1 00:00:08,969 --> 00:00:10,303 Co oznacza "S"? 2 00:00:10,512 --> 00:00:12,055 To nie jest "S". 3 00:00:13,348 --> 00:00:15,016 W moim świecie to symbol nadziei. 4 00:00:20,272 --> 00:00:24,734 Jako symbol mogę być nieprzekupny. Wieczny. 5 00:00:27,821 --> 00:00:31,324 Chcę walczyć za tych, którzy nie mogą walczyć sami. 6 00:00:33,868 --> 00:00:36,037 Umiem latać! 7 00:00:36,204 --> 00:00:37,664 Oddycham pod wodą, 8 00:00:37,831 --> 00:00:39,374 a ty i tak szybciej osuszasz kufle? 9 00:00:39,541 --> 00:00:41,835 Taką mam supermoc. 10 00:00:42,419 --> 00:00:44,921 Jestem superbohaterem! 11 00:00:47,299 --> 00:00:50,135 To miasto zasługuje na przestępcę wyższej kategorii. 12 00:00:50,302 --> 00:00:52,679 Czekajcie, aż zobaczą mnie. 13 00:00:53,388 --> 00:00:58,435 Dla mnie DC to wielkie proscenium superbohaterów. 14 00:00:58,601 --> 00:01:02,981 Komiksy opowiadają o tym, co zrobić z wielką mocą 15 00:01:03,440 --> 00:01:06,067 i jak sprawić, żeby ludzkość była lepsza. 16 00:01:06,234 --> 00:01:07,527 Cześć, chłopcy. 17 00:01:08,111 --> 00:01:09,738 Są wielowymiarowe, 18 00:01:09,904 --> 00:01:13,450 a ich humanizm naprawdę przemawia do widzów. 19 00:01:15,577 --> 00:01:17,746 Opowiadają o ratowaniu świata, 20 00:01:17,912 --> 00:01:22,375 przekonują wszystkich, że istnieje lepsza droga. 21 00:01:23,418 --> 00:01:28,256 Są potężni, ale też ludzcy i prawdziwi. 22 00:01:28,965 --> 00:01:33,094 Od ponad 85 lat DC jest domem 23 00:01:33,261 --> 00:01:36,389 całego uniwersum postaci i tysięcy opowieści. 24 00:01:37,557 --> 00:01:42,604 Lecz prawdziwi ludzie, którzy dają tym bogom, śmiertelnikom i potworom życie, 25 00:01:42,771 --> 00:01:44,356 pozostają niemal nieznani. 26 00:01:44,522 --> 00:01:46,358 Pracują za kulisami, 27 00:01:46,524 --> 00:01:50,570 a docierają do nas poprzez słowa i obrazy. 28 00:01:52,530 --> 00:01:54,741 Gdy czytasz dobrze zrobiony komiks, 29 00:01:54,908 --> 00:01:59,829 podziwiasz ruchy ludzkiej dłoni na kartce. 30 00:02:01,706 --> 00:02:05,710 Nie istnieje mniejsza forma opowieści 31 00:02:05,877 --> 00:02:08,213 niż kilkupanelowy komiks, 32 00:02:08,380 --> 00:02:10,965 w którym należy zmieścić początek, rozwinięcie i zakończenie. 33 00:02:11,883 --> 00:02:15,387 Komiksy odzwierciedlały ludzkie doświadczenia, 34 00:02:15,553 --> 00:02:19,015 zdradzały fantazje, grały na emocjach, 35 00:02:19,182 --> 00:02:21,309 konfrontowały nas z naszymi demonami. 36 00:02:21,851 --> 00:02:25,772 To opowieści o nadziei, o odkupieniu, 37 00:02:25,939 --> 00:02:30,527 motywy, na których opierały się podania ludowe 38 00:02:30,693 --> 00:02:32,779 od zarania dziejów. 39 00:02:34,114 --> 00:02:35,281 Ludzie mogą twierdzić, 40 00:02:35,448 --> 00:02:38,284 że komiksy są dla dzieci, 41 00:02:38,451 --> 00:02:41,621 że to dziecinne idee. Na pewno? 42 00:02:43,289 --> 00:02:46,000 Superbohaterowie są spełnieniem życzeń, 43 00:02:46,167 --> 00:02:49,421 pokoleniem istot reprezentujących najwyższe cnoty, 44 00:02:49,587 --> 00:02:53,007 uosobieniem zarówno marzeń, jak i obaw Ameryki. 45 00:02:53,174 --> 00:02:57,720 Te idee zapoczątkowały ogólnoświatowy fenomen kulturowy. 46 00:02:58,513 --> 00:03:03,143 Oto opowieść o twórcach, dzięki którym narodziły się legendy DC. 47 00:03:11,609 --> 00:03:15,738 Supermoce: Historia DC 48 00:03:19,325 --> 00:03:20,702 OBECNIE 49 00:03:20,869 --> 00:03:24,289 Początki DC związane są z bohaterem, 50 00:03:24,456 --> 00:03:27,375 którego prawdziwe przygody brzmią jak fikcja. 51 00:03:28,084 --> 00:03:32,505 Major Malcolm Wheeler-Nicholson był kawalerzystą z I wojny światowej. 52 00:03:32,672 --> 00:03:36,259 Walczył na Filipinach, ścigał bandytów w Meksyku 53 00:03:36,426 --> 00:03:39,053 i bił się z bolszewikami na Syberii. 54 00:03:39,220 --> 00:03:42,390 Swoje wyczyny opisywał i publikował 55 00:03:42,557 --> 00:03:43,975 w pisemkach przygodowych. 56 00:03:45,310 --> 00:03:48,354 W 1935 założył własną firmę 57 00:03:48,521 --> 00:03:52,609 i w zaledwie trzy lata odmienił branżę komiksową. 58 00:03:52,775 --> 00:03:55,028 Nie poprzez przedruk starych pasków z gazet, 59 00:03:55,195 --> 00:03:58,239 a publikację całkiem nowych historii. 60 00:04:01,534 --> 00:04:05,455 Ta firma z czasem przekształciła się w DC Comics. 61 00:04:07,916 --> 00:04:12,670 Major był wizjonerem, lecz w interesach szło mu średnio. 62 00:04:12,837 --> 00:04:14,714 Mówiąc w wielkim skrócie, 63 00:04:14,881 --> 00:04:16,007 PRODUCENT FILMOWY, BATMAN 64 00:04:16,174 --> 00:04:17,884 major musiał odejść, 65 00:04:18,051 --> 00:04:20,595 a firma została przejęta 66 00:04:20,762 --> 00:04:23,139 akurat wtedy, gdy Superman 67 00:04:23,306 --> 00:04:26,768 trafiał do sprzedaży. Tyle w temacie. 68 00:04:39,864 --> 00:04:41,199 Kim jesteś? 69 00:04:41,866 --> 00:04:44,827 Jest kimś, kto zawsze próbuje postąpić, jak trzeba. 70 00:04:44,994 --> 00:04:46,120 AKTOR, CZŁOWIEK ZE STALI 71 00:04:46,287 --> 00:04:48,206 Szczerze do tego dąży. 72 00:04:48,373 --> 00:04:52,043 Nawet jeśli nie uda mu się to, co zamierzył, 73 00:04:52,210 --> 00:04:55,547 zrobi, co w jego mocy, żeby naprawić szkody. 74 00:04:55,713 --> 00:04:59,884 Jest jeszcze tyle historii, które można o nim opowiedzieć. 75 00:05:01,928 --> 00:05:03,555 Supermana stworzyli 76 00:05:03,721 --> 00:05:06,891 pisarz Jerry Siegel i rysownik Joe Shuster, 77 00:05:07,433 --> 00:05:10,853 dwaj żydowscy imigranci, którzy przetrwali wielki kryzys, 78 00:05:11,020 --> 00:05:14,274 marząc o lepszym jutrze. 79 00:05:14,440 --> 00:05:16,985 W latach 30. Joe Shuster i ja pasjonowaliśmy się 80 00:05:17,151 --> 00:05:18,236 MÓWI JERRY SIEGEL 81 00:05:18,403 --> 00:05:20,488 science fiction. 82 00:05:20,655 --> 00:05:23,533 Byłem łagodny i potulny. 83 00:05:23,700 --> 00:05:27,787 Atrakcyjne dziewczyny nie zauważały mojego istnienia. 84 00:05:27,954 --> 00:05:31,791 Wyobrażałem sobie, że jestem potężny, 85 00:05:31,958 --> 00:05:34,168 a dziewczyny nie wiedzą, że ta ciamajda 86 00:05:34,335 --> 00:05:36,129 to ktoś niezwykły. 87 00:05:37,130 --> 00:05:40,008 W dzieciństwie cały czas byłem popychany. 88 00:05:40,174 --> 00:05:41,050 MÓWI JOE SHUSTER 89 00:05:41,217 --> 00:05:44,721 Byłem bardzo mały i dręczyły mnie 90 00:05:44,887 --> 00:05:46,764 różne łobuziaki. 91 00:05:48,600 --> 00:05:50,143 Jeszcze w liceum 92 00:05:50,393 --> 00:05:54,230 wspólnie tworzyli paski komiksowe do gazet. 93 00:05:54,397 --> 00:05:58,610 Po wielu przymiarkach powstał obrońca uciśnionych, 94 00:05:58,776 --> 00:06:01,571 Superman, który ukrywał się pod postacią 95 00:06:01,738 --> 00:06:04,449 łagodnego reportera, Clarka Kenta. 96 00:06:06,200 --> 00:06:09,370 Na pewno był wzorowany na Siegelu, 97 00:06:09,537 --> 00:06:11,497 bo przypominał go fizycznie. 98 00:06:11,664 --> 00:06:12,957 Kent to żydowski intelektualista, 99 00:06:13,124 --> 00:06:14,250 AUTOR, ALL-STAR SUPERMAN 100 00:06:14,417 --> 00:06:16,878 dziennikarz, człowiek pióra, 101 00:06:17,045 --> 00:06:18,921 a Superman jest człowiekiem akcji. 102 00:06:19,631 --> 00:06:22,175 Joe wniósł fascynację muskulaturą, 103 00:06:22,342 --> 00:06:25,553 artystami cyrkowymi, siłaczami. 104 00:06:25,720 --> 00:06:29,223 Stworzył obowiązujący wzór kostiumu superbohatera. 105 00:06:29,390 --> 00:06:31,142 Niestety nie potrafili się przebić. 106 00:06:32,310 --> 00:06:33,853 Kreatywność wymaga odwagi. 107 00:06:34,020 --> 00:06:38,941 Wielkie dzieła, w każdej dziedzinie, zawsze są bezprecedensowe. 108 00:06:39,108 --> 00:06:40,693 WYDAWCA, DC COMICS 2002-2009 109 00:06:41,152 --> 00:06:42,612 NOWY JORK 110 00:06:42,779 --> 00:06:46,324 Po sześciu trudnych latach wytrwałość przyniosła skutek. 111 00:06:46,491 --> 00:06:49,827 DC szukała historii do serii komiksów, 112 00:06:49,994 --> 00:06:51,829 którą nazwała Action Comics. 113 00:06:53,998 --> 00:06:59,212 Gdy pierwszy raz widzimy Supermana, unosi samochód. 114 00:06:59,379 --> 00:07:02,590 Dziś nie robi to takiego wrażenia, 115 00:07:02,757 --> 00:07:03,758 AUTOR, SUPERMAN: DZIEDZICTWO 116 00:07:03,925 --> 00:07:06,886 ale wtedy nikt nie widział nic choćby odrobinę podobnego. 117 00:07:08,388 --> 00:07:11,140 Popyt na postać okazał się wystarczający, 118 00:07:11,307 --> 00:07:12,809 żeby zamówić serię zeszytów. 