1
00:00:06,083 --> 00:00:09,003
SEBUAH SIRI DOKUMENTARI NETFLIX

2
00:00:23,563 --> 00:00:27,603
{\an8}Teluk Hanauma ialah salah satu
tempat kegemaran saya di dunia ini.

3
00:00:29,123 --> 00:00:33,123
Saya membesar di Hawaii.
Tempat ini dekat dengan rumah saya.

4
00:00:35,963 --> 00:00:38,683
Cinta saya kepada alam bermula di sini.

5
00:00:40,483 --> 00:00:44,363
Semasa saya kecil,
alam semula jadi dan tempat bermain

6
00:00:44,443 --> 00:00:48,363
ialah tempat yang sama
dan penting dalam hidup kami.

7
00:00:50,403 --> 00:00:54,203
Saya mahu pastikan alam semula jadi wujud

8
00:00:54,283 --> 00:00:56,363
untuk anak-anak dan cucu-cucu saya.

9
00:00:57,563 --> 00:01:02,643
Sertai saya meraikan taman negara
dan hutan terhebat di planet ini,

10
00:01:02,723 --> 00:01:06,683
pengembaraan menelusuri
keajaiban alam milik kita bersama.

11
00:01:14,923 --> 00:01:18,083
DUNIA DIPENUHI KETAKJUBAN

12
00:01:19,283 --> 00:01:21,843
Ibu saya cerita semasa dia mengandung,

13
00:01:21,923 --> 00:01:25,803
dia akan duduk di sini,
mendengar bunyi laut

14
00:01:25,883 --> 00:01:28,923
dan melihat ombak menghempas
terumbu karang.

15
00:01:30,363 --> 00:01:33,243
Dia bergurau itu sebabnya
saya begitu tenang.

16
00:01:33,763 --> 00:01:38,003
Saya luangkan banyak masa di sini
sejak sebelum dilahirkan.

17
00:01:41,563 --> 00:01:44,883
Semasa saya enam tahun,
Teluk Hanauma disenaraikan

18
00:01:44,963 --> 00:01:47,203
sebagai khazanah alam yang dipelihara.

19
00:01:47,763 --> 00:01:52,083
Sesuatu yang bermula sebagai keinginan
untuk orang lain menikmati alam

20
00:01:52,163 --> 00:01:54,243
telah menjadi gerakan global

21
00:01:54,323 --> 00:01:57,563
bagi memelihara kawasan-kawasan ini
untuk generasi akan datang.

22
00:02:10,643 --> 00:02:13,803
Ini tempat untuk melupakan
kebimbangan hidup

23
00:02:15,043 --> 00:02:17,883
dan menginspirasi anak-anak kita.

24
00:02:18,763 --> 00:02:21,483
Ini tempat perlindungan spesies terancam

25
00:02:23,603 --> 00:02:25,923
dan tumpuan penyelidikan saintifik.

26
00:02:29,363 --> 00:02:32,803
Tempat ini bukan saja memelihara
pelbagai spesies hidupan di Bumi,

27
00:02:33,443 --> 00:02:35,163
ia juga mengawal iklim,

28
00:02:35,683 --> 00:02:36,963
membersihkan udara

29
00:02:37,803 --> 00:02:40,083
dan menulenkan air kita.

30
00:02:42,163 --> 00:02:45,363
Apabila manusia mula melindungi
alam semula jadi ini,

31
00:02:45,443 --> 00:02:48,763
kita tak sedar kepentingannya.

32
00:02:50,883 --> 00:02:54,523
<i>Hari ini, tempat-tempat inilah</i>
<i>antara perlindungan terakhir</i>

33
00:02:54,603 --> 00:02:57,083
<i>alam semula jadi dan hidupan liar.</i>

34
00:03:01,603 --> 00:03:04,043
<i>Ada tempat yang sangat terpencil,</i>

35
00:03:04,563 --> 00:03:08,243
<i>kita baru mula mengupas rahsianya.</i>

36
00:03:11,723 --> 00:03:16,203
<i>Misalnya Taman Negara Loango</i>
<i>di Gabon, pantai barat Afrika.</i>

37
00:03:21,923 --> 00:03:25,003
<i>Ia tempat perlindungan</i>
<i>haiwan hutan hujan tropika.</i>

38
00:03:29,283 --> 00:03:34,323
<i>Namun, kebanyakan haiwan di sini</i>
<i>tertarik kepada tempat yang sama.</i>

39
00:03:41,843 --> 00:03:42,843
<i>Pantai.</i>

40
00:03:49,923 --> 00:03:54,203
<i>Salah satu tempat terakhir</i>
<i>hutan hujan Congo yang luas</i>

41
00:03:54,283 --> 00:03:56,843
<i>bertemu Laut Atlantik.</i>

42
00:04:02,203 --> 00:04:04,283
<i>Kerbau meragut tumbuh-tumbuhan</i>

43
00:04:04,363 --> 00:04:06,083
<i>yang disaluti garam laut,</i>

44
00:04:09,883 --> 00:04:12,683
<i>mineral yang sukar ditemui</i>
<i>di hutan hujan.</i>

45
00:04:27,843 --> 00:04:29,563
<i>Khinzir red river…</i>

46
00:04:31,803 --> 00:04:34,843
<i>yang mengidamkan makanan laut segar.</i>

47
00:04:42,363 --> 00:04:47,043
<i>Gajah hutan Afrika datang ke pantai</i>
<i>dan bergaul dengan gergasi marin.</i>

48
00:04:50,363 --> 00:04:53,043
<i>Contohnya, penyu belimbing 1000 kg ini.</i>

49
00:05:00,603 --> 00:05:02,363
<i>Ada satu haiwan di sini</i>

50
00:05:02,443 --> 00:05:07,523
<i>yang tahu menikmati</i>
<i>semua yang ada di pantai.</i>

51
00:05:13,323 --> 00:05:16,643
<i>Pada siang hari,</i>
<i>badak duduk di lagun air tawar.</i>

52
00:05:19,323 --> 00:05:20,723
<i>Berlindung daripada mentari.</i>

53
00:05:24,683 --> 00:05:26,043
<i>Apabila petang menjelang,</i>

54
00:05:26,563 --> 00:05:29,923
<i>badak akan naik ke darat,</i>
<i>ke padang ragut kegemarannya.</i>

