1
00:00:02,000 --> 00:00:07,000
Downloaded from
YTS.MX

2
00:00:06,464 --> 00:00:09,718
NETFLIXOV DOKUMENTARNI FILM

3
00:00:08,000 --> 00:00:13,000
Official YIFY movies site:
YTS.MX

4
00:00:13,388 --> 00:00:15,098
CRNI ZMAJEVI

5
00:00:15,181 --> 00:00:17,017
CRNA LEGIJA

6
00:00:17,851 --> 00:00:20,437
CRNI NARCIS

7
00:00:21,312 --> 00:00:25,066
<i>Najuzbudljivije razdoblje</i>
<i>u povijesti filma za mene je nastupilo</i>

8
00:00:25,150 --> 00:00:28,737
<i>kad je riječ „crno” u naslovu</i>
<i>od ovoga počela značiti…</i>

9
00:00:30,905 --> 00:00:31,906
<i>…ovo.</i>

10
00:00:34,743 --> 00:00:35,994
BLACK SHAMPOO

11
00:00:36,077 --> 00:00:37,328
CRNA ŠESTORKA

12
00:00:37,412 --> 00:00:38,455
CRNI GESTAPO

13
00:00:40,373 --> 00:00:42,375
BLACK JACK

14
00:00:43,460 --> 00:00:47,714
<i>Nisam bio oduševljen samo zato</i>
<i>što je napokon bilo istine u marketingu,</i>

15
00:00:48,214 --> 00:00:51,051
<i>nego jer je filmsko platno</i>
<i>počelo otkrivati</i>

16
00:00:51,134 --> 00:00:54,054
<i>niz istinskih crnačkih talenata.</i>

17
00:00:55,055 --> 00:00:57,557
<i>Pam Grier blista u </i>Friday Foster<i>,</i>

18
00:00:57,640 --> 00:00:59,768
<i>ranoj adaptaciji stripa.</i>

19
00:01:00,268 --> 00:01:04,314
<i>Zatim suvremeni pristup film noiru</i>
<i>Maxa Juliena u </i>The Macku.

20
00:01:04,397 --> 00:01:08,485
<i>Drama Charlieja Russella iz 1969.,</i>
Pet na crnoj strani,

21
00:01:08,568 --> 00:01:11,279
<i>na velika platna stiže</i>
<i>četiri godine poslije.</i>

22
00:01:11,780 --> 00:01:16,618
Ne odričem se ničega
osim žvaka i problema!

23
00:01:16,701 --> 00:01:18,703
A upravo sam potrošio žvake.

24
00:01:21,623 --> 00:01:24,292
<i>I nisam jedini tako reagirao.</i>

25
00:01:24,375 --> 00:01:26,294
PUBLIKA HRLI GLEDATI SHAFTA

26
00:01:26,377 --> 00:01:27,754
<i>Pakao u Harlemu.</i>

27
00:01:27,837 --> 00:01:29,756
<i>Crni kum.</i>

28
00:01:30,840 --> 00:01:35,637
<i>Pa ako je ta erupcija slobode i ispunjenja</i>
<i>naišla na tako pozitivne reakcije,</i>

29
00:01:35,720 --> 00:01:37,430
<i>a žeđ nikad nije nestala,</i>

30
00:01:37,514 --> 00:01:41,267
<i>zašto su se ti crnački filmovi</i>
<i>prestali snimati?</i>

31
00:01:55,907 --> 00:01:59,786
<i>Mojoj su baki, rekla mi je,</i>
<i>filmovi promijenili snove.</i>

32
00:02:00,453 --> 00:02:02,372
<i>Došla je iz Mississippija.</i>

33
00:02:02,455 --> 00:02:07,335
<i>Rekla je da su joj filmovi</i>
<i>pretvorili snove u nešto nalik pričama,</i>

34
00:02:07,877 --> 00:02:11,714
<i>a prvi film</i>
<i>koji joj se urezao u podsvijest</i>

35
00:02:11,798 --> 00:02:13,216
<i>bio je</i> Drakula.

36
00:02:13,299 --> 00:02:16,511
<i>Zbog gotičke jeze i opernog tona</i>

37
00:02:16,594 --> 00:02:19,264
<i>tjedan dana bojala se zaspati.</i>

38
00:02:19,347 --> 00:02:22,016
Ja sam Drakula.

39
00:02:22,100 --> 00:02:25,979
Zli duhovi? Pomoz' Bog!
Zar ovdje ima zlih duhova?

40
00:02:26,062 --> 00:02:29,399
O da, posvuda su. I to nije sve.

41
00:02:29,482 --> 00:02:30,567
Što? Ima još?

42
00:02:30,650 --> 00:02:33,820
<i>No filmovi u kojima</i>
<i>Afroamerikanci osjećaju strah</i>

43
00:02:33,903 --> 00:02:38,324
<i>prikazuju to na dehumanizirajući</i>
<i>i nadrealan način.</i>

44
00:02:38,408 --> 00:02:39,576
'Ko su ovi?

45
00:02:41,244 --> 00:02:42,287
Zombiji.

46
00:02:45,039 --> 00:02:50,336
<i>Vidimo i da su prečesto</i>
<i>filmovi koji se smatraju klasicima</i>

47
00:02:50,420 --> 00:02:52,964
<i>svaki na svoj način znali poniziti crnce.</i>

48
00:02:53,047 --> 00:02:56,926
<i>Kad-tad izazvat će vam nelagodu</i>
<i>sramotan prizor</i>

49
00:02:57,010 --> 00:03:00,388
<i>u kanonskom ostvarenju nekog od majstora.</i>

50
00:03:00,471 --> 00:03:04,017
<i>Jeftini stereotipovi</i>
<i>u uracima Majstora napetosti,</i>

51
00:03:04,100 --> 00:03:06,603
<i>jednog od čarobnjaka filmske dramatike</i>

52
00:03:06,686 --> 00:03:09,606
<i>te redateljskoga</i>
<i>i glumačkoga kralja mjuzikla</i>

53
00:03:09,689 --> 00:03:11,399
<i>i dalje ostavljaju trag.</i>

54
00:03:12,525 --> 00:03:16,738
<i>Orson Welles i Laurence Olivier,</i>
<i>kazališni i filmski divovi,</i>

55
00:03:16,821 --> 00:03:20,200
<i>nabacili su crnu šminku</i>
<i>i izraz blage superiornosti</i>

56
00:03:20,283 --> 00:03:22,160
<i>za ulogu Otela.</i>

57
00:03:22,660 --> 00:03:25,663
Ključanica i ključ ormara gnusnih tajni.

58
00:03:27,248 --> 00:03:30,877
<i>Nikad nisam uspio gledati</i>
<i>Mickeyja Mousea u tim rukavicama,</i>

59
00:03:30,960 --> 00:03:35,048
<i>ili Zekoslava Mrkvu,</i>
<i>a da se ne sjetim </i>minstrel showova.

60
00:03:35,131 --> 00:03:38,468
<i>Kako to protumačiti?</i>
<i>Da su se uredili za Harvard Club?</i>

61
00:03:38,551 --> 00:03:40,762
Tko je ikad vidio letećeg slona?

62
00:03:40,845 --> 00:03:42,388
Vidio sam letećeg mrava.

63
00:03:42,472 --> 00:03:44,474
A ja letećeg žohara.

64
00:03:45,016 --> 00:03:46,476
A ja letećeg medvjedića.

65
00:03:48,102 --> 00:03:49,103
<i>Vidio sam sve to…</i>

66
00:03:49,187 --> 00:03:54,234
<i>Ovo su vjerojatno neki od prizora</i>
<i>koji su se usjekli u podsvijest moje bake.</i>

67
00:03:54,317 --> 00:03:57,695
<i>Da se ne bi s njima identificirala,</i>
<i>morala im se othrvati.</i>

68
00:03:57,779 --> 00:04:01,366
<i>Kao i odnosu društva prema njoj,</i>
<i>crnkinji, u Mississippiju.</i>

69
00:04:01,449 --> 00:04:03,952
<i>Bila je tako svjesna tih prizora da nam,</i>

70
00:04:04,035 --> 00:04:08,498
<i>kad bismo je posjetili u Hattysburgu,</i>
<i>nije dala gledati </i>Andy Griffith Show.

71
00:04:09,165 --> 00:04:12,794
<i>Rekla bi:</i>
<i>„Južnjački grad, a nijednog crnca.”</i>

72
00:04:12,877 --> 00:04:14,921
<i>„Što mislite, kamo su nestali?”</i>

73
00:04:15,004 --> 00:04:19,008
<i>Sve to itekako kvari</i>
<i>moju ljubav prema filmovima.</i>

74
00:04:19,634 --> 00:04:25,306
<i>Cijeli svoj život gledam filmove,</i>
<i>razmišljam i pišem o njima.</i>

75
00:04:25,390 --> 00:04:26,724
<i>Uvijek im se vraćam,</i>

76
00:04:26,808 --> 00:04:30,353
<i>unatoč valovima nepoštovanja</i>
<i>kojima me stalno zapljuskuju.</i>

77
00:04:30,853 --> 00:04:33,731
<i>Unižavanju kao da nema kraja.</i>

78
00:04:34,691 --> 00:04:38,361
<i>Način prikazivanja možda je</i>
<i>najjednostavnije objasniti ovako.</i>

79
00:04:38,444 --> 00:04:43,032
<i>Svečana odjeća na glumcu bijelcu</i>
<i>podrazumijevala je pripremu za izlazak</i>

80
00:04:43,116 --> 00:04:45,743
<i>i sve užitke koje život pruža.</i>

81
00:04:46,703 --> 00:04:49,872
<i>Crna leptir-mašna na glumcu crncu</i>
<i>nije značila šminku.</i>

82
00:04:49,956 --> 00:04:53,626
<i>Značila je da ide na posao.</i>
<i>Bila je to njegova uniforma.</i>

83
00:04:53,710 --> 00:04:58,756
<i>Volim lijepe odjevne kombinacije,</i>
<i>možda i više nego većina,</i>

84
00:04:58,840 --> 00:05:01,384
<i>ali nikad nisam bio ljubitelj smokinga.</i>

85
00:05:02,051 --> 00:05:03,761
<i>Možda baš zbog toga.</i>

86
00:05:05,680 --> 00:05:10,393
PLOVEĆE KAZALIŠTE (1929.)
REDATELJ: HARRY A. POLLARD

87
00:05:10,476 --> 00:05:16,065
PLOVEĆE KAZALIŠTE (1936.)
REDATELJ: JAMES WHALE

88
00:05:19,110 --> 00:05:22,530
<i>Umjesto da traže i razvijaju</i>
<i>nove uloge za crne glumce,</i>

89
00:05:22,613 --> 00:05:24,407
<i>umorne teme</i> Plovećeg kazališta

90
00:05:24,490 --> 00:05:28,161
<i>crnački talent</i>
<i>predstavljaju recikliranjem.</i>

91
00:05:28,661 --> 00:05:31,914
<i>Kompletna filmska industrija</i>
<i>gazi crnački talent,</i>

92
00:05:31,998 --> 00:05:34,876
<i>od toga da</i>
<i>gotovo da nije bilo uloga za crnce</i>

93
00:05:34,959 --> 00:05:36,919
<i>do nestvarnog standarda ljepote</i>

94
00:05:37,003 --> 00:05:40,340
<i>zbog kojega su crnkinje</i>
<i>desetljećima mrzile same sebe.</i>

95
00:05:40,423 --> 00:05:41,716
Evo je.

96
00:05:42,759 --> 00:05:45,762
Obožavam ovaj dio,
kad napravi ono s kosom.

97
00:05:45,845 --> 00:05:48,348
<i>Ova uloga nije napisana za crnog glumca,</i>

98
00:05:48,431 --> 00:05:53,144
<i>ali, zanimljivo, uključuje neobziran</i>
<i>komentar o najpoželjnijoj vrsti kose.</i>

99
00:05:54,062 --> 00:05:57,565
<i>Crnkinje se i danas bore s tom predodžbom.</i>

100
00:05:59,776 --> 00:06:02,904
Dok sam kao dijete živio u Atlanti,

101
00:06:02,987 --> 00:06:06,074
vladao je prilično
strog sustav segregacije.

102
00:06:06,157 --> 00:06:08,868
Nisam smio ni u jedno kino.

103
00:06:08,951 --> 00:06:13,164
Postojala su jedno ili dva kina za crnce.

104
00:06:13,247 --> 00:06:18,252
Bila su skučena
i nisu prikazivala glavne filmove.

105
00:06:18,336 --> 00:06:22,465
Ako su ih i dobili,
kasnili su po dvije-tri godine.

106
00:06:22,548 --> 00:06:28,346
Vladao je, dakle,
vrlo strog sustav segregacije.

107
00:06:31,182 --> 00:06:33,684
Subote sam provodio u kinu.

108
00:06:34,477 --> 00:06:37,105
Gledali smo serije vesterna,

109
00:06:37,188 --> 00:06:41,484
Lasha LaRuea, Genea Autryja, Roya Rogersa,

110
00:06:41,567 --> 00:06:45,154
takve stvari. Ili SF poput <i>Bucka Rogersa</i>.

111
00:06:45,238 --> 00:06:48,157
Jako su me zanimali vesterni.

112
00:06:49,158 --> 00:06:51,327
Iz nekog razloga sam ih voljela.

113
00:06:51,411 --> 00:06:56,666
Genea Autryja, Johnnyja Macka Browna,
Roya Rogersa i sve te kaubojce.

114
00:06:57,834 --> 00:06:59,919
Odlazio sam u Los Angeles Theatre.

115
00:07:00,002 --> 00:07:04,507
Bila je to velika palača
kao u davna vremena, izvrsno očuvana.

116
00:07:04,590 --> 00:07:05,800
Fino bih se zavalio.

117
00:07:05,883 --> 00:07:09,637
Znao sam biti jedini u dvorani,
imao bih cijelo kino za sebe.

118
00:07:09,720 --> 00:07:12,849
Filmovi Johna Forda, Monument Valley…

119
00:07:12,932 --> 00:07:15,476
Zavolio sam sve to.

120
00:07:15,560 --> 00:07:18,187
Nagledao sam se sjajnih priča.

121
00:07:18,271 --> 00:07:22,817
Idem u kino s ocem

122
00:07:22,900 --> 00:07:26,696
i vodi me gledati filmove koje on voli.

123
00:07:26,779 --> 00:07:31,284
S Johnom Wayneom i Steveom McQueenom.

124
00:07:33,119 --> 00:07:35,037
Sjećam se <i>Bande anđela</i>

125
00:07:35,580 --> 00:07:38,624
jer mi se urezalo
kad ju je Sidney Poitier ošamario.

126
00:07:40,668 --> 00:07:44,213
Vrpca je izrezana. Sljedeća scena,
ona stoji s rukom na licu.

127
00:07:44,297 --> 00:07:47,383
Nije nam bilo jasno.
Mama je rekla: „Ošamario ju je.”

128
00:07:47,467 --> 00:07:51,095
-„Što? Ozbiljno?”
-„Ne smiju pokazati, ali pljusnuo ju je.”

129
00:07:52,054 --> 00:07:56,017
Ako si filmofil,
gledaš filmove koji te zanimaju.

130
00:07:56,100 --> 00:08:00,104
Tek negdje na sredini filma shvatiš,

131
00:08:00,188 --> 00:08:02,231
hej, pa u ovom filmu nema crnaca.

132
00:08:03,524 --> 00:08:05,818
Žvačeš kokicu i zastaneš:

133
00:08:06,319 --> 00:08:10,448
„Ček'… Je l' se to samo meni čini
ili u ovom filmu nema crnaca?”

134
00:08:10,531 --> 00:08:12,950
-„U filmu nema crnaca.”
-„A, u redu.”

135
00:08:13,534 --> 00:08:14,952
Želimo se vidjeti…

136
00:08:16,454 --> 00:08:18,623
na bilo koji način.

137
00:08:19,123 --> 00:08:22,710
Jer, kao što rekoh, kad sam bio dijete,

138
00:08:22,793 --> 00:08:24,962
na filmu smo imali Stepina Fetchita…

139
00:08:25,046 --> 00:08:26,547
Što tražiš?

140
00:08:28,799 --> 00:08:30,760
Gdje si učio zanat?

141
00:08:30,843 --> 00:08:32,011
Willieja Besta…

142
00:08:33,095 --> 00:08:36,182
Alfalfu, Buckwheata, Stymieja…

143
00:08:39,268 --> 00:08:41,312
ali svejedno sam htio biti oni!

144
00:08:41,395 --> 00:08:42,522
Bok, Buckwheat.

145
00:08:43,022 --> 00:08:46,859
Nisam znao ni za jedan slučaj
da se crni klinac igra s bijelcima.

146
00:08:46,943 --> 00:08:51,656
A kamoli da odlazi u bjelačku kuću
ili bijeli klinac u njegovu.

147
00:08:51,739 --> 00:08:56,077
Gledajući <i>Našu bandu</i>, pitali smo se:
„Dobro, gdje ti ljudi žive?”

148
00:08:56,911 --> 00:08:58,538
Odrastao sam u segregaciji.

149
00:08:58,621 --> 00:09:03,084
Otkad sam progledao, progovorio, prohodao,

150
00:09:03,167 --> 00:09:05,586
postao svjestan,
svijet je bio podijeljen.

151
00:09:07,255 --> 00:09:11,342
Ali kad bih otišao u kino…
Filmovi su mašta.

152
00:09:11,425 --> 00:09:16,222
Kad bih se iz kina vratio kući,
želio sam biti gusar kojega sam vidio.

153
00:09:17,098 --> 00:09:17,932
Ali…

154
00:09:19,308 --> 00:09:20,810
trebao mi je crni kauboj.

155
00:09:23,437 --> 00:09:25,356
Imamo ispričati toliko priča.

156
00:09:25,439 --> 00:09:29,777
Želimo se vidjeti na platnu
u raznim oblicima.

157
00:09:29,860 --> 00:09:33,239
To je, mislim, klasična frustracija
među mojim vršnjacima.

158
00:09:33,823 --> 00:09:38,119
Želimo i mi biti ta obična djeca
ili likovi u SF filmovima.

159
00:09:38,202 --> 00:09:42,873
Mislim da, kao i većina ljudi,
filmove proživljavam isto kao snove.

160
00:09:42,957 --> 00:09:45,876
Uživajući u prizorima koje sam gledao,

161
00:09:45,960 --> 00:09:47,503
istodobno sam projicirao,

162
00:09:48,254 --> 00:09:51,299
pokušavao vizualizirati sebe na ekranu.

163
00:09:53,593 --> 00:09:59,056
Kao djevojčica, u filmovima sam gledala
samo ljude koji nisu nalikovali meni.

164
00:09:59,724 --> 00:10:03,561
Nisam mislila
da bih ikad mogla postati glumica.

165
00:10:03,644 --> 00:10:09,859
Sve dok nisam vidjela Harryja Belafontea
i Dorothy Dandridge u <i>Carmen Jones</i>.

166
00:10:09,942 --> 00:10:14,113
Kad sam ih vidjela, rekla sam: „Ajme!”

167
00:10:14,196 --> 00:10:17,074
„Možda bih ipak mogla postati glumica.”

168
00:10:18,492 --> 00:10:23,456
<i>Dorothy Dandridge triput je igrala u paru</i>
<i>s čovjekom koji se proslavio svugdje</i>

169
00:10:23,539 --> 00:10:26,876
<i>osim ondje gdje je bio najkvalificiraniji,</i>
<i>u filmovima.</i>

170
00:10:26,959 --> 00:10:29,003
<i>To je bio Harry Belafonte.</i>

171
00:10:29,587 --> 00:10:32,923
<i>Dandridge mu je parirala</i>
<i>u talentu i temperamentu.</i>

172
00:10:33,007 --> 00:10:35,009
<i>Samo je sveprisutni rasizam</i>

173
00:10:35,092 --> 00:10:38,220
<i>mogao nekoga učiniti slijepim</i>
<i>na njihovu karizmu.</i>

174
00:10:38,304 --> 00:10:41,098
<i>To ih je spriječilo</i>
<i>da dobiju više uloga u paru.</i>

175
00:10:47,438 --> 00:10:52,360
<i>Belafonteov pjevački uspjeh</i>
<i>proizašao je iz obuke za glumca.</i>

176
00:10:52,443 --> 00:10:55,446
<i>U glazbu je uveo pripovijedanje.</i>

177
00:10:55,946 --> 00:10:59,867
<i>Ostavljao je silno jak dojam.</i>
<i>Odisao je arogancijom sportaša,</i>

178
00:10:59,950 --> 00:11:05,039
<i>a sposobnost uživljavanja u lik</i>
<i>odmah je otkrila njegov glumački dar.</i>

179
00:11:05,539 --> 00:11:10,002
<i>No ljutio ga je sustav koji ne samo</i>
<i>da nije znao kako da ga upotrijebi,</i>

180
00:11:10,503 --> 00:11:15,383
<i>nego ga se toliko bojao</i>
<i>da u </i>Carmen Jones<i> nije pjevao on</i>.

181
00:11:21,430 --> 00:11:27,561
<i>1959. reagirao je produkcijom</i>
<i>koja je dovela redatelja Roberta Wisea</i>

182
00:11:27,645 --> 00:11:31,107
<i>i glumca Eda Begleya,</i>
<i>poslije obojicu nagrađenih Oscarom,</i>

183
00:11:31,190 --> 00:11:35,653
<i>scenarista na Crnoj listi Abea Polonskyja</i>
<i>i The Modern Jazz Quartet.</i>

184
00:11:38,989 --> 00:11:43,452
<i>Neizvjesno sutra</i> bio je
izvanredan film za svoje doba

185
00:11:44,328 --> 00:11:49,291
i to što sam dobio priliku
snimiti takav film

186
00:11:50,501 --> 00:11:51,794
mnogo mi je značilo.

187
00:11:51,877 --> 00:11:56,549
NEIZVJESNO SUTRA (1959.)
REDATELJ: ROBERT WISE

188
00:12:12,189 --> 00:12:13,649
Zdravo, mili. Što ima?

189
00:12:15,651 --> 00:12:17,695
Bacco te želi počastiti pićem.

190
00:12:18,612 --> 00:12:20,614
A ja ti želim kupiti novu pilu.

191
00:12:20,698 --> 00:12:23,743
Neizvjesno sutra <i>bio je nezaboravan film.</i>

192
00:12:23,826 --> 00:12:27,329
<i>Posljednji film noir svoje ere</i>
<i>i ispred svoga vremena</i>

193
00:12:27,413 --> 00:12:31,375
<i>s iskrenim pogledom na rasu</i>
<i>zbog čeka je, dakako, ignoriran.</i>

194
00:12:31,459 --> 00:12:34,211
<i>Belafonteu su počeli nuditi uloge,</i>

195
00:12:34,295 --> 00:12:37,715
<i>ali onakve kakve ga nisu nimalo zanimale.</i>

196
00:12:37,798 --> 00:12:43,429
Sidney Poitier dotad je bio
najpopularniji crnac u svemiru,

197
00:12:44,138 --> 00:12:46,849
ali bio je Sidney Poitier.

198
00:12:47,600 --> 00:12:52,438
Nije bio Sidney Poitier
u crnačkom okruženju.

199
00:12:52,521 --> 00:12:58,068
Bio je Sidney Poitier
koji glumi crnca u bjelačkom filmu.

200
00:12:58,152 --> 00:13:01,489
Prvo što sam se upitao bilo je:
„Kako se jedan crnac,

201
00:13:02,323 --> 00:13:04,867
došao niotkud, na putu nikamo,

202
00:13:04,950 --> 00:13:09,663
odjednom našao među
sedam nacističkih redovnica?”

203
00:13:09,747 --> 00:13:11,123
Odbio sam ulogu.

204
00:13:12,541 --> 00:13:15,586
Ponudili su je Sidneyju i prihvatio je.

205
00:13:16,170 --> 00:13:18,130
Oscara dobiva Sidney Poitier.

206
00:13:19,840 --> 00:13:23,260
SIDNEY POITIER
NAJBOLJI GLUMAC - LJILJANI U POLJU

207
00:13:23,344 --> 00:13:25,304
<i>Umjesto da prihvaća uloge</i>

208
00:13:25,387 --> 00:13:28,390
<i>koje crnu zajednicu</i>
<i>nisu prikazivale smisleno,</i>

209
00:13:28,474 --> 00:13:29,934
<i>ili nisu uopće,</i>

210
00:13:30,017 --> 00:13:35,356
<i>Harry Belafonte</i>
<i>povukao se iz filma od 1959. do 1970.</i>

211
00:13:35,439 --> 00:13:39,610
<i>Za mene je tada postao</i>
<i>Muhammad Ali filmskoga svijeta,</i>

212
00:13:39,693 --> 00:13:43,364
<i>na vrhuncu prisiljen napustiti</i>
<i>ring u kojemu mu je mjesto.</i>

213
00:13:43,447 --> 00:13:46,534
Nisam zažalio
ni za jednim filmom koji sam odbio.

214
00:13:48,035 --> 00:13:50,371
Nisu bili za mene.

215
00:13:50,996 --> 00:13:52,331
Nisam nikomu zamjerio.

216
00:13:52,414 --> 00:13:55,584
Drago mi je
što su drugi iskoristili priliku,

217
00:13:56,085 --> 00:13:59,713
ali… ja sam prije svega umjetnik.

218
00:14:00,214 --> 00:14:01,382
Glumac sam.

219
00:14:01,465 --> 00:14:05,344
Moja su škola
Marlon Brando, Walter Matthau,

220
00:14:05,427 --> 00:14:07,930
Rod Steiger, Tony Curtis.

221
00:14:08,013 --> 00:14:11,767
I redatelj nas nije štedio.

222
00:14:12,476 --> 00:14:16,522
Neću snimati ništa
što ne smatram vrijednim snimanja.

223
00:14:17,815 --> 00:14:19,483
Na moju sreću,

224
00:14:19,567 --> 00:14:22,611
ostvario sam dalekosežan uspjeh,

225
00:14:23,195 --> 00:14:26,991
jer su svi i svugdje bili tako oduševljeni

226
00:14:27,074 --> 00:14:29,827
mojom prisutnosti među njima

227
00:14:29,910 --> 00:14:34,915
da nitko nije mogao zanemariti činjenicu
da se s pojavom na obzoru zvanom Belafonte

228
00:14:34,999 --> 00:14:36,667
nije dalo zajebavati.

229
00:14:37,209 --> 00:14:39,962
Kad god bi mi netko postavio ultimatum,

230
00:14:40,045 --> 00:14:42,548
rekao sam: „Jebi se. Idem u Pariz.”

231
00:14:42,631 --> 00:14:44,508
„Ako poželim, živjet ću ondje.”

232
00:14:44,592 --> 00:14:50,931
„Ali moje je pravo odredište odgovor
na tvoje poricanje moga potencijala.”

233
00:14:51,557 --> 00:14:52,600
Samo ja.

234
00:14:55,436 --> 00:14:56,478
Ja sam ovdje.

235
00:14:56,562 --> 00:15:00,190
<i>Belafonteova odlučnost</i>
<i>doslovno ga izbacuje iz kadra.</i>

236
00:15:00,274 --> 00:15:05,029
<i>Raste frustracija Afroamerikanaca</i>
<i>koji zahtijevaju svoja građanska prava,</i>

237
00:15:05,112 --> 00:15:07,323
<i>ali filmovi to ne prate.</i>

238
00:15:07,406 --> 00:15:11,660
<i>Upotrijebit ću citat Langstona Hughesa</i>
<i>koji je nadahnuo predstavu i film:</i>

239
00:15:11,744 --> 00:15:13,746
<i>„Što se događa s osujećenim snom?”</i>

240
00:15:13,829 --> 00:15:16,415
<i>„Osuši li se kao grožđica na suncu?”</i>

241
00:15:16,999 --> 00:15:19,335
<i>„Možda samo visi kao težak teret.”</i>

242
00:15:20,628 --> 00:15:22,588
<i>„Ili eksplodira?”</i>

243
00:15:27,426 --> 00:15:29,929
<i>Gaze nas i gaze</i>

244
00:15:30,012 --> 00:15:32,681
<i>i odlučili smo nešto poduzeti!</i>

245
00:15:34,600 --> 00:15:37,311
<i>Desetljeća maltretiranja crnaca</i>

246
00:15:37,394 --> 00:15:40,397
<i>učinila su 20. stoljeće epohom revolta.</i>

247
00:15:40,481 --> 00:15:46,153
<i>1960-ih američke su vlasti trpjele</i>
<i>građanske pobune gotovo svake godine.</i>

248
00:15:46,236 --> 00:15:50,157
<i>1965. izbili su neredi u Los Angelesu.</i>

249
00:15:50,240 --> 00:15:53,327
Bilo je očito
da će izbiti neredi u Wattsu.

250
00:15:53,410 --> 00:15:56,538
Predosjećala se eksplozija.

251
00:15:57,164 --> 00:16:01,585
Policija je ubijala ljude.
Oduvijek to čine, teroriziraju zajednicu.

252
00:16:03,253 --> 00:16:07,341
Kad bih navečer išao u kino,
znao sam da će me zaustaviti policija.

253
00:16:08,842 --> 00:16:11,261
Kao da naši životi…

254
00:16:12,513 --> 00:16:14,264
nisu bili važni.

255
00:16:15,933 --> 00:16:19,353
<i>1968. Amerika je bila u u slobodnom padu.</i>

256
00:16:19,853 --> 00:16:24,400
<i>Izbilo je više od 20 nereda,</i>
<i>preko polovice njih tijekom 1967.,</i>

257
00:16:24,483 --> 00:16:26,276
<i>uključujući one u mom gradu.</i>

258
00:16:26,360 --> 00:16:30,489
<i>Dogodio se slom zakona i reda</i>
<i>u Detroitu u Michiganu.</i>

259
00:16:31,365 --> 00:16:33,033
<i>Ovo je snimka Linwooda.</i>

260
00:16:33,117 --> 00:16:37,788
<i>Rasplamsani osjećaji i vatra zatekli su</i>
<i>gradonačelnika i guvernera nespremne.</i>

261
00:16:39,081 --> 00:16:41,083
<i>Pobuna je izbila i u filmovima.</i>

262
00:16:41,709 --> 00:16:43,335
<i>U svijetu nezavisnog filma.</i>

263
00:16:43,419 --> 00:16:48,549
<i>Ondje život crnaca nije postojao</i>
<i>samo u perifernom vidu bijelca,</i>

264
00:16:48,632 --> 00:16:52,011
<i>a na ekranu je često bilo mjesta</i>
<i>i za nekoliko crnaca.</i>

265
00:16:52,636 --> 00:16:57,975
<i>Dvoje od tih crnačkih talenata</i>
<i>istodobno je briljiralo na platnu,</i>

266
00:16:58,058 --> 00:17:00,561
<i>no to ih nije dovelo do filmske slave.</i>

267
00:17:01,395 --> 00:17:04,148
Što radiš s tipom poput mene
u ovakvoj rupi?

268
00:17:06,108 --> 00:17:07,818
Nemaš neko mišljenje o sebi.

269
00:17:08,485 --> 00:17:10,154
<i>U pravednijem svijetu,</i>

270
00:17:10,237 --> 00:17:13,741
<i>iskre i napetost koje su izazvali</i>
<i>Ivan Dixon i Abbey Lincoln</i>

271
00:17:13,824 --> 00:17:15,242
<i>u </i>Nothing But a Man

272
00:17:15,325 --> 00:17:18,996
<i>bile bi katalizator</i>
<i>za veće karijere i priznanje.</i>

273
00:17:24,043 --> 00:17:28,255
<i>Svestrani Davis,</i>
<i>fantastičan pjevač, glumac i šoumen,</i>

274
00:17:28,338 --> 00:17:30,132
<i>tome je svakako bio dorastao.</i>

275
00:17:30,215 --> 00:17:34,386
<i>Utjelovio je karizmatičnoga</i>
<i>egocentričnog bonvivana</i>

276
00:17:34,470 --> 00:17:37,556
<i>u filmu </i>Čovjek zvan Adam<i> iz 1966.</i>

277
00:17:37,639 --> 00:17:40,893
<i>Glumi sa Cicely Tyson, Ja'Net DuBois</i>

278
00:17:40,976 --> 00:17:44,396
<i>i, u sitnoj ulozi bez teksta,</i>
<i>s Morganom Freemanom,</i>

279
00:17:44,480 --> 00:17:48,025
<i>koji će gotovo 20 godina čekati</i>
<i>ulogu u kojoj će pokazati moć</i>

280
00:17:48,108 --> 00:17:49,485
<i>i sposobnost govora.</i>

281
00:17:49,985 --> 00:17:53,906
<i>Davis drži film u stisnutoj šaci</i>
<i>sve do samoga kraja,</i>

282
00:17:53,989 --> 00:17:58,452
<i>gdje se zapravo ispričava</i>
<i>za sve zlo koje je njegov lik učinio.</i>

283
00:17:59,078 --> 00:18:01,080
U redu, pogriješio sam.