119 00:07:12,975 --> 00:07:14,644 REDAKTOR NACZELNY, DEN OF GEEK 120 00:07:14,811 --> 00:07:16,479 Musieli zwiększyć tempo pracy 121 00:07:16,646 --> 00:07:18,773 i wynajęli kolejnych artystów. 122 00:07:20,566 --> 00:07:23,152 Pomysł Siegela i Shustera 123 00:07:23,319 --> 00:07:26,197 wyznaczył standardy przyszłym superbohaterom, 124 00:07:26,698 --> 00:07:28,658 stworzył cały przemysł 125 00:07:28,825 --> 00:07:32,370 i zainspirował niezliczonych przyszłych twórców. 126 00:07:34,038 --> 00:07:37,083 Różne punkty widzenia zbiegły się 127 00:07:37,250 --> 00:07:38,418 i powstała wspaniała historia, 128 00:07:38,584 --> 00:07:39,627 AUTOR, LIGA SPRAWIEDLIWOŚCI 129 00:07:39,794 --> 00:07:42,672 ale żeby to się udało, indywidualne historie 130 00:07:42,839 --> 00:07:44,799 musiały odzwierciedlać swoich bohaterów. 131 00:07:48,886 --> 00:07:53,141 OBECNIE 132 00:07:54,517 --> 00:07:56,769 Dostałem telefon z propozycją pisania nie tylko Supermana, 133 00:07:56,936 --> 00:07:58,187 AUTOR, ACTION COMICS 134 00:07:58,354 --> 00:08:00,314 ale też serii Legacy w Action Comics. 135 00:08:01,441 --> 00:08:03,693 Za moich czasów Superman jest ojcem. 136 00:08:03,860 --> 00:08:07,155 To centralne założenie historii, 137 00:08:07,321 --> 00:08:09,157 którą opowiadam. 138 00:08:09,323 --> 00:08:11,909 Jest też uosobieniem nadziei, 139 00:08:12,076 --> 00:08:16,622 współczucia, pokory, sprawiedliwości, 140 00:08:16,789 --> 00:08:19,041 nie tylko na Ziemi i w Metropolis, 141 00:08:19,208 --> 00:08:20,668 ale we wszechświecie. 142 00:08:22,962 --> 00:08:26,132 Wiem, ile Superman znaczy dla świata, 143 00:08:26,299 --> 00:08:28,176 bo wiem, jak ważny jest dla mnie. 144 00:08:28,342 --> 00:08:29,719 Jako dzieciak chciałem być twardzielem. 145 00:08:29,886 --> 00:08:33,639 Wolno rosłem, sporo chorowałem 146 00:08:33,806 --> 00:08:35,725 i sporo obrywałem. 147 00:08:35,892 --> 00:08:37,935 Wyobrażałem sobie, że jestem twardzielem, 148 00:08:38,102 --> 00:08:39,562 który wszystkich ochroni. 149 00:08:41,647 --> 00:08:46,694 Czytałem Supermana i w głowie zostawały mi obrazy, 150 00:08:46,903 --> 00:08:49,071 które wciąż się dla mnie liczą. 151 00:08:49,238 --> 00:08:52,241 Superman jest teraz ważniejszy niż kiedykolwiek wcześniej. 152 00:08:52,408 --> 00:08:54,869 Przede wszystkim zaprzecza tezie, 153 00:08:55,036 --> 00:08:59,373 że władza absolutna deprawuje absolutnie. 154 00:08:59,540 --> 00:09:03,294 Musimy wierzyć w to, że ktoś może dysponować mocą, 155 00:09:03,461 --> 00:09:06,214 która go nie zdemoralizuje. 156 00:09:12,720 --> 00:09:14,138 64 STRONY W KOLORZE 157 00:09:15,181 --> 00:09:17,934 Fani Supermana mają szczególne spojrzenie na świat. 158 00:09:18,100 --> 00:09:19,644 Zwykle są optymistami 159 00:09:19,811 --> 00:09:23,815 i uważają, że mocy należy używać w ściśle określony sposób. 160 00:09:25,149 --> 00:09:28,736 Tam, na niebie! To ptak, to samolot, to Superman! 161 00:09:28,903 --> 00:09:34,450 Dopiero dzięki słuchowisku, które zaczęto emitować w 1940, 162 00:09:34,617 --> 00:09:37,078 Superman stał się fenomenem popkultury 163 00:09:37,245 --> 00:09:41,165 i na dobre zagościł w świadomości zbiorowej. 164 00:09:47,338 --> 00:09:50,675 Radio dało Supermanowi moc latania, 165 00:09:50,842 --> 00:09:55,388 a srebrny ekran przeniósł go ze stron komiksów do prawdziwego świata. 166 00:09:55,555 --> 00:09:59,475 Aktor Kirk Alyn stał się pierwszym Człowiekiem ze stali. 167 00:10:00,101 --> 00:10:03,729 Seria animowanych filmów krótkometrażowych była jego spuścizną 168 00:10:03,896 --> 00:10:06,232 we wspaniałym technikolorze. 169 00:10:06,399 --> 00:10:09,402 Jest coś magicznego w twórcach bohaterów, 170 00:10:09,569 --> 00:10:10,987 REŻYSERKA, WONDER WOMAN 171 00:10:11,153 --> 00:10:12,780 którzy szybko zyskali popularność. 172 00:10:12,947 --> 00:10:15,408 Tak idealnie trafiają w punkt, 173 00:10:15,575 --> 00:10:18,995 że historia trwa i trwa, i trwa, 174 00:10:19,161 --> 00:10:24,000 i cały czas pojawiają się w niej nowe, fantastyczne elementy. 175 00:10:25,001 --> 00:10:27,461 Siegel i Shuster zrealizowali swój amerykański sen. 176 00:10:27,628 --> 00:10:28,921 TWÓRCY SUPERMANA NA NASZYM EKRANIE 177 00:10:29,088 --> 00:10:33,426 Z ich braku pewności siebie zrodził się współczesny cud, 178 00:10:33,593 --> 00:10:36,596 którego nadejście było ważnym wydarzeniem w narodzie imigrantów. 179 00:10:38,139 --> 00:10:40,099 W nieskończonym wszechświecie 180 00:10:40,266 --> 00:10:43,019 istniała niegdyś planeta o nazwie Krypton. 181 00:10:43,185 --> 00:10:46,272 Pochodzi z dziwnej planety Krypton, 182 00:10:46,439 --> 00:10:49,025 czyli to typowy imigrant. 183 00:10:49,191 --> 00:10:50,026 AUTOR, I AM BATMAN 184 00:10:50,192 --> 00:10:52,695 To opowieść o kimś, kto pochodzi z innego kraju, 185 00:10:52,862 --> 00:10:55,656 wygląda jak przedstawiciele dominującej kultury, 186 00:10:55,823 --> 00:10:57,116 ale wie, że jest obcy. 187 00:10:57,283 --> 00:11:00,620 - Gdzie byłeś? - Ja? 188 00:11:00,786 --> 00:11:02,496 AUTOR, SUPERMAN SMASHES THE KLAN 189 00:11:02,663 --> 00:11:04,749 Imigranci często próbują być doskonałymi obywatelami, 190 00:11:04,916 --> 00:11:09,879 bo nie chcą, żeby ktokolwiek kwestionował ich obywatelstwo. 191 00:11:10,046 --> 00:11:11,839 Tak jest z Supermanem. 192 00:11:12,006 --> 00:11:14,842 Próbuje być doskonałym obywatelem, 193 00:11:15,009 --> 00:11:18,220 żeby nikt nie zakwestionował jego obywatelstwa. 194 00:11:18,930 --> 00:11:22,433 PRYWATNE MATERIAŁY SIEGELA 195 00:11:22,600 --> 00:11:25,561 Siegel i Shuster patrzyli, jak Superman podbija popkulturę, 196 00:11:25,728 --> 00:11:27,772 a ich nowi szefowie zarabiają. 197 00:11:27,939 --> 00:11:33,319 Prezes DC, Harry Donenfeld zaczynał od wydawania pikantnych czasopism. 198 00:11:33,903 --> 00:11:36,822 Gdy ledwie uniknął zarzutów FBI o obrazę moralności, 199 00:11:36,989 --> 00:11:38,824 razem z księgowym, Jackiem Liebowitzem, 200 00:11:39,408 --> 00:11:41,953 postanowił znaleźć legalne źródło dochodów 201 00:11:42,119 --> 00:11:45,498 i w idealnym momencie przejął DC. 202 00:11:46,666 --> 00:11:50,586 Siegel i Shuster uważali, że twórcom sukcesu DC należy się więcej. 203 00:11:50,753 --> 00:11:53,172 Wynegocjowali wyższą tygodniówkę 204 00:11:53,339 --> 00:11:57,009 i stali się najlepiej opłacanymi twórcami komiksów, 205 00:11:57,176 --> 00:11:59,971 lecz DC zachowało prawa własności. 206 00:12:02,056 --> 00:12:05,685 Komiksy powstawały w oparciu o niezbyt uczciwe umowy. 207 00:12:05,851 --> 00:12:07,687 I POLECIAŁ! Superman, Inc. odlatuje 208 00:12:07,853 --> 00:12:12,483 Twórcy nie zawsze dostawali to, co się im należało, 209 00:12:12,650 --> 00:12:15,444 a już na pewno nie wypłacano im tantiem. 210 00:12:17,405 --> 00:12:20,825 DC chciało zarabiać na rosnącej popularności superbohaterów. 211 00:12:20,992 --> 00:12:26,330 Zachęcało twórców, by rozwijali pomysł kolejnego zamaskowanego obrońcy. 212 00:12:34,380 --> 00:12:37,967 - Kim jesteś? - Jestem Batman. 213 00:12:41,721 --> 00:12:44,390 Włożono wiele wysiłku, by go stworzyć, 214 00:12:44,557 --> 00:12:46,475 i przemawiał do odbiorców na wielu poziomach 215 00:12:46,642 --> 00:12:47,977 i dla różnych powodów. 216 00:12:49,020 --> 00:12:52,314 Batman zawsze był dość dostępnym superbohaterem. 217 00:12:52,481 --> 00:12:53,524 AKTOR, BATMAN 218 00:12:53,691 --> 00:12:57,903 Jest zwyczajnym facetem i to przekonuje ludzi. 219 00:13:02,575 --> 00:13:04,368 Globalny urok 220 00:13:04,535 --> 00:13:07,997 oznacza fanów z różnych grup wiekowych i środowisk. 221 00:13:08,164 --> 00:13:11,417 Tak Batman tworzy własnych celebrytów. 222 00:13:11,584 --> 00:13:12,918 Dziękuję. 223 00:13:14,003 --> 00:13:15,379 OBECNIE 224 00:13:15,546 --> 00:13:17,256 Mnie wciągnęły rysunki. 225 00:13:18,841 --> 00:13:21,177 Wielu twórców trafiło do tej branży, 226 00:13:21,343 --> 00:13:23,721 bo jako dzieci byli fanami bohaterów. 227 00:13:25,765 --> 00:13:27,516 Urodziłem się w Korei Południowej. 228 00:13:27,683 --> 00:13:31,604 Jako pierwsi z rodziny przenieśliśmy się do USA. 229 00:13:32,188 --> 00:13:33,647 Nie znałem angielskiego, 230 00:13:35,232 --> 00:13:38,360 ale poznałem Supermana z kreskówek, które oglądałem w Korei. 231 00:13:38,527 --> 00:13:39,653 DYREKTOR KREATYWNY, DC 232 00:13:39,820 --> 00:13:42,490 I tak trafiłem do komiksów. 