1 00:00:06,243 --> 00:00:08,883 NETFLIX BELGESEL DİZİSİ 2 00:00:19,563 --> 00:00:22,563 {\an8}Yaklaşık 30 yıl önce Kenya'yı ilk ziyaret edişimde 3 00:00:22,643 --> 00:00:23,843 {\an8}buraya yabancıydım. 4 00:00:25,243 --> 00:00:29,723 Burası zar zor tanıdığım merhum babamın memleketiydi. 5 00:00:30,243 --> 00:00:31,803 Ama ailemle tanıştım. 6 00:00:31,883 --> 00:00:34,443 Geldikleri köyü ziyaret ettim. 7 00:00:34,523 --> 00:00:36,443 Nereye gitsem güzel karşılandım. 8 00:00:36,963 --> 00:00:41,403 Kız kardeşimle safaride geçirdiğimiz birkaç günde başka bir şey hissettim. 9 00:00:42,043 --> 00:00:43,363 Huşu. 10 00:00:44,403 --> 00:00:48,363 Yukarıda engin gökyüzü, sonsuzca salınan bu Afrika çalıları 11 00:00:49,563 --> 00:00:52,083 ve sanki ucu bucağı olmayan bu vahşi yaşam. 12 00:00:53,803 --> 00:00:56,843 Dünyanın böyle yeniden doğuşunu görmek, 13 00:00:56,923 --> 00:01:00,363 sonuçta hepimizin geldiği yeri görmek ne büyük bir lütuf. 14 00:01:02,443 --> 00:01:05,763 Afrika'nın kalp atışlarını dinlemeniz için 15 00:01:05,843 --> 00:01:08,763 sizi Kenya'daki özel bir parka götürmek istiyorum. 16 00:01:09,243 --> 00:01:11,523 Sınırsızca uzanan bakir bir doğa, 17 00:01:11,603 --> 00:01:13,083 nefes kesen bir güzellik 18 00:01:13,163 --> 00:01:15,723 ve destansı ölçülerde bir vahşi yaşam. 19 00:01:16,283 --> 00:01:18,163 Tsavo Ulusal Parkı. 20 00:01:26,083 --> 00:01:29,043 Fillerin kral olduğu topraklar. 21 00:01:30,163 --> 00:01:31,523 Ve bunu herkes biliyor. 22 00:01:35,443 --> 00:01:37,683 Afrika'nın doğusunda Kenya yer alıyor. 23 00:01:38,203 --> 00:01:42,763 Çok zengin çeşitlilikte bir vahşi yaşama ve nefes kesici manzaralara sahip. 24 00:01:43,363 --> 00:01:45,323 Güneyinde ise Tsavo var. 25 00:01:46,043 --> 00:01:49,443 Yaklaşık 116.275 kilometre. 26 00:01:49,523 --> 00:01:54,403 Küçük bir ülke boyutunda ve Kenya'nın en büyük ulusal parkı. 27 00:01:57,403 --> 00:02:00,923 Batıda ise arkasında unutulmaz gün batımı manzaralarıyla 28 00:02:01,003 --> 00:02:02,603 Afrika'nın en yüksek dağı 29 00:02:03,243 --> 00:02:04,203 Kilimanjaro. 30 00:02:07,963 --> 00:02:10,763 Bu eski topraklara, lavlara 31 00:02:11,323 --> 00:02:12,483 volkanik tepelere 32 00:02:13,683 --> 00:02:15,963 ve ışıltılı vahalara tepeden bakıyor. 33 00:02:23,123 --> 00:02:26,843 Doğuda ise uçsuz bucaksız dikenli çalılar… 34 00:02:31,683 --> 00:02:34,443 …ve aralarında hayat kaynağı nehirler uzanıyor. 35 00:02:37,163 --> 00:02:41,283 Nehirler boyunca Yatta platosunun karanlık seddi 36 00:02:42,203 --> 00:02:45,323 ve dünyanın en uzun lav akıntısı uzanıyor. 37 00:02:50,563 --> 00:02:52,243 Ne tarafa bakarsanız bakın 38 00:02:52,323 --> 00:02:57,123 Tsavo'nun ikonik parlak kırmızı toprağı bu sıra dışı vahşi doğada yaşayan herkeste 39 00:02:57,203 --> 00:03:01,403 bu özelliğinden bir iz bırakıyor. 40 00:03:22,403 --> 00:03:26,683 Tsavo, Kenya'nın en büyük fil nüfusuna sahip. 41 00:03:29,043 --> 00:03:33,603 On üç binin üzerinde fil bu muazzam tabiatta özgürce geziniyor. 42 00:03:36,523 --> 00:03:39,683 Onları bulmak için nereye bakacağınızı bilmeniz gerek. 43 00:04:15,243 --> 00:04:16,483 Bu genç filler 44 00:04:17,043 --> 00:04:19,683 yüzmenin keyfini çıkarıp deşarj oluyorlar… 45 00:04:30,363 --> 00:04:33,723 Tıpkı sıvı çikolatada yüzen senkronize yüzücüler gibi. 46 00:04:40,043 --> 00:04:42,963 Aylardan nisan. Su çukurları dolu. 47 00:04:49,523 --> 00:04:53,043 Altı ay ya da daha uzun bir süre tekrar yağmur yağmayabilir. 48 00:04:57,723 --> 00:05:00,643 Erkekler büyüdükçe yalnız olmayı tercih ediyorlar. 49 00:05:04,203 --> 00:05:09,723 Aralarından birkaçı dünya üzerinde yürüyen en büyük uzun dişli fillerden olacak. 