284
00:18:02,039 --> 00:18:04,958
Trebao sam pričekati
da saznam o čemu se radi.

285
00:18:05,042 --> 00:18:09,338
Možda pustiti da ti razbije glavu bocom.
Dušo, vidio sam samo

286
00:18:09,421 --> 00:18:13,175
ručetine te babe na ovom slatkom lišcu.

287
00:18:13,258 --> 00:18:14,093
Adame.

288
00:18:18,013 --> 00:18:22,434
<i>Van Peebles u art filmovima</i>
<i>živote crnaca prikazuje bez samosažaljenja</i>

289
00:18:22,518 --> 00:18:24,103
<i>i to je pravo osvježenje.</i>

290
00:18:31,485 --> 00:18:35,447
<i>Studijski filmovi robuju</i>
<i>svojoj zastarjeloj patrijarhalnoj težnji</i>

291
00:18:35,531 --> 00:18:38,826
<i>da oblikuju kulturu</i>
<i>umjesto da reagiraju na nju.</i>

292
00:18:38,909 --> 00:18:41,703
<i>Ofucani obmanjivački</i>
<i>mjuzikli za sve uzraste,</i>

293
00:18:41,787 --> 00:18:43,038
<i>poput ovog…</i>

294
00:18:43,872 --> 00:18:46,250
<i>briljantnoga kandidata za Oscara.</i>

295
00:18:46,333 --> 00:18:48,418
<i>No najbolja vijest 1968. bila je</i>

296
00:18:48,502 --> 00:18:54,007
<i>da se Sidney Poitier prestao žrtvovati</i>
<i>za loše odabrane bjelačke zvijezde</i>

297
00:18:54,091 --> 00:18:55,759
<i>i zavladao u svijetu filma.</i>

298
00:18:55,843 --> 00:18:59,638
<i>I </i>Pogodi tko dolazi na večeru
<i>i </i>U vrelini noći

299
00:18:59,721 --> 00:19:04,184
<i>1968. igraju u cijelom svijetu.</i>
<i>Oba su nominirana za najbolji film,</i>

300
00:19:04,268 --> 00:19:08,897
<i>a kolege, bjelačke zvijezde, zapanjene su</i>
<i>Poitierovom čudesnom uvjerljivošću.</i>

301
00:19:08,981 --> 00:19:10,607
Nemojte me krivo shvatiti.

302
00:19:11,150 --> 00:19:12,317
Volim vašu kćer.

303
00:19:12,818 --> 00:19:16,738
Sve bih učinio da ostane sretna
kao onog dana kad sam je sreo.

304
00:19:16,822 --> 00:19:20,742
Ali čini mi se da bez vašeg odobrenja
od naše veze neće biti ništa.

305
00:19:23,036 --> 00:19:26,540
<i>Kao što Mark Harris piše</i>
<i>u knjizi </i>Pictures at a Revolution,

306
00:19:26,623 --> 00:19:30,127
<i>„Poitier je</i>
<i>najunosnija američka zvijezda.”</i>

307
00:19:34,298 --> 00:19:38,927
<i>Nažalost, on je i primjer</i>
<i>reakcije zabavne industrije</i>

308
00:19:39,011 --> 00:19:40,846
<i>na uspjeh crnaca.</i>

309
00:19:41,763 --> 00:19:44,933
<i>Nikom ne pada na pamet,</i>
<i>ako Poitier privlači publiku,</i>

310
00:19:45,017 --> 00:19:50,522
<i>da jamačno postoji još koji</i>
<i>crnac ili crnkinja koji bi to mogli.</i>

311
00:19:51,106 --> 00:19:54,943
<i>U to doba razgovor</i>
<i>crnaca s bijelcima na ekranu</i>

312
00:19:55,027 --> 00:19:57,821
<i>smatra se zabavom za odrasle.</i>

313
00:20:00,365 --> 00:20:01,909
IZBILA KONTROVERZIJA:

314
00:20:04,286 --> 00:20:06,246
<i>Uspjeh crnaca u medijima</i>

315
00:20:06,330 --> 00:20:10,250
<i>više-manje se poistovjećuje</i>
<i>s pronalaskom 100 dolara u metrou.</i>

316
00:20:10,334 --> 00:20:12,252
<i>Neponovljiv fenomen.</i>

317
00:20:13,503 --> 00:20:17,174
<i>Kad su nastajali filmovi</i>
<i>o, Bože pomozi, Elvisu Presleyu</i>

318
00:20:17,841 --> 00:20:19,092
<i>ili o Beatlesima,</i>

319
00:20:19,176 --> 00:20:23,263
<i>čije je prve albume u SAD-u</i>
<i>izdala izdavačka kuća crnačkih vlasnika,</i>

320
00:20:23,347 --> 00:20:26,475
<i>zašto nitko nije ponudio</i>
<i>tim pionirkama ženskog rocka</i>

321
00:20:26,558 --> 00:20:28,143
<i>karijeru u filmu?</i>

322
00:20:28,227 --> 00:20:29,645
THE DUCHESS

323
00:20:30,938 --> 00:20:34,733
BETTY DAVIS

324
00:20:40,739 --> 00:20:44,743
<i>Neće se još dugo čekati</i>
<i>da svane dan, ili noć,</i>

325
00:20:44,826 --> 00:20:49,414
<i>za svijet u kojem će crnački talent</i>
<i>biti prepoznat, onaj neovisnog filma.</i>

326
00:20:49,498 --> 00:20:53,418
<i>Scenarist i redatelj George Romero</i>
<i>stvara novi tip akcijskog junaka</i>

327
00:20:53,502 --> 00:20:58,674
<i>prepustivši film i pištolj</i>
<i>ruci crnačkoga glumca Duanea Jonesa</i>

328
00:20:58,757 --> 00:21:01,718
<i>u jednom od najutjecajnijih</i>
<i>ostvarenja u povijesti.</i>

329
00:21:01,802 --> 00:21:03,845
Daj se ti samo smiri.

330
00:21:05,180 --> 00:21:08,934
Vrištala sam: „Johnny! Johnny, pomozi mi!”

331
00:21:09,017 --> 00:21:13,814
<i>Romero raskida s tradicijom</i>
<i>i time što nigdje ne spominje rasu junaka</i>

332
00:21:13,897 --> 00:21:16,984
<i>jer uloga nije napisana za crnog glumca.</i>

333
00:21:17,776 --> 00:21:21,196
Vratit ću se da pojačam
zaštitu na prozorima i vratima.

334
00:21:21,280 --> 00:21:23,240
Ali zasad si sigurna, dobro?

335
00:21:25,951 --> 00:21:26,785
U redu?

336
00:21:27,286 --> 00:21:28,870
Želiš crnca uza se.

337
00:21:29,913 --> 00:21:31,957
Želiš da crnac bude kraj tebe

338
00:21:32,040 --> 00:21:34,167
jer će te on izvući.

339
00:21:34,251 --> 00:21:36,545
Ako ga ubiješ, mrtav si.

340
00:21:36,628 --> 00:21:38,714
Jer mi se znamo izvući.

341
00:21:39,756 --> 00:21:43,385
Znamo kako se spasiti od zombija,

342
00:21:43,468 --> 00:21:46,680
znamo kako pobjeći od biljki mesožderki,

343
00:21:46,763 --> 00:21:50,142
od svega što prijeti, jer smo navikli…

344
00:21:50,934 --> 00:21:52,728
Znamo se maknuti.

345
00:21:53,603 --> 00:21:58,066
Znamo se maknuti s puta
i pustiti da se druge stvari dogode.

346
00:21:59,151 --> 00:22:02,529
<i>Scene u kojima nemrtvi</i>
<i>vrebaju na potencijalne žrtve,</i>

347
00:22:02,612 --> 00:22:04,948
<i>a junak daskama osigurava prozore,</i>

348
00:22:05,032 --> 00:22:07,409
<i>podsjetile su me na snimke nereda.</i>

349
00:22:07,909 --> 00:22:11,288
<i>Nikad film nije bio tako nabijen</i>
<i>alegorijom i metaforom,</i>

350
00:22:11,371 --> 00:22:15,208
<i>i namjerno i nehotično,</i>
<i>kao u</i> Noći živih mrtvaca.

351
00:22:24,384 --> 00:22:27,012
Pogodi ga u glavu, između očiju.

352
00:22:28,180 --> 00:22:31,683
<i>Budući da Jones biva ubijen</i>
<i>nakon borbe da spasi bijelce,</i>

353
00:22:31,767 --> 00:22:35,604
Noć živih mrtvaca <i>prigrlili su</i>
<i>militantni Afroamerikanci.</i>

354
00:22:35,687 --> 00:22:38,857
<i>Protumačili su ga</i>
<i>kao metaforu izdaje svoje rase.</i>

355
00:22:38,940 --> 00:22:42,444
<i>To sam tumačenje čuo</i>
<i>od dečkiju mojih starijih sestara.</i>

356
00:22:42,527 --> 00:22:43,779
Dobar pogodak.

357
00:22:43,862 --> 00:22:47,532
U redu, mrtav je.
Idemo po njega, još jedan za vatru.

358
00:22:48,492 --> 00:22:52,204
<i>Na kraju, jezivom kakav je cijeli film,</i>

359
00:22:52,287 --> 00:22:55,123
<i>ubiju ga i bace na hrpu trupala.</i>

360
00:23:00,545 --> 00:23:03,423
Imam veoma tužnu vijest za sve vas.

361
00:23:03,965 --> 00:23:09,429
Martin Luther King ustrijeljen je
večeras u Memphisu u Tennesseeju.

362
00:23:10,680 --> 00:23:13,975
<i>Nastupivši iste godine</i>
<i>kad je ubijen Martin Luther King</i>

363
00:23:14,059 --> 00:23:18,313
<i>i samo nekoliko godina nakon</i>
<i>ubojstava Medgara Eversa i Malcolma X-a,</i>

364
00:23:18,397 --> 00:23:20,774
<i>ta filmska smrt</i>
<i>imala je jače implikacije</i>

365
00:23:20,857 --> 00:23:23,318
<i>negoli je autor filma mogao zamisliti.</i>

366
00:23:25,320 --> 00:23:30,242
<i>Uspjeh</i> Živih mrtvaca <i>trebao je potvrditi</i>
<i>da postoji opći interes za crnačke glumce.</i>

367
00:23:30,951 --> 00:23:34,663
<i>1968. Peter Sellers glumi</i>
<i>lika indijskog podrijetla</i>

368
00:23:34,746 --> 00:23:37,165
<i>u </i>Zabavi<i>, satiri o filmskom biznisu.</i>

369
00:23:37,249 --> 00:23:41,002
<i>Iste godine Yul Brynner</i>
<i>tumači Pancha Villu,</i>

370
00:23:41,628 --> 00:23:45,173
<i>a, nažalost, Woody Strode Apaša.</i>

371
00:23:47,300 --> 00:23:50,470
<i>Američke igrane filmove</i>
<i>uvijek su režirali bijelci,</i>

372
00:23:50,554 --> 00:23:54,057
<i>pa i kad su tematizirali život crnaca,</i>
<i>s crncima u ulogama.</i>

373
00:23:54,141 --> 00:23:59,354
<i>Crni su redatelji isključeni</i>
<i>iako crnci sada čine 30 % publike.</i>

374
00:23:59,438 --> 00:24:02,774
William Greaves
upravo je završio produkciju i režiju

375
00:24:02,858 --> 00:24:05,944
svog prvog dugometražnog filma
<i>Take One and Take Two.</i>

376
00:24:06,027 --> 00:24:07,863
U završnoj je fazi montaže.

377
00:24:09,072 --> 00:24:11,408
Pozdrav<i>, </i>samo da ispravim navod.

378
00:24:11,491 --> 00:24:15,829
1940-ih je snimljeno mnogo filmova
pod palicom crnačkih redatelja

379
00:24:15,912 --> 00:24:19,708
poput Powella Lindsayja,
Oscara Micheauxa, Billa Alexandera.

380
00:24:19,791 --> 00:24:21,877
Nisu pripušteni u Hollywood,

381
00:24:21,960 --> 00:24:25,797
a njihove su filmove gledale
samo crnačke zajednice diljem zemlje.

382
00:24:26,756 --> 00:24:31,261
<i>Jedan od mitova</i>
<i>koji se stalno vraćao od 1968. do 1978.,</i>

383
00:24:31,344 --> 00:24:34,764
<i>kad je šačica crnih redatelja</i>
<i>napokon stala iza kamere,</i>

384
00:24:35,265 --> 00:24:39,311
<i>bio je da je to prvi put</i>
<i>da su crni redatelji dobili takve prilike.</i>

385
00:24:40,604 --> 00:24:42,564
<i>Zapravo, zato što su morali,</i>

386
00:24:42,647 --> 00:24:47,611
<i>Afroamerikanci su često bili i scenaristi</i>
<i>i redatelji, što je bila rijetka praksa</i>

387
00:24:47,694 --> 00:24:50,447
<i>koju studiji nisu rado vidjeli.</i>

388
00:24:50,530 --> 00:24:53,700
<i>Ali crni tisak podržao je</i>
<i>ta kazališta i filmove</i>

389
00:24:53,783 --> 00:24:56,578
<i>iako ih je mainstream ignorirao.</i>

390
00:24:57,496 --> 00:25:00,123
<i>U eri nijemog filma karijeru počinje</i>

391
00:25:00,207 --> 00:25:03,668
<i>scenarist, redatelj</i>
<i>i povremeni glumac Oscar Micheaux.</i>

392
00:25:04,211 --> 00:25:08,381
<i>Snimao je filmove za crnačka kina.</i>
<i>Mnoga nisu bila u dobrom stanju</i>

393
00:25:08,465 --> 00:25:12,135
<i>jer nije bilo konstantnog</i>
<i>dotoka crnačkih filmova,</i>

394
00:25:12,219 --> 00:25:14,804
<i>unatoč stalnom interesu crnačke publike.</i>

395
00:25:16,723 --> 00:25:21,895
<i>Imajmo na umu, mnogi su se studiji bojali</i>
<i>uvrijediti Njemačku i riskirati propast</i>

396
00:25:21,978 --> 00:25:25,232
<i>dok ih nacisti nisu izbacili 1942.</i>

397
00:25:25,774 --> 00:25:28,902
<i>Ali afroamerički novac</i>
<i>nije im bio dovoljno dobar.</i>

398
00:25:28,985 --> 00:25:33,782
<i>Mnoga od tih crnačkih kina bile su zgrade</i>
<i>i prostorije pretvorene u dvorane.</i>

399
00:25:34,282 --> 00:25:37,536
<i>S vrlo malim budžetima,</i>
<i>Micheaux i drugi filmaši,</i>

400
00:25:37,619 --> 00:25:40,455
<i>čak i neki bijelci,</i>
<i>stvorili su originalne uratke</i>

401
00:25:40,539 --> 00:25:44,125
<i>i prilagodili popularne</i>
<i>knjige koje nisu mogli mnogo platiti,</i>

402
00:25:44,209 --> 00:25:48,171
<i>ali autori su pristali želeći</i>
<i>da se snimi film po njihovoj knjizi.</i>

403
00:25:52,342 --> 00:25:56,263
<i>Astaire je često prikazivao</i>
<i>odnose gospodara i sluge,</i>

404
00:25:56,346 --> 00:26:00,892
<i>pretjerane u scenama u kojima</i>
<i>stepa pred hrpom crnih glumaca.</i>

405
00:26:03,019 --> 00:26:08,233
<i>Dok su studiji i dalje štancali</i>
<i>primitivnu mitologiju o Afroamerikancima,</i>

406
00:26:08,316 --> 00:26:12,862
<i>redateljica Alice Guy-Blaché</i>
<i>odlučila je učiniti nešto sasvim drugo.</i>

407
00:26:12,946 --> 00:26:16,324
<i>1912. režira</i> A Fool and His Money,

408
00:26:16,408 --> 00:26:20,787
<i>navodno prvi film</i>
<i>isključivo s afroameričkim glumcima.</i>

409
00:26:20,870 --> 00:26:25,792
<i>Njezino umijeće pokazuje razigranu</i>
<i>bistrinu i ne unizuje te glumce.</i>

410
00:26:29,337 --> 00:26:33,300
<i>Bila je dovoljno uspješna</i>
<i>za to doba da su je studiji tražili,</i>

411
00:26:33,383 --> 00:26:35,719
<i>no kako je umjetnosti pristupala srcem,</i>

412
00:26:35,802 --> 00:26:40,473
<i>logično je da je odbila priliku</i>
<i>snimiti prvi film o Tarzanu.</i>

413
00:26:42,225 --> 00:26:45,895
<i>Crni filmaši toga doba</i>
<i>bili su čisti entuzijasti</i>

414
00:26:45,979 --> 00:26:49,608
<i>koji su stvorili</i>
<i>ranu verziju neovisnog filma.</i>

415
00:26:49,691 --> 00:26:54,613
<i>Snimati u neovisnoj produkciji</i>
<i>tada nije značilo biti kul autsajder</i>

416
00:26:54,696 --> 00:26:57,949
<i>kojemu uspjeh daje pristup</i>
<i>golemim sredstvima.</i>

417
00:26:58,033 --> 00:27:02,829
<i>To je značilo da te iz kinodvorana</i>
<i>izbacuju njihovi vlasnici, studiji.</i>

418
00:27:02,912 --> 00:27:06,833
<i>Morao si se domisliti načina</i>
<i>da tvoj proizvod dopre do publike.</i>

419
00:27:06,916 --> 00:27:09,085
<i>Micheaux i duhom mu bliske kolege</i>

420
00:27:09,169 --> 00:27:14,424
<i>snimali su drame,</i>
<i>komedije, mjuzikle i krimiće.</i>

421
00:27:14,507 --> 00:27:18,136
<i>Katkad bi u jedan film</i>
<i>utrpali više žanrova</i>

422
00:27:18,219 --> 00:27:22,766
<i>jer, ako su im resursi bili ograničeni,</i>
<i>ambicije nisu.</i>

423
00:27:22,849 --> 00:27:25,977
<i>Jer kroz većinu povijesti filma</i>

424
00:27:26,061 --> 00:27:29,648
<i>studiji su s nasladom odbijali crni novac,</i>

425
00:27:29,731 --> 00:27:33,777
<i>a crnačka industrija</i>
<i>reagirala je stvaranjem, kao i uvijek,</i>

426
00:27:33,860 --> 00:27:37,322
<i>de facto underground ekonomije i kulture.</i>

427
00:27:43,828 --> 00:27:46,956
<i>Iako ćemo to tek poslije uvidjeti, </i>

428
00:27:47,040 --> 00:27:52,379
<i>Greaves, glumac koji je postao filmaš,</i>
<i>filmskom mediju pridao je svojstva romana.</i>

429
00:27:52,462 --> 00:27:56,925
<i>Odustavši od glume zbog uloga</i>
<i>obojenih naivnim optimizmom…</i>

430
00:27:57,008 --> 00:28:00,887
Teta Hattie, u ratu se sve se brzo odvija.

431
00:28:01,471 --> 00:28:04,349
Čak su i naše vjerske službe
morale biti ubrzane.

432
00:28:04,432 --> 00:28:09,062
<i>…produkciju započinje pionirskim projektom</i>
Symbiopsychotaxiplasm.

433
00:28:10,313 --> 00:28:14,275
Ne, rekla sam.
Nemoj me više nikad dotaknuti. Nikad.

434
00:28:14,359 --> 00:28:16,653
<i>Ambicije </i>Symbiopsychotaxiplasma,

435
00:28:16,736 --> 00:28:20,615
<i>formalne i slobodne,</i>
<i>bile su velike kao i naslov.</i>

436
00:28:20,699 --> 00:28:24,285
<i>Film se poigrava vremenom</i>
<i>na sve moguće načine.</i>

437
00:28:24,369 --> 00:28:26,121
<i>Redatelj Bill Greaves</i>

438
00:28:26,204 --> 00:28:31,334
<i>toliko je unesen u snimanje filma</i>
<i>da gubi perspektivu.</i>

439
00:28:31,418 --> 00:28:34,087
<i>Pitate li ga o čemu je u filmu riječ,</i>

440
00:28:34,170 --> 00:28:38,258
<i>dat će vam odgovor nejasniji od pitanja.</i>

441
00:28:38,341 --> 00:28:43,972
Mislim da je bio rastrgan.
Htio je da se scena snimi kako treba,

442
00:28:44,639 --> 00:28:48,143
ali i da glumci budu nadahnuti.

443
00:28:48,226 --> 00:28:52,355
Mislim da je bio razapet
između ta dva cilja.

444
00:28:52,939 --> 00:28:54,899
No to je samo moja teorija.

445
00:28:55,734 --> 00:28:58,778
<i>Desetljećima su se ljudi mučili</i>

446
00:28:58,862 --> 00:29:02,157
<i>pokušavajući opisati</i>
Symbiopsychotaxiplasm.

447
00:29:02,907 --> 00:29:06,870
<i>Danas je ta vrsta filma tako uobičajena</i>
<i>da je postala neovisan žanr,</i>

448
00:29:06,953 --> 00:29:10,540
<i>inovativna društvena satira,</i>
<i>film koji zafrkava gledatelja.</i>

449
00:29:11,666 --> 00:29:16,796
<i>Redatelj Jules Dassin koji je bio,</i>
<i>oprostite na izrazu, na crnoj listi,</i>

450
00:29:16,880 --> 00:29:19,466
<i>u studijski triler unio je rasnu politiku </i>

451
00:29:19,549 --> 00:29:23,428
<i>u </i>Uptightu, <i>koji je napisao</i>
<i>za crnačke zvijezde.</i>

452
00:29:23,511 --> 00:29:28,850
<i>Dassin, Dee i Mayfield oštroumno su,</i>
<i>bez okolišanja i besramno unijeli moment</i>

453
00:29:28,933 --> 00:29:33,772
<i>„svijet je otišao kvragu</i>
<i>zbog smrti Dr. Kinga” u žanrovski film.</i>

454
00:29:35,857 --> 00:29:38,067
Martin Luther King ubijen je '68.

455
00:29:38,777 --> 00:29:42,572
Majka je ostavila sve poslove
i otišla na sprovod.

456
00:29:42,655 --> 00:29:44,032
Nije ga poznavala,

457
00:29:44,616 --> 00:29:48,411
ali sve je ostavila,
odjenula najbolju odjeću i otišla.

458
00:29:49,162 --> 00:29:51,456
Shvatio sam, ovo je važno.

459
00:29:51,539 --> 00:29:53,458
Taj je tip bio važan.

460
00:29:53,541 --> 00:29:57,504
Važno je što je radio.
Važno je ono o čemu je govorio.

461
00:29:58,630 --> 00:29:59,672
Mi smo važni.

462
00:30:00,381 --> 00:30:04,636
Naši glasovi, naše nade,
naši snovi, naše težnje, sve je to važno.

463
00:30:05,261 --> 00:30:08,014
<i>Smatramo da se te istine podrazumijevaju.</i>

464
00:30:08,097 --> 00:30:10,642
Uptight <i>je prikazao drhtavu tjeskobu</i>

465
00:30:10,725 --> 00:30:14,771
<i>i razuzdani bijes</i>
<i>društva koje očajnički traži odgovore,</i>

466
00:30:14,854 --> 00:30:16,856
<i>srce žanrovskog filma.</i>

467
00:30:16,940 --> 00:30:21,569
Dan nakon smrti Dr. Kinga sjeli smo
na avion za Atlantu iz Morehouse Spelmana,

468
00:30:21,653 --> 00:30:24,864
odletjeli u Memphis
i marširali sa smetlarima.

469
00:30:24,948 --> 00:30:28,326
Imali smo transparente „Čovjek sam“.
Držali smo ih u kući.

470
00:30:36,209 --> 00:30:38,962
<i>U smjeloj verziji žanra pljačke</i>

471
00:30:39,045 --> 00:30:41,631
<i>skupina revolucionara planira pljačku</i>

472
00:30:41,714 --> 00:30:44,968
<i>dok je Cleveland</i>
<i>u šoku zbog smrti Dr. Kinga.</i>

473
00:30:45,635 --> 00:30:50,598
<i>Važan član tima izgubljen je zbog kaosa</i>
<i>koji je zavladao nakon Kingove smrti.</i>

474
00:30:50,682 --> 00:30:52,684
<i>Ima grižnju savjesti.</i>

475
00:30:52,767 --> 00:30:55,395
Nikad u životu
nisam se ovako loše osjećao.

476
00:30:55,895 --> 00:31:00,275
Uptight <i>je suvremena verzija</i>
<i>filma Johna Forda iz 1935.</i>

477
00:31:00,358 --> 00:31:04,279
<i>i započinje ciklus rimejkova</i>
<i>s temom života crnaca</i>.

478
00:31:04,362 --> 00:31:07,031
Je li to onaj rimejk<i> Potkazivača</i>?

479
00:31:07,115 --> 00:31:10,702
Gledao sam <i>Potkazivača</i> pa,
kad sam to vidio, znao sam što je.

480
00:31:10,785 --> 00:31:16,499
Svi misle da su ovi drugi policija.

481
00:31:17,083 --> 00:31:21,880
Kao kad si na tulumu pa dodaš liku džoint,
a ovaj ne povuče, samo ga proslijedi.

482
00:31:21,963 --> 00:31:24,716
I misliš si: „Evo ga, drot.”

483
00:31:24,799 --> 00:31:29,053
Ili se netko ponaša čudno u društvu.

484
00:31:29,137 --> 00:31:31,222
Tad smo bili revolucionari,

485
00:31:31,306 --> 00:31:34,642
imali smo svoje revolucionarske ekipe.

486
00:31:34,726 --> 00:31:36,603
Uvijek je netko bio sumnjiv.

487
00:31:37,562 --> 00:31:42,609
Taj film o tome govori.

488
00:31:42,692 --> 00:31:46,571
<i>U svojoj autobiografiji Booker T. Jones,</i>
<i>skladatelj soundtracka,</i>

489
00:31:46,654 --> 00:31:50,533
<i>piše da su neki </i>Uptight<i> nazvali</i>
<i>prvim filmom o bleksploataciji.</i>

490
00:31:51,242 --> 00:31:53,912
<i>Na drugom kontinentu, u drugoj kulturi,</i>

491
00:31:53,995 --> 00:31:56,122
<i>nastaje talijanski studijski film,</i>

492
00:31:56,205 --> 00:31:58,750
<i>kao mnogi koji su promijenili medij,</i>

493
00:31:58,833 --> 00:32:01,628
<i>iz žanra koji je prekrižen</i>
<i>kao drugorazredni,</i>

494
00:32:01,711 --> 00:32:03,922
<i>u ovom slučaju, iz špageti vesterna.</i>

495
00:32:07,675 --> 00:32:09,302
<i>Malo poslije u filmu</i>

496
00:32:09,385 --> 00:32:11,930
<i>redatelj ovu scenu upotrebljava</i>

497
00:32:12,013 --> 00:32:15,725
<i>da kolcem probije srce očekivanja publike.</i>

498
00:32:15,808 --> 00:32:19,062
<i>Hladnokrvna okrutnost Henryja Fonde</i>
<i>bila je totalni šok.</i>

499
00:32:19,145 --> 00:32:22,148
<i>On je bio moralni kompas</i>
<i>američkog filmskog platna.</i>

500
00:32:22,231 --> 00:32:24,734
<i>Ali Isaacu Hayesu trebao je hit</i>

501
00:32:24,817 --> 00:32:28,112
<i>i nadahnuo ga je Leone svojom</i>
<i>perverznom upotrebom Fonde,</i>

502
00:32:28,196 --> 00:32:30,907
<i>koji je utjeljovljivao bjelačku čestitost</i>

503
00:32:30,990 --> 00:32:34,494
<i>zajedno s J. Wayneom,</i>
<i>Jimmyjem Stewartom i Shirley Temple.</i>

504
00:32:36,454 --> 00:32:40,333
<i>Hayes je bio tako dirnut</i>
<i>da je skladao ovu temu.</i>

505
00:32:58,935 --> 00:33:03,231
<i>Hayes mi je rekao da je zbog</i>
<i>pokvarenog klima-uređaja u studiju</i> Stax

506
00:33:03,314 --> 00:33:07,193
<i>išao u kino gledati ovaj film.</i>
<i>Pogledao ga je barem deset puta.</i>

507
00:33:07,276 --> 00:33:09,821
<i>Snažan nastup Woodyja Strodea</i>
<i>uvjerio ga je</i>

508
00:33:09,904 --> 00:33:13,116
<i>da bi i on jednog dana</i>
<i>mogao postati zvijezda vesterna,</i>

509
00:33:13,199 --> 00:33:16,327
<i>žanra koji u najmanju ruku</i>
<i>marginalizira crnce.</i>

510
00:33:16,411 --> 00:33:20,957
<i>Što je još važnije, </i>Bilo jednom
<i>motivirao je Hayesa da sklada ovo</i>

511
00:33:21,040 --> 00:33:22,709
<i>za album</i> Hot Buttered Soul.

512
00:33:34,804 --> 00:33:39,392
<i>Kad je Gordon Parks 1969. adaptirao</i>
<i>svoj poluautobiografski roman</i>

513
00:33:39,475 --> 00:33:40,685
The Learning Tree<i>,</i>

514
00:33:40,768 --> 00:33:45,273
<i>snimio je prvi studijski financirani film</i>
<i>afroameričkog redatelja.</i>

515
00:33:45,356 --> 00:33:48,735
<i>Warner Bros zaradio je na</i>
<i>fotografu koji je postao filmaš.</i>

516
00:33:49,318 --> 00:33:53,573
<i>Napisao je scenarij, režirao,</i>
<i>producirao i skladao soundtrack.</i>

517
00:33:53,656 --> 00:33:57,035
<i>U šali mi je rekao da nije i glumio</i>

518
00:33:57,118 --> 00:33:58,953
<i>samo zato što je bio previsok.</i>

519
00:33:59,037 --> 00:34:03,374
Learning Tree <i>prati</i>
<i>12-godišnjeg Newta tijekom jednog ljeta.</i>

520
00:34:04,542 --> 00:34:08,046
<i>Jedna je scena jednostavno nezaboravna.</i>

521
00:34:08,129 --> 00:34:09,088
Trči, Tuck!

522
00:34:09,172 --> 00:34:13,468
<i>Trenutak tako moćan da se čini</i>
<i>nadrealan, a opet i previše realan,</i>

523
00:34:13,551 --> 00:34:15,678
<i>moment koji tada nije prepoznat.</i>

524
00:34:15,762 --> 00:34:17,346
Stoj, kvragu! Pucat ću!

525
00:34:38,076 --> 00:34:39,869
Niste morali pucati u Tucka.

526
00:34:41,704 --> 00:34:43,706
Sad vidite kako završe kriminalci.

527
00:34:43,790 --> 00:34:48,503
<i>Prizor kakav smo svi poznavali,</i>
<i>ali nismo ga očekivali u filmu.</i>

528
00:34:48,586 --> 00:34:52,423
<i>Parks mi je rekao i da je u film utrpao</i>
<i>što je više toga mogao,</i>

529
00:34:52,507 --> 00:34:57,261
<i>poput ovog veličanstvenog prizora</i>
<i>kojim vestern postaje crnački,</i>

530
00:34:57,345 --> 00:35:01,557
<i>jer nije znao hoće li ikad dobiti</i>
<i>priliku da snimi još jedan.</i>

531
00:35:02,558 --> 00:35:06,270
<i>1969. odvela nas je</i>
<i>iz hiperrealnog u nerealno.</i>

532
00:35:06,354 --> 00:35:09,690
<i>Ludilo u punom zamahu gledamo</i>
<i>u revolucionarnoj komediji</i>

533
00:35:09,774 --> 00:35:14,487
<i>scenarista i redatelja</i>
<i>Roberta Downeyja Sr. o revoluciji,</i>

534
00:35:14,570 --> 00:35:16,989
<i>satiri svijeta oglašavanja </i>Putney Swope.

