1
00:00:17,058 --> 00:00:17,892
LỐI VÀO CHO NGƯỜI DA MÀU
2
00:00:28,945 --> 00:00:30,238
10.000 CÚ REBOUND
3
00:00:30,321 --> 00:00:32,240
Một số VĐV cố tìm ra
4
00:00:32,323 --> 00:00:36,703
vai trò của thể thao trên đời.
Nó phục vụ cho mục đích gì.
5
00:00:38,705 --> 00:00:39,706
Nghĩ mà xem.
6
00:00:39,789 --> 00:00:41,624
Bạn thức dậy và thấy mình
7
00:00:41,708 --> 00:00:44,669
sắp chạy ra sân Boston Garden
8
00:00:45,253 --> 00:00:48,298
trong trận chung kết
truyền trực tiếp toàn quốc.
9
00:00:48,381 --> 00:00:49,591
Đội Celtics ra sân.
10
00:00:52,135 --> 00:00:55,430
Các đồng đội của bạn có ánh mắt ngỡ ngàng,
11
00:00:56,139 --> 00:00:59,851
cứ như họ nhận ra họ sắp bị xe cán.
12
00:01:02,395 --> 00:01:07,025
Tôi hay đùa là nếu có thể thu hết
mọi cảm xúc của một trận bóng rổ,
13
00:01:07,108 --> 00:01:12,155
thì sẽ đủ căm thù cho một cuộc chiến tranh
và đủ niềm vui để ngăn chặn nó.
14
00:01:17,827 --> 00:01:22,207
Tổng thống Mỹ đã thể hiện mối quan tâm
với kết quả của một trận đấu.
15
00:01:28,546 --> 00:01:32,092
Và trong khi bạn đang cố nghỉ ngơi
trong cái kén của mình
16
00:01:32,175 --> 00:01:33,802
trước khi trận đấu bắt đầu,
17
00:01:33,885 --> 00:01:38,973
có một khoảnh khắc bạn thấy mình tự hỏi
sao mọi thứ lại thành ra như thế.
18
00:02:23,476 --> 00:02:30,400
BILL RUSSELL: HUYỀN THOẠI
19
00:02:33,945 --> 00:02:36,781
Một cảm xúc cực kỳ rùng mình của tôi
trong sự nghiệp ở Celtic
20
00:02:37,282 --> 00:02:39,492
là khi bước ra khỏi phòng thay đồ.
21
00:02:39,576 --> 00:02:42,704
Có một người, Weldon Hare,
làm nhiệm vụ thông báo,
22
00:02:42,787 --> 00:02:43,872
và ông ấy hay nói…
23
00:02:43,955 --> 00:02:48,751
Đây là những nhà vô địch,
đội Boston Celtics!
24
00:02:50,170 --> 00:02:53,590
Và cứ mỗi khi nghe thấy thế,
tôi nổi da gà.
25
00:02:54,382 --> 00:02:56,092
Tôi cực thích điều đó.
26
00:02:59,012 --> 00:03:01,472
Đến mùa thu năm 1963,
27
00:03:01,556 --> 00:03:04,976
đội Boston Celtics
đã giành sáu danh hiệu NBA,
28
00:03:05,518 --> 00:03:07,770
nhưng đều là với Bob Cousy.
29
00:03:08,521 --> 00:03:11,733
Thử thách với chúng tôi
là chiến thắng khi thiếu Cousy.
30
00:03:11,816 --> 00:03:14,903
Không phải do
không thích danh tiếng của anh ấy,
31
00:03:14,986 --> 00:03:17,822
mà là: "Chúng tôi muốn được công nhận
32
00:03:17,906 --> 00:03:21,326
là chúng tôi vẫn có thể thắng
khi thiếu Cousy, được chứ?"
33
00:03:22,202 --> 00:03:23,995
Chúng tôi chơi ăn ý với nhau.
34
00:03:24,495 --> 00:03:29,417
Tôi chủ động, và với tính toán và
lên kế hoạch, giúp đồng đội chơi hay hơn.
35
00:03:32,253 --> 00:03:38,384
Trong mùa giải 63-64, Russell có
số rebound và kiến tạo cao nhất sự nghiệp,
36
00:03:38,468 --> 00:03:40,511
và bất chấp sự vắng mặt của Cousy,
37
00:03:40,595 --> 00:03:44,891
đội Celtics kết thúc mùa giải chính
với thành tích số một NBA.
38
00:03:54,108 --> 00:03:56,611
Trong trận chung kết, Boston gặp Warriors,
39
00:03:56,694 --> 00:04:00,365
đội đã chuyển từ Philadelphia
đến San Francisco năm trước đó.
40
00:04:01,074 --> 00:04:03,660
Với việc đội Warrior sang bảng miền Tây,
41
00:04:03,743 --> 00:04:07,455
lần đầu tiên Chamberlain
được đối mặt với Bill Russell
42
00:04:07,538 --> 00:04:08,873
trong trận tranh nhẫn.
43
00:04:12,293 --> 00:04:17,757
Tất cả tranh cãi lại được tiếp tục trong
cuộc tranh luận Russell vs. Chamberlain.
44
00:04:19,175 --> 00:04:23,471
Nếu chúng tôi không phải ẩn dụ,
thì ít nhất cũng là biểu tượng cho gì đó.
45
00:04:24,722 --> 00:04:29,769
Thật thú vị vì họ là
hai tính cách hoàn toàn khác biệt.
46
00:04:30,603 --> 00:04:33,898
Wilt là sự kết hợp của
47
00:04:35,525 --> 00:04:37,777
Magic Johnson và Ông già Nô-en.
48
00:04:37,860 --> 00:04:44,242
Bill Russell là người nghiêm túc,
tập trung, xù xì, kỷ luật, cứng rắn.
49
00:04:44,325 --> 00:04:47,704
Đối nghịch với hình ảnh
của Wilt trước công chúng.
50
00:04:47,787 --> 00:04:50,748
Họ luôn bị coi là
đối thủ cạnh tranh quyết liệt,
51
00:04:51,958 --> 00:04:54,294
nhưng ngoài sân, họ thân như anh em.
52
00:04:55,670 --> 00:04:58,840
Hồi đó, mối quan hệ của họ
thân mật hơn nhiều.
53
00:04:58,923 --> 00:05:02,969
Thật ra, đôi lúc khi đến thi đấu ở Philly,
54
00:05:03,052 --> 00:05:05,513
bố tôi lại ở với Wilt và gia đình Wilt.
55
00:05:05,596 --> 00:05:09,851
Mối quan hệ giữa Bill và Wilt
là một tình đồng chí thật sự.
56
00:05:09,934 --> 00:05:13,896
Wilt hay mời anh ấy đến ăn bữa tối Tạ ơn
57
00:05:13,980 --> 00:05:16,357
với gia đình anh ấy, do mẹ anh ấy nấu.
58
00:05:16,441 --> 00:05:19,736
Khi Bill chuẩn bị về, họ đi cùng nhau,
59
00:05:19,819 --> 00:05:23,364
và bà ấy luôn nói với Bill:
"Đối xử tốt với thằng Norman nhà bác nhé".
60
00:05:23,448 --> 00:05:25,366
"Đừng để nó thua đau quá".
61
00:05:25,950 --> 00:05:28,119
Tôi sẽ không bao giờ làm thế nhé?
62
00:05:28,202 --> 00:05:30,580
Nếu anh là kình địch của tôi,
tôi không thích anh.
63
00:05:30,663 --> 00:05:33,916
Tôi sẽ cố làm anh bẽ mặt
trước khi anh làm bẽ mặt tôi.
64
00:05:34,000 --> 00:05:38,338
Trên sân là một chuyện.
Ngoài sân lại là chuyện khác.
65
00:05:38,421 --> 00:05:40,757
Trên sân thì cạnh tranh quyết liệt.
66
00:05:42,800 --> 00:05:48,431
Tôi nghĩ Russell đã dùng trí thông minh
đối phó với Wilt theo cách rất điệu nghệ,
67
00:05:48,514 --> 00:05:52,685
đến mức đi ăn tối với nhau
trước hôm họ thi đấu,
68
00:05:52,769 --> 00:05:54,103
chỉ để làm mềm anh ấy.
69
00:05:54,187 --> 00:05:57,273
Nên khi anh ấy nhảy lên
và tay vươn lên trên vành rổ,
70
00:05:57,357 --> 00:05:59,817
Wilt không úp gãy tay anh ấy
mà chỉ thả rổ.
71
00:06:02,111 --> 00:06:06,240
Những chi tiết tinh tế này thể hiện
trí thông minh thiên tài của Bill.
72
00:06:06,324 --> 00:06:09,911
Tôi có vài người bạn thân
đã vài lần bảo tôi:
73
00:06:09,994 --> 00:06:13,623
"Wilt, lên đó
và đập nát tay Bill Russell đi".
74
00:06:13,706 --> 00:06:17,210
"Đừng nhẹ nhàng với bọn họ.
Anh có thể hủy diệt họ mà".
75
00:06:18,628 --> 00:06:21,714
Mối quan hệ của họ dựa trên sự tôn trọng.
76
00:06:22,757 --> 00:06:25,301
Họ luôn thi đấu hết mình với nhau.
77
00:06:25,385 --> 00:06:27,887
Họ là bạn, nhưng cũng là đối thủ.
78
00:06:27,970 --> 00:06:31,933
Bạn thi đấu ở trình độ cao nhất,
bất chấp đối thủ là ai.
79
00:06:46,072 --> 00:06:49,909
Tôi nghĩ mọi môn thể thao đều là
sự kết hợp của nghệ thuật và chiến tranh.
80
00:06:49,992 --> 00:06:52,870
Ta có thể thay đổi
tỷ lệ giữa nghệ thuật và chiến tranh
81
00:06:52,954 --> 00:06:55,832
trong bất cứ môn nào
bằng cách thay đổi triết lý của nó.
82
00:06:56,666 --> 00:07:01,337
Hãy hình dung ở một thời điểm khác,
trong một thế giới khác, ủy viên NBA,
83
00:07:01,421 --> 00:07:05,716
ra lệnh loại bỏ hết bạo lực khỏi bóng rổ
và khuyến khích tính nghệ thuật,
84
00:07:05,800 --> 00:07:08,469
Đưa vào một hội đồng giám khảo,
để chấm điểm
85
00:07:08,553 --> 00:07:11,889
dựa trên vẻ đẹp của mỗi pha bóng ghi điểm.
86
00:07:11,973 --> 00:07:16,394
Mọi pha bóng đẹp trong bóng rổ
chỉ được đánh giá qua nét đẹp của nó.
87
00:07:17,145 --> 00:07:21,732
Kết quả là, các cầu thủ được khuyến khích
chỉ chơi bằng tình yêu nghệ thuật.
88
00:07:34,287 --> 00:07:36,956
Khi bỏ hết những yếu tố
liên quan đến chiến tranh,
89
00:07:37,039 --> 00:07:39,876
môn thể thao này trở thành một điệu nhảy.
90
00:07:41,794 --> 00:07:43,754
Giống một bài ba-lê hơn một trận ẩu đả.
91
00:07:46,090 --> 00:07:49,886
Khi ta thấy Julius "Dr. J" Irving
bay trên không,
92
00:07:50,470 --> 00:07:53,556
lưng anh ấy cong lên, tay vươn ra,
93
00:07:54,891 --> 00:07:59,520
ta nói: "Động tác đẹp quá"
giống như cách ta khen một bức tranh đẹp.
94
00:08:00,813 --> 00:08:04,775
Điệu nhảy tạo nên sự kinh ngạc,
và mọi chuyển động đều có ý nghĩa.
95
00:08:12,575 --> 00:08:18,164
Năm 1964, Russell chào đón Chamberlain
trong trận chung kết NBA đầu tiên giữa họ
96
00:08:18,247 --> 00:08:21,334
với sự cân bằng gần như hoàn hảo
giữa nghệ thuật và chiến tranh.
97
00:08:23,628 --> 00:08:26,339
Ông tiếp lửa cho Celtics
khi họ cần năng lượng,
98
00:08:26,422 --> 00:08:28,799
và dìu dắt họ khi họ cần sự đĩnh đạc.
99
00:08:31,511 --> 00:08:34,263
Celtics vươn lên dẫn trước 3-1,
100
00:08:34,347 --> 00:08:36,599
và trong những giây cuối của Trận Năm,
101
00:08:36,682 --> 00:08:39,685
Russell gửi đi một thông điệp
để kết thúc mùa giải.
102
00:08:39,769 --> 00:08:42,396
Bill Russell lấy rebound và ghi điểm
103
00:08:42,480 --> 00:08:44,649
khi trận đấu còn mười giây.
Thắng chắc rồi.
104
00:08:44,732 --> 00:08:48,569
Các fan của Boston đang công kênh
HLV Red Auerbach ra ngoài sân.
105
00:08:48,653 --> 00:08:52,949
Chiến thắng chứng tỏ Bill có thể dẫn đội
đến vô địch mà không cần Cousy.
106
00:08:53,616 --> 00:08:56,994
Với Celtics, đây là thắng lợi
chung kết thứ sáu liên tiếp.
107
00:08:58,454 --> 00:09:01,415
Lần thứ bảy
từ khi Bill Russell đến Boston,
108
00:09:01,499 --> 00:09:04,043
và lần đầu tiên của Bill mà không có Cous.
109
00:09:07,088 --> 00:09:11,342
Dẫn dắt đội hình vô địch này
là huấn luyện viên ngạo nghễ của họ.
110
00:09:11,425 --> 00:09:14,887
Đội Red xây dựng nên có sự ăn ý hoàn hảo.
111
00:09:15,513 --> 00:09:20,685
Sau khi Cousy ra đi, đội hình xuất phát
bao gồm KC Jones, Bill Russell,
112
00:09:20,768 --> 00:09:24,313
Tom Heinsohn, Satch Sanders và Sam Jones.
113
00:09:24,397 --> 00:09:28,150
Nhưng trước trận đấu
với St. Louis tháng 12/1964,
114
00:09:28,234 --> 00:09:30,319
Heinsohn nghỉ do chấn thương chân.
115
00:09:30,403 --> 00:09:34,198
Red Auerbach có thể thay
cầu thủ thứ sáu John Havlicek.
116
00:09:34,282 --> 00:09:38,202
Nhưng thay vào đó, ông gọi
cầu thủ kinh nghiệm hơn, Willie Naulls.
117
00:09:38,286 --> 00:09:40,663
Bill Russell chơi trung phong,
118
00:09:40,746 --> 00:09:43,958
Tom Sanders là một tiền phong,
119
00:09:44,041 --> 00:09:46,627
Willie Naulls là tiền phong còn lại,
120
00:09:46,711 --> 00:09:48,504
Sam và KC Jones.
121
00:09:49,297 --> 00:09:52,091
Khi đội Celtics ra sân
với năm cầu thủ người Mỹ gốc Phi,
122
00:09:52,174 --> 00:09:54,093
đó là một tín hiệu mạnh mẽ.
123
00:09:54,760 --> 00:09:57,972
Đó là tính toán chiến thuật
thường tình với chúng tôi.
124
00:09:58,055 --> 00:10:00,016
Chúng tôi chỉ quan tâm đến chiến thắng.
125
00:10:00,099 --> 00:10:03,894
"Đây là đội hình tốt nhất hôm nay.
Đây là những người được đấu".
126
00:10:03,978 --> 00:10:08,399
Năm gã da đen trên sân cùng một lúc?
Thật sao? Chúng tôi không để ý đấy.
127
00:10:08,482 --> 00:10:11,986
Ông ấy muốn thắng,
và để thắng, ta cần cầu thủ tốt nhất.
128
00:10:12,069 --> 00:10:16,657
Auerbach đã làm điều ông nên làm,
chứ không phải điều ông bị ép phải làm,
129
00:10:16,741 --> 00:10:19,702
hoặc ông ấy cố để lại dấu ấn.
130
00:10:19,785 --> 00:10:22,121
Nhưng phóng viên yêu cầu ông bình luận.
131
00:10:22,204 --> 00:10:23,789
Chúng tôi vừa làm nên lịch sử.
132
00:10:23,873 --> 00:10:27,877
Lịch sử, mà như Red có thể nói,
ông chả thèm quan tâm.
133
00:10:30,254 --> 00:10:32,715
Không thể phủ nhận rằng
Celtics đã phá vỡ truyền thống
134
00:10:32,798 --> 00:10:34,884
với đội hình xuất phát toàn da đen.
135
00:10:35,676 --> 00:10:39,972
Nhưng Bill yêu cầu lần đầu tiên đó
nên đặt trong đúng bối cảnh lịch sử.
136
00:10:41,599 --> 00:10:45,019
Từng có nhiều nhấn mạnh
vào người da đen đầu tiên làm việc này,
137
00:10:45,102 --> 00:10:47,021
người da đen đầu tiên làm việc kia.
138
00:10:47,104 --> 00:10:49,940
Ai là người đầu hay người cuối
không quan trọng.
139
00:10:50,024 --> 00:10:53,486
Quan trọng là bao nhiêu người.
Phần còn lại là tượng trưng.
140
00:10:54,028 --> 00:10:57,448
Tôi không coi việc gì mình làm
là đóng góp cho xã hội.
141
00:10:57,531 --> 00:11:00,951
Tôi coi bóng rổ chuyên nghiệp
chỉ là dậm chân tại chỗ,
142
00:11:01,035 --> 00:11:03,245
thứ nông cạn nhất trên đời.
143
00:11:03,996 --> 00:11:05,539
Tất nhiên, tôi là người thực tế.
144
00:11:05,623 --> 00:11:08,626
Tôi kiếm được mức lương này
ở đâu ngoài bóng rổ chứ?
145
00:11:08,709 --> 00:11:10,544
Cái gì cần thì phải làm thôi.
146
00:11:10,628 --> 00:11:13,381
Nhưng đóng góp tôi muốn cống hiến,
147
00:11:13,464 --> 00:11:16,676
cho các con tôi và trẻ em da đen
trên khắp thế giới,
148
00:11:16,759 --> 00:11:18,219
là khiến cuộc sống tốt đẹp hơn,
149
00:11:18,302 --> 00:11:21,764
để hoài bão của chúng không bị sụp đổ
khi chúng đối mặt với thế giới.
150
00:11:21,847 --> 00:11:25,601
Để cho chúng cơ hội
được làm điều chúng giỏi nhất.
151
00:11:25,685 --> 00:11:29,188
Tôi có thể đặt hoài bão
để lại cho con mình một triệu đô.
152
00:11:29,271 --> 00:11:32,483
Nếu chỉ có số tiền đó,
tức là chẳng cho chúng cái gì.
153
00:11:34,527 --> 00:11:35,945
Với một số fan trẻ,
154
00:11:36,028 --> 00:11:39,323
Russell và đồng đội của ông
không chỉ là nguồn cảm hứng.
155
00:11:39,824 --> 00:11:42,910
Họ tạo ra một hình mẫu tuyệt vời
trong phối hợp hành động.
156
00:11:44,286 --> 00:11:46,414
Tôi ở một khu da trắng.
157
00:11:46,497 --> 00:11:49,917
Da trắng, phân tách,
như ở khắp nơi tại Boston,
158
00:11:50,000 --> 00:11:51,669
đầy rẫy phân biệt chủng tộc.
159
00:11:52,837 --> 00:11:58,092
Và những cậu bé da trắng
chạy trên sân bóng rổ,
160
00:11:58,175 --> 00:12:01,971
ở độ tuổi năm, sáu, bảy,
cố ném bóng vào rổ,
161
00:12:02,054 --> 00:12:04,598
và nói: "Tớ là KC Jones".
162
00:12:04,682 --> 00:12:06,016
"Tớ là Sam Jones".
163
00:12:06,100 --> 00:12:07,435
"Tớ là Bill Russell".
164
00:12:07,518 --> 00:12:11,856
Khi đội Celtics đến làm khách,
ai cũng có mặt, sân chật ních,
165
00:12:11,939 --> 00:12:16,527
vì họ muốn đến để xem,
không chỉ Russell, mà là một đội xuất sắc.
166
00:12:22,324 --> 00:12:25,453
Đội Celtics kết thúc mùa giải 64-65
167
00:12:25,536 --> 00:12:28,873
với thành tích số một giải đấu
là 62 thắng, 18 bại.
168
00:12:28,956 --> 00:12:33,002
Trong vòng playoff,
Celtics đối mặt với Philadelphia 76ers,
169
00:12:33,085 --> 00:12:34,795
vừa bổ sung một khuôn mặt quen thuộc.
170
00:12:37,047 --> 00:12:41,135
Đội trước đó của Wilt, Warriors,
đã giải quyết đòi hỏi lương của Wilt,
171
00:12:41,218 --> 00:12:43,679
và thành tích kém cỏi
bằng cách trao đổi Wilt.
172
00:12:44,722 --> 00:12:48,392
Trở về quê hương, Chamberlain
biến đội Sixers thành ứng viên tiềm tàng.
173
00:12:50,978 --> 00:12:52,772
Hai đội thay phiên nhau thắng
174
00:12:52,855 --> 00:12:55,900
trước các fan thù địch
trong những trận làm khách.
175
00:12:56,901 --> 00:12:59,820
Chamberlain đấm vào không khí.
176
00:13:05,451 --> 00:13:07,161
15/04/1965
177
00:13:09,747 --> 00:13:13,584
Chúng tôi đấu với đội 76ers
trong trận chung kết miền Đông.
178
00:13:13,667 --> 00:13:15,795
Đó là trận thứ bảy, trận quyết định.
179
00:13:21,509 --> 00:13:23,677
Suốt trận đấu,
chúng tôi có các chuỗi lên điểm,
180
00:13:23,761 --> 00:13:28,098
mỗi lần đều bị Chamberlain, Greer,
và phần còn lại rút ngắn khoảng cách.
181
00:13:28,182 --> 00:13:29,517
Không thể cắt đuôi họ.
182
00:13:31,560 --> 00:13:35,439
Đội Celtics dẫn trước bảy điểm
khi chỉ còn lại 1:45.
183
00:13:35,523 --> 00:13:37,691
Một lần nữa, Philly bám đuổi,
184
00:13:37,775 --> 00:13:39,777
và khi chỉ còn vài giây,
185
00:13:39,860 --> 00:13:43,697
có vẻ như Boston sẽ vượt qua
và vào trận chung kết NBA.
186
00:13:43,781 --> 00:13:47,701
Chamberlain xoay người, nhét bóng vào rổ.
Còn lại năm giây.
187
00:13:48,244 --> 00:13:50,913
Chúng tôi nghĩ đưa bóng vào cuộc
là trận đấu sẽ kết thúc.
188
00:13:51,997 --> 00:13:55,876
Tôi không tin tưởng ai
để đưa bóng vào ngoài tôi.
189
00:13:55,960 --> 00:13:58,712
Tôi muốn đưa bóng vào
vì muốn đảm bảo đó là đường chuyền tốt.
190
00:13:58,796 --> 00:14:03,467
Chúng tôi có cơ hội đảm bảo thắng lợi,
và Russell sẽ đưa bóng ra xa.
191
00:14:03,551 --> 00:14:06,095
Anh ấy không biết
là mình đứng dưới một sợi dây
192
00:14:06,178 --> 00:14:10,057
nối lên ban công, dùng để ổn định rổ.
193
00:14:10,140 --> 00:14:12,101
Giờ Russell…
194
00:14:12,643 --> 00:14:14,937
Anh để mất bóng!
195
00:14:16,021 --> 00:14:20,526
Russell để mất bóng!
Boston chỉ dẫn một điểm.
196
00:14:21,277 --> 00:14:24,363
Bóng về tay Philadelphia
khi chỉ còn năm giây.
197
00:14:24,446 --> 00:14:26,407
Boston chỉ dẫn trước một điểm.
198
00:14:26,949 --> 00:14:30,578
Tôi nghe qua radio trên xe hơi.
