1
00:00:06,203 --> 00:00:08,883
NETFLIXOVA DOKUMENTARNA SERIJA

2
00:00:21,203 --> 00:00:25,323
{\an8}Prije nekoliko godina Michelle i ja
s kćerima smo posjetili Patagoniju.

3
00:00:26,603 --> 00:00:29,683
Među snježnim planinama
i kristalno čistim jezerima

4
00:00:29,763 --> 00:00:32,523
divili smo se sve rjeđoj pojavi,

5
00:00:33,083 --> 00:00:34,403
netaknutoj divljini.

6
00:00:35,443 --> 00:00:38,443
Ljudski se utjecaj
proširio diljem planeta.

7
00:00:39,083 --> 00:00:42,083
Nacionalni parkovi
mogu zaštititi ono što još imamo.

8
00:00:42,603 --> 00:00:47,163
Ali ako želimo stvarnu promjenu,
moramo više tla vratiti prirodi.

9
00:00:51,163 --> 00:00:55,163
U čileanskoj Patagoniji
golema područja preobražavaju u divljinu

10
00:00:55,243 --> 00:00:57,803
te vraćaju prirodnu ravnotežu

11
00:00:57,883 --> 00:00:59,443
kakva je bila prije nas.

12
00:01:01,083 --> 00:01:05,603
Ovo područje brzo postaje
jedno od najzaštićenijih mjesta na Zemlji.

13
00:01:09,563 --> 00:01:14,523
<i>U čileanskoj Patagoniji nalaze se</i>
<i>24 jedinstvena nacionalna parka</i>

14
00:01:17,283 --> 00:01:20,243
<i>na nevjerojatno raznoliku krajoliku…</i>

15
00:01:22,563 --> 00:01:25,283
<i>Najduži planinski lanac na svijetu,</i>

16
00:01:25,363 --> 00:01:29,323
<i>Ande, poput kralježnice</i>
<i>proteže se njegovom dužinom.</i>

17
00:01:32,043 --> 00:01:34,403
<i>U srcu su bujne šume</i>

18
00:01:36,203 --> 00:01:38,283
<i>i otvorena patagonska stepa.</i>

19
00:01:39,923 --> 00:01:41,043
<i>A uz obalu</i>

20
00:01:42,323 --> 00:01:44,923
<i>sirova moć Tihog oceana.</i>

21
00:01:50,963 --> 00:01:55,963
<i>Patagonija iznova definira naše gledište</i>
<i>o tome što nacionalni parkovi mogu biti.</i>

22
00:02:09,563 --> 00:02:13,163
ČILEANSKA PATAGONIJA

23
00:02:16,443 --> 00:02:19,643
<i>Na zapadnoj obali</i>
<i>Južne Amerike nalazi se Čile,</i>

24
00:02:20,363 --> 00:02:22,163
<i>najduža zemlja na svijetu,</i>

25
00:02:22,803 --> 00:02:27,803
<i>koja se proteže</i>
<i>4000 kilometara od sjevera do juga.</i>

26
00:02:29,923 --> 00:02:34,123
<i>U južnome dijelu nalazi se</i>
<i>zabačeno područje čileanske Patagonije,</i>

27
00:02:35,523 --> 00:02:40,403
<i>gdje su ogromne površine</i>
<i>podijeljene na 24 nacionalna parka.</i>

28
00:02:41,603 --> 00:02:45,283
<i>Najpoznatiji je Torres del Paine.</i>

29
00:02:59,243 --> 00:03:03,323
<i>Tri kultna tornja dominiraju krajolikom.</i>

30
00:03:18,603 --> 00:03:23,803
<i>U parku živi populacija najvećeg</i>
<i>čileanskog kopnenog grabežljivca,</i>

31
00:03:25,243 --> 00:03:26,163
<i>pume.</i>

32
00:03:38,083 --> 00:03:41,123
<i>Ova mama mora hraniti</i>
<i>četvera gladnih usta.</i>

33
00:03:47,883 --> 00:03:48,963
<i>Mora loviti,</i>

34
00:03:49,603 --> 00:03:51,403
<i>a kako bi imala bolje izglede,</i>

35
00:03:52,043 --> 00:03:54,243
<i>mora ostaviti mladunce.</i>

36
00:04:05,803 --> 00:04:09,963
<i>Njihov opstanak ovisi</i>
<i>o njezinu skrivanju i lukavosti.</i>

37
00:04:18,883 --> 00:04:22,963
<i>Gvanako, drevni predak domaće ljame</i>

38
00:04:24,723 --> 00:04:26,323
<i>i pumin glavni plijen.</i>

39
00:04:38,603 --> 00:04:43,043
<i>Stapanje s krajolikom</i>
<i>najbolja je prilika za zasjedu.</i>

40
00:05:12,763 --> 00:05:16,323
<i>Četiri od pet puminih</i>
<i>pokušaja lova završi neuspješno.</i>

41
00:05:51,483 --> 00:05:54,683
<i>Mora naći novu priliku</i>
<i>da nahrani mladunce…</i>

