1 00:00:07,384 --> 00:00:09,844 Door de geschiedenis heen zijn er universele personages... 2 00:00:10,011 --> 00:00:11,763 ...waar we verhalen over vertelden... 3 00:00:13,056 --> 00:00:15,392 ...als een manier om moraal aan te tonen... 4 00:00:16,226 --> 00:00:17,769 ...of uitdagingen die je moet overwinnen. 5 00:00:18,853 --> 00:00:20,897 Er waren religieuze personages... 6 00:00:21,064 --> 00:00:23,900 ...mythische personages, koningen en koninginnen. 7 00:00:25,652 --> 00:00:28,029 Nu zijn het superhelden... 8 00:00:28,196 --> 00:00:30,282 ...en daarom geloof ik zoveel in hen. 9 00:00:32,867 --> 00:00:34,703 Heldendom is heel simpel. 10 00:00:36,955 --> 00:00:39,416 Elke keer dat iemand moedig is als ze bang zijn... 11 00:00:40,959 --> 00:00:42,460 ...in naam van iets goeds. 12 00:00:43,545 --> 00:00:44,546 In de films... 13 00:00:45,046 --> 00:00:47,132 ...zijn superhelden iconen van deugd... 14 00:00:47,299 --> 00:00:49,551 ...symbolen van onze hoogste idealen. 15 00:00:49,718 --> 00:00:51,261 Ik raakte geobsedeerd door de strips... 16 00:00:51,428 --> 00:00:53,096 ...uiteraard, zodra ik ze ging onderzoeken. 17 00:00:54,347 --> 00:00:55,473 Ik vond ze te gek. 18 00:00:55,640 --> 00:00:58,143 Ik speel nog steeds met actiefiguren, zo vaak. 19 00:00:58,310 --> 00:00:59,894 Er gaat geen dag voorbij... 20 00:01:00,061 --> 00:01:02,272 ...dat je niet iemand met een Batman-T-shirt ziet. 21 00:01:02,439 --> 00:01:05,859 Maar de sprong van pagina naar scherm duurde tientallen jaren... 22 00:01:07,235 --> 00:01:08,653 ...en veel overtuigingskracht. 23 00:01:09,696 --> 00:01:12,449 Een van de hoofdredenen waarom je zo weinig verfilmingen van strips zag... 24 00:01:12,615 --> 00:01:15,827 ...in de jaren 80 en 90, was dat er veel Hollywoodmensen waren... 25 00:01:15,994 --> 00:01:17,454 ...die niks zagen in het bronmateriaal. 26 00:01:17,662 --> 00:01:20,999 Studiobazen keken neer op de makers... 27 00:01:21,166 --> 00:01:23,335 ...en zeiden dat strippersonages... 28 00:01:23,501 --> 00:01:24,669 ...niet veel waarde hadden. 29 00:01:25,378 --> 00:01:27,922 Terwijl Hollywood leerde om superhelden te laten vliegen... 30 00:01:28,089 --> 00:01:29,924 ...transformeerden gepassioneerde kunstenaars... 31 00:01:30,091 --> 00:01:32,927 ...stripboeken van kinderspel... 32 00:01:33,094 --> 00:01:36,056 ...tot geavanceerd entertainment voor volwassenen. 33 00:01:36,765 --> 00:01:39,434 Mensen die te star zijn met de personages... 34 00:01:39,601 --> 00:01:41,811 ...zullen nooit de grenzen verleggen. 35 00:01:42,520 --> 00:01:46,024 Het schrijfwerk en de kunst hadden iets. 36 00:01:46,191 --> 00:01:48,651 Het was zo slim en gedurfd. 37 00:01:50,653 --> 00:01:52,530 Die opstandige geest... 38 00:01:52,697 --> 00:01:55,325 ...plus de toewijding van levenslange fans... 39 00:01:55,492 --> 00:01:59,245 ...duwden superhelden naar het centrum van de populaire cultuur... 40 00:01:59,412 --> 00:02:01,539 ...en onze collectieve verbeelding. 41 00:02:02,624 --> 00:02:05,460 Hoe zou het zijn als ik een held was... 42 00:02:05,627 --> 00:02:07,879 ...als ik de wereld kon veranderen? 43 00:02:08,046 --> 00:02:10,507 Dat is de kern van de superheldenverhalen. 44 00:02:11,299 --> 00:02:13,385 Er zit iets in ons morele kompas... 45 00:02:13,551 --> 00:02:17,263 ...dat ons zegt dat het oké is om te willen vechten voor het goede. 46 00:02:18,556 --> 00:02:21,351 Dat is echt de kracht. Zo is het om super te zijn. 47 00:02:36,491 --> 00:02:39,119 De eerste superheld die een verfilming krijgt... 48 00:02:39,411 --> 00:02:41,454 ...was niet wie je zou denken. 49 00:02:41,621 --> 00:02:44,582 Captain Marvel had alle krachten van Superman... 50 00:02:44,833 --> 00:02:47,127 ...en verkocht beter dan hem in de jaren 40. 51 00:02:47,293 --> 00:02:51,047 Het was het verhaal van een jongen die in een superheld kon veranderen... 52 00:02:51,214 --> 00:02:52,465 ...met een enkel woord. 53 00:02:52,632 --> 00:02:53,550 Shazam! 54 00:02:55,552 --> 00:03:00,974 In 1941 was Captain Marvel de ster in zijn eigen filmserie van 12 delen... 55 00:03:01,391 --> 00:03:03,893 ...voor zaterdagmatinees, die het jonge publiek versteld liet staan. 56 00:03:04,686 --> 00:03:09,774 Maar pas na 78 jaar, een naamsverandering en korte tijd op tv... 57 00:03:09,941 --> 00:03:13,445 ...verscheen Captain Marvel in de bioscoop in 2019... 58 00:03:15,113 --> 00:03:16,156 ...als Shazam. 59 00:03:17,949 --> 00:03:19,868 De film blies het tijdloze verhaal... 60 00:03:20,034 --> 00:03:23,288 ...van een machteloos kind dat volwassen superheld werd nieuw leven in. 61 00:03:23,455 --> 00:03:25,081 Shazam! 62 00:03:27,834 --> 00:03:29,169 Iedereen heeft wel eens... 63 00:03:29,335 --> 00:03:30,378 ACTEUR, SHAZAM 64 00:03:30,545 --> 00:03:33,131 ...dromen gehad om iets als een superheld te worden. 65 00:03:33,840 --> 00:03:36,676 Sterker of sneller, of heldhaftiger in de wereld. 66 00:03:36,843 --> 00:03:37,802 Handen bij elkaar. 67 00:03:42,015 --> 00:03:45,435 Deze film raakt het innerlijke kind in ons allemaal. 68 00:03:48,188 --> 00:03:49,647 We gaan starten. Filmen. 69 00:03:49,814 --> 00:03:50,940 We filmen, mensen. 70 00:03:51,107 --> 00:03:52,859 HEDEN 71 00:03:53,026 --> 00:03:55,403 Oké, fam-jam, jullie weten hoe laat het is. 72 00:03:56,279 --> 00:03:58,072 Laten we meteen beginnen. 73 00:03:58,239 --> 00:03:59,866 En voor de tweede film... 74 00:04:00,033 --> 00:04:02,035 ...was dit een van mijn favoriete sets... 75 00:04:02,202 --> 00:04:03,995 ...waar ik ooit aan heb gewerkt. 76 00:04:04,162 --> 00:04:07,332 Mary, waarom heb je een baan? Wonder Woman werkt toch ook niet? 77 00:04:07,499 --> 00:04:08,625 Hou op. -Nee, serieus. 78 00:04:08,791 --> 00:04:10,251 Denk je soms dat ze ergens... 79 00:04:10,418 --> 00:04:12,712 ...onherkenbaar als boekhouder werkt? 80 00:04:12,879 --> 00:04:13,713 Hou nou op. 81 00:04:13,880 --> 00:04:16,674 Het is een leuke rol, want ik kan gewoon kind blijven. 82 00:04:20,136 --> 00:04:22,096 Geen paniek, zei ik. Ik ben het, Billy. 83 00:04:22,263 --> 00:04:25,433 Videogames houden me in een kinderlijke speelmodus. 84 00:04:26,351 --> 00:04:29,729 Als je baan is om als een kind te spelen... 85 00:04:29,896 --> 00:04:32,899 ...dan wil je in die speelse stemming blijven. 86 00:04:36,486 --> 00:04:37,820 Dit zou niet als werk moeten voelen. 87 00:04:37,987 --> 00:04:40,573 We verkleden ons en doen alsof, en we worden ervoor betaald. 88 00:04:41,366 --> 00:04:43,243 Een van de mooiste dingen aan de eerste film was... 89 00:04:43,409 --> 00:04:45,119 ...dat mensen uit de bioscoop kwamen... 90 00:04:45,286 --> 00:04:47,413 ...en zich beter voelden over het leven. 91 00:04:47,580 --> 00:04:48,623 Ze voelden zich lichter. 92 00:04:48,790 --> 00:04:51,876 Er is nu zoveel mis in in de wereld... 93 00:04:52,043 --> 00:04:53,378 ...en wij hebben de mogelijkheden... 94 00:04:53,545 --> 00:04:55,380 ...als kunstenaars, makers en entertainers... 95 00:04:55,547 --> 00:04:59,259 ...om die last te verlichten, een heel klein beetje. 96 00:04:59,425 --> 00:05:01,511 Dat moet ook, want het zijn duistere tijden. 97 00:05:04,514 --> 00:05:07,475 Vijftig jaar voordat Shazam! op het grote scherm verscheen... 98 00:05:07,642 --> 00:05:09,936 ...stond de wereld aan een andere afgrond. 99 00:05:12,772 --> 00:05:17,235 Vrede nu. 100 00:05:17,402 --> 00:05:18,987 Als jongere... 101 00:05:19,153 --> 00:05:22,323 ...voelde het alsof we nergens een antwoord op vonden. 102 00:05:22,490 --> 00:05:26,369 Wat doe je in de wereld als er een heersende cultuur is... 103 00:05:26,536 --> 00:05:28,997 ...waar de vijand soms gezichtsloos is? 104 00:05:29,747 --> 00:05:30,873 Hoe ga je dat gevecht aan? 105 00:05:31,040 --> 00:05:33,626 MARTIN LUTHER KING VERMOORD VERDACHTE IS WIT 106 00:05:33,793 --> 00:05:35,670 Toen begon ik het gevoel te krijgen... 107 00:05:35,837 --> 00:05:37,213 FILMPRODUCENT, BATMAN 108 00:05:37,380 --> 00:05:38,881 ...dat ik mijn stripboeken ontgroeide. 109 00:05:39,048 --> 00:05:41,384 En juist in die tijd... 110 00:05:41,551 --> 00:05:45,221 ...kwam Marvel tot volle bloei. 111 00:05:45,388 --> 00:05:47,724 Toen Marvel zijn eerste zwarte superheld lanceerde... 112 00:05:47,890 --> 00:05:50,351 ...en actuele sociale problemen aanpakte... 113 00:05:50,518 --> 00:05:53,813 ...voelden de overdreven capriolen van Adam Wests Batman... 114 00:05:53,980 --> 00:05:56,441 ...uit de toon en pijnlijk flauw. 115 00:05:57,442 --> 00:05:59,986 Op dat moment midden de jaren 60... 116 00:06:00,153 --> 00:06:03,364 ...behalve voor fervente stripboeklezers zoals wij... 117 00:06:03,531 --> 00:06:07,577 ...was die serie het wereldbeeld van wie Batman was. 118 00:06:08,494 --> 00:06:10,913 Dat was wat me er zo aan stoorde. 119 00:06:12,081 --> 00:06:12,915 Ik heb een gelofte gedaan. 120 00:06:13,833 --> 00:06:17,045 Ooit een keer, op welke manier dan ook... 121 00:06:17,211 --> 00:06:20,548 ...laat ik de wereld de ware Batman zien. 122 00:06:21,924 --> 00:06:23,509 Jonge fans zoals Uslan... 123 00:06:23,676 --> 00:06:25,637 ...gedreven door hun diepe liefde voor de personages... 124 00:06:25,803 --> 00:06:27,513 ...en toewijding aan het medium... 125 00:06:27,680 --> 00:06:30,308 ...startten een nieuw tijdperk in Amerikaanse strips. 126 00:06:31,225 --> 00:06:33,519 Elke generatie verdient nieuwe personages... 127 00:06:33,686 --> 00:06:36,397 ...die bij hun generatie passen. 128 00:06:36,564 --> 00:06:39,067 Dus als kinderen van de jaren 60 wilden wij heel graag... 129 00:06:39,233 --> 00:06:41,444 SCHRIJVER, CRISIS ON INFINITE EARTHS 130 00:06:41,611 --> 00:06:42,904 ...een aantal belangrijke verhalen doen. 131 00:06:43,071 --> 00:06:47,408 Het was niet dat we als jonge honden een revolutie beraamden... 132 00:06:47,575 --> 00:06:50,286 ...maar aan de andere kant beraamden we wel een revolutie. 133 00:06:50,453 --> 00:06:51,579 UITGEVER, DC COMICS 134 00:06:51,746 --> 00:06:53,831 We bekeken wat de toekomst van het vak zou kunnen zijn. 135 00:06:53,998 --> 00:06:56,751 Schrijver Denny O'Neil en kunstenaar Neal Adams... 136 00:06:56,918 --> 00:06:59,128 ...gingen het striplandschap veranderen... 137 00:06:59,295 --> 00:07:01,964 ...door de echte wereld in hun werk te plaatsen. 138 00:07:02,131 --> 00:07:06,010 Ze namen twee superhelden die het echt niet goed deden. 139 00:07:09,180 --> 00:07:12,100 Green Arrow, die een liberale kijk heeft... 140 00:07:12,266 --> 00:07:15,103 ...en de conservatieve Green Lantern... 141 00:07:15,269 --> 00:07:18,981 ...stappen in een pick-up en gaan op weg om Amerika te ontdekken. 