1
00:00:06,083 --> 00:00:08,963
SERIAL NETFLIX

2
00:00:12,163 --> 00:00:13,123
- Zadowolony?
- Tak.

3
00:00:13,203 --> 00:00:15,283
- Zaczynamy.
- Ujęcie pierwsze.

4
00:00:15,363 --> 00:00:17,243
Jak opisałbyś siebie?

5
00:00:19,003 --> 00:00:20,683
Jak opisałbym siebie?

6
00:00:20,763 --> 00:00:23,683
Nazywano cię pseudoarcheologiem.

7
00:00:23,763 --> 00:00:26,003
- Fakt.
- Kimś bardzo wybiórczym.

8
00:00:26,083 --> 00:00:29,283
Twoje książki są popularne,
ale akademicy je odrzucają.

9
00:00:29,363 --> 00:00:30,443
CZY GRAHAM HANCOCK JEST SZALONY?

10
00:00:30,523 --> 00:00:33,363
Wiesz, że rzuciłeś naukowcom rękawicę?

11
00:00:33,443 --> 00:00:35,923
Wielu ludzi nie chce tego słuchać.

12
00:00:36,003 --> 00:00:39,803
Od lat jesteś na linii frontu.

13
00:00:39,883 --> 00:00:40,963
ZAGINIONY HORYZONT

14
00:00:41,043 --> 00:00:43,923
Przedstawiłeś mi
wiele kontrowersyjnych idei…

15
00:00:44,003 --> 00:00:45,083
STARSZE NIŻ WYGLĄDA

16
00:00:45,163 --> 00:00:46,923
…które poparłeś dowodami.

17
00:00:48,323 --> 00:00:50,083
Jestem Graham Hancock.

18
00:00:51,563 --> 00:00:54,963
Nie twierdzę, że jestem
archeologiem czy naukowcem.

19
00:00:55,043 --> 00:00:56,763
Jestem dziennikarzem

20
00:00:56,843 --> 00:01:01,003
i badam prehistorię człowieka.

21
00:01:15,083 --> 00:01:20,123
Podejrzewam, że ludzie cierpią na amnezję.

22
00:01:20,923 --> 00:01:25,763
Zapomnieliśmy o czymś bardzo ważnym
z naszej przeszłości.

23
00:01:26,443 --> 00:01:30,443
Myślę, że ta istotna, zapomniana rzecz

24
00:01:30,523 --> 00:01:34,523
to zaginiona zaawansowana cywilizacja
epoki lodowej.

25
00:01:36,723 --> 00:01:40,883
Spędziłem lata, szukając dowodów
na istnienie tej cywilizacji

26
00:01:40,963 --> 00:01:42,643
w różnych miejscach na świecie.

27
00:01:44,563 --> 00:01:48,483
Teraz pragnę poskładać te poszlaki.

28
00:01:48,563 --> 00:01:51,843
To niesamowicie dziwne.

29
00:01:52,843 --> 00:01:56,603
I przedstawić dowody, które podważą to,
co wiemy o historii człowieka.

30
00:01:57,603 --> 00:02:00,483
To musiało być dużo wcześniej.

31
00:02:01,043 --> 00:02:05,523
Starożytne struktury
zbudowane z zadziwiającą dokładnością.

32
00:02:06,043 --> 00:02:09,523
To skarb archeoastronomii
w Ameryce Północnej.

33
00:02:10,203 --> 00:02:14,843
Odciski palców
zaawansowanych cywilizacji prehistorii.

34
00:02:14,923 --> 00:02:16,843
Ten słup jest jak Kamień z Rosetty.

35
00:02:17,963 --> 00:02:21,483
Coraz pewniejsze jest to,
że cywilizacja powstała wcześniej,

36
00:02:21,563 --> 00:02:22,403
niż myślimy.

37
00:02:23,603 --> 00:02:27,363
Będziemy musieli
przepisać historię na nowo.

38
00:02:27,443 --> 00:02:28,283
Tak.

39
00:02:30,963 --> 00:02:35,163
Oczywiście pomysł ten
oburza tak zwanych ekspertów,

40
00:02:35,243 --> 00:02:39,483
którzy są pewni, że jedyni ludzie,
którzy żyli podczas epoki lodowej,

41
00:02:39,563 --> 00:02:41,123
to ludy zbieracko-łowieckie.

42
00:02:42,323 --> 00:02:47,123
Przez to jestem
wrogiem numer jeden archeologów.

43
00:02:47,203 --> 00:02:49,883
Czemu nie powiesz:
„Tak, to wyjątkowa tajemnica”,

44
00:02:49,963 --> 00:02:50,883
nie drążąc dalej?

45
00:02:50,963 --> 00:02:53,963
Moim zadaniem jest przedstawić
alternatywny punkt widzenia.

46
00:02:54,043 --> 00:02:57,443
Być może ludzka historia
ma pewien zapomniany epizod.

47
00:02:57,523 --> 00:02:59,483
Ale być może defensywne zachowanie

48
00:02:59,563 --> 00:03:02,323
i arogancja akademików głównego nurtu

49
00:03:02,403 --> 00:03:04,643
powstrzymuje nas
przed braniem tego pod uwagę.

50
00:03:05,843 --> 00:03:09,043
Próbuję obalić paradygmat historii.

51
00:03:23,163 --> 00:03:28,603
BYŁ SOBIE POTOP

52
00:03:31,563 --> 00:03:34,923
Przez 30 lat szukałem czegoś,

53
00:03:35,003 --> 00:03:37,603
co ponoć nie istnieje.

54
00:03:39,443 --> 00:03:45,243
Zaawansowanej cywilizacji dużo starszej
niż nasza, zapomnianej przez historię.

55
00:03:47,123 --> 00:03:51,243
Historia mówi,
że kiedy skończyła się epoka lodowa…

56
00:03:51,723 --> 00:03:53,003
9600 P.N.E.

57
00:03:53,083 --> 00:03:56,243
…ludy zbieracko-łowieckie z własnej woli

58
00:03:56,323 --> 00:04:00,123
zaczęły uprawiać ziemię
i hodować zwierzęta,

59
00:04:00,203 --> 00:04:03,403
tworzyć osady i miasta,

60
00:04:04,043 --> 00:04:07,763
a pierwsze cywilizacje
pojawiły się około 6000 lat temu.

