1
00:00:24,160 --> 00:00:27,760
Köle ticareti,
Batı Orta Afrika'yı sömürmekteydi.
2
00:00:29,000 --> 00:00:33,720
Binlercesi, yabancı kıyılara
gönderilen gemilere bindiriliyordu.
3
00:00:33,720 --> 00:00:36,920
Evlerini ve ailelerini
bir daha asla göremeyeceklerdi.
4
00:00:45,160 --> 00:00:49,560
Ndongo Kraliçesi Njinga
artık Matamba kraliçesi olmuştu
5
00:00:49,560 --> 00:00:52,960
ve krallığını korumak için
son nefesine kadar savaşacaktı.
6
00:00:52,960 --> 00:00:54,800
Kaçmalarına izin vermeyin!
7
00:00:56,120 --> 00:00:58,880
Doğru. Koşmaya devam edin.
8
00:00:59,880 --> 00:01:01,560
Koşma sırası sizde.
9
00:01:13,880 --> 00:01:16,120
Ama zafer, huzur getirmedi.
10
00:01:20,360 --> 00:01:24,440
Portekizliler dört yıl sonra bile
kız kardeşlerini rehin tutuyordu.
11
00:01:29,440 --> 00:01:31,200
Özgürlüklerinin bedeli
12
00:01:31,200 --> 00:01:35,360
Njinga'nın, Portekizlilerin köle yollarını
kullanmasına izin vermesiydi.
13
00:01:43,680 --> 00:01:45,840
Ama bunu kabul etmiyordu.
14
00:01:50,000 --> 00:01:52,640
Görünüşe göre bizsiz
iyi iş çıkarmışsın abla.
15
00:01:55,800 --> 00:01:56,920
Kambu?
16
00:02:04,480 --> 00:02:05,560
Kambu!
17
00:02:25,560 --> 00:02:27,520
O, valinin elçisi.
18
00:02:29,640 --> 00:02:33,400
Senin için bir mesajla birlikte
onu da gönderdiler.
19
00:02:34,120 --> 00:02:35,880
Kız kardeşini geri verdim.
20
00:02:35,880 --> 00:02:37,840
Artık köle pazarlarımızı aç.
21
00:02:41,600 --> 00:02:45,280
Kız kardeşim Funji hâlâ elinizde.
22
00:02:46,240 --> 00:02:47,880
O özgür olana kadar
23
00:02:47,880 --> 00:02:51,080
köle pazarları da olmayacak.
24
00:02:51,080 --> 00:02:56,360
Kız kardeşim olmadan huzur da olmayacak.
25
00:02:56,360 --> 00:02:57,760
Çık dışarı!
26
00:03:02,440 --> 00:03:04,840
AFRİKA KRALİÇELERİ
27
00:03:22,640 --> 00:03:26,280
MASSANGANO KALESİ
28
00:03:28,360 --> 00:03:29,680
Cennetteki Babamız...
29
00:03:31,480 --> 00:03:33,960
Funji, bir Portekiz kalesi olan
30
00:03:33,960 --> 00:03:35,800
Massangano Kalesi'nde tutuluyordu.
31
00:03:35,800 --> 00:03:37,320
MASSANGANO KALESİ
32
00:03:37,320 --> 00:03:38,800
Ama esirken bile
33
00:03:38,800 --> 00:03:42,160
{\an8}Njinga için çok değerli olduğunu kanıtlamıştı.
34
00:03:44,440 --> 00:03:47,480
Git çocuğum ve artık günah işleme.
35
00:03:49,000 --> 00:03:51,920
{\an8}FUNJI'NİN TUTSAKLIĞININ 12. YILI
36
00:03:55,000 --> 00:03:57,120
İtiraf etmem gereken bir günah var.
37
00:03:57,120 --> 00:03:58,880
Burası Tanrı'nın evi.
38
00:03:59,560 --> 00:04:01,360
İzin ver de kefaretini ödesin.
39
00:04:03,880 --> 00:04:05,080
Çabuk ol.
40
00:04:13,040 --> 00:04:16,480
Yüce Meryem, bizim için dua et.
41
00:04:19,360 --> 00:04:20,640
Yüce Meryem Ana...
42
00:04:21,760 --> 00:04:22,920
Bizim için dua et.
43
00:04:24,560 --> 00:04:26,079
Mesih'in kutsal annesi...
44
00:04:27,840 --> 00:04:28,960
Bizim için dua et.
45
00:04:35,440 --> 00:04:38,960
{\an8}Funji, Njinga için casusluk yapıyordu.
46
00:04:38,960 --> 00:04:40,640
{\an8}Şapele notlar bırakıyordu ve bunlar
47
00:04:40,640 --> 00:04:42,400
{\an8}bir haberci ağı tarafından alınıp
48
00:04:42,400 --> 00:04:44,240
ablasına götürülüyordu.
49
00:04:47,160 --> 00:04:50,800
NJINGA'NIN DEMBOS SAVAŞ KAMPI
50
00:04:51,600 --> 00:04:53,880
Funji şüphelendiğimiz şeyi doğruladı.
51
00:04:53,880 --> 00:04:55,920
Portekizlilerin başı büyük dertte.
52
00:04:55,920 --> 00:04:59,000
Luanda'yı Hollanda'ya kaptırmışlar.
53
00:04:59,000 --> 00:05:00,920
Bu bizim için iyi olabilir.
54
00:05:00,920 --> 00:05:02,280
Ya da olmaz.
55
00:05:02,280 --> 00:05:07,640
Savaşçı Njinga Mona, kraliçenin
bir numaralı generali ve sırdaşı olmuştu.
56
00:05:07,640 --> 00:05:10,080
Adı "Njinga'nın oğlu" anlamına geliyordu.
57
00:05:10,080 --> 00:05:11,760
Zaten kraliçe onu böyle görüyordu.
58
00:05:13,040 --> 00:05:16,120
Düşmanımın düşmanı dostum olabilir.
59
00:05:18,400 --> 00:05:20,080
En azından onlarla görüşmeliyiz.
60
00:05:21,040 --> 00:05:24,080
Belki ittifak kurabiliriz.
61
00:05:27,960 --> 00:05:31,840
Atalarımızın da izniyle
Hollandalıları kullanarak
62
00:05:31,840 --> 00:05:34,680
Portekizlilere diz çöktürürüm.
63
00:05:36,840 --> 00:05:39,000
1641'de Hollandalılar geldi.
64
00:05:39,000 --> 00:05:41,680
Artık Atlantik'in
en güçlü oyuncuları onlardı.
65
00:05:41,680 --> 00:05:43,360
BREZİLYA, GÜNEY ATLANTİK OKYANUSU NDONGO
66
00:05:43,360 --> 00:05:46,600
Portekizliler, bir asırdan uzun süredir
Afrika köle ticaretinde
67
00:05:46,600 --> 00:05:48,000
tekeldi.
68
00:05:48,800 --> 00:05:52,320
Ama artık Fransa,
İngiltere ve Hollanda da oyundaydı
69
00:05:52,320 --> 00:05:54,400
ve paylarını istiyorlardı.
