1 00:00:08,341 --> 00:00:09,759 Algınızın hemen ötesindeki… 2 00:00:11,094 --> 00:00:13,013 …bir dünyaya adım atın. 3 00:00:19,102 --> 00:00:22,313 Gizli güçleri ve süper duyuları olan… 4 00:00:23,189 --> 00:00:26,484 …olağanüstü hayvanların dünyası. 5 00:00:27,694 --> 00:00:29,529 Doğayı bildiğinizi sanıyorsanız… 6 00:00:32,532 --> 00:00:33,700 …tekrar düşünün. 7 00:00:35,744 --> 00:00:39,664 DOĞA/ÜSTÜ 8 00:00:44,419 --> 00:00:46,046 ANLATICI BENEDICT CUMBERBATCH 9 00:00:46,129 --> 00:00:47,922 Kanada ormanlarının derinliklerinde… 10 00:00:52,844 --> 00:00:54,387 …Ormanın Hayaleti olarak… 11 00:00:58,141 --> 00:01:01,227 …bilinecek kadar gizemli bir hayvan yaşar. 12 00:01:08,693 --> 00:01:09,861 Çakır. 13 00:01:22,165 --> 00:01:24,084 Bir saniyeden kısa sürede… 14 00:01:25,835 --> 00:01:27,170 …sıfırdan 65 kilometreye. 15 00:01:31,049 --> 00:01:34,761 Yırtıcı kuşların en çabuk hızlananı. 16 00:01:41,559 --> 00:01:46,981 Kısa, oval kanatları ve otuz santimlik kuyruğuyla sık ormanda 17 00:01:47,524 --> 00:01:49,192 eşsiz bir çeviklikle uçar. 18 00:01:54,197 --> 00:01:57,909 Ancak o bile alt edilebilir. 19 00:02:04,999 --> 00:02:07,710 Buradaki diğer, çok daha küçük canlılar… 20 00:02:09,129 --> 00:02:14,926 …Ormanın Hayaleti'ni yenecek inanılmaz yeteneklere sahipler. 21 00:02:20,181 --> 00:02:22,851 Düşük ışığa uyum sağlamış özel görme yetisiyle 22 00:02:23,393 --> 00:02:27,230 baştankara, havadan gelen tehlikeyi ilk fark eden… 23 00:02:32,360 --> 00:02:34,404 …ve ilk alarm veren. 24 00:02:35,989 --> 00:02:37,115 Şifreli bir mesaj… 25 00:02:38,908 --> 00:02:41,286 …çakırın yerini ve hızını duyuruyor. 26 00:02:44,622 --> 00:02:47,584 Sincaplar baştankaranın çağrısını tanımakla kalmıyor… 27 00:02:50,795 --> 00:02:52,005 …neredeyse mükemmel şekilde… 28 00:02:53,965 --> 00:02:55,300 …taklit de edebiliyor. 29 00:02:59,304 --> 00:03:05,810 Saniyeler içinde uyarı bir hayvandan diğerine aktarılıyor. 30 00:03:10,356 --> 00:03:14,360 Saatte 150 km.yi aşan bir hızla ormana yayılıyor. 31 00:03:18,615 --> 00:03:21,409 Çakırdan iki kat hızlı. 32 00:03:28,583 --> 00:03:31,085 Mesaj alındı, açık ve net… 33 00:03:32,212 --> 00:03:36,549 "Düşman yaklaşıyor, alçaktan ve hızlı." 34 00:03:42,055 --> 00:03:44,265 Ufaklıklar birbirlerini kollayarak… 35 00:03:48,061 --> 00:03:49,812 …bir adım öne geçiyor. 36 00:03:58,071 --> 00:04:00,448 Sağ kalmak için büyük ve haşin olmanız gerekmez. 37 00:04:02,158 --> 00:04:05,078 Size gereken dostlardır. 38 00:04:06,663 --> 00:04:09,916 Hayvan ittifaklarının dünyasına hoş geldiniz. 39 00:04:11,584 --> 00:04:15,171 Canlıların muhteşem yöntemlerle iletişim kurup iş birliği yaptığı, 40 00:04:16,923 --> 00:04:20,343 en beklenmedik ortaklıkları kurduğu dünya. 41 00:04:21,886 --> 00:04:28,851 TUHAF İLİŞKİLER 42 00:04:35,608 --> 00:04:37,443 Bu haşin dünyada bile… 43 00:04:40,113 --> 00:04:41,364 …hayvanlar iş birliği yaparak… 44 00:04:42,490 --> 00:04:45,618 …her şeye rağmen zafer kazanabilir. 45 00:04:51,582 --> 00:04:54,544 Bu Kuzey Amerika ormanında hava bozduğunda 46 00:04:55,545 --> 00:05:00,800 birbirine destek olmak ölüm kalım meselesi olabilir. 47 00:05:04,929 --> 00:05:10,018 150 gramlık bu sincap kış uykusuna yetecek kadar yağ depolayamaz. 48 00:05:11,394 --> 00:05:14,564 Yani bütün kış yiyecek bulmak zorunda. 