1
00:00:17,058 --> 00:00:17,892
SİYAHİ GİRİŞİ

2
00:00:28,945 --> 00:00:30,238
10.000 RİBAUND

3
00:00:30,321 --> 00:00:34,909
<i>Bazı sporcular sporun</i>
<i>dünyadaki rolünü anlamaya çalışır.</i>

4
00:00:35,744 --> 00:00:36,703
<i>Sahip olduğu yeri.</i>

5
00:00:38,705 --> 00:00:39,706
<i>Bir düşünün.</i>

6
00:00:39,789 --> 00:00:41,624
<i>Sabah uyanıp kendinizi</i>

7
00:00:41,708 --> 00:00:44,669
<i>Boston Garden'da parkeye çıkmaya</i>
<i>hazır buluyorsunuz,</i>

8
00:00:45,253 --> 00:00:48,298
<i>ulusal kanalda gösterilecek</i>
<i>bir şampiyonluk maçında.</i>

9
00:00:48,381 --> 00:00:49,591
<i>Celtics geliyor.</i>

10
00:00:52,135 --> 00:00:55,430
<i>Takım arkadaşlarınızın gözlerinde</i>
<i>şaşkın bir ifade var,</i>

11
00:00:56,139 --> 00:00:59,851
<i>sanki üstlerinden kamyon geçeceğini</i>
<i>anlamış gibiler.</i>

12
00:01:02,395 --> 00:01:07,025
<i>Bir basketbol maçındaki</i>
<i>tüm duyguları bir şişeye doldurabilseniz</i>

13
00:01:07,108 --> 00:01:12,155
<i>savaş çıkaracak kadar nefret</i>
<i>ve bir o kadar da neşe elde ederdiniz.</i>

14
00:01:17,827 --> 00:01:19,871
<i>Birleşik Devletler Başkanı,</i>

15
00:01:19,954 --> 00:01:22,207
<i>maçın sonucunu merak ediyordu.</i>

16
00:01:28,546 --> 00:01:32,092
<i>Orada, kendi kabuğuna çekilmiş,</i>
<i>maç başlamadan önce</i>

17
00:01:32,175 --> 00:01:33,676
<i>dinlenmeye çalışırken</i>

18
00:01:33,760 --> 00:01:37,055
<i>kendinizi genelde,</i>
<i>her şeyin nasıl bu noktaya geldiğini</i>

19
00:01:37,138 --> 00:01:38,973
<i>düşünürken buluyorsunuz.</i>

20
00:02:23,476 --> 00:02:30,400
BILL RUSSELL: EFSANE

21
00:02:33,945 --> 00:02:36,781
Celtics kariyerimin
en büyük heyecanlarından biri

22
00:02:37,282 --> 00:02:39,492
soyunma odasından çıkmaktı.

23
00:02:39,576 --> 00:02:42,704
Weldon Hare diye bir anonsçumuz vardı

24
00:02:42,787 --> 00:02:43,872
ve şöyle derdi…

25
00:02:43,955 --> 00:02:46,332
İşte Dünya Şampiyonu geliyor!

26
00:02:47,208 --> 00:02:48,751
Boston Celtics!

27
00:02:50,170 --> 00:02:53,590
Bunu her duyduğumda
tüylerim diken diken olurdu.

28
00:02:54,382 --> 00:02:56,092
Buna bayılırdım.

29
00:02:59,012 --> 00:03:01,472
<i>1963 sonbaharına dek</i>

30
00:03:01,556 --> 00:03:04,976
<i>Boston Celtics</i>
<i>altı NBA şampiyonluğu kazanmıştı</i>

31
00:03:05,518 --> 00:03:07,770
<i>ama hepsinde Bob Cousy vardı.</i>

32
00:03:08,521 --> 00:03:11,691
Cousy olmadan kazanmak bizim için zordu.

33
00:03:11,774 --> 00:03:14,903
Şöhretinde gözümüz filan yoktu tabii

34
00:03:14,986 --> 00:03:16,654
ama diyorduk ki,

35
00:03:16,738 --> 00:03:21,326
"Bunu Cousy olmadan kazanabileceğimizi
kabul etmeliler, tamam mı?"

36
00:03:22,202 --> 00:03:23,828
Takım oyununu biliyorduk.

37
00:03:24,495 --> 00:03:29,417
Bilfiil, düşünerek ve planlayarak
bu çocukları daha iyi oyuncular yapmıştım.

38
00:03:32,253 --> 00:03:34,297
<i>1963-64 sezonunda,</i>

39
00:03:34,380 --> 00:03:38,384
<i>Russell, kariyerinin</i>
<i>ribaund ve asist rekorunu kırdı</i>

40
00:03:38,468 --> 00:03:40,511
<i>ve Cousy'nin yokluğuna rağmen</i>

41
00:03:40,595 --> 00:03:44,891
<i>Celtics normal sezonu</i>
<i>NBA rekoru kırarak bitirdi.</i>

42
00:03:54,108 --> 00:03:55,276
<i>Final serisinde,</i>

43
00:03:55,360 --> 00:03:57,987
<i>Boston, önceki yıl Philadelphia'dan</i>

44
00:03:58,071 --> 00:04:00,573
<i>San Francisco'ya taşınan</i>
<i>Warriors'la eşleşti.</i>

45
00:04:01,074 --> 00:04:05,495
<i>Batı Konferansı'na geçen Warriors'da</i>
<i>Chamberlain ilk defa</i>

46
00:04:05,578 --> 00:04:08,790
<i>Bill Russell ile yüzük hedefinin</i>
<i>arasına girdi.</i>

47
00:04:12,293 --> 00:04:15,213
<i>İnsanlar bir konuda</i>
<i>tartışmak istediklerinde</i>

48
00:04:15,296 --> 00:04:17,757
<i>Russell ve Chamberlain</i>
<i>üzerinden yürüyorlardı.</i>

49
00:04:19,175 --> 00:04:23,471
<i>Bir şeyin metaforu değilsek bile</i>
<i>en azından bir sembolüydük.</i>

50
00:04:24,722 --> 00:04:29,769
Gerçekten etkileyiciydi
zira ikisi bambaşka karakterdeydi.

51
00:04:30,603 --> 00:04:33,898
Wilt, Magic Johnson ile

52
00:04:35,525 --> 00:04:37,777
Noel Baba'nın birleşimiydi.

53
00:04:37,860 --> 00:04:44,242
Bill Russell, ciddi, konsantre, dayanıklı,
disiplinli, sert biriydi.

54
00:04:44,325 --> 00:04:47,704
Wilt Chamberlain ise
tam tam tersi algılanıyordu.

55
00:04:47,787 --> 00:04:50,748
Daima amansız rakipler olarak görülürlerdi

56
00:04:51,958 --> 00:04:54,294
ama saha dışında arkadaşlık ederlerdi.

57
00:04:55,670 --> 00:04:58,840
O zamanlar
çok daha samimi bir ortam vardı.

58
00:04:58,923 --> 00:05:02,969
Hatta bazen Philly'ye maça gittiğinde

59
00:05:03,052 --> 00:05:05,513
Wilt ve ailesinin evinde kalırdı.

60
00:05:05,596 --> 00:05:09,851
Bill ile Wilt'in ilişkisi
tam bir kankalık ilişkisiydi.

61
00:05:09,934 --> 00:05:14,856
Wilt onu Şükran Günü'nde
ailesiyle yemek yemeye davet ederdi

62
00:05:14,939 --> 00:05:16,357
ve annesi yemek yapardı.

63
00:05:16,441 --> 00:05:19,736
Bittiğindeyse birlikte çıkarlardı

64
00:05:19,819 --> 00:05:23,364
ve Wilt'in annesi Bill'e,
"Oğlum Norman'a iyi davran" derdi.

65
00:05:23,448 --> 00:05:25,366
"Onu fazla hırpalama."

66
00:05:25,950 --> 00:05:28,119
Bunu asla yapmazdım, tamam mı?

67
00:05:28,202 --> 00:05:30,580
Rakibimsen senden hazzetmem.

68
00:05:30,663 --> 00:05:33,916
Sen beni küçük düşürmeden
seni küçük düşürmeye çalışırım.

69
00:05:34,000 --> 00:05:38,338
Saha başka, saha dışı başka.

70
00:05:38,421 --> 00:05:40,757
Parkeye çıktığımızda iş ciddileşir.

71
00:05:42,800 --> 00:05:44,594
Bence Russell zekâsını,

72
00:05:44,677 --> 00:05:48,431
Wilt karşısında çok usta şekilde kullandı.

73
00:05:48,514 --> 00:05:52,685
Hatta sırf onu yumuşatmak için
maçtan önceki akşam

74
00:05:52,769 --> 00:05:54,103
ona yemeğe giderdi.

75
00:05:54,187 --> 00:05:57,273
Böylece karşısında blok için yükseldiğinde

76
00:05:57,357 --> 00:05:59,817
Wilt onun koluna abanmadan
topu bırakıverirdi.

77
00:06:02,111 --> 00:06:06,240
Bu ufak kurnazlıklar
Bill Russell'ın dehasını gösteriyor.

78
00:06:06,324 --> 00:06:09,911
<i>Yakın dostlarım</i>
<i>bana pek çok kez şöyle dedi,</i>

79
00:06:09,994 --> 00:06:13,623
<i>"Wilt, çık ve Bill Russell'ın elini kır.</i>

80
00:06:13,706 --> 00:06:17,210
<i>Bu heriflere iyi davranmayı bırak.</i>
<i>Canlarına okuyabilirsin."</i>

81
00:06:18,628 --> 00:06:21,714
İlişkileri saygı üzerine kuruluydu.

82
00:06:22,757 --> 00:06:25,301
Birbirlerine karşı hep sert oynadılar.

83
00:06:25,385 --> 00:06:27,887
Arkadaştılar ama rakiptiler de.

84
00:06:27,970 --> 00:06:31,933
Ve kime karşı oynarsan oyna
en üst seviyede rekabet edersin.

85
00:06:46,072 --> 00:06:49,909
<i>Tüm sporları sanat ve savaşın</i>
<i>bir karışımı olarak görürüm.</i>

86
00:06:49,992 --> 00:06:52,870
<i>Prensiplerini değiştirmek suretiyle</i>
<i>herhangi bir sporun</i>

87
00:06:52,954 --> 00:06:55,832
<i>sanat ve savaş dengesini</i>
<i>değiştirmek mümkündür.</i>

88
00:06:56,666 --> 00:06:59,460
<i>Başka bir zamanda, başka bir dünyada,</i>

89
00:06:59,544 --> 00:07:01,337
<i>NBA yöneticisinin,</i>

90
00:07:01,421 --> 00:07:05,716
<i>basketbolu şiddetten temizlemek</i>
<i>ve sanatı ödüllendirmek için</i>

91
00:07:05,800 --> 00:07:08,469
<i>atılan her basketin</i>
<i>güzelliğini puanlayacak</i>

92
00:07:08,553 --> 00:07:11,889
<i>bir jüri tayin ettiğini hayal edelim.</i>

93
00:07:11,973 --> 00:07:16,394
<i>Basketboldaki tüm güzel hareketler</i>
<i>kendi özünde değerlendirilirdi.</i>

94
00:07:17,145 --> 00:07:21,732
<i>Sonuç olarak oyuncular,</i>
<i>sanata olan sevgileriyle motive olurlardı.</i>

95
00:07:34,287 --> 00:07:36,956
<i>Savaşa dair tüm unsurlar çıkarıldığında</i>

96
00:07:37,039 --> 00:07:39,876
<i>spor bir tür dansa dönüşürdü.</i>

97
00:07:41,794 --> 00:07:43,754
<i>Dövüşten ziyade bale.</i>

98
00:07:46,090 --> 00:07:49,886
<i>Julius "Dr. J" Irving'in,</i>
<i>sırtı bükülmüş, kolları esnemiş biçimde</i>

99
00:07:50,470 --> 00:07:53,556
<i>havada uçtuğunu gördüğümüzde,</i>

100
00:07:54,891 --> 00:07:59,520
<i>tıpkı bir resmin güzelliği gibi</i>
<i>"Çok güzel bir hareketti" derdik.</i>

101
00:08:00,813 --> 00:08:04,775
<i>Biçim merak uyandırır</i>
<i>ve hareket anlam ifade eder.</i>

102
00:08:12,575 --> 00:08:18,164
<i>1964'te Russell, ilk NBA finallerinde</i>
<i>Chamberlain'i ağırladı</i>

103
00:08:18,247 --> 00:08:21,667
<i>ve neredeyse kusursuz</i>
<i>bir sanat ve savaş dengesi sergiledi.</i>

104
00:08:23,628 --> 00:08:26,339
<i>Enerjiye ihtiyaç duyduklarında</i>
<i>Celtics'i ateşledi</i>

105
00:08:26,422 --> 00:08:28,799
<i>ve gerektiğinde onlara yol gösterdi.</i>

106
00:08:31,511 --> 00:08:34,263
<i>Celtics maçlarda</i>
<i>üçe bir üstünlük elde etti</i>

107
00:08:34,347 --> 00:08:36,599
<i>ve beşinci maçın son saniyelerinde</i>

108
00:08:36,682 --> 00:08:39,685
<i>Russell sezonu bitirecek</i>
<i>bir hamlede bulundu.</i>

109
00:08:39,769 --> 00:08:42,396
<i>Bill Russell ribaundu alıp basketi atıyor</i>.

110
00:08:42,480 --> 00:08:44,649
<i>On saniye kala fişi çekiyor.</i>

111
00:08:44,732 --> 00:08:48,569
<i>Boston taraftarları şimdiden</i>
<i>Koç Red Auerbach'i omuzlarına alıyor.</i>

112
00:08:48,653 --> 00:08:52,949
<i>Bill, Cousy olmadan da</i>
<i>takımı şampiyon yapabileceğini kanıtlıyor.</i>

113
00:08:53,616 --> 00:08:56,994
<i>Celtics, art arda</i>
<i>altıncı şampiyonluğunu elde ediyor.</i>

114
00:08:58,454 --> 00:09:01,415
<i>Bill Russell</i>
<i>Boston'a geldiğinden beri yedinci</i>

115
00:09:01,499 --> 00:09:04,043
<i>ve Bill'in Cooz olmadan ilk şampiyonluğu.</i>

116
00:09:04,126 --> 00:09:07,004
CELTICS, SEKİZ YILDA
YEDİNCİ ŞAMPİYONLUĞUNA TUTUNDU

117
00:09:07,088 --> 00:09:11,342
<i>Bu şampiyonlar takımına yol gösteren</i>
<i>eksantrik koçlarıydı.</i>

118
00:09:11,425 --> 00:09:15,429
<i>Red'in kurduğu kadro</i>
<i>mükemmel uyum için tasarlanmıştı.</i>

119
00:09:15,513 --> 00:09:20,685
<i>Cousy ayrıldıktan sonra takımın ilk beşi,</i>
<i>K.C. Jones, Bill Russell,</i>

120
00:09:20,768 --> 00:09:24,313
<i>Tom Heinsohn, Satch Sanders</i>
<i>ve Sam Jones'tan oluşuyordu.</i>

121
00:09:24,397 --> 00:09:28,150
<i>Ama Aralık 1964'teki</i>
<i>bir St. Louis maçından önce</i>

122
00:09:28,234 --> 00:09:30,820
<i>Heinsohn sakatlık sebebiyle</i>
<i>kadro dışı kaldı.</i>

123
00:09:30,903 --> 00:09:34,198
<i>Red Auerbach, altıncı adam</i>
<i>John Havlicek'i ilk beşe alabilirdi.</i>

124
00:09:34,282 --> 00:09:38,202
<i>Onun yerine daha deneyimli</i>
<i>Willie Naulls'u tercih etti.</i>

125
00:09:38,286 --> 00:09:40,663
Bill Russell pivot pozisyonundaydı,

126
00:09:40,746 --> 00:09:43,958
Tom Sanders forvetlerden biriydi,

127
00:09:44,041 --> 00:09:46,627
Willie Naulls diğer forvetti,

128
00:09:46,711 --> 00:09:48,546
bir de Sam ve K.C. Jones vardı.

129
00:09:49,297 --> 00:09:52,091
Celtics'in beşinin
Afro-Amerikalılardan oluşması

130
00:09:52,174 --> 00:09:54,093
çok güçlü bir mesajdı.

131
00:09:54,760 --> 00:09:57,972
<i>Bizim için basit bir denklemdi.</i>

132
00:09:58,055 --> 00:10:00,016
<i>Tek amacımız kazanmaktı.</i>

133
00:10:00,099 --> 00:10:03,894
<i>"Bugün en iyi kadromuz bu.</i>
<i>Sahaya bu kadroyla çıkacağız."</i>

134
00:10:03,978 --> 00:10:06,564
<i>Sahada aynı anda beş Siyahi mi var?</i>

135
00:10:06,647 --> 00:10:08,399
<i>Gerçekten mi? Biz fark etmedik.</i>

136
00:10:08,482 --> 00:10:11,986
Kazanmak istiyordu
ve ancak en iyi oyuncularla kazanırsınız.

137
00:10:12,069 --> 00:10:14,280
Auerbach yapması gerekeni yaptı.

138
00:10:14,363 --> 00:10:19,702
Kendisine zorla yaptırılanı yapmadı
veya bir mesaj vermeye çalışmadı.

139
00:10:19,785 --> 00:10:22,121
<i>Ama gazeteciler yorum için sıkıştırdı.</i>

140
00:10:22,204 --> 00:10:23,789
<i>Tarih yazmıştık.</i>

141
00:10:23,873 --> 00:10:27,877
<i>Red'in dediği gibi,</i>
<i>tarih hiç de umurumda değil.</i>

142
00:10:30,254 --> 00:10:35,009
<i>Tamamen Siyahlardan oluşan ilk beşiyle</i>
<i>Celtics'in geleneği bozduğu bir gerçek.</i>

143
00:10:35,676 --> 00:10:39,972
<i>Ama Bill önce bunun</i>
<i>tarihsel bağlamına oturtulmasını istedi.</i>

144
00:10:41,599 --> 00:10:45,019
<i>Şunu yapan ilk Siyahi,</i>
<i>bunu yapan ilk Siyahi meselesine</i>

145
00:10:45,102 --> 00:10:47,021
<i>büyük önem veriliyordu.</i>

146
00:10:47,104 --> 00:10:49,940
<i>Kimin ilk veya son olduğu önemli değil.</i>

147
00:10:50,024 --> 00:10:53,486
<i>Önemli olan kaç kere yapıldığı.</i>
<i>Gerisi teferruat.</i>

148
00:10:54,028 --> 00:10:57,448
<i>Yaptığım hiçbir şeyi</i>
<i>topluma katkı olarak görmüyorum.</i>

149
00:10:57,531 --> 00:11:00,951
<i>Profesyonel basketbolu boş bir uğraş,</i>

150
00:11:01,035 --> 00:11:03,245
<i>dünyanın en sığ işi olarak görüyorum.</i>

151
00:11:03,996 --> 00:11:05,539
<i>Elbette gerçekçiyim.</i>

152
00:11:05,623 --> 00:11:08,626
<i>Basketbol dışında nerede</i>
<i>bu ücreti kazanabilirdim?</i>

153
00:11:08,709 --> 00:11:10,544
<i>İnsan geçimini sağlamalı.</i>

154
00:11:10,628 --> 00:11:13,381
<i>Ama asıl yapmak istediğim katkı,</i>

155
00:11:13,464 --> 00:11:16,676
<i>hem dünyadaki Siyahi çocukların</i>
<i>hem de benimkilerin</i>

156
00:11:16,759 --> 00:11:18,219
<i>hayatını güzelleştirip</i>

157
00:11:18,302 --> 00:11:21,764
<i>dünyayla yüzleştiklerinde</i>
<i>tutkularının körelmemesini sağlamak.</i>

158
00:11:21,847 --> 00:11:25,601
<i>En becerikli oldukları konularda</i>
<i>onlara fırsat tanımak.</i>

159
00:11:25,685 --> 00:11:29,188
<i>Çocuklarıma bir milyon dolar vermek gibi</i>
<i>bir tutkum olabilir.</i>

160
00:11:29,271 --> 00:11:32,483
<i>Onlara sadece bunu verirsem</i>
<i>hiçbir şey vermemiş olurum.</i>

161
00:11:34,527 --> 00:11:37,029
<i>Bazı küçük taraftarlar için</i>
<i>Russell ve arkadaşları</i>

162
00:11:37,113 --> 00:11:39,323
<i>bir ilham kaynağından öteydi.</i>

163
00:11:39,824 --> 00:11:42,910
<i>Müthiş bir iş birliği örneği</i>
<i>teşkil ediyorlardı.</i>

164
00:11:44,286 --> 00:11:46,414
Beyaz bir mahalledeyim.

165
00:11:46,497 --> 00:11:49,917
Tüm Boston gibi ayrışmış, beyaz,

166
00:11:50,000 --> 00:11:51,669
ırkçılıkla dolu bir mahalle.

167
00:11:52,837 --> 00:11:58,092
Beş, altı, yedi yaşlarında,
küçücük beyaz çocuklar

168
00:11:58,175 --> 00:12:01,971
basketbol sahasında koşuşturup
topu çembere sokmaya çalışıyor

169
00:12:02,054 --> 00:12:04,598
ve "Ben K.C. Jones'um" diyorlar.

170
00:12:04,682 --> 00:12:06,016
"Ben Sam Jones.

171
00:12:06,100 --> 00:12:07,435
Ben Bill Russell."

172
00:12:07,518 --> 00:12:09,103
Celtics şehre geldiğinde

173
00:12:09,186 --> 00:12:11,856
herkes giderdi, ana baba günü olurdu

174
00:12:11,939 --> 00:12:16,527
çünkü sadece Russell'ı değil,
bu müthiş takımı izlemek isterlerdi.

175
00:12:22,324 --> 00:12:25,453
<i>Celtics, 1964-65 sezonunu</i>

176
00:12:25,536 --> 00:12:28,873
<i>62'ye 18'lik lig rekoruyla bitirdi.</i>

177
00:12:28,956 --> 00:12:32,418
<i>Play-off'larda Celtics,</i>
<i>kadrosunda tanıdık bir sima olan</i>

178
00:12:32,501 --> 00:12:34,670
<i>Philadelphia 76ers'la karşılaştı.</i>

179
00:12:37,047 --> 00:12:39,216
<i>Wilt'in bir önceki takımı Warriors,</i>

180
00:12:39,300 --> 00:12:42,428
<i>maaş talepleri</i>
<i>ve aldıkları yenilgiler nedeniyle</i>

181
00:12:42,511 --> 00:12:43,679
<i>onu takas etmişti.</i>

182
00:12:44,722 --> 00:12:48,392
<i>Memlekete dönen Chamberlain</i>
<i>Sixers'ı dişli bir rakip yapmıştı.</i>

183
00:12:50,978 --> 00:12:52,772
<i>Birbirlerinin sahalarında</i>

184
00:12:52,855 --> 00:12:55,900
<i>düşman taraftarlar önünde</i>
<i>karşılıklı galibiyetler aldılar.</i>

185
00:12:56,901 --> 00:12:59,820
<i>Chamberlain hayalî bir nesneye</i>
<i>yumruk atıyor.</i>

186
00:13:05,451 --> 00:13:07,161
15 NİSAN 1965

187
00:13:09,747 --> 00:13:13,584
<i>Doğu Konferansı şampiyonluğu için</i>
<i>76ers'la oynuyorduk.</i>

188
00:13:13,667 --> 00:13:15,669
<i>Yedinci ve son maçtı.</i>

189
00:13:21,509 --> 00:13:23,677
<i>Maç boyunca hücum serileri yakaladık</i>

190
00:13:23,761 --> 00:13:28,098
<i>ve her seferinde Chamberlain,</i>
<i>Greer ve diğerleri farkı kapattı.</i>

191
00:13:28,182 --> 00:13:29,558
<i>Maçı koparamadık.</i>

192
00:13:31,560 --> 00:13:35,439
<i>Bitime 1:45 kala</i>
<i>Celtics yedi sayı öndeydi.</i>

193
00:13:35,523 --> 00:13:37,691
<i>Philly yine arayı kapatmaya çalıştı.</i>

194
00:13:37,775 --> 00:13:39,777
<i>Son birkaç saniye kala</i>

195
00:13:39,860 --> 00:13:43,697
<i>Boston maçı alıp</i>
<i>NBA finallerine çıkacak gibiydi.</i>

196
00:13:43,781 --> 00:13:47,701
<i>Chamberlain dönüp smacı basıyor.</i>
<i>Beş saniye kaldı.</i>

197
00:13:48,244 --> 00:13:50,913
Topu oyuna sokarız
ve maç biter diye umuyorduk.