233 00:13:46,535 --> 00:13:49,413 Batman przemówił do mnie bardzo wcześnie, 234 00:13:49,580 --> 00:13:52,500 gdy miałem osiem, dziewięć lat. Wypożyczałem zeszyty z biblioteki 235 00:13:52,666 --> 00:13:54,960 i byłem zafascynowany jego przygodami. 236 00:13:56,670 --> 00:14:01,175 Ten komiks kupiłem, gdy był w sprzedaży, czyli w latach 70. 237 00:14:01,342 --> 00:14:03,803 Czytałem go bez końca. 238 00:14:03,969 --> 00:14:09,642 A potem sklejałem taśmą, bo się rozpadał. 239 00:14:12,937 --> 00:14:14,563 Dobry rysownik potrafi sprawić, 240 00:14:14,730 --> 00:14:17,691 że bohaterowie wydają się żywi, 241 00:14:17,858 --> 00:14:20,277 a przygody wciągające. 242 00:14:20,444 --> 00:14:24,281 Otwierałem komiks i trafiałem do innego świata. 243 00:14:24,448 --> 00:14:26,325 To pozwalało mi pozbyć się presji, 244 00:14:26,492 --> 00:14:29,662 którą czułem jako obcokrajowiec. 245 00:14:31,914 --> 00:14:36,377 Batman pierwszy raz pojawił się w 27. zeszycie Detective Comics. 246 00:14:36,544 --> 00:14:40,673 To jego tysięczny występ. 247 00:14:40,840 --> 00:14:43,759 Bob Kane i Bill Finger dali światu 248 00:14:43,926 --> 00:14:48,931 zamaskowanego mściciela i na zawsze zmienili zasady gry. 249 00:14:56,730 --> 00:14:58,399 Miałem 19 lat, gdy stworzyłem Batmana, 250 00:14:58,566 --> 00:15:01,944 i od tego czasu nie zmieniłem firmy. 251 00:15:02,736 --> 00:15:06,365 Wiodący bohater świata, Batman, 252 00:15:06,532 --> 00:15:08,951 stworzony przez malutkiego mnie. 253 00:15:09,118 --> 00:15:10,578 CHRISOWI BOB KANE 254 00:15:10,786 --> 00:15:13,414 Jakie jest twoje najwcześniejsze wspomnienie 255 00:15:13,581 --> 00:15:15,749 związane z Batmanem? 256 00:15:15,916 --> 00:15:17,042 Były dwie opowieści, 257 00:15:17,209 --> 00:15:20,546 stworzony przeze mnie mit 258 00:15:20,713 --> 00:15:22,173 i prawda. 259 00:15:22,339 --> 00:15:24,884 Po 30 latach już nie wiem, która jest która. 260 00:15:25,050 --> 00:15:27,344 LEGENDA BATMANA BOBA KANE'A. KIM JEST I JAK POWSTAŁ! 261 00:15:27,511 --> 00:15:29,013 Wczesne komiksy są podpisane 262 00:15:29,180 --> 00:15:31,432 przez Boba Kane'a. 263 00:15:31,599 --> 00:15:35,686 Sęk w tym, że niekoniecznie był ich autorem. 264 00:15:38,272 --> 00:15:41,400 Kontrowersyjna wersja powstania Batmana zaczyna się, 265 00:15:41,567 --> 00:15:45,070 gdy Bob Kane, 19-letni rysownik z Bronxu, 266 00:15:45,237 --> 00:15:48,240 widzi, jak Siegel i Shuster zarabiają na Supermanie. 267 00:15:48,407 --> 00:15:52,494 Postanawia stworzyć swojego superbohatera. 268 00:15:52,661 --> 00:15:55,623 Byłem naśladowcą, dlatego ściągnąłem od Leonarda. 269 00:15:55,789 --> 00:15:59,001 Zobaczyłem też film o tytule The Bat, 270 00:15:59,168 --> 00:16:02,546 a dodatkowo zainspirował mnie Znak Zorro. 271 00:16:02,713 --> 00:16:04,048 Widziałem wersję 272 00:16:04,215 --> 00:16:06,842 z Douglasem Fairbanksem, taki jestem stary. 273 00:16:07,009 --> 00:16:10,471 Połączyłem wszystkie te elementy i stworzyłem Batmana. 274 00:16:12,223 --> 00:16:15,684 Przyszedł ze szkicem i imieniem Batman. 275 00:16:15,851 --> 00:16:16,852 NIETOPERZ 276 00:16:17,019 --> 00:16:20,689 Redaktor mówi: "Nieźle, Bob, a jaka jest jego historia?". 277 00:16:20,856 --> 00:16:24,068 "Nie wiem". "To poszukaj autora". 278 00:16:25,152 --> 00:16:29,698 Bob Kane zatrudnił ghostwritera, Billa Fingera, by tchnąć w Batmana życie. 279 00:16:30,616 --> 00:16:34,203 Finger zaproponował bohatera, którego zrodziła przestępczość. 280 00:16:35,120 --> 00:16:40,501 Dodał bohaterowi mroku, by kojarzył się z tanim horrorem i niemieckim kinem. 281 00:16:42,169 --> 00:16:44,797 A potem błyskawicznie stworzyli 282 00:16:44,964 --> 00:16:49,718 niesamowicie drobiazgową narrację i wyjaśnili, 283 00:16:49,885 --> 00:16:53,931 czego chce, o co walczy, czemu się sprzeciwia. 284 00:16:54,098 --> 00:16:56,892 Młody Bruce Wayne zobaczył coś najgorszego. 285 00:16:57,059 --> 00:16:58,102 Na jego oczach 286 00:16:58,269 --> 00:17:01,897 zabito mu rodziców, dlatego później widzimy, 287 00:17:02,064 --> 00:17:04,400 jak klęczy przy łóżku i modli się: 288 00:17:04,566 --> 00:17:06,986 "Proszę, Panie, daj mi narzędzia, 289 00:17:07,653 --> 00:17:10,739 a obiecuję, że resztę życia poświęcę walce". 290 00:17:10,906 --> 00:17:15,160 Tak właśnie mówi. Chce walczyć ze zbrodnią. 291 00:17:16,954 --> 00:17:20,207 Zawsze odnosiłem wrażenie, że chce raz po raz 292 00:17:20,374 --> 00:17:22,418 odtwarzać noc śmierci rodziców, 293 00:17:22,584 --> 00:17:26,005 zadawać ból, wymierzać 294 00:17:26,171 --> 00:17:30,759 swoją wersję sprawiedliwości, która jest przecież dość dyskusyjna. 295 00:17:32,094 --> 00:17:36,724 Batman ma diabelski wygląd, rogi i działa nocą. 296 00:17:36,890 --> 00:17:40,102 Woli wykorzystywać strach niż brutalną siłę. 297 00:17:40,269 --> 00:17:46,608 Zwykle atakuje z zaskoczenia i nie jest cyrkowym showmanem. 298 00:17:46,775 --> 00:17:50,404 To chwyciło, bo ci dwaj byli zupełnie różni, 299 00:17:50,571 --> 00:17:54,283 jak dwa bieguny tego samego pomysłu. 300 00:17:59,413 --> 00:18:02,124 Gdy popularność Batmana wzrosła, 301 00:18:02,291 --> 00:18:06,795 Kane wynegocjował kontrakt, który zapewnił mu rzadką rzecz w branży: 302 00:18:06,962 --> 00:18:12,343 prawa, tantiemy i tytuł wyłącznego twórcy. 303 00:18:12,509 --> 00:18:15,721 Bill Finger już dawno nie żył, gdy wreszcie oficjalnie uznano go 304 00:18:15,971 --> 00:18:17,056 BILL FINGER WSPÓŁTWORZYŁ BATMANA 305 00:18:17,222 --> 00:18:20,225 za współtwórcę nie tylko Batmana, 306 00:18:20,392 --> 00:18:22,311 ale też Jokera i wszystkich koncepcji, 307 00:18:22,478 --> 00:18:26,231 które dziś kojarzymy z Gotham. 308 00:18:28,150 --> 00:18:29,485 PRAWDZIWA HISTORIA BATMANA I ROBINA! 309 00:18:29,651 --> 00:18:33,739 Niedługo po śmierci Fingera Kane ogłosił to publicznie. 310 00:18:33,906 --> 00:18:36,325 Bill nie tylko napisał wczesną wersję historii, 311 00:18:36,492 --> 00:18:41,497 ale pomógł mi wymyślić i stworzyć ponad połowę złoczyńców 312 00:18:41,663 --> 00:18:44,041 i bohaterów w Batmanie. 313 00:18:44,208 --> 00:18:47,044 W większości zasługa przypada właśnie jemu. 314 00:18:53,217 --> 00:18:55,636 Batman samotnie walczył ze zbrodnią, 315 00:18:55,803 --> 00:18:57,679 aż dział kreatywny przedstawił pomysł, 316 00:18:57,846 --> 00:19:01,225 który miał przyciągnąć młodych czytelników, 317 00:19:01,892 --> 00:19:03,227 pomocnika. 318 00:19:04,311 --> 00:19:07,815 Ktoś wymyślił, że skoro dzieciaki czytają komiksy, 319 00:19:07,981 --> 00:19:09,608 powinny mieć bohatera, 320 00:19:09,775 --> 00:19:13,821 z którym mogłyby się identyfikować. 321 00:19:13,987 --> 00:19:15,322 Był nim Robin. 322 00:19:19,076 --> 00:19:21,662 DC słynie z pomocników. 323 00:19:21,829 --> 00:19:23,330 Superbohaterowie mają pomocników. 324 00:19:23,497 --> 00:19:24,456 To naturalne. 325 00:19:26,291 --> 00:19:29,002 Robin jako jeden z pierwszych, o ile nie pierwszy, 326 00:19:29,169 --> 00:19:31,046 zapoczątkował dumną tradycję narażania dzieci. 327 00:19:31,213 --> 00:19:32,047 AUTOR, BLACK LIGHTNING 328 00:19:34,299 --> 00:19:37,010 Robi z dzieciaka pomagiera 329 00:19:37,177 --> 00:19:39,471 i ubiera go w czerwono-zielony kostium. 330 00:19:41,056 --> 00:19:43,183 Kto będzie ściągał na siebie ogień? 331 00:19:43,350 --> 00:19:47,354 Dzieciak w kolorkach czy facet w szaro-czarnym wdzianku? 332 00:19:49,022 --> 00:19:51,525 Ale jako dzieciak uwielbiałem te komiksy. 333 00:19:54,945 --> 00:19:57,197 Duet sprawił, 334 00:19:57,364 --> 00:20:00,367 że komiks noir poszedł w stronę beztroskiej zabawy. 335 00:20:01,618 --> 00:20:03,912 Panteon DC rozrósł się, 336 00:20:05,205 --> 00:20:07,374 lecz brakowało w nim kobiet. 337 00:20:07,541 --> 00:20:08,917 Skąd się wzięłaś, paniusiu? 338 00:20:09,084 --> 00:20:09,960 Ja? 339 00:20:10,127 --> 00:20:12,754 Dobrze. Zacznijmy od imienia. 340 00:20:12,921 --> 00:20:13,881 Wonder Woman. 341 00:20:14,423 --> 00:20:19,595 Jasne. Nazwisko Woman, imię Wonder? 342 00:20:19,761 --> 00:20:20,637 Zgadza się. 343 00:20:25,767 --> 00:20:29,646 Wonder Woman ma w sobie wiele wspaniałych cech. 344 00:20:29,813 --> 00:20:33,275 Jest prawa, jest sprawiedliwa 345 00:20:33,442 --> 00:20:35,235 i jest największą wojowniczką w historii. 