70
00:05:54,400 --> 00:05:58,240
Günümüz standartlarına göre burada
elde edilen kâr hayal bile edilemez.
71
00:05:58,240 --> 00:05:59,960
Sadece köle çiftliği ekonomisi bile
72
00:05:59,960 --> 00:06:02,640
Avrupa'daki tüm krallıkların
servetlerini yönlendiriyordu.
73
00:06:02,640 --> 00:06:04,480
{\an8}Herkes siyah altını,
74
00:06:04,480 --> 00:06:09,280
{\an8}yani halkı toplamak için
Afrika'ya geliyordu.
75
00:06:09,280 --> 00:06:14,640
Böylece Amerika ile diğer ekonomileri
bedava iş gücüyle inşa edebileceklerdi.
76
00:06:17,000 --> 00:06:18,120
Evet?
77
00:06:19,280 --> 00:06:22,000
Bu yeni yabancıları bizimle birlikte
savaşmaları için mi getirdiler?
78
00:06:22,000 --> 00:06:24,360
Hâlâ bir gözümüz açık
uyumak zorunda mıyız?
79
00:06:34,360 --> 00:06:38,080
Bir kadın kimi tercih ettiğini
80
00:06:38,080 --> 00:06:41,320
anca iki erkekle yatmışsa anlayabilir.
81
00:06:41,320 --> 00:06:43,040
Rakibinle dans ederken
82
00:06:44,120 --> 00:06:45,880
gözlerini kapatma.
83
00:06:47,240 --> 00:06:50,400
Bu insanlarla güçlü
ve otorite sahibi olduğun bir yerde
84
00:06:51,280 --> 00:06:52,520
görüşmelisin.
85
00:06:54,240 --> 00:06:55,600
Tahtımda otururken.
86
00:06:57,280 --> 00:06:58,680
Bir kadın kral olarak.
87
00:06:59,360 --> 00:07:00,520
Evet.
88
00:07:06,400 --> 00:07:07,560
Tamam o hâlde.
89
00:07:12,440 --> 00:07:16,560
Bu yeni yabancılara kim olduğumu
şüphe bırakmayacak şekilde gösterelim.
90
00:07:19,160 --> 00:07:21,040
Görmezden gelemeyecekleri bir lider.
91
00:07:31,800 --> 00:07:32,880
Gelsinler.
92
00:07:42,680 --> 00:07:44,520
{\an8}Bence bu kısmen önemli bir dönüm noktası
93
00:07:44,520 --> 00:07:46,880
{\an8}çünkü Njinga biliyordu ki
94
00:07:46,880 --> 00:07:51,360
{\an8}Avrupalılar arası rekabet onun için
politik açıdan yararlı olabilirdi.
95
00:07:58,080 --> 00:07:59,600
Lütfen oturun.
96
00:08:03,800 --> 00:08:05,640
Luanda'yı ele geçirmişsiniz.
97
00:08:06,800 --> 00:08:07,920
Tebrikler.
98
00:08:08,560 --> 00:08:09,720
{\an8}Teşekkürler.
99
00:08:09,720 --> 00:08:12,960
{\an8}Sevdiğiniz o şarapla bunu kutlayalım.
100
00:08:14,480 --> 00:08:15,640
Kraliçe çok nazik.
101
00:08:16,600 --> 00:08:17,720
Belki sonra.
102
00:08:17,720 --> 00:08:19,640
İş konuştuktan sonra.
103
00:08:20,240 --> 00:08:21,440
İşten sonra.
104
00:08:24,240 --> 00:08:26,240
Hollandalılar gerçekten akıllı.
105
00:08:29,400 --> 00:08:33,280
Demek Luanda'yı fethettiniz.
106
00:08:35,320 --> 00:08:37,320
Güçlü ordunuz için sırada ne var?
107
00:08:40,799 --> 00:08:43,120
- Ne demek istiyorsunuz?
- Ortak düşmanımız olan
108
00:08:43,120 --> 00:08:44,400
Portekizliler.
109
00:08:46,559 --> 00:08:48,400
Onların gitmesini ne kadar istiyorsunuz?
110
00:08:50,960 --> 00:08:54,360
Büyük Njinga hakkında hikâyeler duyduk.
111
00:08:54,360 --> 00:08:57,560
Portekizlilere dostluk
ya da barış yüzü göstermeyen lider.
112
00:08:57,560 --> 00:09:00,560
Bu topraklar,
Portekizliler geldiğinden beri
113
00:09:00,560 --> 00:09:03,000
ne dostluk ne de barış gördü.
114
00:09:04,720 --> 00:09:08,320
Biz yok olmaktan kaçan insanlarız.
115
00:09:09,440 --> 00:09:11,080
Bu yüzden gitmelerini istiyorum.
116
00:09:12,560 --> 00:09:13,960
O zaman aynı şeyi istiyoruz.
117
00:09:15,560 --> 00:09:17,000
Aşağı yukarı.
118
00:09:20,680 --> 00:09:22,080
"Aşağı yukarı."
119
00:09:23,600 --> 00:09:26,800
Demek istediğim,
burada olma sebebimiz ticaret
120
00:09:27,720 --> 00:09:31,920
ama herkes biliyor ki Njinga
Portekizlilerin yoluna cesurca taş koydu...
121
00:09:32,680 --> 00:09:33,920
Şöyle diyeyim...
122
00:09:34,920 --> 00:09:38,560
Kayda değer pazarlara giden
önemli ticaret yolları tıkalı.
123
00:09:38,560 --> 00:09:41,200
Köle pazarlarına.
124
00:09:44,960 --> 00:09:49,120
Siz de Amerika kıtasından Gold Coast'a
kadar olan Portekiz tarlalarını
125
00:09:49,120 --> 00:09:51,440
ele geçirmişsiniz.
126
00:09:52,520 --> 00:09:53,840
Çift sürmek için beli bükülen
127
00:09:54,600 --> 00:09:57,120
insanlarımızın
haykırışlarıyla inleyen toprakları.
128
00:09:58,600 --> 00:09:59,720
Haksız mıyım?
129
00:10:04,160 --> 00:10:05,680
Kraliçe çok bilgili.
130
00:10:08,400 --> 00:10:11,920
Sizlerin isteğini göz önüne alabilmek için
131
00:10:14,080 --> 00:10:16,080
önce ben ihtiyacım olanı almalıyım.
132
00:10:17,640 --> 00:10:20,240
Portekizlilerle bunu çok yaşadım.
133
00:10:21,240 --> 00:10:25,400
Tutulmayan, değersiz sözler ve yeminler...
134
00:10:25,400 --> 00:10:27,240
Biz Portekizliler gibi değiliz.
135
00:10:27,240 --> 00:10:31,880
Yine de kölelere olan
doymak bilmez açlığınız aynı.
136
00:10:33,480 --> 00:10:34,680
Neye ihtiyacınız var?
137
00:10:34,680 --> 00:10:38,160
Askerlere ve silahlara. Hepsinden de öte...
138
00:10:39,640 --> 00:10:40,800
Meşruluğumun tanınmasına.
