1
00:00:13,160 --> 00:00:15,560
Als je de Tempel van de Maan binnengaat…
2
00:00:17,880 --> 00:00:20,880
…word je bij de ingang
geconfronteerd met een slang…
3
00:00:23,720 --> 00:00:25,440
…uitgehouwen in de rotswand.
4
00:00:26,280 --> 00:00:30,320
Z'n glinsterende lichaam
lijkt bijna te leven als je het aanraakt.
5
00:00:32,120 --> 00:00:36,600
Dat is niet makkelijk, want dat betekent
dat de rots werd weggehakt…
6
00:00:36,680 --> 00:00:40,800
…waardoor alleen die slang
in haut-reliëf aan de zijkant overbleef.
7
00:00:44,080 --> 00:00:48,520
Als je dieper de tunnel ingaat,
verschijnen er meer raadselachtige vormen…
8
00:00:48,600 --> 00:00:50,640
…allemaal uitgehouwen uit de rots.
9
00:00:53,200 --> 00:00:56,240
Het heeft een unieke sfeer.
10
00:00:56,920 --> 00:01:01,120
Stofdeeltjes dansen
in het licht dat neerschijnt…
11
00:01:01,200 --> 00:01:03,200
…door het gat in het plafond…
12
00:01:04,120 --> 00:01:09,000
…op een perfect geëgaliseerde structuur,
duidelijk het werk van mensen.
13
00:01:11,040 --> 00:01:15,600
De stenen sokkel is, net als de slang,
uit de rots zelf gevormd…
14
00:01:16,280 --> 00:01:18,440
…verlicht door de spleet erboven…
15
00:01:18,520 --> 00:01:21,720
…die zowel zonlicht
als maanlicht binnenlaat.
16
00:01:24,360 --> 00:01:26,760
Onder de naam de Tempel van de Maan…
17
00:01:26,840 --> 00:01:32,160
…en ook, misschien authentieker,
Amaru Markawasi, het Huis van de Slang…
18
00:01:34,040 --> 00:01:38,840
…maakt deze griezelige, uit de rots
gehouwen schuilplaats een sterke indruk.
19
00:01:41,560 --> 00:01:45,360
De Inca's zouden hier
vruchtbaarheidsrituelen hebben uitgevoerd…
20
00:01:45,440 --> 00:01:48,720
…en offergaven achtergelaten
voor de godin van de maan…
21
00:01:48,800 --> 00:01:51,480
…Mama Quilla, dochter van Viracocha.
22
00:01:56,400 --> 00:02:00,080
De stilte van de plek,
de kou, de rust binnenin…
23
00:02:00,600 --> 00:02:04,160
Dat alles focuste de aandacht
op een manier die volgens mij…
24
00:02:04,240 --> 00:02:07,960
…met opzet zo is bedoeld
en niet per ongeluk werd bereikt.
25
00:02:11,160 --> 00:02:15,440
Wie deze heilige kamer ook heeft gemaakt,
het waren blijkbaar anderen…
26
00:02:15,520 --> 00:02:18,760
…dan de bouwers
van de opzichtigere, vergulde tempels…
27
00:02:18,840 --> 00:02:20,840
…waar de Inca's beroemd om waren.
28
00:02:24,200 --> 00:02:28,120
Het is alsof de Inca's het vereerden
en met buitenmuren afbakenden…
29
00:02:28,200 --> 00:02:32,960
…uit respect voor wat ze hadden gevonden,
niet wat ze hadden gemaakt.
30
00:02:33,720 --> 00:02:36,320
Kijken we naar het werk van iemand anders…
31
00:02:36,840 --> 00:02:41,840
…een oudere cultuur die wist hoe je steen
op buitengewone manieren vorm kan geven?
32
00:03:04,840 --> 00:03:07,560
Op een heuvel boven Cusco, in Peru…
33
00:03:07,640 --> 00:03:11,720
…onderzoek ik een mogelijk
heel oude techniek om steen te vormen…
34
00:03:11,800 --> 00:03:13,320
…bekend als Hanan Pacha.
35
00:03:16,160 --> 00:03:22,400
We hebben gelaagd een mysterie,
en om dat mysterie op te lossen…
36
00:03:22,480 --> 00:03:26,160
…moeten we kijken
naar de verschillende bouwstijlen…
37
00:03:26,240 --> 00:03:28,840
…soms naast elkaar in dezelfde straat.
38
00:03:28,920 --> 00:03:30,360
Overal ter wereld…
39
00:03:30,440 --> 00:03:34,440
…zouden die beschouwd worden
als het werk van verschillende culturen.
40
00:03:35,120 --> 00:03:40,040
Halverwege tussen de Tempel van de Maan
en de enorme megalieten van Sacsayhuamán…
41
00:03:40,120 --> 00:03:43,280
…is nog een belangrijke site
van de Heilige Vallei…
42
00:03:43,360 --> 00:03:47,560
…die dezelfde oudere techniek
lijkt te gebruiken om steen te vormen.
43
00:03:49,040 --> 00:03:49,920
Q'enqo.
44
00:03:54,160 --> 00:03:56,960
De Quechua-naam betekent 'labyrint'…
45
00:03:58,280 --> 00:04:01,760
…en nu ik het begin te verkennen,
begrijp ik waarom.
46
00:04:03,480 --> 00:04:06,440
Als je een tocht maakt naar het midden…
47
00:04:06,520 --> 00:04:12,440
…leidt een kronkelend pad je erdoorheen
en zet je aan tot innerlijke reflectie.
48
00:04:15,280 --> 00:04:20,560
Q'enqo is uiteindelijk een plek
waar je als individu alleen bent…
49
00:04:21,440 --> 00:04:24,360
…omringd
door de mysterieuze mystieke sfeer…
50
00:04:25,000 --> 00:04:26,960
…omringd door stilte.
51
00:04:33,520 --> 00:04:36,480
Het is een complex netwerk
van uitgehouwen tunnels…
52
00:04:39,240 --> 00:04:41,080
…ondergrondse galerijen…
53
00:04:44,080 --> 00:04:45,960
…en wat altaren lijken te zijn…
54
00:04:47,680 --> 00:04:49,520
…uitgehouwen in het gesteente.
55
00:04:50,480 --> 00:04:54,320
Allemaal schijnen ze te leiden
naar een centraal amfitheater…
56
00:04:56,160 --> 00:04:59,920
…waar Jesus Gamarra
opnieuw z'n expertise met me deelt.
57
00:05:02,080 --> 00:05:05,640
Waren de Inca's zelf verantwoordelijk
voor het vakmanschap…
58
00:05:05,720 --> 00:05:07,520
{\an8}…dat we bij Q'enqo Chico zien?
59
00:05:07,640 --> 00:05:09,440
{\an8}ARCHEOLOGISCH ONDERZOEKER
60
00:05:09,520 --> 00:05:10,360
{\an8}Nee.
61
00:05:10,440 --> 00:05:16,600
Er zijn wel kleine aanwijzingen
van de aanwezigheid van de Inca's…
62
00:05:17,280 --> 00:05:19,840
…zoals kleine stenen en moddervoegen…
63
00:05:19,920 --> 00:05:26,320
…maar die werden altijd met respect
op de Hanan Pacha-vormen gebouwd.
64
00:05:26,400 --> 00:05:30,760
Het werd met veel liefde vereerd…
65
00:05:30,840 --> 00:05:33,360
…en dat werd gedaan…
66
00:05:33,440 --> 00:05:39,320
…door er met veel precisie en respect
stenen constructies rond te bouwen.
