1 00:00:06,083 --> 00:00:08,963 BİR NETFLIX DİZİSİ 2 00:00:12,163 --> 00:00:13,123 -Tamam mı? -Evet. 3 00:00:13,203 --> 00:00:15,283 -Pekâlâ, başlıyoruz. -Birinci çekim. 4 00:00:15,363 --> 00:00:17,243 Kendinizi nasıl anlatırsınız? 5 00:00:19,003 --> 00:00:20,683 Kendimi nasıl anlatırım? 6 00:00:20,763 --> 00:00:23,683 Sahte bir arkeolog olduğunuz söyleniyor. 7 00:00:23,763 --> 00:00:26,003 -Evet. -İşinize geleni yansıttığınız. 8 00:00:26,083 --> 00:00:29,283 Kitaplarınızı milyonlar okuyor, akademisyenler onaylamıyor. 9 00:00:29,363 --> 00:00:30,443 GRAHAM HANCOCK DELİ Mİ? 10 00:00:30,523 --> 00:00:33,363 Akademiyle savaşacağınız aklınıza gelir miydi? 11 00:00:33,443 --> 00:00:35,923 Bunu duymak istemeyen çok kişi var. 12 00:00:36,003 --> 00:00:39,803 Onlarca yıldır ön plandasınız… 13 00:00:39,883 --> 00:00:40,963 KAYIP ZAMAN 14 00:00:41,043 --> 00:00:43,923 …ve sizin aracılığınızla artık doğrulanmış olan… 15 00:00:44,003 --> 00:00:45,083 GÖZÜKTÜĞÜNDEN DAHA ESKİ 16 00:00:45,163 --> 00:00:46,923 …pek çok bilgi edindim. 17 00:00:48,323 --> 00:00:50,083 Pekâlâ, ben Graham Hancock. 18 00:00:51,563 --> 00:00:54,963 Arkeolog veya bilim insanı olduğumu iddia etmiyorum. 19 00:00:55,043 --> 00:00:56,763 Gazeteciyim 20 00:00:56,843 --> 00:01:01,003 ve araştırdığım konu da insanlığın tarih öncesi. 21 00:01:15,083 --> 00:01:20,123 İnsanların bellek kaybı yaşayan bir tür olduğundan şüpheleniyorum. 22 00:01:20,923 --> 00:01:25,763 Geçmişimizde çok önemli olan bir şeyi unuttuk. 23 00:01:26,443 --> 00:01:30,443 Bu çok önemli olan şeyin de 24 00:01:30,523 --> 00:01:34,523 kayıp ve gelişmiş bir Buzul Çağı uygarlığı olduğunu düşünüyorum. 25 00:01:36,723 --> 00:01:40,883 Bu kayıp uygarlığın kanıtını bulmak için dünyadaki kazı alanlarında 26 00:01:40,963 --> 00:01:42,643 onlarca yıl araştırma yaptım. 27 00:01:43,123 --> 00:01:44,043 Vay be. 28 00:01:44,563 --> 00:01:48,483 Şimdi hedefim bu ipuçlarını bir araya getirerek… 29 00:01:48,563 --> 00:01:51,843 Gerçekten çok tuhaf gözüküyor. 30 00:01:52,843 --> 00:01:56,603 …klişe insanlık tarihi fikrini yıkan buluntuyu size sunmak. 31 00:01:57,603 --> 00:02:00,483 İyice öncesine götürüyor. Çok öncesine. 32 00:02:01,043 --> 00:02:05,523 Şaşırtıcı derecede karmaşık eski yapılar… 33 00:02:06,043 --> 00:02:09,523 Kuzey Amerika'daki en şaşırtıcı arkeoastronomi alanı. 34 00:02:10,203 --> 00:02:14,843 …gelişmiş tarih öncesi bir uygarlığın izlerini açığa çıkarıyor. 35 00:02:14,923 --> 00:02:16,843 Bu sütun bizim Rosetta Taşı'mız gibi. 36 00:02:17,963 --> 00:02:21,483 Uygarlığın düşündüğümüzden önce ortaya çıkma ihtimali 37 00:02:21,563 --> 00:02:22,403 güçleniyor. 38 00:02:23,603 --> 00:02:27,363 Bildiğimiz tarihin sil baştan yazılmasını gerektirecek. 39 00:02:27,443 --> 00:02:28,283 Evet. 40 00:02:30,963 --> 00:02:35,163 Tabii bu fikir, Buzul Çağı'ndaki insanların 41 00:02:35,243 --> 00:02:39,483 yalnızca avcı-toplayıcı olduğunu ileri süren sözde uzmanların 42 00:02:39,563 --> 00:02:41,123 canını sıktı. 43 00:02:42,323 --> 00:02:47,123 Bu nedenle arkeologların bir numaralı düşmanı oldum. 44 00:02:47,203 --> 00:02:49,883 "Bilmiyoruz. Büyük bir gizem" deseniz 45 00:02:49,963 --> 00:02:50,883 yetmez mi? 46 00:02:50,963 --> 00:02:53,963 Benim işim, farklı bir bakış açısı sunmak. 47 00:02:54,043 --> 00:02:57,443 Belki de insanlık tarihinin unutulmuş bir bölümü vardır. 48 00:02:57,523 --> 00:02:59,483 Ama aşırı derecede savunmacı, 49 00:02:59,563 --> 00:03:02,323 kibirli ve dayatmacı akademik çevre, 50 00:03:02,403 --> 00:03:04,643 bu ihtimali düşünmemizi bile engelliyor. 51 00:03:05,843 --> 00:03:09,043 Tarihin kitabını yeniden yazmaya çalışıyorum. 52 00:03:23,163 --> 00:03:28,603 BİR ZAMANLAR BİR SEL OLMUŞ 53 00:03:31,563 --> 00:03:34,923 30 yıldır var olmasının imkânsız görüldüğü 54 00:03:35,003 --> 00:03:37,603 bir şeyi araştırıyorum. 55 00:03:39,443 --> 00:03:45,243 Bizimkinden eski ve unutulmuş, gelişmiş bir insan uygarlığı. 56 00:03:47,123 --> 00:03:51,243 Tarihin bilindik hâline göre, Buzul Çağı bittikten sonra… 57 00:03:51,723 --> 00:03:53,003 M.Ö. 9600 58 00:03:53,083 --> 00:03:56,243 …avcı-toplayıcı atalarımız kendi istekleriyle 59 00:03:56,323 --> 00:04:00,123 bir anda çiftçiliğe ve hayvancılığa başlarlar, 60 00:04:00,203 --> 00:04:03,403 yerleşim yerleri ve en sonunda da şehirler kurarlar, 61 00:04:04,043 --> 00:04:07,763 bu da 6000 yıl önce ilk uygarlıklar kurulana kadar devam eder. 62 00:04:07,843 --> 00:04:08,763 M.