139
00:10:41,680 --> 00:10:45,880
Sizlerle iş birliği yapmayı kabul edersem
140
00:10:46,840 --> 00:10:51,320
beni kraliyet üyesi bir kadın kral olarak
kabul edeceksiniz.
141
00:10:52,600 --> 00:10:54,200
Tebaanız olarak değil.
142
00:10:57,440 --> 00:11:00,560
Ama belki de bu, bugün için
143
00:11:01,520 --> 00:11:02,600
çok fazla iş olur.
144
00:11:05,360 --> 00:11:07,680
Şimdi biraz o şaraptan içelim.
145
00:11:08,520 --> 00:11:09,520
Değil mi?
146
00:11:14,520 --> 00:11:18,440
Njinga'nın, Portekizlilerden
nefret ettiği çok barizdi
147
00:11:18,440 --> 00:11:22,360
ve Hollandalılar onların gücüne
meydan okumak için uygun bir rakipti.
148
00:11:22,360 --> 00:11:24,840
Hollandalılar, Portekizlilerden farklıydı
149
00:11:24,840 --> 00:11:29,040
çünkü Ndongo krallığını
fethetmek istemiyorlardı.
150
00:11:39,680 --> 00:11:43,760
Hollandalılara köle pazarını
açacak mısın gerçekten?
151
00:11:45,240 --> 00:11:47,320
Onlarla müzakere etmeliyim.
152
00:11:48,360 --> 00:11:50,600
Buraya gelirken ne gördüğümü biliyorum.
153
00:11:51,760 --> 00:11:53,680
Bütün köyler boş.
154
00:11:54,840 --> 00:11:57,400
Portekizliler bomboş hâle getirmiş.
155
00:11:59,680 --> 00:12:01,760
Tek bir insan bile yok.
156
00:12:01,760 --> 00:12:04,080
Sadece kötü ruhların dolaştığı bir yer.
157
00:12:04,080 --> 00:12:06,480
Hepimizin başına bu mu gelecek?
158
00:12:06,480 --> 00:12:07,720
Tabii ki hayır, Kambu.
159
00:12:07,720 --> 00:12:09,960
- Bunu neden soruyorsun?
- O zaman neden hâlâ
160
00:12:09,960 --> 00:12:12,360
onlarla müzakere ediyorsun?
161
00:12:13,080 --> 00:12:16,760
Portekizlilerin istediği şeyin
aynısını istediklerini
162
00:12:16,760 --> 00:12:19,120
şüphesiz olarak biliyoruz zaten.
163
00:12:19,120 --> 00:12:22,760
Çünkü Portekizliler hâlâ
en büyük düşmanımız!
164
00:12:24,400 --> 00:12:28,360
Onları yenmek için
en iyi şansımız Hollandalılar!
165
00:12:29,840 --> 00:12:31,920
Funji'yi bir daha görme şansımız onlar!
166
00:12:34,320 --> 00:12:36,160
Hollandalıların bize ihtiyacı var.
167
00:12:37,000 --> 00:12:38,840
Bu bize koz verir.
168
00:12:40,360 --> 00:12:42,120
Koz olmadan umut olmaz.
169
00:12:44,000 --> 00:12:45,320
En iyi adamlarımızı
170
00:12:46,200 --> 00:12:48,200
topraklarımızdan kaçırmaya
devam edecekler.
171
00:12:49,920 --> 00:12:52,400
Tek gözün açık uyumanın
172
00:12:53,960 --> 00:12:56,440
gerekmediği bir zamanı hatırlıyor musun?
173
00:13:07,040 --> 00:13:08,160
Hayır.
174
00:13:09,920 --> 00:13:13,160
Bir gün daha savaşmak için
175
00:13:14,240 --> 00:13:16,440
ne gerekiyorsa yapmalıyız.
176
00:13:20,160 --> 00:13:23,200
Hollandalılar bizimle birlikte savaşırsa
177
00:13:23,200 --> 00:13:25,960
ve beni eşitleri olarak tanırsa
178
00:13:25,960 --> 00:13:29,480
Portekizlilerden
hep beraber kurtulabiliriz.
179
00:13:33,080 --> 00:13:34,760
O zaman beni görmezden gelemezler.
180
00:13:50,480 --> 00:13:53,240
Njinga, Portekizlilere saldırmaya
devam ediyordu.
181
00:13:56,480 --> 00:14:00,120
Transatlantik köle ticaretine
büyük bir etkisi vardı.
182
00:14:00,960 --> 00:14:02,960
Zirvedeyken
183
00:14:02,960 --> 00:14:04,640
Portekizliler her yıl
184
00:14:04,640 --> 00:14:08,480
10.000 ila 13.000 köle ihraç ediyordu.
185
00:14:08,480 --> 00:14:10,480
Bu sayı neredeyse sıfıra düşmüştü.
186
00:14:10,480 --> 00:14:12,920
{\an8}Sonunda Portekiz kralı
kaybettiği paralar yüzünden
187
00:14:12,920 --> 00:14:14,360
{\an8}o kadar öfkelendi ki
188
00:14:14,360 --> 00:14:16,160
icabına bakması için
yeni bir vali gönderdi
189
00:14:17,920 --> 00:14:20,040
Adı Souto-Maior'du.
190
00:14:21,440 --> 00:14:25,240
1646 yılında büyük bir ordu topladı.
191
00:14:25,240 --> 00:14:27,560
Njinga'nın karşılaştığı en büyük orduydu.
192
00:14:30,640 --> 00:14:32,720
Doğruca Njinga'nın Dembos bölgesindeki
193
00:14:32,720 --> 00:14:34,120
savaş kampına saldırdılar.
194
00:14:52,640 --> 00:14:54,320
Daha fazlası geliyor kraliçem!
195
00:14:54,320 --> 00:14:55,720
Etrafımızı sarıyorlar!
196
00:14:55,720 --> 00:14:58,360
Ormana geri çekilin! Hadi!
197
00:15:03,520 --> 00:15:07,200
Njinga kaçtı ve kız kardeşi Kambu dâhil
198
00:15:07,200 --> 00:15:11,160
{\an8}halkından birçok kişiyi
geride bırakmak zorunda kaldı.
199
00:15:18,640 --> 00:15:21,800
Kraliyet hanesine böyle girilmez.
200
00:15:21,800 --> 00:15:22,960
Bu ne cüret?
201
00:15:26,960 --> 00:15:29,360
Lütfen!
202
00:15:29,360 --> 00:15:33,440
Hayır!
203
00:15:43,520 --> 00:15:48,600
Portekizliler, Funji'nin bunca zamandır
casusluk yaptığını öğrenince
204
00:15:48,600 --> 00:15:50,680
çok öfkelendiler.
205
00:15:51,440 --> 00:15:54,840
Njinga'ya bu savaşı kazanamayacağını
206
00:15:54,840 --> 00:15:57,360
ve onu mahvedeceklerini
207
00:15:57,360 --> 00:15:59,320
göstermeye karar verdiler.