535
00:35:17,073 --> 00:35:19,325
Ne možeš pojesti klima-uređaj.

536
00:35:20,701 --> 00:35:22,578
<i>Crnac Putney Swope</i>

537
00:35:22,662 --> 00:35:25,456
<i>iznenada dolazi na čelo</i>
<i>oglašivačke agencije…</i>

538
00:35:25,540 --> 00:35:27,208
Bit ćete sjajan predsjednik.

539
00:35:27,291 --> 00:35:30,461
<i>…i prvog dana okreće</i>
<i>način poslovanja naopačke.</i>

540
00:35:30,545 --> 00:35:34,132
Imam osjećaj da ovdje ima
mnogo neiskorištenog talenta.

541
00:35:35,383 --> 00:35:38,261
-Nisam to učinio!
-Nego joj mjeriš temperaturu?

542
00:35:38,845 --> 00:35:43,057
Šefe, nemojte me otpustiti. Imam ženu,
troje djece i šetlandskog ponija.

543
00:35:43,141 --> 00:35:47,562
Više možete reći komedijom nego izravno.

544
00:35:48,146 --> 00:35:51,440
Mislim da je crncima
to bilo nužno potrebno.

545
00:35:51,524 --> 00:35:55,319
Morao si ih nasmijati u podtekstu.

546
00:35:55,862 --> 00:35:57,989
Downey je tu vidio prostor

547
00:35:58,072 --> 00:36:01,075
u kojem se možemo igrati, rezati, gristi.

548
00:36:02,660 --> 00:36:06,914
Ne želim upotrijebiti riječ „genij”,
ali bio je to potez.

549
00:36:06,998 --> 00:36:10,960
<i>Nezadovoljan izvedbom svoje zvijezde,</i>
<i>glumca Arnolda Johnsona,</i>

550
00:36:11,043 --> 00:36:15,006
<i>redatelj Downey sinkronizira</i>
<i>vlastiti glas za svoga glavnog lika.</i>

551
00:36:15,840 --> 00:36:17,925
Istina i duša!

552
00:36:18,009 --> 00:36:20,178
-Jebenica!
-Nego što!

553
00:36:20,261 --> 00:36:24,974
<i>Potez utječe i na ulogu njegova sina,</i>
<i>kandidata za Oscara u </i>Tropskoj grmljavini.

554
00:36:25,057 --> 00:36:28,144
Pokušavam napredovati, ali teško je.

555
00:36:28,227 --> 00:36:29,770
-Ma dobar si.
-Imaš savjet?

556
00:36:32,148 --> 00:36:35,902
<i>1969. bila je</i>
<i>prijelomnica za crnački film.</i>

557
00:36:35,985 --> 00:36:40,656
<i>Priče se oštrije i realističnije</i>
<i>osvrću na život crnaca u prošlosti.</i>

558
00:36:40,740 --> 00:36:45,494
<i>Kao jedan od prvih američkih filmova</i>
<i>koji otvoreno tematiziraju ropstvo.</i>

559
00:36:46,287 --> 00:36:48,414
<i>Film se zove</i> Robovi.

560
00:36:48,497 --> 00:36:50,541
<i>Glumi Dionne Warwick</i>

561
00:36:50,625 --> 00:36:55,004
<i>i pjeva o drukčijoj vrsti boli nego inače.</i>

562
00:36:56,088 --> 00:36:57,173
<i>Ossie Davis je rob</i>

563
00:36:57,256 --> 00:37:00,885
<i>koji se pokušava osloniti na logiku</i>
<i>u sustavu u kojem je nema.</i>

564
00:37:00,968 --> 00:37:03,262
1200 drugi put. Još netko?

565
00:37:03,346 --> 00:37:07,391
<i>Davis dostojanstveno kontrolira bijes,</i>
<i>no to ne skriva njegov očaj.</i>

566
00:37:07,475 --> 00:37:09,727
<i>Štoviše, naglašava ga.</i>

567
00:37:16,567 --> 00:37:19,695
<i>Povijesna pomutnja se nastavlja:</i>
<i>Rupert Crosse postaje</i>

568
00:37:19,779 --> 00:37:23,574
<i>prvi crni glumac nominiran</i>
<i>za Oscara za najbolju sporednu ulogu</i>

569
00:37:23,658 --> 00:37:24,867
<i>u filmu</i> Lupeži.

570
00:37:29,205 --> 00:37:30,831
Kako se ovo pali?

571
00:37:31,332 --> 00:37:35,795
<i>Crosseova topla ležernost</i>
<i>oslobađa McQueena lakonskog narcizma.</i>

572
00:37:35,878 --> 00:37:37,630
<i>Obraća pozornost na Crossea</i>

573
00:37:37,713 --> 00:37:40,925
<i>i potiče nas da ga i mi jednako uvažimo</i>.

574
00:37:41,008 --> 00:37:44,470
<i>Deset godina prije</i>
<i>Crosse je igrao u </i>Sjenkama,

575
00:37:44,553 --> 00:37:50,851
<i>rasnoj drami Johna Cassavetesa iz 1959.,</i>
<i>dakako, u neovisnoj produkciji.</i>

576
00:37:50,935 --> 00:37:53,479
Voliš onaj o zecu i stablu?

577
00:37:53,562 --> 00:37:54,605
Ne znam taj.

578
00:37:55,106 --> 00:37:58,109
Ma znaš, onaj o zecu
koji padne iz krošnje i kaže:

579
00:37:58,192 --> 00:38:00,736
„Čovječe, to vođenje ljubavi je za ptice.”

580
00:38:01,529 --> 00:38:02,780
<i>Redatelj Mark Rydell,</i>

581
00:38:02,863 --> 00:38:06,450
<i>koji je Crosea znao iz Actors Studija,</i>
<i>doveo ga je u</i> Lupeže.

582
00:38:06,534 --> 00:38:09,078
<i>Rupert je bio visok 1,95 m</i>

583
00:38:09,161 --> 00:38:12,707
<i>i znao sam da je pravi odabir</i>
<i>za ulogu uz Stevea.</i>

584
00:38:13,541 --> 00:38:16,168
<i>Bio je doživljaj stati</i>
<i>pred McQueenovom kućom</i>

585
00:38:16,252 --> 00:38:19,255
<i>jer je bilo možda deset garaža</i>

586
00:38:19,338 --> 00:38:23,259
<i>sa svim vrstama automobila,</i>
<i>Ferrarija i Aston Martina,</i>

587
00:38:23,342 --> 00:38:25,386
<i>i trkaćih motocikala.</i>

588
00:38:25,469 --> 00:38:29,765
<i>Golem posjed, dvorište.</i>
<i>Bilo je jako raskošno.</i>

589
00:38:29,849 --> 00:38:32,184
<i>Rupert nikad nije vidio takvo što,</i>

590
00:38:32,268 --> 00:38:35,688
<i>a, priznajem, ni ja</i>
<i>dok nisam upoznao Stevea.</i>

591
00:38:36,314 --> 00:38:38,983
<i>Živio sam skromnije, ali bolje od Ruperta.</i>

592
00:38:39,066 --> 00:38:42,194
<i>Nije imao novca,</i>
<i>živio je kao svaki mladi glumac.</i>

593
00:38:42,278 --> 00:38:45,573
<i>Ušli smo u kuću</i>
<i>i Rupert je upoznao Stevea.</i>

594
00:38:45,656 --> 00:38:50,578
<i>Steve je gledao u tog diva.</i>
<i>Sjeli smo u njegovu knjižnicu</i>

595
00:38:50,661 --> 00:38:53,914
<i>i Steve je počeo pričati o tae kwon dou.</i>

596
00:38:53,998 --> 00:38:57,126
<i>Bio je majstor borilačkih disciplina</i>

597
00:38:57,209 --> 00:39:00,629
<i>i pokazao je Rupertu</i>
<i>neke udarce, a Rupert je rekao:</i>

598
00:39:00,713 --> 00:39:04,300
<i>„Ne tako, nemaš ravnotežu”,</i>
<i>dobacio mu je sa svoje stolice.</i>

599
00:39:05,551 --> 00:39:08,554
<i>Steve ga je pogledao i rekao: „A je l'?”</i>

600
00:39:09,138 --> 00:39:11,515
<i>„Da, nemaš ravnotežu”, odgovorio mu je.</i>

601
00:39:11,599 --> 00:39:14,810
<i>„Pogrešno stojiš.”</i>
<i>Pa je Steve rekao: „Pokaži mi.”</i>

602
00:39:15,394 --> 00:39:19,857
<i>Rupert je ustao onako golem,</i>

603
00:39:19,940 --> 00:39:21,609
<i>stali su oči u oči</i>

604
00:39:21,692 --> 00:39:24,945
<i>i za dvije sekunde Steve je letio</i>

605
00:39:25,029 --> 00:39:28,574
<i>i sletio ispod stola za biljar</i>
<i>u susjednoj sobi.</i>

606
00:39:28,657 --> 00:39:31,369
<i>Pomislio sam, ništa od snimanja.</i>

607
00:39:31,452 --> 00:39:33,287
<i>Rupert je baj-baj.</i>

608
00:39:33,954 --> 00:39:37,083
<i>Ali Steve je bio oduševljen</i>

609
00:39:37,166 --> 00:39:39,543
<i>što ga se taj tip nije bojao.</i>

610
00:39:39,627 --> 00:39:44,382
<i>Među znatiželjnim i progresivnim</i>
<i>umjetnicima u filmskom svijetu LA-a,</i>

611
00:39:44,465 --> 00:39:48,344
<i>uključujući Jacka Nicholsona</i>
<i>i scenarista Roberta Townea,</i>

612
00:39:48,427 --> 00:39:52,431
<i>Crosse je bio karizmatična osoba</i>
<i>kojoj su se divili zbog talenta.</i>

613
00:39:53,015 --> 00:39:57,103
<i>Jim Brown i Rupert Crosse predstavljali su</i>
<i>novi tip crnačke muškosti.</i>

614
00:39:57,686 --> 00:40:00,940
<i>Brown je istodobno bio učtiv i nestrpljiv,</i>

615
00:40:01,023 --> 00:40:03,317
<i>a Cross drzak sa svojim smiješkom.</i>

616
00:40:03,401 --> 00:40:06,987
<i>Muhammad Ali, koji je za mene</i>
<i>bio druga javna crnačka ličnost</i>

617
00:40:07,071 --> 00:40:10,533
<i>jednako popularna</i>
<i>kod crne i bijele publike,</i>

618
00:40:10,616 --> 00:40:13,619
<i>pokazao je svoju verziju</i>
<i>uljudnosti i drskosti</i>

619
00:40:13,702 --> 00:40:16,705
<i>u dokumentarcu</i>
A.K.A. Cassius Clay<i> iz 1970.</i>

620
00:40:16,789 --> 00:40:21,836
<i>Plaćao je odvjetnike da ne ode u zatvor,</i>
<i>plaćao je alimentaciju svojoj prvoj ženi,</i>

621
00:40:21,919 --> 00:40:24,380
<i>uzdržavao suprugu i dijete.</i>

622
00:40:25,047 --> 00:40:29,468
<i>Ovaj neobični dokumentarac zatekao je</i>
<i>Alija na raskrižju onoga što je bio</i>

623
00:40:29,552 --> 00:40:30,970
<i>i onoga što će postati.</i>

624
00:40:31,053 --> 00:40:33,764
<i>Važan je jer pokazuje samokontrolu</i>

625
00:40:33,848 --> 00:40:35,933
<i>koja će biti srž crnačkog filma.</i>

626
00:40:36,517 --> 00:40:40,229
<i>Prva crnačka figura</i>
<i>koja se probila na isti način kao i Ali,</i>

627
00:40:40,312 --> 00:40:42,440
<i>ne bježeći od mainstream predrasuda,</i>

628
00:40:42,523 --> 00:40:45,901
<i>bio je Jack Johnson,</i>
<i>čije su borbe prikazane u predstavi,</i>

629
00:40:45,985 --> 00:40:48,237
<i>a sada i u filmu</i> Velika bijela nada,

630
00:40:48,320 --> 00:40:51,115
<i>nakon kojeg James Earl Jones</i>
<i>postaje drugi crnac</i>

631
00:40:51,198 --> 00:40:53,576
<i>nominiran za Oscara za najboljeg glumca.</i>

632
00:40:55,911 --> 00:41:00,124
VELIKA BIJELA NADA (1970)
REDATELJ: MARTIN RITT

633
00:41:04,545 --> 00:41:08,924
<i>James Earl Jones izvrsno je odigrao</i>
<i>pokazavši se u seksepilnom izdanju,</i>

634
00:41:09,008 --> 00:41:11,677
<i>što je tijekom karijere rijetko činio.</i>

635
00:41:11,760 --> 00:41:14,054
-Ne!
-Obucite se, gđice Bachman.

636
00:41:14,138 --> 00:41:15,598
-Povest ćemo vas.
-Jake!

637
00:41:15,681 --> 00:41:17,808
Ne uzrujavaj se, samo se obuci.

638
00:41:17,892 --> 00:41:21,187
<i>Nelagoda koju je izazivala</i>
<i>međurasna seksualnost</i>

639
00:41:21,270 --> 00:41:24,356
<i>podigla je</i>
<i>valove tjeskobe u filmu 1970-ih.</i>

640
00:41:24,440 --> 00:41:29,195
Velika bijela nada <i>podsjetila je publiku</i>
<i>da se ti odnosi temelje na apetitima.</i>

641
00:41:29,278 --> 00:41:32,990
<i>Promjene su koštale</i>
<i>barem jednog cijenjenog filmaša,</i>

642
00:41:33,073 --> 00:41:36,827
<i>redatelja Williama Wylera.</i>
<i>Vještinu prikaza društvenih promjena</i>

643
00:41:36,911 --> 00:41:40,206
<i>pokazuje u filmovima poput</i>
Najboljih godina naših života.

644
00:41:41,165 --> 00:41:46,337
<i>A po uzoru na njegova </i>Kolekcionara
<i>nastat će mnogi filmovi o voajerima.</i>

645
00:41:46,420 --> 00:41:49,757
<i>Njegov posljednji film bio je</i>
Oslobađanje L.B. Jonesa,

646
00:41:49,840 --> 00:41:54,261
<i>a njegova moć da suvislo prenese</i>
<i>suvremenu dramu iznevjerila ga je.</i>

647
00:41:54,345 --> 00:41:58,265
<i>Umjesto toga histerično</i>
<i>fetišizira golo tijelo crnkinje.</i>

648
00:42:02,478 --> 00:42:05,898
-Voliš ići odvjetnicima?
-Mili, lomiš mi ruku.

649
00:42:05,981 --> 00:42:09,443
Ideš odvjetnicima!
Mislila si da neće upozoriti bijelca?

650
00:42:10,152 --> 00:42:13,906
Vidio sam budala,
ali tebi treba dati pehar.

651
00:42:14,865 --> 00:42:18,035
<i>Nakon </i>r<i>ežije dokumentarca</i>
King: A Filmed Record

652
00:42:18,118 --> 00:42:20,829
<i>Sidney Lumet okreće se</i>
<i>nečem što zvuči zamamno,</i>

653
00:42:20,913 --> 00:42:24,542
<i>scenariju Gorea Vidala,</i>
<i>adaptaciji drame Tennesseeja Williamsa</i>

654
00:42:24,625 --> 00:42:26,377
<i>na temu rase i seksa</i>

655
00:42:26,460 --> 00:42:29,547
<i>s Jamesom Coburnom,</i>
<i>Robertom Hooksom i Lynn Redgrave.</i>

656
00:42:29,630 --> 00:42:33,509
<i>Rezultat je očajan pokušaj provokacije</i>
Last of the Mobile Hotshots

657
00:42:33,592 --> 00:42:35,010
<i>koji je dobio oznaku X,</i>

658
00:42:35,094 --> 00:42:39,807
<i>čini se, zato što bi se crnac mogao</i>
<i>poseksati s bjelkinjom.</i>

659
00:42:41,267 --> 00:42:46,105
Vrata pećnice su strgana,
krov propušta, iz kotlića curi cijeli dan,

660
00:42:46,188 --> 00:42:48,440
a ti si jako sladak za stanodavca.

661
00:42:48,524 --> 00:42:53,362
<i>Diana Sands očarava u</i> Gazdi <i>iz 1970.</i>

662
00:42:53,445 --> 00:42:57,950
<i>Ova rana priča o zbrci koju izaziva</i>
<i>previše privilegirani bijelac,</i>

663
00:42:58,033 --> 00:43:01,579
<i>gentrificirajući crnačku bruklinsku ulicu,</i>
<i>nastavlja trend</i>

664
00:43:01,662 --> 00:43:05,374
<i>crnačkog pisca Billa Gunna</i>
<i>koji je adaptirao roman</i>

665
00:43:05,457 --> 00:43:08,168
<i>crnačke spisateljice Kristin Hunter.</i>

666
00:43:09,336 --> 00:43:13,090
<i>Prizemljeni nastup ove glumice</i>
<i>stvoren je za ekran.</i>

667
00:43:13,173 --> 00:43:16,427
<i>Sands je smiješkom umjela prenijeti</i>

668
00:43:16,510 --> 00:43:19,305
<i>koliko i većina glumaca</i>
<i>stranicama dijaloga.</i>

669
00:43:23,559 --> 00:43:28,689
Diana Sands bila je savršena crna slatkica
jer je znala biti veliko dijete.

670
00:43:28,772 --> 00:43:31,567
Bila je tako velikodušna osoba,

671
00:43:31,650 --> 00:43:34,320
takva je radost bila
biti u njezinu društvu.

672
00:43:35,904 --> 00:43:40,659
<i>1970. dovodi Chestera Himesa na ekran</i>
<i>na način koji napokon ima smisla.</i>

673
00:43:40,743 --> 00:43:42,911
<i>U svom redateljskom debiju</i>

674
00:43:42,995 --> 00:43:47,833
<i>Ossie Davis preokreće dugogodišnji mit</i>
<i>o emocionalnom crnačkom seksu</i>

675
00:43:47,916 --> 00:43:50,794
<i>pomoću scene iz Himesova romana.</i>

676
00:43:50,878 --> 00:43:55,549
<i>U svojoj knjizi Himes dodaje dašak gorčine</i>
<i>u anegdotu s efektom iznenađenja</i>

677
00:43:55,633 --> 00:43:59,428
<i>o crnkinji koja namami bijelog policajca</i>
<i>u seksualno ponižavanje.</i>

678
00:43:59,511 --> 00:44:00,804
Molim te, dušo.

679
00:44:03,140 --> 00:44:04,141
Molim te.

680
00:44:09,605 --> 00:44:14,360
<i>Filmska adaptacija razveselila je publiku</i>
<i>kojoj je dojadila degradacija crnaca</i>

681
00:44:14,443 --> 00:44:18,656
<i>i uživa u Davisovu provlačenju</i>
<i>scenarija ispod proscenijskog luka.</i>

682
00:44:19,239 --> 00:44:22,868
Stoj, u ime zakona!

683
00:44:23,869 --> 00:44:28,290
<i>Davisov prikaz</i>
<i>osvetoljubivih harlemskih policajaca</i>

684
00:44:28,374 --> 00:44:32,961
<i>razigrana je afrocentrična bajka</i>
<i>koja u crnački akcijski film uvodi modu.</i>

685
00:44:33,045 --> 00:44:36,090
<i>Glazbu piše</i>
<i>autor soundtracka </i>Kose <i>Galt MacDermot.</i>

686
00:44:37,383 --> 00:44:39,551
<i>Prekrasno odjevene detektive igraju</i>

687
00:44:39,635 --> 00:44:43,180
<i>ironični Godfrey Cambridge</i>
<i>i raspaljivi Raymond St. Jacques,</i>

688
00:44:43,263 --> 00:44:47,142
<i>članovi Davisova</i>
<i>entuzijastičnog tima crnačkih glumaca.</i>

689
00:44:47,226 --> 00:44:49,436
-Što je?
-Gle ovo.

690
00:44:50,104 --> 00:44:52,981
O, Bože. One plave košulje koje je nosio,

691
00:44:53,065 --> 00:44:54,900
ono odijelo,

692
00:44:54,983 --> 00:44:59,405
kako su mu uredili brčiće…
bio je ušminkan u pizdu materinu.

693
00:44:59,488 --> 00:45:01,824
Jeste identificirali onu bijelu budalu?

694
00:45:03,409 --> 00:45:06,078
Ne znam, poručniče.
Možda jesmo, možda nismo.

695
00:45:07,663 --> 00:45:09,373
Svi su mi takvi ljudi slični.

696
00:45:09,456 --> 00:45:13,919
<i>Davis je i sam bio glumac</i>
<i>pa je znao da će se publici svidjeti</i>

697
00:45:14,002 --> 00:45:17,548
<i>razdraganost crnačkih glumaca</i>
<i>slavom njihovih kolega.</i>

698
00:45:17,631 --> 00:45:21,176
<i>Očito je želio</i>
<i>da publika doživi to iskustvo.</i>

699
00:45:22,469 --> 00:45:25,764
Mnogo je mašte u <i>Pamuk dolazi u Harlem</i>.

700
00:45:28,100 --> 00:45:29,226
To je bajka.

701
00:45:29,309 --> 00:45:31,061
Ali sjajno je to

702
00:45:31,145 --> 00:45:33,522
što Ossie Davis Harlem prikazuje

703
00:45:34,314 --> 00:45:37,067
na način na koji
nikad prije nismo vidjeli.

704
00:45:37,985 --> 00:45:39,445
Potpuno autentično.

705
00:45:39,528 --> 00:45:41,155
To je pravi Harlem.

706
00:45:41,238 --> 00:45:45,242
Ta se bajka odigrava
usred harlemske stvarnosti.

707
00:45:46,785 --> 00:45:51,707
<i>Davis mantru crnačkih revolucionara</i>
<i>pretvara u pjesmu poziva i odgovora.</i>

708
00:45:52,291 --> 00:45:56,587
<i>Za mene je to dovoljno crno</i>

709
00:45:56,670 --> 00:46:01,175
<i>Radujem se danu kada će društvo slaviti</i>
<i>pokret crnačkoga ponosa,</i>

710
00:46:01,258 --> 00:46:03,969
<i>a ne na nj gledati</i>
<i>kao na zahtjev za promjenom.</i>

711
00:46:04,052 --> 00:46:07,014
<i>On to, doduše, jest,</i>
<i>ali pjesma mu daje ljepotu.</i>

712
00:46:07,806 --> 00:46:12,227
<i>Dovoljno crno za mene</i>

713
00:46:12,311 --> 00:46:14,730
Taj jedan stih koji se ponavlja,

714
00:46:14,813 --> 00:46:16,899
fantastično.

715
00:46:16,982 --> 00:46:18,609
Jesam li vam dovoljno crn?

716
00:46:19,401 --> 00:46:22,780
Način na koji Lockhart
rabi taj izraz za propovjedaonicom,

717
00:46:22,863 --> 00:46:26,116
pa onda Godfrey Cambridge
sa svojim načinom.

718
00:46:26,200 --> 00:46:28,160
Je l' ti to dovoljno crno?

719
00:46:28,243 --> 00:46:30,996
Mijenja se, metamorfozira.
Ima više značenja.

720
00:46:31,079 --> 00:46:32,623
Je l' ti to dovoljno crno?

721
00:46:33,582 --> 00:46:35,209
Nije, al' bit će.

722
00:46:36,752 --> 00:46:38,754
To još odjekuje.

723
00:46:39,254 --> 00:46:43,133
<i>Iako je Davis prepoznao nužnost</i>
<i>da skladatelj bude dio naracije</i>

724
00:46:43,217 --> 00:46:45,427
<i>i uključio MacDermota u film,</i>

725
00:46:45,511 --> 00:46:48,764
<i>Melvin Van Peebles bio je taj</i>
<i>koji je glazbom dočarao</i>

726
00:46:48,847 --> 00:46:51,391
<i>koliko je strašan život u crnoj koži.</i>

727
00:46:51,975 --> 00:46:54,436
<i>Njegov</i> Čovjek lubenica <i>iz 1970. je satira</i>

728
00:46:54,520 --> 00:46:59,650
<i>u kojoj se liberalni bijelac jednog dana</i>
<i>probudi i otkrije da je crnac.</i>

729
00:46:59,733 --> 00:47:03,278
<i>Ilustrirajući koliko se bijelci užasavaju</i>
<i>takve mogućnosti,</i>

730
00:47:03,362 --> 00:47:07,074
<i>Godfrey Cambridge mijenja ton</i>
<i>od izravnog i komičnog…</i>

731
00:47:08,784 --> 00:47:11,870
Jeffe! Crnac ti je pod tušem!

732
00:47:11,954 --> 00:47:18,126
<i>…do pomne izvedbe dubljeg lika</i>
<i>kojega preobražava iskustvo suosjećanja.</i>

733
00:47:18,210 --> 00:47:21,797
<i>Van Peebles je želio</i>
<i>da publika osjeti tu evoluciju.</i>

734
00:47:21,880 --> 00:47:26,093
Kad smo se vjenčali,
nisam imala pojma da nismo iste rase.

735
00:47:26,176 --> 00:47:29,096
-Nisi mi rekao.
-I ja sam tek otkrio.

736
00:47:29,179 --> 00:47:32,057
<i>Van Peebles vješto podmeće naivan zaplet</i>

737
00:47:32,140 --> 00:47:36,270
<i>ubacujući koncepte skeč-komedije</i>
<i>u razgranatu radnju, a rezultat je</i>

738
00:47:36,353 --> 00:47:38,063
<i>beskprijekorno izveden film</i>

739
00:47:38,146 --> 00:47:41,859
<i>o snazi rađanja svijesti</i>
<i>i odgovornosti prema crncima.</i>

740
00:47:41,942 --> 00:47:43,026
Kamo si ti krenuo?

741
00:47:43,527 --> 00:47:46,238
-Ručam s Clarkom Dunwoodyjem.
-Ne ovdje.

742
00:47:46,321 --> 00:47:50,409
<i>U svijetu pandemije</i>
Čovjek lubenica<i> iznova postaje aktualan</i>

743
00:47:50,492 --> 00:47:54,580
<i>jer bijelci sada shvaćaju</i>
<i>što znači strahovati za vlastiti život</i>

744
00:47:54,663 --> 00:47:56,623
<i>od časa kad izađeš iz kuće,</i>

745
00:47:56,707 --> 00:47:59,710
<i>kao Afroamerikanci oduvijek.</i>

746
00:48:00,294 --> 00:48:03,338
<i>Kao i Gordon Parks</i>
<i>u </i>Learning Tree<i> godinu prije,</i>

747
00:48:03,422 --> 00:48:06,717
<i>Van Peebles sklada glazbu</i>
<i>za svoj studijski prvijenac.</i>

748
00:48:06,800 --> 00:48:09,177
Kad je moj otac snimao
<i>Čovjeka lubenicu</i>

749
00:48:09,261 --> 00:48:13,390
i valjalo je odlučiti
da li da film ide u kina,

750
00:48:13,473 --> 00:48:17,144
organizirali su projekciju
i došli su svi studijski direktori,

751
00:48:17,227 --> 00:48:18,145
svi bijelci.

752
00:48:19,021 --> 00:48:22,733
Bio je ondje i crnac Willy
koji je čistio dvoranu.

753
00:48:22,816 --> 00:48:25,152
Moj tata je Willyju dao par dolara

754
00:48:25,235 --> 00:48:28,071
i rekao mu: „Pokaži da ti se svidio film.”

755
00:48:28,155 --> 00:48:31,533
I tako, puštaju oni <i>Čovjeka lubenicu</i>,

756
00:48:31,617 --> 00:48:34,453
a Willy počne: „Čuj ovo!”

757
00:48:34,536 --> 00:48:35,746
„Baš smiješno!”

758
00:48:36,955 --> 00:48:38,874
A oni: „Gle, Willyju se sviđa.”

759
00:48:39,499 --> 00:48:43,045
A Willy: „Šefe, ovo je dobro. Svaka čast.”

760
00:48:43,128 --> 00:48:44,588
„Willy, smiješno ti je?”

761
00:48:44,671 --> 00:48:47,841
„Jedva čekam gledati. Kad počinje igrati?”

762
00:48:47,925 --> 00:48:51,345
Presudio je jedan Willy.

763
00:48:51,428 --> 00:48:54,765
Tata je izveo rasni jiu-jitsu
i okrenuo ga protiv njih.

764
00:48:57,893 --> 00:49:02,105
<i>Gordon Parks</i>
<i>1971. snima drugi studijski film,</i>

765
00:49:02,189 --> 00:49:04,858
<i>neodvojiv od svoje glazbe.</i>

766
00:49:04,942 --> 00:49:09,780
<i>Prkosno se odmiče od europske</i>
<i>studijske glazbe pod utjecajem klasike.</i>

767
00:49:09,863 --> 00:49:13,533
<i>Tim filmom Parks nastavlja</i>
<i>s planom uključivanja Isaaca Hayesa.</i>

768
00:49:14,534 --> 00:49:18,538
SHAFT

769
00:49:30,717 --> 00:49:34,513
Shaft<i> nije bio samo debi. Bio je objava.</i>

770
00:49:34,596 --> 00:49:38,684
<i>Kao što su filmovi poput </i>Goli u sedlu
<i>vrištali: „Ovo su 60-te”,</i>

771
00:49:38,767 --> 00:49:42,771
Shaft <i>je unio funk</i>
<i>i urbani sjaj koji su govorili:</i>

772
00:49:42,854 --> 00:49:44,731
<i>„Ovo su 1970-te.”</i>

773
00:49:44,815 --> 00:49:49,486
<i>Privatni detektiv ne mora izgledati</i>
<i>kao da spava u odjeći niti se skrivati.</i>

774
00:49:49,569 --> 00:49:55,242
<i>Nešto novo i odvažno: kamera prati</i>
<i>crnca u kožnom kaputu Manhattanom.</i>

775
00:49:55,742 --> 00:50:01,081
<i>Privatni detektiv hoda odjeven kao spoj</i>
<i>revolucionara i redatelja Gordona Parksa</i>

776
00:50:01,164 --> 00:50:04,459
<i>dok šuškanje </i>hi-hat <i>činele</i>
<i>uzbuđuje publiku.</i>

777
00:50:04,543 --> 00:50:06,795
<i>Kamera nije špijunirala zvijezdu.</i>

778
00:50:07,295 --> 00:50:08,630
<i>Zurila je u njega.</i>

779
00:50:09,756 --> 00:50:12,801
<i>Ova je kombinacija</i>
<i>zauvijek promijenila tijek filma.</i>

780
00:50:12,884 --> 00:50:14,845
<i>Došao je iz studija</i>

781
00:50:14,928 --> 00:50:18,348
<i>dugo poznatog po izbacivanju</i>
<i>proizvoda o idealnoj Americi,</i>

782
00:50:18,432 --> 00:50:22,561
<i>gdje su ravna kosa i plave oči</i>
<i>bile standard ljepote.</i>

783
00:50:23,145 --> 00:50:26,940
Shaft, „seks stroj za komade”,
to još nitko nije rekao za brata.

784
00:50:29,526 --> 00:50:30,652
Jesi li dobro?

785
00:50:31,862 --> 00:50:33,321
Dušo, jesi li dobro?

786
00:50:35,032 --> 00:50:36,992
Počeo sam se osjećati kao stroj.

787
00:50:37,826 --> 00:50:39,244
A to nije dobar osjećaj.

788
00:50:47,961 --> 00:50:51,757
<i>1971. Van Peebles odlučuje snimiti film</i>

789
00:50:51,840 --> 00:50:55,385
<i>o neprestanom teroru</i>
<i>koji trpe američki crnci,</i>

790
00:50:55,886 --> 00:50:58,346
Sweet Sweetback's Baadasssss Song.

791
00:50:58,430 --> 00:51:01,433
<i>Već sam naslov</i>
<i>uključio je film u revoluciju</i>

792
00:51:01,516 --> 00:51:03,643
<i>koju televizija ne prenosi.</i>

793
00:51:03,727 --> 00:51:06,897
<i>U to doba mreže</i>
<i>nikad ne bi emitirale takav naslov</i>

794
00:51:07,397 --> 00:51:10,484
<i>ni zapaljiv film koji ga nosi.</i>

795
00:51:12,360 --> 00:51:13,278
Što je?