50 00:05:15,083 --> 00:05:16,283 Bu Lugard. 51 00:05:17,323 --> 00:05:19,723 İsmini onu izleyen korucular verdi. 52 00:05:21,763 --> 00:05:24,163 Elli yaşında bir süper "uzun dişli fil". 53 00:05:24,723 --> 00:05:27,443 Kenya'nın millî hazinelerinden biri. 54 00:05:30,363 --> 00:05:34,563 Her bir diş tek başına 45 kiloyu aşıyor. 55 00:05:38,003 --> 00:05:43,003 Fil dünyasının bu elçilerinin çok büyük zorluklara katlanması gerekti: 56 00:05:47,043 --> 00:05:50,563 Art arda gelen kuraklıklar, modern yapılaşma, 57 00:05:50,643 --> 00:05:53,123 yasa dışı fil dişi ticareti için avlanma. 58 00:05:59,803 --> 00:06:04,683 Bugün tüm Afrika'da sadece 30 süper uzun dişli fil olduğu sanılıyor. 59 00:06:08,723 --> 00:06:11,283 Bunların üçte biri Tsavo'da. 60 00:06:14,003 --> 00:06:17,003 Artık çoğu ileri yaşlara kadar yaşıyor. 61 00:06:22,163 --> 00:06:25,843 Ulusal parklar korunmalarında hayati bir rol oynuyor. 62 00:06:37,243 --> 00:06:39,963 Gelecek aylarda Tsavo'nun aşırı iklim şartları 63 00:06:40,043 --> 00:06:43,123 burada yaşayan tüm hayvanları testten geçirecek. 64 00:06:47,123 --> 00:06:48,283 Bu kurak mevsimde 65 00:06:48,363 --> 00:06:52,683 sadece hızla değişen koşullara adapte olabilenler hayatta kalacak. 66 00:06:56,683 --> 00:06:59,843 Bu aç boynuzgaga büyük bir kahvaltı için 67 00:06:59,923 --> 00:07:01,923 çok zekice bir yöntem geliştirmiş. 68 00:07:05,323 --> 00:07:06,723 Ama tek başına yapamaz. 69 00:07:25,683 --> 00:07:28,483 Bir cüce firavun faresi ailesi. 70 00:07:37,843 --> 00:07:40,003 Boynuzgaga gitmeye hazır 71 00:07:41,043 --> 00:07:42,843 ama onların hiç acelesi yok. 72 00:07:50,083 --> 00:07:51,283 Tek çare beklemek. 73 00:07:52,243 --> 00:07:54,803 Bu arada firavun fareleri güne hazırlanıyor. 74 00:07:58,723 --> 00:08:02,803 İşaret verilene dek hiçbir yere gitmeyecekler. 75 00:08:06,683 --> 00:08:09,003 Nihayet gidiyorlar. 76 00:08:10,363 --> 00:08:12,683 Aç boynuzgaga da hemen arkalarında. 77 00:08:19,603 --> 00:08:22,763 Koşuşturan firavun fareleri çalılıklarda böcek arıyor. 78 00:08:23,483 --> 00:08:24,563 Kaçırdıklarını ise 79 00:08:25,483 --> 00:08:26,723 o kapacak 80 00:08:27,923 --> 00:08:30,843 ve yemeğini kendi bulmak zorunda kalmayacak. 81 00:08:32,003 --> 00:08:34,323 Firavun fareleri umursamıyor gibi. 82 00:08:40,083 --> 00:08:42,843 Birlikte yiyecek aramak herkesin işine yarıyor. 83 00:08:43,523 --> 00:08:46,123 Özellikle de tabiat kuruduğunda 84 00:08:46,763 --> 00:08:48,843 ve gizlenecek yer olmadığında. 85 00:08:54,843 --> 00:08:56,883 Boynuzgaga gözcü görevi görüyor. 86 00:09:06,003 --> 00:09:08,763 Tek bir çağrıyla hepsi saklanmak için kaçışıyor. 87 00:09:22,963 --> 00:09:24,523 Menüdekilerin içinde 88 00:09:25,643 --> 00:09:27,883 en favorisi bu gibi. 89 00:09:28,723 --> 00:09:31,163 Dev Afrika salyangozları. 90 00:09:33,003 --> 00:09:34,763 Her biri 15 cm civarında. 91 00:09:36,323 --> 00:09:39,603 Dünyadaki en büyük, en sulu salyangozlardan bazıları. 92 00:09:44,883 --> 00:09:46,323 Hem yakalaması da kolay. 93 00:09:47,123 --> 00:09:49,683 Bu salyangozlar hiçbir yere hızlı gitmezler… 94 00:09:52,243 --> 00:09:55,243 …ama kırılması da zor cevizlerdir. 95 00:09:58,203 --> 00:10:01,763 Bu firavun fareleri özel bir teknik geliştirmiş. 96 00:10:09,723 --> 00:10:11,963 Salyangozları parçalamak için 97 00:10:12,563 --> 00:10:15,243 ahşap kütükleri örs gibi kullanıyorlar. 98 00:10:17,603 --> 00:10:22,203 Tsavo, bu davranışın gözlendiği birkaç yerden biri. 99 00:10:29,003 --> 00:10:32,203 Boynuzgaga yemek zilini duyunca tanıyor. 100 00:10:47,643 --> 00:10:52,163 Kurak iklim burada yaşamanın kolay olmadığı anlamına geliyor. 