55
00:05:33,763 --> 00:05:35,363
<i>Namun, bukan badak ini.</i>

56
00:05:49,283 --> 00:05:51,363
<i>Badak ini ada idea lain.</i>

57
00:06:07,123 --> 00:06:10,883
<i>Si badak terus meluru ke ombak!</i>

58
00:06:46,883 --> 00:06:50,083
<i>Badannya seberat 3000 kg</i>
<i>terasa lebih ringan di dalam air masin.</i>

59
00:06:52,283 --> 00:06:54,283
<i>Ombak menghilangkan parasit</i>

60
00:06:54,363 --> 00:06:57,043
<i>serta melegakan luka</i>
<i>dan lebam pada hari itu.</i>

61
00:07:05,483 --> 00:07:09,603
<i>Tiada tempat lain badak boleh dilihat</i>
<i>di Laut Atlantik.</i>

62
00:07:17,683 --> 00:07:19,723
<i>Si badak bukan mahu berendam saja.</i>

63
00:07:26,803 --> 00:07:29,163
<i>Si badak mahu meluncur ombak.</i>

64
00:07:38,483 --> 00:07:41,643
<i>Si badak mengikut ombak</i>
<i>ke utara, menuju ke pantai…</i>

65
00:07:57,803 --> 00:08:00,363
<i>sehingga tiba ke tempat</i>
<i>makan malam kesukaannya.</i>

66
00:08:14,163 --> 00:08:18,123
<i>Setelah penat meluncur,</i>
<i>si badak akan makan semalaman.</i>

67
00:08:25,963 --> 00:08:29,883
<i>Setelah matahari terbenam</i>
<i>di sepanjang pantai ini,</i>

68
00:08:29,963 --> 00:08:32,203
<i>badak-badak lain mengikuti jejaknya.</i>

69
00:08:35,923 --> 00:08:38,803
<i>Meninggalkan lagun untuk meluncur ombak.</i>

70
00:08:46,883 --> 00:08:49,563
<i>Badak Loango yang meluncur.</i>

71
00:08:53,163 --> 00:08:58,563
<i>Ini membuktikan alam semula jadi</i>
<i>boleh berterusan mengagumkan kita</i>

72
00:08:59,403 --> 00:09:02,123
<i>selagi kita memberikannya</i>
<i>ruang untuk hidup.</i>

73
00:09:11,723 --> 00:09:16,763
<i>Alam semula jadi terpelihara yang ada</i>
<i>biasanya di kawasan yang terpencil,</i>

74
00:09:18,363 --> 00:09:21,883
<i>menjadikan taman negara</i>
<i>sebuah tempat perlindungan yang penting</i>

75
00:09:23,563 --> 00:09:24,883
<i>untuk haiwan ikonik</i>

76
00:09:25,923 --> 00:09:29,123
<i>serta haiwan yang jarang ditemui</i>
<i>dan luar biasa.</i>

77
00:09:35,443 --> 00:09:39,283
<i>Di bahagian lain Afrika,</i>
<i>di pulau Madagaskar,</i>

78
00:09:39,883 --> 00:09:44,043
<i>ada Taman Negara Tsingy de Bemaraha</i>
<i>yang terpencil.</i>

79
00:09:50,083 --> 00:09:52,683
<i>Kubu batu yang tak boleh ditembusi ini</i>

80
00:09:52,763 --> 00:09:57,243
<i>menjadi tempat tinggal</i>
<i>spesies yang tiada di tempat lain di Bumi.</i>

81
00:10:00,483 --> 00:10:01,683
<i>Iguana batu</i>

82
00:10:02,203 --> 00:10:05,483
<i>yang baru ditemui</i>
<i>dan tak pernah dirakam sebelum ini.</i>

83
00:10:09,043 --> 00:10:12,963
<i>Jari panjang dan kuku tajam membantunya</i>
<i>mencengkam permukaan batu.</i>

84
00:10:20,643 --> 00:10:24,123
<i>Hutan di sekitar mercu menjadi</i>
<i>tempat tinggal haiwan nadir</i>

85
00:10:24,883 --> 00:10:27,083
<i>yang hanya ada di Tsingy,</i>

86
00:10:34,483 --> 00:10:37,483
<i>termasuk penduduk taman ini</i>
<i>yang paling elusif</i>.

87
00:10:41,123 --> 00:10:42,963
<i>Decken's sifaka.</i>

88
00:10:49,563 --> 00:10:52,963
<i>Kebanyakan lemur terancam ini</i>
<i>tinggal di taman ini.</i>

89
00:10:58,523 --> 00:11:03,003
<i>Seperti kebanyakan mawas, haiwan ini</i>
<i>banyak meluangkan masa di atas pokok.</i>

90
00:11:11,803 --> 00:11:15,323
<i>Kumpulan kecil ini ada tanggungjawab baru.</i>

91
00:11:29,923 --> 00:11:34,763
<i>Walaupun baru berusia lapan minggu,</i>
<i>kekuatannya akan diuji tak lama lagi.</i>

92
00:11:40,483 --> 00:11:43,243
<i>Ibu memberikannya banyak dorongan.</i>

93
00:11:48,603 --> 00:11:51,203
<i>Tingkatkan keyakinan si anak untuk pergi…</i>

94
00:11:53,483 --> 00:11:55,403
<i>dan meneroka dunia barunya.</i>

95
00:12:08,443 --> 00:12:11,643
<i>Memanjat dan melompat</i>
<i>adalah latihan terbaik</i>

96
00:12:11,723 --> 00:12:13,123
<i>untuk hidup di taman ini.</i>

97
00:12:24,563 --> 00:12:30,003
<i>Tak lama lagi, satu loncatannya</i>
<i>akan menjangkau sembilan meter.</i>

98
00:12:34,923 --> 00:12:38,283
<i>Namun, sebelum itu, perlahan-lahan dahulu.</i>

99
00:12:50,203 --> 00:12:52,723
<i>Cuaca panas dan lembap</i>
<i>tak mematahkan semangat si anak,</i>