796
00:51:19,242 --> 00:51:22,079
<i>U doba dok pornografija</i>
<i>još nije bila neizbježna,</i>

797
00:51:22,162 --> 00:51:25,123
<i>a crnačka seksualnost</i>
<i>i dalje je bila as u rukavu,</i>

798
00:51:25,207 --> 00:51:28,835
Sweetback<i> je pokazao hrabrost</i>
<i>pretvorivši crnački seks u šou,</i>

799
00:51:28,919 --> 00:51:31,338
<i>ne gaseći kameru ni na sekundu.</i>

800
00:51:31,421 --> 00:51:33,965
<i>To je Van Peeblesova ciljana konstrukcija,</i>

801
00:51:34,049 --> 00:51:38,512
<i>način da publika shvati</i>
<i>kako je to biti objektiviziran.</i>

802
00:51:42,682 --> 00:51:46,686
<i>Uključiti riječ „badass” u naslov</i>
<i>bio je tako bahat potez</i>

803
00:51:46,770 --> 00:51:49,439
<i>da je filmu gotovo zajamčio oznaku X,</i>

804
00:51:49,523 --> 00:51:51,608
<i>što je </i>Sweetback <i>na kraju i dobio.</i>

805
00:51:51,691 --> 00:51:54,820
<i>Melvin Van Peebles</i>
<i>iskoristio je eksploataciju</i>

806
00:51:54,903 --> 00:51:58,323
<i>i novi liberalizam u filmskoj kulturi.</i>

807
00:51:58,406 --> 00:52:04,037
<i>Drsko je uživao biti crnac s bradom</i>
<i>koji puši cigaru.</i>

808
00:52:04,538 --> 00:52:05,997
<i>Gesta pop-kulture</i>

809
00:52:06,081 --> 00:52:10,544
<i>vječna poput kesa Elvisa Presleyja</i>
<i>i noktiju Megan Thee Stallion.</i>

810
00:52:10,627 --> 00:52:14,297
Sweetback <i>se pojavio u</i>
<i>vrijeme kad je oznaka X tek uvedena</i>

811
00:52:14,381 --> 00:52:18,510
<i>i pornografija se iz ljigavih kina</i>
<i>u centru preselila u predgrađa.</i>

812
00:52:18,593 --> 00:52:21,429
Ponoćni kauboj
<i>bio je prvi film s oznakom X</i>

813
00:52:21,513 --> 00:52:24,766
<i>koji je osvojio Oscara</i>
<i>za najbolji film. Jedini.</i>

814
00:52:24,850 --> 00:52:27,894
<i>Stanley Kubrick snimio je</i>
Paklenu naranču <i>i dobio X.</i>

815
00:52:29,020 --> 00:52:31,982
<i>A Marlon Brando</i>
<i>i redatelj Bernardo Bertolucci </i>

816
00:52:32,065 --> 00:52:36,111
<i>nominirani su za Oscare</i>
<i>za </i>Posljednji tango u Parizu<i> s oznakom X.</i>

817
00:52:36,736 --> 00:52:41,491
<i>Crnci su pokušali sa socijalnim</i>
<i>dokumentarcem </i>Lialeh<i> koji je dobio X,</i>

818
00:52:41,575 --> 00:52:44,202
<i>s glazbom legende funka Bernarda Purdieja.</i>

819
00:52:44,286 --> 00:52:48,123
Motion Picture ponudio mi je
ocjenu G, „prikladno za sve dobi”,

820
00:52:48,206 --> 00:52:54,421
ali ne dajem im pravo
da dodjeljuju G ili X crnim umjetnicima.

821
00:52:56,047 --> 00:53:00,010
<i>No preuzevši kontrolu nad X-anjem,</i>
<i>Van Peebles je izazvao lavinu.</i>

822
00:53:00,594 --> 00:53:03,096
<i>Priča se da je svom filmu sam stavio X:</i>

823
00:53:03,180 --> 00:53:06,850
<i>jedino taj simbol</i>
<i>odbor nije zaštitio autorskim pravom,</i>

824
00:53:06,933 --> 00:53:10,270
<i>što je značilo</i>
<i>da ga svatko može prisvojiti,</i>

825
00:53:10,353 --> 00:53:14,524
<i>i nastao je vrli novi svijet</i>
<i>dvostrukog i trostrukog X-a.</i>

826
00:53:14,608 --> 00:53:18,904
<i>Nikad niste čuli za dvostruki R</i>
<i>ili trostruki PG-13, zar ne?</i>

827
00:53:19,821 --> 00:53:25,076
<i>Kao i Čovjek lubenica, </i>Sweetback<i> počinje</i>
<i>scenom trčanja, ali ne komičnom.</i>

828
00:53:25,660 --> 00:53:27,787
<i>Sweetback bježi da spasi život,</i>

829
00:53:27,871 --> 00:53:32,626
<i>pokret ga drži na životu.</i>
<i>Film većinom prikazuje kretanje unaprijed.</i>

830
00:53:34,544 --> 00:53:38,089
<i>Van Peebles glazbenike</i>
<i>nije odabrao samo za skladanje.</i>

831
00:53:38,173 --> 00:53:41,343
<i>Earth, Wind & Fire</i>
<i>učinio je svojim suučesnicima.</i>

832
00:53:41,426 --> 00:53:46,264
Bio sam zaljubljen u njegovu tajnicu.
Mislim da se Priscilla svima sviđala.

833
00:53:46,348 --> 00:53:49,809
Imala je afro zurku poput aureole.
Mislio sam: „Gle je.”

834
00:53:49,893 --> 00:53:53,855
„Kakav li će outfit
naša Priscilla danas nabaciti?”

835
00:53:53,939 --> 00:53:57,442
Ali Priscilla je imala dečka
koji je bio malo posesivan.

836
00:53:57,525 --> 00:54:00,779
Htjela je glumiti u filmu,
ali dečko joj je zabranio.

837
00:54:00,862 --> 00:54:03,698
No imao je novi bend Earth, Wind & Fire.

838
00:54:04,741 --> 00:54:09,120
Rekao joj je: „Ne možeš glumiti
s Melvinom, ali ja želim skladati glazbu.”

839
00:54:10,163 --> 00:54:14,501
<i>Bend je pridonio</i>
<i>znojnoj paranoji</i> Sweetbacka.

840
00:54:16,419 --> 00:54:18,713
<i>Za razliku od snažnog melodičnog R&B-a</i>

841
00:54:18,797 --> 00:54:22,092
<i>koji ćemo poslije lako prepoznati</i>
<i>kao Earth, Wind & Fire,</i>

842
00:54:22,175 --> 00:54:26,930
<i>njihova glazba u </i>Sweetbacku
<i>disonantni je, kreštavi avangardni jazz</i>

843
00:54:27,013 --> 00:54:29,599
<i>s bubnjanjem udaraljki u podlozi.</i>

844
00:54:29,683 --> 00:54:31,726
<i>Glazba je tu da nam otkrije,</i>

845
00:54:31,810 --> 00:54:35,563
<i>da nas uroni u svijet</i>
<i>koji se filmovi ustručavaju prikazati.</i>

846
00:54:36,064 --> 00:54:41,319
<i>Okretno kombinira žanrove refleksima brzim</i>
<i>poput onih redatelja Van Peeblesa.</i>

847
00:54:41,403 --> 00:54:43,280
<i>Bježi, Sweetback!</i>

848
00:54:44,906 --> 00:54:46,449
<i>Trči, mrcino!</i>

849
00:54:47,784 --> 00:54:51,579
<i>Ubili su ti sestru!</i>
<i>Al' mene neće!</i>

850
00:54:51,663 --> 00:54:53,540
<i>Bježi, Sweetback!</i>

851
00:54:53,623 --> 00:54:55,041
<i>Trči, mrcino!</i>

852
00:54:55,125 --> 00:54:57,377
<i>Ubili su ti mamu</i>

853
00:54:57,460 --> 00:54:59,587
<i>Ubili su ti tatu</i>
<i>Al' mene neće!</i>

854
00:55:03,049 --> 00:55:06,011
Tata me slao
da razgovaram s ljudima u predvorju.

855
00:55:06,094 --> 00:55:09,014
„Što misliš?”, pitao bi me.
Rekao bih mu, a on:

856
00:55:09,097 --> 00:55:11,808
„Ma ne,
poslije ćeš mi reći što ti misliš.”

857
00:55:11,891 --> 00:55:16,146
„Razgovaraj s ljudima u predvorju
i saznaj zašto su došli pogledati film,

858
00:55:16,229 --> 00:55:18,940
kako su za njega čuli
i što misle o njemu.”

859
00:55:19,941 --> 00:55:23,445
<i>Samo je istinski autor,</i>
<i>šoumen i trgovac poput Melvina</i>

860
00:55:23,528 --> 00:55:27,949
<i>mogao uvidjeti da uključivanjem</i>
<i>skladatelja kao kreativnog partnera,</i>

861
00:55:28,033 --> 00:55:32,287
<i>a ne samo angažiranog suradnika,</i>
<i>redatelj ulaže u budućnost filma.</i>

862
00:55:32,787 --> 00:55:37,709
<i>Melvin je tu budućnost vidio na način</i>
<i>koji će pokrenuti novi smjer u industriji.</i>

863
00:55:37,792 --> 00:55:42,005
<i>Prvo je priču o prodaji filma</i>
<i>iskoristio za marketing.</i>

864
00:55:42,088 --> 00:55:46,343
<i>Inače bi dobio crnački film</i>
<i>koji bi privukao slabu pozornost.</i>

865
00:55:46,426 --> 00:55:49,262
<i>Još važnije, prvo je objavio soundtrack</i>

866
00:55:49,346 --> 00:55:52,474
<i>računajući na bolju vidljivost</i>
<i>kao na prodajni alat.</i>

867
00:55:53,224 --> 00:55:55,560
<i>Bio je umjetnik-poduzetnik.</i>

868
00:55:55,643 --> 00:55:58,313
<i>Uzalud umjetnost ako je nitko ne vidi.</i>

869
00:55:59,898 --> 00:56:03,485
<i>Gordon Parks promijenio je</i>
<i>ulogu crnog glavnog junaka.</i>

870
00:56:03,568 --> 00:56:05,987
<i>Sweetback i Shaft slijedili su Alija</i>

871
00:56:06,071 --> 00:56:11,618
<i>u eru crnih junaka</i>
<i>koji se više nisu ispričavali što postoje.</i>

872
00:56:11,701 --> 00:56:15,955
<i>Umjesto dopadljivo, nastupaju asertivno,</i>

873
00:56:16,039 --> 00:56:19,459
<i>dodvorno spuštenu glavu</i>
<i>zamjenjuju frajerskim stavom.</i>

874
00:56:20,001 --> 00:56:23,630
<i>Nepopustljiva ironična distanca</i>
<i>gledatelja tjera da sam shvati</i>

875
00:56:23,713 --> 00:56:25,632
<i>umjesto da mu se sve objašnjava.</i>

876
00:56:28,009 --> 00:56:31,012
Slušaj što ti govorim, čovječe.
Došao sam ti pomoći.

877
00:56:31,096 --> 00:56:33,306
Ja sam Božji anđeo.

878
00:56:33,390 --> 00:56:36,101
<i>Harry Belafonte vraća</i>
<i>svoj uglađeni intenzitet</i>

879
00:56:36,184 --> 00:56:41,314
<i>na velika platna u </i>The Angel Levine,
<i>eksperimentalnoj drami koju producira.</i>

880
00:56:41,398 --> 00:56:44,776
<i>Svoj dobrovoljni izgon dokida</i>
<i>egzistencijalnom komedijom</i>

881
00:56:44,859 --> 00:56:46,403
<i>dodajući zaokret dilemi</i>

882
00:56:46,486 --> 00:56:49,948
<i>koju je postavio Ralph Ellison</i>
<i>u romanu</i> Nevidljivi čovjek.

883
00:56:50,031 --> 00:56:53,743
<i>„Što li sam učinio da budem</i>
<i>tako crn, tužan i bogomdan?”</i>

884
00:56:54,452 --> 00:56:55,537
Ja sam anđeo.

885
00:56:58,164 --> 00:56:59,958
Došao si me odvesti?

886
00:57:01,584 --> 00:57:02,419
Ne.

887
00:57:03,628 --> 00:57:05,213
Došao sam ti dati život.

888
00:57:05,296 --> 00:57:08,675
<i>U duhovnijoj, novozavjetnoj paraleli</i>

889
00:57:08,758 --> 00:57:11,511
<i>Sidney Poitier glumi brata Johna.</i>

890
00:57:11,594 --> 00:57:16,266
<i>U ovoj fantaziji Poitier je</i>
<i>skromni stranac ubačen u zonu sukoba.</i>

891
00:57:16,349 --> 00:57:18,351
<i>Niti odobrava niti osuđuje:</i>

892
00:57:18,435 --> 00:57:22,564
<i>on je tihi anđeo smrti</i>
<i>rastrgan između prošlosti i sadašnjosti.</i>

893
00:57:22,647 --> 00:57:26,734
<i>Ova bajka dobronamjerne poruke</i>
<i>prikazuje Poitierovu borbu.</i>

894
00:57:28,403 --> 00:57:31,656
<i>Ossie Davis nastavlja se</i>
<i>na</i> Pamuk dolazi u Harlem <i>dramom</i>

895
00:57:31,739 --> 00:57:36,494
<i>s fokusom na napetosti između</i>
<i>naraštaja crnkinja u jednom kućanstvu.</i>

896
00:57:36,578 --> 00:57:41,916
Bože, pomozi da dobijem ovu kuću za mamu
i nikad te ništa više neću tražiti, amen.

897
00:57:42,000 --> 00:57:46,087
<i>Protagonistica je mlada žena</i>
<i>koja se bori za svoju budućnost.</i>

898
00:57:46,171 --> 00:57:50,592
<i>Tema je mnogo bliža surovoj stvarnosti</i>
<i>nego u njegovu prethodnom filmu.</i>

899
00:57:51,176 --> 00:57:54,429
<i>Scenarist i redatelj</i>
<i>Ousmane Sembène jednom je rekao:</i>

900
00:57:54,512 --> 00:57:59,559
<i>„Obitelji u </i>Sounderu <i>i u </i>Black Girl
<i>dijeli cijeli jedan svemir.”</i>

901
00:58:00,393 --> 00:58:02,395
<i>„Takav bih film volio snimiti.”</i>

902
00:58:03,021 --> 00:58:07,525
<i>A filmski svemir koji je vidio</i>
<i>nadahnuo ga je da velik dio karijere</i>

903
00:58:07,609 --> 00:58:12,030
<i>dramatizira posljedice odsutnog</i>
<i>crnog muškarca na obitelj.</i>

904
00:58:13,490 --> 00:58:19,662
<i>Neki tvrde da je 1939. bila</i>
<i>najbolja godina u povijesti filma.</i>

905
00:58:19,746 --> 00:58:25,793
<i>Uzima se da '39. potvrđuje američki status</i>
<i>najboljeg svjetskog proizvođača filma.</i>

906
00:58:26,377 --> 00:58:30,673
<i>Nikada neću tako vrednovati razdoblje</i>
<i>koje uključuje </i>Prohujalo s vihorom<i>.</i>

907
00:58:31,257 --> 00:58:32,800
<i>Tadašnji direktori studija</i>

908
00:58:32,884 --> 00:58:38,848
<i>stvorili su mitologiju pop kulture</i>
<i>pomoću koje su bježali od svog podrijetla.</i>

909
00:58:38,932 --> 00:58:42,393
<i>Nametnuli su viziju ponosite Amerike,</i>

910
00:58:43,144 --> 00:58:48,191
<i>Ameriku koja nikad nije postojala,</i>
<i>no većina Amerikanaca vjeruje da jest.</i>

911
00:58:48,274 --> 00:58:50,735
<i>Svijet većinom misli da još postoji.</i>

912
00:58:50,818 --> 00:58:53,988
<i>1939. studiji su štancali</i>

913
00:58:54,072 --> 00:58:56,699
<i>uratke koje su smatrali</i>
<i>moralnima i poučnima</i>

914
00:58:56,783 --> 00:59:00,078
<i>i mazali oči mainstream publike</i>
<i>lažnim mitovima.</i>

915
00:59:00,161 --> 00:59:02,247
Znam, Huck. Njezin sam rob.

916
00:59:02,330 --> 00:59:05,041
No katkad se ipak zapitam je li to u redu.

917
00:59:05,750 --> 00:59:10,004
<i>To je prelazak iz aproprijacije</i>
<i>u kulturni kolonijalizam.</i>

918
00:59:10,088 --> 00:59:14,384
<i>Bijelci znaju mnogo bolje prikazati</i>
<i>vašu kulturu nego vi. Oni su latino,</i>

919
00:59:15,468 --> 00:59:17,011
<i>oni su Pacifički otočani…</i>

920
00:59:17,095 --> 00:59:18,972
Gđica Dorothy March

921
00:59:19,055 --> 00:59:22,308
glumi Billa Robinsona, kralja Harlema.

922
00:59:23,142 --> 00:59:24,352
<i>…oni su crnci.</i>

923
00:59:25,061 --> 00:59:27,897
<i>Udarac kao kompliment.</i>

924
00:59:31,442 --> 00:59:34,571
<i>No prije svega,</i>
<i>1939. realizirane su dvije adaptacije</i>

925
00:59:34,654 --> 00:59:37,907
<i>koje su zabetonirale moć</i>
<i>središnjeg, no oslabljena mita </i>

926
00:59:37,991 --> 00:59:40,076
<i>o mjestu crnaca u društvu.</i>

927
00:59:40,159 --> 00:59:41,369
Gotovi smo!

928
00:59:41,452 --> 00:59:44,163
-Tko kaže da smo gotovi?
-Ja kažem.

929
00:59:44,247 --> 00:59:47,584
Ja sam predradnik.
Ja kažem kad je posao gotov na Tari.

930
00:59:47,667 --> 00:59:52,171
Gotovi smo!

931
00:59:52,255 --> 00:59:54,882
<i>Obje su bile adaptacije knjiga.</i>

932
00:59:54,966 --> 00:59:58,636
<i>Najunosniji film svih vremena do 1925.</i>

933
00:59:58,720 --> 01:00:01,306
<i>bio je </i>Rođenje jedne nacije
<i>D.W. Griffitha.</i>

934
01:00:01,389 --> 01:00:04,809
<i>Još veći hit bio je</i>
Prohujalo s vihorom<i> iz 1939.,</i>

935
01:00:04,892 --> 01:00:09,063
<i>koji je po prodaji karata</i>
<i>ostao najveća senzacija do 1965.</i>

936
01:00:09,147 --> 01:00:11,232
<i>i opet postao prvak 1971.</i>

937
01:00:12,066 --> 01:00:16,571
<i>1972. trebala je biti godina</i>
<i>procvata karijere Ruperta Crossea.</i>

938
01:00:16,654 --> 01:00:20,408
<i>Njegovi obožavatelji J. Nicholson,</i>
<i>R. Towne i redatelj Hal Ashby</i>

939
01:00:20,491 --> 01:00:24,287
<i>kreirali su ulogu za njega</i>
<i>u adaptaciji</i> Posljednji zadatak.

940
01:00:24,370 --> 01:00:28,333
<i>No Crosseu je dijagnosticirana leukemija.</i>

941
01:00:28,416 --> 01:00:31,669
<i>Snimanje je odgođeno</i>
<i>u nadi da će moći sudjelovati,</i>

942
01:00:31,753 --> 01:00:34,589
<i>no Crosse je umro prije početka snimanja.</i>

943
01:00:35,757 --> 01:00:37,759
<i>U članku časopisa</i> Esquire

944
01:00:37,842 --> 01:00:42,013
<i>Ashby se osvrnuo na Crosseov humor</i>
<i>i dostojanstvo oči u oči sa smrću.</i>

945
01:00:42,096 --> 01:00:44,766
<i>Skovan je izraz „jetka lirika”</i>

946
01:00:44,849 --> 01:00:48,478
<i>koji sažima Ashbyjev stil,</i>
<i>a nadahnut je Crosseovim pogledima.</i>

947
01:01:02,241 --> 01:01:05,870
<i>Isaac Hayes iskoristio je</i>
<i>svoj nastup na dodjeli Oscara 1972.,</i>

948
01:01:05,953 --> 01:01:08,748
<i>postavši prvi crnac</i>
<i>nagrađen za najbolju pjesmu,</i>

949
01:01:08,831 --> 01:01:12,251
<i>i pokazao svoju </i>Hot Buttered Soul <i>veličinu</i>
<i>cijelom svijetu.</i>

950
01:01:12,960 --> 01:01:14,962
<i>Pratio sam dodjelu na televiziji</i>

951
01:01:15,046 --> 01:01:19,634
<i>i oduševljeno gledao kako Hayes</i>
<i>lance robova pretvara u odijelo zvijezde.</i>

952
01:01:19,717 --> 01:01:22,679
<i>Kao da je komet pogodio Zemlju,</i>

953
01:01:22,762 --> 01:01:24,806
<i>zavladala je posve nova atmosfera</i>

954
01:01:24,889 --> 01:01:28,226
<i>dajući nam do znanja</i>
<i>da stvari nikad više neće biti iste.</i>

955
01:01:30,144 --> 01:01:33,189
<i>Taj vrtoglavi, uzbudljivi miks</i>
<i>uveo je element</i>

956
01:01:33,272 --> 01:01:38,194
<i>koji je crnačku filmsku kulturu učinio</i>
<i>privlačnijom od tzv. mainstream filma.</i>

957
01:01:38,277 --> 01:01:39,987
<i>Taj je element bio junaštvo.</i>

958
01:01:40,071 --> 01:01:43,783
A sad, žohare, ajmo ispočetka.

959
01:01:44,283 --> 01:01:48,371
<i>Za razliku od bjelačkih kolega,</i>
<i>koji su očaj nosili kao modni dodatak,</i>

960
01:01:48,454 --> 01:01:51,249
<i>crnci su te antijunake glumili</i>
<i>sa samopouzdanjem</i>

961
01:01:51,332 --> 01:01:54,752
<i>koje je graničilo s junaštvom,</i>
<i>a zatim prešlo tu granicu.</i>

962
01:01:54,836 --> 01:01:56,212
Vratit ćeš se.

963
01:01:56,295 --> 01:01:59,841
Jer samo si govorila
o bratskoj ljubavi i miru.

964
01:02:00,508 --> 01:02:05,221
Nisi ništa promijenila, što znači
da treba raditi da bi se riječi ostvarile.

965
01:02:05,304 --> 01:02:08,641
Ali nemamo se u što vraćati
jer ni iz čega nismo izašli.

966
01:02:08,725 --> 01:02:12,895
<i>Nakon </i>Shafta<i> uslijedile su</i>
<i>blijede kopije rimejkova noir filmova.</i>

967
01:02:12,979 --> 01:02:15,314
Hit Man<i>, nova verzija </i>Uhvatite Cartera…

968
01:02:15,398 --> 01:02:18,568
Prava si superzvijezda, dušo.

969
01:02:18,651 --> 01:02:21,738
<i>…i </i>Cool Breeze,
<i>još jedan rimejk</i> Džungle na asfaltu

970
01:02:21,821 --> 01:02:26,951
<i>koji je izrazu dao doslovnije značenje</i>
<i>negoli je novi val mogao i zamisliti.</i>

971
01:02:27,452 --> 01:02:30,288
<i>U tim filmovima</i>
<i>protagonisti upadaju u kadar</i>

972
01:02:30,371 --> 01:02:34,167
<i>bahato kako nikad nije bilo dopušteno</i>
<i>u iole inteligentnom filmu.</i>

973
01:02:36,377 --> 01:02:37,795
Žalim što to moram reći,

974
01:02:38,921 --> 01:02:42,675
ali zgodan sam u pičku materinu.

975
01:02:45,636 --> 01:02:46,888
Da!

976
01:02:46,971 --> 01:02:51,476
<i>Ta je godina crnačkog filma probila</i>
<i>silne granice. Film više neće biti isti.</i>

977
01:02:52,059 --> 01:02:55,646
<i>Prvi put su dvije crnkinje</i>
<i>nominirane za najbolju glumicu.</i>

978
01:02:55,730 --> 01:02:57,940
<i>Diana Ross za svoju prvu glavnu ulogu</i>

979
01:02:58,024 --> 01:03:01,194
<i>i božanstvena Cicely Tyson za</i> Soundera…

980
01:03:01,277 --> 01:03:03,821
Sezona berbe je daleko, g. Perkins.

981
01:03:04,489 --> 01:03:06,574
Dotad bi se Nathan trebao vratiti.

982
01:03:07,366 --> 01:03:10,828
A ako se ne vrati,
vjerujte mi, djeca i ja ćemo obrati.

983
01:03:10,912 --> 01:03:14,624
Nisam imala priliku
upoznati gđicu Cicely Tyson.

984
01:03:14,707 --> 01:03:21,214
Uvijek me podsjećala na moju baku.
Utjelovila je tu jednu eleganciju,

985
01:03:21,297 --> 01:03:25,134
taj kraljevski karakter,
načinom na koji se kretala i govorila.

986
01:03:25,802 --> 01:03:26,844
Ne.

987
01:03:26,928 --> 01:03:30,556
Ispeći ću tortu
pa će je David Lee odnijeti tvom tati.

988
01:03:30,640 --> 01:03:34,811
Bilo je lijepo vidjeti Cicely.
Odrasla sam gledajući Cicely Tyson.

989
01:03:34,894 --> 01:03:37,104
Bilo je lijepo vidjeti nas.

990
01:03:37,688 --> 01:03:40,358
Ti su filmovi govorili o nama.

991
01:03:41,567 --> 01:03:43,653
Sine, ne navikavaj se na ovo mjesto

992
01:03:45,112 --> 01:03:47,406
jer gdje god bio, voljet ću te.

993
01:03:47,490 --> 01:03:51,661
<i>…a njezin kolega Paul Winfield</i>
<i>nominiran je za najboljeg glumca.</i>

994
01:03:51,744 --> 01:03:57,166
U djetinjstvu me nisu privlačili
filmovi u kojima smo bili žrtve,

995
01:03:57,250 --> 01:04:00,086
nemoćni.
Nisam to želio gledati kao dijete.

996
01:04:00,670 --> 01:04:04,340
Nedavno sam opet gledao <i>Soundera.</i>
Više ga cijenim kao odrastao.

997
01:04:04,423 --> 01:04:06,843
Uočio sam slojeve koje kao dijete nisam.

998
01:04:08,845 --> 01:04:11,889
<i>A Diana Ross</i>
<i>nominirana je za najbolju glumicu</i>

999
01:04:11,973 --> 01:04:15,893
<i>za svoju prvu glavnu ulogu,</i>
<i>u svom prvom filmu, o Billie Holiday.</i>

1000
01:04:15,977 --> 01:04:18,813
Bio je to Dama pjeva blues
<i>u produkciji Motowna.</i>

1001
01:04:26,988 --> 01:04:31,367
To nije bio film, kao mnogi,
o tome kako je to biti crnac.

1002
01:04:32,785 --> 01:04:38,291
Bio je to film o talentu. Pa kostimi
Boba Mackieja, glamur Diane Ross

1003
01:04:38,374 --> 01:04:43,129
i Billy Dee Williams. Čovječe!

1004
01:04:46,090 --> 01:04:50,595
Frank Yablans bio je na čelu Paramounta.
Nakon što je vidio grubu montažu,

1005
01:04:50,678 --> 01:04:54,056
Rekao je Berryju Gordyju
da neće uložiti više novca.

1006
01:04:54,891 --> 01:04:57,268
Berry Gordy je nato rekao:

1007
01:04:57,351 --> 01:04:59,896
”Ali nismo završili.
Imamo još mnogo posla.”

1008
01:05:00,479 --> 01:05:01,480
A Frank njemu…

1009
01:05:01,564 --> 01:05:05,318
Neću doslovno ponoviti Frankove riječi,

1010
01:05:05,401 --> 01:05:09,196
ali u osnovi je rekao:
„Kao da imaš triper i hoćeš me zaraziti.”

1011
01:05:09,280 --> 01:05:14,118
Nikad prije nismo potrošili više
od tolike cifre na crnački film.

1012
01:05:14,201 --> 01:05:16,621
Gordy će nato: „A što sad mogu, Frank?”

1013
01:05:16,704 --> 01:05:20,458
A on: „Napiši mi ček na dva milijuna
pa možeš što hoćeš.”

1014
01:05:21,959 --> 01:05:22,919
I napisao ga je.

1015
01:05:23,002 --> 01:05:26,714
Dama pjeva blues<i> bio je rani,</i>
<i>raskošni glam-šou,</i>

1016
01:05:26,797 --> 01:05:30,092
<i>blistavi početak</i>
<i>crnačkoga glamura u filmovima.</i>

1017
01:05:30,176 --> 01:05:33,054
Kad se sjetim Diane Ross,
sjetim se i mode.

1018
01:05:33,137 --> 01:05:36,182
Koliko me samo puta nadahnula za styling

1019
01:05:36,265 --> 01:05:39,018
za crveni tepih, snimanja

1020
01:05:39,101 --> 01:05:42,063
i za različite likove koje gradim.

1021
01:05:42,730 --> 01:05:46,567
Prsti, kosa, sve…

1022
01:05:46,651 --> 01:05:48,194
Bože mili!

1023
01:05:48,277 --> 01:05:50,738
I još zna glumiti.

1024
01:05:51,948 --> 01:05:53,199
<i>Ne samo za Ross,</i>

1025
01:05:53,282 --> 01:05:58,245
<i>nego i za njezina glumačkog para,</i>
<i>utjelovljenje visokoga tamnog ljepotana,</i>

1026
01:05:58,329 --> 01:05:59,705
<i>Billy Dee Williamsa.</i>

1027
01:06:01,040 --> 01:06:03,751
Kad se pojavio Billy Dee Williams,

1028
01:06:03,834 --> 01:06:06,504
svaka je žena u Hollywoodu vrištala…

1029
01:06:07,630 --> 01:06:09,840
A ja si mislim: „O, Bože!”

1030
01:06:09,924 --> 01:06:13,260
„Što se događa?”

1031
01:06:16,931 --> 01:06:20,184
Prvo, kad sam sišao tim stubama,
zaljubio sam se u sebe.

1032
01:06:21,894 --> 01:06:24,188
Rekao sam: „Bože dragi!”

1033
01:06:24,855 --> 01:06:26,691
Bio sam izvan sebe.

1034
01:06:27,191 --> 01:06:29,068
Želiš da mi otpadne ruka?

1035
01:06:30,653 --> 01:06:33,447
Čak i u onoj sceni:
„Želiš da mi otpadne ruka?”,

1036
01:06:33,531 --> 01:06:36,325
nisam se mogao suzdržati,
stalno sam se smijao

1037
01:06:36,409 --> 01:06:38,786
jer sam dobio posebnu rasvjetu.

1038
01:06:38,869 --> 01:06:40,830
Kao u starim filmovima.

1039
01:06:43,207 --> 01:06:45,042
Bio sam u histeriji.

1040
01:06:45,126 --> 01:06:46,669
Morao sam se suzdržavati.

1041
01:06:48,421 --> 01:06:50,798
Bilo mi je smiješno

1042
01:06:50,881 --> 01:06:53,884
jer mi se to još nikad nije dogodilo

1043
01:06:53,968 --> 01:06:58,472
ni u jednom od mnogo iskustava
sa snimanjem filmova.

1044
01:06:59,557 --> 01:07:02,476
<i>'72. je bila prekretnica</i>
<i>za crnački talent.</i>

1045
01:07:02,560 --> 01:07:06,355
<i>Dramaturg Lonne Stariji III.</i>
<i>nominiran je za scenarij za</i> Soundera

1046
01:07:06,439 --> 01:07:11,277
<i>i, prije svega, te je godine</i>
<i>prvi put crnkinja nominirana za scenarij.</i>

1047
01:07:11,360 --> 01:07:15,364
<i>Bila je to Suzanne de Passe,</i>
<i>za dio scenarija za</i> Dama pjeva blues.

1048
01:07:15,448 --> 01:07:20,327
<i>Bilo je to jedinstveno postignuće</i>
<i>sve dok Dee Rees 2017. nije nominirana</i>

1049
01:07:20,411 --> 01:07:21,787
<i>za scenarij za</i> Mudbound

1050
01:07:21,871 --> 01:07:25,458
<i>i postala druga crnkinja</i>
<i>nominirana za pisanje scenarija.</i>

1051
01:07:26,417 --> 01:07:28,919
G. Gordy mi je dao scenarij i rekao:

1052
01:07:30,337 --> 01:07:32,256
„Pročitaj i reci mi što misliš.”