142 00:07:19,941 --> 00:07:23,986 In 14 afleveringen komen Green Lantern en Green Arrow... 143 00:07:24,153 --> 00:07:26,739 ...oog in oog te staan met grote, nationale problemen... 144 00:07:26,906 --> 00:07:30,326 ...zoals overbevolking, discriminatie... 145 00:07:30,493 --> 00:07:33,162 ...vervuiling en drugsverslaving. 146 00:07:34,163 --> 00:07:36,541 We waren allebei in dezelfde tijd opgegroeid... 147 00:07:36,708 --> 00:07:39,961 ...en we waren erg kwaad op de samenleving. 148 00:07:40,128 --> 00:07:42,171 Dat was een tijd van verandering, de jaren 60... 149 00:07:42,338 --> 00:07:44,340 ...grote veranderingen in Amerika en dat zat precies... 150 00:07:44,507 --> 00:07:46,050 KUNSTENAAR GREEN LANTERN/GREEN ARROW 151 00:07:46,217 --> 00:07:47,844 ...in dat stripboek. Recht in je gezicht. 152 00:07:48,010 --> 00:07:49,595 SAMENZWERINGSTRIO TER DOOD VEROORDEELD! 153 00:07:49,762 --> 00:07:51,889 Dat was een keerpunt voor DC Comics... 154 00:07:52,056 --> 00:07:55,727 ...dat ook doorwerkte in andere strips en andere helden... 155 00:07:55,893 --> 00:07:57,729 ...door gedurfd en gewaagd te zijn. 156 00:07:58,688 --> 00:08:02,900 De legendarische Marvelkunstenaar Jack Kirby kwam in 1970 naar DC... 157 00:08:03,067 --> 00:08:06,779 ...om zijn spirituele saga New Gods te schrijven. 158 00:08:08,072 --> 00:08:10,908 Het was eigenlijk zijn epos, zijn hervertelling van de Bijbel. 159 00:08:11,075 --> 00:08:13,161 Zo begon het allemaal. Zo gaat het eindigen. 160 00:08:13,327 --> 00:08:14,412 SCHRIJVER, MISTER MIRACLE 161 00:08:14,579 --> 00:08:15,997 Dit is het goede. Dit is het kwade. 162 00:08:16,164 --> 00:08:19,584 Elke pagina heeft duizend concepten, die duizend verhalen kunnen lanceren. 163 00:08:19,751 --> 00:08:21,502 Het is het meest inspirerende kunstwerk ooit. 164 00:08:22,795 --> 00:08:26,215 In 1972 entten Len Wein en Bernie Wrightson... 165 00:08:26,382 --> 00:08:31,345 ...de ziel van een held op het lichaam van een monster... 166 00:08:31,512 --> 00:08:32,847 ...met Swamp Thing. 167 00:08:33,931 --> 00:08:36,726 Wrightsons kunst was emotioneel... 168 00:08:36,893 --> 00:08:40,062 ...raar en mooi, allemaal tegelijk. 169 00:08:40,229 --> 00:08:43,983 En Lens schrijfwerk heeft een soort pulppoëzie, zoals ik het noem. 170 00:08:44,150 --> 00:08:46,611 Een klassieker, voor mij nog steeds een van de allerbeste dingen... 171 00:08:46,819 --> 00:08:48,029 SCHRIJVER, JUSTICE LEAGUE 172 00:08:48,196 --> 00:08:49,781 ...die DC heeft gemaakt in al die jaren. 173 00:08:49,947 --> 00:08:54,660 Maar in een kortzichtige poging om een lid van het DC-Pantheon te moderniseren... 174 00:08:54,827 --> 00:08:58,247 ...ontdeden mannelijke redacteuren Wonder Woman van haar superkrachten... 175 00:08:58,414 --> 00:09:00,458 ...en trainden haar in kungfu. 176 00:09:01,501 --> 00:09:02,960 Ze moest haar kostuum opgeven. 177 00:09:03,127 --> 00:09:04,295 KUNSTENAAR, WONDER WOMAN 178 00:09:04,462 --> 00:09:06,172 Ze zou een hippe Diana Prince worden. 179 00:09:07,423 --> 00:09:09,926 Ze is als een spion. Ze is modern. 180 00:09:10,092 --> 00:09:11,636 Ze is hip. 181 00:09:11,803 --> 00:09:13,763 Ik dacht: deze strip wil ik niet lezen. 182 00:09:13,930 --> 00:09:15,515 Wat willen jullie? -Gelijke rechten. 183 00:09:15,681 --> 00:09:17,683 Wanneer willen jullie het? -Nu. 184 00:09:17,850 --> 00:09:19,644 De blunder van DC trok de aandacht... 185 00:09:19,811 --> 00:09:21,938 ...van een opkomende leider in de feministische beweging... 186 00:09:22,104 --> 00:09:23,815 ...Gloria Steinem. 187 00:09:23,981 --> 00:09:25,358 Wonder Woman was erg feministisch... 188 00:09:25,525 --> 00:09:26,943 OPRICHTER, MS. MAGAZINE 189 00:09:27,109 --> 00:09:30,363 ...en regeerde met kracht, rechtvaardigheid en liefde. 190 00:09:30,530 --> 00:09:33,866 Ze was bedoeld als tegengif voor het geweld... 191 00:09:34,033 --> 00:09:36,619 ...in door mannen gedomineerde strips. 192 00:09:36,786 --> 00:09:39,330 We besloten dat het interessant zou zijn om haar president te maken. 193 00:09:39,497 --> 00:09:41,165 Dus er staat: 'Vrede en gerechtigheid in 1972.' 194 00:09:41,332 --> 00:09:43,084 Omdat je erover begint, houd het voor die camera. 195 00:09:44,877 --> 00:09:47,004 Het debuutnummer van Ms. Magazine... 196 00:09:47,171 --> 00:09:49,340 ...had een artikel over Wonder Woman... 197 00:09:49,507 --> 00:09:52,969 ...als toonbeeld van kracht en zelfredzaamheid. 198 00:09:53,135 --> 00:09:55,012 DC heeft de boodschap begrepen. 199 00:09:55,179 --> 00:09:57,431 Wonder Woman kreeg haar kracht terug. 200 00:09:58,474 --> 00:10:00,017 En een paar jaar later... 201 00:10:00,184 --> 00:10:02,478 ...ging ABC op zoek naar de perfecte actrice... 202 00:10:02,645 --> 00:10:05,231 ...om de mythische figuur tot leven te brengen op tv. 203 00:10:05,982 --> 00:10:08,568 Ik kon mijn personage echt creëren. 204 00:10:08,734 --> 00:10:10,069 Er was niemand voor mij. 205 00:10:10,236 --> 00:10:11,737 ACTEUR, WONDER WOMAN 206 00:10:11,904 --> 00:10:13,823 Ik had geen idee wat ik aan het doen was. 207 00:10:15,449 --> 00:10:17,618 Er was een bepaalde naïviteit. 208 00:10:18,703 --> 00:10:21,998 Ik heb veel onderzoek gedaan naar de mythologie... 209 00:10:22,164 --> 00:10:24,333 ...en wat ik aan dit personage zou kunnen toevoegen. 210 00:10:24,500 --> 00:10:27,295 Dat stond er niet echt in. 211 00:10:27,461 --> 00:10:30,131 Het waren mensen zoals Betty Friedan... 212 00:10:30,298 --> 00:10:34,010 ...Gloria Steinem en de suffragisten. 213 00:10:34,927 --> 00:10:39,265 Een 'Ik ben een vrouw, luid en duidelijk' soort feminisme... 214 00:10:40,349 --> 00:10:41,684 ...zo was Wonder Woman. 215 00:10:50,610 --> 00:10:52,820 In het najaar van 1975... 216 00:10:52,987 --> 00:10:56,449 ...knalde Carters iconische Wonder Woman op tv-schermen... 217 00:10:56,616 --> 00:10:59,118 ...en zette overal in het land jonge harten in vuur en vlam. 218 00:10:59,785 --> 00:11:04,123 Er was geen rolmodel dat kon evenaren. 219 00:11:04,290 --> 00:11:05,333 Ik had net de leeftijd... 220 00:11:05,499 --> 00:11:08,711 ...waar je op het speelplein deed alsof je iemand anders was. 221 00:11:08,878 --> 00:11:10,087 REGISSEUR, WONDER WOMAN 222 00:11:10,254 --> 00:11:13,132 Alle kinderen renden rond en waren Superman of He-Man... 223 00:11:13,299 --> 00:11:14,634 ...of zoiets dergelijks. 224 00:11:14,800 --> 00:11:16,886 Toen Wonder Woman uitkwam... 225 00:11:17,053 --> 00:11:18,846 ...was het zo'n openbaring... 226 00:11:23,142 --> 00:11:25,561 ...dat je ineens dolgraag degene wilde zijn... 227 00:11:25,728 --> 00:11:27,563 ...die zei dat ze Wonder Woman was. 228 00:11:29,565 --> 00:11:33,486 Ik kreeg de kans om te ervaren wat de jongens hadden... 229 00:11:33,653 --> 00:11:35,655 ...niet op een jongensachtige manier. 230 00:11:37,698 --> 00:11:40,785 Mijn wens ging helemaal in vervulling. 231 00:11:40,952 --> 00:11:44,288 Jullie kunnen zijn wat jullie echt willen worden. 232 00:11:45,164 --> 00:11:46,666 Jullie zijn allemaal heel bijzonder. 233 00:11:47,917 --> 00:11:49,168 En jullie zijn allemaal anders. 234 00:11:50,878 --> 00:11:54,256 Lynda was de gewone vrouw die je graag zou willen zijn. 235 00:11:54,423 --> 00:11:56,425 Ik heb nooit Wonder Woman gespeeld. 236 00:11:56,592 --> 00:11:58,719 Ik heb alleen Diana gespeeld. 237 00:11:58,886 --> 00:12:01,889 De sleutel tot Wonder Woman... 238 00:12:02,056 --> 00:12:06,352 ...was dat ze als Diana herkenbaar was. 239 00:12:07,979 --> 00:12:10,231 Lynda Carter staat bekend om het uitvinden van de draai... 240 00:12:10,398 --> 00:12:13,526 ...waarbij ze van Diana Prince in Wonder Woman veranderde. 241 00:12:13,693 --> 00:12:15,069 Met de explosie van licht... 242 00:12:15,236 --> 00:12:18,489 ...en de transformatie van een gaaf personage... 243 00:12:18,656 --> 00:12:20,700 ...naar een machtige superheld... 244 00:12:21,367 --> 00:12:25,037 ...werd ik herinnerd aan de kracht om iets groters dan jezelf te worden. 245 00:12:25,204 --> 00:12:26,706 SCHRIJVER/KUNSTENAAR, WONDER WOMAN 246 00:12:26,872 --> 00:12:29,542 Zelfs op jonge leeftijd was dat iets wat me aansprak. 247 00:12:29,709 --> 00:12:31,627 Het vond een weerklank in mij. 248 00:12:33,254 --> 00:12:38,426 Het is niet alleen een vrouw een superheldenkostuum aan laten trekken. 249 00:12:39,343 --> 00:12:42,847 Het gaat erom op de een of andere manier de wereld te overtuigen... 250 00:12:43,014 --> 00:12:45,516 ...dat er een betere manier is. 251 00:12:45,683 --> 00:12:48,436 Geloof je echt dat mensen kunnen leren ten goede te veranderen? 252 00:12:50,104 --> 00:12:54,400 Vroeger heb ik geleerd dat het goede moet zegevieren over het kwade... 253 00:12:54,567 --> 00:12:57,737 ...en dat vrouwen en mannen kunnen leren. 254 00:12:59,905 --> 00:13:04,368 Wonder Womans boodschap van gelijkheid ging rond over de hele wereld. 255 00:13:06,037 --> 00:13:07,204 Terwijl thuis... 256 00:13:08,956 --> 00:13:12,460 ...een ander programma een heel team aan superhelden oprichtte... 257 00:13:12,626 --> 00:13:15,421 ...wiens avonturen de waarde van teamwerk bijbrachten. 258 00:13:16,505 --> 00:13:18,507 In de grote zaal van de Justice League... 259 00:13:18,674 --> 00:13:22,053 ...komen de vier grootste helden ter wereld bijeen. 260 00:13:22,219 --> 00:13:25,639 Super Friends was de eerste samenwerking op tv van al deze personages. 261 00:13:25,806 --> 00:13:28,893 Voor de eerste keer krijg ik niet alleen een Supermanverhaal... 262 00:13:29,060 --> 00:13:31,062 ...niet alleen een Wonder Womanverhaal... 263 00:13:31,228 --> 00:13:32,938 ...en niet alleen een Batmanverhaal. 264 00:13:33,105 --> 00:13:34,857 Ik krijg al die personages samen. 265 00:13:35,024 --> 00:13:37,818 Het is niet meer dan logisch dat we als we groot zijn... 266 00:13:37,985 --> 00:13:39,111 ...stripseries en -films willen maken. 267 00:13:39,904 --> 00:13:41,238 Maar voor veel striplezers... 268 00:13:41,405 --> 00:13:44,492 ...voelde het vierde lid van dit superhelden-droomteam... 269 00:13:44,658 --> 00:13:46,243 ...nog steeds als een vijfde wiel. 270 00:13:47,411 --> 00:13:50,915 Als mijn aquatische telepathie werkt op deze vreemde Exxoriaanse vissen... 271 00:13:51,082 --> 00:13:53,709 ...moet ik Darkons mannen kunnen tegenhouden. 272 00:13:55,336 --> 00:13:58,089 Aquaman werd gezien als iets lachwekkends. 273 00:13:58,839 --> 00:14:00,883 Toen ik begon met het schrijven van het Aquaman -boek... 274 00:14:01,050 --> 00:14:01,967 SCHRIJVER, AQUAMAN 275 00:14:02,134 --> 00:14:04,470 ...vroegen mensen me waarom ik mijn tijd verspilde aan Aquaman. 276 00:14:04,637 --> 00:14:07,056 Als schrijver vind ik het veel leuker... 277 00:14:07,223 --> 00:14:10,267 ...om een obscuur personage open te breken... 