1
00:00:08,341 --> 00:00:13,013
Stap een wereld in
die net buiten je waarneming ligt.
2
00:00:19,102 --> 00:00:22,313
Een wereld vol bijzondere dieren…
3
00:00:23,231 --> 00:00:26,484
…met verborgen krachten en superzintuigen.
4
00:00:27,694 --> 00:00:29,654
Als je denkt dat je de natuur kent…
5
00:00:32,532 --> 00:00:33,992
…denk dan nog eens goed na.
6
00:00:44,419 --> 00:00:46,046
INGESPROKEN DOOR
BENEDICT CUMBERBATCH
7
00:00:46,129 --> 00:00:47,922
Diep in de Canadese wildernis…
8
00:00:52,844 --> 00:00:54,387
…leeft zo'n geheimzinnig dier…
9
00:00:58,141 --> 00:01:01,227
…dat ze bekend staat als
de Geest van het Woud.
10
00:01:08,693 --> 00:01:09,861
De havik.
11
00:01:22,165 --> 00:01:27,170
Van nul tot 64 km per uur
in minder dan een seconde.
12
00:01:31,049 --> 00:01:34,761
De snelste acceleratie
van alle roofvogels.
13
00:01:41,518 --> 00:01:46,940
Korte ronde vleugels en een staart
van 30 cm navigeren door dichte bossen…
14
00:01:47,524 --> 00:01:49,192
…met ongelofelijke flexibiliteit.
15
00:01:54,197 --> 00:01:57,909
Maar zelfs zij kan overtroffen worden.
16
00:02:04,999 --> 00:02:07,710
Andere, kleinere wezens hier…
17
00:02:09,129 --> 00:02:14,926
…hebben verbazingwekkende vaardigheden
die de Geest van het Woud kunnen verslaan.
18
00:02:20,181 --> 00:02:22,851
Met speciaal zicht,
afgestemd op weinig licht…
19
00:02:23,393 --> 00:02:27,230
…ziet de mees
het vliegende gevaar als eerste…
20
00:02:32,360 --> 00:02:34,404
…en slaat meteen alarm.
21
00:02:35,989 --> 00:02:37,115
In codetaal…
22
00:02:38,908 --> 00:02:41,286
…wordt de positie
en snelheid van de havik gedeeld.
23
00:02:44,622 --> 00:02:47,584
Eekhoorns herkennen
de oproep van de mees niet alleen…
24
00:02:50,795 --> 00:02:55,300
…ze kunnen deze ook nadoen,
bijna tot in perfectie.
25
00:02:59,304 --> 00:03:05,810
In enkele seconden wordt de waarschuwing
van dier tot dier doorgegeven.
26
00:03:10,356 --> 00:03:14,360
Hij wordt met een snelheid
van 160 km per uur doorgegeven.
27
00:03:18,615 --> 00:03:21,409
Twee keer zo snel als de havik.
28
00:03:28,583 --> 00:03:31,127
Bericht luid en duidelijk ontvangen…
29
00:03:32,295 --> 00:03:36,549
'Naderende vijand, laag en snel.'
30
00:03:42,055 --> 00:03:44,265
Als de kleintjes voor elkaar zorgen…
31
00:03:48,061 --> 00:03:49,812
…blijven ze een stap voor.
32
00:03:58,071 --> 00:04:00,740
Je hoeft niet groot
en sterk te zijn om te overleven.
33
00:04:02,158 --> 00:04:05,078
Wat je echt nodig hebt is vrienden.
34
00:04:06,663 --> 00:04:09,916
Welkom in de wereld van dierenbondgenoten…
35
00:04:11,584 --> 00:04:15,171
…waar wezens op prachtige wijzen
communiceren en samenwerken…
36
00:04:16,923 --> 00:04:20,343
…en onverwachte relaties aangaan.
37
00:04:21,886 --> 00:04:28,851
VREEMDE RELATIES
38
00:04:35,608 --> 00:04:37,443
Zelfs in deze harde wereld…
39
00:04:40,113 --> 00:04:45,618
…kunnen dieren door samenwerking
extreme moeilijkheden overwinnen.
40
00:04:51,582 --> 00:04:54,544
Als het weer omslaat
in dit Noord-Amerikaanse bos…
41
00:04:55,545 --> 00:05:00,800
…kan samenwerken het verschil
betekenen tussen leven en dood.