208
00:16:40,720 --> 00:16:42,920
Kambu'nun kaçırılıp Funji'nin
öldürüldüğü haberi
209
00:16:42,920 --> 00:16:47,720
geldiği sırada Njinga'nın ordusu
tekrar harekete geçmişti.
210
00:16:58,320 --> 00:17:00,880
Cesedi yokken ona nasıl veda edebiliriz?
211
00:17:02,720 --> 00:17:04,920
Bedeni olmadan geri gelebilir mi?
212
00:17:09,160 --> 00:17:11,720
O artık atamız oldu.
213
00:17:14,359 --> 00:17:16,119
Bu cesur savaşçının ruhu
214
00:17:17,359 --> 00:17:21,720
artık bizi gözetecek.
215
00:17:26,440 --> 00:17:28,040
Moralini bozma.
216
00:17:30,079 --> 00:17:33,560
Tanrıların takdiri dışında
hiçbir şey olmaz Njinga.
217
00:17:33,560 --> 00:17:36,160
Ya aynı şeyi Kambu'ya da yaparlarsa?
218
00:17:37,840 --> 00:17:41,040
Onu da kaybedemem. Olmaz.
219
00:17:41,880 --> 00:17:43,080
Dayanamam.
220
00:17:46,240 --> 00:17:47,360
Biliyorum...
221
00:17:49,120 --> 00:17:50,320
Canın yanıyor.
222
00:17:52,680 --> 00:17:54,440
Onu da kaybedemem.
223
00:17:58,160 --> 00:17:59,640
Bu, tüm hayatı boyunca
224
00:17:59,640 --> 00:18:04,120
koruyup kolladığı küçük kardeşiydi.
225
00:18:04,120 --> 00:18:06,360
{\an8}Onu koruyamadığı ve güvenliğini
226
00:18:06,360 --> 00:18:10,320
{\an8}sağlayamadığı için
büyük bir suçluluk hissetmiş olmalı.
227
00:18:26,920 --> 00:18:29,000
Bizi koru, Funji.
228
00:18:35,840 --> 00:18:38,080
Fedakârlığın boşa gitmeyecek.
229
00:18:39,920 --> 00:18:40,920
Funji'nin ölümüyle,
230
00:18:40,920 --> 00:18:44,160
Kambu'yu kurtarmak için Hollandalılara
daha da çok ihtiyacı vardı.
231
00:18:44,160 --> 00:18:46,480
Anlaşmayı imzalamalarını istiyordu.
232
00:18:46,480 --> 00:18:50,680
Portekizliler, Kambu'yu
Massangano Kalesi'nde tutuyordu.
233
00:18:50,680 --> 00:18:54,360
Njinga'da onu tek başına kurtaracak
ateş gücü yoktu.
234
00:19:02,400 --> 00:19:05,200
Anlaşmanın parçası olarak
Massangano Kalesi'ni istiyorum.
235
00:19:05,200 --> 00:19:09,720
Yani Hollanda askerlerine,
mühimmata ve silahlara ihtiyacım var.
236
00:19:09,720 --> 00:19:11,480
Bu kale neden bu kadar önemli?
237
00:19:12,240 --> 00:19:14,520
Bu kale neden mi bu kadar önemli?
238
00:19:16,920 --> 00:19:21,640
Massangano, Portekizlilerin hem en güçlü
239
00:19:21,640 --> 00:19:23,680
hem de son kalesi.
240
00:19:23,680 --> 00:19:28,560
Hatta stratejik açıdan o kadar önemli ki
bugün ele geçirecek olsak
241
00:19:28,560 --> 00:19:31,520
Portekizlilerin işi biterdi
ve miatlarını doldururlardı.
242
00:19:32,320 --> 00:19:36,040
Neden mi benim için bu kadar önemli?
Hayır beyefendi.
243
00:19:37,320 --> 00:19:40,840
Sizin için de yüksek öneme sahip olmalı,
öyle değil mi?
244
00:19:40,840 --> 00:19:41,960
Evet, anlıyorum.
245
00:19:43,800 --> 00:19:47,400
Ama yine de şeyle böyle bir anlaşma...
246
00:19:48,960 --> 00:19:50,640
Ndongo'nun kadın kralıyla.
247
00:19:51,280 --> 00:19:53,880
Durum karmaşık diyelim, olur mu?
248
00:19:53,880 --> 00:19:55,200
Hiç görülmemiş bir şey.
249
00:19:56,480 --> 00:19:58,440
Üzgünüm ama mümkün olduğundan
emin değilim.
250
00:19:58,440 --> 00:19:59,680
Yani imkânsız değil.
251
00:19:59,680 --> 00:20:02,200
Bir şey için söz vermiyorum
ama imkânı olacaksa bile
252
00:20:02,200 --> 00:20:03,560
{\an8}bedeli...
253
00:20:05,680 --> 00:20:08,320
{\an8}Doğal olarak yüksek olurdu.
254
00:20:08,320 --> 00:20:09,480
Ne kadar yüksek?
255
00:20:09,960 --> 00:20:11,400
Daha fazla köle istiyoruz.
256
00:20:12,080 --> 00:20:13,280
Sana dememiş miydim?
257
00:20:14,080 --> 00:20:16,400
Hepsi yılan.
258
00:20:24,640 --> 00:20:29,320
Halkımdan sayısız insanı zaten aldınız.
259
00:20:29,320 --> 00:20:32,000
Portekiz müdahalesi olmadan
260
00:20:32,000 --> 00:20:34,920
Portekiz köle pazarlarına
erişim istiyoruz.
261
00:20:38,240 --> 00:20:41,160
Hollandalılar Njinga'nın,
ticaret yolları ve pazarlardan oluşan
262
00:20:41,160 --> 00:20:44,680
Portekiz kölelik sistemini
kullanmalarına izin vermesini istiyordu.
263
00:20:44,680 --> 00:20:47,240
Bunları kolayca
kapatabileceğini göstermişti.
264
00:20:47,240 --> 00:20:49,320
Yani onun iş birliğine ihtiyaçları vardı.
265
00:20:50,560 --> 00:20:52,480
Yazılı olarak istiyorum.
266
00:20:52,480 --> 00:20:57,480
Yani Ndongo ve Matamba'nın
bağımsız ve meşru hükümdarı olduğumu
267
00:20:58,680 --> 00:21:02,360
resmî olarak kabul edeceksiniz.
268
00:21:04,280 --> 00:21:07,720
Portekiz'e karşı mücadelemizde
269
00:21:09,280 --> 00:21:13,480
soylu denginiz ve ortağınız olarak.
270
00:21:15,400 --> 00:21:18,200
Dediğim gibi
271
00:21:18,200 --> 00:21:19,640
bu büyük bir talep.
272
00:21:19,640 --> 00:21:22,440
Dediğin gibi
273
00:21:23,880 --> 00:21:25,120
bu büyük bir bedel.
274
00:21:37,920 --> 00:21:41,360
Njinga, Hollandalılarla
resmî bir anlaşma imzaladı.
275
00:21:41,360 --> 00:21:44,880
Savaşta aldığı esirlerin
yarısını onlara vermeyi kabul etti.