101 00:10:53,963 --> 00:10:58,203 Ama yiyecek azaldıkça birlikte çalışmaları sayesinde 102 00:10:58,803 --> 00:11:01,243 iki taraf da yeterli besini garantiliyor. 103 00:11:11,003 --> 00:11:14,083 Bu geniş parkta kurak mevsim sertleşirken 104 00:11:14,883 --> 00:11:17,603 artık en acil ihtiyaç kaynağı 105 00:11:18,923 --> 00:11:19,763 su. 106 00:11:23,443 --> 00:11:27,163 Tsavo'nun en çok risk altındaki tükenmekte olan hayvanlarını korumak için 107 00:11:27,283 --> 00:11:30,603 uzaktaki su çukurları korucular tarafından dolduruluyor. 108 00:11:35,523 --> 00:11:38,043 Akşam yaklaşırken sahne artık 109 00:11:38,723 --> 00:11:41,483 bu utangaç yaratığın ortaya çıkması için uygun. 110 00:11:51,803 --> 00:11:53,483 Kara gergedanlar. 111 00:11:54,243 --> 00:11:56,083 Bir anne ve yavrusu. 112 00:11:59,243 --> 00:12:01,883 Hassas bir gece görüş kamerasıyla 113 00:12:01,963 --> 00:12:04,243 onları renkli görmemiz mümkün. 114 00:12:09,563 --> 00:12:12,443 Yavrular annelerinin hareketlerini yakından izliyor. 115 00:12:13,803 --> 00:12:15,683 Aralarında sıkı bir bağ var. 116 00:12:20,203 --> 00:12:22,883 Gergedanlar belli bir mesafeden iyi göremezler 117 00:12:24,603 --> 00:12:27,963 ancak işitme ve koku duyuları inanılmaz gelişmiştir. 118 00:12:33,443 --> 00:12:38,363 Gece havasında etrafta kimlerin olduğunu dudaklarını geriye kıvırarak algılıyorlar. 119 00:12:43,203 --> 00:12:45,443 Daha çok aile su içmeye geliyor. 120 00:12:50,083 --> 00:12:53,243 Baskın kara gergedanlar sıklıkla bölge gözetir. 121 00:12:59,523 --> 00:13:02,923 Ama içlerinden bazıları diğerlerinden daha atılgan. 122 00:13:10,323 --> 00:13:14,363 Bir zamanlar burada, Tsavo'da sayıları 8.000'i buluyordu. 123 00:13:18,363 --> 00:13:21,723 1970 ve 80'lerin başlarında kaçak avcılar boynuzları için 124 00:13:21,803 --> 00:13:23,763 on tanesi hariç hepsini öldürdü. 125 00:13:28,323 --> 00:13:30,843 O zamandan beri uygulanan üreme programıyla 126 00:13:30,923 --> 00:13:33,043 popülasyon 100'ün üzerine çıkarıldı. 127 00:13:35,803 --> 00:13:39,883 Genellikle yalnız yaşayan bu hayvanlar su içip sosyalleşmeye geliyor. 128 00:13:43,003 --> 00:13:44,963 Anneler arkadaşlarını selamlıyor. 129 00:13:46,403 --> 00:13:48,203 Yavrular oyun arkadaşları… 130 00:13:52,043 --> 00:13:53,803 …ve babalarıyla buluşuyor. 131 00:13:58,443 --> 00:14:02,883 Ama daha fazla erkeğin gelmesiyle atmosfer değişiyor. 132 00:14:08,123 --> 00:14:12,323 Kurak mevsimde burada alışılmadık şekilde daha fazla gergedan toplanıyor. 133 00:14:12,803 --> 00:14:15,363 O kadar başarıyla çoğaldılar ki 134 00:14:15,443 --> 00:14:18,683 şu an bölge için rekabet artmış durumda, 135 00:14:20,563 --> 00:14:21,923 ayrıca eş için. 136 00:15:10,323 --> 00:15:12,083 Yavrusu olan bir anneye doğru 137 00:15:12,163 --> 00:15:14,003 erkeklerden biri hamle yapıyor 138 00:15:15,283 --> 00:15:17,243 ama ona net bir mesaj verdi. 139 00:15:23,323 --> 00:15:26,403 Su çukuruna gelen yaşça büyük başka bir baskın erkek. 140 00:15:27,403 --> 00:15:29,323 Korucular ona Atoti diyor. 141 00:15:34,843 --> 00:15:35,923 Genç bir dişi. 142 00:15:37,403 --> 00:15:40,483 Eşleşmek için çok genç, onunla ilgilenmiyor. 143 00:15:49,803 --> 00:15:52,683 Yaşadığı hüsran düşmanlığa döndü. 144 00:16:03,923 --> 00:16:09,003 Boynuzuyla arka bacaklarına saldırıp çelme takmaya çalışıyor. 145 00:16:26,603 --> 00:16:30,923 Diğer dişiler ve yavrular gitme vaktinin geldiğine karar verdi. 146 00:16:45,963 --> 00:16:48,243 Genç dişi ondan kaçmayı başarıyor. 147 00:16:58,683 --> 00:17:00,803 Ve Atoti sakinleşiyor. 148 00:17:07,923 --> 00:17:09,643 Kurak mevsim sürdükçe 149 00:17:10,163 --> 00:17:12,843 parkın etrafındaki doğal su kaynaklarının çoğu 150 00:17:12,923 --> 00:17:14,563 yavaş yavaş yok olacak. 