346 00:20:35,402 --> 00:20:36,361 AKTORKA, WONDER WOMAN 347 00:20:39,781 --> 00:20:42,242 Ma w sobie tę iskrę. 348 00:20:42,409 --> 00:20:46,330 Ma w oczach ogień. 349 00:20:48,248 --> 00:20:51,960 Twórca Wonder Woman, William Moulton Marston 350 00:20:52,252 --> 00:20:55,047 był radykałem o wielu życiach. 351 00:20:55,214 --> 00:20:56,215 Zbadamy teraz... 352 00:20:56,381 --> 00:20:59,927 Jako psycholog badał możliwości wykrywania kłamstw 353 00:21:00,093 --> 00:21:02,971 i prowadził szereg dziwnych eksperymentów. 354 00:21:04,264 --> 00:21:08,685 Dr Marston i nauka pokazują, że blondynki łatwiej wystraszyć. 355 00:21:08,852 --> 00:21:12,272 Marston krytykował branżę komiksową. 356 00:21:12,439 --> 00:21:14,066 Wzywał do walki z tym, 357 00:21:14,233 --> 00:21:15,192 NIE ŚMIEJCIE SIĘ Z KOMIKSÓW 358 00:21:15,359 --> 00:21:17,819 co nazywał "mrożącą krew w żyłach męskością superbohaterów". 359 00:21:22,115 --> 00:21:25,827 DC zaproponowało mu stworzenie bohaterki. 360 00:21:25,994 --> 00:21:30,582 Marston zatrudnił rysownika H.G. Petera, który stworzył charakterystyczny wygląd. 361 00:21:33,252 --> 00:21:37,464 Często wracam do oryginalnego szkicu Wonder Woman. 362 00:21:37,631 --> 00:21:40,676 Jest piękna, przystępna, 363 00:21:40,842 --> 00:21:43,220 bardzo kobieca i bardzo silna. 364 00:21:43,387 --> 00:21:45,639 Ma atrybuty zwykłej kobiety, 365 00:21:45,806 --> 00:21:49,351 bez których nie odniosłaby aż takiego sukcesu. 366 00:21:50,978 --> 00:21:52,479 KIM ONA JEST? 367 00:21:52,646 --> 00:21:55,816 Jest Amazonką, łącznikiem z grecką mitologią. 368 00:21:55,983 --> 00:21:57,150 AUTOR, WONDER WOMAN 369 00:21:57,317 --> 00:22:00,487 Jej lud wywodził się od Afrodyty i Ateny, bogiń miłości i mądrości. 370 00:22:00,654 --> 00:22:03,782 Wonder Woman zachęca nas, byśmy nie uciekali przed pytaniami, 371 00:22:03,949 --> 00:22:07,703 przed tym, co czujemy w kwestii płci, w kwestii seksu, 372 00:22:07,869 --> 00:22:10,706 w kwestii wojny i konfliktów. 373 00:22:10,872 --> 00:22:14,710 Wonder Woman jest ciekawa, bo uosabia feminizm. 374 00:22:15,836 --> 00:22:18,672 WONDER WOMAN NA PREZYDENTA 375 00:22:19,590 --> 00:22:22,259 Marston był żarliwym sojusznikiem feministek, 376 00:22:22,426 --> 00:22:26,888 nawet jeśli jego walka o równouprawnienie kobiet przebiegała nietypowo. 377 00:22:27,681 --> 00:22:30,976 Lasso Wonder Woman zmuszało ludzi, by mówili prawdę, 378 00:22:31,143 --> 00:22:36,106 lecz częste krępowanie i więzy miały oczywisty podtekst seksualny. 379 00:22:37,566 --> 00:22:40,944 To nie było główne zamierzenie Marstona. 380 00:22:41,653 --> 00:22:43,071 Wybierał obrazy, 381 00:22:43,238 --> 00:22:46,283 które kojarzyły się z sufrażystkami i były symbolem emancypacji. 382 00:22:46,450 --> 00:22:47,284 SUFRAŻYSTKA 383 00:22:47,534 --> 00:22:49,953 Legenda głosi, że William Moulton Marston 384 00:22:50,120 --> 00:22:51,413 wymyślał te historyjki. 385 00:22:51,622 --> 00:22:53,790 Tak naprawdę otaczały go kobiety. 386 00:22:53,957 --> 00:22:56,960 Żył w otwartym związku z żoną i inną kobietą. 387 00:22:57,127 --> 00:23:00,088 Wspólnie tworzyli mit Wonder Woman. 388 00:23:00,255 --> 00:23:01,798 Robili to po cichu, 389 00:23:01,965 --> 00:23:03,717 pod pseudonimami i tak dalej, 390 00:23:03,884 --> 00:23:07,179 lecz ich wkład jest wielki. 391 00:23:08,430 --> 00:23:11,558 Wierzyli, że światu należy się kobieta, 392 00:23:11,725 --> 00:23:15,228 która pod każdym względem jest równie silna jak mężczyzna, 393 00:23:15,395 --> 00:23:17,356 a pozostaje stuprocentową kobietą. 394 00:23:19,566 --> 00:23:23,612 Ta siła pozwoliła Wonder Woman przetrwać upływ czasu. 395 00:23:23,779 --> 00:23:26,365 Twórcy nieustannie budowali na tym fundamencie 396 00:23:26,531 --> 00:23:29,493 i zaludniali jej świat nowymi postaciami, 397 00:23:29,660 --> 00:23:32,788 pasującymi do nowoczesnych odbiorców. 398 00:23:32,954 --> 00:23:35,123 OBECNIE 399 00:23:35,290 --> 00:23:38,794 Uwielbiam Wonder Woman, uwielbiam Dianę Prince, 400 00:23:39,753 --> 00:23:40,754 AUTORKA, WONDER GIRL 401 00:23:40,921 --> 00:23:43,590 ale nie mogłabym aspirować do roli kobiety idealnej 402 00:23:43,757 --> 00:23:46,093 ani pozbawionego wad symbolu. 403 00:23:48,220 --> 00:23:52,265 Wonder Woman pojawiła się i była pierwsza. 404 00:23:52,432 --> 00:23:55,769 Musiała być doskonała, świetna we wszystkim. 405 00:23:55,936 --> 00:24:00,273 Z początku nie dostrzegałam wielu niuansów. 406 00:24:01,942 --> 00:24:04,361 Bardzo chciałam stworzyć Wonder Girl 407 00:24:04,528 --> 00:24:08,490 i poprzez nią odkryć świat Wonder Woman. 408 00:24:08,657 --> 00:24:13,078 Chciałam kogoś bardziej ludzkiego, o mniejszej dyscyplinie. 409 00:24:13,245 --> 00:24:17,791 Rzadko widuje się bohaterki, które nie kryją swoich wad. 410 00:24:17,958 --> 00:24:21,086 Pomyślałam: "Ja ledwie potrafię przetrwać dzień. 411 00:24:21,253 --> 00:24:23,422 Chcę zobaczyć kogoś, kto też się szarpie". 412 00:24:24,589 --> 00:24:27,384 To bardzo wczesne szkice. 413 00:24:27,551 --> 00:24:31,763 Rysowałam fryzury, figury, kobiety z telewizji. 414 00:24:31,930 --> 00:24:33,932 Nie umiem usiedzieć bezczynnie. 415 00:24:35,559 --> 00:24:37,811 Bohaterki, które do mnie przemawiały, 416 00:24:37,978 --> 00:24:40,272 którymi chciałam być, 417 00:24:40,439 --> 00:24:43,567 czerpały siłę ze swojej seksualności, 418 00:24:43,734 --> 00:24:45,610 a nie pozwalały, by je ona osłabiała. 419 00:24:46,653 --> 00:24:50,449 Za Wonder Girl dostało mi się, bo nie nosi spodni. 420 00:24:50,615 --> 00:24:52,284 Uwielbiam jej sylwetkę 421 00:24:52,451 --> 00:24:56,371 i nie zamierzam niczego zmieniać. Beyoncé nikt nie wciska w spodnie. 422 00:24:57,497 --> 00:25:01,960 Yara ma w sobie coś, co odwołuje się do historii kobiet, 423 00:25:02,127 --> 00:25:04,504 ale to już kolejny etap. 424 00:25:05,130 --> 00:25:07,507 Ona może być sobą. 425 00:25:07,674 --> 00:25:09,760 Według mnie zmaga się z obecnymi problemami, 426 00:25:09,926 --> 00:25:13,805 nie takimi, z jakimi mierzyła się Diana. 427 00:25:21,938 --> 00:25:24,524 Podczas II wojny światowej Wonder Woman symbolizowała 428 00:25:24,691 --> 00:25:28,445 nowe zjawisko kulturowe: silne, asertywne kobiety w zakładach pracy. 429 00:25:28,612 --> 00:25:29,654 MOŻEMY ROBIĆ 430 00:25:29,821 --> 00:25:34,493 Zew o prawdę, sprawiedliwość i amerykański styl życia porywał tłumy. 431 00:25:34,659 --> 00:25:36,495 Przemysł zwerbował superbohaterów, 432 00:25:36,661 --> 00:25:39,247 by wspierali wysiłek wojenny i szerzyli propagandę, 433 00:25:39,414 --> 00:25:40,457 lecz często podszytą rasizmem. 434 00:25:40,624 --> 00:25:42,125 SUPERMAN MÓWI: PLAŚNIJ JAPOŃCA 435 00:25:42,292 --> 00:25:44,669 Bohaterowie musieli się stać patriotami. 436 00:25:44,836 --> 00:25:46,546 Musieli poprzeć 437 00:25:46,713 --> 00:25:49,591 amerykańskie wartości, a nie im się sprzeciwiać. 438 00:25:49,758 --> 00:25:50,675 AUTOR, ALL-STAR SUPERMAN 439 00:25:50,842 --> 00:25:53,345 To ich zmieniło, ale też dodało im popularności. 440 00:25:54,679 --> 00:25:57,265 Komiksy przygotowywano dla marynarzy, 441 00:25:57,432 --> 00:25:59,851 których nie tylko trzeba było nauczyć czytać, 442 00:26:00,018 --> 00:26:02,312 ale i pracować. 443 00:26:03,605 --> 00:26:07,734 Na początku lat 40. sprzedaż komiksów podskoczyła 444 00:26:07,901 --> 00:26:10,237 do 25 milionów egzemplarzy miesięcznie. 445 00:26:10,403 --> 00:26:13,865 Eksplozja nowych bohaterów zwiastowała nadejście złotej ery. 446 00:26:14,032 --> 00:26:17,869 DC zebrało najbardziej lubiane postaci i sformowało pierwszy zespół, 447 00:26:18,036 --> 00:26:20,872 Amerykańskie Stowarzyszenie Sprawiedliwości. 448 00:26:22,749 --> 00:26:25,252 Gdy zapanował pokój i zabrakło oczywistych złoczyńców, 449 00:26:25,418 --> 00:26:26,253 DODATEK POKÓJ 450 00:26:26,419 --> 00:26:29,756 w DC zaczął się okres powojennej nostalgii. 451 00:26:30,924 --> 00:26:33,051 Popularność superbohaterów spadła jeszcze bardziej, 452 00:26:33,218 --> 00:26:37,264 gdy do salonów trafił nowy, świecący mebel. 453 00:26:37,430 --> 00:26:38,890 Moją nianią, 454 00:26:39,057 --> 00:26:41,518 podobnie jak całego pokolenia, była telewizja. 455 00:26:41,685 --> 00:26:44,688 Mieliśmy Klub Myszki Miki, mieliśmy Howdy Doody, 456 00:26:44,855 --> 00:26:47,899 mieliśmy też Adventures of Superman. 