278 00:14:10,434 --> 00:14:13,687 ...en daar echt in te kruipen... 279 00:14:13,854 --> 00:14:15,439 ...want dat was nog niet gedaan. 280 00:14:16,774 --> 00:14:20,528 Als ik naar Aquaman kijk en zeg: 'Als zijn wereld en zijn verhalen... 281 00:14:20,694 --> 00:14:23,572 ...net zo rijk en diep zijn als die van Batman, Superman en alle anderen... 282 00:14:25,449 --> 00:14:26,325 ...wat zijn ze dan?' 283 00:14:27,785 --> 00:14:30,913 Geoff Johns' hervertelling uit 2011 van het Aquamanverhaal... 284 00:14:31,080 --> 00:14:33,666 ...vulde de wereld in van de weinig geliefde held... 285 00:14:33,833 --> 00:14:36,627 ...op land en in de zee. 286 00:14:37,962 --> 00:14:41,924 Het boek van Johns werd de blauwdruk voor een verfilming uit 2018... 287 00:14:42,091 --> 00:14:45,928 ...met een ster die weinig leek op het hoofdpersonage... 288 00:14:46,095 --> 00:14:47,596 ...tenminste oppervlakkig gezien. 289 00:14:47,763 --> 00:14:50,391 En ik ging van: wie? Wat moet ik spelen? 290 00:14:50,558 --> 00:14:51,475 ACTEUR, AQUAMAN 291 00:14:51,642 --> 00:14:54,687 Ik dacht alleen maar: wit, wit, blond, geschoren. 292 00:14:55,354 --> 00:14:56,230 Niet ik. 293 00:14:56,397 --> 00:15:00,526 Ze vertellen me het hele verhaal en ik dacht: wauw, echt wel. 294 00:15:01,569 --> 00:15:04,864 Zijn vader is vuurtorenwachter en zijn moeder de koningin van Atlantis. 295 00:15:06,448 --> 00:15:08,492 Er is veel spanning tussen deze twee werelden. 296 00:15:09,618 --> 00:15:11,287 Dat raakte meteen een snaar bij mij... 297 00:15:11,453 --> 00:15:13,414 ...geboren in Hawaï en opgegroeid in Iowa... 298 00:15:13,581 --> 00:15:15,583 ...verdeeld tussen mijn ouders. 299 00:15:15,749 --> 00:15:18,002 Op het land voelt hij zich een buitenstaander... 300 00:15:18,169 --> 00:15:20,880 ...maar in Atlantis is hij de troonopvolger. 301 00:15:21,046 --> 00:15:23,340 Ik kan als enige daartussen navigeren... 302 00:15:23,507 --> 00:15:25,384 ...en ik ben de vent die het niet wil doen. 303 00:15:25,551 --> 00:15:27,970 Luister nou, ik wil geen koning zijn. 304 00:15:28,637 --> 00:15:31,891 Hij moet leren de overbrugging te worden tussen deze twee werelden... 305 00:15:32,057 --> 00:15:34,643 ...om de wereld te redden van een oorlog met Atlantis. 306 00:15:36,896 --> 00:15:39,815 Aquaman had een boost nodig... 307 00:15:41,275 --> 00:15:43,569 ...dus speelde ik hem totaal anders. 308 00:15:43,736 --> 00:15:46,113 Daar gaan we. Actie. 309 00:15:48,908 --> 00:15:50,034 Bam. 310 00:15:50,201 --> 00:15:51,660 Ik hoop dat het er allemaal opstaat. 311 00:15:53,287 --> 00:15:54,496 Hij is een vechtersbaas. 312 00:15:54,663 --> 00:15:57,499 Hij is iemand die kopstoten geeft en in kroeggevechten terechtkomt. 313 00:15:59,543 --> 00:16:01,587 Hij is een arbeider. Dat zijn drinkers, snap je? 314 00:16:01,754 --> 00:16:05,466 Ze praten niet over hun emoties en daar kan ik me in verplaatsen. 315 00:16:06,258 --> 00:16:07,301 Je moeder wist altijd al... 316 00:16:07,468 --> 00:16:09,887 ...dat jij onze werelden zou verenigen. 317 00:16:10,054 --> 00:16:10,888 Hou nou op. 318 00:16:11,055 --> 00:16:14,099 Maar die zwakte, zijn menselijkheid, is ook wat hem koning zal maken. 319 00:16:14,266 --> 00:16:16,727 Een koning vecht alleen voor zijn volk. 320 00:16:17,436 --> 00:16:20,314 Jij vecht voor iedereen. 321 00:16:25,277 --> 00:16:27,780 Aquaman, geregisseerd door James Wan... 322 00:16:27,947 --> 00:16:31,242 ...werd de meest lucratieve film in de geschiedenis van DC... 323 00:16:31,408 --> 00:16:35,579 ...en bracht wereldwijd meer dan een miljard dollar op. 324 00:16:37,039 --> 00:16:40,251 De overwinning van deze ooit gekleineerde superheld... 325 00:16:40,417 --> 00:16:42,336 ...liet populaire stripboekfilms zien... 326 00:16:42,503 --> 00:16:44,755 ...om bij het bronmateriaal te beginnen. 327 00:16:46,632 --> 00:16:49,677 Sterke verhalen waren de prioriteit voor een nieuwe leider... 328 00:16:49,843 --> 00:16:52,554 ...die in 1976 naar DC kwam. 329 00:16:55,516 --> 00:16:58,978 De 28-jarige Jenette Kahn had geen stripervaring... 330 00:16:59,144 --> 00:17:03,857 ...toen Warner haar inhuurde om Carmine Infantino als uitgever te vervangen. 331 00:17:04,024 --> 00:17:07,736 Er was veel angst en afschuw dat ik was aangenomen. 332 00:17:07,903 --> 00:17:09,154 'Hoe is zij hier gekomen? 333 00:17:09,321 --> 00:17:10,864 Zij is niet iemand voor strips... 334 00:17:11,031 --> 00:17:12,366 UITGEVER, DC COMICS 335 00:17:12,533 --> 00:17:14,368 ...ze is jong en ze is een vrouw.' 336 00:17:14,535 --> 00:17:17,413 Dit was een bedrijf vol inteelt en volkomen naar binnen gericht. 337 00:17:17,579 --> 00:17:20,874 Er was nog nooit een outsider in een managementfunctie geplaatst. 338 00:17:21,041 --> 00:17:23,544 Er had nooit een vrouw een managementfunctie gehad. 339 00:17:24,336 --> 00:17:26,839 Behalve het feit dat ze slim was en joods... 340 00:17:27,006 --> 00:17:29,842 ...had ze vrijwel niks gemeen met alle mensen... 341 00:17:30,009 --> 00:17:31,885 ...die ze als team geërfd had. 342 00:17:32,052 --> 00:17:34,555 De leiding van DC heeft Kahn eigenlijk aangenomen... 343 00:17:34,722 --> 00:17:38,100 ...vanwege haar succes met kindertijdschriften. 344 00:17:38,559 --> 00:17:41,645 ...een duidelijke indicatie van voor wie ze dachten dat hun product bedoeld was. 345 00:17:41,812 --> 00:17:46,608 Strips werden beschouwd als wegwerp, een kortstondig medium, voor kinderen. 346 00:17:47,401 --> 00:17:51,488 Er was veel schaamte om in de stripboekenindustrie te werken. 347 00:17:52,865 --> 00:17:57,244 Maar ik kwam naar DC met een heel belangrijk gevoel... 348 00:17:57,411 --> 00:17:58,954 ...dat strips een kunstvorm waren. 349 00:17:59,121 --> 00:18:02,624 Onze business is verhalen vertellen in plaatjes en woorden. 350 00:18:02,791 --> 00:18:04,835 En als je strips zo ziet... 351 00:18:05,002 --> 00:18:06,920 ...kunnen we elk soort verhaal vertellen. 352 00:18:08,130 --> 00:18:11,675 Het was de hoogste tijd voor één bepaald onverteld verhaal. 353 00:18:11,842 --> 00:18:13,761 Om zijn allereerste serie te scripten... 354 00:18:13,927 --> 00:18:16,764 ...met een Afro-Amerikaanse superheld in de titelrol... 355 00:18:17,556 --> 00:18:20,476 ...huurde DC schrijver Tony Isabella in. 356 00:18:20,642 --> 00:18:23,520 Ik wilde mijn ultieme, zwarte superheld doen. 357 00:18:23,687 --> 00:18:25,064 SCHRIJVER, BLACK LIGHTNING 358 00:18:25,230 --> 00:18:26,940 Ik wilde iemand die een rolmodel zou zijn... 359 00:18:27,107 --> 00:18:29,068 ...iemand waar kinderen zich mee konden identificeren. 360 00:18:29,234 --> 00:18:31,028 Hij was een Olympisch sporter... 361 00:18:31,195 --> 00:18:33,989 ...die de Black Power-groet had gebracht op de Olympische Spelen. 362 00:18:34,990 --> 00:18:37,701 De sportcarrière van die jongens was geruïneerd. 363 00:18:38,702 --> 00:18:40,746 Dus werd hij onderwijzer... 364 00:18:40,913 --> 00:18:43,165 ...en bevocht misdaad in de binnenstad. 365 00:18:43,332 --> 00:18:46,210 Dat was Jefferson Pierce, Black Lightning. 366 00:18:49,296 --> 00:18:52,925 Black Lightning kwam in de winkel in 1977. 367 00:18:53,926 --> 00:18:55,386 Ik weet nog dat ik de zak opende... 368 00:18:55,552 --> 00:18:57,638 SCHRIJVER - THE OTHER HISTORY OF THE DC UNIVERSE 369 00:18:57,805 --> 00:18:59,640 ...met het eerste nummer van Black Lightning. 370 00:18:59,807 --> 00:19:05,229 Ik voelde iets wat ik nog nooit eerder had gevoeld. 371 00:19:06,105 --> 00:19:08,399 Ik voelde me voor het eerst betrokken. 372 00:19:09,400 --> 00:19:12,653 Ik kon me in bijna alles verplaatsen wat erin stond. 373 00:19:14,071 --> 00:19:15,864 Dit was een heel menselijk verhaal... 374 00:19:16,031 --> 00:19:17,783 ...en het was een heel direct verhaal. 375 00:19:17,950 --> 00:19:19,368 Het was heel sociaal-politiek. 376 00:19:19,535 --> 00:19:20,994 Het was al die dingen. 377 00:19:22,413 --> 00:19:24,289 DC was weer bij... 378 00:19:24,456 --> 00:19:26,083 ...maar zelfs geen nieuwe superheld... 379 00:19:26,250 --> 00:19:28,252 ...kon de falende stripmarkt keren. 380 00:19:30,379 --> 00:19:33,674 De kiosken van Amerika droogden op als de plek om tijdschriften te verkopen. 381 00:19:33,841 --> 00:19:35,717 De verkoop van stripboeken kelderde. 382 00:19:36,593 --> 00:19:38,345 Amerikanen trokken naar buitenwijken... 383 00:19:38,512 --> 00:19:41,181 ...waar winkelketens weigerden ruimte te geven aan tijdschriftenrekken. 384 00:19:41,765 --> 00:19:45,769 Strips werden onverkocht geretourneerd en DC's investering was weggegooid. 385 00:19:47,229 --> 00:19:50,482 Kahn zette alles op alles om het marktaandeel terug te krijgen. 386 00:19:50,649 --> 00:19:52,484 Het bedrijf bracht nieuwe strips uit... 387 00:19:52,651 --> 00:19:56,572 ...in een campagne die ze 'de DC-explosie' noemden. 388 00:19:56,738 --> 00:19:59,992 Laten we zoveel mogelijk ruimte inpikken... 389 00:20:00,159 --> 00:20:02,661 ...door zoveel mogelijk strips uit te brengen. 390 00:20:02,828 --> 00:20:06,498 We verkondigden kwantiteit boven kwaliteit. 391 00:20:07,708 --> 00:20:09,668 In de winter van 1978... 392 00:20:09,835 --> 00:20:13,005 ...hield een gigantische sneeuwstorm de leveringen tegen... 393 00:20:13,172 --> 00:20:15,174 ...terwijl torenhoge inflatie... 394 00:20:15,340 --> 00:20:18,594 ...de kwakkelende verkopen van DC de grond injoeg. 395 00:20:18,760 --> 00:20:21,180 Van de ene op de andere dag werd de DC-explosie de DC-implosie. 396 00:20:21,346 --> 00:20:23,307 NIEUWE DISTRIBUTIESTRATEGIE VERLAAGT LIJN MET 40% 397 00:20:23,474 --> 00:20:25,100 Het bedrijf ontsloeg veel personeel... 398 00:20:25,267 --> 00:20:28,312 ...en annuleerde van de ene op de andere dag 17 stripboekseries... 399 00:20:28,479 --> 00:20:30,397 ...waaronder Black Lightning. 400 00:20:31,565 --> 00:20:34,818 Niemand die in de jaren 70 bij DC werkte... 401 00:20:34,985 --> 00:20:37,237 ...dacht dat de sector nog lang zou bestaan. 402 00:20:37,404 --> 00:20:40,324 Er moest iets gebeuren. Er moesten antwoorden worden gevonden. 403 00:20:42,409 --> 00:20:45,496 Nu de toekomst van DC op het spel stond... 404 00:20:45,662 --> 00:20:47,247 ...deed Warner een grote gok... 405 00:20:47,414 --> 00:20:50,709 ...met een film over de superheld waar het allemaal mee begon. 406 00:20:51,919 --> 00:20:54,004 Niemand dacht dat dit een goede film werd. 407 00:20:54,171 --> 00:20:55,839 CREATIEF CONSULTANT, SUPERMAN 408 00:20:56,006 --> 00:20:58,091 Iedereen had de herinnering van de Batman -tv-serie... 409 00:20:58,258 --> 00:20:59,968 ...en ze dachten: het wordt weer heel dik aangezet. 