruyacaklardı.
332
00:25:17,640 --> 00:25:21,120
Birlikleri Ambaca'daki
kaleden çekeceklerdi.
333
00:25:21,120 --> 00:25:25,080
Kaçırdıkları ve esir tuttukları
Ndongo'luların bir kısmını salmayı bile
334
00:25:25,080 --> 00:25:27,160
kabul etmişlerdi.
335
00:25:43,360 --> 00:25:46,600
Njinga, Ndongo'ya muzaffer şekilde döndü.
336
00:25:48,000 --> 00:25:51,320
Ngongo'daki kötü gidişatı durdurmak için
337
00:25:51,320 --> 00:25:54,280
Portekizlilerle bir anlaşma yapmıştı.
338
00:25:54,280 --> 00:25:57,040
- Njinga!
- Njinga!
339
00:25:57,040 --> 00:26:01,000
Bu, krallık ve halkı için
daha iyi bir gelecek vadediyordu.
340
00:26:01,000 --> 00:26:04,120
- Njinga!
- Njinga!
341
00:26:04,120 --> 00:26:05,120
Başardın!
342
00:26:05,120 --> 00:26:17,160
- Njinga!
- Njinga!
343
00:26:17,160 --> 00:26:22,320
Bence bu noktada Mbande,
kardeşinin beklediğinden
344
00:26:22,320 --> 00:26:26,240
daha güçlü ve nüfuzlu olduğunu fark etti.
345
00:26:30,640 --> 00:26:32,600
Mbande'nin kendine güveni yoktu.
346
00:26:34,200 --> 00:26:38,240
Njinga'nın sevildiğinin de farkındaydı.
347
00:26:39,480 --> 00:26:44,800
Sanırım toplumdan
dışlandığını düşünmüştür.
348
00:26:50,160 --> 00:26:52,920
Çocukluk döneminde
ve yetişkinlik döneminin başından itibaren
349
00:26:52,920 --> 00:26:55,560
Njinga, Mbande'den üstündü.
350
00:26:56,520 --> 00:26:59,360
Daha akıllıydı. Babasının gözdesiydi.
351
00:26:59,360 --> 00:27:03,840
Siyaset ve diplomasiye
doğuştan yetenekli gibiydi.
352
00:27:04,560 --> 00:27:08,160
Başından beri
bir rekabet varmış gibi görünüyor.
353
00:27:10,800 --> 00:27:11,720
Ağabey.
354
00:27:15,280 --> 00:27:16,760
Meselenin vahametini gördüm.
355
00:27:16,760 --> 00:27:19,720
- Ne?
- Halkımızın köle edilişi.
356
00:27:22,480 --> 00:27:24,600
- Hayal bile edemezsiniz.
- Njinga.
357
00:27:24,600 --> 00:27:27,400
- Bize bir zafer getirdin.
- Bu yeterli değil.
358
00:27:29,480 --> 00:27:31,560
Onları durdurmak için barış anlaşmasından
359
00:27:31,560 --> 00:27:33,120
fazlası gerekecek.
360
00:27:33,760 --> 00:27:35,160
Mbande.
361
00:27:36,040 --> 00:27:37,120
Ağabey!
362
00:27:38,600 --> 00:27:40,920
Bu boş bir zafer.
363
00:27:42,280 --> 00:27:43,880
İşler daha kötüye gidecek.
364
00:27:45,280 --> 00:27:46,120
Gitmeyecek.
365
00:27:49,720 --> 00:27:54,600
Oğlum reşit olana kadar
naip olursan gitmeyecek.
366
00:27:55,800 --> 00:27:56,800
Ne?
367
00:27:57,480 --> 00:27:59,840
Njinga döndüğünde ilgi odağı o olmuştu.
368
00:27:59,840 --> 00:28:02,680
Ndongo'yu en iyi temsil eden oydu.
369
00:28:02,680 --> 00:28:07,000
Njinga bunu biliyordu.
Mbande bile farkındaydı.
370
00:28:08,200 --> 00:28:12,200
Ndongo'nun geleceğini güvenceye almak için
bunu hâlâ yapabiliyorken yapmalıyım.
371
00:28:14,400 --> 00:28:16,880
Belki daha önce yapsaydım
bu durumda olmazdık.
372
00:28:19,880 --> 00:28:20,880
Mbande.