151 00:17:19,843 --> 00:17:24,923 Ama kuzeyde özel bir yer var, hiç değişmeyen bir vaha. 152 00:17:31,203 --> 00:17:33,963 Batı Tsavo'daki platolardan yükselen 153 00:17:34,043 --> 00:17:36,363 Chyulu Tepeleri'ndeki bulut ormanları. 154 00:17:40,363 --> 00:17:44,403 Gözenekli, volkanik kayalardan oluşan bu tepeler yağmur suyunu emerek 155 00:17:44,483 --> 00:17:46,843 yer altı kaynaklarını oluşturuyor. 156 00:17:50,843 --> 00:17:55,043 Suyun aşağıdaki düzlüklere sızması 20 yıldan uzun sürüyor. 157 00:18:00,483 --> 00:18:03,523 Bu düzlüklere ulaşan su… 158 00:18:06,803 --> 00:18:09,163 …Mzima Su Kaynaklarına sürekli kaynak sağlıyor. 159 00:18:11,203 --> 00:18:14,763 İsmi Swahili dilinde "hayat dolu" demek. 160 00:18:37,683 --> 00:18:40,923 Hayat dolu, kristal berraklığındaki havuzlara 161 00:18:41,003 --> 00:18:43,003 her gün topraktan 162 00:18:43,763 --> 00:18:47,563 50 milyon galon su aktığı tahmin ediliyor. 163 00:18:55,923 --> 00:18:59,243 İncir ağaçları vervet maymunlarına besin sunuyor. 164 00:19:07,843 --> 00:19:10,723 Karakeçi balığı da aşağıda, düşen meyveleri bekliyor. 165 00:19:29,163 --> 00:19:30,883 Cömert bir cennet, 166 00:19:31,963 --> 00:19:34,043 herkese yetecek kadar yiyecek var. 167 00:19:44,603 --> 00:19:46,043 Ama bu büyülü havuz 168 00:19:46,123 --> 00:19:50,083 14 hipopotamdan oluşan bir sürüye ait. 169 00:19:51,123 --> 00:19:54,963 Dev bir alfa erkek tarafından kıyasıya korunuyor. 170 00:20:01,363 --> 00:20:04,083 Nefesini beş dakika kadar tutabiliyor 171 00:20:05,363 --> 00:20:08,323 ve ömrünün yarıdan fazlasını su altında geçiriyor. 172 00:20:12,003 --> 00:20:14,243 Genelde çamurlu gölcüklerde bulunan 173 00:20:14,803 --> 00:20:18,523 bu utangaç yaratıkların kişisel yaşamları 174 00:20:18,603 --> 00:20:20,243 çok nadir görülebilir. 175 00:20:29,003 --> 00:20:34,363 Baba her sabah erkenden ailesini derin, serin sulara yönlendiriyor. 176 00:20:44,963 --> 00:20:47,323 Hipopotamların ağırlığı bir otomobili kadar olabilir 177 00:20:48,163 --> 00:20:51,283 ama su altında şaşırtıcı şekilde zarifler. 178 00:20:57,483 --> 00:21:00,043 Erişkinler günün en sıcak saatlerinde uyuyor. 179 00:21:02,203 --> 00:21:04,603 Gençler ise günü oynayarak geçiriyor. 180 00:21:10,643 --> 00:21:12,523 Çok şamata yaptıklarında 181 00:21:13,123 --> 00:21:15,243 erişkinler onları hizaya getiriyor. 182 00:21:27,483 --> 00:21:31,283 Hipopotamlar olmasa buradaki yaşam çeşitliliği olmazdı 183 00:21:33,363 --> 00:21:36,323 çünkü suya hayati öneme sahip bir şey katıyorlar. 184 00:21:40,283 --> 00:21:42,603 Doğal bir gübre. 185 00:21:44,523 --> 00:21:48,083 Bu, kristal berraklığındaki görüş için pek iyi olmayabilir… 186 00:21:50,203 --> 00:21:53,643 …ama Mzima'nın ekosistemini canlı tutan 187 00:21:53,723 --> 00:21:55,163 tam da bu madde. 188 00:21:57,763 --> 00:21:59,843 Bitkilere besleyici ögeler katıyor 189 00:22:00,443 --> 00:22:02,963 ve en taze besinlere ulaşmak için… 190 00:22:06,363 --> 00:22:09,403 …hipopotamları izleyen böcek ve balıklara besin sunuyor. 191 00:22:14,603 --> 00:22:18,963 Hipopotamların Mzima'daki balıklara sundukları tek besin taze gübre değil. 192 00:22:24,723 --> 00:22:28,323 Bu hipopotam ağzını açarak balıkları 193 00:22:28,403 --> 00:22:31,243 bu kocaman, güçlü çenesine davet ediyor. 194 00:22:34,123 --> 00:22:37,003 Dişlerinin arasına sıkışmış artıkları aramakla meşguller. 195 00:22:38,563 --> 00:22:41,243 Sıra dışı bir güven sergiliyorlar. 196 00:22:49,083 --> 00:22:51,203 Ağızlarındaki törpüleyici kısımlarla 197 00:22:51,283 --> 00:22:52,763 hipopotamların derileri, 198 00:22:54,003 --> 00:22:58,443 ayak tırnakları, çatlamış ayakları, ve tüm bu önemli kısımları temizleniyor. 