410 00:21:00,135 --> 00:21:02,804 Dat houd je geen twee en een half uur vol. 411 00:21:02,971 --> 00:21:06,642 Zelfs met de beroemde Godfather -schrijver Mario Puzo erbij... 412 00:21:06,808 --> 00:21:09,061 ...kwam de film met moeite van de grond. 413 00:21:09,853 --> 00:21:11,897 Vanwege ongeteste vliegtechnologie... 414 00:21:12,064 --> 00:21:13,774 ...en een regisseurswissel halverwege... 415 00:21:13,941 --> 00:21:17,694 ...raakte de planning achterop en het budget in het rood. 416 00:21:18,779 --> 00:21:21,156 Toen de nieuwe regisseur, Richard Donner, erbij kwam... 417 00:21:21,323 --> 00:21:22,991 ...begon hij het recht te zetten... 418 00:21:23,158 --> 00:21:25,202 ...te beginnen met de toon van het script. 419 00:21:25,869 --> 00:21:29,081 Zij hadden een andere benadering van Superman dan ik. 420 00:21:29,248 --> 00:21:30,749 FILMREGISSEUR, SUPERMAN 421 00:21:30,916 --> 00:21:34,211 Hun aanpak was een parodie op een parodie gestapeld. 422 00:21:35,587 --> 00:21:38,924 Ik zei: 'Dit is Superman. Dit is appeltaart. Dit is Americana.' 423 00:21:39,758 --> 00:21:41,552 Het hoorde bij de Amerikaanse geschiedenis. 424 00:21:41,718 --> 00:21:44,054 Voor mij had het een eigen realiteit. 425 00:21:44,930 --> 00:21:46,974 De missie was om het rechttoe rechtaan te houden. 426 00:21:48,809 --> 00:21:50,561 Nu er aan het scenario werd gesleuteld... 427 00:21:50,727 --> 00:21:52,688 ...begon een intensieve zoektocht... 428 00:21:52,854 --> 00:21:55,816 ...naar de acteur die de Man van Staal zou belichamen. 429 00:21:55,983 --> 00:22:00,612 Robert Redford, Paul Newman en elke grote Amerikaanse ster. 430 00:22:01,572 --> 00:22:05,200 Mijn probleem was dat ik niet voor me zag dat ze vlogen. 431 00:22:05,367 --> 00:22:07,828 Als je niet geloofde dat Superman kon vliegen... 432 00:22:07,995 --> 00:22:10,038 ...dan geloofde je niet dat Superman echt was. 433 00:22:10,205 --> 00:22:12,082 Ik vond dat we een onbekende moesten nemen. 434 00:22:13,458 --> 00:22:15,586 Bedankt dat je de tijd neemt voor dit interview. 435 00:22:16,128 --> 00:22:18,380 Er zijn vast veel vragen over mij... 436 00:22:18,547 --> 00:22:20,007 ...die de wereld beantwoord wil zien. 437 00:22:20,173 --> 00:22:23,010 Christopher Reeve was vooral bekend vanwege zijn werk op het podium... 438 00:22:23,176 --> 00:22:24,595 ...en in soaps... 439 00:22:24,761 --> 00:22:27,014 ...maar zijn oprechte kijk op Superman... 440 00:22:27,180 --> 00:22:30,100 ...kwam perfect overeen met Donners geaarde visie. 441 00:22:30,267 --> 00:22:32,019 Wat Superman onderscheidt... 442 00:22:32,185 --> 00:22:34,938 ...is dat hij een soort volwassenheid heeft, of een onschuld... 443 00:22:35,105 --> 00:22:36,106 ACTEUR, SUPERMAN 444 00:22:36,273 --> 00:22:37,649 ...om de wereld heel eenvoudig te zien. 445 00:22:37,816 --> 00:22:38,859 Wanneer hij zegt: 446 00:22:39,026 --> 00:22:42,988 'Ik vecht voor de waarheid, gerechtigheid en de Amerikaanse leefwijze'... 447 00:22:43,155 --> 00:22:44,364 ...gaat iedereen van... 448 00:22:45,824 --> 00:22:47,326 Snap je? Maar hij meent het. 449 00:22:48,702 --> 00:22:52,289 Deze film moest gemaakt worden als een belangrijke film. 450 00:22:52,456 --> 00:22:54,166 HOOFDREDACTEUR, DEN OF GEEK 451 00:22:55,042 --> 00:22:58,670 Alsof het een belangrijk stuk Amerikaanse mythologie was. 452 00:22:59,755 --> 00:23:01,882 Trouwens, 'echt' betekent niet grimmig en hard. 453 00:23:02,049 --> 00:23:03,675 Het betekent emotioneel echt. 454 00:23:04,343 --> 00:23:05,927 En bij Superman... 455 00:23:06,094 --> 00:23:08,513 ...reageren normale mensen op iets abnormaals. 456 00:23:12,934 --> 00:23:14,019 Moet je kijken. 457 00:23:15,729 --> 00:23:16,897 Wat is dat nou? 458 00:23:19,358 --> 00:23:20,942 Rustig maar. Ik heb je. 459 00:23:21,109 --> 00:23:23,862 Je hebt mij? Wie heeft jou? 460 00:23:25,030 --> 00:23:26,531 SPECTACULAIR PLEZIER VOOR IEDEREEN 461 00:23:26,698 --> 00:23:28,659 SUPERMAN, DE REDDER IN NOOD 462 00:23:28,825 --> 00:23:30,369 SUPERMAN VLIEGT HET HART VAN AMERIKA IN 463 00:23:30,535 --> 00:23:32,954 Superman haalde $300 miljoen binnen in de kaartverkoop... 464 00:23:33,121 --> 00:23:35,457 ...kreeg een Oscar voor de speciale effecten... 465 00:23:36,083 --> 00:23:38,877 ...en lanceerde een reeks hits in vervolgfilms. 466 00:23:41,672 --> 00:23:42,798 Op 26 januari 1979... 467 00:23:42,964 --> 00:23:44,383 SCHRIJVER, SUPERMAN BIRTHRIGHT 468 00:23:44,549 --> 00:23:45,801 ...ging ik naar Superman, the movie. 469 00:23:45,967 --> 00:23:47,427 Ik ging doelloos naar binnen... 470 00:23:47,594 --> 00:23:50,430 ...niet wetende wat de toekomst inhield en angstig voor de toekomst. 471 00:23:52,265 --> 00:23:54,893 Ik had vroeger geen vrienden... 472 00:23:55,060 --> 00:23:57,396 ...omdat ik steeds van school wisselde. 473 00:23:57,562 --> 00:23:59,398 Ik ging die bioscoop binnen... 474 00:23:59,564 --> 00:24:03,902 ...met het gevoel alsof niemand om me gaf, niemand zag me, niemand hoorde me. 475 00:24:04,611 --> 00:24:06,071 Superman geeft om iedereen. 476 00:24:08,281 --> 00:24:10,867 Het maakt hem niet uit of je rijk of arm bent... 477 00:24:11,034 --> 00:24:12,661 ...of waar je vandaan komt. 478 00:24:13,954 --> 00:24:15,497 Eenmaal weer buiten was ik overtuigd... 479 00:24:15,664 --> 00:24:17,749 ...dat wat ik ook ging doen met mijn leven... 480 00:24:17,916 --> 00:24:19,835 ...het zou iets te maken hebben met Superman. 481 00:24:24,089 --> 00:24:27,801 Als de Chris Reeve-Dick Donner-film dat jaar niet was gelukt... 482 00:24:27,968 --> 00:24:29,177 ...had DC mogelijk... 483 00:24:29,344 --> 00:24:32,305 ...een heel minimaal publicatieschema gehad. 484 00:24:32,472 --> 00:24:35,434 Het bedrijf had het mogelijk niet overleefd. 485 00:24:37,018 --> 00:24:39,438 Door het succes van Superman... 486 00:24:39,604 --> 00:24:42,482 ...omarmde DC een nieuwe manier om lezers te bereiken. 487 00:24:48,447 --> 00:24:51,283 De stripwinkel begon in de jaren 70... 488 00:24:51,450 --> 00:24:55,829 ...als een plek voor tienerfans om te kopen, ruilen en ruzie te maken... 489 00:24:55,996 --> 00:24:57,539 ...over vorige uitgaves. 490 00:24:58,290 --> 00:25:01,835 Aan het begin van de jaren 80 werden door de vraag van oudere lezers... 491 00:25:02,002 --> 00:25:04,588 ...nieuwe winkels geopend door het hele land. 492 00:25:05,589 --> 00:25:09,718 Dat werd echt het nieuwe gezicht van de distributie van stripboeken. 493 00:25:09,885 --> 00:25:12,596 Dat is echt wat strips uit de vergetelheid redde. 494 00:25:13,472 --> 00:25:14,848 Strips waren in. 495 00:25:15,015 --> 00:25:19,436 Maar voor velen was het gebrek aan samenhang een drempel. 496 00:25:19,603 --> 00:25:23,231 Het probleem was dat veel Marvelfans... 497 00:25:23,398 --> 00:25:24,983 ...niet begrepen waar het om ging bij DC... 498 00:25:25,150 --> 00:25:27,068 ...omdat ze niet begrepen waarom... 499 00:25:27,235 --> 00:25:30,113 ...er zoveel personages waren die allemaal hetzelfde waren. 500 00:25:30,280 --> 00:25:32,532 We hadden te maken met dingen als het multiversum. 501 00:25:32,699 --> 00:25:35,660 Woorden die tegenwoordig heel gewoon zijn, maar toen niet. 502 00:25:37,037 --> 00:25:41,333 Ineens dringt het tot me door dat we dat moeten veranderen. 503 00:25:41,500 --> 00:25:46,087 Laten we het universum opnieuw starten. 504 00:25:47,839 --> 00:25:49,216 Het moest revolutionair zijn. 505 00:25:49,382 --> 00:25:51,843 Het moest iets zijn waarvan iedereen dacht: 506 00:25:52,010 --> 00:25:54,262 mijn god, menen ze dat? 507 00:25:54,429 --> 00:25:55,764 Gaan ze dat doen? 508 00:25:55,931 --> 00:25:57,057 Dat is onmogelijk. 509 00:25:58,183 --> 00:26:02,062 In de meest catastrofale kruisbestuiving uit de geschiedenis van DC... 510 00:26:02,229 --> 00:26:04,648 ...beëindigden Marv Wolfman en kunstenaar George Pérez... 511 00:26:04,815 --> 00:26:08,985 ...het DC-multiversum met een op zich staand verhaal van 12 nummers... 512 00:26:09,152 --> 00:26:11,238 ...dat alle personages en werelden afmaakte... 513 00:26:11,404 --> 00:26:13,990 ...tot er één aarde over was. 514 00:26:14,157 --> 00:26:17,452 Ze namen een ongekende beslissing. 515 00:26:17,619 --> 00:26:20,330 'We vegen alle bagage weg. 516 00:26:21,206 --> 00:26:26,336 We beginnen opnieuw en verenigen ze in een DC-universum voor de eerste keer.' 517 00:26:28,171 --> 00:26:31,550 Crisis on Infinite Earths vond plaats en The Flash stierf aan het einde ervan. 518 00:26:34,719 --> 00:26:37,264 Dat was de eerste keer dat ik huilde om een stripboek. 519 00:26:37,514 --> 00:26:39,599 UITVOEREND PRODUCENT, ARROWVERSE 520 00:26:39,766 --> 00:26:43,311 Ik voelde me toen zo verbonden met dat personage. 521 00:26:43,478 --> 00:26:45,772 Nu moet ik teruggaan en alles erover leren. 522 00:26:45,939 --> 00:26:48,358 In zekere zin was zijn einde mijn begin. 523 00:26:49,693 --> 00:26:51,862 Wolfmans beslissing om het Multiversum af te branden... 524 00:26:52,028 --> 00:26:53,989 ...gaf andere makers een schone lei... 525 00:26:54,155 --> 00:26:57,868 ...om klassieke DC-personages nieuw leven en diepte in te blazen. 526 00:26:59,536 --> 00:27:01,705 Dus na Crisis on Infinite Earths... 527 00:27:01,872 --> 00:27:03,248 ...hebben we een gloednieuwe aarde. 528 00:27:03,415 --> 00:27:07,294 We gaan de personages opnieuw introduceren alsof ze nog nooit bestaan hebben. 529 00:27:07,460 --> 00:27:10,463 DC haalde John Byrne van Marvel erbij. 530 00:27:10,630 --> 00:27:12,299 Hij was destijds het grootste talent in strips. 531 00:27:12,465 --> 00:27:15,844 Laten we hem Superman geven. Helemaal opnieuw beginnen. 532 00:27:16,011 --> 00:27:20,473 Bedenk hoe je leven echt is als dat je gaven zijn... 533 00:27:20,640 --> 00:27:21,808 ...als dat je krachten zijn. 534 00:27:21,975 --> 00:27:25,645 Als je de wereld zo ziet met je superkrachten. 535 00:27:26,938 --> 00:27:30,066 Hetzelfde met Wonder Woman, laten we haar aan George Pérez geven. 536 00:27:30,233 --> 00:27:32,944 Wonder Woman van George Pérez was mijn alles. 537 00:27:33,111 --> 00:27:35,488 Zijn versie van Wonder Woman is wat mij... 538 00:27:35,655 --> 00:27:36,698 ...naar de kunstacademie dreef. 539 00:27:37,365 --> 00:27:38,992 Ik kan er nog steeds niet over uit... 540 00:27:39,159 --> 00:27:41,786 ...hoeveel informatie hij op een pagina zet. 541 00:27:41,953 --> 00:27:45,290 Ik had nog nooit strips gezien die zo vol stonden met plaatjes. 542 00:27:46,625 --> 00:27:48,835 Maar wat me echt opviel aan de dingen van George Pérez... 543 00:27:49,002 --> 00:27:50,712 ...was dat hij een echt goede acteur was. 544 00:27:51,546 --> 00:27:56,384 Daarmee bedoel ik dat zijn personages, die verschillende maten en vormen hebben... 