42
00:05:04,929 --> 00:05:10,018
Met zijn 140 gram slaat deze eekhoorn
niet genoeg vet op voor een winterslaap.
43
00:05:11,394 --> 00:05:14,564
Dus hij moet
de hele winter voedsel vinden.
44
00:05:19,527 --> 00:05:23,364
Maar zodra hij zijn vrienden verlaat
zou hij dood kunnen vriezen.
45
00:05:29,662 --> 00:05:32,040
Als de temperatuur tot -30 graden daalt…
46
00:05:33,541 --> 00:05:38,379
…komt alleen
de sterkste eekhoorn levend thuis.
47
00:05:41,049 --> 00:05:44,677
Hij heeft voedsel nodig en snel ook.
48
00:05:52,935 --> 00:05:55,313
Grote ogen nemen het zwakke licht op.
49
00:06:01,569 --> 00:06:06,783
Hij ziet in het donker
net zo goed als wij overdag.
50
00:06:10,661 --> 00:06:15,166
En met zijn sterke reukvermogen
vindt hij voedsel op de bosbodem.
51
00:06:21,798 --> 00:06:24,759
Maar een champignon
bevat maar vier calorieën.
52
00:06:26,803 --> 00:06:29,847
Hij heeft er 20 nodig
om de nacht door te komen.
53
00:06:34,560 --> 00:06:37,563
Niet zo makkelijk midden in de winter.
54
00:06:42,110 --> 00:06:47,573
Als hij met op en neer rennen
meer energie verbrandt dan hij kan vinden…
55
00:06:48,324 --> 00:06:50,910
…zal dit zijn laatste nacht zijn.
56
00:07:00,795 --> 00:07:03,756
Maar dit lichtgewicht heeft een geheim.
57
00:07:11,222 --> 00:07:12,432
Hij kan vliegen.
58
00:07:15,935 --> 00:07:19,605
Noordelijke vliegende eekhoorns
hebben een harig vleugelpak…
59
00:07:20,273 --> 00:07:23,901
…van de pols tot de enkel,
een patagium genaamd.
60
00:07:30,074 --> 00:07:32,785
Ze kunnen bijna de lengte
van een voetbalveld zweven.
61
00:07:47,341 --> 00:07:51,846
Om te landen
draait hij zijn staart en remt af.
62
00:08:04,650 --> 00:08:09,572
Zwevend tussen de bomen
vindt hij voedsel met minimale inzet.
63
00:08:16,913 --> 00:08:20,875
Maar nu is deze nachtelijke ninja
ver van zijn vrienden.
64
00:08:23,461 --> 00:08:27,590
Als hij ze niet snel vindt
zal hij sterven.
65
00:08:33,888 --> 00:08:36,641
Hij stuurt een ultrasonische noodoproep.
66
00:08:41,812 --> 00:08:47,151
De meeste roofdieren horen het niet,
maar zijn vrienden wel.
67
00:08:49,570 --> 00:08:50,696
En als zij antwoorden…
68
00:08:52,740 --> 00:08:54,617
…weet hij precies waar hij heen moet.
69
00:09:03,584 --> 00:09:05,795
Nu moeten ze samen naar huis…
70
00:09:08,005 --> 00:09:10,174
…om op te warmen voor het te laat is.
71
00:09:12,385 --> 00:09:15,638
Met meer dan 20 dennensoorten
verspreid door het bos…
72
00:09:17,682 --> 00:09:20,601
…kan het lastig zijn bij te houden
waar iedereen heengaat…
73
00:09:22,770 --> 00:09:24,021
…zeker met deze snelheid.
74
00:09:29,485 --> 00:09:34,407
Maar een recente ontdekking
toont een nog spectaculairder talent.
75
00:09:36,951 --> 00:09:40,079
Vliegende eekhoorns gloeien.
76
00:09:42,957 --> 00:09:46,544
In ultraviolet gefilmd
wordt duidelijk hoe ze fluoresceren.
77
00:09:48,129 --> 00:09:53,301
Ze absorberen maanlicht in één kleur
en stralen het uit in een andere kleur.
78
00:09:56,929 --> 00:10:00,641
Men denkt dat hun
glow-in-the-dark buik als signaal werkt…
79
00:10:06,689 --> 00:10:08,941
…zodat ze hun vrienden
's nachts kunnen zien…
80
00:10:11,193 --> 00:10:16,616
…en terug kunnen volgen
naar waar ze veilig en warm zijn.