199
00:14:31,245 --> 00:14:33,289
Và lúc đó tôi chưa đủ tuổi lái xe,
200
00:14:33,873 --> 00:14:37,751
nhưng nói cho các bạn biết,
ai lúc đó bật radio trên xe
201
00:14:37,835 --> 00:14:40,129
thì không có tâm trí nào mà lái nữa.
202
00:14:40,212 --> 00:14:44,174
Tỷ số 110-109. Căng thẳng dâng cao.
203
00:14:44,258 --> 00:14:48,512
Chúng tôi hội ý. Tôi chỉ có thể nói:
"Các cậu, ta phải làm gì đó".
204
00:14:51,015 --> 00:14:55,519
"Các cậu phải cứu tôi".
Lúc đó tôi quẫn trí lắm. Tôi rất xấu hổ.
205
00:14:55,603 --> 00:14:59,273
Russell nói:
"Ai cưa sừng cho tôi được không?"
206
00:14:59,356 --> 00:15:01,108
"Vì tôi đang bị cắm sừng".
207
00:15:01,191 --> 00:15:05,529
Tôi nghĩ đồng đội của tôi
chưa nghe tôi nói thế bao giờ.
208
00:15:06,155 --> 00:15:08,657
"Tôi mắc sai lầm rồi. Cứu tôi đi".
209
00:15:08,741 --> 00:15:11,869
Những người khác thì sẽ viện cớ,
Russell thì không.
210
00:15:11,952 --> 00:15:15,289
Nó thể hiện sự khiêm nhường
và niềm tin vào đồng đội.
211
00:15:16,081 --> 00:15:18,918
Đây là tình thế khó. Đây là trận bóng rổ.
212
00:15:19,001 --> 00:15:23,005
Năm giây. Philadelphia cầm bóng
ở dưới rổ Celtics.
213
00:15:23,088 --> 00:15:25,007
Greer sẽ đưa bóng vào.
214
00:15:26,634 --> 00:15:30,804
Tất cả những chức vô địch quốc gia
và vô địch miền Đông,
215
00:15:30,888 --> 00:15:34,892
và kỷ lục và mọi thứ khác,
đều quy về giây quyết định.
216
00:15:35,935 --> 00:15:40,606
Khi trọng tài giao bóng,
anh ấy có năm giây để đưa bóng vào cuộc.
217
00:15:40,689 --> 00:15:43,651
Tôi bắt đầu tự đếm, một ngàn, một,
218
00:15:43,734 --> 00:15:45,152
một ngàn, hai,
219
00:15:45,235 --> 00:15:46,779
một ngàn, ba.
220
00:15:46,862 --> 00:15:49,698
Đếm đến "một ngàn, bốn",
mà chưa có gì xảy ra.
221
00:15:49,782 --> 00:15:55,079
Lúc đó, chỉ trong tích tắc,
tôi đã liếc được.
222
00:15:55,162 --> 00:15:57,498
Tôi thấy bóng rời khỏi tay.
223
00:15:57,581 --> 00:15:59,458
Greer đưa bóng vào cuộc.
224
00:15:59,541 --> 00:16:01,752
Anh ấy đưa bóng ra xa
và bị Havlicek cướp được!
225
00:16:01,835 --> 00:16:05,547
Chuyền cho Sam Jones.
Havlicek cướp được bóng!
226
00:16:05,631 --> 00:16:08,217
Kết thúc rồi!
227
00:16:08,926 --> 00:16:12,012
Johnny Havlicek đang bị các fan lao vào.
228
00:16:12,096 --> 00:16:14,056
Kết thúc rồi!
229
00:16:14,139 --> 00:16:16,684
Johnny Havlicek cướp được bóng!
230
00:16:16,767 --> 00:16:20,646
Johnny Most hét lên:
"Havlicek cướp được bóng"
231
00:16:21,397 --> 00:16:25,901
vào radio theo cách
mà nó xuyên qua cơ thể bạn.
232
00:16:29,029 --> 00:16:32,574
Bill Russell muốn ôm lấy Havlicek.
Bill ôm anh ấy.
233
00:16:32,658 --> 00:16:34,827
Anh ấy ôm John Havlicek thật chặt.
234
00:16:34,910 --> 00:16:37,246
Havlicek đã cứu trận đấu này,
235
00:16:37,788 --> 00:16:38,956
hãy tin điều đó!
236
00:16:39,039 --> 00:16:41,625
Johnny Havlicek đã cứu trận đấu này.
237
00:16:41,709 --> 00:16:44,086
Tôi bảo Havlicek:
"Tôi khiến cậu nổi tiếng rồi đấy".
238
00:16:44,169 --> 00:16:46,463
"Havlicek cướp được bóng!"
239
00:16:46,547 --> 00:16:50,426
Tôi nói: "Nếu tôi không mắc sai lầm,
thì đã chả ai biết tên cậu".
240
00:16:54,096 --> 00:16:56,724
Sau khi đánh bại đội 76ers,
241
00:16:56,807 --> 00:17:00,644
Celtics vào chung kết
gặp đối thủ truyền kiếp ở Los Angeles.
242
00:17:01,437 --> 00:17:05,774
Boston dễ dàng vượt qua Lakers,
giành danh hiệu sau năm trận.
243
00:17:14,742 --> 00:17:17,161
ĐỘI KHÁCH 96 - ĐỘI NHÀ 129
244
00:17:18,162 --> 00:17:21,999
Đó là danh hiệu vô địch thứ tám
kể từ khi Russell vào đội.
245
00:17:22,082 --> 00:17:24,084
CELTICS LẠI LÀ 'VUA'
246
00:17:24,168 --> 00:17:30,007
BOSTON GIÀNH DANH HIỆU THỨ 8 TRONG 9 NĂM
247
00:17:31,717 --> 00:17:33,969
Với công chúng,
mối kình địch đáng nhớ duy nhất
248
00:17:34,053 --> 00:17:36,680
là giữa Bill Russell và Wilt Chamberlain.
249
00:17:37,681 --> 00:17:39,475
Bill cởi mở và kiên định
250
00:17:39,558 --> 00:17:42,853
với hy vọng dành cho trẻ em da đen
và cộng đồng da đen.
251
00:17:42,936 --> 00:17:46,857
Với Wilt, thống trị cuộc chơi
bắt nguồn từ yêu cầu
252
00:17:46,940 --> 00:17:49,651
phải có sự tưởng thưởng
xứng đáng cho tài năng.
253
00:17:51,278 --> 00:17:53,614
Chúng tôi làm việc này để kiếm tiền.
254
00:17:53,697 --> 00:17:55,741
Chúng tôi làm việc mình thích,
255
00:17:55,824 --> 00:17:58,744
nhưng mối quan tâm chính
là kiếm được bao nhiêu.
256
00:17:58,827 --> 00:18:01,955
Bill Russell
tham gia vào phong trào dân quyền
257
00:18:02,039 --> 00:18:05,876
và khuyến khích mọi người tạo ra thay đổi.
258
00:18:05,959 --> 00:18:09,004
Wilt thì sống rất sung túc
259
00:18:09,088 --> 00:18:11,840
nhưng không quan tâm lắm
đến chuyện gì khác
260
00:18:11,924 --> 00:18:14,676
ngoài sự sung túc và cuộc sống của mình.
261
00:18:14,760 --> 00:18:18,138
Wilt có một con ngựa đua,
một chiếc Rolls-Royce.
262
00:18:19,431 --> 00:18:21,100
Anh ấy sống rất sung túc.
263
00:18:21,183 --> 00:18:23,393
Anh ấy luôn nhận được mức lương tốt.
264
00:18:23,477 --> 00:18:27,189
Nên: "Anh ấy được số tiền như vậy,
thì tôi cũng phải được thế".
265
00:18:27,272 --> 00:18:29,399
Tôi nhớ là nghe qua radio
266
00:18:29,483 --> 00:18:33,445
và biết Wilt vừa ký hợp đồng
trị giá 100.000 đô.
267
00:18:34,363 --> 00:18:36,156
Đó không chỉ là lời đồn.
268
00:18:36,240 --> 00:18:39,785
Chamberlain đã ký
hợp đồng ba năm với đội 76ers
269
00:18:39,868 --> 00:18:43,664
với mức lương năm kỷ lục là 100.000 đô,
270
00:18:43,747 --> 00:18:46,458
tương đương với một triệu đô ngày nay.
271
00:18:46,542 --> 00:18:49,503
Lúc biết tin,
tôi đang nói chuyện với Red Auerbach.
272
00:18:50,587 --> 00:18:52,798
Bàn về hợp đồng tiếp theo của tôi.
273
00:18:52,881 --> 00:18:55,425
Tôi nói: "Thôi.
Tôi biết mình muốn gì rồi".
274
00:18:55,509 --> 00:18:56,510
Ông ấy nói: "Gì?"
275
00:18:56,593 --> 00:18:58,846
Tôi nói: "Tôi muốn 100.001 đô".
276
00:18:58,929 --> 00:19:00,430
RUSSELL ĐẠT MỨC LƯƠNG TƯƠNG ĐƯƠNG WILT
277
00:19:00,514 --> 00:19:04,434
Mặt ông ấy trắng bệch ra.
"Trắng hơn nữa", tôi xin lỗi.
278
00:19:08,438 --> 00:19:11,191
Đó là sự so đo theo cách thật tuyệt vời.
279
00:19:11,275 --> 00:19:13,819
Nếu là một đô,
nghĩa là tôi giỏi hơn anh ta.
280
00:19:13,902 --> 00:19:16,280
Nó cho thấy
tinh thần cạnh tranh trong ông.
281
00:19:16,363 --> 00:19:18,740
Ông ấy là thế. Bản chất của ông ấy.
282
00:19:18,824 --> 00:19:20,868
Anh không đùa với một đô đó chứ?
283
00:19:20,951 --> 00:19:22,327
Có bao nhiêu, tốt bấy nhiêu.
284
00:19:24,580 --> 00:19:26,498
Anh sẽ được một đô vì tham gia.
285
00:19:27,457 --> 00:19:31,253
Tin đồn anh đòi hỏi
mức lương trên trời có thật hay không?
286
00:19:31,336 --> 00:19:35,007
"Trên trời", nghe có vẻ cao quá.
287
00:19:35,090 --> 00:19:38,927
Ông có thể ghi được 20 điểm
từ các pha bù lật hay lên rổ.
288
00:19:39,011 --> 00:19:42,598
Ông chặn được năm cú ném,
và kiếm được 20 rebound.
289
00:19:42,681 --> 00:19:47,060
Nếu chơi bây giờ, ông phải là cầu thủ
500 triệu đô chứ không phải 100.000.
290
00:19:47,144 --> 00:19:52,357
Tôi nói: "Tôi vừa giành MVP,
nên tôi phải được trả lương cao nhất".
291
00:19:53,025 --> 00:19:54,818
Tôi gọi điện cho bố tôi,
292
00:19:54,902 --> 00:19:58,113
và nói: "Bố không tin nổi đâu.
Con được hợp đồng này".
293
00:19:58,197 --> 00:20:00,157
"Bố không cần đi làm nữa".
294
00:20:00,240 --> 00:20:03,577
Bố nói: "Con trai,
bố không bỏ việc được đâu".
295
00:20:03,660 --> 00:20:05,162
Tôi nói: "Sao không?"
296
00:20:05,245 --> 00:20:08,415
Ông nói: "Bố đã làm
ở xưởng đúc này 25 năm rồi".
297
00:20:09,333 --> 00:20:12,753
Tôi nói: "Xưởng đúc, 25…
Thế nghỉ là quá đẹp rồi còn gì".
298
00:20:12,836 --> 00:20:14,254
Ông nói: "Ồ, không".
299
00:20:14,880 --> 00:20:18,133
Ông nói: "Nghe này con trai,
bố đã cho những người này
300
00:20:18,217 --> 00:20:20,636
25 năm đẹp nhất cuộc đời bố".
301
00:20:20,719 --> 00:20:22,721
"Giờ bố sẽ cho họ vài năm tồi tệ".
302
00:20:29,728 --> 00:20:30,979
Tuyệt quá.
303
00:20:37,778 --> 00:20:41,365
Trong lúc Russell
đang ganh đua với Chamberlain,
304
00:20:41,865 --> 00:20:44,409
ông có lập trường sắc bén hơn
trong vấn đề đãi ngộ
305
00:20:44,493 --> 00:20:46,745
với người da đen ở Mỹ.
306
00:20:47,287 --> 00:20:50,499
Vẫn còn những câu hỏi khác
cần tìm câu trả lời.
307
00:20:50,582 --> 00:20:52,542
QUYỀN LỰC TRẮNG
308
00:20:53,168 --> 00:20:57,256
Tôi dự tính
triệu tập một hội nghị ở Nhà Trắng
309
00:20:57,339 --> 00:21:03,387
bao gồm các học giả, chuyên gia
và các lãnh đạo da đen nổi bật,
310
00:21:03,470 --> 00:21:08,767
của cả hai chủng tộc
để đáp ứng những quyền đó.
311
00:21:08,850 --> 00:21:12,479
Mục tiêu là giúp người Mỹ da đen
312
00:21:13,730 --> 00:21:15,565
được đáp ứng các quyền,
313
00:21:16,108 --> 00:21:19,486
mà sau một thời gian dài bất công,
314
00:21:20,279 --> 00:21:24,032
cuối cùng họ sắp nhận được.
315
00:21:24,825 --> 00:21:28,120
Bill Russell nằm trong số
2.400 đại biểu được mời,
316
00:21:28,203 --> 00:21:32,374
bao gồm nghệ sĩ, lãnh đạo doanh nghiệp
và các nhà hoạt động nổi tiếng.
317
00:21:33,875 --> 00:21:37,713
Nhưng cuối cùng, ông thấy
cuộc họp chỉ đưa ra những lời hứa suông.
318
00:21:38,922 --> 00:21:42,718
Russell tin rằng thay đổi thật sự
phụ thuộc vào cơ hội kinh tế.
319
00:21:45,137 --> 00:21:48,265
Giáo dục để làm gì nếu không có việc làm?
320
00:21:49,266 --> 00:21:54,271
Có một sự thiếu chỉ đạo
trong việc tạo ra môi trường thuận lợi hơn
321
00:21:54,354 --> 00:21:57,649
để phá bỏ rào cản kinh tế
mà người da đen phải đối mặt
322
00:21:57,733 --> 00:22:01,194
để trở thành một phần chính thống
trong nền kinh tế Mỹ.
323
00:22:02,779 --> 00:22:07,034
Thương mại và công nghiệp
là huyết mạch của đất nước này.
324
00:22:07,117 --> 00:22:11,204
Nếu nguồn lực của các công ty lớn
được tổng thống kêu gọi
325
00:22:11,288 --> 00:22:13,665
và huy động để cùng phối hợp hành động,
326
00:22:13,749 --> 00:22:17,544
tốc độ đạt được mục tiêu ta hướng tới
sẽ tăng lên rất nhiều.
327
00:22:20,380 --> 00:22:22,007
Ở Boston mùa xuân năm đó,
328
00:22:22,090 --> 00:22:27,304
sự phẫn nộ với việc hợp nhất trường học
dâng trào, và Russell tham gia đấu tranh.
329
00:22:27,387 --> 00:22:31,767
Suốt ba năm, hội đồng trường học thành phố
nhất quyết giữ nguyên lập trường
330
00:22:31,850 --> 00:22:35,812
Louise Day Hicks, vị cựu chủ tịch
gây nhiều tranh cãi, cũng như vậy.
331
00:22:35,896 --> 00:22:39,149
…tuyên bố chính sách rằng
trường mất cân bằng chủng tộc
332
00:22:39,232 --> 00:22:41,401
không có ảnh hưởng xấu về giáo dục.
333
00:22:42,027 --> 00:22:42,861
Chà…
334
00:22:44,154 --> 00:22:46,573
Trưởng học khu Ohrenberger và bà
335
00:22:46,656 --> 00:22:49,701
không có con
học ở trường mất cân bằng chủng tộc
336
00:22:49,785 --> 00:22:52,996
nên không biết
ảnh hưởng đến con chúng tôi là thế nào.
337
00:22:56,750 --> 00:22:59,294
Một hôm, bà ta
đến phát biểu ở lễ tốt nghiệp
338
00:22:59,378 --> 00:23:01,588
của trường cấp hai Roxbury.
339
00:23:01,671 --> 00:23:06,802
Khi mục sư và hội các nhà hoạt động
gây náo loạn, bà ra lệnh bắt giữ mục sư.
340
00:23:08,095 --> 00:23:10,680
Trong lúc đó, lũ trẻ
không có lễ tốt nghiệp,
341
00:23:10,764 --> 00:23:14,309
nên chúng tôi tổ chức một buổi lễ đặc biệt
cho chúng ở nhà thờ địa phương,
342
00:23:14,393 --> 00:23:16,645
và tôi có bài phát biểu khi phát bằng.
343
00:23:21,608 --> 00:23:26,613
Tôi tự hỏi: "Những giọng nói khác
kêu gọi thay đổi đâu rồi?"
344
00:23:26,696 --> 00:23:30,075
Và đang có những đám lửa nhỏ
trên khắp nước Mỹ,
345
00:23:30,158 --> 00:23:31,660
và ở Roxbury này cũng có,
346
00:23:33,161 --> 00:23:36,164
mà không ai chịu lắng nghe.
347
00:23:36,248 --> 00:23:38,083
Điều người ta không nhận ra là,
348
00:23:38,708 --> 00:23:41,837
đó là ngọn lửa
sẽ nhấn chìm Roxbury, nhấn chìm Boston.
349
00:23:41,920 --> 00:23:43,463
Lửa sẽ lan rộng.
350
00:23:44,005 --> 00:23:47,884
Với tôi, Boston là chợ trời
của phân biệt chủng tộc
351
00:23:47,968 --> 00:23:50,053
dưới mọi hình thức, cũ và mới.
352
00:23:50,971 --> 00:23:54,057
Thành phố có bè lũ
Hội đồng Thành phố phân biệt và biến chất,
353
00:23:54,141 --> 00:23:57,227
những kẻ phân biệt ném gạch
và hô "trả chúng về châu Phi",
354
00:23:57,310 --> 00:24:01,148
và trong khu đại học,
những kẻ phân biệt giả danh cấp tiến.
355
00:24:02,107 --> 00:24:06,319
Tuy vậy, người dân ở Boston
từng lên tiếng ủng hộ tiến sĩ King.
356
00:24:06,820 --> 00:24:08,029
Tôi rất hoang mang.
357
00:24:09,239 --> 00:24:13,076
Có lẽ, giấc mơ của tiến sĩ King về xã hội
dựa trên tình yêu, không phân biệt màu da
358
00:24:13,160 --> 00:24:15,787
đã bị người Boston hiểu sai.
359
00:24:16,538 --> 00:24:20,167
Với họ, "không phân biệt màu da"
nghĩa là người da đen phải vô hình,
360
00:24:20,250 --> 00:24:24,463
đó là điều họ chấp nhận được,
và không khác so với thực tế lắm.
361
00:24:27,048 --> 00:24:28,842
Bill Russell sẽ nêu rõ
362
00:24:28,925 --> 00:24:31,553
đây là hoàn cảnh hiện tại,
và người ta cần biết điều đó.
363
00:24:31,636 --> 00:24:36,057
Tại sao diễu hành?
Tại sao biểu tình? Ý nghĩa thật sự là gì?
364
00:24:36,141 --> 00:24:38,435
Người ta sợ lên tiếng.
365
00:24:38,518 --> 00:24:40,896
Ông biết tiếng nói của mình
có ảnh hưởng thế nào.
366
00:24:40,979 --> 00:24:43,690
Ông biết nó mạnh mẽ và quyền lực thế nào.
367
00:24:43,773 --> 00:24:47,694
Mở cửa, tạo cơ hội cho thế hệ sau.
368
00:24:47,777 --> 00:24:52,699
Khi ta nói về hành động, tập hợp lại
và lên tiếng, người ta lắng nghe.
369
00:24:53,450 --> 00:24:57,496
Những VĐV lớn, nổi tiếng,
người ta sẽ lắng nghe tôi
370
00:24:58,038 --> 00:24:59,414
nếu tôi chọn lên tiếng.
371
00:25:00,457 --> 00:25:03,752
Russell không bao giờ do dự
nêu lên ý kiến của mình,
372
00:25:03,835 --> 00:25:08,507
nhưng có nhiều fan bóng rổ
muốn ông "im lặng và chơi bóng" hơn.
373
00:25:09,007 --> 00:25:13,595
Càng thi đấu lâu, tôi càng nhận ra
tôi không muốn dính dáng
374
00:25:13,678 --> 00:25:15,805
đến bất cứ ai ngoài đội Celtics.
375
00:25:15,889 --> 00:25:18,975
Tôi chơi cho đội Celtics.
Tôi không chơi cho Boston.
376
00:25:19,976 --> 00:25:24,940
Tôi nghĩ ông ấy đã gây khó chịu
cho nhiều người da trắng,
377
00:25:25,023 --> 00:25:29,152
những người mong ông quỳ gối
vì đã cho ông cơ hội.
378
00:25:29,236 --> 00:25:31,071
Bill Russell không quỳ gối.
379
00:25:32,822 --> 00:25:35,784
Ở nhà tại Reading,
ông và gia đình thường bị đối xử
380
00:25:35,867 --> 00:25:37,661
như kẻ ngoại lai không được chào đón.
381
00:25:37,744 --> 00:25:39,621
NHỮNG KẺ CỰC ĐOAN
XÚC PHẠM CON TRAI RUSSELL
382
00:25:39,704 --> 00:25:44,834
Tôi nghĩ không ai biết những chuyện
diễn ra sau hậu trường với bố mẹ tôi.
383
00:25:45,502 --> 00:25:48,630
Khi nhà Russell trở về
sau chuyến đi chơi cuối tuần,
384
00:25:48,713 --> 00:25:52,425
họ phát hiện
nhà họ đã bị đột nhập và cướp phá.
385
00:25:53,468 --> 00:25:57,806
Họ về nhà và nó đã bị phá tan hoang.
386
00:25:57,889 --> 00:26:01,810
Rõ ràng thủ phạm là kẻ phản đối
387
00:26:01,893 --> 00:26:05,272
không chỉ việc ông sống ở khu đó,
mà cả lối sống của ông.
388
00:26:05,355 --> 00:26:07,190
Viết đủ thứ bậy bạ lên tường.
389
00:26:07,274 --> 00:26:09,901
Những lời sỉ nhục và đe dọa chủng tộc.
390
00:26:10,986 --> 00:26:15,031
Sau khi về nhà sau chuyến nghỉ,
chúng tôi phát hiện nó bị phá hoại.
391
00:26:15,115 --> 00:26:17,742
Từ "mọi" được viết lên tường bằng phân,
392
00:26:17,826 --> 00:26:21,162
và bàn bi-a bị xé nát và đổ đầy bia.
393
00:26:21,246 --> 00:26:26,293
Các danh hiệu của ông bị đập phá,
giường của bố mẹ tôi bị phóng uế.
394
00:26:26,376 --> 00:26:31,590
Tôi bị sốc. Tôi không biết
thị trấn này phân biệt chủng tộc thế nào.
395
00:26:31,673 --> 00:26:36,553
Những gì Bill và gia đình ông
phải trải qua, đúng là rất đau lòng.
396
00:26:37,178 --> 00:26:40,932
Cảnh sát địa phương
không tìm được nghi phạm nào.
397
00:26:41,016 --> 00:26:45,937
Có người cho rằng "thái độ ngạo mạn"
của tôi là một phần nguyên do.
398
00:26:46,730 --> 00:26:51,818
Khi nói đến Russell,
đó là người vốn đã rất bức xúc
399
00:26:51,901 --> 00:26:57,157
về cách người da đen bị đối xử.