61
00:04:07,843 --> 00:04:08,763
4000 P.N.E.

62
00:04:10,123 --> 00:04:14,083
Jednak nowe odkrycia cofają tę datę.

63
00:04:15,403 --> 00:04:19,203
Jedno z nich miało miejsce w Indonezji.

64
00:04:19,283 --> 00:04:20,123
INDONEZJA

65
00:04:20,203 --> 00:04:22,203
OCEAN INDYJSKI - MORZE JAWAJSKIE
MALEZJA - SINGAPUR - MALEZJA WSCHODNIA

66
00:04:22,283 --> 00:04:24,603
Na najbardziej zaludnionej wyspie, Jawie…

67
00:04:24,683 --> 00:04:25,523
JAWA

68
00:04:25,603 --> 00:04:26,442
DŻAKARTA

69
00:04:26,523 --> 00:04:30,043
…cztery godziny na południe od Dżakarty,
blisko wioski Karyamukti.

70
00:04:37,043 --> 00:04:40,483
Przybyłem, by zbadać
jedno z najbardziej niezwykłych

71
00:04:40,563 --> 00:04:43,843
i kontrowersyjnych odkryć
współczesnej archeologii.

72
00:04:45,083 --> 00:04:45,923
Pierwsze poszlaki

73
00:04:46,003 --> 00:04:49,083
kompletnie zdezorientowały archeologów,

74
00:04:49,163 --> 00:04:52,563
ponieważ kwestionują wszystko,
czego uczono nas

75
00:04:52,643 --> 00:04:54,323
o prehistorii człowieka.

76
00:04:56,323 --> 00:04:58,883
To miejsce budzi niepokojące wątpliwości.

77
00:04:59,883 --> 00:05:01,963
Co, jeśli zaawansowana cywilizacja

78
00:05:02,043 --> 00:05:04,683
kwitła tu, w Indonezji,
podczas epoki lodowej?

79
00:05:05,803 --> 00:05:07,923
Cywilizacja, o której historia zapomniała,

80
00:05:08,003 --> 00:05:09,003
aż do dziś.

81
00:05:12,483 --> 00:05:14,403
To Gunung Padang.

82
00:05:19,083 --> 00:05:23,083
Nazwa ta oznacza
„górę światła” lub „górę oświecenia”

83
00:05:23,163 --> 00:05:24,883
w lokalnym dialekcie sundajskiego.

84
00:05:27,483 --> 00:05:31,043
Miejscowi z szacunkiem mówią
o tajemniczej atmosferze,

85
00:05:34,483 --> 00:05:38,443
a pielgrzymi przybywają na górę
ze wszystkich stron.

86
00:05:40,203 --> 00:05:43,363
Przechodzą rytuał oczyszczenia
w starożytnym strumieniu…

87
00:05:45,963 --> 00:05:47,443
by wejść na wzgórze…

88
00:05:49,483 --> 00:05:51,163
o wysokości 110 metrów.

89
00:05:52,603 --> 00:05:55,443
Wspinaczka jest trudna.

90
00:05:57,443 --> 00:05:59,963
Ale widok jest tego wart.

91
00:06:05,243 --> 00:06:09,203
Na Ziemi nie ma drugiego takiego miejsca.

92
00:06:17,323 --> 00:06:21,643
Przez dłuższy czas archeolodzy uważali,
że to po prostu wzgórze w dżungli.

93
00:06:23,283 --> 00:06:25,363
Jednak nie było to takie oczywiste.

94
00:06:26,763 --> 00:06:30,043
Na szczycie widzimy rozrzucone bloki.

95
00:06:37,963 --> 00:06:41,923
Sześciokątne kamienne płyty
rozrzucone wszędzie.

96
00:06:46,523 --> 00:06:47,763
Tysiące.

97
00:06:48,723 --> 00:06:49,883
Niesamowity widok.

98
00:06:51,643 --> 00:06:55,323
Krajobraz wulkaniczny Indonezji sprawia,

99
00:06:55,403 --> 00:06:58,163
że tego typu bloki
powstają w sposób naturalny.

100
00:07:00,163 --> 00:07:02,203
To tak zwane ciosy słupowe,

101
00:07:02,283 --> 00:07:05,923
powstają, kiedy skała wulkaniczna,
w tym wypadku bazalt,

102
00:07:06,003 --> 00:07:08,363
pęka pod wpływem zimna, tworząc je.

103
00:07:11,203 --> 00:07:14,083
Na pierwszy rzut oka taras ten można wziąć

104
00:07:14,163 --> 00:07:16,723
za naturalną formację skał wulkanicznych,

105
00:07:16,803 --> 00:07:20,083
dlatego archeolodzy
nie palili się do badań.

106
00:07:21,043 --> 00:07:24,483
Ale uważniejsze oko zauważy,

107
00:07:24,563 --> 00:07:28,643
że skały te poddano cięciu
i stworzono z nich materiały budowlane.

108
00:07:28,723 --> 00:07:30,483
Ułożyli je tam ludzie.

109
00:07:33,443 --> 00:07:35,963
Pośród rozrzuconych skał

110
00:07:36,043 --> 00:07:39,563
na całym wzgórzu
możemy zauważyć ślady struktur.

111
00:07:40,363 --> 00:07:47,163
Kopce, prostokątne pokoje i długie mury,

112
00:07:48,243 --> 00:07:50,483
wszystko to mieszczące się na tarasach,

113
00:07:52,563 --> 00:07:54,323
ewidentne dzieło ludzkich rąk.

114
00:07:58,403 --> 00:08:02,963
Kiedy archeolog Ali Akbar wraz z zespołem
zaczęli prace w 2012 roku,

115
00:08:04,003 --> 00:08:06,243
założyli, że wszelkie struktury na wzgórzu

116
00:08:06,323 --> 00:08:09,563
mają mniej niż 2500 lat.