42
00:05:56,843 --> 00:05:58,843
<i>te vodi obitelj dalje.</i>

43
00:06:08,563 --> 00:06:11,083
<i>Nisu jedine pume koje traže hranu.</i>

44
00:06:15,803 --> 00:06:18,563
<i>U blizini je mlađa, samotna ženka</i>

45
00:06:19,283 --> 00:06:20,523
<i>koja također lovi.</i>

46
00:06:33,883 --> 00:06:35,523
<i>S visoka vidikovca</i>

47
00:06:37,843 --> 00:06:39,363
<i>ugledala je krdo.</i>

48
00:06:51,523 --> 00:06:55,163
<i>Leđima su okrenuti jezeru</i>
<i>i mogućnosti bijega ograničene su.</i>

49
00:07:25,763 --> 00:07:29,323
<i>Da ubije životinju</i>
<i>koja je i do triput teža,</i>

50
00:07:29,963 --> 00:07:32,363
<i>sve se mora poklopiti.</i>

51
00:09:13,163 --> 00:09:16,963
<i>Pretučena i izudarana</i>
<i>propustila je još jednu priliku.</i>

52
00:09:38,403 --> 00:09:40,963
<i>Mama i mladunci pronašli su ostatke</i>

53
00:09:41,043 --> 00:09:43,803
<i>strvine gvanaka na rubu jezera.</i>

54
00:09:52,843 --> 00:09:55,483
<i>Gladna obitelj grabi što god može.</i>

55
00:10:04,443 --> 00:10:07,483
<i>Činjenica da je ubijena</i>
<i>i djelomično pokopana</i>

56
00:10:07,563 --> 00:10:09,203
<i>može značiti samo jedno.</i>

57
00:10:10,763 --> 00:10:13,283
<i>Ova hrana pripada nekome drugome.</i>

58
00:10:22,323 --> 00:10:23,443
<i>Samotnoj ženki.</i>

59
00:10:31,483 --> 00:10:33,683
<i>Mladunci su nervozni zbog neznanke.</i>

60
00:10:38,323 --> 00:10:39,843
<i>No njihova je mama mirna.</i>

61
00:10:45,283 --> 00:10:48,003
<i>Ovo je njezina kći</i>
<i>iz prošlogodišnjega legla.</i>

62
00:10:57,763 --> 00:11:00,483
<i>Samotna ženka vraća strvinu.</i>

63
00:11:04,963 --> 00:11:09,803
<i>Možda je starija sestra mladunaca,</i>
<i>ali to ne znači da želi dijeliti ulov.</i>

64
00:11:26,483 --> 00:11:29,803
<i>Njezin mokri mlađi brat</i>
<i>mora čekati svoj red.</i>

65
00:11:34,643 --> 00:11:35,723
<i>Drugi dolaze…</i>

66
00:11:40,043 --> 00:11:41,963
<i>i prihvaća ih na gozbi.</i>

67
00:11:48,523 --> 00:11:52,603
<i>Donedavno se vjerovalo</i>
<i>da su pume samotna stvorenja.</i>

68
00:11:53,363 --> 00:11:56,883
<i>Mislilo se da su lavovi i gepardi</i>
<i>jedine velike društvene mačke.</i>

69
00:11:58,403 --> 00:12:00,683
<i>Otkriće tako snažnih društvenih veza</i>

70
00:12:01,563 --> 00:12:04,563
<i>mijenja mišljenje znanstvenika o pumama.</i>

71
00:12:08,643 --> 00:12:13,003
<i>Stvaranje ovog utočišta</i>
<i>štitilo je te mačke od stočara</i>

72
00:12:13,083 --> 00:12:15,163
<i>koji se boje za svoju stoku.</i>

73
00:12:16,803 --> 00:12:21,123
<i>A to je dovelo i do povećanja</i>
<i>prostora i brojnosti plijena.</i>

74
00:12:21,203 --> 00:12:24,283
<i>Dakle, manja je potreba</i>
<i>za sukobom među suparnicima.</i>

75
00:12:28,883 --> 00:12:33,883
<i>Ovaj park ima jednu od najvećih</i>
<i>gustoća populacije pume na svijetu.</i>

76
00:12:38,443 --> 00:12:44,043
<i>Brojnost tih veličanstvenih životinja</i>
<i>polako se oporavlja diljem južnoga Čilea.</i>

77
00:13:00,483 --> 00:13:03,283
<i>Petsto kilometara sjevernije,</i>
<i>duž Andskog lanca,</i>

78
00:13:04,163 --> 00:13:06,203
<i>nalazi se NP Patagonija.</i>

79
00:13:12,483 --> 00:13:15,803
<i>Jedan od najnovijih parkova</i>
<i>u regiji koji sliči divljini,</i>

80
00:13:15,883 --> 00:13:18,883
<i>ali donedavno se koristio za ispašu ovaca.</i>

81
00:13:24,363 --> 00:13:27,883
<i>Pumu i njezin plijen,</i>
<i>gvanaka, ovdje su progonili.</i>

82
00:13:30,203 --> 00:13:34,003
<i>Stoka je sada uklonjena,</i>
<i>fauna je zaštićena,</i>