Ö. 4000 63 00:04:10,123 --> 00:04:14,083 Ama yeni keşifler, bu zamanı daha da öncesinde gösteriyor. 64 00:04:15,403 --> 00:04:19,203 Endonezya'da böyle bir keşif yapıldı. 65 00:04:19,283 --> 00:04:20,123 ENDONEZYA 66 00:04:20,203 --> 00:04:22,203 HİNT OKYANUSU - CAVA DENİZİ MALEZYA - SİNGAPUR - DOĞU MALEZYA 67 00:04:22,283 --> 00:04:24,603 Nüfusu en kalabalık ada olan Cava'da… 68 00:04:24,683 --> 00:04:25,523 CAVA 69 00:04:25,603 --> 00:04:26,442 CAKARTA 70 00:04:26,523 --> 00:04:30,043 …Cakarta'nın dört saat güneyindeki Karyamukti köyü civarında. 71 00:04:37,043 --> 00:04:40,483 Buraya çağımızın en dikkat çekici ve tartışmalı 72 00:04:40,563 --> 00:04:43,843 arkeolojik keşiflerinden birini araştırmaya geldim. 73 00:04:45,083 --> 00:04:45,923 İlk buluntu, 74 00:04:46,003 --> 00:04:49,083 ana akım arkeologlarını şaşkına çevirdi 75 00:04:49,163 --> 00:04:52,563 çünkü insanlığın tarih öncesiyle ilgili tüm öğretilerini 76 00:04:52,643 --> 00:04:54,323 sorgulamamıza neden oluyor. 77 00:04:56,323 --> 00:04:58,883 Rahatsız edici bir soruyu akla getiriyor. 78 00:04:59,883 --> 00:05:01,963 Ya Buzul Çağı sırasında Endonezya'da 79 00:05:02,043 --> 00:05:04,683 gelişmiş bir uygarlık ortaya çıktıysa? 80 00:05:05,803 --> 00:05:07,923 Tarihten kaybolmuş bir uygarlık, 81 00:05:08,003 --> 00:05:09,003 şu ana dek. 82 00:05:12,483 --> 00:05:14,403 Burası Gunung Padang. 83 00:05:19,083 --> 00:05:23,083 Sudan dilinde anlamı, "ışığın dağı" 84 00:05:23,163 --> 00:05:24,883 veya "aydınlanmanın dağı." 85 00:05:27,483 --> 00:05:31,043 Yerlileri buranın gizemli ortamından huşuyla söz ediyor… 86 00:05:34,483 --> 00:05:38,443 …ve dağın ruhuna hürmet etmek için çok uzaklardan yolcular geliyor. 87 00:05:40,203 --> 00:05:43,363 Dağın eteklerindeki kadim su kaynağında arınıp… 88 00:05:45,963 --> 00:05:47,443 …109 metrelik… 89 00:05:49,483 --> 00:05:51,163 …tepeye çıkmaya başlıyorlar. 90 00:05:52,603 --> 00:05:55,443 Çıkış yolu oldukça dik ve zorlu. 91 00:05:57,443 --> 00:05:59,963 Ama tepeye ulaştığınızda bunlara değiyor. 92 00:06:05,243 --> 00:06:09,203 Çünkü Dünya'da Gunung Padang gibisi yok. 93 00:06:17,323 --> 00:06:21,643 Uzun süre arkeologlar burayı ormandaki sıradan bir tepe sandı. 94 00:06:23,283 --> 00:06:25,363 Ama bu manzarada bir sorun vardı. 95 00:06:26,763 --> 00:06:30,043 Tepeye ulaştığınızda her yerde bloklar görüyordunuz. 96 00:06:37,963 --> 00:06:41,923 Etrafa saçılmış garip bir altıgen şeklindeki taşlar. 97 00:06:46,523 --> 00:06:47,763 Hem de binlercesi. 98 00:06:48,723 --> 00:06:49,883 Çok etkileyici. 99 00:06:51,643 --> 00:06:55,323 Ama böyle taşların kendiliğinden oluştuğu Endonezya'daki 100 00:06:55,403 --> 00:06:58,163 volkanik arazide hiç de sıra dışı değil. 101 00:07:00,163 --> 00:07:02,203 Bunlara sütunsal eklemlenme denir. 102 00:07:02,283 --> 00:07:05,923 Volkanik kayaların, buradaysa bazaltın soğuması sonrası 103 00:07:06,003 --> 00:07:08,363 farklı şekillere bürünmesiyle oluşur. 104 00:07:11,203 --> 00:07:14,083 İlk bakışta açıklıktaki bu taraça, 105 00:07:14,163 --> 00:07:16,723 doğal volkanik kaya oluşumu sanılabilir. 106 00:07:16,803 --> 00:07:20,083 Arkeologlar bu nedenle araştırmaya geç başlamışlardır. 107 00:07:21,043 --> 00:07:24,483 Ama yakından baktığınızda bu kayaların kesildiği, 108 00:07:24,563 --> 00:07:28,643 inşaat malzemesine dönüştürüldüğü ve insan eliyle 109 00:07:28,723 --> 00:07:30,483 buraya yerleştirildiği açık. 110 00:07:33,443 --> 00:07:35,963 Düşmüş taş yığınları içinde 111 00:07:36,043 --> 00:07:39,563 tepe boyunca yapı izleri ortaya çıkıyor. 112 00:07:40,363 --> 00:07:47,163 Höyükler, dikdörtgen odalar ve uzun duvarlar, 113 00:07:48,243 --> 00:07:50,483 titizlikle tasarlanmış taraçalarda. 114 00:07:52,563 --> 00:07:54,323 İnsan yapımı oldukları açık. 115 00:07:58,403 --> 00:08:02,963 Arkeolog Ali Akbar ve ekibi 2012'de burada çalışmaya başladıklarında 116 00:08:04,003 --> 00:08:06,243 bu tepedeki herhangi bir yapının 117 00:08:06,323 --> 00:08:09,563 2500 yıldan eski olacağını tahmin etmişlerdi. 118 00:08:10,843 --> 00:08:12,843 Alandaki net tarihi bilmiyoruz. 119 00:08:12,923 --> 00:08:13,923 DR. ALI AKBAR ENDONEZYA ÜNİVERSİTESİ 120 00:08:14,003 --> 00:08:18,643 Alan uzun süre terk edilmiş, belki de unutulmuş. 