81
00:10:20,369 --> 00:10:25,082
Ze blijven dicht bij elkaar
om de koudste nachten te overleven.
82
00:10:30,796 --> 00:10:34,925
Sommige dieren gaan
nog verder in hun samenwerking…
83
00:10:37,511 --> 00:10:39,972
…door een sterke gemeenschap te vormen…
84
00:10:41,599 --> 00:10:44,393
…waarin de volgende generatie
veilig kan opgroeien.
85
00:10:49,065 --> 00:10:52,652
Holenuilen voeden hun kinderen op
in een gevaarlijke wereld.
86
00:10:59,450 --> 00:11:05,122
Ze zijn maar 25 cm groot
en leven tussen reuzen.
87
00:11:10,711 --> 00:11:12,797
En in voortdurende angst voor roofdieren.
88
00:11:20,554 --> 00:11:22,890
Op de wijde open vlaktes van Montana…
89
00:11:26,018 --> 00:11:28,437
…kan gevaar uit elke hoek komen.
90
00:11:42,076 --> 00:11:45,871
Gelukkig zien en horen holenuilen alles.
91
00:11:51,210 --> 00:11:56,799
Met hun binoculaire zicht en
scherpe gehoor detecteren ze elk gevaar.
92
00:12:01,470 --> 00:12:04,598
Ze letten zelfs op elkaar.
93
00:12:09,687 --> 00:12:13,691
De enige uilensoort die met tot wel
100 soortgenoten in groepen leeft.
94
00:12:16,944 --> 00:12:19,196
Zij zijn de ultieme buurtwacht.
95
00:12:24,034 --> 00:12:26,996
Een veilige omgeving
voor hun opgroeiende jongen…
96
00:12:32,543 --> 00:12:34,128
…om alle vaardigheden te leren.
97
00:12:46,557 --> 00:12:50,853
Het zicht van een jonge uil
is na één maand al volledig ontwikkeld.
98
00:12:53,606 --> 00:12:56,233
Maar nu, enkele weken
voor ze het huis verlaten…
99
00:12:57,651 --> 00:13:00,237
…moeten ze hun
luistervaardigheden nog leren…
100
00:13:02,907 --> 00:13:08,704
…door hun hoofd zo te draaien
dat ze het geluid goed opvangen.
101
00:13:10,998 --> 00:13:16,003
Als dat lukt worden geluiden
tot tien keer versterkt
102
00:13:21,759 --> 00:13:24,970
…maar het vraagt oefening en coördinatie.
103
00:13:38,025 --> 00:13:42,071
In de tussentijd letten de ouders op,
houden alles in de gaten…
104
00:13:43,864 --> 00:13:45,199
…en zorgen voor het eten.
105
00:13:48,077 --> 00:13:51,956
Uilen zijn vleeseters,
maar hebben geen tanden om mee te kauwen.
106
00:13:53,499 --> 00:13:56,043
Dus zelfs de baby’s slikken alles zo door.
107
00:13:56,836 --> 00:14:01,131
Klauwen, vacht, botten, alles.
108
00:14:04,051 --> 00:14:08,305
En wat erin gaat, moet er weer uit.
109
00:14:14,728 --> 00:14:15,729
Als een braakbal.
110
00:14:21,193 --> 00:14:22,778
Maar nu terug naar de les.
111
00:14:25,656 --> 00:14:27,199
Hoe gevaar te ontwijken…
112
00:14:28,742 --> 00:14:31,787
…door naar hun ouders te luisteren
en hun voorbeeld te volgen.
113
00:14:34,957 --> 00:14:37,001
Als het ratelslang-alarm gaat…
114
00:14:42,756 --> 00:14:45,134
…weten de jongen
dat ze afstand moeten houden.
115
00:14:49,722 --> 00:14:54,476
Zijn gif is sterk genoeg om zelfs
de grootste Amerikaanse dieren te doden.
116
00:15:00,441 --> 00:15:04,445
Maar nieuwsgierigheid kan je redding zijn.
117
00:15:12,703 --> 00:15:18,918
Zolang ze goed uitkijken
en afstand houden zijn ze veilig.
118
00:15:24,715 --> 00:15:28,177
Sommige gevaren
zijn lastiger te vermijden.
119
00:15:45,945 --> 00:15:46,946
Bizons.
