1
00:00:06,043 --> 00:00:08,963
‎(ซีรีส์จาก NETFLIX)

2
00:00:14,163 --> 00:00:15,803
‎หนึ่งในปัญหาที่ผมมีกับ

3
00:00:15,883 --> 00:00:19,523
‎ความเห็นทั่วไปเรื่องการพัฒนาอารยธรรม

4
00:00:19,603 --> 00:00:25,163
‎คือความเชื่อที่ว่า
‎อารยธรรมของเราในศตวรรษที่ 21

5
00:00:25,243 --> 00:00:27,963
‎เป็นที่สุดและจุดสูงสุดของความสำเร็จของมนุษย์

6
00:00:33,563 --> 00:00:36,923
‎มันทำให้เราอวดดีและหยิ่งยโสมาก

7
00:00:38,243 --> 00:00:43,243
‎เรามองย้อนไปในอดีต
‎ราวกับบรรพบุรุษของเราธรรมดากว่าเราเสมอ

8
00:00:43,323 --> 00:00:45,963
‎มีความรู้น้อยกว่าเรา
‎มีความสามารถน้อยกว่าเรา

9
00:00:49,163 --> 00:00:53,763
‎มันไม่ใช่แค่ความก้าวหน้า
‎ของวิวัฒนาการที่เป็นเส้นตรง

10
00:00:53,843 --> 00:00:58,203
‎จากมนุษย์ถ้ำโบราณสู่มนุษย์สมัยใหม่

11
00:00:58,283 --> 00:01:00,363
‎มันไม่ใช่อย่างนั้น

12
00:01:05,883 --> 00:01:08,243
‎ในเรื่องราวของอารยธรรม

13
00:01:08,323 --> 00:01:13,363
‎มีทั้งดีและร้าย อารยธรรมมีขึ้นและมีลง

14
00:01:13,443 --> 00:01:17,683
‎จึงเป็นไปได้ที่จะสูญเสียอารยธรรมทั้งยุคไป

15
00:01:17,763 --> 00:01:22,203
‎มันเคยเกิดขึ้นมาก่อน
‎ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียนที่มอลตา

16
00:01:34,243 --> 00:01:39,483
‎(ซิริอุสส่องแสง)

17
00:01:43,243 --> 00:01:47,603
‎มอลตา
‎หมู่เกาะเมดิเตอร์เรเนียนอันงดงามแห่งนี้

18
00:01:47,683 --> 00:01:49,163
‎ทำให้ผมหลงใหลมานานแล้ว

19
00:01:51,643 --> 00:01:56,563
‎เพราะผมสงสัยว่าเกือบทุกอย่าง
‎ที่นักโบราณคดีบอกเราเกี่ยวกับอดีตของมัน

20
00:01:57,283 --> 00:01:58,283
‎ไม่ถูกต้อง

21
00:02:00,363 --> 00:02:03,723
‎และเพราะความจริง ถ้ามันถูกเปิดเผยออกมา

22
00:02:03,803 --> 00:02:08,603
‎อาจเป็นหลักฐานสำคัญในการค้นหาของผม
‎เรื่องอารยธรรมที่หายไปในยุคก่อนประวัติศาสตร์

23
00:02:11,203 --> 00:02:15,163
‎เกาะหลักสองเกาะของมอลตา
‎เป็นเพียงจุดเล็กๆ ในทะเลเมดิเตอร์เรเนียน

24
00:02:16,082 --> 00:02:19,723
‎ตั้งอยู่ระหว่างยุโรป แอฟริกาและตะวันออกกลาง

25
00:02:19,803 --> 00:02:24,123
‎เป็นเวลาหลายศตวรรษ
‎มันมีผลกับเรื่องอารยธรรมเกินตัวทีเดียว

26
00:02:24,203 --> 00:02:26,443
‎(มอลตา ซาร์ดิเนีย ซิซิลี อิตาลี กรีซ
‎ทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ตูนีเซีย ลิเบีย)

27
00:02:28,163 --> 00:02:30,723
‎ตามช่วงเวลาอย่างเป็นทางการของมอลตา…

28
00:02:31,923 --> 00:02:32,803
‎(ค.ศ. 2,000)

29
00:02:32,883 --> 00:02:36,003
‎คนกลุ่มแรกตั้งรกรากที่นี่ราว 7,900 ปีก่อน

30
00:02:36,963 --> 00:02:37,923
‎(5,900 ปีก่อนค.ศ.)