117
00:08:10,843 --> 00:08:12,843
Nie mamy pewności, ile mają lat.

118
00:08:12,923 --> 00:08:13,923
UNIWERSYTET INDONEZYJSKI

119
00:08:14,003 --> 00:08:18,643
Miejsce to na długo zostało zapomniane.

120
00:08:19,883 --> 00:08:24,163
Zespół założył też,
że starożytni budowniczy Gunung Padang

121
00:08:24,243 --> 00:08:27,683
znaleźli bloki już na miejscu.

122
00:08:28,843 --> 00:08:31,283
Ale wtedy odkryli coś dziwnego.

123
00:08:33,523 --> 00:08:38,003
Słupy skalne importowano z innego regionu,

124
00:08:38,082 --> 00:08:39,403
z zupełnie innego miejsca.

125
00:08:40,363 --> 00:08:45,962
To oznacza, że każdy z bloków,
a może być ich nawet 50 000,

126
00:08:46,043 --> 00:08:50,043
wniesiono na to wzgórze,
choć ważą nawet po jedną trzecią tony.

127
00:08:52,763 --> 00:08:55,243
Kiedy członkowie zespołu
byli tu pierwszy raz,

128
00:08:55,883 --> 00:08:59,083
szybko odnaleźli ślady obecności człowieka

129
00:08:59,643 --> 00:09:03,683
w czymś, co nazywamy warstwą kulturową.
Ale nie tam, gdzie się spodziewali.

130
00:09:05,243 --> 00:09:09,723
Zdziwiło nas, że znaleźliśmy
dwie warstwy kulturowe.

131
00:09:11,523 --> 00:09:15,643
Pierwsza, na powierzchni,
jest z roku 500 p.n.e.

132
00:09:16,163 --> 00:09:17,363
500 P.N.E.

133
00:09:17,443 --> 00:09:19,123
Ale cztery metry wgłąb

134
00:09:19,203 --> 00:09:21,523
znaleźliśmy kolejną.

135
00:09:22,363 --> 00:09:25,403
Jest z okolic roku 5200 p.n.e.

136
00:09:25,483 --> 00:09:28,723
5200 P.N.E.

137
00:09:29,323 --> 00:09:31,843
To niespotykane. Byliśmy w szoku.

138
00:09:32,963 --> 00:09:34,043
To jest bardzo stare.

139
00:09:37,883 --> 00:09:39,763
Około siedmiu tysięcy lat temu,

140
00:09:39,843 --> 00:09:42,563
na długo przed budowlami na taką skalę,

141
00:09:43,243 --> 00:09:45,883
nie powinno w tym regionie
być innych mieszkańców

142
00:09:45,963 --> 00:09:48,683
niż proste ludy zbieracko-łowieckie.

143
00:09:51,123 --> 00:09:54,443
Co mogło sprawić, że zmusili się

144
00:09:54,523 --> 00:09:56,243
do przyniesienia tu tych bloków?

145
00:10:00,723 --> 00:10:03,843
Nie jestem pewien,
jaka była funkcja tego miejsca.

146
00:10:03,923 --> 00:10:09,683
Do tej pory nie znaleźliśmy
szkieletów ani kości,

147
00:10:09,763 --> 00:10:11,803
więc to nie miejsce pochówku.

148
00:10:12,723 --> 00:10:15,883
Być może to miejsce
ceremonialne lub rytualne.

149
00:10:18,883 --> 00:10:22,603
Mamy do czynienia z prawdziwą tajemnicą.
Należy ją wyjaśnić.

150
00:10:26,803 --> 00:10:31,323
Dopiero kolejne badania,
które pozwoliły zajrzeć głębiej,

151
00:10:31,403 --> 00:10:36,283
odkryły przed badaczami
niesamowite nowe możliwości.

152
00:10:38,043 --> 00:10:40,083
Mogli mieć przed oczami

153
00:10:40,163 --> 00:10:43,403
dzieło cywilizacji,
o której zapomniała historia.

154
00:10:47,003 --> 00:10:50,963
Dr Danny Hilman Natawidjaja
studiował na Caltechu,

155
00:10:51,043 --> 00:10:54,683
a teraz pracuje
w Centrum Badań Geologicznych w Indonezji.

156
00:10:56,963 --> 00:11:01,003
Jako geolog dr Hilman wiedział,
że w Gunung Padang

157
00:11:01,083 --> 00:11:02,283
jest coś bardzo dziwnego.

158
00:11:05,723 --> 00:11:09,483
Podczas badań odkrył, że bazaltowe bloki

159
00:11:09,563 --> 00:11:11,803
nie pokrywają tylko powierzchni.

160
00:11:13,683 --> 00:11:16,123
Otaczają też stoki tarasów

161
00:11:17,843 --> 00:11:20,923
pokrywających teren
około 150 000 metrów kwadratowych.

162
00:11:24,083 --> 00:11:27,123
Odsłonięty fragment między dwoma tarasami

163
00:11:27,203 --> 00:11:29,563
wydaje się czymś w rodzaju muru oporowego.

164
00:11:30,443 --> 00:11:34,283
Niektórzy archeolodzy są przekonani,
że to dzieło natury.

165
00:11:34,363 --> 00:11:35,763
Wiem, że to naturalna skała,

166
00:11:35,843 --> 00:11:38,843
ale oni sugerują,
że cały układ jest dziełem natury.

167
00:11:38,923 --> 00:11:41,923
Skała jest naturalna, ale nie układ.

168
00:11:42,003 --> 00:11:43,323
GEOLOG

169
00:11:43,403 --> 00:11:45,683
- Normalnie są pionowo.
- Tak, pionowo.

170
00:11:45,763 --> 00:11:47,563
- Właśnie.
- Tutaj leżą bokiem.

171
00:11:47,643 --> 00:11:49,763
- Normalnie nie są cięte.
- Tak.

172
00:11:49,843 --> 00:11:51,963
Tu wszystkie bloki mają metr lub półtora.

173
00:11:52,043 --> 00:11:52,883
Tak.

174
00:11:54,443 --> 00:11:57,603
Dr Hilman zauważył coś

175
00:11:58,923 --> 00:12:00,403
pomiędzy blokami.