121 00:08:19,883 --> 00:08:24,163 Ekip, Gunung Padang'ın eski zamanlardaki mimarlarının 122 00:08:24,243 --> 00:08:27,683 doğal sütunsal eklemlenme taşlarını bulduklarını düşündüler. 123 00:08:28,843 --> 00:08:31,283 Ama sonra tuhaf bir şey keşfettiler. 124 00:08:33,523 --> 00:08:38,003 Sütunsal eklemlenme taşları, başka bir yerdeki 125 00:08:38,082 --> 00:08:39,403 başka bir bölgeden getirilmişti. 126 00:08:40,363 --> 00:08:45,962 Dolayısıyla her biri bir tonun üçte biri ağırlığındaki 127 00:08:46,043 --> 00:08:50,043 50.000 kadar taş, bu tepeye çıkarılmıştı. 128 00:08:52,763 --> 00:08:55,243 Dr. Akbar'ın ekibi bu alanı ilk incelediğinde 129 00:08:55,883 --> 00:08:59,083 kültür tabakasında insanların varlığına dair 130 00:08:59,643 --> 00:09:03,683 buluntulara ulaştılar ama buldukları yer beklenmedikti. 131 00:09:05,243 --> 00:09:09,723 Bu alanın iki kültür tabakası olması bizi çok şaşırttı. 132 00:09:11,523 --> 00:09:15,643 İlk tabaka yüzeydeydi ve M.Ö. 500 yılındandı. 133 00:09:16,163 --> 00:09:17,363 M.Ö. 500 134 00:09:17,443 --> 00:09:19,123 Ama dört metre derinliğinde 135 00:09:19,203 --> 00:09:21,523 bir kültür tabakası daha bulduk. 136 00:09:22,363 --> 00:09:25,403 Bu, M.Ö. 5200'lerden. 137 00:09:25,483 --> 00:09:28,723 M.Ö. 5200 138 00:09:29,323 --> 00:09:31,843 Hayret verici. Çok şaşkınız. 139 00:09:32,963 --> 00:09:34,043 Oldukça eski. 140 00:09:37,883 --> 00:09:39,763 7000 yıl öncesindeki bu insanların 141 00:09:39,843 --> 00:09:42,563 muhteşem mimarlar olmalarının dışında 142 00:09:43,243 --> 00:09:45,883 basit avcı-toplayıcılığın ötesine geçtiklerini 143 00:09:45,963 --> 00:09:48,683 gösteren bir buluntu yok. 144 00:09:51,123 --> 00:09:54,443 Onları bu taşları buraya getirmek için verdikleri emeğe 145 00:09:54,523 --> 00:09:56,243 ne sevk etmiş olabilir? 146 00:10:00,723 --> 00:10:03,843 Bu alanın işlevinden emin değilim. 147 00:10:03,923 --> 00:10:09,683 Ama ne iskelet ne de insan kemiği bulduk, 148 00:10:09,763 --> 00:10:11,803 demek ki mezarlık değil. 149 00:10:12,723 --> 00:10:15,883 Belki tören veya ayin amaçlıdır. 150 00:10:18,883 --> 00:10:22,603 Burada büyük bir gizemle karşılaştık. Açıklanması gereken bir gizem. 151 00:10:26,803 --> 00:10:31,323 Alan daha derinlemesine araştırıldığında, 152 00:10:31,403 --> 00:10:36,283 araştırmacılar sıra dışı ve yeni bir ihtimalle karşı karşıya kaldı. 153 00:10:38,043 --> 00:10:40,083 Belki de tarihten kaybolmuş 154 00:10:40,163 --> 00:10:43,403 bir uygarlıkla karşılaşmışlardı. 155 00:10:47,003 --> 00:10:50,963 Dr. Danny Hilman Natawidjaja, Caltech'te çalışıyordu 156 00:10:51,043 --> 00:10:54,683 ama şimdi Endonezya'daki Jeoteknoloji Araştırma Merkezi'nde. 157 00:10:56,963 --> 00:11:01,003 Jeolog Dr. Hilman, Gunung Padang'la ilgili bir tuhaflık olduğunun 158 00:11:01,083 --> 00:11:02,283 farkına vardı. 159 00:11:05,723 --> 00:11:09,483 Alanı incelerken sütunsal bazalt taşlarının 160 00:11:09,563 --> 00:11:11,803 yalnızca tepede olmadığını gördü. 161 00:11:13,683 --> 00:11:16,123 Taraçalı yamaçlardaki 162 00:11:17,843 --> 00:11:20,923 yaklaşık 15 hektarlık bir alanı kaplıyorlardı. 163 00:11:24,083 --> 00:11:27,123 İki taraça arasında açığa çıkan bu kısım 164 00:11:27,203 --> 00:11:29,563 bir tür istinat duvarı gibi gözüküyor. 165 00:11:30,443 --> 00:11:34,283 Bunun tamamen doğal olduğuna ikna olmuş arkeologlar var. 166 00:11:34,363 --> 00:11:35,763 Bu kesinlikle doğal kaya 167 00:11:35,843 --> 00:11:38,843 ama tüm bu düzenin de doğal olduğunu iddia ediyorlar. 168 00:11:38,923 --> 00:11:41,923 Doğallar ama şu anda oldukları yer doğal değil. 169 00:11:42,003 --> 00:11:43,323 DR. DANNY HILMAN NATAWIDJAJA JEOLOG 170 00:11:43,403 --> 00:11:45,683 -Normalde dikeyler. -Evet, dikeyler. 171 00:11:45,763 --> 00:11:47,563 -Doğru. -Burada yana yatırılmışlar. 172 00:11:47,643 --> 00:11:49,763 -Şekilleri de böyle olmaz. -Evet. 173 00:11:49,843 --> 00:11:51,963 Bunların hepsi bir buçuk metre kesilmiş. 174 00:11:52,043 --> 00:11:52,883 Doğru. 175 00:11:54,443 --> 00:11:57,603 Dr. Hilman'ın taşların arasındayken fark ettiği 176 00:11:58,923 --> 00:12:00,403 sıra dışı bir şey daha var. 177 00:12:01,323 --> 00:12:04,763 Doğal konumlarındayken aralarında camsı bir yüzey olmaz. 178 00:12:05,323 --> 00:12:06,723 Çok sıkışık hâlde dururlar. 