1053
01:07:33,049 --> 01:07:35,051
Bila sam užasnuta

1054
01:07:35,968 --> 01:07:38,387
jer mi se činio vrlo stereotipan

1055
01:07:39,180 --> 01:07:42,808
u smislu percepcije onoga što jesmo

1056
01:07:42,892 --> 01:07:45,728
naspram onoga što možemo biti.

1057
01:07:46,437 --> 01:07:50,191
Počela sam raditi s Furiejem,
zatim je uključena i Chris Clark.

1058
01:07:50,274 --> 01:07:53,069
Bila je priznata umjetnica,
zaista pametna žena.

1059
01:07:53,152 --> 01:07:54,904
Ona i ja postale smo tim.

1060
01:07:54,987 --> 01:07:59,116
<i>Tu je posađeno sjeme</i>
<i>najvažnije priče toga doba.</i>

1061
01:07:59,909 --> 01:08:02,787
<i>Ženski doprinos postaje dominantan.</i>

1062
01:08:04,080 --> 01:08:08,709
<i>Uz priznanja,</i>
<i>generacija '72. donosi obilje akcije…</i>

1063
01:08:11,837 --> 01:08:16,133
<i>…kao u vesternu</i> Crna karavana
<i>u režiji Sidneyja Poitiera,</i>

1064
01:08:16,217 --> 01:08:19,261
<i>u kojem glume on i Harry Belafonte.</i>

1065
01:08:20,596 --> 01:08:23,557
<i>Neke Belafonteove nade za film</i>
<i>nisu se ostvarile.</i>

1066
01:08:23,641 --> 01:08:27,394
Silno sam se razočarao
što ga crnačka zajednica nije podržala.

1067
01:08:27,478 --> 01:08:31,690
Osjećao sam se izdano.

1068
01:08:32,566 --> 01:08:36,112
Mislio sam: „Zašto crnačka zajednica
nije podržala ovaj film

1069
01:08:36,779 --> 01:08:40,908
kao što bi bijelci podržali
<i>Butcha Cassidyja i Sundance Kida</i>?”

1070
01:08:41,492 --> 01:08:44,036
„Ovo je naša verzija iste stvari.”
Ali nisu.

1071
01:08:44,620 --> 01:08:48,332
Bilo mi je jasno da imam više protivnika,

1072
01:08:48,415 --> 01:08:50,793
način na koji mi crnci percepiramo sebe

1073
01:08:50,876 --> 01:08:53,546
i naš doživljaj toga kako nas svijet vidi.

1074
01:08:55,673 --> 01:08:58,509
<i>Fred Williamson glumi</i>
<i>u vesternu o osveti roba</i>

1075
01:08:58,592 --> 01:09:00,719
The Legend of Nigger Charley.

1076
01:09:00,803 --> 01:09:03,722
<i>Naslov je čak i tada bio drzak i nečuven.</i>

1077
01:09:04,223 --> 01:09:07,059
<i>Usput, naslov više ne postoji.</i>

1078
01:09:07,143 --> 01:09:10,354
<i>Film se sada zove</i>
The Legend of Black Charley<i>.</i>

1079
01:09:10,437 --> 01:09:11,814
<i>Ovaj drski plakat</i>

1080
01:09:11,897 --> 01:09:15,609
<i>s malim dodatkom</i>
<i>na dagerotipu sve je rekao.</i>

1081
01:09:15,693 --> 01:09:19,530
<i>„Neka netko upozori Zapad.</i>
<i>Crnjo Charley više ne trči.”</i>

1082
01:09:21,198 --> 01:09:25,119
<i>Crnački talent napokon</i>
<i>ulazi u horor na ozbiljan način:</i>

1083
01:09:25,202 --> 01:09:30,249
<i>impozantni William Marshall</i>
<i>glumi tragičnog vampira Blaculu.</i>

1084
01:09:30,332 --> 01:09:32,585
Smatram da ropstvo ima svojih vrlina.

1085
01:09:33,752 --> 01:09:34,587
Vrlina?

1086
01:09:35,379 --> 01:09:38,591
Nalazite vrlinu u barbarstvu?

1087
01:09:39,633 --> 01:09:43,012
<i>Oduvijek smatram</i>
<i>da je kod institucionalnog rasizma,</i>

1088
01:09:43,095 --> 01:09:46,682
<i>koji je priječio Afroamerikance</i>
<i>da budu protagonisti horora,</i>

1089
01:09:46,765 --> 01:09:53,022
<i>pozitivna stvar prešutno poimanje</i>
<i>da nema nadnaravne sile ili prijetnje</i>

1090
01:09:53,105 --> 01:09:55,649
<i>koja bi bila čudovišnija od ropstva</i>

1091
01:09:55,733 --> 01:09:57,860
<i>ili Eksperimenta u Tuskegeeju</i>

1092
01:09:57,943 --> 01:10:01,071
<i>ili slučaja Emmetta Tilla,</i>
<i>nevine afroameričke žrtve</i>

1093
01:10:01,155 --> 01:10:04,450
<i>koji je pao šaka čudovišta</i>
<i>kakvih su se i filmovi bojali…</i>

1094
01:10:05,034 --> 01:10:07,286
<i>kad ih nisu veličali.</i>

1095
01:10:09,121 --> 01:10:11,665
<i>Crnački tisak prisiljava mainstream medije</i>

1096
01:10:11,749 --> 01:10:14,793
<i>da naslovnice prekriju</i>
<i>smrću Emmetta Tilla.</i>

1097
01:10:14,877 --> 01:10:18,505
<i>Filmovi prikazuju strahote</i>
<i>života u crnoj koži, poput ropstva</i>

1098
01:10:18,589 --> 01:10:20,424
<i>i institucionalne okrutnosti.</i>

1099
01:10:20,507 --> 01:10:24,136
<i>Dakako, film o kaosu</i>
<i>koji je izazvala smrt Emmetta Tilla</i>

1100
01:10:24,220 --> 01:10:27,056
<i>bio je trenutak</i>
<i>koji je crnačka publika čekala.</i>

1101
01:10:27,806 --> 01:10:33,103
<i>No nije ga dočekala, što je dalo naslutiti</i>
<i>gdje je prava moć u Hollywoodu.</i>

1102
01:10:35,147 --> 01:10:37,608
Sjećam se što me zaista osvijestilo.

1103
01:10:37,691 --> 01:10:40,527
Fotografija Emmetta Tilla u časopisu <i>Jet</i>.

1104
01:10:40,611 --> 01:10:44,698
Preko noći sam postao druga osoba.

1105
01:10:46,158 --> 01:10:49,078
Još imam slike Emmetta Tilla
iz časopisa <i>Jet</i>.

1106
01:10:49,620 --> 01:10:53,832
Od toga sam dana bio svjestan
kako se morala osjećati njegova majka.

1107
01:10:56,252 --> 01:11:00,923
Sjećam se da sam kao dijete
u <i>Jetu </i>vidio tijelo Emmetta Tilla

1108
01:11:01,006 --> 01:11:03,259
i to me pogodilo.

1109
01:11:04,551 --> 01:11:07,888
Na neki smo način
oguglali na bol i patnju.

1110
01:11:07,972 --> 01:11:12,142
Vidimo je i ne osjećamo ništa.

1111
01:11:12,226 --> 01:11:15,813
Ili prelazimo na sljedeći naslov
jer znamo da će se ponoviti.

1112
01:11:16,355 --> 01:11:20,276
Ali postaje sve osobnije.
Sve više nagriza…

1113
01:11:21,277 --> 01:11:24,613
humanost. Čovjek je nehuman prema čovjeku.

1114
01:11:26,991 --> 01:11:32,413
<i>Taj je teror prelijepo definirao</i>
<i>album </i>What's Going On<i> Marvina Gayea.</i>

1115
01:11:32,496 --> 01:11:37,876
<i>Prvi je o društvenom prosvjedu zapjevao</i>
<i>kao zavodnik, a ne deklamatorski.</i>

1116
01:11:37,960 --> 01:11:41,463
<i>Gaye je '72. izdao</i>
<i>još jedan antologijski album.</i>

1117
01:11:41,547 --> 01:11:43,048
<i>Ovaj put soundtrack</i>

1118
01:11:43,132 --> 01:11:46,343
<i>koji mu je omogućio</i>
<i>da se vrati svojim jazz korijenima.</i>

1119
01:11:48,721 --> 01:11:52,850
TROUBLE MAN (1972.)
REDATELJ: IVAN DIXON

1120
01:11:55,644 --> 01:12:00,357
<i>Crnački su filmovi često posuđivali</i>
<i>glazbu s albuma</i> What's Going On<i>,</i>

1121
01:12:00,983 --> 01:12:05,279
<i>jednog od najljepših i istinski</i>
<i>revolucionarnih djela crnačke pop kulture,</i>

1122
01:12:05,362 --> 01:12:07,781
<i>pa je Marvin Gaye odlučio učiniti isto.</i>

1123
01:12:08,365 --> 01:12:10,993
<i>Prikazao je situaciju Afroamerikanaca</i>

1124
01:12:11,076 --> 01:12:15,080
<i>i nastavio svoju glazbenu autobiografiju</i>
<i>soundtrackom za</i> Trouble Man<i>,</i>

1125
01:12:15,164 --> 01:12:17,374
<i>nadovezavši se na </i>What's Going On.

1126
01:12:21,587 --> 01:12:24,131
<i>Filmska glazba</i>
<i>koja nastaje nakon tog albuma</i>

1127
01:12:24,214 --> 01:12:29,053
<i>nastavlja procjenjivati</i>
<i>kolateralnu štetu ugnjetavanja.</i>

1128
01:12:29,803 --> 01:12:34,099
SUPER FLY (1972.)
REDATELJ: GORDON PARKS JR.

1129
01:12:34,767 --> 01:12:38,604
<i>No ironično, najveličanstveniji soundtrack</i>
<i>djelo je glazbenika</i>

1130
01:12:38,687 --> 01:12:43,108
<i>pod čijim se utjecajem</i>
<i>Marvin Gaye odmaknuo od starog pop-soula.</i>

1131
01:12:43,192 --> 01:12:48,113
<i>I on slatkastim falsetom izražava</i>
<i>teškoće života američkih crnaca.</i>

1132
01:12:48,197 --> 01:12:52,034
<i>Faca sam, gle me, opak sam</i>
<i>Super cool i superzajeban</i>

1133
01:12:52,117 --> 01:12:55,788
<i>Imam robu za velikog brata</i>
<i>Samo dođi, sve ima tata od zanata</i>

1134
01:12:55,871 --> 01:12:56,997
<i>Iz šteka te čeka…</i>

1135
01:12:57,081 --> 01:13:00,292
<i>Curtis Mayfield stihovima</i>
<i>sažima društvenu situaciju</i>

1136
01:13:00,376 --> 01:13:03,962
<i>i odlučno odbijanje</i>
<i>predavanja institucionalnoj inerciji</i>

1137
01:13:04,046 --> 01:13:06,590
<i>tijekom cijele svoje solo karijere.</i>

1138
01:13:07,091 --> 01:13:11,512
<i>Mayfield samo u tom desetljeću</i>
<i>izdaje 20 albuma,</i>

1139
01:13:11,595 --> 01:13:13,764
<i>od toga pet soundtrackova.</i>

1140
01:13:14,515 --> 01:13:17,893
<i>Njegov snažan prisni ton</i>
<i>i prodorni tekstovi</i>

1141
01:13:17,976 --> 01:13:20,187
<i>odredit će ugođaj crnačkog filma,</i>

1142
01:13:20,270 --> 01:13:24,983
<i>počevši od </i>Super Flya
<i>kao primjera mnogim kolegama glazbenicima.</i>

1143
01:13:25,067 --> 01:13:29,321
<i>Mayfield primjenjuje</i>
<i>neuobičajenu taktiku Melvina Van Peeblesa</i>

1144
01:13:29,405 --> 01:13:33,200
<i>i objavljuje soundtrack</i> Super Flya
<i>prije izlaska filma.</i>

1145
01:13:33,951 --> 01:13:36,203
<i>Postavši hit preko noći,</i>

1146
01:13:36,286 --> 01:13:40,374
<i>soundtrack </i>Super Flyja
<i>poslužio je kao pozivnica za film.</i>

1147
01:13:40,999 --> 01:13:44,795
<i>John Calley, koji je 70-ih bio</i>
<i>na čelu Warner Brosa, rekao mi je</i>

1148
01:13:44,878 --> 01:13:48,424
<i>da je S</i>uper Fly <i>pokrenuo</i>
<i>trend korištenja soundtracka</i>

1149
01:13:48,507 --> 01:13:52,428
<i>za dizanje buke oko filma</i>
<i>prije kino-premijere.</i>

1150
01:13:53,095 --> 01:13:55,055
<i>Struktura Mayfieldovih skladbi,</i>

1151
01:13:55,139 --> 01:13:58,267
<i>koje dramatiziraju i komentiraju</i>
<i>život glavnog junaka,</i>

1152
01:13:58,350 --> 01:14:00,894
<i>zrcali se</i>
<i>u brutalno realističnom ostvarenju</i>

1153
01:14:00,978 --> 01:14:03,272
<i>redatelja Jamesa Signorellija.</i>

1154
01:14:03,355 --> 01:14:06,859
<i>Jednu od najboljih filmskih scena potjere,</i>
<i>bez kaskadera,</i>

1155
01:14:06,942 --> 01:14:10,154
<i>uhvatio je Signorelli</i>
<i>svojim gerilskim stilom snimanja.</i>

1156
01:14:10,237 --> 01:14:12,948
Morao je nekuda pobjeći. Lovio je Jimmyja.

1157
01:14:20,164 --> 01:14:23,667
Stajali smo okolo, a Ron je rekao:
„Mogu preskočiti ogradu”.

1158
01:14:26,837 --> 01:14:29,173
I to je bilo to. To je bila proba.

1159
01:14:29,256 --> 01:14:31,884
Sasvim sigurno je snimljeno otprve.

1160
01:14:31,967 --> 01:14:34,803
Bila je to kombinacija dviju estetika.

1161
01:14:34,887 --> 01:14:37,097
Jedna je dokumentarna fotografija

1162
01:14:37,181 --> 01:14:42,352
kakvu su radili prije svega
Leacock, Pennebaker, Maysles,

1163
01:14:42,436 --> 01:14:44,813
zatim ja, Bob Elfstrom…

1164
01:14:44,897 --> 01:14:49,610
Naša se tehnika prelila
u tehniku snimanja dugometražnih filmova,

1165
01:14:49,693 --> 01:14:52,738
posebno u snimanju na otvorenom.

1166
01:14:53,322 --> 01:14:56,116
<i>Signorelli u </i>Super Flyu
<i>improvizacijski pristupa</i>

1167
01:14:56,200 --> 01:14:58,494
<i>i scenama drukčijeg tipa akcije,</i>

1168
01:14:58,577 --> 01:15:02,080
<i>npr. u sceni sa Sheilom Frazier</i>
<i>i zvijezdom Ronom O'Nealom</i>

1169
01:15:02,164 --> 01:15:05,125
<i>koja iskreno i strastveno</i>
<i>prikazuje crnačku ljubav.</i>

1170
01:15:05,209 --> 01:15:07,503
Iz tebe osjećam kako je na ulici.

1171
01:15:09,379 --> 01:15:13,842
Vidim što ti ona radi
i kako ti droga drži glavu na okupu.

1172
01:15:15,135 --> 01:15:17,012
Ne želim ti zadirati u intimu.

1173
01:15:18,388 --> 01:15:20,599
Samo ti želim pomoći nositi teret.

1174
01:15:21,642 --> 01:15:24,603
Rekla sam: „Kad pjena nestane,

1175
01:15:24,686 --> 01:15:28,357
moramo stati i dodati pjenu
jer ne želim da me vide.”

1176
01:15:28,440 --> 01:15:31,485
Ne znam što sam mislila.
Bilo je teško išta sakriti.

1177
01:15:33,195 --> 01:15:35,155
Nisam ni znala

1178
01:15:35,239 --> 01:15:40,327
da će na premijeri filma
scenu prikazati usporeno.

1179
01:15:40,410 --> 01:15:43,330
Jednom je, mislim,
Judith Crist rekla da je to

1180
01:15:43,413 --> 01:15:46,792
„najukusnija
i najerotskija scena u povijesti filma”.

1181
01:15:48,794 --> 01:15:52,381
Richard Roundtree
pomogao mi je da upadnem na audiciju.

1182
01:15:52,464 --> 01:15:56,301
Rekao mi je: „Moraš ušetati
kao da je uloga tvoja.”

1183
01:15:57,594 --> 01:15:58,845
Rekla sam, dobro.

1184
01:15:58,929 --> 01:16:04,059
Ušla sam, stavila noge
na stol Siga Shorea i rekla:

1185
01:16:04,142 --> 01:16:07,312
„Ne morate dalje tražiti jer je film moj.”

1186
01:16:08,730 --> 01:16:10,649
Gordon je rekao: „Razvalit ćeš!”

1187
01:16:10,732 --> 01:16:15,487
Gordon mi je rekao da sam dobila ulogu
i bila sam presretna, no poslije me nazvao

1188
01:16:15,571 --> 01:16:20,450
i ispričao se: „Zbilja mi je žao,
Sig traži drukčije fizičke kvalitete.”

1189
01:16:20,534 --> 01:16:22,869
„Želi ženu raskošnih oblina.”

1190
01:16:22,953 --> 01:16:26,248
To me shrvalo. Promijenila sam sve…

1191
01:16:26,331 --> 01:16:29,459
Imala sam dva telefona.
Promijenila sam oba broja

1192
01:16:29,543 --> 01:16:32,462
da više nikad ni s kim
ne moram razgovarati.

1193
01:16:33,171 --> 01:16:37,384
Nakon jedno tri mjeseca
priđe mi tip i kaže:

1194
01:16:37,467 --> 01:16:39,928
„Ja sam producent.”
Ja njemu: „Baš fino.”

1195
01:16:40,012 --> 01:16:42,764
Pitao me kako se zovem. Rekla sam mu.

1196
01:16:42,848 --> 01:16:44,057
A on: „O, Bože!”

1197
01:16:44,558 --> 01:16:48,228
„Pokušavamo te naći već tri mjeseca.”

1198
01:16:48,312 --> 01:16:49,938
„Tko to?”, pitala sam.

1199
01:16:50,022 --> 01:16:53,609
A on: „Ja sam producent
filma <i>Super Fly</i>.” Rekoh<i>…</i>

1200
01:16:55,444 --> 01:16:58,739
Čim sam se vratila kući,
telefon je zvonio i zvonio.

1201
01:16:58,822 --> 01:17:01,992
<i>Rezultat je bio,</i>
<i>rekao mi je Calley, da je </i>Super Fly,

1202
01:17:02,075 --> 01:17:06,413
<i>neovisni projekt koji je Warner Bros kupio</i>
<i>za 150 000 dolara,</i>

1203
01:17:06,496 --> 01:17:09,166
<i>što je bila sitnica čak i 1972.,</i>

1204
01:17:09,249 --> 01:17:12,961
<i>ostvario</i>
<i>30-ak milijuna dolara bruto zarade.</i>

1205
01:17:13,045 --> 01:17:15,839
<i>Super Fly</i> je pogledalo
jako mnogo bijelaca.

1206
01:17:15,922 --> 01:17:18,800
Samo tako možeš zaraditi
19, 20 milijuna dolara.

1207
01:17:18,884 --> 01:17:20,761
U Bostonu smo već 17 tjedana.

1208
01:17:20,844 --> 01:17:24,431
Iscrpili smo zalihu crnaca!

1209
01:17:25,265 --> 01:17:28,226
Super Fly<i>, sleng izraz za kokain</i>
<i>među konzumentima,</i>

1210
01:17:28,310 --> 01:17:31,480
<i>priča je o dileru narkotika iz New Yorka.</i>

1211
01:17:31,563 --> 01:17:35,734
<i>R.L. Livingston iz udruge</i>
<i>Better Influence Association, Fort Worth,</i>

1212
01:17:35,817 --> 01:17:38,403
<i>danas je izrazio</i>
<i>ozbiljne primjedbe na film.</i>

1213
01:17:38,487 --> 01:17:41,114
Ne znam koje su vaše ovlasti,

1214
01:17:41,198 --> 01:17:44,826
ali skrećem vam pozornost
jer ste gradsko vijeće Fort Wortha,

1215
01:17:44,910 --> 01:17:47,454
zaduženi ste za rješavanje problema.

1216
01:17:47,537 --> 01:17:51,750
Nadam se da ćemo naći rješenje,
a ne da građani moraju ustati

1217
01:17:51,833 --> 01:17:54,836
i sami bojkotirati
takve gnusobe u našoj zajednici.

1218
01:17:55,587 --> 01:18:00,801
Kako vidite svoju ulogu u<i> Super Flyu</i>?
Kao pozitivnu ili negativnu silu?

1219
01:18:01,385 --> 01:18:04,971
Očito je smatram pozitivnom,
inače ne bih snimio film.

1220
01:18:05,055 --> 01:18:06,640
<i>Super Fly</i> smo snimali

1221
01:18:06,723 --> 01:18:10,769
želeći pokazati
kako stvari zaista izgledaju,

1222
01:18:11,645 --> 01:18:16,650
u nadi da će ga prosuđivati
i kritizirati na temelju toga.

1223
01:18:16,733 --> 01:18:19,277
Ali prema mojim zapažanjima,

1224
01:18:19,361 --> 01:18:22,197
film je uvelike na udaru kritika iz nekih…

1225
01:18:23,156 --> 01:18:25,575
nekih sfera,

1226
01:18:25,659 --> 01:18:29,329
područja koja su irelevantna
kad je o procjeni filma riječ.

1227
01:18:30,247 --> 01:18:32,999
Iskorištavaju crnce za snimanje filmova.

1228
01:18:33,542 --> 01:18:36,712
Dosta nam je bijelaca
koji snimaju filmove o crncima

1229
01:18:36,795 --> 01:18:39,506
i za to iskorištavaju crnačku zajednicu.

1230
01:18:39,589 --> 01:18:42,968
A statistima crncima
iz Oaklanda, Berkeleya itd.

1231
01:18:43,051 --> 01:18:46,179
plaćaju samo 10 dolara na dan.
Trebali bi dobivati 50.

1232
01:18:48,432 --> 01:18:51,977
Mislim da su svi umjetnici,
budući da ih osobno poznajem,

1233
01:18:53,186 --> 01:18:59,735
odgovorni ljudi koje zabrinjava
to što se događa u crnačkim zajednicama.

1234
01:18:59,818 --> 01:19:04,698
Naravno, ne možemo sami snimiti film.

1235
01:19:04,781 --> 01:19:08,034
Snimanje filma uključuje mnogo elemenata

1236
01:19:08,118 --> 01:19:12,080
od kojih je najvažniji,
da bi projekt uopće krenuo, golem novac.

1237
01:19:14,249 --> 01:19:18,712
<i>Nogometaši Jim Brown i Fred Williamson,</i>
<i>koji su postali filmske zvijezde,</i>

1238
01:19:18,795 --> 01:19:21,131
<i>te su godine snimili svaki po dva filma</i>

1239
01:19:21,214 --> 01:19:24,801
<i>nestrpljivih naslova</i>
<i>koji su i sinonimi i deskriptori.</i>

1240
01:19:24,885 --> 01:19:27,596
<i>Poput </i>Shafta<i>,</i>
<i>čiji nastavak, </i>Shaft's Big Score<i>,</i>

1241
01:19:27,679 --> 01:19:30,891
<i>također zvuči kao pustolovina</i>
<i>„sportaš postaje glumac”.</i>

1242
01:19:32,768 --> 01:19:37,063
<i>Svi su ti filmovi tetovirani</i>
<i>etiketom „bleksploatacija”</i>

1243
01:19:37,147 --> 01:19:41,359
<i>koja je ujedno značila</i>
<i>priznanje i odbacivanje.</i>

1244
01:19:41,860 --> 01:19:46,364
<i>Iako su ti filmovi bili dio krvotoka</i>
<i>američke društvene i popularne kulture,</i>

1245
01:19:46,448 --> 01:19:48,909
<i>rijetko su spominjani u glavnim medijima,</i>

1246
01:19:48,992 --> 01:19:51,244
<i>osim s ciljem izazivanja panike.</i>

1247
01:19:51,328 --> 01:19:56,333
Riječ „bleksploatacija” asocira me
na trgovanje crnom bojom kože.

1248
01:19:57,542 --> 01:19:59,586
„Kako da je upakiramo i prodamo?”

1249
01:19:59,669 --> 01:20:05,717
„Eksploatacija” jer sve su to bili
scenaristi bijelci, producenti bijelci,

1250
01:20:05,801 --> 01:20:09,304
redatelji bijelci.
Proizvod su ponudili crnačkoj zajednici

1251
01:20:09,387 --> 01:20:12,140
koja ga je oduševljeno konzumirala.

1252
01:20:12,224 --> 01:20:15,560
Oni su zaradili silan novac, ali mi nismo.

1253
01:20:17,270 --> 01:20:18,980
Nije li to eksploatacija?

1254
01:20:19,981 --> 01:20:24,611
<i>Iako je brend bleksploatacije</i>
<i>često izazivao rasprave i osudu,</i>

1255
01:20:24,694 --> 01:20:28,031
<i>filmovi su najčešće privlačili publiku</i>
<i>i donosili zaradu.</i>

1256
01:20:28,824 --> 01:20:30,826
CRNAČKI FILMOVI DONOSE GOLEM NOVAC

1257
01:20:31,660 --> 01:20:35,080
<i>Zvijezde mainstream filmova,</i>
<i>današnjih klasika, su bijelci</i>

1258
01:20:35,163 --> 01:20:39,751
<i>kojima je dosadilo junaštvo</i>
<i>i u to ime postaju antijunaci,</i>

1259
01:20:39,835 --> 01:20:42,087
<i>čime samo frustriraju publiku.</i>

1260
01:20:44,589 --> 01:20:49,427
<i>Crne zvijezde - pitam se zašto to nije bio</i>
<i>jedan od tadašnjih filmskih naslova -</i>

1261
01:20:49,511 --> 01:20:52,848
<i>publici su servirale</i>
<i>još jednu prirodnu evoluciju:</i>

1262
01:20:52,931 --> 01:20:56,852
<i>razmeću se svojom ljepotom</i>
<i>i uživaju u središtu kadra.</i>

1263
01:20:58,687 --> 01:21:01,565
<i>U sceni okupljanja Pet obitelji u </i>Kumu

1264
01:21:01,648 --> 01:21:04,860
<i>Francis Coppola pokazuje</i>
<i>nepromišljenost likova.</i>

1265
01:21:04,943 --> 01:21:08,947
<i>Scena je očito trebala biti optužba,</i>
<i>a ne odobrenje njihovih stavova.</i>

1266
01:21:09,030 --> 01:21:12,951
U mom gradu krijumčarenje droge
bismo prepustili obojenima.

1267
01:21:13,034 --> 01:21:16,037
Ionako su životinje pa neka izgube dušu.

1268
01:21:16,121 --> 01:21:19,124
<i>Čak i ako shvaćamo namjeru filma,</i>

1269
01:21:19,207 --> 01:21:21,501
<i>nije ugodno čuti takav sentiment.</i>

1270
01:21:21,585 --> 01:21:24,921
<i>No postavljeno je pitanje,</i>
<i>a crnački filmovi odgovaraju</i>

1271
01:21:25,005 --> 01:21:26,590
<i>prikazujući užase droge.</i>

1272
01:21:26,673 --> 01:21:27,841
Ne! Za Boga miloga!

1273
01:21:31,720 --> 01:21:34,389
PAKAO U HARLEMU (1973.)
REDATELJ: LARRY COHEN

1274
01:21:34,472 --> 01:21:38,268
<i>Crnački filmovi stvorili su</i>
<i>novu klasu boraca.</i>

1275
01:21:38,351 --> 01:21:41,062
<i>Crna publika više</i>
<i>nije morala prosijavati priče</i>

1276
01:21:41,146 --> 01:21:45,859
<i>ne bi li otkrila podtekst koji objašnjava</i>
<i>zašto su crnački likovi na marginama.</i>

1277
01:21:45,942 --> 01:21:48,778
<i>Sad su prirodnim pravom u središtu radnje.</i>

1278
01:21:48,862 --> 01:21:53,825
<i>I to u vrijeme kad je jedini</i>
<i>mainstream glavni junak Bond, James Bond.</i>

1279
01:21:53,909 --> 01:21:59,915
<i>1973. agenta 007 glumi Roger Moore</i>
<i>i suočava se licem u masku s prvim</i>

1280
01:21:59,998 --> 01:22:04,085
<i>i do danas jedinim glavnim</i>
<i>crnačkim zlikovcem, u liku Yapheta Kotta,</i>

1281
01:22:04,169 --> 01:22:07,172
<i>u Bondovu svijetu neprestanih mijena.</i>

1282
01:22:09,507 --> 01:22:10,592
Ovo mnogo otkriva.

1283
01:22:12,510 --> 01:22:15,513
<i>Crnački filmovi</i>
<i>prikazuju sukobe u centru grada,</i>

1284
01:22:15,597 --> 01:22:18,099
<i>pustošenje zločinaca i rat oko droge.</i>

1285
01:22:18,183 --> 01:22:22,062
<i>Samo što su se u tim filmovima</i>
<i>afroamerički vođe borili.</i>

1286
01:22:22,145 --> 01:22:24,314
<i>Znalo se da policajci neće pomoći.</i>

1287
01:22:24,397 --> 01:22:27,275
<i>Često su bili ravnodušni</i>
<i>koliko i korumpirani.</i>

1288
01:22:27,359 --> 01:22:30,904
<i>Jim Brown ponovno je u ulozi Slaughtera</i>

1289
01:22:30,987 --> 01:22:32,530
<i>u</i> Slaughter's Big Rip-Off,

1290
01:22:32,614 --> 01:22:37,077
<i>upotpunjenom jedinstvenim žestokim funkom</i>
<i>ranih uradaka Jamesa Browna.</i>

1291
01:22:38,161 --> 01:22:41,414
<i>U</i> Hit! <i>Billy Dee Williams je agent CIA-e</i>

1292
01:22:41,498 --> 01:22:44,042
<i>koji okuplja neobičnu ekipu ranjenika</i>

1293
01:22:44,125 --> 01:22:46,920
<i>u osobnom obračunu</i>
<i>s međunarodnim dilerima.</i>

1294
01:22:47,003 --> 01:22:48,630
<i>Droga mu je ubila kćer.</i>

1295
01:22:48,713 --> 01:22:50,799
Što imaš od toga da me ubiješ?

1296
01:22:52,133 --> 01:22:53,259
Ja sam samo radnik.

1297
01:22:53,843 --> 01:22:58,390
Trebalo je dočarati
psihički ustroj čovjeka

1298
01:22:58,890 --> 01:23:03,436
sposobnog učiniti što god je potrebno

1299
01:23:03,520 --> 01:23:06,940
da bi ostvario svoju misiju.

1300
01:23:09,651 --> 01:23:11,111
Jako zanimljivo.

1301
01:23:11,611 --> 01:23:16,366
Dječarci smeđe boje kože poput mene

1302
01:23:16,449 --> 01:23:19,119
nikad nisu imali priliku
raditi takve stvari.

1303
01:23:20,161 --> 01:23:22,789
Sidney je htio da glumim taj lik,

1304
01:23:22,872 --> 01:23:24,708
mislio je da sam pravi odabir.

1305
01:23:24,791 --> 01:23:27,794
Nastojao sam
šansu iskoristiti najbolje moguće.

1306
01:23:28,753 --> 01:23:30,213
Bila je to prilika

1307
01:23:30,296 --> 01:23:34,134
da pokažem stranu
koju inače ne vidimo na ekranu.

1308
01:23:34,634 --> 01:23:38,263
Mislim da to pojačava ranjivost.
Razmišljao sam o ranjivosti.

1309
01:23:38,346 --> 01:23:43,601
Lik postaje više od običnog nemilosrdnika.

1310
01:23:46,938 --> 01:23:49,649
<i>U </i>Gordonovu ratu
<i>crnački vijetnamski veterani</i>

1311
01:23:49,733 --> 01:23:53,445
<i>koriste se svojim vještinama</i>
<i>da se suprotstave dilerima.</i>

1312
01:23:53,528 --> 01:23:56,823
<i>Film uključuje</i>
<i>nevjerojatno originalne vizualne trenutke</i>

1313
01:23:56,906 --> 01:23:59,701
<i>koji se otad ponavljaju u filmovima.</i>

1314
01:23:59,784 --> 01:24:01,828
<i>Navest ću samo </i>New Jack City.