176
00:12:01,323 --> 00:12:04,763
W naturze nie ma ziemi pomiędzy.

177
00:12:05,323 --> 00:12:06,723
Są bardzo blisko siebie.

178
00:12:08,683 --> 00:12:12,203
Ale w tym przypadku
pomiędzy słupami jest zaprawa,

179
00:12:12,283 --> 00:12:16,003
- która łączy je jak cement.
- Tak.

180
00:12:16,083 --> 00:12:19,283
Gruba na jakieś pięć centymetrów
i jest jednolita.

181
00:12:19,363 --> 00:12:22,363
Możemy założyć, że ludzie kładli tu bloki

182
00:12:22,443 --> 00:12:26,163
wraz z zaprawą pomiędzy nimi.
To dzieło ludzkich rąk,

183
00:12:26,243 --> 00:12:28,163
- część procesu budowlanego.
- Tak.

184
00:12:32,003 --> 00:12:33,523
Danny zaczął badać tę sprawę

185
00:12:33,603 --> 00:12:36,003
i zaczęło pojawiać się
więcej niespodzianek.

186
00:12:37,923 --> 00:12:42,403
Dr Hilman zauważył,
że kiedy zestawił ze sobą wszystkie dane,

187
00:12:43,043 --> 00:12:46,243
okazało się, że Gunung Padang
to nie tylko wzgórze.

188
00:12:50,803 --> 00:12:53,923
Oto starożytne Gunung Padang.

189
00:12:55,323 --> 00:12:57,923
Po północnej stronie
mamy schody wspinające się

190
00:12:58,003 --> 00:12:59,763
na wysokość ponad 91 metrów,

191
00:12:59,843 --> 00:13:02,363
gdzie jest pierwszy z pięciu tarasów.

192
00:13:03,843 --> 00:13:09,323
A cały teren to 150 na 40 metrów.

193
00:13:10,963 --> 00:13:15,883
Całe wzgórze otoczone jest
murami zaporowymi ze słupów bazaltu.

194
00:13:17,323 --> 00:13:20,163
Przy użyciu około 50 000 bloków

195
00:13:20,243 --> 00:13:22,883
stworzono ogromny projekt,

196
00:13:22,963 --> 00:13:24,923
który zmienił wzgórze wulkaniczne

197
00:13:25,003 --> 00:13:28,643
w coś, co najlepiej można opisać
jako piramidę schodkową.

198
00:13:34,323 --> 00:13:36,603
To tarasy stworzone ludzką ręką.

199
00:13:36,683 --> 00:13:37,523
Tak.

200
00:13:38,043 --> 00:13:40,963
Piramida nie jest tego samego kształtu,

201
00:13:41,043 --> 00:13:43,803
co piramidy Majów czy te w Gizie.

202
00:13:43,883 --> 00:13:48,603
Idea jest podobna,
tarasy układają się w kształt piramidy.

203
00:13:48,683 --> 00:13:50,723
- Tak. Ale jest okrągła.
- To prawda.

204
00:13:52,203 --> 00:13:55,083
Kwestia nazewnictwa. Czym jest piramida?

205
00:13:55,163 --> 00:13:59,323
Jeśli piramida
może być zbudowana z serii tarasów,

206
00:13:59,403 --> 00:14:01,923
to Gunung Padang jest piramidą.

207
00:14:03,803 --> 00:14:08,003
Sam fakt, że mamy tu starożytną piramidę,

208
00:14:08,083 --> 00:14:12,323
może całkowicie zmienić
postrzeganie naszych przodków.

209
00:14:14,123 --> 00:14:18,483
Archeolodzy aktualnie uważają,
że najstarsza piramida na świecie

210
00:14:18,563 --> 00:14:21,563
ma około 4700 lat.

211
00:14:22,723 --> 00:14:25,203
I nie jest w Egipcie, a w Peru.

212
00:14:25,283 --> 00:14:26,843
ŚWIĘTE MIASTO CARAL-SUPE
PERU

213
00:14:26,923 --> 00:14:30,843
Ale dr Hilman znalazł dowody na to,
że Gunung Padang może być starsze.

214
00:14:33,243 --> 00:14:35,003
Ile więc może mieć lat?

215
00:14:35,963 --> 00:14:38,963
Kto zbudował ten kompleks? W jakim celu?

216
00:14:44,283 --> 00:14:46,123
Doktor Hilman wraz z zespołem

217
00:14:46,203 --> 00:14:49,883
skorzystali z technologii
używanej w badaniach geologicznych,

218
00:14:49,963 --> 00:14:52,883
by szukać odpowiedzi
głęboko pod konstrukcją.

219
00:14:54,003 --> 00:14:56,443
Mamy trzy metody.

220
00:14:56,523 --> 00:14:59,843
- GPR.
- Georadar.

221
00:14:59,923 --> 00:15:02,203
Tak, georadar.

222
00:15:02,283 --> 00:15:05,043
- Tomografia elektrooporowa.
- Tak.

223
00:15:05,123 --> 00:15:07,203
I tomografia sejsmiczna.

224
00:15:09,523 --> 00:15:13,883
Wcześniej archeolodzy wkopali się
na głębokość kilku metrów

225
00:15:13,963 --> 00:15:16,483
w kilku miejscach.

226
00:15:17,923 --> 00:15:20,803
To badanie obejmie większy teren.

227
00:15:21,323 --> 00:15:22,883
Trzydzieści metrów, tak.

228
00:15:23,443 --> 00:15:24,843
Jak i większą głębokość.

229
00:15:25,683 --> 00:15:29,043
Zaczniemy od badania

230
00:15:29,123 --> 00:15:30,443
z użyciem georadaru.

231
00:15:31,403 --> 00:15:33,243
Georadar

232
00:15:33,323 --> 00:15:36,043
za pomocą fal radiowych
przesyła sygnał do ziemi.

233
00:15:36,723 --> 00:15:41,923
Kiedy na coś trafi, sygnał odbija się,
a dane zostają zachowane do analizy.