179 00:12:08,683 --> 00:12:12,203 Ama buradaki sütunsal kayaların arasında harç var. 180 00:12:12,283 --> 00:12:16,003 -Çimento gibi onları bir arada tutuyor. -Evet. 181 00:12:16,083 --> 00:12:19,283 Kalınlığı yaklaşık beş santim ve çok yoğun. 182 00:12:19,363 --> 00:12:22,363 Evet, aralarına harç yaparak yapı bloklarını 183 00:12:22,443 --> 00:12:26,163 düzlemiş oluyorlar. Bunu inşaat sürecinde insanlar 184 00:12:26,243 --> 00:12:28,163 -bilerek koymuşlar. -Evet. 185 00:12:32,003 --> 00:12:33,523 Danny araştırmaya girişti 186 00:12:33,603 --> 00:12:36,003 ve şaşırtıcı şeylerle karşılaşmaya başladık. 187 00:12:37,923 --> 00:12:42,403 Dr. Hilman tüm verileri bir araya toplayınca 188 00:12:43,043 --> 00:12:46,243 Gunung Padang'ın bir tepeden fazlası olduğunu gördü. 189 00:12:50,803 --> 00:12:53,923 Burası Gunung Padang'ın antik alanı. 190 00:12:55,323 --> 00:12:57,923 Kuzey tarafında 300'ü aşkın basamağı olan 191 00:12:58,003 --> 00:12:59,763 bir merdiven var 192 00:12:59,843 --> 00:13:02,363 ve burası beş taraçanın ilkine çıkıyor. 193 00:13:03,843 --> 00:13:09,323 Yaklaşık 149 metre uzunluğunda ve 39 metre genişliğinde bir alan. 194 00:13:10,963 --> 00:13:15,883 Tüm tepe, sütunsal bazalttan yapılan istinat duvarlarıyla çevrelenmiş. 195 00:13:17,323 --> 00:13:20,163 Yaklaşık 50.000 taş kullanılmış, 196 00:13:20,243 --> 00:13:22,883 dolayısıyla burası volkanik bir tepenin 197 00:13:22,963 --> 00:13:24,923 basamaklı piramide dönüştürüldüğü 198 00:13:25,003 --> 00:13:28,643 muazzam bir taraçalandırma projesi. 199 00:13:34,323 --> 00:13:36,603 Bunların hepsi insan yapımı taraçalar. 200 00:13:36,683 --> 00:13:37,523 Evet. 201 00:13:38,043 --> 00:13:40,963 Maya veya Gize piramitleriyle 202 00:13:41,043 --> 00:13:43,803 aynı şekilde değiller. 203 00:13:43,883 --> 00:13:48,603 Evet. Benzer bir fikirden hareket ederek taraçaları piramit şekline getirmişler. 204 00:13:48,683 --> 00:13:50,723 -Evet. Ama dairesel bir forma sahip. -Aynen öyle. 205 00:13:52,203 --> 00:13:55,083 Esas soru şu, bir piramidi nasıl tanımlarız? 206 00:13:55,163 --> 00:13:59,323 Taraçalar hâlinde zirveye çıkan bir yapı olarak tanımlarsak 207 00:13:59,403 --> 00:14:01,923 Gunung Padang'da gördüğümüz budur. 208 00:14:03,803 --> 00:14:08,003 Böyle antik bir piramidin burada olması 209 00:14:08,083 --> 00:14:12,323 atalarımızın becerilerine dair bildiklerimizi tamamen değiştirebilir. 210 00:14:14,123 --> 00:14:18,483 Arkeologlar şu anda dünyadaki en eski piramidin 211 00:14:18,563 --> 00:14:21,563 4700 yıl öncesine dayandığını düşünüyorlar. 212 00:14:22,723 --> 00:14:25,203 Bu piramit Mısır'da değil, Peru'da. 213 00:14:25,283 --> 00:14:26,843 KUTSAL CARAL-SUPE ŞEHRİ PERU 214 00:14:26,923 --> 00:14:30,843 Ama Dr. Hilman, Gunung Padang'ın çok daha eski olabileceğini keşfetti. 215 00:14:33,243 --> 00:14:35,003 Peki ne kadar eski? 216 00:14:35,963 --> 00:14:38,963 Kim yaptı? Niye yaptı? 217 00:14:44,283 --> 00:14:46,123 Dr. Hilman ve ekibi, 218 00:14:46,203 --> 00:14:49,883 bu yapıyı incelemek için jeolojik araştırmalarda kullanılan 219 00:14:49,963 --> 00:14:52,883 bir teknolojiden faydalanıyor. 220 00:14:54,003 --> 00:14:56,443 Üç yöntemimiz var. 221 00:14:56,523 --> 00:14:59,843 -GPR. -Evet, yer altı radarı. 222 00:14:59,923 --> 00:15:02,203 -Yer altı radarı. -Evet. 223 00:15:02,283 --> 00:15:05,043 -Dirençli tomografi. -Evet. 224 00:15:05,123 --> 00:15:07,203 Bir de sismik tomografi. 225 00:15:09,523 --> 00:15:13,883 Önceden arkeologlar alanda yalnızca birkaç metre derine 226 00:15:13,963 --> 00:15:16,483 ve birkaç taraçaya kazı yapmıştı. 227 00:15:17,923 --> 00:15:20,803 Bu yeni teknoloji, daha geniş bir alana… 228 00:15:21,323 --> 00:15:22,883 -Otuz metre. -Evet. 229 00:15:23,443 --> 00:15:24,843 …ve daha derine ulaşıyor. 230 00:15:25,683 --> 00:15:29,043 Yer altı radarını kullanacağız, 231 00:15:29,123 --> 00:15:30,443 GPR incelemesi yapacağız. 232 00:15:31,403 --> 00:15:33,243 Yer altı radarı, 233 00:15:33,323 --> 00:15:36,043 zemine telsiz dalgaları yayar. 234 00:15:36,723 --> 00:15:41,923 Bir şeye vurduklarında geri sekerler, bu veri de kaydedilir ve analiz edilir. 235 00:15:43,483 --> 00:15:49,203 40 megahertz frekansla 30 metreye girmeyi tercih ettik. 236 00:15:51,883 --> 00:15:54,163 Pekâlâ. Başlayalım. 237 00:16:06,483 --> 00:16:10,643 Dr. Hilman ve ekibi, iç kısmı tarayarak bir şeyler öğrendikçe 238 00:16:10,723 --> 00:16:12,723 burası daha gizemli hâle geliyor. 