199 00:23:01,603 --> 00:23:04,683 Pedikür ve cila karşılığında 200 00:23:04,763 --> 00:23:05,963 tam öğün yemek. 201 00:23:18,723 --> 00:23:22,483 Mzima Su Kaynaklarındaki küçük yeşil vaha 202 00:23:22,563 --> 00:23:26,003 parkın bu köşesinde yaşayan şanslı hayvanlara su sunuyor. 203 00:23:29,203 --> 00:23:32,483 Ancak çorak arazilerde dolaşanlar için 204 00:23:32,563 --> 00:23:33,803 hikâye farklı. 205 00:23:38,803 --> 00:23:41,283 Fillerin sahip oldukları inanılmaz hafıza 206 00:23:41,963 --> 00:23:46,603 onları önceki kurak mevsimlerde besin ve su buldukları yerlere yönlendiriyor. 207 00:23:49,043 --> 00:23:52,923 Ama parkın ortasında ürkütücü bir engelle karşılaşıyorlar. 208 00:23:56,603 --> 00:23:58,843 Tsavo iki parça hâlinde tesis edildi: 209 00:23:59,923 --> 00:24:01,443 Doğu ve Batı. 210 00:24:02,643 --> 00:24:06,683 Mevcut yol ve demir yolu ile tam ortadan bölünmüş durumda. 211 00:24:10,203 --> 00:24:11,283 Artık bu yoğun yol 212 00:24:11,363 --> 00:24:15,203 iki park arasında geçiş yapan vahşi hayvanlar için tehlikeli bir engel. 213 00:24:19,523 --> 00:24:23,883 2017'de eskisine ek olarak Kenya'nın en büyük limanı Mombasa'yı 214 00:24:24,443 --> 00:24:26,803 başkent Nairobi'ye bağlayan 215 00:24:27,523 --> 00:24:29,403 yeni bir demir yolu tamamlandı. 216 00:24:32,043 --> 00:24:36,523 Bu dik setler ve çitler hayvanların hattı geçmelerini engelleyerek 217 00:24:37,043 --> 00:24:38,643 hareketlerini kısıtlıyor. 218 00:24:42,643 --> 00:24:47,403 Diğer tarafa geçebilmelerinin tek yolu özel olarak yapılmış bu alt geçitler. 219 00:24:56,723 --> 00:25:00,683 Bazı fillerse engelleri aşacak kadar cesur. 220 00:25:08,523 --> 00:25:11,443 Afrika boyunca alt yapı çalışmalarında patlama yaşanıyor, 221 00:25:11,523 --> 00:25:13,643 bu da vahşi alanları etkiliyor. 222 00:25:17,283 --> 00:25:20,243 Tsavo'nun büyüklüğü bu yüzden çok önemli. 223 00:25:22,203 --> 00:25:25,803 Alternatif beslenme alanları sunacak kadar büyük. 224 00:25:27,763 --> 00:25:30,843 Ancak yılın bu zamanında uzun mesafeler kateden 225 00:25:30,923 --> 00:25:33,043 sadece büyük hayvanlar değil. 226 00:25:36,883 --> 00:25:40,083 Aylardan temmuz, Tsavo'nun en kurak ayı. 227 00:25:49,963 --> 00:25:52,083 Doğu tarafındaki susuz düzlüklerde 228 00:25:52,643 --> 00:25:56,083 erkek bir kum kekliği ve eşi ailesine bakıyor. 229 00:26:02,043 --> 00:26:06,523 Yerde yuvalanan kuşlar olduklarından yumurtadan yeni çıkan bu yavrular 230 00:26:06,603 --> 00:26:08,683 saatler içinde ayaklanıp yürüyecek. 231 00:26:12,803 --> 00:26:15,643 Yüz dereceyi bulan sıcaklık altında 232 00:26:16,203 --> 00:26:19,163 gölgeli ve güvenli bir gizlenme yeri bulmalılar. 233 00:26:24,483 --> 00:26:27,083 Babaları acil bir sorunla karşı karşıya. 234 00:26:27,803 --> 00:26:31,403 Ya içme suyu bulacak ya da yavruları ölecek. 235 00:26:36,923 --> 00:26:39,083 Başka bir kum kekliği grubuna katılıyor. 236 00:26:39,683 --> 00:26:42,483 Hepsi de ümitsizce aynı şeyi arıyor. 237 00:26:49,043 --> 00:26:51,963 Otuz kilometre kadar uzağa… 238 00:26:56,923 --> 00:26:59,203 …âzametli Galana Nehri'ne uçuyorlar. 239 00:27:15,803 --> 00:27:17,723 Kurak mevsim zorlamaya başladığında 240 00:27:18,323 --> 00:27:20,563 burası hayvanlar için bir yaşam hattı. 241 00:27:26,443 --> 00:27:30,163 Her yıl bu zaman kum keklikleri büyük gruplar hâlinde buraya geliyor. 242 00:27:37,563 --> 00:27:39,843 Su kenarında tehditler var. 243 00:27:44,723 --> 00:27:49,403 Sürüye yakın kalması, etrafı kollayan yüzlerce göz var demek. 244 00:27:52,163 --> 00:27:55,243 İki yemek kaşığı kadar miktarı boğazında tutabilir 245 00:27:55,323 --> 00:27:57,603 ama üç yavrusu için bu yeterli değil. 