49 00:05:19,527 --> 00:05:21,195 Ama arkadaşlarından ayrıldığında… 50 00:05:22,238 --> 00:05:23,364 …donabilir. 51 00:05:29,662 --> 00:05:32,040 Sıcaklık eksi 34 santigrata düştüğünde… 52 00:05:33,541 --> 00:05:35,960 …sadece en süper güçlü sincap… 53 00:05:36,961 --> 00:05:38,379 …eve sağ dönecek. 54 00:05:41,049 --> 00:05:42,383 Yiyeceğe ihtiyacı var. 55 00:05:43,676 --> 00:05:44,677 Hemen. 56 00:05:52,935 --> 00:05:55,313 Koca gözleri zayıf ışığı emiyor. 57 00:06:01,569 --> 00:06:02,987 Gündüz gördüğümüz kadar… 58 00:06:04,906 --> 00:06:06,783 …karanlıkta da iyi görebilir. 59 00:06:10,661 --> 00:06:15,166 Keskin koku duyusu da ormanda yiyecekleri bulmasına yardım eder. 60 00:06:21,798 --> 00:06:24,759 Ancak mantar sadece dört kalori. 61 00:06:26,803 --> 00:06:29,847 Geceden sağ çıkmak için ona 20 lazım. 62 00:06:34,560 --> 00:06:37,563 Kış ortasında bulması kolay değil. 63 00:06:42,110 --> 00:06:47,573 Eğer yiyecek bulmak için koştururken bulduğundan fazla enerji yakarsa 64 00:06:48,324 --> 00:06:50,910 bu gece son gecesi olacak. 65 00:07:00,795 --> 00:07:03,756 Ama bu hafif sıkletin bir sırrı var. 66 00:07:11,222 --> 00:07:12,432 Uçabiliyor. 67 00:07:15,935 --> 00:07:19,605 Kuzeyin uçan sincaplarının el bileğinden ayak bileğine uzanan 68 00:07:20,273 --> 00:07:23,901 patagyum denen kürklü kanatları vardır. 69 00:07:30,074 --> 00:07:32,785 Bir futbol sahası boyunca havada süzülebilirler. 70 00:07:47,341 --> 00:07:51,846 İnmek için kuyruğunu bir hava frenine dönüştürür. 71 00:08:04,650 --> 00:08:09,572 Ağaçlar arasında süzülerek en az çabayla en fazla yiyeceği bulabilir. 72 00:08:16,913 --> 00:08:20,875 Ama şimdi, gecelerin ninjası arkadaşlarının çok uzağında. 73 00:08:23,461 --> 00:08:25,046 Onları bir an evvel bulamazsa… 74 00:08:26,589 --> 00:08:27,590 …ölecek. 75 00:08:33,888 --> 00:08:36,641 Ultrasonik bir acil durum mesajı gönderiyor. 76 00:08:41,812 --> 00:08:43,481 Çoğu yırtıcı onu duyamaz… 77 00:08:45,358 --> 00:08:47,151 …ama arkadaşları duyabilir. 78 00:08:49,570 --> 00:08:50,571 Cevap verdiklerinde… 79 00:08:52,740 --> 00:08:54,325 …gideceği yeri biliyor. 80 00:09:03,584 --> 00:09:05,795 Şimdi çok geç olmadan ısınmak için… 81 00:09:08,005 --> 00:09:09,924 …eve dönmeliler. 82 00:09:12,385 --> 00:09:15,638 Ormana yayılmış 20'den fazla yuva varken… 83 00:09:17,682 --> 00:09:20,309 …herkesin nereye gittiğinin izini sürmek zor olabilir. 84 00:09:22,770 --> 00:09:24,021 Hele bu hızda. 85 00:09:29,485 --> 00:09:34,407 Ama yakın zamanlı bir keşif daha muhteşem bir yeteneği açığa çıkardı. 86 00:09:36,951 --> 00:09:38,035 Uçan sincaplar… 87 00:09:39,078 --> 00:09:40,079 …parlıyor. 88 00:09:42,957 --> 00:09:46,544 Morötesi ışıkla çekim, ay ışığını nasıl bir renkte emip… 89 00:09:48,129 --> 00:09:50,131 …başka bir renkte yaydıklarını… 90 00:09:51,841 --> 00:09:53,301 …gözler önüne seriyor. 91 00:09:56,929 --> 00:09:59,265 Karanlıkta parlayan karınları 92 00:09:59,348 --> 00:10:00,641 işaret fişeği gibi. 93 00:10:06,689 --> 00:10:08,566 Böylece gece arkadaşlarını görüp… 94 00:10:11,193 --> 00:10:12,820 …peşlerinden sıcak ve güvenli… 95 00:10:14,405 --> 00:10:16,616 …yuvalarına gidebiliyorlar. 96 00:10:20,369 --> 00:10:25,082 En soğuk geceleri atlatmak için birbirlerine sokuluyorlar. 