1 00:00:13,240 --> 00:00:14,680 Για όσους δεν με ξέρουν, 2 00:00:15,800 --> 00:00:17,320 είμαι ο Γκράχαμ Χάνκοκ. 3 00:00:18,680 --> 00:00:24,960 Ερευνώ την πιθανότητα ύπαρξης ενός χαμένου πολιτισμού στην προϊστορία 4 00:00:25,040 --> 00:00:26,760 πάνω από 30 χρόνια τώρα. 5 00:00:29,000 --> 00:00:32,280 Οι αρχαιολόγοι λένε πως αν υπήρχε χαμένος πολιτισμός, 6 00:00:33,720 --> 00:00:36,240 θα τον είχαν ήδη βρει. 7 00:00:38,600 --> 00:00:40,440 Εγώ διαφωνώ βαθύτατα μ' αυτό. 8 00:00:42,240 --> 00:00:44,160 Και τώρα συνεχίζω την αναζήτηση 9 00:00:48,880 --> 00:00:52,880 σε ένα μέρος που προσπερνούν οι ιστορικοί της προέλευσης του ανθρώπου… 10 00:00:55,640 --> 00:01:00,800 Οι παλαιότερες χρονολογίες που έχουμε ήταν κάπου 13.200 χρόνια πριν. 11 00:01:01,960 --> 00:01:06,000 …εξερευνώντας κάποια από τα πιο ενδιαφέροντα αρχαία θαύματα… 12 00:01:06,880 --> 00:01:10,160 Υπάρχει η αριθμολογία, τα μαθηματικά, η αστρονομία. 13 00:01:11,120 --> 00:01:14,600 Αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί μια χαμένη τεχνολογία. 14 00:01:15,200 --> 00:01:16,880 …και κάνοντας νέες ανακαλύψεις. 15 00:01:23,400 --> 00:01:24,960 Είναι αδύνατον. 16 00:01:25,440 --> 00:01:26,480 Είναι αδύνατον! 17 00:01:27,720 --> 00:01:31,000 Παιδί, πίστευα πάντα ότι το χρονοδιάγραμμα ήταν… 18 00:01:31,840 --> 00:01:32,680 εκτός. 19 00:01:33,360 --> 00:01:36,400 Πάντα με μια ριζοσπαστική νέα πρόταση στο μυαλό. 20 00:01:38,040 --> 00:01:42,560 Μήπως το κλειδί για την ανακάλυψη ενός χαμένου πολιτισμού κρύβεται εδώ, 21 00:01:44,040 --> 00:01:45,160 στην Αμερική; 22 00:02:03,760 --> 00:02:08,360 {\an8}ΑΡΧΑΙΑ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ Η ΑΜΕΡΙΚΗ 23 00:02:20,080 --> 00:02:22,360 Η αναζήτηση της προέλευσής μας 24 00:02:23,680 --> 00:02:26,400 και η αναζήτηση της προέλευσης του πολιτισμού 25 00:02:26,480 --> 00:02:30,600 είναι θεμελιώδεις γι' αυτό που σημαίνει να είσαι άνθρωπος. 26 00:02:32,760 --> 00:02:34,880 Αλλά το έχουμε στη φύση μας. 27 00:02:35,880 --> 00:02:38,440 Αν είμαστε πεπεισμένοι ότι κάτι δεν υπάρχει, 28 00:02:39,640 --> 00:02:40,760 δεν το ψάχνουμε. 29 00:02:48,320 --> 00:02:51,120 Η αναζήτηση αυτής της προέλευσης με οδήγησε εδώ, 30 00:02:52,160 --> 00:02:55,080 σε ένα από τα πιο καθηλωτικά μέρη της Β. Αμερικής. 31 00:02:56,960 --> 00:02:58,200 Το Γουάιτ Σαντς. 32 00:02:59,360 --> 00:03:04,760 ΓΟΥΑΪΤ ΣΑΝΤΣ ΝΕΟ ΜΕΞΙΚΟ 33 00:03:05,360 --> 00:03:09,120 Είναι μια γη απέριττης ομορφιάς και μυστηρίου, 34 00:03:09,200 --> 00:03:12,040 που κρύβει χιλιάδες χρόνια ένα μυστικό. 35 00:03:14,360 --> 00:03:16,320 Ένα μυστικό που τώρα αποκαλύφθηκε 36 00:03:16,400 --> 00:03:19,680 και μας αναγκάζει να ξαναγράψουμε την προϊστορία της Αμερικής. 37 00:03:21,520 --> 00:03:25,760 Ως τη δεκαετία του '90 μαθαίναμε ότι στην καρδιά της Εποχής των Παγετώνων 38 00:03:25,840 --> 00:03:28,840 οι άνθρωποι μετανάστευσαν από τη Β. Ασία στην Αλάσκα 39 00:03:28,920 --> 00:03:30,640 μέσω της Βερίγγειας γέφυρας, 40 00:03:31,480 --> 00:03:34,200 και κάπου 13.500 χρόνια πριν, 41 00:03:35,000 --> 00:03:39,760 πήγαν νότια μέσω ενός ανοιχτού διαδρόμου πριν διασκορπιστούν σε όλη την Αμερική. 42 00:03:39,840 --> 00:03:41,960 ΒΟΡΕΙΟΣ ΕΙΡΗΝΙΚΟΣ ΩΚΕΑΝΟΣ 43 00:03:42,040 --> 00:03:45,120 Ένα σενάριο στο οποίο προσκολληθήκαμε τόσον καιρό 44 00:03:45,720 --> 00:03:50,400 που ελάχιστοι αρχαιολόγοι έψαξαν για ίχνη τυχόν προηγούμενης μετανάστευσης. 45 00:03:53,960 --> 00:03:56,560 Για πάρα πολύ καιρό υπήρχε η πεποίθηση 46 00:03:56,640 --> 00:03:59,120 ότι δεν υπήρχαν τεκμήρια παρουσίας ανθρώπων 47 00:03:59,200 --> 00:04:01,440 παλαιότερα των 13.500 ετών. 48 00:04:03,160 --> 00:04:07,480 Τελικά, αυτή η ιδέα ήταν λανθασμένη. Πολύ λανθασμένη. 49 00:04:10,200 --> 00:04:13,920 Ο διαχειριστής πόρων του πάρκου Γουάιτ Σαντς, Ντέιβιντ Μπούστος, 50 00:04:14,000 --> 00:04:16,320 {\an8}έπιασε δουλειά εδώ το 2005 51 00:04:18,160 --> 00:04:20,280 για να μοιραστεί το πάθος του 52 00:04:20,360 --> 00:04:22,520 για την παρθένα έρημο και την άγρια ζωή της. 53 00:04:24,840 --> 00:04:28,160 Αλλά σύντομα βρήκε στον δρόμο του κάτι άλλο, 54 00:04:29,600 --> 00:04:31,880 κάτι που στην αρχή φαινόταν τρελό. 55 00:04:34,280 --> 00:04:39,400 Κάπου το 2006 άκουσα μια ιστορία για ίχνη ποδιών Μεγαλοπόδαρου. 56 00:04:40,200 --> 00:04:44,720 Ένας κυνηγός άγριων ζώων είχε βρει κάτι φοβερά ίχνη. 57 00:04:44,800 --> 00:04:48,400 Είπε πως είχαν μήκος 55 εκατοστά και πλάτος 20. 58 00:04:48,480 --> 00:04:50,600 - Ναι. - Μεγαλοπόδαρος ήταν, τι άλλο; 59 00:04:50,680 --> 00:04:53,360 Του την είπαν. "Δεν υπάρχει Μεγαλοπόδαρος". 60 00:04:54,280 --> 00:04:57,720 - Αλλά εγώ σκεφτόμουν "Τα έχω δει αυτά". - Ναι. 61 00:04:57,800 --> 00:05:01,600 Κι έτσι βγήκαμε έξω, κι όταν σκουπίσαμε τα αποτυπώματα, 62 00:05:01,680 --> 00:05:04,360 φάνηκαν κάτι απίστευτα σημάδια από νύχια. 63 00:05:05,160 --> 00:05:07,400 Εννοείται πως δεν ήταν Μεγαλοπόδαρος. 64 00:05:09,720 --> 00:05:12,440 Αυτό που βρήκε ήταν ίχνη γιγάντιου βραδύποδα. 65 00:05:12,520 --> 00:05:15,040 - Αυτό ήταν, τελικά. - Γιγάντιοι βραδύποδες. 66 00:05:16,680 --> 00:05:19,280 Κατάλαβαν ότι τα αποτυπώματα ήταν πολύ παλιά. 67 00:05:20,920 --> 00:05:25,640 Οι γιγάντιοι βραδύποδες εξαφανίστηκαν περίπου πριν από 11.500 χρόνια. 68 00:05:27,960 --> 00:05:32,920 Τότε ο Ντέιβιντ και οι συνάδελφοί του βρήκαν ακόμα μεγαλύτερα ίχνη από μαμούθ, 69 00:05:33,000 --> 00:05:34,480 που επίσης εξαφανίστηκαν. 70 00:05:37,080 --> 00:05:41,520 Το βήμα και η δρασκελιά τους φτάνουν ως και τα 4 μέτρα. Απίστευτο. 