198
00:13:51,997 --> 00:13:55,876
Topu kullanma konusunda
kendimden başka kimseye güvenmiyordum.

199
00:13:55,960 --> 00:13:58,712
Kullanmak istedim
çünkü iyi pas çıkarabilirdim.

200
00:13:58,796 --> 00:14:00,422
Maçı bitirme şansımız vardı

201
00:14:00,506 --> 00:14:03,467
ve Russell topu oyuna sokacaktı.

202
00:14:03,551 --> 00:14:08,222
Ama üstünde duran
ve ucu balkona uzanan kabloyu görmemişti.

203
00:14:08,305 --> 00:14:10,057
Potayı güçlendirmek için konurdu.

204
00:14:10,140 --> 00:14:12,101
<i>Şimdi Russell…</i>

205
00:14:12,643 --> 00:14:14,937
<i>Top destekten sekiyor!</i>

206
00:14:16,021 --> 00:14:20,526
<i>Russell destek yüzünden topu kaybetti!</i>
<i>Boston sadece bir sayı önde.</i>

207
00:14:21,277 --> 00:14:24,363
<i>Beş saniye kala</i>
<i>top Philadelphia'ya geçiyor.</i>

208
00:14:24,446 --> 00:14:26,407
<i>Boston sadece bir sayı önde.</i>

209
00:14:26,949 --> 00:14:30,578
Ben arabada, radyodan dinledim.

210
00:14:31,245 --> 00:14:33,289
Araba sürmek için çok küçüktüm

211
00:14:33,873 --> 00:14:37,751
ama inanın bana,
arabada radyosu açık hiç kimse

212
00:14:37,835 --> 00:14:40,129
o anda hareket hâlinde olmamalıydı.

213
00:14:40,212 --> 00:14:44,174
<i>110'a 109. Şimdi iş ciddiye bindi.</i>

214
00:14:44,258 --> 00:14:48,512
Toplandık. Tek diyebildiğim,
"Çocuklar, bir şey yapmalıyız" oldu.

215
00:14:51,015 --> 00:14:55,519
"Beni kurtarmalısınız."
Delirmiştim. Utanıyordum.

216
00:14:55,603 --> 00:14:59,273
Russell, "Biri şu keçi boynuzlarını
kafamdan çıkarabilir mi?" dedi.

217
00:14:59,356 --> 00:15:01,108
"Çünkü boynuzlandım."

218
00:15:01,191 --> 00:15:05,529
Takım arkadaşlarım daha önce
böyle bir şey dediğimi duymamıştır.

219
00:15:06,155 --> 00:15:08,657
"Batırdım. Beni kurtarın."

220
00:15:08,741 --> 00:15:11,869
Başkaları bahane üretirdi
ama Russell öyle yapmadı.

221
00:15:11,952 --> 00:15:15,289
Alçakgönüllüydü
ve takım arkadaşlarına güveniyordu.

222
00:15:16,081 --> 00:15:18,918
<i>Durum çok kötü. Maç buna bağlı.</i>

223
00:15:19,001 --> 00:15:23,005
<i>Beş saniye. Philadelphia topu oyuna</i>
<i>Celtics'in pota altından sokacak.</i>

224
00:15:23,088 --> 00:15:25,007
Pası atacak isim Greer.

225
00:15:26,634 --> 00:15:30,804
<i>Tüm Dünya Şampiyonlukları,</i>
<i>Doğu Konferansı Şampiyonlukları</i>

226
00:15:30,888 --> 00:15:34,892
<i>ve rekor dâhil her şey</i>
<i>maçın son saniyesine gelip dayanmıştı.</i>

227
00:15:35,935 --> 00:15:40,606
Hakem topu teslim ettiğinde
oyuna sokmak için beş saniyesi kalıyor.

228
00:15:40,689 --> 00:15:43,651
İçimden saymaya başladım, bin bir,

229
00:15:43,734 --> 00:15:45,152
bin iki,

230
00:15:45,235 --> 00:15:46,779
bin üç.

231
00:15:46,862 --> 00:15:49,698
"Bin dört"e geldim
ve henüz hiçbir şey olmamıştı.

232
00:15:49,782 --> 00:15:55,079
O sırada çok kısa bir süreliğine
bir göz atayım dedim.

233
00:15:55,162 --> 00:15:57,498
Topu havada gördüm.

234
00:15:57,581 --> 00:15:59,458
<i>Greer topu oyuna sokuyor.</i>

235
00:15:59,541 --> 00:16:01,752
<i>Uzağa gönderdi ve Havlicek çalıyor!</i>

236
00:16:01,835 --> 00:16:05,547
<i>Sam Jones'a verdi. Havlicek topu çaldı!</i>

237
00:16:05,631 --> 00:16:08,217
<i>Bu iş bitti!</i>

238
00:16:08,926 --> 00:16:12,012
<i>Taraftarlar Johnny Havlicek'in</i>
<i>başına üşüştü.</i>

239
00:16:12,096 --> 00:16:14,056
<i>Bu iş bitti!</i>

240
00:16:14,139 --> 00:16:16,684
<i>Johnny Havlicek topu çaldı!</i>

241
00:16:16,767 --> 00:16:20,646
Johnny Most, "Havlicek topu çaldı!" diye
öyle bir bağırıyordu ki

242
00:16:21,397 --> 00:16:25,901
radyodan gelen ses
resmen vücudunuzu delip geçiyordu.

243
00:16:29,029 --> 00:16:32,574
<i>Bill Russell, Havlicek'e el uzatıyor.</i>
<i>Ona sarılıyor.</i>

244
00:16:32,658 --> 00:16:34,827
<i>John Havlicek'i sıkıştırıyor.</i>

245
00:16:34,910 --> 00:16:37,246
<i>Havlicek bu maçı kurtaran isim,</i>

246
00:16:37,788 --> 00:16:38,956
<i>orası kesin!</i>

247
00:16:39,039 --> 00:16:41,625
<i>Johnny Havlicek bu maçı kurtarıyor!</i>

248
00:16:41,709 --> 00:16:44,086
Havlicek'e, "Seni meşhur ettim" dedim.

249
00:16:44,169 --> 00:16:46,463
"Havlicek topu çaldı!"

250
00:16:46,547 --> 00:16:50,426
Dedim ki, "Ben batırmasaydım
ismini kimse duymazdı."

251
00:16:54,096 --> 00:16:56,724
<i>Nihayet 76ers'ı da eleyen Celtics,</i>

252
00:16:56,807 --> 00:17:00,644
<i>Los Angeles'taki</i>
<i>ezelî rakiplerine yöneldi.</i>

253
00:17:01,437 --> 00:17:05,774
<i>Boston, Lakers'ı kısa sürede yenerek</i>
<i>beş maçta şampiyon oldu.</i>

254
00:17:14,742 --> 00:17:17,161
KONUK 96 - EV SAHİBİ 129

255
00:17:18,162 --> 00:17:21,999
<i>Russell takıma katıldığından beri</i>
<i>sekizinci şampiyonluklarıydı.</i>

256
00:17:22,082 --> 00:17:24,084
CELTICS YİNE 'KRAL'

257
00:17:24,168 --> 00:17:30,007
BOSTON, 9 SENEDE 8. ŞAMPİYONLUĞUNU ALIYOR

258
00:17:31,717 --> 00:17:33,969
<i>Halkın önem verdiği tek rekabet,</i>

259
00:17:34,053 --> 00:17:37,181
<i>Bill Russell ile</i>
<i>Wilt Chamberlain'in arasındakiydi.</i>

260
00:17:37,681 --> 00:17:42,853
<i>Bill, Siyahi çocuklar ve toplumlar için</i>
<i>net ve sürekli bir umut beslerken</i>

261
00:17:42,936 --> 00:17:45,189
<i>Wilt'e göre oyunu domine etmek</i>,

262
00:17:45,272 --> 00:17:49,485
<i>yeteneğe dayalı maddi karşılık talebiyle</i>
<i>doğru orantılıydı.</i>

263
00:17:51,278 --> 00:17:53,614
Aslında para kazanmak için buradayız.

264
00:17:53,697 --> 00:17:58,744
Sevdiğimiz bir oyunu oynuyoruz
ama asıl amaç çok para kazanmak.

265
00:17:58,827 --> 00:18:01,955
Bill Russell,
sivil haklar hareketinde yer alıyordu

266
00:18:02,039 --> 00:18:05,876
ve insanları değişime teşvik ediyordu.

267
00:18:05,959 --> 00:18:09,004
Wilt iyi bir hayat sürüyordu

268
00:18:09,088 --> 00:18:11,840
ama kendi rahatı ve hayatından başka

269
00:18:11,924 --> 00:18:14,676
pek bir şeyi umursamıyordu.

270
00:18:14,760 --> 00:18:18,138
Wilt'in bir yarış atı vardı,
bir Rolls-Royce'u vardı.

271
00:18:19,431 --> 00:18:21,100
Çok iyi yaşadı.

272
00:18:21,183 --> 00:18:23,393
Sürekli yüksek maaşlar alıyordu.

273
00:18:23,477 --> 00:18:27,189
"Ona bu paralar veriliyorsa
bana da verilmeli" dedim.

274
00:18:27,272 --> 00:18:29,399
Radyoda duyduğumu hatırlıyorum,

275
00:18:29,483 --> 00:18:33,445
Wilt 100.000 dolarlık
bir sözleşme imzalamıştı.

276
00:18:34,363 --> 00:18:36,156
<i>Söylentiden ibaret değildi.</i>

277
00:18:36,240 --> 00:18:41,662
<i>Chamberlain, 76ers ile</i>
<i>yıllık 100.000 dolar gibi rekor bir rakama</i>

278
00:18:41,745 --> 00:18:43,664
<i>üç yıllık sözleşme imzalamıştı.</i>

279
00:18:43,747 --> 00:18:46,458
<i>Yani bugünkü parayla bir milyon ediyor.</i>

280
00:18:46,542 --> 00:18:49,336
Bunu duyduğumuzda
Red Auerbach'le konuşuyordum.

281
00:18:50,754 --> 00:18:52,798
Gelecek yılki sözleşmemi konuşuyorduk.

282
00:18:52,881 --> 00:18:55,467
"İşte bu. Ne istediğimi biliyorum" dedim.

283
00:18:55,551 --> 00:18:56,510
"Ne?" dedi.

284
00:18:56,593 --> 00:18:58,846
"100.001 dolar istiyorum."

285
00:18:58,929 --> 00:19:00,430
RUSSELL'A WILT YÜKÜYLE MAAŞ

286
00:19:00,514 --> 00:19:01,849
Bembeyaz kesildi.

287
00:19:03,100 --> 00:19:04,434
"Daha beyaz." Pardon.

288
00:19:08,438 --> 00:19:11,191
Çok etkili bir küsurat.

289
00:19:11,275 --> 00:19:13,819
Bir dolar bile olsa
ondan daha iyiyim demektir.

290
00:19:13,902 --> 00:19:16,280
Ne kadar rekabetçi olduğunu gösteriyor.

291
00:19:16,363 --> 00:19:18,740
Tam onluk bir hareket bu.

292
00:19:18,824 --> 00:19:20,868
O bir dolar şaka değilmiş.

293
00:19:20,951 --> 00:19:22,452
Damlaya damlaya göl olur.

294
00:19:24,580 --> 00:19:26,498
Program için sana bir dolar vereceğiz.

295
00:19:27,457 --> 00:19:31,253
Astronomik meblağlar istediğine dair
söylentiler doğru mu?

296
00:19:31,336 --> 00:19:35,007
"Astronomik." Kulağa yüksek geliyor.

297
00:19:35,090 --> 00:19:38,927
Pikenrollarla, hücum koşularıyla
size 20 sayı aldırır.

298
00:19:39,011 --> 00:19:42,598
Beş şut bloklayıp
size 20 ribaund kazandırır.

299
00:19:42,681 --> 00:19:47,060
100.000 dolarlık bir adam değil,
bugünün 500 milyon dolarlık oyuncusu.

300
00:19:47,144 --> 00:19:52,357
"Ligin en değerli oyuncusu seçildim,
en çok kazanan ben olmalıyım" dedim.

301
00:19:53,025 --> 00:19:54,818
Babama telefon ettim.

302
00:19:54,902 --> 00:19:58,113
"İnanmayacaksın.
Bir anlaşma yaptım" dedim.

303
00:19:58,197 --> 00:20:00,157
"Artık çalışmana gerek yok."

304
00:20:00,240 --> 00:20:03,577
"İşi bırakamam oğlum" dedi.

305
00:20:03,660 --> 00:20:05,162
"Neden?" diye sordum.

306
00:20:05,245 --> 00:20:08,415
"Bu dökümhanede
25 yıldır çalışıyorum" dedi.

307
00:20:09,333 --> 00:20:12,753
"Dökümhane mi, 25 mi…
Bırakmak için iyi bir neden" dedim.

308
00:20:12,836 --> 00:20:14,796
"Hayır" dedi.

309
00:20:14,880 --> 00:20:20,636
"Dinle oğlum, bu insanlara
hayatımın en iyi 25 yılını verdim" dedi.

310
00:20:20,719 --> 00:20:23,013
"Şimdi onlara birkaç kötü yıl vereceğim."

311
00:20:29,728 --> 00:20:30,979
Şahane.

312
00:20:37,778 --> 00:20:41,365
<i>Russell bir yandan Chamberlain'le</i>
<i>üstünlük kurma oyunu oynarken</i>

313
00:20:41,865 --> 00:20:44,993
<i>ABD'de Siyahların gördüğü</i>
<i>ekonomik baskıya karşı da</i>

314
00:20:45,077 --> 00:20:46,745
<i>daha sert bir duruş sergiledi.</i>

315
00:20:47,287 --> 00:20:50,499
Hâlâ bulunmayı bekleyen cevaplar var.

316
00:20:50,582 --> 00:20:52,542
BEYAZ GÜÇ

317
00:20:53,168 --> 00:20:57,256
Beyaz Saray'da bir konferans düzenleyip

318
00:20:57,339 --> 00:21:03,387
âlimlerin, uzmanların
ve seçkin Siyahi liderlerin de katılımıyla

319
00:21:03,470 --> 00:21:08,767
bu hakların tesis edilmesini
talep edeceğim.

320
00:21:08,850 --> 00:21:12,479
Amacı, uzun süren bir
adaletsizlik sürecinin ardından

321
00:21:13,730 --> 00:21:15,565
Amerikalı Siyahilerin

322
00:21:16,108 --> 00:21:19,486
edinmek üzere oldukları hakların

323
00:21:20,279 --> 00:21:24,032
derhâl tesis edilmesini sağlamak.

324
00:21:24,825 --> 00:21:28,120
<i>Bill Russell, aralarında eğlence,</i>
<i>iş dünyası liderleri</i>

325
00:21:28,203 --> 00:21:32,374
<i>ve önde gelen aktivistlerin de bulunduğu</i>
<i>2400 davetliden biriydi.</i>

326
00:21:33,875 --> 00:21:37,671
<i>Ama toplantının boş vaatlerle</i>
<i>sonuçlandığına kanaat getirdi.</i>

327
00:21:38,922 --> 00:21:42,718
<i>Russell'a göre gerçek değişim,</i>
<i>ekonomik fırsatlara dayanıyordu.</i>

328
00:21:45,137 --> 00:21:48,265
<i>İş olmadan eğitim neye yarar?</i>

329
00:21:49,266 --> 00:21:52,686
<i>Amerikan ekonomisinin</i>
<i>başaktörleri olma yolunda</i>

330
00:21:52,769 --> 00:21:57,649
<i>Siyahilerin karşılaştığı</i>
<i>ekonomik engellerin kırılması için</i>

331
00:21:57,733 --> 00:22:01,194
<i>daha elverişli bir ortam sağlayacak</i>
<i>liderlik eksikliği mevcuttur.</i>

332
00:22:02,779 --> 00:22:07,034
<i>Bu milletin kanı,</i>
<i>ticaret ve sanayi damarlarında akar.</i>

333
00:22:07,117 --> 00:22:09,661
<i>Büyük sermayenin kaynakları,</i>

334
00:22:09,745 --> 00:22:13,665
<i>ülke başkanı tarafından talep edilip</i>
<i>organize bir eylemde kullanılırsa</i>

335
00:22:13,749 --> 00:22:17,544
<i>hedeflerimizi başarmamız</i>
<i>büyük ölçüde kolaylaşır.</i>

336
00:22:20,380 --> 00:22:22,007
<i>O bahar Boston'da</i>

337
00:22:22,090 --> 00:22:27,304
<i>okulda ayrımcılık tartışması alevlendi</i>
<i>ve Russell da kavgaya katıldı.</i>

338
00:22:27,387 --> 00:22:31,767
<i>Üç yıl boyunca, şehrin okul idaresi</i>
<i>ve tartışmalı eski başkanı</i>

339
00:22:31,850 --> 00:22:35,812
<i>Louise Day Hicks de</i>
<i>konuyla ilgili ayak diremişti.</i>

340
00:22:35,896 --> 00:22:37,814
…ırksal açıdan dengesiz bir okulun

341
00:22:37,898 --> 00:22:41,401
eğitim açısından
zararlı olmadığını beyan etmiştir.

342
00:22:42,027 --> 00:22:42,861
Şey…

343
00:22:44,154 --> 00:22:46,615
Başkan Ohrenberger'ın ve sizin,

344
00:22:46,698 --> 00:22:49,701
ırksal açıdan dengesiz bir okulda
çocuğunuz yok,

345
00:22:49,785 --> 00:22:52,996
yani çocuklarımıza etkisini bilemezsiniz.

346
00:22:56,750 --> 00:22:59,294
<i>Bir gün mezuniyet konuşması yapmak için</i>

347
00:22:59,378 --> 00:23:01,588
<i>Roxbury Ortaokulu'na geldi.</i>

348
00:23:01,671 --> 00:23:06,802
<i>Vaiz ve aktivistlerden oluşan bir grup</i>
<i>yaygara koparınca onları tutuklattı.</i>

349
00:23:08,095 --> 00:23:10,680
<i>Bu arada çocukların mezuniyeti güme gitti,</i>

350
00:23:10,764 --> 00:23:14,309
<i>biz de yerel kilisede</i>
<i>onlar için özel bir tören düzenledik</i>

351
00:23:14,393 --> 00:23:16,561
<i>ve mezuniyet konuşmasını ben yaptım.</i>

352
00:23:21,608 --> 00:23:26,613
Kendime soruyorum,
"Değişim isteyen diğer sesler nerede?"

353
00:23:26,696 --> 00:23:30,075
Amerika'nın dört bir yanında
küçük yangınlar var.

354
00:23:30,158 --> 00:23:32,244
Roxbury'de de bir yangın var

355
00:23:33,161 --> 00:23:36,164
ama kulak veren yok. Kimse dinlemiyor.

356
00:23:36,248 --> 00:23:38,667
İnsanların anlamadığı şey,

357
00:23:38,750 --> 00:23:41,837
Roxbury'yi kül eden bir yangının
Boston'ı da yakacağı.

358
00:23:41,920 --> 00:23:43,463
Yangın yayılacaktır.

359
00:23:44,548 --> 00:23:50,053
<i>Bana göre Boston ırkçılığın bit pazarıydı</i>
<i>ve eski, yeni, tüm cinslerini içeriyordu.</i>

360
00:23:50,971 --> 00:23:54,057
<i>Şehirde rüşvetçi belediye ırkçıları vardı,</i>

361
00:23:54,141 --> 00:23:57,227
<i>tuğla atıp "Afrika'ya gönderin" diyen</i>
<i>ırkçılar vardı</i>

362
00:23:57,310 --> 00:24:01,148
<i>ve üniversite bölgesinde</i>
<i>sahte radikal şık ırkçılar vardı.</i>

363
00:24:02,107 --> 00:24:06,319
<i>Yine de Boston'daki herkes</i>
<i>Dr. King'in lehinde konuşuyordu.</i>

364
00:24:06,820 --> 00:24:08,029
<i>Çok şaşırmıştım.</i>

365
00:24:09,239 --> 00:24:13,076
<i>Belki de Dr. King'in</i>
<i>sevgiye dayalı renk körü toplum hayali</i>

366
00:24:13,160 --> 00:24:15,787
<i>Boston halkınca yanlış anlaşılmıştı.</i>

367
00:24:16,538 --> 00:24:20,167
<i>Onlar için "renk körü" demek</i>
<i>Siyahların görünmez olmasıydı</i>,

368
00:24:20,250 --> 00:24:24,463
<i>ki bu onların işine gelirdi</i>
<i>ve pek bir şey değişmiş olmazdı.</i>

369
00:24:27,048 --> 00:24:28,842
Bill Russell, olanı söyleyip

370
00:24:28,925 --> 00:24:31,553
herkesin öğrenmesi gerektiğini savunurdu.

371
00:24:31,636 --> 00:24:36,057
Neden yürüyoruz? Neden protesto ediyoruz?
Bu ne işe yarıyor?

372
00:24:36,141 --> 00:24:38,435
İnsanlar konuşmaya korkuyordu.

373
00:24:38,518 --> 00:24:40,896
Mevkisinin farkındaydı.

374
00:24:40,979 --> 00:24:43,690
Sesinin ne kadar güçlü olduğunu biliyordu.

375
00:24:43,773 --> 00:24:47,694
Yeni nesiller için kapılar, yollar açtı.

376
00:24:47,777 --> 00:24:52,699
Biz eyleme geçip bir araya gelince
ve konuşunca insanlar dinliyor.

377
00:24:53,450 --> 00:24:57,496
Büyük, seçkin bir sporcu olarak
bir forumum vardı,

378
00:24:58,038 --> 00:24:59,539
eğer kullanmayı seçersem.

379
00:25:00,457 --> 00:25:03,752
<i>Russell fikirlerini dile getirmekten</i>
<i>hiç çekinmezdi</i>

380
00:25:03,835 --> 00:25:05,629
<i>ama pek çok taraftar</i>

381
00:25:05,712 --> 00:25:08,465
<i>"çenesini kapatıp oynasın"</i>
<i>görüşünü benimsiyordu.</i>

382
00:25:09,007 --> 00:25:13,595
Kariyerim ilerledikçe
Celtics dışındaki çevrelerle

383
00:25:13,678 --> 00:25:15,805
münasebet geliştirmek istemedim.

384
00:25:15,889 --> 00:25:18,975
Celtics için oynuyordum.
Boston için değil.

385
00:25:19,976 --> 00:25:24,940
Bence beyazların büyük kısmına
sinir bozucu geliyordu

386
00:25:25,023 --> 00:25:29,152
çünkü onlar karşılarında
el pençe divan duran birini istiyorlardı.

387
00:25:29,236 --> 00:25:31,071
Bill Russell boyun eğmedi.

388
00:25:32,822 --> 00:25:37,536
<i>Memleketi Reading'de o ve ailesi,</i>
<i>istenmeyen yabancı olarak görülüyordu.</i>

389
00:25:37,619 --> 00:25:39,788
YOBAZLARDAN
RUSSELL'IN ÇOCUKLARINA HAKARET

390
00:25:39,871 --> 00:25:44,834
Kimsenin ailemin mahreminde
neler yaşandığını bildiğini sanmıyorum.

391
00:25:45,627 --> 00:25:48,630
<i>Bir hafta sonu</i>
<i>seyahatinden dönen Russell'lar</i>

392
00:25:48,713 --> 00:25:52,425
<i>evlerinin vandallar tarafından</i>
<i>yağmaladığını gördüler.</i>

393
00:25:53,468 --> 00:25:57,806
Eve dönüyorlar
ve etrafı darmadağın buluyorlar.

394
00:25:57,889 --> 00:26:01,810
Sadece mahallede yaşamasına değil,

395
00:26:01,893 --> 00:26:05,272
onun varlığına
karşı çıkan biri olduğu çok açık.

396
00:26:05,355 --> 00:26:07,190
Duvara bir sürü şey yazmışlar.

397
00:26:07,274 --> 00:26:09,901
Irkçı hakaretler ve tehditler.