67
00:05:41,480 --> 00:05:46,000
Oude gebeeldhouwde rots
omringd door meer rudimentair blokwerk…
68
00:05:46,080 --> 00:05:48,920
…zoals ik buiten
bij de Tempel van de Maan zag.
69
00:05:50,160 --> 00:05:52,120
Deze combinatie van stijlen…
70
00:05:52,720 --> 00:05:55,720
…zien we op veel heilige plaatsen in Peru.
71
00:05:57,320 --> 00:05:59,120
{\an8}In Machu Picchu…
72
00:05:59,200 --> 00:06:03,000
{\an8}…is er de vloeiend gebeeldhouwde
ceremoniële Intihuatana-steen…
73
00:06:04,800 --> 00:06:08,720
…die ook omringd lijkt te zijn
door een constructie van de Inca's…
74
00:06:09,520 --> 00:06:12,440
…wellicht om het als heilige plek te eren.
75
00:06:15,040 --> 00:06:17,920
{\an8}Dat kan de merkwaardige mix
van stenen verklaren…
76
00:06:18,000 --> 00:06:21,560
{\an8}…die we zowel in de muren van Cusco
als in Sacsayhuamán zien.
77
00:06:22,080 --> 00:06:26,800
{\an8}Volgens Jesus Gamarra
zijn dat latere blokken die boven en rond…
78
00:06:26,880 --> 00:06:31,120
…de mogelijk veel oudere, vloeiend
gebeeldhouwde stenen werden geplaatst.
79
00:06:33,640 --> 00:06:38,120
Ongeacht wanneer deze blokken
werden gevormd, blijft de vraag: hoe?
80
00:06:38,760 --> 00:06:42,880
Kunnen het de sporen zijn van
een verloren prehistorische technologie?
81
00:06:46,480 --> 00:06:49,960
{\an8}Jesus' collega-onderzoeker,
Jan Peter de Jong denkt…
82
00:06:50,040 --> 00:06:55,280
{\an8}…dat er in Sacsayhuamán sporen zijn
van de vakkundige bewerking van de rots.
83
00:07:03,960 --> 00:07:08,320
Je bracht me naar deze zeer smalle tunnel
met zeer glanzende zijkanten.
84
00:07:08,400 --> 00:07:12,120
- Hoe heet deze plek?
- Hier noemen ze het de Chincana Chica.
85
00:07:13,200 --> 00:07:16,240
Dat betekent 'de plek waar je verdwaalt'.
86
00:07:17,960 --> 00:07:19,840
Dit is natuurlijk gesteente.
87
00:07:19,920 --> 00:07:23,280
Maar de tunnel is het resultaat
van menselijk vakmanschap.
88
00:07:23,360 --> 00:07:29,560
Kenmerkt dat de oudste bouwstijl hier,
het vormgeven van natuurlijk gesteente?
89
00:07:29,640 --> 00:07:32,440
Een van de kenmerken
van de Hanan Pacha-stijl…
90
00:07:32,520 --> 00:07:36,600
…is dat de steen wordt aangepast
met een soort maltechnologie.
91
00:07:36,680 --> 00:07:41,160
Je kunt zien dat ze de steen
hebben bewerkt alsof die zacht was…
92
00:07:41,680 --> 00:07:44,520
…want er werd
van alles in de rots gedrukt.
93
00:07:44,600 --> 00:07:47,920
Maltechnologie betekent
dat de steen zacht wordt gemaakt…
94
00:07:48,000 --> 00:07:50,280
…en de vorm in de steen wordt gedrukt.
95
00:07:50,360 --> 00:07:54,120
We denken dat de stenen zacht waren
op het moment van de bouw.
96
00:07:56,320 --> 00:07:58,440
Maar hoe werden ze zacht gemaakt?
97
00:07:59,240 --> 00:08:02,960
Volgens Jan onthullen
de muren van de tunnel het mysterie.
98
00:08:05,120 --> 00:08:09,080
In de tunnel zien we veel reflectie.
99
00:08:09,720 --> 00:08:14,880
Het glanst als metaalglans.
Als je het aanraakt, is het heel glad.
100
00:08:16,760 --> 00:08:21,960
We denken dat het behandeld is met hitte,
die op de steen een laag achterliet…
101
00:08:22,800 --> 00:08:24,960
…en daarom glanst het zo.
102
00:08:27,080 --> 00:08:30,360
Geologen noemen dit effect vitrificatie.
103
00:08:31,440 --> 00:08:33,480
Om hoeveel warmte gaat het hier?
104
00:08:33,560 --> 00:08:36,600
Vitrificatie
betekent 'in glas veranderen'.
105
00:08:37,280 --> 00:08:40,440
Daar is 1400 graden Celsius voor nodig.
106
00:08:41,080 --> 00:08:43,920
Dat is enorm veel warmte.
107
00:08:44,000 --> 00:08:47,560
Ja. We weten niet hoe,
maar ze hebben het gedaan.
108
00:08:52,720 --> 00:08:55,800
Als je het van dichtbij bekijkt,
moet je je afvragen…
109
00:08:55,880 --> 00:09:00,680
…is die warmtebron de verklaring voor
het eigenaardige samengesmolten uitzicht…
110
00:09:00,760 --> 00:09:03,640
…van de gigantische megalieten
van Sacsayhuamán?
111
00:09:09,120 --> 00:09:12,720
Sceptici zouden zeggen
dat het glanzende effect in de tunnel…
112
00:09:12,800 --> 00:09:16,400
…komt van mensen
die de zijkanten van de tunnel aanraakten.
113
00:09:16,480 --> 00:09:19,840
- Was is je reactie daarop?
- Velen zeggen: 'Ja, natuurlijk.
114
00:09:19,920 --> 00:09:23,720
Het komt door alle handen
die door de tunnel gingen…
115
00:09:23,800 --> 00:09:25,440
…en hem daar aanraakten.'
116
00:09:25,520 --> 00:09:29,080
Maar ook het dak
en de hele muur van de tunnel glanst.
117
00:09:29,160 --> 00:09:31,960
Dus het is niet logisch om te zeggen…
118
00:09:32,040 --> 00:09:34,560
…dat ze
al die plekken tegelijk aanraakten.
119
00:09:34,640 --> 00:09:37,840
En het andere argument,
vulkanische activiteit?
120
00:09:38,360 --> 00:09:43,320
Hier zijn geen vulkanen.
Dus dat is geen logische verklaring.
121
00:09:45,440 --> 00:09:48,040
Voor Jan is de enig haalbare verklaring…
122
00:09:48,120 --> 00:09:52,520
…dat dit het resultaat is
van een oud wetenschappelijk proces…
123
00:09:52,600 --> 00:09:56,400
…geperfectioneerd
door een beschaving ouder dan de Inca's.
124
00:09:58,960 --> 00:10:02,840
Het is in het verre verleden gedaan
door mensen uit de oudheid.
125
00:10:02,920 --> 00:10:05,840
En we weten niet
welke technologie ze gebruikten.
126
00:10:07,800 --> 00:10:12,720
In Sacsayhuamán zien we volgens mij
de sporen van een verloren technologie…
127
00:10:12,800 --> 00:10:18,280
…een verloren steenbewerkingstechniek
die we vandaag niet beheersen…
128
00:10:18,360 --> 00:10:21,080
…en waarvoor we ook
de technologie niet hebben.