100
00:12:53,523 --> 00:12:57,403
<i>tapi yang lain menjimatkan tenaga</i>
<i>dengan berehat di teduhan.</i>

101
00:13:09,043 --> 00:13:11,323
<i>Kini kemuncak musim kemarau.</i>

102
00:13:13,243 --> 00:13:17,723
<i>Lazimnya sifaka bergantung</i>
<i>kepada dedaun untuk makanan dan air.</i>

103
00:13:19,683 --> 00:13:23,563
<i>Namun, sumber di kawasan hutannya</i>
<i>semakin berkurangan.</i>

104
00:13:32,523 --> 00:13:36,683
<i>Makanan segar cuma ada</i>
<i>di kawasan perlindungan kecil dan teduh</i>

105
00:13:36,763 --> 00:13:38,803
<i>yang bertebaran di antara puncak.</i>

106
00:13:45,843 --> 00:13:49,563
<i>Si betina memutuskan</i>
<i>sudah tiba masa untuk bertindak.</i>

107
00:14:00,203 --> 00:14:05,523
<i>Liku puncak-puncak berceracak dan tajam</i>
<i>menjadi penghadang antara hidup dan mati.</i>

108
00:14:08,603 --> 00:14:11,323
<i>Di bawahnya, gaung yang besar.</i>

109
00:14:19,923 --> 00:14:23,923
<i>Si anak perlu guna sepenuh kekuatan</i>
<i>untuk berpaut pada ibu.</i>

110
00:14:33,523 --> 00:14:39,403
<i>Penambahan berat si anak bermakna</i>
<i>si ibu perlu bergerak dengan tepat.</i>

111
00:14:51,723 --> 00:14:55,123
<i>Satu kesilapan boleh membawa maut.</i>

112
00:15:08,403 --> 00:15:12,403
<i>Jalan ini berselirat,</i>
<i>tapi haiwan ini tahu laluan rahsia.</i>

113
00:15:29,403 --> 00:15:31,803
<i>Satu hari nanti, si anak juga akan tahu,</i>

114
00:15:32,683 --> 00:15:35,683
<i>tapi buat masa sekarang,</i>
<i>si anak hanya perlu berpaut</i>

115
00:15:36,803 --> 00:15:37,683
<i>dengan kejap.</i>

116
00:15:43,483 --> 00:15:46,803
<i>Pemburu handal mengawasi</i>
<i>batu-batu yang terdedah.</i>

117
00:15:49,763 --> 00:15:52,643
<i>Sifaka perlu cepat berlindung.</i>

118
00:16:00,203 --> 00:16:02,643
<i>Si ibu meneruskan usahanya…</i>

119
00:16:09,003 --> 00:16:10,643
<i>mencapai tempat selamat…</i>

120
00:16:15,003 --> 00:16:16,123
<i>sehingga akhirnya…</i>

121
00:16:18,123 --> 00:16:21,803
<i>sifaka sampai ke kawasan tersorok</i>
<i>di antara batu</i>

122
00:16:24,043 --> 00:16:25,883
<i>yang penuh dengan dedaun enak.</i>

123
00:16:36,043 --> 00:16:38,843
<i>Perjalanan yang epik dan memenatkan.</i>

124
00:16:45,163 --> 00:16:49,763
<i>Perjalanan yang si anak akan ulangi</i>
<i>banyak kali pada tahun-tahun mendatang.</i>

125
00:16:58,243 --> 00:17:00,283
<i>Lebih terpencil taman negara itu,</i>

126
00:17:01,363 --> 00:17:04,003
<i>lebih luar biasa haiwan di situ</i>

127
00:17:04,523 --> 00:17:07,323
<i>dan lebih menakjubkan tabiatnya.</i>

128
00:17:09,243 --> 00:17:12,883
<i>Sebab itulah penting</i>
<i>untuk melindungi pulau.</i>

129
00:17:14,363 --> 00:17:17,643
<i>Seperti pulau ini di selatan Jepun.</i>

130
00:17:19,523 --> 00:17:24,283
<i>Lokasi Taman Negara Yakushima</i>
<i>dan sebuah hutan purba.</i>

131
00:17:30,203 --> 00:17:32,203
<i>Tanah diselaputi dengan lumut.</i>

132
00:17:34,603 --> 00:17:36,323
<i>Pokok ara dan beringin</i>

133
00:17:36,883 --> 00:17:39,323
<i>mengait akarnya di sepanjang landskap.</i>

134
00:17:42,443 --> 00:17:44,443
<i>Pokok sedar Jepun gergasi,</i>

135
00:17:44,963 --> 00:17:49,683
<i>ada yang mencecah usia ribuan tahun,</i>
<i>menjulang tinggi ke langit.</i>

136
00:17:55,923 --> 00:17:59,483
<i>Pengasingan telah mencorakkan</i>
<i>haiwan yang tinggal di sini.</i>

137
00:18:00,443 --> 00:18:04,803
<i>Kebanyakan haiwan pulau lebih kecil</i>
<i>daripada spesiesnya di tanah besar.</i>

138
00:18:08,283 --> 00:18:11,803
<i>Rusa sika ini hanya setinggi 91 cm.</i>

139
00:18:20,523 --> 00:18:23,203
<i>Diet daun keringnya mengenyangkan,</i>

140
00:18:23,843 --> 00:18:25,723
<i>tapi bukan yang tersedap.</i>

141
00:18:29,883 --> 00:18:33,283
<i>Diet itu juga tak memuaskan</i>
<i>keinginan makanan manisnya.</i>

142
00:18:38,003 --> 00:18:42,003
<i>Kalaulah si rusa boleh mencapai</i>
<i>buah dan beri yang jauh di atas.</i>

143
00:18:50,323 --> 00:18:52,883
<i>Namun, ada buah-buahan gugur di Yakushima</i>

144
00:18:53,563 --> 00:18:55,483
<i>jika tahu tempat mencari.</i>

145
00:19:01,043 --> 00:19:02,803
<i>Beruk Jepun.</i>

146
00:19:16,603 --> 00:19:19,283
<i>Inilah kumpulan yang si rusa mahu jumpa.</i>