398
00:26:10,986 --> 00:26:15,031
<i>Tatilden eve dönmüştük</i>
<i>ve evi darmadağın hâlde bulmuştuk.</i>

399
00:26:15,115 --> 00:26:17,742
<i>Duvara dışkıyla "Pis Zenci" yazılmıştı</i>

400
00:26:17,826 --> 00:26:21,162
<i>ve bilardo masası parçalanmış,</i>
<i>üzeri birayla kaplanmıştı.</i>

401
00:26:21,246 --> 00:26:26,293
Onun kupalarını ezmişlerdi,
ailemin yatağına dışkılamışlardı.

402
00:26:26,376 --> 00:26:31,590
Şoke olmuştum. Kasabanın
bu kadar ırkçı olduğunu bilmiyordum.

403
00:26:31,673 --> 00:26:36,553
Bill ve ailesinin bunları yaşaması
gerçekten çok üzücü.

404
00:26:37,178 --> 00:26:40,932
<i>Kasaba polisi</i>
<i>herhangi bir zanlı yakalayamadı.</i>

405
00:26:41,016 --> 00:26:45,937
<i>Bazıları "kibirli tavrımın"</i>
<i>haneye tecavüzde payı olduğunu iddia etti.</i>

406
00:26:46,730 --> 00:26:51,985
Russell zaten
Siyahilerin gördüğü muamele konusunda

407
00:26:52,068 --> 00:26:57,157
sürekli siniri tepesinde gezen biriydi.

408
00:26:57,240 --> 00:27:01,202
Bu konulardan açıkça bahsetmezdi.

409
00:27:01,703 --> 00:27:04,873
Yine dönüp dolaşıp
"Yanlış anlaşıldı" olayına geliyoruz.

410
00:27:04,956 --> 00:27:07,667
Basın toplantısı düzenleyip
şöyle diyebilirdi,

411
00:27:07,751 --> 00:27:10,045
"Bu hayvanlar evime zorla girdi

412
00:27:10,128 --> 00:27:14,174
ve bu yüzden sert bir mizacım
varmış gibi davranıyorum."

413
00:27:16,509 --> 00:27:19,012
Bill öfkeli bir Siyahi olarak görülüyordu

414
00:27:19,095 --> 00:27:23,808
çünkü Amerika'da yaşamanın gerçeklerini
sürekli insanlara hatırlatıyordu.

415
00:27:24,392 --> 00:27:28,063
Bunları unutabilmemiz için
insanlar önce gerçeği kabullenmeli.

416
00:27:28,563 --> 00:27:32,150
Oynama fırsatını bulduğu her anda

417
00:27:32,984 --> 00:27:38,448
tüm bunları alıp
performansına yansıtabiliyordu.

418
00:27:38,531 --> 00:27:44,371
Hiç bu kadar müstesna bir tutumu
ve odağı olan biriyle karşılaşmamıştım.

419
00:27:45,747 --> 00:27:49,376
Daima bir koz ara.
Auerbach'ten öğrendiğim bir şey.

420
00:27:49,459 --> 00:27:53,046
Yüzdeleri lehine çevirmek için
elinden geleni yap.

421
00:27:53,713 --> 00:27:56,299
Zihinsel, duygusal ve fiziksel olarak.

422
00:27:57,300 --> 00:27:58,968
Bazen rakibe laf atardım.

423
00:28:01,721 --> 00:28:04,516
Çoğu kişi öylesine laf atar.

424
00:28:04,599 --> 00:28:06,976
Bill Russell öyle değildi.

425
00:28:07,060 --> 00:28:09,187
Bill, öyle bir konuşurdu ki

426
00:28:09,270 --> 00:28:13,108
direkt maçın gidişatına etki ederdi.

427
00:28:13,191 --> 00:28:16,528
Bir şey söylerdi

428
00:28:16,611 --> 00:28:19,447
ve damarına basacağını bilirdi.

429
00:28:19,531 --> 00:28:23,034
Celtics'in kazanmasına
yardımcı olduğu kesin.

430
00:28:26,162 --> 00:28:28,081
<i>Takıma karşı bir sorumluluğum da</i>

431
00:28:28,164 --> 00:28:31,751
<i>rakibin hücum hattının dikkatini</i>
<i>kendi üstüme çekmekti.</i>

432
00:28:31,835 --> 00:28:34,796
<i>Bazen hava atışında</i>
<i>ufak bir konuşma yapardım.</i>

433
00:28:34,879 --> 00:28:37,507
<i>"Pekâlâ çocuklar" derdim karşı takıma.</i>

434
00:28:37,590 --> 00:28:39,092
<i>"Bu akşam turnike yok.</i>

435
00:28:39,175 --> 00:28:42,971
<i>Orta mesafeli atışlara karışmam</i>
<i>çünkü bu akşam hâlim yok</i>

436
00:28:43,054 --> 00:28:44,597
<i>ama turnikeye izin vermem."</i>

437
00:28:45,306 --> 00:28:48,977
<i>Ya da forvetin birine yaklaşıp</i>
<i>"Turnike atmaya kalkarsan</i>

438
00:28:49,060 --> 00:28:52,856
<i>tuzluk ve biberlik de getir</i>
<i>çünkü basket topu yiyeceksin" derdim.</i>

439
00:28:53,565 --> 00:28:57,485
<i>Tabii ki Oscar Robertson'a</i>
<i>ya da Jerry West'e bunu yapmazdım.</i>

440
00:28:57,569 --> 00:28:59,863
<i>Bazı oyunculara yapılmaz.</i>

441
00:29:00,363 --> 00:29:02,907
Turnikeye filan çıktığımda

442
00:29:02,991 --> 00:29:06,077
Bill katiyen bana hakaret etmezdi

443
00:29:06,161 --> 00:29:07,787
çünkü ters tepebilirdi.

444
00:29:09,956 --> 00:29:11,583
Sanırım çaylaklık sezonumda

445
00:29:11,666 --> 00:29:14,961
Russell şuradaydı,
Satch ve ben de buradaydık.

446
00:29:15,044 --> 00:29:17,505
Russell önce Satch'e

447
00:29:18,089 --> 00:29:19,716
sonra da bana baktı.

448
00:29:19,799 --> 00:29:22,135
Sonra da Satch'e bakıp şöyle dedi…

449
00:29:22,218 --> 00:29:24,012
Şu şerefsizi savunabilir misin?

450
00:29:24,679 --> 00:29:26,514
Bu Bradley'yi şaşırtmıştı.

451
00:29:27,348 --> 00:29:29,434
Daha önce kimse ona öyle dememişti.

452
00:29:33,605 --> 00:29:36,941
Bu da beni düşünmeye sevk etti,
"Acaba ne demek istedi?

453
00:29:37,025 --> 00:29:38,651
"Neden böyle yaptı?"

454
00:29:38,735 --> 00:29:42,530
Zekâsı yüksek bir insanın
laf atması en kötüsüdür.

455
00:29:42,614 --> 00:29:45,575
Çünkü maçı değil, seni kafaya takmıştır.

456
00:29:50,079 --> 00:29:52,582
Russ maçın içinde kendi oyununu oynardı.

457
00:29:52,665 --> 00:29:56,961
Her maçta iki şuta
bilerek kural dışı müdahalede bulunurdu.

458
00:29:57,045 --> 00:29:59,005
Evet, basketler sayılırdı

459
00:29:59,088 --> 00:30:01,591
ama oyunculara bir mesaj vermiş olurdu.

460
00:30:01,674 --> 00:30:04,719
"Bak şutunu bloklamaya
ne kadar yaklaştım" derdi.

461
00:30:04,803 --> 00:30:06,095
O bir ustaydı.

462
00:30:06,179 --> 00:30:10,016
<i>Baylor'a pas, çizgide.</i>
<i>Çembere bırakıyor. Russell'dan blok.</i>

463
00:30:11,017 --> 00:30:14,062
<i>Russell'dan smaç.</i>
<i>Bill Russell'dan müthiş oyun!</i>

464
00:30:14,729 --> 00:30:17,607
Russell kesinlikle kibirli
ve göz korkutucuydu.

465
00:30:17,690 --> 00:30:20,944
Saha dışında,
kendisine gelenleri korkuturdu.

466
00:30:23,279 --> 00:30:25,824
Bu şekilde durup onlara bakardı.

467
00:30:25,907 --> 00:30:27,408
Tek kelime etmezdi.

468
00:30:27,492 --> 00:30:30,787
Bir sporcu ile bir düşünürün
ilginç bir karışımıydı.

469
00:30:30,870 --> 00:30:34,666
Sahada denemeden önce
kafasında bir oyun kurardı

470
00:30:34,749 --> 00:30:38,461
ve onu gözünde
tekrar tekrar canlandırırdı.

471
00:30:38,545 --> 00:30:41,214
Oyunu titizlikle incelerdi.

472
00:30:41,297 --> 00:30:47,053
Kendisine doğru gelen oyuncunun
açısını hesaplayabilmesi,

473
00:30:47,637 --> 00:30:51,558
onun becerilerini, tercihlerini bilip

474
00:30:51,641 --> 00:30:53,643
sahanın geri kalanını da görmesi

475
00:30:53,726 --> 00:30:57,897
ve "Şunu yaparsam
açı ve güzergâhı şöyle olur" demesi…

476
00:30:57,981 --> 00:30:59,691
Bu adam bir matematikçi.

477
00:31:00,275 --> 00:31:03,403
<i>Bill'in sahadaki ustalığı</i>
<i>daima matematik içerirdi.</i>

478
00:31:04,028 --> 00:31:05,947
<i>Celtics'ten takım arkadaşı</i>

479
00:31:06,030 --> 00:31:09,158
<i>K.C. Jones'la birlikte USF'te okurken</i>

480
00:31:09,242 --> 00:31:14,539
<i>Bill, basketbolda açıların ve denklemlerin</i>
<i>rolüne dair farklı fikirler geliştirdi.</i>

481
00:31:16,165 --> 00:31:19,669
<i>Basketbolun temelde bir geometri,</i>
<i>çizgiler, noktalar</i>

482
00:31:19,752 --> 00:31:22,171
<i>ve mesafeler oyunu olduğuna karar verdik.</i>

483
00:31:23,590 --> 00:31:28,136
<i>Solo hareketlerle ilgili düşler kuruyordum</i>
<i>ama o strateji geliştiriyordu.</i>

484
00:31:28,219 --> 00:31:32,265
<i>K.C.'nin özgün bir basketbol kafası vardı</i>
<i>ve bilhassa savunmada</i>

485
00:31:32,348 --> 00:31:34,976
<i>üstünlük kurmam için plan yapmayı öğretti.</i>

486
00:31:35,059 --> 00:31:37,854
<i>O günlerde neredeyse her oyuncu ve koç</i>

487
00:31:37,937 --> 00:31:40,231
<i>savunmayı bir tepki oyunu olarak görürdü.</i>

488
00:31:40,315 --> 00:31:42,108
<i>K.C. katılmıyordu.</i>

489
00:31:42,191 --> 00:31:44,861
<i>Rakibine kendi istediği şutu,</i>

490
00:31:44,944 --> 00:31:49,574
<i>kendi istediği yerden attırmanın</i>
<i>yollarını düşünüp duruyordu.</i>

491
00:31:50,283 --> 00:31:54,829
<i>Tam da etki alanının sınırından</i>
<i>adamın şutu atmasına izin verir</i>

492
00:31:54,913 --> 00:31:58,750
<i>ve oyuncuyu sıkıştırmak yerine</i>
<i>rakip alana koşardı</i>

493
00:31:58,833 --> 00:32:02,879
<i>çünkü ribaundu alıp ona atacağım pasla</i>
<i>kolay sayı alacağını bilirdi.</i>

494
00:32:03,713 --> 00:32:06,466
<i>Onunla bunun gibi onlarca taktik düşlerdik</i>

495
00:32:06,549 --> 00:32:11,012
<i>ve rakiplerimizin zaaflarıyla ilgili</i>
<i>bildiklerimizi denklemlere yedirirdik.</i>

496
00:32:11,095 --> 00:32:15,224
<i>Zamanla K.C. ile birlikte</i>
<i>küçük bir basketbol dünyası kurduk.</i>

497
00:32:15,725 --> 00:32:17,226
<i>Büyülenmiştik.</i>

498
00:32:17,310 --> 00:32:19,354
<i>Spor ayakkabılı roket bilimciler.</i>

499
00:32:21,439 --> 00:32:24,776
Daima krallara yaraşır bir havası vardı.

500
00:32:24,859 --> 00:32:28,488
Fotoğraflarına bakıyorum.
Biri ilgimi çekiyor.

501
00:32:28,571 --> 00:32:32,367
İki eli kalçasında,
hıncahınç dolu bir Boston Garden'da

502
00:32:33,284 --> 00:32:35,578
sahanın ortasında duruyor.

503
00:32:36,496 --> 00:32:39,916
O fotoğrafa her baktığımda

504
00:32:41,376 --> 00:32:45,004
krallığını izleyen
bir krala bakıyormuşum gibi gelir.

505
00:32:47,090 --> 00:32:50,468
<i>Her ne kadar sahada</i>
<i>bir dâhi olarak görülse de</i>

506
00:32:50,551 --> 00:32:53,054
<i>taraftarlar ve spor yazarları onu huysuz,</i>

507
00:32:53,137 --> 00:32:55,807
<i>soğuk ve kibirli olmakla eleştiriyorlardı.</i>

508
00:32:56,432 --> 00:32:59,018
Kibirliyim. Kabul ediyorum.

509
00:32:59,519 --> 00:33:02,355
Ama kime göre kibirli?

510
00:33:03,481 --> 00:33:09,028
Aynısını bir beyaz sporcu yapsa
kibirli değil, iddialı, hırslı derlerdi.

511
00:33:09,737 --> 00:33:11,614
Bill Russell'sanız

512
00:33:11,698 --> 00:33:14,617
ve sadece sporculuğunuzu kucaklayan,

513
00:33:14,701 --> 00:33:17,370
sizi dışlayan bir ülkede yaşıyorsanız,

514
00:33:17,453 --> 00:33:20,999
"Şöyle yapacağım.
Arenada zaten size aitim.

515
00:33:21,749 --> 00:33:25,837
Arena dışında
bırakın da hayatımı yaşayayım."

516
00:33:25,920 --> 00:33:28,506
<i>Onu eleştirenler,</i>
<i>Russell'ın kibrinin kanıtı olarak</i>

517
00:33:28,589 --> 00:33:31,217
<i>imza vermeyi reddetmesini öne sürerlerdi.</i>

518
00:33:32,635 --> 00:33:36,389
<i>Bir oyuncu olarak,</i>
<i>1964'ten sonra hiç imza vermedi.</i>

519
00:33:37,181 --> 00:33:39,600
<i>İmza konusunda hep tuhaf hissettim,</i>

520
00:33:39,684 --> 00:33:42,311
<i>üniversitede basketbol oynarken bile.</i>

521
00:33:42,395 --> 00:33:44,647
<i>Önceleri bu hisse kulak vermedim.</i>

522
00:33:44,731 --> 00:33:47,525
<i>Herkes öyle yapıyor diye</i>
<i>ben de imza verdim.</i>

523
00:33:48,359 --> 00:33:50,236
<i>Ama 1960'ların başında,</i>

524
00:33:50,319 --> 00:33:53,865
<i>50 ya da 60 imza verdiğim</i>
<i>bir seansın sonunda</i>

525
00:33:53,948 --> 00:33:57,035
<i>iki üç gün boyunca</i>
<i>tuhaf hissettiğimi fark ettim.</i>

526
00:34:00,329 --> 00:34:03,374
Halk ve medya çok üzgündü.

527
00:34:04,333 --> 00:34:07,754
Kişisel alanını paylaşmayı tercih etmeyip

528
00:34:08,379 --> 00:34:10,423
imza vermemesini

529
00:34:11,007 --> 00:34:12,759
üstlerine alındılar.

530
00:34:12,842 --> 00:34:16,763
Taraftarların seni bir şeye zorlamasına
izin veremezsin.

531
00:34:17,805 --> 00:34:22,060
<i>Bir kâğıda karalanmış bir imzanın</i>
<i>değerini kafam almıyor.</i>

532
00:34:22,143 --> 00:34:26,064
<i>İmzamın ne değeri olabilir</i>
<i>ve neden imzalamak zorundayım?</i>

533
00:34:26,731 --> 00:34:29,817
<i>Paramın karşılığını</i>
<i>sahada veriyorum, nokta.</i>

534
00:34:29,901 --> 00:34:32,153
<i>Oynarken kamu malı oluyorum.</i>

535
00:34:32,236 --> 00:34:34,739
<i>Oynamadığım zaman da özel mülk.</i>

536
00:34:34,822 --> 00:34:36,616
<i>İmzalamak istersem imzalarım</i>

537
00:34:36,699 --> 00:34:39,410
<i>ama kimse beni bir şeye zorlayamaz.</i>

538
00:34:39,494 --> 00:34:42,747
<i>Ya Bill Russell'ı kabul edersiniz</i>
<i>ya da etmezsiniz.</i>

539
00:34:42,830 --> 00:34:45,333
<i>İmzam bir şeyi değiştirmez.</i>

540
00:34:45,416 --> 00:34:49,045
<i>Basketbolcu olmam da bir tesadüf zaten.</i>

541
00:34:51,255 --> 00:34:53,800
Kendine has biri olması hoşuma gidiyor.

542
00:34:53,883 --> 00:34:57,178
Sadece maçını oynamaya

543
00:34:57,261 --> 00:35:00,306
ve takım arkadaşlarıyla
muhatap olmaya karar vermiş.

544
00:35:00,389 --> 00:35:03,184
Daima kendinden emindi.
Söylemek istediğim bu.

545
00:35:03,267 --> 00:35:08,773
Derin sohbetler etmeyi veya bir beyin
ya da hanımın elini sıkmayı tercih ederdi.

546
00:35:08,856 --> 00:35:09,690
Gayet doğal.

547
00:35:09,774 --> 00:35:12,777
İmza vermediğini biliyorsan isteme.

548
00:35:12,860 --> 00:35:15,363
Değişmeyeceğine kanaat getirmişti.

549
00:35:15,446 --> 00:35:16,614
Bu yönünü seviyorum.

550
00:35:16,697 --> 00:35:19,659
ABD Başkanı gelse imza vermezdi.

551
00:35:19,742 --> 00:35:22,912
Ondan imza istedim, bilin bakalım ne dedi?

552
00:35:23,496 --> 00:35:24,497
Hayır.

553
00:35:24,580 --> 00:35:30,253
Gülmeye başladım,
"Evet, çok komik. Al. Bunu imzala" dedim.

554
00:35:30,336 --> 00:35:32,380
Yine reddetti ve gayet ciddiydi.

555
00:35:33,047 --> 00:35:38,219
Birlikte oynadığım tüm oyunculara
fotoğraflarını imzalatmaya çalışıyordum,

556
00:35:38,302 --> 00:35:41,556
böylece onları
hatıra olarak saklayacaktım.

557
00:35:41,639 --> 00:35:43,599
Ama Russell reddetti.

558
00:35:44,100 --> 00:35:45,393
Açıklaması da şuydu,

559
00:35:45,476 --> 00:35:48,646
"Birlikte çok vakit geçiriyoruz.
Dışarı çıkıyoruz.

560
00:35:48,729 --> 00:35:51,023
İmza vermediğimi biliyorsun."

561
00:35:51,107 --> 00:35:54,569
"Bu adamı öldüreceğim.
Ciddi olamazsın" dedim.

562
00:35:54,652 --> 00:36:01,200
Bunlar imzasız
Bill Russell kitaplarımdan ikisi.

563
00:36:01,284 --> 00:36:05,121
H. Rap Brown ve James Baldwin
kitaplarımın arasında duruyorlar.

564
00:36:05,204 --> 00:36:09,375
Başka türlüsü olmazdı zaten.
Bay Bill Russell tarafından

565
00:36:09,458 --> 00:36:12,879
benim için özel olarak
imzalanmamış kitaplar.

566
00:36:12,962 --> 00:36:17,049
Üç yıl önce şehre geldiğinde görüşmüştük.

567
00:36:18,009 --> 00:36:21,429
"Selam Satch, nasılsın?" demişti.
Konuşmaya başlamıştık.

568
00:36:21,512 --> 00:36:24,599
"Hâlâ imza vermiyorum!" demişti.

569
00:36:27,018 --> 00:36:30,521
Bence babam birçok açıdan
zamanının ilerisindeydi.

570
00:36:30,605 --> 00:36:35,443
Günümüzün ünlülere takıntılı
kültürüne bakarsanız

571
00:36:35,526 --> 00:36:39,572
ünlü biri olmanın güçlüklerini
ve tehlikelerini açıkça görürsünüz.

572
00:36:39,655 --> 00:36:44,118
Çıkıntı olduğu, uyum sağlamadığı
ve daha açık olmadığı için eleştirilmişti

573
00:36:44,202 --> 00:36:48,956
ve diğer bazı yıldızların aksine
bence buna hiç gerek duymamıştı.

574
00:36:49,040 --> 00:36:53,836
Daima tavizsiz biçimde
kendisi olan biriydi

575
00:36:53,920 --> 00:36:57,798
ve buna saygı duyamıyorsanız
sorun sizdedir.

576
00:36:59,592 --> 00:37:02,511
<i>1963'ten 1965'e kadar</i>

577
00:37:02,595 --> 00:37:05,097
<i>basketbolun ışığı sönmüştü.</i>

578
00:37:05,181 --> 00:37:08,226
<i>Onu bir çocuk oyunu olarak görür</i>
<i>ve açıkça söylerdim.</i>

579
00:37:08,309 --> 00:37:12,605
<i>Çok daha önemli şeyler olurken</i>
<i>bir yetişkin olarak</i>

580
00:37:12,688 --> 00:37:15,441
<i>nasıl çocukluğumdaki gibi</i>
<i>basketbol oynayabilirdim?</i>

581
00:37:15,524 --> 00:37:19,570
<i>Dünyayı değiştirmek istiyordum</i>
<i>ve bunun bir yolunu arıyordum.</i>

582
00:37:19,654 --> 00:37:23,741
<i>Siyahi devrim başlıyordu</i>
<i>ve pek çok rüzgâr tersine dönüyordu.</i>

583
00:37:24,742 --> 00:37:27,161
Bu sporu yapan bir Siyahsın.

584
00:37:27,245 --> 00:37:30,957
Öncelikle ırkçılık var.
Hâlâ engeller mevcut.

585
00:37:31,040 --> 00:37:35,586
Üstelik Siyahlar cehennemi yaşıyorlar.
Dayak yiyor, saldırıya uğruyorlar

586
00:37:35,670 --> 00:37:38,714
ve sen Boston Celtics'te
basketbol oynuyorsun.

587
00:37:38,798 --> 00:37:42,635
Geri çekilip baktığında
muhtemelen suçluluk duyuyorsun.

588
00:37:42,718 --> 00:37:45,554
"Ben ne yapıyorum?
Hem bu beyazlar için oynuyorum

589
00:37:45,638 --> 00:37:47,640
ve beni alkışlıyorlar

590
00:37:47,723 --> 00:37:50,309
hem de mahallelerinde beni istemiyorlar."

591
00:37:50,393 --> 00:37:53,020
Televizyondaysa şiddeti görüyorsun

592
00:37:53,104 --> 00:37:55,439
ve bir kalbin ve bilincin var.

593
00:37:55,523 --> 00:37:58,985
Berbat hissedersin.
"Yeterince çaba göstermiyorum."

594
00:37:59,068 --> 00:38:01,445
<i>Bu ülkede iki toplum var</i>

595
00:38:01,529 --> 00:38:03,447
<i>ve bunu kabullenmeliyim.</i>

596
00:38:03,531 --> 00:38:07,201
<i>Hayatı olduğu gibi görmem</i>
<i>ve çıldırmamam lazım.</i>

597
00:38:08,077 --> 00:38:12,290
<i>Sports Illustrated'a,</i>
<i>Saturday Evening Post'a </i>röportajlar verdi

598
00:38:12,373 --> 00:38:15,835
ve Amerika'ya karşı duyduğu
hayal kırıklığından bahsetti.

599
00:38:15,918 --> 00:38:20,089
Martin Luther King'in
pasif direniş stratejisini sorguladı.

600
00:38:20,172 --> 00:38:22,925
Malcolm X'i ve İslam Ulusu'nu savundu,

601
00:38:23,009 --> 00:38:26,095
ki o zamanlar çoğu beyaz Amerikalı
bunu lanetliyordu.

602
00:38:26,178 --> 00:38:29,974
Sporun bir ırksal aydınlanma aracı
olmadığını söyledi.

603
00:38:30,057 --> 00:38:33,894
Spor, Amerikan toplumundaki
baskın ırkçı kalıpları yansıtıyormuş.