129
00:10:26,360 --> 00:10:29,600
Wat die technologie precies was,
blijft een mysterie.
130
00:10:30,760 --> 00:10:32,280
Maar Jesus Gamarra denkt…
131
00:10:32,360 --> 00:10:37,040
…dat de extreme hitte, waardoor de rots
zacht werd en bewerkt kon worden…
132
00:10:37,560 --> 00:10:40,680
…de gestolde rots
ook sterker en harder maakte.
133
00:10:43,280 --> 00:10:46,000
Als ik even rondkijk,
hoewel ze erg oud zijn…
134
00:10:46,080 --> 00:10:48,520
…zien de stenen er heel modern uit.
135
00:10:48,600 --> 00:10:51,920
Hoe interpreteer jij wat we zien?
136
00:10:52,440 --> 00:10:57,760
Alleen de delen
die met hitte en mallen zijn bewerkt…
137
00:10:57,840 --> 00:11:01,080
…zijn bewaard gebleven
zonder dat ze vernietigd werden.
138
00:11:01,160 --> 00:11:05,480
De rest van de steen lijkt oneffen, ruw.
139
00:11:06,000 --> 00:11:11,320
Er is het eroderende effect
van blootstelling aan weer en wind.
140
00:11:14,720 --> 00:11:17,440
Wat is je verklaring
voor wat we hier zien?
141
00:11:17,520 --> 00:11:21,880
Er is veel mysterie
dat we niet kunnen verklaren…
142
00:11:21,960 --> 00:11:26,360
…omdat het deel uitmaakt
van een groot historisch verleden…
143
00:11:26,440 --> 00:11:29,000
…van duizenden jaren geleden.
144
00:11:33,000 --> 00:11:36,080
Soms moeten we gewoon accepteren…
145
00:11:36,160 --> 00:11:41,000
…dat we te maken hebben
met een onmogelijke technische taak…
146
00:11:41,080 --> 00:11:42,960
…onmogelijk voor ons.
147
00:11:44,600 --> 00:11:48,280
We moeten ruimdenkender zijn…
148
00:11:48,360 --> 00:11:52,000
…dan we nu zijn in onze visie op de Ouden.
149
00:11:54,000 --> 00:11:58,040
Volgens lokale tradities
opgetekend door de Spaanse conquistadores…
150
00:11:58,560 --> 00:12:01,680
…behoorden de geavanceerde
steenbewerkingstechnieken…
151
00:12:01,760 --> 00:12:03,480
…tot een erfenis van kennis…
152
00:12:03,560 --> 00:12:07,120
…doorgegeven door de schepper-god
van de Andes, Viracocha.
153
00:12:11,000 --> 00:12:14,440
Hij kon ervoor zorgen
dat stenen verteerd werden door vuur.
154
00:12:14,520 --> 00:12:19,800
Grote blokken werden zo licht als veertjes
en zweefden naar hun plaats.
155
00:12:22,640 --> 00:12:25,480
En dat lijkt erg
op de theorie van extreme hitte.
156
00:12:28,440 --> 00:12:31,920
Daarom ben ik geïnteresseerd
in inheemse tradities…
157
00:12:32,000 --> 00:12:36,000
…die vertellen over stenen
die worden gesmolten of samengegoten.
158
00:12:36,080 --> 00:12:39,440
Laten we die mogelijkheden
niet uit het oog verliezen.
159
00:12:41,320 --> 00:12:44,680
Die sporen
van onverklaarbare technologieën…
160
00:12:44,760 --> 00:12:47,880
…vind je overal
in de hooglanden van het oude Peru.
161
00:12:49,800 --> 00:12:51,040
Maar is er bewijs…
162
00:12:51,120 --> 00:12:55,040
…van oude technische staaltjes
aan de andere kant van de Andes…
163
00:12:56,800 --> 00:12:58,720
…dat we ook hebben gemist…
164
00:12:59,600 --> 00:13:01,600
…in het Amazoneregenwoud?
165
00:13:03,800 --> 00:13:08,840
DE AMAZONE
NOORDOOSTEN VAN PERU
166
00:13:11,720 --> 00:13:16,040
Dat die gebieden nu voor mensen
niet aantrekkelijk zijn om in te wonen…
167
00:13:17,520 --> 00:13:20,680
…betekent niet
dat ze dat in het verleden niet waren.
168
00:13:21,320 --> 00:13:23,600
De onderzoeken die worden gedaan…
169
00:13:23,680 --> 00:13:27,280
…onthullen sporen
van grote geheimen in de Amazone.
170
00:13:29,680 --> 00:13:33,280
Het bewijs voor menselijke bewoning
in het oude Amazonia…
171
00:13:34,080 --> 00:13:37,360
…gaat minstens 25.000 jaar terug.
172
00:13:37,880 --> 00:13:39,480
25.000 JAAR GELEDEN
173
00:13:39,560 --> 00:13:43,200
Dat opent plots
een veel ruimer tijdsbestek…
174
00:13:43,280 --> 00:13:45,080
…voor een verloren beschaving.
175
00:13:46,120 --> 00:13:49,760
In ons onderzoek
naar hoe beschavingen ontstaan…
176
00:13:49,840 --> 00:13:53,560
…moeten we veel grondiger
en veel verder in de tijd gaan zoeken.
177
00:13:59,760 --> 00:14:06,320
Het lijkt erop dat de eerste Europeanen
die in 1542 de hele Amazone afvoeren…
178
00:14:07,520 --> 00:14:11,920
…een glimp hebben opgevangen
van de afstammelingen van zo'n beschaving…
179
00:14:12,000 --> 00:14:13,600
…toen ze hier langskwamen.
180
00:14:16,800 --> 00:14:20,400
De expeditie werd geleid
door de avonturier Francisco de Orellana…
181
00:14:20,480 --> 00:14:23,800
…en opgetekend
door een dominicaan, Gaspar de Carvajal.
182
00:14:27,040 --> 00:14:29,080
Carvajals dagboek had het niet…
183
00:14:29,160 --> 00:14:33,080
…over het eindeloze, schijnbaar
onbewoonde bos dat we hier nu zien.
184
00:14:36,040 --> 00:14:39,600
Volgens hem
wemelde het Amazonebekken van de steden…
185
00:14:39,680 --> 00:14:42,280
…bewoond door uiterst bekwame volkeren.
186
00:14:44,520 --> 00:14:49,320
'Eén nederzetting', schreef hij,
'was zo'n 20 kilometer lang.'
187
00:14:49,920 --> 00:14:52,160
Dat is de lengte van Manhattan Island.
188
00:14:55,000 --> 00:14:59,240
Maar toen Europese missionarissen
ongeveer een eeuw later arriveerden…
189
00:14:59,320 --> 00:15:01,360
…zagen ze zulke steden niet.
190
00:15:03,000 --> 00:15:05,640
Dus deden historici Carvajals verslag af…
191
00:15:05,720 --> 00:15:09,240
…als een verzinsel
om indruk te maken op de Spaanse kroon…
192
00:15:09,320 --> 00:15:12,080
…om meer geld te krijgen
voor zulke expedities.
193
00:15:14,320 --> 00:15:18,000
Maar nu de eindeloze jungle
z'n geheimen begint prijs te geven…
194
00:15:18,520 --> 00:15:22,440
…begint het erop te lijken
dat die verslagen altijd al waar waren.