71 00:05:43,440 --> 00:05:47,400 Λίγο πιο πέρα θα βρεις τη γιγάντια καμήλα, την αμερικανική. 72 00:05:47,480 --> 00:05:49,280 Καμιά φορά και ανταρόλυκους. 73 00:05:51,080 --> 00:05:53,480 Όλα αυτά τα ίχνη ανήκουν σε μεγαπανίδα, 74 00:05:53,560 --> 00:05:57,880 γιγάντια θηλαστικά που εξαφανίστηκαν στα τέλη της Εποχής των Παγετώνων. 75 00:06:00,520 --> 00:06:03,160 Πολλά είναι απλώς πατημένη άμμος, 76 00:06:03,240 --> 00:06:07,160 που την έθαψαν και την προστάτεψαν στρώματα ιζήματος επί χιλιετίες, 77 00:06:09,480 --> 00:06:12,360 ώσπου η διάβρωση τα έφερε ξανά στην επιφάνεια. 78 00:06:15,160 --> 00:06:17,480 Ανάμεσα στα αρχαία ίχνη μαμούθ, 79 00:06:17,560 --> 00:06:20,840 ο Ντέιβιντ εντόπισε κι άλλα ενδιαφέροντα αποτυπώματα, 80 00:06:23,960 --> 00:06:27,200 και με τους συναδέλφους του αποφάσισαν να τα εξετάσουν. 81 00:06:29,880 --> 00:06:31,880 Όταν σκουπίσαμε αυτά τα άλλα ίχνη, 82 00:06:31,960 --> 00:06:35,320 είδαμε ολοκάθαρα αποτυπώματα δακτύλων και φτέρνας. 83 00:06:37,600 --> 00:06:39,640 - Πατημασιές ανθρώπων; - Ανθρώπων. 84 00:06:39,720 --> 00:06:43,360 Ίδιας ηλικίας με τη μεγαπανίδα, απ' ό,τι φάνηκε. 85 00:06:43,440 --> 00:06:44,720 Ήταν εκπληκτικό. 86 00:06:44,800 --> 00:06:46,120 - Απίστευτο. - Ναι. 87 00:06:51,320 --> 00:06:54,160 Αυτά τα απολιθωμένα αποτυπώματα πρέπει να έγιναν 88 00:06:54,240 --> 00:06:57,160 την εποχή των μαμούθ και των γιγάντιων βραδυπόδων. 89 00:06:58,800 --> 00:07:01,640 Τουλάχιστον 11.500 χρόνια πριν. 90 00:07:03,840 --> 00:07:05,960 Και υπάρχουν χιλιάδες τέτοια. 91 00:07:12,960 --> 00:07:18,120 Υπάρχει κάτι οικείο και ιδιαίτερο στο Γουάιτ Σαντς. Δεν είναι εργαλεία. 92 00:07:18,200 --> 00:07:23,080 Δεν είναι ένα σπασμένο μηριαίο οστό κάποιου σφαγμένου θηράματος. 93 00:07:23,160 --> 00:07:25,640 Είναι ανθρώπινα αποτυπώματα. Είμαστε εμείς. 94 00:07:29,000 --> 00:07:32,880 Βλέπουμε την ανθρώπινη παρουσία από πολύ κοντά και πολύ άμεσα 95 00:07:32,960 --> 00:07:34,040 σ' αυτά τα ίχνη. 96 00:07:38,920 --> 00:07:41,160 Αλλά πότε ακριβώς τα άφησαν εδώ; 97 00:07:43,920 --> 00:07:46,360 Τι ηλικίας είναι αυτά τα αποτυπώματα; 98 00:07:49,040 --> 00:07:52,160 Δεν υπάρχει τεχνολογία που να τα χρονολογεί απευθείας. 99 00:07:53,760 --> 00:07:57,920 Έτσι, η Υπηρεσία Εθνικών Πάρκων συνεργάστηκε με τη Γεωλογική Υπηρεσία 100 00:07:58,000 --> 00:08:00,000 για να ψάξει κι άλλα τεκμήρια. 101 00:08:05,160 --> 00:08:06,720 Και χτύπησαν φλέβα χρυσού. 102 00:08:07,320 --> 00:08:10,400 Στρώσεις επί στρώσεων αποτυπώματα ζώων και ανθρώπων 103 00:08:10,480 --> 00:08:12,160 από το βαθύ παρελθόν. 104 00:08:16,320 --> 00:08:19,320 Θαμμένοι μαζί τους ήταν σπόροι υδρόβιων φυτών, 105 00:08:21,120 --> 00:08:23,600 που μπορούσαν να χρονολογηθούν με άνθρακα. 106 00:08:27,040 --> 00:08:29,600 Και τα αποτελέσματα ήταν εκπληκτικά. 107 00:08:33,440 --> 00:08:36,680 Ξέρουμε ότι τα ίχνη βρίσκονται εδώ χιλιάδες χρόνια, 108 00:08:36,760 --> 00:08:41,680 τουλάχιστον 23.000 με 21.000 χρόνια. 109 00:08:48,800 --> 00:08:54,440 Η ανακάλυψη ανθρώπινων αποτυπωμάτων στο Γουάιτ Σαντς είναι ένα τεράστιο βήμα 110 00:08:54,520 --> 00:08:57,400 για την κατανόηση της εποίκισης της Αμερικής. 111 00:08:59,200 --> 00:09:02,720 Βλέπουμε εντελώς αδιαμφισβήτητα αποδεικτικά στοιχεία 112 00:09:02,800 --> 00:09:06,560 ότι ζούσαν άνθρωποι στο Νέο Μεξικό την Εποχή των Παγετώνων, 113 00:09:06,640 --> 00:09:09,880 ως και 23.000 χρόνια πριν. 114 00:09:11,240 --> 00:09:17,640 Αυτό δείχνει ότι πολύ προτού μπορέσουν να εξαπλωθούν νότια μέσω του διαδρόμου, 115 00:09:18,320 --> 00:09:20,760 οι άνθρωποι βρίσκονταν ήδη εδώ. 116 00:09:24,440 --> 00:09:28,400 Αυτό αλλάζει την ιστορία της Αμερικής και την ιστορία του κόσμου. 117 00:09:32,800 --> 00:09:35,320 Είναι ανθρώπινα πλάσματα όπως εμείς, 118 00:09:35,400 --> 00:09:39,080 αλλά πλάσματα κρυμμένα πίσω από το πέπλο του χρόνου. 119 00:09:39,160 --> 00:09:43,240 Και τώρα καθήκον μας είναι να σηκώσουμε αυτό το πέπλο 120 00:09:43,320 --> 00:09:45,360 και να αποκαταστήσουμε τη σχέση 121 00:09:45,440 --> 00:09:49,000 με τους προγόνους μας και το μακρινό παρελθόν. 122 00:09:54,680 --> 00:09:57,360 Τα ίχνη έχουν ιδιαίτερο νόημα και σημασία 123 00:09:57,440 --> 00:10:00,120 για τις κοινότητες αυτοχθόνων της περιοχής. 124 00:10:03,120 --> 00:10:05,880 {\an8}Η Κιμ Πασκουάλ-Τσάρλι από το χωριό Άκομα 125 00:10:05,960 --> 00:10:08,800 {\an8}μίλησε με την ομάδα για την πρωτοφανή ανακάλυψη. 126 00:10:12,520 --> 00:10:16,160 Πες μου για τη σχέση του Άκομα με τη γη. 127 00:10:16,240 --> 00:10:19,560 Πόσον καιρό είναι εδώ ο λαός σου; 128 00:10:19,640 --> 00:10:22,720 Υπάρχουν μύθοι και παραδόσεις για την καταγωγή του; 129 00:10:22,800 --> 00:10:27,520 Ναι. Η ιστορία της καταγωγής μας ξεκίνησε κάπου στα βόρεια. 130 00:10:27,600 --> 00:10:32,200 Και βάσει της ιστορίας της αποδημίας μας που πέρασε από γενιά σε γενιά, 131 00:10:32,280 --> 00:10:34,640 εγκατασταθήκαμε εδώ κι εκεί όταν ήρθαμε. 132 00:10:34,720 --> 00:10:37,200 Ο λαός μου έμεινε εδώ. 133 00:10:37,280 --> 00:10:39,920 Μείναμε στα νοτιοδυτικά για πολύ καιρό. 134 00:10:40,000 --> 00:10:40,840 Ναι. 135 00:10:41,600 --> 00:10:43,240 Για την Κιμ και τον λαό της 136 00:10:43,320 --> 00:10:46,440 τα ίχνη αυτά δεν είναι απλώς αρχαιολογικά ευρήματα. 137 00:10:48,040 --> 00:10:50,800 Οι πρόγονοί σου άφησαν τα ίχνη τους. 138 00:10:50,880 --> 00:10:53,840 - Συμμετείχες κι εσύ στην εύρεση κάποιων; - Ναι! 139 00:10:53,920 --> 00:10:55,520 Αδύνατο να το περιγράψω. 