83
00:13:34,683 --> 00:13:38,323
<i>a zemlja se vraća u prirodnu ravnotežu.</i>

84
00:13:49,323 --> 00:13:51,323
<i>Budući da je broj puma još nizak,</i>

85
00:13:51,923 --> 00:13:54,923
<i>gvanako brzo iznova naseljava park.</i>

86
00:14:01,323 --> 00:14:04,603
<i>A ovaj mužjak želi odigrati svoju ulogu.</i>

87
00:14:13,403 --> 00:14:16,763
<i>Doputovao je ovamo</i>
<i>u potrazi za dobrom ispašom,</i>

88
00:14:17,523 --> 00:14:19,923
<i>dovoljno dojmljivom da privuče ženke.</i>

89
00:14:30,643 --> 00:14:32,123
<i>Žensko krdo…</i>

90
00:14:36,603 --> 00:14:39,083
<i>na vrhunskoj ispaši.</i>

91
00:14:43,563 --> 00:14:47,963
<i>Ali područje je već prisvojio</i>
<i>golem dominantan mužjak.</i>

92
00:14:54,003 --> 00:14:56,043
<i>A ovo krdo nije dovoljno veliko</i>

93
00:14:57,123 --> 00:14:58,243
<i>za obojicu.</i>

94
00:15:12,483 --> 00:15:15,443
<i>Dominantan mužjak</i>
<i>zaletio se da pokaže tko je šef.</i>

95
00:15:35,643 --> 00:15:38,923
<i>I nije prevelik da zada nizak udarac.</i>

96
00:15:48,803 --> 00:15:51,203
<i>Tjera samca daleko od krda…</i>

97
00:15:57,443 --> 00:15:59,683
<i>dok ovaj napokon ne shvati.</i>

98
00:16:16,123 --> 00:16:18,483
<i>Pobjednik se vraća svojim ženkama,</i>

99
00:16:20,563 --> 00:16:21,643
<i>no ondje</i>

100
00:16:22,643 --> 00:16:24,963
<i>nalazi drugog uljeza.</i>

101
00:16:39,723 --> 00:16:42,803
<i>Dok dominantan mužjak</i>
<i>ispraća novoga suparnika,</i>

102
00:16:43,923 --> 00:16:46,563
<i>samac se ponovno prišuljava…</i>

103
00:17:01,923 --> 00:17:04,003
<i>i koristi priliku…</i>

104
00:17:07,843 --> 00:17:09,523
<i>te napokon nalazi družicu.</i>

105
00:17:17,523 --> 00:17:19,923
<i>Pri stvaranju ovih nacionalnih parkova</i>

106
00:17:20,003 --> 00:17:22,243
<i>srušili su poljoprivredne ograde</i>

107
00:17:23,123 --> 00:17:25,563
<i>i gvanaku omogućili slobodnije kretanje,</i>

108
00:17:26,203 --> 00:17:28,803
<i>a time i miješanje te jačanje gena.</i>

109
00:17:40,723 --> 00:17:42,923
<i>Nakon gotovo godine gravidnosti</i>

110
00:17:43,563 --> 00:17:45,083
<i>majka koti mladunče.</i>

111
00:18:24,243 --> 00:18:28,043
<i>Mali gvanako što prije mora stati na noge.</i>

112
00:19:04,483 --> 00:19:06,323
<i>Za samo dva tjedna</i>

113
00:19:06,403 --> 00:19:10,363
<i>tisuće malenih gvanaka</i>
<i>ovdje će napraviti prve korake.</i>

114
00:19:26,083 --> 00:19:29,123
<i>Ženke mladunce</i>
<i>donose na svijet u istome razdoblju</i>

115
00:19:29,203 --> 00:19:31,883
<i>kako bi iskoristile zaštitu gomile.</i>

116
00:19:35,723 --> 00:19:39,163
<i>Ovdje nikad ne znate tko vas promatra.</i>

117
00:19:44,923 --> 00:19:47,403
<i>Kako se ova stada gvanaka šire,</i>

118
00:19:48,003 --> 00:19:52,123
<i>tako će se povećavati i izgledi</i>
<i>za povratak populacije puma</i>

119
00:19:53,523 --> 00:19:55,883
<i>te oporavak prirode.</i>

120
00:20:06,443 --> 00:20:09,163
<i>Diljem svijeta</i>
<i>mnogi nacionalni parkovi postoje</i>

121
00:20:09,243 --> 00:20:11,763
<i>kao izolirani džepovi zaštićene divljine.</i>

122
00:20:13,763 --> 00:20:14,843
<i>No kako bi bujali,</i>

123
00:20:15,403 --> 00:20:17,403
<i>životinje ne treba samo čuvati,</i>

124
00:20:17,483 --> 00:20:19,163
<i>nego im omogućiti i slobodu.</i>

125
00:20:19,723 --> 00:20:22,763
<i>Moraju se slobodno kretati</i>
<i>kako bi tražili hranu,</i>

126
00:20:22,843 --> 00:20:24,963
<i>teritorij ili partnere.</i>

127
00:20:30,923 --> 00:20:33,803
<i>Od 2017. godine Čile radi</i>

128
00:20:33,883 --> 00:20:36,843
<i>na povezivanju divljina</i>

129
00:20:38,203 --> 00:20:42,803
<i>te nacionalne parkove spaja s drugim</i>
<i>zaštićenim rezervatima i morskim parkovima</i>