545 00:27:56,551 --> 00:27:59,054 ...er anders uitzagen, anders stonden, zich anders kleedden... 546 00:27:59,220 --> 00:28:01,473 ...zich anders gedroegen en anders vochten... 547 00:28:01,640 --> 00:28:03,391 ...op manieren die uniek waren voor hen. 548 00:28:04,601 --> 00:28:06,937 Voor mij was dat de magie van George Pérez. 549 00:28:07,103 --> 00:28:08,104 Het was een manier van denken. 550 00:28:08,271 --> 00:28:11,191 Het was een gevoel waarbij elk personage uniek was. 551 00:28:11,358 --> 00:28:14,444 Hij bracht dat unieke karakter naar voren in de kunst. 552 00:28:16,947 --> 00:28:20,575 Een van mijn belangrijkste beslissingen bij DC was denk ik... 553 00:28:20,742 --> 00:28:22,786 ...om die mensen in te huren... 554 00:28:22,953 --> 00:28:26,122 ...die van strips een verfijnde kunstvorm maakten. 555 00:28:26,998 --> 00:28:30,460 De eerste stap was Frank Miller naar DC te halen. 556 00:28:32,337 --> 00:28:34,214 The Dark Knight Returns van Frank Miller... 557 00:28:34,381 --> 00:28:37,175 ...is een nadrukkelijk moderne versie van de Batmanlegende... 558 00:28:37,342 --> 00:28:39,928 ...afgezet tegen de harde realiteit van het Reagan-regime... 559 00:28:40,095 --> 00:28:42,847 ...en vol met de woede van de tijd. 560 00:28:43,765 --> 00:28:45,850 De meeste basisaannames van strips... 561 00:28:46,017 --> 00:28:47,727 ...tot de meest recente jaren... 562 00:28:47,894 --> 00:28:49,688 ...waren vastgesteld in de jaren 40. 563 00:28:49,854 --> 00:28:52,148 Alles moest gebeuren in een zeer goedaardige wereld... 564 00:28:52,315 --> 00:28:53,525 ...waar je de politie kunt vertrouwen... 565 00:28:53,692 --> 00:28:55,443 ...je kunt de regering vertrouwen... 566 00:28:55,610 --> 00:28:56,987 ...je kunt je ouders vertrouwen. 567 00:28:57,153 --> 00:28:59,072 Het is jammer dat al zoveel jaren... 568 00:28:59,239 --> 00:29:03,201 ...het basisidee van superhelden onmogelijk werd gemaakt... 569 00:29:04,369 --> 00:29:06,830 ...door ze in een wereld te plaatsen waar ze niet nodig waren. 570 00:29:08,498 --> 00:29:11,876 Miller vindt Batman opnieuw uit als een einzelgänger van middelbare leeftijd... 571 00:29:12,043 --> 00:29:13,795 ...kwaad op corrupte ambtenaren... 572 00:29:13,962 --> 00:29:17,340 ...en bereid om alle middelen te gebruiken om ze te ontmaskeren. 573 00:29:17,507 --> 00:29:19,384 Ik vond dat je Batman niet kon weergeven... 574 00:29:19,551 --> 00:29:21,886 ...zonder in te gaan op het feit dat hij, althans in het begin... 575 00:29:22,053 --> 00:29:22,929 ...een anachronisme is. 576 00:29:23,096 --> 00:29:25,473 Er is iets heel ouderwets aan het hele idee... 577 00:29:25,640 --> 00:29:28,560 ...en de poging van Dark Knight was om het nieuw leven in te blazen... 578 00:29:28,727 --> 00:29:32,522 ...om het idee te laten werken in een moderne context. 579 00:29:33,440 --> 00:29:36,901 Wanneer Batmans oorlog tegen bendes Washington in verlegenheid brengt... 580 00:29:37,068 --> 00:29:41,698 ...komt hij oog in oog te staan met een onwaarschijnlijke vijand, Superman... 581 00:29:41,865 --> 00:29:45,035 ...erbij gehaald als handhaver van de politiestaat van Reagan. 582 00:29:46,036 --> 00:29:47,829 Het is een boek dat alle conventies... 583 00:29:47,996 --> 00:29:50,498 ...tartte van wat we eerder hadden gedaan. 584 00:29:51,458 --> 00:29:54,252 Het was politiek, door sociaal commentaar gedreven. 585 00:29:55,170 --> 00:29:58,465 Het stond verder af van welk model Batman ook was geweest... 586 00:29:58,631 --> 00:29:59,841 ...zijn uiterlijk. 587 00:30:01,468 --> 00:30:03,970 Elke individuele beslissing was behoorlijk moedig. 588 00:30:04,137 --> 00:30:07,432 Het is zeker dat Jenette en ik vele jaren hebben doorgebracht... 589 00:30:07,599 --> 00:30:10,226 ...met debatteren over individuele keuzes. 590 00:30:11,061 --> 00:30:14,355 Ik was dan voorzichtiger en zij had meer lef. 591 00:30:15,273 --> 00:30:17,317 De generatie makers die erbij kwam... 592 00:30:17,484 --> 00:30:19,402 ...was opgegroeid met strips lezen... 593 00:30:19,569 --> 00:30:22,489 ...en nu konden ze hun uitdrukking eraan geven. 594 00:30:22,655 --> 00:30:24,699 Dit waren politieke werken die een standpunt hadden... 595 00:30:24,866 --> 00:30:26,451 MEDEOPRICHTER, MILESTONE MEDIA 596 00:30:26,618 --> 00:30:29,370 ...dat niet overeenkwam met wat er destijds gaande was. 597 00:30:30,538 --> 00:30:34,292 Watchmen was een ontwrichtende kijk op superhelden zelf... 598 00:30:34,459 --> 00:30:37,587 ...gemaakt door een jonge Engelse schrijver genaamd Alan Moore. 599 00:30:37,754 --> 00:30:39,547 Wat we willen onderzoeken... 600 00:30:39,714 --> 00:30:40,757 SCHRIJVER, WATCHMEN 601 00:30:40,924 --> 00:30:43,593 ...zijn de implicaties van de superheld. 602 00:30:43,760 --> 00:30:46,137 Als deze absurde personages echt waren... 603 00:30:46,304 --> 00:30:47,806 ...wat zouden ze dan de wereld aandoen? 604 00:30:48,765 --> 00:30:52,102 Als een personage van het niveau en de kracht van Superman... 605 00:30:52,310 --> 00:30:54,395 ...voor Amerika werkt... 606 00:30:54,562 --> 00:30:56,606 ...hoe zou het Amerikaanse buitenlandse beleid eruitzien? 607 00:30:57,899 --> 00:30:59,442 Misschien wat avontuurlijker. 608 00:30:59,609 --> 00:31:01,319 Waarschijnlijk zou het Russische beleid... 609 00:31:01,486 --> 00:31:02,904 ...dan wat minder avontuurlijk zijn. 610 00:31:05,657 --> 00:31:08,034 Moore plaatst het verhaal in een alternatief 1985... 611 00:31:08,201 --> 00:31:10,787 ...onder de dreiging van een kernoorlog. 612 00:31:10,954 --> 00:31:14,624 Het enige superwezen en Amerika's beschermer, Dr. Manhattan... 613 00:31:14,791 --> 00:31:18,461 ...heeft de aarde overgelaten aan een handvol burgerwachten in kostuum. 614 00:31:18,628 --> 00:31:21,548 Eén van hen vernietigt de stad New York... 615 00:31:21,714 --> 00:31:23,800 ...in naam van het verenigen van de wereld. 616 00:31:24,884 --> 00:31:28,346 Watchmen is niet geschreven door iemand die van superheldenstrips houdt. 617 00:31:28,513 --> 00:31:29,889 SCHRIJVER, RORSCHACH 618 00:31:30,056 --> 00:31:33,351 Watchmen is geschreven door iemand die superheldenstrips kent en respecteert... 619 00:31:33,518 --> 00:31:36,187 ...maar ze kan bekijken van een afstandje en kan zeggen: 620 00:31:36,354 --> 00:31:38,940 dit zijn de grote nobele thema's waar je eigenlijk naar hebt gekeken. 621 00:31:40,024 --> 00:31:43,903 Voor mij is Watchmen van Alan Moore van hetzelfde niveau als een literair werk. 622 00:31:44,070 --> 00:31:45,780 REGISSEUR, THE SUICIDE SQUAD 623 00:31:45,947 --> 00:31:48,575 Ik vind het geweldig. Ik heb het wel 100 keer gelezen. 624 00:31:48,741 --> 00:31:51,119 De deconstructie van de superheld... 625 00:31:51,286 --> 00:31:53,997 ...is iets wat sterk werd beïnvloed door wat hij deed. 626 00:31:56,124 --> 00:31:59,752 In 2005 zette Time Magazine Watchmen... 627 00:31:59,919 --> 00:32:03,256 ...op de lijst van van beste 100 romans van de 20e eeuw. 628 00:32:03,464 --> 00:32:05,300 Het wordt altijd weer gedrukt. 629 00:32:06,843 --> 00:32:10,305 Moores boek veroorzaakte een literaire explosie bij DC... 630 00:32:10,471 --> 00:32:13,266 ...onder leiding van Karen Berger. 631 00:32:13,433 --> 00:32:15,810 Ik was onder de radar een pad aan het uithakken. 632 00:32:15,977 --> 00:32:17,812 HOOFDREDACTEUR, VERTIGO 1993-2013 633 00:32:17,979 --> 00:32:22,525 Ik was begonnen schrijvers te zoeken, met name in Engeland. 634 00:32:22,692 --> 00:32:25,486 De Britse stripindustrie lag op ons voor met strips voor volwassenen. 635 00:32:25,653 --> 00:32:26,779 Karen zag dat en had zoiets van: 636 00:32:26,946 --> 00:32:28,948 waarom maken we daar niet een heel merk van? 637 00:32:29,115 --> 00:32:30,950 Zo was het een Britse invasie. 638 00:32:31,117 --> 00:32:33,828 Ze bracht die generatie Britse schrijvers binnen... 639 00:32:33,995 --> 00:32:35,663 ...en zij maakten strips voor volwassenen. 640 00:32:36,414 --> 00:32:39,959 Toen DC begon te zoeken, was er een hele generatie van ons. 641 00:32:40,126 --> 00:32:43,296 We waren er klaar voor en lazen al ons hele leven strips. 642 00:32:43,463 --> 00:32:45,506 Dat Superman zijn hand door de wolken stak... 643 00:32:45,673 --> 00:32:47,008 SCHRIJVER, THE INVISIBLES 644 00:32:47,175 --> 00:32:48,885 ...en dat DC Comics belde... 645 00:32:49,052 --> 00:32:50,970 ...was alsof je een miljard gewonnen had. 646 00:32:51,846 --> 00:32:54,891 Een van de schrijvers die Berger ontmoette bij haar zoektocht naar nieuw talent... 647 00:32:55,058 --> 00:32:58,853 ...was een volhardende jongeman genaamd Neil Gaiman. 648 00:32:59,020 --> 00:33:01,814 Gaiman stelde een verhaal voor gebaseerd op een obscuur personage... 649 00:33:01,981 --> 00:33:03,816 ...uit de archieven van het bedrijf... 650 00:33:03,983 --> 00:33:07,654 ...de Sandman, heerser van het rijk der dromen. 651 00:33:07,820 --> 00:33:09,155 MEESTER DER NACHTMERRIES! 652 00:33:09,322 --> 00:33:13,076 Je hebt dus een personage dat Lord of Dreams zal worden. 653 00:33:13,243 --> 00:33:15,453 Waarom hebben we hem nog nooit gezien in het DC Universum? 654 00:33:15,620 --> 00:33:16,663 SCHRIJVER, THE SANDMAN 655 00:33:16,829 --> 00:33:17,664 Want op dat punt... 656 00:33:17,830 --> 00:33:19,791 ...was alles wat je deed in het DC-universum. 657 00:33:19,958 --> 00:33:21,584 Ik dacht: die hebben we nog nooit gezien. 658 00:33:21,751 --> 00:33:23,920 Misschien zit hij ergens opgesloten. 659 00:33:25,129 --> 00:33:28,549 Ineens had ik de vorm van een begin van iets. 660 00:33:28,716 --> 00:33:31,844 Ik had het idee van een naakte man in een glazen kist... 661 00:33:32,011 --> 00:33:35,807 ...bereid te wachten tot alle mensen die hem gevangen hielden... 662 00:33:35,974 --> 00:33:38,017 ...dood en vergeten waren. 663 00:33:41,729 --> 00:33:45,900 Ik begon natuurlijk aan Sandman in een toestand van uitzinnige angst... 664 00:33:47,026 --> 00:33:51,030 ...want ik had nog nooit één verhaal per maand hoeven schrijven. 665 00:33:52,156 --> 00:33:54,659 De reden waarom de eerste verhaallijn... 666 00:33:54,826 --> 00:33:57,578 ... Preludes & Nocturnes acht nummers lang was... 667 00:33:57,745 --> 00:34:02,125 ...was omdat ik overtuigd was dat Karen zou bellen om te zeggen: 668 00:34:02,292 --> 00:34:04,794 'Het verkoopt niet. We houden ermee op bij nummer 12.' 669 00:34:04,961 --> 00:34:07,046 Pas toen we bij nummer acht waren... 670 00:34:07,213 --> 00:34:11,050 ...en er meer verkocht waren dan van iets soortgelijks eerder... 671 00:34:11,217 --> 00:34:12,468 ...dacht ik ineens: 672 00:34:12,635 --> 00:34:16,347 nu kan ik mezelf toestaan te geloven... 673 00:34:17,223 --> 00:34:19,058 ...mezelf toestaan te dromen... 