373
00:28:22,080 --> 00:28:24,120
Siz hâlâ kralsınız.
374
00:28:25,200 --> 00:28:28,480
Hâlâ tahtınızda otururken
onu nasıl verebilirsiniz?
375
00:28:31,960 --> 00:28:35,000
Önemli olan kendinize güvenmeniz
376
00:28:36,040 --> 00:28:37,840
çünkü biz size güveniyoruz.
377
00:28:40,480 --> 00:28:43,920
Ndongo'nun geleceği konusunda
ben kimseye güvenmiyorum.
378
00:28:53,680 --> 00:28:54,960
Hadi kutlayalım.
379
00:29:01,080 --> 00:29:04,600
Başta, Mbande Portekizlilere
güvenmekte haklı gibi görünüyordu.
380
00:29:06,720 --> 00:29:10,520
Njinga'nın onlarla yaptığı geçici ateşkes
birkaç aydır devam ediyordu.
381
00:29:39,080 --> 00:29:40,360
Kambu!
382
00:29:40,360 --> 00:29:42,560
Seni onlara götüreceğim!
383
00:30:02,320 --> 00:30:03,400
Kasanje.
384
00:30:04,080 --> 00:30:06,120
Njinga, gitmeliyiz.
385
00:30:08,440 --> 00:30:11,920
Njinga, gitmeliyiz!
386
00:30:18,280 --> 00:30:22,040
Kasanje'nin Kabasa'ya
neden saldırdığını bilmiyoruz
387
00:30:22,040 --> 00:30:24,800
ama Imbangala, iyi para veren
388
00:30:24,800 --> 00:30:27,760
{\an8}herkes için
her şeyi yapan paralı askerlerdi.
389
00:30:27,760 --> 00:30:31,880
{\an8}Yani Kasanje'nin başkası adına
hareket ediyor olması mümkündü.
390
00:30:45,080 --> 00:30:47,720
Kasanje savunmamızı
391
00:30:48,600 --> 00:30:53,080
nasıl aştı?
392
00:30:54,280 --> 00:30:58,320
Kabasa'nın işgali
Ngola Mbande için çok yıkıcı oldu
393
00:30:58,320 --> 00:31:01,360
ve Kindonga Adaları'na
kaçmak zorunda kaldı.
394
00:31:01,360 --> 00:31:04,680
Halkını terk etmesi gerekti.
395
00:31:05,320 --> 00:31:09,080
Sadece ana kuvvet üssündeki
kontrolünü kaybetmekle kalmamıştı.
396
00:31:09,080 --> 00:31:12,720
Halkı da ona daha az güvenmeye başlamıştı.
397
00:31:12,720 --> 00:31:15,840
O kadar insanı toplamak için
neler yaptığını biliyorsun.
398
00:31:17,000 --> 00:31:19,680
Kabasa'yı geri almalıyız. Plan lazım.
Ne yapabiliriz?
399
00:31:19,680 --> 00:31:21,480
Kasa'dan yine yardım istesen?
400
00:31:21,480 --> 00:31:23,840
Hayır, ordusu Kasanje'yle
savaşmak için çok küçük.
401
00:31:23,840 --> 00:31:25,200
Bunu yapamayız.
402
00:31:25,200 --> 00:31:27,080
Peki ya onlara ulaşsak...
403
00:31:27,080 --> 00:31:29,200
Belki bize katılmak isterler.
404
00:31:29,200 --> 00:31:30,320
Yine de yetmez.
405
00:31:30,320 --> 00:31:33,800
Kral, kardeşinin kontrolü ele almaya
hazır olduğunu biliyordu.
406
00:31:33,800 --> 00:31:36,640
Ayrıca krallıktaki bazı grupların
407
00:31:36,640 --> 00:31:40,240
kendisinin hükümdarlık
yapamayacağını düşündüğünü de biliyordu.
408
00:31:40,240 --> 00:31:42,720
Köylüler var. Elleri silah...
409
00:31:42,720 --> 00:31:44,400
Peki ya Portekizliler?
410
00:31:47,200 --> 00:31:50,800
Düşmanlarımızla savaşmamıza yardım etmeyi
kabul ettiler. Bunu kanıtlama zamanı.
411
00:31:54,080 --> 00:31:55,440
Belki de
412
00:31:56,120 --> 00:32:00,800
bizi Kabasa'dan atması için
Kasanje'yi gönderen onlardır.