604
00:38:33,978 --> 00:38:38,482
Yaptığın işle ilgili
bu kadar kendinin farkındaysan ne olur?

605
00:38:39,233 --> 00:38:42,194
O işin keyfini çıkarabilir misin?

606
00:38:42,278 --> 00:38:47,283
<i>Bill Russell, Siyahi bir sporcu olarak</i>
<i>rolü ve sorumluluğuyla boğuşurken</i>

607
00:38:47,366 --> 00:38:50,161
<i>takımı da bir dönüm noktasındaydı.</i>

608
00:38:50,745 --> 00:38:54,665
<i>Koç Red Auerbach</i>
<i>istifa vaktinin geldiğine karar vermişti.</i>

609
00:38:54,749 --> 00:38:58,627
<i>1965-66 sezonu,</i>
<i>son koçluk sezonu olacaktı.</i>

610
00:38:59,462 --> 00:39:02,423
Sezona başlayıp da kazandığımız takdirde

611
00:39:02,506 --> 00:39:05,009
"Artık bırakabilirim" demek istemedim.

612
00:39:05,509 --> 00:39:07,470
"Kazanıp bıraktı" derlerdi.

613
00:39:07,553 --> 00:39:10,639
"Ne olursa olsun bırakacağım" dedim.

614
00:39:10,723 --> 00:39:14,101
<i>Asıl önemli olan</i>
<i>Red'in yerini kimin alacağıydı.</i>

615
00:39:15,019 --> 00:39:18,606
<i>Red'in ilk tercihi,</i>
<i>takım kaptanı ve yıldız Bill Russell'dı.</i>

616
00:39:19,857 --> 00:39:23,277
Oyuncu Bill Russell'ı motive etmenin
onu koç yapmaktan

617
00:39:23,361 --> 00:39:25,363
daha iyi bir yolu var mı?

618
00:39:26,989 --> 00:39:31,243
Teklif ettiği ilk kişi bendim
ve istemediğimi söyledim.

619
00:39:32,203 --> 00:39:36,248
<i>Bill değilse kim?</i>
<i>Bu kararın beklemesi gerekecekti.</i>

620
00:39:36,332 --> 00:39:39,043
<i>Bu arada bitirilecek bir sezon vardı</i>

621
00:39:39,126 --> 00:39:43,297
<i>ve Red'in yaklaşan emekliliği,</i>
<i>kazanmak için ilave bir teşvikti.</i>

622
00:39:44,924 --> 00:39:48,052
Red'in koçluğu bırakacağı sene

623
00:39:48,135 --> 00:39:50,429
şampiyonluğu ona hediye etmek istedik.

624
00:39:50,930 --> 00:39:55,226
Koçluk kariyerine yakışan
bir son olacaktı.

625
00:39:55,309 --> 00:39:56,894
"Nasıl noktaladı?"

626
00:39:57,853 --> 00:40:01,982
<i>Red'i şampiyonlukla uğurlamak</i>
<i>play-off'lara bağlıydı.</i>

627
00:40:02,066 --> 00:40:04,860
<i>Philadelphia'yı üst üste</i>
<i>ikinci sene de yenip</i>

628
00:40:04,944 --> 00:40:07,405
<i>Doğu Konferansı şampiyonu olduktan sonra…</i>

629
00:40:07,488 --> 00:40:11,700
<i>Boston, Philadelphia'yı 121'e 117 yendi.</i>

630
00:40:12,368 --> 00:40:15,371
<i>…Celtics beşinci kez Lakers'la eşleşti.</i>

631
00:40:16,622 --> 00:40:20,668
<i>Ve sıkça olduğu gibi seri,</i>
<i>Celtics'in dört sayı önde götürdüğü</i>

632
00:40:20,751 --> 00:40:24,505
<i>yedinci kader maçının</i>
<i>son saniyelerine gelip dayandı.</i>

633
00:40:24,588 --> 00:40:27,883
<i>Altı saniye kaldı</i>
<i>ve birden Lakers'a şans doğdu.</i>

634
00:40:28,384 --> 00:40:31,679
<i>Şimdi Ellis'e gidiyor.</i>
<i>Ellis'ten bir şut ve başarılı!</i>

635
00:40:31,762 --> 00:40:35,516
<i>Dört saniye kala fark iki sayıya düştü.</i>

636
00:40:35,599 --> 00:40:38,727
<i>Top K.C.'de, etrafını sardılar.</i>
<i>Bir saniye kaldı.</i>

637
00:40:38,811 --> 00:40:40,438
<i>İşte bu. Maç bitti!</i>

638
00:40:41,105 --> 00:40:43,858
<i>Havlicek pası aldı</i>
<i>ve taraftarlar etrafını sardı.</i>

639
00:40:44,358 --> 00:40:45,609
<i>Her şey bitti.</i>

640
00:40:46,360 --> 00:40:47,778
<i>Boston Celtics,</i>

641
00:40:49,697 --> 00:40:54,243
<i>Los Angeles Lakers'ı 95'e 93 yendi.</i>

642
00:40:54,743 --> 00:40:57,913
<i>Ve seyirciler sahaya üşüştü.</i>

643
00:40:59,081 --> 00:41:04,670
Red'le bu maçı çok istiyorduk
çünkü kazanarak bırakmalıydı.

644
00:41:04,753 --> 00:41:06,589
AUERBACH'İN KAHKAHALI VEDASI

645
00:41:06,672 --> 00:41:10,217
<i>Red, genel müdür olarak</i>
<i>Celtics'te kalmayı planlıyordu,</i>

646
00:41:11,135 --> 00:41:13,345
<i>böylece halefini seçebilecekti.</i>

647
00:41:15,222 --> 00:41:18,434
<i>Russell'ın ona ilham verecek</i>
<i>ve oyuna ilgisini canlı tutacak</i>

648
00:41:18,517 --> 00:41:20,686
<i>bir koça ihtiyacı olduğunu biliyordu.</i>

649
00:41:21,270 --> 00:41:24,231
<i>Mevcut veya eski bir Celtics oyuncusu</i>
<i>iyi olmaz mıydı?</i>

650
00:41:24,315 --> 00:41:29,278
İkimiz de birer liste hazırladık
ve ilk tercihim Frank Ramsey idi.

651
00:41:29,361 --> 00:41:32,907
Frank, Kentucky'de emekliydi
ve ayrılamıyordu.

652
00:41:32,990 --> 00:41:37,578
Üç dört kişiye daha teklif götürdük
ve hiçbirinde mutabık kalamadık.

653
00:41:39,205 --> 00:41:42,541
"Birine görev vermem lazım" dedi.

654
00:41:43,876 --> 00:41:47,213
"Dışarıdan birini araştırayım" dedi.

655
00:41:48,339 --> 00:41:51,217
<i>Çaresiz kalan Red, Alex Hannum'a gitti.</i>

656
00:41:51,300 --> 00:41:56,222
<i>Kendisi San Francisco Warriors koçu</i>
<i>ve St. Louis Hawks eski oyuncu koçuydu.</i>

657
00:41:56,305 --> 00:41:59,141
<i>Russell'ın da hoşlanmadığı</i>
<i>eski bir rakipti.</i>

658
00:41:59,642 --> 00:42:03,521
Dedim ki, "Onu işe alırsan Red,
ben de seninle bırakırım."

659
00:42:04,480 --> 00:42:07,983
Russell'a dedim ki,
"Red bırakınca kim koç olacak?"

660
00:42:08,067 --> 00:42:09,693
"Alex Hannum" dedi.

661
00:42:10,361 --> 00:42:12,655
Russell'ın can düşmanıdır.

662
00:42:12,738 --> 00:42:16,909
"Alex Hannum'la çalışamazsın.
Ondan nefret ediyorsun" dedim.

663
00:42:16,992 --> 00:42:20,329
Dedim ki, "Beni dinle, ne olur.

664
00:42:20,412 --> 00:42:24,291
Takıma sen koçluk yapacaksın.
Bunu istiyorsun, değil mi?" "Evet."

665
00:42:24,375 --> 00:42:26,544
"O zaman git Red'e söyle."

666
00:42:27,753 --> 00:42:33,050
Yaklaşık 25 dakika sonra
otel odamda oturuyordum,

667
00:42:33,717 --> 00:42:34,885
telefon çaldı.

668
00:42:35,594 --> 00:42:39,723
Arayan Red Auerbach'ti ve dedi ki,
"McSweeny, seni şerefsiz."

669
00:42:39,807 --> 00:42:41,600
"Ne oldu Red?" diye sordum.

670
00:42:41,684 --> 00:42:43,143
Güm, telefonu kapattı.

671
00:42:43,227 --> 00:42:45,312
Az sonra kapı çaldı. Russell'dı.

672
00:42:45,396 --> 00:42:46,772
"Koç benim" dedi.

673
00:42:48,107 --> 00:42:50,150
Öyle sevindim ki…

674
00:42:50,734 --> 00:42:55,698
Ona sarıldım, onu öptüm
ve sakalından tutup çektim filan…

675
00:42:57,866 --> 00:42:59,535
"Dünyanın en güzel şeyi bu."

676
00:42:59,618 --> 00:43:01,620
İLK SİYAHİ PROFESYONEL HOCA

677
00:43:03,122 --> 00:43:07,376
<i>Cousy ve Auerbach ile</i>
<i>Dünya Şampiyonu olamamışlardı</i>.

678
00:43:07,459 --> 00:43:10,379
<i>Sonra Bill Russell geldi</i>
<i>ve şimdi de koç oldu.</i>

679
00:43:13,215 --> 00:43:15,551
<i>Koçluk yapmayı denememin</i>

680
00:43:15,634 --> 00:43:19,054
<i>sporla olan ilişkimi</i>
<i>yeniden canlandıracağını düşündüm.</i>

681
00:43:19,555 --> 00:43:22,266
Bütün başarı göz önüne alındığında

682
00:43:23,183 --> 00:43:24,810
bunu zaten hak etmişti.

683
00:43:26,687 --> 00:43:29,815
Karşınızda Celtics'in yeni koçu.
Başarılar diliyorum.

684
00:43:29,898 --> 00:43:30,733
Teşekkürler.

685
00:43:32,359 --> 00:43:37,489
Red Auerbach'in kopyası mı olacaksın
yoksa kendi yolunu mu izleyeceksin?

686
00:43:37,573 --> 00:43:40,367
Kimse Red Auerbach'in kopyası olamaz.

687
00:43:44,830 --> 00:43:47,625
Kendi yolumu izleyeceğim.
Ben de azimliyimdir.

688
00:43:48,459 --> 00:43:52,004
Red'i bu konuda kopyalayacağım.
Onun gibi inatçı olacağım.

689
00:43:55,341 --> 00:43:58,594
<i>Celtics'in geleneksel</i>
<i>sezon sonu veda yemeğinde</i>

690
00:43:58,677 --> 00:44:01,221
<i>Russell, rolünün değişmiş olabileceğine</i>

691
00:44:01,305 --> 00:44:05,392
<i>ama arkadaşlarından beklentisinin</i>
<i>aynı kaldığına dair sinyaller verdi.</i>

692
00:44:06,393 --> 00:44:09,313
<i>Gelecek sezon</i>
<i>bu takımdan çok şey bekliyorum.</i>

693
00:44:09,396 --> 00:44:13,233
<i>Hiç bu kadar yürekli bir takımın</i>
<i>üyesi olmamıştım.</i>

694
00:44:13,317 --> 00:44:16,987
<i>Pek kimseyle yakınlaşmam</i>
<i>ama bana kendinizi sevdirdiniz.</i>

695
00:44:17,071 --> 00:44:20,032
<i>Hayatımda gördüğüm</i>
<i>en iyi muameleyi gösterdiniz.</i>

696
00:44:20,115 --> 00:44:22,242
<i>Siz gerçekten benim ailemsiniz.</i>

697
00:44:22,326 --> 00:44:24,995
<i>Celtics bir isimden</i>
<i>veya takımdan daha büyüktür.</i>

698
00:44:25,079 --> 00:44:26,622
<i>Bir yaşam tarzıdır.</i>

699
00:44:27,289 --> 00:44:30,376
<i>Duyuru, Celtics için, tüm sporlar için</i>

700
00:44:30,459 --> 00:44:33,462
<i>ve hatta ülke için çok önemliydi.</i>

701
00:44:33,545 --> 00:44:37,841
<i>Russell, profesyonel bir takımın</i>
<i>Kuzey Amerika'daki ilk Siyah koçu olmuştu.</i>

702
00:44:38,801 --> 00:44:41,762
<i>Ama basın</i>
<i>nasıl karşılayacağını bilememişti.</i>

703
00:44:42,513 --> 00:44:45,891
'BENCE BECEREBİLİRİM' --RUSSELL

704
00:44:45,974 --> 00:44:51,146
İşi tarafsızca, ırksal bir ön yargı
olmadan yapabilir misin?

705
00:44:51,939 --> 00:44:52,856
Evet.

706
00:44:56,110 --> 00:45:01,407
Mühim bir antrenörlük pozisyonuna gelmiş
ilk Siyahi olduğun bir gerçek.

707
00:45:01,490 --> 00:45:03,951
Üzerinde ilave baskı hissediyor musun?

708
00:45:04,034 --> 00:45:05,536
Hayır. Hissetmiyorum.

709
00:45:05,619 --> 00:45:07,663
Bunu başkaları kadar büyütmüyorum

710
00:45:07,746 --> 00:45:12,251
zira bu işi kabul etmem
veya bu pozisyona getirilmem

711
00:45:12,334 --> 00:45:13,711
benim için gayet doğal.

712
00:45:15,003 --> 00:45:18,590
Russell'ın, sayısız şampiyonluk
kazanmış bir takım olan

713
00:45:18,674 --> 00:45:20,175
Celtics'in koçu olması

714
00:45:20,259 --> 00:45:23,887
Amerikan spor tarihinde önemli bir olay.

715
00:45:25,264 --> 00:45:29,852
Russell'ın Celtics'in koçu olacağını
ilk öğrendiğim zamanı hatırlıyorum.

716
00:45:29,935 --> 00:45:32,604
Çok sevinmiştim.

717
00:45:32,688 --> 00:45:35,232
Bu arada söz konusu dönem

718
00:45:35,315 --> 00:45:37,735
kota sisteminden sadece beş yıl sonrası.

719
00:45:38,610 --> 00:45:42,030
Sadece Celtics'in yüzü olmadı.

720
00:45:42,114 --> 00:45:45,033
Dünyanın geri kalanına en çok görünür olan

721
00:45:45,117 --> 00:45:47,786
yönetici kadrosunun bir parçası oldu.

722
00:45:49,204 --> 00:45:52,708
Her iki görevde de
başarılı olmaya çalışmayı

723
00:45:52,791 --> 00:45:55,544
hayal bile edemiyorum çünkü çok farklılar

724
00:45:55,627 --> 00:45:58,672
ve çok fazla enerji,
vizyon ve özen gerektiriyorlar.

725
00:45:59,465 --> 00:46:00,883
O kadarını yapamazdım.

726
00:46:03,969 --> 00:46:06,805
<i>Russell ile Celtics sezona sağlam başlayıp</i>

727
00:46:06,889 --> 00:46:09,266
<i>ilk 12 maçın onunu kazandılar.</i>

728
00:46:12,519 --> 00:46:14,605
<i>Ama galibiyet ve yenilgiler bir yana</i>,

729
00:46:14,688 --> 00:46:17,733
<i>bir olay Koç Bill Russell'ı</i>
<i>derinden etkiledi.</i>

730
00:46:18,400 --> 00:46:21,820
<i>Celtics, Louisiana'da</i>
<i>bir gösteri maçına çıktığında</i>

731
00:46:21,904 --> 00:46:25,991
<i>babası Bill'in dedesini</i>
<i>ilk basketbol maçına getirdi.</i>

732
00:46:26,658 --> 00:46:30,078
<i>Bay Charlie, ihtiyarı da alıp</i>
<i>soyunma odasına geldi.</i>

733
00:46:30,162 --> 00:46:33,248
<i>Birkaç dakika sonra</i>
<i>ikimiz de paniğe kapıldık.</i>

734
00:46:33,332 --> 00:46:37,002
<i>İhtiyar ağlıyordu.</i>
<i>Kalp krizi geçirdiğini sandım.</i>

735
00:46:37,753 --> 00:46:40,339
<i>Sonra ikimiz de acı çekmediğini gördük.</i>

736
00:46:40,839 --> 00:46:42,841
<i>Manzara karşısında donakalmıştı</i>.

737
00:46:42,925 --> 00:46:47,721
<i>Sam Jones ile John Havlicek'in</i>
<i>yan yana duş aldığına inanamamıştı.</i>

738
00:46:49,139 --> 00:46:52,059
<i>İki takım arkadaşım,</i>
<i>ihtiyarın farkına varmadan</i>

739
00:46:52,142 --> 00:46:54,228
<i>sabunlanıp muhabbet ediyordu.</i>

740
00:46:55,729 --> 00:46:59,149
<i>İhtiyar bize döndü ve usulca seslendi.</i>

741
00:47:00,734 --> 00:47:02,653
"Suyun bir Siyahiden dökülüp

742
00:47:02,736 --> 00:47:06,365
bir beyazın üstüne aktığı günü
görebileceğimi sanmazdım."

743
00:47:06,448 --> 00:47:08,116
Kafasını sallayıp duruyordu.

744
00:47:08,700 --> 00:47:12,454
"Bu iki adamın
birbirinden hoşlaştığı belli."

745
00:47:13,997 --> 00:47:18,836
Sıralamada liderliğe yükselmek üzeresiniz.
Art arda galibiyetler aldınız.

746
00:47:18,919 --> 00:47:20,796
Bir tahminin var mı?

747
00:47:20,879 --> 00:47:24,299
Sakatlık filan olmazsa
sonuna kadar gideriz bence.

748
00:47:30,514 --> 00:47:34,434
O noktada hazır olduğundan
daha fazlasını üstlenmiş olabilir.

749
00:47:34,518 --> 00:47:37,604
Maç başına ortalama 45 dakika oynuyordu,

750
00:47:37,688 --> 00:47:40,065
ek olarak koçluk yapıyordu,

751
00:47:40,148 --> 00:47:43,819
taktiklerin uygulanıp uygulanmadığını
takip ediyordu,

752
00:47:43,902 --> 00:47:48,240
hücumun doğru işlemesini,
savunmanın doğru yerleşmesini sağlıyordu.

753
00:47:49,032 --> 00:47:52,035
Eminim ki görevi üstlendiğinde

754
00:47:52,911 --> 00:47:57,416
ne kadar ekstra enerji gerektireceğini
tahmin etmemişti.

755
00:47:57,499 --> 00:47:59,501
Tesadüfe bakın ki o sene

756
00:48:00,711 --> 00:48:04,131
Wilt kendini toparlamış
ve Philly müthiş bir takım olmuştu.

757
00:48:08,719 --> 00:48:13,724
Resmî maç öncesi programı, sadece 35 sent.
Maç kadrosu da programda mevcut.

758
00:48:15,058 --> 00:48:19,021
Wilt Chamberlain'i ve daha fazlasını
resmî programdan okuyun.

759
00:48:19,104 --> 00:48:21,857
<i>Son iki yılda 76ers,</i>
<i>umut vadeden bir takımdan</i>

760
00:48:21,940 --> 00:48:24,735
<i>dişli bir rakibe dönüşmüştü.</i>

761
00:48:30,991 --> 00:48:33,493
<i>Puan durumunda en iyi sıradaydılar</i>

762
00:48:34,244 --> 00:48:37,497
<i>ve Wilt nihayet</i>
<i>anlaşabildiği bir takım bulmuştu.</i>

763
00:48:37,581 --> 00:48:39,625
Engellenmek insanı mahveder.

764
00:48:39,708 --> 00:48:43,670
<i>Son on yılda Celtics,</i>
<i>10 dünya şampiyonluğunun dokuzunu kazandı.</i>

765
00:48:43,754 --> 00:48:46,715
<i>Geçen sene 76ers,</i>
<i>NBA'in "kıl payı kaçıran" takımıydı.</i>

766
00:48:46,798 --> 00:48:49,384
<i>Geçmiş, "Boston'ı yen" diye bağırıyor.</i>

767
00:48:50,135 --> 00:48:53,513
<i>Geriye, Greer'a, şut atmak istiyor.</i>
<i>Atıyor. Başarılı.</i>

768
00:48:54,139 --> 00:48:56,683
<i>Her iki kulüp de maçı çok istiyor.</i>

769
00:48:58,393 --> 00:49:01,063
<i>Solda Greer. Atıyor. Başarısız.</i>

770
00:49:01,146 --> 00:49:04,983
<i>Ribaundu alan Chamberlain.</i>
<i>Bir turnike ve faule maruz kalıyor.</i>

771
00:49:05,651 --> 00:49:10,280
<i>Sixers, 1967 play-off serisindeki</i>
<i>ilk üç maçı domine etti.</i>

772
00:49:11,907 --> 00:49:14,868
<i>Artık tecrübe kazanan Wilt</i>
<i>tarzına ayar çekmiş,</i>

773
00:49:14,952 --> 00:49:17,746
<i>daha fazla pas verip</i>
<i>takım savunması yapıyor.</i>

774
00:49:24,378 --> 00:49:27,881
<i>Chamberlain'den çok iyi bir blok!</i>

775
00:49:28,465 --> 00:49:31,718
<i>NBA'deki koçluğunun ilk yılında Russell,</i>

776
00:49:31,802 --> 00:49:34,846
<i>sağlam ama kan kaybeden</i>
<i>bir takım devralmıştı.</i>

777
00:49:37,891 --> 00:49:44,398
Garden'a gittim, taraftarların
çirkin ve nahoş tavırları vardı.

778
00:49:44,481 --> 00:49:47,150
Bir rekabet değildi. Meydan okumaydı bu.

779
00:49:50,112 --> 00:49:51,738
<i>Arbedeye bir taraftar karışıyor.</i>

780
00:49:54,408 --> 00:49:57,285
<i>Celtics, Boston'daki</i>
<i>dördüncü maçı almayı başardı</i>

781
00:49:57,369 --> 00:49:59,204
<i>ama tekrar Philly'ye döndüklerinde</i>

782
00:49:59,287 --> 00:50:02,791
<i>Celtics hanedanının sonunu isteyen</i>
<i>taraftarlarla karşılaştılar.</i>

783
00:50:04,167 --> 00:50:05,919
<i>Walker'ın hücumu, turnike.</i>

784
00:50:06,003 --> 00:50:09,297
<i>Olağanüstü oynayan bir takım bu.</i>

785
00:50:09,381 --> 00:50:11,967
<i>Greer'a pas, peşindeler.</i>
<i>Çembere bırakıyor.</i>

786
00:50:12,050 --> 00:50:14,636
BOSTON ÖLDÜ

787
00:50:14,720 --> 00:50:20,559
Philadelphia'lı taraftarlar,
"Celtics nihayet öldü" diye bağırıyordu.

788
00:50:21,643 --> 00:50:23,770
BOSTON
BU GECE ÖLECEKSİN

789
00:50:25,147 --> 00:50:28,066
Bill Russell,
bir hanedanın çöküşünü izliyor.

790
00:50:28,567 --> 00:50:32,779
Beş, dört, üç, iki, bir!

791
00:50:39,453 --> 00:50:43,457
<i>Wilt ile Philadelphia 76ers bizi yendi</i>
<i>çünkü daha iyilerdi.</i>

792
00:50:45,042 --> 00:50:47,002
<i>Bizi neredeyse sahadan sildiler</i>

793
00:50:47,711 --> 00:50:50,714
<i>ve kaybeden sendromunun</i>
<i>bir anda tadını almış oldum.</i>

794
00:50:52,174 --> 00:50:57,095
<i>Celtics'in eşi benzeri görülmemiş</i>
<i>sekiz ardışık şampiyonluğuna rağmen</i>

795
00:50:57,179 --> 00:50:59,056
<i>Boston'da taraftarlar beni yuhaladı.</i>

796
00:50:59,139 --> 00:51:01,016
<i>"Siz bitmişsiniz.</i>

797
00:51:01,099 --> 00:51:04,311
<i>Böyle gitmeyeceği belliydi.</i>
<i>Artık sizde iş yok."</i>

798
00:51:04,936 --> 00:51:06,521
<i>Gözlerime inanamıyordum.</i>

799
00:51:09,733 --> 00:51:12,194
<i>Sixers o sene NBA finallerini de kazanıp</i>

800
00:51:13,612 --> 00:51:15,697
<i>Wilt'e ilk şampiyonluğunu tattırdı.</i>

801
00:51:17,199 --> 00:51:21,369
<i>Bu arada Boston'da,</i>
<i>Celtics'in acı yenilgisinin faturası</i>

802
00:51:21,453 --> 00:51:23,163
<i>tek bir kişiye kesildi.</i>

803
00:51:24,456 --> 00:51:26,541
Kazanma alışkanlığı yakalamıştık

804
00:51:26,625 --> 00:51:30,712
ve Russell'a pota altında
bel bağlayabildiğimiz sürece

805
00:51:30,796 --> 00:51:33,840
önümüzde kimsenin
duramayacağını düşünüyorduk.