457 00:26:48,066 --> 00:26:50,110 Szybszy niż pędzący pocisk, 458 00:26:50,944 --> 00:26:53,321 silniejszy niż lokomotywa, 459 00:26:53,488 --> 00:26:56,533 zdolny przeskoczyć najwyższy budynek! 460 00:26:56,700 --> 00:26:58,118 Spójrzcie w niebo! 461 00:26:58,285 --> 00:26:59,452 - To ptak! - To samolot! 462 00:26:59,619 --> 00:27:00,745 To Superman! 463 00:27:05,292 --> 00:27:09,045 Skoro telewizja zagrażała DC, należało ją wykorzystać. 464 00:27:09,212 --> 00:27:12,340 Na sześć sezonów gwiazda filmów B George Reeves 465 00:27:12,507 --> 00:27:16,970 przywdział pelerynę i stał się twarzą Supermana dla całego pokolenia. 466 00:27:17,137 --> 00:27:18,722 Idąc do szkoły, 467 00:27:18,889 --> 00:27:23,810 codziennie rozmawialiśmy o serialach, które wszyscy widzieliśmy. 468 00:27:23,977 --> 00:27:27,647 Zyskaliśmy wspólne doświadczenie. 469 00:27:28,732 --> 00:27:32,527 Oglądałem serial z kolegą. Na końcu przeczytaliśmy, 470 00:27:32,694 --> 00:27:34,988 że Superman oparty jest na postaci 471 00:27:35,155 --> 00:27:37,490 z Action Comics i Supermana. 472 00:27:37,657 --> 00:27:39,826 Wstaliśmy, poszliśmy do sklepu na rogu, 473 00:27:39,993 --> 00:27:42,287 kupiliśmy pierwsze komiksy i tak się zaczęło. 474 00:27:42,454 --> 00:27:43,538 AUTOR, NOWI NASTOLETNI TYTANI 475 00:27:44,164 --> 00:27:45,916 Chcieliście, więc oto jest! 476 00:27:46,082 --> 00:27:50,921 Oficjalna koszulka Supermana z oficjalnym znakiem Supermana! 477 00:27:51,922 --> 00:27:54,466 Gdy dzieciaki szukały Supermana, 478 00:27:54,633 --> 00:27:57,427 widziały w kioskach krzykliwe i pełne przemocy komiksy grozy, 479 00:27:57,594 --> 00:28:01,222 które ich ciekawiły, a rodziców przerażały. 480 00:28:11,483 --> 00:28:14,736 Ameryka lat 50. bała się przede wszystkim Rosjan, 481 00:28:14,903 --> 00:28:17,280 ale też Marsjan, 482 00:28:19,199 --> 00:28:21,910 wielkich mrówek i meduz. 483 00:28:23,495 --> 00:28:27,499 Bała się gejów, podziemnych żeglarzy piszących beatnikowskie wiersze. 484 00:28:27,666 --> 00:28:29,250 POTWÓR NA KAMPUSIE 485 00:28:30,001 --> 00:28:32,003 Trudno wymienić coś, czego Amerykanie 486 00:28:32,170 --> 00:28:33,880 nie bali się w latach 50. 487 00:28:34,047 --> 00:28:35,632 ZABÓJCZA MODLISZKA 488 00:28:37,717 --> 00:28:39,678 Akta poufne. 489 00:28:39,844 --> 00:28:42,138 Jeden z najwybitniejszych reporterów 490 00:28:42,305 --> 00:28:45,225 przedstawia oparty na faktach raport dotyczący Ameryki. 491 00:28:45,392 --> 00:28:48,812 Ten komiks opisuje tak szokującą aberrację seksualną, 492 00:28:48,979 --> 00:28:53,191 że nie wypada mi podać określającego ją terminu naukowego. 493 00:28:53,358 --> 00:28:55,860 Takie dzieła powinny być zakazane. 494 00:28:58,488 --> 00:29:01,032 Pojawił się przybierający na sile nurt, 495 00:29:01,199 --> 00:29:04,411 który mógł się przerodzić w tsunami. 496 00:29:04,577 --> 00:29:09,666 Uważano, że niemoralne komiksy 497 00:29:10,917 --> 00:29:14,921 stały się po II wojnie światowej przyczyną wzrostu 498 00:29:15,088 --> 00:29:17,716 przestępczości wśród małoletnich Amerykanów. 499 00:29:18,758 --> 00:29:23,763 Komiksy to zabójcy. Zabijają czas, zabijają wyobraźnię, 500 00:29:23,930 --> 00:29:26,224 a propagują tylko jedną zasadę, zasadę przemocy. 501 00:29:28,351 --> 00:29:30,562 Niezgoda rodziców sięgnęła szczytu 502 00:29:30,729 --> 00:29:33,064 po publikacji zatytułowanej Uwiedzenie niewinnego 503 00:29:33,231 --> 00:29:35,108 dr. Fredrica Werthama. 504 00:29:35,275 --> 00:29:36,901 Pisał on o zepsuciu komiksów 505 00:29:37,068 --> 00:29:37,902 TRUCIZNA KOMIKSÓW 506 00:29:38,069 --> 00:29:39,988 i zagrożeniu, jakim są dla amerykańskiej młodzieży. 507 00:29:40,155 --> 00:29:42,323 CZEGO RODZICE NIE WIEDZĄ O KOMIKSACH 508 00:29:42,490 --> 00:29:43,408 Wertham robił, co mógł. 509 00:29:43,575 --> 00:29:46,661 Wyszukiwał obrazki przedstawiające Bruce'a Wayne'a i Dicka Graysona 510 00:29:46,828 --> 00:29:51,458 i doszukiwał się w nich homoseksualnych podtekstów. 511 00:29:51,624 --> 00:29:57,380 Dr Wertham uznał, że nie ma powodu, aby dwóch młodych mężczyzn 512 00:29:57,547 --> 00:30:00,800 razem mieszkało, razem ćwiczyło 513 00:30:00,967 --> 00:30:03,553 i przebierało się w obcisłe kostiumy, 514 00:30:03,720 --> 00:30:06,139 chyba że coś tam między nimi jest. 515 00:30:08,516 --> 00:30:10,477 W Uwiedzeniu niewinnego twierdził, 516 00:30:10,643 --> 00:30:15,482 że komiksy takie jak Batman i Wonder Woman zachęcają czytelników do homoseksualizmu. 517 00:30:18,735 --> 00:30:21,863 W przypadku Wonder Woman mógł mieć częściowo rację. 518 00:30:22,906 --> 00:30:25,533 W całej Ameryce zaczęto palić komiksy. 519 00:30:26,534 --> 00:30:29,537 Rodzeństwa donosiły na siebie rodzicom, 520 00:30:29,704 --> 00:30:31,748 którzy odnajdywali komiksy 521 00:30:31,915 --> 00:30:36,127 pochowane pod łóżkami, w garażach lub na strychach. 522 00:30:39,089 --> 00:30:41,091 Było tam ponad 400... 523 00:30:41,257 --> 00:30:43,218 Strach przed federalnym dochodzeniem 524 00:30:43,384 --> 00:30:47,847 i regulacjami prawnymi skłonił DC i innych do działania. 525 00:30:48,473 --> 00:30:52,310 W 1954 powołali Comics Code Authority, 526 00:30:52,477 --> 00:30:56,022 która miała ocenzurować i tym samym ocalić branżę. 527 00:30:56,189 --> 00:30:57,899 Nie wolno było wydawać komiksów 528 00:30:58,066 --> 00:31:01,152 ze słowami "horror", "groza" czy "zbrodnia" w tytule. 529 00:31:01,319 --> 00:31:05,031 Trzeba było pilnować, żeby dobro zawsze wygrywało ze złem. 530 00:31:05,198 --> 00:31:06,991 TEGO NIE WOLNO POKAZAĆ 531 00:31:07,867 --> 00:31:09,202 Nie wolno było mówić o rozwodach 532 00:31:09,369 --> 00:31:12,372 czy przedstawiać stróżów prawa w negatywnym świetle. 533 00:31:15,166 --> 00:31:19,796 Kobiety nie powinny być przedstawiane jako postaci wiodące. 534 00:31:19,963 --> 00:31:22,757 Żadnych zombie czy duchów. 535 00:31:22,924 --> 00:31:25,218 To było zduszenie kreatywności. 536 00:31:26,469 --> 00:31:30,014 Ścisła cenzura była dla gatunku lobotomią. 537 00:31:30,181 --> 00:31:31,891 Wydawnictwa bankrutowały, 538 00:31:32,058 --> 00:31:35,728 a twórcy walczyli o zatrudnienie. 539 00:31:35,895 --> 00:31:39,190 Kodeks i tępienie komiksów spowodowały, 540 00:31:39,357 --> 00:31:43,319 że ci, którzy je tworzyli, czuli się uciskani. 541 00:31:43,486 --> 00:31:46,114 To nie był dla nas radosny czas. 542 00:31:47,115 --> 00:31:49,450 Autorzy nie chwalili się, gdzie pracują. 543 00:31:49,617 --> 00:31:51,953 To nie był szanowany zawód. 544 00:31:52,120 --> 00:31:56,207 Wychodzili w garniturach, udając agentów ubezpieczeniowych, 545 00:31:56,374 --> 00:31:58,042 w tajemnicy tworzyli komiksy 546 00:31:58,209 --> 00:32:00,420 i po ośmiu godzinach pracy wracali do domów. 547 00:32:00,920 --> 00:32:02,380 To samotny biznes. 548 00:32:02,547 --> 00:32:05,175 Godzinami pracuje się w samotności, 549 00:32:05,341 --> 00:32:06,676 rozważa różne dziwne teorie 550 00:32:06,843 --> 00:32:07,719 RYSOWNIK, MYSTERY IN SPACE 551 00:32:07,886 --> 00:32:09,762 i myśli o świecie na zewnątrz, 552 00:32:09,929 --> 00:32:11,764 do którego się nie należy. 553 00:32:11,931 --> 00:32:14,934 Twój świat to ta fantazja, którą przelewasz na papier. 554 00:32:16,686 --> 00:32:18,438 Martwiliśmy się, 555 00:32:18,605 --> 00:32:21,524 dokąd zmierza nasza branża, 556 00:32:21,691 --> 00:32:25,820 dlatego spotykaliśmy się, żeby zaplanować nasz następny ruch. 557 00:32:25,987 --> 00:32:27,113 REDAKTOR, DC COMICS 558 00:32:27,739 --> 00:32:29,532 Potrzebne były nowe pomysły. 559 00:32:31,534 --> 00:32:34,871 Wyobraźnia artystów i pisarzy nie znała granic, 560 00:32:35,038 --> 00:32:36,706 lecz to redaktorzy musieli sprawić, 561 00:32:36,873 --> 00:32:40,126 by ich kreatywne pomysły zamieniły się w zyski. 562 00:32:42,003 --> 00:32:45,506 Byłam redaktorką i niezależną pisarką, 563 00:32:45,673 --> 00:32:48,009 ale wokół miałam samych mężczyzn. 564 00:32:48,176 --> 00:32:51,930 Trudno się było z nimi przyjaźnić, 565 00:32:52,096 --> 00:32:54,390 bo patrzyli na mnie, jakby pytali, co ja tu robię. 566 00:32:54,557 --> 00:32:55,892 AUTORKA, SECRET HEARTS 567 00:32:56,643 --> 00:32:59,520 Byli bardzo, bardzo surowi dla artystów, 568 00:32:59,687 --> 00:33:04,025 bo chcieli dobrych historii, dobrych rysunków, 569 00:33:04,192 --> 00:33:09,697 i jeśli ich nie dostawali, zaczynali krzyczeć. 