234
00:15:43,483 --> 00:15:49,203
Zdecydowaliśmy się na częstotliwość 40 MHz
i głębokość do 30 metrów.

235
00:15:51,883 --> 00:15:54,163
Do dzieła.

236
00:16:06,483 --> 00:16:10,643
Badając skany, dr Hilman i jego zespół

237
00:16:10,723 --> 00:16:12,723
odkryli tylko więcej tajemnic.

238
00:16:14,323 --> 00:16:17,323
Natura podziemnych konstrukcji
jest skomplikowana.

239
00:16:17,403 --> 00:16:19,523
Wykonane są z bazaltowych słupów,

240
00:16:19,603 --> 00:16:21,243
podobnie jak reszta.

241
00:16:22,923 --> 00:16:27,923
Tomografia sejsmiczna
ukazała interesujące miejsce

242
00:16:28,003 --> 00:16:29,443
głęboko we wnętrzu wzgórza.

243
00:16:30,883 --> 00:16:34,683
Prędkość fali to 200 metrów na sekundę.

244
00:16:34,763 --> 00:16:37,723
A w prostych słowach?

245
00:16:38,723 --> 00:16:39,763
Pustka.

246
00:16:39,843 --> 00:16:41,443
TUNEL/KOMORA

247
00:16:41,523 --> 00:16:43,763
- Pustka. Pusta przestrzeń.
- Jest pusta.

248
00:16:43,843 --> 00:16:46,243
Wiesz, jaki kształt ma to miejsce?

249
00:16:46,323 --> 00:16:48,483
Prostokątny.

250
00:16:48,563 --> 00:16:50,043
- Prostokąt.
- Tak.

251
00:16:50,123 --> 00:16:51,963
To miejsce jest dokładnie

252
00:16:52,043 --> 00:16:54,203
- w centrum całego kompleksu.
- Tak.

253
00:16:55,363 --> 00:16:58,003
Pod pierwszym tarasem również jest komora…

254
00:16:58,083 --> 00:17:00,163
KOMORA
SZTUCZNA ŚCIANA

255
00:17:00,243 --> 00:17:02,323
…łącząca ją z komorą

256
00:17:02,403 --> 00:17:04,203
pod drugim tarasem.

257
00:17:07,403 --> 00:17:09,963
Dr Hilman i jego zespół odkryli

258
00:17:10,763 --> 00:17:14,083
co najmniej trzy prostokątne komory.

259
00:17:14,763 --> 00:17:17,243
Jedną około dziesięć metrów pod ziemią,

260
00:17:17,323 --> 00:17:19,763
być może hol wejściowy,

261
00:17:19,843 --> 00:17:23,723
który prowadzi
do kolejnej, większego komory.

262
00:17:25,003 --> 00:17:28,483
Kolejny zaś prowadzi do trzeciej komory

263
00:17:28,563 --> 00:17:30,563
na głębokości od 20 do 30 metrów.

264
00:17:31,362 --> 00:17:35,083
Wszystkie trzy komory są ulokowane
wzdłuż centralnej osi kompleksu.

265
00:17:37,443 --> 00:17:40,483
Te komory bardzo mnie ciekawią.

266
00:17:40,563 --> 00:17:43,243
Bardzo chciałbym, żeby jakiś archeolog

267
00:17:43,323 --> 00:17:44,883
zorganizował tu wykopaliska.

268
00:17:44,963 --> 00:17:47,683
Kiedy zobaczyliśmy te komory,

269
00:17:47,763 --> 00:17:48,923
wszystkie trzy,

270
00:17:49,643 --> 00:17:51,643
byliśmy w szoku.

271
00:17:55,043 --> 00:17:57,523
Wiemy, że to coś istotnego.

272
00:17:57,603 --> 00:17:59,683
- Oczywiście.
- Bez dwóch zdań.

273
00:17:59,763 --> 00:18:00,643
Tak.

274
00:18:04,883 --> 00:18:09,283
Ale według archeologów,
którzy badali to miejsce,

275
00:18:09,363 --> 00:18:12,603
odkrycie dr. Hilmana nie ma sensu.

276
00:18:15,803 --> 00:18:18,603
Według powszechnie akceptowanej historii

277
00:18:18,683 --> 00:18:20,803
lud zbieracko-łowiecki

278
00:18:20,883 --> 00:18:23,643
żyjący na tym wzgórzu 7000 lat temu…

279
00:18:23,723 --> 00:18:25,203
5200 P.N.E.

280
00:18:25,283 --> 00:18:28,123
…nie byłby w stanie zbudować konstrukcji

281
00:18:28,203 --> 00:18:30,483
tak dużej i skomplikowanej.

282
00:18:31,723 --> 00:18:33,643
A oto i ona.

283
00:18:36,443 --> 00:18:38,843
Zagadka błagająca o rozwiązanie.

284
00:18:42,883 --> 00:18:46,043
By określić datę powstania wzgórza,
które nie jest wzgórzem,

285
00:18:46,723 --> 00:18:50,123
dr Hilman i jego zespól
skorzystali z innego narzędzia,

286
00:18:51,523 --> 00:18:52,443
z wiertła.

287
00:18:56,443 --> 00:19:01,683
Zgodnie z oczekiwaniami
pierwsze dwie warstwy miały od 3000…

288
00:19:01,763 --> 00:19:03,923
1000 P.N.E.

289
00:19:04,003 --> 00:19:06,163
…do około 8000 lat.

290
00:19:06,243 --> 00:19:07,283
6000 P.N.E.

291
00:19:07,803 --> 00:19:12,083
Ale kiedy dowiercili się do 15. metra,

292
00:19:12,163 --> 00:19:14,563
znaleźli coś niespodziewanego.

293
00:19:15,523 --> 00:19:17,043
6000 P.N.E.

294
00:19:17,123 --> 00:19:22,123
Te sekcje położono około 11 600 lat temu…

295
00:19:22,203 --> 00:19:24,083
9600 P.N.E.

296
00:19:24,163 --> 00:19:28,363
…czyli pod koniec ostatniej epoki lodowej.

297
00:19:31,723 --> 00:19:34,923
A to nie koniec odkryć dr. Hilmana.