806
00:51:33,924 --> 00:51:37,844
Kazanamamamız,
gururlu bir adam olan Russ'a

807
00:51:37,928 --> 00:51:40,472
çok koymuştu.

808
00:51:41,139 --> 00:51:42,766
Utanç duymuştu.

809
00:51:42,849 --> 00:51:45,977
Sessizdi, sezon hakkında
konuşmak istemiyordu.

810
00:51:46,061 --> 00:51:48,271
Çünkü o öyle bir adamdı.

811
00:51:48,355 --> 00:51:51,399
"Seneye neler olacağını göreceğiz" dedi.

812
00:51:52,609 --> 00:51:56,613
Beyzbol Dünya Kupası heyecanıyla
fark etmemiş olabilirsiniz

813
00:51:56,696 --> 00:52:01,618
ama NBA'in yeni sezonu
cumartesi akşamı başlıyor.

814
00:52:01,701 --> 00:52:02,994
Boston Garden'da,

815
00:52:03,078 --> 00:52:05,455
Celtics'in tecrübeli yıldızları,

816
00:52:05,539 --> 00:52:08,375
Philadelphia 76ers'ın
kendilerinden aldığı tacı

817
00:52:08,458 --> 00:52:11,253
geri almak için hazır bekliyor.

818
00:52:11,878 --> 00:52:13,547
Daha önce tahminde bulunmadım.

819
00:52:13,630 --> 00:52:16,758
Burada oynadığım onca yıldır
tahminimi sorduklarında

820
00:52:16,842 --> 00:52:19,678
"Bilmiyorum. Bir yorumum yok" derdim.

821
00:52:19,761 --> 00:52:24,933
Geçen sene "Beklentin ne?" dediklerinde
"Kazanacağız" dedim ama olmadı.

822
00:52:25,016 --> 00:52:28,812
O nedenle bundan böyle
hiçbir şey demeyeceğim.

823
00:52:32,732 --> 00:52:35,610
<i>İkinci koçluk sezonunda</i>
<i>Russell çifte tehditle karşılaştı.</i>

824
00:52:36,444 --> 00:52:39,865
<i>İlki, Philadelphia 76ers'a</i>
<i>kaybedilen şampiyonluğu</i>

825
00:52:39,948 --> 00:52:42,450
<i>geri alabileceğini kanıtlamaktı.</i>

826
00:52:44,411 --> 00:52:47,622
<i>İkincisi ise Amerika ile</i>
<i>spor dünyasını ikiye bölen</i>

827
00:52:47,706 --> 00:52:49,332
<i>amansız savaşın tehdidiydi.</i>

828
00:52:51,126 --> 00:52:55,046
<i>Savaşın henüz başlarında</i>
<i>Vietnam hakkında güçlü kanılar edindim.</i>

829
00:52:55,714 --> 00:52:58,383
<i>Sömürge savaşlarının</i>
<i>bir devamı gibi gelmişti</i>

830
00:52:58,466 --> 00:53:02,262
<i>zira Afrika'daki sömürgelere</i>
<i>karşı olan bir Siyahi olarak</i>

831
00:53:02,345 --> 00:53:03,388
<i>gücüme gitmişti.</i>

832
00:53:04,431 --> 00:53:06,474
<i>Aslında Vietnamlılar sadece</i>

833
00:53:06,558 --> 00:53:09,519
<i>Batılılar tarafından</i>
<i>yönetilmek istemiyordu.</i>

834
00:53:10,270 --> 00:53:12,981
<i>Biz Amerikalılar öyle görmedik tabii.</i>

835
00:53:13,064 --> 00:53:15,609
<i>Bir imparatorluk olarak savaşı,</i>

836
00:53:15,692 --> 00:53:18,695
<i>demokrasinin komünizm ile</i>
<i>mücadelesi olarak tanımladık.</i>

837
00:53:19,321 --> 00:53:23,200
Vietnam'daki bombalar memlekette patlıyor.

838
00:53:23,283 --> 00:53:28,371
Müreffeh bir Amerika
hayalini ve ihtimalini yok ediyorlar.

839
00:53:28,455 --> 00:53:32,542
Dinle LBJ,
söyle kaç çocuk öldürdün bugün?

840
00:53:32,626 --> 00:53:34,753
Burayı lanet komünistler yönetiyor!

841
00:53:36,880 --> 00:53:41,051
<i>Savaş, öfke ile hoşnutsuzluğu körükledi</i>
<i>ve ulusu kutuplaştırdı.</i>

842
00:53:41,134 --> 00:53:43,470
-Ne istiyoruz?
-Barış.

843
00:53:43,553 --> 00:53:45,513
-Ne zaman istiyoruz?
-Derhâl.

844
00:53:50,560 --> 00:53:52,354
<i>Savaşa karşı çıkanlar arasında</i>

845
00:53:52,437 --> 00:53:55,774
<i>İslam'ı benimseyip</i>
<i>Muhammad Ali ismini alan</i>

846
00:53:55,857 --> 00:53:59,611
<i>25 yaşındaki ağır sıklet boks şampiyonu</i>
<i>Cassius Clay de vardı.</i>

847
00:53:59,694 --> 00:54:02,489
<i>Ali, dini ve ahlaki inançlarının kendisini</i>

848
00:54:02,572 --> 00:54:05,700
<i>tanımadığı insanları öldürmekten</i>
<i>alıkoyduğunu söylüyordu.</i>

849
00:54:05,784 --> 00:54:08,578
Vietnam'a gidip
insanları öldürmek istemiyorum.

850
00:54:08,662 --> 00:54:10,372
Bana "pis zenci" demediler,

851
00:54:10,455 --> 00:54:13,667
linç edip üstüme köpek salmadılar
veya anama tecavüz etmediler.

852
00:54:13,750 --> 00:54:17,837
<i>Ali unvanını kaybetmekle,</i>
<i>federal yargılamayla,</i>

853
00:54:17,921 --> 00:54:21,508
<i>beş yıl hapis ve 10.000 dolar cezayla</i>
<i>karşı karşıyaydı.</i>

854
00:54:22,425 --> 00:54:24,636
Muhammed Ali'nin yaptığı şey

855
00:54:25,262 --> 00:54:28,598
boks kariyerine son verebilirdi.

856
00:54:28,682 --> 00:54:31,142
Milyonlarca dolar kaybetmeyi umursamadı.

857
00:54:31,226 --> 00:54:34,187
Kesinlikle çok cesurdu.

858
00:54:34,271 --> 00:54:36,982
Siyahi sporcular olmakla
gurur duymamızı sağladı

859
00:54:37,065 --> 00:54:42,028
çünkü davranışlarıyla
bana neyin önemli olduğunu gösterdi.

860
00:54:42,112 --> 00:54:44,322
Onun gittiği yolu seçecek

861
00:54:44,406 --> 00:54:47,367
pek fazla bireysel sporcu tanımıyorum.

862
00:54:47,450 --> 00:54:52,205
Bu muazzam bir irade,
metanet vesaire gerektirir.

863
00:54:52,289 --> 00:54:53,164
Sağlam bir inanç.

864
00:54:53,707 --> 00:54:55,917
CLEVELAND ZİRVESİ
4 HAZİRAN 1967

865
00:54:56,001 --> 00:54:59,629
Cleveland Zirvesi,
Ali'nin askere gitmeyi reddetmesine

866
00:54:59,713 --> 00:55:03,383
Siyahi sporcuların verdiği
bir cevap niteliğindeydi.

867
00:55:03,466 --> 00:55:06,553
Kardeşlerine desteklerini
göstermek istediler.

868
00:55:07,137 --> 00:55:11,099
<i>Cleveland'a Muhammad'i</i>
<i>orduya katılmaya ikna etmeye gitmedik.</i>

869
00:55:11,182 --> 00:55:13,018
<i>Ona destek olmaya gittik.</i>

870
00:55:13,560 --> 00:55:18,356
<i>Ağır sıklet şampiyonunun</i>
<i>belirli bir dine mensup olmasını</i>

871
00:55:18,440 --> 00:55:21,526
<i>veya vicdani retçi olmamasını</i>
<i>gerektiren bir şey yok.</i>

872
00:55:23,486 --> 00:55:27,032
Muhammad Ali'yle
dostluğumuz vesilesiyle buradayız.

873
00:55:28,700 --> 00:55:32,329
Gerçeği kendisinden duymak istedik

874
00:55:32,954 --> 00:55:36,249
çünkü gazeteler yazıyor,
televizyon bir şey söylüyor,

875
00:55:36,333 --> 00:55:37,542
bakalım o ne diyecek.

876
00:55:37,625 --> 00:55:42,047
Birçok zor soruya cevap verdi

877
00:55:42,672 --> 00:55:45,633
ve özetle beyler,
bunun dini bir mesele olduğuna

878
00:55:45,717 --> 00:55:49,179
bizi ikna etmeyi başardı.

879
00:55:49,262 --> 00:55:51,181
Dinine inanıyor

880
00:55:51,264 --> 00:55:53,975
ve duruşu tamamen buna dayanıyor.

881
00:55:54,559 --> 00:55:56,728
Yaşadığı şeyler

882
00:55:57,354 --> 00:56:00,648
onu çok yalnızlaştırmış.

883
00:56:03,568 --> 00:56:06,321
Meşhur fotoğraf bu.

884
00:56:06,404 --> 00:56:12,660
Muhtemelen 20'nci yüzyılın
en ikonik fotoğraflarından biri.

885
00:56:12,744 --> 00:56:15,997
Bu Siyahi adamların, bu yıldızların,

886
00:56:16,081 --> 00:56:21,211
Cleveland Browns'taki, Celtics'teki,
Packers'taki rollerinden sıyrılıp

887
00:56:21,294 --> 00:56:25,215
"Hayır, biz öncelikle Siyahiyiz"
dediklerini görmek etkileyiciydi.

888
00:56:25,298 --> 00:56:28,218
Platformlarını, seslerini,

889
00:56:28,301 --> 00:56:31,346
bu ülkenin değişimine duydukları
arzu ve isteği,

890
00:56:31,429 --> 00:56:35,016
hatta Siyahi bir sporcu olmanın anlamını

891
00:56:35,100 --> 00:56:37,143
kullanma sorumluluğunu hissettiler.

892
00:56:37,227 --> 00:56:39,145
Bill ile ortak noktamız,

893
00:56:39,229 --> 00:56:42,482
karakterlerimizden taviz vermeden

894
00:56:42,565 --> 00:56:45,443
ön yargılarla,

895
00:56:46,694 --> 00:56:48,071
ayrımcılıkla

896
00:56:49,197 --> 00:56:51,783
ve haksız uygulamalarla
mücadele etmemizdir.

897
00:56:51,866 --> 00:56:53,284
Eğer bir yıldızsanız

898
00:56:53,368 --> 00:56:57,163
ve doğru şeyleri söyleyip
uygun şekilde davranırsanız

899
00:56:57,247 --> 00:56:58,832
para kazanırsınız.

900
00:56:58,915 --> 00:57:02,293
Aktivist olacaksanız da
bundan vazgeçmeniz gerekir.

901
00:57:02,377 --> 00:57:04,254
Bill özel bir şahsiyetti.

902
00:57:04,337 --> 00:57:06,965
Doğru olmayan meselelerle

903
00:57:07,799 --> 00:57:12,095
mücadele edeceğine güvenebilirdiniz.

904
00:57:12,887 --> 00:57:14,472
Bill Russell,

905
00:57:15,014 --> 00:57:17,392
Ali'nin savunduğu şeyin özünü,

906
00:57:18,643 --> 00:57:21,479
ruhunu ve sadedini kavramıştı.

907
00:57:21,563 --> 00:57:23,648
Bir muhabir Bill'e,

908
00:57:25,191 --> 00:57:29,612
"Muhammed Ali'ye ne olacak?"
diye sorduğunda

909
00:57:29,696 --> 00:57:31,865
Bill şöyle cevap vermişti,

910
00:57:33,783 --> 00:57:37,120
"Muhammed Ali için kaygılanmıyorum.

911
00:57:37,203 --> 00:57:39,622
O benim yapamadığım bir şeyi yaptı,

912
00:57:39,706 --> 00:57:44,836
kendini, canını tehlikeye atacak kadar
önemsediği bir inanca adadı."

913
00:57:44,919 --> 00:57:48,548
"Ali için kaygılanmıyorum.
Diğerlerimiz için kaygılanıyorum."

914
00:57:48,631 --> 00:57:51,217
<i>Bu bir CBS özel haberidir.</i>

915
00:57:51,301 --> 00:57:53,511
<i>Sivil haklar önderi</i>

916
00:57:53,595 --> 00:57:56,473
<i>ve Nobel Ödülü sahibi</i>
<i>Dr. Martin Luther King Jr.,</i>

917
00:57:56,556 --> 00:57:59,267
<i>bu akşam Memphis, Tennessee'de</i>
<i>vurularak öldürüldü.</i>

918
00:57:59,350 --> 00:58:03,521
<i>Lorraine Oteli'nin ikinci katında,</i>
<i>balkonda durduğu sırada</i>

919
00:58:03,605 --> 00:58:06,107
<i>caddenin karşısından atılan bir merminin</i>

920
00:58:06,191 --> 00:58:08,193
<i>boynuna isabet ettiği söyleniyor.</i>

921
00:58:08,276 --> 00:58:11,613
Dr. Martin Luther King Jr.'ın hayali

922
00:58:12,489 --> 00:58:14,199
onunla birlikte ölmedi.

923
00:58:15,992 --> 00:58:19,412
Amerika mermiyle değil,

924
00:58:19,496 --> 00:58:24,250
ancak özgür ve adil insanların
oylarıyla yönetilecektir.

925
00:58:25,418 --> 00:58:30,131
Bence ırk ve din fark etmeksizin
her cenahtan her birey

926
00:58:31,674 --> 00:58:32,509
bu kaybı yaşadı.

927
00:58:33,593 --> 00:58:35,553
Hepimizi etkiledi.

928
00:58:37,639 --> 00:58:41,351
<i>150'den fazla Amerikan şehrinde</i>
<i>isyanlar baş gösterdi.</i>

929
00:58:41,935 --> 00:58:46,314
<i>Ülke tarihinde eşi benzeri görülmemiş</i>
<i>bir kundaklama ve yağma yaşandı.</i>

930
00:58:48,983 --> 00:58:53,404
<i>Şu anda teste tabi tutulan</i>
<i>cumhuriyetin temelleridir.</i>

931
00:58:59,494 --> 00:59:03,206
<i>Ülkenin dört bir yanında</i>
<i>yas ve öfke patlaması yaşandı.</i>

932
00:59:03,831 --> 00:59:07,043
<i>Ertesi gün Philadelphia'da,</i>
<i>Celtics, 76ers ile</i>

933
00:59:07,126 --> 00:59:11,422
<i>Doğu Konferansı final serisinin</i>
<i>ilk maçını oynayacaktı.</i>

934
00:59:12,131 --> 00:59:17,637
Artık liderlerimizin öldürülmesini
elimiz kolumuz bağlı beklemeyeceğiz.

935
00:59:19,180 --> 00:59:21,683
<i>Gün boyu şoku atlatamadığımı hatırlıyorum.</i>

936
00:59:22,308 --> 00:59:26,854
<i>Dört beş saat boyunca oturup</i>
<i>başka bir konuda konuşamamıştım.</i>

937
00:59:27,480 --> 00:59:30,900
<i>Belki de oynamamalıyım diye düşündüm.</i>
<i>Wilt'i aradım.</i>

938
00:59:31,859 --> 00:59:36,155
Bill Russell ve Wilt Chamberlain gibi

939
00:59:37,115 --> 00:59:39,909
nüfuzlu ve meşhur sporcular bile

940
00:59:40,535 --> 00:59:47,500
NBA'e "Bu büyük adamın anısı adına
maçı iptal edeceğiz" dedirtemedi.

941
00:59:48,251 --> 00:59:50,753
<i>Taraftarlar stadyumu doldurduğu sırada</i>

942
00:59:51,254 --> 00:59:56,175
<i>Chamberlain soyunma odasında oylama yapıp</i>
<i>oynamak isteyip istemediklerini sordu.</i>

943
00:59:58,678 --> 01:00:03,016
<i>İkimiz de son dakikada maçı iptal etmenin</i>
<i>iyi olmayacağını düşündük.</i>

944
01:00:03,099 --> 01:00:07,020
<i>10 ila 12.000 kişi vardı</i>
<i>ve iptal etmek sorun çıkarabilirdi.</i>

945
01:00:08,938 --> 01:00:11,816
<i>Sonunda iki takım da oynamaya karar verdi.</i>

946
01:00:14,319 --> 01:00:17,864
<i>Taraftarlar, iki büyük rakip</i>
<i>Russell ve Chamberlain'den bile</i>

947
01:00:19,157 --> 01:00:22,577
<i>metanetli ama iddiasız</i>
<i>birer performans izlediler.</i>

948
01:00:37,675 --> 01:00:42,055
Ürkütücü bir ortam vardı.
Play-off maçlarıyla özdeşleşmiş

949
01:00:42,138 --> 01:00:44,724
o neşe ve heyecan mevcut değildi.

950
01:00:45,975 --> 01:00:49,520
<i>Celtics, 127'ye 118 kazanmayı başardı.</i>

951
01:00:53,191 --> 01:00:56,319
<i>Dört gün sonra</i>
<i>King, Atlanta'da toprağa verildi.</i>

952
01:00:57,654 --> 01:01:02,575
<i>King'in cenazesine siyaset</i>
<i>ve eğlence sektörünün ileri gelenleri</i>

953
01:01:02,659 --> 01:01:04,619
<i>ve NBA yıldızları katıldı.</i>

954
01:01:05,411 --> 01:01:08,331
Hayalinin onunla birlikte
ölmesinden korkuluyordu.

955
01:01:09,999 --> 01:01:12,502
<i>Dr. King'e büyük saygı duyuyordum.</i>

956
01:01:13,002 --> 01:01:15,004
<i>O son arabulucuydu.</i>

957
01:01:15,505 --> 01:01:17,548
<i>On yıl önce söylediğim,</i>

958
01:01:17,632 --> 01:01:20,385
<i>"öfkeli bir Siyahi"nin sözleri diye</i>
<i>ciddiye alınmayan şeyler</i>

959
01:01:20,468 --> 01:01:23,805
<i>bugün tekrar servis ediliyor</i>
<i>ve üzücü olan da bu.</i>

960
01:01:25,056 --> 01:01:27,850
<i>Şiddetten asla yapıcı bir şey çıkmaz.</i>

961
01:01:27,934 --> 01:01:30,436
<i>O da pasif direnişe inanan bir adamdı</i>

962
01:01:30,520 --> 01:01:32,271
<i>ve biri onu öldürdü.</i>

963
01:01:32,980 --> 01:01:34,273
<i>Büyük bir trajedi.</i>

964
01:01:35,316 --> 01:01:38,569
<i>King'in cenazesinin ertesi günü,</i>
<i>10 Nisan'da,</i>

965
01:01:38,653 --> 01:01:41,447
<i>play-off serisi</i>
<i>Boston Garden'da devam etti.</i>

966
01:01:52,917 --> 01:01:56,504
CELTICS, 76ERS'A KARŞI
1968 DOĞU KONFERANSI FİNALLERİ

967
01:02:01,509 --> 01:02:05,263
<i>76ers, rakibine</i>
<i>oyun ve skor anlamında üstün geldi</i>

968
01:02:05,346 --> 01:02:08,516
<i>ve Celtics 115'e 106 mağlup oldu.</i>

969
01:02:09,934 --> 01:02:12,520
<i>Philadelphia sonraki iki maçı da kazandı.</i>

970
01:02:15,189 --> 01:02:18,151
<i>Hiçbir takım,</i>
<i>hatta Celtics bile bir seride</i>

971
01:02:18,234 --> 01:02:20,361
<i>3'e 1'lik farktan geri dönememişti.</i>

972
01:02:23,865 --> 01:02:27,201
Son söz henüz söylenmemişti.

973
01:02:28,327 --> 01:02:31,205
Son söz söylenmeden
hiçbir şey bitmiş sayılmaz.

974
01:02:37,420 --> 01:02:40,173
<i>Beşinci maçta</i>
<i>Celtics kükreyerek geri döndü.</i>

975
01:02:40,256 --> 01:02:43,301
<i>Philadelphia'yı 122'ye 104 ezip geçtiler.</i>

976
01:02:46,512 --> 01:02:48,306
<i>Rüzgâr tersine dönmüştü.</i>

977
01:02:48,389 --> 01:02:51,017
<i>Garden'daki bir sonraki maçı</i>
<i>Celtics kazandı.</i>

978
01:02:56,981 --> 01:03:00,193
<i>Russell'ın aralıksız blokları</i>
<i>ve iyi koçluğu sayesinde</i>

979
01:03:00,276 --> 01:03:04,989
<i>Philadelphia'daki seri finalini kazanıp</i>
<i>hâlâ şampiyon olduklarını ispatladılar.</i>

980
01:03:05,656 --> 01:03:08,576
<i>Russell için en tatmin edici zaferi buydu.</i>

981
01:03:09,076 --> 01:03:12,455
<i>Celtics, finallerde Lakers'ı yenecek</i>

982
01:03:12,538 --> 01:03:16,584
<i>ve Russell onuncu, koç olarak ise</i>
<i>ilk şampiyonluğunu elde edecekti.</i>

983
01:03:17,084 --> 01:03:19,670
Bill, harika bir maç
ve sezon için tebrikler.

984
01:03:19,754 --> 01:03:20,588
Teşekkürler.

985
01:03:20,671 --> 01:03:25,384
Hem koç hem de oyuncu olarak çalışmak
seni geçmiş sezonlara göre

986
01:03:25,468 --> 01:03:26,761
daha çok mu zorladı?

987
01:03:26,844 --> 01:03:27,845
Sanmıyorum.

988
01:03:30,431 --> 01:03:35,269
Sence yeni Siyahi sporcular hep birlikte
sosyal ve siyasi değişim yaratabilir mi?

989
01:03:35,353 --> 01:03:37,897
Yıllar içinde yaptıklarım, söylediklerim,

990
01:03:37,980 --> 01:03:41,484
güçlü konumum
ve başarılı olmam sayesindeydi.

991
01:03:42,401 --> 01:03:45,404
Ama bu nedenden dolayı da
kaybedecek çok şeyim oldu,

992
01:03:46,697 --> 01:03:49,534
onların bakış açısına göre yani.

993
01:03:49,617 --> 01:03:53,079
Ama benim için bir değeri yoktu
zira insanlığımı kaybedersem

994
01:03:53,162 --> 01:03:54,288
hiçbir şeyim yoktur.

995
01:03:54,372 --> 01:03:57,041
Sporcular insan değil,
ürün olarak görülür.

996
01:04:01,254 --> 01:04:05,007
Yaklaşık üç aydır zorbalığa uğruyorum

997
01:04:05,091 --> 01:04:07,176
ve hücre hapsinde tutuluyorum.

998
01:04:07,260 --> 01:04:09,178
-Siz nesiniz?
-Kara Panter!

999
01:04:10,638 --> 01:04:14,350
En önemlisi faşizme son vermek
yoksa faşizm bize son verecek.

1000
01:04:29,115 --> 01:04:31,367
Kendimi yetersiz hissediyorum.

1001
01:04:35,162 --> 01:04:38,666
Çünkü insanların
neler yaşadığını gördükten sonra

1002
01:04:39,834 --> 01:04:42,587
yaptığım katkı devede kulak kalıyor.

1003
01:04:44,797 --> 01:04:50,136
Russ son üç, dört yılında
basketbolu bırakmakla tehdit etmişti.

1004
01:04:50,219 --> 01:04:52,763
"Russ, bırakamazsın" dedim.