130
00:20:44,163 --> 00:20:48,243
<i>da stvori mrežu,</i>
<i>koridor za zaštitu divljih životinja,</i>

131
00:20:48,803 --> 00:20:52,923
<i>koja povezuje više od</i>
<i>12 milijuna hektara čileanske Patagonije.</i>

132
00:20:58,643 --> 00:21:03,523
<i>U središtu ove mreže nalazi se</i>
<i>Nacionalni park Cerro Castillo,</i>

133
00:21:05,243 --> 00:21:07,323
<i>dom nekoć ugroženu stvorenju</i>

134
00:21:07,843 --> 00:21:10,443
<i>koje se sada spektakularno oporavlja…</i>

135
00:21:20,123 --> 00:21:21,803
<i>andski kondor.</i>

136
00:21:28,043 --> 00:21:29,723
<i>Kondori su strvinari.</i>

137
00:21:30,283 --> 00:21:32,163
<i>Jedu uginule životinje,</i>

138
00:21:32,243 --> 00:21:36,363
<i>što je ključno za uklanjanje otpada</i>
<i>i sprječavanje bolesti.</i>

139
00:21:42,163 --> 00:21:45,843
<i>U prošlosti su ih lovili</i>
<i>i trovali vlasnici zemljišta</i>

140
00:21:45,923 --> 00:21:47,683
<i>da zaštitite stoku.</i>

141
00:21:48,563 --> 00:21:52,163
<i>Ali sad se populacija</i>
<i>tih veličanstvenih ptica</i>

142
00:21:52,243 --> 00:21:54,203
<i>vraća na nekadašnje vrijednosti.</i>

143
00:22:01,803 --> 00:22:05,283
<i>Gnijezde se na ovim</i>
<i>nepristupačnim, šumovitim liticama.</i>

144
00:22:06,523 --> 00:22:10,123
<i>I svaki dan prelaze</i>
<i>stotine kilometara u potrazi za hranom,</i>

145
00:22:20,323 --> 00:22:21,643
<i>za sobom ostavljajući…</i>

146
00:22:26,723 --> 00:22:28,483
<i>svoje ranjive ptiće.</i>

147
00:22:39,483 --> 00:22:42,363
<i>Možda je velik gotovo kao odrasla jedinka,</i>

148
00:22:42,443 --> 00:22:46,123
<i>no ovaj veliki ptić</i>
<i>star je samo devet mjeseci.</i>

149
00:22:48,803 --> 00:22:52,083
<i>Kondori su najveće</i>
<i>ptice letačice na svijetu.</i>

150
00:22:53,723 --> 00:22:57,483
<i>A mogao bi imati</i>
<i>raspon krila veći od tri metra.</i>

151
00:23:01,083 --> 00:23:02,083
<i>Ali zasad se</i>

152
00:23:03,323 --> 00:23:05,283
<i>još uči koristiti njima.</i>

153
00:23:22,723 --> 00:23:23,963
<i>Sve je hrabriji.</i>

154
00:23:36,443 --> 00:23:41,643
<i>No pokušaj prvog leta odavde</i>
<i>bio bi vrlo riskantan.</i>

155
00:23:58,323 --> 00:23:59,803
<i>Bolje da ode na sigurno…</i>

156
00:24:06,563 --> 00:24:07,443
<i>ako može.</i>

157
00:24:22,043 --> 00:24:23,523
<i>Roditelji se vraćaju.</i>

158
00:24:35,723 --> 00:24:37,923
<i>Napokon je vrijeme za doručak.</i>

159
00:24:42,003 --> 00:24:43,723
<i>Da bi mu osigurali opstanak,</i>

160
00:24:44,403 --> 00:24:47,003
<i>odgajaju samo po jednoga ptića.</i>

161
00:24:53,923 --> 00:24:56,163
<i>No ako žele da im se trud isplati,</i>

162
00:24:56,243 --> 00:24:58,883
<i>sam mora poletjeti.</i>

163
00:25:07,923 --> 00:25:10,763
<i>Možda mu treba pokazati kako se to radi.</i>

164
00:25:29,643 --> 00:25:30,643
<i>Vrijeme je…</i>

165
00:25:34,723 --> 00:25:36,923
<i>za njegov prvi let.</i>

166
00:25:50,683 --> 00:25:52,443
<i>Pa, i to je početak.</i>

167
00:26:19,203 --> 00:26:20,243
<i>Sad je već bolje.</i>

168
00:26:27,283 --> 00:26:30,483
<i>Te su ptice preteške</i>
<i>da bi letjele samo mahanjem krila.</i>

169
00:26:32,243 --> 00:26:35,403
<i>Da bi ostao u zraku</i>
<i>i prevaljivao velike udaljenosti,</i>

170
00:26:35,483 --> 00:26:38,083
<i>mora naučiti jahati vjetar.</i>

171
00:26:55,203 --> 00:26:59,403
<i>Roditelji ga vode</i>
<i>u zračne struje i uzlazne termike.</i>

172
00:27:14,963 --> 00:27:18,083
<i>Njihov će ptić</i>
<i>s njima ostati do dvije godine.</i>