570 00:33:12,659 --> 00:33:15,411 Redaktor jest jak generał. 571 00:33:16,496 --> 00:33:21,084 Opracowuje plan, dzięki któremu jego armia pokona wroga. 572 00:33:21,251 --> 00:33:22,877 Ja musiałem stworzyć plan, 573 00:33:23,044 --> 00:33:26,297 dzięki któremu pokonam czytelników, 574 00:33:26,464 --> 00:33:29,926 czyli namówię ich, żeby wydali 10 centów na komiks. 575 00:33:30,885 --> 00:33:32,387 Spragniony sukcesu 576 00:33:32,553 --> 00:33:37,684 Julius Schwartz postanowił ożywić zapomnianego bohatera, Flasha, 577 00:33:37,850 --> 00:33:40,728 który mógł się poruszać z prędkością światła. 578 00:33:47,443 --> 00:33:51,322 Jestem Barry Allen, najszybszy człowiek na świecie. 579 00:34:08,423 --> 00:34:09,507 TAJEMNICA LUDZKIEGO PIORUNA! 580 00:34:09,674 --> 00:34:12,760 Julie powiedział, że znowu bierzemy się za superbohaterów. 581 00:34:12,927 --> 00:34:16,723 Ja na to: "O, Boże!". Nie byłem zachwycony. 582 00:34:16,889 --> 00:34:18,057 Nie lubiłem superbohaterów. 583 00:34:18,224 --> 00:34:21,185 Głupio się było do tego przyznać, ale ich nie lubiłem. 584 00:34:21,352 --> 00:34:24,314 Byli dla mnie odrobinę zbyt ekstrawaganccy. 585 00:34:26,357 --> 00:34:30,069 Pomimo tej niechęci elegancka kreska Carmine'a Infantino 586 00:34:30,236 --> 00:34:33,364 i jego wyczucie skali pasowały do fantastyki naukowej 587 00:34:33,531 --> 00:34:37,910 i zachwyciły pokolenie wychowane na zestawach chemicznych. 588 00:34:38,619 --> 00:34:41,706 Dzięki Juliemu bohaterowie zyskali element naukowy, 589 00:34:41,873 --> 00:34:44,834 a była to epoka odrzutowców, era kosmiczna. 590 00:34:45,001 --> 00:34:47,086 Dotarł do dzieci, 591 00:34:47,253 --> 00:34:50,465 które chciały być astronautami, które chciały być naukowcami. 592 00:34:51,632 --> 00:34:54,135 Flash i Flash Facts powstały dzięki Schwartzowi, 593 00:34:54,302 --> 00:34:55,511 DYREKTOR KREATYWNY, DC ANIMATION 594 00:34:55,678 --> 00:34:59,015 który dbał o element naukowy w fantastyce naukowej. 595 00:34:59,182 --> 00:35:01,059 Mnie to pasowało. 596 00:35:01,225 --> 00:35:04,020 Wolałem się uczyć z komiksów 597 00:35:04,187 --> 00:35:06,397 niż ze szkoły. 598 00:35:09,108 --> 00:35:10,818 Alter ego Flasha, 599 00:35:10,985 --> 00:35:14,655 naukowiec z policji Barry Allen był zwykłym człowiekiem, 600 00:35:14,822 --> 00:35:17,283 przeciwieństwem mitycznej trójcy DC. 601 00:35:18,451 --> 00:35:20,953 Superman to kosmita z obcej planety, 602 00:35:21,120 --> 00:35:22,080 którym nie można było być. 603 00:35:22,246 --> 00:35:23,081 PRODUCENT WYKONAWCZY, FLASH 604 00:35:23,247 --> 00:35:27,126 Batman miał gadżety, ale był strasznie bogaty, 605 00:35:27,293 --> 00:35:29,128 a Flash był kimś takim jak my, 606 00:35:29,295 --> 00:35:30,880 zwykłym człowiekiem, którego przypadkiem 607 00:35:31,047 --> 00:35:32,256 trafił piorun. 608 00:35:32,423 --> 00:35:34,467 Jako dziecko myślałem: 609 00:35:34,634 --> 00:35:36,594 "Mnie też może porazić. To możliwe. 610 00:35:36,761 --> 00:35:39,180 Mogę się stać superbohaterem". 611 00:35:40,390 --> 00:35:42,016 Kiedy czytałem Flasha , nie chodziło o faceta, 612 00:35:42,183 --> 00:35:45,853 który szybko biega, tylko człowieka, który podróżuje w czasie 613 00:35:46,020 --> 00:35:46,938 AUTOR, THE FLASH 614 00:35:47,105 --> 00:35:50,650 przez różne wymiary i równoległe światy. 615 00:35:50,817 --> 00:35:54,862 Jego polem działania była czasoprzestrzeń. 616 00:35:58,241 --> 00:36:02,036 Rok 1961 był wybuchem kreatywności. 617 00:36:02,412 --> 00:36:06,207 Julius Schwartz przedstawił rewolucyjne rozwiązanie, 618 00:36:06,374 --> 00:36:09,001 teorię światów równoległych. 619 00:36:10,211 --> 00:36:11,879 Umożliwiała ona superbohaterom 620 00:36:12,046 --> 00:36:14,215 spotykanie swoich odpowiedników. 621 00:36:15,216 --> 00:36:17,802 Z tej koncepcji wyrosło multiwersum, 622 00:36:17,969 --> 00:36:21,305 które na wiele lat zdefiniowało losy superbohaterów. 623 00:36:23,474 --> 00:36:25,685 Teraz wszyscy mówią o światach równoległych. 624 00:36:25,852 --> 00:36:27,520 Wtedy mało kto o tym słyszał. 625 00:36:27,687 --> 00:36:30,773 Dla dziecka, które stykało się z tą teorią, 626 00:36:30,940 --> 00:36:32,400 było to coś niesamowitego. 627 00:36:32,567 --> 00:36:34,861 Jakby ktoś wsadził ci do ucha dynamit, 628 00:36:35,027 --> 00:36:36,446 podpalił i rozsadził czachę. 629 00:36:38,739 --> 00:36:41,075 Ta teoria znaczyła, że nie jesteśmy sami. 630 00:36:41,242 --> 00:36:45,121 Owszem, żyjemy w tej rzeczywistości, ale ich jest nieskończenie wiele, 631 00:36:45,288 --> 00:36:48,499 upakowanych jedna obok drugiej. 632 00:36:48,666 --> 00:36:50,126 W alternatywnych rzeczywistościach 633 00:36:50,293 --> 00:36:52,587 nasi superbohaterowie mogą być herosami, 634 00:36:52,753 --> 00:36:54,630 a na innych Ziemiach złoczyńcami 635 00:36:54,797 --> 00:36:57,425 albo małżonkami i rodzicami. 636 00:36:57,592 --> 00:37:01,095 Dało nam to możliwość rozwijania opowieści 637 00:37:01,262 --> 00:37:04,432 i zarazem dbania o to, by jądro panteonu pozostało niezmienne. 638 00:37:07,977 --> 00:37:11,522 DC sięgnęło do katalogu niewykorzystanych bohaterów, 639 00:37:11,689 --> 00:37:14,775 rozpoczynając serię uwspółcześnień. 640 00:37:14,942 --> 00:37:18,946 Ten renesans oznaczał srebrny wiek branży, 641 00:37:19,113 --> 00:37:23,701 erę oszałamiających grafik i przyciągających wzrok okładek. 642 00:37:24,327 --> 00:37:27,163 Autorem wielu z nich był Joe Kubert, 643 00:37:27,330 --> 00:37:31,167 imigrant z Polski, który rozszerzył granice narracji wizualnej. 644 00:37:32,585 --> 00:37:35,838 Opowiadanie historii wydaje się łatwe, ale to tylko pozory. 645 00:37:36,005 --> 00:37:37,715 RYSOWNIK, BATMAN I SYN 646 00:37:37,882 --> 00:37:39,550 To bardzo, bardzo trudne. 647 00:37:39,717 --> 00:37:43,930 Mój tata mógłby rysować patykiem, a i tak wiadomo było, co się dzieje. 648 00:37:44,096 --> 00:37:46,724 W czasach mojego dzieciństwa 649 00:37:46,891 --> 00:37:48,601 nie był zbyt tolerancyjny. 650 00:37:48,768 --> 00:37:53,189 Czułem się, jakbym dorastał z sierżantem Rockiem. 651 00:37:58,694 --> 00:38:00,947 Szorstka grafika Kuberta 652 00:38:01,113 --> 00:38:04,367 wprowadziła do komiksów wojennych DC witalność i emocje. 653 00:38:04,534 --> 00:38:07,245 Był to gatunek dla tych, którzy woleli rzeczywistość 654 00:38:07,411 --> 00:38:09,455 niż fantazje o superbohaterach. 655 00:38:09,622 --> 00:38:12,250 Ich akcja rozgrywała się w czasie wojen światowych, 656 00:38:12,416 --> 00:38:15,753 a popularność zyskały po wprowadzeniu sierż. Rocka, 657 00:38:15,920 --> 00:38:18,214 stoika pokroju Johna Wayne'a, który ukazywał 658 00:38:18,381 --> 00:38:20,132 CZY ŻOŁNIERZ ZASŁUGUJE NA MEDAL ZA MORD? 659 00:38:20,299 --> 00:38:23,844 moralny aspekt wojny i wewnętrzny konflikt żołnierza. 660 00:38:25,429 --> 00:38:27,557 Ostatecznie każdy komiks wojenny kończył się napisem: 661 00:38:27,723 --> 00:38:29,475 "Nigdy więcej wojny". 662 00:38:29,642 --> 00:38:32,103 To nie była gloryfikacja wojny, 663 00:38:32,270 --> 00:38:33,521 AUTOR, STRANGE ADVENTURES 664 00:38:33,688 --> 00:38:35,481 a opowieść o tragediach, jakie przynosi. 665 00:38:36,065 --> 00:38:38,859 Ojciec rysował jak impresjonista. 666 00:38:40,194 --> 00:38:42,655 Potrafił dobrze ukazać emocje bohaterów, 667 00:38:42,822 --> 00:38:46,576 ich uczucia i przemyślenia. 668 00:38:47,577 --> 00:38:51,706 Musisz czuć rysunek, nad którym pracujesz, 669 00:38:51,872 --> 00:38:54,625 a to nie jest łatwe. 670 00:38:54,792 --> 00:38:58,045 Staram się całkowicie, bez reszty angażować w daną historię. 671 00:38:58,212 --> 00:38:59,422 RYSOWNIK, OUR ARMY AT WAR 672 00:38:59,589 --> 00:39:03,801 Bardzo wcześnie odkryłem, że na tym polega ten biznes. 673 00:39:03,968 --> 00:39:06,095 Nie chodzi o ładne obrazki, 674 00:39:06,262 --> 00:39:08,806 które się oczywiście przydają, 675 00:39:08,973 --> 00:39:12,602 ale w tej branży najważniejsza jest historia, 676 00:39:12,768 --> 00:39:15,021 a naszym zadaniem jest ją opowiedzieć. 677 00:39:20,359 --> 00:39:22,612 Komiks jest wyjątkowym medium. 678 00:39:22,778 --> 00:39:25,531 Oferuje intymność, której nie doświadczymy 679 00:39:25,698 --> 00:39:28,200 w przypadku kina czy telewizji. 