195
00:15:24,040 --> 00:15:28,760
Recente ontdekkingen wijzen erop dat
hier inderdaad een oude beschaving was.
196
00:15:32,200 --> 00:15:36,520
{\an8}Met LiDAR keken ze door het dichte
bladerdak van de Boliviaanse jungle…
197
00:15:36,600 --> 00:15:37,880
{\an8}…in 2019.
198
00:15:38,000 --> 00:15:40,160
{\an8}LLANOS DE MOXOS
NOORDEN VAN BOLIVIA
199
00:15:40,240 --> 00:15:45,040
{\an8}Archeologen waren verbaasd om door mensen
gemaakte constructies en wegen te zien.
200
00:15:47,120 --> 00:15:50,800
Uit nieuw onderzoek blijkt
dat er enorme nederzettingen waren.
201
00:15:52,160 --> 00:15:56,280
Iedereen weet dat er een traditie
van verloren steden is in de Amazone.
202
00:15:56,920 --> 00:16:00,840
Steden is het juiste woord
om die nederzettingen te beschrijven.
203
00:16:02,560 --> 00:16:06,560
Op basis van de gegevens en onze kennis
van bestaande Amazonedorpen…
204
00:16:07,200 --> 00:16:11,840
…weten onderzoekers vrij goed
hoe een van die nederzettingen, Cotoca…
205
00:16:12,440 --> 00:16:13,920
…eruit kan hebben gezien.
206
00:16:18,000 --> 00:16:20,600
De stad was
bijna anderhalve kilometer breed.
207
00:16:21,480 --> 00:16:26,280
Een hele metropool,
omringd door kanalen en verhoogde wegen.
208
00:16:28,440 --> 00:16:31,640
Sommige leidden naar binnen,
naar verhoogde terrassen…
209
00:16:31,720 --> 00:16:33,280
…misschien voor woningen.
210
00:16:36,480 --> 00:16:40,000
En in het hart van de stad
was een torenhoge piramideheuvel…
211
00:16:40,520 --> 00:16:42,560
…waarschijnlijk voor ceremonies.
212
00:16:46,160 --> 00:16:48,640
Bovendien
leek deze stad verbonden te zijn…
213
00:16:48,720 --> 00:16:51,280
…met zeker
drie soortgelijke nederzettingen…
214
00:16:51,360 --> 00:16:53,600
…door verhoogde wegen, kilometers ver.
215
00:16:56,160 --> 00:16:59,280
We weten niet veel
over de mensen die in deze stad woonden.
216
00:16:59,360 --> 00:17:04,520
Maar we weten wel dat er in de jungle
nog meer steden verborgen zijn.
217
00:17:04,600 --> 00:17:05,640
Nog veel meer.
218
00:17:06,240 --> 00:17:07,480
{\an8}UPANO-VALLEI
ECUADOR
219
00:17:07,560 --> 00:17:10,720
{\an8}Archeologen hebben bewijzen
van wat zij noemen…
220
00:17:10,800 --> 00:17:15,560
…'een verloren vallei van oude steden'
in de Ecuadoraanse Amazone.
221
00:17:17,240 --> 00:17:20,840
In de westelijke Amazone
hebben archeologen onlangs…
222
00:17:20,920 --> 00:17:23,480
…een groot aantal nederzettingen ontdekt…
223
00:17:24,360 --> 00:17:25,840
…verbonden door wegen…
224
00:17:26,360 --> 00:17:29,520
…zo'n 2500 jaar oud…
225
00:17:30,440 --> 00:17:32,600
…net als de geogliefen in Brazilië.
226
00:17:34,280 --> 00:17:38,280
Grote steden bouwen,
de geogliefen in de staat Acre bouwen…
227
00:17:38,360 --> 00:17:41,560
Dat werd niet
binnen de mogelijkheden geacht…
228
00:17:41,640 --> 00:17:44,160
…van de jagers-verzamelaars in de Amazone…
229
00:17:44,240 --> 00:17:46,000
…maar het tegendeel is waar.
230
00:17:47,920 --> 00:17:51,920
Er worden steeds meer
van die oude nederzettingen ontdekt…
231
00:17:52,760 --> 00:17:56,000
…wat wijst
op een wijdverbreide Amazonebeschaving…
232
00:17:57,120 --> 00:18:01,160
…waar misschien wel
20 miljoen mensen woonden.
233
00:18:03,920 --> 00:18:05,840
Nu komen we te weten…
234
00:18:05,920 --> 00:18:09,840
…dat het verhaal van de Amazone
niet is zoals het werd verteld.
235
00:18:11,680 --> 00:18:15,880
Misschien was Carvajal wél getuige
van grote nederzettingen in 1542.
236
00:18:18,280 --> 00:18:23,080
Maar waarom zagen de Europeanen
die een eeuw later de rivier afreisden…
237
00:18:23,160 --> 00:18:24,720
…daar dan geen sporen van?
238
00:18:28,000 --> 00:18:30,560
Daar is een nogal akelige verklaring voor.
239
00:18:31,720 --> 00:18:34,880
Toen de Spanjaarden en Portugezen
naar Amerika kwamen…
240
00:18:34,960 --> 00:18:37,640
…brachten ze een hele reeks ziektes mee…
241
00:18:37,720 --> 00:18:40,640
…waarvoor Europese volkeren
natuurlijke immuniteit hadden…
242
00:18:40,720 --> 00:18:42,640
…maar de Amazonevolkeren niet.
243
00:18:45,280 --> 00:18:48,600
Alle bewoners hier zouden zijn verwoest…
244
00:18:49,240 --> 00:18:52,520
…en het regenwoud
nam hun nederzettingen snel weer in.
245
00:18:53,560 --> 00:18:56,080
Maar we vinden meer sporen
van die beschaving…
246
00:18:56,760 --> 00:19:00,880
…in een mythe van de westelijke Amazone,
bij het Tucano-volk.
247
00:19:02,080 --> 00:19:04,040
Zij hebben een oorsprongsverhaal…
248
00:19:04,120 --> 00:19:07,600
…over hoe hun voorouders
naar dat gebied werden gebracht…
249
00:19:07,680 --> 00:19:11,560
…als onderdeel van een beschavingsmissie,
in een slangenkano…
250
00:19:11,640 --> 00:19:14,200
…die door het hele Amazonestelsel reisde.
251
00:19:16,680 --> 00:19:18,400
Volgens de legende…
252
00:19:18,480 --> 00:19:22,040
…zette die anacondakano,
die bestuurd werd door een geest…
253
00:19:22,560 --> 00:19:24,960
…een lading menselijke migranten af.
254
00:19:28,880 --> 00:19:32,880
Kort daarna kwam de goddelijke dochter
van de zon naar de aarde…
255
00:19:33,840 --> 00:19:36,520
…met de gaven van vuur en gereedschap…
256
00:19:38,000 --> 00:19:40,320
…en kennis van kunsten en ambachten.
257
00:19:43,320 --> 00:19:48,200
Samen met haar metgezellen bewerkte ze
het land zodat mensen er konden gedijen…
258
00:19:48,840 --> 00:19:51,840
…voor ze terugkeerden
naar hun bovenaardse verblijf.
259
00:19:55,720 --> 00:20:00,360
Dat klinkt voor mij als de andere verhalen
over beschavingshelden…
260
00:20:00,440 --> 00:20:05,120
…die over de hele wereld worden verteld,
het is precies hetzelfde patroon.