413
00:32:00,800 --> 00:32:04,280
Ayaklarına kapanıp
yalvarmamızı istiyorlardır.
414
00:32:04,280 --> 00:32:07,760
Böylece karşılığında
istedikleri tüm haraçları alacaklar.
415
00:32:07,760 --> 00:32:10,760
- Başka seçeneğimiz yok.
- Hayır, var.
416
00:32:11,440 --> 00:32:12,640
Ne diyordun?
417
00:32:12,640 --> 00:32:14,360
Köylüler var.
418
00:32:14,360 --> 00:32:16,320
- Kongo bizimle. Bize borçlular.
- Tamam.
419
00:32:17,160 --> 00:32:18,840
- Kongo'yla görüşürsek...
- Njinga!
420
00:32:20,040 --> 00:32:22,760
Komutan, Portekizlilerle
bir görüşme ayarlasın.
421
00:32:38,360 --> 00:32:40,240
1623 yılının kışında
422
00:32:40,240 --> 00:32:42,800
Portekiz pazarlık için bir elçi gönderdi.
423
00:32:43,360 --> 00:32:45,600
Peder Baretto adında bir rahip.
424
00:32:46,960 --> 00:32:51,320
Luanda'daki yetkililer Kabasa'yı geri
almanız için krala yardım etmek istiyor.
425
00:32:52,400 --> 00:32:57,120
Portekiz kralına boyun eğip
vaftiz olmanız şartıyla.
426
00:32:58,240 --> 00:33:01,440
Portekiz kralına boyun eğmek.
427
00:33:02,760 --> 00:33:08,560
{\an8}Ne cüretle buraya gelip
bizi köle etmeye çalışırsın?
428
00:33:09,680 --> 00:33:12,520
- Ben Tanrı'ya hizmet için buradayım...
- Kapa çeneni!
429
00:33:13,200 --> 00:33:15,400
Hem de kralın huzurunda!
430
00:33:16,920 --> 00:33:18,120
Yılan.
431
00:33:20,040 --> 00:33:22,240
"Tanrı'nın işini yapmak için buradayım."
432
00:33:22,240 --> 00:33:26,320
{\an8}İnsanları zincire vururken
kendinize böyle mi diyorsunuz?
433
00:33:31,680 --> 00:33:33,280
Kim bu Tanrı...
434
00:33:34,800 --> 00:33:38,120
Neden benim insanlarımı değil de
seninkini kayırıyor?
435
00:33:40,520 --> 00:33:44,280
Luanda'da hepinizi yok etmeliydim.
436
00:33:44,280 --> 00:33:45,560
Njinga.
437
00:33:55,800 --> 00:33:57,680
- Ne istiyorsunuz?
- Mbande.
438
00:34:02,000 --> 00:34:05,280
İsa'ya koşulsuz şartsız
teslim olmalısınız.
439
00:34:06,440 --> 00:34:08,640
Yani artık paganlık yok.
440
00:34:09,720 --> 00:34:11,240
Sahte tanrılar yok.
441
00:34:11,240 --> 00:34:14,639
İdoller, ritüeller, odalıklar yok.
442
00:34:15,360 --> 00:34:16,800
Nganga yok.
443
00:34:16,800 --> 00:34:19,920
- Tüm kâfirlikler bitmeli.
- Mbande.
444
00:34:19,920 --> 00:34:21,560
Mbande.
445
00:34:23,520 --> 00:34:26,280
Atalarımızla bağlantımız sizsiniz.
446
00:34:26,280 --> 00:34:29,360
Onları terk ederseniz yolumuzu kaybederiz.
447
00:34:30,000 --> 00:34:31,679
Sen de vaftiz edildin.
448
00:34:31,679 --> 00:34:33,440
Ataların seni terk mi etti?
449
00:34:34,040 --> 00:34:36,600
- Ben kral değilim.
- Doğru.
450
00:34:42,600 --> 00:34:44,400
Kendisi vaftiz edilmiş olsa da
451
00:34:44,400 --> 00:34:48,719
Njinga, Portekizlilerin isteklerinin
fazla olduğunu düşünüyordu.
452
00:34:48,719 --> 00:34:53,199
Bunu, Mbande'nin gücünü
düşmana teslim edip
453
00:34:53,199 --> 00:34:55,880
gelenek ve göreneklerini
terk etmesi olarak görüyordu.