173
00:27:22,163 --> 00:27:25,523
<i>A dotad će svakodnevno širiti krila</i>

174
00:27:25,603 --> 00:27:30,963
<i>i jačati, dok se i sam</i>
<i>ne nadvije nad Ande.</i>

175
00:27:54,803 --> 00:27:56,643
<i>Tisuću kilometara sjevernije</i>

176
00:27:56,723 --> 00:27:59,323
<i>krajolik se počinje mijenjati.</i>

177
00:28:06,043 --> 00:28:09,283
<i>Ovdje dominiraju vulkani.</i>

178
00:28:11,123 --> 00:28:13,403
<i>Lava u tlu ostavlja ožiljke</i>

179
00:28:18,043 --> 00:28:21,163
<i>između kojih rastu iskonske prašume.</i>

180
00:28:25,243 --> 00:28:28,883
<i>Na samome sjevernom rubu</i>
<i>nalazi se Nacionalni park Conguillío,</i>

181
00:28:30,003 --> 00:28:34,443
<i>jedno od posljednjih uporišta</i>
<i>ugrožene araukarije,</i>

182
00:28:34,523 --> 00:28:35,923
<i>tzv. majmunskog repa.</i>

183
00:28:41,043 --> 00:28:43,923
<i>Narastu više od 45 metara</i>

184
00:28:44,003 --> 00:28:48,243
<i>i ti su divovi nekoć bili uobičajen prizor</i>
<i>diljem sjeverne Patagonije.</i>

185
00:28:49,203 --> 00:28:52,123
<i>No srušeni su</i>
<i>radi poljoprivrednog zemljišta</i>

186
00:28:53,603 --> 00:28:57,763
<i>i sada postoje samo</i>
<i>u malim džepovima drevne šume.</i>

187
00:29:05,643 --> 00:29:08,083
<i>U sjeni stabala araukarije</i>

188
00:29:08,163 --> 00:29:10,203
<i>osjetljive su bukvine šume…</i>

189
00:29:15,723 --> 00:29:19,043
<i>gdje žive životinje</i>
<i>kojih nema nigdje drugdje na svijetu.</i>

190
00:29:23,443 --> 00:29:24,363
<i>Pudu…</i>

191
00:29:27,203 --> 00:29:28,883
<i>najmanji jelen na svijetu.</i>

192
00:29:31,123 --> 00:29:34,603
<i>Ovo pjegavo mladunče</i>
<i>može vam stati na dlan.</i>

193
00:29:38,843 --> 00:29:41,763
<i>I najmanja divlja mačka obiju Amerika.</i>

194
00:29:42,443 --> 00:29:46,603
<i>Kodkod nije velik ni kao domaća mačka.</i>

195
00:29:49,723 --> 00:29:51,683
<i>Uz ove male sisavce</i>

196
00:29:53,003 --> 00:29:55,883
<i>u Valdivijskoj šumi također živi</i>

197
00:29:55,963 --> 00:29:59,203
<i>jedan od najspektakularnijih</i>
<i>kukaca na svijetu…</i>

198
00:30:06,763 --> 00:30:08,403
<i>čileanski jelenak.</i>

199
00:30:11,163 --> 00:30:15,123
<i>Nazvan je po nevjerojatnim čeljustima</i>
<i>nalik rogovima kod mužjaka.</i>

200
00:30:18,723 --> 00:30:21,643
<i>Ovaj je nanjušio miris ženke.</i>

201
00:30:25,603 --> 00:30:27,363
<i>Ali ona je na visini od 30 m</i>

202
00:30:27,963 --> 00:30:29,843
<i>u krošnji bukve.</i>

203
00:30:39,923 --> 00:30:44,163
<i>Za njega je to isto kao</i>
<i>da se čovjek penje na Eiffelov toranj.</i>

204
00:30:44,843 --> 00:30:45,883
<i>Dvaput.</i>

205
00:30:49,643 --> 00:30:53,843
<i>Njezin zavodljiv miris</i>
<i>mužjaci mogu nanjušiti izdaleka.</i>

206
00:30:57,083 --> 00:30:58,803
<i>I utrka počinje.</i>

207
00:31:16,563 --> 00:31:19,163
<i>Napokon stiže do krošnje</i>

208
00:31:19,763 --> 00:31:20,963
<i>prije suparnika…</i>

209
00:31:24,843 --> 00:31:26,963
<i>a ženka mu je na vidiku.</i>

210
00:31:37,523 --> 00:31:39,803
<i>Ali ima izazivača.</i>

211
00:31:46,803 --> 00:31:48,243
<i>Odmjeravaju snage.</i>

212
00:31:54,603 --> 00:31:58,203
<i>I sad to ogromno oružje dolazi na svoje.</i>

213
00:32:01,683 --> 00:32:06,883
<i>Jedno od najvećih oružja u odnosu</i>
<i>na veličinu tijela među životinjama.</i>