680 00:39:28,367 --> 00:39:33,623 Dzięki komiksom sami decydujemy, w jakim tempie odkrywamy historię. 681 00:39:33,789 --> 00:39:36,417 Jest też w nich coś, co pozwala nam 682 00:39:36,584 --> 00:39:39,295 nawiązać z bohaterami osobistą więź. 683 00:39:40,796 --> 00:39:44,342 Może dlatego fani są tak wygłodniali 684 00:39:44,508 --> 00:39:47,762 i drażliwi. To dla nich sprawa osobista. 685 00:39:47,928 --> 00:39:51,182 Czują więź z tymi historiami. 686 00:39:51,349 --> 00:39:53,809 Dlatego tak je kochają. 687 00:39:56,103 --> 00:39:57,855 W latach 50. i 60. 688 00:39:58,022 --> 00:40:00,775 miłość i pożądanie przyciągnęło tłumy młodych dziewcząt 689 00:40:00,941 --> 00:40:04,487 do szalenie popularnego gatunku, romansu. 690 00:40:06,322 --> 00:40:10,326 Rysunki były piękne, a historie do nas przemawiały. 691 00:40:10,493 --> 00:40:12,828 STRACIŁAM GO, BO BAŁAM SIĘ GO KOCHAĆ! 692 00:40:12,995 --> 00:40:15,081 Kto nie miał złamanego serca? 693 00:40:15,247 --> 00:40:20,252 Kto nie kochał kogoś miłością nieodwzajemnioną? 694 00:40:20,419 --> 00:40:23,255 GRAJĄ MARSZ WESELNY, A JA NIE MOGĘ DO NIEGO IŚĆ... 695 00:40:23,422 --> 00:40:27,218 Chciałam, żeby Tony Abruzzo, wspaniały artysta, 696 00:40:27,385 --> 00:40:29,261 pracował tylko dla mnie, 697 00:40:29,428 --> 00:40:33,599 bo rysował tak piękne, czułe postaci. 698 00:40:35,935 --> 00:40:39,188 W 1962 rysownik Tony Abruzzo 699 00:40:39,355 --> 00:40:43,609 w 83. numerze Secret Hearts narysował tonącą dziewczynę. 700 00:40:43,776 --> 00:40:46,946 Rok później artysta z Nowego Jorku, 701 00:40:47,113 --> 00:40:49,824 Roy Lichtenstein, zmienił ten rysunek 702 00:40:49,990 --> 00:40:52,243 w jedno ze swoich najsłynniejszych dzieł. 703 00:40:54,245 --> 00:40:56,622 Przeglądam komiksy w poszukiwaniu materiału 704 00:40:56,789 --> 00:40:58,749 z potencjałem twórczym 705 00:40:58,916 --> 00:40:59,917 TWÓRCA POP-ARTU 706 00:41:00,084 --> 00:41:02,962 gwarantującym odpowiedni efekt wizualny, 707 00:41:03,129 --> 00:41:05,756 a także pisemny przekaz, w który rzadko ingeruję. 708 00:41:05,923 --> 00:41:07,967 Nie potrafiłbym tego zrobić. 709 00:41:08,134 --> 00:41:10,761 Wiem, że oskarża się mnie, że moje prace wyglądają, 710 00:41:10,928 --> 00:41:12,680 jakbym kopiował pierwowzory. 711 00:41:12,847 --> 00:41:15,641 Faktycznie są podobne. 712 00:41:15,808 --> 00:41:20,604 Tonąca dziewczyna wyglądała jak postać z Secret Hearts. 713 00:41:21,313 --> 00:41:24,275 Najpierw uważasz to za zaszczyt, potem za przywłaszczenie. 714 00:41:25,109 --> 00:41:29,238 Ponieważ nikt nie zinterpretował tego jako kradzież, 715 00:41:29,405 --> 00:41:30,656 to było jego dzieło. 716 00:41:33,492 --> 00:41:38,080 35 mln, 36 mln, nadal 36 mln dolarów... 717 00:41:38,247 --> 00:41:40,916 37 mln, 38... 718 00:41:41,083 --> 00:41:43,085 38 mln dolarów. 719 00:41:43,252 --> 00:41:46,255 Wziąłeś rysunek gości, 720 00:41:46,422 --> 00:41:48,924 którzy dostają 15 dolców za stronę, 721 00:41:49,091 --> 00:41:52,803 i go powiększyłeś. 722 00:41:52,970 --> 00:41:56,599 Trudno im to było przełknąć. 723 00:41:58,392 --> 00:42:00,603 Inteligent czy człowiek prosty, 724 00:42:00,770 --> 00:42:03,355 Amerykanie z niespotykaną prędkością 725 00:42:03,522 --> 00:42:05,649 gonili jeden trend za drugim. 726 00:42:10,488 --> 00:42:15,075 W latach 60. kontrkultura pchała popkulturę, by ta szła z duchem czasu. 727 00:42:15,242 --> 00:42:18,662 Nagle okazało się, że DC zostało w tyle. 728 00:42:21,081 --> 00:42:25,336 Lukę wykorzystał konkurent, Marvel. 729 00:42:25,503 --> 00:42:28,547 Redaktor naczelny Stan Lee zadbał o to, by jego bohaterowie 730 00:42:28,714 --> 00:42:30,382 wyglądali aktualnie. 731 00:42:30,549 --> 00:42:33,844 Rozpoczęła się wieloletnia rywalizacja. 732 00:42:34,011 --> 00:42:37,890 Przed laty czytelnicy byli zainteresowani fantasy, 733 00:42:38,057 --> 00:42:41,018 a złoczyńcy byli szaleńcami, którzy chcieli rządzić światem. 734 00:42:41,185 --> 00:42:44,814 Dziś nasi czytelnicy interesują się realnymi problemami, 735 00:42:44,980 --> 00:42:47,316 a nasi złoczyńcy okazują się ludźmi, 736 00:42:47,483 --> 00:42:50,736 którzy powodują zamieszki na tle rasowym 737 00:42:50,903 --> 00:42:52,738 albo konflikty klasowe. 738 00:42:56,367 --> 00:43:01,705 Marvel wychodził na swoje. To był czas zmian. 739 00:43:02,540 --> 00:43:05,960 Ich superbohaterowie mieli różne dziwactwa. 740 00:43:06,126 --> 00:43:08,254 Odbijało im. 741 00:43:08,838 --> 00:43:12,508 Byli dziwni. Na początku nawet nie bawili się w herosów. 742 00:43:12,675 --> 00:43:15,010 Walczyli ze sobą, kłócili się, 743 00:43:15,177 --> 00:43:18,472 byli małostkowi, chorowali, 744 00:43:18,639 --> 00:43:20,182 zazdrościli sobie nawzajem. 745 00:43:20,349 --> 00:43:22,977 Oni mogli być nami. 746 00:43:23,853 --> 00:43:28,148 Marvel starał się pokazywać świat, który widzimy za oknem. 747 00:43:28,315 --> 00:43:30,651 Bazą dla ich opowieści był Nowy Jork. 748 00:43:32,570 --> 00:43:37,575 DC ustanowiło wszystkie konwencje gatunku, 749 00:43:38,117 --> 00:43:42,204 a Marvel wybił się, łamiąc te konwencje. 750 00:43:42,371 --> 00:43:45,916 Nie zrobiłby tego, gdyby DC nie powiedziało wcześniej: 751 00:43:46,083 --> 00:43:48,961 "Tak wygląda superbohater i tak postępuje". 752 00:43:49,879 --> 00:43:54,758 DC traktowało Marvela jak przelotną fanaberię. 753 00:43:54,925 --> 00:43:58,345 Patrzyli na ich komiksy i mówili: "To kiepska sztuka. 754 00:43:58,512 --> 00:44:01,181 Pewnie dlatego się sprzedaje". 755 00:44:03,392 --> 00:44:06,729 Nie sądzę, żeby DC załapało, w czym rzecz. 756 00:44:06,896 --> 00:44:08,981 Tak naprawdę nie rozumieli, 757 00:44:09,148 --> 00:44:11,191 czemu Marvelowi wychodzi, a im nie. 758 00:44:11,942 --> 00:44:14,945 Wcześniej dominowali na rynku, 759 00:44:15,112 --> 00:44:19,116 ale komiksy Marvela zyskiwały pozycję, a oni tracili. 760 00:44:20,534 --> 00:44:25,247 Superman, Batman i Wonder Woman byli w tym czasie wyjątkowo nijacy. 761 00:44:25,414 --> 00:44:28,584 Bohaterowie ewoluowali w stronę poczciwego autorytetu, 762 00:44:28,751 --> 00:44:30,794 postaci ojcowskiej. 763 00:44:30,961 --> 00:44:33,589 Mroczny mściciel, 764 00:44:33,756 --> 00:44:36,008 który miał budzić w przestępcach strach, 765 00:44:36,592 --> 00:44:38,677 czyli Batman z lat 50. i 60., 766 00:44:38,844 --> 00:44:42,431 trafił do kolorowego świata młodzieńczych fantazji. 767 00:44:43,057 --> 00:44:45,351 Zainteresowanie i sprzedaż spadły. 768 00:44:45,517 --> 00:44:48,437 Nim serię skasowano, 769 00:44:48,604 --> 00:44:52,566 DC udzieliło licencji na prawa do serialu telewizyjnego. 770 00:44:59,990 --> 00:45:01,909 Serial Batman zadebiutował 771 00:45:02,076 --> 00:45:06,246 w mroźną zimową noc w styczniu 1966. 772 00:45:07,122 --> 00:45:13,587 Miałem 14 i pół roku i byłem zagorzałym fanem komiksów. 773 00:45:14,672 --> 00:45:16,966 Nikt bardziej ode mnie nie cieszył się 774 00:45:17,132 --> 00:45:18,801 z premiery serialu. 775 00:45:23,097 --> 00:45:26,308 Zawsze patrz w obie strony. 776 00:45:26,475 --> 00:45:29,520 W telewizji nie było wówczas nic tak kreatywnego. 777 00:45:30,062 --> 00:45:32,398 Ten serial został dokładnie zaplanowany. 778 00:45:32,564 --> 00:45:35,526 Miał przemyślany wygląd i przemyślany wydźwięk, 779 00:45:35,693 --> 00:45:38,779 a aktorzy grali dokładnie tak, jak powinni. 780 00:45:38,946 --> 00:45:40,406 Odepchnij się, Robinie! 781 00:45:42,241 --> 00:45:43,784 Myślałem, że to poważny serial. 782 00:45:43,951 --> 00:45:45,285 Nie łapałem jego humoru. 783 00:45:45,452 --> 00:45:47,329 Nie dostrzegałem komizmu. 784 00:45:47,496 --> 00:45:50,499 To było świetne wprowadzenie w świat Batmana. 785 00:45:50,666 --> 00:45:52,793 Ludzkie perły, Batmanie! 786 00:45:52,960 --> 00:45:55,254 Poprawka. Perły są dziełem małży. 787 00:45:55,421 --> 00:45:58,132 Ty wyszedłeś z muszli. 788 00:45:58,298 --> 00:46:02,678 Po 20 minutach mnie olśniło. Pow! 789 00:46:03,637 --> 00:46:04,471 Zap! 790 00:46:05,848 --> 00:46:06,849 Whamm! 791 00:46:08,809 --> 00:46:11,645 O, Boże! To komedia! 792 00:46:12,896 --> 00:46:16,275 Oni kpią z Batmana! 793 00:46:16,442 --> 00:46:20,195 Cały świat śmieje się z Batmana! 794 00:46:20,362 --> 00:46:22,406 To mnie zabiło. 