31
00:02:38,003 --> 00:02:40,003
‎พวกเขาคือชาวไร่ธรรมดาในยุคหิน

32
00:02:40,083 --> 00:02:42,963
‎ซึ่งข้ามทะเลมาจากอิตาลีโดยใช้แพไม้

33
00:02:43,043 --> 00:02:45,123
‎พวกเขาน่าจะมาจากซิซิลี…

34
00:02:45,443 --> 00:02:46,523
‎(คาเทีย สเตราด์
‎เฮอริเทจ มอลตา)

35
00:02:46,603 --> 00:02:49,643
‎และสิ่งที่พวกเขานำมาด้วย
‎คือสัตว์เลี้ยงฝูงแรก

36
00:02:49,723 --> 00:02:51,523
‎ต้นไม้ปลูกไว้ใช้เองชนิดแรกๆ

37
00:02:55,883 --> 00:03:00,083
‎และเมื่อผู้คนตั้งรกรากที่นี่แล้ว
‎พวกเขาจึงพัฒนาวัฒนธรรมของตัวเอง

38
00:03:01,843 --> 00:03:05,963
‎ตามช่วงเวลาอย่างเป็นทางการ
‎ราวๆ 5,600 ปีก่อน…

39
00:03:06,683 --> 00:03:07,563
‎(3,600 ปีก่อนค.ศ.)

40
00:03:07,643 --> 00:03:10,723
‎พวกเขาตื่นขึ้นมาเช้าวันหนึ่งแล้วสร้างสิ่งนี้

41
00:03:17,723 --> 00:03:18,563
‎(จกันติยา)

42
00:03:18,643 --> 00:03:20,123
‎มันเรียกว่าจกันติยา

43
00:03:21,283 --> 00:03:24,563
‎มันเป็นโครงสร้างหินขนาดยักษ์

44
00:03:27,963 --> 00:03:29,723
‎หลายทศวรรษ มันถูกเชื่อว่า

45
00:03:29,803 --> 00:03:33,643
‎เป็นอนุสรณ์สถานที่ยืนหยัดด้วยตัวเอง
‎ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก

46
00:03:38,523 --> 00:03:43,483
‎ขณะที่ผมเดินไปรอบๆ จกันติยา
‎ผมรู้สึกตัวเล็กเหลือเกิน

47
00:03:43,563 --> 00:03:46,803
‎เหมือนคนแคระที่อยู่ท่ามกลางผลงานของยักษ์

48
00:03:49,683 --> 00:03:51,283
‎การก่อสร้างกำแพงเหล่านี้

49
00:03:51,363 --> 00:03:54,243
‎ต้องใช้การยกหินก้อนใหญ่หลายร้อยก้อน

50
00:03:56,603 --> 00:03:58,723
‎บางก้อนน้ำหนักมากถึง 50 ตัน

51
00:04:02,163 --> 00:04:03,603
‎และสิ่งที่เราเห็นทุกวันนี้

52
00:04:03,683 --> 00:04:06,643
‎น่าจะเหลือแค่ครึ่งเดียว
‎ของความสูงเดิมของวิหาร

53
00:04:14,843 --> 00:04:18,083
‎ในช่วงที่มันรุ่งเรือง จกันติยายิ่งใหญ่อย่างแท้จริง

54
00:04:19,963 --> 00:04:21,763
‎สูงเทียบเท่าบ้านสามชั้น

55
00:04:24,163 --> 00:04:28,763
‎กำแพงด้านนอกสร้างขึ้น
‎จากหินขนาดใหญ่วางซ้อนกัน

56
00:04:32,803 --> 00:04:36,763
‎วิหารสองแห่งเชื่อมต่อกันด้วยห้องรูปไข่

57
00:04:38,283 --> 00:04:39,963
‎กำแพงทาสีแดง

58
00:04:41,643 --> 00:04:42,923
‎มีแท่นบูชาหลายแท่น

59
00:04:43,003 --> 00:04:45,843
‎ซึ่งมีซากไหม้ของกระดูกสัตว์หลงเหลืออยู่

60
00:04:46,563 --> 00:04:49,243
‎บ่งชี้ว่าเป็นการบูชายันต์หรือการเฉลิมฉลอง

61
00:04:53,323 --> 00:04:57,403
‎ไม่มีบันทึกเป็นลายลักษณ์อักษรบอกเราว่า
‎จกันติยาถูกสร้างขึ้นเมื่อไหร่

62
00:04:57,483 --> 00:04:59,603
‎และไม่มีอายุที่เชื่อถือได้

63
00:05:04,803 --> 00:05:07,523
‎แล้ววิหารขนาดยักษ์แห่งนี้มีอายุเท่าไหร่กันแน่

64
00:05:09,483 --> 00:05:11,923
‎และมันมีหลักฐานของอารยธรรมที่หายไป

65
00:05:12,003 --> 00:05:13,603
‎ที่ผมเชื่อว่ารุ่งเรือง

66
00:05:13,683 --> 00:05:17,643
‎ก่อนอารยธรรมไหนๆ จะเริ่มต้นขึ้นหรือเปล่า

67
00:05:22,883 --> 00:05:28,763
‎เหตุผลเดียวที่นักโบราณคดีอ้างว่า
‎จกันติยาถูกสร้างขึ้นราว 5,600 ปีก่อน

68
00:05:28,843 --> 00:05:31,443
‎คือวัตถุโบราณที่พบในบริเวณนี้

69
00:05:31,523 --> 00:05:35,323
‎ตรงกับที่พบในสถานที่ธรรมดากว่ามาก
‎ซึ่งสร้างขึ้นในช่วงเวลานั้น