140 00:10:58,560 --> 00:11:02,920 Καταφέραμε να δούμε πού περπάτησαν οι πρόγονοί μας κάποτε στη Γη. 141 00:11:09,080 --> 00:11:13,680 Και το να αγγίζω με τα χέρια μου τις μικρές πατημασιές παιδιών… 142 00:11:17,000 --> 00:11:20,360 ξέρεις… είναι πολύ συγκινητικό. 143 00:11:20,440 --> 00:11:21,760 - Ξέρεις… - Ναι. 144 00:11:22,360 --> 00:11:24,200 Συγγνώμη, Γκράχαμ, απλώς… 145 00:11:25,160 --> 00:11:26,960 Κάποιες φορές θες να κλάψεις. 146 00:11:27,040 --> 00:11:28,360 - Σίγουρα. - Ξέρεις. 147 00:11:29,760 --> 00:11:32,080 Μόλις όμως εκτεθούν τα αποτυπώματα, 148 00:11:32,160 --> 00:11:34,400 η ίδια διάβρωση που τα αποκάλυψε 149 00:11:34,480 --> 00:11:36,480 σιγά σιγά θα αρχίσει να τα σβήνει. 150 00:11:38,920 --> 00:11:42,800 Τα ίχνη που μαρτυρούν την παρουσία του λαού σου από παλιά 151 00:11:42,880 --> 00:11:45,440 είναι εύθραυστα. Εύκολα μπορούν να χαθούν. 152 00:11:46,040 --> 00:11:48,880 Ξέρεις, μπορεί σε 50 χρόνια από σήμερα, 153 00:11:48,960 --> 00:11:52,200 η επόμενη γενιά να μην μπορεί να δει τα αποτυπώματα. 154 00:11:52,280 --> 00:11:55,000 - Ναι. - Αλλά οι ιστορίες θα μείνουν. 155 00:11:55,080 --> 00:11:56,720 Οι ιστορίες μας θα μείνουν. 156 00:12:03,600 --> 00:12:06,040 Αλλά η στέρφα γη γεννά ένα ερώτημα. 157 00:12:06,640 --> 00:12:10,080 Γιατί ήρθαν εδώ όλοι αυτοί οι άνθρωποι και τα ζώα; 158 00:12:13,520 --> 00:12:17,000 Θυμηθείτε, η Β. Αμερική ήταν αλλιώς την Εποχή των Παγετώνων. 159 00:12:17,640 --> 00:12:20,880 Το βόρειο μισό της ηπείρου ήταν θαμμένο στον πάγο. 160 00:12:22,760 --> 00:12:26,080 Κι αυτό το σημείο του Νέου Μεξικού ήταν πολύ διαφορετικό. 161 00:12:27,000 --> 00:12:29,680 Εκ πρώτης όψεως, αυτή η αχανής, ανοιχτή έρημος 162 00:12:29,760 --> 00:12:32,200 με θάμνους και θίνες σμιλεμένες από τον άνεμο 163 00:12:32,280 --> 00:12:35,360 φαίνεται αδυσώπητη και απόκοσμη. 164 00:12:37,160 --> 00:12:40,760 Αλλά αν κοιτάξουμε πίσω, στο απόγειο της Εποχής των Παγετώνων, 165 00:12:40,840 --> 00:12:43,160 οι συνθήκες εδώ ήταν πολύ διαφορετικές. 166 00:12:48,320 --> 00:12:53,160 Η λεκάνη Τουλαρόσα περιείχε έναν τεράστιο όγκο γλυκού νερού, τη λίμνη Οτέρο, 167 00:12:55,120 --> 00:12:57,120 που περιστοιχιζόταν από βλάστηση. 168 00:12:58,440 --> 00:13:02,640 Αρχαία μαμούθ, γιγάντιοι βραδύποδες και καμήλες έρχονταν εδώ 169 00:13:02,720 --> 00:13:04,840 για να χορτάσουν με πόες και δέντρα. 170 00:13:07,360 --> 00:13:09,960 Κι όπως ξέρουμε πια, οι άνθρωποι ακολούθησαν. 171 00:13:15,360 --> 00:13:19,560 Ο καθορισμός της ηλικίας των ιχνών ήταν σύνθετο επιστημονικό πρόβλημα. 172 00:13:20,680 --> 00:13:25,120 Ο Ντέιβιντ και ομάδα ειδικών συνέλεγαν τεκμήρια πάνω από δέκα χρόνια. 173 00:13:26,920 --> 00:13:31,520 Αλλά το 2021, όταν δημοσίευσαν τα ευρήματά τους στο περιοδικό Science, 174 00:13:32,040 --> 00:13:34,360 οι αντιδράσεις δεν ήταν πάντα ευνοϊκές. 175 00:13:36,760 --> 00:13:39,240 Νομίζω πως καθετί μοναδικό και ασυνήθιστο 176 00:13:39,320 --> 00:13:41,600 χρειάζεται επιστημονική υποστήριξη. 177 00:13:43,160 --> 00:13:45,840 Η ραδιοχρονολόγηση των σπόρων αμφισβητήθηκε. 178 00:13:46,560 --> 00:13:51,000 Αλλά η ομάδα επιβεβαίωσε τα αποτελέσματα με άλλα δείγματα γύρης και ιζημάτων 179 00:13:51,080 --> 00:13:53,080 και αποστόμωσε τους επικριτές. 180 00:13:53,800 --> 00:13:57,960 Υπάρχει ακόμα αντιπαράθεση για τα 23.000 χρόνια; 181 00:13:58,600 --> 00:14:01,720 Μέχρι να φτιαχτεί χρονομηχανή, πάντα θα υπάρχει. 182 00:14:01,800 --> 00:14:04,560 Αλλά πέρα από τις χρονολογήσεις, 183 00:14:04,640 --> 00:14:08,960 αν κοιτάξεις, και πάλι βλέπεις ένα αποτύπωμα από μαμούθ 184 00:14:09,040 --> 00:14:12,280 ένα, ενάμιση μέτρο μεγαλύτερο από τα ανθρώπινα. 185 00:14:12,360 --> 00:14:14,680 Κι από κάτω υπάρχουν κι άλλα, 186 00:14:14,760 --> 00:14:19,200 άρα μεγαπανίδα και άνθρωποι συνυπήρξαν σ' αυτόν τον ορίζοντα επί χιλιετίες. 187 00:14:21,160 --> 00:14:23,640 Η ανακάλυψη του Γουάιτ Σαντς βοηθά να λυθεί 188 00:14:23,720 --> 00:14:26,000 ένα από τα πιο περίεργα προϊστορικά μυστήρια. 189 00:14:27,400 --> 00:14:31,000 Η ξαφνική εξαφάνιση της μεγαπανίδας της Εποχής των Παγετώνων στην Αμερική 190 00:14:32,080 --> 00:14:35,280 πριν από 13.000-11.000 χρόνια. 191 00:14:37,360 --> 00:14:42,760 Οι αρχαιολόγοι θεώρησαν ότι οι άνθρωποι κυνήγησαν όλα τα είδη μεγαπανίδας 192 00:14:42,840 --> 00:14:44,040 και τα έσφαξαν. 193 00:14:44,640 --> 00:14:46,560 Δεν ξέρω ομάδα κυνηγών-συλλεκτών 194 00:14:46,640 --> 00:14:49,480 που να εξολόθρευσε εκούσια την τροφή του. 195 00:14:50,000 --> 00:14:54,560 Η ιδέα ότι ευθύνονται οι άνθρωποι για την εξαφάνιση της μεγαπανίδας 196 00:14:54,640 --> 00:14:57,320 μου φαινόταν πάντα μάλλον αλλόκοτη. 197 00:14:59,400 --> 00:15:03,800 Τα ίχνη εδώ αποδεικνύουν ότι άνθρωποι και ζώα συνέπεσαν χρονικά 198 00:15:03,880 --> 00:15:07,000 για τουλάχιστον 10.000 χρόνια πριν από την εξαφάνιση. 199 00:15:10,240 --> 00:15:12,560 Πιστεύω ότι πολύ καλύτερη εξήγηση 200 00:15:12,640 --> 00:15:15,040 για την εξαφάνιση της μεγαπανίδας 201 00:15:15,120 --> 00:15:21,160 είναι ο παγκόσμιος κατακλυσμός που συνέβη περίπου πριν από 12.800-12.900 χρόνια, 202 00:15:21,240 --> 00:15:22,520 η Νεότερη Δρυάς. 203 00:15:32,800 --> 00:15:35,160 Είχαμε ξαφνική βουτιά της θερμοκρασίας, 204 00:15:35,760 --> 00:15:38,200 ξαφνική άνοδο της στάθμης της θάλασσας, 205 00:15:38,280 --> 00:15:43,240 και ο κόσμος έγινε πολύ γρήγορα ένα μέρος όπου πολύ δύσκολα επιβίωνες. 206 00:15:44,320 --> 00:15:47,600 Είναι μια εποχή που αποκαλούμε αρχαία αποκάλυψη. 