276
00:21:44,880 --> 00:21:48,640
Hollandalılar da bu kişileri köleleştirip
tarlalarında çalıştıracaktı.
277
00:21:48,640 --> 00:21:51,680
Hollandalılar bunun karşılığında
Njinga'yı hem askerî
278
00:21:51,680 --> 00:21:54,400
hem de siyasi olarak destekleyecekti.
279
00:21:54,400 --> 00:21:56,280
Bu bir takastı.
280
00:21:56,280 --> 00:22:01,400
Köleliğin her yerde mevcut olduğu bu çağda
281
00:22:01,400 --> 00:22:03,800
insanları nasıl korursunuz?
282
00:22:03,800 --> 00:22:09,600
Sömürgeleşmenin şiddeti,
ya köleleştirilmiş insanlar
283
00:22:09,600 --> 00:22:13,400
ya da köleleştiren
Avrupalı güçlerle ittifak kurabilen
284
00:22:13,400 --> 00:22:15,640
insanlara sebep oluyordu.
285
00:22:16,960 --> 00:22:19,080
Hollanda askerlerinin yardımıyla Njinga
286
00:22:19,080 --> 00:22:22,880
Kambu'yu kurtarmak için Massangano
Kalesi'ne bir saldırı planlamaya başladı.
287
00:22:22,880 --> 00:22:26,240
İki hafta sonra,
kaleye saldırmalarına bir gün kalmıştı.
288
00:22:34,400 --> 00:22:35,600
Kraliçemiz çok yaşa.
289
00:22:36,720 --> 00:22:38,960
Çok yaşa. Seni buraya hangi rüzgâr attı?
290
00:22:43,840 --> 00:22:45,280
Bize izin verir misin?
291
00:22:52,640 --> 00:22:56,360
Hollandalılarla savaşması için
Lizbon'dan büyük bir birlik yollamışlar.
292
00:22:56,360 --> 00:22:58,440
Hollandalı dostlar
askerlerini geri istiyor.
293
00:22:58,440 --> 00:22:59,600
Ne demek istiyorsun?
294
00:23:00,480 --> 00:23:02,280
Buradakileri bile mi?
295
00:23:03,160 --> 00:23:06,720
Luanda'yı savunmak için her birine.
296
00:23:08,440 --> 00:23:09,680
Bekleyemez mi?
297
00:23:10,560 --> 00:23:13,120
Kaleyi alıp Kambu'yu kurtarmamıza
298
00:23:13,120 --> 00:23:14,400
bir gün var. Onlar...
299
00:23:14,960 --> 00:23:16,000
Bunu yapamazlar!
300
00:23:16,800 --> 00:23:18,640
Başka bir seçenek olduğunu sanmıyorum.
301
00:23:20,400 --> 00:23:21,920
Söylenene göre
302
00:23:21,920 --> 00:23:25,840
Luanda'ya çok fazla Portekizli gelmiş.
303
00:23:28,040 --> 00:23:28,920
Hayır.
304
00:23:29,720 --> 00:23:31,080
Nganga'yı çağır.
305
00:23:31,080 --> 00:23:33,720
Atalarımızın farklı bir yolu olmalı.
306
00:23:33,720 --> 00:23:38,120
Bu kadar yaklaştıktan sonra
tekrar vazgeçemeyiz.
307
00:23:38,120 --> 00:23:41,440
O çok uzakta. Onu çağırmaya vakit yok.
308
00:23:44,840 --> 00:23:46,960
O zaman bana
bir gün daha vermelerini söyle.
309
00:23:47,600 --> 00:23:48,840
Sadece bir gün.
310
00:23:49,600 --> 00:23:52,960
Ben de bizim
ve onların askerleriyle birlikte
311
00:23:52,960 --> 00:23:55,040
savaşmaya bizzat geleceğim.
312
00:23:55,040 --> 00:23:57,640
Ama onlara yardım edeceğimize söz verdik.
313
00:23:57,640 --> 00:23:59,520
Evet. Ama bugün değil.
314
00:24:00,280 --> 00:24:01,480
Yarın.
315
00:24:03,880 --> 00:24:06,920
Yarına kadar zamanları
olduğunu sanmıyorum kraliçem.
316
00:24:07,560 --> 00:24:09,320
Luanda'yı kaybederlerse
317
00:24:10,320 --> 00:24:14,400
bugün başardığımız her şeyi kaybederiz!
318
00:24:16,240 --> 00:24:18,440
Şu anda askerlerine ihtiyaçları var.
319
00:24:21,240 --> 00:24:22,920
Bir seçim yapmalıyız.
320
00:24:40,280 --> 00:24:41,880
Birlikler yola çıksın.
321
00:24:43,960 --> 00:24:46,640
Ama bu biter bitmez...
322
00:24:48,880 --> 00:24:52,000
Söz verdiğimiz gibi Kambu'yu
kurtarmak için döneceğiz.
323
00:25:17,360 --> 00:25:19,560
Njinga sonunda Luanda'ya döndüğünde
324
00:25:19,560 --> 00:25:23,040
son Hollanda gemilerinin
ufukta kaybolduğunu gördü.
325
00:25:24,160 --> 00:25:26,560
Şehrin kontrolü yeniden
Portekizlilerin elindeydi.
326
00:25:27,600 --> 00:25:31,160
Hollandalılar tarafından
hüsrana uğratılmak Njinga'yı yıktı.
327
00:25:31,160 --> 00:25:33,680
Onların askerî desteği olmadan
328
00:25:33,680 --> 00:25:36,360
Portekizlileri yenmenin
çok daha zor olacağını fark etti.
329
00:25:42,720 --> 00:25:46,200
Hollandalılar olsun ya da olmasın,
mesele savaşmak değil.
330
00:25:46,200 --> 00:25:50,480
Ben hâlâ onların başına bela oluyorum
ama Kambu'yu kurtarabilmiş değiliz.
331
00:25:50,480 --> 00:25:53,600
Ne yaparsak yapalım
onu kaybetmemeye kararlı gibiler.
332
00:25:53,600 --> 00:25:56,160
O yüzden başka çareleri
kalmayana kadar savaşacağız.
333
00:25:56,160 --> 00:25:58,520
Tahta geçtiğin günkü kadar güçlüsün.
334
00:25:58,520 --> 00:26:00,480
Ancak ölümsüz değilim
335
00:26:00,480 --> 00:26:01,920
ve Kambu da değil.
336
00:26:02,760 --> 00:26:06,400
Ben öldüğümde yerime geçmesi lazım.
337
00:26:10,520 --> 00:26:12,360
Onları şapelde saklanırken bulduk.
338
00:26:14,040 --> 00:26:16,880
Seni tanıyorum, değil mi?
339
00:26:19,960 --> 00:26:23,080
Wandu'da ne işin vardı, eski dostum?
340
00:26:23,080 --> 00:26:24,000
Dost mu?
341
00:26:24,480 --> 00:26:25,800
Cizvitlere mi katıldın?
342
00:26:25,800 --> 00:26:28,440
Onlar Cizvit değil, Kapusen.