97 00:10:30,796 --> 00:10:34,925 Bazı hayvanlar bir sonraki neslin güvenle büyüyebileceği… 98 00:10:37,511 --> 00:10:39,972 …güçlü bir toplum hissi yaratarak… 99 00:10:41,599 --> 00:10:44,393 …. iş birliğini yeni bir seviyeye taşır. 100 00:10:49,065 --> 00:10:52,652 Yer kukumavları yavrularını tehlikeli bir dünyada büyütür. 101 00:10:59,450 --> 00:11:02,953 Sadece 25 santimler ama devlerin ayaklarının altında… 102 00:11:04,121 --> 00:11:05,122 …yaşıyorlar. 103 00:11:10,711 --> 00:11:12,797 Sürekli, yırtıcıların korkusu içindeler. 104 00:11:20,554 --> 00:11:22,890 Montana'nın geniş düzlüklerinde… 105 00:11:26,018 --> 00:11:28,437 …tehlike her yönden gelebilir. 106 00:11:42,076 --> 00:11:45,871 Neyse ki yer kukumavlarının gözleri ve kulakları keskin. 107 00:11:51,210 --> 00:11:56,799 Dürbün görüşü ve keskin işitme duyusu tehlikenin yerini belirlemelerini sağlar. 108 00:12:01,470 --> 00:12:04,598 Daha da etkileyici olan birbirlerini kollamaları. 109 00:12:09,687 --> 00:12:13,691 Yüz kuşluk büyük gruplar hâlinde yaşayan yegâne kukumav türü. 110 00:12:16,944 --> 00:12:19,196 Mahalle nöbetinde üstlerine yoktur. 111 00:12:24,034 --> 00:12:26,996 Büyüyen yavrularının becerilerini mükemmelleştirmeleri için… 112 00:12:32,543 --> 00:12:33,961 …güvenli bir ortam. 113 00:12:46,557 --> 00:12:50,853 Bir aylıkken yavru kukumavın gözleri çoktan gelişmiştir. 114 00:12:53,606 --> 00:12:56,233 Ama şimdi, yuvadan ayrılmalarına haftalar kalmışken, 115 00:12:57,651 --> 00:13:00,237 sesi kulaklarına yönlendirmek için… 116 00:13:02,907 --> 00:13:05,659 …konkav yüzlerini çevirmeyi öğrenerek… 117 00:13:06,535 --> 00:13:08,704 …dinleme konusunda ustalaşmaları gerek. 118 00:13:10,998 --> 00:13:16,003 Doğru yaparsanız sesi on kat arttırır… 119 00:13:21,759 --> 00:13:24,970 …ama öğrenmesi çok çalışmayı ve koordinasyonu gerektirir. 120 00:13:38,025 --> 00:13:40,361 Bu arada anne ve babaları arkalarını kollar, 121 00:13:41,070 --> 00:13:42,071 nöbet tutar… 122 00:13:43,864 --> 00:13:45,199 …ve onları besler. 123 00:13:48,077 --> 00:13:51,956 Kukumavlar etoburdur ama çiğneyecek dişleri yoktur. 124 00:13:53,499 --> 00:13:56,043 O yüzden yavrular bile yemekleri bütün olarak yutar. 125 00:13:56,836 --> 00:14:01,131 Pençe, kürk, kemik, ne varsa. 126 00:14:04,051 --> 00:14:08,305 Ve giren her şeyin… Çıkması gerekir. 127 00:14:14,728 --> 00:14:15,729 Topaklar hâlinde. 128 00:14:21,193 --> 00:14:22,778 Neyse, derse dönelim. 129 00:14:25,656 --> 00:14:27,199 Tehlikeden nasıl kaçılır? 130 00:14:28,742 --> 00:14:31,495 Ailelerini dinleyerek ve onları örnek alarak. 131 00:14:34,957 --> 00:14:37,001 Çıngıraklı yılan alarmı verildiğinde… 132 00:14:42,756 --> 00:14:45,134 …yavru kukumavlar uzak durmasını biliyor. 133 00:14:49,722 --> 00:14:53,267 Zehri Amerika'daki büyük hayvanları bile 134 00:14:53,350 --> 00:14:54,476 öldürecek kadar güçlü. 135 00:15:00,441 --> 00:15:04,445 Ama merak hayat kurtarabilir. 136 00:15:12,703 --> 00:15:16,206 Dikkat ettikleri ve mesafelerini koruduklarını sürece… 137 00:15:17,791 --> 00:15:18,918 …güvendeler. 138 00:15:24,715 --> 00:15:28,177 Bazı tehlikelerden kaçınmak zordur. 139 00:15:45,945 --> 00:15:46,946 Bizon. 140 00:15:49,239 --> 00:15:52,785 Toz banyosu için kukumav yuvalarının çevresindeki açıklıkları seçerler. 