298
00:19:35,763 --> 00:19:41,603
Jakieś 30 metrów niżej dotarł
do najwcześniejszej warstwy budowli.

299
00:19:41,683 --> 00:19:44,043
Spróbujmy określić,
kiedy kompleks powstał.

300
00:19:44,123 --> 00:19:47,083
Czwarta warstwa mogła powstać
nawet dawniej niż 20 000 p.n.e.

301
00:19:47,163 --> 00:19:49,163
- Dawniej niż 20 000.
- Bardzo stara.

302
00:19:49,763 --> 00:19:52,843
Wiercenie dostarczyło nam materiały

303
00:19:52,923 --> 00:19:56,043
mogące mieć nawet 24 000 lat.

304
00:19:56,123 --> 00:19:59,403
22 000 P.N.E.

305
00:19:59,483 --> 00:20:03,883
Materiały organiczne
powiązane z zakopanymi elementami budowli.

306
00:20:05,523 --> 00:20:08,563
Danny jest przekonany, i ja również,

307
00:20:08,643 --> 00:20:12,003
że historia Gunung Padang
sięga zamierzchłych wieków.

308
00:20:16,243 --> 00:20:20,043
Odkrycia Danny'ego
są niesamowite i zdumiewające.

309
00:20:21,243 --> 00:20:24,923
Dotychczas archeolodzy uważali,

310
00:20:25,003 --> 00:20:28,763
że w Azji Południowo-Wschodniej
tego typu konstrukcje

311
00:20:28,843 --> 00:20:30,883
pojawiły się około 4000 lat temu.

312
00:20:36,203 --> 00:20:39,363
Badania wykazują,
że to miejsce powstało w epoce lodowej.

313
00:20:39,443 --> 00:20:42,123
Osobiście jestem bardzo podekscytowany.

314
00:20:42,203 --> 00:20:43,643
- Tak.
- Zastanawiam się,

315
00:20:43,723 --> 00:20:47,083
czy te komory zawierają
jakieś dowody lub informacje,

316
00:20:47,163 --> 00:20:49,043
które mogą pomóc mi

317
00:20:49,123 --> 00:20:51,523
znaleźć zaginioną cywilizację.

318
00:20:51,603 --> 00:20:55,483
- Wiemy o historii bardzo mało.
- Tak.

319
00:20:55,563 --> 00:20:57,763
Czegoś nie widzimy.

320
00:21:00,883 --> 00:21:04,403
Archeologom trudno zaakceptować tę ideę.

321
00:21:04,963 --> 00:21:07,803
To, że to konstrukcja
wykonana ludzką ręką,

322
00:21:07,883 --> 00:21:10,283
jest niepodważalnym faktem.

323
00:21:10,883 --> 00:21:14,403
Ale największą trudność
sprawia im przełknięcie faktu,

324
00:21:14,483 --> 00:21:18,163
że ta konstrukcja
może mieć nawet 24 000 lat.

325
00:21:20,403 --> 00:21:22,163
Mogła powstać w epoce lodowej.

326
00:21:32,963 --> 00:21:35,883
Akademikom trudno zrozumieć,

327
00:21:35,963 --> 00:21:38,803
że epoka lodowa była wyjątkowym okresem,

328
00:21:40,043 --> 00:21:42,363
w którym świat wyglądał zupełnie inaczej.

329
00:21:45,803 --> 00:21:50,803
Wtedy, 20 000 lat temu,
Ziemia wyglądała inaczej niż dziś.

330
00:21:50,883 --> 00:21:53,523
Jawa nie była nawet wyspą.

331
00:21:54,923 --> 00:21:59,643
Była południową częścią ogromnego
kontynentu południowoazjatyckiego.

332
00:21:59,723 --> 00:22:02,843
Geologowie nazywają go Sundalandem.

333
00:22:05,883 --> 00:22:07,843
Podczas ostatniej epoki lodowej

334
00:22:07,923 --> 00:22:13,523
poziom morza wynosił około 120 metrów,
był niższy niż dziś.

335
00:22:14,883 --> 00:22:15,723
JAWA

336
00:22:15,803 --> 00:22:19,683
Dzisiejsze Morze Jawajskie
było ogromnym lądem

337
00:22:19,763 --> 00:22:22,123
połączonym z Azją.

338
00:22:22,963 --> 00:22:27,203
Sundaland rozciągał się
na około 1 800 000 metrów kwadratowych.

339
00:22:28,203 --> 00:22:29,043
22 000 P.N.E.

340
00:22:29,123 --> 00:22:32,323
Był wielkości
zachodnich Stanów Zjednoczonych.

341
00:22:32,403 --> 00:22:34,843
Był to cały subkontynent.

342
00:22:34,923 --> 00:22:36,283
OCEAN INDYJSKI - ZATOKA BENGALSKA

343
00:22:38,603 --> 00:22:43,643
Wiemy, że tamtejsze plemiona
miały do dyspozycji mnóstwo zwierząt.

344
00:22:43,723 --> 00:22:48,803
Mieszkały tam nawet 45 000 lat temu,
a pewnie i wcześniej.

345
00:22:50,643 --> 00:22:54,403
Dlaczego inna, bardziej zaawansowana
technologicznie kultura

346
00:22:54,483 --> 00:22:56,083
nie mogła również tu żyć?

347
00:22:57,923 --> 00:23:02,483
W zimnym i nieprzychylnym świecie
ten ogromny kawałek lądu

348
00:23:02,563 --> 00:23:05,683
byłby jednym z najcieplejszych miejsc,

349
00:23:05,763 --> 00:23:08,363
gdzie wczesne ludy śmiało mogłyby próbować

350
00:23:08,443 --> 00:23:11,323
zbudować zaawansowaną cywilizację.

351
00:23:13,203 --> 00:23:15,683
Myślę, że ci,
którzy zbudowali Gunung Padang,

352
00:23:15,763 --> 00:23:17,923
dzielili naszą planetę

353
00:23:18,003 --> 00:23:20,563
z powszechnymi
ludami zbieracko-łowieckimi.

354
00:23:25,643 --> 00:23:27,603
To nie jest taki szalony pomysł.