207 00:15:49,000 --> 00:15:51,160 Η Βόρεια Αμερική επλήγη περισσότερο, 208 00:15:51,240 --> 00:15:54,360 κάτι που εξηγεί τόσο την εξαφάνιση της μεγαπανίδας της 209 00:15:54,440 --> 00:15:57,360 όσο και τα μεγάλα κενά στην ανθρώπινη ιστορία εδώ. 210 00:16:01,880 --> 00:16:05,840 Θα πρέπει να αλλάξουμε τελείως την ιστορία της εποίκισης της ηπείρου 211 00:16:05,920 --> 00:16:07,280 βάσει των νέων στοιχείων. 212 00:16:09,280 --> 00:16:12,040 Οι αρχαιολόγοι ανοίγουν μάτια και μυαλό 213 00:16:12,120 --> 00:16:14,880 στην πιθανότητα πολύ παλαιότερης ανθρώπινης παρουσίας. 214 00:16:16,120 --> 00:16:19,480 Αυτά που μαθαίνουμε είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου. 215 00:16:19,560 --> 00:16:21,400 Στα νοτιοδυτικά, όσο ψάχνουμε, 216 00:16:21,480 --> 00:16:25,080 τόσο θα βρίσκουμε τοποθεσίες παλιές όσο και το Γουάιτ Σαντς. 217 00:16:25,160 --> 00:16:27,440 Ανοίξατε λοιπόν μια πόρτα στο παρελθόν 218 00:16:27,520 --> 00:16:29,480 - που δεν πέρασε ποτέ κανείς; - Ναι. 219 00:16:31,760 --> 00:16:34,720 Οι αλλαγές παραδείγματος δεν συμβαίνουν αμέσως. 220 00:16:34,800 --> 00:16:38,560 Μόνο η συσσώρευση στοιχείων απαξιώνει το παλιό παράδειγμα 221 00:16:38,640 --> 00:16:41,600 και ανοίγει τα μάτια σε νέες πιθανότητες. 222 00:16:41,680 --> 00:16:43,680 Αυτό βλέπουμε τώρα στην Αμερική. 223 00:16:46,640 --> 00:16:50,960 Οι ανακαλύψεις εδώ στο Γουάιτ Σαντς είναι μέρος μιας μεγαλύτερης ιστορίας, 224 00:16:51,040 --> 00:16:55,320 μιας παγκόσμιας ιστορίας που ερευνώ πάνω από 30 χρόνια. 225 00:16:55,400 --> 00:17:00,000 Για να καθαρίσει η ομίχλη της αμνησίας που περιβάλλει το μακρινό παρελθόν μας, 226 00:17:00,080 --> 00:17:04,920 πρέπει να κοιτάξουμε πολύ βαθύτερα και πολύ πιο πίσω από ποτέ, 227 00:17:05,000 --> 00:17:06,320 εδώ στην Αμερική, 228 00:17:06,400 --> 00:17:11,000 όπου το χρονοδιάγραμμα της προϊστορίας κινείται προς τα πίσω με κάθε ανακάλυψη. 229 00:17:15,600 --> 00:17:16,760 Νέες ανακαλύψεις 230 00:17:18,920 --> 00:17:21,920 που δεν τις παρακολουθούν μόνο οι αρχαιολόγοι. 231 00:17:32,280 --> 00:17:33,720 Λοιπόν, Κιάνου. 232 00:17:33,800 --> 00:17:34,960 Γκράχαμ. 233 00:17:35,040 --> 00:17:36,840 Ας μιλήσουμε για το παρελθόν. 234 00:17:36,920 --> 00:17:40,160 {\an8}Γιατί έχει σημασία το παρελθόν για σένα; 235 00:17:40,920 --> 00:17:42,680 Βασικά, ξέρεις. 236 00:17:43,240 --> 00:17:46,200 Θυμάμαι, όταν ήμουν μικρός είχα περιέργεια. 237 00:17:46,280 --> 00:17:48,200 Και καθώς μεγάλωνα, 238 00:17:48,280 --> 00:17:52,040 σιγά σιγά έφτασα στη βασική ερώτηση. 239 00:17:53,400 --> 00:17:54,600 "Ποιοι είμαστε;" 240 00:17:54,680 --> 00:17:59,920 Ναι. Κι εμένα, δικό μου κίνητρο στην έρευνα που κάνω πάνω από 30 χρόνια 241 00:18:00,720 --> 00:18:03,240 είναι η προσπάθεια επιστροφής σε μια πηγή. 242 00:18:03,320 --> 00:18:04,480 Τι πηγή; 243 00:18:05,080 --> 00:18:06,760 Την πηγή του ποιοι είμαστε. 244 00:18:07,360 --> 00:18:09,840 - Και το χρονοδιάγραμμα… - Αυτό είναι λάθος. 245 00:18:09,920 --> 00:18:15,080 Γι' αυτό θεωρώ τόσο σημαντικά τα αποτυπώματα στο Γουάιτ Σαντς. 246 00:18:15,680 --> 00:18:18,160 Νιώθω ότι τα 23.000 χρόνια είναι μόνο η αρχή. 247 00:18:18,240 --> 00:18:19,920 Θα γυρίσουμε πολύ πιο πίσω. 248 00:18:20,000 --> 00:18:22,560 Ναι, κι εγώ το ίδιο νιώθω. 249 00:18:22,640 --> 00:18:27,680 Και είμαστε έτοιμοι να ξαναβρούμε μεγάλο μέρος του χαμένου παρελθόντος μας. 250 00:18:28,320 --> 00:18:32,560 Και κατά μία έννοια, η Αμερική είναι ο τόπος όπου εκτυλίσσεται η ιστορία. 251 00:18:32,640 --> 00:18:34,680 Αυτή είναι συναρπαστική ιδέα. 252 00:18:36,880 --> 00:18:39,240 Νομίζω ότι αποστολή σου, Γκράχαμ, 253 00:18:39,320 --> 00:18:43,400 είναι να διδάξεις και ίσως να φέρεις τη γνώση. 254 00:18:43,480 --> 00:18:47,040 Το θέμα με την αμερικανική ήπειρο είναι 255 00:18:47,120 --> 00:18:51,320 ότι έχουμε ξεχάσει μεγάλο μέρος του παρελθόντος σας. 256 00:18:51,400 --> 00:18:56,920 Και ο ρόλος μου σήμερα είναι να προσπαθήσω να ανακτήσω 257 00:18:57,520 --> 00:18:59,000 μέρος της χαμένης μνήμης. 258 00:18:59,600 --> 00:19:03,160 Όταν σκέφτομαι το παρελθόν έτσι, ακούγεται συναρπαστικό. 259 00:19:03,240 --> 00:19:07,000 Οπωσδήποτε. Για μένα, το παρελθόν είναι το μυστήριο. 260 00:19:07,080 --> 00:19:09,760 Δεν είναι τι ξέρουμε, αλλά τι δεν ξέρουμε. 261 00:19:09,840 --> 00:19:12,840 Οι τεράστιες περιοχές που δεν έχουν ακόμα ερευνηθεί. 262 00:19:12,920 --> 00:19:16,080 - Οι πιθανότητες που δεν έχουν ερευνηθεί. - Ναι. 263 00:19:21,560 --> 00:19:24,720 Πρέπει ν' αρχίσουμε να ψάχνουμε συγκεκριμένα τεκμήρια 264 00:19:24,800 --> 00:19:27,640 σε τόπους όπου δεν ψάξαμε ποτέ πριν. 265 00:19:29,280 --> 00:19:30,640 Την Εποχή των Παγετώνων, 266 00:19:30,720 --> 00:19:33,400 το βόρειο τμήμα της Β. Αμερικής ήταν μια παγωμένη έρημος. 267 00:19:33,480 --> 00:19:38,560 Πρέπει να ψάξουμε κοντά στους τροπικούς. Κοντά στον ισημερινό. 268 00:19:38,640 --> 00:19:42,200 Σε μέρη που ήταν ζεστά, βολικά, μητρικά, φιλόξενα. 269 00:19:43,440 --> 00:19:45,360 Ίσως και σε μια τεράστια περιοχή 270 00:19:45,440 --> 00:19:49,160 που για καιρό τη θεωρούσαν αρχαιολογική ερημιά, 271 00:19:50,760 --> 00:19:55,400 αλλά τώρα μας αποκαλύπτει φοβερά μυστικά του ανθρώπινου παρελθόντος. 272 00:19:57,480 --> 00:19:59,240 Αυτή είναι ο Αμαζόνιος. 273 00:19:59,320 --> 00:20:03,360 ΑΜΑΖΟΝΙΟΣ 274 00:20:03,440 --> 00:20:07,080 Κοιτάζετε μια έκταση άνω των 6.000.000 τετραγωνικών χλμ. 275 00:20:07,160 --> 00:20:10,040 που τη σκεπάζει ένα πυκνό τροπικό δάσος. 276 00:20:12,600 --> 00:20:17,520 Αυτή η αχανής έκταση είναι ένα τεράστιο μυστήριο 277 00:20:17,600 --> 00:20:19,880 στην καρδιά της ανθρώπινης ιστορίας. 278 00:20:19,960 --> 00:20:22,520 Λίγο λίγο, αρχίζουμε να συνειδητοποιούμε 279 00:20:22,600 --> 00:20:24,600 πόσο τεράστιο είναι το μυστήριο. 