239 00:16:14,323 --> 00:16:17,323 Yer altındaki yapıların doğası iyice kompleks oluyor. 240 00:16:17,403 --> 00:16:19,523 Ama her yerde sütunsal bazalt, 241 00:16:19,603 --> 00:16:21,243 yapı malzemesi olarak var. 242 00:16:22,923 --> 00:16:27,923 Özellikle de sismik tomografi tepenin derinlerinde 243 00:16:28,003 --> 00:16:29,443 ilginç bir nokta buldu. 244 00:16:30,883 --> 00:16:34,683 Saniyede yaklaşık 200 metrelik sismik hızı var. 245 00:16:34,763 --> 00:16:37,723 Peki. Basit bir dille bu ne anlama geliyor? 246 00:16:38,723 --> 00:16:39,763 Yani, burası boşluk. 247 00:16:39,843 --> 00:16:41,443 TÜNEL/ODA 248 00:16:41,523 --> 00:16:43,763 -Boşluk. Boş bir alan. -Boş. 249 00:16:43,843 --> 00:16:46,243 O boş alanın şeklini anlayabiliyor musun? 250 00:16:46,323 --> 00:16:48,483 Evet. Görebileceğin üzere, dikdörtgen şeklinde. 251 00:16:48,563 --> 00:16:50,043 -Dikdörtgen, doğru. -Evet. 252 00:16:50,123 --> 00:16:51,963 -Buradaki nokta… -Evet. 253 00:16:52,043 --> 00:16:54,203 -…alanın merkezinde olduğundan… -Tabii. 254 00:16:55,363 --> 00:16:58,003 …birinci taraçanın altında bir oda var. 255 00:16:58,083 --> 00:17:00,163 ODACIK YAPAY DUVAR 256 00:17:00,243 --> 00:17:02,323 -Evet. -İkinci taraçanın altındaki 257 00:17:02,403 --> 00:17:04,203 bu odacığa bağlanıyor. 258 00:17:07,403 --> 00:17:09,963 Dr. Hilman ve ekibi, 259 00:17:10,763 --> 00:17:14,083 en az üç büyük dikdörtgen oda keşfettiler. 260 00:17:14,763 --> 00:17:17,243 Biri yaklaşık on metre derinde. 261 00:17:17,323 --> 00:17:19,763 Bir tür giriş salonu olabilir. 262 00:17:19,843 --> 00:17:23,723 Daha büyük olan ana odaya açılan bir geçiş tüneli var. 263 00:17:25,003 --> 00:17:28,483 20 ila 30 metre derinlikteki üçüncü odaya bağlanan 264 00:17:28,563 --> 00:17:30,563 başka bir geçiş daha var. 265 00:17:31,362 --> 00:17:35,083 Üçü de alanın merkez ekseninin etrafında konumlanmış. 266 00:17:37,443 --> 00:17:40,483 Bu odalar gerçekten merakımı uyandırdı. 267 00:17:40,563 --> 00:17:43,243 Keşke arkeologların burayı kazmasını 268 00:17:43,323 --> 00:17:44,883 bir şekilde sağlayabilsen. 269 00:17:44,963 --> 00:17:47,683 Bu odaları gördüğümüzde… 270 00:17:47,763 --> 00:17:48,923 -Evet. -Bu üç odayı görünce 271 00:17:49,643 --> 00:17:51,643 çok şaşırdık. 272 00:17:55,043 --> 00:17:57,523 Önemli bir şey bulduğuna şüphe yok. 273 00:17:57,603 --> 00:17:59,683 -Tabii. -Evet, bu kesin. 274 00:17:59,763 --> 00:18:00,643 Aynen öyle. 275 00:18:04,883 --> 00:18:09,283 Ama bu alanın ilk kazılarını yapan tarihçiler ve arkeologlar için 276 00:18:09,363 --> 00:18:12,603 Dr. Hilman'ın keşfi hiçbir şey ifade etmiyor. 277 00:18:15,803 --> 00:18:18,603 İnsanlık tarihinin kabul edilmiş zaman çizgisi, 278 00:18:18,683 --> 00:18:20,803 7000 yıl önce bu tepede yaşamış 279 00:18:20,883 --> 00:18:23,643 avcı-toplayıcı kabilesinin… 280 00:18:23,723 --> 00:18:25,203 M.Ö. 5200 281 00:18:25,283 --> 00:18:28,123 …böylesine büyük ve karmaşık bir yapı 282 00:18:28,203 --> 00:18:30,483 inşa edemeyeceğini ileri sürüyor. 283 00:18:31,723 --> 00:18:33,643 Ama yapı işte burada. 284 00:18:36,443 --> 00:18:38,843 Araştırılmayı bekleyen bir gizem. 285 00:18:42,883 --> 00:18:46,043 Tepe olmayan bu tepeyi tarihlendirmek adına 286 00:18:46,723 --> 00:18:50,123 Dr. Hilman ve ekibi başka bir jeolojik alete başvuruyor, 287 00:18:51,523 --> 00:18:52,443 karotlu sondaja. 288 00:18:56,443 --> 00:19:01,683 Beklenildiği üzere, üst iki tabakadan alınan örnekler 3000 yıl öncesi ila… 289 00:19:01,763 --> 00:19:03,923 M.Ö. 1000 290 00:19:04,003 --> 00:19:06,163 …8000 yıl öncesine dayanıyor. 291 00:19:06,243 --> 00:19:07,283 M.Ö. 6000 292 00:19:07,803 --> 00:19:12,083 Ama 15 metreye, yani 50 fite sondaj yaptıklarında 293 00:19:12,163 --> 00:19:14,563 hiç beklemedikleri bir şey buldular. 294 00:19:15,523 --> 00:19:17,043 M.Ö. 6000 295 00:19:17,123 --> 00:19:22,123 Bu bölmeler, yaklaşık 11.600 yıl önce yapılmış. 296 00:19:22,203 --> 00:19:24,083 M.Ö. 9600 297 00:19:24,163 --> 00:19:28,363 Dolayısıyla bu alanın kökenleri, Buzul Çağı'nın sonlarına dek uzanıyor. 298 00:19:31,723 --> 00:19:34,923 Dr. Hilman'ın keşifleri bununla son bulmadı. 299 00:19:35,763 --> 00:19:41,603 Yaklaşık 30 metre daha derine inerek yapının ilk tabakasına ulaştı. 300 00:19:41,683 --> 00:19:44,043 Bunun tarihini belirleyelim. 301 00:19:44,123 --> 00:19:47,083 Peki. Dördüncü tabaka 20.000'den eski olabilir. 