214
00:32:09,683 --> 00:32:11,323
<i>Evoluiralo je za hvatanje</i>

215
00:32:12,723 --> 00:32:13,683
<i>i podizanje.</i>

216
00:32:16,643 --> 00:32:18,203
<i>Protivnik prvi napada.</i>

217
00:32:33,523 --> 00:32:34,923
<i>Ali okreće situaciju</i>

218
00:32:36,443 --> 00:32:38,323
<i>i prelazi u prednost.</i>

219
00:32:55,163 --> 00:32:58,043
<i>Napokon, ništa ne stoji između njega</i>

220
00:32:58,803 --> 00:33:00,283
<i>i njegove partnerice.</i>

221
00:33:23,523 --> 00:33:25,803
<i>Dok se sumrak spušta nad park,</i>

222
00:33:27,203 --> 00:33:30,603
<i>podsjeća nas na naše mjesto u svemiru.</i>

223
00:33:35,123 --> 00:33:37,763
<i>Zbog upravljanja svjetlosnim onečišćenjem</i>

224
00:33:37,843 --> 00:33:40,483
<i>nebeski su vidici iznad rezervata</i>

225
00:33:40,563 --> 00:33:43,643
<i>među najmračnijima na svijetu.</i>

226
00:33:49,083 --> 00:33:52,763
<i>Tijekom vedrih noći možete vidjeti</i>
<i>planete Sunčeva sustava…</i>

227
00:33:55,843 --> 00:33:57,803
<i>zvijezde Mliječnoga puta</i>

228
00:33:59,283 --> 00:34:03,403
<i>i dalek sjaj</i>
<i>nama najbližih susjednih galaktika.</i>

229
00:34:08,323 --> 00:34:10,403
<i>Čak i golim okom.</i>

230
00:34:18,723 --> 00:34:20,523
<i>Pod okriljem tame</i>

231
00:34:21,443 --> 00:34:26,403
<i>jedan noćni šumski stanovnik</i>
<i>pomaže svome domu da se obnovi.</i>

232
00:34:31,483 --> 00:34:33,163
<i>S pomoću nove tehnologije</i>

233
00:34:33,243 --> 00:34:36,283
<i>možemo otkriti njegove noćne ludorije.</i>

234
00:34:39,163 --> 00:34:40,803
<i>Monito del monte…</i>

235
00:34:45,443 --> 00:34:47,323
<i>„mali planinski majmun”.</i>

236
00:34:52,563 --> 00:34:56,323
<i>Ali monito nije majmun. On je tobolčar.</i>

237
00:35:03,363 --> 00:35:04,843
<i>Iako je malen…</i>

238
00:35:07,243 --> 00:35:10,603
<i>ova golema stabla ovise o njemu.</i>

239
00:35:17,483 --> 00:35:21,483
<i>Svake večeri pojede hrane koliko je težak.</i>

240
00:35:29,363 --> 00:35:34,083
<i>Tijekom života pomaže</i>
<i>u širenju najmanje 20 vrsta biljaka</i>

241
00:35:35,003 --> 00:35:36,323
<i>tako što jede plodove…</i>

242
00:35:38,763 --> 00:35:41,963
<i>i baca sjeme na nova mjesta.</i>

243
00:36:03,003 --> 00:36:04,483
<i>Kako zora sviće,</i>

244
00:36:06,123 --> 00:36:09,043
<i>vraća se spavati u skriveno gnijezdo.</i>

245
00:36:13,123 --> 00:36:14,843
<i>I nije sam.</i>

246
00:36:19,243 --> 00:36:24,283
<i>U ovim zajedničkim gnijezdima</i>
<i>može se sklupčati do deset monita</i>

247
00:36:24,363 --> 00:36:25,643
<i>koji nisu u rodu.</i>

248
00:36:45,523 --> 00:36:48,283
<i>Uz pomoć ovih „malih planinskih majmuna”</i>

249
00:36:48,363 --> 00:36:51,163
<i>moguće je da će se golema Valdivijska šuma</i>

250
00:36:52,003 --> 00:36:55,243
<i>ponovno protezati od andskih planina</i>

251
00:36:56,763 --> 00:36:58,083
<i>do Tihog oceana.</i>

252
00:37:08,723 --> 00:37:13,843
<i>Čile ima više od 6500 km</i>
<i>vijugave pacifičke obale.</i>

253
00:37:21,323 --> 00:37:23,003
<i>Tijekom zadnjeg ledenog doba</i>

254
00:37:23,083 --> 00:37:26,803
<i>ledenjaci su se spuštali</i>
<i>s vrhova planina do mora.</i>

255
00:37:41,723 --> 00:37:42,883
<i>Dok su se kretali,</i>

256
00:37:44,123 --> 00:37:48,323
<i>urezivali su patagonski labirint</i>
<i>dubokih obalnih fjordova.</i>

257
00:37:53,403 --> 00:37:56,003
<i>Ostalo je relativno malo</i>
<i>ovih ledenih divova.</i>

258
00:37:58,123 --> 00:38:01,283
<i>Ovo je ledenjak San Rafael.</i>

259
00:38:20,043 --> 00:38:24,923
<i>Svakoga proljeća oko ovih fjordova</i>
<i>odjekuje eterična pjesma.</i>

260
00:39:12,443 --> 00:39:16,603
<i>To je neodoljiv poziv</i>
<i>mužjaka morskog leoparda.</i>

261
00:39:24,203 --> 00:39:27,443
<i>Došao je iskoristiti</i>
<i>ledenjake za razmnožavanje…</i>

262
00:39:29,923 --> 00:39:34,203
<i>i pjevat će danju i noću</i>
<i>kako bi privukao družicu…</i>