120
00:15:49,239 --> 00:15:52,785
Ze nemen een stofbad
bij de openingen van de holen.
121
00:15:57,581 --> 00:16:00,376
Deze reus van 1100 kilo…
122
00:16:02,169 --> 00:16:06,131
…plet gemakkelijk
het hol, waardoor zij in de val zitten.
123
00:16:11,303 --> 00:16:15,099
Dus de jongen doen iets ongelofelijks.
124
00:16:22,314 --> 00:16:24,817
Ze beheersen de kunst van het imiteren…
125
00:16:27,236 --> 00:16:31,949
…en doen bijna perfect een ratelslang na.
126
00:16:34,827 --> 00:16:39,039
Daarmee jagen ze een beest weg
wat 11.000 keer groter dan zij.
127
00:16:49,091 --> 00:16:52,678
Deze geweldige na-apers zijn goed op weg…
128
00:16:52,803 --> 00:16:57,307
…om volwaardige leden te worden
van de holenuil veiligheidsdienst.
129
00:17:01,687 --> 00:17:08,527
Kijk omhoog, kijk om je heen,
kijk nog beter en je zult zien…
130
00:17:09,445 --> 00:17:14,116
…dat er overal vreemde relaties zijn
in deze wondere wereld.
131
00:17:16,827 --> 00:17:18,912
Een paar bijzondere nachten per jaar…
132
00:17:19,872 --> 00:17:23,167
…is dit stukje bos
in de Mexicaanse bergen…
133
00:17:24,877 --> 00:17:29,798
…het toneel van een
fascinerende samenwerking.
134
00:17:45,773 --> 00:17:51,070
Dit mannelijke vuurvliegje
heeft twee jaar ondergronds gewacht.
135
00:17:55,365 --> 00:17:58,535
Nu is zijn kans om te stralen.
136
00:18:04,833 --> 00:18:07,586
En hij heeft precies de juiste chemie.
137
00:18:11,006 --> 00:18:13,258
Hij brengt zuurstof in zijn onderbuik.
138
00:18:16,095 --> 00:18:18,472
Het gaat een sterke
chemische verbinding aan…
139
00:18:19,723 --> 00:18:26,605
…met luciferine en luciferase
tot een explosie van bioluminescentie.
140
00:18:30,400 --> 00:18:33,570
Maar deze magische kunst
alleen is nog niet genoeg.
141
00:18:37,658 --> 00:18:39,660
Vrouwtjes worden graag betoverd.
142
00:18:41,662 --> 00:18:43,330
Hoe helderder hoe beter.
143
00:18:46,375 --> 00:18:47,543
Dus zijn enige optie…
144
00:18:51,171 --> 00:18:53,215
…is om met zijn rivalen samen te werken.
145
00:18:56,718 --> 00:18:59,596
Als duizenden
mannelijke vuurvliegjes samenkomen…
146
00:19:00,681 --> 00:19:02,141
…wordt het zeker helderder…
147
00:19:05,602 --> 00:19:07,104
…maar ook veel chaotischer.
148
00:19:10,816 --> 00:19:16,280
Vrouwtjes gaan pas meedoen
als de mannetjes synchroon stralen.
149
00:19:21,076 --> 00:19:24,705
Dus beetje bij beetje
passen ze hun timing aan…
150
00:19:27,833 --> 00:19:32,462
…tot er iets magisch gebeurt.
151
00:19:38,218 --> 00:19:41,096
Ze bereiken
bovennatuurlijke synchroniciteit…
152
00:19:43,599 --> 00:19:47,853
…een gloeiende
Mexicaanse golf die zelden gefilmd is.
153
00:19:52,608 --> 00:19:54,902
Van de 2000 vuurvliegjes soorten…
154
00:19:56,403 --> 00:19:59,281
…vertonen slechts 12 soorten
deze samenwerking.
155
00:20:01,617 --> 00:20:04,077
En het rimpel-effect is zo bijzonder…
156
00:20:05,078 --> 00:20:08,957
…dat zelfs het meest kieskeurige vrouwtje
erdoor aangetrokken wordt.
157
00:20:10,918 --> 00:20:12,669
Ze toont haar interesse…
158
00:20:15,464 --> 00:20:17,049
…maar haar licht is zo zwak…
159
00:20:18,217 --> 00:20:21,720
…dat ze haar signaal moet geven
tussen de mannelijke flitsen door.