355
00:23:28,843 --> 00:23:32,403
Nawet dziś
zaawansowane technologicznie narody

356
00:23:32,483 --> 00:23:36,403
koegzystują z ludami zbieracko-łowieckimi,
takimi jak Buszmeni w Namibii,

357
00:23:37,123 --> 00:23:38,883
Lakandonowie w Meksyku

358
00:23:40,163 --> 00:23:42,523
czy Kazachowie w zachodniej Mongolii.

359
00:23:43,923 --> 00:23:47,083
Kultury o różnym poziomie rozwoju

360
00:23:47,643 --> 00:23:49,763
zawsze żyły obok siebie.

361
00:23:51,043 --> 00:23:52,723
Gunung Padang sugeruje,

362
00:23:52,803 --> 00:23:57,603
że jakaś kultura, żyjąca na terenie Sundy,

363
00:23:57,683 --> 00:24:01,803
była zdolna zbudować
wielką megalityczną konstrukcję.

364
00:24:05,363 --> 00:24:09,123
Kultura specjalizująca się
w budowie z bazaltowych słupów.

365
00:24:11,283 --> 00:24:14,843
Ten typ budowli widziałem wcześniej

366
00:24:16,523 --> 00:24:21,843
na małej wysepce Pohnpei na Pacyfiku,
w miejscu zwanym Nan Madol.

367
00:24:23,643 --> 00:24:27,203
To miejsce również zbudowano
z bazaltowych bloków

368
00:24:27,283 --> 00:24:30,683
ułożonych jeden na drugim
jak w Gunung Padang.

369
00:24:32,443 --> 00:24:34,923
Archeolodzy uważają,
że większość konstrukcji

370
00:24:35,003 --> 00:24:39,283
pochodzi sprzed 900 lat,

371
00:24:39,363 --> 00:24:42,083
kiedy bloki przewieziono
z sąsiedniej wyspy.

372
00:24:44,123 --> 00:24:46,923
Jednak podczas moich poprzednich wizyt

373
00:24:47,003 --> 00:24:52,363
znalazłem kilka megalitycznych słupów
pod poziomem wody,

374
00:24:53,963 --> 00:24:56,843
sugerujących, że poprzednie budynki

375
00:24:56,923 --> 00:25:00,443
zostały wzniesione,
kiedy poziom morza był niższy.

376
00:25:03,963 --> 00:25:05,603
Czy budowniczowie Gunung Padang

377
00:25:05,683 --> 00:25:08,923
mogli przebyć Pacyfik
i przenieść się do Mikronezji?

378
00:25:10,883 --> 00:25:13,283
Jeśli tak, co się z nimi stało?

379
00:25:17,403 --> 00:25:20,403
Ja wierzę, że ma to związek z wydarzeniem

380
00:25:20,963 --> 00:25:23,123
sprzed około 12 800 lat,

381
00:25:23,683 --> 00:25:28,483
kiedy epoka lodowa
dramatycznie zmieniła bieg.

382
00:25:30,443 --> 00:25:34,523
Przez dłuższy czas
robiło się coraz cieplej.

383
00:25:35,483 --> 00:25:38,203
Nagle doszło do dwóch rzeczy.

384
00:25:38,283 --> 00:25:40,683
Po pierwsze, temperatura na świecie spadła

385
00:25:40,763 --> 00:25:43,483
do najniższego poziomu
znanego w epoce lodowej

386
00:25:43,563 --> 00:25:46,363
praktycznie w przeciągu jednego dnia.

387
00:25:47,363 --> 00:25:51,603
Po drugie, nagle i niewytłumaczalnie
podniósł się poziom morza.

388
00:25:53,003 --> 00:25:58,603
Podczas zimnego epizodu epoki lodowej

389
00:25:58,683 --> 00:26:02,123
nie spodziewamy się, że mnóstwo wody
trafi do oceanu światowego,

390
00:26:02,203 --> 00:26:04,363
ponieważ woda zmienia się w lód.

391
00:26:06,283 --> 00:26:09,283
Miała miejsce ogromna powódź.

392
00:26:10,003 --> 00:26:16,763
Pomiędzy 12 800 a 11 600 lat temu
poziom wody w oceanach się podniósł.

393
00:26:16,843 --> 00:26:17,683
9600 P.N.E.

394
00:26:17,763 --> 00:26:21,603
Następowała jedna ogromna powódź za drugą.

395
00:26:21,683 --> 00:26:24,803
W końcu ogromny kontynent Sundaland

396
00:26:24,883 --> 00:26:27,963
został pochłonięty przez morze
jako zaginiony świat.

397
00:26:30,443 --> 00:26:32,283
Stąd oczywiste pytanie.

398
00:26:32,883 --> 00:26:37,483
Czy pod wodą może znajdować się
więcej konstrukcji

399
00:26:37,563 --> 00:26:39,123
czekających na odkrycie?

400
00:26:42,163 --> 00:26:45,763
Nie wiemy, co pochłonęło morze.

401
00:26:58,283 --> 00:27:02,683
Epoka ogromnych powodzi
musiała straumatyzować ludzkość.

402
00:27:04,643 --> 00:27:06,803
Istnieją świadectwa, że tak było.

403
00:27:09,163 --> 00:27:12,643
Niemal każda kultura starożytna
mówi o wielkiej powodzi,

404
00:27:12,723 --> 00:27:14,163
która pochłonęła Ziemię.

405
00:27:14,883 --> 00:27:16,123
Tu, w Indonezji,

406
00:27:16,203 --> 00:27:19,803
Batakowie mają
własną wersję mitu o potopie.

407
00:27:21,723 --> 00:27:23,323
BÓG STWÓRCA

408
00:27:24,963 --> 00:27:28,723
Dawno temu Ziemia była już stara i brudna.

409
00:27:29,683 --> 00:27:32,963
Bóg stwórca, Debata, zesłał potop,

410
00:27:33,043 --> 00:27:35,283
by oczyścić Ziemię z wszelkiego życia.

411
00:27:36,843 --> 00:27:40,203
Ostatnia para ludzi
schroniła się na najwyższej górze.