302 00:19:47,163 --> 00:19:49,163 -Olabilir. -Çok eski. 303 00:19:49,763 --> 00:19:52,843 Sondaj karotları 24.000 yıl öncesine kadar uzanan 304 00:19:52,923 --> 00:19:56,043 tarihi saptanabilir materyaller çıkarıyorlardı. 305 00:19:56,123 --> 00:19:59,403 M.Ö. 22.000 306 00:19:59,483 --> 00:20:03,883 Yapısal elemanlarla bağlantısı olan organik materyaller artık çok derindeydi. 307 00:20:05,523 --> 00:20:08,563 Bu da hem Danny'yi hem de beni 308 00:20:08,643 --> 00:20:12,003 Gunung Padang'ın çok antik zamanlara dayandığına ikna etti. 309 00:20:16,243 --> 00:20:20,043 Danny'nin buluntuları gerçekten sıra dışı ve şaşırtıcı. 310 00:20:21,243 --> 00:20:24,923 Arkeologlar, Güneydoğu Asya'da yaklaşık 4.000 yıl öncesine kadar 311 00:20:25,003 --> 00:20:28,763 hiçbir büyük ölçekli yapının inşa edilmediğini 312 00:20:28,843 --> 00:20:30,883 gerçek olarak kabul etmişlerdi. 313 00:20:36,203 --> 00:20:39,363 Bu yapı ile ilgili yaş tayininiz Buzul Çağı'nı gösteriyor. 314 00:20:39,443 --> 00:20:42,123 O nedenle bu benim için çok heyecan verici. 315 00:20:42,203 --> 00:20:43,643 -Evet. -O odalarda 316 00:20:43,723 --> 00:20:47,083 kayıp uygarlık araştırmama ilişkin 317 00:20:47,163 --> 00:20:49,043 herhangi bir kanıt veya bilgi… 318 00:20:49,123 --> 00:20:51,523 -Evet. -…olabilir mi, merak ediyorum. 319 00:20:51,603 --> 00:20:55,483 -Tarihimizle ilgili çok az şey biliyoruz. -Doğru. 320 00:20:55,563 --> 00:20:57,763 Burada büyük bir şeyi gözden kaçırmışız. 321 00:21:00,883 --> 00:21:04,403 Ana akım arkeoloji çevresi bunu kabul etmekte zorlanıyor. 322 00:21:04,963 --> 00:21:07,803 Bunun insan yapımı bir yapı olmasını 323 00:21:07,883 --> 00:21:10,283 artık kimse tartışmıyor. 324 00:21:10,883 --> 00:21:14,403 Ama arkeoloji çevreleri, bu yapının kökeninin 325 00:21:14,483 --> 00:21:18,163 24.000 yıl öncesine dayandığını kabul etmekte zorlanıyorlar. 326 00:21:20,403 --> 00:21:22,163 Son Buzul Çağı'na kadar uzanıyor. 327 00:21:32,963 --> 00:21:35,883 Akademisyenler, Buzul Çağı'nın 328 00:21:35,963 --> 00:21:38,803 dünyanın oldukça farklı olduğu özel bir dönemi 329 00:21:40,043 --> 00:21:42,363 kapsadığını kabul etmiyorlar. 330 00:21:45,803 --> 00:21:50,803 20.000 yıl öncesinde Dünya şimdiki gibi gözükmüyordu. 331 00:21:50,883 --> 00:21:53,523 Cava Adası bir ada değildi. 332 00:21:54,923 --> 00:21:59,643 Çok büyük Güneydoğu Asya kıtasının en güney kısmıydı. 333 00:21:59,723 --> 00:22:02,843 Jeologlar buraya "Sundaland" diyorlar. 334 00:22:05,883 --> 00:22:07,843 Son Buzul Çağı'nda 335 00:22:07,923 --> 00:22:13,523 deniz seviyeleri bugünkünden 120 metre, yani 400 fit daha alçaktı. 336 00:22:14,883 --> 00:22:15,723 CAVA 337 00:22:15,803 --> 00:22:19,683 Şu anda Cava Denizi'nin olduğu yerde, Asya ana karasından uzanan 338 00:22:19,763 --> 00:22:22,123 muazzam bir kara kütlesi vardı. 339 00:22:22,963 --> 00:22:27,203 Sundaland, 1.800.000 kilometrekarelik bir alanı kapsıyordu. 340 00:22:28,203 --> 00:22:29,043 M.Ö. 22.000 341 00:22:29,123 --> 00:22:32,323 Bu da batı ABD'nin boyutu kadardı. 342 00:22:32,403 --> 00:22:34,843 Tek bir alt kıtaydı. 343 00:22:34,923 --> 00:22:36,283 HİNT OKYANUSU - BENGAL KÖRFEZİ 344 00:22:38,603 --> 00:22:43,643 Avcı-toplayıcı kabilelerin 45.000 yıl öncesine kadar, hatta çok öncesinde de 345 00:22:43,723 --> 00:22:48,803 Sundaland'in bereketli vahşi yaşamıyla hayatlarını idame ettirdikleri açık. 346 00:22:50,643 --> 00:22:54,403 Neden teknolojik olarak daha gelişmiş bir kültür 347 00:22:54,483 --> 00:22:56,083 burada olmasın ki? 348 00:22:57,923 --> 00:23:02,483 Soğuk ve tehlikeli bir dünyada bu devasa Güneydoğu Asya kıtası, 349 00:23:02,563 --> 00:23:05,683 ilk insanların ileri ve sofistike bir uygarlık 350 00:23:05,763 --> 00:23:08,363 geliştirmeleri için şanslarını deneyebilecekleri 351 00:23:08,443 --> 00:23:11,323 birkaç sıcak ve cazip yerden biri olabilirdi. 352 00:23:13,203 --> 00:23:15,683 Gunung Padang'ı kim yaptıysa gezegenimizi 353 00:23:15,763 --> 00:23:17,923 o zamanlarda da bulunduğunu bildiğimiz 354 00:23:18,003 --> 00:23:20,563 avcı-toplayıcılarla paylaştığını düşünüyorum. 355 00:23:25,643 --> 00:23:27,603 Çok absürt bir fikir değil. 