1 00:00:23,066 --> 00:00:26,528 Naaalala ko ang unang pagkakataong lumakad ako sa karagatan. 2 00:00:28,989 --> 00:00:33,660 Tumalon ang mga kapatid ko, ang nanay ko, at ako naman ay lumayo sa mga alon. 3 00:00:33,744 --> 00:00:36,163 At naalala kong nagpanggap na nalulunod si Itay, 4 00:00:36,246 --> 00:00:37,539 at sinabi niyang, 5 00:00:37,623 --> 00:00:40,083 "Sino ang tutulong sa akin? Sino ang tutulong? 6 00:00:41,210 --> 00:00:43,378 "Ang anak kong babae lang ang makakatulong." 7 00:00:47,132 --> 00:00:49,593 May kakayahan siyang bigyan ako ng kapangyarihang 8 00:00:49,676 --> 00:00:54,681 iisipin na ako na anim na taong gulang ay mabubuhat ang isang lalaki. 9 00:00:58,560 --> 00:01:02,731 Nawala talaga sa mundong ito ang pinakamahuhusay na tao 10 00:01:04,233 --> 00:01:05,651 dahil sa flight na iyon. 11 00:01:19,081 --> 00:01:22,709 Ang kasamahan kong si John Flick ay kasama ng mga empleyado. 12 00:01:22,793 --> 00:01:24,002 PAGLIPAD NG KINABUKASAN 13 00:01:24,086 --> 00:01:26,129 Marami sa Renton, Washington. 14 00:01:26,213 --> 00:01:29,466 May mga empleyado kaming kasamang gumawa sa eroplanong ito 15 00:01:29,550 --> 00:01:31,468 mula pa sa buong mundo. John? 16 00:01:31,552 --> 00:01:32,928 Isang pandaigdigang pagsisikap. 17 00:01:33,011 --> 00:01:34,221 UNANG BIYAHE NG 737 MAX 18 00:01:34,304 --> 00:01:36,390 Masamang panahon. Maulan at malamig. 19 00:01:36,473 --> 00:01:38,016 Pero masayang nag-aantay. 20 00:01:38,100 --> 00:01:39,726 ENERO 29, 2016 - RENTON, WA 21 00:01:39,810 --> 00:01:42,813 Mamamayang taga-Renton. Nakakapote, nakangiti kahit umuulan. 22 00:01:42,896 --> 00:01:44,898 Pinag-usapan namin ang pagtutulungang. 23 00:01:44,982 --> 00:01:48,944 Makinig tayo habang naghahanda ang eroplano sa kauna-unahang paglipad nito. 24 00:02:21,852 --> 00:02:25,898 SUNDAY MAGAZINE - COMMERCIAL AVIATION PUMUNTA NG AMERIKA 25 00:02:25,981 --> 00:02:28,191 Sa nakalipas na 100 taon, 26 00:02:28,275 --> 00:02:31,361 Ang Boeing at empleyado nito ang gumawa ng pagbabago. 27 00:02:31,445 --> 00:02:33,655 WHITE HOUSE IBINALITANG TAPOS NA ANG DIGMAAN 28 00:02:33,739 --> 00:02:37,117 Nagsimula sa eroplanong pang-dagat patungo sa spaceplanes. 29 00:02:41,830 --> 00:02:43,749 Mula sa paglalakad sa Mundo 30 00:02:45,208 --> 00:02:46,585 sa paglalakad sa buwan. 31 00:02:49,171 --> 00:02:52,966 Ilang kumpanya ang nagkamit tulad sa atin. 32 00:02:53,592 --> 00:02:56,345 Ngayon, ipagdiriwang natin nang magkasama ang pamana 33 00:02:56,428 --> 00:02:58,931 habang iniisip ang susunod pang darating. 34 00:03:02,351 --> 00:03:05,562 Isang Dow stock ang tumataas at ito ay pamilyar. 35 00:03:05,646 --> 00:03:08,857 Mabilis ang pamamahagi ng stock ng Boeing sa buwan na ito. 36 00:03:08,941 --> 00:03:10,233 NAKALISTA ANG BA 37 00:03:10,317 --> 00:03:12,402 PAGBUO NG KINABUKASAN NANG ISANG SIGLO 38 00:03:12,486 --> 00:03:15,280 Nandito ako ngayon sa planta ng Boeing sa Everett. 39 00:03:15,364 --> 00:03:18,909 Sa plantang ito, ginagawa nila ang makabagong eroplano ng kinabukasan. 40 00:03:20,494 --> 00:03:22,913 USA! USA! USA! 41 00:03:22,996 --> 00:03:24,164 USA. 42 00:03:24,831 --> 00:03:28,210 Tayo ang lider ng pinakamahusay na pandaigdigang industriya. 43 00:03:28,293 --> 00:03:29,920 MAY KONTRATA ANG BOEING SA MILITAR 44 00:03:30,003 --> 00:03:32,756 Alam natin ang buhay ay nakasalalay sa ginagawa natin. 45 00:03:32,839 --> 00:03:34,049 TALA NG PANGKALIGTASAN 46 00:03:34,132 --> 00:03:37,344 Patuloy tayong mamumuno at magtatagumpay sa ikalawang siglo. 47 00:03:37,427 --> 00:03:39,346 NAGPAPAKITA NG KAHUSAYAN ANG 757 48 00:03:45,394 --> 00:03:47,312 Naniniwala ako sa misyon ng Boeing. 49 00:03:47,396 --> 00:03:50,774 Namangha ako sa teknolohiya at sa kanilang husay. 50 00:03:51,483 --> 00:03:52,317 Gusto ko ito. 51 00:03:53,986 --> 00:03:57,364 Isa itong mahalagang kumpanya, at gusto ko itong magtagumpay. 52 00:04:00,075 --> 00:04:02,244 Ito ang isinulat namin na 53 00:04:02,327 --> 00:04:06,456 magsasabi tungkol sa likod ng mga sakunang nangyari sa 737 MAX. 54 00:04:06,540 --> 00:04:10,460 PAGSUSURI SA BOEING 737 MAX NA SERYOSONG PAGKAKAMALI 55 00:04:10,544 --> 00:04:15,090 Naalala ko may tumawag sa akin at sinabi, "Bakit 'di mo ito inilathala ng mas maaga? 56 00:04:15,173 --> 00:04:17,884 "Maaring napigilan nito ang pangalawang pagbagsak." 57 00:04:47,914 --> 00:04:51,710 DAGAT NG JAVA, INDONESIA 58 00:04:55,422 --> 00:04:57,174 IKA-29 NG OKTUBRE, 2018 59 00:04:57,257 --> 00:05:01,094 Isang eroplanong pampasahero ng Indonesia bumagsak sa dagat 60 00:05:01,178 --> 00:05:03,972 minuto lang pagkalipad mula sa Jakarta. 61 00:05:04,056 --> 00:05:09,519 Lahat ng 189 katao na sakay ay kinatatakutang patay na. 62 00:05:16,985 --> 00:05:21,615 Nabanggit mo na ito ay isang Boeing. Ano pa ang alam natin sa eroplanong ito? 63 00:05:21,698 --> 00:05:24,076 Ang Boeing, tulad ng sabi mo, ay halos bago. 64 00:05:24,159 --> 00:05:26,328 Nakuha nila ito noong Agosto. 65 00:05:26,411 --> 00:05:27,746 Ito ay isang 737 MAX. 66 00:05:27,829 --> 00:05:32,000 Bagong bersyon ito ng 737. Kalalabas lang nito. 67 00:05:32,084 --> 00:05:35,087 Bumaba ang stock, pero hula ko sa Street 68 00:05:35,170 --> 00:05:38,507 hindi ito makakaapekto sa Boeing. 69 00:05:38,590 --> 00:05:40,717 Malaki ang inaasahan ng mga Analyst. 70 00:05:40,801 --> 00:05:44,513 Sinabi ng kumpanya na ang pagbagsak ay walang panganib sa programa ng MAX. 71 00:05:44,596 --> 00:05:46,848 May sapat silang pondo para rito, 72 00:05:46,932 --> 00:05:49,267 at na ang isyung ito ay sobra na. 73 00:05:51,645 --> 00:05:53,647 Una, mahalaga na lahat tayo ay 74 00:05:53,730 --> 00:05:57,359 magkaroon ng simpatiya para pagkawala ng Lion Air Flight 610. 75 00:05:57,442 --> 00:06:01,029 Kami ay kabahagi ng mga imbestigador... 76 00:06:01,321 --> 00:06:03,490 …ibinibigay ang lahat ng impormasyon 77 00:06:03,573 --> 00:06:06,868 upang matiyak na makuha ang lahat ng pangyayari sa sitwasyon. 78 00:06:06,952 --> 00:06:10,622 Ang importante dito ay ligtas ang 737 MAX. 79 00:06:16,128 --> 00:06:20,215 PAGKALIPAS NG LIMANG BUWAN 80 00:06:21,424 --> 00:06:24,094 Kami ay sumusunod sa mahalagang balita mula Ethiopia, 81 00:06:24,177 --> 00:06:27,681 kung saan bumagsak ang isang eroplano at patay ang lahat ng pasahero. 82 00:06:27,764 --> 00:06:29,641 Sinabi ng airline sa media ng bansa 83 00:06:29,724 --> 00:06:33,395 na may higit 30 nasyonalidad ang sakay na namatay. 84 00:06:33,937 --> 00:06:36,314 Hindi malinaw ang dahilan ng pagbagsak. 85 00:06:36,398 --> 00:06:40,193 Ngunit ang modelo na pinag-uusapan, ay ang Boeing 737 MAX 8, 86 00:06:40,277 --> 00:06:44,906 ito rin ang nasangkot sa sakuna noong Oktubre sa Indonesia. 87 00:06:45,490 --> 00:06:47,993 Ito ay inilipat sa isang kriminal na pagsusuri. 88 00:06:48,076 --> 00:06:50,871 Ang Kagawaran ng Katarungan ay naglabas ng mga subpoena, 89 00:06:50,954 --> 00:06:55,792 bahagi ng isang malawak na imbestigasyon, sa sertipikasyon ng FAA ng Boeing. 90 00:07:00,213 --> 00:07:04,009 Nahaharap sa seryosong tanong sa kaligtasan at mga political headwind, 91 00:07:04,092 --> 00:07:08,597 ang Boeing 737 MAX 8 ay pinagbabawal sa buong mundo. 92 00:07:14,978 --> 00:07:19,191 Anumang eroplano ang lumipad papunta sa destinasyon at ito ay pagbabawalan. 93 00:07:19,274 --> 00:07:21,943 Magbibigla ba nito ang ekonomiya ng US? 94 00:07:22,027 --> 00:07:25,906 Maaari. Malaking populasyon ng manggagawa ang pinag-uusapan natin dito. 95 00:07:26,031 --> 00:07:31,036 Idagdag pa rito ang 12,000 empleyado ng Boeing na gumawa ng 737. 96 00:07:31,119 --> 00:07:35,290 Malaking desisyon ito. Isa rin ito sa pinakamalaking exporter. 97 00:07:35,415 --> 00:07:38,376 Isa ito sa mahusay na kumpanya, kailangang lutasin ito agad. 98 00:07:52,182 --> 00:07:55,143 Ang dalawang bumagsak na eroplano ay parehong bago. 99 00:07:55,227 --> 00:07:58,855 Maganda rin ang lagay ng panahon. Hindi ito dapat nangyari. 100 00:07:58,939 --> 00:08:00,106 HINDI ITO PANGKARANIWAN 101 00:08:00,232 --> 00:08:01,775 PABAGU-BAGONG BILIS SA PAGTAAS-BABA 102 00:08:01,858 --> 00:08:03,443 Bakit ito bumagsak? 103 00:08:04,402 --> 00:08:05,737 May karaniwan bang dahilan? 104 00:08:05,820 --> 00:08:07,072 ANG ETHIOPIAN MAX AY BAGO 105 00:08:08,490 --> 00:08:10,450 May kasalanan ba ang mga piloto? 106 00:08:13,078 --> 00:08:14,663 'AGARANG PAGKILOS' 107 00:08:14,746 --> 00:08:17,374 O baka may mali sa eroplano? 108 00:08:17,457 --> 00:08:20,710 'AGARANG PAGKILOS' SA IMBESTIGASYON SA IKALAWANG PAGBAGSAK 109 00:08:21,461 --> 00:08:25,465 NAISIWALAT MULA SA "BLACK BOX" FLIGHT RECORDER 110 00:08:28,051 --> 00:08:29,594 Matalino ako. 111 00:08:30,470 --> 00:08:31,596 Matalino ako. 112 00:08:31,680 --> 00:08:33,723 Matalino ako. 113 00:08:33,807 --> 00:08:34,891 Matalino. 114 00:08:34,975 --> 00:08:36,559 Ako ay mabait. 115 00:08:37,018 --> 00:08:38,436 Mabait. 116 00:08:38,520 --> 00:08:40,313 Nakakatawa ako. 117 00:08:40,397 --> 00:08:41,398 Nakakatawa ako. 118 00:08:42,274 --> 00:08:44,317 Maganda ako. 119 00:08:44,401 --> 00:08:45,902 Maganda ako. 120 00:08:45,986 --> 00:08:47,654 Mabait na bata. 121 00:08:56,162 --> 00:09:00,792 Sabi nila nagsisimula ang pagdadalamhati kapag inilibing na ang mahal sa buhay. 122 00:09:03,378 --> 00:09:07,173 Kapag may narinig kang balita na may nakuha silang mga labi... 123 00:09:07,257 --> 00:09:10,593 Tapos malalaman mong 30% lang ang makukuha mong katawan... 124 00:09:12,095 --> 00:09:13,930 …ng taong nagpalaki sa'yo... 125 00:09:16,224 --> 00:09:20,645 Iyong ibang pamilya nakuha ang 70%, 80%. 126 00:09:21,563 --> 00:09:27,235 Iyong mga kapatid ko, pamangkin, at iba pang mga pamilya, 127 00:09:27,319 --> 00:09:30,864 ang nakuha lang namin ay 30%. 128 00:09:34,868 --> 00:09:39,497 Tinitingnan ang listahan ng mga labi, sinisilip ang mga nasa kabaong... 129 00:09:41,333 --> 00:09:43,752 Alam mo, mahirap itong tanggapin. 130 00:09:48,506 --> 00:09:50,550 USAPING PAMILYA 131 00:09:50,633 --> 00:09:54,012 Ilan sa pamilya ng 157 taong namatay, 132 00:09:54,095 --> 00:09:57,932 nang bumagsak ang Boeing 737 MAX sa Ethiopia noong Marso, 133 00:09:58,016 --> 00:10:00,935 ay inakusahan ang Ethiopian Airlines ng pagkakait ng pagkakataon 134 00:10:01,019 --> 00:10:04,439 na dumalo sa serbisyo ng kanilang mahal sa buhay sa pinangyarihan. 135 00:10:04,522 --> 00:10:08,151 Kahapon, ang huling hindi makilalang mga labi ng mga namatay 136 00:10:08,234 --> 00:10:09,694 ay inilibing na sa hukay. 137 00:10:10,111 --> 00:10:13,948 Dalawang araw bago ang libing, pinadalhan ang mga pamilya ng email 138 00:10:14,032 --> 00:10:18,286 sinasabi, "Ililibing namin ang mga mahal n'yo sa susunod ng 48 oras." 139 00:10:19,996 --> 00:10:23,541 Para silang naglibing ng mga tao na walang pamilya 140 00:10:23,625 --> 00:10:25,251 o walang nagmamahal. 141 00:10:27,837 --> 00:10:30,298 Libing ng tatay ko kahapon. 142 00:10:30,382 --> 00:10:31,883 At hindi ako nakapunta. 143 00:10:43,561 --> 00:10:46,815 Naniniwala ka ba na naging tapat ang Boeing sa proseso? 144 00:10:46,898 --> 00:10:50,318 Maaring maglilitis tayo laban sa Boeing sa krisis na ito. 145 00:10:50,402 --> 00:10:53,154 Ayoko sisihin agad ang Boeing hangga't wala pa tayong alam. 146 00:10:54,989 --> 00:10:58,493 Magagaling ang mga abogado ng aviation ng Boeing, mga abogado sa kaso. 147 00:10:58,576 --> 00:11:01,162 Wala limit sa resources. 148 00:11:02,622 --> 00:11:06,584 At kami lang ang mayroon ang pamilya ng mga biktima. 149 00:11:17,429 --> 00:11:19,431 Isa akong piloto ng Marine Corps. 150 00:11:20,932 --> 00:11:22,934 Nakadalawang disgrasya na ako. 151 00:11:23,560 --> 00:11:25,562 Ang una ay nasa isang DC-9. 152 00:11:26,354 --> 00:11:28,982 Nahati ito ng lumapag sa Pensacola. 153 00:11:30,191 --> 00:11:34,320 Ang pangalawa, nasira ang cross tube, tumama ang rotor blade sa lupa. 154 00:11:34,404 --> 00:11:35,947 Binaliktad nito ang eroplano. 155 00:11:38,950 --> 00:11:42,996 Hindi maikukumpara ang aksidente ko, sa dalawang pagbagsak ng MAX. 156 00:11:43,913 --> 00:11:46,166 Walang pagkakataon ang mga pasahero nito. 157 00:11:47,417 --> 00:11:49,335 Kaya, sa ika-anim... 158 00:11:49,419 --> 00:11:52,714 At pagkatapos si Lynette, may dalawang oras s'ya para makita ka. 159 00:11:52,797 --> 00:11:56,843 May dalawang panig ang kaso, at pareho itong importante. 160 00:11:57,260 --> 00:11:59,387 Ang una ay kaso para sa pananagutan. 161 00:11:59,471 --> 00:12:02,307 -Baka 'di s'ya dumating, may pasok siya. -Nakita ko ang email. 162 00:12:02,390 --> 00:12:05,852 Kailangan natin patunayan na may pagkakamali ang Boeing 163 00:12:05,935 --> 00:12:08,062 para managot ang Boeing. 164 00:12:08,146 --> 00:12:11,774 Naiwan niya ang kaniyang asawa at dalawang menor de edad na anak. 165 00:12:11,858 --> 00:12:14,319 Pero wala pa silang binigay na petsa sa akin. 166 00:12:14,402 --> 00:12:16,821 Ang pangalawa ay ang kabayaran. 167 00:12:17,655 --> 00:12:19,365 Kahit na mahalaga ang buhay, 168 00:12:19,449 --> 00:12:22,368 at hindi nasusukat ang buhay sa usapin ng pera, 169 00:12:22,452 --> 00:12:24,370 pero ganito ito sinusukat ng batas. 170 00:12:25,455 --> 00:12:28,291 Ang kabayaran na hinahanap natin sa Boeing, 171 00:12:28,374 --> 00:12:32,420 kailangang maipakita ang malaking epektong dinanas nila sa pagkamatay ng mga mahal. 172 00:12:48,770 --> 00:12:52,023 Susubukan ng Boeing na ilagay ang mga tao sa listahan. 