246 00:28:04,563 --> 00:28:06,483 Olağanüstü numarası için 247 00:28:07,043 --> 00:28:08,923 biraz daha ileri yürüyor. 248 00:28:12,123 --> 00:28:14,043 İleri geri sallanarak 249 00:28:14,563 --> 00:28:17,163 suyu göğüs tüylerine emiyor. 250 00:28:18,763 --> 00:28:23,563 Özel olarak adapte olmuş spiral şekilleri suyu sünger gibi çekiyor. 251 00:28:25,083 --> 00:28:27,763 On beş dakika doldurduktan sonra uçma vakti geldi. 252 00:28:29,683 --> 00:28:32,483 Tümüyle suyla dolmuş hâlde eve uçuyor. 253 00:28:46,003 --> 00:28:49,683 Kuşlar sürüden tek tek ayrılarak iniyor. 254 00:28:55,043 --> 00:28:56,603 Eşini çağırıyor. 255 00:29:00,963 --> 00:29:04,283 Onu susamış yavrularını sakladığı yere götürüyor hemen. 256 00:29:13,963 --> 00:29:15,683 Baba imdada yetişti. 257 00:29:26,123 --> 00:29:29,243 Suya hasret yavrular babalarının etrafında toplaşıp 258 00:29:29,763 --> 00:29:33,123 gagalarıyla tüylerindeki kıymetli suyu sağıyorlar. 259 00:29:38,883 --> 00:29:42,163 Bu çetin yolculuğu gelecek iki ay boyunca 260 00:29:42,243 --> 00:29:43,923 her gün yapacak… 261 00:29:46,963 --> 00:29:51,323 …ta ki yavrular suya kendileri uçacak kadar büyüyene dek. 262 00:30:03,403 --> 00:30:05,683 Son zamanlarda Kenya'nın iklimi 263 00:30:05,763 --> 00:30:09,003 daha az ön görülebilir ve daha uç değerlerde seyrediyor. 264 00:30:15,643 --> 00:30:17,563 Kurak mevsimin en kötü zamanı 265 00:30:18,563 --> 00:30:20,523 ve bitecekmiş gibi de görünmüyor. 266 00:30:24,923 --> 00:30:29,043 Bazıları kalan birkaç yeşil yaprağı bulmak için bir yöntem geliştirmiş. 267 00:30:30,043 --> 00:30:32,643 Gerenuk bir ısırık için parmak uçlarında uzanıyor. 268 00:30:33,603 --> 00:30:36,483 Tüm hayatlarını hiç su içmeden geçirebilirler. 269 00:30:39,123 --> 00:30:41,283 Lakapları zürefa ceylanı. 270 00:30:41,803 --> 00:30:45,443 Diğer otlayıcıların ulaşamadığı sukulent yapraklarına ulaşmak için 271 00:30:45,523 --> 00:30:49,083 akrobasiye ve uzun boyunlarına güveniyorlar. 272 00:30:51,923 --> 00:30:54,003 Onlar için bile seçenekler sınırlı. 273 00:30:59,723 --> 00:31:02,723 Tsavo'nun kızıl toprağı yuvarlanan toz hortumlarıyla 274 00:31:02,803 --> 00:31:04,123 yukarı sürükleniyor. 275 00:31:09,963 --> 00:31:11,923 Bufalo gibi büyük hayvanlar 276 00:31:12,443 --> 00:31:15,323 yemek ve su bulmak için yürümeye devam etmeliler. 277 00:31:22,123 --> 00:31:25,163 Sürüler birleşiyor, sayıları binin üzerinde. 278 00:31:32,923 --> 00:31:37,083 Yıl boyu akan Galana Nehri'ne gidiyorlar. 279 00:31:47,483 --> 00:31:51,803 Geride kalanları Tsavo'nun en berbat yırtıcıları kapacak. 280 00:32:05,043 --> 00:32:09,003 Yüz yirmi yıl kadar önce eski demir yolu inşa edilirken 281 00:32:09,083 --> 00:32:12,443 iki aslan bölgede dehşet yaşatmış. 282 00:32:14,523 --> 00:32:17,283 "Tsavo'nun yamyamları" diye biliniyorlar. 283 00:32:21,563 --> 00:32:22,643 Efsaneye göre 284 00:32:23,283 --> 00:32:26,803 135 no.lu demir yolu işçilerini bir çırpıda yutmuşlar. 285 00:32:28,323 --> 00:32:30,763 Gerçi gerçek rakam muhtemelen daha düşük. 286 00:32:32,363 --> 00:32:36,923 Mohawk tarzlarıyla meşhurlar. Günümüz nesli de aynı özelliği paylaşıyor. 287 00:32:40,683 --> 00:32:45,043 Bu görünüşün yaşadıkları alandaki kalın çalılardan geldiği düşünülüyor. 288 00:32:48,003 --> 00:32:52,123 Kısa yeleler, zorlu çalılıklarda tuzaklara daha az takılıyor. 289 00:32:53,683 --> 00:32:55,963 Ayrıca sıcakta serin tutuyorlar. 290 00:33:00,443 --> 00:33:04,083 Ancak yılın bu zamanında en sıkı yırtıcılar bile zorlanıyor. 291 00:33:20,163 --> 00:33:24,603 Sürüye ait su çukuru yapışkan bir çamur havuzuna dönmüş. 