343
00:26:28,440 --> 00:26:31,200
Ne fark eder?
Hepsi Portekizlilere hizmet ediyor.
344
00:26:31,200 --> 00:26:34,640
Portekizlilerle dost değiliz.
Onlar Roma'ya hesap verir.
345
00:26:34,640 --> 00:26:35,880
- Roma mı?
- Lizbon değil.
346
00:26:36,760 --> 00:26:38,840
Evet. Papaya.
347
00:26:38,840 --> 00:26:40,480
Tüm Katolikler ona hesap verir.
348
00:26:41,760 --> 00:26:43,840
Portekiz kralı bile.
349
00:26:44,720 --> 00:26:48,120
Vaftizimde öğrettiklerini
unutmamışım, değil mi?
350
00:26:48,680 --> 00:26:50,480
Tanrı'ya şükür, evet Kraliçe Njinga.
351
00:26:51,480 --> 00:26:53,640
Tüm Katolikler papaya hesap vermelidir.
352
00:26:53,640 --> 00:26:57,200
O zaman neden senin yerine
papanın kellesini almıyoruz?
353
00:26:58,960 --> 00:27:01,400
Sonuçta sen sadece yılanın kuyruğusun,
354
00:27:01,400 --> 00:27:03,200
o ise başı.
355
00:27:03,200 --> 00:27:06,400
Njinga Mona, konuklarımızı korkutmayı kes.
356
00:27:08,000 --> 00:27:10,160
Bugün kelle almak falan yok.
357
00:27:10,880 --> 00:27:12,480
Konuklarımızı rahat ettir.
358
00:27:13,320 --> 00:27:14,480
Şimdi.
359
00:27:28,560 --> 00:27:29,640
Ne?
360
00:27:30,520 --> 00:27:33,600
Belki de kuyruğu fazla kovalamışızdır.
361
00:27:35,720 --> 00:27:38,760
Njinga Mona ilk kez haklı sanırım.
362
00:27:57,360 --> 00:28:01,960
Bu zor zamanlarda yardımına ihtiyacım var.
Rehberliğine ihtiyacım var.
363
00:28:03,040 --> 00:28:04,160
Amin.
364
00:28:06,760 --> 00:28:08,840
Umarım rahatsız etmemişimdir, eski dostum.
365
00:28:09,760 --> 00:28:12,320
Hayır, etmediniz.
366
00:28:14,200 --> 00:28:15,480
Seni görmek
367
00:28:16,720 --> 00:28:19,200
bana uzun zaman önceki
vaftizimi hatırlattı.
368
00:28:20,520 --> 00:28:22,520
Kutsanmış, unutulmaz bir gündü.
369
00:28:22,520 --> 00:28:24,000
Çoğunlukla işle alakalıydı.
370
00:28:26,400 --> 00:28:27,640
Şaka yapıyorum.
371
00:28:28,280 --> 00:28:30,120
Gerçekten unutulmazdı.
372
00:28:30,960 --> 00:28:32,720
Doğrudan konuya geleceğim.
373
00:28:34,440 --> 00:28:39,960
Papanın beni Ndongo'nun meşru hükümdarı
olarak tanımasını istiyorum.
374
00:28:42,120 --> 00:28:44,320
O beni tanırsa
375
00:28:45,160 --> 00:28:47,680
Portekizliler de
aynısını yapmak zorunda kalır.
376
00:28:48,600 --> 00:28:51,240
Aksi papaya itaatsizlik olur.
377
00:28:52,120 --> 00:28:52,960
Bunu yapamazlar.
378
00:28:52,960 --> 00:28:56,320
Onun onayını almak için
senin ve Kapusen dostlarının
379
00:28:56,320 --> 00:28:58,360
yardımına ihtiyacım var.
380
00:28:59,000 --> 00:29:01,000
- O kadar basit değil.
- Biliyorum.
381
00:29:01,640 --> 00:29:02,800
Bunu nasıl başarırız?
382
00:29:04,200 --> 00:29:05,400
Din değiştirme kanıtı.
383
00:29:06,520 --> 00:29:08,080
Sadece siz değil.
384
00:29:08,080 --> 00:29:09,600
Tüm Ndongo.
385
00:29:09,600 --> 00:29:11,920
- Adetleriniz...
- Kültürümüz.
386
00:29:13,800 --> 00:29:15,160
Papaya ihtiyacım var.
387
00:29:17,080 --> 00:29:20,960
Onu yanıma çekmek için de yardımın lazım.
388
00:29:21,920 --> 00:29:23,120
Sen...
389
00:29:24,000 --> 00:29:26,000
Ve Kapusen dostların bana yardım eder mi?
390
00:29:31,480 --> 00:29:33,960
Peder Zelotes
ona yardım etmeyi kabul etti.
391
00:29:33,960 --> 00:29:36,640
Böylece Njinga,
papaya mektup göndermeye başladı.
392
00:29:36,640 --> 00:29:40,080
Hristiyanlığa
geri dönmek istediğini söyledi.
393
00:29:40,080 --> 00:29:43,600
Ve Hristiyanlığı krallığına getirmek için
394
00:29:43,600 --> 00:29:47,120
insanların, misyonerlerin gelip
395
00:29:47,120 --> 00:29:48,560
halkını vaftiz etmesini istedi.
396
00:29:53,120 --> 00:29:55,160
Kraliçe, papadan cevap beklerken
397
00:29:55,160 --> 00:29:57,640
Portekizliler
Njinga'nın kız kardeşi Kambu'yu
398
00:29:57,640 --> 00:29:59,200
geri alma isteğini kullanıyordu.
399
00:29:59,200 --> 00:30:02,040
Serbest bırakılması için
bir dinî elçi gönderdiler.
400
00:30:04,440 --> 00:30:09,040
Kız kardeşinizi bir daha
görmek istiyorsanız Portekizliler
401
00:30:09,960 --> 00:30:12,200
savaş faaliyetlerinize
son vermenizi istiyor.
402
00:30:12,200 --> 00:30:14,080
"Savaş faaliyetleri."
403
00:30:15,520 --> 00:30:16,440
Konuşana bak.
404
00:30:18,040 --> 00:30:19,160
Tek istediğim
405
00:30:19,800 --> 00:30:22,120
meşru vârisim olan kız kardeşimi
406
00:30:23,320 --> 00:30:25,360
geri vermeniz
407
00:30:25,360 --> 00:30:27,280
ve bizi rahat bırakmanız.
408
00:30:29,080 --> 00:30:32,440
Bunu yaparsanız daha fazla savaş olmaz.
409
00:30:33,800 --> 00:30:36,960
Pagan âdetlerinize
son verdiğini görmeliyiz.
410
00:30:38,480 --> 00:30:42,160
Hristiyan olduğunuzun
gerçek kanıtına ihtiyacımız var.
411
00:30:43,600 --> 00:30:46,040
Halkınız da tamamen din değiştirmeli.
412
00:30:49,360 --> 00:30:50,280
Bu ne cüret?
413
00:30:50,280 --> 00:30:51,680
Bırak bitirsin.