400
00:26:57,240 --> 00:27:01,202
Bố tôi không bao giờ
công khai nói những chuyện đó.
401
00:27:01,703 --> 00:27:04,873
Quay về kiểu: "Ông ấy bị hiểu nhầm".
402
00:27:04,956 --> 00:27:07,667
Ông có thể tổ chức
một cuộc họp báo và nói:
403
00:27:07,751 --> 00:27:10,045
"Bọn mất dạy này đột nhập vào nhà tôi,
404
00:27:10,128 --> 00:27:14,174
và có thể đây là lý do
các bạn nghĩ tôi có thái độ không tốt".
405
00:27:16,509 --> 00:27:19,012
Bill được coi là một người da đen giận dữ
406
00:27:19,095 --> 00:27:23,808
vì ông không để người ta
quên đi thực tế cuộc sống ở Mỹ.
407
00:27:24,392 --> 00:27:28,063
Người ta phải thừa nhận sự thật
thì mới tiến bộ được.
408
00:27:28,563 --> 00:27:32,150
Mỗi khi anh ấy có cơ hội thi đấu,
409
00:27:32,984 --> 00:27:38,448
anh ấy lại tập trung hết sự giận dữ đó
và dồn nó vào trận đấu.
410
00:27:38,531 --> 00:27:44,371
Tôi chưa từng gặp bất cứ ai có thái độ
và sự tập trung phi thường như vậy.
411
00:27:45,747 --> 00:27:49,376
Luôn tìm lợi thế.
Đó là điều tôi học được từ Auerbach.
412
00:27:49,459 --> 00:27:53,046
Làm mọi cách để đưa lợi thế
nghiêng về phía mình,
413
00:27:53,713 --> 00:27:56,299
cả về trí tuệ, cảm xúc và thể chất.
414
00:27:57,300 --> 00:27:58,968
Tôi có võ mồm một chút.
415
00:28:01,721 --> 00:28:04,516
Đa số mọi người
võ mồm chỉ để cho sướng mồm.
416
00:28:04,599 --> 00:28:06,976
Bill Russell không phải kiểu như thế.
417
00:28:07,060 --> 00:28:08,687
Bill làm việc đó theo cách
418
00:28:08,770 --> 00:28:13,108
gây ảnh hưởng trực tiếp
đến kết quả trận đấu.
419
00:28:13,191 --> 00:28:16,528
Ông ấy sẽ nói điều gì đó
420
00:28:16,611 --> 00:28:19,447
vì ông ấy biết nó sẽ khiến bạn khó chịu.
421
00:28:19,531 --> 00:28:23,034
Và đúng như vậy,
nó đã giúp Celtics chiến thắng.
422
00:28:26,162 --> 00:28:28,081
Một phần trách nhiệm của tôi
423
00:28:28,164 --> 00:28:31,751
là gánh vác một phần sự tấn công đối thủ.
424
00:28:31,835 --> 00:28:34,796
Đôi khi tôi phát biểu
từ vòng tròn nhảy tranh bóng.
425
00:28:34,879 --> 00:28:39,092
"Được rồi, các cậu", tôi bảo đội bên kia.
"Tối nay không lên rổ nhé".
426
00:28:39,175 --> 00:28:42,971
Ném xa thì tôi kệ.
Tối nay tôi không có hứng cản,
427
00:28:43,054 --> 00:28:44,597
nhưng lên rổ thì cấm nhé".
428
00:28:45,306 --> 00:28:48,977
Hoặc tôi sẽ nghiêng người
về phía trước và nói: "Anh mà lên rổ,
429
00:28:49,060 --> 00:28:52,897
thì nhớ mang muối và tiêu nhé
vì anh sẽ ăn bóng vào mồm đấy".
430
00:28:53,565 --> 00:28:57,402
Tất nhiên, tôi không nói gì
với Oscar Robertson và Jerry West.
431
00:28:57,485 --> 00:28:59,863
Có những người không nên dại mà làm thế.
432
00:29:00,363 --> 00:29:02,907
Bill không võ mồm với tôi
433
00:29:02,991 --> 00:29:07,787
khi anh ấy lao vào
để lên rổ vì có thể phản tác dụng.
434
00:29:09,956 --> 00:29:11,583
Trong năm đầu của tôi,
435
00:29:11,666 --> 00:29:14,961
Russell đứng bên này
còn Satch và tôi đứng bên này.
436
00:29:15,044 --> 00:29:17,505
Và Russell nhìn Satch
437
00:29:18,089 --> 00:29:19,716
rồi quay sang nhìn tôi.
438
00:29:19,799 --> 00:29:22,135
Rồi quay sang nhìn Satch và nói…
439
00:29:22,218 --> 00:29:24,012
Cậu kèm tên khốn đó nhé?
440
00:29:24,679 --> 00:29:26,514
Điều đó khiến Bradley bị sốc.
441
00:29:27,348 --> 00:29:29,434
Anh ấy chưa bao giờ bị gọi như thế.
442
00:29:33,605 --> 00:29:38,651
Ý nghĩ đó khiến tôi bắt đầu nghĩ:
"Ý anh ấy là sao?" "Nói thế để làm gì?"
443
00:29:38,735 --> 00:29:42,489
Một người thông minh
mà biết võ mồm thì là tệ nhất.
444
00:29:42,572 --> 00:29:45,575
Làm đối phương nghĩ về mình
chứ không phải trận đấu.
445
00:29:50,079 --> 00:29:52,582
Russ chơi bài kế chồng kế.
446
00:29:52,665 --> 00:29:56,961
Anh ấy cố tình phạm lỗi
cản bóng vào rổ hai lần một trận.
447
00:29:57,045 --> 00:29:59,005
Đúng, điểm đó được tính,
448
00:29:59,088 --> 00:30:01,633
nhưng nó gửi thông điệp
đến cầu thủ bên kia.
449
00:30:01,716 --> 00:30:04,719
"Tôi suýt cản được
cú ném của cậu rồi nhé".
450
00:30:04,803 --> 00:30:06,095
Anh ấy là bậc thầy.
451
00:30:06,179 --> 00:30:10,016
Chuyền ra cho Baylor, lao vào.
Anh ấy lên rổ. Bị Russell cản lại.
452
00:30:11,017 --> 00:30:14,062
Russell nhồi rổ.
Pha bóng quá hay của Bill Russell!
453
00:30:14,729 --> 00:30:17,565
Russell chắc chắn là người kiêu ngạo,
gây khiếp sợ cho đối thủ.
454
00:30:17,649 --> 00:30:20,944
Ngoài sân, anh ấy gây khiếp sợ
cho ai thách thức mình.
455
00:30:23,279 --> 00:30:25,824
Anh ấy đứng như thế và nhìn chằm chằm.
456
00:30:25,907 --> 00:30:27,408
Anh ấy không nói gì.
457
00:30:27,492 --> 00:30:30,787
Ông ấy là sự kết hợp thú vị
giữa VĐV và nhà tư tưởng.
458
00:30:30,870 --> 00:30:33,373
Ông luôn có thể chọn
một động tác nhất định
459
00:30:33,456 --> 00:30:38,461
và hình dung trong đầu nhiều lần
trước khi đem ra thử trong thực tế.
460
00:30:38,545 --> 00:30:41,214
Ông nghiên cứu nó rất kỹ càng.
461
00:30:41,297 --> 00:30:47,053
Cái ý nghĩ có thể tính toán
hướng mà đối phương lao vào mình,
462
00:30:47,637 --> 00:30:51,558
biết khả năng của người đó
và cách người đó thường chơi,
463
00:30:51,641 --> 00:30:53,643
và đồng thời bao quát cả sân
464
00:30:53,726 --> 00:30:57,897
để biết: "Nếu mình làm thế này,
hướng quỹ đạo sẽ đưa nó đến đó".
465
00:30:57,981 --> 00:30:59,607
Ông là một nhà toán học.
466
00:31:00,149 --> 00:31:03,444
Sự tài tình trên sân của Bill
luôn nhờ vận dụng toán học.
467
00:31:04,028 --> 00:31:05,947
Hồi học đại học ở USF,
468
00:31:06,030 --> 00:31:09,158
cùng với đồng đội ở Celtics, KC Jones,
469
00:31:09,242 --> 00:31:11,369
Bill đã đi tiên phong
trong việc đưa ra cách mới
470
00:31:11,452 --> 00:31:14,539
để đánh giá vai trò của góc
và công thức trong bóng rổ.
471
00:31:16,165 --> 00:31:19,669
Chúng tôi thống nhất
bóng rổ cơ bản là cuộc chơi hình học,
472
00:31:19,752 --> 00:31:22,171
của đường, điểm và khoảng cách.
473
00:31:23,590 --> 00:31:28,136
Tôi luôn mơ về những pha solo,
mà anh ấy lại thích vạch ra chiến thuật.
474
00:31:28,219 --> 00:31:32,265
KC có tư duy rất mới mẻ về bóng rổ,
và anh ấy dạy tôi cách bày mưu
475
00:31:32,348 --> 00:31:34,976
để khiến mọi thứ diễn ra như ý,
đặc biệt trong phòng ngự.
476
00:31:35,059 --> 00:31:40,231
Thời đó, gần như mọi cầu thủ và HLV
đều coi phòng thủ hoàn toàn là bị động.
477
00:31:40,315 --> 00:31:42,108
KC lại nghĩ khác.
478
00:31:42,191 --> 00:31:44,861
Anh ấy nghĩ cách để khiến đối thủ
479
00:31:44,944 --> 00:31:49,574
ném theo cách anh ấy muốn,
từ khoảng cách anh ấy muốn.
480
00:31:50,283 --> 00:31:54,829
Anh ấy để đối thủ ném ngay khi ra ngoài
phạm vi ném hiệu quả của mình,
481
00:31:54,913 --> 00:31:58,750
và thay vì quấy rối đối thủ,
anh ấy lao về sân bên kia,
482
00:31:58,833 --> 00:32:03,212
nghĩ rằng tôi sẽ lấy được rebound
và chuyền dài để anh ấy ghi điểm dễ dàng.
483
00:32:03,713 --> 00:32:06,466
Anh ấy và tôi hình dung
những pha bóng như thế,
484
00:32:06,549 --> 00:32:11,012
và đưa vào công thức những gì
chúng tôi biết về điểm yếu của đối thủ.
485
00:32:11,095 --> 00:32:15,224
Dần dần, tôi và KC tạo ra
một thế giới bóng rổ của riêng mình.
486
00:32:15,725 --> 00:32:17,226
Chúng tôi tràn đầy cảm hứng.
487
00:32:17,310 --> 00:32:19,354
Những nhà khoa học tên lửa
đi giày thể thao.
488
00:32:21,439 --> 00:32:24,776
Ở anh ấy luôn toát ra vẻ đường bệ.
489
00:32:24,859 --> 00:32:28,488
Tôi xem ảnh của anh ấy.
Và đặc biệt có một tấm.
490
00:32:28,571 --> 00:32:32,367
Chụp ảnh ấy đứng ở giữa sân
với hai tay đặt bên hông,
491
00:32:33,284 --> 00:32:35,578
trên sân Boston Garden kín chỗ.
492
00:32:36,496 --> 00:32:39,916
Và khi xem ảnh đó, tôi thấy như…
493
00:32:41,376 --> 00:32:45,004
một nhà vua
đang nhìn xuống lãnh địa của mình.
494
00:32:47,090 --> 00:32:50,468
Nhưng dù Russell
được coi là một thiên tài trên sân đấu,
495
00:32:50,551 --> 00:32:53,054
các fan và cây viết thể thao chỉ trích ông
496
00:32:53,137 --> 00:32:55,807
vì là người khó gần, xa cách và kiêu ngạo.
497
00:32:56,432 --> 00:32:59,018
Tôi kiêu ngạo. Tôi công nhận điều đó.
498
00:32:59,519 --> 00:33:02,355
Nhưng đó là định nghĩa kiêu ngạo của ai?
499
00:33:03,439 --> 00:33:05,149
Nếu một VĐV da trắng làm thế,
500
00:33:05,233 --> 00:33:08,611
đó sẽ không phải kiêu ngạo,
mà là cạnh tranh, dễ xúc động.
501
00:33:09,737 --> 00:33:14,617
Khi bạn là Bill Russell,
và bạn sống ở một đất nước tẩy chay bạn,
502
00:33:14,701 --> 00:33:17,370
họ chỉ ca tụng thể chất của bạn,
503
00:33:17,453 --> 00:33:20,999
thì tôi sẽ bảo thế này:
"Cứ nói về tôi thoải mái trên sân.
504
00:33:21,749 --> 00:33:25,837
Còn ngoài sân,
hãy để tôi yên ổn sống cuộc đời mình".
505
00:33:25,920 --> 00:33:28,506
Để chứng minh cho luận điểm
là Russell ngạo mạn,
506
00:33:28,589 --> 00:33:31,217
những người chỉ trích viện dẫn
chuyện ông ấy không chịu ký.
507
00:33:32,635 --> 00:33:36,389
Với tư cách cầu thủ, sau năm 1964,
ông không ký cho fan nữa.
508
00:33:37,181 --> 00:33:39,600
Tôi luôn thấy lạ lùng về việc ký tặng,
509
00:33:39,684 --> 00:33:42,311
ngay từ lúc là cầu thủ ở đại học.
510
00:33:42,395 --> 00:33:44,647
Ban đầu, tôi không để ý cảm giác đó.
511
00:33:44,731 --> 00:33:47,316
Tôi ký tên vì mọi người khác đều làm thế.
512
00:33:48,359 --> 00:33:50,236
Nhưng đầu những năm 60,
513
00:33:50,319 --> 00:33:53,865
tôi để ý thấy
là sau một buổi ký 50, 60 lần,
514
00:33:53,948 --> 00:33:57,035
tôi lại cảm thấy rất lạ
suốt hai, ba ngày sau.
515
00:34:00,329 --> 00:34:03,374
Công chúng và truyền thông rất tức giận.
516
00:34:04,333 --> 00:34:10,423
Và coi đó là sự xúc phạm các fan
khi không chịu chia sẻ không gian riêng
517
00:34:11,007 --> 00:34:12,759
và ký tặng.
518
00:34:12,842 --> 00:34:16,763
Không thể để các fan
coi mình là người hầu và sai bảo mình.
519
00:34:17,805 --> 00:34:22,060
Tôi không nghĩ cái tên được viết cẩu thả
trên một mảnh giấy lại có ý nghĩa gì.
520
00:34:22,143 --> 00:34:26,064
Chữ ký của tôi có giá trị gì,
và sao tôi phải ký?
521
00:34:26,731 --> 00:34:29,817
Tôi đã cống hiến xứng đáng với lương
bằng màn trình diễn trên sân.
522
00:34:29,901 --> 00:34:32,153
Tôi là người của công chúng
khi tôi thi đấu.
523
00:34:32,236 --> 00:34:34,739
Tôi là người bình thường
khi không thi đấu.
524
00:34:34,822 --> 00:34:36,616
Nếu tôi muốn ký, tôi sẽ ký,
525
00:34:36,699 --> 00:34:39,410
nhưng không ai được bắt tôi phải làm gì.
526
00:34:39,494 --> 00:34:42,747
Bạn chấp nhận con người
Bill Russell như thế, không thì thôi.
527
00:34:42,830 --> 00:34:45,333
Chữ ký của tôi chẳng tạo ra khác biệt gì.
528
00:34:45,416 --> 00:34:49,045
Và việc tôi là cầu thủ bóng rổ
chỉ là tình cờ.
529
00:34:51,255 --> 00:34:53,800
Tôi thích việc ông có chính kiến riêng.
530
00:34:53,883 --> 00:34:57,178
Ông quyết định là ông chỉ thi đấu
531
00:34:57,261 --> 00:35:00,306
và giao tiếp với các đồng đội.
532
00:35:00,389 --> 00:35:03,184
Ông luôn nắm thế chủ động.
Tôi muốn nói là thế.
533
00:35:03,267 --> 00:35:08,773
Anh ấy muốn có một cuộc nói chuyện sâu sắc
hoặc có thể bắt tay người kia hơn.
534
00:35:08,856 --> 00:35:09,690
Chả sao hết.
535
00:35:09,774 --> 00:35:12,777
Nếu bạn biết anh ấy không ký, đừng xin.
536
00:35:12,860 --> 00:35:15,404
Anh ấy có niềm tin
anh ấy sẽ không thay đổi.
537
00:35:15,488 --> 00:35:16,614
Tôi thích điều đó.
538
00:35:16,697 --> 00:35:19,659
Tổng thống Mỹ có xin
anh ấy cũng không ký cho.
539
00:35:19,742 --> 00:35:22,912
Tôi xin ông chữ ký,
và đoán xem ông nói gì?
540
00:35:23,496 --> 00:35:24,497
Không.
541
00:35:24,580 --> 00:35:28,376
Và tôi bắt đầu cười to
và nói: "Vâng, hài hước lắm".
542
00:35:28,459 --> 00:35:30,253
"Đây. Ký đi".
543
00:35:30,336 --> 00:35:32,380
Ông lại từ chối, và không đùa.
544
00:35:33,047 --> 00:35:38,219
Tôi luôn cố xin tất cả các cầu thủ
đã từng chơi với tôi ký vào ảnh cho tôi,
545
00:35:38,302 --> 00:35:41,556
để tôi lưu giữ làm kỷ vật hay gì đó,
546
00:35:41,639 --> 00:35:43,599
và Russell từ chối.
547
00:35:44,100 --> 00:35:48,646
Anh ấy nói là: "Ta dành nhiều thời gian
cùng nhau. Ta đi chơi cùng nhau".
548
00:35:48,729 --> 00:35:51,023
"Anh biết tôi không ký tặng mà".
549
00:35:51,107 --> 00:35:54,569
Tôi nói: "Muốn giết anh ta quá.
Đùa mình chắc".
550
00:35:54,652 --> 00:36:01,200
Đây là hai cuốn sách của Bill Russell
mà tôi không xin được chữ ký của ông,
551
00:36:01,284 --> 00:36:05,121
mà tôi giữ trên giá giữa sách của
H. Rap Brown và James Baldwin.
552
00:36:05,204 --> 00:36:06,747
Không thể khác được.
553
00:36:06,831 --> 00:36:12,879
Cả hai đều được đích thân
ông Bill Russell từ chối ký cho tôi.
554
00:36:12,962 --> 00:36:17,049
Tôi gặp anh ấy cách đây khoảng ba năm
khi anh ấy đến thành phố.
555
00:36:18,009 --> 00:36:21,429
Anh ấy nói: "Này Satch, dạo này thế nào?"
Chúng tôi bắt đầu nói chuyện.
556
00:36:21,512 --> 00:36:24,599
Anh ấy nói: "Và tôi vẫn không ký đâu nhé!"
557
00:36:27,018 --> 00:36:30,521
Tôi nghĩ theo nhiều cách,
bố tôi đã đi trước thời đại.
558
00:36:30,605 --> 00:36:35,443
Tôi nghĩ nếu nhìn vào văn hóa
tôn sùng người nổi tiếng như hiện nay,
559
00:36:35,526 --> 00:36:39,572
bạn có thể nhận ra những cạm bẫy
và hiểm họa khi làm người nổi tiếng.
560
00:36:39,655 --> 00:36:42,909
Ông bị chỉ trích vì
không làm theo hay nghe theo số đông
561
00:36:42,992 --> 00:36:44,118
và sống cởi mở hơn,
562
00:36:44,202 --> 00:36:48,956
và khác với các ngôi sao khác,
tôi nghĩ ông không bao giờ cần điều đó.
563
00:36:49,040 --> 00:36:53,836
Ông lúc nào cũng là chính mình,
không bận tâm ai chỉ trích,
564
00:36:53,920 --> 00:36:57,798
và nếu bạn không tôn trọng điều đó,
chắc chắn bạn có vấn đề rồi.
565
00:36:59,592 --> 00:37:05,097
Từ năm 63 đến 65,
đam mê với bóng rổ của tôi giảm sút.
566
00:37:05,181 --> 00:37:08,226
Tôi nghĩ đó là trò chơi trẻ con
và đã tuyên bố như thế công khai.
567
00:37:08,309 --> 00:37:12,605
Làm sao tôi có thể chơi bóng
ở tuổi trưởng thành tương tự như hồi bé
568
00:37:12,688 --> 00:37:15,441
trong lúc có quá nhiều
chuyện quan trọng hơn đang diễn ra?
569
00:37:15,524 --> 00:37:19,570
Tôi muốn giúp thay đổi thế giới
và đang tìm cách để làm việc đó.
570
00:37:19,654 --> 00:37:23,741
Cách mạng da đen đang bắt đầu,
và nhiều xu hướng khác đang thay đổi.
571
00:37:24,742 --> 00:37:27,161
Bạn là một người da đen trong môn này.
572
00:37:27,245 --> 00:37:30,957
Thứ nhất, nó rất phân biệt chủng tộc.
Bạn vẫn không thể đến nhiều nơi.
573
00:37:31,040 --> 00:37:35,586
Và người da đen đang sống khổ sở.
Họ bị đánh đập, tấn công,
574
00:37:35,670 --> 00:37:38,714
còn bạn đang chơi bóng
cho đội Boston Celtics.
575
00:37:38,798 --> 00:37:42,635
Tôi nghĩ khi nhìn lại, có lẽ bạn cảm thấy
áy náy khi mình không bị thế.
576
00:37:42,718 --> 00:37:45,554
"Sao mình lại chơi
cho những người da trắng này,
577
00:37:45,638 --> 00:37:47,139
để họ cổ vũ cho mình,
578
00:37:47,223 --> 00:37:50,309
trong khi họ không muốn
mình chung sống với họ?"
579
00:37:50,393 --> 00:37:53,020
Bạn nhìn vào TV,
bạn thấy sự ngược đãi này,
580
00:37:53,104 --> 00:37:55,439
và bạn có trái tim và ý thức.
581
00:37:55,523 --> 00:37:58,985
Có lẽ bạn cảm thấy rất tệ.
"Những gì mình đang làm là chưa đủ".
582
00:37:59,068 --> 00:38:01,445
Có hai xã hội ở đất nước này,
583
00:38:01,529 --> 00:38:03,447
và tôi phải công nhận nó.
584
00:38:03,531 --> 00:38:07,201
Thấy hiện thực phũ phàng
mà không nổi điên lên.
585
00:38:08,077 --> 00:38:12,290
Ông trả lời phỏng vấn tờ Sports
Illustrated, Saturday Evening Post,
586
00:38:12,373 --> 00:38:15,835
để nói cảm giác thất vọng
với nước Mỹ ngày càng gia tăng.
587
00:38:15,918 --> 00:38:20,089
Ông nghi ngờ chiến lược không bạo lực
của Martin Luther King.
588
00:38:20,172 --> 00:38:22,925
Ông bảo vệ Malcolm X và Quốc gia Hồi giáo,
589
00:38:23,009 --> 00:38:26,095
tổ chức bị đa số người Mỹ da trắng
căm ghét ở thời điểm đó.
590
00:38:26,178 --> 00:38:29,974
Ông nói thể thao
không phải nơi cần khai sáng chủng tộc.
591
00:38:30,057 --> 00:38:33,894
Thể thao phản ánh sự phân biệt
chủng tộc lớn hơn trong xã hội Mỹ.
592
00:38:33,978 --> 00:38:38,482
Điều gì xảy ra khi bạn nhận thức rõ
việc mình đang làm đến thế?
593
00:38:39,233 --> 00:38:42,194
Nó có ảnh hưởng gì
đến niềm vui khi làm việc đó?
594
00:38:42,278 --> 00:38:43,863
Trong lúc Bill vật lộn
595
00:38:43,946 --> 00:38:47,325
với vai trò và trách nhiệm
của một VĐV da đen nổi tiếng,
596
00:38:47,408 --> 00:38:50,161
đội của ông sắp đối mặt
với một bước ngoặt.