261
00:20:05,200 --> 00:20:07,120
Die thema's blijven terugkomen.
262
00:20:08,360 --> 00:20:10,800
Een etherisch wezen dat per boot aankwam…
263
00:20:12,680 --> 00:20:15,720
…net als Quetzalcoatl
in de Azteekse overlevering…
264
00:20:16,960 --> 00:20:19,960
…of Hotu Matu'a,
toen hij op Rapa Nui landde…
265
00:20:22,440 --> 00:20:27,240
…of Viracocha, die na een tijd van chaos
uit het Titicacameer opdook.
266
00:20:30,720 --> 00:20:35,520
Kan die dochter van de zon
en haar missie om de Amazone te bevolken…
267
00:20:36,280 --> 00:20:40,120
…verwant zijn aan de verloren beschaving
waar ik naar op zoek ben?
268
00:20:45,280 --> 00:20:49,840
In de Peruaanse Andes zou Viracocha
wonderen hebben verricht met steen.
269
00:20:51,240 --> 00:20:55,120
Maar hier, in de Amazone,
waar grote rotspartijen zeldzaam zijn…
270
00:20:55,200 --> 00:21:00,400
…overheersen constructies van minder
duurzaam materiaal zoals hout en aarde.
271
00:21:04,160 --> 00:21:07,320
Wat minder duidelijk is,
is hoe ze erin zijn geslaagd…
272
00:21:07,400 --> 00:21:11,040
…van deze schijnbaar
onherbergzame plek hun thuis te maken.
273
00:21:13,560 --> 00:21:16,560
Hoe hielden ze
enorme bevolkingsgroepen in stand…
274
00:21:17,720 --> 00:21:21,240
…op wat we lang beschouwd hebben
als onvruchtbare grond?
275
00:21:23,480 --> 00:21:30,120
Als we niet begrijpen hoe de Amazone-
volkeren miljoenen mensen konden voeden…
276
00:21:30,200 --> 00:21:35,320
…dan gaan we nooit de waarheid kennen
over het menselijke verhaal als geheel.
277
00:21:36,800 --> 00:21:41,040
Eén verklaring is te vinden
in het hart van de Braziliaanse Amazone…
278
00:21:42,400 --> 00:21:43,880
…in de buurt van Manaus.
279
00:21:45,120 --> 00:21:48,360
Uit de aarde van de Amazone zelf…
280
00:21:48,880 --> 00:21:52,000
…zag een lang begraven geheim
onlangs het licht.
281
00:21:52,520 --> 00:21:56,120
Bewijs van een oude wetenschap
dat helpt verklaren…
282
00:21:56,200 --> 00:21:59,880
…hoe het regenwoud
grote stedelijke bevolkingen onderhield.
283
00:22:03,680 --> 00:22:06,480
Angela Araujo is een archeologe…
284
00:22:06,560 --> 00:22:10,520
…gespecialiseerd in de historische relatie
tussen mensen en planten.
285
00:22:14,040 --> 00:22:17,960
Sinds kort richt ze haar onderzoek
op een mysterieus fenomeen.
286
00:22:21,400 --> 00:22:26,440
Regenwoudbodems
zijn meestal niet bijzonder vruchtbaar…
287
00:22:26,520 --> 00:22:28,520
…of geschikt voor landbouw.
288
00:22:30,880 --> 00:22:33,760
Maar rond nederzettingen,
zowel oude als moderne…
289
00:22:33,840 --> 00:22:36,840
…hebben wetenschappers
iets wonderlijks ontdekt.
290
00:22:36,920 --> 00:22:39,680
Stukken zichzelf verbeterende bodem…
291
00:22:40,200 --> 00:22:43,560
…die ze terra preta noemen,
of donkere Amazoneaarde.
292
00:22:44,920 --> 00:22:50,360
Het is een bodem die donker van kleur is
in vergelijking met de omliggende bodems.
293
00:22:50,440 --> 00:22:53,600
Vreemd genoeg bevat hij bacteriën…
294
00:22:53,680 --> 00:22:56,560
…die zich constant
voortplanten en vernieuwen…
295
00:22:56,640 --> 00:23:00,840
…en de vruchtbaarheid van de bodem
vernieuwen, een soort magische aarde.
296
00:23:02,040 --> 00:23:06,240
En die superkrachtige aarde
is overal in de Amazone gevonden…
297
00:23:06,800 --> 00:23:09,120
…overal waar er sporen van mensen zijn.
298
00:23:11,280 --> 00:23:14,600
Ik ontmoet Angela
bij een pas ontdekte oude nederzetting…
299
00:23:15,280 --> 00:23:17,440
…om die donkere aarde zelf te zien.
300
00:23:19,200 --> 00:23:22,800
Sinds wanneer
heb je specifiek belangstelling…
301
00:23:22,880 --> 00:23:24,760
…voor de donkere Amazoneaarde?
302
00:23:24,840 --> 00:23:26,080
{\an8}ARCHEOLOGE
303
00:23:26,160 --> 00:23:31,680
{\an8}Tegenwoordig gebruiken we deze aarde ook
voor de landbouw in de regio.
304
00:23:31,760 --> 00:23:36,000
En ineens stuitte ik op een interactie…
305
00:23:36,080 --> 00:23:39,680
…tussen het verleden
en die bevolkingsgroepen.
306
00:23:39,760 --> 00:23:42,760
Ik wilde begrijpen waarom en hoe…
307
00:23:42,840 --> 00:23:48,000
…die bevolkingsgroepen
verbonden waren met die donkere aarde.
308
00:23:48,760 --> 00:23:51,960
Onderzoekers hebben
tussen de organische elementen…
309
00:23:52,040 --> 00:23:55,760
…van elk stuk grond met donkere aarde,
hoe oud ook…
310
00:23:55,840 --> 00:23:58,160
…stukjes keramische scherven gevonden…
311
00:23:59,000 --> 00:24:04,240
…hét bewijs dat er mensen betrokken waren
bij het genereren van die speciale bodem.
312
00:24:05,320 --> 00:24:09,920
En bij onderzoek zijn monsters gevonden
die minstens 7000 jaar oud zijn.
313
00:24:13,200 --> 00:24:15,200
Hoe groot waren die bevolkingen?
314
00:24:15,280 --> 00:24:19,240
Ik weet het niet zeker,
maar er zijn gegevens die erop wijzen…
315
00:24:19,320 --> 00:24:24,320
…dat er minstens
drie miljoen mensen woonden…
316
00:24:24,400 --> 00:24:26,640
…in de regio Alto Rio Negro alleen al.
317
00:24:26,720 --> 00:24:32,040
Denk je dat het een opzettelijke,
slimme uitvinding van de Ouden was?
318
00:24:32,120 --> 00:24:36,520
Of hebben ze die speciale eigenschappen
toevallig ontdekt?
319
00:24:36,600 --> 00:24:38,840
Ik geloof niet dat het opzet was.
320
00:24:38,920 --> 00:24:43,720
Ik geloof dat, doordat er
zo veel mensen in het gebied woonden…
321
00:24:43,800 --> 00:24:49,360
…er veel rottend afval werd geproduceerd,
en dat bracht deze voordelen met zich mee.
322
00:24:51,000 --> 00:24:53,200
Maar het is een kip-en-eidiscussie.
323
00:24:55,040 --> 00:24:56,960
Ik zie hier een paradox.