280 00:20:26,360 --> 00:20:29,560 Επί δεκαετίες, κυρίαρχη άποψη των αρχαιολόγων 281 00:20:29,640 --> 00:20:32,760 ήταν πως οι μόνοι ιστορικοί κάτοικοι του Αμαζονίου 282 00:20:32,840 --> 00:20:35,720 ήταν μικρές ημινομαδικές φυλές κυνηγών-συλλεκτών 283 00:20:36,960 --> 00:20:40,240 όπως αυτές που ζουν ακόμα και σήμερα στο τροπικό δάσος. 284 00:20:42,440 --> 00:20:45,640 Εγώ πιστεύω ότι η κυρίαρχη άποψη είναι λάθος. 285 00:20:53,240 --> 00:20:57,120 Κατευθύνομαι στο δυτικό άκρο της Βραζιλίας, στην πολιτεία Άκρε. 286 00:20:58,080 --> 00:21:00,000 Όπως όλη η λεκάνη του Αμαζονίου, 287 00:21:00,080 --> 00:21:03,520 για πολύ καιρό την κάλυπτε ένα τεράστιο τροπικό δάσος, 288 00:21:05,920 --> 00:21:09,000 ώσπου τεράστιες εκτάσεις άρχισαν να καίγονται 289 00:21:09,520 --> 00:21:11,480 για να χωρέσουν ράντσα βοοειδών. 290 00:21:15,480 --> 00:21:21,640 Η επίσκεψη στο τροπικό δάσος είναι απολαυστική όσο και καταθλιπτική εμπειρία. 291 00:21:23,640 --> 00:21:26,720 Η έκταση της γης που έχει αποψιλωθεί 292 00:21:26,800 --> 00:21:30,960 είναι μια σύγχρονη εν εξελίξει καταστροφή χωρίς εύκολη λύση. 293 00:21:32,440 --> 00:21:35,160 Όμως, η αποψίλωση όλο και περισσότερων εκτάσεων 294 00:21:35,240 --> 00:21:37,600 οδήγησε σε κάτι που δεν περίμενε κανείς. 295 00:21:42,840 --> 00:21:45,160 {\an8}Ήρθα να συναντήσω τον δρα Αλσέου Ράνζι, 296 00:21:46,520 --> 00:21:48,960 παλαιογεωγράφο που άρχισε την καριέρα του 297 00:21:49,040 --> 00:21:51,760 μελετώντας τα ζώα του Αμαζονίου της εποχής. 298 00:21:56,240 --> 00:22:01,280 Θέλει να μου δείξει ένα μυστήριο που παραμένει άλυτο μέχρι και σήμερα. 299 00:22:13,760 --> 00:22:14,720 Αναταράξεις. 300 00:22:23,040 --> 00:22:26,920 Από ψηλά, βλέπεις ολοκάθαρα την καταστροφή που διενεργείται. 301 00:22:31,000 --> 00:22:33,480 Βλέπεις πόσο μεγάλη έκταση έχει αποψιλωθεί. 302 00:22:33,560 --> 00:22:34,800 - Πολύ μεγάλη. - Ναι. 303 00:22:36,280 --> 00:22:40,080 Σε 20 χρόνια από σήμερα, το δάσος θα έχει εξαφανιστεί. 304 00:22:40,880 --> 00:22:45,360 Αλλά αυτή η αποψίλωση άνοιξε μια χαραμάδα σε ένα μεγάλο μυστήριο. 305 00:22:46,760 --> 00:22:50,440 Το 1986, ο δρ Ράνζι πετούσε πάνω από την περιοχή 306 00:22:50,520 --> 00:22:53,360 όταν το βλέμμα του συνέλαβε κάτι απρόσμενο. 307 00:22:54,600 --> 00:22:58,040 Πήγαινα στο Ρίο Μπράνκο με εμπορικό τζετ. 308 00:22:58,120 --> 00:22:58,960 Ναι. 309 00:22:59,040 --> 00:23:00,640 Καθόμουν στο παράθυρο. 310 00:23:01,440 --> 00:23:04,680 Κοιτούσα το περιβάλλον έτσι. 311 00:23:04,760 --> 00:23:06,760 Και τότε βλέπω έναν μεγάλο κύκλο. 312 00:23:15,080 --> 00:23:16,640 Θεέ μου. Τι είναι αυτό; 313 00:23:17,520 --> 00:23:19,960 - Και το τζετ πετούσε γρήγορα. Έφυγε. - Ναι. 314 00:23:20,800 --> 00:23:21,680 Εξαφανίστηκε. 315 00:23:24,000 --> 00:23:25,680 Δεν το είχε καταλάβει ακόμα, 316 00:23:25,760 --> 00:23:29,080 αλλά αυτά τα λίγα δευτερόλεπτα ο δρ Ράνζι εντόπισε κάτι 317 00:23:29,160 --> 00:23:32,200 που αν ισχύουν οι παλιές ιδέες μας για τον Αμαζόνιο, 318 00:23:32,280 --> 00:23:33,960 απλώς δεν έπρεπε να υπάρχει. 319 00:23:36,320 --> 00:23:37,520 - Φοβερό. - Ναι. 320 00:23:38,800 --> 00:23:44,040 Γιγάντια γεωμετρικά σχήματα μήκους άνω των 300 μέτρων, 321 00:23:44,960 --> 00:23:48,280 σχηματισμένα από αυλάκια και πελώριους χωμάτινους σωρούς, 322 00:23:49,240 --> 00:23:51,240 γνωστά σήμερα ως γεωγλυφικά. 323 00:23:52,880 --> 00:23:54,960 Φανταστικό σχέδιο. Θεέ μου. 324 00:23:55,040 --> 00:23:57,400 Φανταστικό σχέδιο. Και πολύ μεγάλο. 325 00:23:57,480 --> 00:23:58,320 Και τεράστιο. 326 00:23:58,400 --> 00:24:01,520 - Πολύ μεγάλο… Τεράστιο. - Ναι. 327 00:24:04,360 --> 00:24:06,720 - Πανέμορφο. Είναι πανέμορφο. - Πανέμορφο. 328 00:24:09,320 --> 00:24:13,680 Κι αυτό που βλέπω είναι ένα τετράγωνο που περιβάλλεται από ένα οβάλ. 329 00:24:14,560 --> 00:24:16,000 Κοίτα, κι άλλο. 330 00:24:16,720 --> 00:24:19,000 Ναι. Είναι παντού. 331 00:24:19,080 --> 00:24:19,920 Παντού. 332 00:24:20,960 --> 00:24:22,000 Κι άλλο ένα εδώ. 333 00:24:22,880 --> 00:24:23,960 Κι άλλο εδώ. 334 00:24:26,120 --> 00:24:27,040 Απίστευτο. 335 00:24:31,440 --> 00:24:35,960 Η τέλεια γεωμετρία είναι ορατή μόνο από εκατοντάδες μέτρα ψηλά. 336 00:24:36,880 --> 00:24:40,400 Κι όμως, με κάποιον τρόπο, όλα αυτά τα έφτιαξαν άνθρωποι 337 00:24:40,480 --> 00:24:42,880 που τα πόδια τους πατούσαν γερά στο έδαφος. 338 00:24:45,600 --> 00:24:49,440 Αυτό δημιουργεί σ' εμένα μια βαθιά αίσθηση σεβασμού. 339 00:24:53,000 --> 00:24:57,240 Πώς έχουν την τεχνική να δουν πώς φαίνεται από ψηλά; 340 00:24:59,440 --> 00:25:00,800 Πολύ δυνατή εμπειρία. 341 00:25:00,880 --> 00:25:05,400 Έχω πάει σε πολλούς ναούς, πυραμίδες και ιερούς τόπους στον κόσμο, 342 00:25:05,480 --> 00:25:08,040 αλλά αυτό έχει πολύ ιδιαίτερη αίσθηση. 343 00:25:08,560 --> 00:25:10,560 Πολύ ιδιαίτερη. 344 00:25:13,680 --> 00:25:16,240 Θέλω να πω, με συγκινεί βαθιά. 345 00:25:18,600 --> 00:25:21,120 Κοιτάζω κάτι μεγαλειώδες. 346 00:25:27,480 --> 00:25:31,680 Είναι σαν να τραβήχτηκε η κουρτίνα από τη Μόνα Λίζα. 347 00:25:31,760 --> 00:25:35,000 Ξαφνικά βλέπω κάτι που δεν ήξερα ότι υπήρχε, 348 00:25:35,080 --> 00:25:38,480 κι αυτό με επηρέασε πάρα πολύ συναισθηματικά. 349 00:25:42,640 --> 00:25:45,640 Ήταν σαν να μιλούσαν οι αρχαίοι σ' εμένα προσωπικά. 350 00:25:45,720 --> 00:25:50,080 "Κοίτα τι καταφέραμε. Μη μας υποτιμάς. 351 00:25:50,840 --> 00:25:52,960 Ήμασταν επιστήμονες". 352 00:25:57,640 --> 00:26:02,360 Όταν μίλησες γι' αυτό το φαινόμενο στους αρχαιολόγους, τι είπαν; 353 00:26:02,440 --> 00:26:05,200 Η πρώτη ήταν διάσημη αρχαιολόγος. 