160
00:20:29,561 --> 00:20:32,648
Er zijn tien rivalen voor elk vrouwtje.
161
00:20:34,608 --> 00:20:37,402
Dus nu is het elke man voor zich.
162
00:20:40,364 --> 00:20:42,824
Deze vastberaden jongen
bereikt haar als eerste…
163
00:20:47,120 --> 00:20:48,872
…en kan met haar paren.
164
00:21:02,135 --> 00:21:07,891
Maar uiteindelijk dankt hij zijn geluk
in de liefde aan de betoverende vertoning…
165
00:21:08,517 --> 00:21:09,685
…van samenwerking.
166
00:21:22,572 --> 00:21:25,534
Hoe dieper we graven in
de vreemde relaties van de natuur…
167
00:21:28,787 --> 00:21:30,497
…hoe verrassender ze worden.
168
00:21:33,875 --> 00:21:35,168
Op de Afrikaanse savanne…
169
00:21:36,378 --> 00:21:40,966
…werken onverwachte bondgenoten samen
om een groot probleem op te lossen.
170
00:21:43,468 --> 00:21:50,058
Om aan zijn enorme eetlust te voldoen
eet een olifant 136 kilo groen per dag.
171
00:21:58,191 --> 00:22:00,360
Bomen kunnen niet vluchten.
172
00:22:09,244 --> 00:22:13,206
Maar de fluitende doorn
heeft een bijzondere olifant-bestrijding.
173
00:22:16,752 --> 00:22:19,212
Een geluidsschild met lage frequentie…
174
00:22:25,802 --> 00:22:29,097
…dat klinkt als een zwerm
boze, stekende bijen.
175
00:22:34,102 --> 00:22:36,646
Een geluid waar
zelfs olifanten bang voor zijn.
176
00:22:48,158 --> 00:22:51,578
De doorn heeft geen
ingebouwd alarmsysteem.
177
00:22:52,829 --> 00:22:56,208
Het wordt geïnstalleerd
door kleine helpers.
178
00:23:02,464 --> 00:23:06,343
Mieren knagen holletjes
in de gezwollen doornen.
179
00:23:11,014 --> 00:23:14,643
Men zegt dat ze hun voelsprieten gebruiken
om de perfecte hoek te vinden.
180
00:23:18,688 --> 00:23:21,149
Dus wanneer de wind waait…
181
00:23:23,527 --> 00:23:26,446
…begint de doorn te zingen.
182
00:23:31,284 --> 00:23:33,745
De mierenholen laten
de boom niet alleen fluiten…
183
00:23:34,704 --> 00:23:38,417
…het zijn ook ingangen
naar een verborgen wereld.
184
00:23:41,253 --> 00:23:42,754
Geheime schuilplaatsen…
185
00:23:44,798 --> 00:23:46,591
…waar de mieren hun jongen opvoeden.
186
00:23:51,012 --> 00:23:56,393
De boom geeft ook een verslavende
suikernectar af, zodat de mieren blijven.
187
00:24:07,112 --> 00:24:11,700
Eén doorn kan een kolonie
van wel 50.000 mieren huisvesten.
188
00:24:13,869 --> 00:24:16,538
Het is een stad in de lucht.
189
00:24:23,253 --> 00:24:24,671
Maar hij wordt aangevallen.
190
00:24:37,142 --> 00:24:40,103
Een nek van 1 meter 80
bereikt de hoogste bladeren.
191
00:24:43,190 --> 00:24:46,985
Een behendige tong van 50 cm
kan tussen de doornen komen.
192
00:24:56,578 --> 00:25:02,209
En anders dan olifanten zijn giraffen
immuun voor de tonen van de doorn.
193
00:25:07,047 --> 00:25:10,509
Tijd voor de mieren om zich te bewijzen…
194
00:25:16,389 --> 00:25:23,188
…met een leger tegen een vijand
die 158 miljoen keer groter is dan zij.
195
00:25:40,121 --> 00:25:44,501
Mieren kunnen niet ver zien,
dus bespeuren ze aanvallers…
196
00:25:44,709 --> 00:25:46,962
…met hypergevoelige vibratie sensoren.
197
00:25:50,173 --> 00:25:54,761
Terwijl de giraf eet
stuurt hij schokgolven door de takken.
198
00:26:00,183 --> 00:26:04,396
De mieren merken kleine verschillen
tussen deze trillingen met hun poten.