356 00:23:28,843 --> 00:23:32,403 Bugün bile teknolojik olarak gelişmiş ülkeler, 357 00:23:32,483 --> 00:23:36,403 avcı-toplayıcı topluluklarla bir arada yaşıyor. Namibya'daki San, 358 00:23:37,123 --> 00:23:38,883 Meksika'daki Lacandon 359 00:23:40,163 --> 00:23:42,523 veya batı Moğolistan'daki Kazaklar gibi. 360 00:23:43,923 --> 00:23:47,083 Farklı gelişim seviyelerindeki farklı kültürler 361 00:23:47,643 --> 00:23:49,763 hep bir arada hayat sürmüştür. 362 00:23:51,043 --> 00:23:52,723 Gunung Padang'a bakarak 363 00:23:52,803 --> 00:23:57,603 Sunda Sahanlığı'nın alanında kültür oluştuğu söylenebilir. 364 00:23:57,683 --> 00:24:01,803 Bu kültürle de devasa megalitik bir yapı inşa edebildiler. 365 00:24:05,363 --> 00:24:09,123 Sütunsal bazalt taşlarıyla inşaat yapmakta uzman bir kültür. 366 00:24:11,283 --> 00:24:14,843 Daha önce dünyanın bu kısmında gördüğüm bir yapı tarzı. 367 00:24:16,523 --> 00:24:21,843 Küçük Pasifik adası Pohnpei'ydeki Nan Madol alanında görmüştüm. 368 00:24:23,643 --> 00:24:27,203 Orası da tıpkı Gunung Padang gibi, volkanik bazalt taşlarının 369 00:24:27,283 --> 00:24:30,683 üst üste koyulmasıyla inşa edilmişti. 370 00:24:32,443 --> 00:24:34,923 Arkeologlar günümüzde Nan Madol'da görülen 371 00:24:35,003 --> 00:24:39,283 yapının çoğunun 900 yıl öncesine, yani taşların komşu bir adadan 372 00:24:39,363 --> 00:24:42,083 çıkarıldığı zamana dayandığını düşünüyorlar. 373 00:24:44,123 --> 00:24:46,923 Ama önceki ziyaretlerimdeki keşiflerim sırasında 374 00:24:47,003 --> 00:24:52,363 su hattının altında uzanan birkaç megalitik sütun buldum. 375 00:24:53,963 --> 00:24:56,843 Son Buzul Çağı'nda deniz seviyesi alçakken 376 00:24:56,923 --> 00:25:00,443 daha eski versiyonları inşa edilmiş olabilir. 377 00:25:03,963 --> 00:25:05,603 Gunung Padang'ın mimarları, 378 00:25:05,683 --> 00:25:08,923 Güney Pasifik'ten Mikronezya'ya ulaşmış olabilir mi? 379 00:25:10,883 --> 00:25:13,283 Ulaştılarsa onlara ne oldu? 380 00:25:17,403 --> 00:25:20,403 Bunun 12.800 yıl öncesinde 381 00:25:20,963 --> 00:25:23,123 Buzul Çağı'nın aniden 382 00:25:23,683 --> 00:25:28,483 çok farklı bir hâle bürünmesiyle ilgili olabileceğini düşünüyorum. 383 00:25:30,443 --> 00:25:34,523 Isınma çok uzun bir süredir aşamalı olarak devam ediyordu. 384 00:25:35,483 --> 00:25:38,203 Sonra aniden iki olay yaşandı. 385 00:25:38,283 --> 00:25:40,683 Birincisi, küresel sıcaklıklar 386 00:25:40,763 --> 00:25:43,483 Buzul Çağı'ndaki zirve seviyesine ulaştı 387 00:25:43,563 --> 00:25:46,363 ve bu bir gecede yaşandı. 388 00:25:47,363 --> 00:25:51,603 İkincisi ise deniz seviyesindeki ani ve açıklanamayan yükselmeydi. 389 00:25:53,003 --> 00:25:58,603 Normalde Buzul Çağı'nda donma sürecine girilince 390 00:25:58,683 --> 00:26:02,123 okyanuslara büyük miktarda su akışı olması beklenmez 391 00:26:02,203 --> 00:26:04,363 çünkü su artık buza dönüşmüştür. 392 00:26:06,283 --> 00:26:09,283 Fakat büyük bir tufan yaşandı. 393 00:26:10,003 --> 00:26:16,763 12.800 ila 11.600 kadar yıl önce art arda yaşanan seller sonrasında… 394 00:26:16,843 --> 00:26:17,683 M.Ö. 9600 395 00:26:17,763 --> 00:26:21,603 …okyanus seviyeleri büyük oranda yükseldi. 396 00:26:21,683 --> 00:26:24,803 Sonuç olarak, büyük Sundaland kıtası 397 00:26:24,883 --> 00:26:27,963 denizin altında kalıp yeryüzünden kayboldu. 398 00:26:30,443 --> 00:26:32,283 Bu da akla bir soru getiriyor. 399 00:26:32,883 --> 00:26:37,483 Cava Denizi'nde hâlâ keşfedilmemiş tapınaklar ve yapılar olması 400 00:26:37,563 --> 00:26:39,123 mümkün mü? 401 00:26:42,163 --> 00:26:45,763 Deniz seviyesinin yükselmesiyle kim bilir neler kayboldu? 402 00:26:58,283 --> 00:27:02,683 Bu ucu bucağı olmayan sel çağı tüm insanlığı travmatize etmiş olmalı. 403 00:27:04,643 --> 00:27:06,803 Böyle olduğuna dair kanıt da var. 404 00:27:09,163 --> 00:27:12,643 Neredeyse tüm antik kültürlerde Dünya'yı yutan büyük seller 405 00:27:12,723 --> 00:27:14,163 geleneklerle aktarılmıştır. 406 00:27:14,883 --> 00:27:16,123 Endonezya'da 407 00:27:16,203 --> 00:27:19,803 Batak insanları bu küresel sel mitini kendilerine uyarlamışlar. 408 00:27:21,723 --> 00:27:23,323 YARADAN TANRI 409 00:27:24,963 --> 00:27:28,723 Çok uzun zaman önce Dünya eskimiş ve kirlenmiş. 410 00:27:29,683 --> 00:27:32,963 Yaradan tanrı Debata, Dünya'yı tüm canlılardan 411 00:27:33,043 --> 00:27:35,283 arındırmak için büyük bir sel göndermiş. 412 00:27:36,843 --> 00:27:40,203 Son kalan iki insan en yüksek dağa sığınmış. 413 00:27:40,963 --> 00:27:43,603 Sular onları da yutmak üzereyken Tanrı, 414 00:27:43,683 --> 00:27:46,043 insanlığı bitirmekten vazgeçmiş. 