414
00:31:00,960 --> 00:31:01,880
Ve...
415
00:31:04,920 --> 00:31:05,880
Ve ne?
416
00:31:07,720 --> 00:31:10,960
Ayrıca Vali Chichorro
iyi niyet göstergesi olarak
417
00:31:11,720 --> 00:31:13,200
200 köle talep ediyor.
418
00:31:15,680 --> 00:31:19,320
Katolik Kilisesi, köle ticaretinde
büyük bir suç ortağıydı.
419
00:31:19,320 --> 00:31:21,520
Bence kilisenin, köle ticaretinde
420
00:31:21,520 --> 00:31:24,920
ne kadar rol oynadığını
ve köle ticaretinin sağladığı
421
00:31:24,920 --> 00:31:26,920
zenginlik sayesinde
422
00:31:26,920 --> 00:31:30,920
kilisenin ne kadar geliştiğini
henüz detaylı şekilde konuşmuş değiliz.
423
00:31:42,640 --> 00:31:44,440
Emin olmak için soruyorum.
424
00:31:48,760 --> 00:31:50,440
Bizden atalarımıza
425
00:31:51,640 --> 00:31:54,920
sırtımızı dönmemizi,
426
00:31:56,440 --> 00:31:58,200
kültürümüzü ve doğduğumuzdan beri
427
00:31:59,560 --> 00:32:01,720
bildiklerimizi
bir kenara atmamızı istiyorsun.
428
00:32:03,240 --> 00:32:04,800
Ve ne için?
429
00:32:06,480 --> 00:32:07,600
Bir tanrı...
430
00:32:08,600 --> 00:32:10,640
İsmini telaffuz edemediğimiz,
431
00:32:12,360 --> 00:32:16,080
diliyle konuşamadığımız bir tanrı.
432
00:32:17,600 --> 00:32:19,600
Tüm bunların yanı sıra
433
00:32:21,560 --> 00:32:22,600
bizden aldığınız
434
00:32:23,520 --> 00:32:29,120
binlerce köle yetmiyormuş gibi
435
00:32:31,480 --> 00:32:32,760
200 köle daha mı
436
00:32:33,960 --> 00:32:36,320
istiyorsunuz?
437
00:32:41,600 --> 00:32:42,760
Öyle mi?
438
00:32:46,440 --> 00:32:49,040
{\an8}Bu yeterli olacak mı?
439
00:32:50,920 --> 00:32:54,800
Senin Mesih'in sevgiden
ve merhametten bahseder.
440
00:32:54,800 --> 00:32:55,920
Bunlar sizde var mı?
441
00:33:00,760 --> 00:33:06,280
200 köle daha vermeyeceğim.
442
00:33:06,280 --> 00:33:07,600
Ben...
443
00:33:10,080 --> 00:33:13,800
Biz yeterince verdik.
444
00:33:25,120 --> 00:33:28,440
Kambu'yu geri almak için Portekizlilerin
bazı şartlarını kabul etmişti
445
00:33:28,440 --> 00:33:32,080
ama 200 köle taleplerini reddetti.
446
00:33:32,080 --> 00:33:33,400
Bu da günümüz parasıyla
447
00:33:33,400 --> 00:33:36,000
neredeyse yarım milyon dolar vermeyi
reddetmek gibi.
448
00:33:37,800 --> 00:33:41,000
MATAMBA
2 YIL SONRA
449
00:33:41,000 --> 00:33:43,760
Papayı meşruluğunu tanımaya
ikna etmek için
450
00:33:43,760 --> 00:33:46,240
Njinga krallığında kiliseler inşa etmiş
451
00:33:46,240 --> 00:33:48,960
ve halkı için
toplu vaftizler düzenlemişti.
452
00:33:48,960 --> 00:33:50,120
Nerede o?
453
00:33:52,240 --> 00:33:54,160
Bazı şartlarda anlaştıklarından
454
00:33:54,160 --> 00:33:56,800
Portekizliler kız kardeşi Kambu'yu
serbest bıraktı
455
00:33:56,800 --> 00:34:02,000
ama papa onu hâlâ Hristiyan
bir hükümdar olarak kabul etmemişti.
456
00:34:06,000 --> 00:34:07,520
İşte orada.
457
00:34:32,360 --> 00:34:37,560
Kambu!
458
00:34:45,080 --> 00:34:46,719
Kambu!
459
00:34:47,639 --> 00:34:49,199
Teşekkürler atalarım.
460
00:34:54,320 --> 00:34:55,880
Şuna bakın.
461
00:34:59,760 --> 00:35:01,600
Küçük kardeşim.
462
00:35:02,640 --> 00:35:04,560
Sen kime küçük diyorsun?
463
00:35:13,240 --> 00:35:17,160
- Kambu!
- Kambu!
464
00:35:17,160 --> 00:35:18,440
Teşekkürler.
465
00:35:36,080 --> 00:35:38,400
Ongoyo iyi dans ediyor.
466
00:35:46,800 --> 00:35:48,720
Keşke Funji de burada olup bunu görseydi.
467
00:35:52,160 --> 00:35:53,760
Babam da.
468
00:35:54,720 --> 00:35:55,680
Buradalar.
469
00:35:56,720 --> 00:36:00,160
Atalarımız hep bizimledir.
470
00:36:04,680 --> 00:36:06,360
Kolay olmadığını biliyorum.
471
00:36:07,160 --> 00:36:08,640
Papayı ikna etmek için
472
00:36:10,320 --> 00:36:13,280
halkımızın Katolik âdetleri
473
00:36:14,080 --> 00:36:15,360
benimsemesi.
474
00:36:15,360 --> 00:36:16,800
Barışı sağlamak için.
475
00:36:18,120 --> 00:36:20,160
Halefliğini garantilemek için.
476
00:36:22,040 --> 00:36:23,760
Ve halkımızın geleceğini.
477
00:36:27,200 --> 00:36:30,040
Hepsini atalarımızın rehberliğiyle yaptım.
478
00:36:32,280 --> 00:36:34,480
Ve bunu hiçbir beyaz adam için yapmadım.
479
00:36:35,680 --> 00:36:37,920
Ne kadar güçlü olduğunu
düşünürse düşünsün.
480
00:36:39,080 --> 00:36:40,280
Biliyorum.
481
00:36:46,200 --> 00:36:47,800
Çünkü hep burada olmayacağım.
482
00:36:50,000 --> 00:36:51,520
Öyle konuşma, Njinga.
483
00:36:53,840 --> 00:36:54,960
Ben ölünce
484
00:36:58,160 --> 00:37:00,760
bu noktaya gelmek için
yaptıklarımı hatırla.
485
00:37:02,520 --> 00:37:04,040
Onu korumaya çalış.
486
00:37:12,840 --> 00:37:15,040
Ya yeterli değilsem?
487
00:37:16,960 --> 00:37:19,880
Atalarımızla yürüdüğümüz sürece
488
00:37:20,600 --> 00:37:22,800
yeter de artarız her zaman.
489
00:37:26,560 --> 00:37:28,880
Asla yalnız değiliz.