454
00:34:55,880 --> 00:34:57,400
Bunu kabul ederse
455
00:34:57,400 --> 00:35:00,360
kral olarak zayıflığının
başka bir göstergesi olacaktı.
456
00:35:08,960 --> 00:35:10,240
Bunu yaparsanız
457
00:35:12,800 --> 00:35:16,160
tahttan vazgeçin
458
00:35:17,560 --> 00:35:18,960
ve gidip çiftlikte çalışın.
459
00:35:40,680 --> 00:35:43,040
Mbande kardeşinin tavsiyelerini dinlemedi.
460
00:35:43,600 --> 00:35:47,160
Başka bir seçenek göremedi
ve vaftiz olmayı kabul etti.
461
00:35:47,760 --> 00:35:48,800
Sonraki birkaç hafta
462
00:35:48,800 --> 00:35:51,720
ilmihali Peder Baretto'dan
öğrenmeye başladı.
463
00:35:51,720 --> 00:35:52,760
...cennettedir.
464
00:35:52,760 --> 00:35:57,280
İşte bu yüzden bu sahte tanrılara
ve sahte putlara
465
00:35:57,280 --> 00:35:59,800
sırtınızı dönmelisiniz çünkü...
466
00:35:59,800 --> 00:36:02,040
Barış anlaşmasını bozdular.
467
00:36:03,960 --> 00:36:09,080
Portekizliler, Ambaca'daki kaleyi
güçlendirmek için asker yollamış.
468
00:36:09,880 --> 00:36:12,480
Onlar böyledir işte.
469
00:36:18,560 --> 00:36:23,440
Git ve beyaz babana
bu işin bittiğini söyle!
470
00:36:24,280 --> 00:36:25,240
Git!
471
00:36:29,080 --> 00:36:35,120
Portekizliler elbette sözünden dönmüştü.
Sözlerini tutmamışlardı.
472
00:36:35,120 --> 00:36:36,640
Kral içinse
473
00:36:36,640 --> 00:36:40,360
bu feci bir güç kaybı olmuştu.
474
00:36:43,440 --> 00:36:44,840
Bunu yapamam.
475
00:36:51,360 --> 00:36:52,360
Saçmalık.
476
00:36:53,200 --> 00:36:55,400
Atalarımız daha kötüsünü yaşadı.
477
00:36:57,960 --> 00:36:58,960
Hayır.
478
00:37:04,760 --> 00:37:06,560
Yoruldum Njinga.
479
00:37:12,680 --> 00:37:15,480
Dinlenme vaktim geldi.
480
00:37:18,120 --> 00:37:19,200
Mbande.
481
00:37:20,600 --> 00:37:22,880
Düşündüğüm şeyi mi söylüyorsunuz?
482
00:37:27,920 --> 00:37:32,600
Mbande, Portekizlilerle olanlar yüzünden
hayal kırıklığına uğramıştı
483
00:37:32,600 --> 00:37:36,280
ve bu da onu bunalım
sarmalına sürüklemiş gibiydi.
484
00:37:36,280 --> 00:37:39,000
Karşısında şu soru vardı.
485
00:37:39,000 --> 00:37:42,240
"Krallığı savunabiliyor musun?"
486
00:37:42,240 --> 00:37:47,240
Bence özünde, içten içe çok korkuyordu.
487
00:37:48,880 --> 00:37:53,520
Mbande hayatında ve krallığında
öyle şiddetle hüküm sürdü ki
488
00:37:53,520 --> 00:37:54,960
bu, sonunda başına bela oldu.
489
00:37:55,920 --> 00:38:01,160
Aldığı kararlarla ve buna değip
değmedikleriyle ilgili kendine zor sorular
490
00:38:01,160 --> 00:38:02,840
sormak zorunda kaldı.
491
00:38:36,680 --> 00:38:37,680
Nasıl?
492
00:38:50,240 --> 00:38:51,240
Zehir.
493
00:38:58,120 --> 00:38:59,440
Başka kim biliyor?
494
00:39:00,680 --> 00:39:01,760
Kimse.
495
00:39:07,680 --> 00:39:10,360
Mbande'nin nasıl öldüğü belli değil.