324
00:24:57,040 --> 00:24:59,520
Enerzijds zeggen we…
325
00:25:00,040 --> 00:25:03,360
…dat er zeer grote bevolkingsgroepen
in de Amazone waren…
326
00:25:03,440 --> 00:25:06,640
…en dat die toevallig,
door hun aanwezigheid…
327
00:25:06,720 --> 00:25:08,720
…zwarte aarde hebben gecreëerd.
328
00:25:09,600 --> 00:25:12,840
En anderzijds zeggen we
dat de natuurlijke Amazonebodem…
329
00:25:12,920 --> 00:25:17,360
…niet vruchtbaar genoeg is
om grote bevolkingsgroepen te onderhouden.
330
00:25:18,160 --> 00:25:20,040
Is het niet waarschijnlijk…
331
00:25:20,120 --> 00:25:24,560
…dat grote bevolkingsgroepen
net mogelijk waren door de zwarte aarde?
332
00:25:24,640 --> 00:25:28,240
Ik geloof dat het mogelijk is…
333
00:25:28,320 --> 00:25:32,960
…dat ze beseften
dat het gebied vruchtbaar was…
334
00:25:33,480 --> 00:25:39,800
…maar ze hebben niet met opzet
afval gedumpt om het land te bemesten…
335
00:25:39,880 --> 00:25:43,240
…en de productie
van gewassen te verbeteren.
336
00:25:46,760 --> 00:25:48,360
Het onderzoek gaat door.
337
00:25:48,960 --> 00:25:52,400
Maar de reden waarom dit
voor mij als opzet aanvoelt…
338
00:25:52,480 --> 00:25:55,440
…is dat je in de hele Amazone
terra preta vindt…
339
00:25:56,520 --> 00:25:59,480
…en altijd
dicht bij prehistorische nederzettingen.
340
00:26:01,480 --> 00:26:03,960
We moeten ruimdenkender zijn…
341
00:26:04,040 --> 00:26:08,440
…dan we nu zijn
in onze visie op wat de Ouden konden.
342
00:26:08,520 --> 00:26:11,960
We moeten ze beschouwen
als meesters van hun omgeving…
343
00:26:12,040 --> 00:26:17,840
…die zorgden dat die omgeving
voor hen werkte, duizenden jaren lang.
344
00:26:20,520 --> 00:26:23,360
En gezien de onmetelijkheid van de jungle…
345
00:26:23,440 --> 00:26:27,360
…zijn er misschien nog heel wat
niet-ontdekte stukken terra preta…
346
00:26:27,880 --> 00:26:32,680
…die de oorsprong van die wonderaarde
nog veel vroeger kunnen dateren.
347
00:26:34,600 --> 00:26:36,320
Wat ik beweer…
348
00:26:36,400 --> 00:26:39,360
…en wat door veel archeologen
fel wordt betwist…
349
00:26:39,920 --> 00:26:43,600
…is dat de vestiging en uitbreiding
van menselijke bevolkingen…
350
00:26:43,680 --> 00:26:45,400
…in de Amazone gepland was.
351
00:26:47,920 --> 00:26:51,280
Maar de bouw en het onderhoud
van grote nederzettingen…
352
00:26:51,360 --> 00:26:54,720
…moet enorm veel
natuurlijke hulpbronnen hebben gevergd.
353
00:26:56,240 --> 00:26:59,400
En naast voedsel ook iets
waarvan je nooit vermoedt…
354
00:26:59,480 --> 00:27:01,840
…dat het in de Amazone ooit schaars was.
355
00:27:02,920 --> 00:27:03,800
Hout.
356
00:27:08,520 --> 00:27:12,240
De Amazone is echt
een wonder van biodiversiteit.
357
00:27:14,440 --> 00:27:19,520
Tegenwoordig zijn hier
ongeveer 390 miljard bomen…
358
00:27:20,080 --> 00:27:22,680
…zo'n 16.000 soorten.
359
00:27:26,360 --> 00:27:29,200
Maar wat als ik je vertelde
dat deze jungle…
360
00:27:29,280 --> 00:27:32,160
…het eindresultaat is
van een opzettelijke actie…
361
00:27:32,240 --> 00:27:35,360
…van mensen, duizenden jaren geleden?
362
00:27:37,840 --> 00:27:41,200
Wat als ik je vertelde
dat de Amazone werd aangeplant?
363
00:27:50,480 --> 00:27:53,680
Onderzoekers hebben bevestigd
dat tijdens de ijstijd…
364
00:27:53,760 --> 00:27:56,040
…de Amazone geen dichte jungle was…
365
00:27:57,240 --> 00:27:59,800
…maar grasland, onderbroken door bomen.
366
00:28:01,080 --> 00:28:05,760
Zij dachten dat de opwarmende planeet
het uitdijende regenwoud had gevoed.
367
00:28:06,520 --> 00:28:10,640
Maar onlangs ontdekten
archeobotanisten iets onverwachts.
368
00:28:11,120 --> 00:28:16,880
De helft van het bos bestaat uit slechts
1,4% van de bekende Amazoneboomsoorten…
369
00:28:17,760 --> 00:28:22,760
…dezelfde soorten, zo blijkt,
die nuttig zijn voor mensen.
370
00:28:24,680 --> 00:28:29,880
Was dat het resultaat van een project,
duizenden jaren geleden in gang gezet…
371
00:28:29,960 --> 00:28:32,480
…dat uiteindelijk zou uitgroeien…
372
00:28:32,560 --> 00:28:36,520
…tot een wijdverbreide
inheemse Amazonebeschaving?
373
00:28:38,160 --> 00:28:39,600
En er is nog iets.
374
00:28:40,200 --> 00:28:43,720
Net als de terra preta
vind je die nuttige bomen meestal…
375
00:28:43,800 --> 00:28:47,120
…dicht bij de recent ontdekte
oude steden van de Amazone.
376
00:28:49,000 --> 00:28:53,480
Van die vijandige, gevaarlijke jungle,
die wij westerlingen erin zien…
377
00:28:53,560 --> 00:28:55,920
…maakten ze een thuis voor miljoenen.
378
00:28:56,000 --> 00:29:00,560
Ze maakten van de Amazone een plek
die in de behoeften van de mens voorzag.
379
00:29:02,160 --> 00:29:05,120
In de 20e eeuw dacht men…
380
00:29:05,200 --> 00:29:08,720
{\an8}…dat het binnenland van Amazonia
volkomen ongerept was…
381
00:29:09,720 --> 00:29:12,080
…dat mensen het niet hadden aangeraakt.
382
00:29:12,160 --> 00:29:14,840
En nu weten we dat veel van de bomen hier…
383
00:29:14,920 --> 00:29:19,720
…paranotenbomen, veel palmen,
semigecultiveerd zijn…
384
00:29:19,800 --> 00:29:22,360
…en zelfs gecultiveerd en gedomesticeerd.
385
00:29:22,440 --> 00:29:26,240
Onze kennis van het bos is dus veranderd.
386
00:29:28,080 --> 00:29:33,360
Dit is echt een wetenschappelijk project
dat al heel lang bezig is in de Amazone.
387
00:29:36,600 --> 00:29:38,000
Hoelang precies?
388
00:29:40,320 --> 00:29:44,040
Wat echt intrigerend is,
is dat de oudste datum voor boomteelt…
389
00:29:44,120 --> 00:29:48,440
…tot nu toe gevonden in de Amazone
zo'n 10.800 jaar geleden is.