147
00:19:29,843 --> 00:19:33,043
<i>Sekarang, perlu bersabar saja.</i>

148
00:19:43,403 --> 00:19:47,923
<i>Beruk ialah kunci</i>
<i>bagi makanan termanis di hutan.</i>

149
00:20:09,763 --> 00:20:12,683
<i>Kata orang kesabaran itu indah.</i>

150
00:20:22,203 --> 00:20:24,923
<i>Semua rusa tahu beruk-beruk ini</i>

151
00:20:25,523 --> 00:20:27,083
<i>makan berkecah.</i>

152
00:20:39,963 --> 00:20:43,283
<i>Makanan yang dijatuhkan</i>
<i>oleh beruk kaya dengan gula.</i>

153
00:21:03,203 --> 00:21:04,923
<i>Namun, jumlah makanan terhad.</i>

154
00:21:21,323 --> 00:21:24,243
<i>Rusa menikmati makanan itu sepenuhnya.</i>

155
00:21:36,283 --> 00:21:40,723
<i>Namun, rusa jantan yang sedang makan</i>
<i>seronok untuk diganggu.</i>

156
00:21:49,323 --> 00:21:52,843
<i>Nampaknya tiada makanan</i>
<i>yang percuma di dunia ini.</i>

157
00:21:58,123 --> 00:22:04,083
<i>Sebagai balasan memakan makanannya,</i>
<i>rusa itu dibawa bersiar-siar.</i>

158
00:22:12,803 --> 00:22:15,283
<i>Bagus menjaga hubungan dengan sekutu.</i>

159
00:22:19,203 --> 00:22:21,843
<i>Namun, ini hentian yang terakhir.</i>

160
00:22:31,123 --> 00:22:34,283
<i>Taman negara kita bukan saja membekalkan</i>

161
00:22:34,363 --> 00:22:36,523
<i>makanan dan perlindungan</i>
<i>kepada hidupan liar.</i>

162
00:22:40,283 --> 00:22:44,283
<i>Kita masih mengkaji kebaikan sebenar</i>
<i>melindungi alam semula jadi.</i>

163
00:22:49,243 --> 00:22:50,843
<i>Pada tahun 1872,</i>

164
00:22:51,363 --> 00:22:54,683
<i>Yellowstone, di barat Amerika Syarikat,</i>

165
00:22:55,323 --> 00:22:58,443
<i>menjadi taman negara pertama di dunia.</i>

166
00:23:00,563 --> 00:23:04,523
<i>Dua juta ekar hutan belantara</i>
<i>di Pergunungan Rocky.</i>

167
00:23:19,123 --> 00:23:20,643
<i>Aktif secara geologi</i>

168
00:23:22,123 --> 00:23:23,563
<i>dan menakjubkan.</i>

169
00:23:32,563 --> 00:23:35,603
<i>Lokasi dengan kepadatan</i>
<i>haiwan liar tertinggi</i>

170
00:23:35,683 --> 00:23:38,403
<i>di tanah besar Amerika Syarikat.</i>

171
00:23:50,883 --> 00:23:53,723
<i>Salah satu idea terhebat Amerika.</i>

172
00:23:55,123 --> 00:23:59,763
<i>Diwujudkan untuk kebaikan</i>
<i>dan dinikmati orang ramai.</i>

173
00:24:02,323 --> 00:24:06,323
<i>Idea itu diikuti</i>
<i>dan mencetuskan gerakan global.</i>

174
00:24:10,323 --> 00:24:12,803
<i>Hari ini, kira-kira 15 peratus darat</i>

175
00:24:12,883 --> 00:24:16,803
<i>dan hampir 18 peratus laut dilindungi.</i>

176
00:24:17,603 --> 00:24:20,043
<i>Kebanyakannya semasa hayat saya.</i>

177
00:24:25,443 --> 00:24:30,323
<i>Kita semua bersepakat tentang kepentingan</i>
<i>alam semula jadi yang tinggal</i>

178
00:24:30,843 --> 00:24:35,323
<i>dan apa yang berlaku kepadanya</i>
<i>akan memberi kesan kepada kita semua.</i>

179
00:24:45,443 --> 00:24:47,123
<i>Contohnya, hutan hujan.</i>

180
00:24:49,323 --> 00:24:53,483
<i>Ia merupakan habitat</i>
<i>kepada lebih separuh hidupan di darat.</i>

181
00:24:58,883 --> 00:25:03,083
<i>Jika anda tak faham apa kepentingan</i>
<i>melindungi kepelbagaian hayat ini,</i>

182
00:25:03,163 --> 00:25:07,203
<i>pertimbangkan ini.</i>
<i>Suku daripada ubat-ubatan kita</i>

183
00:25:07,963 --> 00:25:10,243
<i>berasal dari hutan hujan.</i>

184
00:25:15,003 --> 00:25:17,763
<i>Kita masih menemui kemajuan perubatan baru</i>

185
00:25:18,283 --> 00:25:20,283
<i>yang berselindung di hadapan mata.</i>

186
00:25:23,963 --> 00:25:27,243
<i>Di Taman Negara Manuel Antonio,</i>
<i>Costa Rica,</i>

187
00:25:27,763 --> 00:25:31,043
<i>haiwan yang sering dijumpai pun</i>
<i>boleh mengejutkan kita.</i>

188
00:25:32,483 --> 00:25:36,003
<i>Sloth berjari tiga</i>
<i>sedang menikmati matahari.</i>

189
00:25:41,523 --> 00:25:44,043
<i>Dengan metabolisme paling perlahan</i>
<i>bagi mamalia,</i>

190
00:25:44,643 --> 00:25:46,643
<i>sloth tak boleh membazirkan tenaga.</i>

191
00:25:48,483 --> 00:25:49,563
<i>Namun, sloth ini lapar.</i>

192
00:25:53,843 --> 00:25:56,643
<i>Mujurlah tak perlu pergi jauh.</i>

193
00:26:06,323 --> 00:26:09,923
<i>Jika perlukan masa sebulan</i>
<i>untuk menghadam sehelai daun,</i>

194
00:26:10,003 --> 00:26:12,963
<i>wajarlah ambil masa</i>
<i>untuk cari daun yang tepat.</i>