597
00:38:50,745 --> 00:38:54,665
HLV Red Auerbach quyết định
đã đến lúc nghỉ hưu.
598
00:38:54,749 --> 00:38:58,627
Mùa giải 65-66
sẽ là mùa cuối cùng ông huấn luyện.
599
00:38:59,462 --> 00:39:02,423
Tôi không muốn bước vào mùa giải
600
00:39:02,506 --> 00:39:05,009
mà nếu đội thắng,
tôi sẽ nói: "Giờ tôi nghỉ hưu".
601
00:39:05,509 --> 00:39:07,553
Họ sẽ nói: "Ông nghỉ lúc đang ở đỉnh cao".
602
00:39:07,636 --> 00:39:10,639
Tôi nói: "Tôi sẽ nghỉ
bất chấp kết quả thế nào".
603
00:39:10,723 --> 00:39:14,101
Câu hỏi quan trọng nhất
là ai sẽ thế chỗ Red.
604
00:39:15,019 --> 00:39:18,606
Lựa chọn đầu tiên của Red là đội trưởng
và cầu thủ ngôi sao, Bill Russell.
605
00:39:19,857 --> 00:39:23,277
Còn ai khác truyền động lực
cho cầu thủ Bill Russell
606
00:39:23,361 --> 00:39:25,363
tốt hơn HLV Bill Russell?
607
00:39:26,989 --> 00:39:31,243
Tôi là người đầu tiên ông ấy đề nghị,
và tôi nói không muốn.
608
00:39:32,203 --> 00:39:36,248
Nếu không phải Bill, thì là ai?
Quyết định đó sẽ phải đợi.
609
00:39:36,332 --> 00:39:39,043
Trong lúc đó,
có một mùa giải cần kết thúc,
610
00:39:39,126 --> 00:39:43,297
và với việc Red sẽ nghỉ hưu,
thêm một chút động lực để chiến thắng.
611
00:39:44,924 --> 00:39:48,052
Chúng tôi muốn đảm bảo
là trong năm Red giã từ nghiệp huấn luyện,
612
00:39:48,135 --> 00:39:50,429
chúng tôi sẽ giành chức vô địch.
613
00:39:50,930 --> 00:39:55,226
Chúng tôi cảm thấy đó sẽ là dấu ấn
cho sự nghiệp huấn luyện của ông,
614
00:39:55,309 --> 00:39:56,894
kiểu: "Ông ấy kết thúc thế nào?"
615
00:39:57,853 --> 00:40:01,982
Chia tay Red bằng một chức vô địch
phụ thuộc vào kết quả playoff.
616
00:40:02,066 --> 00:40:04,860
Sau khi hạ Philadelphia
năm thứ hai liên tiếp
617
00:40:04,944 --> 00:40:07,405
và giành danh hiệu vô địch miền Đông…
618
00:40:07,488 --> 00:40:11,700
Boston đã đánh bại Philadelphia 121-117.
619
00:40:12,368 --> 00:40:15,371
…Celtics đối đấu với Lakers lần thứ năm.
620
00:40:16,622 --> 00:40:20,668
Và như thường lệ, loạt trận
kịch tính đến những giây cuối cùng
621
00:40:20,751 --> 00:40:24,505
của trận thứ bảy quyết định,
khi Celtics dẫn trước bốn điểm.
622
00:40:24,588 --> 00:40:27,883
Còn lại sáu giây,
và đột nhiên, đội Lakers có cơ hội.
623
00:40:28,384 --> 00:40:31,762
Bóng về tay Ellis.
Một cú nhảy ném nhanh, Ellis, ghi điểm!
624
00:40:31,846 --> 00:40:35,516
Còn bốn giây,
và cách biệt xuống chỉ còn hai điểm.
625
00:40:35,599 --> 00:40:38,727
Được rồi, KC cầm bóng,
bị bao vây. Một giây.
626
00:40:38,811 --> 00:40:40,438
Kết thúc rồi!
627
00:40:41,105 --> 00:40:43,858
Havlicek nhận đường chuyền,
và bị khán giả lao vào ăn mừng.
628
00:40:44,358 --> 00:40:45,609
Kết thúc rồi.
629
00:40:46,360 --> 00:40:47,778
Đội Boston Celtics…
630
00:40:49,697 --> 00:40:54,243
đánh bại Los Angeles Lakers
với tỷ số 95-93.
631
00:40:54,743 --> 00:40:57,913
Và đám đông này đã tràn xuống sân.
632
00:40:59,081 --> 00:41:04,670
Red và tôi đều rất muốn thắng trận đó
để ông ấy ra đi với tư cách chiến thắng.
633
00:41:04,753 --> 00:41:06,589
AUERBACH GIÃ TỪ TRONG TIẾNG CƯỜI
634
00:41:06,672 --> 00:41:10,217
Red đã lên kế hoạch
ở lại làm giám đốc điều hành của Celtics,
635
00:41:11,135 --> 00:41:13,345
nên ông phải chọn người kế nhiệm.
636
00:41:15,222 --> 00:41:18,434
Ông biết Russell cần
một HLV biết truyền cảm hứng
637
00:41:18,517 --> 00:41:20,686
và duy trì đam mê với trò chơi.
638
00:41:21,270 --> 00:41:24,231
Còn ai tốt hơn một thành viên của Celtics?
639
00:41:24,315 --> 00:41:29,278
Chúng tôi lập ra một danh sách và
lựa chọn đầu tiên của tôi là Frank Ramsey.
640
00:41:29,361 --> 00:41:32,907
Frank đã giải nghệ về Kentucky
và không thể đi.
641
00:41:32,990 --> 00:41:37,119
Chúng tôi tiếp xúc ba, bốn người nữa
và không ai phù hợp với cả hai.
642
00:41:39,205 --> 00:41:42,541
Và ông ấy bảo tôi: "Tôi phải thuê ai đó".
643
00:41:43,876 --> 00:41:47,213
Ông ấy nói:
"Tôi sẽ tìm người bên ngoài đội".
644
00:41:48,339 --> 00:41:53,427
Trong lúc tuyệt vọng, Red gọi Alex Hannum,
HLV của đội San Francisco Warriors,
645
00:41:53,511 --> 00:41:56,222
cựu cầu thủ kiêm HLV
của đội St. Louis Hawks,
646
00:41:56,305 --> 00:41:59,141
và một kình định cũ Russell
không thèm quan tâm.
647
00:41:59,642 --> 00:42:03,521
Tôi nói: "Nếu ông thuê anh ấy, Red,
tôi sẽ giải nghệ đấy".
648
00:42:04,480 --> 00:42:08,150
Ngồi với Russell, tôi nói:
"Ai sẽ huấn luyện khi Red nghỉ hưu?"
649
00:42:08,234 --> 00:42:09,777
Anh ấy nói: "Alex Hannum",
650
00:42:10,361 --> 00:42:12,655
một trong những đối thủ
cay cú nhất của Russell.
651
00:42:12,738 --> 00:42:16,909
Tôi nói: "Anh không dưới quyền Alex Hunnam
được đâu. Anh coi thường anh ấy mà".
652
00:42:16,992 --> 00:42:22,206
Tôi nói: "Nghe này, vì Chúa,
anh làm HLV cho đội đi".
653
00:42:22,289 --> 00:42:24,291
"Anh muốn tôi làm HLV?" "Ừ".
654
00:42:24,375 --> 00:42:26,544
"Vậy bảo Red anh sẽ làm HLV đi?"
655
00:42:27,753 --> 00:42:30,631
Khoảng 25 phút sau,
656
00:42:30,714 --> 00:42:33,050
tôi đang ngồi trong phòng khách sạn,
657
00:42:33,717 --> 00:42:34,885
thì điện thoại kêu.
658
00:42:35,594 --> 00:42:39,723
Red Auerbach gọi, ông ấy nói:
"McSweeny, cái đồ quỷ này".
659
00:42:39,807 --> 00:42:41,600
Tôi nói: "Red, có chuyện gì?"
660
00:42:41,684 --> 00:42:43,143
Bộp, bên kia cúp máy.
661
00:42:43,227 --> 00:42:46,772
Vài phút sau, có tiếng gõ cửa.
Russell đến. "Tôi là HLV".
662
00:42:48,107 --> 00:42:52,403
Tôi tưởng mình ở…
Tôi ôm anh ấy và hôn anh ấy,
663
00:42:52,486 --> 00:42:55,281
và tôi giật râu anh ấy.
664
00:42:55,364 --> 00:42:59,535
Và… "Đó là điều tuyệt vời nhất trần đời".
665
00:42:59,618 --> 00:43:01,662
NGƯỜI DA ĐEN ĐẦU TIÊN
HUẤN LUYỆN CHUYÊN NGHIỆP
666
00:43:03,122 --> 00:43:07,376
Họ có Cousy và Auerbach
mà không giành được chức vô địch
667
00:43:07,459 --> 00:43:10,379
đến khi có Bill Russell,
giờ anh ấy sẽ kiêm HLV.
668
00:43:13,215 --> 00:43:15,551
Tôi nghĩ nếu tôi thử huấn luyện,
669
00:43:15,634 --> 00:43:19,054
nó sẽ tiếp thêm động lực
để tôi gắn bó với cuộc chơi.
670
00:43:19,555 --> 00:43:24,810
Đó là điều ông đáng được nhận
dựa trên những đóng góp của ông.
671
00:43:26,687 --> 00:43:29,815
Đây là HLV mới của đội Celtics.
Chúc mọi điều tốt đẹp.
672
00:43:29,898 --> 00:43:30,733
Cảm ơn.
673
00:43:32,359 --> 00:43:37,489
Anh sẽ là bản sao của Red Auerbach,
hay anh sẽ có phong cách riêng?
674
00:43:37,573 --> 00:43:39,783
Không ai có thể là
bản sao của Red Auerbach.
675
00:43:44,830 --> 00:43:47,625
Tôi sẽ cố làm theo cách riêng.
Tôi cũng là người cứng đầu mà.
676
00:43:48,459 --> 00:43:51,754
Tôi sẽ kế thừa điểm đó ở Red.
Tôi sẽ cứng đầu như ông ấy.
677
00:43:55,341 --> 00:43:58,594
Ở buổi tiệc chia tay cuối mùa
thường niên của Celtics,
678
00:43:58,677 --> 00:44:01,221
Russell đánh tiếng
là vai trò của ông có thể đã thay đổi,
679
00:44:01,305 --> 00:44:05,392
nhưng cảm xúc và kỳ vọng
ông dành cho đồng đội vẫn giữ nguyên.
680
00:44:06,393 --> 00:44:09,313
Tôi kỳ vọng rất nhiều ở đội này
trong mùa tới.
681
00:44:09,396 --> 00:44:13,233
Tôi chưa bao giờ ở đội nào
nhiệt thành như đội này.
682
00:44:13,317 --> 00:44:16,987
Tôi không thân thiết với nhiều người,
nhưng các bạn khiến tôi yêu quý các bạn.
683
00:44:17,071 --> 00:44:20,032
Các bạn đối xử với tôi
tốt hơn bất cứ lúc nào trong đời tôi.
684
00:44:20,115 --> 00:44:22,242
Các bạn thật sự là gia đình của tôi.
685
00:44:22,326 --> 00:44:24,995
Celtics còn hơn
một cái tên hay một đội bóng.
686
00:44:25,079 --> 00:44:26,622
Đó là một cách sống.
687
00:44:27,289 --> 00:44:30,376
Thông báo này
có ý nghĩa trọng đại với đội Celtics,
688
00:44:30,459 --> 00:44:33,420
với tất cả các môn thể thao,
và đặc biệt là với cả đất nước.
689
00:44:33,504 --> 00:44:35,714
Russell là HLV trưởng da đen đầu tiên
690
00:44:35,798 --> 00:44:38,717
trong bất cứ đội thể thao
chuyên nghiệp nào ở Bắc Mỹ.
691
00:44:38,801 --> 00:44:41,762
Nhưng báo chí không biết
nên nhận định thế nào.
692
00:44:42,513 --> 00:44:45,891
'TÔI NGHĨ TÔI LÀM ĐƯỢC' - RUSSELL
693
00:44:45,974 --> 00:44:51,146
Anh có thể làm việc này một cách công tâm,
mà không thiên vị ngược người da đen?
694
00:44:51,939 --> 00:44:52,856
Có.
695
00:44:56,110 --> 00:45:01,407
Tất nhiên, anh là người da đen đầu tiên
nắm vị trí huấn luyện ở một đội bóng lớn.
696
00:45:01,490 --> 00:45:03,951
Anh có cảm thấy bị gia tăng áp lực không?
697
00:45:04,034 --> 00:45:07,663
Không hề. Những người khác
nhấn mạnh chuyện này hơn tôi
698
00:45:07,746 --> 00:45:13,711
vì việc tôi được trao hay được mời
vào công việc này là điều rất tự nhiên.
699
00:45:15,003 --> 00:45:20,175
Việc Russell trở thành HLV của Celtics,
đội bóng đã giành vô khối danh hiệu,
700
00:45:20,259 --> 00:45:23,887
là một sự kiện trọng đại
trong lịch sử thể thao Mỹ.
701
00:45:25,264 --> 00:45:29,852
Tôi nhớ lúc tôi biết tin
Russell sẽ trở thành HLV của Celtics.
702
00:45:29,935 --> 00:45:32,604
Tôi rất vui mừng với chuyện đó.
703
00:45:32,688 --> 00:45:37,735
Và mới cách đây năm năm, vẫn còn
hạn mức cho số lượng cầu thủ da đen.
704
00:45:38,610 --> 00:45:42,030
Anh ấy không chỉ trở thành
bộ mặt của Celtics.
705
00:45:42,114 --> 00:45:47,786
Anh ấy tham gia ban điều hành cho đội bóng
được biết đến rộng rãi nhất thế giới.
706
00:45:49,204 --> 00:45:51,331
Tôi không thể hình dung nổi cảm giác đó,
707
00:45:51,415 --> 00:45:55,335
khi cố làm tốt cả hai vai trò
vì chúng quá khác biệt
708
00:45:55,419 --> 00:45:58,672
và cần rất nhiều năng lượng,
tầm nhìn và suy nghĩ.
709
00:45:59,465 --> 00:46:00,883
Ông giỏi hơn tôi.
710
00:46:03,969 --> 00:46:06,805
Russell và Celtics
khởi đầu mùa giải mạnh mẽ,
711
00:46:06,889 --> 00:46:09,266
thắng mười trong 12 trận đầu tiên.
712
00:46:12,519 --> 00:46:14,605
Nhưng còn hơn chuyện thắng thua,
713
00:46:14,688 --> 00:46:17,775
một sự kiện đã tác động sâu sắc
đến HLV Bill Russell.
714
00:46:18,400 --> 00:46:21,820
Khi Celtics chơi
một trận biểu diễn ở Louisiana,
715
00:46:21,904 --> 00:46:25,991
bố Bill đưa ông nội ông
đến xem trận bóng rổ đầu tiên của ông.
716
00:46:26,658 --> 00:46:30,078
Ông Charlie vào phòng thay đồ
với ông nội tôi.
717
00:46:30,162 --> 00:46:33,248
Sau vài phút, cả hai bố con hoảng hốt.
718
00:46:33,332 --> 00:46:37,002
Ông nội tôi bật khóc.
Tôi tưởng ông bị đau tim.
719
00:46:37,753 --> 00:46:40,339
Rồi cả hai thấy ông không bị đau đớn.
720
00:46:40,839 --> 00:46:42,841
Ông đang nhìn đầy kinh ngạc,
721
00:46:42,925 --> 00:46:47,721
sững sờ trước cảnh Sam Jones
và John Havlicek ở nhà tắm gần đó.
722
00:46:49,139 --> 00:46:52,059
Hai đồng đội của tôi
đang bận xát xà phòng và nói chuyện,
723
00:46:52,142 --> 00:46:54,228
không để ý tới cảm xúc của ông.
724
00:46:55,729 --> 00:46:59,149
Ông ngước lên nhìn chúng tôi
và tuyên bố một cách chậm rãi.
725
00:47:00,692 --> 00:47:02,486
"Ông chưa từng nghĩ sẽ có ngày
726
00:47:02,569 --> 00:47:06,365
được thấy nước chảy từ một người da đen
sang một người da trắng".
727
00:47:06,448 --> 00:47:08,033
Ông cứ lắc đầu liên tục.
728
00:47:08,700 --> 00:47:12,454
"Ông nhận thấy
là hai người đó quý mến nhau".
729
00:47:13,997 --> 00:47:17,209
Lần đầu tiên anh tiếp quản chức HLV.
730
00:47:17,292 --> 00:47:20,796
Một chuỗi chiến thắng dài.
Anh có muốn đưa ra dự đoán không?
731
00:47:20,879 --> 00:47:24,299
Nếu không bị chấn thương,
tôi nghĩ đội sẽ đi đến trận cuối.
732
00:47:30,514 --> 00:47:34,434
Có lẽ lúc đó ông ấy đã gánh trách nhiệm
quá sức mình lúc đó.
733
00:47:34,518 --> 00:47:37,604
Anh ấy chơi trung bình 45 phút mỗi trận,
734
00:47:37,688 --> 00:47:40,065
đồng thời với việc huấn luyện,
735
00:47:40,148 --> 00:47:43,819
cũng như chỉ đạo
chúng tôi đứng đúng vị trí,
736
00:47:43,902 --> 00:47:48,240
để hàng tấn công hoạt động trơn tru,
và phòng thủ đúng theo chiến thuật.
737
00:47:49,032 --> 00:47:52,035
Tôi cá là khi nhận công việc đó,
ông chưa nhận ra
738
00:47:52,911 --> 00:47:57,416
làm tất cả những công việc đó
hao tổn thêm trí lực đến thế nào.
739
00:47:57,499 --> 00:48:02,296
Và tình cờ đó lại là năm
Wilt cuối cùng cũng đạt phong độ cao
740
00:48:02,379 --> 00:48:04,131
và có một đội hình xuất sắc.
741
00:48:08,719 --> 00:48:13,724
Tờ giới thiệu trận đấu chính thức,
chỉ 35 xu. Ở trong có đội hình chính thức.
742
00:48:15,058 --> 00:48:19,021
Wilt Chamberlain, hãy đọc
trong tờ giới thiệu trận đấu chính thức.
743
00:48:19,104 --> 00:48:21,857
Trong hai năm qua, đội 76ers đã tiến bộ
744
00:48:21,940 --> 00:48:24,735
từ một đội bóng hứa hẹn thành một thế lực.
745
00:48:30,991 --> 00:48:33,493
Họ có thành tích tốt nhất NBA,
746
00:48:34,244 --> 00:48:37,497
cuối cùng Wilt cũng tìm thấy
một đội anh có thể gắn bó.
747
00:48:37,581 --> 00:48:39,625
Ghi điểm hụt thì đau lắm.
748
00:48:39,708 --> 00:48:43,670
Trong mười năm qua, đội Celtics
đã giành chín chức vô địch.
749
00:48:43,754 --> 00:48:46,715
Năm ngoái, 76ers là "kẻ về sau" của NBA.
750
00:48:46,798 --> 00:48:49,384
Quá khứ kêu gào: "Hãy đánh bại Boston".
751
00:48:50,135 --> 00:48:53,513
Chuyền lại cho Greer, anh ấy muốn ném.
Ném rồi, ghi điểm.
752
00:48:54,139 --> 00:48:56,683
Hai đội này đang so kè từng chút một.
753
00:48:58,393 --> 00:49:01,063
Greer bên trái. Anh ấy ném. Không được.
754
00:49:01,146 --> 00:49:04,983
Rebound thuộc về Chamberlain.
Thả vào rổ, và anh ấy bị phạm lỗi.
755
00:49:05,651 --> 00:49:10,280
Đội Sixers áp đảo trong ba trận đầu tiên
của loạt trận playoff năm 1967.
756
00:49:11,907 --> 00:49:14,868
Wilt, giờ đã là cựu binh,
đã điều chỉnh lối chơi,
757
00:49:14,952 --> 00:49:17,746
chuyền nhiều hơn và tham gia phòng ngự.
758
00:49:24,378 --> 00:49:27,881
Cú block tuyệt vời, Chamberlain!
759
00:49:28,465 --> 00:49:31,718
Trong năm đầu tiên kiêm chức HLV ở NBA,
760
00:49:31,802 --> 00:49:34,846
Russell được thừa kế
một đội hình tốt nhưng đang đi xuống.
761
00:49:37,891 --> 00:49:44,398
Đến sân Garden,
với những fan xấu xí và thái độ ác ý.
762
00:49:44,481 --> 00:49:47,150
Đó không phải cuộc thi.
Mà là cuộc đối đầu.
763
00:49:50,112 --> 00:49:51,780
Một fan tham gia hỗn chiến.
764
00:49:54,408 --> 00:49:59,204
Celtics giành chiến thắng
trận bốn ở Boston, chỉ để quay lại Philly,
765
00:49:59,287 --> 00:50:02,791
nơi các fan đang yêu cầu
kết thúc triều đại của Celtics.
766
00:50:04,167 --> 00:50:05,919
Walker lao, thả bóng vào rổ.
767
00:50:06,003 --> 00:50:09,297
Đây đúng là một đội bóng tuyệt vời.
768
00:50:09,381 --> 00:50:11,967
Tới Greer, anh đang bị đuổi theo.
Anh thả bóng vào rổ.
769
00:50:12,050 --> 00:50:14,636
BOSTON CHẾT RỒI
770
00:50:14,720 --> 00:50:20,559
Các fan của Philadelphia đang hô:
"Celtics chết rồi. Cuối cùng đã chết".
771
00:50:21,643 --> 00:50:23,770
BOSTON SẼ CHẾT TỐI NAY
772
00:50:25,147 --> 00:50:28,066
Bill Russell chứng kiến
một triều đại sụp đổ quanh mình.
773
00:50:28,567 --> 00:50:32,779
Năm, bốn, ba, hai, một!
774
00:50:39,453 --> 00:50:43,457
Wilt và đội Philadelphia 76ers
đánh bại chúng tôi vì họ giỏi hơn.
775
00:50:45,042 --> 00:50:47,002
Họ gần như đè bẹp chúng tôi,
776
00:50:47,711 --> 00:50:50,464
và tôi cảm thấy ngay vị đắng của thất bại.
777
00:50:52,174 --> 00:50:54,885
Mặc dù Celtics
đã đạt thành tích chưa từng có
778
00:50:54,968 --> 00:50:59,056
là tám chức vô địch liên tiếp,
các fan ở Boston vẫn la ó tôi.
779
00:50:59,139 --> 00:51:01,016
"Hết sức rồi hả?"
780
00:51:01,099 --> 00:51:04,311
"Tôi biết là không vô địch mãi được mà.
Các anh mất chất rồi".
781
00:51:04,936 --> 00:51:06,521
Tôi phải chớp mắt.
782
00:51:09,232 --> 00:51:12,194
Đội Sixers giành chức vô địch NBA năm đó,
783
00:51:13,612 --> 00:51:15,739
đem tới cho Wilt danh hiệu đầu tiên.
784
00:51:17,199 --> 00:51:21,369
Trong lúc đó, ở Boston,
việc mổ xẻ thất bại đắng cay đó
785
00:51:21,453 --> 00:51:23,163
tập trung vào một người.
786
00:51:24,456 --> 00:51:26,541
Chúng tôi đang có thói quen chiến thắng,
787
00:51:26,625 --> 00:51:30,712
và chừng nào chúng tôi còn
trông cậy Russell làm mỏ neo,
788
00:51:30,796 --> 00:51:33,840
chúng tôi nghĩ có thể chiến thắng tất cả.
789
00:51:33,924 --> 00:51:37,844
Russ, là một người đầy lòng tự trọng,
bị tổn thương nặng nề
790
00:51:37,928 --> 00:51:40,472
với việc chúng tôi không chiến thắng.