354 00:26:05,280 --> 00:26:07,680 Της έδειξα τη φωτογραφία, 355 00:26:07,760 --> 00:26:13,520 την κοίταξε και είπε "Πού είναι; Στον Αμαζόνιο; Είναι αδύνατο". 356 00:26:14,320 --> 00:26:17,160 Αδύνατο; Κοίτα τη φωτογραφία. 357 00:26:17,240 --> 00:26:19,880 - Βοήθησέ με. Δεν ξέρω τι είναι. - Ναι. 358 00:26:22,800 --> 00:26:25,160 Τα στοιχεία είναι αδιαμφισβήτητα 359 00:26:25,240 --> 00:26:28,080 και εκτείνονται σε περιοχή όσο η Δ. Βιρτζίνια. 360 00:26:32,920 --> 00:26:37,080 Στην αρχή εικάσαμε ότι αυτά τα υψώματα ίσως ήταν αμυντικοί προμαχώνες. 361 00:26:39,240 --> 00:26:41,680 Αλλά δεν υπάρχουν ενδείξεις πολέμου εδώ. 362 00:26:41,760 --> 00:26:45,880 Και τα χαντάκια είναι μέσα στα υψώματα, άρα δεν είναι τάφροι. 363 00:26:48,320 --> 00:26:51,720 Και δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι τα είχαν για καταυλισμούς. 364 00:26:56,800 --> 00:27:01,320 Αδύνατο να αποφύγουμε τις εικασίες όταν κοιτάζουμε τα γεωγλυφικά. Γιατί; 365 00:27:01,400 --> 00:27:04,680 Επειδή δεν υπάρχουν γραπτά τεκμήρια των δημιουργών τους 366 00:27:04,760 --> 00:27:07,360 που να λένε γιατί τα έφτιαξαν. Δεν ξέρουμε. 367 00:27:09,880 --> 00:27:13,760 Πόσα πιστεύεις ότι υπάρχουν σε ολόκληρη την περιοχή; 368 00:27:15,360 --> 00:27:16,800 - Χιλιάδες. - Χιλιάδες. 369 00:27:16,880 --> 00:27:19,200 - Χιλιάδες. - Μάλιστα. 370 00:27:19,280 --> 00:27:20,160 Χιλιάδες. 371 00:27:24,720 --> 00:27:26,920 Εγείρονται πολλά ερωτηματικά. 372 00:27:27,000 --> 00:27:29,680 Πόσων ετών είναι αυτά τα γεωμετρικά ορύγματα; 373 00:27:30,800 --> 00:27:34,600 Είναι παλιότερα ή νεότερα από το τροπικό δάσος που τα έκρυβε; 374 00:27:39,520 --> 00:27:43,720 Πόσο μεγάλο ήταν το εργατικό δυναμικό που τα δημιούργησε κατ' αρχάς; 375 00:27:46,240 --> 00:27:49,880 Και τι δεξιότητες απαιτούνταν για να γίνει σωστά η δουλειά; 376 00:27:52,040 --> 00:27:55,680 Δεν είναι καινούριοι. Είναι άνθρωποι που ήξεραν ήδη τι έκαναν. 377 00:27:55,760 --> 00:27:57,760 Το είχαν κάνει πολλές φορές πριν. 378 00:27:58,840 --> 00:28:01,680 Θα ήθελα πολύ να μάθω τι είχαν κατά νου 379 00:28:01,760 --> 00:28:03,000 όταν το έφτιαχναν. 380 00:28:03,080 --> 00:28:05,880 - Ναι. - Τόση προσπάθεια και ενέργεια. 381 00:28:12,520 --> 00:28:15,720 Το κατασκευαστικό έργο είναι ένα συναρπαστικό μυστήριο 382 00:28:15,800 --> 00:28:18,280 που πλήθος ερευνητών προσπαθούν να λύσουν. 383 00:28:25,000 --> 00:28:28,840 Πίσω στο έδαφος συναντούμε τον καθηγητή Μάρτι Πάρσινεν, 384 00:28:28,920 --> 00:28:32,360 αρχαιολόγο και ανθρωπολόγο από το Πανεπιστήμιο του Ελσίνκι, 385 00:28:34,280 --> 00:28:38,920 που αναζητεί απαντήσεις μαζί με τον δρα Ράνζι επί δύο δεκαετίες. 386 00:28:41,400 --> 00:28:44,280 Σαφώς βλέπουμε εδώ ένα τεράστιο φαινόμενο, 387 00:28:44,360 --> 00:28:45,960 όχι κάτι μικρό. 388 00:28:46,040 --> 00:28:48,640 Ένα φαινόμενο που δείχνει γνώσεις γεωμετρίας 389 00:28:49,720 --> 00:28:53,040 και επίσης υψηλό επίπεδο οργάνωσης κατά την εκτέλεση. 390 00:28:53,640 --> 00:28:56,800 Το πιστεύω, αφού πολλά από αυτά είναι πολύ περίπλοκα. 391 00:28:56,880 --> 00:28:57,840 Πολύ περίπλοκα. 392 00:28:57,920 --> 00:29:02,080 {\an8}Πρέπει να έχεις σχεδιάσει από πριν πώς το κάνεις και πώς το οργανώνεις. 393 00:29:07,480 --> 00:29:10,000 Αφού εξέτασε εκατοντάδες γεωγλυφικά, 394 00:29:10,080 --> 00:29:13,640 ο καθηγητής Πάρσινεν ανακάλυψε ένα σημαντικό στοιχείο 395 00:29:14,560 --> 00:29:17,680 που δείχνει τι είδους κοινωνία έφτιαξε αυτά τα έργα. 396 00:29:20,720 --> 00:29:25,720 Αρχαίους υπερυψωμένους δρόμους που συνδέουν πολλά από τα γεωγλυφικά. 397 00:29:29,160 --> 00:29:31,160 Η περιοχή είναι γεμάτη δρόμους. 398 00:29:31,240 --> 00:29:35,000 Οι κυνηγοί και συλλέκτες δεν κατασκευάζουν δρόμους. 399 00:29:35,080 --> 00:29:36,720 Δεν τους έχουν ανάγκη. 400 00:29:36,800 --> 00:29:42,000 Χρειάζεται μια κοινωνία που να έχει ήδη πολύ ανώτερο επίπεδο σκέψης. 401 00:29:42,080 --> 00:29:45,360 Και επίσης τα μέλη της να έχουν σχέσεις μεταξύ τους. 402 00:29:45,440 --> 00:29:48,120 Άρα, είναι μια πολύ σύνθετη κοινωνία. 403 00:29:48,200 --> 00:29:52,000 Αν δεν κάνω λάθος, κανείς δεν περίμενε κάτι τέτοιο στον Αμαζόνιο. 404 00:29:52,080 --> 00:29:54,920 Όχι. Ήταν μεγάλη έκπληξη για μας. 405 00:29:57,280 --> 00:30:00,040 Για να μάθει την ταυτότητα των κατασκευαστών, 406 00:30:00,120 --> 00:30:04,840 η ομάδα του καθηγητή Πάρσινεν κάνει ανασκαφές στις γύρω περιοχές, 407 00:30:04,920 --> 00:30:07,520 μεταξύ των οποίων αυτή, τη γνωστή ως Τεκίνιο. 408 00:30:09,000 --> 00:30:13,400 Από αρχαιολογική άποψη, τι βρίσκετε μέσα στα ορύγματα; 409 00:30:13,480 --> 00:30:17,680 Στο Τεκίνιο βρήκαμε 40.000 θραύσματα κεραμικών. 410 00:30:20,760 --> 00:30:23,680 Αυτά τα θραύσματα ήταν ηλικίας περίπου 2.000 ετών. 411 00:30:24,200 --> 00:30:28,880 Το ίδιο το όρυγμα βρέθηκε ότι έγινε πριν από περίπου 2.500 χρόνια. 412 00:30:28,960 --> 00:30:32,480 Όμως το αγγείο ήταν απρόσμενα εξελιγμένο. 413 00:30:33,480 --> 00:30:36,640 Τα περισσότερα είναι υψηλής ποιότητας 414 00:30:36,720 --> 00:30:39,360 και πολύχρωμα κεραμικά. 415 00:30:39,440 --> 00:30:42,360 Το πολύχρωμο είναι μια εξελιγμένη μορφή κεραμικού. 416 00:30:42,440 --> 00:30:46,760 Κανονικά, το πολύχρωμο κεραμικό θεωρείται μέρος του πολιτισμού. 417 00:30:49,440 --> 00:30:52,640 Τα πολύχρωμα κεραμικά έχουν μια απρόσμενη ομοιότητα 418 00:30:54,080 --> 00:30:56,240 με μιας άλλης μακρινής κουλτούρας, 419 00:30:56,320 --> 00:30:59,000 γνωστής για τις βαθιές γνώσεις γεωμετρίας της. 420 00:31:00,400 --> 00:31:01,880 Τους αρχαίους Έλληνες. 