173 00:12:53,483 --> 00:12:56,069 Pangalan, edad, kamag-anak. 174 00:12:57,820 --> 00:13:00,907 At sasabihin nilang, "Mag-isa lang ang taong iyon, 175 00:13:00,990 --> 00:13:03,284 "na naiwan ng asawa, walang anak. 176 00:13:03,368 --> 00:13:05,703 "Hindi malaking pera ang kasong iyan." 177 00:13:06,788 --> 00:13:10,250 Isa sa mga dapat nating gawin ay tanggalin sila sa tsart na iyon. 178 00:13:11,709 --> 00:13:14,003 "Oo, hindi kasal ang taong iyon, 179 00:13:14,087 --> 00:13:17,590 "pero 'di n'yo ba alam na suportado niya ang buo niyang pamilya?" 180 00:13:21,511 --> 00:13:24,681 Natapos niya ang anim na taong pagsasanay. 181 00:13:24,764 --> 00:13:27,809 Naging pangunahing tagapagturo s'ya ng Africa. 182 00:13:28,434 --> 00:13:33,147 Sa kasong ito ang kliyente namin ay isang lalaki, na, sa buong Ethiopia, 183 00:13:33,231 --> 00:13:39,195 s'ya lang ang nakakapagturo sa mga master technician sa sasakyang ng Toyota. 184 00:13:39,279 --> 00:13:43,283 Nanalo s'ya sa pambansang paligsahan noong 2011. 185 00:13:43,741 --> 00:13:45,910 Gayundin noong 2012. 186 00:13:49,831 --> 00:13:52,750 Lahat ng bagay rito ay mga alaala ni Sintayehu. 187 00:13:52,834 --> 00:13:53,876 Lahat. 188 00:13:55,295 --> 00:13:59,549 Umaasa pa rin ang aking ina, gabi-gabi, 189 00:13:59,841 --> 00:14:03,261 na buksan ang pinto para sa kaniya, upang batiin s'ya. 190 00:14:04,596 --> 00:14:07,515 gumigising s'ya ng maaga para ipagluto s'ya ng pagkain. 191 00:14:08,975 --> 00:14:11,561 Mahirap tanggapin ang katotohanan. 192 00:14:19,235 --> 00:14:23,239 'Di mo hahayaang maging numero lang ang tao. Gagawin mo silang tao muli. 193 00:14:27,952 --> 00:14:31,539 Ang kailangan nating gawin ay subukang makuha ang importansiya ng tao. 194 00:14:31,623 --> 00:14:34,542 Ito yung nagtapos siya sa Amherst... 195 00:14:34,626 --> 00:14:36,002 -ETH. -Oo. 196 00:14:36,878 --> 00:14:41,257 -Isa siyang cabin crew. -Ito ang wings na isinusuot nila. 197 00:14:41,341 --> 00:14:44,260 Ito ang wing para sa miyembro ng crew. 198 00:14:44,344 --> 00:14:46,596 Ang gusto niya ay sarili niyang negosyo. 199 00:14:46,679 --> 00:14:47,639 -Tama. -Oo. 200 00:14:47,722 --> 00:14:50,683 At ginagawa niya ito bukod sa pagpapalaki ng mga bata, 201 00:14:50,767 --> 00:14:53,144 sa kabila ng pagiging flight attendant. 202 00:14:53,227 --> 00:14:55,521 -Oo. -Puno s'ya ng enerhiya. 203 00:14:55,813 --> 00:14:57,940 -Oo. -Ito nang bumalik s'ya ng Japan. 204 00:15:00,109 --> 00:15:05,531 Dating umiinom ng alak asawa ko habang kumakain ng spaghetti. 205 00:15:05,615 --> 00:15:07,867 Kaya, ito ang huli n'yang ininom. 206 00:15:08,701 --> 00:15:11,704 Ito ang kaniyang huling inumin. Walang ibang gumalaw. 207 00:15:16,959 --> 00:15:20,171 Kailangan namin ng katarungan. 208 00:15:25,927 --> 00:15:28,513 Maaari mo bang sabihin ang iyong buong pangalan? 209 00:15:28,596 --> 00:15:30,306 Ako si John Quindus. 210 00:15:31,140 --> 00:15:36,312 Maaari ko bang itanong ang tungkol sa aksidente at pagkawala ng iyong asawa, 211 00:15:36,396 --> 00:15:38,940 ang iyong anak, at tatlong mga apo? 212 00:15:41,109 --> 00:15:43,027 Mahirap itong ipaliwanag. 213 00:15:44,028 --> 00:15:45,655 Araw-araw kang gumigising, 214 00:15:46,322 --> 00:15:48,074 at hindi alam kung saan pupunta. 215 00:15:48,700 --> 00:15:50,493 Maiisip mo, 216 00:15:50,868 --> 00:15:54,914 "Diyos ko, bakit mo ito ginawa?" 217 00:15:59,085 --> 00:16:01,838 Sinabihan namin silang pagsamahin ang mga larawan, 218 00:16:01,921 --> 00:16:04,757 sagutan ang mga tanong para sa amin. 219 00:16:05,550 --> 00:16:07,510 Ipinaalala ang sakit na naramdaman nila. 220 00:16:09,303 --> 00:16:13,850 Maari mo bang sabihin ang nami-miss mo sa iyong nanay? 221 00:16:34,746 --> 00:16:36,706 Nakakadurog ng damdamin. 222 00:16:38,416 --> 00:16:41,502 At mas lalo pang lumalala. 223 00:16:41,586 --> 00:16:45,173 Maaari kang makakuha ng kaso kung saan ang isang taga-US 224 00:16:45,256 --> 00:16:49,010 ay nakakakuha ng sampung beses ng nakukukuha ng isang hindi taga-US. 225 00:16:49,594 --> 00:16:52,430 Ito ay isang bagay na matagal na naming pinaglalaban. 226 00:16:52,513 --> 00:16:53,681 Ikinalulungkot ko. 227 00:16:53,765 --> 00:16:55,892 At salamat sa pagtanggap sa amin. 228 00:16:56,476 --> 00:17:00,521 Isa sa pamilya ang nagsabi, "Kung dadalhan mo ako ng bilyong dolyar 229 00:17:00,605 --> 00:17:03,065 "at sasabihing pwede mong kunin ang bilyong dolyar 230 00:17:03,149 --> 00:17:06,944 "o ibalik ang kapatid ko, pipiliin ko ang kapatid ko." 231 00:17:07,695 --> 00:17:10,031 Ang pagtanggap ba ng pera ay hustisya? 232 00:17:11,824 --> 00:17:13,326 Ibig kong sabihin... 233 00:17:13,409 --> 00:17:17,288 Ni hindi ko maiintindihan ang pinagdadaanan nila. 234 00:17:17,371 --> 00:17:20,333 Isang minuto, kasama mo sila. 235 00:17:20,708 --> 00:17:25,588 Pagkaraan ng 20 minuto, sasabihin sa'yo na 236 00:17:25,671 --> 00:17:28,049 may bumagsak na eroplano, at patay lahat sila. 237 00:17:28,132 --> 00:17:29,217 ELYAB TILAHUN ABOGADO 238 00:17:29,592 --> 00:17:31,511 Paano mo tatanggapin iyon? 239 00:17:39,936 --> 00:17:44,607 KINABUKASAN NG PAGLIPAD 240 00:17:44,690 --> 00:17:46,192 -Magandang umaga. -Hi. 241 00:17:46,275 --> 00:17:47,485 Hello. Magandang umaga. 242 00:17:47,568 --> 00:17:48,736 MALIGAYANG PAGDATING 243 00:17:48,820 --> 00:17:50,780 -Welcome. -May mga mahuhuli. 244 00:17:50,863 --> 00:17:52,490 Maghahanap sila ng upuan. 245 00:17:53,324 --> 00:17:55,117 Si Dominic. Buti nakarating ka. 246 00:17:57,119 --> 00:18:02,166 Sa 20 pinakamalalaking airline sa mundo, 19 sa kanila ay nagpapalipad ng 777. 247 00:18:02,250 --> 00:18:05,336 Pinag-usapan natin na 10% na mas mababa ang bawat seat natin 248 00:18:05,419 --> 00:18:08,297 kaysa sa ating pinakamalapit na kakumpitensya sa merkado. 249 00:18:08,381 --> 00:18:11,425 Tumaas din ng doble ang pagpapabuti sa serbisyo. 250 00:18:11,509 --> 00:18:13,094 Mababawasan ang gastos rito. 251 00:18:13,177 --> 00:18:15,012 Maaari nang magtanong. Ano iyon? 252 00:18:15,096 --> 00:18:17,098 Maaari bang magtanong tungkol sa MAX? 253 00:18:18,266 --> 00:18:20,852 Masasagot namin ang mga tanong tungkol sa MAX. 254 00:18:20,935 --> 00:18:22,937 Sa marketing si Wendy. 255 00:18:23,020 --> 00:18:26,858 Kaya wala siya sa posisyon para sumagot tungkol sa MAX. 256 00:18:26,941 --> 00:18:28,234 Hindi ako inhinyero. 257 00:18:28,317 --> 00:18:29,777 Hindi siya inhinyero. 258 00:18:29,861 --> 00:18:31,821 Magpapatuloy na tayo rito. 259 00:18:31,904 --> 00:18:35,241 Lumabas na ng pinto, at dumiretso na sa mga bus, 260 00:18:35,324 --> 00:18:39,120 Palagi kong sinasabi sa Boeing na, "Mabuting makipagtulungan kayo sa akin. 261 00:18:40,079 --> 00:18:41,956 "Pero kung ayaw n'yo, 262 00:18:42,039 --> 00:18:45,793 "at ayaw n'yo akong pagbigyan, Isusulat ko ito ng 'di kayo kasama." 263 00:18:50,715 --> 00:18:54,010 Sa loob ng 17 taon, ako ang tumatalakay ng istorya ng Boeing. 264 00:18:54,093 --> 00:18:57,805 Kasama si Dominic Gates, taga-ulat ng aerospace para sa The Seattle Times. 265 00:18:57,889 --> 00:19:02,184 Ang nasa likuran ko, ay ang 737 fuselage system installation. 266 00:19:02,268 --> 00:19:05,813 Ito ang kuwentong may kompetisyon sa pamamahayag 267 00:19:05,897 --> 00:19:07,523 na nagawa ko. 268 00:19:07,607 --> 00:19:09,650 Paumanhin sa lahat. Nahuli ako. 269 00:19:09,734 --> 00:19:11,611 Bawat pulong namin... 270 00:19:11,694 --> 00:19:13,821 Maraming tao ang magbabasa nito. 271 00:19:13,905 --> 00:19:18,743 …sinasabi ng mga editor, "Anuman ang makuha n'yo, ilabas agad ito." 272 00:19:23,664 --> 00:19:27,710 May dalawang magandang sentro ang gusaling-eroplano sa mundo. 273 00:19:27,793 --> 00:19:30,296 Toulouse sa Europe, para sa Airbus. 274 00:19:32,256 --> 00:19:34,175 At Seattle, para sa Boeing. 275 00:19:37,053 --> 00:19:40,765 Sa kasaysayan, nagbayad tayo ng mahal para sa eroplanong Boeing. 276 00:19:42,308 --> 00:19:45,603 Dahil ito sa mahusay na pagkakagawa. 277 00:19:48,022 --> 00:19:50,066 Hindi na ito totoo sa tingin ko. 278 00:19:50,566 --> 00:19:54,362 Nagsimula ito sa pagsasanib ng McDonnell Douglas noong 1997. 279 00:19:56,948 --> 00:20:01,327 Ang pagsasama ng Boeing at McDonnell Douglas ay kumpleto na ngayon. 280 00:20:01,410 --> 00:20:03,496 ANG BOEING SA MALAKING £8BN NA PAKIKIPAGSANIB 281 00:20:05,122 --> 00:20:10,336 Dahil dito, ang pagbagsak ng MAX ang katapusan nito. 282 00:20:12,922 --> 00:20:16,300 Ang mga tao ng Mcdonnell Douglas ay iba ang pagtanggap dito. 283 00:20:17,259 --> 00:20:19,679 Ayaw nilang magdisenyo ng mga bagong eroplano, 284 00:20:19,762 --> 00:20:22,848 at gusto lang kumita ng pera mula sa mga lumang modelo. 285 00:20:24,558 --> 00:20:27,937 Pinaniwala ng bagong management sa Wall Street ang vision 286 00:20:28,020 --> 00:20:30,564 na ang Boeing ay lalago ng husto, 287 00:20:31,357 --> 00:20:33,150 at naniwala rito ang Wall Street. 288 00:20:34,235 --> 00:20:37,655 Matindi rin ang kumpetisyon nila sa Airbus. 289 00:20:37,738 --> 00:20:38,781 Tama ka riyan. 290 00:20:40,491 --> 00:20:42,785 Patuloy ang paggawa ng bagong eroplano ng Airbus, 291 00:20:42,868 --> 00:20:47,707 at bigla, ang American Airlines ay malapit ng kumuha 292 00:20:47,790 --> 00:20:50,835 ng 200 A-320neos, 293 00:20:50,918 --> 00:20:53,754 na kalaban naman ng 737. 294 00:20:54,380 --> 00:20:56,090 Namimiligro na ba ang Boeing? 295 00:20:56,173 --> 00:20:58,134 Sinasabi lang na ang kumpanya ay 296 00:20:58,217 --> 00:21:01,012 nanganganib sa kalabang Airbus. 297 00:21:03,973 --> 00:21:07,226 Ang American Airlines ay pamanang kustomer ng Boeing 298 00:21:07,309 --> 00:21:09,979 na gumagamit lang ng produktong Boeing nung panahong iyon. 299 00:21:10,354 --> 00:21:15,568 Ang ideyang mawawalan sila ng hati sa merkado sa Airbus ang problema. 300 00:21:15,651 --> 00:21:18,529 Ano ang gagawin ng Boeing para sagutin ang Airbus? 301 00:21:18,612 --> 00:21:22,366 Kailangan nilang magdisenyo ng bagong eroplano, 302 00:21:22,450 --> 00:21:24,618 at alisin na ang mga planong iyon, 303 00:21:24,702 --> 00:21:28,247 nagdesisyon na baguhin ang 737. 304 00:21:28,330 --> 00:21:31,834 -Tama. -Sakto ang pagkakaplano? Pera? 305 00:21:31,917 --> 00:21:32,752 Oras. 306 00:21:32,835 --> 00:21:36,714 Mas madaling baguhin ang bersyon ng isang sertipikadong eroplano, 307 00:21:36,797 --> 00:21:38,466 sertipikado ng FAA. 308 00:21:38,549 --> 00:21:42,470 Ang pangunahing layunin ng Boeing ay gumawa ng eroplano 309 00:21:42,553 --> 00:21:46,182 para ito ay mabenta sa kustomer na nagpalipad na ng 737 310 00:21:46,265 --> 00:21:50,144 at sasabihing, kung ang airline ay bibili ng Airbus, 311 00:21:50,227 --> 00:21:52,688 na kung saan kailangang magsanay ng mga piloto, 312 00:21:52,772 --> 00:21:56,942 o bumili ng 737 MAX, na mayroon ng lisensiyadong mga piloto... 313 00:21:57,026 --> 00:21:59,153 Malaking kalamangan ito sa kumpetisyon. 314 00:21:59,236 --> 00:22:02,364 Sa isang banda ang tinitingnan dito ay ang inaasahan 315 00:22:02,448 --> 00:22:04,492 sa isang kapitalistang lipunan, tama ba? 316 00:22:04,575 --> 00:22:07,536 May mga shareholders na gustong malaki ang balik ng kita. 317 00:22:07,620 --> 00:22:11,624 May mga pasahero na gustong palaging mababa ang presyo. 318 00:22:11,707 --> 00:22:14,543 Ito ang talagang nagpapagalaw rito. 319 00:22:15,669 --> 00:22:20,174 Ibalik mo sa dati at tingnan natin kung ano talaga ang nangyari sa kumpanya. 320 00:22:20,257 --> 00:22:22,635 Maiintindihan mo kung bakit bumagsak ang eroplano. 321 00:22:39,360 --> 00:22:43,739 Itong lugar na ito, ay hindi dapat na malaking paradahan ng 737, 322 00:22:43,823 --> 00:22:47,451 pero iyan na ang nangyayari ngayon, dahil bawal silang lumipad. 323 00:22:48,202 --> 00:22:50,996 Masakit sa pakiramdam. 324 00:23:07,972 --> 00:23:10,516 ED PIERSON DATING SENIOR MANAGER 325 00:23:10,599 --> 00:23:13,102 Ang pabrika ng 737 ay isang malaking pasilidad. 326 00:23:14,103 --> 00:23:16,814 Ang grupo ko ay nagtatrabaho sa ground floor ng pabrika. 327 00:23:17,273 --> 00:23:20,317 At marami kaming nakitang isyu sa kalidad. 328 00:23:21,652 --> 00:23:25,489 Kaya sinabi ko ito sa aking general manager. 329 00:23:28,450 --> 00:23:29,994 MGA ISYU SA KURYENTE 330 00:23:30,077 --> 00:23:34,456 Nagsimula ang problema nang palakihin ng mga executives ang produksyon ng MAX. 331 00:23:38,460 --> 00:23:42,339 Ang plano ay gumawa ng eroplano sa organisadong pamamaraan. 332 00:23:42,423 --> 00:23:46,552 Dahil kumplikado ang produkto, kaya kailangan ay nasa tama ang lahat. 333 00:23:46,886 --> 00:23:50,431 Dahil sa pressure, nagpatuloy itong hirap sa paggagawa, 334 00:23:50,514 --> 00:23:52,933 dahil sa Airbus, 'di namin ginagawa iyon. 335 00:23:53,809 --> 00:23:56,061 Marami kaming nakitang makitid na gawa, 336 00:23:56,145 --> 00:23:58,814 kaya sa linggong ito, nakatuon kami sa pamilya ng MAX. 337 00:23:58,898 --> 00:24:02,067 Isang magandang linggo para sa Boeing sa pag-aayos at pangako. 338 00:24:02,151 --> 00:24:06,947 Ang Singapore Airlines ay nangako ng 30. Ang United Airlines ng 20. 339 00:24:07,031 --> 00:24:08,699 Matagumpay ang MAX. 340 00:24:08,782 --> 00:24:11,160 Ito'ng pinakamabiling Boeing jet. 341 00:24:11,243 --> 00:24:14,955 Mayroon pa kaming kakulangan ng higit sa 4,000 na 737. 342 00:24:15,581 --> 00:24:16,832 Oversold na tayo. 343 00:24:16,916 --> 00:24:20,920 Gagawa kami ng 52 eroplano kada buwan imbes na 47. 344 00:24:21,670 --> 00:24:23,214 Maraming eroplano ito. 345 00:24:23,297 --> 00:24:28,093 Kada isa at kalahating segundo, may lilipad na 737 sa mundo. 