141 00:15:57,581 --> 00:16:00,334 Bu 1.200 kiloluk dev… 142 00:16:02,169 --> 00:16:06,131 …yuvayı kolayca yıkabilir ve içindekileri kapana kıstırabilir. 143 00:16:11,303 --> 00:16:15,099 Kukumav yavruları çok inanılmaz bir şey yapar. 144 00:16:22,314 --> 00:16:24,817 Çıngıraklı yılan sesini… 145 00:16:27,236 --> 00:16:31,949 …taklit sanatında ustalaşmışlar. 146 00:16:34,827 --> 00:16:39,039 Boylarının 11.000 katı olan bu canavarı korkutup kaçırıyorlar. 147 00:16:49,091 --> 00:16:52,678 Bu şahane ufak taklitçiler yer kukumavı güvenlik kuvvetlerinin 148 00:16:52,803 --> 00:16:57,307 tam üyesi olma yolunda ilerliyor. 149 00:17:01,687 --> 00:17:05,816 Yukarı bakın, etrafa bakın, yakından bakın… 150 00:17:07,443 --> 00:17:08,527 …ve bu şahane dünyanın… 151 00:17:09,445 --> 00:17:14,116 …her yerinde tuhaf ilişkilerin gizli olduğunu göreceksiniz. 152 00:17:16,827 --> 00:17:18,912 Her yılın birkaç özel gecesinde… 153 00:17:19,872 --> 00:17:23,167 …Meksika dağlarındaki bu ufak orman… 154 00:17:24,877 --> 00:17:29,798 …dünyanın en büyüleyici iş birliği gösterilerinden birine sahne olur. 155 00:17:45,773 --> 00:17:51,070 Bu erkek ateş böceği iki yıldır yer altında bekliyordu. 156 00:17:55,365 --> 00:17:58,535 Bu, onun parlama şansı. 157 00:18:04,833 --> 00:18:07,586 Ve bu iş için doğru kimyaya sahip. 158 00:18:11,006 --> 00:18:13,258 Oksijeni karnına çekiyor. 159 00:18:16,095 --> 00:18:18,472 Oksijen, lüsiferin ve lüsiferaz gibi… 160 00:18:19,723 --> 00:18:26,605 …güçlü kimyasallarla etkileşime girip biyolüminesansa yol açıyor. 161 00:18:30,400 --> 00:18:33,570 Ama bu büyüleyici yetenek bile tek başına yeterli değil. 162 00:18:37,658 --> 00:18:39,660 Dişiler büyülenmek ister. 163 00:18:41,662 --> 00:18:43,330 Ne kadar parlak, o kadar iyi. 164 00:18:46,375 --> 00:18:47,543 Yani tek seçeneği… 165 00:18:51,171 --> 00:18:53,132 …rakipleriyle iş birliği yapmak. 166 00:18:56,718 --> 00:18:59,596 Binlerce ateş böceği bir araya geldiğinde… 167 00:19:00,681 --> 00:19:02,141 …daha parlak olduğu kesin… 168 00:19:05,602 --> 00:19:07,104 …ama daha kaotik de. 169 00:19:10,816 --> 00:19:16,280 Erkekler uyum içinde parlarsa dişiler hamle yapacak. 170 00:19:21,076 --> 00:19:24,705 Yavaşça zamanlamalarını ayarlıyorlar… 171 00:19:27,833 --> 00:19:32,462 …ve sonunda sihirli bir şey oluyor. 172 00:19:38,218 --> 00:19:41,096 Doğaüstü bir senkrona ulaşıyorlar. 173 00:19:43,599 --> 00:19:47,853 Daha önce çok az görüntülenmiş, ışıktan bir Meksika dalgası. 174 00:19:52,608 --> 00:19:54,902 İki bin ateş böceği türünden… 175 00:19:56,403 --> 00:19:59,281 …sadece 12'si uyum içinde gösteri yapar… 176 00:20:01,617 --> 00:20:04,077 …ve bu dalga etkisi öyle olağanüstüdür ki… 177 00:20:05,078 --> 00:20:08,957 …en mızmız dişi bile tahrik olmaktan kendini alamaz. 178 00:20:10,918 --> 00:20:12,669 Dişi ilgisini belli ediyor… 179 00:20:15,464 --> 00:20:17,049 …ama ışığı o kadar zayıf ki… 180 00:20:18,217 --> 00:20:21,720 …sinyalini erkeklerin parlamaları arasındaki boşlukta göndermeli. 181 00:20:29,561 --> 00:20:32,648 Her dişi için on rakip birbiriyle yarışıyor. 182 00:20:34,608 --> 00:20:37,402 Artık her erkek kendi başının çaresine bakacak. 183 00:20:40,364 --> 00:20:42,824 Dişiye ilk ulaşan, bu kararlı böcek. 