199
00:26:17,325 --> 00:26:21,621
Als de rechtervoorpoot beweging merkt,
net voor de linkerachterpoot…
200
00:26:21,997 --> 00:26:24,833
…dan betekent het dat de vijand
verderop is, naar rechts.
201
00:26:32,007 --> 00:26:33,133
Het leger valt aan…
202
00:26:35,510 --> 00:26:38,263
…door pijnlijke beten
op de tong en het gezicht.
203
00:26:48,064 --> 00:26:53,111
Eén voor allen en allen voor de boom.
204
00:26:56,573 --> 00:27:00,035
Door hun achterlijf op te richten
stoten ze een schadelijk zuur uit.
205
00:27:03,079 --> 00:27:04,831
Hier danken ze hun naam aan.
206
00:27:06,583 --> 00:27:08,001
Cocktailmieren.
207
00:27:16,718 --> 00:27:18,470
En het werkt.
208
00:27:29,397 --> 00:27:31,107
Verliezen zijn onvermijdelijk.
209
00:27:35,654 --> 00:27:38,573
Maar uiteindelijk
wordt de giraf gedwongen verder te gaan.
210
00:27:46,873 --> 00:27:52,295
Ondanks de schade en slachtoffers
leven de doorn en de mieren verder.
211
00:27:55,090 --> 00:27:57,425
Dankzij hun bijzondere samenwerking.
212
00:28:03,348 --> 00:28:07,143
Niet alleen conflict
brengt soorten bij elkaar.
213
00:28:12,107 --> 00:28:15,068
Wrattenzwijnen houden van
een goed modderbad.
214
00:28:18,613 --> 00:28:19,948
Het voelt heerlijk…
215
00:28:22,075 --> 00:28:23,827
…en scrubt de huid.
216
00:28:25,662 --> 00:28:28,581
Maar er zijn dingen
die modder niet kan verwijderen.
217
00:28:31,251 --> 00:28:35,463
Op een zwijn leven allerlei parasieten,
218
00:28:36,464 --> 00:28:39,134
bloedzuigende teken en luizen…
219
00:28:40,343 --> 00:28:42,429
…verstopt op onbereikbare plekjes.
220
00:28:46,099 --> 00:28:48,810
Zonder hulp in elk geval.
221
00:28:52,272 --> 00:28:55,775
Deze groep mangoesten woont in de buurt.
222
00:28:58,361 --> 00:28:59,654
Ze kletsen graag…
223
00:29:00,363 --> 00:29:02,866
…via één van de meest
geavanceerde dierentalen.
224
00:29:09,247 --> 00:29:12,375
Met een breed vocabulaire
van klinkers en lettergrepen…
225
00:29:13,501 --> 00:29:15,670
…bespreken ze
waar ze voedsel kunnen vinden.
226
00:29:17,714 --> 00:29:19,007
En iedereen gaat akkoord.
227
00:29:20,467 --> 00:29:23,094
Tijd om de hort op te gaan.
228
00:29:26,765 --> 00:29:29,517
Met hun 150 kilo…
229
00:29:32,312 --> 00:29:33,980
…en tot de tanden bewapend
230
00:29:36,107 --> 00:29:39,486
…zijn wrattenzwijnen vaak defensief.
231
00:29:42,322 --> 00:29:43,907
Maar in dit Ugandese dorp…
232
00:29:45,074 --> 00:29:48,787
…hebben ze geleerd
om toegankelijker te zijn.
233
00:30:00,048 --> 00:30:04,594
Wrattenzwijnen en mangoesten
spreken niet dezelfde taal…
234
00:30:06,429 --> 00:30:09,516
…maar ze delen iets wat
steeds zeldzamer is tussen zoogdieren…
235
00:30:11,726 --> 00:30:13,686
…een samenwerking tussen soorten…
236
00:30:18,233 --> 00:30:22,237
…aangestuurd door lichaamstaal.
237
00:30:25,365 --> 00:30:30,203
Als het zwijn gaat liggen
begrijpt de mangoest het.
238
00:30:32,455 --> 00:30:35,583
Het is een uitnodiging
om te komen dineren.
239
00:30:38,920 --> 00:30:42,841
Met een reukvermogen
dat 1000 keer gevoeliger is dan het onze…
240
00:30:46,386 --> 00:30:48,346
…pikken zij de geur van bloed op…
241
00:30:56,187 --> 00:30:59,274
…en pakken de parasieten vol proteïne.