346 00:24:28,177 --> 00:24:30,638 -Lumipad na ang isa. -Sige. 347 00:24:31,305 --> 00:24:34,391 Sinusubukan naming matugunan ang iskedyul. Nagsisimula na ito. 348 00:24:34,558 --> 00:24:38,437 Inanunsyo na ng AerCap ang order para sa 100 737 MAX 8s. 349 00:24:38,520 --> 00:24:42,107 Maganda ito. Mukhang isa na namang record year ito. 350 00:24:42,191 --> 00:24:45,778 Ngayon, gumagawa kami ng wala sa pagkakasunod-sunod, na dagdag panganib. 351 00:24:45,861 --> 00:24:47,363 Tingnan ang shares ng Boeing. 352 00:24:47,446 --> 00:24:50,991 Sa susunod na 20 taon, mangangailangan ng 41,000 na bagong eroplano. 353 00:24:51,075 --> 00:24:52,618 Handa na ako ulit. 354 00:24:52,701 --> 00:24:55,412 Ililipat ko ang aking pad, kailangan kong makasunod. 355 00:24:55,496 --> 00:24:58,582 Hindi ko pa nakita ang ganoong pressure na ibinigay sa tao. 356 00:24:58,666 --> 00:25:02,378 Pinuwersa sila, "Ang sabi mo matatapos ka na kahapon. 357 00:25:02,461 --> 00:25:03,837 "Paanong 'di ka pa tapos?" 358 00:25:03,921 --> 00:25:05,339 May mga nagkakamali, 359 00:25:05,422 --> 00:25:08,092 parehong mali ang nauulit bawat araw o sa susunod. 360 00:25:08,175 --> 00:25:11,553 'Di dapat ganiyan ang isip ng taong gumagawa ng eroplano. 361 00:25:11,637 --> 00:25:15,057 PALATANDAAN NG PAGHIHIRAP 362 00:25:15,140 --> 00:25:17,226 "PERPEKTONG BAGYO. "HINDI MAKASABAY" 363 00:25:17,309 --> 00:25:20,854 Sumulat ako sa CEO at sinabing pwede natin itong gawing tama, 364 00:25:20,938 --> 00:25:24,191 pero kailangan nating huminto at hayaang makasabay ang mga tao. 365 00:25:24,316 --> 00:25:27,945 Sumulat din ako sa Lupon ng Direktor, at humingi ng tulong. 366 00:25:28,028 --> 00:25:31,240 "Babalikan ka namin." Walang nangyari. 367 00:25:31,573 --> 00:25:34,827 Matutugunan ang pangangailangan, laging handa 368 00:25:34,910 --> 00:25:38,872 pagdating sa kaligtasan, kalidad, at integridad. 369 00:25:56,682 --> 00:26:00,894 Alam ko na maaaring may mga taong susubukan na siraan ako 370 00:26:00,978 --> 00:26:03,022 o hamunin ang sinasabi ko. 371 00:26:03,105 --> 00:26:04,857 Ang sagot ko ay, "Tingnan mo... 372 00:26:06,275 --> 00:26:07,526 "kailangan ko itong gawin." 373 00:26:11,113 --> 00:26:13,198 ULAT NG PAGSISIYASAT NG AKSIDENTE 374 00:26:13,282 --> 00:26:16,702 Kailangan ko itong ipaliwanag, kahit ang kumpanyang tulad ng Boeing 375 00:26:16,785 --> 00:26:18,454 ay maaring magkaproblema. 376 00:26:23,917 --> 00:26:27,755 May mga 'di inaasahang pangyayari na sangkot ang mga whistleblowers. 377 00:26:28,005 --> 00:26:30,883 Si Edward Snowden. Na ngayon ay nakatira sa Russia. 378 00:26:31,550 --> 00:26:34,386 Si Chelsea Manning ay nabilanggo 379 00:26:35,888 --> 00:26:39,308 -Ang layo bago makarating dito. -Oo, malayo nga. 380 00:26:40,267 --> 00:26:42,644 Iyon ang mga pangalang narinig mo na. 381 00:26:43,645 --> 00:26:48,359 Pero marami pa ring whistleblower ang gustong magsalita. 382 00:26:50,944 --> 00:26:52,571 Ayos ka lang ba, mahal? 383 00:26:52,821 --> 00:26:54,365 Ayos lang ako. 384 00:26:56,200 --> 00:26:57,910 Lalabanan ni Ed ang Boeing, 385 00:26:57,993 --> 00:27:00,871 isa sa pinakamalaking employer sa Seattle. 386 00:27:00,954 --> 00:27:04,124 At may mga dokumento tayo 387 00:27:04,208 --> 00:27:06,919 kung saan gumanti ang Boeing sa mga tao 388 00:27:07,002 --> 00:27:08,796 na lumaban sa kumpanya. 389 00:27:08,879 --> 00:27:10,422 -Salamat, sir. -Walang anuman. 390 00:27:17,179 --> 00:27:19,640 -Bababa tayo rito. -Dito? 391 00:27:19,723 --> 00:27:22,851 -Kumusta, Cynthia? -Salamat pag-asikaso nito. 392 00:27:22,935 --> 00:27:24,937 Salamat sa pag-imbita. 393 00:27:25,020 --> 00:27:28,982 Mabuti. Sabihan natin ang grupo ng dokumentaryo na pumunta. 394 00:27:34,863 --> 00:27:36,949 May nakuhang impormasyon ang Wall Street. 395 00:27:37,032 --> 00:27:37,866 Tama. 396 00:27:37,950 --> 00:27:39,952 May nagbunyag kung sino si Ed. 397 00:27:40,035 --> 00:27:45,207 Tinawagan tuloy ng media ang Boeing. At naghanda naman sila ng sasabihin dito. 398 00:27:45,290 --> 00:27:47,042 'Di ko masasagot ang tanong na iyan, 399 00:27:47,126 --> 00:27:49,962 sa ngalan ng kliyente, kung ito man ay oo o hindi. 400 00:27:50,045 --> 00:27:52,047 Gustong protektahan ng mga tao ang Boeing. 401 00:27:52,131 --> 00:27:55,676 Iniisip nila na kailangan mauna muna ang Boeing, 402 00:27:55,759 --> 00:27:57,803 bago ang kuwento ni Ed. 403 00:27:57,886 --> 00:27:59,930 Alam kong ayaw mo itong gawin. 404 00:28:00,013 --> 00:28:01,932 Para hindi ito mangyayari, 405 00:28:02,015 --> 00:28:05,394 kailangang mailabas ang kuwento ngayon imbes na bukas. 406 00:28:05,477 --> 00:28:06,603 Sinubukan namin. 407 00:28:07,187 --> 00:28:08,397 Walang kapaguran. 408 00:28:11,692 --> 00:28:15,779 Pagkaraan ng 30 taon sa militar, karamihan ay ginugol sa eroplano, 409 00:28:15,863 --> 00:28:19,283 may paninindigan sa tungkulin ni Ed Pierson. 410 00:28:19,366 --> 00:28:23,245 Nag-aalala ka sa mga namatay ng dahil sa eroplano ng Boeing. 411 00:28:23,328 --> 00:28:24,329 Tama. 412 00:28:24,413 --> 00:28:29,710 Sa huling bahagi ng 2017, sinabi ni Ed Pierson naalarma s'ya sa nakita niya. 413 00:28:30,377 --> 00:28:34,131 Paano mo ilalarawan ang pabrika noong oras na iyon? 414 00:28:34,214 --> 00:28:35,340 Delikado. 415 00:28:36,800 --> 00:28:41,555 Sumusugal sa panganib. Masyadong magulo. Wala sa ayos. 416 00:28:41,638 --> 00:28:45,809 Pagkalipas ng apat na buwan, ang Lion Air 737 MAX ay bumagsak, 417 00:28:45,893 --> 00:28:49,271 namatay ang lahat ng 189 na pasahero. 418 00:28:49,354 --> 00:28:53,942 Anong sasabihin mo sa mga Amerikanong gustong sumakay sa 737? 419 00:28:54,318 --> 00:28:56,445 Hihilingin ko na ang FAA 420 00:28:56,528 --> 00:29:01,617 sa trabaho, sa pagpasok ng regulasyon, ay imbestigahang mabuti ang pabrika. 421 00:29:02,117 --> 00:29:04,870 Cynthia, ano ang sagot ng Boeing tungkol dito? 422 00:29:04,953 --> 00:29:08,290 Lester, habang hindi pinapalipad ang 737 MAX, 423 00:29:08,373 --> 00:29:12,669 may mahigit sa 6,800 iba pang 737s ang lumilipad. 424 00:29:12,753 --> 00:29:15,130 Mariin itong itinanggi ng Boeing, 425 00:29:15,214 --> 00:29:18,800 sinabi nila na ang 737 ang pinakaligtas na eroplanong lumilipad 426 00:29:18,884 --> 00:29:22,596 at sinabi nila, "Ang suhestiyon ni Mr. Pierson 427 00:29:22,679 --> 00:29:26,016 "sa pagitan ng kaniyang alalahanin at ang bagong aksidente ng MAX 428 00:29:26,099 --> 00:29:27,643 "ay walang batayan." 429 00:29:27,726 --> 00:29:32,814 At sabi pa nila, "Walang nakita ang mga imbestigador sa kondisyon sa produksyon 430 00:29:32,898 --> 00:29:37,152 "ng pabrika para maging dahilan ng aksidente." Lester. 431 00:29:40,989 --> 00:29:44,409 Tapos ng unang aksidente, sinabi ng Boeing na isang pangyayari lang ito, 432 00:29:45,118 --> 00:29:47,454 Ang paunang ulat sa ikalawang aksidente 433 00:29:47,538 --> 00:29:50,916 mukhang katulad sa unang aksidente. 434 00:29:50,999 --> 00:29:54,711 Ito ang nagpa-alarma sa akin, "Hindi, sandali lang." 435 00:29:55,254 --> 00:29:57,673 "Mayroon tayong hindi alam dito." 436 00:29:57,756 --> 00:29:59,174 KOMITE SA TRANSPORTASYON 437 00:29:59,258 --> 00:30:01,718 Hudyat para kami ay mag-imbestiga. 438 00:30:03,512 --> 00:30:06,682 Halos katulad ng proseso sa korte, una, kailangan mong malaman. 439 00:30:06,765 --> 00:30:08,517 Kailangan mo ang mga dokumento. 440 00:30:08,600 --> 00:30:10,060 'Pag nasa 'yo na'ng dokumento, 441 00:30:10,143 --> 00:30:15,649 aalamin mo ang mga taong dapat kausapin. 442 00:30:16,149 --> 00:30:17,401 CEO, KUMPANYA NG BOEING 443 00:30:17,484 --> 00:30:18,902 -Gandang umaga. -Magandang umaga. 444 00:30:18,986 --> 00:30:20,571 Mabuting nandito ka. 445 00:30:20,654 --> 00:30:23,740 Salamat. Inaasahan ko ang pagdinig ngayon. 446 00:30:23,824 --> 00:30:26,285 Magtatanong sila tungkol sa manager 447 00:30:26,368 --> 00:30:29,413 na naghangad mapahinto ang produksyon ng 737 MAX. 448 00:30:29,955 --> 00:30:32,332 May alam ka ba tungkol dito? 449 00:30:32,416 --> 00:30:34,376 Ano ang sagot mo rito ngayon? 450 00:30:34,459 --> 00:30:35,544 Alam ko iyan. 451 00:30:35,627 --> 00:30:38,922 Inalam namin ang mga ito at inayos. 452 00:30:39,506 --> 00:30:40,882 Salamat. 453 00:30:44,386 --> 00:30:49,099 Ibalik natin ang pressure sa merkado, na kailangan n'yong mag-disenyo ng eroplano 454 00:30:49,182 --> 00:30:52,769 na mas matipid at hindi kailangan ang pagsasanay ng piloto. 455 00:30:53,395 --> 00:30:56,815 Humaharap ako sa isang malakas na korporasyon. 456 00:30:56,898 --> 00:30:59,443 Susubaybayan namin ang impormasyong 'yon. 457 00:30:59,526 --> 00:31:00,902 Sila ay lumalaban. 458 00:31:00,986 --> 00:31:03,864 Mayroon bang nagtatrabaho sa Boeing ng libre 459 00:31:03,947 --> 00:31:05,532 para ayusin ang problemang ito? 460 00:31:05,616 --> 00:31:08,201 Magsasagawa ng komprehensibong pagsusuri ang board ko… 461 00:31:08,285 --> 00:31:10,871 Hindi ka talaga magbabayad? 462 00:31:10,954 --> 00:31:14,374 Magpapatuloy ka sa pagtrabaho, at kumita ng $30 milyong kada taon. 463 00:31:15,667 --> 00:31:18,712 Pero titingnan namin ang imbestigasyon. 464 00:31:18,795 --> 00:31:21,340 Sa tingin namin ay gumagana ang sistema. 465 00:31:21,423 --> 00:31:22,758 SENADO NG ESTADOS UNIDOS 466 00:31:22,841 --> 00:31:27,095 Boeing CEO, Dennis Muilenburg, nagpapatotoo sa harap ng Komite ng Senado. 467 00:31:27,179 --> 00:31:30,474 Pumunta ang Boeing sa opisina pagkatapos ng ilang aksidente 468 00:31:30,557 --> 00:31:33,226 at sinabing ito ay pagkakamali ng piloto. 469 00:31:33,685 --> 00:31:35,604 'Di nabigyan ng pagkakataon ang mga piloto. 470 00:31:37,272 --> 00:31:39,024 Kapag nagdisenyo kami ng sistema, 471 00:31:39,107 --> 00:31:42,402 nasa kamay ng mga piloto ang pagpapalipad ng eroplano. 472 00:31:42,486 --> 00:31:44,738 Sa ibang kaso, sa sistema ng kaligtasan 473 00:31:44,821 --> 00:31:46,990 hindi lang ang disenyo ng inhinyero, 474 00:31:47,074 --> 00:31:51,495 kundi pati ang aksyon ng piloto ay maaring dahilan ng pagkakamali. 475 00:31:54,331 --> 00:31:55,916 Sinisi ang mga patay na piloto. 476 00:31:55,999 --> 00:31:57,668 737 MAX CONTROL SYSTEM NG BOEING 477 00:31:57,751 --> 00:32:01,296 Nagtataka ako kung bakit 'di tumigil ng kasisisi sa piloto ang Boeing. 478 00:32:02,089 --> 00:32:04,049 Lalo na kapag sinimulan ko nang halukayin 479 00:32:04,132 --> 00:32:06,968 ang impormasyon sa bagong flight control system ng MAX. 480 00:32:07,594 --> 00:32:09,221 Na ang tawag ay MCAS. 481 00:32:10,389 --> 00:32:13,517 The Maneuvering Characteristics Augmentation System. 482 00:32:16,728 --> 00:32:19,564 Si Dominic ito. Pwede ka bang makausap sandali? 483 00:32:19,648 --> 00:32:23,068 Hindi magandang pakinggan ang acronym na walang kahulugan. 484 00:32:23,694 --> 00:32:26,697 Nakapagtatakang 'di mo ito alam. 485 00:32:26,780 --> 00:32:28,699 Ang alam lang namin ay 486 00:32:28,782 --> 00:32:32,911 ang MCAS ang bagong flight control software na idinagdag sa MAX. 487 00:32:32,994 --> 00:32:35,789 At maaring may depekto kaya may aksidente. 488 00:32:41,503 --> 00:32:44,840 May malaking katanungan sa disenyo ng eroplano. 489 00:32:45,924 --> 00:32:48,218 Ang kasaysayan nito ay nakakabaliw. 490 00:32:48,510 --> 00:32:51,722 Ang lahat ng ito ay bumalik noong '60s. 491 00:32:51,805 --> 00:32:54,683 Pinakabago sa pamilya ng Boeing ng mga airliners, 492 00:32:54,766 --> 00:32:56,935 ang 737 na umakit sa mga tao. 493 00:32:57,310 --> 00:32:58,812 Gusto nila ang maliit na jet. 494 00:32:59,396 --> 00:33:03,817 Gusto nila ng jet na madaling umakyat at bumaba ang tao sa hagdanan. 495 00:33:03,900 --> 00:33:07,112 Kaya gumawa sila ng jet na mas malapit sa lupa. 496 00:33:09,406 --> 00:33:13,702 Kaya noong 2011. 497 00:33:16,580 --> 00:33:19,458 Nagkabit sila ng dalawang bagong makina. 498 00:33:19,541 --> 00:33:23,795 Sa laki ng makina ay makakaladkad ito sa lupa. 499 00:33:23,879 --> 00:33:25,839 Inilipat ito sa unahan ng mas mataas. 500 00:33:27,090 --> 00:33:30,343 Masyadong malaki ang bagong makina na pumapasok sa ilalaim ang hangin. 501 00:33:30,427 --> 00:33:32,471 Kaya nahahatak ito paitaas. 502 00:33:32,554 --> 00:33:35,682 Kaya, awtomatikong kinokontra ng software. 503 00:33:35,766 --> 00:33:38,643 Ang sensor ang nagbibigay hudyat sa fligth control computer 504 00:33:38,727 --> 00:33:41,229 at iniikot ng MCAS ang buntot nito, 505 00:33:41,605 --> 00:33:43,273 itinutulak ang unahan ng jet pababa. 506 00:33:50,197 --> 00:33:52,991 Pero masyadong malakas ang sistema. 507 00:33:54,868 --> 00:33:58,288 Bago ang unang aksidente, 'di sumang-ayon ang piloto 508 00:33:58,371 --> 00:34:00,999 sa sistemang hindi niya alam, 509 00:34:01,082 --> 00:34:03,960 hatakin ito ng paitaas, na ginawa niya ng 26 na ulit. 510 00:34:04,044 --> 00:34:07,297 At ang eroplano ay naging rollercoaster sa paglipad. 511 00:34:15,055 --> 00:34:17,182 Nakausap ko mismo ang mga piloto. 512 00:34:17,682 --> 00:34:19,893 Magkaiba talaga sila ng kuwento. 513 00:34:21,269 --> 00:34:22,729 Bago ang pangalawang aksidente, 514 00:34:22,813 --> 00:34:26,608 Pinapunta ng Boeing ang senior vice-president sa American Airlines 515 00:34:26,691 --> 00:34:29,069 upang makausap ang unyon ng piloto. 516 00:34:30,153 --> 00:34:33,365 Hindi naging maganda ang pagpupulong. 517 00:34:34,157 --> 00:34:36,701 Hindi ako dapat manatili sa pagpupulong. 518 00:34:36,785 --> 00:34:39,996 Iyon ang kauna-unahang pagbisita ng Boeing sa himpilan ng APA. 519 00:34:40,080 --> 00:34:42,874 Nang makita namin ang listahan ng dadalo mula sa Boeing, 520 00:34:42,958 --> 00:34:47,295 ang napansin namin ay may kasama silang abogado. 