674 00:34:19,225 --> 00:34:21,144 ...dat ik tot het einde van dit verhaal kom. 675 00:34:22,353 --> 00:34:26,024 Eindelijk vrij neemt de Sandman wraak op zijn ontvoerders... 676 00:34:26,190 --> 00:34:30,278 ...en ontdekt dat hij zich ook voor zijn eigen zonden moet verantwoorden. 677 00:34:30,445 --> 00:34:33,323 Er was niets zoals Sandman toen Sandman uitkwam. 678 00:34:33,489 --> 00:34:34,866 KUNSTENAAR, THE SANDMAN 679 00:34:35,033 --> 00:34:37,076 Het was emotioneel, maar fantastisch. 680 00:34:37,744 --> 00:34:39,662 Intellectueel, maar duister. 681 00:34:39,829 --> 00:34:43,207 Het trok vrouwelijke lezers aan die zich niet realiseerden... 682 00:34:43,374 --> 00:34:46,085 ...dat er strips waren die ze leuk zouden vinden. 683 00:34:46,252 --> 00:34:49,172 Neil bedacht een atypisch personage genaamd Death... 684 00:34:49,339 --> 00:34:52,759 ...en maakte van haar een jonge, aantrekkelijke vrouw, een goth... 685 00:34:52,925 --> 00:34:57,513 ...wat ook heel erg paste in die tijd. 686 00:34:57,680 --> 00:35:00,308 Op de middelbare school kon je een nummer van Sandman geven... 687 00:35:00,475 --> 00:35:01,684 ...en nog steeds cool zijn. 688 00:35:01,851 --> 00:35:03,144 Je kon nog steeds je jack dragen... 689 00:35:03,311 --> 00:35:05,146 ...sigaretten roken en Sandman lezen. 690 00:35:05,313 --> 00:35:07,482 Dat was legitiem. Strips waren weer cool. 691 00:35:07,648 --> 00:35:09,442 Ze waren opstandig. Ze waren gevaarlijk. 692 00:35:09,609 --> 00:35:11,319 Ze waren niet kinderlijk. 693 00:35:11,486 --> 00:35:13,946 Ze waren net iets spannender... 694 00:35:14,113 --> 00:35:15,490 ...dan gewone kunst. 695 00:35:17,742 --> 00:35:19,952 De serie had 75 uitgaves... 696 00:35:20,161 --> 00:35:22,747 ...en er werden er meer dan zeven miljoen van verkocht. 697 00:35:22,914 --> 00:35:27,043 Het was één titel van een groeiende lijst onder redactie van Karen Berger... 698 00:35:27,210 --> 00:35:31,089 ...die zich verder verwijderde van traditionele strips. 699 00:35:31,255 --> 00:35:35,593 Mijn doel was om verhalen te brengen... 700 00:35:35,760 --> 00:35:37,804 ...die de boel opschudden. 701 00:35:39,597 --> 00:35:41,766 Die de status quo doorbraken... 702 00:35:42,558 --> 00:35:47,939 ...en de perceptie van mensen over strips uitdaagde. 703 00:35:48,940 --> 00:35:51,025 Wat Karen toevoegde aan strips... 704 00:35:51,192 --> 00:35:54,070 ...was dat ze niet echt een grote stripboekenfan was. 705 00:35:54,237 --> 00:35:57,657 Ze had haar unieke kijk op het verhaal... 706 00:35:57,824 --> 00:36:00,660 ...die niet gebonden was aan iemands traditie. 707 00:36:00,827 --> 00:36:03,663 Jenette was een echt rolmodel voor mij. 708 00:36:03,830 --> 00:36:06,040 Zij zette de toon en baande de weg. 709 00:36:06,249 --> 00:36:08,042 Ze was onbevreesd en moedig... 710 00:36:08,209 --> 00:36:10,378 ...wat betreft het nemen van risico's. 711 00:36:10,545 --> 00:36:12,964 Op dat moment zei ik: 712 00:36:13,131 --> 00:36:16,175 'Je zou eigenlijk redacteur van je eigen lijn moeten zijn.' 713 00:36:16,342 --> 00:36:18,678 En ik zei gelijk ja. 714 00:36:18,845 --> 00:36:21,180 Zo werd Vertigo geboren. 715 00:36:23,349 --> 00:36:26,018 Het gevoel bij dat woord stond me aan. 716 00:36:26,185 --> 00:36:28,062 INNOVATIEF - GEVAARLIJK - PROVOCATIEF 717 00:36:29,021 --> 00:36:30,314 Je voelt je ongemakkelijk. 718 00:36:30,481 --> 00:36:32,400 Het wordt geassocieerd met hoogtevrees. 719 00:36:33,067 --> 00:36:37,905 En bij Vertigo draait het om het overwinnen van die angsten... 720 00:36:38,072 --> 00:36:39,574 ...om naar die donkere plekken te gaan... 721 00:36:39,740 --> 00:36:42,118 ...het erop te wagen en creatieve risico's te nemen. 722 00:36:43,494 --> 00:36:46,289 Er hing een gevoel in de lucht... 723 00:36:46,456 --> 00:36:47,790 ...dat het een bijzondere plek was... 724 00:36:48,708 --> 00:36:52,879 ...waar je je creatief kon uitrekken en de grenzen kon verleggen. 725 00:36:53,796 --> 00:36:55,673 Het was een geweldige manier van werken. 726 00:36:55,840 --> 00:36:59,469 Dat mensen de kans kregen om dat ene verhaal te vertellen. 727 00:36:59,635 --> 00:37:00,970 Wat wilde je altijd... 728 00:37:01,137 --> 00:37:03,097 Wat is datgene wat jou het beste weergeeft? 729 00:37:03,681 --> 00:37:06,434 The Invisibles veranderden de geschiedenis in strips. 730 00:37:06,601 --> 00:37:09,187 Het creëerde de eerste dragqueen-superheld. 731 00:37:09,353 --> 00:37:12,398 Om zo'n personage te hebben, om zo zichtbaar te zijn... 732 00:37:12,565 --> 00:37:14,525 ...halverwege de jaren 90... 733 00:37:14,692 --> 00:37:16,819 ...dat is echt buitengewoon. 734 00:37:18,237 --> 00:37:20,031 Als er één ding is wat alles verbindt... 735 00:37:20,198 --> 00:37:22,867 ...wat past bij een Vertigo -titel... 736 00:37:23,034 --> 00:37:25,036 ...wat een Vertigo -strip is... 737 00:37:25,203 --> 00:37:26,537 ...is dat ze allemaal over... 738 00:37:28,915 --> 00:37:29,749 ...menselijkheid gaan... 739 00:37:31,334 --> 00:37:32,752 ...in al zijn facetten. 740 00:37:33,836 --> 00:37:36,672 Het genre wordt gebruikt als achtergrond... 741 00:37:36,839 --> 00:37:41,052 ...om verhalen te vertellen over de ongemakkelijke kant van het leven... 742 00:37:41,802 --> 00:37:43,429 ...verontrustende dingen in het leven... 743 00:37:44,138 --> 00:37:46,098 ...over mensen die in de marge staan. 744 00:37:47,808 --> 00:37:51,145 Verhalen over ons allemaal dus. 745 00:37:52,021 --> 00:37:53,981 Je moet het Karen echt nageven. 746 00:37:54,148 --> 00:37:56,400 Het is dankzij haar redactionele visie... 747 00:37:56,567 --> 00:38:02,448 ...dat strips net zo serieus genomen worden als andere media om verhalen te vertellen. 748 00:38:03,824 --> 00:38:05,368 Dat strips alles kunnen... 749 00:38:05,535 --> 00:38:07,161 ...en alles moeten mogen... 750 00:38:07,328 --> 00:38:08,412 SCHRIJVER, PREACHER 751 00:38:08,579 --> 00:38:10,248 ...om wat voor terrein dan ook op te gaan... 752 00:38:10,414 --> 00:38:13,501 ...die de schrijver of kunstenaar geschikt acht. 753 00:38:13,668 --> 00:38:16,128 Vertigo's grensverleggende verhalen... 754 00:38:16,337 --> 00:38:19,715 ...claimden nieuw cultureel cachet en marktpotentieel. 755 00:38:19,882 --> 00:38:22,176 Dat had een nieuwe format nodig. 756 00:38:22,343 --> 00:38:23,261 We zeiden tegen elkaar: 757 00:38:23,427 --> 00:38:27,098 'Waarom brengen we een stripboek uit en laten hem dan verdwijnen?' 758 00:38:27,265 --> 00:38:29,225 Hoe kun je stripboeken op de plank houden? 759 00:38:29,392 --> 00:38:31,519 Hoe krijg je ze überhaupt op de plank? 760 00:38:32,270 --> 00:38:34,188 Om strips in boekhandels te krijgen... 761 00:38:34,355 --> 00:38:36,774 ...greep het bedrijf een nieuw genre aan... 762 00:38:36,941 --> 00:38:38,442 ...de graphic novel... 763 00:38:38,609 --> 00:38:41,487 ...met langere verhalen in één boek. 764 00:38:41,654 --> 00:38:45,992 Die stap zou nog jarenlang vruchten afwerpen. 765 00:38:46,158 --> 00:38:48,619 Met de paperbacks en grafische romans gecombineerd... 766 00:38:48,786 --> 00:38:51,747 ...hebben we de uitgaves winstgevend gemaakt. 767 00:38:52,540 --> 00:38:54,125 We hebben strips blijvend gemaakt. 768 00:38:58,129 --> 00:39:01,632 Halverwege de jaren 90 waren stripboeken volwassen geworden... 769 00:39:01,799 --> 00:39:04,844 ...maar stripboekfilms bleven in het verleden hangen. 770 00:39:05,469 --> 00:39:09,390 Eén jonge fan maakte het tot zijn missie om daar verandering in te brengen. 771 00:39:10,850 --> 00:39:12,560 Als ik je vandaag vertel... 772 00:39:12,727 --> 00:39:14,854 ...dat ik als jongen van in de twintig... 773 00:39:15,021 --> 00:39:18,649 ...naar binnen walste en de rechten van Batman van DC Comics kocht... 774 00:39:18,816 --> 00:39:21,319 ...dan zeg jij dat dat onmogelijk is. 775 00:39:21,485 --> 00:39:25,197 En dat klopt. Tegenwoordig zou dat nooit meer gebeuren. 776 00:39:25,364 --> 00:39:27,450 Maar op dat moment... 777 00:39:27,617 --> 00:39:31,329 ...begreep niemand de waarde van deze personages. 778 00:39:32,330 --> 00:39:37,627 In 1979 werkte Uslan samen met de ervaren producent Ben Melniker... 779 00:39:37,793 --> 00:39:40,713 ...en kocht de filmrechten van de gemaskerde held van DC. 780 00:39:41,547 --> 00:39:44,508 Het zou nog bijna tien jaar duren voor de camera's gingen draaien. 781 00:39:45,635 --> 00:39:48,929 Ik werd door elke studio in Hollywood afgewezen. 782 00:39:49,096 --> 00:39:52,642 Ze zeiden: 'Je bent gek. Je kunt geen serieuze stripfilms maken. 783 00:39:52,808 --> 00:39:54,393 Je kunt geen duistere superhelden maken.' 784 00:39:55,311 --> 00:39:58,606 Maar toen kwam Frank Miller met The Dark Knight Returns. 785 00:39:58,773 --> 00:40:04,362 Dat zorgde voor een reset van Adam Wests Batman die mensen kenden... 786 00:40:04,528 --> 00:40:09,492 ...naar de moderne, duistere, complexe wreker die we nu kennen. 787 00:40:09,659 --> 00:40:12,411 De hele clou was Tim Burton. 788 00:40:13,162 --> 00:40:16,040 Regisseur Tim Burton stond bekend om zijn excentrieke hits... 789 00:40:16,207 --> 00:40:17,708 ...zoals Pee-wee's Big Adventure... 790 00:40:17,875 --> 00:40:19,293 ...niet om actiefilms. 791 00:40:19,794 --> 00:40:23,381 Maar door zijn empathische kijk op Batman was Uslan verkocht. 792 00:40:23,547 --> 00:40:25,716 Het was Tim die zei: 793 00:40:25,883 --> 00:40:27,927 'Als we een serieuze Batmanfilm gaan maken... 794 00:40:28,094 --> 00:40:29,887 ...kan de film niet over Batman gaan. 795 00:40:30,638 --> 00:40:32,473 De film moet over Bruce Wayne gaan.' 796 00:40:33,891 --> 00:40:37,770 We waren niet geïnteresseerd in de clichématige aspecten van een strip... 797 00:40:37,937 --> 00:40:39,522 REGISSEUR, BATMAN 798 00:40:39,689 --> 00:40:41,816 ...maar om er meer uit te halen. 799 00:40:42,608 --> 00:40:46,487 We waren geïnteresseerd in een held die problemen heeft. 800 00:40:46,654 --> 00:40:48,531 Dat maakt het menselijker. 801 00:40:48,698 --> 00:40:51,701 Maar toen Burton Michael Keaton in de titelrol castte... 802 00:40:51,867 --> 00:40:53,661 ...wankelde Uslans zelfvertrouwen. 803 00:40:55,162 --> 00:40:58,165 Ik zei: 'Lekker dan. Dat is een grote grap. 804 00:40:58,332 --> 00:41:01,293 Ik zie de posters al voor me: Mr. Mom is Batman.' 805 00:41:01,460 --> 00:41:03,421 Wat een duistere en serieuze Batman. 806 00:41:05,548 --> 00:41:07,591 En Tim had de verklaring. 807 00:41:08,426 --> 00:41:10,636 'Ik heb met Michael Keaton aan Beetlejuice gewerkt. 808 00:41:10,803 --> 00:41:15,266 We kunnen Bruce Wayne weergeven als ontzettend gedreven, geobsedeerd... 809 00:41:15,433 --> 00:41:17,309 ...tot het punt van psychotisch.' 