791
00:51:41,139 --> 00:51:42,766
Và anh ấy rất xấu hổ.
792
00:51:42,849 --> 00:51:45,977
Anh ấy im lặng,
không muốn nói về mùa giải đó.
793
00:51:46,061 --> 00:51:48,271
Anh ấy là kiểu người như thế.
794
00:51:48,355 --> 00:51:51,399
Anh ấy nói:
"Này, hãy xem năm sau thế nào".
795
00:51:52,609 --> 00:51:56,613
Với sự phấn khích của trận chung kết,
có thể bạn không để ý
796
00:51:56,696 --> 00:52:01,618
là mùa giải NBA
sẽ bắt đầu vào tối thứ Bảy.
797
00:52:01,701 --> 00:52:04,371
Ở Boston Garden này, tất cả các cựu binh
798
00:52:04,454 --> 00:52:08,375
sẽ trở lại với đội Celts,
cố gắng giành lại vương miện
799
00:52:08,458 --> 00:52:11,253
mà Philadelphia 76ers đã lấy mất của họ.
800
00:52:11,878 --> 00:52:13,547
Tôi chưa bao giờ dự đoán.
801
00:52:13,630 --> 00:52:16,758
Suốt bao năm tôi ở đây,
họ hỏi: "Đội sẽ chơi thế nào?"
802
00:52:16,842 --> 00:52:19,636
Tôi nói: "Chịu thôi.
Tôi không có gì để nói".
803
00:52:19,719 --> 00:52:22,139
Năm ngoái, họ hỏi: "Đội sẽ chơi thế nào?"
804
00:52:22,222 --> 00:52:24,933
Tôi nói: "Chúng tôi sẽ thắng",
mà lại không thắng.
805
00:52:25,016 --> 00:52:28,812
Nên tôi sẽ không bao giờ nói gì nữa.
806
00:52:32,399 --> 00:52:35,610
Russell phải đối mặt với hai mối đe dọa
trong mùa thứ hai làm HLV.
807
00:52:36,444 --> 00:52:39,865
Một, chứng tỏ ông có thể
đưa đội quay lại với chức vô địch
808
00:52:39,948 --> 00:52:42,450
sau thất bại trước Philadelphia 76ers.
809
00:52:44,411 --> 00:52:46,788
Mối đe dọa còn lại bắt nguồn
từ cuộc chiến tàn nhẫn
810
00:52:46,872 --> 00:52:49,332
gây chia rẽ nước Mỹ và giới thể thao.
811
00:52:51,126 --> 00:52:55,046
Tôi có niềm tin mạnh mẽ
về chiến tranh Việt Nam ngay từ ban đầu.
812
00:52:55,714 --> 00:52:58,383
Có vẻ việc tiếp tục chiến tranh thuộc địa
813
00:52:58,466 --> 00:53:03,388
với tôi, một người da đen chống thuộc địa
ở châu Phi, tôi nhạy cảm với chuyện này.
814
00:53:04,431 --> 00:53:06,474
Trên thực tế, người Việt cũng nói
815
00:53:06,558 --> 00:53:09,519
họ không muốn phương Tây
lãnh đạo đất nước họ.
816
00:53:10,270 --> 00:53:12,981
Người Mỹ chúng ta
thì không nghĩ như thế, tất nhiên.
817
00:53:13,064 --> 00:53:15,609
Là một đế chế,
chúng ta nhất quyết coi chiến tranh
818
00:53:15,692 --> 00:53:18,570
là đối đấu giữa
chủ nghĩa cộng sản và dân chủ.
819
00:53:19,321 --> 00:53:23,200
Những quả bom ở Việt Nam
phát nổ ở quê nhà.
820
00:53:23,283 --> 00:53:28,371
Chúng phá hoại ước mơ
và tiềm năng cho một nước Mỹ tử tế.
821
00:53:28,455 --> 00:53:32,542
Này LBJ, ông sẽ giết
bao nhiêu trẻ em hôm nay?
822
00:53:32,626 --> 00:53:34,753
Bọn cộng sản lãnh đạo nơi này!
823
00:53:36,880 --> 00:53:41,051
Cuộc chiến châm ngòi cho giận dữ
và chua xót, gây chia rẽ đất nước.
824
00:53:41,134 --> 00:53:43,470
- Ta muốn gì?
- Hòa bình.
825
00:53:43,553 --> 00:53:45,513
- Bao giờ có?
- Ngay bây giờ.
826
00:53:50,560 --> 00:53:52,395
Trong số những người phản chiến
827
00:53:52,479 --> 00:53:55,774
là nhà vô địch hạng nặng
25 tuổi Cassius Clay,
828
00:53:55,857 --> 00:53:59,611
người đã cải đạo sang Hồi giáo
và lấy tên Muhammad Ali.
829
00:53:59,694 --> 00:54:02,489
Ali lập luận rằng
niềm tin tôn giáo và đạo lý
830
00:54:02,572 --> 00:54:05,700
không cho phép ông tham chiến
và giết những người ông không biết.
831
00:54:05,784 --> 00:54:07,869
Tôi nghĩ tôi không nên đến Việt Nam
832
00:54:07,953 --> 00:54:10,372
và bắn những người
chưa bao giờ gọi tôi là "mọi",
833
00:54:10,455 --> 00:54:13,667
chưa bao giờ treo cổ tôi,
xua chó ra đuổi tôi, hay cưỡng bức mẹ tôi.
834
00:54:13,750 --> 00:54:16,378
Ali đối mặt với việc mất danh hiệu,
835
00:54:16,461 --> 00:54:21,508
bị truy tố ở tòa án liên bang,
với án tù năm năm và mức phạt 10.000 đô.
836
00:54:22,425 --> 00:54:28,598
Việc Muhammad Ali làm
có thể chấm dứt sự nghiệp boxing của ông.
837
00:54:28,682 --> 00:54:34,187
Ông không ngại đánh mất hàng triệu đô.
Rõ ràng ông rất dũng cảm.
838
00:54:34,271 --> 00:54:36,982
Ông khiến ta tự hào vì là VĐV da đen,
839
00:54:37,065 --> 00:54:40,235
vì ông cho tôi thấy,
qua hành động của mình,
840
00:54:40,735 --> 00:54:42,028
gì mới là quan trọng.
841
00:54:42,112 --> 00:54:44,322
Tôi không biết có cá nhân VĐV nào
842
00:54:44,406 --> 00:54:47,367
lại sẵn sàng
đi theo con đường như của ông.
843
00:54:47,450 --> 00:54:53,164
Cần có ý chí và sự kiên cường cực lớn
mới làm được thế. Một niềm tin thật sự.
844
00:54:53,707 --> 00:54:55,917
THƯỢNG ĐỈNH CLEVELAND
04/06/1967
845
00:54:56,001 --> 00:54:59,629
Thượng đỉnh Cleveland
là lời đáp trả của các VĐV da đen
846
00:54:59,713 --> 00:55:03,383
cho việc Ali từ chối nhập ngũ.
847
00:55:03,466 --> 00:55:06,553
Họ muốn thể hiện sự ủng hộ
với người anh em của mình.
848
00:55:07,137 --> 00:55:11,099
Chúng tôi không đến Cleveland
để thuyết phục Muhammad nhập ngũ.
849
00:55:11,182 --> 00:55:13,018
Mà để đề nghị giúp đỡ anh ấy.
850
00:55:13,560 --> 00:55:16,354
Không có luật nào quy định
một nhà vô địch hạng nặng
851
00:55:16,438 --> 00:55:21,359
phải thuộc về một tôn giáo nào đó hay
không được là người phản chiến lương tâm.
852
00:55:23,486 --> 00:55:27,032
Chúng tôi đến xuất phát từ
tình bạn với Muhammad Ali.
853
00:55:28,700 --> 00:55:32,329
Và tôi biết chúng tôi muốn
biết gì từ anh ấy…
854
00:55:32,954 --> 00:55:36,249
Các bạn đã đọc báo,
xem TV, tất cả mọi thứ.
855
00:55:36,333 --> 00:55:37,542
…chuyện gì đang xảy ra.
856
00:55:37,625 --> 00:55:42,047
Anh ấy đã cực kỳ kiên cường
trước rất nhiều câu hỏi khó,
857
00:55:42,672 --> 00:55:45,633
và về cơ bản, đã thuyết phục chúng tôi
858
00:55:45,717 --> 00:55:49,179
rằng đây là vấn đề tôn giáo với anh ấy.
859
00:55:49,262 --> 00:55:51,181
Anh ấy tin vào tôn giáo của mình
860
00:55:51,264 --> 00:55:53,975
và lập trường của anh ấy
hoàn toàn dựa trên điều đó.
861
00:55:54,559 --> 00:55:56,728
Những gì anh ấy đã trải qua
862
00:55:57,354 --> 00:56:00,648
đã khiến anh ấy
trở thành một người rất cô độc.
863
00:56:03,568 --> 00:56:06,321
Đây là tấm ảnh nổi tiếng.
864
00:56:06,404 --> 00:56:12,660
Có lẽ là một trong những tấm ảnh
biểu tượng nhất của thế kỷ 20.
865
00:56:12,744 --> 00:56:15,997
Nhìn thấy những người da đen,
những ngôi sao đó,
866
00:56:16,081 --> 00:56:19,876
bước ra khỏi vai trò ngôi sao
của đội Cleveland Browns,
867
00:56:19,959 --> 00:56:25,215
đội Celtics, đội Packers, và nói: "Không,
trước hết chúng tôi là người da đen".
868
00:56:25,298 --> 00:56:28,218
Họ cảm thấy phải có trách nhiệm
869
00:56:28,301 --> 00:56:31,346
để sử dụng sức ảnh hưởng,
tiếng nói của mình,
870
00:56:31,429 --> 00:56:35,016
nêu mong muốn và khát vọng
tạo nên thay đổi ở đất nước này,
871
00:56:35,100 --> 00:56:37,143
và ý nghĩa khi là một VĐV da đen.
872
00:56:37,227 --> 00:56:39,145
Điểm chung giữa tôi và Bill
873
00:56:39,229 --> 00:56:42,482
là chúng tôi không chịu
từ bỏ quyền lợi cá nhân của mình
874
00:56:42,565 --> 00:56:45,443
và đương đầu với định kiến,
875
00:56:46,694 --> 00:56:48,071
phân biệt đối xử,
876
00:56:49,197 --> 00:56:51,783
và những luật lệ bất công.
877
00:56:51,866 --> 00:56:53,284
Nếu bạn là ngôi sao,
878
00:56:53,368 --> 00:56:57,163
và nếu bạn biết nói và hành động khéo léo,
879
00:56:57,247 --> 00:56:58,832
bạn sẽ kiếm được tiền.
880
00:56:58,915 --> 00:57:02,293
Nếu bạn là một nhà hoạt động xã hội,
bạn phải từ bỏ nó.
881
00:57:02,377 --> 00:57:04,254
Bill là một cá nhân đặc biệt.
882
00:57:04,337 --> 00:57:06,965
Ta có thể dựa vào ông ấy
883
00:57:07,799 --> 00:57:12,095
để thách thức những gì sai trái.
884
00:57:12,887 --> 00:57:15,723
Bill Russell đã nắm được bản chất,
885
00:57:15,807 --> 00:57:21,479
linh hồn và trái tim của những gì Ali nói.
886
00:57:21,563 --> 00:57:23,648
Khi một phóng viên hỏi Bill:
887
00:57:25,191 --> 00:57:29,612
"Muhammad Ali sẽ thế nào?"
888
00:57:29,696 --> 00:57:31,865
Câu trả lời của Bill là:
889
00:57:33,783 --> 00:57:37,120
"Tôi không lo cho Muhammad Ali".
890
00:57:37,203 --> 00:57:39,622
"Anh ấy đã làm được điều
mà tôi không làm được,
891
00:57:39,706 --> 00:57:44,836
tìm được thứ mà tôi hết lòng dâng hiến,
tôi sẵn sàng lấy mạng ra bảo đảm".
892
00:57:44,919 --> 00:57:48,548
"Tôi không lo cho Ali
mà lo cho những người còn lại chúng ta".
893
00:57:48,631 --> 00:57:51,217
Đây là bản tin đặc biệt của CBS News.
894
00:57:51,301 --> 00:57:53,511
Tiến sĩ Martin Luther King Jr.,
895
00:57:53,595 --> 00:57:56,473
nhà lãnh đạo dân quyền
và người đạt giải Nobel,
896
00:57:56,556 --> 00:57:59,267
đã bị sát hại tối nay
ở Memphis, Tennessee.
897
00:57:59,350 --> 00:58:03,521
Ông đang đứng trên ban công tầng hai
của khách sạn Lorraine,
898
00:58:03,605 --> 00:58:06,107
thì lĩnh một phát đạn
bắn từ bên kia đường.
899
00:58:06,191 --> 00:58:08,193
Có vẻ như ông đã bị bắn vào cổ.
900
00:58:08,276 --> 00:58:11,613
Giấc mơ của tiến sĩ Martin Luther King Jr.
901
00:58:12,489 --> 00:58:14,199
chưa chết cùng ông ấy.
902
00:58:15,992 --> 00:58:19,412
Nước Mỹ không nên
được cai trị bởi súng đạn
903
00:58:19,496 --> 00:58:24,250
mà chỉ bởi lá phiếu
của những người tự do và chính trực.
904
00:58:25,418 --> 00:58:30,131
Tôi nghĩ mọi người ở mọi đội bóng,
bất chấp chủng tộc hay tôn giáo
905
00:58:31,674 --> 00:58:35,345
đều cảm thấy sự mất mát.
Và nó có tác động đến tất cả chúng ta.
906
00:58:37,639 --> 00:58:41,351
Bạo loạn nổ ra
ở hơn 150 thành phố trên khắp nước Mỹ.
907
00:58:41,935 --> 00:58:46,314
Các vụ đốt phá và hôi của điên cuồng
chưa từng có trong lịch sử đất nước.
908
00:58:48,983 --> 00:58:53,404
Sự vững mạnh của nền cộng hòa
đang bị thử thách.
909
00:58:59,494 --> 00:59:03,206
Đau buồn và giận dữ bùng nổ
ở các thành phố trên khắp đất nước.
910
00:59:03,831 --> 00:59:06,334
Ở Philadelphia, đội Celtics dự kiến
911
00:59:06,417 --> 00:59:09,128
chơi trận đầu tiên của chung kết miền Đông
912
00:59:09,212 --> 00:59:11,422
với đội 76ers vào ngày hôm sau.
913
00:59:12,131 --> 00:59:17,637
Chúng ta sẽ không đứng yên chờ đợi
khi các lãnh đạo của chúng ta bị sát hại.
914
00:59:19,180 --> 00:59:21,683
Tôi biết cả hôm đó, tôi ở trạng thái sốc.
915
00:59:22,308 --> 00:59:26,854
Tôi ngồi suốt bốn hay năm tiếng
trước khi có thể nói được chuyện gì khác.
916
00:59:27,480 --> 00:59:30,900
Rồi tôi nghĩ có lẽ
tôi không nên thi đấu. Tôi gọi cho Wilt.
917
00:59:31,859 --> 00:59:36,155
Ngay cả những VĐV vĩ đại, danh tiếng
918
00:59:37,115 --> 00:59:39,909
như Bill Russell và Wilt Chamberlain
919
00:59:40,535 --> 00:59:45,206
cũng không thể bắt NBA nói:
"Để vinh danh con người vĩ đại này,
920
00:59:45,290 --> 00:59:47,500
chúng tôi sẽ hoãn trận đấu".
921
00:59:48,251 --> 00:59:50,753
Với sân đấu đã đầy khán giả,
922
00:59:51,254 --> 00:59:56,175
Chamberlain yêu cầu đội bỏ phiếu
có nên chơi hay không.
923
00:59:58,678 --> 01:00:03,016
Chúng tôi nhất trí là hủy trận đấu
khi đã muộn như thế là không tốt.
924
01:00:03,099 --> 01:00:07,020
Đã có 10, 12 nghìn khán giả,
và hủy trận đấu có thể gây rắc rối.
925
01:00:08,938 --> 01:00:11,816
Cuối cùng, hai đội quyết định thi đấu.
926
01:00:14,319 --> 01:00:17,614
Các fan chứng kiến một màn trình diễn
không cảm xúc và vô hồn
927
01:00:19,157 --> 01:00:22,577
kể cả của hai kình địch vĩ đại,
Russell và Chamberlain.
928
01:00:37,675 --> 01:00:42,055
Có một bầu không khí tang tóc.
Không có sự vui sướng và rộn ràng
929
01:00:42,138 --> 01:00:44,724
thường có ở trận playoff bóng rổ.
930
01:00:45,975 --> 01:00:49,520
Đội Celtics giành chiến thắng 127-118.
931
01:00:53,191 --> 01:00:56,319
Bốn ngày sau,
King được đưa đi an nghỉ ở Atlanta.
932
01:00:57,654 --> 01:01:00,948
Tham dự đám tang của King
là các nhân vật nổi bật trong chính trị,
933
01:01:01,032 --> 01:01:04,619
ngành giải trí và các siêu sao NBA.
934
01:01:05,411 --> 01:01:08,247
Nhiều người sợ
giấc mơ của ông đã chết theo ông.
935
01:01:09,999 --> 01:01:12,502
Tôi có sự tôn trọng rất lớn
dành cho tiến sĩ King.
936
01:01:13,002 --> 01:01:15,004
Ông ấy là giọt nước làm tràn ly.
937
01:01:15,505 --> 01:01:17,548
Những điều tôi nói mười năm trước,
938
01:01:17,632 --> 01:01:20,385
mà bị mọi người gạt đi
vì "đến từ một người da đen giận dữ",
939
01:01:20,468 --> 01:01:23,805
trở thành hiện thực hôm nay,
nên mới đáng buồn như vậy.
940
01:01:25,056 --> 01:01:27,850
Bạo lực không đem lại cái gì
mang tính xây dựng.
941
01:01:27,934 --> 01:01:30,436
Đây là một người không tin vào bạo lực,
942
01:01:30,520 --> 01:01:32,271
và ai đó đã triệt hạ ông ấy.
943
01:01:32,980 --> 01:01:34,273
Đúng là một bi kịch thật sự.
944
01:01:35,316 --> 01:01:38,569
Ngày 10/04,
một ngày sau đám tang của King,
945
01:01:38,653 --> 01:01:41,447
loạt trận playoff tiếp tục
ở sân Boston Garden.
946
01:01:52,917 --> 01:01:56,504
CELTICS VS 76ERS
CHUNG KẾT MIỀN ĐÔNG NĂM 1968
947
01:02:01,509 --> 01:02:05,263
Đội 76ers vượt trội cả về thế trận
và điểm số so với đối thủ,
948
01:02:05,346 --> 01:02:08,516
và Celtics thua 106-115.
949
01:02:09,934 --> 01:02:12,520
Philadelphia thắng cả hai trận tiếp theo.
950
01:02:15,189 --> 01:02:20,236
Không đội nào, kể cả Celtics
từng lội ngược dòng khi đã bị dẫn 3-1.
951
01:02:23,865 --> 01:02:27,201
Nhưng trận đấu vẫn chưa hạ màn.
952
01:02:28,327 --> 01:02:31,205
Chưa hạ màn thì nó chưa kết thúc.
953
01:02:37,420 --> 01:02:40,173
Đội Celtics trở lại mãnh liệt
trong Trận Năm,
954
01:02:40,256 --> 01:02:43,301
đè bẹp Philadelphia với tỷ số 122-104.
955
01:02:46,512 --> 01:02:48,306
Lợi thế tâm lý thay đổi.
956
01:02:48,389 --> 01:02:50,933
Celtics thắng trận tiếp theo ở sân Garden.
957
01:02:56,981 --> 01:03:00,193
Với những cú block không thương xót
và chỉ đạo chắc chắn của Russell,
958
01:03:00,276 --> 01:03:02,779
họ thắng trận quyết định ở Philadelphia
959
01:03:02,862 --> 01:03:04,989
để chứng tỏ họ vẫn là nhà vô địch.
960
01:03:05,656 --> 01:03:08,576
Russell gọi đó là
chiến thắng mãn nguyện nhất của ông.
961
01:03:09,076 --> 01:03:12,455
Đội Celtics tiếp tục
đánh bại Lakers trong trận chung kết,
962
01:03:12,538 --> 01:03:16,584
danh hiệu thứ mười của Russell,
và lần đầu với vai trò HLV.
963
01:03:17,084 --> 01:03:19,670
Bill, chúc mừng
một trận đấu và mùa giải tuyệt vời.
964
01:03:19,754 --> 01:03:20,588
Cảm ơn.
965
01:03:20,671 --> 01:03:25,384
Vừa làm cầu thủ vừa huấn luyện
có khiến anh mất sức hơn trong mùa này
966
01:03:25,468 --> 01:03:26,761
so với các mùa trước không?
967
01:03:26,844 --> 01:03:27,929
Tôi nghĩ là không.
968
01:03:30,431 --> 01:03:32,683
Anh có nghĩ các VĐV da đen mới
có thể cùng nhau
969
01:03:32,767 --> 01:03:35,269
đem đến thay đổi
xã hội và chính trị không?
970
01:03:35,353 --> 01:03:37,897
Tôi có thể nói và làm như những năm qua
971
01:03:37,980 --> 01:03:41,484
là vì tôi có tầm ảnh hưởng
và tôi làm rất tốt.
972
01:03:42,401 --> 01:03:45,363
Nhưng ngược lại,
tôi có nhiều thứ để mất hơn,
973
01:03:46,697 --> 01:03:51,369
theo những gì mà họ nói.
Nhưng với tôi thì chẳng có gì để mất
974
01:03:51,452 --> 01:03:54,288
vì nếu không có dũng khí,
tôi không có gì cả.
975
01:03:54,372 --> 01:03:57,041
VĐV giống sản phẩm hơn là con người.
976
01:04:01,254 --> 01:04:05,007
Tôi liên tục bị quấy rồi và biệt giam
977
01:04:05,091 --> 01:04:07,176
trong khoảng ba tháng nay rồi.
978
01:04:07,260 --> 01:04:09,178
- Các bạn là gì?
- Báo Đen!
979
01:04:10,638 --> 01:04:12,765
Không gì quan trọng hơn
việc ngăn chặn phát xít,
980
01:04:12,849 --> 01:04:14,350
không nó sẽ ngăn chặn chúng ta.
981
01:04:29,115 --> 01:04:31,367
Tôi cảm thấy
mình hoàn toàn không đủ trình độ.
982
01:04:35,162 --> 01:04:38,666
Vì sau khi nhìn thấy
những gì mọi người đang trải qua,
983
01:04:39,834 --> 01:04:42,587
đóng góp của tôi là rất nhỏ.
984
01:04:44,797 --> 01:04:50,136
Russ đã dọa giải nghệ
trong ba, bốn năm qua.
985
01:04:50,219 --> 01:04:52,763
Tôi nói: "Russ, anh không được giải nghệ".
986
01:04:53,472 --> 01:04:59,270
Tôi nói: "Chúng tôi cần anh tiếp tục chơi,
để chúng tôi tiếp tục giành chức vô địch,
987
01:04:59,353 --> 01:05:02,982
và tiếp tục được nhận
những tấm séc thưởng vô địch,
988
01:05:03,065 --> 01:05:05,276
nhé? Chúng tôi
không thể thắng nếu thiếu anh".
989
01:05:06,110 --> 01:05:08,446
Ngày 15/03/1969,
990
01:05:08,529 --> 01:05:11,073
trong trận đấu với đội Baltimore Bullets,
991
01:05:11,157 --> 01:05:14,118
Celtics gỡ hòa trong những giây cuối.
992
01:05:15,119 --> 01:05:18,748
Sau khi giành lại được bóng,
HLV Russell gọi hội ý.
993
01:05:19,707 --> 01:05:23,336
Tôi la lên: "Ta giành lợi thế lớn rồi!