521 00:34:47,629 --> 00:34:51,299 Sino ang magdadala ng abogado para sa pulong pangkaligtasan? 522 00:34:51,383 --> 00:34:56,596 Naramdaman ko lang na hindi sila direkta o prangka. 523 00:34:56,680 --> 00:34:58,515 DENNIS TAJER TAGAPAGSALITA 524 00:34:58,598 --> 00:35:01,893 Naisip ko na magiging kapaki-pakinabang na i-record ang pulong. 525 00:35:05,522 --> 00:35:08,942 Mabuti siguro na, simulan ko sa control law 526 00:35:09,025 --> 00:35:11,486 na tinutukoy sa media ang MCAS. 527 00:35:11,570 --> 00:35:14,906 Isa itong software sa flight control system. 528 00:35:14,990 --> 00:35:18,368 Malinaw naman, ilang linggo na ang nakalipas mula ng aksidente, 529 00:35:18,451 --> 00:35:20,912 napabalitang nagloko ang sistema. 530 00:35:20,996 --> 00:35:24,124 Palagi kong naririnig ang salitang iyon. "Medyo," "nagloko." 531 00:35:24,207 --> 00:35:26,209 Itinulad lang sa isang bata. 532 00:35:26,293 --> 00:35:28,879 Isang milyong milya ay sasakay ka sa eroplanong ito, 533 00:35:28,962 --> 00:35:30,881 siguro minsan ay makikita mo ito. 534 00:35:30,964 --> 00:35:34,467 Sinusubukan naming sapat lang ang binibigay naming impormasyon sa crew. 535 00:35:34,551 --> 00:35:37,971 Hindi ko alam na ang pag-intindi sa sistema 536 00:35:38,054 --> 00:35:40,849 ay magbabago ang kalalabasan nito. 537 00:35:40,932 --> 00:35:42,517 Hindi sila pumasok at lumabas, 538 00:35:42,601 --> 00:35:45,645 "Mayroon ka lang segundo para ito itama. 539 00:35:45,729 --> 00:35:47,772 "Hindi namin ito sinabi. Paumanhin. 540 00:35:47,856 --> 00:35:52,652 "Gusto naming malaman mo, kung kikilos ka at aayusin ito, 541 00:35:52,736 --> 00:35:54,070 "maaayos ito." 542 00:35:54,571 --> 00:35:57,574 Hindi nila ginawa. Parang, "Alam mo nang gagawin mo." 543 00:35:58,074 --> 00:36:01,453 Ilang minuto mula ngayon, maririnig ng mambabatas ng Capitol Hill 544 00:36:01,536 --> 00:36:05,874 mga piloto na pumuna sa Boeing sa dalawang nakamamatay na pagbagsak. 545 00:36:05,957 --> 00:36:09,669 Si Sully ang bitun sa pelikula, pero tingnan n'yo si Dan Carey, 546 00:36:09,753 --> 00:36:12,088 Pinuno ng Allied Pilots Association. 547 00:36:12,172 --> 00:36:15,926 Alam ng mga piloto, na ang pagpapabuti sa aviation ay madalas 548 00:36:16,009 --> 00:36:18,762 nakasulat sa dugo ng mga biktima 549 00:36:18,845 --> 00:36:20,305 ng mga aksidente sa eroplano. 550 00:36:20,388 --> 00:36:22,641 Nakatanggap ako ng subpoena mula sa Kongreso. 551 00:36:22,933 --> 00:36:25,018 Kaya, inilabas ko ang tape. 552 00:36:25,101 --> 00:36:27,771 Alam kong magkakaroon ito ng mabigat na kahihinatnan. 553 00:36:27,854 --> 00:36:30,273 Ang audio record na ito, higit sa anumang bagay, 554 00:36:30,357 --> 00:36:35,236 tumaas ang pagdududa sa kumpanya at ng sasakyang panghimpapawid. 555 00:36:35,320 --> 00:36:39,157 Ito ay unang unscripted na narinig namin mula sa Boeing. 556 00:36:39,240 --> 00:36:41,743 Mahalaga para sa akin na mailabas ang tape na iyon. 557 00:36:41,826 --> 00:36:45,455 Pagkatapos, ay ibinigay ko ito kay Chairman DeFazio. 558 00:36:45,538 --> 00:36:48,917 Maraming mga pagkakamali at babala nang sabay-sabay? 559 00:36:49,000 --> 00:36:51,670 Oo. Ang isang pagkakamali, isang kapalpakan 560 00:36:51,753 --> 00:36:56,716 ay nakaapekto ng mabilis sa maraming sistema. 561 00:36:56,800 --> 00:36:57,634 KAPITAN CAREY 562 00:36:57,717 --> 00:36:59,844 Sa tingin mo ang bihasang piloto 563 00:36:59,928 --> 00:37:02,597 ay magagawang makontrol ang hindi paggana ng sistema? 564 00:37:02,681 --> 00:37:05,308 Dapat mong tandaan, sir, mga miyembro ng panel, 565 00:37:05,392 --> 00:37:08,311 ito ay biglaan, nakakamatay, at nakakatakot na pangyayari. 566 00:37:08,395 --> 00:37:11,523 Ang eroplanong ito ay tumaas at bumaba ng mabilis, marahas, 567 00:37:11,606 --> 00:37:15,527 may bells, babala, at lumalagutok na tunog. 568 00:37:15,610 --> 00:37:19,406 Ang problema, hindi nila sinabi sa amin ang sistemang inilagay. 569 00:37:19,489 --> 00:37:22,117 Kaya, wala kaming matatag na training. 570 00:37:28,039 --> 00:37:30,667 Gusto ko, una, ang miyembro ng pamilya na nandito, 571 00:37:30,750 --> 00:37:33,378 maari nilang i-on ang mic, ipakilala ang sarili, 572 00:37:33,461 --> 00:37:37,090 para malaman ng media kung sino ang nandito. 573 00:37:37,173 --> 00:37:38,675 Suzzanne Camp. 574 00:37:38,758 --> 00:37:40,802 Ako ang ina ni Mike Kemmesat. 575 00:37:40,885 --> 00:37:43,430 Ako si Matthieu Willm. Namatay ang kapatid ko. 576 00:37:43,513 --> 00:37:46,683 Tom Kabau. Namatay ang bunso naming kapatid na lalaki. 577 00:37:46,766 --> 00:37:48,893 Ako si Paul Njoroge. 578 00:37:48,977 --> 00:37:52,313 Namatay ang aking asawa, tatlong anak, at ang aking biyenan 579 00:37:52,397 --> 00:37:54,190 sa pagbagsak ng Ethiopian Airlines. 580 00:37:54,274 --> 00:37:56,276 Papunta siya sa Kenya. 581 00:37:56,359 --> 00:37:59,904 Hihinto sana siya sa Nairobi. 582 00:38:00,822 --> 00:38:02,490 At hindi na s'ya dumating. 583 00:38:02,574 --> 00:38:07,078 Ang pangalan ko ay Zipporah Kuria, at namatay ang aking ama. 584 00:38:19,799 --> 00:38:22,218 PAGKILALA SA MGA BIKTIMA NG ETHIOPIA FLIGHT 302 585 00:38:22,302 --> 00:38:23,720 Sa itaas. 586 00:38:23,803 --> 00:38:27,098 'Yan. Diyan lang. 587 00:38:27,390 --> 00:38:29,517 Kung maari lang itong ma-edit, 588 00:38:29,601 --> 00:38:32,687 tingnan natin, unang anim na minuto, 589 00:38:32,771 --> 00:38:38,276 nahirapan ang piloto sa pagkontrol ng 737 MAX 8 bago... 590 00:38:38,359 --> 00:38:39,694 At saka ito bumagsak. 591 00:38:39,778 --> 00:38:42,781 Mas bata ako kaysa karamihan sa miyembro ng pamilya. 592 00:38:42,864 --> 00:38:47,285 Lahat kami ay nagtutulungan sa aming ibat-ibang kakayahan. 593 00:38:48,203 --> 00:38:52,165 Marunong ako sa social media at website. 594 00:38:54,918 --> 00:38:58,421 Ang paborito kong pahina ay ang "Ang aming kuwento". 595 00:39:01,549 --> 00:39:04,385 Kami ay pamilya, kami ang pamilyang ET 302, 596 00:39:04,469 --> 00:39:07,889 maging gusto man namin o ayaw na maging bahagi nito. 597 00:39:12,519 --> 00:39:16,189 Sa isang banda, para itong ibinahaging dugong dumanak, 598 00:39:26,533 --> 00:39:29,327 Magandang umaga. Maaga tayong magsisimula ngayon. 599 00:39:29,452 --> 00:39:33,206 Ako ay nasa Washington, DC, nasa isang layover. 600 00:39:33,289 --> 00:39:36,709 Papunta ako sa United Nations Environment Assembly. 601 00:39:36,793 --> 00:39:38,962 Kaya, magche-check in ulit ako. 602 00:39:40,004 --> 00:39:42,632 Hindi ko alam kung saan ako, siguro sa Ethiopia, 603 00:39:42,715 --> 00:39:44,843 siguro ang huli kong destinasyon, Kenya. 604 00:39:45,385 --> 00:39:48,763 Ipapaalam ko ang aking paglalakbay. Magandang araw. 605 00:39:49,639 --> 00:39:55,395 Malalaman mo ang istorya ng tatay ko, si Joseph Kuria Waithaka, edad 55. 606 00:39:55,478 --> 00:39:58,982 Makikilala mo s'ya at kung sino s'ya. 607 00:39:59,065 --> 00:39:59,899 Hi 608 00:39:59,983 --> 00:40:03,903 Ako ito at ang diary ni Olivia na "Huwag n'yong dalhin ang pamilya sa gym." 609 00:40:04,195 --> 00:40:06,239 Ilang calories na ang nawala sa'yo? 610 00:40:06,322 --> 00:40:07,991 -Tatlumput-isa. -Tatlumput-isa? 611 00:40:08,074 --> 00:40:10,201 Iyon lang? Ilang oras mo ito ginawa? 612 00:40:10,285 --> 00:40:13,538 Hindi niya gusto ito. Ilang oras mo ito ginawa? 613 00:40:18,543 --> 00:40:22,005 Naalala ko ang panaginip ko tungkol sa pagsigaw ni tatay sa akin. 614 00:40:22,088 --> 00:40:24,215 Ang katabi s'ya sa eroplano, 615 00:40:24,299 --> 00:40:29,804 pero bumagsak ang kinalalagyan niya, at sinubukan ko siyang hawakan. 616 00:40:35,810 --> 00:40:39,898 Naiisip ko kung paanong ang mga nasa likod ng paggawa ng desisyon 617 00:40:39,981 --> 00:40:41,608 ay nakakatulog sa gabi. 618 00:40:42,567 --> 00:40:48,198 Mabibilang ko lang kung ilang beses akong nakakatulog nang maayos 619 00:40:48,281 --> 00:40:52,076 na hindi maisip ang nangyayari 620 00:40:52,160 --> 00:40:55,496 sa huling anim na minuto ng buhay ng tatay ko. 621 00:40:56,789 --> 00:41:01,294 Parang nakikita mo ang lupa na lumalapit sa'yo, sobrang lapit. 622 00:41:28,446 --> 00:41:30,990 Ngayon, isang matapang na pag-amin ng kasalanan 623 00:41:31,074 --> 00:41:33,576 mula sa pinakamalaking tagagawa ng eroplano sa mundo. 624 00:41:33,660 --> 00:41:35,286 Humihingi kami ng paumanhin 625 00:41:35,370 --> 00:41:38,748 para sa buhay na nawala sa aksidente sa 737 MAX. 626 00:41:39,415 --> 00:41:41,042 Ang argumento ng Boeing ay, 627 00:41:41,125 --> 00:41:44,045 "Ipinaalam namin sa lahat kung paano ito haharapin. 628 00:41:44,128 --> 00:41:48,549 "At ipinapaayos na namin ang software, na malapit ng matapos." 629 00:41:48,633 --> 00:41:52,971 Sa bagong sistema maaari itong matutunan ng piloto ng MAX sa loob ng 30 minuto. 630 00:41:53,513 --> 00:41:55,223 Katawa-tawa 'yon 631 00:41:55,306 --> 00:41:59,018 Gumagawa kami ng komprehensibo, disiplinadong diskarte. 632 00:41:59,102 --> 00:42:03,022 At hindi minadaling oras sa pag-update ng software. 633 00:42:03,606 --> 00:42:05,066 Halos ito ay patapos na 634 00:42:05,149 --> 00:42:08,111 at asahan ang sertipikasyon at pagpapatupad nito 635 00:42:08,194 --> 00:42:12,240 sa 737 MAX fleet, sa buong mundo, sa mga linggong darating. 636 00:42:12,657 --> 00:42:17,078 Naniniwala kami sa pangunahing kaligtasan ng 737 MAX. 637 00:42:29,048 --> 00:42:31,843 Iniisip ng mga tao na ang problema ay software lamang. 638 00:42:33,011 --> 00:42:35,930 Ngunit kinokontrol ng Boeing ang salaysay. 639 00:42:36,014 --> 00:42:38,891 "Tumingin ka rito. Huwag kang tumingin dito." 640 00:42:39,684 --> 00:42:42,645 Madali sa kanila na pag-usapan ang pagsasanay ng piloto 641 00:42:42,729 --> 00:42:45,815 dahil maaari nilang isisi ang pagkakamali sa tao at software, 642 00:42:45,898 --> 00:42:49,402 dahil gagawa lang ng isang software patch, at ilalabas ito. 643 00:42:49,485 --> 00:42:51,612 Pero may iba pang isyu. 644 00:42:51,696 --> 00:42:54,073 Hindi nasagot na mga tanong na 'di tinutugunan. 645 00:42:54,157 --> 00:42:55,366 KALIGTASANG INSIDENTE NG 737 MAX 646 00:42:55,450 --> 00:42:57,410 Bakit bumagsak ang eroplano? 647 00:42:57,493 --> 00:43:00,079 Bumagsak ito dahil nawalan ng kontrol ang piloto. 648 00:43:00,163 --> 00:43:02,081 Bakit nawalan ng kontrol ang piloto? 649 00:43:03,249 --> 00:43:07,128 Dahil ang MCAS software ay itinulak ang eroplano ng pababa nang paulit-ulit. 650 00:43:07,211 --> 00:43:08,546 Bakit nangyayari iyon? 651 00:43:10,715 --> 00:43:13,134 Dahil nasira ang anggulo ng sensor. 652 00:43:17,180 --> 00:43:18,848 Pero bakit nasira ang sensor? 653 00:43:23,227 --> 00:43:26,439 Ang akala nila ito ay software, pero ang totoo ay hardware. 654 00:43:27,231 --> 00:43:29,317 Ito ay tatlong-librang bahagi 655 00:43:29,400 --> 00:43:33,738 na inilagay sa marami o libo pang mga eroplano. 656 00:43:34,781 --> 00:43:37,200 Ang anggulo ng pag-atake ay ang anggulo, talaga, 657 00:43:37,283 --> 00:43:39,952 sa pagitan ng pakpak at ang papasok na hangin. 658 00:43:40,036 --> 00:43:43,915 At ang anggulo ng sensor ng pag-atake ay nagbibigay ng maling signal. 659 00:43:43,998 --> 00:43:46,584 Sa katunayan, nagbigay ito ng imposibleng signal. 660 00:43:46,918 --> 00:43:48,669 74 at kalahating degree, pataas. 661 00:43:48,753 --> 00:43:50,838 Hindi ba ang 74 degrees, parang, 662 00:43:50,922 --> 00:43:53,716 -hindi normal... -Tama ka. 663 00:43:53,800 --> 00:43:57,053 'Di maaring lumipad ang eroplano ng ganoon. Pang-rocket ship iyon. 664 00:43:57,136 --> 00:44:00,515 Kahit lumilipad ang eroplano sa ligtas na anggulo ng pag-atake, 665 00:44:00,598 --> 00:44:01,974 dahil sa maling sensor, 666 00:44:02,058 --> 00:44:04,644 akala ng MCAS ay dapat mas mataas pa 667 00:44:04,727 --> 00:44:06,854 at sa programming ay inutos itong pababa. 668 00:44:06,938 --> 00:44:08,815 Kung ito ay ang anggulo ng pag-atake, 669 00:44:08,898 --> 00:44:11,317 -mas malaki ang problema nila -Malaking problema. 670 00:44:12,902 --> 00:44:16,030 Hindi lang ang MAX ang ginawa sa pabrika. 671 00:44:17,073 --> 00:44:21,119 Mapapaisip ka, kung mayroon pang ibang sensor na parehong may depekto? 672 00:44:24,122 --> 00:44:29,877 Ang kailangan nilang gawin ay ayusin ang software at magsanay ang piloto, 673 00:44:29,961 --> 00:44:32,839 at sa palagay ko dapat magtanong ang mga tao kung bakit. 674 00:44:35,925 --> 00:44:38,845 Ang mga whistleblower mula sa Boeing 675 00:44:38,928 --> 00:44:41,806 ang pinagkukunan ko ng impormasyon. 676 00:44:44,434 --> 00:44:45,393 Ilang taon na, 677 00:44:45,476 --> 00:44:49,480 doon ko nalalaman ang nangyayari sa loob ng kumpanya. 678 00:44:51,274 --> 00:44:52,650 Para ako sa mga ordinaryo. 679 00:44:52,733 --> 00:44:56,362 Hindi ako para sa malaki, makapangyarihang korporasyon... 680 00:44:57,280 --> 00:45:00,324 na alam kong may malubhang problema sa loob. 681 00:45:00,992 --> 00:45:05,830 Nilapitan ako ni Gerry Eastman noong 2003, 682 00:45:06,414 --> 00:45:08,624 taon bago bumagsak ang MAX, 683 00:45:09,292 --> 00:45:13,504 galit sa kung paano nila pamamahalaan ang kumpanya. 684 00:45:13,838 --> 00:45:15,756 At tungkol sa mga isyu sa kaligtasan 685 00:45:15,840 --> 00:45:18,593 Sinabihan ako ng amo ko na 'wag ko gawin ang trabaho ko. 686 00:45:18,676 --> 00:45:20,344 Tatakan ko lang ang mga papeles. 687 00:45:20,428 --> 00:45:22,388 Siyempre alam ko na iyon ay bogus. 