810 00:41:17,476 --> 00:41:18,769 Wat denk jij? 811 00:41:19,603 --> 00:41:20,604 Ben ik gekwalificeerd? 812 00:41:20,771 --> 00:41:23,315 'Het publiek zal het ermee eens zijn, 813 00:41:23,482 --> 00:41:25,776 met die vent lukt het. Die vent zou dat doen. 814 00:41:25,943 --> 00:41:28,571 ...67, opname één. -Actie. 815 00:41:31,532 --> 00:41:35,578 Burton en zijn ontwerpteam riepen een somber, kapot Gotham op... 816 00:41:35,745 --> 00:41:36,912 ...kolkend met dreiging. 817 00:41:38,122 --> 00:41:41,542 Batman van 89 was echt een masterclass... 818 00:41:41,709 --> 00:41:44,003 ...in stemming en duisternis. 819 00:41:44,170 --> 00:41:46,839 Wat zie je als je Batman voor de eerste keer in die film ziet? 820 00:41:47,757 --> 00:41:49,675 Je ziet het silhouet van een vleermuis... 821 00:41:49,842 --> 00:41:52,720 ...twee mannen tegemoet komen die net iemand beroofd hebben. 822 00:41:52,887 --> 00:41:55,514 En die twee zouden heel erg bang moeten zijn. 823 00:42:00,227 --> 00:42:02,271 Wat ben jij? -Ik ben Batman. 824 00:42:03,689 --> 00:42:06,942 Ze gingen met Batman naar zijn duistere stripboekenroots. 825 00:42:07,109 --> 00:42:09,445 Het verhaal van een zeer beschadigde man. 826 00:42:09,612 --> 00:42:11,614 Als je je 's nachts als vleermuis verkleedt... 827 00:42:11,781 --> 00:42:14,241 ...en criminelen angst aanjaagt... 828 00:42:14,408 --> 00:42:16,368 ...wat ben je dan voor iemand? 829 00:42:16,535 --> 00:42:18,370 Hoe is hij zo geworden? 830 00:42:19,997 --> 00:42:23,292 Bruce Wayne is overwegend introvert en soms draait hij door... 831 00:42:23,459 --> 00:42:24,752 ACTEUR, BATMAN 832 00:42:24,919 --> 00:42:27,505 ...af en toe knalt de deksel eraf. 833 00:42:27,671 --> 00:42:30,049 Wil je nu gestoord gaan doen? Kom op. 834 00:42:30,216 --> 00:42:31,050 Dan doen we gestoord. 835 00:42:31,217 --> 00:42:34,762 Totdat hij Batman is en dan wordt hij raar genoeg heel beheerst. 836 00:42:34,929 --> 00:42:35,930 Pardon. 837 00:42:36,680 --> 00:42:38,974 Heb je ooit met de duivel gedanst in het bleke maanlicht? 838 00:42:41,644 --> 00:42:45,064 Het was een ongelooflijk moment... 839 00:42:45,231 --> 00:42:48,567 ...voor een stripfan die vroeger belachelijk was gemaakt... 840 00:42:49,193 --> 00:42:54,532 ...om te zien hoe dit wereldwijd een blockbusterstatus kreeg. 841 00:42:55,866 --> 00:42:58,077 Het publiek begon zich tijdens het weekend te verzamelen... 842 00:42:58,244 --> 00:43:03,123 ...voor zo'n grote filmpremière dat hij in twee theaters wordt gehouden. 843 00:43:03,290 --> 00:43:05,501 Ik zei: 'Wat ik nu heb geleerd... 844 00:43:05,668 --> 00:43:10,881 ...is dat als je ze niet gelooft als ze zeggen hoe slecht je bent... 845 00:43:11,048 --> 00:43:14,426 ...geloof gewoon in jezelf en je werk en je zult het geweldig doen.' 846 00:43:14,593 --> 00:43:16,679 Michael Keaton heeft de verwachtingen overtroffen. 847 00:43:16,846 --> 00:43:17,972 MEDEMAKER BATMAN 848 00:43:18,138 --> 00:43:20,599 Hij wordt de nieuwe Batman, de new wave-Batman van de jaren 90. 849 00:43:21,308 --> 00:43:26,063 Batman is in 1989 niet alleen de meest succesvolle film van dat jaar... 850 00:43:26,230 --> 00:43:28,440 ...maar dat vleermuissymbool is overal. 851 00:43:28,607 --> 00:43:31,360 Je kunt geen blanco T-shirts kopen om te bedrukken... 852 00:43:31,527 --> 00:43:35,072 ...want elk zwart blanco T-shirt is al in gebruik. 853 00:43:35,239 --> 00:43:38,742 Fans in Philadelphia staan in de rij voor Batmankapsels. 854 00:43:38,909 --> 00:43:41,203 Een hele catalogus met Batmanmemorabilia. 855 00:43:41,370 --> 00:43:44,748 Er staat zelfs een 1-800-BATMAN-nummer bij... 856 00:43:44,915 --> 00:43:46,709 ...om je spullen sneller te krijgen. 857 00:43:46,876 --> 00:43:48,502 De avonturen van de gemaskerde held... 858 00:43:48,669 --> 00:43:51,547 ...leveren een handel van 400 miljoen dollar op... 859 00:43:51,714 --> 00:43:54,133 ...die elk jaar met 25 procent groeit. 860 00:43:56,594 --> 00:43:59,680 Door Batmania werden strips het nieuwe decennium in gekatapulteerd... 861 00:43:59,847 --> 00:44:02,266 ...waar ze een nieuw soort fan vonden. 862 00:44:03,142 --> 00:44:06,520 De jaren 90 waren een erg opgeblazen tijd in de stripgeschiedenis... 863 00:44:06,687 --> 00:44:09,481 ...met alleen interesse van 'verzamelaars'. 864 00:44:09,648 --> 00:44:11,650 'Hoeveel zal deze strip waard worden? 865 00:44:11,817 --> 00:44:15,821 Heb je het nummer met de speciale zak en het kaartje?' 866 00:44:15,988 --> 00:44:18,741 En op de 27e jaarlijkse International Comic Convention... 867 00:44:18,908 --> 00:44:19,783 ...in San Diego... 868 00:44:19,950 --> 00:44:23,704 ...werd een strip verkocht voor $180.000. 869 00:44:23,871 --> 00:44:26,040 Het gaat helemaal niet om de strip. 870 00:44:26,206 --> 00:44:30,377 Het gaat er alleen om hoeveel het kost en hoeveel geld het waard is. 871 00:44:30,544 --> 00:44:33,631 Ze kopen ze alleen als investering. De lol is eraf. 872 00:44:33,797 --> 00:44:37,468 Uitgevers voeden de waanzin door hun topkunstenaars... 873 00:44:37,635 --> 00:44:39,511 ...verzamelitems te laten maken. 874 00:44:39,678 --> 00:44:42,514 Ik heb zo'n zwak voor strips uit de jaren 90. 875 00:44:42,681 --> 00:44:44,224 Het leek toen echt spannend... 876 00:44:44,391 --> 00:44:45,601 SCHRIJVER/KUNSTENAAR, CATWOMAN 877 00:44:45,768 --> 00:44:47,353 ...omdat de kunstenaars de sterren werden. 878 00:44:47,519 --> 00:44:50,272 Veel ervan heb ik nooit gelezen. Ik verdiepte me in het tekenwerk. 879 00:44:50,439 --> 00:44:53,609 Jim Lee was een van de supersterkunstenaars van Marvel. 880 00:44:53,776 --> 00:44:57,112 Er werden acht miljoen exemplaren van zijn X-Men #1 verkocht... 881 00:44:57,279 --> 00:44:58,906 ...een Guinness-wereldrecord. 882 00:44:59,073 --> 00:45:00,866 Omdat de kunstenaars zo in waren... 883 00:45:01,033 --> 00:45:03,077 ...vonden sommigen dat we geen schrijvers nodig hadden. 884 00:45:03,243 --> 00:45:04,954 Waarom delen we onze winst met schrijvers... 885 00:45:05,120 --> 00:45:06,413 CREATIEF DIRECTEUR, DC 886 00:45:06,580 --> 00:45:08,999 ...als we zelf die verhalen kunnen bedenken? 887 00:45:09,166 --> 00:45:11,335 Begin 1992... 888 00:45:11,502 --> 00:45:13,879 ...namen Lee en andere topkunstenaars van Marvel ontslag... 889 00:45:14,046 --> 00:45:17,508 ...om hun krachten te bundelen in Image Comics. 890 00:45:17,675 --> 00:45:22,638 We waren met zes of zeven kunstenaars, afhankelijk van welke versie je neemt. 891 00:45:22,805 --> 00:45:26,809 Een stel eigenwijze jongens van midden twintig. 892 00:45:26,976 --> 00:45:28,268 En wij zeiden tegen bedrijven: 893 00:45:28,435 --> 00:45:30,187 'Donder maar op, we werken niet voor jullie.' 894 00:45:30,813 --> 00:45:32,898 In de eerste vier maanden... 895 00:45:33,065 --> 00:45:36,026 ...duwde het startende bedrijf DC naar de derde plaats... 896 00:45:36,193 --> 00:45:37,444 ...voor de eerste keer. 897 00:45:38,570 --> 00:45:40,447 Met zijn reputatie op het spel... 898 00:45:40,614 --> 00:45:44,576 ...moest Amerika's oudste stripbedrijf de schijnwerpers weer grijpen. 899 00:45:45,411 --> 00:45:48,163 We hadden een spoedvergadering waar we iedereen bij haalden. 900 00:45:48,372 --> 00:45:49,456 REDACTEUR, SUPERMAN 901 00:45:49,623 --> 00:45:52,918 Alle schrijvers en kunstenaars van vier titels van Superman... 902 00:45:53,085 --> 00:45:55,129 ...werkten naar een gezamenlijk doel. 903 00:45:55,295 --> 00:45:57,256 Het gaat niet om jou. 904 00:45:57,423 --> 00:46:00,384 Het gaat over Superman en wat wij denken dat het beste is voor Superman . 905 00:46:01,301 --> 00:46:04,471 Bij elke vergadering waar we vast kwamen te zitten... 906 00:46:04,638 --> 00:46:07,683 ...riep Jerry Ordway: 'Laten we hem gewoon vermoorden.' 907 00:46:09,018 --> 00:46:11,437 Hij zei het ook die dag. 908 00:46:11,603 --> 00:46:14,273 Ik zei: 'Oké, slimmeriken. 909 00:46:15,107 --> 00:46:17,526 Als we hem vermoorden, wat gebeurt er dan?' 910 00:46:25,909 --> 00:46:29,455 Er verschenen overal voorproefjes in de Superman -tijdschriften... 911 00:46:29,621 --> 00:46:31,665 ...in de zomer van 1992. 912 00:46:31,874 --> 00:46:36,795 Iets of iemand kwam achter de Man van Staal aan. 913 00:46:36,962 --> 00:46:38,672 Heeft de Man van Staal zijn gelijke gevonden? 914 00:46:38,839 --> 00:46:42,634 Een redacteur bij DC Comics zegt dat Superman op 18 november doodgaat. 915 00:46:42,801 --> 00:46:44,845 Mike Carlin zegt dat het stripboek van november... 916 00:46:45,012 --> 00:46:47,389 ...de ondergang van de gemaskerde misdaadbestrijder zal tonen... 917 00:46:47,556 --> 00:46:49,516 ...tijdens een gevecht om Metropolis te redden. 918 00:46:49,683 --> 00:46:52,227 Mooi. Ik ben een anti-Superman-fan. 919 00:46:52,394 --> 00:46:53,228 Ik mag hem niet. 920 00:46:53,395 --> 00:46:55,564 Hij is net een padvinder, vergeleken met andere superhelden. 921 00:46:55,731 --> 00:46:59,568 Dit van iemand die een tatoeage heeft van een slechterik, de Joker. 922 00:46:59,735 --> 00:47:03,489 Tieners geven tegenwoordig de voorkeur aan meer gewelddadige personages... 923 00:47:03,655 --> 00:47:07,534 ...zoals de Punisher, Wolverine, The Infinity War. 924 00:47:08,452 --> 00:47:11,121 Als iedereen voor antihelden is... 925 00:47:11,288 --> 00:47:15,084 ...en Superman de padvinder is en de afgezaagde... 926 00:47:15,250 --> 00:47:16,502 ...hebben we gezegd: 927 00:47:16,668 --> 00:47:18,212 'Laten we de wereld laten zien... 928 00:47:18,378 --> 00:47:20,589 ...hoe het is als we hem weghalen.' 929 00:47:21,673 --> 00:47:23,217 Een spoor van vernietiging achterlatend... 930 00:47:23,383 --> 00:47:26,095 ...en verminkte Justice League-personages in zijn kielzog... 931 00:47:26,261 --> 00:47:28,722 ...stortte Supermans aartsvijand zich op Metropolis... 932 00:47:28,889 --> 00:47:30,349 ...voor een laatste strijd. 933 00:47:31,266 --> 00:47:33,977 Elke week verschijnt een nieuwe Superman -strip in de winkels. 934 00:47:34,144 --> 00:47:38,315 De afgelopen vijf weken heeft het verhaal van Doomsday zich opgebouwd. 935 00:47:38,482 --> 00:47:40,359 Zeker het bestverkochte boek van dit moment. 936 00:47:40,526 --> 00:47:41,944 Binnen een paar uur uitverkocht. 937 00:47:42,111 --> 00:47:44,321 Kranten schreven redactionele artikelen. 938 00:47:44,488 --> 00:47:46,031 Fans schreven brieven. 939 00:47:46,824 --> 00:47:49,785 Ze zeiden allemaal: 'Hoe kun je Superman vermoorden?' 940 00:47:49,952 --> 00:47:53,163 Ik vroeg: 'Wanneer heb je voor het laatst een Superman -strip gekocht?' 941 00:47:53,330 --> 00:47:55,624 'Wel 20 of 30 jaar geleden.' 