Hãy tiêu diệt họ!"
994
01:05:24,337 --> 01:05:27,548
Đột nhiên, tôi bật cười
và không thể nín lại.
995
01:05:27,632 --> 01:05:31,761
Các cầu thủ tưởng tôi điên.
Tôi nói: "Đúng là khó tin".
996
01:05:31,844 --> 01:05:36,265
"Tôi là một người trưởng thành
chạy bán khỏa thân trước hàng ngàn người,
997
01:05:36,349 --> 01:05:39,310
chơi bóng và la hét
về việc tiêu diệt đối thủ".
998
01:05:42,563 --> 01:05:46,484
Tôi nhìn các đồng đội cứ như
tôi vừa nói điều gì thâm thúy lắm vậy.
999
01:05:46,984 --> 01:05:50,196
Họ ngơ ngác nhìn lại
cứ như tôi chưa nói gì.
1000
01:05:50,905 --> 01:05:52,990
Chúng tôi lỡ cơ hội, và đội Bullets thắng.
1001
01:05:53,783 --> 01:05:56,577
Trong suốt những năm cười đùa
khi chơi bóng rổ chuyên nghiệp,
1002
01:05:56,661 --> 01:05:58,829
tôi chưa bao giờ chế giễu chính cuộc chơi.
1003
01:06:01,874 --> 01:06:04,293
Bạn không thể đem đến
màn trình diễn xứng tầm
1004
01:06:04,377 --> 01:06:07,588
nếu bạn bắt đầu tập trung
vào những thứ ngớ ngẩn xung quanh nó.
1005
01:06:08,631 --> 01:06:11,884
Tôi vốn đã biết sẽ không có
chiến thắng cuối cùng trong thể thao.
1006
01:06:12,677 --> 01:06:14,136
Cuộc chơi tiếp tục.
1007
01:06:14,220 --> 01:06:18,766
Chiến thắng cuối cùng bạn có thể có
là giã từ khi còn lành lặn sau trận cuối.
1008
01:06:19,725 --> 01:06:24,897
Tôi tự nhủ và không nói với ai khác,
là tôi đang chơi mùa giải cuối cùng.
1009
01:06:26,273 --> 01:06:28,818
Đó là một mùa giải
khắc nghiệt với Celtics,
1010
01:06:28,901 --> 01:06:30,861
những người trong mắt đối thủ
1011
01:06:30,945 --> 01:06:32,905
có vẻ như đang đánh mất sức mạnh.
1012
01:06:33,864 --> 01:06:37,159
Cảm hứng với bóng rổ đến ngày càng ít đi.
1013
01:06:37,827 --> 01:06:42,373
Tôi biết đôi khi chuyện này xảy ra
vì tôi vừa làm cầu thủ vừa huấn luyện,
1014
01:06:42,456 --> 01:06:45,418
nhưng đa phần
vì tôi không thể theo kịp nữa.
1015
01:06:46,711 --> 01:06:49,213
Russell rõ ràng đang ở tuổi xế chiều.
1016
01:06:49,296 --> 01:06:52,633
Sam Jones, Satch Sanders
cũng đã cao tuổi rồi.
1017
01:06:52,717 --> 01:06:54,760
Chúng tôi gọi họ là lão tướng.
1018
01:06:55,553 --> 01:06:59,473
Khi trận đấu bắt đầu,
bọn họ quấn băng kín đầu gối.
1019
01:06:59,557 --> 01:07:03,686
Trông họ như đến từ thập niên 40
với những đôi giày thể thao cổ cao.
1020
01:07:03,769 --> 01:07:05,855
Ta thấy thương cho họ.
1021
01:07:05,938 --> 01:07:11,068
Tôi đang ở giai đoạn của sự nghiệp
mà mỗi mùa giải đều là hình phạt.
1022
01:07:11,152 --> 01:07:13,779
Đội Celtics đứng thứ tư miền Đông năm đó.
1023
01:07:13,863 --> 01:07:17,366
Lẽ ra mọi thứ đã kết thúc.
Không ai nghĩ họ sẽ chiến thắng.
1024
01:07:17,950 --> 01:07:21,162
Bất chấp màn trình diễn mờ nhạt
và những dự đoán u ám,
1025
01:07:21,245 --> 01:07:24,206
Boston vào được bán kết miền Đông
1026
01:07:24,290 --> 01:07:26,000
để đối đầu với 76ers.
1027
01:07:27,460 --> 01:07:30,337
Celtics áp đảo Philadelphia.
1028
01:07:30,421 --> 01:07:33,799
Giờ họ sẽ đấu với Knicks
trong trận tranh vô địch miền.
1029
01:07:33,883 --> 01:07:36,635
Chúng tôi biết
có thể đánh bại Philadelphia.
1030
01:07:36,719 --> 01:07:39,472
Chúng tôi biết thế.
New York thì lại là vấn đề.
1031
01:07:39,555 --> 01:07:42,641
CELTICS VS KNICKS
CHUNG KẾT MIỀN ĐÔNG NĂM 1969
1032
01:07:44,643 --> 01:07:46,604
Knicks có đội hình hoàn hảo.
1033
01:07:46,687 --> 01:07:51,150
Họ có Willis Reed, một thủ lĩnh
cần cù và tài giỏi chơi trung tâm,
1034
01:07:51,233 --> 01:07:55,321
bộ não chơi tiền phong Bill Bradley,
hậu vệ năng nổ Walt Frazier,
1035
01:07:55,404 --> 01:07:58,032
Từ đầu mùa, chúng tôi đã nói
về chức vô địch.
1036
01:07:58,115 --> 01:08:03,329
Giờ khi ở phòng thay đồ, chúng tôi nói:
"Này, đây là cái chúng ta nói tới đấy".
1037
01:08:03,412 --> 01:08:05,790
"Đây là lý do chúng ta chơi, cố lên".
1038
01:08:05,873 --> 01:08:07,666
Chúng tôi nghĩ có thể thắng.
1039
01:08:07,750 --> 01:08:10,586
Đội Knicks tưởng có thể
hạ chúng tôi dễ dàng
1040
01:08:10,669 --> 01:08:14,131
vì họ đã thắng sáu trong bảy trận
ở mùa giải chính.
1041
01:08:15,382 --> 01:08:18,511
Willis Reed là xương sống
trong hàng phòng ngự của họ.
1042
01:08:19,178 --> 01:08:20,596
Anh ấy hỗ trợ mọi người.
1043
01:08:23,599 --> 01:08:26,477
Nên tôi thay đổi cách tấn công mỗi trận.
1044
01:08:26,560 --> 01:08:30,856
Khi họ thích nghi với chơi dưới rổ,
tôi chuyển sang chơi ở vạch ném phạt.
1045
01:08:31,690 --> 01:08:34,777
Qua đó, tôi thay đổi
nhịp phòng thủ của họ.
1046
01:08:34,860 --> 01:08:36,904
Nhưng nói chung, đội tôi giỏi hơn.
1047
01:08:39,573 --> 01:08:41,242
Họ không muốn nghe thế đâu.
1048
01:08:44,787 --> 01:08:47,706
Điều chỉnh theo từng trận
của Russell có tác dụng.
1049
01:08:47,790 --> 01:08:49,667
Knicks cúi đầu nhận thất bại.
1050
01:08:49,750 --> 01:08:53,003
Giờ thì chức vô địch lần thứ 11
đã ở trong tầm mắt.
1051
01:08:55,339 --> 01:09:00,386
Celtics sẽ đối mặt với Lakers trong
trận chung kết NBA thứ bảy giữa hai bên.
1052
01:09:05,975 --> 01:09:08,769
HLV, ông vừa đưa về Wilt Chamberlain.
1053
01:09:08,853 --> 01:09:11,730
Ông đã khiến bao nhiêu người tức giận
khi làm việc đó?
1054
01:09:11,814 --> 01:09:14,650
Không, tôi nghĩ
tôi khiến rất nhiều người vui.
1055
01:09:14,733 --> 01:09:19,196
Tôi khiến các HLV miền Đông vui
vì họ có nhiều cơ hội hơn.
1056
01:09:19,280 --> 01:09:23,993
Ông có cái gọi là bộ ba đe dọa,
với ba cầu thủ to cao.
1057
01:09:24,076 --> 01:09:27,955
- Ông nghĩ đội sẽ thi đấu mùa này thế nào?
- Tôi biết một điều. Chúng tôi nên thắng.
1058
01:09:28,038 --> 01:09:30,082
Nếu không, tôi sẽ mất việc.
1059
01:09:30,166 --> 01:09:34,795
Tôi luôn cảm thấy muốn chơi
cùng đội với những cầu thủ như Jerry West
1060
01:09:34,879 --> 01:09:38,507
và Elgin Baylor,
và các cầu thủ Lakers mạnh mẽ khác.
1061
01:09:38,591 --> 01:09:41,260
Tôi rất vui vì đã được chuyển nhượng.
1062
01:09:41,343 --> 01:09:45,306
Tôi được sang một đội
có cơ hội đi vào lịch sử
1063
01:09:45,389 --> 01:09:48,058
với tư cách
một trong những đội xuất sắc nhất.
1064
01:09:54,523 --> 01:09:57,151
Lakers chưa bao giờ
đánh bại Celtics trong trận chung kết,
1065
01:09:57,735 --> 01:10:01,947
nhưng năm 1969, với Chamberlain
hợp sức với West và Baylor,
1066
01:10:02,031 --> 01:10:05,284
đội có bộ ba nguyên tử đầu tiên của NBA.
1067
01:10:05,993 --> 01:10:09,455
Đội chúng tôi giỏi hơn, chấm hết.
1068
01:10:09,538 --> 01:10:12,499
Boston không xứng tầm với chúng tôi.
1069
01:10:13,083 --> 01:10:15,502
Đó là đội bóng luôn ở thế cửa dưới.
1070
01:10:15,586 --> 01:10:18,839
Số 13, đến từ Kansas, Wilt Chamberlain!
1071
01:10:23,677 --> 01:10:27,890
Mọi người cứ nói: "Celtics già lắm rồi.
Họ không thắng được nữa đâu".
1072
01:10:27,973 --> 01:10:31,018
Trong thâm tâm,
anh có tin mình có thể vô địch nữa không?
1073
01:10:31,101 --> 01:10:31,936
Có.
1074
01:10:33,187 --> 01:10:37,983
Đây là trận đấu tranh ngôi vô địch,
thưa quý vị. Thắng thua định đoạt ở đây.
1075
01:10:44,281 --> 01:10:46,575
Trong khi Russell và Wilt
trao đổi chiêu thức,
1076
01:10:46,659 --> 01:10:51,205
trận đấu được định đoạt
bởi Jerry West, người ghi 53 điểm,
1077
01:10:51,288 --> 01:10:53,916
và đưa Lakers đến với chiến thắng
ở Trận Một.
1078
01:10:56,752 --> 01:11:01,215
Jerry West có trận hay nhất
trong bất cứ cầu thủ nào tôi từng thấy.
1079
01:11:01,298 --> 01:11:02,758
Anh ấy không thể bị ngăn cản.
1080
01:11:03,550 --> 01:11:06,720
Tờ Boston Globe nhờ Russell
viết báo cáo hàng ngày,
1081
01:11:06,804 --> 01:11:09,348
để cho độc giả thấy góc nhìn của ông
trong mỗi trận đấu.
1082
01:11:09,431 --> 01:11:12,434
Như mọi khi,
ông rất bộc trực và thẳng thắn.
1083
01:11:13,352 --> 01:11:16,355
Điểm số của West là yếu tố quan trọng
trong trận đấu,
1084
01:11:16,438 --> 01:11:20,067
nhưng đó là trận đấu hai điểm,
và đó là thất bại.
1085
01:11:20,150 --> 01:11:22,861
Anh ấy có ghi 100 điểm cũng chả khác gì,
1086
01:11:22,945 --> 01:11:25,364
khi chúng tôi thắng
với cách biệt một, hai điểm.
1087
01:11:25,447 --> 01:11:27,408
Chiến thắng mới là quan trọng.
1088
01:11:28,033 --> 01:11:31,120
Ở Trận Hai, West ghi 41 điểm,
1089
01:11:31,203 --> 01:11:34,206
một lần nữa
đưa Los Angeles đến chiến thắng.
1090
01:11:34,290 --> 01:11:38,627
Lakers giờ đang nắm lợi thế dẫn trước
hai trận trước Celtics của Russell.
1091
01:11:39,211 --> 01:11:40,713
Celtics gặp rắc rối.
1092
01:11:40,796 --> 01:11:43,966
Chưa đội nào thua trước hai trận
mà lội ngược dòng thành công.
1093
01:11:44,049 --> 01:11:47,386
Chúng tôi để đối phương ghi trung bình
119 điểm mỗi trận.
1094
01:11:47,469 --> 01:11:50,556
Không thể để trận nào
cũng bị ghi điểm nhiều như thế.
1095
01:11:50,639 --> 01:11:52,891
Ai ghi điểm không quan trọng.
1096
01:11:54,560 --> 01:11:57,271
Loạt trận chuyển sang Boston
trong hai trận tiếp theo,
1097
01:11:57,354 --> 01:11:59,398
và Celtics biết phải thắng cả hai
1098
01:11:59,481 --> 01:12:02,151
để níu giữ cơ hội giành danh hiệu thứ 11.
1099
01:12:02,901 --> 01:12:04,403
Họ thắng Trận Ba.
1100
01:12:04,486 --> 01:12:07,656
Nhưng ở Trận Bốn,
Lakers dẫn trước một điểm
1101
01:12:07,740 --> 01:12:11,368
khi Celtics kiểm soát bóng
trong lúc thời gian còn bảy giây.
1102
01:12:13,329 --> 01:12:17,249
Sam Jones bay giữa ba người,
thoát khỏi người kèm.
1103
01:12:17,333 --> 01:12:18,292
Ném rổ.
1104
01:12:19,293 --> 01:12:20,127
Ghi điểm.
1105
01:12:20,836 --> 01:12:23,589
Còn một giây, nhưng trận đấu đã kết thúc.
1106
01:12:23,672 --> 01:12:25,257
Hú hồn, thắng là tốt rồi.
1107
01:12:25,341 --> 01:12:28,135
Sam có một cú ném rổ định đoạt trận đấu.
1108
01:12:29,219 --> 01:12:31,889
Các đội chủ nhà
giành chiến thắng trong bốn trận đầu tiên,
1109
01:12:31,972 --> 01:12:36,894
và điều đó tiếp tục khi Lakers
giành chiến thắng Trận Năm ở Los Angeles.
1110
01:12:37,978 --> 01:12:43,192
Có những điều không nên nói ra.
Nên về trận đấu tối thứ Năm với Lakers,
1111
01:12:43,275 --> 01:12:45,402
tôi hoàn toàn không có bình luận gì.
1112
01:12:48,113 --> 01:12:51,575
Sự khinh thường của Bill thể hiện
trên sân nhà vào trận đấu tiếp theo,
1113
01:12:51,658 --> 01:12:56,663
khiến cho người từng ghi 100 điểm một trận
chỉ ghi được tám điểm.
1114
01:12:58,582 --> 01:13:01,377
Trong suốt loạt trận,
đội có lợi thế sân nhà đều thắng,
1115
01:13:01,460 --> 01:13:04,046
và với việc trận quyết định
tổ chức ở Los Angeles
1116
01:13:04,129 --> 01:13:06,256
đội Lakers vẫn được xếp cửa trên.
1117
01:13:06,924 --> 01:13:11,136
Không biết anh cảm thấy sao
khi bước vào một trận thứ bảy nữa,
1118
01:13:11,220 --> 01:13:14,973
- lần này trên sân khách.
- Chúng tôi từng ở hoàn cảnh này.
1119
01:13:19,728 --> 01:13:23,107
CELTICS VS LAKERS
CHUNG KẾT NBA TRẬN 7 - 05/05/1969
1120
01:13:28,320 --> 01:13:33,117
Boston hướng đến
chức vô địch thứ 11 trong 13 năm.
1121
01:13:33,700 --> 01:13:36,453
Một triều đại, và Lakers
đang cố chấm dứt nó.
1122
01:13:37,079 --> 01:13:40,874
Trận thứ bảy trên sân nhà của Lakers,
1123
01:13:40,958 --> 01:13:46,213
cuối cùng Lakers có cơ hội
đoạt chức vô địch
1124
01:13:46,296 --> 01:13:50,217
mà họ chưa bao giờ
giành được trước Boston Celtics.
1125
01:13:50,300 --> 01:13:53,679
Jerry West đã kết luận lại.
Anh ấy nói: "Ta có thể thắng đội này".
1126
01:13:53,762 --> 01:13:56,181
Và: "Có thể tôi sẽ
không bao giờ có cơ hội khác".
1127
01:13:56,974 --> 01:13:59,226
Chúng tôi tưởng sẽ có vấn đề.
1128
01:13:59,309 --> 01:14:02,563
Nói thật là, chúng tôi không tự tin
1129
01:14:02,646 --> 01:14:04,481
như những lần trước đó.
1130
01:14:04,565 --> 01:14:07,484
Đêm trọng đại.
Lakers có thể giành danh hiệu.
1131
01:14:07,568 --> 01:14:09,987
Họ có thể trở thành nhà vô địch.
1132
01:14:12,698 --> 01:14:16,660
Jack Kent Cooke đã đặt bóng bay
trên trần nhà sân Forum
1133
01:14:16,743 --> 01:14:19,163
để thả xuống sau khi Lakers thắng.
1134
01:14:24,626 --> 01:14:28,005
Sao có ai lại nghĩ ra được
chuyện ngu ngốc đến thế,
1135
01:14:28,088 --> 01:14:29,798
đặt bóng bay lên trên đó?
1136
01:14:30,424 --> 01:14:33,635
Jack Kent Cooke
đặt tờ bài hát ở tất cả các ghế.
1137
01:14:34,219 --> 01:14:37,723
Khi Lakers giành chức vô địch,
ban nhạc USC sẽ chơi,
1138
01:14:37,806 --> 01:14:40,934
bóng sẽ được thả trên trần xuống.
1139
01:14:41,894 --> 01:14:44,104
Tôi cầm về cho Russell xem.
1140
01:14:45,105 --> 01:14:48,942
Sam cho tôi xem và tôi nói:
"Đội Lakers hoàn toàn không có cửa
1141
01:14:49,026 --> 01:14:53,197
giành chiến thắng tối nay.
Lakers không đánh bại chúng ta được đâu".
1142
01:14:53,280 --> 01:14:56,200
Nếu ai đó khiêu khích bạn,
1143
01:14:56,992 --> 01:14:58,744
hay nói về mẹ bạn,
1144
01:14:58,827 --> 01:15:01,580
hay khoác áo choàng Siêu Nhân lên
1145
01:15:01,663 --> 01:15:03,665
hay giẫm lên bắp ngô của bạn,
1146
01:15:03,749 --> 01:15:05,334
ném cát vào mặt bạn,
1147
01:15:05,417 --> 01:15:09,296
thì bạn sẽ nổi giận,
và sự giận dữ khiến bạn chơi lên đồng.
1148
01:15:10,005 --> 01:15:11,715
Russell đấu với Chamberlain.
1149
01:15:11,798 --> 01:15:14,009
Russell đẩy bóng về Sam Jones.
1150
01:15:14,092 --> 01:15:17,137
Anh chuyền cho Havlicek,
người lao vào Baylor.
1151
01:15:17,221 --> 01:15:21,433
Havlicek, thả bóng cách rổ sáu mét tốt.
Havlicek ghi điểm sau mười giây.
1152
01:15:21,517 --> 01:15:24,269
Chiến thuật của Russell cho trận đấu đó…
1153
01:15:24,353 --> 01:15:25,354
GIỌNG CỦA SAM JONES
1154
01:15:25,437 --> 01:15:28,232
…chúng tôi nói: "Ta sẽ áp đảo họ".
1155
01:15:28,315 --> 01:15:30,400
Sam, đi bóng vào giữa, thả rổ, tốt.
1156
01:15:30,484 --> 01:15:34,613
Vòng qua Siegfried, cúi xuống,
lên rổ. Russell chặn được! Chơi hay.
1157
01:15:34,696 --> 01:15:38,450
Đội Celtics chơi đầy sinh lực.
Lakers thì đứng yên nhiều hơn.
1158
01:15:38,534 --> 01:15:40,827
Họ có vẻ mệt mỏi hơn Celtics.
1159
01:15:41,411 --> 01:15:44,998
Celtics vươn lên dẫn trước
17 điểm trong hiệp bốn.
1160
01:15:45,082 --> 01:15:47,793
Lakers bị dẫn 17 điểm.
1161
01:15:50,212 --> 01:15:53,131
Nhưng Jerry West
và Lakers không chịu bỏ cuộc.
1162
01:15:53,215 --> 01:15:55,968
Cú ném của anh làm hồi sinh sân Forum
1163
01:15:56,969 --> 01:15:58,971
và đưa Lakers
về khoảng cách dưới chín điểm.
1164
01:16:02,724 --> 01:16:04,893
Mọi ánh mắt đổ dồn về Wilt.
1165
01:16:06,770 --> 01:16:09,648
Havlicek ném, cách 4,5 mét, không được.
Giành rebound.
1166
01:16:09,731 --> 01:16:13,110
Chamberlain giành được.
Chamberlain bị đau đầu gối phải.
1167
01:16:13,193 --> 01:16:16,363
Chamberlain ở phần sân bên kia,
bị chấn thương.
1168
01:16:17,030 --> 01:16:19,658
Trọng tài gọi timeout. Chấn thương…
1169
01:16:19,741 --> 01:16:22,160
Chamberlain có thể phải rời cuộc chơi.
1170
01:16:22,244 --> 01:16:24,705
Wilt phải ra. Wilt không thể tiếp tục.
1171
01:16:27,374 --> 01:16:29,585
Van Breda Koff nổi khùng lên.
1172
01:16:29,668 --> 01:16:31,253
"Tên khốn to xác đó!"
1173
01:16:31,336 --> 01:16:33,380
"Sao lại không chơi được nữa chứ?"
1174
01:16:34,089 --> 01:16:35,757
Vì lý do ích kỷ của tôi,
1175
01:16:35,841 --> 01:16:38,635
tôi cảm thấy bị xúc phạm
khi Wilt ra ngoài.
1176
01:16:38,719 --> 01:16:40,721
Tôi nghĩ anh ấy
không bị thương nặng đến thế.
1177
01:16:40,804 --> 01:16:43,056
Mà dù có vậy,
tôi cũng muốn anh ấy chơi tiếp.
1178
01:16:43,140 --> 01:16:46,768
Chúng tôi đã gần đi đến kết thúc
của một trận đấu tuyệt vời.
1179
01:16:46,852 --> 01:16:51,607
Wilt rời sân cũng như phát hiện một từ
bị phát âm sai ở cuối một cuốn sách hay.
1180
01:16:51,690 --> 01:16:55,235
Mel Counts sẽ vào sân
thay cho Wilt Chamberlain.
1181
01:16:55,319 --> 01:16:57,571
Mel Counts vào. Anh ấy chơi rất tốt.
1182
01:16:57,654 --> 01:17:00,198
Đi bóng một chạm.
Cú ném cách 3,6 mét của Mel. Tốt!
1183
01:17:03,201 --> 01:17:08,206
Không còn Wilt, Lakers đẩy nhanh nhịp độ,
tận dụng việc Celtics có nhiều lão tướng.
1184
01:17:08,290 --> 01:17:13,337
Ta thấy thế trận xoay chiều
khi Lakers hồi phục tinh thần.
1185
01:17:14,004 --> 01:17:15,714
Và gần cân bằng tỷ số.
1186
01:17:17,799 --> 01:17:21,928
Họ đã thấy chức vô địch. Họ khao khát
đến nỗi gần chạm được vào nó rồi.