1005
01:04:53,472 --> 01:04:59,270
"Şampiyonluk kazanabilmemiz için
oynamaya devam etmelisin,

1006
01:04:59,353 --> 01:05:03,566
böylece şampiyonluk çekleri almaya
devam edebiliriz" dedim.

1007
01:05:03,649 --> 01:05:05,276
"Sensiz kazanamayız."

1008
01:05:06,110 --> 01:05:08,446
<i>15 Mart 1969'da,</i>

1009
01:05:08,529 --> 01:05:11,073
<i>Baltimore Bullets'a karşı oynanan maçta</i>

1010
01:05:11,157 --> 01:05:14,118
<i>Celtics son dakikalarda skoru eşitledi.</i>

1011
01:05:15,119 --> 01:05:18,748
<i>Topa sahip olduktan sonra</i>
<i>Koç Russell mola istedi.</i>

1012
01:05:19,707 --> 01:05:23,336
"Şimdi köşeye sıkıştılar!
Onları gebertelim!" diye bağırıyordum.

1013
01:05:24,337 --> 01:05:27,548
<i>Birden kahkaha atmaya başladım</i>
<i>ve kendimi durduramadım.</i>

1014
01:05:27,632 --> 01:05:31,761
<i>Oyuncular delirdiğimi sandı.</i>
<i>"Çok âlem bir şey" dedim.</i>

1015
01:05:31,844 --> 01:05:37,433
<i>"Koskoca adamım ve binlerce kişinin önünde</i>
<i>yarı çıplak koşarak oyun oynuyorum</i>

1016
01:05:37,516 --> 01:05:39,352
<i>ve insan gebertmekten bahsediyorum.</i>

1017
01:05:42,563 --> 01:05:46,484
<i>Çok derin bir şey söylemişim gibi</i>
<i>takım arkadaşlarıma baktım.</i>

1018
01:05:46,984 --> 01:05:50,196
<i>Onlar da bir şey dememişim gibi</i>
<i>boş boş baktılar.</i>

1019
01:05:50,905 --> 01:05:52,990
<i>Topu kullanamadık ve Bullets kazandı.</i>

1020
01:05:53,783 --> 01:05:56,577
<i>Profesyonel basketbolda</i>
<i>o kadar kahkaha attım,</i>

1021
01:05:56,661 --> 01:05:58,913
<i>oyunun kendisiyle hiç alay etmemiştim.</i>

1022
01:06:01,874 --> 01:06:04,293
<i>Gülünç yönlerine odaklandığın takdirde</i>

1023
01:06:04,377 --> 01:06:07,546
<i>sporun gerekliliklerini</i>
<i>yerine getiremezsin.</i>

1024
01:06:08,631 --> 01:06:12,593
<i>Sporda nihai zafer olmadığını</i>
<i>zaten biliyordum.</i>

1025
01:06:12,677 --> 01:06:14,136
<i>Maçlar hep devam eder.</i>

1026
01:06:14,220 --> 01:06:16,055
<i>Elde edebileceğin tek nihai zafer</i>

1027
01:06:16,138 --> 01:06:19,141
<i>son maçtan sağ salim çıkıp gitmektir.</i>

1028
01:06:19,725 --> 01:06:22,269
<i>Bunun son sezonum olacağına</i>

1029
01:06:22,853 --> 01:06:24,897
<i>içten içe karar vermiştim.</i>

1030
01:06:26,273 --> 01:06:28,818
<i>Celtics için berbat bir sezondu</i>

1031
01:06:28,901 --> 01:06:32,905
<i>ve ligdeki takımların gözünde</i>
<i>favori olmaktan çıkmışlardı.</i>

1032
01:06:33,864 --> 01:06:37,743
<i>O büyülü basketbol anları</i>
<i>çok daha az görülür olmuştu.</i>

1033
01:06:37,827 --> 01:06:42,373
<i>Bir sebebinin hem koçluk yapmam</i>
<i>hem de oynamam olduğunu biliyordum</i>

1034
01:06:42,456 --> 01:06:45,418
<i>ama en büyük sebebi artık yetişemememdi.</i>

1035
01:06:46,711 --> 01:06:49,213
Russell gerileme dönemine girmişti,

1036
01:06:49,296 --> 01:06:52,633
Sam Jones ve Satch Sanders da
artık yaş almışlardı.

1037
01:06:52,717 --> 01:06:54,760
Onlara ihtiyarlar derdik.

1038
01:06:55,553 --> 01:06:59,473
Maç başladığında
bu adamların dizleri sargıyla dolu olurdu.

1039
01:06:59,557 --> 01:07:03,686
Eski, siyah, boğazlı spor ayakkabılarla
40'lardan çıkmış gibilerdi.

1040
01:07:03,769 --> 01:07:05,855
Acınacak hâldelerdi.

1041
01:07:05,938 --> 01:07:11,068
Kariyerimde öyle bir noktadayım ki
her sezon işkence gibi geliyor.

1042
01:07:11,152 --> 01:07:13,779
O sene Celtics, Doğu'yu dördüncü bitirdi.

1043
01:07:13,863 --> 01:07:15,573
Artık bitmesi gerekiyordu.

1044
01:07:15,656 --> 01:07:17,366
Kazanmalarını bekleyen yoktu.

1045
01:07:17,950 --> 01:07:21,162
<i>Sönük performanslarına</i>
<i>ve olumsuz tahminlere rağmen</i>

1046
01:07:21,245 --> 01:07:24,206
<i>Boston, Doğu Konferansı</i>
<i>yarı finalini kazanarak</i>

1047
01:07:24,290 --> 01:07:26,000
<i>76ers'a rakip oldu.</i>

1048
01:07:27,460 --> 01:07:30,337
<i>Celtics, Philadelphia'yı ezip geçti.</i>

1049
01:07:30,421 --> 01:07:33,799
<i>Konferans şampiyonluğu için</i>
<i>Knicks ile karşılaşacaklardı.</i>

1050
01:07:33,883 --> 01:07:36,635
Philadelphia'yı
yenebileceğimizi biliyorduk.

1051
01:07:36,719 --> 01:07:37,720
Bunu biliyorduk.

1052
01:07:37,803 --> 01:07:39,472
Ama New York bir sorundu.

1053
01:07:39,555 --> 01:07:42,641
CELTICS İLE KNICKS
1969 DOĞU KONFERANSI FİNALLERİ

1054
01:07:44,643 --> 01:07:46,562
Knicks için her şey tıkırındaydı.

1055
01:07:46,645 --> 01:07:51,150
Willis Reed pivot pozisyonunda
çalışkan ve becerikli bir liderdi,

1056
01:07:51,233 --> 01:07:55,321
Forvette zeki Bill Bradley,
dinamik gard olarak Walt Frazier vardı.

1057
01:07:55,404 --> 01:07:58,032
Daha sezon başında
şampiyonluk konuşuyorduk.

1058
01:07:58,115 --> 01:08:00,242
Ve o gün soyunma odasında,

1059
01:08:00,326 --> 01:08:03,329
"İşte beklediğimiz an geldi" diyorduk.

1060
01:08:03,412 --> 01:08:05,790
"Bu yüzden oynuyoruz, hadi alalım şunu."

1061
01:08:05,873 --> 01:08:07,666
Kazanabileceğimize inanıyorduk.

1062
01:08:07,750 --> 01:08:10,586
Knicks, o sene
bizi çantada keklik görüyordu

1063
01:08:10,669 --> 01:08:14,131
çünkü normal sezonda
yedi maçtan altısını kazanmışlardı.

1064
01:08:15,382 --> 01:08:18,469
Willis Reed savunmanın bel kemiğiydi.

1065
01:08:19,178 --> 01:08:20,596
Herkese destek oluyordu.

1066
01:08:23,599 --> 01:08:26,477
Her maçta hücumu değiştirmeye başladım.

1067
01:08:26,560 --> 01:08:30,856
Alçak posta uyum sağladıkları anda
yüksek post hücuma geçiyordum.

1068
01:08:31,690 --> 01:08:34,777
Bunu yaparak
savunmanın akışını değiştiriyordum.

1069
01:08:34,860 --> 01:08:36,904
Ama sonuçta onlardan daha iyiydik.

1070
01:08:39,573 --> 01:08:41,242
Bunu duymak istemiyorlardı.

1071
01:08:44,787 --> 01:08:47,706
<i>Russell'ın maçtan maça rötuşları</i>
<i>işe yaramıştı.</i>

1072
01:08:47,790 --> 01:08:49,667
<i>Knicks yenilerek elendi.</i>

1073
01:08:49,750 --> 01:08:53,003
<i>On birinci şampiyonluk ufukta belirmişti.</i>

1074
01:08:55,339 --> 01:09:00,386
<i>Celtics, NBA finallerinde</i>
<i>yedinci kez Lakers'la karşılaşacaktı.</i>

1075
01:09:05,975 --> 01:09:08,769
Koç, Wilt Chamberlain'i yeni aldın.

1076
01:09:08,853 --> 01:09:11,730
Bunu yaparak kaç kişiyi kızdırdın?

1077
01:09:11,814 --> 01:09:14,650
Yok, bence pek çok kişiyi mutlu ettim.

1078
01:09:14,733 --> 01:09:19,196
Doğu Konferansı koçlarını mutlu ettim
çünkü artık şansları daha yüksek.

1079
01:09:19,280 --> 01:09:23,993
Artık üç büyük oyuncuyla
"üçlü tehdit" oluşturabileceksin.

1080
01:09:24,076 --> 01:09:25,953
Sence sezon nasıl geçecek?

1081
01:09:26,036 --> 01:09:30,082
Tek bildiğim var. Kazanmalıyız.
Çünkü kazanamazsak işimden olurum.

1082
01:09:30,166 --> 01:09:35,462
Hep Jerry West, Elgin Baylor
ve benzeri yıldız Lakers oyuncularıyla

1083
01:09:35,546 --> 01:09:38,507
aynı takımda oynamak istemiştim.

1084
01:09:38,591 --> 01:09:41,260
Bu takas gerçekleştiği için çok mutluyum.

1085
01:09:41,343 --> 01:09:44,889
Basketbolun
en iyi takımlarından biri olarak

1086
01:09:44,972 --> 01:09:47,725
tarihe geçecek bir takıma geldim.

1087
01:09:54,523 --> 01:09:57,151
<i>Lakers, finallerde</i>
<i>Celtics'i hiç yenememişti</i>

1088
01:09:57,735 --> 01:10:01,947
<i>ama 1969'da Chamberlain'in</i>
<i>West ve Baylor'a katılmasıyla</i>

1089
01:10:02,031 --> 01:10:05,284
<i>takım NBA'in</i>
<i>orijinal Büyük Üçlü'süne sahip oldu.</i>

1090
01:10:05,993 --> 01:10:09,455
Biz daha iyiydik, nokta.

1091
01:10:09,538 --> 01:10:12,499
Boston bizimle aynı ligde olmayı
hak etmiyordu.

1092
01:10:13,083 --> 01:10:15,502
Sürekli boşa kürek çeken bir takımdı.

1093
01:10:15,586 --> 01:10:18,839
Kansas'tan 13 numara, Wilt Chamberlain!

1094
01:10:23,677 --> 01:10:27,890
Herkes, "Celtics çok yaşlı.
Bir daha kazanamazlar" diyor.

1095
01:10:27,973 --> 01:10:31,018
Bunu tekrar yapabileceğine
yürekten inanıyor musun?

1096
01:10:31,101 --> 01:10:31,936
Evet.

1097
01:10:33,187 --> 01:10:36,649
<i>Bu bir dünya şampiyonluğu maçı,</i>
<i>bayanlar ve baylar.</i>

1098
01:10:36,732 --> 01:10:37,983
<i>Kupa söz konusu.</i>

1099
01:10:44,281 --> 01:10:48,577
<i>Russell ve Wilt kıran kırana çarpışırken</i>
<i>maçın kaderini Jerry West belirledi.</i>

1100
01:10:49,411 --> 01:10:53,916
<i>West 53 sayı kaydedip</i>
<i>ilk maçı Lakers'a kazandırmış oldu.</i>

1101
01:10:56,752 --> 01:11:01,215
Jerry West, kariyerimde gördüğüm
en iyi maç performansını kaydetti.

1102
01:11:01,298 --> 01:11:02,758
Resmen durdurulamıyordu.

1103
01:11:03,550 --> 01:11:06,720
<i>Boston Globe, okurlara</i>
<i>maç yorumlarını aktarmak için</i>

1104
01:11:06,804 --> 01:11:09,348
<i>Russell'dan günlük yazılar istemişti.</i>

1105
01:11:09,431 --> 01:11:12,434
<i>Her zamanki gibi dobra ve açık sözlüydü.</i>

1106
01:11:13,852 --> 01:11:16,355
<i>West'in sayıları maça damga vurdu.</i>

1107
01:11:16,438 --> 01:11:20,067
<i>Gerçi iki sayı farkla yenildik</i>
<i>ama sonuçta yenildik.</i>

1108
01:11:20,150 --> 01:11:25,364
<i>O 100 sayı kaydetse ve biz iki sayı</i>
<i>farkla kazansaydık fark etmezdi.</i>

1109
01:11:25,447 --> 01:11:27,408
<i>Önemli olan kazanmak.</i>

1110
01:11:28,033 --> 01:11:31,120
<i>İkinci maçta West, 41 sayı kaydederek</i>

1111
01:11:31,203 --> 01:11:34,206
<i>Los Angeles'ı bir kez daha zafere taşıdı.</i>

1112
01:11:34,290 --> 01:11:37,001
<i>Lakers, Russell'ın Celtics'ine karşı</i>

1113
01:11:37,084 --> 01:11:39,128
<i>iki maç üstünlük sağlamış oldu.</i>

1114
01:11:39,211 --> 01:11:40,713
Celtics'in başı dertteydi.

1115
01:11:40,796 --> 01:11:43,966
İki maç kaybeden hiçbir takım
play-off'u kazanmamıştı.

1116
01:11:44,049 --> 01:11:47,386
<i>Maç başına ortalama</i>
<i>119 sayıya izin veriyormuşuz.</i>

1117
01:11:47,469 --> 01:11:50,556
<i>Her maçta o kadar sayı verme lüksümüz yok.</i>

1118
01:11:50,639 --> 01:11:52,891
<i>Sayıyı kimin aldığı fark etmiyor.</i>

1119
01:11:54,560 --> 01:11:57,271
<i>Sonraki iki maç Boston'daydı</i>

1120
01:11:57,354 --> 01:11:59,398
<i>ve 11. şampiyonluk şansı için</i>

1121
01:11:59,481 --> 01:12:02,151
<i>Celtics ikisini de kazanmak zorundaydı.</i>

1122
01:12:02,901 --> 01:12:04,403
<i>Üçüncü maçı aldılar.</i>

1123
01:12:04,486 --> 01:12:07,656
<i>Ama dördüncü maçta,</i>
<i>bitime yedi saniye kala</i>

1124
01:12:07,740 --> 01:12:11,368
<i>top Celtics'teydi</i>
<i>ve Lakers bir sayı öndeydi.</i>

1125
01:12:13,329 --> 01:12:17,249
Sam Jones, perdeleme yapan
üç oyuncunun etrafından uçtu.

1126
01:12:17,333 --> 01:12:18,292
Şutunu attı.

1127
01:12:19,293 --> 01:12:20,127
Tam isabet.

1128
01:12:20,836 --> 01:12:23,589
Bir saniye kalmıştı ama maç bitmişti.

1129
01:12:23,672 --> 01:12:25,257
<i>Baştan savmaydı ama memnunum.</i>

1130
01:12:25,341 --> 01:12:28,135
<i>Sam kritik bir basket atmayı başardı.</i>

1131
01:12:29,219 --> 01:12:31,889
<i>İlk dört maçı da</i>
<i>ev sahibi takımlar kazanırken</i>

1132
01:12:31,972 --> 01:12:36,894
<i>Lakers'ın Los Angeles'ta</i>
<i>beşinci maçı kazanmasıyla trend sürdü.</i>

1133
01:12:37,978 --> 01:12:42,316
<i>Bazı şeylerin söylenmemesi daha iyi.</i>
<i>Lakers'la oynadığımız</i>

1134
01:12:42,399 --> 01:12:45,402
<i>perşembe akşamki maç konusunda</i>
<i>yorum yapmayacağım.</i>

1135
01:12:48,113 --> 01:12:51,575
<i>Bill gururunu</i>
<i>ertesi akşam kendi sahasına yansıttı.</i>

1136
01:12:51,658 --> 01:12:55,412
<i>Bir zamanlar tek maçta 100 sayı atan adama</i>

1137
01:12:55,496 --> 01:12:56,705
<i>sadece sekiz sayı verdi.</i>

1138
01:12:58,582 --> 01:13:01,377
<i>İç saha avantajı</i>
<i>serinin gidişatını belirlemişti</i>

1139
01:13:01,460 --> 01:13:04,046
<i>ve final maçına</i>
<i>ev sahipliği yapacak Lakers</i>

1140
01:13:04,129 --> 01:13:06,256
<i>favori olmaya devam ediyordu.</i>

1141
01:13:06,924 --> 01:13:11,136
Bir kez daha yedinci maça çıkmak
nasıl bir duygu?

1142
01:13:11,220 --> 01:13:13,430
Bu sefer başkasının sahasında.

1143
01:13:13,514 --> 01:13:15,057
Daha önce de yaptık.

1144
01:13:19,728 --> 01:13:23,107
CELTICS, LAKERS'A KONUK
7. NBA FİNAL MAÇI - 5 MAYIS 1969

1145
01:13:28,320 --> 01:13:33,117
<i>Boston, son 13 yılda</i>
<i>11. şampiyonluğunun peşinde.</i>

1146
01:13:33,700 --> 01:13:36,453
<i>Onlar bir hanedan</i>
<i>ve Lakers yıkmaya çalışıyor.</i>

1147
01:13:37,079 --> 01:13:40,874
Lakers'ın iç sahasındaki yedinci maçta,

1148
01:13:40,958 --> 01:13:44,253
Lakers nihayet, Boston Celtics'e karşı

1149
01:13:45,129 --> 01:13:50,217
asla kazanmayı başaramadığı
şampiyonluğu elde edecekti.

1150
01:13:50,300 --> 01:13:53,679
<i>Jerry West güzel özetledi.</i>
<i>"Bu kulübü yenebiliriz" dedi.</i>

1151
01:13:53,762 --> 01:13:56,181
<i>"Bir daha fırsat bulamayabilirim."</i>

1152
01:13:56,974 --> 01:13:59,226
Sorun yaşayacağımızı düşünüyorduk.

1153
01:13:59,309 --> 01:14:02,563
Dürüst olmak gerekirse
daha öncekilerde olduğu gibi

1154
01:14:02,646 --> 01:14:04,481
kendimizden emin değildik.

1155
01:14:04,565 --> 01:14:07,484
<i>Bu büyük bir gece.</i>
<i>Lakers mutlu sona ulaşabilir.</i>

1156
01:14:07,568 --> 01:14:09,987
<i>Dünya şampiyonu olabilirler.</i>

1157
01:14:12,698 --> 01:14:16,660
Jack Kent Cooke,
Forum çatısına balonlar koydurtmuştu,

1158
01:14:16,743 --> 01:14:19,163
Lakers kazanınca bırakılacaklardı.

1159
01:14:24,626 --> 01:14:28,005
O balonları oraya koyacak kadar
aptalca bir şeyi

1160
01:14:28,088 --> 01:14:29,798
nasıl düşünebilirsiniz?

1161
01:14:30,424 --> 01:14:33,635
Jack Kent Cooke
tüm koltuklara yazı koydurtmuştu.

1162
01:14:34,219 --> 01:14:37,723
Lakers şampiyon olduğunda
USC bandosu çalacaktı,

1163
01:14:37,806 --> 01:14:40,934
çatıdaki balonlar düşecekti.

1164
01:14:41,894 --> 01:14:44,104
Yazıyı Russell'a götürdüm.

1165
01:14:45,105 --> 01:14:48,942
Sam onu gösterdi ve dedim ki,
"Lakers'ın bu akşam kazanması

1166
01:14:49,026 --> 01:14:53,197
normal şartlarda mümkün değil.
Lakers bizi yenemez."

1167
01:14:53,280 --> 01:14:56,200
Biri size bulaşırsa

1168
01:14:56,992 --> 01:14:58,744
veya annenize küfrederse

1169
01:14:58,827 --> 01:15:01,580
ya da Süpermen'in pelerinini çekerse

1170
01:15:01,663 --> 01:15:03,665
ya da nasırınıza filan basarsa,

1171
01:15:03,749 --> 01:15:05,334
yüzünüze kum atarsa

1172
01:15:05,417 --> 01:15:09,296
sinirlenirsiniz ve performansınız
bir üst seviyeye çıkar.

1173
01:15:10,005 --> 01:15:11,715
<i>Russell, Chamberlain'e karşı.</i>

1174
01:15:11,798 --> 01:15:14,009
<i>Top, Russell'dan Sam Jones'a geçiyor.</i>

1175
01:15:14,092 --> 01:15:17,137
<i>Havlicek'e veriyor,</i>
<i>o da Baylor karşısında çizgide.</i>

1176
01:15:17,221 --> 01:15:21,433
<i>Havlicek'in altı metreden şutu başarılı.</i>
<i>On saniyede sayısını atıyor.</i>

1177
01:15:21,517 --> 01:15:24,269
Russell'ın bütün oyun stratejisi…

1178
01:15:24,353 --> 01:15:25,354
SAM JONES'UN SESİ

1179
01:15:25,437 --> 01:15:28,273
…rakibi yormak üzerine kuruluydu.

1180
01:15:28,357 --> 01:15:30,400
<i>Sam ortada, atışı başarılı.</i>

1181
01:15:30,484 --> 01:15:34,613
<i>Siegfried'in etrafından, atışını yapıyor.</i>
<i>Russell'dan blok! Müthiş hareket.</i>

1182
01:15:34,696 --> 01:15:38,450
<i>Celtics çok dinç. Lakers yavaş kaldı.</i>

1183
01:15:38,534 --> 01:15:40,827
<i>Celtics'ten daha yorgun görünüyorlar.</i>

1184
01:15:41,411 --> 01:15:44,998
<i>Celtics son çeyrekte 17 sayı öndeydi.</i>

1185
01:15:45,082 --> 01:15:47,793
<i>Lakers 17 sayı geride.</i>

1186
01:15:50,212 --> 01:15:53,131
<i>Ama Jerry West ve Lakers pes etmedi.</i>

1187
01:15:53,215 --> 01:15:55,968
<i>Atışları Forum seyircisini</i>
<i>yeniden canlandırdı</i>

1188
01:15:56,969 --> 01:15:58,971
<i>ve Lakers farkı dokuza indirdi.</i>

1189
01:16:02,724 --> 01:16:04,893
<i>Tüm gözler Wilt'e çevrildi.</i>

1190
01:16:06,770 --> 01:16:09,648
<i>Havlicek'in şutu başarısız.</i>
<i>Ribaund mücadelesi.</i>

1191
01:16:09,731 --> 01:16:13,110
<i>Chamberlain aldı.</i>
<i>Chamberlain sağ dizini sakatladı.</i>

1192
01:16:13,193 --> 01:16:16,363
<i>Chamberlain sakatlanıp diğer uçta kaldı.</i>

1193
01:16:17,030 --> 01:16:19,658
<i>Hakem molası. Sakatlık…</i>

1194
01:16:19,741 --> 01:16:22,160
<i>Chamberlain maçı kapatabilir.</i>

1195
01:16:22,244 --> 01:16:24,705
<i>Wilt çıkıyor. Wilt devam edemiyor.</i>

1196
01:16:27,374 --> 01:16:29,585
Van Breda Kolff resmen köpürmüştü.

1197
01:16:29,668 --> 01:16:33,380
"Koca hergele! Nasıl oyundan çıkar?"