688 00:45:22,472 --> 00:45:24,932 May access s'ya sa mga dokumento 689 00:45:25,016 --> 00:45:28,394 hindi siya dapat magkaroon ng access, pero ginawa niya. 690 00:45:29,103 --> 00:45:33,441 Pinag-uusapan natin ang ikalawang malaking kontraktor ng depensa ng Estados Unidos, 691 00:45:33,524 --> 00:45:35,526 na may malaking kakayahan sa cyber. 692 00:45:36,360 --> 00:45:37,653 At ang makinistang ito 693 00:45:38,321 --> 00:45:43,910 at nagla-log in sa mga presentasyon ng CEO. 694 00:45:44,494 --> 00:45:45,912 At ibinigay ito sa akin. 695 00:45:46,787 --> 00:45:48,998 MAY MANGYAYARI 696 00:45:49,081 --> 00:45:52,168 Ilang beses kong sinabi kay Gerry, "Tingnan mo, mag-ingat ka." 697 00:45:52,251 --> 00:45:54,003 INTERNAL REVIEW PINAGMULAN NG IGNITION 698 00:45:54,086 --> 00:45:55,922 Hindi niya ako pinansin. 699 00:45:56,506 --> 00:46:00,468 Nagtrabaho si Eastman sa Boeing ng 18 taon. At inaresto sa kaniyang opisina. 700 00:46:00,551 --> 00:46:02,887 Kinasuhan s'ya ng computer trespassing. 701 00:46:02,970 --> 00:46:05,973 Kapag nahatulan, makukulong s'ya ng apat na taon. 702 00:46:06,057 --> 00:46:09,310 Ang nagtatrabaho sa Boeing, na kumakausap sa akin ng palihim, 703 00:46:09,393 --> 00:46:11,312 ay lumalabag sa patakaran ng kumpanya. 704 00:46:12,313 --> 00:46:14,357 At malaki itong problema. 705 00:46:14,440 --> 00:46:17,777 Nasa King County Court si Gerald Eastman para sa pagsasakdal, 706 00:46:17,860 --> 00:46:19,570 kung saan hindi s'ya nagkasala. 707 00:46:19,654 --> 00:46:23,282 Sinabing 'di sineseryoso ng Boeing ang kaniyang alalahanin sa kaligtasan. 708 00:46:23,366 --> 00:46:26,035 Kaya niya inilabas ang nalaman niya sa publiko. 709 00:46:26,118 --> 00:46:28,955 Sinabi ko sa aking asawa na… 710 00:46:31,207 --> 00:46:35,711 "Kailangan ko itong ilabas, alam mo. Anuman ang banta sa akin." 711 00:46:36,671 --> 00:46:40,424 Matapos siyang arestuhin, nakipag-ayos din s'ya sa Boeing, 712 00:46:40,967 --> 00:46:43,302 pero hindi na siya nagtrabaho sa aerospace. 713 00:46:45,346 --> 00:46:49,559 Matagal na akong walang balita sa kaniya, ano na kaya ang nangyari? 714 00:46:50,393 --> 00:46:51,811 Nag-aalala ako. 715 00:46:52,562 --> 00:46:58,401 Hindi nagtagal, nalaman ko sa isang kaibigan na nagpakamatay s'ya. 716 00:46:59,694 --> 00:47:03,948 Naisip mo ba minsan na, "Sana ay hindi na lang ako nagsalita"? 717 00:47:04,031 --> 00:47:05,074 Hindi. 718 00:47:05,157 --> 00:47:09,370 Maraming tao sa Boeing ang ginagawa iyan araw-araw. 719 00:47:09,453 --> 00:47:11,664 At ang ilan sa amin ay dapat manindigan. 720 00:47:43,904 --> 00:47:45,698 Nababahala ako. 721 00:47:47,158 --> 00:47:51,662 May mga kaibigan kami at pamilya na nagtrabaho o nagtatrabaho sa Boeing. 722 00:47:51,746 --> 00:47:55,791 Nagtrabaho ang tatay ko sa Boeing matapos siyang magretiro sa Navy. 723 00:47:56,542 --> 00:47:59,795 Ipinagmamalaki namin iyon. 724 00:48:01,213 --> 00:48:05,176 Kaya, mahirap ito, dahil parang nagsusumbong ka. 725 00:48:05,259 --> 00:48:07,053 At alam ko hindi niya yun ginagawa. 726 00:48:07,136 --> 00:48:11,515 Gumagawa s'ya ng paraan para ito maging maayos at mas ligtas. 727 00:48:13,768 --> 00:48:19,357 Sana ay maintindihan ng mga tao ang dahilan bakit niya ito ginagawa. 728 00:48:30,826 --> 00:48:34,246 Iba kung alam mong minsanan lang ito, ito na iyon. 729 00:48:34,330 --> 00:48:36,874 Ito na ang huling mangyayari ito. 730 00:48:38,709 --> 00:48:42,630 Pero maaring mag-aalala at pwedeng mangyari ulit ang aksidente. 731 00:48:47,134 --> 00:48:51,639 Ang unang anim na minuto sa bawat flight ay napakahirap. 732 00:48:53,140 --> 00:48:55,601 Hindi lang sa akin, kundi sa lahat ng pamilya. 733 00:48:58,104 --> 00:49:03,067 Sa bawat oras na may kaguluhan, maiisip mo na, ito na ba ang katapusan? 734 00:49:04,110 --> 00:49:05,236 Tulad ng... 735 00:49:06,112 --> 00:49:07,488 Mamamatay ba ako? 736 00:49:11,826 --> 00:49:14,537 Pero ang tatay ko ay pupunta kahit saan para sa akin. 737 00:49:15,454 --> 00:49:17,289 Kaya kailangan kong umalis. 738 00:49:20,626 --> 00:49:22,670 Upang matiyak na alam ng mundo. 739 00:49:23,129 --> 00:49:26,382 Ang eroplano ay hindi kasing ligtas tulad ng iniisip natin. 740 00:49:40,020 --> 00:49:43,315 Mga kasama, pagbati mula rito sa Washington, DC. 741 00:49:50,197 --> 00:49:52,742 -Natutuwa ako at nandito ka. -Masayang makita ka. 742 00:49:52,825 --> 00:49:54,160 -Nakarating tayo. -Oo. 743 00:49:54,243 --> 00:49:55,286 -Oo. -Nakarating din. 744 00:49:56,537 --> 00:50:00,124 Nakilala namin ang ibang pamilya mula pa sa 35 bansa. 745 00:50:01,167 --> 00:50:04,587 Nakikita namin ang parehong pagdurusa sa bawat isa sa amin. 746 00:50:07,673 --> 00:50:10,050 Habang nagpapatuloy sa buhay... 747 00:50:10,468 --> 00:50:13,137 sa nakaraang anim na buwan, ang buhay natin, 748 00:50:13,220 --> 00:50:17,266 hindi umusad kahit kaunti ang buhay ng pamilya ng mga biktima. 749 00:50:19,185 --> 00:50:20,811 Kalungkutan, pagkawala, at sakit 750 00:50:20,895 --> 00:50:23,689 mga wika ng sinasabi ng lahat. 751 00:50:25,232 --> 00:50:27,485 Malalim ang kalungkutan, 752 00:50:27,568 --> 00:50:31,530 at mas maganda ang pakiramdam ko 'pag nasa labas ako. 753 00:50:31,614 --> 00:50:34,533 Ang aking anak na babae ay isang tagapagtaguyod. 754 00:50:36,952 --> 00:50:40,247 At alam ko na masaya siya roon. 755 00:50:41,624 --> 00:50:46,253 At sa tingin ko, ito ang paraan upang ipaglaban ang kanilang pamana 756 00:50:47,797 --> 00:50:51,801 ang siguraduhin na hindi na ito mauulit pa sa iba pang pamilya. 757 00:50:54,887 --> 00:50:57,056 Ang mga pamilya, sila ay kritikal. 758 00:50:57,890 --> 00:51:00,726 Ipinakikilala ang mga nasa pagbagsak na ito 759 00:51:03,437 --> 00:51:07,483 Dahil dito ginawa ang eroplano, dito nabigyan ng sertipiko ang eroplano, 760 00:51:07,566 --> 00:51:09,902 alam nila na dapat silang magpokus 761 00:51:09,985 --> 00:51:15,324 sa Pamahalaan ng Estados Unidos at sa Boeing upang ayusin ang problemang ito. 762 00:51:16,617 --> 00:51:19,078 Maliwanag na ang mga bagay ay minadali. 763 00:51:19,161 --> 00:51:23,249 Patuloy silang gumagawa ng eroplano matapos ang ikalawang pagbagsak. 764 00:51:23,332 --> 00:51:26,961 Malaking sampal ito sa bawat pamilya. 765 00:51:27,378 --> 00:51:33,300 Ang misyon ko ay siguraduhing kapag kumuha ng flight na ang mga tao, 766 00:51:34,176 --> 00:51:36,303 na makakarating sila sa pupuntahan. 767 00:51:36,387 --> 00:51:40,474 HUWAG PAYAGAN ANG MAX NA LUMIPAD MAMAMATAY ANG MGA TAO 768 00:51:45,020 --> 00:51:49,483 Maraming bagay ang naglalaro sa isip ko. Ang aking ulo ay... 769 00:51:55,781 --> 00:51:59,368 Masyado na akong nakapokus. 770 00:51:59,451 --> 00:52:02,288 Hindi ito binalak. Hindi ko tinuring ang aking sarili na… 771 00:52:02,371 --> 00:52:06,083 -Ngayon ko lang narinig sa'yo iyan. -Alam kong masyado na akong nakapokus... 772 00:52:06,166 --> 00:52:10,129 Gusto kong siguraduhin na hindi na ito mauulit pa. 773 00:52:11,422 --> 00:52:12,548 Kaya... 774 00:52:25,060 --> 00:52:26,520 Binabangungot ako. 775 00:52:26,604 --> 00:52:30,691 Pero ang lumaban ay isang malakas na motivator. 776 00:52:30,983 --> 00:52:33,903 -Makukuha na natin, pero... -Isang hakbang na lang. 777 00:52:34,320 --> 00:52:36,238 Oo. Tama ka. 778 00:52:38,240 --> 00:52:40,618 Gusto kong isipin ng mga pamilya na 779 00:52:40,701 --> 00:52:44,455 may mga tao na sinusubukan ang lahat para lumabas ang katotohanan. 780 00:52:50,669 --> 00:52:53,464 Haharap sa House Transportation Committee… 781 00:52:53,547 --> 00:52:54,840 PAGDINIG SA AVIATION SAFETY 782 00:52:54,924 --> 00:52:57,217 ang whistleblower ng Boeing, si Edward Pierson. 783 00:52:57,301 --> 00:53:01,889 Iniisip ni Pierson ang isa sa dahilan ng pagbagsak ay ang problema sa produksyon. 784 00:53:01,972 --> 00:53:03,891 Kailangan namin ng kasagutan. 785 00:53:03,974 --> 00:53:05,726 Kailangan may managot. 786 00:53:06,268 --> 00:53:08,896 At kailangan may umako ng responsibilidad. 787 00:53:13,943 --> 00:53:16,570 Susubukan kang tanungin ng mga reporter. 788 00:53:16,654 --> 00:53:19,990 Isisigaw nila ang mga tanong para magalit ka. 789 00:53:20,074 --> 00:53:21,408 Huwag mo itong sagutin. 790 00:53:26,997 --> 00:53:28,958 Gagawin ba natin ito ngayon? 791 00:53:29,041 --> 00:53:31,293 Mga kasama... Kung maari bigyan s'ya ng lugar. 792 00:53:32,002 --> 00:53:33,671 Pwede bang sandali lang? 793 00:53:33,754 --> 00:53:34,672 Oo. 794 00:53:36,966 --> 00:53:39,385 Bakit hindi nakinig ang FAA sa sarili nitong... 795 00:53:39,468 --> 00:53:42,429 -Kuha ko. Papasok na ako. -Sagutin mo ang tanong mo. 796 00:53:47,059 --> 00:53:48,602 Ang pangalan ko ay Ed Pierson. 797 00:53:49,144 --> 00:53:51,563 Ibinibigay ko ang taos-puso kong pakikiramay 798 00:53:51,647 --> 00:53:54,233 sa pamilya at kaibigang nawalan ng mahal sa buhay 799 00:53:54,316 --> 00:53:58,654 sa Lion Air Flight 610 at Ethiopian Airlines Flight 302. 800 00:53:58,737 --> 00:54:01,365 Ang pagkawala at kalungkutan ay hindi mailalarawan. 801 00:54:02,282 --> 00:54:05,452 Naniniwala ako na ang problema sa produksyon sa pabrika ng Renton, 802 00:54:05,536 --> 00:54:08,539 ay may kontribusyon sa dalawang trahedya ng pagbagsak. 803 00:54:08,998 --> 00:54:13,252 Binalaan ko ang pamunuan ng Boeing sa pagbigay ng sulat nang ilang beses, 804 00:54:13,335 --> 00:54:16,171 partikular bago ang pagbagsak ng Lion, 805 00:54:16,255 --> 00:54:18,632 at muli bago ang pagbagsak ng Ethiopian Airlines, 806 00:54:18,716 --> 00:54:20,759 tungkol sa posibleng panganib sa eroplano. 807 00:54:20,843 --> 00:54:22,511 Hindi nila ito pinansin. 808 00:54:23,429 --> 00:54:25,139 Noong ika-9 ng Hunyo, 2018, 809 00:54:25,222 --> 00:54:27,641 habang ginawa ang eroplanong Lion Air, 810 00:54:27,725 --> 00:54:29,518 apat na buwan bago ito bumagsak, 811 00:54:29,601 --> 00:54:32,563 sumulat ako ng isang email sa 737 general manager, 812 00:54:32,646 --> 00:54:35,607 iminungkahi ko na ipatigil ang produksyon. 813 00:54:35,691 --> 00:54:39,069 Nang binanggit ko iyon nakita ko ang operasyon sa militar 814 00:54:39,153 --> 00:54:42,281 itinigil ito para sa alalahanin sa kaligtasan, 815 00:54:42,364 --> 00:54:45,242 Hindi ko malilimutan ang kaniyang sagot, na kung saan ay, 816 00:54:45,325 --> 00:54:48,245 "Ang militar ay 'di isang organisasyong gumagawa para kumita." 817 00:54:50,205 --> 00:54:53,625 Pagkaraan ng isang buwan, noong Marso 10, 2019, 818 00:54:53,709 --> 00:54:58,005 bumagsak Ethiopian Airlines Flight 302, patay ang lahat ng 157 pasahero. 819 00:54:59,757 --> 00:55:03,093 Ang pagsisiyasat ng US regulators ay nakakadismaya 820 00:55:03,177 --> 00:55:07,264 sa pagpilit ng Boeing na wala itong sistema ng kalidad o isyu sa kaligtasan. 821 00:55:08,307 --> 00:55:10,517 Salamat sa pagkakataon na binigay n'yo sa akin. 822 00:55:10,601 --> 00:55:12,352 Handa na akong sumagot sa mga tanong. 823 00:55:12,728 --> 00:55:15,355 Okey. Kinikilala ko si Kinatawang Norton. 824 00:55:16,356 --> 00:55:18,358 Sasangayon ka ba sa FAA 825 00:55:18,442 --> 00:55:22,237 at gawin ang imbestigasyon sa pabrika ng mga US Boeing? 826 00:55:22,946 --> 00:55:25,866 Sinusuportahan ko iyan. Naroon ako sa loob ng tatlong taon. 827 00:55:25,949 --> 00:55:29,661 Sa totoo lang, wala akong nakilalang empleyado ng FAA sa tatlong taon ko. 828 00:55:30,704 --> 00:55:35,042 Wala rin akong maalala na may nakausap ang mga kasamahan ko sa kanila. 829 00:55:35,125 --> 00:55:38,378 Maaring nandoon sila, pero hindi nakikita at pero nandoon. 830 00:55:38,462 --> 00:55:41,465 Sa tingin ko ay mahalaga iyon. 831 00:55:41,548 --> 00:55:45,052 Iminumungkahi ko na ang susunod sa pagdinig na ito. 832 00:55:45,135 --> 00:55:47,971 Ito ay babalik sa amin 833 00:55:48,055 --> 00:55:51,850 kung hindi namin gagawin sa tamang paraan ang pagtingin sa pabrika ng Boeing 834 00:55:51,934 --> 00:55:53,268 sa buong Estados Unidos. 835 00:55:53,352 --> 00:55:54,561 Salamat, Mr. Chairman. 836 00:56:04,363 --> 00:56:07,032 Federal Aviation Administration. 837 00:56:07,116 --> 00:56:11,203 Sila ang nakatalaga upang siguruhin ang kaligtasan ng publiko 838 00:56:11,286 --> 00:56:15,624 at siguruhin na ang binigyan ng sertipikong lumipad 839 00:56:16,125 --> 00:56:18,335 ay siguradong makakalipad at hindi babagsak. 840 00:56:19,086 --> 00:56:21,296 Administrator Dickson ikaw ang aming pag-asa, 841 00:56:21,380 --> 00:56:22,798 ikaw ang aming pag-asa. 842 00:56:23,090 --> 00:56:26,927 Ang mahirap na leksyon ng aviation at ang masipag na pagtugon sa mga leksyon 843 00:56:27,010 --> 00:56:29,930 ay naging daan sa paglikha ng pandaigdigang sistema ng aviation 844 00:56:30,013 --> 00:56:31,974 na may nakakainggit na rekord ng kaligtasan. 845 00:56:32,057 --> 00:56:36,228 Pero kinikilala namin ang kaligtasan sa paglalakbay, at hindi isang destinasyon. 846 00:56:36,311 --> 00:56:39,898 Dapat tayong mabuo sa natutunan natin. 'Wag nating hayaan ang sarili 847 00:56:39,982 --> 00:56:41,650 na maging kampante. 848 00:56:41,733 --> 00:56:44,486 Salamat, at masaya akong sagutin ang inyong mga tanong. 849 00:56:44,570 --> 00:56:48,240 Ginoong Dickson. Kilala mo ba kung sino si Ed Pierson? 850 00:56:49,324 --> 00:56:52,327 Hindi ko s'ya nakita ng personal, pero kilala ko s'ya. 851 00:56:52,411 --> 00:56:54,204 Siya ay nakaupo roon. 852 00:56:54,288 --> 00:56:57,082 Alam mo ba, apat na buwan bago ang unang pagbagsak? 853 00:56:57,166 --> 00:57:00,627 binanggit niya itong problema sa Boeing. Alam mo? 854 00:57:00,711 --> 00:57:04,756 -Apat na buwan. Bago ang unang aksidente. -Alam kong may alalahanin. 