1315
01:24:01,911 --> 01:24:05,999
<i>Autor glazbe je Angelo Badalamenti,</i>
<i>koji će raditi s Davidom Lynchom.</i>

1316
01:24:06,666 --> 01:24:07,584
Imaš vatre?

1317
01:24:07,667 --> 01:24:10,295
<i>Mekgajverski trenutak</i>
<i>s aerosolnom limenkom,</i>

1318
01:24:10,378 --> 01:24:13,590
<i>koji se može tumačiti</i>
<i>kao metafora zbog ugroze okoliša,</i>

1319
01:24:13,673 --> 01:24:16,509
<i>ušao je u nebrojene akcijske filmove.</i>

1320
01:24:20,180 --> 01:24:22,766
<i>Publika svih boja</i>
<i>išla je gledati te filmove</i>

1321
01:24:22,849 --> 01:24:27,645
<i>jer su osjećali adrenalin u glumcima,</i>
<i>od kojih su mnogi došli iz kazališta,</i>

1322
01:24:27,729 --> 01:24:30,565
<i>i njihovo ushićenje u radu.</i>

1323
01:24:30,648 --> 01:24:33,818
Drugoplasirani Pretty Tony!

1324
01:24:33,902 --> 01:24:36,988
<i>U </i>The Macku,
<i>Dick Anthony Williams kao Pretty Tony</i>

1325
01:24:37,072 --> 01:24:40,575
<i>uvjerljiv je baš kao likovi</i>
<i>iz filma o gangsterima iz 30-ih.</i>

1326
01:24:40,658 --> 01:24:46,122
<i>Rekao mi je da je improvizirao želeći</i>
<i>stvoriti verziju Edwarda G. Robinsona</i>

1327
01:24:46,206 --> 01:24:49,125
<i>osuvremenjenu frazama</i>
<i>koje je slušao odrastajući.</i>

1328
01:24:50,752 --> 01:24:51,628
Crnjo,

1329
01:24:52,128 --> 01:24:55,673
kad sljedeći put čuješ
da odrasli razgovaraju, začepi. Čuješ?

1330
01:24:55,757 --> 01:25:00,345
<i>Učinak te vrste jezgrovite hipermuškosti</i>
<i>osjećat će se i desetljećima poslije</i>

1331
01:25:00,428 --> 01:25:04,516
<i>u recima koji kao da su napisani</i>
<i>za crnačke glumce.</i>

1332
01:25:04,599 --> 01:25:06,601
-Da ga upucam?
-Jebote.

1333
01:25:07,560 --> 01:25:10,688
Ako me upucaš u snu,
probudi se i ispričaj se.

1334
01:25:14,442 --> 01:25:18,863
<i>Još specifičniju interpretaciju</i>
<i>E. G. Robinsona gledamo u </i>Black Caesaru<i>.</i>

1335
01:25:18,947 --> 01:25:22,992
Nikad me ne gledaju. Nikad mi
ne gledaju lice, nos, hromo stopalo.

1336
01:25:23,076 --> 01:25:24,577
Znaju samo da sam crnac.

1337
01:25:26,121 --> 01:25:30,625
<i>Zamislite da je čovjek koji je nadahnuo</i>
<i>Cohena za </i>Caesara<i>, Sammy Davis Jr.,</i>

1338
01:25:30,708 --> 01:25:33,044
<i>glumio u djelu koje je pokrenuo.</i>

1339
01:25:33,128 --> 01:25:36,089
<i>No Cohen se morao zadovoljiti</i>
<i>Fredom Williamsonom.</i>

1340
01:25:36,965 --> 01:25:41,427
<i>Kad je šefu studija napomenuo razliku</i>
<i>u visini između Williamsona i Davisa,</i>

1341
01:25:41,511 --> 01:25:43,763
<i>ovaj je malo razmislio pa rekao:</i>

1342
01:25:44,305 --> 01:25:45,640
<i>„Neka Fred šepa.”</i>

1343
01:25:50,145 --> 01:25:54,023
<i>Koncertni dokumentarni film</i>
Save the Children<i> iz 1973.</i>

1344
01:25:54,107 --> 01:25:56,985
<i>snimljen 1972.</i>
<i>na skupu NGO-a Operation PUSH,</i>

1345
01:25:57,068 --> 01:26:01,447
<i>uključuje nastupe</i>
<i>od Jesseja Jacksona do The Jackson 5,</i>

1346
01:26:01,990 --> 01:26:05,201
<i>od Nancy Wilson do Zuleme.</i>

1347
01:26:05,285 --> 01:26:07,704
<i>Spojio je glazbu i progresivnu politiku.</i>

1348
01:26:07,787 --> 01:26:10,665
<i>Golem, organizacijski</i>
<i>iznimno zahtjevan projekt.</i>

1349
01:26:12,458 --> 01:26:17,005
Počeli smo s Motownovim glazbenicima.
Čim smo angažirali Marvina Gayea,

1350
01:26:17,088 --> 01:26:18,214
The Temptations,

1351
01:26:18,298 --> 01:26:20,800
Gladys Knight & the Pips i ostale,

1352
01:26:20,884 --> 01:26:23,344
svi su poželjeli sudjelovati.

1353
01:26:23,428 --> 01:26:28,308
Clarence je imao diskografsku kuću
pa je doveo Billa Withersa, Nancy Wilson

1354
01:26:28,391 --> 01:26:29,934
i Sammyja Davisa Jr.

1355
01:26:30,018 --> 01:26:33,104
Quincy je već bio uključen
pa je doveo Robertu Flack

1356
01:26:33,188 --> 01:26:36,649
i okupio bend uglednih glazbenika.

1357
01:26:38,067 --> 01:26:42,113
I tako se stvar pretvorila
u nezaboravno okupljanje

1358
01:26:42,197 --> 01:26:46,284
nekih od najboljih glazbenika
koji su tada bili dostupni.

1359
01:26:46,367 --> 01:26:47,952
Bio je to golem projekt.

1360
01:26:48,036 --> 01:26:50,413
I silno uspješan

1361
01:26:50,496 --> 01:26:53,416
jer su svi ti glazbenici bili
na vrhuncu karijere.

1362
01:27:02,175 --> 01:27:08,181
Izvedbe su bile da ti pamet stane. Ludilo.

1363
01:27:09,515 --> 01:27:12,727
<i>Ženski crnački likovi</i>
<i>odlučuju biti primijećeni</i>

1364
01:27:12,810 --> 01:27:15,188
<i>ne samo zato što su pored muškarca.</i>

1365
01:27:16,022 --> 01:27:17,982
<i>Nisu više poslušne barbike.</i>

1366
01:27:18,066 --> 01:27:21,110
<i>Sad se i one fajtaju</i>
<i>protiv bataljuna kaskadera.</i>

1367
01:27:21,778 --> 01:27:24,447
<i>Bila je to posljednja granica</i>
<i>za crne glumice</i>

1368
01:27:24,530 --> 01:27:27,033
<i>i uspostavila je definiciju junaštva</i>

1369
01:27:27,116 --> 01:27:30,078
<i>koja je dopuštala</i>
<i>izravnost umjesto mučeništva.</i>

1370
01:27:30,161 --> 01:27:33,456
<i>Dotad su filmovi</i>
<i>crnačku ženstvenost često brkali</i>

1371
01:27:33,539 --> 01:27:39,545
<i>s romantiziranim mazohizmom.</i>
<i>Sad je publika dobivala nešto posve novo.</i>

1372
01:27:40,046 --> 01:27:42,840
Crnački film je… To je evolucija.

1373
01:27:42,924 --> 01:27:45,426
To nije nešto što će samo pojaviti, bam,

1374
01:27:45,510 --> 01:27:48,805
pa će se sve odmah dogoditi.
Ne, jer to tako ne ide,

1375
01:27:48,888 --> 01:27:52,267
za sve je potrebno vrijeme.
Napredak mora ići polako

1376
01:27:52,350 --> 01:27:56,688
da bi bio siguran i koristan.
Zato mora potrajati.

1377
01:27:56,771 --> 01:27:59,315
Toliko je različitih
područja koja još nisu…

1378
01:27:59,399 --> 01:28:02,902
ostvarena, što se crnačkih glumaca tiče.

1379
01:28:02,986 --> 01:28:07,240
I sve mi je to novo.
Kao što znate, ja sam nova glumica,

1380
01:28:07,323 --> 01:28:12,787
tek sam počela raditi, toliko je područja
kojih se još nisam dotaknula.

1381
01:28:12,870 --> 01:28:17,375
Preda mnom je još mnogo učenja
da bih se jednom mogla nazvati glumicom.

1382
01:28:17,959 --> 01:28:19,585
<i>Laurence Olivier rekao je:</i>

1383
01:28:19,669 --> 01:28:22,714
<i>„Kad si mlad,</i>
<i>previše si stidljiv za uloge junaka.”</i>

1384
01:28:22,797 --> 01:28:23,881
<i>„Ismijavaš ih.”</i>

1385
01:28:23,965 --> 01:28:28,553
<i>Tek kad sazriješ,</i>
<i>shvatiš umjetničku ljepotu junaštva.”</i>

1386
01:28:28,636 --> 01:28:31,306
<i>Crnački su glumci razumjeli tu ljepotu,</i>

1387
01:28:31,389 --> 01:28:35,143
<i>ali i više od toga: prigrlili su je</i>
<i>zbog žeđi za junacima.</i>

1388
01:28:35,226 --> 01:28:39,272
<i>Amerika, utopljena u neizvjesnosti,</i>
<i>prihvatila je te crnačke junake</i>

1389
01:28:39,355 --> 01:28:44,277
<i>koji su zavladali ekranima</i>
<i>slavljeni dinamičnom glazbom.</i>

1390
01:28:44,360 --> 01:28:47,905
<i>Sjetite se, Shaft</i>
<i>je spasio MGM od bankrota.</i>

1391
01:28:47,989 --> 01:28:51,200
<i>A najnovija članica te izvanredne lige,</i>

1392
01:28:51,284 --> 01:28:55,288
<i>koja je redefinirala</i>
<i>filmski uspjeh i slavu, bila je Pam Grier.</i>

1393
01:28:55,371 --> 01:29:00,084
<i>Od 1970. do 1973. glumi u sedam filmova,</i>

1394
01:29:00,168 --> 01:29:02,712
<i>a svaka joj uloga daje</i>
<i>više vremena u kadru.</i>

1395
01:29:02,795 --> 01:29:05,631
<i>U članku u </i>Esquireu<i> iz 1970-ih</i>

1396
01:29:05,715 --> 01:29:08,926
<i>o zvijezdama u usponu</i>
<i>koje će nastaviti mijenjati film,</i>

1397
01:29:09,010 --> 01:29:12,347
<i>uključujući Spielberga,</i>
<i>koji upravo dovršava</i> Ralje<i>,</i>

1398
01:29:12,430 --> 01:29:16,100
<i>i Georgea Lucasa, koji pokušava</i>
<i>početi nekakve </i>Ratove zvijezda<i>,</i>

1399
01:29:16,184 --> 01:29:19,520
<i>Pam Grier među rijetkim je</i>
<i>spomenutim glumicama. Citat:</i>

1400
01:29:19,604 --> 01:29:24,942
<i>„Jedna od tri glumice čiji filmovi stalno</i>
<i>zarađuju. Druge dvije su Barbra i Liza.”</i>

1401
01:29:25,026 --> 01:29:28,988
<i>Grier: „Ja sam danas jedina</i>
<i>žena u filmovima koja nije žrtva.”</i>

1402
01:29:29,072 --> 01:29:34,452
<i>„Odlučnost je ključna za ulogu luđakinje,</i>
<i>usto napola pantere”, kaže članak.</i>

1403
01:29:35,036 --> 01:29:37,830
<i>'73. glumi i u </i>Scream Blacula Scream…

1404
01:29:37,914 --> 01:29:40,375
Uz tako lijepu vodičicu

1405
01:29:40,458 --> 01:29:43,419
bojim se da bih se teško
koncentrirao na umjetnine.

1406
01:29:44,253 --> 01:29:45,505
Ma nemojte?

1407
01:29:46,547 --> 01:29:48,216
<i>…i u </i>Crna mama bijela mama.

1408
01:29:48,299 --> 01:29:51,135
Možeš si to zabiti u dupe. Idemo!

1409
01:29:56,641 --> 01:29:59,560
<i>No tek se u </i>Coffy <i>dokazala</i>
<i>kao filmska zvijezda.</i>

1410
01:29:59,644 --> 01:30:02,647
<i>Toni Morrison mi je rekla:</i>
„<i>Bilo je omalovažavanje</i>

1411
01:30:02,730 --> 01:30:05,775
<i>nazvati Grierine likove,</i>
<i>poput Coffy, 'fakericama'."</i>

1412
01:30:05,858 --> 01:30:07,819
„To ju je umanjilo kao glumicu.”

1413
01:30:07,902 --> 01:30:10,738
<i>Štoviše, smatrala je</i>
<i>da je Grier uspjela dočarati</i>

1414
01:30:10,822 --> 01:30:13,699
<i>moralnu kompleksnost</i>
<i>koja se od crnkinja traži.</i>

1415
01:30:13,783 --> 01:30:16,369
<i>Danak održavanja ravnoteže</i>

1416
01:30:16,452 --> 01:30:19,414
<i>dok uzima zakon u svoje ruke</i>
<i>i nosi se s izdajom</i>

1417
01:30:19,497 --> 01:30:22,792
<i>pokazala je u izvedbi</i>
<i>osvećivanja sestrine smrti.</i>

1418
01:30:22,875 --> 01:30:28,214
<i>To je metafora za crnkinje koje žongliraju</i>
<i>ulogama zaštitnice i hraniteljice.</i>

1419
01:30:28,297 --> 01:30:30,341
-Hajde.
-Howie, što radi<i>š?</i>

1420
01:30:31,134 --> 01:30:32,427
Vrati se u krevet…

1421
01:30:36,556 --> 01:30:39,809
Coffy, dušo, shvati me.
Mislio sam da si mrtva!

1422
01:30:42,812 --> 01:30:45,481
<i>Ali na kraju, često, same.</i>

1423
01:30:45,565 --> 01:30:48,693
<i>Pa ipak, idu dalje.</i>
<i>Nadamo se, prema zajedništvu.</i>

1424
01:30:48,776 --> 01:30:52,280
<i>Bila bi arkanđeo koji spašava</i>
<i>svoj narod od kraja svijeta.</i>

1425
01:30:52,363 --> 01:30:54,907
<i>Afroamerikanci su uvijek iza ugla.</i>

1426
01:30:55,700 --> 01:30:58,494
<i>Coffy za kraj</i>
<i>dopušta Grier trenutak odmora</i>

1427
01:30:58,578 --> 01:31:01,330
<i>u novoj verziji razglednice.</i>

1428
01:31:02,748 --> 01:31:06,294
<i>1973. bili smo usred promašenih prilika,</i>

1429
01:31:06,377 --> 01:31:09,922
<i>poput </i>Shafta u Africi
<i>i odgovora na crnačke akcijske filmove</i>

1430
01:31:10,006 --> 01:31:13,301
<i>poput adaptacije</i>
<i>predstave </i>Pet na crnoj strani

1431
01:31:13,384 --> 01:31:15,052
<i>s mladim Glynnom Turmanom.</i>

1432
01:31:15,136 --> 01:31:16,888
Kakav je to osjećaj?

1433
01:31:18,931 --> 01:31:21,684
Iskreno, kao da je otad prošao
cijeli život.

1434
01:31:21,767 --> 01:31:26,147
Nevjerojatno mi je
da mi se sve to tada događalo,

1435
01:31:27,732 --> 01:31:34,363
da sam imao priliku raditi
s tako divnim ljudima i takvim veličinama.

1436
01:31:35,573 --> 01:31:36,741
To…

1437
01:31:37,950 --> 01:31:39,827
To je povijest, čovječe…

1438
01:31:41,078 --> 01:31:44,957
Nisam ušao u to misleći
da će to imati neki poseban značaj.

1439
01:31:46,209 --> 01:31:49,629
Bilo je to preživljavanje.

1440
01:31:50,463 --> 01:31:51,589
Mlad si,

1441
01:31:52,131 --> 01:31:54,634
pokušavaš se otisnuti u tom poslu.

1442
01:31:54,717 --> 01:31:58,721
Pokušavaš se dokazati, steći priznanje.

1443
01:31:59,430 --> 01:32:03,059
<i>Došao je i film koji je bio</i>
<i>poput odgovora na zagonetku.</i>

1444
01:32:03,142 --> 01:32:08,022
<i>Što bi dobio da zvijezdi sablasno lošeg</i>
<i>sitkoma o Drugom svjetskom ratu,</i>

1445
01:32:08,105 --> 01:32:10,775
<i>i uredniku te serije,</i>
<i>daš šansu da snime film?</i>

1446
01:32:10,858 --> 01:32:15,321
<i>Ivan Dixon, koji je napustio</i>
Hoganove heroje<i>, i Michael Kahn, urednik,</i>

1447
01:32:15,404 --> 01:32:17,448
<i>prvi put surađuju na </i>Trouble Manu.

1448
01:32:17,532 --> 01:32:19,909
<i>No Dixonov</i>
<i>projekt iz snova je adaptacija</i>

1449
01:32:19,992 --> 01:32:24,789
<i>satire agitpropa Sama Greenleeja</i>
The Spook Who Sat by the Door

1450
01:32:24,872 --> 01:32:27,375
<i>u kojoj crnac kojeg angažira CIA</i>

1451
01:32:27,458 --> 01:32:31,379
<i>taktiku agencije seli na ulicu</i>
<i>i stvara revoluciju.</i>

1452
01:32:31,462 --> 01:32:32,922
<i>Mogao bi se snimiti film</i>

1453
01:32:33,005 --> 01:32:35,800
<i>samo o godinama</i>
<i>koje je Dixon uložio u snimanje.</i>

1454
01:32:36,342 --> 01:32:38,636
<i>Napokon je skupio novac za pola filma,</i>

1455
01:32:38,719 --> 01:32:41,347
<i>osiguravši dovoljno akcije</i>
<i>da zavede studije.</i>

1456
01:32:41,430 --> 01:32:45,518
<i>Nadmetanje u kojem je pobijedio</i>
<i>United Artists donio mu je ostatak.</i>

1457
01:32:46,227 --> 01:32:49,438
<i>Prema Dixonu, studio je bio zgrožen filmom</i>

1458
01:32:49,522 --> 01:32:52,567
<i>koji bi, bojali su se,</i>
<i>mogao izazvati nerede i tužbe</i>

1459
01:32:52,650 --> 01:32:55,069
<i>umjesto gužvi na blagajnama.</i>

1460
01:32:55,152 --> 01:32:58,739
<i>Uključuje i tekst koji po meni</i>
<i>spada u anale povijesti filma,</i>

1461
01:32:58,823 --> 01:33:01,492
<i>uz „ponudu koju nije mogao odbiti”.</i>

1462
01:33:02,577 --> 01:33:03,411
<i>Zapamti,</i>

1463
01:33:04,078 --> 01:33:07,248
<i>crnac s krpom, pladnjem ili metlom u ruci</i>

1464
01:33:07,748 --> 01:33:10,459
<i>može pristupiti</i>
<i>svakom mjestu u ovoj zemlji.</i>

1465
01:33:10,543 --> 01:33:12,086
<i>A nasmiješeni crnac</i>

1466
01:33:12,712 --> 01:33:13,921
<i>je nevidljiv.</i>

1467
01:33:14,005 --> 01:33:18,301
<i>Taj je dio izazvao ovacije</i>
<i>kad sam '73. gledao film u Detroitu,</i>

1468
01:33:18,384 --> 01:33:22,388
<i>a i desetljećima poslije</i>
<i>budi snažne reakcije i inspiraciju.</i>

1469
01:33:22,471 --> 01:33:25,099
Moj novi album zvat će se po tom filmu.

1470
01:33:25,182 --> 01:33:30,146
Isfurao je njihovu spiku, a to je da
držiš jednog crnju zbog političkih bodova.

1471
01:33:30,229 --> 01:33:32,315
-Ajmo iskreno, jebi ga.
-Da.

1472
01:33:32,857 --> 01:33:34,984
Iskoristio je tu spiku protiv njih.

1473
01:33:36,819 --> 01:33:40,239
<i>Dixon mi je rekao da su ga,</i>
<i>kad se </i>Spook <i>prestao puštati,</i>

1474
01:33:40,323 --> 01:33:45,286
<i>pozvali iz United Artistsa i rekli mu</i>
<i>da film prate američki obavještajci,</i>

1475
01:33:45,369 --> 01:33:50,249
<i>što znači da u Langleyju imaju</i>
<i>fotku mene i mojih prijatelja iz srednje.</i>

1476
01:33:50,333 --> 01:33:52,335
<i>Film je izazvao takav bijes</i>

1477
01:33:52,418 --> 01:33:56,255
<i>da je Dixon mislio da je gotovo</i>
<i>s njegovom filmskom karijerom.</i>

1478
01:33:56,839 --> 01:34:01,302
<i>Film o pobuni dočekan je</i>
<i>kao da je on sam pobuna.</i>

1479
01:34:02,178 --> 01:34:03,304
Nemoj odustati

1480
01:34:04,597 --> 01:34:07,850
dok ne pobijediš ili ne umreš.

1481
01:34:07,933 --> 01:34:12,104
The Spook Who Sat by the Door
<i>špijunskom trileru pridao je</i>

1482
01:34:12,188 --> 01:34:13,439
<i>crnačku perspektivu</i>

1483
01:34:13,522 --> 01:34:18,319
<i>i natjerao publiku da preispita</i>
<i>koliko je taj žanr bio uzak.</i>

1484
01:34:18,944 --> 01:34:22,948
Ganja & Hess <i>vizualima,</i>
<i>poetičnim ili pak realističnim i grubim,</i>

1485
01:34:23,032 --> 01:34:25,409
<i>održava emocionalnu fluidnost.</i>

1486
01:34:26,369 --> 01:34:28,579
GANJA & HESS (1973.)
REŽIJA: BILL GUNN

1487
01:34:31,040 --> 01:34:32,958
<i>Duane Jones, čeličan i odlučan</i>

1488
01:34:33,042 --> 01:34:36,170
<i>kao čudovišni ubojica</i>
<i>u </i>Noći živih mrtvaca,

1489
01:34:36,253 --> 01:34:40,633
<i>ovdje glumi čudovište. Njegova odlučnost</i>
<i>da održi svoju dušu na životu</i>

1490
01:34:40,716 --> 01:34:44,011
<i>dok film prelazi</i>
<i>iz sna u krvavu stvarnost,</i>

1491
01:34:44,095 --> 01:34:46,639
<i>postala je metafora za život Billa Gunna,</i>

1492
01:34:46,722 --> 01:34:49,183
<i>scenarista, redatelja i glumca.</i>

1493
01:34:49,725 --> 01:34:51,727
<i>Gunn je proživljavao stvarni horor</i>

1494
01:34:51,811 --> 01:34:54,730
<i>gledajući</i>
<i>kako se njegov trijumf preinačuje,</i>

1495
01:34:54,814 --> 01:34:58,109
<i>a svaka verzija očajnog naslova</i>
<i>lošija je od prethodne,</i>

1496
01:34:58,192 --> 01:35:01,028
<i>pretvarajući njegovu umjetnost</i>
<i>u nešto čudovišno.</i>

1497
01:35:01,112 --> 01:35:02,363
BLOOD COUPLE

1498
01:35:02,446 --> 01:35:04,532
<i>Gunn se borio za rad u filmovima</i>

1499
01:35:04,615 --> 01:35:08,119
<i>čak i nakon redateljskog debija</i>
<i>pod naslovom</i> Stop!.

1500
01:35:08,202 --> 01:35:09,662
<i>Ishmael Reed piše:</i>

1501
01:35:09,745 --> 01:35:13,249
<i>„U Warner Brosu</i>
<i>su se silno uzrujali i stopirali film.”</i>

1502
01:35:13,332 --> 01:35:16,669
<i>„Gunn je morao vratiti</i>
<i>honorar za scenarij i režiju.”</i>

1503
01:35:19,213 --> 01:35:24,301
<i>1974. je bila još jedan</i>
<i>seizmički pomak igle za crnački film.</i>

1504
01:35:24,385 --> 01:35:25,720
CRNA ŠESTORKA

1505
01:35:25,803 --> 01:35:27,388
TNT JACKSON

1506
01:35:27,471 --> 01:35:29,598
WILLIE DYNAMITE

1507
01:35:29,682 --> 01:35:31,517
<i>Diahann Carroll briljira</i>

1508
01:35:31,600 --> 01:35:34,812
<i>kao umorna, ali odlučna</i>
<i>majka šestero djece u</i> Claudine.

1509
01:35:34,895 --> 01:35:39,191
<i>-Žalim, taj je broj isključen.</i>
-Isključen?

1510
01:35:39,275 --> 01:35:43,154
<i>Diahann Carroll, čiju je ljepotu</i>
<i>produbio smiren nastup,</i>

1511
01:35:43,237 --> 01:35:48,033
<i>jedna je od onih koji su iskoristili</i>
<i>šansu da otresu civiliziranu uglađenost.</i>

1512
01:35:48,534 --> 01:35:51,912
Molim te, Francis, nemoj!
Ubit ćeš se strujom!

1513
01:35:52,538 --> 01:35:56,876
<i>Junakinja drame Claudine</i>
<i>bori se protiv sustava socijalne skrbi</i>

1514
01:35:56,959 --> 01:35:59,587
<i>i ulica Chicaga za duše svoje djece.</i>

1515
01:35:59,670 --> 01:36:03,132
<i>Pobijedila je utoliko</i>
<i>što su djeca doživjela kraj filma.</i>

1516
01:36:03,215 --> 01:36:07,178
<i>Carroll je za trud dobila nominaciju</i>
<i>za Oscara za najbolju glumicu.</i>

1517
01:36:07,261 --> 01:36:11,182
Claudine <i>je profitirala</i>
<i>i zbog soundtracka Curtisa Mayfielda.</i>

1518
01:36:11,766 --> 01:36:14,435
<i>Riječ je o ciklusu pjesama koje sve dolaze</i>

1519
01:36:14,518 --> 01:36:18,272
<i>iz perspektive likova,</i>
<i>a izvode ih Gladys Knight & the Pips.</i>

1520
01:36:18,355 --> 01:36:24,069
<i>Uključujući onu koja precizno opisuje</i>
<i>stoljetni strah Afroamerikanaca.</i>

1521
01:36:25,738 --> 01:36:27,698
<i>Da sam nevidljiva</i>

1522
01:36:28,741 --> 01:36:31,911
<i>Po tome bih voljela biti slavna</i>

1523
01:36:32,870 --> 01:36:34,288
<i>Djevojka bez imena</i>

1524
01:36:34,371 --> 01:36:36,499
Zapravo sam dobio ulogu u <i>Claudine</i>

1525
01:36:37,666 --> 01:36:40,586
kad je Diana Sands dobila ulogu Claudine.

1526
01:36:41,879 --> 01:36:43,589
A onda je preminula<i>.</i>

1527
01:36:44,548 --> 01:36:49,011
Morali su se snaći
i našli su još hrpu glumaca.

1528
01:36:49,094 --> 01:36:50,095
Imali su…

1529
01:36:50,971 --> 01:36:54,475
Bio sam na audiciji
za drugog najmlađeg sina,

1530
01:36:55,184 --> 01:36:58,395
ali nakon toga je nisam dobio.

1531
01:36:58,479 --> 01:36:59,980
Dali su je drugom glumcu.

1532
01:37:01,941 --> 01:37:05,569
<i>Vrlo zanimljiv film</i>
<i>kamufliran u akcijski bio je</i>

1533
01:37:05,653 --> 01:37:08,447
Three the Hard Way<i>,</i>
<i>koji je udružio Jima Browna,</i>

1534
01:37:09,031 --> 01:37:10,658
<i>Freda Williamsona</i>

1535
01:37:10,741 --> 01:37:13,327
<i>i afro zurku majstora</i>
<i>kung-fua Jima Kellyja.</i>

1536
01:37:13,410 --> 01:37:15,371
Tri grada i nas trojica.

1537
01:37:15,454 --> 01:37:17,581
<i>Bore se protiv neonazi organizacije</i>

1538
01:37:17,665 --> 01:37:21,210
<i>koja razvija otrov</i>
<i>koji ubija samo Afroamerikance</i>

1539
01:37:21,293 --> 01:37:26,549
<i>i bacit će se u zalihe vode</i>
<i>u Los Angelesu, Detroitu i Washingtonu,</i>

1540
01:37:26,632 --> 01:37:29,426
<i>a svi sumnjivo izgledaju kao Los Angeles.</i>

1541
01:37:29,510 --> 01:37:32,221
<i>Mislio sam da nikad</i>
<i>nisam vidio ništa smješnije</i>

1542
01:37:32,304 --> 01:37:35,266
<i>dok mi otac nije objasnio</i>
<i>Eksperiment u Tuskegeeju,</i>

1543
01:37:35,349 --> 01:37:40,271
<i>a </i>Three the Hard Way <i>odjednom</i>
<i>je postao komentar opravdane paranoje.</i>

1544
01:37:40,354 --> 01:37:44,233
<i>Znanstveni izraz za „opravdana”</i>
<i>je, mislim, „afroamerička”.</i>

1545
01:37:45,860 --> 01:37:49,697
<i>1974. nakon tog filma</i>
<i>dobiva pretužnu fusnotu,</i>

1546
01:37:49,780 --> 01:37:52,825
<i>jednu od posljednjih filmskih</i>
<i>izvedbi Diane Sands.</i>

1547
01:37:52,908 --> 01:37:56,954
Honeybaby, Honeybaby<i> bio je</i>
<i>zbrčkani koktel s mrvicom špijunaže,</i>

1548
01:37:57,037 --> 01:38:00,791
<i>pa malo melodrame,</i>
<i>pa malo komedije karaktera,</i>

1549
01:38:00,875 --> 01:38:05,462
<i>i tako nesiguran da na samom početku</i>
<i>film samog sebe opisuje.</i>

1550
01:38:05,546 --> 01:38:07,214
Kako ste?

1551
01:38:07,298 --> 01:38:11,218
Ja sam J. Eric Bell
i upravo sam se vratio iz Bejruta,

1552
01:38:11,302 --> 01:38:15,723
gdje sam snimao film <i>Honeybaby, Honeybaby.</i>

1553
01:38:15,806 --> 01:38:18,517
<i>Sands otvara i zatvara '74.</i>

1554
01:38:18,601 --> 01:38:21,812
<i>Među njenim posljednjim</i>
<i>filmovima je i </i>Willie Dynamite<i>,</i>

1555
01:38:21,896 --> 01:38:26,692
<i>u kojem glumi i Roscoe Orman,</i>
<i>danas poznatiji po drugoj ulozi.</i>

1556
01:38:27,192 --> 01:38:30,487
Šalio sam se kad bi Willie
otišao nakon posljednje scene.

1557
01:38:30,571 --> 01:38:34,033
Zamakne iza ugla,
a na ulici velika žuta ptica.

1558
01:38:34,116 --> 01:38:36,660
ROSCOE ORMAN
GLUMAC

1559
01:38:37,202 --> 01:38:41,248
Ali tako je bilo. Te godine
nakon <i>Willieja Dynamitea</i>

1560
01:38:41,332 --> 01:38:43,417
bio sam Gordon u <i>Sesame Streetu</i>.

1561
01:38:44,168 --> 01:38:46,921
WILLIE DYNAMITE (1974.)
REDATELJ: GILBERT MOSES

1562
01:38:47,421 --> 01:38:48,422
Tražite posao?

1563
01:38:50,341 --> 01:38:52,843
<i>Sjaj u Ormanovu oku u ulozi Dynamitea</i>

1564
01:38:52,927 --> 01:38:55,846
<i>otkrio je njegov ushit</i>
<i>zbog suradnje s partnericom</i>

1565
01:38:55,930 --> 01:38:59,642
<i>koja je bila zgodna,</i>
<i>ali i frajerica kao i on.</i>

1566
01:38:59,725 --> 01:39:02,978
Imao sam nevjerojatnu sreću raditi

1567
01:39:03,062 --> 01:39:05,689
s jednom od najboljih
glumica svih vremena.