242
00:31:07,657 --> 00:31:09,701
Een voedzame maaltijd
voor de mangoesten…
243
00:31:13,204 --> 00:31:16,416
…en een welkome reiniging
voor de wrattenzwijnen.
244
00:31:23,256 --> 00:31:28,344
Deze bijzonder relatie
bestaat maar op twee plekken op aarde.
245
00:31:30,555 --> 00:31:34,809
Beiden in menselijke omgevingen
waar minder roofdieren zijn…
246
00:31:36,394 --> 00:31:42,984
…zodat prooien kunnen relaxen
met nieuwe vrienden.
247
00:31:48,323 --> 00:31:50,617
Terwijl dieren zich aanpassen
aan de moderne wereld…
248
00:31:51,451 --> 00:31:56,581
…ontstaan de meest efficiënte
en effectieve samenwerkingen.
249
00:32:07,800 --> 00:32:12,722
Tuimelaars vangen hun prooi
met geavanceerde technieken.
250
00:32:21,397 --> 00:32:24,734
Maar sommigen hebben het jagen
tot een nieuw niveau gebracht.
251
00:32:28,404 --> 00:32:29,489
Door samen te werken…
252
00:32:31,366 --> 00:32:32,992
…met een ander intelligent dier.
253
00:32:46,172 --> 00:32:51,469
Lokale vissers in Laguna, Brazilië,
weten dat tussen mei en juni…
254
00:32:51,928 --> 00:32:55,431
…deze wateren vol met harders zitten.
255
00:32:59,352 --> 00:33:01,521
Maar het is te troebel om ze te zien.
256
00:33:07,402 --> 00:33:10,488
Behalve als je met geluid kijkt.
257
00:33:19,205 --> 00:33:23,543
Echo-lokalisatie is een nauwkeurig
sonarsysteem dat de grootte…
258
00:33:23,751 --> 00:33:26,212
…snelheid en afstand
van een prooi kan meten.
259
00:33:38,558 --> 00:33:40,893
De dolfijnen gebruiken het
om de harders te vinden…
260
00:33:47,817 --> 00:33:49,944
…en dan brengen ze die samen.
261
00:33:55,867 --> 00:33:58,995
Maar scholen vissen
zijn heel lastig te vangen.
262
00:34:06,377 --> 00:34:11,549
Dus in een snelle beweging
nemen ze een precieze duik…
263
00:34:12,592 --> 00:34:16,596
…en slaan met hun staart op het water
als teken voor hun visservrienden…
264
00:34:17,722 --> 00:34:20,141
…'tijd om de netten uit te gooien.'
265
00:34:35,698 --> 00:34:38,868
Zo halen mensen vangst na vangst binnen.
266
00:34:40,286 --> 00:34:43,331
Terwijl ze anders blind zouden vissen.
267
00:34:51,547 --> 00:34:53,174
Het helpt de dolfijnen ook.
268
00:34:58,221 --> 00:35:02,433
Zodra de netten uitgaan
raken de harders in paniek…
269
00:35:08,815 --> 00:35:12,360
…ze verbreken hun formatie
en raken verspreid…
270
00:35:13,778 --> 00:35:16,030
…recht op de wachtende dolfijnen af.
271
00:35:28,376 --> 00:35:30,503
Iedereen krijgt een buik vol vis.
272
00:35:34,132 --> 00:35:35,925
Het is de perfect samenwerking.
273
00:35:40,847 --> 00:35:44,100
Strategisch, slim…
274
00:35:45,059 --> 00:35:48,855
…wanneer twee intelligente soorten
samenwerken voor succes.
275
00:35:55,236 --> 00:35:57,697
Er valt nog veel
te verkennen in onze wereld.
276
00:35:59,991 --> 00:36:03,244
En nog vreemdere relaties
om te ontdekken.
277
00:36:06,289 --> 00:36:10,710
Een van de meest onverwachte
samenwerkingen op deze planeet…
278
00:36:11,752 --> 00:36:14,505
…verbergt zich onder onze voeten.
279
00:36:19,719 --> 00:36:23,306
Bomen leiden een geheim sociaal leven.
280
00:36:26,726 --> 00:36:27,768
Diep ondergronds…
281
00:36:29,729 --> 00:36:32,231
…vinden geanimeerde gesprekken plaats.