390
00:29:50,440 --> 00:29:52,440
Dat is rond het einde van de ijstijd…
391
00:29:52,520 --> 00:29:56,400
…precies het moment dat we
soortgelijke sprongen voorwaarts zien…
392
00:29:56,480 --> 00:30:00,160
…in de menselijke beschaving
en innovatie over de hele wereld.
393
00:30:03,200 --> 00:30:06,360
Daarom vragen we ons af
wat we nog kunnen vinden…
394
00:30:06,440 --> 00:30:09,000
…in dat uitgestrekte Amazoneregenwoud…
395
00:30:09,080 --> 00:30:13,240
…dat er echt niet had mogen zijn,
maar er duidelijk wel is.
396
00:30:17,880 --> 00:30:21,360
Net als het geavanceerde steenwerk
van het oude Peru…
397
00:30:21,440 --> 00:30:25,720
…lijken deze complexe landbouwprojecten
en nederzettingen in de Amazone…
398
00:30:26,240 --> 00:30:28,400
…van duizenden jaren geleden…
399
00:30:28,480 --> 00:30:31,160
…te getuigen
van wetenschappelijke prestaties…
400
00:30:31,240 --> 00:30:34,480
…die op z'n minst onverwacht zijn,
zo lang geleden.
401
00:30:37,320 --> 00:30:41,920
We moeten ons beeld
van de Amazone helemaal bijstellen.
402
00:30:42,000 --> 00:30:45,240
Het zien als een product
van menselijke intelligentie…
403
00:30:45,320 --> 00:30:49,240
…menselijk initiatief,
menselijke vindingrijkheid en intentie.
404
00:30:50,560 --> 00:30:53,760
Het meest wonderlijke voorbeeld
van Amazonetechnologie…
405
00:30:53,840 --> 00:30:58,280
…kan ook duiden op een onverwachte bron
van al die geavanceerde kennis.
406
00:31:05,000 --> 00:31:08,040
Ik ben teruggekeerd
naar de Peruaanse Amazone.
407
00:31:09,680 --> 00:31:11,680
{\an8}Dit is Iquitos, een havenstad…
408
00:31:11,760 --> 00:31:15,760
…op een kruispunt van de grote rivier
met verschillende zijrivieren.
409
00:31:17,040 --> 00:31:21,960
De haven is misschien niet oud,
maar deze regio is al duizenden jaren…
410
00:31:23,160 --> 00:31:28,000
…het centrum van een diepgewortelde
praktijk: het gebruik van ayahuasca.
411
00:31:33,240 --> 00:31:36,760
{\an8}Dr. Luis Eduardo Luna
is een inheems antropoloog…
412
00:31:36,840 --> 00:31:40,760
…en toonaangevend expert
wat betreft dit oude plantmedicijn.
413
00:31:41,880 --> 00:31:47,400
Ik heb veel mensen ayahuasca zien innemen
en ik sta versteld van wat ze ervaren.
414
00:31:47,480 --> 00:31:50,200
Soms buitengewone reizen
naar andere werelden…
415
00:31:50,280 --> 00:31:52,400
…soms kijken ze gewoon in zichzelf…
416
00:31:52,480 --> 00:31:55,480
…en zien ze
een oplossing voor hun problemen.
417
00:31:55,560 --> 00:31:58,920
Zie je belangrijke veranderingen
in hun leven gebeuren?
418
00:31:59,000 --> 00:32:01,200
Veel mensen schrijven me…
419
00:32:01,280 --> 00:32:04,320
…dat die ervaringen
echt levensveranderend waren…
420
00:32:04,400 --> 00:32:06,600
…ze boden een heel nieuw perspectief.
421
00:32:08,440 --> 00:32:13,320
Ayahuasca is recent populair geworden
in onze hedendaagse samenleving.
422
00:32:14,880 --> 00:32:17,200
Maar voor de inheemse Amazonebevolking…
423
00:32:17,280 --> 00:32:20,320
…heeft het brouwsel lang
een heilige kracht gehad.
424
00:32:22,000 --> 00:32:25,200
Veel inheemse mensen zeggen
dat ze ayahuasca innemen…
425
00:32:25,280 --> 00:32:30,160
…om de regels van de samenleving
te begrijpen, om betere mensen te worden.
426
00:32:34,200 --> 00:32:39,400
De bereiding van ayahuasca is het domein
van de sjamaan-genezers of curanderos…
427
00:32:42,680 --> 00:32:46,640
{\an8}…zoals Don Francisco Montes Shuna
van het Kapanawa-volk…
428
00:32:47,760 --> 00:32:51,360
{\an8}…die rook moeten blazen
van een oude tabakssoort…
429
00:32:51,440 --> 00:32:54,640
…zogenaamde mapacho,
om het ritueel te zuiveren.
430
00:32:57,360 --> 00:33:02,960
In de Kapanawa-taal
is mijn naam Shamorin Kyashi Piary.
431
00:33:03,880 --> 00:33:07,720
Shamorin Kyashi Piary
betekent 'de engel van de jungle'.
432
00:33:19,440 --> 00:33:22,120
Ik kom uit een geslacht van genezers.
433
00:33:23,040 --> 00:33:26,520
Ik voel de verbondenheid
met al mijn voorouders…
434
00:33:27,640 --> 00:33:30,200
…mijn grootmoeder, mijn overgrootmoeder…
435
00:33:30,960 --> 00:33:32,440
…de hele familie.
436
00:33:32,520 --> 00:33:38,880
We zijn verbonden en voelen de connecties
met alles wat met Amazonia te maken heeft.
437
00:33:41,200 --> 00:33:46,400
Er komt steeds meer bewijs dat ayahuasca
gezondheidsvoordelen kan hebben.
438
00:33:49,400 --> 00:33:53,480
Het brouwsel van de stengel alleen
heeft sterke helende eigenschappen…
439
00:33:53,560 --> 00:33:57,160
…dankzij een molecule,
in de wetenschap bekend als harmine.
440
00:34:00,440 --> 00:34:03,080
Sommige onderzoeken wijzen op neurogenese.
441
00:34:03,640 --> 00:34:06,840
De harmine produceert dus nieuwe neuronen…
442
00:34:06,920 --> 00:34:09,960
…zelfs nieuwe bètacellen
voor de alvleesklier.
443
00:34:10,040 --> 00:34:14,440
En misschien ook nieuwe cellen
voor de ligamenten en zo.
444
00:34:16,800 --> 00:34:19,880
De harmine in de stengel
kan een medisch wonder zijn…
445
00:34:21,600 --> 00:34:23,960
…maar het lokt geen visioenen uit.
446
00:34:24,720 --> 00:34:26,480
Dat kan alleen in combinatie…
447
00:34:26,560 --> 00:34:30,520
…met de bladeren van bepaalde
andere inheemse planten in de Amazone…
448
00:34:30,600 --> 00:34:32,880
…zoals deze chaliponga…
449
00:34:35,240 --> 00:34:38,920
…die de psychoactieve
chemische stof in ayahuasca bevat…
450
00:34:39,640 --> 00:34:42,480
…met name DMT, dimethyltryptamine.
451
00:34:46,240 --> 00:34:49,920
DMT wordt beschouwd
als een van de krachtigste psychedelica.