421 00:31:03,560 --> 00:31:07,280 Γενικώς, ιστορικοί και αρχαιολόγοι λένε πως οι Έλληνες 422 00:31:07,360 --> 00:31:09,840 ήταν από τους πρωτοπόρους στη γεωμετρία. 423 00:31:09,920 --> 00:31:12,600 Σαφώς θα πρέπει να το αναθεωρήσουμε αυτό. 424 00:31:12,680 --> 00:31:14,040 Μάλλον έχεις δίκιο. 425 00:31:14,120 --> 00:31:17,920 Αυτή η γεωγλυφική κουλτούρα συμπίπτει απολύτως χρονικά 426 00:31:18,000 --> 00:31:21,600 με την αρχαιολογική περίοδο του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού 427 00:31:21,680 --> 00:31:24,760 που ονομάστηκε ελληνική γεωμετρική περίοδος. 428 00:31:27,800 --> 00:31:31,760 {\an8}Το ότι δύο πολιτισμοί τόσο μακρινοί δημιούργησαν γεωμετρική τέχνη 429 00:31:31,840 --> 00:31:35,080 {\an8}και έφτιαξαν εξελιγμένα αγγεία περίπου την ίδια εποχή 430 00:31:35,600 --> 00:31:37,520 {\an8}δεν φαίνεται απλή σύμπτωση. 431 00:31:40,760 --> 00:31:43,960 {\an8}Είναι μαγικό να βλέπουμε την παράλληλη ανάπτυξη ιδεών 432 00:31:44,040 --> 00:31:45,520 από άσχετους πολιτισμούς. 433 00:31:45,600 --> 00:31:46,560 Ναι, ακριβώς. 434 00:31:48,000 --> 00:31:51,960 Δεν υπονοώ ότι οι πολιτισμοί Ελλάδας και Αμαζονίου ήταν σε επαφή. 435 00:31:53,880 --> 00:31:56,800 Αλλά μήπως αμφότεροι κληρονόμησαν τις γνώσεις τους 436 00:31:56,880 --> 00:31:59,760 από έναν απείρως παλαιότερο πολιτισμό, 437 00:32:00,920 --> 00:32:03,720 ο οποίος ταξίδεψε στη γη στις απαρχές του χρόνου 438 00:32:04,400 --> 00:32:06,640 και άφησε ίχνη της σοφίας του παντού; 439 00:32:09,080 --> 00:32:12,000 Οι αρχαιολόγοι το εξηγούν ως εξής: 440 00:32:12,080 --> 00:32:14,600 "Όλοι οι άνθρωποι έχουμε το ίδιο μυαλό 441 00:32:14,680 --> 00:32:17,880 και γι' αυτό θα κάνουμε τα ίδια πράγματα". 442 00:32:17,960 --> 00:32:23,160 {\an8}Το γεγονός ότι τα έφτιαξαν ταυτόχρονα σε διαφορετικές γεωγραφικές τοποθεσίες 443 00:32:23,240 --> 00:32:25,840 αποδίδεται στο κοινό νευρικό σύστημα. 444 00:32:25,920 --> 00:32:28,200 Φοβάμαι ότι εγώ δεν το πιστεύω. 445 00:32:29,880 --> 00:32:33,560 Είναι προφανές, αν δεις το σχέδιο, ότι υπάρχει κάποιο υπόβαθρο. 446 00:32:33,640 --> 00:32:36,880 Δεν είναι κάτι που εμφανίζεται ξαφνικά εν μια νυκτί. 447 00:32:36,960 --> 00:32:41,040 Άρα, πόσο πίσω τοποθετείτε την προϊστορία αυτής της περιοχής; 448 00:32:41,120 --> 00:32:44,160 Υπάρχουν ενδείξεις ότι τα μέρη αυτά ήταν ιδιαίτερα 449 00:32:44,240 --> 00:32:47,640 πριν τοποθετηθούν εκεί τα γεωγλυφικά; 450 00:32:47,720 --> 00:32:52,120 Πολύ καλή ερώτηση, επειδή σκάψαμε στο ένα μέτρο 451 00:32:52,200 --> 00:32:55,200 και έπειτα από αυτό τα κεραμικά εξαφανίστηκαν. 452 00:32:55,280 --> 00:32:58,840 Αλλά πρόσεξα ότι ο άνθρακας παρέμενε. 453 00:32:59,640 --> 00:33:02,240 Και προχωρήσαμε πιο κάτω, και πιο κάτω, 454 00:33:02,320 --> 00:33:06,640 και αρχίσαμε να παίρνουμε δείγματα ραδιοάνθρακα, 455 00:33:06,720 --> 00:33:10,840 και τελικά είδαμε ότι πολλές από αυτές τις τοποθεσίες 456 00:33:10,920 --> 00:33:14,360 είχαν ήδη διαμορφωθεί 10.000 χρόνια πριν. 457 00:33:15,400 --> 00:33:18,400 Θεέ μου. Από το βαθύ παρελθόν. 458 00:33:18,480 --> 00:33:20,800 - Ακριβώς, το βαθύ παρελθόν. - Μαγευτικό. 459 00:33:23,600 --> 00:33:28,200 Άρα, 10.000 χρόνια πριν, όχι πολύ μετά την Εποχή των Παγετώνων, 460 00:33:28,880 --> 00:33:32,840 φαίνεται ότι οι ίδιες τοποθεσίες είχαν ήδη κάποια μεγάλη σημασία 461 00:33:32,920 --> 00:33:35,000 για εκείνους που τις επισκέπτονταν. 462 00:33:36,240 --> 00:33:38,360 Αυτό συμπληρώνει κι άλλο την εικόνα. 463 00:33:38,440 --> 00:33:42,560 Κατά μία έννοια, αυτό που βλέπουμε τώρα είναι η πιο πρόσφατη έκφραση 464 00:33:42,640 --> 00:33:45,600 μιας πολύ μακράς σχέσης με τη γη, 465 00:33:45,680 --> 00:33:47,360 ενός πολύ μακρόχρονου έργου. 466 00:33:48,880 --> 00:33:53,560 Έχουμε ενδείξεις ενός πολύ οργανωμένου, εξελιγμένου αυτόχθονα πολιτισμού 467 00:33:53,640 --> 00:33:56,960 που έδρασε όπως περιμένουμε από ανώτερους πολιτισμούς. 468 00:33:58,640 --> 00:34:03,960 Αυτή η έρευνα είναι πρωτοποριακή για την κατανόηση της ανθρώπινης ιστορίας. 469 00:34:06,920 --> 00:34:10,640 Πρέπει να αναθεωρήσουμε τις ιδέες μας για τον αρχαίο Αμαζόνιο 470 00:34:10,720 --> 00:34:13,640 και κάθε ιδέα μας για τους αρχαίους πολιτισμούς. 471 00:34:13,720 --> 00:34:17,840 Τη θεωρώ από τις πιο συναρπαστικές ανακαλύψεις των τελευταίων 100 ετών. 472 00:34:17,920 --> 00:34:19,560 Είναι κάτι μοναδικό. 473 00:34:24,560 --> 00:34:26,560 Και υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά. 474 00:34:28,480 --> 00:34:33,000 Σήμερα γνωρίζουμε για ένα φαινόμενο που αγνοούσαμε πριν από 20 χρόνια. 475 00:34:33,080 --> 00:34:36,760 Το επόμενο ερώτημα είναι, πόσα τέτοια υπάρχουν; 476 00:34:36,840 --> 00:34:39,240 Πόσα τέτοια ορύγματα υπάρχουν σήμερα; 477 00:34:42,600 --> 00:34:45,520 Για την ώρα έχουν βρεθεί πάνω από 1.000 γεωγλυφικά 478 00:34:45,600 --> 00:34:47,320 μόνο στην περιοχή Άκρε. 479 00:34:53,080 --> 00:34:55,000 Στα 13 χλμ. από τον διάδρομο προσγείωσης 480 00:34:55,560 --> 00:34:58,480 ο καθηγητής Πάρσινεν ελπίζει να βρει κι άλλα 481 00:34:58,560 --> 00:35:00,760 σε ένα ανεξερεύνητο μέρος του δάσους, 482 00:35:00,840 --> 00:35:04,200 κοντά σε ένα γεωγλυφικό που ονομάζεται Φαζέντα Σιποάλ. 483 00:35:07,160 --> 00:35:11,440 Οι γνώσεις μας σταμάτησαν στην άκρη του δάσους. 484 00:35:11,520 --> 00:35:13,720 Τώρα θέλουμε να μάθουμε τι έχει εκεί. 485 00:35:16,800 --> 00:35:19,240 Για να δει τι κρύβεται κάτω από τα δέντρα, 486 00:35:19,320 --> 00:35:22,840 η ομάδα βασίζεται σε μια τεχνολογία που βλέπει μέσα από αυτά. 487 00:35:24,320 --> 00:35:25,320 Το LiDAR. 