942 00:47:55,791 --> 00:47:57,668 'Dan heb jij Superman vermoord,' zei ik. 943 00:47:57,835 --> 00:48:01,338 Als je bloemen geen water geeft, gaan ze dood. 944 00:48:04,258 --> 00:48:07,094 Vandaag is de dag dat Superman een niet super lot treft... 945 00:48:07,261 --> 00:48:11,348 ...terwijl DC Comics drie miljoen exemplaren van Doomsday uitbrengt. 946 00:48:14,351 --> 00:48:17,062 Heel verrassend. Ik had nooit gedacht dat ze hem zouden vermoorden. 947 00:48:18,147 --> 00:48:19,648 Het werd hoog tijd eigenlijk. 948 00:48:19,815 --> 00:48:22,192 Want hij heeft geen contact met de echte wereld. 949 00:48:25,946 --> 00:48:27,072 Ik moet huilen. 950 00:48:27,239 --> 00:48:29,783 Ik ben verdrietig. Ik wil niet dat hij gaat. 951 00:48:30,993 --> 00:48:33,620 De Man van Staal heeft bewezen net zo kwetsbaar te zijn... 952 00:48:33,787 --> 00:48:37,166 ...als de stervelingen die meer dan een halve eeuw tegen hem opkeken. 953 00:48:37,332 --> 00:48:39,168 Superman is woensdag gestorven. 954 00:48:40,669 --> 00:48:44,548 DC verkocht meer dan zes miljoen exemplaren van nummer 75... 955 00:48:45,257 --> 00:48:47,718 ...inclusief een in plastic verpakte platina verzamelaarseditie... 956 00:48:47,885 --> 00:48:49,887 ...en verschillende luxe varianten. 957 00:48:50,846 --> 00:48:52,264 De vier maanden erna... 958 00:48:52,431 --> 00:48:55,100 ...werden alle vier Superman -titels buiten bedrijf gesteld. 959 00:48:56,268 --> 00:48:59,354 Niet lang daarna zeiden ze: 'Wat kunnen we met Batman doen? 960 00:48:59,521 --> 00:49:00,564 Laten we zijn rug breken. 961 00:49:01,231 --> 00:49:04,193 Laten we Bane erbij halen, dan lappen we hem op met vergif.' 962 00:49:04,359 --> 00:49:06,862 Net als LeBron James, gewoon boem. 963 00:49:07,029 --> 00:49:09,907 Terwijl de verzamelaarsmarkt steeds meer opliep... 964 00:49:10,073 --> 00:49:13,368 ...voerden DC, Marvel en Image de seks en het geweld op... 965 00:49:13,535 --> 00:49:16,663 ...in een verhitte strijd om kijkers en dollars. 966 00:49:17,497 --> 00:49:19,124 Er was niet veel goed versus kwaad. 967 00:49:19,291 --> 00:49:21,543 Het was meer alsof elke strip een worstelwedstrijd was. 968 00:49:21,710 --> 00:49:24,755 Hoe kunnen we elk tijdschrift nog heftiger maken dan het vorige? 969 00:49:26,215 --> 00:49:30,344 Mij persoonlijk beviel dit niet... 970 00:49:30,510 --> 00:49:32,512 ...en Alex Ross ook niet. 971 00:49:33,347 --> 00:49:36,058 Kunstenaar Alex Ross en schrijver Mark Waid... 972 00:49:36,225 --> 00:49:38,518 ...kwamen naar DC met aanvullende talenten... 973 00:49:38,685 --> 00:49:41,813 ...en een gedeeld geloof in waar superhelden voor stonden. 974 00:49:43,232 --> 00:49:47,152 HEDEN 975 00:49:47,319 --> 00:49:49,196 Toen ik vier of vijf was... 976 00:49:49,363 --> 00:49:51,990 ...maakte ik voor het eerst kennis met superhelden. 977 00:49:53,742 --> 00:49:56,411 Ik vond de belichaming leuk... 978 00:49:56,578 --> 00:49:58,705 ...van wat Superman moest zijn: 979 00:49:59,414 --> 00:50:02,626 goede en sterke dingen in gelijke mate. 980 00:50:04,211 --> 00:50:06,505 Elk personage was minder krachtig dan deze man... 981 00:50:06,672 --> 00:50:07,839 KUNSTENAAR, KINGDOM COME 982 00:50:08,006 --> 00:50:09,925 ...die in feite zijn wil tot actie kon omzetten. 983 00:50:11,218 --> 00:50:14,638 Alex en ik waren niet geïnteresseerd in cynische personages... 984 00:50:14,846 --> 00:50:16,431 ...en cynische, duistere strips. 985 00:50:16,598 --> 00:50:20,435 Ik was geïnteresseerd in deze personages als hoopvol. 986 00:50:21,311 --> 00:50:23,313 Ik was geïnteresseerd in hen als positief. 987 00:50:23,480 --> 00:50:26,984 Ik was geïnteresseerd in hen als iets om tegenop te kijken. 988 00:50:27,150 --> 00:50:30,112 Laten we met een nieuwe en frisse blik kijken... 989 00:50:30,279 --> 00:50:32,781 ...naar wat deze personages te bieden hebben. 990 00:50:38,120 --> 00:50:40,205 In de zomer van 1996... 991 00:50:40,372 --> 00:50:44,001 ...brachten Ross en Waid het eerste nummer van Kingdom Come uit... 992 00:50:44,167 --> 00:50:45,919 ...een reset van de Superman-mythe... 993 00:50:46,086 --> 00:50:48,338 ...waarin de Man van Staal nooit gestorven was... 994 00:50:48,505 --> 00:50:50,340 ...maar in vrijwillige ballingschap ging... 995 00:50:50,507 --> 00:50:52,968 ...Amerika achterlatend aan een jonger... 996 00:50:53,135 --> 00:50:56,013 ...gewelddadiger soort superheld. 997 00:50:56,179 --> 00:50:58,557 Wanneer hun machtsstrijd chaos veroorzaakt... 998 00:50:58,724 --> 00:51:01,518 ...moet Superman terugkeren om de orde te herstellen. 999 00:51:03,729 --> 00:51:07,274 En op dat moment stortte de hele stripindustrie in. 1000 00:51:07,441 --> 00:51:10,986 Ik kreeg een briefje dat al mijn contacten bij Marvel zijn ontslagen. 1001 00:51:11,153 --> 00:51:12,779 Marvel is failliet verklaard. 1002 00:51:12,946 --> 00:51:15,907 Mensen beseften dat ze deze strips niet konden blijven verkopen... 1003 00:51:16,074 --> 00:51:17,492 ...aan niet-bestaande klanten. 1004 00:51:17,659 --> 00:51:19,578 De sector stortte echt in... 1005 00:51:19,745 --> 00:51:21,538 ...en veel kleinere bedrijven hielden op. 1006 00:51:21,705 --> 00:51:22,539 STRIBOEKENCRASH 1007 00:51:22,706 --> 00:51:24,833 UITGEVERS VAN STRIPBOEKEN TREURIG: VERKOOP STORT IN 1008 00:51:25,000 --> 00:51:27,544 Toen de verzamelaarsmarkt instortte... 1009 00:51:27,711 --> 00:51:30,797 ...stond Vertigo nog overeind omdat die niet verzameld werden. 1010 00:51:30,964 --> 00:51:32,674 Die werden echt gelezen. 1011 00:51:32,841 --> 00:51:34,718 Terwijl de sector wankelt... 1012 00:51:34,885 --> 00:51:37,304 ...werken Ross en Waid een verhaal af... 1013 00:51:37,471 --> 00:51:40,349 ...waarbij ze inspiratie putten uit hun eigen leven. 1014 00:51:40,515 --> 00:51:45,812 In eerste instantie wilde ik bij Kingdom Come een strip schilderen... 1015 00:51:45,979 --> 00:51:48,523 ...waarbij de DC-personages bij mijn vader zitten. 1016 00:51:50,025 --> 00:51:52,819 Norman McCay, de verteller van ons verhaal... 1017 00:51:52,986 --> 00:51:54,571 ...is eigenlijk de vader van Alex. 1018 00:51:54,738 --> 00:51:55,864 Mijn vader was predikant. 1019 00:51:56,031 --> 00:52:01,203 Aan dat beroep zit een humanitair aspect dat ik erin wilde opnemen. 1020 00:52:02,329 --> 00:52:05,791 De vader van Ross staat voor de gewone mensen... 1021 00:52:05,957 --> 00:52:08,835 ...en fungeert als moreel kompas voor supermensen. 1022 00:52:09,002 --> 00:52:12,923 Wanneer Supermans plan om de malafide superhelden in bedwang te houden mislukt... 1023 00:52:13,090 --> 00:52:17,135 ...lanceert het Amerikaanse leger een nucleaire aanval op hen. 1024 00:52:27,896 --> 00:52:30,357 Woedend neemt Superman wraak. 1025 00:52:33,902 --> 00:52:36,405 Maar McCay houdt hem tegen met een terechtwijzing. 1026 00:52:37,489 --> 00:52:41,451 Gewone mensen hebben inspraak nodig in hun eigen leven... 1027 00:52:41,660 --> 00:52:43,703 ...en ze zullen superkracht wantrouwen... 1028 00:52:43,870 --> 00:52:47,666 ...als die niet hand in hand gaat met gelijke terughoudendheid en wijsheid. 1029 00:52:51,545 --> 00:52:55,215 McCays woorden raken Superman en hij doet een belofte. 1030 00:52:56,091 --> 00:52:58,593 'De problemen waar we voor staan, bestaan nog steeds. 1031 00:52:59,386 --> 00:53:01,847 We gaan ze niet voor jullie oplossen. 1032 00:53:02,013 --> 00:53:04,641 We gaan ze samen met jullie oplossen.' 1033 00:53:06,977 --> 00:53:08,520 Dat maakt Superman tot Superman. 1034 00:53:08,687 --> 00:53:10,355 Supermans grootste superkracht... 1035 00:53:10,522 --> 00:53:13,024 ...is niet dat hij kan vliegen of dat hij een auto kan optillen. 1036 00:53:13,191 --> 00:53:16,319 Het is dat met de mogelijkheid om alles te doen... 1037 00:53:16,486 --> 00:53:19,448 ...alles te pakken, wat hij maar wil... 1038 00:53:20,407 --> 00:53:23,702 ...hij onbaatzuchtig is zonder reden. 1039 00:53:23,869 --> 00:53:27,247 Hij plaatst nooit zijn eigen behoeften en wensen... 1040 00:53:27,414 --> 00:53:28,999 ...voor op die van anderen. 1041 00:53:31,042 --> 00:53:32,961 Dat is een geweldige superkracht. 1042 00:53:36,256 --> 00:53:37,883 Door alle gebreken van de mens heen... 1043 00:53:38,049 --> 00:53:41,303 ...hebben we personages gecreëerd die geen gebreken hebben. 1044 00:53:41,470 --> 00:53:43,096 Het maakt mensen eigenlijk beter dan God. 1045 00:53:43,263 --> 00:53:45,640 God kon alleen een gevallen mensheid maken. 1046 00:53:45,807 --> 00:53:47,934 We hebben wezens beter gemaakt dan wij. 1047 00:53:49,269 --> 00:53:50,228 Dat is best cool. 1048 00:53:50,395 --> 00:53:52,105 Dat getuigt van een soort fantasie... 1049 00:53:52,272 --> 00:53:54,441 ...waar we wat meer op zouden moeten vertrouwen... 1050 00:53:54,608 --> 00:53:56,359 ...en meer naar zouden moeten leven. 1051 00:53:56,526 --> 00:53:59,321 We kunnen het. We hebben Superman gebouwd. We hebben Superman gemaakt. 1052 00:53:59,488 --> 00:54:02,199 Superman kan elk probleem oplossen, hoe we dat ook toepassen. 1053 00:54:03,158 --> 00:54:07,245 Terwijl de stripwereld worstelt om uit de as te herrijzen... 1054 00:54:07,412 --> 00:54:11,875 ...komt de redding uit een koor van ongehoorde stemmen. 1055 00:54:12,042 --> 00:54:15,086 Als de personages al zo'n 80 jaar bestaan... 1056 00:54:15,253 --> 00:54:16,379 ...kun je twee kanten op. 1057 00:54:16,546 --> 00:54:19,174 Een daarvan is om heel traditioneel te blijven... 1058 00:54:19,341 --> 00:54:21,384 ...of je kiest een ander pad... 1059 00:54:21,551 --> 00:54:25,889 ...namelijk te proberen om het universum radicaal te veranderen. 1060 00:54:27,182 --> 00:54:28,099 Om dingen te veranderen... 1061 00:54:28,808 --> 00:54:31,686 ...andere stemmen erbij te halen voor andere verhalen... 1062 00:54:32,646 --> 00:54:34,814 ...moet je constant nieuw leven in deze personages pompen. 1063 00:54:34,981 --> 00:54:36,942 Want zoals ik altijd zeg, het zijn niet de personages... 1064 00:54:37,108 --> 00:54:38,485 ...het zijn de makers. 1065 00:54:38,652 --> 00:54:42,364 Dan kunnen we terugkijken op die vroege verhalen... 1066 00:54:42,531 --> 00:54:45,450 ...en er een ander leven inblazen. 1067 00:54:45,617 --> 00:54:47,494 Daarom geeft het me hoop. 1068 00:54:47,661 --> 00:54:49,913 Het geeft me hoop dat het verhaal kan veranderen. 1069 00:54:50,872 --> 00:54:54,042 Stripboeken zijn de dromen en aspiraties van mensen. 1070 00:54:55,126 --> 00:54:56,670 Daarom houden we van stripboeken. 1071 00:54:57,796 --> 00:55:01,800 We denken dat misschien, als de omstandigheden zich voordoen... 1072 00:55:03,176 --> 00:55:05,971 ...wij de held kunnen zijn. 1073 00:55:07,013 --> 00:55:10,809 OPGEDRAGEN AAN: 1074 00:55:37,377 --> 00:55:42,382 Ondertiteld door: Armande