795 00:46:26,160 --> 00:46:29,705 William Dozier, producent wykonawczy, 796 00:46:29,872 --> 00:46:32,791 pracował przy serialu, choć nie czytał komiksu. 797 00:46:34,752 --> 00:46:38,839 Oczywistym rozwiązaniem było zrobienie z niego starego nudziarza, 798 00:46:39,006 --> 00:46:40,549 PRODUCENT WYKONAWCZY, BATMAN 799 00:46:40,716 --> 00:46:42,968 poważnego i stereotypowego, 800 00:46:43,135 --> 00:46:45,471 straszliwie przesadzonego, 801 00:46:45,637 --> 00:46:49,266 a przy tym podejście do tego z klasą i wdziękiem, 802 00:46:49,433 --> 00:46:51,143 żeby było zabawnie, 803 00:46:51,310 --> 00:46:55,481 tak banalnie i źle, że aż śmiesznie. 804 00:46:55,647 --> 00:46:57,566 Święty w pudełku! 805 00:47:00,027 --> 00:47:03,614 Dla wielu ludzi kolorowy i radosny telewizyjny Batman był rozrywką, 806 00:47:03,781 --> 00:47:05,240 i to dobrą. 807 00:47:05,741 --> 00:47:07,576 Wszyscy musimy się czasem rozerwać 808 00:47:07,743 --> 00:47:10,245 i zapomnieć o tym, co się dzieje. 809 00:47:14,249 --> 00:47:16,794 To był kompletnie niedorzeczny serial, 810 00:47:16,960 --> 00:47:21,173 zrobiony kolorowo, z rozmachem, 811 00:47:21,340 --> 00:47:23,926 a do tego wywrotowy. 812 00:47:24,093 --> 00:47:27,137 Dzieci kwiaty myślą, że jesteśmy spoko. 813 00:47:27,304 --> 00:47:30,933 Choć ludzie z mniejszą wyobraźnią tego nie rozumieją, 814 00:47:31,100 --> 00:47:32,893 oni robią, co mogą, 815 00:47:33,060 --> 00:47:37,773 i walczą z niedolą tego świata miłością i kwiatami. 816 00:47:37,940 --> 00:47:39,983 Przygody i batgadżety trafiały do dzieci, 817 00:47:40,150 --> 00:47:41,026 BATLOKALIZATOR BATMOBILU 818 00:47:41,193 --> 00:47:44,863 a dorośli doceniali humor i podteksty seksualne. 819 00:47:45,030 --> 00:47:48,492 Wejdziesz na szklankę mleka i ciasteczka? 820 00:47:49,201 --> 00:47:52,204 Nie można żyć samą walką ze zbrodnią. 821 00:48:00,337 --> 00:48:03,966 Batman na krótką chwilę przykuł uwagę fanów, 822 00:48:04,133 --> 00:48:06,635 lecz serial stał się autoparodią 823 00:48:06,802 --> 00:48:07,970 i widzowie podziękowali. 824 00:48:09,221 --> 00:48:11,306 Ten szalony festiwal kpiny 825 00:48:11,473 --> 00:48:13,809 skasowano po zaledwie trzech sezonach. 826 00:48:13,976 --> 00:48:17,020 Prawdziwy potencjał serialu 827 00:48:17,187 --> 00:48:20,649 odkryto dopiero wiele lat później. Okazało się, że każda odsłona Batmana 828 00:48:20,816 --> 00:48:22,276 mogła być inna. 829 00:48:23,402 --> 00:48:26,405 Jeśli spojrzymy na Batmana z roku 1966, 830 00:48:26,572 --> 00:48:28,699 widzimy innego bohatera niż dziś. 831 00:48:29,825 --> 00:48:33,203 Twórcy zawsze chcą zrobić 832 00:48:33,370 --> 00:48:35,205 coś odmiennego. 833 00:48:47,968 --> 00:48:50,554 Widzisz? Super! 834 00:48:50,721 --> 00:48:53,765 Chciałem pokazać Batmana ze skazą. 835 00:48:53,932 --> 00:48:54,892 REŻYSER, BATMAN 836 00:48:55,058 --> 00:48:56,768 Niedoskonałego. 837 00:49:00,147 --> 00:49:05,485 I chciałem to zrobić w stylu, w którym go dotąd nie pokazywano, 838 00:49:05,652 --> 00:49:08,113 pójść w stronę noir, 839 00:49:08,280 --> 00:49:10,616 uczynić go największym detektywem świata. 840 00:49:13,327 --> 00:49:15,287 Pierwsze dni zdjęć poświęciliśmy temu, 841 00:49:15,454 --> 00:49:18,373 jak Batman brzmi, 842 00:49:18,540 --> 00:49:20,500 jakie ma relacje z otoczeniem. 843 00:49:25,797 --> 00:49:27,257 Strefa zamknięta. 844 00:49:27,424 --> 00:49:32,054 Jak zamaskowany facet wchodzi na miejsce zbrodni? 845 00:49:32,221 --> 00:49:33,805 Jak sprawić, żeby to było prawdziwe? 846 00:49:35,807 --> 00:49:38,769 Ta scena była wielkim wyzwaniem. 847 00:49:38,936 --> 00:49:43,106 Nadała ton całemu filmowi. 848 00:49:46,902 --> 00:49:48,237 Nie prowokuj mnie. 849 00:49:48,403 --> 00:49:50,572 Uważaj. 850 00:49:50,739 --> 00:49:52,741 Wiesz, jaką mam reputację? 851 00:49:54,743 --> 00:49:57,746 Batman ma kilka obowiązkowych gadżetów. 852 00:49:57,913 --> 00:49:59,498 Nagle dotarło do nas, 853 00:49:59,665 --> 00:50:02,000 że musimy mieć swoją wersję Batmobilu. 854 00:50:04,503 --> 00:50:08,173 Uwielbiałem Batmana z '66 i Adama Westa. 855 00:50:08,340 --> 00:50:11,134 Ta jego futura 856 00:50:11,301 --> 00:50:15,055 była dla mnie najlepszym Batmobilem, zwłaszcza z tym płomieniem. 857 00:50:15,222 --> 00:50:19,643 Wiedziałem, że u mnie musi to być muscle car. 858 00:50:19,810 --> 00:50:21,937 Chciałem, żebyście czuli jego moc. 859 00:50:27,234 --> 00:50:29,319 Siłą tego filmu jest przekaz. 860 00:50:29,486 --> 00:50:30,445 AKTORKA, BATMAN 861 00:50:30,612 --> 00:50:33,824 Oferuje podniosłe momenty, ale nie traci wiarygodności. 862 00:50:34,533 --> 00:50:39,454 Postawiliśmy na szczerość i motywację poprzez emocje. 863 00:50:41,790 --> 00:50:43,875 To psychologiczna opowieść. 864 00:50:44,042 --> 00:50:47,212 Batman zmaga się z tym, co spotkało go w dzieciństwie. 865 00:50:47,379 --> 00:50:50,632 Próbuje nadać życiu sens. 866 00:50:50,799 --> 00:50:52,509 Dla mnie to właśnie kino. 867 00:50:52,676 --> 00:50:55,220 Opowiadamy historie, a robiąc to, 868 00:50:55,387 --> 00:50:58,682 porządkujemy świat i nadajemy mu sens. 869 00:51:12,529 --> 00:51:15,824 W 1968 w Ameryce wrzało. 870 00:51:15,991 --> 00:51:18,535 W społeczeństwie cierpiącym z powodu wojny w Wietnamie, 871 00:51:18,702 --> 00:51:22,372 niepokojów obywatelskich i niesprawiedliwości społecznej, 872 00:51:22,539 --> 00:51:24,249 bohaterowie DC wydawali się głusi. 873 00:51:24,416 --> 00:51:28,295 Mieli swoje kłopoty. Groził im niebyt. 874 00:51:28,462 --> 00:51:29,755 BATMAN UMIERA! 875 00:51:30,422 --> 00:51:34,092 Zarabia się na licencjach, zabawkach. 876 00:51:34,259 --> 00:51:35,635 RÓG BATMANA 877 00:51:35,802 --> 00:51:40,015 Nie na komiksach, które wydaje się ze stratą. 878 00:51:41,183 --> 00:51:46,104 Batmania dała DC 75 mln dolarów zysku ze sprzedaży artykułów promocyjnych. 879 00:51:46,271 --> 00:51:47,898 To była olbrzymia kwota, 880 00:51:48,065 --> 00:51:52,110 którą doświadczony prezes Jack Liebowitz szybko wykorzystał. 881 00:51:54,404 --> 00:51:57,407 W 1969 DC zostało przejęte 882 00:51:57,574 --> 00:52:01,286 nie dla praw do komiksów, a licencyjnych. 883 00:52:03,080 --> 00:52:06,541 To miała być zupełnie inna piłka. 884 00:52:06,708 --> 00:52:08,585 Ludzie naprawdę się bali, 885 00:52:08,752 --> 00:52:12,589 nie wiedzieli, jak będzie wyglądała ich praca. 886 00:52:14,508 --> 00:52:17,177 Liebowitz zmusił do odejścia kilka legend DC, 887 00:52:17,344 --> 00:52:22,516 w tym współtwórcę Batmana, Billa Fingera, który zmarł w ubóstwie w 1974. 888 00:52:23,558 --> 00:52:27,062 Jerry Siegel i Joe Shuster już nie pracowali. 889 00:52:28,105 --> 00:52:31,316 Zaciekłe procesy o prawa do Supermana 890 00:52:31,483 --> 00:52:33,318 popsuły relacje. 891 00:52:33,485 --> 00:52:37,364 Rodzinna atmosfera ustąpiła strukturze korporacyjnej. 892 00:52:37,531 --> 00:52:42,828 Władza, którą posiadali superbohaterowie, przeszła w ręce nowych szefów, 893 00:52:42,994 --> 00:52:44,204 Warner Communications. 894 00:52:45,414 --> 00:52:50,544 Kupili DC Comics z prostego powodu. 895 00:52:50,710 --> 00:52:52,921 Chcieli mieć prawa do Supermana. 896 00:52:53,088 --> 00:52:56,383 Uważali, że to jedyny komiksowy superbohater, 897 00:52:56,550 --> 00:52:59,845 który gwarantuje kasowy przebój kinowy 898 00:53:00,011 --> 00:53:02,806 i zyski ze sprzedaży powiązanych z nim gadżetów. 899 00:53:03,932 --> 00:53:07,227 Ale czy patrząc z perspektywy czasu, 900 00:53:07,394 --> 00:53:09,354 cokolwiek z tego ma sens? 901 00:53:09,521 --> 00:53:12,357 Nikt nie doceniał wartości tych postaci, 902 00:53:12,524 --> 00:53:14,901 nikt ich o nią nie podejrzewał. 903 00:53:15,068 --> 00:53:19,406 Nowi szefowie patrzyli na twórców z góry 904 00:53:19,573 --> 00:53:22,242 i nie widzieli wartości. 905 00:53:23,952 --> 00:53:26,580 Dni DC Comics były policzone, 906 00:53:26,746 --> 00:53:30,250 a losy jego wszechświata zawisły na włosku. 907 00:53:30,417 --> 00:53:33,044 Skoro Ameryka jest w stanie posłać człowieka na Księżyc, 908 00:53:33,211 --> 00:53:37,174 jak sprawić, żeby superbohaterowie odzyskali znaczenie? 909 00:53:38,216 --> 00:53:40,135 To zadanie w sam raz dla... 910 00:53:42,554 --> 00:53:43,597 fanów. 911 00:54:14,628 --> 00:54:19,633 Napisy: Wojtek Stybliński