488 00:35:27,040 --> 00:35:32,080 Με αυτό το σύστημα μπορούμε να παρακάμψουμε τη βλάστηση 489 00:35:32,160 --> 00:35:35,280 και να πάρουμε τα αποτελέσματα από κάτω. 490 00:35:35,360 --> 00:35:39,280 Έτσι μπορούμε να δούμε με ακρίβεια την τοπογραφία. 491 00:35:40,840 --> 00:35:43,760 Με το LiDAR βλέπεις τι βρίσκεται κάτω από το δάσος 492 00:35:43,840 --> 00:35:45,840 χωρίς να καταστρέψεις δέντρα. 493 00:35:46,440 --> 00:35:49,960 Δεν ρημάζεις το τροπικό δάσος, δεν καταστρέφεις τίποτα. 494 00:35:51,680 --> 00:35:54,640 Στο κυνήγι συμμετέχει ο Φάμπιο ντε Νοβάες Φίλιο, 495 00:35:54,720 --> 00:35:58,840 που θα ερευνήσει το δάσος με το LiDAR, που λειτουργεί με ντρόουν. 496 00:35:59,560 --> 00:36:02,120 Θα πετάξουμε στα 80 μέτρα. 497 00:36:03,320 --> 00:36:08,640 {\an8}Ίσως μπορέσουμε να έχουμε 100-200 σημεία ανά τετραγωνικό μέτρο. 498 00:36:08,720 --> 00:36:09,960 Εξαιρετικά. 499 00:36:10,040 --> 00:36:12,600 Η τοπογραφία θα είναι πολύ ακριβής. 500 00:36:27,600 --> 00:36:30,680 Η συσκευή εκπέμπει ακτίνες λέιζερ ανάμεσα στα φύλλα, 501 00:36:30,760 --> 00:36:32,760 ανιχνεύοντας αλλαγές στο υψόμετρο. 502 00:36:36,320 --> 00:36:39,840 Με τα δεδομένα δημιουργείται τρισδιάστατος χάρτης του τοπίου 503 00:36:39,920 --> 00:36:41,720 και αποκαλύπτονται ανωμαλίες. 504 00:36:43,560 --> 00:36:46,600 Τα ντρόουν θα αλλάξουν τα πάντα στην αρχαιολογία. 505 00:36:53,800 --> 00:36:57,160 Όσο η ομάδα ερευνά τι κρύβεται κάτω από τις φυλλωσιές, 506 00:36:57,240 --> 00:36:59,080 εγώ ψάχνω κάτι άλλο. 507 00:37:01,920 --> 00:37:05,160 Γιατί κατ' αρχάς φτιάχτηκαν τα γεωγλυφικά; 508 00:37:07,440 --> 00:37:11,760 Οι αρχαιολογικές ανασκαφές δεν παρέχουν καμιά σχετική ένδειξη. 509 00:37:12,760 --> 00:37:16,160 Όμως, οι αυτόχθονες της περιοχής έχουν γνώσεις και μνήμες 510 00:37:16,240 --> 00:37:18,720 που ρίχνουν φως στη σημασία και το νόημα 511 00:37:18,800 --> 00:37:20,800 αυτών των σπουδαίων ορυγμάτων. 512 00:37:25,800 --> 00:37:30,520 Ήρθα στο γεωγλυφικό Τζάκο Σα να γνωρίσω έναν επιστάτη του. 513 00:37:34,720 --> 00:37:39,520 {\an8}Ο Αντόνιο Απουρινά, από τη φυλή Απουρινά, δουλεύει στη FUNAI, 514 00:37:39,600 --> 00:37:42,360 την εθνική υπηρεσία της Βραζιλίας για τους αυτόχθονες. 515 00:37:43,920 --> 00:37:46,000 Οι Απουρινά είναι ένας λαός 516 00:37:46,080 --> 00:37:53,040 που οι ρίζες του συνδέονται στενά με τη φύση, με τη γη. 517 00:37:53,120 --> 00:37:57,960 Τι γνώμη έχουν οι Απουρινά για τις κατασκευές αυτές; 518 00:37:58,040 --> 00:37:59,520 Πώς νιώθετε γι' αυτές; 519 00:37:59,600 --> 00:38:01,960 Εδώ που στέκομαι είναι ένας τόπος 520 00:38:04,200 --> 00:38:07,320 για τον οποίο τρέφω τον μέγιστο σεβασμό. 521 00:38:08,520 --> 00:38:11,680 Για μας, ο τόπος αυτός είναι ιερός. 522 00:38:11,760 --> 00:38:16,080 Δεν φτιάχτηκε για πόλεμο. Δεν φτιάχτηκε για άμυνα. 523 00:38:16,160 --> 00:38:21,200 Φτιάχτηκε για να εκφράσει κάτι που αφορά τον πολιτισμό. 524 00:38:24,000 --> 00:38:27,080 Αν τα γεωμετρικά σχήματα δεν έχουν πρακτικό ρόλο, 525 00:38:27,160 --> 00:38:31,240 τόσο τεράστια προσπάθεια να φτιαχτούν υποδεικνύει έναν ανώτερο σκοπό. 526 00:38:33,320 --> 00:38:37,000 Ίσως οι πνευματικές παραδόσεις των Απουρινά δώσουν μια ιδέα. 527 00:38:37,880 --> 00:38:42,080 Αυτό εδώ εμείς το παρομοιάζουμε 528 00:38:42,160 --> 00:38:49,160 με τους κύκλους που φτιάχνουν οι Απουρινά χορεύοντας 529 00:38:50,080 --> 00:38:54,120 για να αποτίσουν φόρο τιμής στον εκλιπόντα αρχηγό, σε έναν σαμάνο, 530 00:38:54,600 --> 00:38:57,680 σε ένα σημαντικό πρόσωπο του χωριού που πέθανε. 531 00:39:01,600 --> 00:39:06,160 Το βλέπουμε σαν ένα μέρος που μας υποδέχεται όλους 532 00:39:06,920 --> 00:39:13,040 όταν εγκαταλείψουμε τον υλικό κόσμο. 533 00:39:16,040 --> 00:39:19,440 Είναι μια άποψη πολύ ισχυρή μεταξύ των αυτοχθόνων 534 00:39:19,520 --> 00:39:21,800 μέχρι σήμερα σε όλο τον Αμαζόνιο. 535 00:39:21,880 --> 00:39:25,160 Ότι μετά τον θάνατο, η ψυχή μας κάνει ένα ταξίδι, 536 00:39:25,240 --> 00:39:28,520 που εν τέλει την οδηγεί σε μια μεταθανάτια ύπαρξη. 537 00:39:30,120 --> 00:39:32,440 Την ιδέα αυτήν τη συναντάμε παντού, 538 00:39:32,520 --> 00:39:37,920 και οι κατασκευές βοηθούν στο ταξίδι της ψυχής μετά τον θάνατο. 539 00:39:40,240 --> 00:39:43,280 Ας πάρουμε το παράδειγμα των πυραμίδων. 540 00:39:44,080 --> 00:39:50,320 Δεν ξέρω ούτε μία πυραμιδοειδή δομή στον κόσμο που να μη συνδέεται 541 00:39:50,400 --> 00:39:54,120 με την ιδέα του θανάτου και το μεταθανάτιο ταξίδι της ψυχής. 542 00:39:56,280 --> 00:39:59,880 Αυτό το βλέπουμε ιδιαίτερα στις αρχαίες αιγυπτιακές πυραμίδες, 543 00:39:59,960 --> 00:40:05,200 είναι όμως εξίσου εμφανές στις πυραμίδες της αμερικανικής ηπείρου και του Μεξικού. 544 00:40:07,520 --> 00:40:10,000 Ενδιαφέρον, λοιπόν, που ο Αντόνιο είπε 545 00:40:10,080 --> 00:40:13,040 ότι τα γεωγλυφικά του Αμαζονίου υπηρέτησαν παρόμοιο σκοπό 546 00:40:13,120 --> 00:40:17,480 για τους ανθρώπους που τα έφτιαξαν, αμέτρητες χιλιάδες χρόνια πριν. 547 00:40:24,920 --> 00:40:29,600 Πίσω στον διάδρομο προσγείωσης, ώρα να δούμε αν η έρευνα με το LiDAR 548 00:40:29,680 --> 00:40:33,840 ανίχνευσε κι άλλους τέτοιους ιερούς χώρους κάτω από το δάσος. 549 00:40:35,360 --> 00:40:37,680 Φάμπιο, πες μας τι βρήκες, σε παρακαλώ. 550 00:40:38,400 --> 00:40:40,760 Ερευνήσαμε την περιοχή με το LiDAR. 551 00:40:41,360 --> 00:40:43,920 Βλέπεις τα δέντρα; 552 00:40:44,000 --> 00:40:44,840 Ναι. 553 00:40:48,120 --> 00:40:49,160 Και τώρα… 554 00:40:51,320 --> 00:40:52,240 Απίστευτο. 555 00:41:21,880 --> 00:41:23,960 {\an8}Υποτιτλισμός: Σοφία Σκουλικάρη