195
00:26:19,803 --> 00:26:22,603
<i>Si sloth juga sukar untuk melihat</i>
<i>seperti sloth lain.</i>

196
00:26:23,483 --> 00:26:26,003
<i>Jadi, si sloth mencari</i>
<i>daun terbaik dengan deria bau.</i>

197
00:26:33,443 --> 00:26:35,163
<i>Meninggalkan dedaun tua…</i>

198
00:26:46,043 --> 00:26:49,883
<i>sehingga daun yang sempurna ditemui.</i>

199
00:27:02,163 --> 00:27:04,803
<i>Makan malam perlu ditangguhkan.</i>

200
00:27:14,163 --> 00:27:15,483
<i>Hujan menyejukkannya.</i>

201
00:27:54,203 --> 00:27:58,123
<i>Berbeza dengan monyet, si sloth tak boleh</i>
<i>panaskan badan dengan bergerak pantas.</i>

202
00:28:02,923 --> 00:28:06,403
<i>Namun, hutan hujan menyediakan</i>
<i>kerusi berjemur yang ideal</i>

203
00:28:06,483 --> 00:28:09,883
<i>untuk melakukan silap mata yang menarik.</i>

204
00:28:11,043 --> 00:28:14,683
<i>Warnanya berubah menjadi hijau terang.</i>

205
00:28:22,723 --> 00:28:26,483
<i>Itu alga yang setakat ini</i>
<i>hanya ditemui pada sloth</i>

206
00:28:26,563 --> 00:28:29,003
<i>yang memberikannya warna yang unik.</i>

207
00:28:32,403 --> 00:28:33,683
<i>Bukan itu saja.</i>

208
00:28:35,403 --> 00:28:40,163
<i>Ada kerajaan mikro yang hidup di bulunya.</i>

209
00:28:40,683 --> 00:28:43,923
<i>Kira-kira 80 spesies tinggal di sini…</i>

210
00:28:48,603 --> 00:28:50,083
<i>termasuk kupu-kupu sloth</i>

211
00:28:50,163 --> 00:28:54,283
<i>yang menghabiskan umur dewasanya</i>
<i>di atas perumahnya yang baik.</i>

212
00:28:58,443 --> 00:29:03,403
<i>Gabungan bulunya yang tebal</i>
<i>dan lembap, dipanaskan oleh mentari,</i>

213
00:29:03,483 --> 00:29:07,123
<i>memastikan kelangsungan hidup</i>
<i>dunia kecil pada bulunya.</i>

214
00:29:09,843 --> 00:29:12,563
<i>Sebab itu ahli saintis percaya sloth ini</i>

215
00:29:12,643 --> 00:29:15,323
<i>boleh memberi kebaikan kepada kita semua.</i>

216
00:29:17,803 --> 00:29:20,203
<i>Sloth ini ibarat</i>
<i>kilang farmaseutikal kecil.</i>

217
00:29:20,963 --> 00:29:23,523
<i>Kulat pada bulunya menghasilkan</i>
<i>bahan kimia</i>

218
00:29:23,603 --> 00:29:27,043
<i>yang berpotensi melawan kanser, malaria</i>

219
00:29:27,123 --> 00:29:30,123
<i>dan serangga luar biasa</i>
<i>yang kebal antibiotik.</i>

220
00:29:37,043 --> 00:29:40,563
<i>Jika kita boleh melindunginya</i>
<i>dan hutan hujannya,</i>

221
00:29:41,803 --> 00:29:45,403
<i>sloth yang mengantuk ini</i>
<i>mungkin menyelamatkan kita semua.</i>

222
00:29:55,763 --> 00:29:59,163
<i>Bagi memelihara taman kita</i>
<i>dan semua penghuninya,</i>

223
00:29:59,683 --> 00:30:03,083
<i>kita juga perlu melindungi</i>
<i>kesihatan tanah dan air</i>

224
00:30:03,163 --> 00:30:04,843
<i>yang melangkaui sempadannya…</i>

225
00:30:09,083 --> 00:30:13,003
<i>kerana setiap alam yang dipelihara</i>,
<i>tak kira betapa terpencil,</i>

226
00:30:13,083 --> 00:30:15,163
<i>bersambung dengan dunia luar…</i>

227
00:30:17,283 --> 00:30:18,843
<i>melalui pergerakan angin,</i>

228
00:30:20,563 --> 00:30:21,403
<i>air</i>

229
00:30:22,403 --> 00:30:23,723
<i>dan hidupan liar.</i>

230
00:30:31,323 --> 00:30:33,603
<i>Di pantai utara Australia,</i>

231
00:30:33,683 --> 00:30:38,443
<i>suku juta ekor angsa magpie</i>
<i>terbang bersama…</i>

232
00:30:40,043 --> 00:30:42,883
<i>menuju ke Taman Negara Kakadu.</i>

233
00:30:51,123 --> 00:30:55,683
<i>Sebuah landskap yang didominasi</i>
<i>oleh tanah lembap, sungai dan sungai mati.</i>

234
00:30:57,003 --> 00:31:00,203
<i>Di sini, air bergerak</i>
<i>yang menentukan nasib.</i>

235
00:31:05,403 --> 00:31:09,043
<i>Pada musim kemarau,</i>
<i>angsa makan sengkuang cina</i>

236
00:31:09,123 --> 00:31:11,523
<i>yang terdedah</i>
<i>di tanah cetek yang berlumpur.</i>

237
00:31:15,163 --> 00:31:19,323
<i>Namun, tuah satu spesies</i>
<i>mungkin malang bagi spesies yang lain.</i>

238
00:31:23,763 --> 00:31:25,523
<i>Buaya air masin,</i>

239
00:31:26,043 --> 00:31:28,843
<i>reptilia terbesar di dunia.</i>

240
00:31:33,243 --> 00:31:36,643
<i>Musim kemarau sangat berbahaya</i>
<i>bagi pemangsa ini.</i>

241
00:31:40,923 --> 00:31:44,843
<i>Buaya jantan sepanjang 4.5 meter</i>
<i>cuba menuju ke air dalam</i>