496
00:39:10,360 --> 00:39:15,720
Akut bunalımdan dolayı,
zehir içerek intihar ettiğini
497
00:39:15,720 --> 00:39:17,560
söyleyenler var.
498
00:39:18,120 --> 00:39:21,560
Bu işin arkasında Njinga'nın
olduğunu söyleyenler de.
499
00:39:21,560 --> 00:39:27,800
Onun ağabeyini zehirlediğini
ya da zehirlemesinin ardında olduğunu.
500
00:39:28,880 --> 00:39:30,960
Atalarımız sana
501
00:39:32,080 --> 00:39:33,880
kucak açsın.
502
00:39:42,200 --> 00:39:43,400
Funji, nöbet tut.
503
00:39:44,240 --> 00:39:45,200
Kambu.
504
00:39:46,480 --> 00:39:48,080
Mwene Lumbo'yu çağır.
505
00:39:49,360 --> 00:39:51,600
Kralın ölümünü ilan etsin.
506
00:39:54,480 --> 00:39:56,320
Nereye gidiyorsun?
507
00:40:00,800 --> 00:40:03,760
Konseyi toplayacağım
508
00:40:06,120 --> 00:40:08,360
ve kraliçelerini seçecekler.
509
00:40:15,480 --> 00:40:20,400
Njinga çok hırslı biriydi
ve sanırım bunu bir fırsat olarak gördü.
510
00:40:20,400 --> 00:40:24,120
Kardeşinden kurtulup onu aradan çıkardı.
511
00:40:24,120 --> 00:40:29,800
Njinga ağabeyini öldürmüş
512
00:40:29,800 --> 00:40:34,080
ya da sırf zayıf olduğu için
onu öldürtmüş olabilir.
513
00:40:34,760 --> 00:40:36,880
Buna şaşırmam.
514
00:40:36,880 --> 00:40:42,000
Ağabeyinin kumaşında
babası gibi bir kral olmak yoktu.
515
00:40:56,720 --> 00:40:57,760
Ne oldu?
516
00:41:00,280 --> 00:41:02,480
Ben de kendime aynı şeyi soruyorum.
517
00:41:05,600 --> 00:41:08,920
Başkasına ait bir şeyi
çalıyor gibi hissediyorum.
518
00:41:11,520 --> 00:41:14,720
- Kraliçe seçildin.
- Naip kraliçe.
519
00:41:16,200 --> 00:41:17,640
Bu da gücüm yok demektir.
520
00:41:18,440 --> 00:41:20,760
Tahtı Mbande'nin oğlu için ısıtacağım.
521
00:41:21,520 --> 00:41:24,480
Yaptığım her şeye, tahtta olmayı
522
00:41:24,480 --> 00:41:27,160
hak etmediğime inananlar tarafından
meydan okunacak.
523
00:41:27,160 --> 00:41:30,080
Portekizliler muhalifleri
kendi lehlerine kullanacak.
524
00:41:32,600 --> 00:41:35,760
Arkamda kimse olmadan önderlik edeceğim.
525
00:41:38,080 --> 00:41:39,920
Yürüyüşe çıkan bir kadın gibi.
526
00:41:45,080 --> 00:41:46,200
Ne istiyorsun?
527
00:41:50,960 --> 00:41:51,960
Güç.
528
00:41:54,680 --> 00:41:58,920
İnsanlarımın hayatında
fark yaratacak türden bir güç.
529
00:41:59,760 --> 00:42:02,360
Portekizlilerin
göz ardı edemeyeceği bir güç.
530
00:42:05,960 --> 00:42:08,800
Güç verilmez, Njinga.
531
00:42:09,720 --> 00:42:10,920
Alınır.
532
00:42:24,240 --> 00:42:26,760
Mbande öldüğünde
arkasında bir vâris bırakmıştı.
533
00:42:26,760 --> 00:42:28,080
Yedi yaşındaki oğlunu.
534
00:42:28,080 --> 00:42:31,160
Ama çok küçük olduğu için
18 yaşına gelip de reşit olana dek
535
00:42:31,160 --> 00:42:34,760
Njinga naip kraliçe oldu.
536
00:42:36,080 --> 00:42:37,720
Kalçadan dönerek sapla.
537
00:42:37,720 --> 00:42:40,880
Mbande'nin oğlu,
Kasa'yla yaşamaya gönderildi.