855 00:57:04,840 --> 00:57:07,217 Tama. Alam mo kung ano ang ginawa nila? 856 00:57:07,301 --> 00:57:10,554 Hindi nila ito pinansin hanggang sa may ikalawang pagbagsak. 857 00:57:11,471 --> 00:57:14,433 Iyon ang nangyari. Maraming tao ang namatay. 858 00:57:14,516 --> 00:57:16,643 Kaya, ang tanong ko sa'yo ay, 859 00:57:16,727 --> 00:57:20,522 inimbestigahan mo ba ang produksyon sa pabrika ng Renton? 860 00:57:20,606 --> 00:57:24,735 Alam ko na may patuloy na aktibidad sa aming pangangasiwa. 861 00:57:24,818 --> 00:57:26,570 Sir, hindi iyan sapat. 862 00:57:26,653 --> 00:57:30,115 Kakausapin ba namin ang mga trabahador sa pabrika ng Renton? 863 00:57:30,199 --> 00:57:31,491 Makatotohanan ba ito? 864 00:57:31,575 --> 00:57:34,578 Nangangako ako, na titingnan namin ang problema. 865 00:57:34,661 --> 00:57:36,163 Patuloy namin itong gagawin. 866 00:57:36,246 --> 00:57:39,166 Makikipanayam ka ba kay Ginoong Pierson? 867 00:57:39,249 --> 00:57:40,209 Oo naman. 868 00:57:40,292 --> 00:57:42,794 Iimbestigahan mo ba ang problema sa pabrika 869 00:57:42,878 --> 00:57:44,546 -sa pasilidad ng Renton? -Oo. 870 00:57:45,631 --> 00:57:48,842 Tapos na ang komite. 871 00:57:58,810 --> 00:57:59,811 Maraming salamat. 872 00:58:00,020 --> 00:58:01,230 Dapat malakas ang loob. 873 00:58:02,898 --> 00:58:04,983 Dapat gawin ito ng tama para maayos 874 00:58:05,067 --> 00:58:06,985 para wala nang pamilya ang pagdaanan ito. 875 00:58:07,069 --> 00:58:08,195 Salamat. 876 00:58:08,278 --> 00:58:10,614 -Salamat. -Salamat. 877 00:58:10,697 --> 00:58:11,657 Sandali lang. 878 00:58:14,701 --> 00:58:16,578 Bigyan s'ya ng daan. 879 00:58:17,246 --> 00:58:20,415 Kung may katanungan kayo, sasagutin ko ito. 880 00:58:20,499 --> 00:58:21,750 Mahaba ang araw na ito. 881 00:58:26,880 --> 00:58:28,090 Walang gusto ng multa. 882 00:58:28,173 --> 00:58:29,591 Ang galing talaga. 883 00:58:29,675 --> 00:58:33,762 Inutusan ang FAA na pumunta at imbestigahan ang pabrika. 884 00:58:35,806 --> 00:58:37,557 Oo, malaking panalo ito. 885 00:58:41,270 --> 00:58:43,605 ANG KUMPANYA NG BOEING 100 NORTH RIVERSIDE 886 00:58:43,689 --> 00:58:45,691 Sinusundan natin ngayong gabi ang kuwento, 887 00:58:45,774 --> 00:58:48,527 tinanggal ng Boeing ang kanilang CEO, si Dennis Muilenburg. 888 00:58:48,610 --> 00:58:52,281 Si Muilenburg ang namuno sa pinakamasamang taon sa kasaysayan ng Boeing. 889 00:58:52,364 --> 00:58:55,158 Namatay ang 349 na tao. Maaari ka bang tanungin? 890 00:58:55,993 --> 00:59:00,414 Magkano ang nakuha niya? 62.2 milyong dolyar. 891 00:59:00,747 --> 00:59:04,209 Malaki kung pakikinggan, pero hindi niya kukunin ang 2019 bonus. 892 00:59:04,293 --> 00:59:06,545 Ang bagong CEO, si David Calhoun, 893 00:59:06,628 --> 00:59:08,630 kikita s'ya ng 1.4 milyon 894 00:59:08,714 --> 00:59:12,801 na may dagdag na benepisyo sa mga bonus ng milyon 895 00:59:12,884 --> 00:59:17,264 kasama ang pitong milyon kung maibabalik niya ang MAX. 896 00:59:17,347 --> 00:59:19,349 Dahil pinag-uusapan natin ang tungkol sa… 897 00:59:19,433 --> 00:59:22,311 Walang pagsisisi ang Boeing dito. 898 00:59:23,228 --> 00:59:25,314 Gusto lang nilang kumita. 899 00:59:25,897 --> 00:59:27,566 At sa tingin ko, para sa akin... 900 00:59:27,649 --> 00:59:28,567 MISS NA KITA 901 00:59:28,650 --> 00:59:31,778 …iniisip si Muilenburg at ang aking ama... 902 00:59:32,904 --> 00:59:36,867 Dalawang lalaki na ipinanganak sa parehong taon... 903 00:59:37,367 --> 00:59:42,039 Ang isa ay namuhay ng marangya, na may milyun-milyong dolyar, 904 00:59:43,081 --> 00:59:45,751 at ang isa ay ibinayad ang sariling dugo. 905 00:59:55,761 --> 00:59:58,430 Mahigpit sa FAA ngayon. Sa tingin ko, dapat lang. 906 00:59:58,513 --> 01:00:02,392 Pero nakakabaliw dahil ang depensa ng Boeing 907 01:00:02,476 --> 01:00:07,105 hindi sila mananagot dahil may sertipikasyon sila ng FAA. 908 01:00:07,564 --> 01:00:10,525 Lahat ng eroplanong bumagsak ay may sertipiko. 909 01:00:10,609 --> 01:00:15,113 Sinagot nito ang tanong. Hindi, ang sertipiko ay hindi kaligtasan. 910 01:00:15,197 --> 01:00:19,368 Ang posisyon ng FAA sa sertipikasyon ng pamantayan ay dapat magbigay ng 911 01:00:19,451 --> 01:00:21,578 kaligtasan sa tagagawa, 912 01:00:21,661 --> 01:00:25,540 ngunit ang posisyon rin ng FAA sa tagagawa ay, 913 01:00:25,624 --> 01:00:30,504 ang kanilang responsibiliad ay hindi lang sa pamantayan ng sertipikasyon. 914 01:00:30,587 --> 01:00:35,342 Kung ang pressure lang sa profit margin ay ang legal na pananagutan, 915 01:00:35,425 --> 01:00:38,178 at aalisin mo ang panganib ng legal napananagutan dahil 916 01:00:38,261 --> 01:00:42,099 sa sandaling masertipiko ito, ikaw ay hindi na makakasuhan ng mga tao 917 01:00:42,182 --> 01:00:44,518 na namatay o nasugatan dahil sa eroplano, 918 01:00:44,601 --> 01:00:47,562 wala ng mag-uudyok para sa mga kumpanyang himpapawid, 919 01:00:47,646 --> 01:00:50,982 sa mga taga-disenyo, tagagawa, upang mag-disenyo para sa kaligtasan. 920 01:00:51,066 --> 01:00:54,152 Ang tanging nag-uudyok ay ang disenyo para ito mabigyan ng sertipiko. 921 01:00:54,236 --> 01:00:55,404 Hindi ito makatwiran. 922 01:00:55,487 --> 01:00:58,281 Wala ng kaligtasan para sa mga sumasakay. 923 01:01:09,167 --> 01:01:14,089 DALAWANG BUWAN PAGKATAPOS NG PAGDINIG NG AVIATION 924 01:01:14,756 --> 01:01:15,757 Umalis na tayo. 925 01:01:15,841 --> 01:01:17,342 -Halika na. -Okey. 926 01:01:17,426 --> 01:01:21,012 Tatawagan na lang kita. Kapag nasa biyahe na kami. 927 01:01:21,096 --> 01:01:22,848 -Good luck. -Mahal kita. 928 01:01:28,311 --> 01:01:32,315 Akala ko ay may gagawin s'ya sa pagdinig, 929 01:01:32,399 --> 01:01:35,694 at para tapos na. 930 01:01:36,653 --> 01:01:38,280 Hindi pala ganoon. 931 01:01:38,363 --> 01:01:41,241 Sa sandaling iyon ay doon ko naintindihan. 932 01:01:41,324 --> 01:01:43,743 Hindi ito ang katapusan. Kami ay... 933 01:01:43,827 --> 01:01:46,496 Umpisa pa lang ito. Iyon ang totoo. 934 01:01:52,419 --> 01:01:54,754 Sa wakas nakapanayam ko ang FAA. 935 01:01:55,672 --> 01:01:59,176 Ngayon ko sasabihin sa kanila kung ano ang nangyayari sa pabrika. 936 01:01:59,509 --> 01:02:02,637 'Yan na 'yon. Ang malaking pasilidad doon. 937 01:02:02,721 --> 01:02:04,222 -Oo. -Naniniwala ako. 938 01:02:27,579 --> 01:02:29,164 S'ya iyong source ko. 939 01:02:37,380 --> 01:02:38,340 Magkita tayo mamaya. 940 01:02:42,761 --> 01:02:45,764 Lumapit sa akin noong 2007 ang source ko. 941 01:02:47,265 --> 01:02:51,978 Noong panahong iyon, nakilala ko ang kalahating dosenang inhinyero ng FAA. 942 01:02:53,939 --> 01:02:56,066 Hindi ko gagamitin ang sasakyan ko. 943 01:02:56,149 --> 01:02:59,819 Dahil ang iba sa mga sources ko ay nasundan. 944 01:03:06,034 --> 01:03:09,829 Binibigyan ko sila ng burner phone na binili ko, na may pera. 945 01:03:10,288 --> 01:03:12,290 Upang hindi masubaybayan ang telepono. 946 01:03:21,550 --> 01:03:22,884 Wala pang tao rito. 947 01:03:44,573 --> 01:03:49,327 Ang isang bagay na napaisip ako, noong panayam, 948 01:03:49,411 --> 01:03:51,955 Binigyan ko sila ng halimbawa ng problema sa produksyon 949 01:03:52,038 --> 01:03:53,665 na nakita ko sa pabrika. 950 01:03:53,748 --> 01:03:56,918 Isa sa mga ginoo ay gusto ng tapusin ang aking saloobin. 951 01:03:57,002 --> 01:04:01,464 Sasabihin ko, "At ito ay hahantong sa..." at gusto niya itong tapusin agad. 952 01:04:01,548 --> 01:04:05,927 Kaya, maaring alam ng FAA, at wala silang ginawa rito, 953 01:04:06,011 --> 01:04:07,345 o hindi nila alam, 954 01:04:07,429 --> 01:04:09,639 at 'di ito dahilan paanong 'di nila alam. 955 01:04:09,723 --> 01:04:13,476 At ang hindi ko mapalagpas sa isip ko ay, 956 01:04:13,560 --> 01:04:16,062 mayroon kang 45,000 empleyado ng FAA, 957 01:04:16,146 --> 01:04:20,775 mayroon 1,600 sa mga ito ang nasa gusaling iyon kung saan kami naroon. 958 01:04:21,651 --> 01:04:25,322 Maaari silang maglagay ng limang tao, 15 minuto ang layo sa kalsada, 959 01:04:25,405 --> 01:04:28,617 sa pinakamataong pabrika sa mundo. Nagkakalokohan na. 960 01:04:28,700 --> 01:04:31,661 Sana ay gawin nila ang sinabi nila. 961 01:04:31,745 --> 01:04:34,331 Bumalik at gumawa ng mas malalim na pagsisiyasat at… 962 01:04:34,414 --> 01:04:37,834 Mukhang kailangang pilitin para gawin, nag-aalala ako. 963 01:05:05,862 --> 01:05:06,946 Salamat sa pagdating. 964 01:05:07,364 --> 01:05:08,239 Oo. 965 01:05:10,909 --> 01:05:13,411 Sa pagbabago sa FAA, 966 01:05:14,120 --> 01:05:17,999 mayroon bang palitan ng iskedyul para magresulta sa nangyari sa MAX? 967 01:05:18,083 --> 01:05:20,001 Nagbago ba ang ugali ng mga tao? 968 01:05:20,627 --> 01:05:23,546 Isa sa inhinyero ay nagbigay ng ulat tungkol sa kaligtasan 969 01:05:23,963 --> 01:05:25,924 at ikinasama ng loob ito ng manager. 970 01:05:26,007 --> 01:05:28,635 Dahil magkakaroon ng antala sa programa 971 01:05:28,718 --> 01:05:31,763 at apektado lahat ng iskedyul ng programa 972 01:05:31,846 --> 01:05:33,390 at gaganti ang mga managers. 973 01:05:33,723 --> 01:05:36,351 Kaya, sa mga taong nakausap ko 974 01:05:36,434 --> 01:05:38,144 sinabi na hindi nila nakita 975 01:05:38,436 --> 01:05:39,479 ang pagbabago. 976 01:05:41,856 --> 01:05:44,651 Mayroon talagang problema sa organisasyon. 977 01:05:45,694 --> 01:05:48,321 Sa totoo lang, lumagpas kami ng sampung taon 978 01:05:48,405 --> 01:05:51,700 na ligtas ang lahat. 979 01:05:52,492 --> 01:05:57,455 Nagkaroon ng maraming kasiyahan, kapwa sa industriya at sa ahensiya. 980 01:05:57,872 --> 01:06:01,668 At malaki ang impluwensya ng Boeing sa politika. 981 01:06:02,210 --> 01:06:05,422 Malaking pera ang ibinibigay sa Kongreso. 982 01:06:06,172 --> 01:06:09,217 At ipinapakita nito ang pagtanggap sa Boeing... 983 01:06:09,968 --> 01:06:11,970 ang posisyon ng Boeing, 984 01:06:12,262 --> 01:06:15,140 dahil ang Ahensya at Kongreso, 985 01:06:15,390 --> 01:06:18,017 sila ay nakatutok sa nagbibigay na industriya 986 01:06:18,935 --> 01:06:22,480 at sa tingin ko ang sistema ng paniniwala ay sapat na. 987 01:06:26,776 --> 01:06:29,070 PRIBADONG ARI-ARIAN NG BOEING 988 01:06:29,154 --> 01:06:33,867 Ang pader sa pagitan ng FAA at ng industriya ay napakababa. 989 01:06:33,950 --> 01:06:36,703 Maraming urong-sulong na mga galaw. 990 01:06:36,786 --> 01:06:39,164 Madalas ay para itong umiikot na pintuan. 991 01:06:40,039 --> 01:06:41,916 Ang mga taong nagtatrabaho sa Boeing, 992 01:06:42,000 --> 01:06:44,544 na pumunta ng FAA. 993 01:06:44,627 --> 01:06:48,923 Makikita mo rin ang tao sa FAA na pumupunta ng Boeing. 994 01:06:50,550 --> 01:06:52,218 At kung ano ang mangyayari, 995 01:06:52,302 --> 01:06:56,389 ang FAA ay nagiging parte ng grupo ng Boeing. 996 01:07:00,810 --> 01:07:03,772 Nabigo ako sa FAA. 997 01:07:04,564 --> 01:07:07,817 Hindi sila gaano nakikipagtulungan 'di gaya sa Boeing. 998 01:07:07,901 --> 01:07:12,238 Tinutukoy nila ang mga tao bilang kanilang customer. 999 01:07:12,322 --> 01:07:14,240 Hindi, hindi mo sila customer. 1000 01:07:14,783 --> 01:07:19,370 Ang mga ito ay pribadong interes na kung minsan ay kikilos 1001 01:07:19,454 --> 01:07:21,998 para makalamang sa katunggali. 1002 01:07:22,081 --> 01:07:25,043 Minsan, iyong mga sulok na pinutol ay nakamamatay ng tao. 1003 01:07:27,504 --> 01:07:29,088 Sa panahon ng pagsisiyasat, 1004 01:07:29,172 --> 01:07:32,801 may nakita kami, na maaring magpabago sa lahat. 1005 01:07:35,345 --> 01:07:37,055 Matapos ang unang aksidente 1006 01:07:37,138 --> 01:07:41,476 isang ulat na ginawa ng FAA tungkol sa sistema ng MCAS. 1007 01:07:42,477 --> 01:07:45,605 Ayon sa ulat maliban kung binago ang MCAS, 1008 01:07:46,272 --> 01:07:49,818 Labinlima sa eroplano ay babagsak sa panahon ng fleet. 1009 01:07:50,735 --> 01:07:54,989 Wala tayong pinahintulutan na ganito sa kasaysayan ng himpapawid. 1010 01:07:55,073 --> 01:07:56,115 'Di mo gagawin 'yon. 1011 01:07:57,492 --> 01:08:00,161 Sino ang nakakita ng ulat na iyon? Paano ito kumalat? 1012 01:08:00,245 --> 01:08:03,957 Bakit hindi sila kumilos para patigilin ang eroplano 1013 01:08:04,040 --> 01:08:08,044 kaysa maghintay hanggang sa may bumagsak na naman? 1014 01:08:16,845 --> 01:08:21,432 ANIBERSARYO NG PAGBAGSAK NG ET302 1015 01:08:31,818 --> 01:08:37,115 Matapos ang unang pagbagsak, tinatayang 15 eroplano pa ang babagsak. 1016 01:08:38,283 --> 01:08:41,119 Pamunuan ng FAA, pamunuan ng Boeing, 1017 01:08:41,870 --> 01:08:45,415 alam nila ito bago pa ginawa ang eroplano, 1018 01:08:45,498 --> 01:08:48,084 bago ito binuo. 1019 01:08:48,167 --> 01:08:50,378 At wala silang ginawa. 1020 01:08:53,798 --> 01:08:56,593 Kaya masakit ito sa damdamin. 1021 01:08:58,052 --> 01:09:00,889 Kung nalaman mo kung paano ito maiiwasan. 1022 01:10:16,214 --> 01:10:17,840 MALIGAYANG PAGDATING SA AMING TAHANAN 1023 01:10:17,924 --> 01:10:20,635 Magiging kawili-wili ang pandinig na ito. 1024 01:10:20,718 --> 01:10:22,470 Nakuha ko lang ito rito... 1025 01:10:23,471 --> 01:10:26,140 sa pagbagsak ng Ethiopian Airlines Flight 302. 1026 01:10:26,224 --> 01:10:27,058 'Eto na. 1027 01:10:27,141 --> 01:10:28,768 PAGDINIG SA FAA SAFETY CERTIFICATION 1028 01:10:28,851 --> 01:10:33,690 Ang eroplanong naaksidente ay parehong Boeing 737 MAX 1029 01:10:34,482 --> 01:10:38,069 Mahirap isipin na ang grupo mo sa FAA 1030 01:10:38,152 --> 01:10:41,072 ay tinangkang panatilihin itong lihim. 1031 01:10:41,155 --> 01:10:44,367 Ang administrador na si Dickson, ang responsable para rito. 1032 01:10:44,867 --> 01:10:47,787 Inaasahan ko ang inyong paliwanag sa pagdinig na ito 1033 01:10:47,870 --> 01:10:49,330 sa kabiguang sumunod... 