1198
01:16:34,089 --> 01:16:35,757
<i>Bencilce sebeplerden ötürü</i>

1199
01:16:35,841 --> 01:16:38,635
<i>Wilt'in oyundan çıkması</i>
<i>beni rencide etmişti.</i>

1200
01:16:38,719 --> 01:16:40,721
<i>Sakatlığı bence ciddi değildi.</i>

1201
01:16:40,804 --> 01:16:43,056
<i>Öyle olsa bile onu sahada istiyordum.</i>

1202
01:16:43,140 --> 01:16:46,768
<i>Harika bir performansla</i>
<i>maçı bitirmek üzereydik.</i>

1203
01:16:46,852 --> 01:16:49,688
<i>Wilt'in çıkması,</i>
<i>sevdiğiniz bir kitabın sonunda</i>

1204
01:16:49,771 --> 01:16:51,607
<i>yazım hatası bulmak gibiydi.</i>

1205
01:16:51,690 --> 01:16:55,235
<i>Mel Counts,</i>
<i>Wilt Chamberlain'in yerine oyuna girecek.</i>

1206
01:16:55,319 --> 01:16:57,571
<i>Mel Counts girdi. Gayet iyi oynadı.</i>

1207
01:16:57,654 --> 01:17:00,324
<i>Tekli dripling.</i>
<i>Mel'den iki sayılık. Başarılı!</i>

1208
01:17:03,201 --> 01:17:05,829
<i>Wilt'in yokluğunda Lakers vites artırdı,</i>

1209
01:17:05,912 --> 01:17:08,206
<i>Celtics'in yaşlı kadrosundan</i>
<i>istifade ettiler.</i>

1210
01:17:08,290 --> 01:17:13,337
<i>Lakers'ın yenilenen azmiyle</i>
<i>rüzgârın tersine döndüğü görülüyor.</i>

1211
01:17:14,004 --> 01:17:15,714
<i>Skoru neredeyse eşitlediler.</i>

1212
01:17:17,799 --> 01:17:21,803
<i>Ucunda dünya şampiyonluğu var</i>
<i>ve onun için resmen yanıp tutuşuyorlar.</i>

1213
01:17:22,929 --> 01:17:24,556
<i>Lakers farkı bire indirdi.</i>

1214
01:17:25,641 --> 01:17:27,434
Wilt bana dedi ki,

1215
01:17:27,517 --> 01:17:28,435
"Patrona söyle,

1216
01:17:28,935 --> 01:17:31,146
maça dönmeye hazırım."

1217
01:17:35,192 --> 01:17:40,447
Van Breda Kollf,
çileden çıkmış bir şekilde,

1218
01:17:40,530 --> 01:17:43,575
"Söyle ona siktirsin gitsin" dedi.

1219
01:17:43,659 --> 01:17:47,829
"Ona ihtiyacımız yok."
Ve Chamberlain'i bir daha oyuna sokmadı.

1220
01:17:50,082 --> 01:17:53,085
<i>Farkı kapadılar ama hâlâ yakalayamadılar.</i>

1221
01:17:53,168 --> 01:17:56,421
<i>Lakers, Wilt Chamberlain olmadan dönüyor.</i>

1222
01:17:57,589 --> 01:18:00,008
Bir sayı gerideydik.

1223
01:18:00,967 --> 01:18:03,553
Bir dakika civarı bir süre kalmıştı.

1224
01:18:03,637 --> 01:18:06,723
Havlicek'i savunuyordum,
top ondaydı ve dripling yapıyordu.

1225
01:18:07,891 --> 01:18:11,311
Arkasından uzanıp topu tokatladım

1226
01:18:11,395 --> 01:18:13,730
ve tam Don Nelson'ın eline düştü.

1227
01:18:13,814 --> 01:18:15,482
Serbest atış çizgisindeydi.

1228
01:18:15,565 --> 01:18:18,360
Don Nelson topu aldı ve atışını yaptı.

1229
01:18:18,443 --> 01:18:20,195
Hızlıca bir atış yaptı.

1230
01:18:20,278 --> 01:18:22,531
Çemberin arkasına çarpıp yükseldi.

1231
01:18:22,614 --> 01:18:24,533
Panyadan sekmişti galiba.

1232
01:18:24,616 --> 01:18:26,493
Yaklaşık 4 metre yükseldi.

1233
01:18:32,541 --> 01:18:34,167
Sonra da çembere girdi.

1234
01:18:35,043 --> 01:18:35,877
<i>Erickson…</i>

1235
01:18:36,753 --> 01:18:38,714
<i>Topu çaldı ama Nelson'a gitti!</i>

1236
01:18:40,799 --> 01:18:43,301
Atış, ağır çekim bir hançer gibiydi.

1237
01:18:45,095 --> 01:18:46,304
<i>Don Nelson.</i>

1238
01:18:48,306 --> 01:18:50,809
Tamamen şanstı.

1239
01:18:50,892 --> 01:18:55,272
İlahi bir güç kazanmamızı istememişti.

1240
01:18:55,355 --> 01:18:58,191
<i>Boston Celtics yine başardı!</i>

1241
01:19:01,862 --> 01:19:03,780
Celtics'le oynadıklarında

1242
01:19:03,864 --> 01:19:07,242
uğursuzluk yaşadığını söyleyen Jerry'ye
bazen hak veriyorum.

1243
01:19:07,993 --> 01:19:10,704
Bazıları bunu atlatabilir.
Ben atlatamadım.

1244
01:19:10,787 --> 01:19:12,581
Bugün dahi aklımda.

1245
01:19:12,664 --> 01:19:16,710
Sanki kalbimde bir delik var gibi.

1246
01:19:17,586 --> 01:19:19,129
Bir sporcu olarak

1247
01:19:19,212 --> 01:19:22,632
muhtemelen en büyük hayal kırıklığım
onları hiç yenememek.

1248
01:19:22,716 --> 01:19:25,719
Ama farkı yaratan hep Bill Russell'dı.

1249
01:19:25,802 --> 01:19:30,724
<i>Çatıdan bir sürü balon sarkıyor</i>
<i>ama salıverilmiyorlar.</i>

1250
01:19:31,892 --> 01:19:35,228
"Kelt tanrıları
Forum'da onlarlaydı" diyorsunuz.

1251
01:19:35,312 --> 01:19:37,063
Boston Garden'da gibilerdi.

1252
01:19:41,276 --> 01:19:43,403
<i>Ve elbette kabul etmeliyiz ki</i>

1253
01:19:43,487 --> 01:19:48,325
<i>Celtics, profesyonel spor tarihinin</i>
<i>en büyük spor hanedanı.</i>

1254
01:19:50,786 --> 01:19:54,080
Takım arkadaşlarım öyle çabalamış

1255
01:19:54,581 --> 01:19:57,292
ve öyle direnç göstermişlerdi ki

1256
01:19:57,375 --> 01:20:00,921
onlarla ve kendimle gurur duyuyordum.

1257
01:20:01,004 --> 01:20:02,964
Bill, senin için müthiş bir zafer.

1258
01:20:03,048 --> 01:20:03,924
Kesinlikle.

1259
01:20:09,304 --> 01:20:11,848
Aklındakini söylemek zor, biliyorum.

1260
01:20:11,932 --> 01:20:13,850
Müthiş bir zafer olmalı.

1261
01:20:13,934 --> 01:20:16,269
Harika bir oyuncu grubumuz var.

1262
01:20:17,145 --> 01:20:20,982
Benim için gösterdikleri çaba
olağanüstüydü.

1263
01:20:21,942 --> 01:20:26,905
Böyle şeyler söylemek çok klişe
ama maçtan önce takıma dedim ki,

1264
01:20:26,988 --> 01:20:30,992
"Sonuç umurumda değil.
Sizi başka kimselere değişmem."

1265
01:20:31,076 --> 01:20:35,247
Maçtan sonra Bill Russell'ın
yalnız kalacağı bir an kolluyordum.

1266
01:20:35,330 --> 01:20:37,833
25 yaşındaydım, kızıl saçlı ve çilliydim

1267
01:20:37,916 --> 01:20:40,544
ve Kuzey Amerika'daki en beyaz adamdım.

1268
01:20:40,627 --> 01:20:41,878
Yanına gittim.

1269
01:20:41,962 --> 01:20:44,172
Bill'e gidip şöyle dedim,

1270
01:20:44,256 --> 01:20:48,009
"Şey, Bill?"
Bana bir bakış attı ve dedim ki,

1271
01:20:48,718 --> 01:20:51,847
"Artık basketbolu bırakmayı
düşünüyor musun?"

1272
01:20:52,347 --> 01:20:54,391
Ufak bir sessizlik oldu.

1273
01:20:54,474 --> 01:20:58,228
Orada oturan Jim Brown bana bakıp dedi ki,

1274
01:20:58,311 --> 01:21:02,983
"Bırakmak mı?
Adam az önce dünya şampiyonu oldu.

1275
01:21:03,608 --> 01:21:06,486
Neden bırakıp bırakmayacağını soruyorsun?"

1276
01:21:06,570 --> 01:21:11,241
Bill Russell'ın son maçı olduğunu
kimsenin fark ettiğini sanmıyorum.

1277
01:21:11,324 --> 01:21:15,245
Sporun ötesinde ilgi alanları vardı

1278
01:21:15,871 --> 01:21:20,208
ve bence merakını
başka şeyler cezbediyordu.

1279
01:21:20,292 --> 01:21:24,129
Bill Russell bana
basketbolu bırakacağını söylediğinde

1280
01:21:24,212 --> 01:21:26,965
ona baktım. Önce inanmadım.

1281
01:21:27,048 --> 01:21:29,217
Ama duygusallaştığını görünce

1282
01:21:29,301 --> 01:21:32,262
ciddi anlamda
bırakacağına inanmaya başladım.

1283
01:21:32,345 --> 01:21:36,766
Basketbolu bıraktığını
<i>Sports Illustrated'da </i>bir yazıyla duyurdu.

1284
01:21:36,850 --> 01:21:38,727
Bunun için 25.000 dolar aldı.

1285
01:21:38,810 --> 01:21:40,520
BASKETBOL BENİM İÇİN BİTTİ

1286
01:21:41,104 --> 01:21:44,149
<i>Celtic'le sözleşmemin bitmesine</i>
<i>bir yıl daha var.</i>

1287
01:21:44,232 --> 01:21:48,403
<i>Sporda en kârlı sözleşmelerinden biri</i>
<i>ve bundan çok memnundum.</i>

1288
01:21:48,486 --> 01:21:52,449
<i>Para karşılığı oynuyordum elbette</i>
<i>ama başka sebeplerim de vardı.</i>

1289
01:21:53,241 --> 01:21:56,494
<i>Kendimi en iyi olmaya</i>
<i>adadığım için oynuyordum.</i>

1290
01:21:56,578 --> 01:21:58,163
<i>Bir takımın parçasıydım</i>

1291
01:21:58,246 --> 01:22:01,291
<i>ve onu en iyi takım yapmaya odaklanmıştım.</i>

1292
01:22:02,250 --> 01:22:06,588
<i>Ama oyun söz konusuysa</i>
<i>rekabetçi dürtülerimi kaybettim.</i>

1293
01:22:07,088 --> 01:22:10,926
<i>Şimdi oynamaya kalksam</i>
<i>diğerleri umursamadığımı anlardı.</i>

1294
01:22:11,509 --> 01:22:14,596
<i>Böyle oynanmaz.</i>
<i>Bu şekilde hiçbir şey yapılmaz.</i>

1295
01:22:15,096 --> 01:22:16,973
<i>Geçtiğimiz sezon boyunca</i>

1296
01:22:17,057 --> 01:22:20,644
<i>bunları daha önce yaşamışım gibi</i>
<i>tuhaf bir hisse kapıldım.</i>

1297
01:22:20,727 --> 01:22:24,856
<i>Her hamle, her durum.</i>
<i>Perdeleme, atış kaçırma.</i>

1298
01:22:25,357 --> 01:22:29,819
<i>Hepsini daha önce görüp yapmıştım.</i>
<i>Her şey tekerrüre indirgenmişti.</i>

1299
01:22:30,862 --> 01:22:34,240
<i>Bir sezona daha bu tutumla başlayamazdım.</i>

1300
01:22:34,824 --> 01:22:37,202
Duyunca kulaklarıma inanamadım.

1301
01:22:37,911 --> 01:22:43,166
Hâlâ şampiyonluk seviyesinde
oynayabilen bir adamın,

1302
01:22:43,249 --> 01:22:48,129
"Yeter. Artık oynamıyorum" demesi
epey tarihî bir andı.

1303
01:22:48,880 --> 01:22:50,173
Kariyeri bitmişti.

1304
01:22:51,257 --> 01:22:52,801
Geri dönmeyecekti.

1305
01:22:52,884 --> 01:22:57,931
Takım sporlarının en büyük hanedanı

1306
01:22:58,640 --> 01:23:01,893
o maçla birlikte sona ermişti.

1307
01:23:38,346 --> 01:23:42,267
<i>Profesyonel basketbol</i>
<i>1969'da hayatımdan çıktı,</i>

1308
01:23:42,350 --> 01:23:44,019
<i>pek çok şeyi de götürdü.</i>

1309
01:23:45,437 --> 01:23:48,189
<i>Hayatımdaki her şey</i>
<i>bir yük gibi gelmeye başlamıştı</i>.

1310
01:23:49,399 --> 01:23:54,195
<i>Buna 13 yıllık karım, üç çocuğum,</i>
<i>Boston'daki arkadaşlarım</i>

1311
01:23:54,279 --> 01:23:56,031
<i>ve mal varlığım dâhil.</i>

1312
01:23:57,198 --> 01:23:59,451
<i>Birkaç ay içinde</i>

1313
01:23:59,534 --> 01:24:03,621
<i>Boston'daki hayatımı</i>
<i>ve beraberindekileri geride bıraktım.</i>

1314
01:24:04,122 --> 01:24:06,958
<i>Aldığım her nefes biraz donuk geliyordu.</i>

1315
01:24:07,667 --> 01:24:12,338
<i>Basınç odasında geçen 13 yılın ardından</i>
<i>dış dünyaya açılıyordum.</i>

1316
01:24:13,006 --> 01:24:16,384
<i>Kendimi borçlu hissediyordum</i>
<i>ama ne olduğunu bilmiyordum.</i>

1317
01:24:16,468 --> 01:24:17,343
<i>İçten içe,</i>

1318
01:24:17,427 --> 01:24:20,930
<i>basketbolun beni korumayacağını</i>
<i>zaten biliyordum</i>

1319
01:24:21,014 --> 01:24:23,391
<i>ama hiç onsuz yaşamam gerekmemişti.</i>

1320
01:24:42,619 --> 01:24:46,081
<i>Bill Russell, valizini toparlayıp</i>
<i>Lamborghini'sine atladı</i>

1321
01:24:46,164 --> 01:24:47,832
<i>ve Los Angeles'a gitti.</i>

1322
01:24:51,836 --> 01:24:54,881
Bana kalırsa bütün olay Los Angeles'ta.

1323
01:24:55,507 --> 01:24:58,426
Söz veriyorum,
kimsenin eğlenmediği kadar eğleneceğim.

1324
01:24:59,219 --> 01:25:02,305
<i>Başka bir sahne,</i>
<i>eğlence sektörü onu çağırıyordu.</i>

1325
01:25:02,388 --> 01:25:05,850
<i>Gelmiş geçmiş</i>
<i>en iyi basketbolculardan biri geliyor,</i>

1326
01:25:05,934 --> 01:25:07,227
Bay Bill Russell.

1327
01:25:08,103 --> 01:25:10,313
-O girizgâhı kim yazdı?
-Ben.

1328
01:25:10,396 --> 01:25:13,900
"En iyi basketbolculardan <i>biri" </i>ne demek?

1329
01:25:13,983 --> 01:25:15,235
Affedersin Bill.

1330
01:25:15,318 --> 01:25:17,821
Gelmiş geçmiş en iyi basketbolcu.

1331
01:25:19,197 --> 01:25:22,867
<i>Bill, komedi programlarına</i>
<i>ve tolkşovlara çıktı.</i>

1332
01:25:24,494 --> 01:25:27,413
Bill, bu gidişle
seni huzurevine yatırırlar.

1333
01:25:28,706 --> 01:25:30,250
Nasıl yapıldığını göstereyim.

1334
01:25:30,333 --> 01:25:32,127
-Evet, olur.
-Tamam mı? Böyle.

1335
01:25:33,503 --> 01:25:35,046
Bay Tillengast?

1336
01:25:35,130 --> 01:25:35,964
Buyurun?

1337
01:25:36,047 --> 01:25:37,590
RUH ASANSÖRÜ KUNDURACISI

1338
01:25:37,674 --> 01:25:39,050
Bu Bay Tillengast.

1339
01:25:43,972 --> 01:25:46,182
<i>Kısa ömürlü bir tolkşov sundu.</i>

1340
01:25:46,266 --> 01:25:47,976
Benim adım Bill Russell.

1341
01:25:48,059 --> 01:25:49,894
Benim adım Bill Russell.

1342
01:25:49,978 --> 01:25:51,146
Benim adım Bill Russell.

1343
01:25:51,229 --> 01:25:52,897
Benim adım Bill Russell.

1344
01:25:52,981 --> 01:25:55,400
Gerçek Bill Russell ayağa kalkabilir mi?

1345
01:25:55,483 --> 01:25:58,403
BILL RUSSELL ŞOV

1346
01:25:59,237 --> 01:26:01,823
<i>Russell oyunculukta da şansını denedi</i>

1347
01:26:01,906 --> 01:26:03,491
<i>ve pek başarılı olamadı.</i>

1348
01:26:04,075 --> 01:26:05,410
Borcumu kapatmak için.

1349
01:26:07,453 --> 01:26:10,331
<i>Birkaç televizyon reklamında da oynadı.</i>

1350
01:26:13,668 --> 01:26:15,712
Ben kaçırmam!

1351
01:26:15,795 --> 01:26:17,005
Şehirler arası tarifeyi.

1352
01:26:17,088 --> 01:26:20,049
<i>Birçok kanalda NBA yorumculuğu yaptı.</i>

1353
01:26:20,884 --> 01:26:24,012
Bu hissi biliyorsun
çünkü daha önce yaşadın.

1354
01:26:24,095 --> 01:26:26,347
Ben tek bir sayı bile atmadım.

1355
01:26:27,265 --> 01:26:29,434
Ama sayı atacak adamları getirdin.

1356
01:26:29,517 --> 01:26:30,852
Boşuna maaş alıyorsun.

1357
01:26:32,770 --> 01:26:36,107
<i>Russell ayrıca</i>
<i>düzenli aralıklarla ders verdi,</i>

1358
01:26:36,191 --> 01:26:39,611
<i>deneyimlerini ve felsefesini</i>
<i>gençlerle paylaştı.</i>

1359
01:26:40,445 --> 01:26:42,238
Cidden ama, bana göre eğitim

1360
01:26:42,947 --> 01:26:45,658
bağımsız düşünmenin temelidir.

1361
01:26:45,742 --> 01:26:48,494
İnsanlığın bir parçası olmanın

1362
01:26:49,495 --> 01:26:51,456
sorumluluğunu kabul etmektir.

1363
01:26:52,123 --> 01:26:54,500
Adım Rob Chamberlain. Acaba…

1364
01:26:54,584 --> 01:26:57,086
-Adın ne demiştin?
-Rob Chamberlain.

1365
01:26:57,170 --> 01:26:58,671
-Chamberlain mi?
-Evet.

1366
01:27:08,806 --> 01:27:12,018
-Akrabalığım yok.
-Akraba olmadığını anlamıştım.

1367
01:27:13,228 --> 01:27:16,064
<i>Bir konuşmasında Bill, Wilt Chamberlain'i,</i>

1368
01:27:16,147 --> 01:27:19,359
<i>1969'daki finali</i>
<i>sakatlanıp terk ettiği için eleştirdi.</i>

1369
01:27:19,442 --> 01:27:21,694
Bill'in söylediğini okuyayım.

1370
01:27:21,778 --> 01:27:25,406
"Bence son finalimde,
son maçımda yan çizdi.

1371
01:27:26,032 --> 01:27:30,745
Bacağı veya beli kırılmamışsa
sakatlık ciddi değildir."

1372
01:27:30,828 --> 01:27:34,165
<i>Dizini sakatladığı final maçında</i>
<i>kendi çıkmak istedi.</i>

1373
01:27:34,249 --> 01:27:38,419
<i>İyi bir oyuncu olduğunu düşünmeme rağmen</i>
<i>ben de onu oyuna almazdım.</i>

1374
01:27:38,503 --> 01:27:41,214
<i>Chamberlain'e yeteneksiz demedim</i>

1375
01:27:41,297 --> 01:27:43,299
<i>ama basketbol bir takım oyunudur.</i>

1376
01:27:43,383 --> 01:27:45,969
<i>Şampiyonluk sayılarına bakarım.</i>

1377
01:27:46,052 --> 01:27:48,388
<i>Arkadaşlarımın içindeki</i>
<i>cevheri çıkarmaya çalışırım.</i>

1378
01:27:49,180 --> 01:27:53,017
<i>Baylor ve West'teki cevheri</i>
<i>çıkardığını söyleyebilir misin?</i>

1379
01:27:53,101 --> 01:27:55,687
<i>Yapacakları hakkında çok çene çalıyor.</i>

1380
01:27:55,770 --> 01:28:00,024
<i>Önemli olan kazanmak ve kaybetmek</i>
<i>ve o çok fazla kaybetti.</i>

1381
01:28:00,984 --> 01:28:03,903
<i>Dâhi olduğunu sanıyor ama değil.</i>

1382
01:28:04,529 --> 01:28:09,200
<i>Bu sözler duyuldu</i>
<i>ve iki arkadaş yıllarca küs kaldı.</i>

1383
01:28:10,034 --> 01:28:14,414
Bunları söylememeliydim
çünkü bana hiç kötü davranmadı.

1384
01:28:15,164 --> 01:28:18,751
Ama özür dileyemeyecek kadar dikbaşlıyım.
Durum böyle.

1385
01:28:18,835 --> 01:28:23,464
Biri sakatlandığını söylüyorsa
bence sakatlanmıştır.

1386
01:28:23,548 --> 01:28:27,927
Gerçekten bir terslik olmasa
öyle bir maçı bırakıp gitmezsin.

1387
01:28:28,678 --> 01:28:31,347
Peki ya şimdi? Çok mu geç?

1388
01:28:32,223 --> 01:28:36,477
Artık kafa yormuyorum.
Olan olmuş bir kere.

1389
01:28:37,562 --> 01:28:40,523
Pişman olduğumu biliyorum. O da biliyor.

1390
01:28:41,482 --> 01:28:43,901
-Fark eder mi?
-Pek sayılmaz.

1391
01:28:46,195 --> 01:28:50,908
Eminim ikimiz de çok kafaya takmadan
hayatlarımızı sürdürebiliyoruz.

1392
01:28:52,285 --> 01:28:54,495
<i>Chamberlain ile rekabetçi dostluğu,</i>

1393
01:28:54,579 --> 01:28:56,789
<i>Russell'ın geride bıraktığı</i>
<i>bir diğer şeydi,</i>

1394
01:28:57,373 --> 01:29:00,084
<i>Celtics ve Boston şehri ile birlikte.</i>

1395
01:29:00,960 --> 01:29:04,255
<i>1972'de numarası emekli edilen Russell,</i>

1396
01:29:04,339 --> 01:29:06,883
<i>halka açık bir töreni reddetti.</i>

1397
01:29:06,966 --> 01:29:09,427
<i>Sadece sevgili takım arkadaşları vardı.</i>

1398
01:29:10,553 --> 01:29:13,556
Boston'daki bazı spor yazarları…

1399
01:29:13,639 --> 01:29:15,475
GEORGE POWLES
LİSE KOÇU

1400
01:29:15,558 --> 01:29:17,268
…biraz kurnaz olabiliyor.

1401
01:29:17,352 --> 01:29:21,856
Bill de muhtemelen
Boston'da yaşanan bazı şeylere gücendi

1402
01:29:21,939 --> 01:29:25,193
ve bunu dile getirdi.
Böyle olmuş olabilir.

1403
01:29:25,276 --> 01:29:29,197
<i>Russell'ın bir saygı gösterisine</i>
<i>sırt çevirdiği tek olay bu değildi.</i>

1404
01:29:29,280 --> 01:29:34,077
<i>1974'te Basketbol Şöhretler Müzesi'ne</i>
<i>seçilme hakkı elde etmişti.</i>

1405
01:29:34,160 --> 01:29:37,705
<i>Seçildiğim açıklandığında</i>
<i>kişisel sebeplerden ötürü</i>

1406
01:29:37,789 --> 01:29:40,375
<i>bunu tercih etmeyeceğimi beyan ettim.</i>

1407
01:29:41,501 --> 01:29:43,920
<i>Spor yazarları üstüme saldırdı.</i>

1408
01:29:44,003 --> 01:29:47,507
<i>Yazarların çoğu Şöhretler Müzesi'ni</i>
<i>ırkçı bulduğumu varsaydı.</i>

1409
01:29:47,590 --> 01:29:50,176
<i>Buluyorum ama dahası da var.</i>

1410
01:29:51,511 --> 01:29:53,137
Habere göre Russell,

1411
01:29:53,221 --> 01:29:55,515
ki açıklama yapmadığı için kimse bilmiyor,

1412
01:29:55,598 --> 01:29:58,226
Siyahi oyuncu olmadığı için reddetmiş.