452
00:34:50,520 --> 00:34:53,440
Maar het is bevestigd
dat het niet verslavend is…
453
00:34:54,840 --> 00:34:57,360
…en therapeutisch effect kan hebben…
454
00:34:57,440 --> 00:35:01,040
…indien toegediend
in gecontroleerde doses en omstandigheden.
455
00:35:03,840 --> 00:35:07,840
We ontdekken dat het
in combinatie met gesprekstherapie…
456
00:35:07,920 --> 00:35:12,520
…zeer nuttig kan zijn om langdurige,
hardnekkige aandoeningen te genezen.
457
00:35:16,280 --> 00:35:18,120
Er is maar één probleem.
458
00:35:18,760 --> 00:35:21,240
DMT is niet actief bij orale inname…
459
00:35:21,320 --> 00:35:25,160
…omdat enzymen in de darmen
het bij contact vernietigen.
460
00:35:27,240 --> 00:35:31,240
Daar heeft de sjamanistische
wetenschap van de Amazone…
461
00:35:31,960 --> 00:35:33,920
…een opmerkelijke oplossing voor.
462
00:35:35,320 --> 00:35:38,480
Het is namelijk zo
dat de harmine in de stengel…
463
00:35:38,560 --> 00:35:42,680
…de vernietiging van DMT
in de darmen verhindert…
464
00:35:43,200 --> 00:35:46,080
…zodat de DMT
van het bloed in de hersenen komt…
465
00:35:46,160 --> 00:35:49,480
…en naar receptoren in de hersenen gaat.
466
00:35:50,080 --> 00:35:52,920
Dat is wat visioenen uitlokt, de DMT.
467
00:35:54,320 --> 00:35:55,280
Het resultaat?
468
00:35:55,800 --> 00:35:59,240
Van de tienduizenden plantensoorten
in de Amazone…
469
00:36:00,200 --> 00:36:02,920
…zal alleen
de ayahuascastengel in combinatie…
470
00:36:03,000 --> 00:36:05,480
…met bladeren van een plant die DMT bevat…
471
00:36:05,560 --> 00:36:08,960
…de hooggewaardeerde
visionaire effecten produceren.
472
00:36:12,080 --> 00:36:17,560
Het zijn twee planten
die op zich niet psychoactief zijn…
473
00:36:17,640 --> 00:36:22,200
…maar dat wel worden als ze gecombineerd
worden in het ayahuascabrouwsel.
474
00:36:22,280 --> 00:36:24,400
Dat met vallen en opstaan doen…
475
00:36:24,480 --> 00:36:28,400
…kan betekenen dat ze eeuwen
of millennia hebben geëxperimenteerd.
476
00:36:30,200 --> 00:36:33,560
Dat is een mysterie.
Hoe hebben ze dat ontdekt?
477
00:36:33,640 --> 00:36:38,400
- Het lijkt me een wetenschappelijk project.
- Dat is het ook, absoluut.
478
00:36:38,480 --> 00:36:41,280
Het is gebaseerd
op ervaring en observatie.
479
00:36:41,360 --> 00:36:44,760
Het is gebaseerd op experimenten,
constant experimenteren.
480
00:36:44,840 --> 00:36:46,760
- Duizenden jaren lang?
- Precies.
481
00:36:49,240 --> 00:36:53,720
Deze traditie is duizenden jaren oud.
482
00:36:55,200 --> 00:36:59,200
We weten het niet precies.
Tweeduizend, drieduizend jaar…
483
00:37:01,560 --> 00:37:04,480
We hebben bewijzen
van wetenschap in de Amazone…
484
00:37:04,560 --> 00:37:08,480
…kennis die inheemse sjamanen
hebben verzameld en doorgegeven…
485
00:37:08,560 --> 00:37:10,520
…van generatie op generatie…
486
00:37:11,200 --> 00:37:14,760
…duizenden jaren lang,
over planten en hun eigenschappen…
487
00:37:14,840 --> 00:37:18,640
…en hoe ze gecombineerd
kunnen worden voor de gewenste effecten.
488
00:37:29,080 --> 00:37:33,320
Tijdens een ayahuasca-ceremonie
roept de sjamaan de visioenen op…
489
00:37:33,400 --> 00:37:36,560
…door een ikaro te zingen, een krachtlied.
490
00:37:43,400 --> 00:37:46,360
Maar de sjamaan
is slechts de ceremoniële leider.
491
00:37:48,080 --> 00:37:51,160
De plant zelf
wordt beschouwd als de leraar.
492
00:37:53,160 --> 00:37:54,640
Als je ayahuasca inneemt…
493
00:37:56,120 --> 00:37:59,640
…moet je een vraag voorbereiden.
494
00:38:00,160 --> 00:38:01,800
En hij zal antwoord geven.
495
00:38:07,680 --> 00:38:10,720
De kracht van psychedelica
om diepere wijsheid te bereiken…
496
00:38:10,800 --> 00:38:12,480
…is niet beperkt tot de Amazone.
497
00:38:14,080 --> 00:38:18,760
We zien het in veel van 's werelds
oudste en diep gerespecteerde culturen.
498
00:38:20,600 --> 00:38:24,240
Het is nu duidelijk
dat wat wij nu psychedelica noemen…
499
00:38:24,320 --> 00:38:26,800
…over heel de oude wereld werden omarmd.
500
00:38:30,040 --> 00:38:35,280
In het oude Griekenland schreven Socrates
en Plato over intellectuele doorbraken…
501
00:38:35,360 --> 00:38:38,640
…na de rituele inname
van een hallucinogeen brouwsel.
502
00:38:39,720 --> 00:38:41,360
Hiërogliefen uit Egypte…
503
00:38:41,440 --> 00:38:45,480
…suggereren dat zij blaadjes inslikten
van de psychoactieve blauwe waterlelie…
504
00:38:45,560 --> 00:38:47,560
…om met de goden te communiceren.
505
00:38:48,560 --> 00:38:51,280
En in de Vedische offers
van het oude India…
506
00:38:51,360 --> 00:38:53,880
…zochten priesters contact met de goden…
507
00:38:54,400 --> 00:38:57,200
…door het visionaire brouwsel
soma te drinken.
508
00:38:59,400 --> 00:39:01,960
Dat deze gewijzigde bewustzijnstoestanden…
509
00:39:02,040 --> 00:39:05,680
…werden omarmd
in de prehistorie en de geschiedenis…
510
00:39:05,760 --> 00:39:09,600
…zegt ons dat ze heel belangrijk zijn
voor de menselijke ervaring.
511
00:39:09,680 --> 00:39:15,160
Ik denk dat we de oude wereld niet kunnen
begrijpen als we psychedelica negeren.
512
00:39:17,080 --> 00:39:19,760
Hoe oud denk jij dat ayahuasca is?
513
00:39:19,840 --> 00:39:23,920
Er is duizenden jaren mee
geëxperimenteerd. Het kan veel ouder zijn.
514
00:39:24,800 --> 00:39:29,520
Voor mij voelt het oud aan.
Het is een buitengewoon mysterie.
515
00:39:32,280 --> 00:39:35,280
Ik geloof
dat de complexe wetenschap van ayahuasca…
516
00:39:35,360 --> 00:39:37,920
…veel verder teruggaat dan iedereen denkt.
517
00:39:38,720 --> 00:39:40,280
En daar zijn bewijzen van.
518
00:40:12,000 --> 00:40:14,920
{\an8}Ondertiteld door: Mireille Van Overmeiren