184 00:20:47,120 --> 00:20:48,872 Sonunda çiftleşiyor. 185 00:21:02,135 --> 00:21:03,136 Ancak son kertede, 186 00:21:03,887 --> 00:21:09,685 aşktaki şansını bu büyüleyici iş birliği gösterisine borçlu. 187 00:21:22,572 --> 00:21:25,534 Doğadaki tuhaf ilişkilerin ne kadar derinine inersek 188 00:21:28,787 --> 00:21:30,497 o kadar şaşırtıcı geliyorlar. 189 00:21:33,875 --> 00:21:35,168 Afrika savanalarında… 190 00:21:36,378 --> 00:21:40,966 …hiç beklenmedik müttefikler büyük bir sorunu aşmak için iş birliği yapar. 191 00:21:43,468 --> 00:21:45,512 Bir fil, inanılmaz iştahını tatmin etmek için… 192 00:21:46,555 --> 00:21:50,058 …günde 150 kilo bitki yer. 193 00:21:58,191 --> 00:22:00,360 Ağaçlar kaçamaz. 194 00:22:09,244 --> 00:22:13,206 Ama bir akasya türü olan ıslıkçı çalının olağanüstü bir fil kovucusu var. 195 00:22:16,752 --> 00:22:19,212 Sokmaya hazır, öfkeli bir arı sürüsü gibi ses çıkaran… 196 00:22:25,802 --> 00:22:29,097 …düşük frekanslı sonik bir kalkan. 197 00:22:34,102 --> 00:22:36,646 Fillerin bile korktuğu bir ses. 198 00:22:48,158 --> 00:22:51,578 Akasyanın kendisinin bir alarm sistemi yok. 199 00:22:52,829 --> 00:22:56,208 Onu yerleştiren ufak yardımcılar. 200 00:23:02,464 --> 00:23:06,343 Kokteyl karıncaları şişen dikenleri kemirerek delik açar. 201 00:23:11,014 --> 00:23:14,476 Mükemmel açıyı bulmak için antenlerini kullandıklarına inanılıyor. 202 00:23:18,688 --> 00:23:21,149 Böylece rüzgâr estiğinde… 203 00:23:23,527 --> 00:23:26,446 …akasya şarkı söylemeye başlar. 204 00:23:31,284 --> 00:23:33,745 Karınca delikleri ağaca sadece ıslık çaldırmaz… 205 00:23:34,704 --> 00:23:38,417 …gizli bir dünyanın kapılarıdır da. 206 00:23:41,253 --> 00:23:42,754 Karıncaların yavru yetiştirdiği… 207 00:23:44,798 --> 00:23:46,425 …gizli güvenli evler. 208 00:23:51,012 --> 00:23:55,267 Ağaç, karıncaların kalmasını sağlayan bağımlılık yapıcı şekerli bir 209 00:23:55,392 --> 00:23:56,393 nektar da salgılar. 210 00:24:07,112 --> 00:24:11,700 Tek bir akasya 50.000 karıncalık bir koloniyi barındırabilir. 211 00:24:13,869 --> 00:24:16,538 Gökyüzünde bir şehir… 212 00:24:23,253 --> 00:24:24,337 …ama saldırı altında. 213 00:24:37,142 --> 00:24:40,103 İki metrelik boyun en yüksekteki yapraklara ulaşabilir. 214 00:24:43,190 --> 00:24:46,985 50 santimlik hünerli dil dikenlerin arasına girebilir. 215 00:24:56,578 --> 00:24:58,246 Fillerin aksine… 216 00:24:59,372 --> 00:25:02,209 …zürafaların akasyanın ıslığına bağışıklığı vardır. 217 00:25:07,047 --> 00:25:10,509 Karıncaların evlerini hak etmesinin… 218 00:25:16,389 --> 00:25:19,518 …ve boylarının 158.000.000 katı bir düşmanı yenmek için 219 00:25:19,976 --> 00:25:23,188 ordularını harekete geçirmesinin vakti geldi. 220 00:25:40,121 --> 00:25:44,501 Kokteyl karıncaları uzağı göremez. Saldırganları, aşırı hassas 221 00:25:44,709 --> 00:25:46,962 titreşim sensörleriyle tespit ederler. 222 00:25:50,173 --> 00:25:51,383 Zürafa beslenirken… 223 00:25:52,884 --> 00:25:54,761 …dallardan şok dalgaları yollar. 224 00:26:00,183 --> 00:26:04,396 Karıncalar bacaklarıyla bu titreşimlerdeki en ufak değişimleri ölçebilir. 225 00:26:17,325 --> 00:26:21,621 Sağ ön, sol arkadan bir milisaniye önce hareketi tespit ederse 226 00:26:21,997 --> 00:26:24,624 düşman önde, sağda demektir. 