282
00:36:37,612 --> 00:36:43,618
De bomen praten via een
net ontdekt sociaal netwerk…
283
00:36:45,119 --> 00:36:47,914
…ook bekend als het wood wide web.
284
00:36:50,625 --> 00:36:53,961
Schimmels vormen een web
van haarachtige draden…
285
00:36:56,631 --> 00:36:58,633
…halen suikers uit boomwortels…
286
00:37:02,136 --> 00:37:03,262
…en in ruil daarvoor…
287
00:37:04,472 --> 00:37:08,267
…geven ze de boom mineralen
die ze uit de grond halen.
288
00:37:11,938 --> 00:37:18,819
En deze geheime ondergrondse relatie
zorgt voor nog iets onverwachts.
289
00:37:21,280 --> 00:37:27,119
Wanneer de bomen in verbinding staan
kunnen ze informatie uitwisselen…
290
00:37:28,829 --> 00:37:32,667
…zoals waarschuwingen
over droogte en ziekte.
291
00:37:46,847 --> 00:37:49,934
Deze Douglasspar staat hier al decennia.
292
00:37:50,935 --> 00:37:53,145
Maar nu is hij in gevaar.
293
00:37:56,107 --> 00:37:59,527
Een Douglasspar-kever
heeft een dodelijk plan…
294
00:38:00,945 --> 00:38:04,615
…om een leger op te zetten
en de boom te vermoorden.
295
00:38:09,161 --> 00:38:12,331
Door chemische en elektrische
signalen uit te zenden…
296
00:38:13,082 --> 00:38:18,379
…waarschuwt de spar zijn buren
om afweergif te produceren.
297
00:38:20,381 --> 00:38:23,134
Maar hij is misschien
te laat om zichzelf te redden.
298
00:38:28,264 --> 00:38:31,267
Dit insect ter grootte van een erwt
stoot een feromoon uit…
299
00:38:36,731 --> 00:38:38,983
…dat het einde van de spar kan betekenen.
300
00:38:45,698 --> 00:38:51,996
Hij vraagt om versterking
en roept op tot een invasie.
301
00:38:54,790 --> 00:38:58,169
Kevers komen…
302
00:38:59,879 --> 00:39:00,880
…paren…
303
00:39:02,131 --> 00:39:03,466
…en vestigen zich.
304
00:39:05,801 --> 00:39:10,431
Hun jongen eten de boom levend op.
305
00:39:13,517 --> 00:39:17,229
Deze imposante spar zal binnen
een paar weken sterven.
306
00:39:20,066 --> 00:39:21,901
Maar als laatste goede daad…
307
00:39:24,653 --> 00:39:29,241
…stuurt de stervende reus
suikers zijn wortels in…
308
00:39:35,498 --> 00:39:39,794
…zodat die levenskrachtige bronnen
via het wood wide web gedeeld worden.
309
00:39:53,182 --> 00:39:58,854
Hiermee helpt hij buren
en nageslacht om sterker te groeien.
310
00:40:03,150 --> 00:40:04,902
Terwijl een leven afsterft…
311
00:40:06,487 --> 00:40:11,617
…wordt de rest van het bos voorbereid
om voor de toekomst te vechten.
312
00:40:17,081 --> 00:40:19,458
We weten nog niet alles
over de sterke connectie…
313
00:40:19,542 --> 00:40:21,335
…tussen bomen en schimmels.
314
00:40:22,878 --> 00:40:24,547
Maar het is al duidelijk…
315
00:40:25,339 --> 00:40:31,053
…dat deze diepgaande relatie
essentieel is voor al het leven op aarde.
316
00:40:36,809 --> 00:40:40,104
Men zegt dat in de natuur
alleen de sterksten overleven.
317
00:40:44,984 --> 00:40:49,196
Maar wanneer samenwerking en communicatie…
318
00:40:51,031 --> 00:40:53,409
…dieren en planten samenbrengt…
319
00:40:55,494 --> 00:40:57,872
…en superkrachten combineren…
320
00:41:02,001 --> 00:41:06,797
…zijn zelfs
de meest kwetsbaren niet te stuiten.
321
00:41:10,259 --> 00:41:12,219
Als je denkt dat je de natuur kent…
322
00:41:17,516 --> 00:41:19,018
…denk dan nog eens goed na.
323
00:41:52,051 --> 00:41:54,053
Ondertiteld door: Mirjam Linschooten