263
00:39:36,843 --> 00:39:40,643
<i>vješto skladajući</i>
<i>svoje ljubavne pjesme različitih nota</i>

264
00:39:40,723 --> 00:39:42,363
<i>i visina.</i>

265
00:39:48,323 --> 00:39:50,963
<i>Elementi njegova melodičnog repertoara</i>

266
00:39:51,043 --> 00:39:53,323
<i>čuju se nadaleko.</i>

267
00:39:59,443 --> 00:40:00,403
<i>Ženka…</i>

268
00:40:03,803 --> 00:40:05,723
<i>pridružuje se mužjakovoj pjesmi.</i>

269
00:40:08,043 --> 00:40:10,323
<i>Tijekom kratke sezone razmnožavanja</i>

270
00:40:10,403 --> 00:40:14,083
<i>morski leopardi</i>
<i>cijelu noć pjevaju pod vodom.</i>

271
00:40:18,243 --> 00:40:22,123
<i>Umorna od noćnog udvaranja,</i>
<i>odmara se na ledu.</i>

272
00:40:30,723 --> 00:40:32,763
<i>Serenada je primamljiva.</i>

273
00:40:48,523 --> 00:40:49,603
<i>Prilazi mu.</i>

274
00:41:00,323 --> 00:41:01,323
<i>Ali otkriva</i>

275
00:41:02,643 --> 00:41:04,123
<i>da njezin udvarač</i>

276
00:41:05,403 --> 00:41:07,243
<i>zapravo nije budan.</i>

277
00:41:13,843 --> 00:41:16,563
<i>Znanstvenici vjeruju da u sezoni parenja</i>

278
00:41:16,643 --> 00:41:20,403
<i>morski leopardi imaju</i>
<i>tako visoke razine hormona</i>

279
00:41:21,923 --> 00:41:24,043
<i>da se glasaju čak i dok spavaju.</i>

280
00:41:34,723 --> 00:41:36,563
<i>Kako se sunce počinje spuštati…</i>

281
00:41:46,243 --> 00:41:48,323
<i>napokon se budi.</i>

282
00:42:14,043 --> 00:42:15,923
<i>Povlače se ispod leda</i>

283
00:42:16,603 --> 00:42:19,323
<i>i započinju duet udvaranja.</i>

284
00:42:30,643 --> 00:42:34,123
<i>Dok je gotovo polovica</i>
<i>čileanske Patagonije zaštićena,</i>

285
00:42:34,843 --> 00:42:37,643
<i>zaštićeno je tek</i>
<i>manje od petine obalnih voda.</i>

286
00:42:44,163 --> 00:42:47,163
<i>Oko 110 km od južnog vrha kopnenog Čilea</i>

287
00:42:48,883 --> 00:42:52,963
<i>nalazi se podantarktičko</i>
<i>otočje Diego Ramírez,</i>

288
00:42:54,483 --> 00:42:58,163
<i>jedno od rijetkih zaštićenih</i>
<i>morskih područja Patagonije.</i>

289
00:42:59,723 --> 00:43:02,643
<i>Uz obalu se spajaju tri oceana.</i>

290
00:43:04,803 --> 00:43:06,643
<i>Pacifik na zapadu.</i>

291
00:43:10,323 --> 00:43:12,683
<i>Atlantik na istoku,</i>

292
00:43:14,163 --> 00:43:17,883
<i>a na jugu surovi Južni ocean.</i>

293
00:43:22,763 --> 00:43:26,963
<i>Iako ga okružuju neka</i>
<i>od najopasnijih mora na svijetu,</i>

294
00:43:27,643 --> 00:43:30,563
<i>ovo mjesto vrvi životom.</i>

295
00:43:35,203 --> 00:43:39,283
<i>Otoci pružaju utočište za više od</i>
<i>dva milijuna ptica koje se gnijezde.</i>

296
00:43:42,963 --> 00:43:47,363
<i>Kolonije albatrosa</i>
<i>urezuju rijeke kroz gustu travu.</i>

297
00:43:55,843 --> 00:43:59,723
<i>Jedna je to od rijetkih</i>
<i>kolonija albatrosa koja se ne smanjuje</i>

298
00:43:59,803 --> 00:44:02,163
<i>jer na otoku nema grabljivaca,</i>

299
00:44:02,243 --> 00:44:04,963
<i>a zabranjen je i ribolov</i>
<i>unutar morskoga parka.</i>

300
00:44:10,363 --> 00:44:14,243
<i>Nemaju sve životinje ovdje</i>
<i>taj luksuz da dođu zrakom.</i>

301
00:44:23,443 --> 00:44:26,563
<i>Ovdje se gnijezde</i>
<i>i južni žutouhi pingvini.</i>

302
00:44:31,963 --> 00:44:36,043
<i>Roditelji pingvina</i>
<i>naizmjence prelaze stotine kilometara</i>

303
00:44:36,123 --> 00:44:38,483
<i>u potrazi za hranom za gladne ptiće.</i>

304
00:44:49,043 --> 00:44:53,003
<i>Mogu biti odsutni i do tri dana u komadu.</i>