227 00:26:32,007 --> 00:26:33,133 Ordu, dilden ve yüzden… 228 00:26:35,510 --> 00:26:38,263 …acı verici ısırıklar alarak saldırır. 229 00:26:48,064 --> 00:26:49,065 Birimiz hepimiz… 230 00:26:50,775 --> 00:26:53,111 …hepimiz ağaç için. 231 00:26:56,573 --> 00:27:00,035 Karınlarını kaldırıp zehirli asit püskürtüyorlar. 232 00:27:03,079 --> 00:27:04,831 Adlarını bundan alırlar. 233 00:27:06,583 --> 00:27:08,001 Kokteyl karıncaları. 234 00:27:16,718 --> 00:27:18,470 Ve işe yarıyor. 235 00:27:29,397 --> 00:27:31,107 Kayıplar kaçınılmaz… 236 00:27:35,654 --> 00:27:38,448 …ama sonunda zürafa gitmek zorunda kalıyor. 237 00:27:46,873 --> 00:27:48,667 Hasara ve kayıplara rağmen… 238 00:27:49,918 --> 00:27:52,295 …hem akasya hem koloni sağ kalıyor. 239 00:27:55,090 --> 00:27:57,425 Bu kayda değer ortaklık sayesinde. 240 00:28:03,348 --> 00:28:07,143 Türleri bir araya getiren sadece çatışmalar değil. 241 00:28:12,107 --> 00:28:15,068 Düğmeli domuz iyi bir çamur banyosunu sever. 242 00:28:18,613 --> 00:28:19,948 Harika bir his. 243 00:28:22,075 --> 00:28:23,827 Cildi ölü hücrelerden arındırır… 244 00:28:25,662 --> 00:28:28,581 …ama çamurun temizleyemeyeceği şeyler de var. 245 00:28:31,251 --> 00:28:35,463 Domuzun gövdesinde bir sürü parazit yaşar. 246 00:28:36,423 --> 00:28:39,134 Kan emici kene ve bitler… 247 00:28:40,343 --> 00:28:42,429 …ulaşamayacağı yerlerde saklanıyor. 248 00:28:46,099 --> 00:28:48,810 En azından yardım almadan. 249 00:28:52,272 --> 00:28:55,775 Bu firavun fareleri yakınlarda yaşıyor. 250 00:28:58,361 --> 00:28:59,654 Geveze bir sürü. 251 00:29:00,363 --> 00:29:02,866 En gelişmiş hayvan dillerinden birine sahipler. 252 00:29:09,247 --> 00:29:12,375 Sesliler ve hecelerden oluşan geniş bir kelime haznesiyle… 253 00:29:13,501 --> 00:29:15,253 …nerede yemek bulabileceklerini tartışıyorlar… 254 00:29:17,714 --> 00:29:18,840 …ve herkes anlaşıyor. 255 00:29:20,467 --> 00:29:23,094 Şehre gitme vakti. 256 00:29:26,765 --> 00:29:29,517 160 kilo olan… 257 00:29:32,312 --> 00:29:33,980 …ve tepeden tırnağa silahlı… 258 00:29:36,107 --> 00:29:39,486 …düğmeli domuzlar genelde savunmadadır. 259 00:29:42,322 --> 00:29:43,907 Ama bu Uganda köyünde… 260 00:29:45,074 --> 00:29:48,787 …biraz daha sıcakkanlı olmayı öğrenmişler. 261 00:30:00,048 --> 00:30:04,594 Düğmeli domuzlar ve firavun fareleri aynı dilden konuşmaz… 262 00:30:06,429 --> 00:30:09,140 …ama memeliler arasında ender olan bir şeyi paylaşıyorlar. 263 00:30:11,726 --> 00:30:13,686 Vücut diliyle… 264 00:30:18,233 --> 00:30:19,234 …başlayan bir… 265 00:30:20,985 --> 00:30:22,237 …türler arası iş birliği. 266 00:30:25,365 --> 00:30:30,203 Domuzlar yuvarlandığında firavun fareleri anlar. 267 00:30:32,455 --> 00:30:35,583 Bu, yemek davetidir. 268 00:30:38,920 --> 00:30:42,841 Bizimkinden 1.000 kat daha hassas koku duyularıyla… 269 00:30:46,386 --> 00:30:48,346 …belirsiz kan kokusunu tespit edip… 270 00:30:56,187 --> 00:30:59,274 …protein dolu parazitleri toplarlar. 271 00:31:07,657 --> 00:31:09,576 Firavun fareleri için doyurucu bir öğün… 272 00:31:13,204 --> 00:31:16,416 …ve düğmeli domuz için çok gerekli, derin bir temizlik. 273 00:31:23,256 --> 00:31:28,344 Bu özel ilişki dünyanın sadece iki yerinde görülür. 