292 00:33:29,763 --> 00:33:33,083 Avlarının çoğu su bulmak için buradan ayrılmış. 293 00:33:35,043 --> 00:33:38,163 Bu son tortular şimdilik idare ediyor. 294 00:33:54,363 --> 00:33:56,683 Doğu Tsavo'nun kurak düzlükleri boyunca 295 00:33:57,443 --> 00:34:03,083 bir grup boğa fili parkın uzaktaki kuzey bölgelerine gidiyor. 296 00:34:11,723 --> 00:34:15,803 Burası en vahşi ve en erişilmez bölge. 297 00:34:24,043 --> 00:34:28,203 Kurak, dikenli çalılıktan doğru kayalardan oluşan milyonlarca yıllık, 298 00:34:28,283 --> 00:34:30,923 uçsuz bucaksız monolitler yükseliyor. 299 00:34:45,283 --> 00:34:49,123 Yıllardır izlenen bu rotalar her bir filin hafızasında kayıtlı. 300 00:34:53,883 --> 00:34:56,083 Nesilden nesle aktarılmış. 301 00:35:00,323 --> 00:35:03,803 Sık kullanılan bu yollar havadan görülebiliyor. 302 00:35:05,123 --> 00:35:07,923 Çorak manzarayı ağ gibi örmüşler. 303 00:35:22,043 --> 00:35:24,803 Büyük filler birkaç gün susuz kalabilir 304 00:35:25,963 --> 00:35:31,243 ve bu sayede kurak çalılık arazi boyunca uzak mesafelere gidebilirler. 305 00:35:39,643 --> 00:35:44,203 Vardıkları yerde su bulabilmek için hayatlarını riske soktular. 306 00:35:47,403 --> 00:35:50,083 Ama Tiva Nehri kurumuş. 307 00:35:51,763 --> 00:35:54,403 Artık sadece bir kum nehri. 308 00:35:58,363 --> 00:36:00,483 Görünürde tek bir damla su yok. 309 00:36:04,203 --> 00:36:08,283 Ama bu mevsimsel nehrin yanındaki doum palmiyeleri hâlâ yeşil, 310 00:36:09,603 --> 00:36:12,723 demek ki bir yerlerde su var. 311 00:36:24,723 --> 00:36:27,563 Yaşlı, bilge filler nasıl bulacaklarını biliyor. 312 00:36:50,883 --> 00:36:53,403 Fillerin inanılmaz bir koku duyusu vardır. 313 00:36:54,043 --> 00:36:58,963 Hortumlarındaki milyonlarca reseptör onları çok uzaktaki suya yönlendiriyor. 314 00:37:00,963 --> 00:37:05,403 Kumun metrelerce altında gömülü olsa da yine de algılayabiliyorlar. 315 00:37:14,883 --> 00:37:17,283 Ulaşmak için kazmaları gerekiyor. 316 00:37:22,723 --> 00:37:26,763 Kuyular derinleştikçe yer altı suyu daha çok sızıyor. 317 00:37:31,363 --> 00:37:33,963 Hortumları esnek bir kamış görevi görerek 318 00:37:35,123 --> 00:37:36,763 kumlu suyu emerek çekiyor. 319 00:37:40,803 --> 00:37:45,203 Görünüşe göre tortunun hortumlarında çökerek ayrışmasına izin veriyor, 320 00:37:47,203 --> 00:37:48,683 sonra püskürtüyorlar. 321 00:38:03,523 --> 00:38:06,443 Saf, filtre suyun keyfini çıkarıyorlar. 322 00:38:20,923 --> 00:38:24,483 Kenardan izleyenlerin iştahını kabartıyor. 323 00:38:36,523 --> 00:38:40,883 Suya doyduklarında izleyenlerin sırası gelmiş oluyor. 324 00:38:42,483 --> 00:38:45,723 Babunlar her zaman bara ilk gelenler. 325 00:38:55,443 --> 00:38:59,763 Tiva rotasında ilerleyince Bisadi şelalesi karşımıza çıkıyor. 326 00:39:01,003 --> 00:39:04,563 Birkaç kıymetli gölcük haricinde kurumuş. 327 00:39:07,083 --> 00:39:08,683 Ürkütücü bir sessizlik var. 328 00:39:12,603 --> 00:39:15,123 Şafak sökene kadar. 329 00:39:32,163 --> 00:39:35,923 Sanki tüm vadi bir büyünün etkisinde gibi. 330 00:39:38,683 --> 00:39:40,003 Kırmızı gagalı quelea, 331 00:39:40,923 --> 00:39:44,443 dünyanın en bol görünen yabani kuş türüdür. 332 00:39:49,483 --> 00:39:50,723 Aylardan eylül. 333 00:39:50,803 --> 00:39:54,923 Su kaynakları azaldıkça bu göçebe süper koloniler 334 00:39:55,643 --> 00:39:57,963 milyonlarca üyesiyle burada toplanıyor. 335 00:40:17,403 --> 00:40:19,203 Büyüleyici bir ritim eşliğinde 336 00:40:19,763 --> 00:40:24,363 bu son su gölcüklerinden her seferinde bir gaga dolusu su içiyorlar. 337 00:40:31,963 --> 00:40:34,963 Bu toplu göç, kurak mevsimin sonuna dek 338 00:40:35,483 --> 00:40:37,203 çoğaldıkça çoğalacak 339 00:40:46,403 --> 00:40:48,363 Su kenarında kaos yaratıyor, 340 00:40:49,363 --> 00:40:52,483 su içmeye cesaret eden diğer herkesi korkutuyorlar. 