1034 01:10:49,414 --> 01:10:51,791 Sige, gumawa tayo ng ilang dahilan. 1035 01:10:51,874 --> 01:10:55,128 Pinahahalagahan ko ang pagkakataon para sa pag-uusap. 1036 01:10:55,253 --> 01:10:57,672 Hindi ako aalis dito 1037 01:10:57,755 --> 01:11:01,718 hanggang hindi pa tapos ang teknikal na pagsusuri ng FAA. 1038 01:11:01,801 --> 01:11:04,512 Balak ko ring paliparin ang eroplanong ito 1039 01:11:04,595 --> 01:11:07,432 bago magdesisyong patigilin ito ng FAA. 1040 01:11:07,515 --> 01:11:08,391 Ayan na. 1041 01:11:09,475 --> 01:11:10,518 Ang kaniyang tapang… 1042 01:11:10,601 --> 01:11:13,980 Mayroon kang test pilot. Hindi kailangang ikaw ang magpalipad nito. 1043 01:11:14,063 --> 01:11:15,857 Ano ba iyan. Hindi iyan pwede. 1044 01:11:15,940 --> 01:11:17,483 Senador Markey. 1045 01:11:17,567 --> 01:11:22,697 Inilalaban ngayong ng Boeing sa korte ang sertipikasyon binigay ng FAA sa 737 MAX 1046 01:11:22,780 --> 01:11:24,949 na wala itong pananagutan. 1047 01:11:25,033 --> 01:11:27,243 Sinusuportahan mo ba ang panig ng Boeing, 1048 01:11:27,326 --> 01:11:31,497 o ang pamilya ng biktima ang gagawa ng paraan para panagutin ang Boeing? 1049 01:11:31,581 --> 01:11:34,625 Senador, wala ako sa posisyon para magkomento. 1050 01:11:34,709 --> 01:11:38,921 Pero handa kitang sagutin sa tamang panahon. 1051 01:11:39,005 --> 01:11:40,048 Senador Cruz. 1052 01:11:40,131 --> 01:11:41,674 Salamat, Mr. Chairman. 1053 01:11:43,009 --> 01:11:45,136 Nagsinungaling ba ang Boeing sa FAA? 1054 01:11:49,015 --> 01:11:51,350 Hindi ko masabi. Ibig kong sabihin, ako... 1055 01:11:51,434 --> 01:11:54,687 Maaring hindi kumpleto ang impormasyon, 1056 01:11:54,771 --> 01:11:56,939 at pira-pirasong impormasyon ang ibinigay. 1057 01:11:57,023 --> 01:11:58,858 -Kalokohan. -Nagkamali ba ang FAA 1058 01:11:58,941 --> 01:12:01,194 sa pag-sertipiko ng 737 MAX? 1059 01:12:01,277 --> 01:12:04,530 Mayroon akong pag-aalala. Masasabi kong may pagkakamali. Oo. 1060 01:12:04,614 --> 01:12:05,531 Sige pa, Senador. 1061 01:12:05,615 --> 01:12:07,533 Sa Washington, ang pagsa-walang kibo 1062 01:12:07,617 --> 01:12:10,620 ay isang paraan sa pag-iwas sa responsibilidad. 1063 01:12:10,703 --> 01:12:13,664 Sino ang nagkamali, at bakit? 1064 01:12:14,290 --> 01:12:18,294 Nagkamali ang tagagawa, at ang FAA ay nagkamali. 1065 01:12:18,377 --> 01:12:20,755 At sa pangangasiwa ng tagagawa. 1066 01:12:20,838 --> 01:12:23,007 Ano ang mali? Bakit sila nagawa? 1067 01:12:23,091 --> 01:12:28,763 Ang buong sistema ng flight control system ay hindi malinaw 1068 01:12:28,846 --> 01:12:31,599 -tulad ng pagbabago sa disenyo. -Sige pa. 1069 01:12:31,682 --> 01:12:33,851 May natanggal na ba sa FAA? 1070 01:12:33,935 --> 01:12:37,772 Wala pang natanggal tungkol dito hanggang sa ngayon. 1071 01:12:37,855 --> 01:12:40,483 Mayroon na bang nadisiplina tungkol dito? 1072 01:12:41,150 --> 01:12:43,152 Wala, hindi partikular. 1073 01:12:43,236 --> 01:12:47,281 Kaya, may mga taong di-kilala ang gumawa ng hindi alam na pagkakamali, 1074 01:12:47,365 --> 01:12:49,867 -walang epekto. -Walang pananagutan. 1075 01:12:49,951 --> 01:12:52,245 Naiintindihan mo, 'di ka nagtatrabaho sa Boeing, 1076 01:12:52,328 --> 01:12:54,288 nagtatrabaho ka para sa mga Amerikano. 1077 01:12:55,081 --> 01:12:57,542 Ang pandinig na ito ay ipinagpaliban na ngayon. 1078 01:12:58,584 --> 01:13:01,212 Sino ang natanggal? Wala. 1079 01:13:01,295 --> 01:13:02,880 Sino ang na-demote? Wala. 1080 01:13:02,964 --> 01:13:06,300 Ito ang ating gobyerno. Ito ang aksyon ng ating gobyerno. 1081 01:13:06,384 --> 01:13:08,052 Nakakatawa. 1082 01:13:08,136 --> 01:13:10,346 Halika na, George. Maglakad muna tayo. 1083 01:13:10,429 --> 01:13:13,432 Halika. Mabuti at 'di ka nagtatrabaho sa gobyerno. 1084 01:13:15,852 --> 01:13:16,811 Kalokohan ito. 1085 01:13:26,028 --> 01:13:31,159 Sa palagay ko ay inaako niya ito at nakokonsensya. 1086 01:13:31,242 --> 01:13:34,871 Maaring may kaunting responsibilidad siya sa pagkamatay ng mga taong ito. 1087 01:13:34,954 --> 01:13:38,207 Mahirap siyang pagmasdan. Dahil wala siyang kasalanan. 1088 01:13:43,838 --> 01:13:44,839 MAG-RENEW AGOSTO 2018 1089 01:13:44,922 --> 01:13:46,257 MEDIA COVERAGE INILABAS NA BALITA 1090 01:13:47,717 --> 01:13:51,929 Akala ko ay may takdang oras lang s'ya sa kaniyang ginagawa. 1091 01:13:52,805 --> 01:13:55,016 Pero ito ay lahat na. 1092 01:14:02,023 --> 01:14:03,774 Sobra-sobra ang inis ko. 1093 01:14:05,151 --> 01:14:09,071 Hindi ito mahirap para sa FAA para gawin ang trabaho nila. 1094 01:14:10,781 --> 01:14:11,991 Pero nariyan pa ang 1095 01:14:12,074 --> 01:14:14,785 Kagawaran ng Hustisya na isinasagawa ang imbestigasyon. 1096 01:14:14,869 --> 01:14:16,370 Kaya, hindi pa ito tapos. 1097 01:14:24,503 --> 01:14:27,632 Sa pagsisiyasat ng Kagawaran ng Katarungan, 1098 01:14:28,341 --> 01:14:30,927 napilitan ang Boeing na ilabas ang ilang dokumento. 1099 01:14:31,761 --> 01:14:35,097 Instant messages at mga email sa pagitan ng ilang piloto ng Boeing. 1100 01:14:35,181 --> 01:14:36,641 Walang script. 1101 01:14:36,724 --> 01:14:40,311 Sinasabi nila na ayaw ipaalam ng Boeing sa publiko. 1102 01:14:40,394 --> 01:14:43,064 Kapag binasa mo, maiisip mo, bilang mamamahayag, 1103 01:14:43,147 --> 01:14:46,359 Diyos ko, magwawala ang makakabasa nito. 1104 01:14:48,402 --> 01:14:52,323 Si Mark Forkner, ang punong teknikal na piloto ng Boeing, 1105 01:14:52,406 --> 01:14:57,787 nakitang dapat ipahinto ang airlines at regulators sa buong mundo 1106 01:14:57,870 --> 01:15:00,831 para sa dagdag na pagsasanay ng mga piloto. 1107 01:15:02,124 --> 01:15:06,629 Ginagawa ito ni Forkner, dahil ang namumuno sa kumpanya, 1108 01:15:06,712 --> 01:15:11,926 ay nagdesisyong ang layunin ng programa ay 'di kailangan ang pagsasanay ng piloto. 1109 01:15:13,261 --> 01:15:18,849 Isang itong magandang kalamangan sa negosyo at mahalaga sa Boeing. 1110 01:15:18,933 --> 01:15:21,018 Nangako ang Boeing, 1111 01:15:21,102 --> 01:15:26,023 ang mga pilotong nakapagpalipad ng lumang modelo, 737, ay maaring lumipat sa MAX 1112 01:15:26,107 --> 01:15:29,151 na may kaunting pagsasanay, dalawang oras sa iPad. 1113 01:15:29,235 --> 01:15:30,319 Seryoso? IPad? 1114 01:15:30,403 --> 01:15:33,489 Nakasulat sa kontrata ng Boeing, may garantiya, 1115 01:15:33,572 --> 01:15:36,284 "Hindi kailangang sanayin ang mga piloto sa simulator. 1116 01:15:36,367 --> 01:15:39,245 "Kung gagawin mo, magbabayad kami ng milyon bawat eroplano." 1117 01:15:39,328 --> 01:15:41,330 Ganiyan namin ito siniseryoso. 1118 01:15:41,956 --> 01:15:45,918 Nakakakilabot nang nasa kalagitnaan ako ng dokumento. 1119 01:15:46,002 --> 01:15:49,880 Nakita ko ang palitan, at naisip ko 1120 01:15:49,964 --> 01:15:54,010 sinabihan ni Forkner ang kaniyang deputy, na si Patrik Gustavsson, 1121 01:15:54,093 --> 01:15:58,931 na iyong araw na iyon, ay napigilan niya ang Lion Air, 1122 01:16:00,850 --> 01:16:04,228 hindi magkaroon ng pagsasanay sa simulator ang mga piloto nito. 1123 01:16:05,563 --> 01:16:08,733 Humingi ang Lion Air ng higit pang pagsasanay. 1124 01:16:08,816 --> 01:16:12,486 Gumawa ng paraan ang Boeing para ito mapahinto. 1125 01:16:15,281 --> 01:16:17,575 Sinabihan ni Mark Forkner ang kaniyang deputy, 1126 01:16:17,658 --> 01:16:21,537 "Ginamitan ko sila ng tricked ng Jedi para sila maisahan." 1127 01:16:25,124 --> 01:16:27,001 Ang natutunan namin ay 1128 01:16:27,084 --> 01:16:31,547 Binago ang MCAS sa paraan na may totoong problema. 1129 01:16:31,630 --> 01:16:33,132 Kung alam ito ng FAA, 1130 01:16:33,215 --> 01:16:36,052 babaguhin nila ang kinakailangan para sa pagsasanay. 1131 01:16:36,135 --> 01:16:38,054 Silang dalawa, nang sandaling iyon, 1132 01:16:38,137 --> 01:16:41,349 sa mahigpit na sitwasyon mula sa senior manager, ay na-pressure 1133 01:16:41,432 --> 01:16:44,143 at nagdesisyon na 'wag sabihin sa FAA. 1134 01:16:45,770 --> 01:16:49,273 Ang eroplano, ang MAX, ay "disenyo ng clowns 1135 01:16:49,357 --> 01:16:51,734 "na siya namang pinangasiwaan ng mga unggoy." 1136 01:16:52,860 --> 01:16:55,029 ito ay isang biro Nakakatawa itong eroplanong 1137 01:16:55,112 --> 01:16:58,240 Hindi mabuti ang pagkakagawa, hindi ka ligtas. 1138 01:16:58,324 --> 01:17:00,534 Nakapanlulumong kahihinatnan. 1139 01:17:00,618 --> 01:17:02,912 Ikagugulat ko kung ipapasa ito ng FAA 1140 01:17:02,995 --> 01:17:04,955 At pagkatapos ng pagtago sa MAX, 1141 01:17:05,289 --> 01:17:08,709 sila ay binigyan ng parangal ng Boeing 1142 01:17:08,793 --> 01:17:13,589 dahil ibinigay nila kung ano ang ipinag-utos ng kanilang amo. 1143 01:17:13,672 --> 01:17:19,637 Paglalaanan ko ang kumpanyang ito ng $$$$ 1144 01:17:21,847 --> 01:17:24,308 Ano ang isasagot ng Boeing sa gulong ito? 1145 01:17:25,601 --> 01:17:29,855 Hindi natin alam, pero inaasahan ko na kasong kriminal' 1146 01:17:30,231 --> 01:17:32,733 Humingi ng paumanhin ang Boeing nang lumabas ang memo 1147 01:17:32,817 --> 01:17:35,986 nagsalita ang mangagawa tungkol sa panloloko sa regulators, airlines 1148 01:17:37,530 --> 01:17:41,450 MARSO, 2020 1149 01:17:41,909 --> 01:17:45,579 Kinumpirma ng US ang kauna-unahang kaso ng nakamamatay na coronavirus. 1150 01:17:45,663 --> 01:17:46,831 PAGKARAAN NG ISANG TAON 1151 01:17:46,914 --> 01:17:49,083 Ang Dow ay bumaba ng higit 2,300 puntos. 1152 01:17:49,166 --> 01:17:51,127 Ang paliparan at airline ay nalugi. 1153 01:17:51,210 --> 01:17:54,004 Walang tao sa paliparan. Walang laman ang paradahan. 1154 01:17:54,088 --> 01:17:56,048 MULING MAGBABALIK! 1155 01:18:00,553 --> 01:18:03,180 Dahil sa krisis ng COVID-19, 1156 01:18:03,264 --> 01:18:08,144 mayroon tayong kumpanyang nasa peligro ang negosyo. 1157 01:18:08,227 --> 01:18:12,189 Ang Boeing, na isa sa Dow Jones Industrial Average 1158 01:18:12,273 --> 01:18:14,066 ay bumagsak sa sandaling ito. 1159 01:18:15,401 --> 01:18:19,196 Kaya, nakasalalay ito sa 737 MAX na makabalik 1160 01:18:19,280 --> 01:18:21,949 upang pumasok muli ang daloy ng pera. 1161 01:18:22,032 --> 01:18:25,286 Kailangan tulungan ang Boeing, tulungan ang industriya ng airline. 1162 01:18:25,369 --> 01:18:27,455 Kasalanan ba nila ito? Hindi. 1163 01:18:28,247 --> 01:18:29,790 Kailangan itong gumana. 1164 01:18:30,583 --> 01:18:33,043 O ang Boeing ay hindi na uusad. 1165 01:18:55,691 --> 01:18:56,525 Oo. 1166 01:18:59,236 --> 01:19:01,489 Sandali. Ano ang tungkol sa... 1167 01:19:02,823 --> 01:19:03,824 Sigurado ka? 1168 01:19:22,801 --> 01:19:24,345 Ngayon, manonood tayo ng 1169 01:19:24,428 --> 01:19:27,681 ang tagapangasiwa ng FAA ay paliliparin ang MAX sa test flight. 1170 01:19:28,933 --> 01:19:33,312 Ito ang huling hakbang bago mabigyan ng sertipiko ang eroplano. 1171 01:19:40,152 --> 01:19:43,322 Bakit niya hinahawakan ang eroplano na parang... 1172 01:19:44,490 --> 01:19:48,202 Para siyang pasayo. 1173 01:19:52,915 --> 01:19:54,583 Sinabi niya na, 1174 01:19:54,667 --> 01:19:58,504 "Hindi ko aaprubahan itong eroplano maliban kung ako ang magpapalipad nito." 1175 01:19:59,088 --> 01:20:02,424 Nakaupo s'ya doon, s'ya mismo ang susubok? 1176 01:20:07,513 --> 01:20:09,848 Nasaan ang eroplano ngayon? 1177 01:20:09,932 --> 01:20:11,850 -Iyon ba 'yon? -Oo. 1178 01:20:15,396 --> 01:20:16,855 Lumipad na. 1179 01:21:03,444 --> 01:21:04,862 May nakikita ka ba? 1180 01:21:25,507 --> 01:21:26,592 S'ya iyan. 1181 01:21:26,675 --> 01:21:27,509 Oo. 1182 01:21:31,722 --> 01:21:34,516 Magandang umaga, at salamat sa pagsama sa amin ngayon. 1183 01:21:35,517 --> 01:21:37,102 Nandito na kami. 1184 01:21:37,186 --> 01:21:40,230 'Di ibig sabihin na gagawa tayo ng short cut para ito matapos. 1185 01:21:40,689 --> 01:21:43,108 Tumaas ng tatlong dolyar ang stock ng Boeing ngayon. 1186 01:21:43,192 --> 01:21:47,112 Doble bago nagsimula ang press conference ni Dickson. 1187 01:21:47,196 --> 01:21:49,573 pabalik na ang eroplano sa passenger service. 1188 01:21:49,657 --> 01:21:51,492 Steve, gusto kong magtanong. 1189 01:21:51,575 --> 01:21:54,161 Galing ito sa isa sa pamilya ng biktima 1190 01:21:54,244 --> 01:21:55,704 sa isang email ngayon umaga. 1191 01:21:55,788 --> 01:21:58,707 Isang bagay na paulit-ulit sa pamilya. 1192 01:21:58,791 --> 01:22:01,460 Nakita nila ang paglipad ay para sa atensyon ng publiko. 1193 01:22:01,543 --> 01:22:02,836 Regalo sa Boeing. 1194 01:22:03,587 --> 01:22:05,214 Hindi ito para sa atensyon lang. 1195 01:22:05,297 --> 01:22:08,550 Katuparan ito ng isang pangako. 1196 01:22:08,634 --> 01:22:13,055 Pangako na ginawa ko sa unang linggo sa FAA. 1197 01:22:13,847 --> 01:22:18,644 Ang sasakyang 737... Sa istatistika, ito ang ligtas na eroplanong ginawa. 1198 01:22:18,727 --> 01:22:21,730 Ilang ulit kong sinabi, ang kaligtasan ay isang paglalakbay. 1199 01:22:21,814 --> 01:22:23,273 Isang bagay na kailangan natin... 1200 01:22:23,357 --> 01:22:27,653 Ang FAA ay ang dapat naming tagapagbantay, tagapag-alaga, tagapagtanggol. 1201 01:22:27,736 --> 01:22:33,117 Wala itong saysay. Walang kwenta para sa akin. 1202 01:22:55,639 --> 01:23:00,227 Isa itong kasunduan resulta ng imbestigasyon ng grand jury ng DOJ. 1203 01:23:02,730 --> 01:23:07,776 Iniwasan ng Boeing ang usaping kriminal ngayon 1204 01:23:07,860 --> 01:23:11,363 sa pagbibigay ng maling impormasyon sa FAA tungkol sa 737 MAX. 1205 01:23:11,447 --> 01:23:12,990 Bilang bahagi ng kasunduang ito, 1206 01:23:13,073 --> 01:23:16,618 na inaasahan na ng marami sa Wall Street, 1207 01:23:16,702 --> 01:23:21,290 sumang-ayon ang Boeing na magbayad ng dalawa at kalahating bilyong dolyar... 