1568
01:39:05,773 --> 01:39:10,152
Diana je bila tako obrazovana,

1569
01:39:10,235 --> 01:39:15,366
tako verzirana glumica.

1570
01:39:16,033 --> 01:39:22,623
Ona, Lorraine Hansberry, Sidney,
Ruby i Ossie bili su bliski prijatelji.

1571
01:39:22,706 --> 01:39:24,833
Svi su mi bili mentori.

1572
01:39:27,461 --> 01:39:32,299
Willie je izvođač.
Oni koračići, kao Barišnjikov.

1573
01:39:32,383 --> 01:39:36,053
Cipele s visokom potpeticom na platformu…

1574
01:39:38,764 --> 01:39:41,058
Sad bih vjerojatno polomio sve kosti.

1575
01:39:43,894 --> 01:39:46,480
<i>Redatelj Gordon Parks Jr.</i>

1576
01:39:46,563 --> 01:39:49,566
<i>te je godine snimio i </i>Thomasine & Bushrod,

1577
01:39:49,650 --> 01:39:51,944
<i>afrocentrični i bukolički vestern</i>

1578
01:39:52,027 --> 01:39:55,322
<i>koji je unio crnački štih u</i> Bonnie i Clyde

1579
01:39:55,406 --> 01:39:58,325
<i>spojivši dvoje najljepših ljudi</i>
<i>američkog Zapada,</i>

1580
01:39:58,409 --> 01:40:01,453
<i>Vonettu McGee i Maxa Juliena, u bijegu.</i>

1581
01:40:01,537 --> 01:40:06,041
<i>Te zajedničke scene poigravaju se</i>
<i>filmskom verzijom njihove stvarne kemije.</i>

1582
01:40:06,125 --> 01:40:07,584
Kako ste, g. Bushrod?

1583
01:40:09,044 --> 01:40:12,589
Dobro sam, Thomasine.
Nisam mislio da ću te opet vidjeti.

1584
01:40:14,508 --> 01:40:15,467
Evo me.

1585
01:40:16,093 --> 01:40:17,177
I dobro izgledaš.

1586
01:40:18,137 --> 01:40:19,346
Jebote, kako dobro.

1587
01:40:20,180 --> 01:40:23,392
<i>Polagana glazba djelo je Arthura Leeja,</i>

1588
01:40:23,475 --> 01:40:26,103
<i>a scenarij zvijezde filma Maxa Juliena.</i>

1589
01:40:26,770 --> 01:40:29,773
Bilo je silno zabavno snimati
<i>Thomasine & Bushrod.</i>

1590
01:40:29,857 --> 01:40:31,984
Max Julien bio je sjajan tip,

1591
01:40:32,067 --> 01:40:34,737
inovativan i odvažan.

1592
01:40:34,820 --> 01:40:37,948
Producirao je taj film.
Napisao ga je i producirao.

1593
01:40:38,032 --> 01:40:39,533
On je bio glavni.

1594
01:40:39,616 --> 01:40:44,496
Među svim tim filmovima koji su nastali
iz brenda „bleksploatacije”

1595
01:40:44,580 --> 01:40:48,959
Max je bio jedan od rijetkih crnaca
koji su kontrolirali svoj proizvod.

1596
01:40:49,043 --> 01:40:53,505
Jedno mi je bilo jasno. Znao sam
da su Max i Vonetta revolucionari.

1597
01:40:54,131 --> 01:40:57,051
Max bi samo rekao:
„Neću trpjeti ta sranja.”

1598
01:40:58,719 --> 01:41:01,388
I nije.

1599
01:41:01,472 --> 01:41:03,223
„Mi ćemo po svom.”

1600
01:41:06,060 --> 01:41:11,231
<i>U adaptaciji autobiografske knjige</i>
Obrazovanje Sonnyja Carsona

1601
01:41:11,315 --> 01:41:15,319
<i>mladi junak žrtva je</i>
<i>ekstrema crne muškosti</i>

1602
01:41:15,402 --> 01:41:19,323
<i>u filmu koji lebdi</i>
<i>između brutalnog i poetskog.</i>

1603
01:41:20,199 --> 01:41:23,786
<i>Ovog puta redatelj Michael Campus,</i>
<i>koji je snimio i </i>The Mack,

1604
01:41:23,869 --> 01:41:25,662
<i>priča priču o crnačkom junaku</i>

1605
01:41:25,746 --> 01:41:28,874
<i>koji ne može nadigrati</i>
<i>zatvorsko-industrijski kompleks</i>

1606
01:41:29,708 --> 01:41:32,252
<i>i zatvor ga zamalo uguši.</i>

1607
01:41:32,336 --> 01:41:36,882
<i>Sonny mora prelaziti</i>
<i>iz jednog u drugo urbano pleme</i>

1608
01:41:36,965 --> 01:41:38,383
<i>kako bi se dokazao.</i>

1609
01:41:38,467 --> 01:41:42,012
<i>U jednoj od najstrašnijih scena</i>
<i>Sonnya kao adolescenta</i>

1610
01:41:42,096 --> 01:41:46,308
<i>u špaliru udaraju palicama i lancima.</i>
<i>Njegova inicijacija u bandu.</i>

1611
01:41:50,604 --> 01:41:54,066
Budeš li visio s Lordovima,
imat ćeš posla s nama, jasno?

1612
01:41:54,149 --> 01:41:58,028
<i>Clantonova gluma nabijena emocijom</i>
<i>pokazuje da razumije</i>

1613
01:41:58,112 --> 01:42:02,241
<i>Sonnyjeve psihičke ožiljke</i>
<i>nakon cijelog života trpljenja nasilja.</i>

1614
01:42:03,075 --> 01:42:07,371
U stvarnom životu bio je potpuna
suprotnost tom tipu. On nije taj tip.

1615
01:42:07,454 --> 01:42:08,705
Glumio je.

1616
01:42:09,540 --> 01:42:13,961
Mogli su to otkriti kao i ja.

1617
01:42:14,044 --> 01:42:16,547
Samo da su mu rekli: „Dođi, razgovarajmo.”

1618
01:42:16,630 --> 01:42:22,010
<i>Ako je period od 1968. do 1978.</i>
<i>bio doba lova na talente,</i>

1619
01:42:22,094 --> 01:42:26,390
<i>nema boljeg priznanja za tu motivaciju</i>
<i>od povratka Sidneyja Poitiera,</i>

1620
01:42:26,473 --> 01:42:30,227
<i>koji se pretvara u običnog radnika</i>
<i>u</i> Uptown Saturday Night.

1621
01:42:30,310 --> 01:42:33,313
Jesi li dobro, dušo?
-Dobro sam.

1622
01:42:33,397 --> 01:42:36,400
Volim Sidneyjevu komiku.

1623
01:42:36,483 --> 01:42:37,609
Gospodo.

1624
01:42:37,693 --> 01:42:40,279
Nevjerojatno je duhovit u tom filmu.

1625
01:42:40,362 --> 01:42:46,201
Sviđa mi se što film opisuje život crnaca

1626
01:42:46,285 --> 01:42:47,703
na normalan način.

1627
01:42:47,786 --> 01:42:53,250
<i>Poitier se u glumi izvrsno služi tijelom.</i>
<i>Vidljivo je da je liku neugodno u odijelu,</i>

1628
01:42:53,333 --> 01:42:56,795
<i>a Poitier ga je u stvarnom životu</i>
<i>nosio kao drugu kožu.</i>

1629
01:42:56,879 --> 01:43:00,924
<i>Publiku je oduševilo što je znao</i>
<i>ismijati vlastiti ozbiljni stil</i>

1630
01:43:01,008 --> 01:43:05,095
<i>i opet je bio zvijezda</i>
<i>u jednom od svojih najvećih hitova.</i>

1631
01:43:05,179 --> 01:43:09,349
<i>Ako je Poitier znao tako briljirati</i>
<i>u filmu na posve nov način,</i>

1632
01:43:09,433 --> 01:43:10,934
<i>onda je sve bilo moguće.</i>

1633
01:43:11,894 --> 01:43:14,188
GUCCI

1634
01:43:25,741 --> 01:43:28,035
<i>Možda je najveće nasljeđe te ere,</i>

1635
01:43:28,118 --> 01:43:31,079
<i>u doba napetosti</i>
<i>i preispitivanja mainstreama,</i>

1636
01:43:31,163 --> 01:43:33,707
<i>a ti se trenuci odražavaju</i>
<i>u većini filmova,</i>

1637
01:43:33,790 --> 01:43:38,337
<i>radost s kojom su crni izvođači</i>
<i>stupali pred kameru.</i>

1638
01:43:42,925 --> 01:43:46,470
<i>Ti filmovi vjerojatno broje</i>
<i>više ulazaka protagonista</i>

1639
01:43:46,553 --> 01:43:49,431
<i>nego svi filmovi iz 1930-ih.</i>

1640
01:43:49,514 --> 01:43:52,434
<i>Katkad su glumci ulazili</i>
<i>i po nekoliko puta,</i>

1641
01:43:52,517 --> 01:43:54,978
<i>a glazbena podloga uvela bi ih na ekran.</i>

1642
01:43:55,062 --> 01:43:57,481
<i>Ti su filmovi publiku držali u napetosti</i>

1643
01:43:57,564 --> 01:44:01,443
<i>baš kao mjuzikli u trenutku</i>
<i>prije negoli krene plesna točka</i>

1644
01:44:01,526 --> 01:44:03,654
<i>i uzbuđenje je u zraku.</i>

1645
01:44:19,753 --> 01:44:22,714
<i>Filmovi toga desetljeća</i>
<i>donijeli su pozornost,</i>

1646
01:44:22,798 --> 01:44:26,218
<i>karijere i nove prilike crnačkim glumcima.</i>

1647
01:44:26,301 --> 01:44:29,137
<i>A industrija je taj potencijal tratila.</i>

1648
01:44:29,221 --> 01:44:30,889
<i>Primjer je Cleavon Little…</i>

1649
01:44:30,973 --> 01:44:33,016
Hej, gdje su bjelkinje?

1650
01:44:34,559 --> 01:44:41,066
<i>…čija je živahna energija</i>
<i>uvelike zaslužna za uspjeh </i>Vrućih sedla.

1651
01:44:41,608 --> 01:44:44,945
Što si očekivao? „Dobro došao, sinko?”

1652
01:44:45,612 --> 01:44:50,158
<i>Cleavon Little nikad više nije dobio</i>
<i>glavnu ulogu da pokaže svoje sposobnosti,</i>

1653
01:44:50,242 --> 01:44:52,536
<i>za razliku od kolege Genea Wildera.</i>

1654
01:44:54,454 --> 01:44:57,708
THAT'S THE WAY OF THE WORLD (1975.)
REDATELJ: SIG SHORE

1655
01:44:59,334 --> 01:45:02,170
<i>Ta provala glazbenog endorfina</i>
<i>oblikovala je film</i>

1656
01:45:02,254 --> 01:45:05,590
<i>vjerojatno najprodavanijeg</i>
<i>crnačkog soundtracka tog doba,</i>

1657
01:45:05,674 --> 01:45:08,260
<i>u režiji producenta</i> Super Flyja.

1658
01:45:08,343 --> 01:45:12,347
<i>To je tako opušten mjuzikl</i>
<i>da bend uopće ne govori.</i>

1659
01:45:12,431 --> 01:45:16,560
<i>Neki će možda reći da je</i>
<i>glazba tako evokativna da i ne mora.</i>

1660
01:45:16,643 --> 01:45:20,439
<i>Duhovna emocija pjesama poput</i>
<i>„That's the Way of the World”</i>

1661
01:45:20,522 --> 01:45:21,606
<i>to je dokazala.</i>

1662
01:45:24,818 --> 01:45:27,779
<i>Prva velika studijska verzija</i>
<i>priče o robovima,</i>

1663
01:45:27,863 --> 01:45:29,489
<i>adaptacija</i> Mandinga,

1664
01:45:29,573 --> 01:45:33,118
<i>napadno ilustrira nehumanost ropstva.</i>

1665
01:45:33,201 --> 01:45:35,454
<i>Desetljećima staru književnu senzaciju</i>

1666
01:45:35,537 --> 01:45:38,290
<i>prilagodio je kandidat za Oscara</i>
<i>Norman Wexler.</i>

1667
01:45:38,373 --> 01:45:42,252
<i>Glumi James Mason</i>
<i>sa svojim živopisnim naglaskom…</i>

1668
01:45:42,336 --> 01:45:43,337
Lezi.

1669
01:45:44,463 --> 01:45:45,297
Tako.

1670
01:45:47,007 --> 01:45:50,886
<i>…što se čini manje suludo</i>
<i>nakon neukusne parade rasizma.</i>

1671
01:45:50,969 --> 01:45:55,932
<i>Filmska opsjednutost seksualnošću crnaca</i>
<i>i ismijavanje bjelačkog straha od nje</i>

1672
01:45:56,016 --> 01:45:59,978
<i>nadahnuli su Roberta Mapplethorpea</i>
<i>za fotografiju koja slavi tijelo.</i>

1673
01:46:01,480 --> 01:46:04,107
Crni Isus bio je rođak
povratnika iz mrtvih.

1674
01:46:04,191 --> 01:46:08,070
<i>Ali crni film i dalje</i>
<i>eksplodira iz žanra uz žanr</i>

1675
01:46:08,153 --> 01:46:12,282
<i>u </i>Coonskinu <i>scenarista-redatelja</i>
<i>Ralpha Bakshija, spoju žive akcije</i>

1676
01:46:12,366 --> 01:46:14,201
<i>i animacije s Barryjem Whiteom,</i>

1677
01:46:14,284 --> 01:46:17,579
<i>glumcem-dramatičarem C. Gordoneom</i>
<i>i Philipom M. Thomasom,</i>

1678
01:46:17,662 --> 01:46:21,583
<i>koji će poslije glumiti u </i>Porocima Miamija
<i>i skovati akronim EGOT.</i>

1679
01:46:21,666 --> 01:46:25,253
<i>Počevši od agresivnog naslova,</i>
<i>Bakshijev eksperiment</i>

1680
01:46:25,337 --> 01:46:28,090
<i>komentira rasu</i>
<i>i način na koji je film tretira.</i>

1681
01:46:28,173 --> 01:46:31,760
<i>Od parodiranja Br'er Rabbita</i>
<i>do ismijavanja Krazy Kata.</i>

1682
01:46:31,843 --> 01:46:35,222
Iz noći u noć Malcom ostaje cool.

1683
01:46:36,306 --> 01:46:39,476
<i>Konceptualno, </i>Coonskin
<i>je izazvao toliko previranja</i>

1684
01:46:39,559 --> 01:46:43,021
<i>da je skandalizirao i zabavljao,</i>
<i>što je i bila poanta.</i>

1685
01:46:48,110 --> 01:46:50,362
Ovaj teret postaje pretežak.

1686
01:46:50,445 --> 01:46:53,073
<i>Na dobre i loše načine, jedinstven je.</i>

1687
01:46:53,156 --> 01:46:55,992
<i>Nasumični i nagli</i>
<i>upadi policije u život crnaca</i>

1688
01:46:56,076 --> 01:47:00,163
<i>nastavljaju se tematizirati</i>
<i>u crnačkom filmu. U </i>Cornbread, Earl and me

1689
01:47:00,247 --> 01:47:04,042
<i>život mladog crnca koji završava</i>
<i>murjačkim metkom u srcu je priče</i>

1690
01:47:04,126 --> 01:47:07,712
<i>u doba kada to još izaziva suze</i>
<i>jer se rijetko dramatizira,</i>

1691
01:47:08,296 --> 01:47:10,841
<i>ali crnačka publika odobrava.</i>

1692
01:47:16,221 --> 01:47:19,349
<i>Prolijevanje soka od naranče</i>
<i>na klimaksu filma sirovo,</i>

1693
01:47:19,433 --> 01:47:22,519
<i>ali maštovito zamjenjuje krvoproliće.</i>

1694
01:47:22,602 --> 01:47:24,563
<i>Od te se scene i danas naježim.</i>

1695
01:47:25,272 --> 01:47:26,481
Cornbread!

1696
01:47:26,565 --> 01:47:29,651
Taj je film za
mene originalni <i>Boyz N The Hood.</i>

1697
01:47:30,902 --> 01:47:33,321
<i>Cornbread, Earl and M</i>e tragična je priča.

1698
01:47:33,947 --> 01:47:37,200
<i>Boyz N The Hood</i> također je tragična priča.

1699
01:47:37,784 --> 01:47:41,371
A snimljeni su
u razmaku od gotovo 20 godina.

1700
01:47:41,997 --> 01:47:45,333
Ne ulazimo ilegalno
u javna prijevozna sredstva.

1701
01:47:45,417 --> 01:47:48,628
<i>Od ambicioznog </i>Shafta
<i>i sportaša koji postaju pustolovi</i>

1702
01:47:48,712 --> 01:47:51,965
<i>akcija prelazi u sferu realnoga.</i>

1703
01:47:52,048 --> 01:47:55,844
<i>Pojavljuje se </i>Cooley High,
<i>crnačka verzija </i>Američkih grafita,

1704
01:47:55,927 --> 01:47:59,222
<i>priča o usponima</i>
<i>i padovima u dobi sazrijevanja.</i>

1705
01:47:59,306 --> 01:48:02,601
<i>Priču podiže Motownov soundtrack.</i>

1706
01:48:02,684 --> 01:48:07,689
<i>Pjesme opisuju živote likova 1964.,</i>
<i>godine u koju je smješten </i>Cooley High.

1707
01:48:07,772 --> 01:48:12,569
<i>Težak miris nostalgije zapuhuje</i>
<i>oduševljenu crnačku publiku.</i>

1708
01:48:13,820 --> 01:48:15,238
Pa to je glazba Motowna.

1709
01:48:15,822 --> 01:48:20,827
To je pozadina života crnaca

1710
01:48:22,329 --> 01:48:23,205
na filmu.

1711
01:48:24,748 --> 01:48:27,292
To je lijepo. Lijepa promjena.

1712
01:48:32,005 --> 01:48:36,218
Jedna od prvih scena kojih se sjećam
da smo snimali je trčanje za busom.

1713
01:48:36,843 --> 01:48:39,846
Upravo sam tako odrastao na Manhattanu.

1714
01:48:39,930 --> 01:48:42,891
To smo radili.
To smo ja i moja ekipa radili.

1715
01:48:42,974 --> 01:48:47,187
Trčali bismo pa skočili na bus
u 7. aveniji, nikad to neću zaboraviti.

1716
01:48:47,854 --> 01:48:53,401
Ali što bi se onda dogodilo…

1717
01:48:53,485 --> 01:48:56,696
Sedma je bila kaldrma

1718
01:48:56,780 --> 01:48:59,074
pa si se borio da preživiš!

1719
01:49:00,408 --> 01:49:02,118
Mogu li dobiti hot dog?

1720
01:49:02,202 --> 01:49:05,163
<i>Turman igra</i>
<i>i jake komične trenutke i stvarnost</i>

1721
01:49:05,247 --> 01:49:08,333
<i>tako da je više</i>
<i>nužan sastojak u </i>Cooley Highu

1722
01:49:08,416 --> 01:49:10,252
<i>umjesto da ga pošteno začini.</i>

1723
01:49:10,335 --> 01:49:12,546
-Mogu li dobiti kečapa?
-Nemamo kečap.

1724
01:49:13,547 --> 01:49:15,131
-Nemate kečap?
-Tako je.

1725
01:49:15,215 --> 01:49:17,384
Može li kiseli umak, molim?

1726
01:49:17,467 --> 01:49:18,510
Nemamo.

1727
01:49:18,593 --> 01:49:20,303
-Nemate kiseli umak?
-Ne.

1728
01:49:20,387 --> 01:49:21,846
-Što imate?
-Imamo senf.

1729
01:49:21,930 --> 01:49:23,348
-Senf?
-Tako je.

1730
01:49:23,431 --> 01:49:26,142
Ovako važna ustanova, a imate samo senf?

1731
01:49:26,226 --> 01:49:28,436
-Tako je.
-Ne volim senf. A vi?

1732
01:49:28,520 --> 01:49:30,105
Da, volim senf.

1733
01:49:30,188 --> 01:49:32,440
Onda vi pojedite hot dog.

1734
01:49:33,650 --> 01:49:35,652
Na tom putu

1735
01:49:35,735 --> 01:49:40,991
dogode se trenuci kad uzvikneš: „To!”

1736
01:49:41,074 --> 01:49:43,159
Samo odjednom, poziv niotkuda.

1737
01:49:43,243 --> 01:49:47,163
Čak me ne zove agent, nego tko zna tko.

1738
01:49:47,247 --> 01:49:49,749
„Glynn, traži te Ingmar Bergman.”

1739
01:49:51,001 --> 01:49:55,213
Kažem: „Nije mi do šale.
Sjedim u jebenom mraku.”

1740
01:49:55,297 --> 01:49:58,425
„Djeca su mi gladna. Jedemo krumpire.”

1741
01:49:59,259 --> 01:50:00,719
I poklopim.

1742
01:50:00,802 --> 01:50:03,305
Ponovno zove. „Ne, Glynn, ozbiljno.”

1743
01:50:03,388 --> 01:50:06,933
Tražio me. Gledao je <i>Cooley High</i>

1744
01:50:07,642 --> 01:50:12,981
i, kako je rekao, odmah znao
da sam pravi glumac za njegov film.

1745
01:50:13,064 --> 01:50:18,278
Iz takvog beznađa

1746
01:50:18,361 --> 01:50:20,238
odjednom skočiš u euforiju.

1747
01:50:21,156 --> 01:50:22,991
To je…

1748
01:50:23,074 --> 01:50:25,452
nevjerojatna vožnja.

1749
01:50:29,080 --> 01:50:31,166
MAHOGANY (1975.)
REŽIJA: BERRY GORDY

1750
01:50:31,249 --> 01:50:33,251
Nečuvena si, znaš?

1751
01:50:33,335 --> 01:50:37,589
<i>Staromodni glamur, opet u izvedbi</i>
<i>Diane Ross i Billyja Dee Williamsa,</i>

1752
01:50:37,672 --> 01:50:42,052
<i>i dalje se pokazuje moćnim</i>
<i>u romantičnoj melodrami </i>Mahogany <i>iz 1975.</i>

1753
01:50:42,135 --> 01:50:45,221
Ubaci malo svoje spike.
Pokaži im svoj šarm.

1754
01:50:46,014 --> 01:50:49,392
Uvijek imam osjećaj
da crnci misle da moraju…

1755
01:50:49,476 --> 01:50:53,104
Možda postoji dobar razlog.
Za to postoje očiti razlozi.

1756
01:50:53,188 --> 01:50:57,901
Ali uvijek moraju pokazati snagu.

1757
01:50:58,443 --> 01:51:00,862
A ranjivost je divna stvar.

1758
01:51:00,945 --> 01:51:03,698
Divan alat kad dočaravaš lik.

1759
01:51:08,161 --> 01:51:09,579
I ti si meni nedostajao.

1760
01:51:10,121 --> 01:51:12,832
Ali to sam ja. Takva sam osoba.

1761
01:51:12,916 --> 01:51:16,169
Ne bojim se pokazati,

1762
01:51:16,961 --> 01:51:20,173
prenijeti svoje osjećaje o…

1763
01:51:21,758 --> 01:51:24,052
nečemu, ako to snažno osjećam.

1764
01:51:24,135 --> 01:51:25,345
Sviraj, Sam.

1765
01:51:25,428 --> 01:51:28,640
TRAIN RIDE TO HOLLYWOOD (1975.)
Redatelj: C. R. Rondeau

1766
01:51:28,723 --> 01:51:32,060
<i>Pop-soul bend Bloodstone,</i>
<i>čiji je hit bio </i>Natural High,

1767
01:51:32,143 --> 01:51:34,145
<i>navodno je uložio vlastiti novac</i>

1768
01:51:34,229 --> 01:51:36,856
<i>za produkciju dirljivog</i>
<i>i neobičnog mjuzikla</i>

1769
01:51:36,940 --> 01:51:40,568
Train Ride to Hollywood,
<i>pastiša filmskih klišeja iz 1940-ih,</i>

1770
01:51:40,652 --> 01:51:42,862
<i>i ubacili su se u kombinaciju.</i>

1771
01:51:46,074 --> 01:51:49,786
<i>Među darovima Richarda Pryora</i>
<i>bila je i kulturna kritika,</i>

1772
01:51:49,869 --> 01:51:54,457
<i>što je dokazao svojim komičnim albumom</i>
Bicentennial Nigger<i> iz 1976.</i>

1773
01:51:54,541 --> 01:51:56,751
<i>i svojom verzijom </i>Loganova bijega<i>,</i>

1774
01:51:56,835 --> 01:52:01,256
<i>SF bajci u boji Lego kockica iz 1976.</i>

1775
01:52:01,339 --> 01:52:03,466
<i>Išao sam pogledati </i>Loganov bijeg.

1776
01:52:03,550 --> 01:52:07,721
<i>Film o budućnosti koji se zove</i>
Logan hvata maglu.<i> Nijednog crnje!</i>

1777
01:52:07,804 --> 01:52:10,598
<i>Rekoh: „Bijelci ne planiraju</i>
<i>da budemo ovdje.”</i>

1778
01:52:14,519 --> 01:52:18,148
<i>Zato moramo snimati filmove.</i>
<i>Onda ćemo i mi biti na platnu.</i>

1779
01:52:19,482 --> 01:52:23,027
Ljudi nikad ne žele…
I molim vas, oprostite mi.

1780
01:52:23,611 --> 01:52:26,573
Ljudi nikad ne žele uvrijediti bijelce.

1781
01:52:27,240 --> 01:52:30,827
Žele zadržati bijelce na svojoj strani

1782
01:52:30,910 --> 01:52:34,748
kako bi smjeli snimati filmove.

1783
01:52:35,832 --> 01:52:37,292
KING KONG
ROCKY

1784
01:52:37,375 --> 01:52:42,505
<i>1976., nakon što su crnački filmovi</i>
<i>iskupili ideal herojskih protagonista,</i>

1785
01:52:42,589 --> 01:52:45,258
<i>mainstream filmovi opet ih priznaju.</i>

1786
01:52:45,341 --> 01:52:46,801
Nasmiješi se, ti kujin…

1787
01:52:46,885 --> 01:52:51,723
Žalac<i> i</i> Ralje,<i> koji su vratili ushit</i>
<i>pobjede bjelačkim muškim zvijezdama,</i>

1788
01:52:51,806 --> 01:52:55,560
<i>postali su golemi hitovi.</i>
<i>Zapravo, i</i> Ralje <i>i </i>Žalac

1789
01:52:55,643 --> 01:52:58,480
<i>djelo su producenata </i>Willieja Dynamitea.

1790
01:52:58,563 --> 01:53:03,777
<i>Radnja </i>Žalca <i>kao da je ukradena</i>
<i>iz romana </i>Trick Baby, <i>također filma.</i>

1791
01:53:03,860 --> 01:53:05,570
<i>Krajem 1976.</i>

1792
01:53:05,653 --> 01:53:09,449
<i>Rocky Balboa, koji kao da je</i>
<i>iskočio iz crnačkog akcijskog filma,</i>

1793
01:53:09,532 --> 01:53:12,869
<i>bori se protiv šeprtljastog</i>
<i>arhetipa Muhammada Alija.</i>

1794
01:53:12,952 --> 01:53:14,662
<i>Iako Rocky nije dobio meč,</i>

1795
01:53:14,746 --> 01:53:17,999
<i>dobio je Oscara za</i>
<i>najbolji film i prodane karte.</i>

1796
01:53:18,082 --> 01:53:19,918
Izgleda kao velika zastava.

1797
01:53:20,794 --> 01:53:23,213
<i>Crnački teškaški prvak u </i>Rockyju

1798
01:53:23,296 --> 01:53:27,383
<i>parodija je sirove muškosti</i>
<i>koju je Ali donio u ring.</i>

1799
01:53:27,967 --> 01:53:31,262
<i>No Ali je humorom zbunjivao protivnike,</i>

1800
01:53:31,346 --> 01:53:34,849
<i>koji su ga pokušavali</i>
<i>zastrašiti pogledom. Nije bio klaun.</i>

1801
01:53:34,933 --> 01:53:38,228
<i>Štoviše, znao je da može</i>
<i>hiniti da sve olako shvaća</i>

1802
01:53:38,311 --> 01:53:41,022
<i>jer će vještinom</i>
<i>dokazati svoju neukrotivost</i>,

1803
01:53:41,105 --> 01:53:43,024
<i>uključujući spremnost na udarac,</i>

1804
01:53:43,107 --> 01:53:46,236
<i>što je ubrzalo njegovu</i>
<i>Parkinsonovu bolest.</i>

1805
01:53:47,821 --> 01:53:51,032
<i>Stallone je lukavo krao</i>
<i>iz crnačke kulture.</i>

1806
01:53:51,115 --> 01:53:53,785
<i>Udaranje goveđih leševa,</i>

1807
01:53:53,868 --> 01:53:57,622
<i>pa trčanje uza stube muzeja,</i>
<i>što je Joe Frazier učinio prvi,</i>

1808
01:53:57,705 --> 01:54:00,667
<i>kao što nas podsjeća</i>
<i>knjiga </i>Ghosts of Manila.

1809
01:54:01,543 --> 01:54:04,128
<i>Kao Rockyjev neprijatelj Apollo Creed,</i>

1810
01:54:04,212 --> 01:54:09,217
<i>Carl Weathers savio se u</i>
<i>perec da se spusti na Stalloneovu visinu.</i>

1811
01:54:09,300 --> 01:54:12,804
<i>Trebao mi je kiropraktičar</i>
<i>kad sam gledao kako se savija</i>

1812
01:54:12,887 --> 01:54:15,223
<i>ne bi li se spustio do Rockyjevih šaka.</i>

1813
01:54:16,432 --> 01:54:21,521
<i>1976. korištenje moći mjuzikla</i>
<i>da se privuče pozornost publike</i>

1814
01:54:21,604 --> 01:54:24,190
<i>mainstream filmaši više ne ignoriraju.</i>

1815
01:54:26,693 --> 01:54:31,406
Car Washem<i> je skladatelj</i>
<i>Norman Whitfield kanio nadmašiti </i>Shafta

1816
01:54:31,489 --> 01:54:35,493
<i>i </i>Super Flyja, <i>temom žestokog funka</i>
<i>uronjenom u društveni kontekst.</i>

1817
01:54:36,536 --> 01:54:37,453
<i>Uspjelo je.</i>

1818
01:54:38,454 --> 01:54:41,332
SPARKLE (1976.)
REDATELJ: SAM O'STEEN

1819
01:54:44,752 --> 01:54:47,005
<i>Ova pjesma,</i> „<i>Something He Can Feel</i>“,

1820
01:54:47,088 --> 01:54:50,550
<i>bila je Mayfieldovo viđenje</i>
<i>ženskih bendova Motowna.</i>

1821
01:54:50,633 --> 01:54:53,177
<i>Napisao ju je za </i>Dreamgirls<i> prototip</i>,

1822
01:54:53,261 --> 01:54:55,722
<i>black showbiz melodramu</i> Sparkle…

1823
01:54:55,805 --> 01:55:01,853
<i>Premlada sam</i>
<i>Da bih ti rekla odakle dolazim</i>

1824
01:55:01,936 --> 01:55:05,315
<i>…što je trebalo pokrenuti</i>
<i>karijeru zvijezde Lonette McKee</i>

1825
01:55:05,398 --> 01:55:09,527
<i>i biti više od fusnote</i>
<i>za Irene Caru i Philipa Michaela Thomasa.</i>

1826
01:55:10,111 --> 01:55:14,115
Sparkle<i> je bio nastavak scenarista</i>
<i>Joela Schumachera na</i> Car Wash.

1827
01:55:14,198 --> 01:55:17,660
<i>Napisao ju je</i>
<i>da hipnotizira publiku i usmjeri sebe.</i>

1828
01:55:18,161 --> 01:55:20,622
<i>Zaslijepio je šačicu koja ga je vidjela,</i>

1829
01:55:20,705 --> 01:55:23,166
<i>ali ne i Schumachera iza kamere.</i>

1830
01:55:24,918 --> 01:55:26,461
<i>Poput tog ugađača publici,</i>

1831
01:55:26,544 --> 01:55:29,505
<i>i </i>The Bingo Long Traveling All-Stars
& Motor Kings,

1832
01:55:29,589 --> 01:55:34,135
<i>priča o Crnačkim ligama,</i>
<i>metafora je za količinu truda</i>

1833
01:55:34,218 --> 01:55:36,596
<i>koji su crnci ulagali da zabave publiku.</i>

1834
01:55:36,679 --> 01:55:39,390
<i>Igrači su morali nastupiti</i>
<i>na putu do stadiona</i>

1835
01:55:39,474 --> 01:55:41,643
<i>i još su odigrali devet utakmica.</i>

1836
01:55:41,726 --> 01:55:44,354
Svidjelo mi se.
Zbilja sam htio igrati Binga

1837
01:55:44,437 --> 01:55:47,273
jer je jako zabavan lik.