1413
01:29:58,309 --> 01:29:59,894
Neden?

1414
01:30:00,937 --> 01:30:04,607
Öncelikle Siyahi oyuncularımız var.
1946'dan beri.

1415
01:30:04,690 --> 01:30:10,696
Tercih ederdik ki geçerli bir şüphesi,
sıkıntısı, tereddüdü

1416
01:30:10,780 --> 01:30:14,617
veya her nesi varsa
bunu Bill'den öğrenmek isterdik.

1417
01:30:14,700 --> 01:30:20,957
Çünkü en ufak bir yanlışımız varsa
düzeltmek isteriz.

1418
01:30:21,040 --> 01:30:27,255
Öte yandan, en açık fikirli derneklerden
biri olduğumuzu düşünüyoruz

1419
01:30:27,338 --> 01:30:29,090
hatta belki en açığı.

1420
01:30:29,173 --> 01:30:32,427
Bill Russell harbi adamdır.
Doğrularını hep savunmuştur.

1421
01:30:33,010 --> 01:30:34,804
Palavra sıkan biri değildir.

1422
01:30:34,887 --> 01:30:38,307
<i>Sonuç olarak Şöhretler Müzesi'ni de</i>

1423
01:30:38,391 --> 01:30:42,562
<i>tıpkı imza verme ve forma numaramın</i>
<i>emekli edilmesi gibi görüyordum.</i>

1424
01:30:42,645 --> 01:30:46,607
<i>Hepsinde amacım,</i>
<i>yıldızların hayranlara bakışı ile</i>

1425
01:30:46,691 --> 01:30:50,486
<i>hayranların yıldızlara bakışından</i>
<i>kendimi soyutlamaktı.</i>

1426
01:30:51,070 --> 01:30:55,825
<i>1973'te Bill Russell</i>, <i>Kaliforniya'dan</i>
<i>Washington eyaletine taşınmış,</i>

1427
01:30:55,908 --> 01:30:59,412
<i>Seattle SuperSonics'in</i>
<i>koçu ve genel müdürü olmuştu.</i>

1428
01:31:00,079 --> 01:31:03,708
<i>Onları tarihlerinde ilk kez</i>
<i>play-off'lara taşıdı.</i>

1429
01:31:09,630 --> 01:31:10,715
<i>On yıl kadar sonra</i>

1430
01:31:10,798 --> 01:31:14,635
<i>yine başarısız bir takım olan</i>
<i>Sacramento Kings'in başına geçti.</i>

1431
01:31:15,303 --> 01:31:17,805
<i>Takımı ayağa kaldıramayan Russell,</i>

1432
01:31:17,889 --> 01:31:20,224
<i>yaklaşık yarım sezon sonra ayrıldı.</i>

1433
01:31:21,017 --> 01:31:26,022
1990'larda, 80'ler kapanırken
Bill Russell'ın ailesi,

1434
01:31:26,105 --> 01:31:31,527
NBA geçmişi takdir etmeye başlamışken
onu unutmalarından endişe etti.

1435
01:31:31,611 --> 01:31:37,450
Tam da o noktada, 1990'ların sonunda
Russell halkla yeniden bağlantı kurdu.

1436
01:31:38,075 --> 01:31:40,119
Son maçından 30 yıl sonra

1437
01:31:40,203 --> 01:31:42,997
Bill Russell ile Boston nihayet barıştı.

1438
01:31:43,080 --> 01:31:47,376
Numarası ilk kez 1972'de emekli edilen
gönülsüz ünlü,

1439
01:31:47,460 --> 01:31:51,380
tantanasız biçimde,
bu seferkini hayranlarıyla paylaştı.

1440
01:31:51,464 --> 01:31:55,635
Boston Garden'da,
Bill Russell'ı takdir gecesiydi

1441
01:31:55,718 --> 01:31:59,514
ve basketbolun ileri gelenleri katıldı.

1442
01:31:59,597 --> 01:32:02,767
Bu gece burada,
sporcu Bill Russell'a hayran büyümüş

1443
01:32:03,392 --> 01:32:07,897
yaşıtım tüm erkekleri temsil ediyorum.

1444
01:32:07,980 --> 01:32:12,276
Aynı zamanda
ondan adam olmayı öğrenen yaşıtlarımı da.

1445
01:32:13,152 --> 01:32:15,154
Hakkında hiçbir şey bilmiyorsanız,

1446
01:32:15,655 --> 01:32:18,783
acı gerçeklere katlanamıyorsanız

1447
01:32:18,866 --> 01:32:20,493
Bill Russell'la konuşmayın.

1448
01:32:20,576 --> 01:32:22,870
50'li ve 60'lı yıllarda çocukken

1449
01:32:22,954 --> 01:32:25,873
<i>Go Up For Glory </i>kitabını
okuma fırsatı bulmuştum.

1450
01:32:25,957 --> 01:32:28,834
Annem kütüphaneciydi
ve o kitabı eve getirmişti.

1451
01:32:29,418 --> 01:32:31,629
Bill Russell hayat boyu kahramanım oldu.

1452
01:32:31,712 --> 01:32:34,715
Gelmiş geçmiş en büyük

1453
01:32:34,799 --> 01:32:41,055
profesyonel spor hanedanında
ufak bir rol oynadığımızı bilmek güzel.

1454
01:32:42,765 --> 01:32:45,184
Ve hepsi senin sayende Russ.

1455
01:32:45,893 --> 01:32:47,979
İşte bu tür anlar,

1456
01:32:48,062 --> 01:32:51,566
nesillerce sporcuyu
nasıl etkilediğini görmek açısından mühim.

1457
01:32:52,483 --> 01:32:57,154
Celtics kuruluşu olarak

1458
01:32:57,905 --> 01:33:02,076
Bill Russell'a
parkeden bir parça vermeseydik

1459
01:33:02,159 --> 01:33:03,911
büyük eksiklik hissederdik.

1460
01:33:03,995 --> 01:33:05,788
Bu parkenin üzerinde

1461
01:33:06,372 --> 01:33:12,503
Boston Celtics'in
şampiyonluk geleneğini yarattın.

1462
01:33:12,587 --> 01:33:13,796
Hem de nasıl!

1463
01:33:14,338 --> 01:33:16,424
Bill, büyük zevkti.

1464
01:33:21,095 --> 01:33:23,723
Açıkçası utanmıştım.

1465
01:33:26,517 --> 01:33:30,688
Arkadaşlarımın bunları söylemesi
çok aydınlatıcıydı.

1466
01:33:30,771 --> 01:33:32,356
Herkesin bilmesinin

1467
01:33:32,440 --> 01:33:36,777
büyük önem arz ettiği şeylerden biri de

1468
01:33:36,861 --> 01:33:38,863
bu evrende yalnız olmadığınızdır.

1469
01:33:41,115 --> 01:33:43,200
Yalnız gelip yalnız ayrılırsınız

1470
01:33:43,284 --> 01:33:47,455
ama onun dışında yalnız değilsinizdir.

1471
01:33:51,167 --> 01:33:52,877
<i>O büyülü gecede,</i>

1472
01:33:52,960 --> 01:33:56,964
<i>Boston Garden'ın kanatlarında</i>
<i>Bill'i bir sürpriz daha bekliyordu.</i>

1473
01:33:57,048 --> 01:34:00,509
Bayanlar ve baylar, Wilt Chamberlain!

1474
01:34:05,765 --> 01:34:08,643
<i>NBA'in ilk ikonları tekrar buluşmuştu</i>

1475
01:34:09,352 --> 01:34:13,606
<i>ve yıllar süren ayrılıktan sonra</i>
<i>bağlarının hiç kopmadığını anlamışlardı.</i>

1476
01:34:17,443 --> 01:34:19,487
Arkadaşım Wilt Norman Chamberlain

1477
01:34:20,488 --> 01:34:23,074
açık ara en iyi rakibimdi.

1478
01:34:23,157 --> 01:34:25,159
Wilt ile konuştuğumuzda

1479
01:34:26,202 --> 01:34:30,081
birbirimizden arkadaşlık dışında
bir beklentimiz olmadı.

1480
01:34:39,965 --> 01:34:43,552
Bunun için teşekkür ederim.

1481
01:34:44,512 --> 01:34:45,721
Çok mahcup oldum.

1482
01:34:45,805 --> 01:34:47,848
Minnettarlığının asıl sebebi

1483
01:34:49,433 --> 01:34:52,353
beni hayatlarınıza kabul etmenizdir.

1484
01:34:52,436 --> 01:34:55,856
Garden'a gelen insanlar

1485
01:34:56,524 --> 01:34:59,902
ve taraftarlar hayatımın bir parçasıydı.

1486
01:35:00,403 --> 01:35:01,612
Seni seviyoruz Bill!

1487
01:35:02,196 --> 01:35:03,406
Ben de sizi seviyorum.

1488
01:35:09,787 --> 01:35:12,915
<i>Russell'ın basketbol anıları</i>
<i>yeniden canlanmıştı</i>

1489
01:35:14,583 --> 01:35:17,211
<i>ama onu ileride üzücü kayıplar bekliyordu.</i>

1490
01:35:17,294 --> 01:35:21,048
<i>Bel Air, Kaliforniya'daki bu köşkten</i>
<i>bugün elim bir haber geldi.</i>

1491
01:35:21,132 --> 01:35:23,551
<i>Basketbol tarihinin</i>
<i>en büyük oyuncularından</i>

1492
01:35:23,634 --> 01:35:27,847
<i>63 yaşındaki Wilt Chamberlain'in</i>
<i>cansız bedeni bulundu.</i>

1493
01:35:27,930 --> 01:35:31,267
<i>Yetkililer, ölüm sebebinin</i>
<i>kalp krizi olduğunu belirtiyor.</i>

1494
01:35:31,350 --> 01:35:34,562
<i>Basketbolun yıldızlarından bazıları</i>
<i>bu efsane sporcuyu</i>

1495
01:35:34,645 --> 01:35:37,148
<i>son yolculuğuna uğurlamak için</i>
<i>Los Angeles'a geldi.</i>

1496
01:35:37,231 --> 01:35:41,777
<i>Eski Boston Celtics'li Bill Russell</i>
<i>en azılı rakibini unutmadı.</i>

1497
01:35:41,861 --> 01:35:44,196
Birçok maçta bana cehennemi yaşattı.

1498
01:35:48,284 --> 01:35:51,579
Ama bu bir husumet değildi, bir rekabetti.

1499
01:35:52,288 --> 01:35:56,542
Yaşlandıkça birbirimizi
daha fazla sevmeye başladık

1500
01:35:57,710 --> 01:36:00,463
çünkü ayrılmaz bir ikili
olduğumuzu anladık.

1501
01:36:00,546 --> 01:36:03,048
Onunla sonsuza dek arkadaş kalacağız.

1502
01:36:04,383 --> 01:36:06,427
Her ikisini de özel kılan

1503
01:36:06,510 --> 01:36:08,679
bugün bile hâlâ

1504
01:36:09,680 --> 01:36:10,639
gördüğünüz gibi

1505
01:36:11,140 --> 01:36:13,559
onları konuşmamız.

1506
01:36:14,226 --> 01:36:16,979
Bu tarihi geleceğe taşımalıyız.

1507
01:36:17,062 --> 01:36:21,525
Bill Russell'ın
bizlere emanet ettiği mirası

1508
01:36:22,318 --> 01:36:23,694
yıllarca inceleyeceğiz.

1509
01:36:25,362 --> 01:36:29,158
<i>Bu yılın özgürlük madalyaları,</i>
<i>toplumumuzun en iyi</i>

1510
01:36:29,241 --> 01:36:31,202
<i>ve örnek bireylerine gidiyor.</i>

1511
01:36:31,702 --> 01:36:34,872
<i>Bill Russell,</i>
<i>ardından gelenlerin önünü açmıştır.</i>

1512
01:36:36,207 --> 01:36:38,626
Kızım madalyayı alacağımı söyledi.

1513
01:36:40,836 --> 01:36:44,673
Yaptığım ilk iş arabama atlayıp
Kaliforniya'ya gitmek oldu.

1514
01:36:44,757 --> 01:36:46,592
Babamın mezarını ziyaret ettim.

1515
01:36:47,635 --> 01:36:48,677
Ve…

1516
01:36:49,887 --> 01:36:51,597
Ve ona söyledim.

1517
01:36:54,934 --> 01:36:55,768
Ve…

1518
01:36:56,727 --> 01:36:58,229
İçim biraz rahatladı.

1519
01:36:59,855 --> 01:37:04,151
Çünkü ona özetle şunu dedim,
"Biliyor musun…

1520
01:37:06,654 --> 01:37:08,072
…sana hak veriyorum,

1521
01:37:08,906 --> 01:37:10,699
fena yaşamadım."

1522
01:37:13,828 --> 01:37:17,456
Umuyorum ki Boston'lı çocuklar,
bir gün sadece sporcu değil,

1523
01:37:17,540 --> 01:37:21,710
adam Bill Russell'ın da
onuruna dikilmiş bir heykele bakacaklar.

1524
01:37:21,794 --> 01:37:24,588
Özgürlük Madalyası'nı
aldıktan sonra Obama,

1525
01:37:24,672 --> 01:37:28,050
"Bir gün Boston'a
Bill Russell'ın heykeli dikilecek" dedi.

1526
01:37:28,968 --> 01:37:32,346
Onu asla affetmeyeceğimi söyledim.

1527
01:37:32,429 --> 01:37:35,474
Heykeller bana mezar taşı gibi gelir.

1528
01:37:37,017 --> 01:37:40,479
"Senin için değil,
şehir için dikilecek" dedi.

1529
01:37:43,190 --> 01:37:48,112
"Toplum ile ırk ilişkileri çerçevesinde

1530
01:37:49,405 --> 01:37:52,116
muazzam fark yarattın."

1531
01:37:54,743 --> 01:37:59,373
En heyecan verici görüntülerden biri,
Colin Kaepernick'in polis şiddetini

1532
01:37:59,999 --> 01:38:04,378
ve ırksal eşitsizliği protesto ederken
diz çökmesinin ardından

1533
01:38:04,461 --> 01:38:06,922
Bill Russell'ın da

1534
01:38:07,006 --> 01:38:08,591
diz çökerek ona katılması

1535
01:38:08,674 --> 01:38:12,052
ve meydan okurcasına
doğrudan kameraya bakarak

1536
01:38:12,136 --> 01:38:16,557
âdeta "Onunla uğraşırsanız
benimle de uğraşırsınız" demesiydi.

1537
01:38:17,433 --> 01:38:21,312
Bill, Colin'e bir yakınlık hissetti
çünkü Bill için

1538
01:38:21,395 --> 01:38:27,443
basketbol daima kim olduğuyla değil,
ne yaptığıyla ilgiliydi.

1539
01:38:27,526 --> 01:38:31,447
Onun mirasını devralanlar Malcolm Jenkins,

1540
01:38:32,406 --> 01:38:33,782
Anquan Boldin,

1541
01:38:34,491 --> 01:38:35,868
LeBron James…

1542
01:38:35,951 --> 01:38:37,202
NEFES ALAMIYORUM

1543
01:38:37,286 --> 01:38:38,370
…CP3,

1544
01:38:39,496 --> 01:38:40,789
D-Wade,

1545
01:38:41,457 --> 01:38:42,875
Renee Montgomery,

1546
01:38:42,958 --> 01:38:45,586
WNBA kadınları ve benzerleridir.

1547
01:38:45,669 --> 01:38:48,005
Onlar bu nesilde seslerini duyurup

1548
01:38:48,088 --> 01:38:53,719
"Bu mücadeleye
biz de katkı sağlayacağız" diyorlar.

1549
01:38:54,595 --> 01:38:57,514
Özellikle kolektif olarak

1550
01:38:57,598 --> 01:39:01,101
değişimi destekleyecek
büyük bir güce sahibiz.

1551
01:39:01,185 --> 01:39:04,146
Söylenmesi gerekeni söylüyorsun,
duruş sergiliyorsun,

1552
01:39:04,229 --> 01:39:07,024
yaşananların yanlış olduğunu söylüyorsun.

1553
01:39:07,107 --> 01:39:09,401
Bill Russell'ın kariyeri böyle geçti.

1554
01:39:10,152 --> 01:39:13,697
Neslimdeki oyuncular,
"Sırada ne var?" deyip duruyorlar.

1555
01:39:13,781 --> 01:39:16,867
Ama tarihini bilmiyorsan
geleceğini de bilemezsin.

1556
01:39:16,951 --> 01:39:22,289
Sahip olduğun gücün,
sesin ve fikrin önemli olduğunu,

1557
01:39:22,373 --> 01:39:24,500
saha içine ve dışına
yansıdığını anlatıyor.

1558
01:39:25,209 --> 01:39:26,710
Bill Russell'ı seviyorum.

1559
01:39:27,628 --> 01:39:30,965
Ruhu vardı. Bazı insanlarda yoktur.
Onun ruhu vardı.

1560
01:39:32,132 --> 01:39:37,429
Hayatımda tanıdığım
en eşsiz adamlardan biriydi.

1561
01:39:37,513 --> 01:39:42,559
Basketboldaki başarısından dolayı
söylemiyorum. O bir liderdi.

1562
01:39:43,519 --> 01:39:44,979
Bir aktivistti,

1563
01:39:45,521 --> 01:39:48,899
üstelik aktivistlik popüler değilken,

1564
01:39:49,400 --> 01:39:51,902
hatta bazen kariyeri pahasına.

1565
01:39:51,986 --> 01:39:55,656
Bill'in özelliği,
bir şeyin doğru olduğunu düşündüğünde

1566
01:39:55,739 --> 01:39:58,742
ona göre hareket ederdi. Esaslı adamdı.

1567
01:39:58,826 --> 01:40:01,161
Bill sürekli böyleydi.

1568
01:40:05,249 --> 01:40:09,461
<i>Ancak doğru davrandığını düşündüğünde</i>
<i>adam olabilirsin.</i>

1569
01:40:10,212 --> 01:40:14,174
<i>Sonuç olarak,</i>
<i>umuyorum ki ben öldükten sonra</i>

1570
01:40:14,258 --> 01:40:16,093
<i>arkamdan şunlar söylenir,</i>

1571
01:40:17,261 --> 01:40:19,680
<i>"Bill Russell adam gibi adamdı."</i>

1572
01:40:23,684 --> 01:40:26,020
<i>Boston Celtics</i>
<i>bugün bir efsaneyi kaybetti.</i>

1573
01:40:26,103 --> 01:40:30,149
<i>Bill Russell 88 yaşında vefat etti</i>
<i>ama mirası sonsuza dek yaşayacak.</i>

1574
01:40:35,154 --> 01:40:39,033
DEĞERLİ ANISINA
BILL RUSSELL 1934-2022

1575
01:40:39,116 --> 01:40:44,121
Babamın en sevdiği sözlerden biri,
ölünce cennete gitmek istemediğine dairdi.

1576
01:40:44,204 --> 01:40:46,165
Bunu bir düşüş olarak görürdü

1577
01:40:46,248 --> 01:40:50,044
çünkü onun için asıl cennet
Boston Celtics'te oynamaktı.

1578
01:40:52,004 --> 01:40:55,466
Bill Russell'ın tesirinin
devam ettiğini görmek güzel.

1579
01:40:55,549 --> 01:40:58,886
Gerçekten ayağa kalkıp
insanlara söylemeye çalıştığı,

1580
01:40:58,969 --> 01:41:03,015
Siyahilerin statükoyu
kabul etmemesi gerektiğiydi.

1581
01:41:04,349 --> 01:41:07,227
Hem sporda hem de spor haricinde.

1582
01:41:09,521 --> 01:41:13,776
Afro-Amerikalılar için yaptıkları.
Bir insan olarak sergilediği duruş.

1583
01:41:13,859 --> 01:41:16,445
Basketbol oynamak için çektiği çileler

1584
01:41:16,528 --> 01:41:19,490
ve başkalarının hayatını
iyileştirme arzusu.

1585
01:41:19,573 --> 01:41:21,950
Hâlâ aynı mücadeleleri veriyoruz.

1586
01:41:22,910 --> 01:41:27,498
Bill Russell gibi toplum önderleri
ve büyük insanlar,

1587
01:41:28,123 --> 01:41:32,086
başarabileceğimize duyduğumuz güvenin
temellerini atarlar.

1588
01:41:41,345 --> 01:41:44,598
NBA, Bill'in forma numarasını
emekli edeceğini duyurdu.

1589
01:41:44,681 --> 01:41:48,060
NBA'de kimse altı numarayı giyemeyecek.

1590
01:41:48,143 --> 01:41:51,939
Gelmiş geçmiş en muzaffer adamın
hak ettiği bir şey bu.

1591
01:41:53,941 --> 01:41:56,318
Bill Russell'ın bazı kanıları vardı.

1592
01:41:56,401 --> 01:41:58,695
Sadece sporla alakalı değil,

1593
01:41:58,779 --> 01:42:01,824
hayatla ve tabii ki ülkeyle alakalı.

1594
01:42:01,907 --> 01:42:05,661
Bir Amerikalı olarak vatanseverdi.

1595
01:42:06,829 --> 01:42:10,666
Ve fikrini söylemekten korkmayan biriydi,

1596
01:42:11,333 --> 01:42:13,544
sonuçları ne olursa olsun.

1597
01:42:13,627 --> 01:42:16,421
Bir ikon, bir efsane ve bir öncüydü.

1598
01:42:16,505 --> 01:42:20,008
Gerçek bir şampiyonun
vücut bulmuş hâliydi.

1599
01:42:20,801 --> 01:42:24,972
Bence tüm pivotlar ona
%5 komisyon vermeli. Cidden.

1600
01:42:25,055 --> 01:42:28,100
O olmasa biz de olmazdık.

1601
01:42:30,644 --> 01:42:33,147
Kafa yormak, düşünmek.

1602
01:42:33,856 --> 01:42:34,982
Geçmişi,

1603
01:42:36,733 --> 01:42:37,985
keşkeleri,

1604
01:42:39,194 --> 01:42:40,404
geleceği.

1605
01:42:42,156 --> 01:42:43,407
Bill Russell,

1606
01:42:44,449 --> 01:42:45,701
sen görevini yaptın.

1607
01:42:47,119 --> 01:42:48,829
Gerisi bize kalmış.

1608
01:42:54,251 --> 01:42:58,172
<i>Dürüstçe söyleyebilirim ki</i>
<i>hiç sevilmek için çalışmadım.</i>

1609
01:42:58,255 --> 01:43:00,382
<i>Sadece saygı görmek için çalıştım.</i>

1610
01:43:00,966 --> 01:43:03,218
<i>Hayatım nasıl geçti? Birçok şeyle.</i>

1611
01:43:03,302 --> 01:43:06,638
<i>Birçok yer, birçok fetih,</i>
<i>birçok başarısızlıkla</i>

1612
01:43:06,722 --> 01:43:10,142
<i>ve şiddetli aşklar,</i>
<i>nefretler ve sorunlarla.</i>

1613
01:43:10,893 --> 01:43:13,312
<i>Bildiğim her şekilde savaştım.</i>

1614
01:43:13,937 --> 01:43:17,065
<i>Savaştım çünkü savaşmanın</i>
<i>doğru olduğuna inanıyordum.</i>

1615
01:43:17,566 --> 01:43:20,611
<i>Bence hiç kimse sonuçlardan korkmamalı</i>

1616
01:43:20,694 --> 01:43:24,031
<i>çünkü herkes doğru olduğuna</i>
<i>inandığı şeyi yapmalı.</i>

1617
01:43:25,073 --> 01:43:29,828
<i>Ben insan hakları için savaştım,</i>
<i>tüm insanlar, ırklar ve dinler için.</i>

1618
01:43:30,329 --> 01:43:33,373
<i>Belki daima ayrı telden çalacağım.</i>

1619
01:43:33,457 --> 01:43:36,084
<i>Belki müziğin ritmini yakalayamayacağım.</i>

1620
01:43:37,252 --> 01:43:38,545
<i>Ama deneyeceğim.</i>

1621
01:45:35,620 --> 01:45:38,582
Alt yazı çevirmeni: Başak Çelikoğlu Arıkan