305
00:45:01,963 --> 00:45:04,283
<i>No najopasniji dio njihova putovanja</i>

306
00:45:04,883 --> 00:45:06,003
<i>jest povratak…</i>

307
00:45:13,363 --> 00:45:15,363
<i>kad ih valovi bacaju o obalu.</i>

308
00:45:20,723 --> 00:45:24,203
<i>Iako im je ocean</i>
<i>zapravo još i najmanja briga.</i>

309
00:45:29,483 --> 00:45:32,523
<i>Južnoamerički morski lavovi</i>
<i>patroliraju ovim vodama.</i>

310
00:45:46,843 --> 00:45:48,883
<i>Na svaku skupinu koja se vrati…</i>

311
00:45:52,603 --> 00:45:54,643
<i>neki neće preživjeti.</i>

312
00:46:06,043 --> 00:46:08,163
<i>Majka pingvina prolazi poligon</i>

313
00:46:08,883 --> 00:46:10,283
<i>da se vrati obitelji.</i>

314
00:46:15,043 --> 00:46:17,763
<i>Ali ovi morski lavovi plivaju triput brže.</i>

315
00:46:22,443 --> 00:46:23,803
<i>Može preživjeti…</i>

316
00:46:27,043 --> 00:46:28,483
<i>samo ako izađe iz vode.</i>

317
00:46:49,443 --> 00:46:50,923
<i>Napokon na sigurnome.</i>

318
00:46:58,243 --> 00:46:59,163
<i>Možda ipak ne.</i>

319
00:47:42,843 --> 00:47:44,443
<i>Za dlaku.</i>

320
00:47:58,363 --> 00:48:02,323
<i>A zatim slijedi</i>
<i>naporan uspon natrag u gnijezdo.</i>

321
00:48:48,163 --> 00:48:50,083
<i>Samo da nahrani mladunče,</i>

322
00:48:50,643 --> 00:48:54,523
<i>svaki roditelj pingvina</i>
<i>mora se kockati životom.</i>

323
00:48:57,523 --> 00:49:01,523
<i>Naizmjence tako putuju idućih šest mjeseci</i>

324
00:49:02,243 --> 00:49:06,323
<i>dok njihovo mladunče ne bude</i>
<i>samo moglo bježati od morskih lavova.</i>

325
00:49:25,563 --> 00:49:27,403
<i>Ovaj morski park sada štiti</i>

326
00:49:27,483 --> 00:49:31,003
<i>više od 140 četvornih kilometara oceana…</i>

327
00:49:33,763 --> 00:49:38,203
<i>te proširuje koridor</i>
<i>za očuvanje divljine čileanske Patagonije</i>

328
00:49:39,683 --> 00:49:43,123
<i>prema zaštićenim morima Antarktike.</i>

329
00:49:57,763 --> 00:50:03,363
<i>Ova mreža parkova sada štiti</i>
<i>više od 200 vrsta ptica i sisavaca</i>

330
00:50:04,723 --> 00:50:07,883
<i>u nevjerojatno raznolikim krajolicima.</i>

331
00:50:10,763 --> 00:50:15,163
<i>Pomaže vratiti životinje</i>
<i>sa samoga ruba izumiranja.</i>

332
00:50:16,723 --> 00:50:20,243
<i>Ali nemaju samo</i>
<i>divlje životinje koristi od toga.</i>

333
00:50:21,923 --> 00:50:26,163
<i>Predviđa se da će ekoturizam</i>
<i>gospodarstvu donijeti stotine milijuna</i>

334
00:50:26,243 --> 00:50:28,403
<i>u idućih deset godina.</i>

335
00:50:29,123 --> 00:50:31,243
<i>I imat će mnogo veću korist</i>

336
00:50:31,963 --> 00:50:34,723
<i>za svako biće na našem planetu.</i>

337
00:50:36,363 --> 00:50:38,443
<i>U borbi protiv klimatskih promjena</i>

338
00:50:38,523 --> 00:50:42,123
<i>ova zemlja i vegetacija</i>
<i>djeluju poput spužve,</i>

339
00:50:42,723 --> 00:50:44,523
<i>upijaju ugljični dioksid,</i>

340
00:50:45,323 --> 00:50:49,683
<i>zbog čega je ova regija jedno od</i>
<i>najvećih filtara ugljika u Južnoj Americi.</i>

341
00:50:52,563 --> 00:50:55,723
<i>Dajte prirodi priliku i oporavit će se.</i>

342
00:50:56,443 --> 00:50:59,803
<i>Divljina i životinjski svijet</i>
<i>mogu se oporaviti</i>

343
00:50:59,883 --> 00:51:02,323
<i>te se ravnoteža može vratiti.</i>

344
00:51:03,363 --> 00:51:06,683
<i>Čileanska Patagonija</i>
<i>nadahnjujući je primjer</i>

345
00:51:07,243 --> 00:51:11,083
<i>onoga što se može postići</i>
<i>kad surađujemo s prirodom</i>

346
00:51:11,603 --> 00:51:12,563
<i>i vjerujemo</i>

347
00:51:13,083 --> 00:51:16,403
<i>u istinsku vrijednost</i>
<i>naših nacionalnih parkova.</i>

348
00:52:42,883 --> 00:52:47,883
Prijevod titlova: Željko Radić