1208 01:23:21,373 --> 01:23:23,417 Napakaliit na parusa ang multa na iyan 1209 01:23:23,500 --> 01:23:26,211 kung isaalang-alang mo ang tindi ng mga kaso. 1210 01:23:28,797 --> 01:23:30,466 Magkakaproblema ang Boeing. 1211 01:23:31,049 --> 01:23:34,052 Hinarap nila ang problema na nagtatrabaho sa gobyerno. 1212 01:23:34,136 --> 01:23:35,888 NAKAPINSALA, PAGHARANG, PAGKATALO, 1213 01:23:35,971 --> 01:23:39,892 Sama-sama nilang ginawa ang patalastas na nagsabing, "Tingnan mo, 1214 01:23:39,975 --> 01:23:41,602 "kami ang responsable, 1215 01:23:42,936 --> 01:23:46,273 "pero dahil lang sa may masamang tao sa'min." 1216 01:23:46,356 --> 01:23:48,776 Ang masasamang tao ay walang senior management. 1217 01:23:48,859 --> 01:23:50,027 Ito iyong dalawang tao. 1218 01:23:50,110 --> 01:23:51,820 Ang dalawang ito ang nagkasala. 1219 01:23:52,154 --> 01:23:54,490 Pilotong nabanggit sa Boeing emails, 1220 01:23:54,573 --> 01:23:57,910 Mark Forkner at ang kaniyang deputy, si Patrik Gustavsson, 1221 01:23:57,993 --> 01:24:01,205 para silang itinapon sa mga lobo doon. 1222 01:24:01,288 --> 01:24:02,539 NAKALILIGAW NA PAHAYAG, 1223 01:24:02,623 --> 01:24:04,082 Sinunod ni Forkner ang utos. 1224 01:24:04,166 --> 01:24:05,542 KALAHATING TOTOO, AT PAGBABAWAS 1225 01:24:05,626 --> 01:24:09,296 Ngayon, s'ya ay iniwang sangkalan ng Boeing sa ginawa nito. 1226 01:24:09,463 --> 01:24:12,800 Gumawa ng paraan ang DOJ. 1227 01:24:12,883 --> 01:24:14,635 Hindi ito normal. 1228 01:24:14,718 --> 01:24:18,096 Tahasan nilang sinabi 1229 01:24:18,180 --> 01:24:20,849 na walang ginawa ang senior management. 1230 01:24:20,933 --> 01:24:23,018 ANG MASAMANG PAG-UUGALI AY HINDI RIN 1231 01:24:23,101 --> 01:24:24,812 LAGANAP SA BUONG ORGANISASYON 1232 01:24:24,895 --> 01:24:27,898 Ang lahat ng senior management sa Boeing ay ligtas. 1233 01:24:27,981 --> 01:24:32,653 Hindi lang ligtas, kundi may milyong dolyar na sahod, 1234 01:24:32,736 --> 01:24:35,906 buo, at walang panganib sa lahat. 1235 01:24:39,201 --> 01:24:42,621 -May tawag ako. Tawagan kita mamaya? -Okey. Balikan mo na lang ako. 1236 01:24:42,704 --> 01:24:43,539 Sige. 1237 01:24:44,414 --> 01:24:45,916 Nakakainis na talaga na 1238 01:24:45,999 --> 01:24:50,462 nakapagbayad ang Boeing para makaiwas sa kriminal na responsibilidad. 1239 01:24:50,921 --> 01:24:55,300 Pero, makakatulong ito sa kaso dahil pareho ang magiging paratang 1240 01:24:55,384 --> 01:24:58,637 na ang gobyerno ay nakipagkasundo sa Boeing. 1241 01:24:58,720 --> 01:25:02,224 Ito ay mahalaga, niloko ng Boeing ang FAA. 1242 01:25:03,100 --> 01:25:07,771 Sila Forkner at Gustavsson, ay ang dalawang teknikal na piloto. 1243 01:25:07,855 --> 01:25:11,441 Ginawa nila ang ginagawa nila dahil utos ito mula sa itaas. 1244 01:25:11,525 --> 01:25:15,112 Pero ang mga executive na nagbigay ng utos, 1245 01:25:15,195 --> 01:25:16,822 ay nakatakas dito. 1246 01:25:16,905 --> 01:25:21,243 Kaya babalik tayo sa whistleblower na pinag-uusapan natin. 1247 01:25:21,326 --> 01:25:22,327 Si Ed Pierson. 1248 01:25:26,164 --> 01:25:30,210 Matapos ang unang pagbagsak, sumulat ako sa CEO. 1249 01:25:31,420 --> 01:25:34,047 Kailangang huminto, gawin ng tama ang trabaho. 1250 01:25:34,131 --> 01:25:35,132 GAWIN ANG TAMA 1251 01:25:36,341 --> 01:25:39,344 Pagkatapos nito, sumulat ako sa board of directors. 1252 01:25:39,928 --> 01:25:44,558 Ito ay sertipikadong sulat, dahil gusto kong tiyakin na ito ay dokumentado. 1253 01:25:44,641 --> 01:25:46,977 Nagmakaawa ako sa kanila na kumilos. 1254 01:25:47,060 --> 01:25:50,606 Pagkalipas ng ilang linggo, bumagsak ang Ethiopian airline. 1255 01:25:51,648 --> 01:25:55,652 Dumating si Pierson, at sinabi na, "Hindi lang ang dalawang lalaking iyon. 1256 01:25:55,736 --> 01:26:00,198 "Nagpunta ako kay Muilenburg at sinabing may problema sa assembly line, 1257 01:26:00,282 --> 01:26:02,326 "proseso sa paggawa." 1258 01:26:02,451 --> 01:26:08,206 Kaya, titingnan mo ang malaking larawan ng ugali ng korporasyon 1259 01:26:08,290 --> 01:26:13,462 maglagay ng pera at kumita imbes na para sa kaligtasan. 1260 01:26:13,545 --> 01:26:17,841 Ang lahat ng tao sa organisasyon ng Boeing ay nagsasabing "kaligtasan muna." 1261 01:26:17,925 --> 01:26:19,009 Totoo ba iyan? 1262 01:26:19,092 --> 01:26:22,596 Totoo ba? O kasinungalingan? O kalokohan? 1263 01:26:22,679 --> 01:26:28,060 Sa ngayon, gusto ko ang ideya sa pagkuha kay Pierson. 1264 01:26:28,435 --> 01:26:29,519 Oo. 1265 01:26:29,603 --> 01:26:33,315 Ganito ang ilagay mo... ayaw ng Boeing na magpatotoo s'ya, 1266 01:26:33,398 --> 01:26:36,944 kaya tutugon tayo para kunin siyang tumestigo. 1267 01:26:46,995 --> 01:26:48,997 Sandali lang. Tumatawag ang Boeing. 1268 01:26:52,376 --> 01:26:54,544 Hi, Bernard. Kumusta na? 1269 01:26:57,047 --> 01:27:00,300 Walang problema. Ano ang gusto mong sabihin sa akin? 1270 01:27:06,723 --> 01:27:08,725 Hindi, pero bakit... 1271 01:27:11,603 --> 01:27:13,146 Naiintindihan ko. 1272 01:27:20,904 --> 01:27:24,616 Sige, Bernard. Salamat sa tawag. Tatawagan kita mamaya. 1273 01:27:25,784 --> 01:27:26,785 Paalam. 1274 01:27:34,376 --> 01:27:37,754 Mayroon tayong bagong nalaman. 1275 01:27:40,132 --> 01:27:45,053 Na-clear na ng FAA ang MAX na lumipad uli sa Miyerkules. 1276 01:27:47,055 --> 01:27:52,769 Magandang balita ito para sa Boeing. 1277 01:28:00,402 --> 01:28:01,445 Hello. 1278 01:28:01,528 --> 01:28:04,072 -Hey. -Nakita mo ba ang balita? 1279 01:28:04,156 --> 01:28:06,992 Nasa Costco ako, mahal. Hindi ko alam ang balita. 1280 01:28:07,075 --> 01:28:10,037 Binigyan muli ng pagkakaton ng FAA ang MAX para makalipad. 1281 01:28:12,164 --> 01:28:14,249 Alam nating mangyayari ito. 1282 01:28:19,588 --> 01:28:21,423 May eroplanong ganito ang American. 1283 01:28:21,506 --> 01:28:24,885 Gusto ng American, bilang kumpanya, na lumipad muli ito. 1284 01:28:28,096 --> 01:28:30,557 Iyan ay isang Airbus, 737. 1285 01:28:32,309 --> 01:28:33,143 Ayan na. 1286 01:28:34,144 --> 01:28:36,271 MAX 8. 2:30 pm 1287 01:28:38,106 --> 01:28:39,232 Tingnan mo ang presyo. 1288 01:28:40,275 --> 01:28:44,321 Maaari akong sumakay sa 1:40 sa halagang 516 dolyar sa isang Embraer. 1289 01:28:44,404 --> 01:28:45,405 BALIKAN 516 DOLYAR 1290 01:28:45,489 --> 01:28:49,326 Maaari akong sumakay sa 2:30 sa halagang 181 dolyar sa isang MAX. 1291 01:28:49,409 --> 01:28:51,995 BALIKAN 181 DOLYAR 1292 01:28:52,079 --> 01:28:56,124 Ang mga taong naghahanap ng mura papuntang Miami ay sasakay sa isang MAX, 1293 01:28:56,208 --> 01:28:57,834 kung hindi sila maingat. 1294 01:28:57,918 --> 01:29:00,170 Nakakabaliw. Ako... 1295 01:29:01,004 --> 01:29:02,881 Sabihan mo ang PR natin tungkol dito. 1296 01:29:09,304 --> 01:29:13,016 Hindi ko alam. Kailangan kong sabihin, sa tingin ko ito ay totoo 1297 01:29:13,100 --> 01:29:17,312 ang mga tao sa paliparan na nakapila, ang unang makakakuha ng MAX. 1298 01:29:25,821 --> 01:29:29,199 737 MAX MAGBABALIK NA SA SERBISYO 1299 01:29:29,282 --> 01:29:30,951 Magandang umaga sa mga pasahero. 1300 01:29:31,034 --> 01:29:36,998 Preboarding ng American Airlines Flight 718 patungong Miami. 1301 01:29:37,082 --> 01:29:38,959 Aalis sa oras. 1302 01:29:39,042 --> 01:29:41,169 Magpapasakay sa loob ng 20 minuto. 1303 01:29:41,253 --> 01:29:42,295 Salamat. 1304 01:29:53,390 --> 01:29:56,643 Ang mga kaarawan at anibersaryo ay talagang mahirap. 1305 01:29:56,726 --> 01:30:00,689 Kaya, sa halip maging malungkot, 1306 01:30:00,772 --> 01:30:06,486 upang ipagdiwang si Tatay, ipagdiwang ang ngiti, ipagdiwang ang kaniyang buhay. 1307 01:30:06,570 --> 01:30:10,949 At, oo... Sa tingin ko ay kailangan dahil 1308 01:30:11,032 --> 01:30:14,327 ang 737 MAX ay lilipad na muli. 1309 01:30:14,411 --> 01:30:19,666 Masakit ito, para maramdaman ang klase ng panalo... 1310 01:30:19,749 --> 01:30:21,334 Maraming salamat sa inyo. 1311 01:30:21,418 --> 01:30:22,335 MALIGAYANG KAARAWAN 1312 01:30:22,419 --> 01:30:24,379 -Magandang cake. -Maligayang pagdating. 1313 01:30:29,050 --> 01:30:30,802 Huling tawag para sa pagsakay 1314 01:30:30,886 --> 01:30:35,849 ng pasahero ng American Airlines Flight 718 papuntang Miami. 1315 01:30:40,645 --> 01:30:44,065 Nakipag-usap ako sa mga taong may mataas na antas sa loob ng Boeing 1316 01:30:44,149 --> 01:30:46,610 na nakadama ng pagkakasala, 1317 01:30:46,693 --> 01:30:51,907 pero hindi sila naniniwala na nakagawa sila ng bagay na sadyang mali. 1318 01:30:53,992 --> 01:30:56,328 Ang kasalanan ay hindi sinasadya. 1319 01:30:57,412 --> 01:31:01,958 Ito ay kasama sa sistema na nandoon 1320 01:31:02,042 --> 01:31:04,336 at hindi tinatanong ng mabuti. 1321 01:31:07,380 --> 01:31:10,383 Isa itong Amerikanong kuwento dahil 1322 01:31:10,467 --> 01:31:15,055 ito ay kultura ng Amerikano sa ugat ng kung ano ang mali. 1323 01:31:19,434 --> 01:31:21,311 Ano ang nangyari sa loob ng FAA, 1324 01:31:21,394 --> 01:31:26,024 sa pag-atras sa tungkulin nito sa pangangasiwa, 1325 01:31:26,107 --> 01:31:28,068 ay isang politikong pagkilos. 1326 01:31:29,694 --> 01:31:32,906 Ang Boeing ay may impluwensya at binayaran ang mga pulitiko, 1327 01:31:33,740 --> 01:31:37,577 nakumbinsi sila na kailangan nilang makaalis sa industriya. 1328 01:31:39,120 --> 01:31:43,041 Sinabi ng Boeing, "Gusto namin ng ibang regulasyon. Kami ang may hawak. 1329 01:31:43,124 --> 01:31:45,961 "Dahil kami ay mahusay. Kaya namin ang sarili namin." 1330 01:31:46,920 --> 01:31:49,256 Flight attendant, humanda sa paglipad. 1331 01:31:50,924 --> 01:31:53,885 Ang mapanirang kapitalismo ang papatay sa sarili nito. 1332 01:31:54,469 --> 01:31:56,096 At papatay ito ng tao. 1333 01:31:56,846 --> 01:32:00,892 Isang sakit na papatay ng maraming matinong korporasyon ng Amerikano. 1334 01:32:02,185 --> 01:32:04,896 Ang epekto ng Wall Street sa tunay na ekonomiya 1335 01:32:04,980 --> 01:32:07,232 ng Estados Unidos ng Amerika. 1336 01:32:07,315 --> 01:32:10,235 Apatnapung porsyento ng ating ekonomiya ay pananalapi. 1337 01:32:10,318 --> 01:32:11,569 Dati itong 20 porsyento. 1338 01:32:11,653 --> 01:32:14,531 Nagpapahiram sila ng pera upang gumawa ng mga bagay. 1339 01:32:15,156 --> 01:32:18,535 Ngayon, nangunguna na sila sa matagumpay na kumpanya, 1340 01:32:18,618 --> 01:32:22,122 sila ay bumagsak. 1341 01:32:22,205 --> 01:32:26,167 Gusto kong makita ang Boeing na bumalik sa kung ano ito, at maaaring maulit. 1342 01:32:26,251 --> 01:32:29,671 Ang pinakadakilang kumpanya sa engineering sa mundo. 1343 01:32:39,139 --> 01:32:42,183 ...pero narito tayo ngayon 1344 01:32:43,560 --> 01:32:49,316 'Di ko makita ang hangganan sa sakit 1345 01:32:49,399 --> 01:32:53,320 Pero nalagpasan natin ang bagyo 1346 01:32:53,403 --> 01:32:55,655 Nalagpasan natin ang bagyo 1347 01:32:55,739 --> 01:32:58,366 Nagpapasalamat sa mga labang naipagwagi natin 1348 01:32:59,534 --> 01:33:01,661 At kung saan tayo'y nagapi 1349 01:33:02,078 --> 01:33:03,913 Nanatili sa akin iyon 1350 01:33:03,997 --> 01:33:08,877 Dalampasigan 1351 01:33:08,960 --> 01:33:12,047 Dalhin mo ako sa dalampasigan 1352 01:33:19,637 --> 01:33:21,514 Sinabi ni Ed Pierson sa mga lawmaker, 1353 01:33:21,598 --> 01:33:24,225 ang kagustuhang makabuo ng bagong eroplano nang mabilis 1354 01:33:24,309 --> 01:33:25,685 ay nakakabawas sa kaligtasan. 1355 01:33:25,769 --> 01:33:27,896 -Hindi nakikinig ang Boeing. -Ang FAA. 1356 01:33:27,979 --> 01:33:31,399 Ang pinakikinggan lang nila ay ang Kongreso. 1357 01:33:31,483 --> 01:33:36,654 Patuloy na nakikipagtulungan si Ed Pierson sa patuloy na mga pagsisiyasat. 1358 01:33:36,780 --> 01:33:42,786 Naglabas siya ng ulat na nag-uugnay sa pagbagsak sa isyu ng produksyon 1359 01:33:42,869 --> 01:33:47,665 at nagbigay ng ebidensya sa FBI ng di-umano'y kriminal na gawain 1360 01:33:47,749 --> 01:33:49,417 ng Boeing executives. 1361 01:33:50,752 --> 01:33:54,130 Ang premyo ay iginawad kina Dominic Gates, 1362 01:33:54,214 --> 01:33:57,425 Steve Miletich, Mike Baker, at Lewis Kamb 1363 01:33:57,509 --> 01:33:59,219 ng The Seattle Times. 1364 01:34:00,011 --> 01:34:02,472 Si Dominic Gates at ang grupo ng Seattle Times 1365 01:34:02,555 --> 01:34:06,393 nanalo ng Pulitzer Prize para sa kanilang pag-uulat sa 737 MAX. 1366 01:34:08,269 --> 01:34:12,649 Sa wakas ay tinanggap ng Boeing ang pananagutan sa pagbagsak ng Ethiopia. 1367 01:34:12,732 --> 01:34:14,359 Isang kasunduan na nagbigay daan 1368 01:34:14,442 --> 01:34:17,237 para sa kabayaran na gagawin sa ilalim ng batas ng US, 1369 01:34:17,320 --> 01:34:20,198 na nagbibigay ng mas mataas na antas na kabayaran. 1370 01:34:21,741 --> 01:34:27,330 Sa isang legal na kasunduan sa Boeing, Justin Green at iba pang abogado siniguro 1371 01:34:27,414 --> 01:34:33,002 na pantay ang kabayaran para sa pamilya ng ET302, anuman ang nasyonalidad. 1372 01:35:02,991 --> 01:35:07,162 Sabi ng aking Ama, "Kailangan mong mabuhay nang buo at mamatay na walang laman." 1373 01:35:08,079 --> 01:35:11,374 Wala pa ako roon. Nagsisimula pa lang ako sa paglakbay. 1374 01:35:11,458 --> 01:35:13,960 Pero iyon ang direksyon kung saan ako papunta. 1375 01:35:46,910 --> 01:35:49,662 Handog sa 346 buhay na nawala 1376 01:35:49,746 --> 01:35:52,749 sa 737 MAX flight 1377 01:35:52,832 --> 01:35:56,836 Lion Air JT610 at ang Ethiopian Airlines ET302. 1378 01:38:27,070 --> 01:38:29,072 Ang pagsasalin ng subtitle ay ginawa ni Arvin James Despuig 1379 01:38:29,155 --> 01:38:31,157 Creative Supervisor: Maribeth Pierce