1187
01:17:22,929 --> 01:17:24,598
Lakers chỉ còn kém một điểm.
1188
01:17:25,641 --> 01:17:27,434
Wilt nói với tôi:
1189
01:17:27,517 --> 01:17:31,146
"Bảo HLV là tôi đã sẵn sàng
quay lại trận đấu".
1190
01:17:35,192 --> 01:17:40,447
Van Breda Koff,
trong lúc kích động và mất kiểm soát,
1191
01:17:40,530 --> 01:17:43,116
nói: "Bảo cậu ta biến đi cho khuất mắt".
1192
01:17:43,659 --> 01:17:47,829
"Chúng ta không cần cậu ta".
Và không đưa Chamberlain trở lại.
1193
01:17:50,082 --> 01:17:53,085
Họ đã thu ngắn khoảng cách
nhưng vẫn chưa bắt kịp.
1194
01:17:53,168 --> 01:17:56,421
Và Lakers sẽ quay lại
mà không có Wilt Chamberlain.
1195
01:17:57,589 --> 01:18:00,008
Chúng tôi bị dẫn một điểm,
1196
01:18:00,967 --> 01:18:02,969
khi trận đấu chỉ còn hơn một phút.
1197
01:18:03,637 --> 01:18:07,349
Tôi đang kèm Havlicek,
anh ấy cầm bóng, đi bóng,
1198
01:18:07,891 --> 01:18:11,311
và tôi thò tay từ sau
đập bóng ra khỏi tay anh ấy,
1199
01:18:11,395 --> 01:18:13,730
rơi vào tay của Don Nelson.
1200
01:18:13,814 --> 01:18:15,482
Đứng trên vạch ném phạt.
1201
01:18:15,565 --> 01:18:18,360
Don Nelson bắt bóng và ném.
1202
01:18:18,443 --> 01:18:22,531
Ném rất nhanh.
Bóng đập vào sau vành rổ và bay thẳng lên.
1203
01:18:22,614 --> 01:18:24,533
Nó đập vào bảng rổ.
1204
01:18:24,616 --> 01:18:26,493
Nó bay lên cao khoảng bốn mét.
1205
01:18:32,541 --> 01:18:34,167
Và rơi vào rổ.
1206
01:18:35,043 --> 01:18:35,877
Erickson…
1207
01:18:36,753 --> 01:18:38,755
Bị đánh bật bóng, Nelson lấy được!
1208
01:18:40,799 --> 01:18:43,301
Cú ném cứ như
bị một con dao đâm vào với tốc độ chậm.
1209
01:18:45,095 --> 01:18:46,304
Don Nelson.
1210
01:18:48,306 --> 01:18:50,809
Hoàn toàn là may mắn.
1211
01:18:50,892 --> 01:18:55,272
Cứ như có một thế lực trên cao nào
không muốn chúng tôi chiến thắng.
1212
01:18:55,355 --> 01:18:58,191
Và Boston Celtics vô địch một lần nữa!
1213
01:19:01,862 --> 01:19:04,740
Đôi khi, tôi nghĩ Jerry nói đúng,
1214
01:19:04,823 --> 01:19:07,242
khi nghĩ ông ấy bị nguyền rủa
khi đấu với Celtics.
1215
01:19:07,993 --> 01:19:12,581
Có những người không quên được.
Tôi là thế đấy. Đến giờ vẫn chưa quên.
1216
01:19:12,664 --> 01:19:16,710
Cứ như có… một khoảng trống trong tim tôi.
1217
01:19:17,586 --> 01:19:22,632
Đó là nỗi thất vọng lớn nhất trong đời
VĐV của tôi, khi chưa hạ được họ lần nào.
1218
01:19:22,716 --> 01:19:25,719
Người tạo ra khác biệt
luôn là Bill Russell.
1219
01:19:25,802 --> 01:19:30,724
Nhiều bóng bay được treo trên trần nhà,
nhưng sẽ không được thả ra.
1220
01:19:31,892 --> 01:19:35,228
"Các vị thần Celtic
đã đứng về phía họ trên sân Forum".
1221
01:19:35,312 --> 01:19:37,063
Như ở sân Boston Garden.
1222
01:19:41,276 --> 01:19:43,403
Và tất nhiên, bạn sẽ phải nói
1223
01:19:43,487 --> 01:19:46,156
đội Celtics là triều đại thể thao
vĩ đại nhất
1224
01:19:46,239 --> 01:19:48,450
trong lịch sử thể thao chuyên nghiệp.
1225
01:19:50,786 --> 01:19:54,080
Đồng đội của tôi đã chơi rất nỗ lực
1226
01:19:54,581 --> 01:19:57,292
và đã đứng vững một cách phi thường
1227
01:19:57,375 --> 01:20:00,921
đến nỗi tôi rất tự hào
về các đồng đội và chính mình.
1228
01:20:01,004 --> 01:20:03,924
- Chắc đây là chiến thắng tuyệt vời.
- Chính xác.
1229
01:20:09,304 --> 01:20:11,765
Tôi biết thật khó nói ra
cảm xúc hiện tại của anh.
1230
01:20:11,848 --> 01:20:13,850
Chắc là chiến thắng ngoạn mục lắm.
1231
01:20:13,934 --> 01:20:16,269
Đây là một đội xuất sắc.
1232
01:20:17,145 --> 01:20:20,649
Và cách họ chơi vì tôi thật tuyệt vời.
1233
01:20:20,732 --> 01:20:24,152
Và nói như thế nghe có vẻ thật nhàm,
1234
01:20:24,236 --> 01:20:28,490
nhưng tôi đã nói với họ trước trận:
"Tôi không quan tâm kết quả thế nào".
1235
01:20:28,573 --> 01:20:30,992
"Cho vàng tôi cũng không trao đổi
ai trong các bạn".
1236
01:20:31,076 --> 01:20:35,247
Sau trận đấu, tôi tìm Bill Russell
để xem anh ấy có ở một mình không.
1237
01:20:35,330 --> 01:20:37,833
Lúc đó tôi 25 tuổi, tóc đỏ và tàn nhang,
1238
01:20:37,916 --> 01:20:40,544
và tôi là người da trắng nhất Bắc Mỹ.
1239
01:20:40,627 --> 01:20:41,878
Và tôi tiến lại.
1240
01:20:41,962 --> 01:20:45,549
Tôi đến chỗ Bill và nói: "Ờ, Bill?"
1241
01:20:45,632 --> 01:20:48,009
Và anh ấy nhìn tôi, và tôi nói:
1242
01:20:48,718 --> 01:20:51,555
"Có khả năng
anh sẽ giải nghệ bây giờ không?"
1243
01:20:52,347 --> 01:20:53,932
Và có một khoảng dừng.
1244
01:20:54,474 --> 01:20:58,228
Và Jim Brown, người đang ngồi đó,
ngước lên nhìn tôi và nói:
1245
01:20:58,311 --> 01:21:02,983
"Giải nghệ? Anh ấy
vừa giành chức vô địch đấy".
1246
01:21:03,608 --> 01:21:06,486
"Sao cậu lại hỏi
anh ấy có định giải nghệ không?"
1247
01:21:06,570 --> 01:21:11,241
Tôi không biết có ai khác nhận ra
đó là trận đấu cuối cùng của Bill không.
1248
01:21:11,324 --> 01:21:15,245
Anh ấy có những mối quan tâm
vượt ngoài khuôn khổ cuộc chơi này,
1249
01:21:15,871 --> 01:21:20,208
và tôi nghĩ trí tò mò của anh ấy
đã chuyển sang cái khác.
1250
01:21:20,292 --> 01:21:23,545
Khi Bill Russell nói với tôi
anh ấy sẽ giải nghệ,
1251
01:21:24,212 --> 01:21:26,965
tôi nhìn anh ấy. Ban đầu tôi không tin.
1252
01:21:27,048 --> 01:21:29,217
Nhưng tôi thấy anh ấy đang xúc động,
1253
01:21:29,301 --> 01:21:32,262
rồi tôi bắt đầu tin anh ấy sẽ ra đi.
1254
01:21:32,345 --> 01:21:36,766
Cuối cùng anh ấy tuyên bố giải nghệ
qua một bài trên tờ Sports Illustrated,
1255
01:21:36,850 --> 01:21:38,727
họ trả cho anh ấy 25.000 đô.
1256
01:21:38,810 --> 01:21:40,520
TÔI ĐÃ HẾT DUYÊN VỚI BÓNG RỔ
1257
01:21:41,104 --> 01:21:44,065
Tôi còn một năm hợp đồng với Celtics.
1258
01:21:44,149 --> 01:21:48,445
Đó là hợp đồng thuộc dạng hậu hĩnh nhất
trong thể thao, và tôi rất tự hào.
1259
01:21:48,528 --> 01:21:52,657
Tôi được trả công để thi đấu, tất nhiên,
nhưng tôi thi đấu vì các lý do khác nữa.
1260
01:21:53,241 --> 01:21:56,494
Tôi thi đấu vì tôi chuyên tâm
vào việc trở thành số một.
1261
01:21:56,578 --> 01:21:58,163
Tôi là một phần trong đội,
1262
01:21:58,246 --> 01:22:01,291
và tôi cống hiến
để biến đó thành đội mạnh nhất.
1263
01:22:02,250 --> 01:22:06,588
Nhưng cho đến lúc này,
tôi đã đánh mất ngọn lửa cạnh tranh.
1264
01:22:07,088 --> 01:22:10,926
Nếu tôi thi đấu bây giờ, đối thủ
sẽ biết tôi không chuyên tâm lắm.
1265
01:22:11,509 --> 01:22:14,596
Đó không phải cách để thi đấu.
Đó không phải cách để làm điều gì.
1266
01:22:15,096 --> 01:22:16,973
Trong suốt mùa giải vừa qua,
1267
01:22:17,057 --> 01:22:20,644
tôi có cảm giác kỳ lạ
là tôi đã trải qua chuyện này.
1268
01:22:20,727 --> 01:22:24,856
Mỗi pha bóng, mỗi tình huống.
Dựng chắn, ném trượt.
1269
01:22:25,357 --> 01:22:29,819
Tôi đã thấy và làm hết.
Mọi thứ trở nên lặp lại.
1270
01:22:30,862 --> 01:22:34,240
Đây không phải thái độ
để bước vào một mùa giải nữa.
1271
01:22:34,824 --> 01:22:37,202
Khi biết tin, tôi nói: "Trời ơi".
1272
01:22:37,911 --> 01:22:43,166
Đây là khoảnh khắc lịch sử
với một người vẫn có thể thi đấu
1273
01:22:43,249 --> 01:22:48,129
ở cấp độ đỉnh cao, để anh ấy nói:
"Thôi nhé, tôi không chơi nữa đâu".
1274
01:22:48,880 --> 01:22:50,173
Sự nghiệp kết thúc.
1275
01:22:51,257 --> 01:22:52,801
Anh ấy sẽ không quay lại.
1276
01:22:52,884 --> 01:22:57,931
Sự thống trị trong thể thao đồng đội
ấn tượng nhất,
1277
01:22:58,640 --> 01:23:01,893
sau trận đấu đó, đã kết thúc.
1278
01:23:38,346 --> 01:23:42,267
Bóng rổ chuyên nghiệp
bước ra khỏi đời tôi vào năm 1969,
1279
01:23:42,350 --> 01:23:44,019
nhưng nó đi cùng nhiều cái khác.
1280
01:23:45,437 --> 01:23:48,148
Mọi thứ trong cuộc sống
dường như là gánh nặng với tôi,
1281
01:23:49,399 --> 01:23:54,195
kể cả người vợ đã chung sống 13 năm,
ba đứa con, những người bạn ở Boston,
1282
01:23:54,279 --> 01:23:56,031
và tài sản vật chất của tôi.
1283
01:23:57,198 --> 01:23:59,451
Chỉ trong vài tháng sau khi giải nghệ,
1284
01:23:59,534 --> 01:24:03,621
tôi cũng bỏ lại sau lưng cuộc sống
ở Boston và mọi thứ đi kèm với nó.
1285
01:24:04,122 --> 01:24:06,958
Mỗi hơi thở
tôi đều cảm thấy có chút lạnh giá.
1286
01:24:07,667 --> 01:24:12,338
Tôi đi ra ngoài thế giới
sau 13 năm sống trong phòng áp suất.
1287
01:24:13,006 --> 01:24:16,384
Tôi nghĩ tôi còn nợ gì đó,
nhưng không chắc đó là gì.
1288
01:24:16,468 --> 01:24:17,343
Trong đầu tôi,
1289
01:24:17,427 --> 01:24:20,930
tôi biết bóng rổ không phải để bảo vệ tôi,
1290
01:24:21,014 --> 01:24:23,391
nhưng tôi chưa bao giờ sống thiếu nó.
1291
01:24:42,619 --> 01:24:46,081
Bill Russell đóng một vali,
lên chiếc Lamborghini,
1292
01:24:46,164 --> 01:24:47,832
và lái xe đến Los Angeles.
1293
01:24:51,836 --> 01:24:54,881
LA, theo tôi thấy,
là nơi mọi hoạt động diễn ra.
1294
01:24:55,507 --> 01:24:58,426
Tôi thề là sẽ không ai
được vui vẻ như tôi đâu.
1295
01:24:59,219 --> 01:25:01,888
Một sân khấu khác,
ngành giải trí, vẫy gọi.
1296
01:25:01,971 --> 01:25:05,850
Xin chào đón một trong những
cầu thủ bóng rổ vĩ đại nhất mọi thời,
1297
01:25:05,934 --> 01:25:07,227
anh Bill Russell.
1298
01:25:08,103 --> 01:25:10,271
- Ai viết lời giới thiệu đó?
- Tôi.
1299
01:25:10,355 --> 01:25:13,900
Anh nói: "Một trong những
cầu thủ vĩ đại nhất" là sao?
1300
01:25:13,983 --> 01:25:15,235
Xin lỗi, Bill.
1301
01:25:15,318 --> 01:25:17,821
Cầu thủ bóng rổ vĩ đại nhất mọi thời.
1302
01:25:19,197 --> 01:25:22,867
Bill xuất hiện vài lần
ở các chương trình hài kịch và talkshow.
1303
01:25:24,494 --> 01:25:27,413
Cứ làm thế
là họ cho anh vào trại tâm thần đấy.
1304
01:25:28,706 --> 01:25:30,250
Tôi sẽ chỉ ông cách làm.
1305
01:25:30,333 --> 01:25:32,127
- Được.
- Nhé? Như thế này.
1306
01:25:33,503 --> 01:25:35,046
Anh Tillengast?
1307
01:25:35,130 --> 01:25:35,964
Vâng?
1308
01:25:36,047 --> 01:25:37,590
CỬA HÀNG GIÀY THANG MÁY SOUL
1309
01:25:37,674 --> 01:25:39,050
Đây là anh Tillengast.
1310
01:25:43,972 --> 01:25:46,182
Ông dẫn một talkshow riêng
trong thời gian ngắn.
1311
01:25:46,266 --> 01:25:47,976
Tôi là Bill Russell.
1312
01:25:48,059 --> 01:25:51,146
- Tôi là Bill Russell.
- Tôi là Bill Russell.
1313
01:25:51,229 --> 01:25:52,897
Tôi là Bill Russell.
1314
01:25:52,981 --> 01:25:55,400
Mời Bill Russell thật đứng dậy ạ?
1315
01:25:59,279 --> 01:26:03,491
Russell thậm chí còn thử diễn xuất…
với thành công hạn chế.
1316
01:26:04,075 --> 01:26:05,326
Trả nợ này.
1317
01:26:07,453 --> 01:26:10,331
Và ông xuất hiện trên vài quảng cáo TV.
1318
01:26:13,668 --> 01:26:15,712
Tôi không thể ném trượt!
1319
01:26:15,795 --> 01:26:17,005
Từ khoảng cách xa.
1320
01:26:17,088 --> 01:26:20,049
Ông làm chuyên gia phân tích NBA
cho vài đài truyền hình.
1321
01:26:20,884 --> 01:26:24,012
Anh hiểu cảm giác đó
vì anh từng ở vị trí này.
1322
01:26:24,095 --> 01:26:26,347
Tôi thì chưa bao giờ ghi điểm nào.
1323
01:26:27,265 --> 01:26:31,102
- Ông đưa người đến để ghi điểm.
- Ông được trả lương cao quá rồi.
1324
01:26:32,770 --> 01:26:36,107
Russell cũng duy trì
một lịch thuyết trình đều đặn,
1325
01:26:36,191 --> 01:26:39,611
chia sẻ kinh nghiệm
và triết lý của mình với giới trẻ.
1326
01:26:40,445 --> 01:26:45,658
Với tôi, nghiêm túc mà nói, giáo dục
là nền móng để ta nghĩ cho bản thân.
1327
01:26:45,742 --> 01:26:48,494
Để sẵn sàng nhận trách nhiệm
1328
01:26:49,495 --> 01:26:50,955
tham gia vào nhân loại.
1329
01:26:52,123 --> 01:26:54,500
Em là Rob Chamberlain. Em tự hỏi…
1330
01:26:54,584 --> 01:26:57,086
- Em nói tên em là gì?
- Rob Chamberlain.
1331
01:26:57,170 --> 01:26:58,671
- Chamberlain?
- Vâng.
1332
01:27:08,806 --> 01:27:12,018
- Không có họ hàng đâu ạ.
- Tôi đoán là thế mà.
1333
01:27:13,228 --> 01:27:16,064
Trong một lần nói chuyện,
Bill chỉ trích Wilt Chamberlain
1334
01:27:16,147 --> 01:27:19,359
vì đã rời khỏi sân sau chấn thương
trong trận chung kết năm 69.
1335
01:27:19,442 --> 01:27:21,694
Để tôi đọc Bill đã nói gì nhé.
1336
01:27:21,778 --> 01:27:25,406
"Tôi nghĩ anh ấy đã trốn trách nhiệm
trong loạt trận cuối, trận đấu cuối".
1337
01:27:26,032 --> 01:27:30,119
"Trừ khi bị gãy chân hay gãy lưng,
chấn thương nào cũng không thuyết phục".
1338
01:27:30,828 --> 01:27:34,165
Anh ấy tự thay mình ra
trong trận chung kết khi bị đau đầu gối,
1339
01:27:34,249 --> 01:27:38,419
là tôi thì cũng không cho anh ấy quay lại,
dù tôi nghĩ anh ấy rất giỏi.
1340
01:27:38,503 --> 01:27:41,214
Tôi chưa bao giờ nói
Chamberlain không có tài,
1341
01:27:41,297 --> 01:27:43,299
nhưng bóng rổ là môn đồng đội.
1342
01:27:43,383 --> 01:27:48,388
Tôi hướng đến số chức vô địch. Tôi thi đấu
để đồng đội được thể hiện hết khả năng.
1343
01:27:49,180 --> 01:27:53,017
Anh có định nói anh giúp
Baylor và West thể hiện hết khả năng?
1344
01:27:53,101 --> 01:27:55,687
Anh ấy nói nhiều về những gì sẽ làm.
1345
01:27:55,770 --> 01:27:59,774
Nhưng thắng thua mới là quan trọng nhất,
và anh ấy đã thua rất nhiều.
1346
01:28:00,942 --> 01:28:03,903
Anh ấy nghĩ mình là thiên tài
nhưng không phải đâu.
1347
01:28:04,529 --> 01:28:06,030
Nhận xét đó được công bố,
1348
01:28:06,114 --> 01:28:08,533
và hai người bạn từ mặt nhau
trong nhiều năm sau đó.
1349
01:28:10,034 --> 01:28:14,414
Lẽ ra tôi không nên nói thế
vì anh ấy chưa làm gì tôi cả.
1350
01:28:15,164 --> 01:28:18,751
Nhưng tôi quá bướng bỉnh
nên không xin lỗi đâu. Thế đấy.
1351
01:28:18,835 --> 01:28:23,464
Nếu ai đó nói mình bị đau, theo
quan điểm của tôi, anh ta bị đau thật.
1352
01:28:23,548 --> 01:28:27,927
Bạn không rời sân trong khoảnh khắc đó
trừ khi bạn gặp vấn đề.
1353
01:28:28,678 --> 01:28:31,347
Còn bây giờ thì sao?
Có bao giờ là quá muộn?
1354
01:28:32,223 --> 01:28:36,477
Tôi còn chẳng nghĩ đến chuyện đó nữa.
Đó là chuyện đã qua rồi.
1355
01:28:36,561 --> 01:28:40,565
Lẽ ra tôi không nên nói thế.
Anh ấy biết lẽ ra tôi không nên nói thế.
1356
01:28:41,482 --> 01:28:43,693
- Liệu có khác biệt gì không?
- Không.
1357
01:28:46,195 --> 01:28:50,908
Tôi chắc cả hai đều có thể sống tiếp
mà không để chuyện đó ảnh hưởng quá nhiều.
1358
01:28:52,285 --> 01:28:54,495
Tình bạn ganh đua với Chamberlain
1359
01:28:54,579 --> 01:29:00,084
là một điều nữa Russell bỏ lại phía sau,
cùng với đội Celtics và thành phố Boston.
1360
01:29:00,960 --> 01:29:06,382
Khi số áo của ông được treo vào năm 1972,
Russell từ chối tổ chức buổi lễ công khai.
1361
01:29:06,966 --> 01:29:09,427
Chỉ các đồng đội thân yêu là có mặt.
1362
01:29:10,553 --> 01:29:13,556
Ở Boston, một số
cây viết thể thao có thể rất…
1363
01:29:13,639 --> 01:29:15,475
HLV TRUNG HỌC
1364
01:29:15,558 --> 01:29:17,268
khó chiều, bạn biết đấy?
1365
01:29:17,352 --> 01:29:19,020
Và có lẽ Bill còn để bụng
1366
01:29:19,103 --> 01:29:21,856
chuyện gì đó từng xảy ra ở Boston,
1367
01:29:21,939 --> 01:29:25,193
và nhân lúc này lôi ra. Đó là một cách.
1368
01:29:25,276 --> 01:29:29,197
Đó không phải lần duy nhất
Russell lảng tránh một vinh dự cá nhân.
1369
01:29:29,280 --> 01:29:34,077
Năm 1974, ông được chọn
để đưa vào Ngôi đền Huyền thoại Bóng rổ.
1370
01:29:34,160 --> 01:29:37,705
Khi việc tôi được lựa chọn được công bố,
tôi ra một tuyên bố nói rằng
1371
01:29:37,789 --> 01:29:40,625
vì lý do cá nhân,
tôi không muốn nhận vinh dự đó.
1372
01:29:41,501 --> 01:29:43,920
Các cây viết thể thao nhảy vào chỉ trích.
1373
01:29:44,003 --> 01:29:47,507
Đa số cho rằng tôi nghĩ
Ngôi đền Huyền thoại có kỳ thị chủng tộc.
1374
01:29:47,590 --> 01:29:50,176
Đúng thế, nhưng không chỉ vì thế.
1375
01:29:51,427 --> 01:29:55,515
Thông tin nói rằng Russell,
và không ai biết rõ vì anh ấy chưa nói gì,
1376
01:29:55,598 --> 01:29:58,226
từ chối vì ở đó
không có cầu thủ da đen nào.
1377
01:29:58,309 --> 01:29:59,894
Và tại sao lại thế?
1378
01:30:00,937 --> 01:30:04,607
Thứ nhất, chúng tôi
có cầu thủ da đen. Không phải từ năm 1946.
1379
01:30:04,690 --> 01:30:10,696
Chúng tôi muốn, nếu anh ấy
có thắc mắc, bức xúc, nghi ngờ chính đáng,
1380
01:30:10,780 --> 01:30:14,617
dù là gì Bill, chúng tôi muốn biết. Nhưng…
1381
01:30:14,700 --> 01:30:20,957
Vì chắc chắn là nếu chúng tôi
đã làm gì sai, chúng tôi muốn thay đổi.