538
00:42:40,880 --> 00:42:43,720
Imbangala lideri
ve Njinga'nın eski müttefikinin yanında
539
00:42:44,280 --> 00:42:46,360
savaşçı olmak için talime başladı.
540
00:42:46,920 --> 00:42:48,520
Kalçadan. Aferin oğlum.
541
00:42:49,760 --> 00:42:50,960
Kasa.
542
00:42:54,160 --> 00:42:55,680
Prenses Njinga.
543
00:42:56,840 --> 00:42:59,400
Artık Kraliçe Njinga.
544
00:43:02,920 --> 00:43:05,280
Njinga hemen sağlam ilişkiler kurmalıydı.
545
00:43:05,280 --> 00:43:09,400
Daha önce birlikte savaştığı Kasa
işine yarayabilirdi.
546
00:43:11,120 --> 00:43:13,440
Halana merhaba de oğlum. Hadi.
547
00:43:14,920 --> 00:43:18,040
Biraz utangaç ama talimi iyi gidiyor.
548
00:43:18,040 --> 00:43:20,320
Hadi bakalım. Git çalış. Hadi.
549
00:43:21,480 --> 00:43:23,240
Onu bir savaşçı yapacağım.
550
00:43:23,840 --> 00:43:27,080
Yeğenim için endişelenmiyorum.
Daha yaşlı biri için buradayım.
551
00:43:27,920 --> 00:43:28,800
Bir koca.
552
00:43:35,480 --> 00:43:36,680
Sen ciddisin.
553
00:43:37,600 --> 00:43:39,080
Ben müsait değilim.
554
00:43:39,880 --> 00:43:42,000
Bir taç karşılığında bile mi?
555
00:43:44,160 --> 00:43:45,920
Bu taç ne kadar ağır?
556
00:43:47,560 --> 00:43:48,400
Çok.
557
00:43:49,360 --> 00:43:53,440
Kongo'dan daha büyük
bir imparatorluk kuracağım
558
00:43:54,360 --> 00:43:56,920
ve seni kralı yapacağım.
559
00:43:56,920 --> 00:44:00,520
Tabii sen istemezsen
Kasanje'ye teklif ederim.
560
00:44:00,520 --> 00:44:02,560
Onun adını anma.
561
00:44:08,640 --> 00:44:10,120
Neden ben?
562
00:44:10,120 --> 00:44:11,920
Bana sığınak sağladın.
563
00:44:13,400 --> 00:44:15,800
Portekizlilerle savaşmama yardım ettin.
564
00:44:15,800 --> 00:44:17,840
Tabii ki önce sana geldim.
565
00:44:19,480 --> 00:44:21,680
Ama bir kadın olarak konuşursam
566
00:44:22,320 --> 00:44:23,480
gençsin...
567
00:44:24,600 --> 00:44:28,600
Göze hoş geliyorsun,
bir boğa kadar güçlüsün.
568
00:44:30,800 --> 00:44:33,960
Senin yaşındaki bir kadın
bunlardan ne anlar?
569
00:44:34,760 --> 00:44:35,840
Evlat...
570
00:44:36,800 --> 00:44:41,480
Sadece benim yaşımdaki
bir kadının bildiği bazı şeyler vardır.
571
00:45:02,960 --> 00:45:07,160
Kasa'ya kur yaptı,
herkesin içinde ilgisini gösterdi
572
00:45:07,160 --> 00:45:09,560
ve servetini kullanıp ona hediyeler verdi.
573
00:45:09,560 --> 00:45:12,120
O da onunla evlenmeyi kabul etti.
574
00:46:13,880 --> 00:46:16,120
Bence Njinga kendini insaniyetten
575
00:46:16,120 --> 00:46:17,840
uzaklaştırmak zorunda kaldı.
576
00:46:22,040 --> 00:46:24,800
Bu ne?
577
00:46:24,800 --> 00:46:29,680
Yeğeni öldüğünde Njinga'nın gücü arttı.
578
00:46:30,880 --> 00:46:34,040
Halkının kralı oldu.
579
00:46:34,040 --> 00:46:35,640
Bu ne?
580
00:46:36,240 --> 00:46:37,360
Imbangala!
581
00:46:38,760 --> 00:46:42,040
Njinga!
582
00:47:54,520 --> 00:47:59,520
{\an8}Alt yazı çevirmeni: Merve Süzer