242
00:31:44,923 --> 00:31:47,283
<i>dan perlu melalui kawasan pesaing.</i>

243
00:31:54,203 --> 00:31:56,203
<i>Namun, pertaruhan itu berbaloi.</i>

244
00:32:03,203 --> 00:32:07,923
<i>Buaya yang lambat bergerak</i>
<i>berisiko tertanam di dalam lumpur kering.</i>

245
00:32:12,483 --> 00:32:15,123
<i>Namun, si buaya berjaya sampai ke sungai</i>

246
00:32:15,203 --> 00:32:17,203
<i>yang menyambungkan Kakadu ke laut.</i>

247
00:32:20,403 --> 00:32:23,363
<i>Kini misinya bergerak lebih pantas.</i>

248
00:32:50,763 --> 00:32:52,803
<i>Si buaya lalu di hadapan mangsa biasa.</i>

249
00:32:58,923 --> 00:33:01,483
<i>Ada pilihan yang lebih baik di destinasi.</i>

250
00:33:20,723 --> 00:33:22,243
<i>Lintasan Cahills,</i>

251
00:33:22,763 --> 00:33:27,323
<i>jalan yang tenggelam</i>
<i>semasa air pasang tertinggi dalam setahun.</i>

252
00:33:29,403 --> 00:33:31,683
<i>Si buaya memilih masa yang tepat.</i>

253
00:33:41,923 --> 00:33:46,043
<i>Apabila paras air meningkat,</i>
<i>ikan belanak dari laut</i>

254
00:33:46,563 --> 00:33:49,123
<i>mengambil peluangnya</i>
<i>untuk melalui lintasan</i>

255
00:33:49,643 --> 00:33:53,603
<i>dan meneruskan perjalanan ke hulu,</i>
<i>menuju ke kawasan peneluran.</i>

256
00:33:54,923 --> 00:33:56,923
<i>Buaya tahu mengenainya…</i>

257
00:33:59,083 --> 00:34:03,963
<i>menjadikan ini mungkin himpunan terbesar</i>
<i>buaya air masin di Bumi.</i>

258
00:34:07,523 --> 00:34:11,443
<i>Namun, air terlalu berkocak,</i>
<i>si buaya tidak dapat melihat ikan.</i>

259
00:34:11,963 --> 00:34:14,523
<i>Jadi, si buaya memampangkan anggota</i>

260
00:34:14,603 --> 00:34:16,443
<i>dan mengeluarkan kukunya.</i>

261
00:34:19,323 --> 00:34:22,683
<i>Sisiknya dipenuhi dengan sensor tekanan.</i>

262
00:34:25,643 --> 00:34:27,043
<i>Dengan memampangkannya,</i>

263
00:34:27,123 --> 00:34:30,963
<i>si buaya boleh mengesan</i>
<i>pergerakan mangsa dengan lebih tepat.</i>

264
00:34:48,363 --> 00:34:51,323
<i>Si belanak takkan berpatah balik</i>
<i>disebabkan nalurinya.</i>

265
00:35:20,043 --> 00:35:25,243
<i>Pemangsa purba ini mempunyai</i>
<i>gigitan terkuat dalam dunia haiwan.</i>

266
00:35:48,403 --> 00:35:51,603
<i>Kemudian, sejam selepas air pasang…</i>

267
00:35:53,843 --> 00:35:54,963
<i>semuanya berakhir.</i>

268
00:35:59,563 --> 00:36:02,083
<i>Si buaya kembali hidup sendirian,</i>

269
00:36:03,443 --> 00:36:06,043
<i>pewaris perlindungan taman</i>

270
00:36:07,603 --> 00:36:11,723
<i>dan khazanah alam yang datang</i>
<i>dari laut melangkaui Kakadu.</i>

271
00:36:16,763 --> 00:36:19,483
<i>Terumbu Sawar Besar Australia.</i>

272
00:36:20,643 --> 00:36:25,923
<i>Terumbu, atol dan kepulauan</i>
<i>sepanjang 2414 kilometer.</i>

273
00:36:28,043 --> 00:36:30,523
<i>Sistem terumbu karang terbesar di dunia.</i>

274
00:36:31,043 --> 00:36:33,963
<i>Kebanyakannya dilindungi</i>
<i>sebagai taman marin.</i>

275
00:36:37,843 --> 00:36:39,363
<i>Di bawah permukaannya,</i>

276
00:36:39,443 --> 00:36:42,843
<i>penuh dengan hidupan dan kepelbagaian.</i>

277
00:36:50,483 --> 00:36:53,323
<i>Ia sebuah metropolis dalam air yang sibuk.</i>

278
00:36:58,083 --> 00:37:01,243
<i>Batu karang meliputi</i>
<i>satu peratus daripada lautan,</i>

279
00:37:01,323 --> 00:37:05,083
<i>namun menyokong hampir</i>
<i>suku daripada jumlah hidupan marin.</i>

280
00:37:24,843 --> 00:37:27,563
<i>Terumbu Sawar Besar sangat menakjubkan,</i>

281
00:37:29,323 --> 00:37:33,923
<i>tempat terkecil di sini pun</i>
<i>memainkan peranan yang penting.</i>

282
00:37:38,163 --> 00:37:41,003
<i>Pulau Raine hanya sepanjang 804 meter,</i>

283
00:37:41,083 --> 00:37:44,763
<i>satu jalur pantai yang kecil</i>
<i>di laut yang luas.</i>

284
00:37:49,203 --> 00:37:52,123
<i>Taman inilah kelangsungan hidup</i>
<i>bagi 90 peratus</i>

285
00:37:52,203 --> 00:37:55,763
<i>penyu agar yang terancam di rantau ini.</i>

286
00:37:58,643 --> 00:38:03,963
<i>Setiap musim panas, beribu-ribu penyu agar</i>
<i>mengembara jauh ke Laut Pasifik</i>

287
00:38:04,043 --> 00:38:06,003
<i>untuk tiba ke pulau kecil ini…</i>

288
00:38:09,323 --> 00:38:12,843
<i>iaitu kawasan peneluran penyu agar</i>
<i>terbesar di dunia.</i>

289
00:38:18,723 --> 00:38:23,043
<i>Hampir satu juta telur ditanam</i>
<i>di pantai ini pada setiap musim</i>