341 00:41:16,763 --> 00:41:21,003 Sayıları çok fazla olduğundan çevredeki ağaçların dalları kırılıyor. 342 00:41:27,043 --> 00:41:29,003 Su durduğu sürece 343 00:41:29,963 --> 00:41:32,523 burada tutsaklar. 344 00:41:54,843 --> 00:41:58,603 Yoğun bir beklenti havası var. 345 00:42:03,963 --> 00:42:07,283 Sonra bir umut ışığı. 346 00:42:09,523 --> 00:42:14,403 Bu susuz manzarada baobab ağaçlarından yeşil yapraklar 347 00:42:14,483 --> 00:42:16,763 ve sürüyle beyaz çiçek sarkıyor. 348 00:42:22,723 --> 00:42:24,363 Havada değişim hissi var. 349 00:42:27,323 --> 00:42:29,043 Bunu herkes algılayabiliyor. 350 00:42:38,163 --> 00:42:40,283 Ve nihayet ekim ayı geldi. 351 00:42:40,363 --> 00:42:42,803 Altı ay süren yoksunluktan sonra 352 00:42:44,283 --> 00:42:45,243 yağmur… 353 00:42:47,443 --> 00:42:50,883 …Batı Tsavo'nun tepeleriyle dağlarında 354 00:42:52,123 --> 00:42:55,203 ve Doğu Tsavo'nun düzlüklerinde birikiyor. 355 00:43:19,323 --> 00:43:22,483 Kuru ve kumlu Tiva tekrar akıyor. 356 00:43:26,083 --> 00:43:29,803 Quelea'ların su içtiği Bisadi kanyonunun üstünden 357 00:43:30,603 --> 00:43:32,883 çağlayarak dökülen şelale hayat buluyor. 358 00:44:14,163 --> 00:44:17,563 Gelecek birkaç hafta nehir akmaya devam edecek 359 00:44:18,243 --> 00:44:19,923 ve toprakları canlandıracak. 360 00:44:41,443 --> 00:44:43,643 Drama yerini rahatlığa bıraktı. 361 00:44:46,243 --> 00:44:49,563 Kıraç çölden, renkli cennete dönüş. 362 00:44:51,763 --> 00:44:55,083 Asıl büyüleyici olan da Tsavo'daki bu aşırılıklar. 363 00:44:59,683 --> 00:45:02,083 Kırmızı tozdan arınmış topraklarda 364 00:45:02,163 --> 00:45:06,203 gündüz sefası çiçekli örtüsüyle tüm parkı kaplıyor. 365 00:45:12,243 --> 00:45:16,283 Ve beyaz öncü kelebek fırtınası başlıyor. 366 00:45:20,723 --> 00:45:24,803 Sahile doğru yolculuklarında milyonlarcası gökyüzünü kaplıyor. 367 00:45:31,163 --> 00:45:34,763 Tazelenen doğayla birlikte, ailelerinin başlattığı yolculuğu 368 00:45:34,843 --> 00:45:38,723 kanatlı bir bayrak yarışı misali yeni nesiller sürdürüyorlar. 369 00:45:49,203 --> 00:45:53,843 Yağışlı mevsimde çiçekler arasında dans eden bu dev sürüler 370 00:45:53,923 --> 00:45:56,483 parktaki verimlilik için çok önemli. 371 00:46:01,083 --> 00:46:02,603 Uçtukça polen yayıyor 372 00:46:03,203 --> 00:46:06,363 ve böcekle beslenenlere kolay bir öğün sunuyorlar. 373 00:46:17,683 --> 00:46:19,163 Oyun oynayacak vakit var. 374 00:46:25,523 --> 00:46:28,483 Ve gelecek nesli yetiştirecek. 375 00:46:30,363 --> 00:46:31,403 Doğum patlaması. 376 00:46:34,243 --> 00:46:37,963 Bu da kanıtlıyor ki konu vahşi yaşamda korunmaksa 377 00:46:38,763 --> 00:46:40,003 boyut önemli. 378 00:46:46,003 --> 00:46:50,283 Park ne kadar büyükse daha çok tür, evi olarak benimsiyor. 379 00:46:52,003 --> 00:46:55,883 Gen havuzu ne kadar büyükse hayvanlar o kadar çok sağlıklı oluyor. 380 00:47:00,763 --> 00:47:04,683 Son yıllarda Tsavo Ulusal Parkı'na komşu arazi sahipleri 381 00:47:04,763 --> 00:47:08,803 Tsavo Koruma Alanı'nı daha da genişletmek, 382 00:47:09,483 --> 00:47:13,083 koruma alanını ikiye katlamak, hayvanların parkın sınırları ötesinde 383 00:47:13,163 --> 00:47:16,443 güvenle dolaşmasına olanak tanımak için güç birliği yapıyorlar. 384 00:47:26,043 --> 00:47:29,803 Bu gezegende tabiatın bir geleceğinin olması, 385 00:47:29,883 --> 00:47:33,523 ancak Tsavo gibi geniş vahşi yaşam alanlarını korumak 386 00:47:33,603 --> 00:47:36,883 ve aynı ölçekte yeni parklar yaratmakla mümkün olabilir. 387 00:49:06,963 --> 00:49:11,963 Alt yazı çevirmeni: Aslı Uygun Cheesmar