274 00:31:30,555 --> 00:31:34,809 İkisi de insan yerleşkeleri yakınında, yırtıcıların az olduğu, 275 00:31:36,394 --> 00:31:38,897 av hayvanlarının yeni arkadaşları eşliğinde… 276 00:31:39,939 --> 00:31:42,984 …biraz rahatlayabildiği yerler. 277 00:31:48,323 --> 00:31:50,408 Hayvanlar modern dünyaya uyum sağlarken… 278 00:31:51,451 --> 00:31:54,162 …dünyanın en verimli ve en etkili 279 00:31:54,412 --> 00:31:56,581 ortaklıklarından bazıları doğuyor. 280 00:32:07,800 --> 00:32:09,052 Afalina yunusları 281 00:32:09,636 --> 00:32:12,722 avlarını yakalamakta gelişmiş yöntemler kullanır. 282 00:32:21,397 --> 00:32:24,734 Ama bazıları başka bir zeki hayvanla… 283 00:32:28,404 --> 00:32:29,405 …iş birliği yaparak… 284 00:32:31,366 --> 00:32:32,784 …bunu bir üst seviyeye taşıyor. 285 00:32:46,172 --> 00:32:51,469 Laguna, Brezilya'daki yerel balıkçılar mayısla haziran arasında 286 00:32:51,928 --> 00:32:55,431 nehir ağzının kefal kaynadığını bilir… 287 00:32:59,352 --> 00:33:01,312 …ama su, kefallerin görülemeyeceği kadar bulanık. 288 00:33:07,402 --> 00:33:10,488 Tabii sesle görmüyorsanız. 289 00:33:19,205 --> 00:33:23,543 Ekolokasyon, avın boyunu, hızını, uzaklığını tespit edebilen 290 00:33:23,751 --> 00:33:26,212 hassas bir sonar sistemi. 291 00:33:38,558 --> 00:33:40,810 Yunuslar onunla kefalleri bulur… 292 00:33:47,817 --> 00:33:49,944 …ve hepsini bir araya toplar. 293 00:33:55,867 --> 00:33:58,995 Ama balık sürülerini hedef almak zordur. 294 00:34:06,377 --> 00:34:08,546 Onlar da bir kuyruk hamlesiyle… 295 00:34:09,505 --> 00:34:11,549 …kolayca tanınan bir dalış yapar… 296 00:34:12,592 --> 00:34:16,596 …ve balıkçı dostlarına gerekli işareti verirler. 297 00:34:17,722 --> 00:34:20,141 "Ağ atma zamanı." 298 00:34:35,698 --> 00:34:38,826 Bu, insanların balık üstüne balık yakalamasına yardım eder. 299 00:34:40,244 --> 00:34:43,331 Bu olmasa, körü körüne balık tutuyor olurlardı. 300 00:34:51,547 --> 00:34:53,174 Yunuslara da faydası olur. 301 00:34:58,221 --> 00:34:59,388 Ağlar atıldığında… 302 00:35:01,099 --> 00:35:02,433 …kefaller paniğe kapılır… 303 00:35:08,815 --> 00:35:09,857 …sürüden kopar… 304 00:35:11,275 --> 00:35:12,360 …ve dağılır. 305 00:35:13,778 --> 00:35:16,030 Doğruca yunusların kucağına düşer. 306 00:35:28,376 --> 00:35:30,503 Herkes karnını balıkla doldurur. 307 00:35:34,132 --> 00:35:35,925 İşte mükemmel iş birliği. 308 00:35:40,847 --> 00:35:41,848 Stratejik… 309 00:35:43,099 --> 00:35:44,100 …ve yaratıcı. 310 00:35:45,059 --> 00:35:48,855 İki zeki tür, başarı için güçlerini birleştiriyor. 311 00:35:55,236 --> 00:35:57,697 Dünyamızda daha keşfedilecek çok şey var. 312 00:35:59,991 --> 00:36:03,244 Görülecek daha da tuhaf ilişkiler var. 313 00:36:06,289 --> 00:36:10,710 Anlaşılan dünyanın en şaşırtıcı ittifaklarından biri… 314 00:36:11,752 --> 00:36:14,505 …ayaklarımızın altında saklıymış. 315 00:36:19,719 --> 00:36:23,306 Ağaçların gizli bir sosyal hayatı vardır. 316 00:36:26,726 --> 00:36:27,768 Yerin derinliklerinde… 317 00:36:29,729 --> 00:36:32,231 …canlı bir sohbet gerçekleşir. 318 00:36:37,612 --> 00:36:39,739 Ağaçlar yeni keşfedilen… 319 00:36:41,199 --> 00:36:43,618 …ve kökler arası ağ olarak bilinen… 320 00:36:45,119 --> 00:36:47,914 …bir sosyal ağla iletişim kuruyor. 