290
00:38:26,123 --> 00:38:28,803
<i>selama beribu-ribu tahun lamanya.</i>

291
00:38:35,043 --> 00:38:37,763
<i>Namun, dunia kita berubah dengan pantas.</i>

292
00:38:37,843 --> 00:38:40,643
<i>Kini, kadar pertukaran iklim</i>
<i>yang semakin cepat</i>

293
00:38:40,723 --> 00:38:42,843
<i>memberikan kesan yang buruk.</i>

294
00:38:46,363 --> 00:38:50,883
<i>Jantina anak tetasan ditentukan</i>
<i>oleh suhu di dalam sarangnya.</i>

295
00:38:53,203 --> 00:38:57,563
<i>Pasir yang panas menyebabkan</i>
<i>hampir 99 peratus tetasan di sini</i>

296
00:38:57,643 --> 00:38:58,923
<i>ialah penyu betina.</i>

297
00:39:08,363 --> 00:39:09,443
<i>Bukan itu saja.</i>

298
00:39:11,523 --> 00:39:14,003
<i>Dengan peningkatan suhu Bumi</i>
<i>dan paras air,</i>

299
00:39:15,243 --> 00:39:18,483
<i>kawasan sarang boleh banjir</i>
<i>dan menenggelamkan telur.</i>

300
00:39:23,883 --> 00:39:27,083
<i>Dengan kebanyakan pantai</i>
<i>hanya beberapa inci di atas paras laut,</i>

301
00:39:27,843 --> 00:39:30,883
<i>Pulau Raine berada dalam bahaya.</i>

302
00:39:39,403 --> 00:39:42,403
<i>Ada yang kata</i>
<i>kita generasi pertama yang merasai</i>

303
00:39:42,483 --> 00:39:44,603
<i>kesan pemanasan global</i>

304
00:39:45,963 --> 00:39:48,643
<i>dan generasi terakhir</i>
<i>yang boleh mengubahnya.</i>

305
00:39:50,963 --> 00:39:53,883
<i>Taman kita, seperti seluruh planet ini</i>

306
00:39:53,963 --> 00:39:56,603
<i>kini diancam dengan cuaca ekstrem</i>,

307
00:39:57,283 --> 00:39:59,243
<i>pencemaran yang semakin memuncak</i>

308
00:40:00,083 --> 00:40:02,683
<i>dan kehilangan biodiversiti dan habitat.</i>

309
00:40:07,443 --> 00:40:12,483
<i>Ada yang berpunca daripada pilihan</i>
<i>yang kita buat dalam kehidupan harian.</i>

310
00:40:15,323 --> 00:40:17,363
<i>Kita mempertaruhkan kesejahteraan kita…</i>

311
00:40:20,123 --> 00:40:22,683
<i>dan kesejahteraan generasi akan datang.</i>

312
00:40:24,283 --> 00:40:26,003
<i>Kita bukannya tak berdaya.</i>

313
00:40:27,643 --> 00:40:29,443
<i>Kita boleh mengubahnya.</i>

314
00:40:30,283 --> 00:40:32,323
<i>Jika kita bertindak sekarang.</i>

315
00:40:36,203 --> 00:40:39,723
<i>Tindakan sudah diambil</i>
<i>di beberapa tempat yang dilindungi.</i>

316
00:40:43,643 --> 00:40:47,803
<i>Di tengah-tengah Afrika,</i>
<i>Taman Negara Gunung Berapi Rwanda.</i>

317
00:40:50,763 --> 00:40:53,683
<i>Selepas genosid memusnahkan negara ini,</i>

318
00:40:53,763 --> 00:40:56,243
<i>negara kecil ini bangkit semula.</i>

319
00:40:59,203 --> 00:41:03,683
<i>Dalam proses pemulihan Rwanda,</i>
<i>ia mengutamakan pemuliharaan.</i>

320
00:41:07,003 --> 00:41:12,243
<i>Tanah gunung berapi yang subur dituai</i>
<i>sehingga ke dinding batu yang tersorok.</i>

321
00:41:17,043 --> 00:41:18,163
<i>Di luar sempadan,</i>

322
00:41:18,683 --> 00:41:24,043
<i>ada dua populasi terakhir</i>
<i>gorila gunung yang terancam.</i>

323
00:41:34,683 --> 00:41:37,403
<i>Keluarga ini menggunakan buluh sebaiknya.</i>

324
00:41:46,803 --> 00:41:49,243
<i>Kawanan ini ada</i>
<i>sembilan ekor gorila betina</i>

325
00:41:49,323 --> 00:41:52,203
<i>termasuk ibu ini bersama anaknya,</i>

326
00:41:52,723 --> 00:41:55,363
<i>gorila termuda di seluruh taman ini.</i>

327
00:42:00,123 --> 00:42:04,763
<i>Si anak baru berusia tiga minggu</i>
<i>dan hanya mampu mengangkat kepala.</i>

328
00:42:11,043 --> 00:42:13,803
<i>Beberapa bulan lagi,</i>
<i>si kecil ini akan dinamakan</i>

329
00:42:13,883 --> 00:42:16,123
<i>oleh kerajaan Rwanda dalam majlis</i>

330
00:42:16,203 --> 00:42:19,483
<i>yang meraikan</i>
<i>kelahiran setiap gorila baru.</i>

331
00:42:25,403 --> 00:42:29,003
<i>Si kecil ini dan tujuh saudaranya</i>
<i>adalah sebahagian daripada ledakan bayi</i>

332
00:42:29,603 --> 00:42:32,963
<i>yang menyaksikan peningkatan populasi</i>
<i>sebanyak sekali ganda.</i>

333
00:42:37,723 --> 00:42:40,043
<i>Sementara ayahnya, Mirambo,</i>

334
00:42:40,563 --> 00:42:42,123
<i>tidur,</i>

335
00:42:42,963 --> 00:42:45,723
<i>anaknya yang berusia tiga tahun, Paradiso,</i>

336
00:42:45,803 --> 00:42:48,483
<i>memantau keselamatan keluarganya.</i>

337
00:42:59,523 --> 00:43:01,523
<i>Si anak nak membanggakan ayahnya…</i>

338
00:43:12,123 --> 00:43:14,803
<i>dan berpotensi menjadi ketua akan datang.</i>