412
00:27:40,963 --> 00:27:43,603
Ale gdy woda miała już ich pochłonąć,

413
00:27:43,683 --> 00:27:46,043
bóg zrezygnował z pozbycia się ludzi.

414
00:27:47,283 --> 00:27:49,243
Stworzył bryłę ziemi,

415
00:27:49,843 --> 00:27:53,163
z której powstały wyspy Indonezji,

416
00:27:54,043 --> 00:27:55,803
tak zostali uratowani.

417
00:27:57,283 --> 00:28:01,283
Para miała dzieci
i ponownie zaludniła Ziemię,

418
00:28:01,363 --> 00:28:03,803
stając się przodkami Bataków.

419
00:28:06,683 --> 00:28:11,123
Historia starożytnej apokalipsy

420
00:28:11,203 --> 00:28:16,403
pojawia się w tradycjach na całym świecie
i powtarzana jest od tysięcy lat.

421
00:28:17,043 --> 00:28:19,683
Oczywiście w Biblii mamy historię Noego.

422
00:28:20,483 --> 00:28:24,203
Ale w folklorze indyjskim
jest opowieść o rybaku Manu,

423
00:28:24,283 --> 00:28:27,603
który przeżył wielki potop
dzięki ostrzeżeniu od boga.

424
00:28:28,403 --> 00:28:34,803
Od Sumerów po Babilończyków,
po starożytnych Greków i Chińczyków,

425
00:28:35,483 --> 00:28:38,123
wszyscy znają podobne wersje
tej samej opowieści.

426
00:28:38,723 --> 00:28:41,203
Pomysł, że wszystkie kultury

427
00:28:41,283 --> 00:28:44,923
wpadły na to niezależnie od siebie,
nie ma sensu.

428
00:28:47,643 --> 00:28:51,363
Prawdopodobnie były to opowieści

429
00:28:51,443 --> 00:28:53,763
przekazywane z pokolenia na pokolenie

430
00:28:53,843 --> 00:28:55,403
przez tych, którzy przeżyli.

431
00:28:55,483 --> 00:28:57,323
Światowe kataklizmy,

432
00:28:57,403 --> 00:28:59,963
takie jak gwałtowny wzrost poziomu morza,

433
00:29:00,043 --> 00:29:04,003
miały miejsce, a tradycja wielkiego potopu

434
00:29:04,083 --> 00:29:07,083
przestaje być mitem,
a staje się wspomnieniem.

435
00:29:07,163 --> 00:29:08,683
Opisem prawdziwych wydarzeń.

436
00:29:11,683 --> 00:29:14,683
Fascynuje mnie
starożytna historia Indonezji,

437
00:29:15,603 --> 00:29:19,003
tajemnice, które zaczęliśmy odkrywać.

438
00:29:19,923 --> 00:29:21,923
Ale archeologia działa tak,

439
00:29:22,003 --> 00:29:25,643
że nowe dowody
będą spotykać się z niechęcią,

440
00:29:25,723 --> 00:29:27,123
a to prawdziwy problem,

441
00:29:27,203 --> 00:29:29,403
ponieważ nauka powinna być na nie otwarta,

442
00:29:29,483 --> 00:29:31,523
naukowcy powinni móc zmienić zdanie,

443
00:29:31,603 --> 00:29:34,643
kiedy nowe dowody na to wskazują.

444
00:29:35,603 --> 00:29:38,763
Jak reagowało środowisko archeologów?

445
00:29:38,843 --> 00:29:41,483
- Nie przyjmują tego do wiadomości.
- Jasne.

446
00:29:41,563 --> 00:29:43,803
Szkoda, bo archeolodzy

447
00:29:43,883 --> 00:29:47,083
i inni badacze nie chcą tego badać.

448
00:29:47,643 --> 00:29:51,283
To smutne, bo to co najmniej
interesująca tajemnica,

449
00:29:51,363 --> 00:29:53,643
która powinna zaciekawić archeologów.

450
00:29:53,723 --> 00:29:56,843
Jeśli dowiedziemy i zaakceptujemy,

451
00:29:56,923 --> 00:30:01,923
że przed 11 000 p.n.e.
istniały zaawansowane kultury,

452
00:30:02,003 --> 00:30:03,243
to będzie wielki krok.

453
00:30:06,283 --> 00:30:07,403
Twierdziłem,

454
00:30:07,483 --> 00:30:11,243
że 12 500 lat temu miał miejsce
kataklizm na skalę światową,

455
00:30:12,843 --> 00:30:14,763
który wymazał wszelkie ślady.

456
00:30:15,723 --> 00:30:19,203
Zostały nam tylko straszne wspomnienia,

457
00:30:23,243 --> 00:30:25,723
które próbujemy zdyskredytować.

458
00:30:26,483 --> 00:30:29,123
„To tylko folklor. To mit, tradycja”.

459
00:30:30,003 --> 00:30:31,243
Myślę, że to wspomnienia.

460
00:30:31,323 --> 00:30:33,763
Prawdziwe wspomnienia
tragicznych wydarzeń,

461
00:30:33,843 --> 00:30:36,643
które spotkały naszych przodków
podczas epoki lodowej.

462
00:30:37,243 --> 00:30:41,563
Spisane w legendach,
w sztuce i w kamieniu.

463
00:30:42,403 --> 00:30:44,643
Nie mówią tylko o wielkim potopie.

464
00:30:45,523 --> 00:30:48,843
Wspominają też tych, którzy przeżyli,

465
00:30:48,923 --> 00:30:53,043
mądrych podróżników,
którzy zajęli się odbudową ludzkości.

466
00:30:54,723 --> 00:30:57,083
To silna tradycja

467
00:30:57,163 --> 00:30:58,723
w tej samej kulturze,

468
00:30:59,483 --> 00:31:02,923
która dała nam
największą piramidę na Ziemi.

469
00:31:04,243 --> 00:31:05,643
To tam wybieram się teraz.

470
00:31:07,003 --> 00:31:08,603
I nie chodzi o Egipt.

471
00:31:33,643 --> 00:31:38,643
Napisy: Jakub Jadowski