321 00:36:50,625 --> 00:36:53,961 Mantarlar, saç telini andıran ağlar oluşturur… 322 00:36:56,631 --> 00:36:58,633 …ve ağaç köklerinden şekeri ayırır. 323 00:37:02,136 --> 00:37:03,262 Karşılığında… 324 00:37:04,472 --> 00:37:08,267 …onlara topraktan emdikleri mineralleri verirler. 325 00:37:11,938 --> 00:37:17,777 Bu gizli yer altı ilişkisi daha da beklenmedik bir şeyin gerçekleşmesine 326 00:37:17,860 --> 00:37:18,945 olanak tanır. 327 00:37:21,280 --> 00:37:23,324 Ağaçlar bağ kurduğunda… 328 00:37:24,825 --> 00:37:27,119 …kuraklık ve hastalığa dair hayati uyarılar içeren… 329 00:37:28,829 --> 00:37:32,667 …bilgi değiş tokuşunda bulunabilir. 330 00:37:46,847 --> 00:37:49,934 Bu Douglas köknarı onlarca yıldır ayakta. 331 00:37:50,935 --> 00:37:53,145 Ama şimdi tehlikede. 332 00:37:56,107 --> 00:37:59,527 Bir Douglas köknarı böceğinin ordu kurmak… 333 00:38:00,945 --> 00:38:02,196 …ve ağacı öldürmek gibi… 334 00:38:03,364 --> 00:38:04,615 …ölümcül bir planı var. 335 00:38:09,161 --> 00:38:12,331 Köknar, kimyasal ve elektrikli sinyaller göndererek 336 00:38:13,082 --> 00:38:18,379 koruyucu zehirler üretmeleri için komşularını uyarıyor. 337 00:38:20,381 --> 00:38:23,134 Ama kendini kurtarması için çok geç olabilir. 338 00:38:28,264 --> 00:38:31,267 Bezelye büyüklüğündeki haşere köknarın kaderini… 339 00:38:36,731 --> 00:38:38,983 …belirleyebilecek bir feromon salgılıyor. 340 00:38:45,698 --> 00:38:47,825 Destek kuvvetlerine seslenip… 341 00:38:49,285 --> 00:38:51,996 …toplu işgale çağırıyor. 342 00:38:54,790 --> 00:38:55,791 Böcekler… 343 00:38:57,168 --> 00:38:58,169 …geliyor… 344 00:38:59,879 --> 00:39:00,880 …çiftleşiyor… 345 00:39:02,131 --> 00:39:03,466 …ve yuva yapıyor. 346 00:39:05,801 --> 00:39:10,431 Sonra yavruları ağacı diri diri yiyor. 347 00:39:13,517 --> 00:39:17,229 Bu ulu köknar haftalar içinde ölecek. 348 00:39:20,066 --> 00:39:21,901 Ama son bir fedakârlıkla… 349 00:39:24,653 --> 00:39:29,241 …ölmekte olan bu dev, kökler arası ağdan paylaşılması için 350 00:39:35,498 --> 00:39:39,794 hayat veren şekeri köklerine yönlendiriyor. 351 00:39:53,182 --> 00:39:56,769 Bunu yaparak komşularının ve soyunun güçlenmesine 352 00:39:57,603 --> 00:39:58,854 yardım ediyor. 353 00:40:03,150 --> 00:40:04,902 Bir hayat sönerken… 354 00:40:06,487 --> 00:40:07,655 …ormanın kalanı 355 00:40:08,280 --> 00:40:11,617 gelecek savaşına daha iyi hazırlanıyor. 356 00:40:17,081 --> 00:40:19,417 Ağaçlar ve mantarlar arasındaki bağın gücünü 357 00:40:19,542 --> 00:40:21,335 yeni yeni keşfediyoruz. 358 00:40:22,878 --> 00:40:24,547 Ama kesin olan bir şey var, 359 00:40:25,339 --> 00:40:31,053 kökü derinlerde yatan bu ilişki dünyadaki tüm yaşamın temelinde. 360 00:40:36,809 --> 00:40:40,104 Doğada sadece en güçlülerin sağ kaldığı söylenir. 361 00:40:44,984 --> 00:40:46,360 Ama iş birliği… 362 00:40:48,154 --> 00:40:49,196 …ve iletişim… 363 00:40:51,031 --> 00:40:53,409 …hayvanları ve bitkileri bir araya getirdiğinde… 364 00:40:55,494 --> 00:40:57,872 …ve süper güçler birleştiğinde… 365 00:41:02,001 --> 00:41:06,797 …en zayıflar bile durdurulamaz olabilir. 366 00:41:10,259 --> 00:41:11,677 Doğayı bildiğinizi sanıyorsanız… 367 00:41:17,516 --> 00:41:18,559 …tekrar düşünün. 368 00:41:52,301 --> 00:41:54,303 Alt yazı çevirmeni: Zeynep Simpson