415 00:27:47,283 --> 00:27:49,243 Bir toprak parçası yaratmış, 416 00:27:49,843 --> 00:27:53,163 selin üstüne getirip Endonezya'nın adalarını oluşturmuş 417 00:27:54,043 --> 00:27:55,803 ve iki insan kurtulmuş. 418 00:27:57,283 --> 00:28:01,283 Erkek ve kadın, Dünya'da nüfus oluşması için çocuk yapmışlar 419 00:28:01,363 --> 00:28:03,803 ve Batak insanlarının ataları olmuşlar. 420 00:28:06,683 --> 00:28:11,123 Bu antik kıyamet hikâyesi tüm dünya geleneklerinde vardır 421 00:28:11,203 --> 00:28:16,403 ve binlerce yıldır nesilden nesle aktarılmıştır. 422 00:28:17,043 --> 00:28:19,683 Tabii İncil'de de Nuh hikâyesi var. 423 00:28:20,483 --> 00:28:24,203 Ama Hint folklorunda da balıkçı Manu anlatılır. 424 00:28:24,283 --> 00:28:27,603 Tanrı'nın uyarısından sonra büyük tufandan kurtulmuştur. 425 00:28:28,403 --> 00:28:34,803 Sümerlerden Babillilere, Antik Yunanlardan Çinlilere, 426 00:28:35,483 --> 00:28:38,123 hepsinde bu hikâyenin farklı versiyonları vardır. 427 00:28:38,723 --> 00:28:41,203 Bunun tesadüf olduğu, 428 00:28:41,283 --> 00:28:44,923 her kültürün bunu kendi kendine bulduğu fikri mantıksızdır. 429 00:28:47,643 --> 00:28:51,363 Tüm bunlar muhtemelen insanların nesilden nesle aktararak 430 00:28:51,443 --> 00:28:53,763 günümüze ulaştırmayı başardığı 431 00:28:53,843 --> 00:28:55,403 hikâyelerdir. 432 00:28:55,483 --> 00:28:57,323 Deniz seviyesinin yükselmesiyle 433 00:28:57,403 --> 00:28:59,963 -felaketler yaşandı… -Evet. 434 00:29:00,043 --> 00:29:04,003 …ve dünya çapında bir anda küresel tufan geleneği 435 00:29:04,083 --> 00:29:07,083 artık mit değil, bir anı olmaya başladı. 436 00:29:07,163 --> 00:29:08,683 -Evet. -Gerçek olay anlatısı. 437 00:29:11,683 --> 00:29:14,683 Endonezya'nın antik tarihi ve Gunung Padang'da 438 00:29:15,603 --> 00:29:19,003 keşfetmeye başladığımız sırlar bende merak uyandırıyor. 439 00:29:19,923 --> 00:29:21,923 Ama arkeolojinin işleyişinden dolayı 440 00:29:22,003 --> 00:29:25,643 yeni buluntulara da önce şiddetle karşı çıkılacak. 441 00:29:25,723 --> 00:29:27,123 Bu da çok sıkıntılı 442 00:29:27,203 --> 00:29:29,403 çünkü bilim yeni bulgulara açık olmalı, 443 00:29:29,483 --> 00:29:31,523 fikrini değiştirmesini gerektiren 444 00:29:31,603 --> 00:29:34,643 yeni bir bulgu varsa bunu yapabilmelidir. 445 00:29:35,603 --> 00:29:38,763 Arkeoloji çevrelerinden nasıl bir karşılık aldınız? 446 00:29:38,843 --> 00:29:41,483 -Hâlâ kabul etmiyorlar. -Tabii. 447 00:29:41,563 --> 00:29:43,803 Arkeologların ve diğer araştırmacıların 448 00:29:43,883 --> 00:29:47,083 araştırmayı bırakmasına üzülüyorum. 449 00:29:47,643 --> 00:29:51,283 Kötü bir durum, sonuçta burada ilgi çekici bir gizem var. 450 00:29:51,363 --> 00:29:53,643 Arkeoloji çevreleri buna yönelmeliler. 451 00:29:53,723 --> 00:29:56,843 M.Ö. 11.000'den önce gelişmiş insan kültürleri olduğunu 452 00:29:56,923 --> 00:30:01,923 net bir şekilde kanıtlayabilirsek 453 00:30:02,003 --> 00:30:03,243 büyük bir başarı olacak. 454 00:30:06,283 --> 00:30:07,403 12.500 yıl önce 455 00:30:07,483 --> 00:30:11,243 neredeyse tüm izleri yok eden küresel bir felaket yaşandığını 456 00:30:12,843 --> 00:30:14,763 ileri sürmekteyim. 457 00:30:15,723 --> 00:30:19,203 Elimizde sadece ürkütücü anılar var. 458 00:30:23,243 --> 00:30:25,723 "Hayır, bunlar anı değil" diye reddediyoruz. 459 00:30:26,483 --> 00:30:29,123 "Sadece folklor. Mit, gelenek." diyoruz. 460 00:30:30,003 --> 00:30:31,243 Bence bunlar anı. 461 00:30:31,323 --> 00:30:33,763 Son Buzul Çağı'nın sonlarında 462 00:30:33,843 --> 00:30:36,643 atalarımızın başına gelen korkunç bir şeyin anısı. 463 00:30:37,243 --> 00:30:41,563 Efsane, sanat ve taşlar yoluyla bize ulaşmış. 464 00:30:42,403 --> 00:30:44,643 Sadece büyük bir tufandan bahsetmiyor. 465 00:30:45,523 --> 00:30:48,843 Bu felaketten sonra hayatta kalanlardan, 466 00:30:48,923 --> 00:30:53,043 insanlığın yeniden doğuşunu sağlayan bilge seyyahlardan da bahsediliyor. 467 00:30:54,723 --> 00:30:57,083 Dünya'daki en büyük insan yapımı 468 00:30:57,163 --> 00:30:58,723 piramidi yapmış 469 00:30:59,483 --> 00:31:02,923 aynı antik kültür içinde daha da baskın. 470 00:31:04,243 --> 00:31:05,643 Gideceğim yer de orası 471 00:31:07,003 --> 00:31:08,603 ve Mısır'dan bahsetmiyorum. 472 00:31:33,643 --> 00:31:38,643 Alt yazı çevirmeni: Denizsu Nihan Nurata