490
00:37:51,000 --> 00:37:54,080
5 YIL SONRA
491
00:38:09,080 --> 00:38:11,000
Njinga senelerce
492
00:38:11,000 --> 00:38:14,080
mektup üstüne mektup yazdı
ve 10 sene papanın peşinden koştu.
493
00:38:22,200 --> 00:38:25,480
Sonunda arzu ettiği mektubu aldı.
494
00:38:25,480 --> 00:38:30,200
Krallığının cidden de Afrikalı Hristiyan
bir devlet olduğu tanınmıştı.
495
00:38:30,200 --> 00:38:33,600
Portekizlilerin de
bunu kabul etmesi gerekecekti.
496
00:38:39,040 --> 00:38:40,720
Bunun barış getirdiğine inanıyorum.
497
00:38:42,560 --> 00:38:44,040
Sonunda barış olmuştu.
498
00:38:44,040 --> 00:38:47,000
Çünkü en büyük savaşçılar bile
499
00:38:47,000 --> 00:38:49,640
bir gün silahlarını indirmek zorundadır.
500
00:38:49,640 --> 00:38:54,120
Ya bir savaşçı için şerefli bir ölüm olan
savaş alanında
501
00:38:54,120 --> 00:38:57,120
ya da onun durumunda
502
00:38:58,240 --> 00:39:00,040
öldüğü tahtında.
503
00:39:01,600 --> 00:39:05,440
Njinga hayatının sonuna geldiğinde
504
00:39:05,440 --> 00:39:08,560
köle ticareti patlama yapmıştı.
505
00:39:08,560 --> 00:39:11,160
Dünyada
506
00:39:11,160 --> 00:39:14,160
köle ticareti yapmayan, Afrika kıtasını
507
00:39:14,160 --> 00:39:17,360
ve milyonlarca
köle Afrikalıyı yağmalamayan
508
00:39:17,360 --> 00:39:20,440
çok az ülke vardı.
509
00:39:20,440 --> 00:39:23,600
Buna karşı savaşamazdı.
Tüm dünyaya karşı savaşamazdı.
510
00:39:33,760 --> 00:39:36,760
Njinga, Avrupalı hükümdarlar tarafından
bir kadın kral olarak
511
00:39:36,760 --> 00:39:39,800
tanınan tek Afrikalı liderdi.
512
00:39:41,120 --> 00:39:43,080
Njinga bir ulusun annesiydi.
513
00:39:43,680 --> 00:39:45,160
Ama ülkesini çok seviyordu
514
00:39:45,160 --> 00:39:47,680
ve bu yüzden çok büyük
fedakârlıklar yaptı.
515
00:39:48,360 --> 00:39:50,800
Ama bu fedakârlıklar sayesinde,
516
00:39:50,800 --> 00:39:53,880
Afrika'nın geri kalanı
517
00:39:53,880 --> 00:39:56,840
emperyalizm tarafından yutulurken
krallığı bağımsız kaldı.
518
00:39:59,360 --> 00:40:01,680
Hikâyelerimizin hâlâ anlatılması gerekiyor
519
00:40:01,680 --> 00:40:05,000
çünkü çoğu zaman
bizim tarafımızdan anlatılmadı.
520
00:40:05,000 --> 00:40:07,200
Bizim yerimize
başkaları tarafından anlatıldı.
521
00:40:07,800 --> 00:40:10,960
{\an8}Angolalı bir kadın olarak
522
00:40:10,960 --> 00:40:15,080
{\an8}arşivlerle bağlantım var.
523
00:40:15,080 --> 00:40:16,760
Njinga'nın hikâyesini buldum
524
00:40:16,760 --> 00:40:20,680
ve bugüne kadar onu unutamadım.
525
00:40:22,080 --> 00:40:24,000
Bu duygusal.
526
00:40:28,960 --> 00:40:30,840
Bu önemli.
527
00:40:31,880 --> 00:40:34,160
Angola'da.
528
00:40:34,840 --> 00:40:36,160
Dünyada.
529
00:40:37,720 --> 00:40:39,200
Njinga yaşamaya devam ediyor.
530
00:40:44,040 --> 00:40:48,400
Onu, dünyanın gördüğü
en muhteşem kadın savaşçılardan
531
00:40:48,400 --> 00:40:51,440
ve kadın liderlerden
biri olarak görüyorum.
532
00:40:57,600 --> 00:40:59,440
Njinga hayatının sonuna geldiğinde
533
00:40:59,440 --> 00:41:02,480
uğrunda savaştığı her şey gerçekleşmişti.
534
00:41:02,480 --> 00:41:07,040
Halkı için güvenli,
bağımsız bir krallık sağlamıştı.
535
00:41:07,040 --> 00:41:11,760
Korumak için çok şey feda ettiği
kraliyet soyu devam etti.
536
00:41:11,760 --> 00:41:14,320
Önce kız kardeşi Kambu,
537
00:41:14,320 --> 00:41:18,440
sonra üç kadın kral
Matamba'yı yönetmeye devam etti.
538
00:41:19,120 --> 00:41:21,120
Afrika'nın çoğu yerinde olduğu gibi
539
00:41:21,120 --> 00:41:24,840
Avrupalı kuvvetler
nihayetinde kıtayı ele geçirdi.
540
00:41:24,840 --> 00:41:29,880
Ndongo da Portekizlilerin eline düştü
ve sonrasında Angola olarak bilinir oldu.
541
00:41:30,520 --> 00:41:34,360
Ve sadece avcının anlattığı
çoğu av masalı gibi
542
00:41:34,360 --> 00:41:38,160
Njinga'nın yiğitliği önemsizleştirildi
ve hikâyesi örtüldü.
543
00:41:38,160 --> 00:41:39,960
Derken 1960'larda
544
00:41:39,960 --> 00:41:43,400
bağımsızlık için savaşan
yeni bir Angolalı nesli
545
00:41:43,400 --> 00:41:45,960
Njinga'yı sahiplendi.
546
00:41:46,800 --> 00:41:51,240
Bir direniş, bir umut simgesi olarak.
Bir devrimci olarak.
547
00:41:51,240 --> 00:41:54,760
Hikâyesinin anlatılmasını hak eden
548
00:41:54,760 --> 00:41:57,640
güçlü bir savaşçı
ve Afrikalı bir kraliçe.
549
00:42:01,960 --> 00:42:06,560
1525 VE 1866 ARASINDA SADECE ANGOLA'DA
KÖLELEŞTİRİLİP DİĞER ÜLKELERE GÖNDERİLEN
550
00:42:06,560 --> 00:42:09,160
İNSAN SAYISI ALTI MİLYONDUR.
551
00:42:11,920 --> 00:42:15,000
UZUN BİR ÖZGÜRLÜK
MÜCADELESİNDEN SONRA
552
00:42:15,000 --> 00:42:20,320
PORTEKİZ'İN ANGOLA'YI İŞGALİ
1975'TE NİHAYET SONA ERMİŞTİR.
553
00:43:26,560 --> 00:43:30,680
{\an8}Alt yazı çevirmeni: Merve Süzer