1838
01:55:47,357 --> 01:55:49,734
Čovjek nam jamči 200 dolara.

1839
01:55:49,817 --> 01:55:52,737
Razlomi to na 11 dijelova, to ispadne…

1840
01:55:55,740 --> 01:55:56,741
hrpa love!

1841
01:55:57,951 --> 01:56:00,078
<i>Bingo je sve što i Williams jest.</i>

1842
01:56:00,161 --> 01:56:02,705
<i>Fizički snažan, ima glad za životom.</i>

1843
01:56:02,789 --> 01:56:04,165
I samo sere.

1844
01:56:07,251 --> 01:56:09,504
BROTHERS (1977.)
REŽIJA: ARTHUR BARRON

1845
01:56:09,587 --> 01:56:10,672
Koga vidiš?

1846
01:56:12,006 --> 01:56:13,549
Opako dobru ribu.

1847
01:56:13,633 --> 01:56:18,346
<i>Film </i>Brothers<i> iz 1977.</i>
<i>bio je neobičan i rijedak pokušaj</i>

1848
01:56:18,429 --> 01:56:20,598
<i>crnačke političke melodrame.</i>

1849
01:56:20,682 --> 01:56:22,892
<i>S dojmljivom glazbom Taj Mahala,</i>

1850
01:56:22,976 --> 01:56:27,105
<i>to je priča o romansi i idealima</i>
<i>s Berniejem Caseyjem i Vonettom McGee,</i>

1851
01:56:27,188 --> 01:56:30,441
<i>likovima nastalim</i>
<i>po Georgeu Jacksonu i Angeli Davis.</i>

1852
01:56:30,525 --> 01:56:34,404
<i>Ali film je uspio prikazati</i>
<i>samo njihova privlačna tijela.</i>

1853
01:56:34,988 --> 01:56:40,910
<i>Prije nego što su Marvel i DC počeli</i>
<i>izbacivati svoje vjerne adaptacije,</i>

1854
01:56:40,994 --> 01:56:44,706
<i>na ekrane dolazi priča</i>
<i>o dobronamjernom uličnom superjunaku</i>

1855
01:56:44,789 --> 01:56:46,874
Abar: the First Black Superman.

1856
01:56:47,375 --> 01:56:50,420
<i>Ovaj film je oda Wattsovim tornjevima,</i>

1857
01:56:50,503 --> 01:56:52,880
<i>smještajući ih u crnački svijet.</i>

1858
01:56:52,964 --> 01:56:54,090
Počni paljbu!

1859
01:56:59,387 --> 01:57:01,889
<i>U ranoj verziji koristi priču</i>

1860
01:57:01,973 --> 01:57:05,852
<i>o podrijetlu kapetana Amerike.</i>

1861
01:57:05,935 --> 01:57:09,397
Okupimo se kao crna rasa,
u svakom pogledu.

1862
01:57:09,480 --> 01:57:12,400
Za to ću učiniti sve osim ubojstva.

1863
01:57:12,483 --> 01:57:17,655
Možda bih te mogao učiniti neuništivim.

1864
01:57:18,614 --> 01:57:21,617
<i>Ciklus crnačkog filma polako se gasi,</i>

1865
01:57:21,701 --> 01:57:24,704
<i>a sigurnost ulaganja</i>
<i>u određeni tip crnačkog filma</i>

1866
01:57:24,787 --> 01:57:27,957
<i>smanjuje se naoko</i>
<i>eksponencijalnom brzinom.</i>

1867
01:57:28,041 --> 01:57:32,503
<i>Dakle, nije bilo mjesta</i>
<i>za izvjesni vrhunac 1970-ih,</i>

1868
01:57:32,587 --> 01:57:34,964
<i>biografiju stvarnog boksača</i>

1869
01:57:35,048 --> 01:57:38,509
<i>s temom koja u početku izaziva</i>
<i>nekontroliran smijeh.</i>

1870
01:57:38,593 --> 01:57:42,055
Vjerujem da su djeca naša budućnost

1871
01:57:42,764 --> 01:57:46,059
<i>Pouči ih i pusti ih da vode</i>

1872
01:57:46,142 --> 01:57:51,022
<i>Pokaži im svu ljepotu koju nose u sebi</i>

1873
01:57:51,105 --> 01:57:53,608
<i>Uspjeh na ljestvicama ovog hita W. Houston</i>

1874
01:57:53,691 --> 01:57:57,820
<i>prometnuo ju je iz ode egomaniji</i>
<i>u hvalospjev samoosnaživanja.</i>

1875
01:57:57,904 --> 01:58:01,866
<i>Pjesma „The Greatest Love of All“</i>
<i>označila je generacijski pomak.</i>

1876
01:58:02,366 --> 01:58:06,162
<i>Nakon odvažnog stila glumaca iz '68.</i>
<i>preuzetog od Alija,</i>

1877
01:58:06,245 --> 01:58:09,499
<i>mijenja se mainstream</i>
<i>percepcija slavnoga boksača.</i>

1878
01:58:09,582 --> 01:58:12,418
<i>Od rukavice u facu</i>
<i>do „The Greatest Love of All“.</i>

1879
01:58:14,295 --> 01:58:17,381
<i>Prije ere 1968.-'78.</i>

1880
01:58:17,465 --> 01:58:19,675
<i>studiji nisu marili za filmsku glazbu</i>

1881
01:58:19,759 --> 01:58:22,011
<i>jer se nije konstantno dobro prodavala</i>

1882
01:58:22,095 --> 01:58:25,056
<i>i obično bi izašla</i>
<i>mjesecima nakon izlaska filma.</i>

1883
01:58:25,139 --> 01:58:27,517
<i>Crnački film 70-ih ignorira taj primjer.</i>

1884
01:58:28,351 --> 01:58:33,397
<i>Glazba nije bila samo tekstura,</i>
<i>već detonacije misli i zvuka.</i>

1885
01:58:33,481 --> 01:58:38,569
<i>Hrabrost soundtrackova zauvijek</i>
<i>je preobrazila filmsku i mejnstrim glazbu.</i>

1886
01:58:38,653 --> 01:58:41,906
<i>Odjednom je filmska</i>
<i>glazba postala komercijalna stvar.</i>

1887
01:58:41,989 --> 01:58:44,158
<i>Množe se crnački soundtrackovi.</i>

1888
01:58:44,242 --> 01:58:48,496
<i>Skladaju ih i izvode</i>
<i>R&B pjevači, jazz umjetnici,</i>

1889
01:58:48,579 --> 01:58:52,792
<i>klasično obrazovani glazbenici</i>
<i>koji su spojili klasično i moderno.</i>

1890
01:58:52,875 --> 01:58:55,336
<i>Majstor bubnjeva Bernard Purdie</i>

1891
01:58:55,419 --> 01:58:58,005
<i>nakanio je pokazati pravu definiciju funka</i>

1892
01:58:58,089 --> 01:59:00,299
<i>u filmu </i>Lialeh <i>koji je zaradio X.</i>

1893
01:59:00,383 --> 01:59:03,970
<i>Pred kamerama snima</i>
<i>glazbu koju je skladao za film.</i>

1894
01:59:06,556 --> 01:59:09,142
<i>Kad-tad crnački filmovi bivaju zapaženi</i>

1895
01:59:09,225 --> 01:59:12,770
<i>jer jednostavno generiraju</i>
<i>previše glazbenih hitova.</i>

1896
01:59:13,354 --> 01:59:15,356
DIANA ROSS
DAMA PJEVA BLUES

1897
01:59:15,439 --> 01:59:17,108
CLAUDINE
G. KNIGHT & THE PIPS

1898
01:59:18,359 --> 01:59:20,361
<i>Robert Stigwood producira film</i>

1899
01:59:20,444 --> 01:59:23,281
<i>o bjelačkoj srednjoj klasi</i>
<i>koja luduje za diskom.</i>

1900
01:59:23,781 --> 01:59:25,533
<i>Znate, onom crnačkom glazbom.</i>

1901
01:59:25,616 --> 01:59:28,286
<i>Kako je Stigwood imao diskografsku kuću,</i>

1902
01:59:28,369 --> 01:59:33,833
<i>upotrijebio je soundtrack s najvećim</i>
<i>umjetnicima, </i>Bee Gees<i>, da proda film</i>

1903
01:59:33,916 --> 01:59:38,087
<i>i pomogne potencijalnoj publici</i>
<i>da prebrodi strah od crnačkog planeta.</i>

1904
01:59:38,171 --> 01:59:41,382
<i>Ubrzo će soundtrackovi</i>
<i>zavladati pop ljestvicama</i>

1905
01:59:41,465 --> 01:59:44,635
<i>i to će se od njih i očekivati</i>
<i>zbog crnačkog primjera.</i>

1906
01:59:44,719 --> 01:59:47,972
<i>To je jedno od mnogih trajnih,</i>
<i>a nepriznatih postignuća</i>

1907
01:59:48,055 --> 01:59:49,599
<i>crnačkog filma te ere.</i>

1908
01:59:49,682 --> 01:59:51,684
SOUNDTRACK
GROZNICA SUBOTNJE VEČERI

1909
01:59:53,144 --> 01:59:56,856
<i>1977. najatraktivnije</i>
<i>točke crnačkog filma,</i>

1910
01:59:56,939 --> 02:00:01,235
<i>ulazak, samopouzdanje,</i>
<i>energična tema za najavu zvijezde,</i>

1911
02:00:01,319 --> 02:00:05,031
<i>napokon primaju počast</i>
<i>u mainstream filmu.</i>

1912
02:00:05,114 --> 02:00:08,117
GROZNICA SUBOTNJE VEČERI (1977.)
REŽIJA: JOHN BADHAM

1913
02:00:10,411 --> 02:00:12,788
SHAFT (1971.)
REDATELJ: GORDON PARKS

1914
02:00:12,872 --> 02:00:16,834
<i>Što znači da svaka generacija</i>
<i>dobije svog Elvisa ili Eminema.</i>

1915
02:00:19,378 --> 02:00:23,925
<i>John Travolta bio je još jedna nota</i>
<i>u desetljećima dugoj simfoniji arogancije,</i>

1916
02:00:24,467 --> 02:00:27,136
<i>skoro pa bjelačka</i>
<i>verzija crnačke frajerštine,</i>

1917
02:00:27,220 --> 02:00:28,888
<i>skoro pa najbolja stvar.</i>

1918
02:00:29,847 --> 02:00:31,933
<i>Travolta kao Tony Manero</i>

1919
02:00:32,016 --> 02:00:35,269
<i>možda nije prvi upotrijebio</i>
<i>elemente crnačkog stila,</i>

1920
02:00:35,353 --> 02:00:38,898
<i>ali prihvatio ga je</i>
<i>s dubokim smislom za mažnjavanje.</i>

1921
02:00:38,981 --> 02:00:40,983
<i>Njegov intenzitet i namjera</i>

1922
02:00:41,067 --> 02:00:44,070
<i>postali su istinski</i>
<i>ostvaren kulturni fenomen,</i>

1923
02:00:44,612 --> 02:00:45,655
<i>najveći ikad.</i>

1924
02:00:47,490 --> 02:00:51,619
<i>Do 1978. Richard Pryor</i>
<i>pojavio se u 20 filmova.</i>

1925
02:00:51,702 --> 02:00:54,330
<i>Izuzev nekoliko uloga,</i>

1926
02:00:54,413 --> 02:00:58,125
<i>standup nastupa i</i> Wattstaxa,
<i>nitko nije koristio njegov talent.</i>

1927
02:00:58,209 --> 02:00:59,585
Kupio bi radio?

1928
02:00:59,669 --> 02:01:01,921
Ormarić mi je razvaljen šest mjeseci.

1929
02:01:02,004 --> 02:01:04,257
Tvrtku boli dupe.

1930
02:01:04,340 --> 02:01:06,968
I sad moram zabiti prst u neki uski šupak.

1931
02:01:07,051 --> 02:01:10,513
Porezao sam prst prije
dva tjedna i još nije zacijelio.

1932
02:01:10,596 --> 02:01:15,309
<i>'78. ostvaruje najzahtjevniju ulogu.</i>

1933
02:01:15,393 --> 02:01:19,188
<i>Glumi nestabilnog i zdvojnog</i>
<i>automehaničara u </i>Plavom ovratniku,

1934
02:01:19,730 --> 02:01:22,984
<i>koji će mu ostati</i>
<i>omiljeno glumačko ostvarenje.</i>

1935
02:01:23,693 --> 02:01:26,487
Ti si šupačka seljačina, znaš to?

1936
02:01:26,570 --> 02:01:29,031
To je to, letiš. Pun mi je tvojih sranja.

1937
02:01:29,115 --> 02:01:31,492
Ubit ću tu pederčinu! Čuješ me?

1938
02:01:31,575 --> 02:01:34,203
<i>Atmosfera filma tako je borbena</i>

1939
02:01:34,287 --> 02:01:37,498
<i>da bi se dalo snimiti sjajan film</i>
<i>o snimanju </i>Ovratnika.

1940
02:01:37,581 --> 02:01:42,253
<i>Sljedeće godine</i>
<i>Pryor će se osloboditi lisica s krznom</i>

1941
02:01:42,336 --> 02:01:45,089
<i>u najkompliciranijoj i izvanrednoj ulozi…</i>

1942
02:01:45,172 --> 02:01:46,007
<i>sebe osobno.</i>

1943
02:01:46,090 --> 02:01:49,802
Ne želim više nikad vidjeti policiju.

1944
02:01:51,887 --> 02:01:53,014
U svojoj kući.

1945
02:01:54,390 --> 02:01:57,893
<i>Pryorova zapanjujuća</i>
<i>jazz-bubnjarska kontrola</i>

1946
02:01:57,977 --> 02:01:59,687
<i>u filmu</i> Live in Concert

1947
02:01:59,770 --> 02:02:03,107
<i>pokazuje da je bio</i>
<i>Tony Williams među komičarima.</i>

1948
02:02:03,899 --> 02:02:06,610
<i>Bilo je još očitije</i>
<i>da studiji snimaju filmove,</i>

1949
02:02:06,694 --> 02:02:10,156
<i>poput </i>The Wiza<i>,</i>
<i>koji trate njegov blistavi dar.</i>

1950
02:02:10,239 --> 02:02:11,574
Lažnjak!

1951
02:02:12,199 --> 02:02:16,620
<i>U ovom trenutku čini se da samo jedno</i>
<i>može spasiti crnački film od zaborava.</i>

1952
02:02:16,704 --> 02:02:18,748
Wiz je izašao! Nije ovdje!

1953
02:02:19,415 --> 02:02:21,417
Tražim Wiza.

1954
02:02:22,043 --> 02:02:23,711
Vratit će me kući.

1955
02:02:24,420 --> 02:02:25,504
Baš lijepo.

1956
02:02:25,588 --> 02:02:29,800
<i>Možda raskošni mjuzikl</i>
<i>jednog od najcjenjenijih redatelja,</i>

1957
02:02:29,884 --> 02:02:32,803
<i>usto filmski debi</i>
<i>izvođača kojem je suđeno postati</i>

1958
02:02:32,887 --> 02:02:35,723
<i>najveći fenomen pop glazbe</i>
<i>u sljedećem desetljeću</i>

1959
02:02:35,806 --> 02:02:38,517
<i>i budžet ravan svoti koja je potrošena</i>

1960
02:02:38,601 --> 02:02:41,354
<i>na snimanje svih crnih filmova 1968.?</i>

1961
02:02:41,437 --> 02:02:45,274
<i>Lijepa ideja u svijetu apstraktnog,</i>
<i>ali u stvarnosti baš i ne.</i>

1962
02:02:45,358 --> 02:02:47,985
<i>Redatelj je osoba</i>
<i>čija su najbolja ostvarenja</i>

1963
02:02:48,069 --> 02:02:51,781
<i>beskrajno naporni filmovi</i>
<i>poput</i> Serpica <i>i </i>Pasjeg poslijepodneva.

1964
02:02:51,864 --> 02:02:54,575
<i>Zvijezda je 20-ak godina</i>
<i>prestara za ulogu,</i>

1965
02:02:54,658 --> 02:02:58,537
<i>a ekspresionizam i intimnost pozornice</i>

1966
02:02:58,621 --> 02:03:01,916
<i>zamjenjuju stotine statista</i>
<i>koji paze da se ne sudare</i>

1967
02:03:01,999 --> 02:03:06,420
<i>u kostimima s kojih</i>
<i>još vise sjajne etikete s cijenom.</i>

1968
02:03:06,504 --> 02:03:11,092
<i>Kažu da je </i>The Wiz <i>koštao</i>
<i>između 25 i 40 milijuna dolara,</i>

1969
02:03:11,175 --> 02:03:13,219
<i>što je bruto zarada </i>Super Flyja.

1970
02:03:13,302 --> 02:03:16,305
<i>Nedostajala je zarazna</i>
<i>samouvjerenost i simpatičnost</i>

1971
02:03:16,389 --> 02:03:18,224
<i>uspješnih crnačkih filmova.</i>

1972
02:03:18,307 --> 02:03:20,851
<i>Nadoknadio je samo trećinu troškova.</i>

1973
02:03:20,935 --> 02:03:25,398
<i>Možda je dobio loše kritike,</i>
<i>ali dobiju ih i filmovi koji dižu lovu.</i>

1974
02:03:25,481 --> 02:03:28,067
The Wiz<i> je izgubio novac i točka.</i>

1975
02:03:28,150 --> 02:03:31,612
<i>Toliko novca da je industriji</i>
<i>dao razlog koji je tražila</i>

1976
02:03:31,695 --> 02:03:34,407
<i>da se povuče iz biznisa crnačkog filma</i>

1977
02:03:34,490 --> 02:03:37,493
<i>i omogućio direktorima</i>
<i>da govore stvarti tipa:</i>

1978
02:03:37,576 --> 02:03:40,329
<i>„Crnci se više ne žele</i>
<i>gledati u filmovima.”</i>

1979
02:03:40,413 --> 02:03:42,498
<i>Ili nešto što sam na svoje uši čuo:</i>

1980
02:03:42,581 --> 02:03:45,751
<i>„Crnci se ionako ne</i>
<i>vide u povijesnim dramama.”</i>

1981
02:03:47,420 --> 02:03:52,425
<i>1978. muška bjelačka zvijezda</i>
<i>iznova prihvaća plašt junaka</i>

1982
02:03:52,508 --> 02:03:57,012
<i>nakon što ga je odbacio da bi preko</i>
<i>deset godina glumio izmučenog antijunaka,</i>

1983
02:03:57,680 --> 02:04:01,183
<i>arhetipskog heroja čeličnog pogleda…</i>

1984
02:04:01,684 --> 02:04:03,894
<i>Burt Reynolds je Hooper.</i>

1985
02:04:03,978 --> 02:04:06,188
<i>A Hooper je pravi junak.</i>

1986
02:04:06,272 --> 02:04:10,609
<i>…i napokon ukopčao što su</i>
<i>crnački filmovi odavno razumjeli.</i>

1987
02:04:10,693 --> 02:04:13,529
<i>Najveći mit koji su filmovi promicali,</i>

1988
02:04:13,612 --> 02:04:16,323
<i>još u vrijeme D.W. Griffitha, pa i prije,</i>

1989
02:04:16,407 --> 02:04:18,576
<i>a to je da želimo biti spašeni.</i>

1990
02:04:19,201 --> 02:04:21,787
<i>Ali često je to laž koja umiruje,</i>

1991
02:04:21,871 --> 02:04:26,000
<i>čili cheesburger, otrovan, ali tako dobar.</i>

1992
02:04:28,127 --> 02:04:32,465
<i>Warren Beatty uzdigao se</i>
<i>od impotentnog pljačkaša u nebesa.</i>

1993
02:04:32,548 --> 02:04:35,926
Nebo može čekati
<i>može se smatrati zatvaranjem kruga,</i>

1994
02:04:36,010 --> 02:04:38,637
<i>jer je rimejk iz 70 -ih</i>
Here Comes Mr. Jordon

1995
02:04:38,721 --> 02:04:43,184
<i>život započeo u rukama crnog izvođača</i>
<i>koji radi s Francisom Coppolom.</i>

1996
02:04:43,267 --> 02:04:46,479
Bio je to smiješan scenarij
jer je on bijelac

1997
02:04:46,562 --> 02:04:49,023
koji umire i vraća se kao Bill Cosby,

1998
02:04:49,106 --> 02:04:51,275
ali svi ga vide kao bijelca.

1999
02:04:52,067 --> 02:04:54,487
Volio je… Ne znam zašto to nije učinjeno.

2000
02:04:54,987 --> 02:04:58,115
<i>Robert De Niro upotrijebio je</i>
<i>koncentraciju zvijezde</i>

2001
02:04:58,199 --> 02:05:00,034
<i>za ulogu old school osvetnika.</i>

2002
02:05:00,659 --> 02:05:03,871
<i>Clint Eastwood odlaže Magnum 44</i>
<i>i druži se s majmunima.</i>

2003
02:05:04,830 --> 02:05:09,668
<i>Raketa lansirana s planeta Kryptona</i>
<i>u DC-jevu stripu iz 1938.</i>

2004
02:05:09,752 --> 02:05:12,963
<i>napokon odlaže kargo na filmskom platnu.</i>

2005
02:05:17,968 --> 02:05:20,846
UBOJICA OVACA (1978.)
REDATELJ: CHARLES BURNETT

2006
02:05:28,229 --> 02:05:32,441
<i>No 1978. u središtu pozornosti je</i>
<i>krunsko ostvarenje desetljeća,</i>

2007
02:05:32,525 --> 02:05:36,529
<i>umjetničko djelo</i>
<i>koje svira od kraja prethodne godine.</i>

2008
02:05:37,363 --> 02:05:40,866
<i>Za ovaj film redatelju je trebao</i>
<i>dobar dio desetljeća</i>

2009
02:05:40,950 --> 02:05:43,786
<i>iako, ako ćemo pošteno,</i>
<i>bio je to doktorat.</i>

2010
02:05:43,869 --> 02:05:47,081
<i>Vješto koristi glazbu</i>
<i>za ilustraciju likova i ambijenta</i>

2011
02:05:47,164 --> 02:05:49,583
<i>i pokazuje fantastično vladanje medijem,</i>

2012
02:05:49,667 --> 02:05:52,211
<i>te će se imitirati u idućem stoljeću.</i>

2013
02:05:53,671 --> 02:05:56,674
SIDEWALK STORIES (1989.)
REDATELJ: CHARLES LANE

2014
02:05:59,843 --> 02:06:03,055
GEORGE WASHINGTON (2000.)
REŽIJA: DAVID GORDON GREEN

2015
02:06:06,308 --> 02:06:09,270
TULUM (1990.)
REDATELJ: REGINALD HUDLIN

2016
02:06:11,021 --> 02:06:15,234
<i>Burnett posuđuje srcobolnu</i>
<i>„This Bitter Earth” Dine Washington.</i>

2017
02:06:15,317 --> 02:06:19,446
<i>A Martin Scorsese odaje</i>
<i>počast sceni i slikom i glazbom.</i>

2018
02:06:25,035 --> 02:06:28,330
Ti ljudi s kojima sam odrastao,
divio sam im se.

2019
02:06:28,414 --> 02:06:30,249
Bili su to očevi koji…

2020
02:06:30,332 --> 02:06:32,501
Za razliku od holivudskih filmova,

2021
02:06:32,585 --> 02:06:36,714
gdje su svi prostitutke
ili napuštaju obitelj

2022
02:06:36,797 --> 02:06:38,757
ostavljajući majku samu s djecom,

2023
02:06:38,841 --> 02:06:42,720
ti su roditelji i očevi naporno radili.

2024
02:06:42,803 --> 02:06:45,681
Ugledao sam se na njih.
Odrastao sam u zajednici

2025
02:06:45,764 --> 02:06:50,185
u kojoj sam poštovao ljude
i volio ih jer sam vidio tko su,

2026
02:06:50,269 --> 02:06:53,897
a takve ljude
nisam viđao u filmskim pričama.

2027
02:06:54,815 --> 02:06:58,736
Bili su to ljudi iz radničke klase.
Watts je bio zanimljivo mjesto.

2028
02:07:00,613 --> 02:07:06,160
Kad sam prvi put došao na UCLA,
imali su projekciju za kraj semestra.

2029
02:07:06,243 --> 02:07:11,290
Prikazali su sve najbolje filmove
te godine prikazane na filmskom odsjeku.

2030
02:07:11,790 --> 02:07:14,209
Išao sam na predavanja s…

2031
02:07:14,293 --> 02:07:17,004
Profesor je bio
Basil Wright, dokumentarist

2032
02:07:17,087 --> 02:07:21,258
koji je radio <i>Song of Ceylon</i> i sl.
Sretnik sam što sam njega dobio.

2033
02:07:21,342 --> 02:07:24,345
Sjećam se, išao sam
na projekcije u Royce Hall

2034
02:07:24,428 --> 02:07:28,682
i nisam ništa razumio. Nisam prepoznao…

2035
02:07:28,766 --> 02:07:32,102
Tad su bila popularna djeca cvijeća.

2036
02:07:32,186 --> 02:07:37,066
Golotinja, odlazak u kanjon Topangu,

2037
02:07:37,149 --> 02:07:39,902
gdje dečki nabavljaju travu i sve to,

2038
02:07:39,985 --> 02:07:44,239
pronalaze sebe, iznova
otkrivaju sebe i svoju seksualnost.

2039
02:07:44,740 --> 02:07:47,868
To nisu bili problemi u mojoj zajednici.

2040
02:07:57,670 --> 02:08:00,714
Ubojica ovaca
<i>demonstrirao je potencijal medija</i>

2041
02:08:00,798 --> 02:08:03,717
<i>pjesnikom koji otkriva</i>
<i>ljepotu u svom susjedstvu.</i>

2042
02:08:03,801 --> 02:08:07,012
<i>Naravno, mainstream mediji</i>
<i>ignorirali su ga.</i>

2043
02:08:07,096 --> 02:08:09,056
<i>Nije bilo poruke, ideje,</i>

2044
02:08:09,139 --> 02:08:12,726
<i>iako su filmaši izgradili</i>
<i>karijere kopirajući ga.</i>

2045
02:08:12,810 --> 02:08:15,312
<i>Crnački film ostavljen je da uvene i umre.</i>

2046
02:08:15,813 --> 02:08:16,897
<i>Ali odbio je.</i>

2047
02:08:17,481 --> 02:08:21,360
<i>U svakom desetljeću od 1978.</i>
<i>bilježi se uspon i pad</i>

2048
02:08:21,443 --> 02:08:24,279
<i>nadarenih crnačkih redatelja</i>
<i>koji ne odustaju.</i>

2049
02:08:24,363 --> 02:08:27,282
<i>Je li to pouka to da su</i>
<i>oni koji ne pamte prošlost</i>

2050
02:08:27,366 --> 02:08:29,076
<i>osuđeni na rimejkove </i>Shafta?

2051
02:08:29,618 --> 02:08:32,663
<i>Mnogo se govori o</i>
<i>ponosu iz tog razdoblja,</i>

2052
02:08:32,746 --> 02:08:37,626
<i>ali opet se sjećam nečega što je rekla</i>
<i>moja baka: „Pusti ponos. To je zamka.”</i>

2053
02:08:37,710 --> 02:08:40,671
<i>„To znači da želiš</i>
<i>da ti vide naduta prsa.”</i>

2054
02:08:40,754 --> 02:08:42,214
<i>„To je sebično.”</i>

2055
02:08:42,297 --> 02:08:46,009
<i>"Umjesto toga,</i>
<i>uživaj u svom poslu. To ti pripada.”</i>

2056
02:08:46,552 --> 02:08:49,221
<i>„To je nešto</i>
<i>što želiš dijeliti s drugima.”</i>

2057
02:08:49,722 --> 02:08:51,515
<i>To su meni ti filmovi dali.</i>

2058
02:08:51,598 --> 02:08:57,020
<i>Užitak s kojim su ti talenti snimali</i>
<i>filmove prenijeli su na mene i na druge</i>

2059
02:08:57,104 --> 02:08:58,522
<i>i to je stvar koja živi.</i>

2060
02:09:25,841 --> 02:09:27,551
Za tipove koji nisu ovdje.

2061
02:09:28,385 --> 02:09:33,766
Osim što su bili skladište nade,
bili su i empirijski dokaz

2062
02:09:34,308 --> 02:09:36,685
da smo ovdje, da postojimo,

2063
02:09:37,186 --> 02:09:38,771
da stvaramo kulturu,

2064
02:09:39,271 --> 02:09:43,358
da je naša zajednica
održiva i važna zajednica,

2065
02:09:43,859 --> 02:09:47,196
da imamo glasove i da će nas čuti.

2066
02:09:49,323 --> 02:09:53,494
<i>Za kraj, jedna osoba simbolizirala</i>
<i>je sve uspone i padove te ere.</i>

2067
02:09:53,577 --> 02:09:55,829
<i>Od najvećeg uspjeha na kino-blagajnama</i>

2068
02:09:55,913 --> 02:09:59,333
<i>do potpune nevažnosti,</i>
<i>jedan od posljednjih.</i>

2069
02:09:59,416 --> 02:10:00,834
<i>Sidney Poitier,</i>

2070
02:10:00,918 --> 02:10:04,046
<i>koji je promijenio putanju,</i>
<i>ali nije usporio.</i>

2071
02:10:04,546 --> 02:10:08,133
<i>Vjerovao je da će njegov</i>
<i>pakt s crnačkom publika opstati.</i>

2072
02:10:10,302 --> 02:10:14,973
<i>Od 1968. do '78.</i>
<i>režira i glumi u pet filmova…</i>

2073
02:10:15,057 --> 02:10:16,975
Vjerujem u Božju riječ.

2074
02:10:17,059 --> 02:10:21,188
<i>…i svi se bave likovima</i>
<i>koji se pretvaraju da su nešto što nisu.</i>

2075
02:10:21,271 --> 02:10:24,149
Kvragu, čovječe, vjerovali smo ti!
Zašto mi?

2076
02:10:25,442 --> 02:10:26,777
Zašto ne ti, brate?

2077
02:10:26,860 --> 02:10:28,987
<i>Jednom sam ga pitao o tome,</i>

2078
02:10:29,071 --> 02:10:31,448
<i>u jednom od nekoliko razgovora s njim</i>

2079
02:10:31,532 --> 02:10:33,992
<i>i svaki put je odbio intervju.</i>

2080
02:10:34,076 --> 02:10:38,372
<i>Kad sam spomenuo da svih tih</i>
<i>pet redateljskih ostvarenja govori o laži…</i>

2081
02:10:38,455 --> 02:10:39,373
Otvori oči.

2082
02:10:39,456 --> 02:10:41,250
<i>…nasmijao se i rekao:</i>

2083
02:10:41,333 --> 02:10:45,045
<i>„Mladiću, već imam terapeuta.</i>
<i>Ne treba mi još jedan.”</i>

2084
02:10:45,546 --> 02:10:49,967
Sposoban si za velike
pothvate snage i hrabrosti.

2085
02:10:50,634 --> 02:10:53,303
Snaga i hrabrost.

2086
02:10:53,387 --> 02:10:59,268
Možeš pobijediti bilo kojeg borca
na svijetu. Osvojit ćeš naslov.

2087
02:11:01,395 --> 02:11:03,522
-Hoću?
-Da!

2088
02:11:05,357 --> 02:11:08,652
<i>Ali biti crnac u Americi</i>
<i>često znači prisjećati se</i>

2089
02:11:08,735 --> 02:11:11,989
<i>da ono što misliš da jesi</i>
<i>nije ono što drugi vide</i>

2090
02:11:12,072 --> 02:11:15,576
<i>i utvrđivati udaljenost</i>
<i>između te dvije percepcije.</i>

2091
02:11:16,159 --> 02:11:18,787
<i>Mislim da bi se moja baka složila.</i>

2092
02:14:46,536 --> 02:14:51,541
Prijevod titlova: Vlatka Briški