1382
01:30:21,040 --> 01:30:23,918
Mặt khác, chúng tôi
tin tưởng khá chắc chắn
1383
01:30:24,001 --> 01:30:27,255
là chúng tôi có sự cởi mở
tương tự như trong xã hội
1384
01:30:27,338 --> 01:30:29,090
thậm chí còn hơn thế.
1385
01:30:29,173 --> 01:30:32,510
Bill là người chân chính. Anh ấy
đấu tranh cho cái mình nghĩ là đúng.
1386
01:30:33,010 --> 01:30:34,804
Không phải người giả tạo.
1387
01:30:34,887 --> 01:30:38,307
Quan điểm của tôi
với chuyện Ngôi đền Huyền thoại
1388
01:30:38,391 --> 01:30:42,562
cũng tương tự như chuyện ký tặng
hay treo số áo của tôi.
1389
01:30:42,645 --> 01:30:45,690
Trong mỗi trường hợp,
tôi muốn tách bản thân
1390
01:30:45,773 --> 01:30:48,276
ra khỏi ý niệm của ngôi sao về fan
1391
01:30:48,359 --> 01:30:50,486
và ý niệm của fan về ngôi sao.
1392
01:30:51,070 --> 01:30:55,825
Đến năm 1973, Bill Russell đã chuyển từ
bang California sang Washington
1393
01:30:55,908 --> 01:30:59,454
để làm HLV và giám đốc điều hành
cho đội Seattle SuperSonics.
1394
01:31:00,079 --> 01:31:03,291
Ông đưa họ vào vòng playoff
lần đầu tiên trong lịch sử.
1395
01:31:09,630 --> 01:31:14,635
Một thập kỷ sau, ông tiếp quản một đội
không thành công khác, Sacramento Kings.
1396
01:31:15,303 --> 01:31:19,724
Thất bại trong việc đưa đội đi lên,
Russell ra đi sau hơn nửa mùa giải.
1397
01:31:21,017 --> 01:31:26,022
Gia đình ông lo rằng, đến những năm 1990,
khi thập kỷ đang khép lại,
1398
01:31:26,105 --> 01:31:28,941
khi NBA bắt đầu trân trọng quá khứ,
1399
01:31:29,609 --> 01:31:31,527
người ta sẽ quên Bill Russell.
1400
01:31:31,611 --> 01:31:35,656
Đó là thời điểm
mà Russell quay lại với công chúng,
1401
01:31:35,740 --> 01:31:37,450
vào cuối những năm 1990.
1402
01:31:38,075 --> 01:31:40,161
Ba mươi năm sau trận đấu cuối cùng,
1403
01:31:40,244 --> 01:31:42,997
Bill Russell và Boston
cuối cùng đã làm lành.
1404
01:31:43,080 --> 01:31:47,376
Và người nổi tiếng bất đắc dĩ,
lần đầu được treo số áo vào năm 1972,
1405
01:31:47,460 --> 01:31:48,961
mà không gây rùm beng,
1406
01:31:49,045 --> 01:31:51,380
lần này đã để các fan cùng tham dự.
1407
01:31:51,464 --> 01:31:55,635
Một đêm vinh danh Bill Russell
được tổ chức ở sân Boston Garden
1408
01:31:55,718 --> 01:31:59,514
và những nhân vật quan trọng
trong giới bóng rổ đều có mặt.
1409
01:31:59,597 --> 01:32:02,767
Tôi đến đây tối nay, đại diện cho
tất cả những người ở tuổi tôi,
1410
01:32:03,392 --> 01:32:07,897
những người lớn lên với sự mến mộ rất lớn
dành cho Bill Russell, VĐV.
1411
01:32:07,980 --> 01:32:12,276
Những người cũng học được
từ ông ấy cách làm người.
1412
01:32:13,152 --> 01:32:15,154
Nếu bạn không biết gì về ông,
1413
01:32:15,655 --> 01:32:20,493
nếu bạn không chịu nổi sự thật tàn nhẫn,
đừng nói chuyện với Bill Russell.
1414
01:32:20,576 --> 01:32:22,912
Khi tôi lớn lên trong thập niên 50, 60,
1415
01:32:22,995 --> 01:32:25,957
và đọc cuốn sách đầu tiên
của ông, Go Up For Glory,
1416
01:32:26,040 --> 01:32:29,335
mẹ tôi là thủ thư
và hôm đó mang nó về nhà cho tôi.
1417
01:32:29,418 --> 01:32:31,629
Bill Russell trở thành người hùng của tôi.
1418
01:32:31,712 --> 01:32:35,925
Biết rằng chúng tôi đóng một vai trò nhỏ
1419
01:32:36,008 --> 01:32:41,055
vào sự thống trị của đội thể thao
chuyên nghiệp vĩ đại nhất từng tồn tại,
1420
01:32:42,765 --> 01:32:45,184
và anh là người đã tạo nên nó, Russ.
1421
01:32:45,893 --> 01:32:48,980
Chính những khoảnh khắc đó
đã giúp ta hiểu được
1422
01:32:49,063 --> 01:32:51,566
tác động của ông lên thế hệ VĐV này.
1423
01:32:52,483 --> 01:32:57,154
Thay mặt cho tổ chức Celtic,
1424
01:32:57,905 --> 01:33:02,076
chúng tôi sẽ rất tắc trách
nếu không trao cho Bill Russell
1425
01:33:02,159 --> 01:33:03,911
một miếng sàn sân thi đấu.
1426
01:33:03,995 --> 01:33:05,788
Trên miếng sàn gỗ này,
1427
01:33:06,372 --> 01:33:12,503
ông đã tạo nên truyền thống vô địch
cho đội Boston Celtics.
1428
01:33:12,587 --> 01:33:13,796
Và đúng như thế!
1429
01:33:14,338 --> 01:33:16,424
Bill, tôi rất vinh hạnh.
1430
01:33:21,095 --> 01:33:23,723
Nói thật là lúc đó tôi rất ngượng.
1431
01:33:26,517 --> 01:33:30,688
Tôi được khai sáng rất nhiều
khi nghe các bạn tôi nói những điều đó.
1432
01:33:30,771 --> 01:33:35,526
Một điều rất quan trọng
mà mỗi người cần phải biết
1433
01:33:35,610 --> 01:33:38,404
là ta không cô độc trong vũ trụ này.
1434
01:33:41,115 --> 01:33:43,200
Ta đến và đi trong cô độc,
1435
01:33:43,284 --> 01:33:47,455
nhưng phần còn lại,
những lúc ở giữa, ta không cô độc.
1436
01:33:51,167 --> 01:33:52,877
Trong đêm huyền diệu đó,
1437
01:33:52,960 --> 01:33:56,964
một bất ngờ nữa chờ đợi Bill
phía sau cánh gà của sân Boston Garden.
1438
01:33:57,048 --> 01:34:00,509
Thưa quý vị, Wilt Chamberlain!
1439
01:34:05,765 --> 01:34:08,643
Các biểu tượng đầu tiên của NBA hội ngộ,
1440
01:34:09,352 --> 01:34:13,439
và sau nhiều năm xa cách, nhận ra
mối dây gắn kết họ chưa từng tan vỡ.
1441
01:34:17,443 --> 01:34:19,487
Bạn tôi Wilt Norman Chamberlain
1442
01:34:20,488 --> 01:34:23,074
là cầu thủ giỏi nhất tôi từng đối đầu.
1443
01:34:23,157 --> 01:34:25,159
Wilt và tôi có thể nói chuyện
1444
01:34:26,202 --> 01:34:30,081
và không ai muốn ở người kia
điều gì ngoài tình bạn.
1445
01:34:39,965 --> 01:34:43,552
Tôi cảm ơn các bạn vì điều này.
1446
01:34:44,512 --> 01:34:45,721
Tôi rất vinh dự.
1447
01:34:45,805 --> 01:34:47,848
Tôi muốn cảm ơn các bạn vì
1448
01:34:49,433 --> 01:34:52,353
đã để tôi bước vào cuộc đời các bạn.
1449
01:34:52,436 --> 01:34:55,856
Và những người đã đến sân Garden,
1450
01:34:56,524 --> 01:34:59,902
và các fan,
các bạn là một phần của đời tôi.
1451
01:35:00,403 --> 01:35:03,322
- Chúng tôi yêu ông, Bill!
- Tôi cũng yêu các bạn.
1452
01:35:09,787 --> 01:35:12,915
Cuộc đời bóng rổ của Russell
đã trở nên trọn vẹn,
1453
01:35:14,583 --> 01:35:17,211
nhưng còn một mất mát đau lòng
ở phía trước.
1454
01:35:17,294 --> 01:35:21,048
Hôm nay ở dinh thự này tại Bel Air,
California, đã có một phát hiện đau buồn.
1455
01:35:21,132 --> 01:35:23,551
Xác của cựu cầu thủ 63 tuổi
Wilt Chamberlain,
1456
01:35:23,634 --> 01:35:27,847
người được coi là một trong những
cầu thủ vĩ đại nhất lịch sử bóng rổ.
1457
01:35:27,930 --> 01:35:31,267
Nhà chức trách nói
nguyên nhân tử vong là đau tim.
1458
01:35:31,350 --> 01:35:34,562
Những nhân vật vĩ đại nhất
của bóng rổ đến Los Angeles
1459
01:35:34,645 --> 01:35:37,148
để tỏ lòng kính trọng với
một trong những huyền thoại.
1460
01:35:37,231 --> 01:35:41,777
Cựu cầu thủ Boston Celtics, Bill Russell
tưởng nhớ đối thủ khó nhằn nhất của mình.
1461
01:35:41,861 --> 01:35:44,196
Anh ấy khiến tôi trải qua
nhiều buổi tối khốn khổ.
1462
01:35:48,284 --> 01:35:51,579
Nhưng đó không phải sự kình địch,
mà là cạnh tranh.
1463
01:35:52,288 --> 01:35:55,374
Càng lớn tuổi,
chúng tôi càng thích nhau hơn,
1464
01:35:55,458 --> 01:36:00,463
vì chúng tôi hiểu, về cơ bản,
chúng tôi luôn song hành cùng nhau.
1465
01:36:00,546 --> 01:36:02,757
Anh ấy và tôi sẽ là bạn mãi mãi.
1466
01:36:04,383 --> 01:36:08,679
Điều khiến cả hai người họ đặc biệt
là việc, cho đến hôm nay,
1467
01:36:09,680 --> 01:36:10,556
đến lúc này,
1468
01:36:11,140 --> 01:36:13,559
ta vẫn đang nói về họ.
1469
01:36:14,226 --> 01:36:16,437
Ta cần lưu truyền lịch sử đó.
1470
01:36:17,062 --> 01:36:21,525
Ta sẽ nghiên cứu
di sản Bill Russell để lại
1471
01:36:22,318 --> 01:36:23,652
trong nhiều năm tới.
1472
01:36:25,362 --> 01:36:29,158
Người nhận huân chương tự do năm nay
cho ta thấy đỉnh cao của con người
1473
01:36:29,241 --> 01:36:31,202
và ước vọng của chúng ta.
1474
01:36:31,702 --> 01:36:34,997
Bill Russell đã tạo nên thành công
cho đời sau tiếp bước.
1475
01:36:36,207 --> 01:36:38,626
Con gái tôi bảo tôi sẽ được nhận nó.
1476
01:36:40,836 --> 01:36:44,673
Việc đầu tiên tôi làm là lên xe
và lái đến California,
1477
01:36:44,757 --> 01:36:46,550
và đến thăm mộ bố tôi.
1478
01:36:47,635 --> 01:36:48,677
Và…
1479
01:36:49,887 --> 01:36:51,597
Và kể cho ông chuyện đó.
1480
01:36:54,934 --> 01:36:57,895
Và… tôi cảm thấy khá hơn nhiều.
1481
01:36:59,855 --> 01:37:02,858
Vì tôi nói với ông ấy đại ý là:
1482
01:37:02,942 --> 01:37:04,151
"Bố biết đấy…
1483
01:37:06,654 --> 01:37:08,072
con phải đồng ý với bố
1484
01:37:08,906 --> 01:37:10,699
là con đã làm tốt".
1485
01:37:13,744 --> 01:37:17,456
Tôi mong một ngày nào đó, ở Boston,
trẻ em sẽ nhìn vào bức tượng
1486
01:37:17,540 --> 01:37:21,710
không chỉ dành cho Bill Russell cầu thủ,
mà là Bill Russell con người.
1487
01:37:21,794 --> 01:37:24,588
Sau khi tôi nhận
huân chương tự do, Obama nói:
1488
01:37:24,672 --> 01:37:28,050
"Ngày nào đó, ở Boston
sẽ có bức tượng của Bill Russell".
1489
01:37:28,968 --> 01:37:32,346
Tôi bảo sẽ không bao giờ
tha thứ cho ông ấy vì điều đó.
1490
01:37:32,429 --> 01:37:35,474
Một bức tượng, với tôi,
nghe rất giống như bia mộ.
1491
01:37:37,017 --> 01:37:40,521
Ông ấy nói: "Nó không chỉ
dành cho ông mà cho cả thành phố".
1492
01:37:43,190 --> 01:37:48,112
Ông đã tạo ra sự khác biệt rất lớn
1493
01:37:49,405 --> 01:37:52,116
trong cộng đồng và quan hệ chủng tộc.
1494
01:37:54,743 --> 01:37:59,373
Một trong những cảnh gây xúc động nhất
sau khi Colin Kaepernick quỳ gối
1495
01:37:59,999 --> 01:38:04,378
để phản đối bạo lực của cảnh sát
và bất bình đẳng chủng tộc,
1496
01:38:04,461 --> 01:38:08,591
là cảnh Bill Russell cũng tự quỳ gối
1497
01:38:08,674 --> 01:38:12,052
và nhìn thẳng vào máy ảnh
một cách thách thức
1498
01:38:12,136 --> 01:38:16,557
cứ như muốn nói: "Nếu muốn động đến
cậu ấy, bạn cũng phải động đến tôi".
1499
01:38:17,433 --> 01:38:21,312
Bill cảm thấy có sự đồng cảm
với Colin vì với Bill,
1500
01:38:21,395 --> 01:38:27,443
bóng rổ luôn là việc ông ấy làm
chứ không nói lên con người ông ấy.
1501
01:38:27,526 --> 01:38:31,447
Di sản ông ấy để lại
sẽ là Malcolm Jenkins,
1502
01:38:32,406 --> 01:38:33,782
và Anquan Boldin,
1503
01:38:34,491 --> 01:38:35,868
và LeBron James…
1504
01:38:35,951 --> 01:38:37,202
TÔI KHÔNG THỞ NỔI
1505
01:38:37,286 --> 01:38:38,370
…và CP3,
1506
01:38:39,496 --> 01:38:40,789
và D-Wade,
1507
01:38:41,457 --> 01:38:42,875
và Renee Montgomery,
1508
01:38:42,958 --> 01:38:45,586
và những cô gái của WNBA, vân vân,
1509
01:38:45,669 --> 01:38:48,005
những người đang đứng lên
trong thế hệ này và nói:
1510
01:38:48,088 --> 01:38:53,719
"Chúng tôi cũng muốn đóng góp
vào cuộc đấu tranh này".
1511
01:38:54,595 --> 01:38:57,514
Chúng ta, đặc biệt khi chung tay lại,
1512
01:38:57,598 --> 01:39:01,101
có sức mạnh thật sự để ủng hộ thay đổi.
1513
01:39:01,185 --> 01:39:04,146
Bạn nói những điều cần phải nói,
đưa ra lập trường,
1514
01:39:04,229 --> 01:39:07,024
cho người khác biết
những chuyện đang xảy ra là không ổn.
1515
01:39:07,107 --> 01:39:09,401
Cả sự nghiệp, Bill Russell đã làm thế.
1516
01:39:10,152 --> 01:39:13,697
Với các cầu thủ trong thế hệ của tôi,
câu hỏi luôn là: "Tiếp theo là gì?"
1517
01:39:13,781 --> 01:39:16,867
Nhưng nếu không hiểu lịch sử,
bạn sẽ không biết tương lai đi đến đâu.
1518
01:39:16,951 --> 01:39:19,078
Hiểu được sức mạnh mình có,
1519
01:39:19,161 --> 01:39:24,500
tiếng nói và quan điểm của mình
có sức nặng, cả trong và ngoài sân.
1520
01:39:25,209 --> 01:39:26,627
Tôi yêu Bill Russell.
1521
01:39:27,628 --> 01:39:30,965
Anh ấy có tâm hồn.
Một số người không có. Anh ấy có.
1522
01:39:32,132 --> 01:39:37,429
Anh ấy là một trong những người
độc đáo nhất tôi từng gặp trong đời.
1523
01:39:37,513 --> 01:39:42,559
Tôi không nói thế vì thành công của anh ấy
trong vai trò cầu thủ. Anh ấy là thủ lĩnh.
1524
01:39:43,519 --> 01:39:44,979
Anh ấy là nhà hoạt động,
1525
01:39:45,521 --> 01:39:48,899
khi việc đó chưa trở nên phổ biến,
1526
01:39:49,400 --> 01:39:51,902
đôi khi trả giá bằng sự nghiệp của mình.
1527
01:39:51,986 --> 01:39:55,656
Cái hay ở Bill
là khi anh ấy nghĩ điều gì là đúng,
1528
01:39:55,739 --> 01:39:58,742
anh ấy sẽ làm theo.
Đó mới là người chính trực.
1529
01:39:58,826 --> 01:40:01,161
Bill luôn là người như vậy.
1530
01:40:05,249 --> 01:40:09,461
Xét cho cùng, cuộc đời chỉ có ý nghĩa
nếu ta nghĩ ta làm đúng.
1531
01:40:10,212 --> 01:40:14,174
Đến cuối cùng,
tôi sống với hy vọng là khi tôi chết,
1532
01:40:14,258 --> 01:40:16,093
trên mộ tôi sẽ được khắc là:
1533
01:40:17,261 --> 01:40:19,680
"Bill Russell, đó là một con người".
1534
01:40:23,684 --> 01:40:26,020
Hôm nay, Boston Celtics
đã mất đi một huyền thoại.
1535
01:40:26,103 --> 01:40:30,149
Bill Russell qua đời ở tuổi 88,
nhưng di sản ông để lại sẽ sống mãi.
1536
01:40:35,154 --> 01:40:39,033
NHỮNG KỶ NIỆM YÊU THƯƠNG
BILL RUSSELL 1934-2022
1537
01:40:39,116 --> 01:40:42,661
Một trong những câu nói
bố tôi thích là khi ông qua đời,
1538
01:40:42,745 --> 01:40:46,165
ông không chắc về thiên đường.
Đó có khi lại là bước lùi.
1539
01:40:46,248 --> 01:40:50,044
Nhờ có ông, thiên đường
là được chơi cho Boston Celtics.
1540
01:40:52,004 --> 01:40:55,466
Thật kinh ngạc khi thấy
tác động lâu dài mà Bill để lại.
1541
01:40:55,549 --> 01:40:58,886
Anh ấy thật sự muốn đứng lên
và cho mọi người biết
1542
01:40:58,969 --> 01:41:03,015
người da đến không nên chấp nhận
hiện trạng như nó vốn có.
1543
01:41:04,349 --> 01:41:07,227
Cả trong thể thao và bên ngoài thể thao.
1544
01:41:09,521 --> 01:41:13,776
Những gì ông làm cho người Mỹ gốc Phi.
Những gì ông bảo vệ.
1545
01:41:13,859 --> 01:41:16,403
Những gì ông phải chịu đựng
để chơi bóng rổ,
1546
01:41:16,487 --> 01:41:19,490
và khát khao cải thiện
cuộc sống người khác của ông.
1547
01:41:19,573 --> 01:41:21,950
Những trận chiến đó vẫn đang diễn ra.
1548
01:41:22,910 --> 01:41:27,498
Những người lãnh đạo
và trụ cột trong xã hội như Bill Russell
1549
01:41:28,123 --> 01:41:32,086
đã đặt nền móng để tiếp thêm cho ta
sự tự tin là ta làm được.
1550
01:41:41,345 --> 01:41:44,598
NBA tuyên bố sẽ treo số áo của Bill.
1551
01:41:44,681 --> 01:41:48,060
Sẽ không bao giờ có ai ở NBA
được mặc áo số sáu nữa.
1552
01:41:48,143 --> 01:41:51,939
Đó là vinh dự lớn nhất cho một người,
và nó cực kỳ xứng đáng.
1553
01:41:53,941 --> 01:41:56,318
Bill Russell có những niềm tin,
1554
01:41:56,401 --> 01:41:59,696
không chỉ về thể thao mà về cả cuộc sống,
1555
01:41:59,780 --> 01:42:01,365
và rõ ràng là về đất nước.
1556
01:42:01,907 --> 01:42:05,661
Ông là một người Mỹ yêu nước.
1557
01:42:06,829 --> 01:42:10,666
Và người chưa bao giờ
sợ nói lên suy nghĩ của mình,
1558
01:42:11,333 --> 01:42:13,544
bất chấp hậu quả thế nào.
1559
01:42:13,627 --> 01:42:16,421
Một biểu tượng,
một huyền thoại và một người tiên phong.
1560
01:42:16,505 --> 01:42:20,008
Và ông là hiện thân
của một nhà vô địch thật sự.
1561
01:42:20,717 --> 01:42:24,972
Tất cả trung phong nên chia cho ông
5% hợp đồng của mình. Nghiêm túc đấy.
1562
01:42:25,055 --> 01:42:28,100
Không nhờ có ông ấy,
đã không có chúng ta bây giờ.
1563
01:42:30,644 --> 01:42:33,147
Dự tính, suy ngẫm.
1564
01:42:33,856 --> 01:42:34,982
Chuyện đã xảy ra…
1565
01:42:36,733 --> 01:42:37,985
chuyện có thể xảy ra…
1566
01:42:39,194 --> 01:42:40,404
chuyện sẽ xảy ra.
1567
01:42:42,156 --> 01:42:45,701
Bill Russell,
ông đã làm xong phần việc của mình.
1568
01:42:47,119 --> 01:42:48,912
Phần còn lại hãy để chúng tôi.
1569
01:42:54,251 --> 01:42:58,172
Tôi có thể thật lòng nói rằng
tôi chưa bao giờ cố để được thích.
1570
01:42:58,255 --> 01:43:00,382
Tôi chỉ cố để được tôn trọng.
1571
01:43:00,966 --> 01:43:03,218
Cuộc đời tôi đến giờ thế nào?
Rất nhiều chuyện.
1572
01:43:03,302 --> 01:43:06,638
Rất nhiều nơi,
nhiều cuộc chinh phục, nhiều thất bại,
1573
01:43:06,722 --> 01:43:10,142
và thời kỳ của những yêu ghét
và những vấn đề dữ dội.
1574
01:43:10,893 --> 01:43:13,312
Tôi đã đấu tranh bằng mọi cách tôi biết.
1575
01:43:13,937 --> 01:43:17,065
Tôi đấu tranh vì tôi tin
đấu tranh là đúng
1576
01:43:17,566 --> 01:43:20,611
Tôi nghĩ không ai cần phải sợ hậu quả
1577
01:43:20,694 --> 01:43:24,031
vì mọi người phải làm
những gì mình tin là đúng.
1578
01:43:25,073 --> 01:43:29,828
Tôi đã đấu tranh cho quyền con người,
tất cả mọi người, mọi chủng tộc, tôn giáo.
1579
01:43:30,329 --> 01:43:33,373
Có lẽ tôi sẽ luôn lạc nhịp với người khác.
1580
01:43:33,457 --> 01:43:36,084
Có lẽ tôi sẽ không bao giờ bắt đúng nhịp.
1581
01:43:37,252 --> 01:43:38,545
Nhưng tôi sẽ cố.
1582
01:45:35,620 --> 01:45:38,582
Biên dịch: TH