339
00:43:20,363 --> 00:43:22,443
<i>Namun, si anak masih perlu dididik.</i>

340
00:43:26,043 --> 00:43:29,563
<i>Taman Negara Gunung Berapi</i>
<i>ialah syurga gorila,</i>

341
00:43:30,083 --> 00:43:31,643
<i>tapi dulu bukan begitu.</i>

342
00:43:33,963 --> 00:43:38,603
<i>Pemburuan haram dan pemusnahan habitat</i>
<i>sangat berleluasa 40 tahun lalu.</i>

343
00:43:45,203 --> 00:43:48,963
<i>Namun, usaha melindungi gorila</i>
<i>bermakna hari ini,</i>

344
00:43:49,043 --> 00:43:51,723
<i>Mirambo dan keluarganya selamat.</i>

345
00:43:53,323 --> 00:43:56,283
<i>Walaupun di luar kawasan hutan ini.</i>

346
00:44:01,883 --> 00:44:04,603
<i>Kawanan ini melintasi dinding taman</i>
<i>dengan berhati-hati.</i>

347
00:44:43,043 --> 00:44:46,923
<i>Haiwan lain juga meninggalkan taman</i>
<i>untuk mencari makanan.</i>

348
00:44:48,483 --> 00:44:51,763
<i>Kera emas nadir yang tinggal</i>
<i>hanya di pergunungan ini</i>

349
00:44:51,843 --> 00:44:53,723
<i>datang untuk mengambil kentang.</i>

350
00:44:54,643 --> 00:44:59,523
<i>Namun, hidupan liar tidak diapa-apakan.</i>
<i>Para petani pun tidak kerugian.</i>

351
00:45:02,323 --> 00:45:06,203
<i>Tanaman rosak dibayar</i>
<i>dan keuntungan pelancongan haiwan liar</i>

352
00:45:06,283 --> 00:45:08,923
<i>dilaburkan semula untuk komuniti tempatan.</i>

353
00:45:13,603 --> 00:45:17,923
<i>Maknanya manusia boleh hidup lestari</i>
<i>bersama alam semula jadi.</i>

354
00:45:34,323 --> 00:45:37,483
<i>Ada rancangan</i>
<i>untuk menambah keluasan taman ini.</i>

355
00:45:41,563 --> 00:45:45,123
<i>Ini memastikan apabila tiba masa</i>
<i>Paradiso menjadi ketua,</i>

356
00:45:45,643 --> 00:45:49,963
<i>masa depan Paradiso</i>
<i>dan spesiesnya terjamin.</i>

357
00:45:56,123 --> 00:45:59,043
<i>Pemuliharaan yang aktif bertanggungjawab</i>

358
00:45:59,123 --> 00:46:02,563
<i>melindungi banyak taman negara</i>
<i>dan penghuninya.</i>

359
00:46:06,323 --> 00:46:09,443
<i>Di Yellowstone, itu termasuk spesies</i>

360
00:46:09,523 --> 00:46:11,963
<i>yang sinonim dengan identiti negara.</i>

361
00:46:27,603 --> 00:46:29,683
<i>Lebih 100 tahun yang lalu,</i>

362
00:46:30,203 --> 00:46:33,963
<i>bison Amerika hampir mengalami kepupusan.</i>

363
00:46:39,963 --> 00:46:43,003
<i>Hari ini, di sebalik pohon-pohon,</i>

364
00:46:43,083 --> 00:46:46,243
<i>seekor anak bison baru saja dilahirkan.</i>

365
00:46:57,123 --> 00:47:00,963
<i>Tak lama lagi, si anak akan cukup kuat</i>
<i>untuk meneroka dunianya</i>

366
00:47:01,483 --> 00:47:03,003
<i>dan berkawan.</i>

367
00:47:14,123 --> 00:47:17,763
<i>Kini, ada kira-kira 5000 ekor bison</i>
<i>di Yellowstone,</i>

368
00:47:18,283 --> 00:47:23,163
<i>tarikan utama bagi berjuta-juta pengunjung</i>
<i>yang datang ke taman ini setiap tahun.</i>

369
00:47:30,843 --> 00:47:36,883
<i>Saya takkan lupakan perasaan saya</i>
<i>apabila melihat bison buat pertama kali.</i>

370
00:47:40,603 --> 00:47:42,323
<i>Di sinilah, semasa kecil,</i>

371
00:47:42,843 --> 00:47:48,603
<i>saya mula betul-betul menghargai</i>
<i>tempat saya dalam alam buat pertama kali.</i>

372
00:47:49,803 --> 00:47:53,523
<i>Saya sebahagian daripada sesuatu</i>
<i>yang jauh lebih hebat.</i>

373
00:47:57,083 --> 00:48:00,603
Saya harap semua orang berpeluang
datang ke taman negara

374
00:48:01,123 --> 00:48:04,803
untuk melihat sendiri
kegirangan dan keajaiban alam,

375
00:48:04,883 --> 00:48:09,523
untuk memahami bahawa kita semua
sebahagian daripada alam semula jadi.

376
00:48:11,683 --> 00:48:13,163
Setiap nafas yang dihela.

377
00:48:15,163 --> 00:48:16,963
Setiap cawan air yang diminum.

378
00:48:18,443 --> 00:48:21,963
Banyak penemuan perubatan
dan saintifik yang disingkapkan.

379
00:48:23,083 --> 00:48:27,523
Fabrik alam semula jadi terjalin
dengan hidup kita dalam banyak cara.

380
00:48:29,123 --> 00:48:31,203
Kita saja yang boleh melindunginya,

381
00:48:31,883 --> 00:48:33,203
menjaganya

382
00:48:33,723 --> 00:48:38,003
dan mewariskan alam semula jadi ini
kepada generasi seterusnya.

383
00:48:38,883 --> 00:48:43,283
Mari bersama saya meneroka
keajaiban dan rahsia

384
00:48:43,363 --> 00:48:47,123
antara taman-taman negara
yang paling menakjubkan di planet ini.

385
00:50:12,043 --> 00:50:15,883
Terjemahan sari kata oleh Aisyah S