70
00:05:36,923 --> 00:05:40,483
‎แต่นั่นไม่ได้หมายความว่า
‎โครงสร้างนี้มีอายุเท่ากัน

71
00:05:41,043 --> 00:05:44,323
‎วัตถุโบราณอาจถูกทิ้งไว้ที่นี่ทีหลังก็ได้

72
00:05:45,283 --> 00:05:49,083
‎ความจริงคือไม่มียุคประวัติศาสตร์ไหนของมอลตา
‎ที่สมเหตุสมผลเลย

73
00:05:50,883 --> 00:05:52,283
‎ลองคิดดูสิ

74
00:05:52,363 --> 00:05:55,123
‎ชาวไร่เหล่านี้ที่นักโบราณคดีบอกเราว่า

75
00:05:55,203 --> 00:05:57,523
‎ไม่เคยสร้างอะไรใหญ่กว่ากระท่อม

76
00:05:58,123 --> 00:06:00,283
‎สามารถทำสิ่งนี้ได้เหรอ

77
00:06:02,843 --> 00:06:04,883
‎พอเราดูที่โครงสร้างอย่างจกันติยา

78
00:06:04,963 --> 00:06:09,843
‎เราคาดหวังที่จะเห็น
‎หลักฐานของความเชี่ยวชาญมากมาย

79
00:06:09,923 --> 00:06:11,843
‎ที่จำเป็นต่อการสร้างสิ่งนี้

80
00:06:12,643 --> 00:06:17,283
‎วัฒนธรรมหนึ่งใด
‎ไม่รู้วิธีเคลื่อนย้ายหินหนัก 20 ถึง 30 ตันได้เอง

81
00:06:17,363 --> 00:06:18,923
‎มันต้องเรียนรู้วิธีทำมัน

82
00:06:19,003 --> 00:06:21,683
‎ผมไม่เห็นหลักฐานของการพัฒนาเทคนิคเหล่านั้น

83
00:06:23,003 --> 00:06:24,243
‎เรื่องของเรื่องก็คือ

84
00:06:24,763 --> 00:06:28,123
‎จกันติยาไม่ใช่วิหารหินแห่งเดียวของมอลตา

85
00:06:28,683 --> 00:06:29,763
‎(มอลตา)

86
00:06:29,843 --> 00:06:32,003
‎ฝั่งตรงข้ามเกาะหลักสองเกาะของมอลตา

87
00:06:32,083 --> 00:06:36,003
‎นักโบราณคดีพบโครงสร้างโบราณแบบนี้ 19 แห่ง

88
00:06:37,123 --> 00:06:40,283
‎ทั้งหมดตั้งอยู่บนพื้นดินขนาดใหญ่
‎เทียบเท่าครึ่งเมืองชิคาโก

89
00:06:41,083 --> 00:06:44,563
‎เท่าที่เรารู้มา จกันติยาเก่าแก่ที่สุด

90
00:06:44,643 --> 00:06:45,643
‎(โกโซ)

91
00:06:47,723 --> 00:06:52,123
‎สำหรับเกาะขนาดเล็กเท่านี้ มีวิหารเยอะมาก

92
00:06:52,203 --> 00:06:54,203
‎ซึ่งต้องใช้แรงมนุษย์เยอะมาก

93
00:06:54,283 --> 00:06:55,243
‎มากเกินไปด้วยซ้ำ

94
00:06:56,603 --> 00:07:01,403
‎ซึ่งทำให้ผมสงสัยว่า
‎ใครสร้างจกันติยาและสร้างเมื่อไหร่

95
00:07:01,483 --> 00:07:05,443
‎มันสมเหตุสมผลไหมที่คนเหล่านี้
‎ที่มีการใช้วัสดุที่ธรรมดามาก

96
00:07:06,523 --> 00:07:10,283
‎เป็นคนสร้างโครงสร้างใหญ่ที่สุด
‎ตระการตาที่สุด

97
00:07:10,363 --> 00:07:12,683
‎และซับซ้อนที่สุดในมอลตา

98
00:07:18,203 --> 00:07:23,003
‎ผมว่าความจริงยิ่งซับซ้อนและน่าตกใจกว่ามาก

99
00:07:27,603 --> 00:07:29,523
‎เราได้เห็นในอินโดนีเซีย…

100
00:07:29,603 --> 00:07:30,523
‎(กูนุงปาดัง อินโดนีเซีย)

101
00:07:30,603 --> 00:07:32,443
‎(มหาพีระมิดแห่งโชลูลา เม็กซิโก)

102
00:07:32,523 --> 00:07:36,483
‎และเม็กซิโกแล้วว่าตำนานและเรื่องเล่าโบราณ
‎มีสาระสำคัญที่สั่งสอนเราได้

103
00:07:37,243 --> 00:07:40,563
‎เรื่องเล่าเหล่านี้ที่ถูกส่งต่อจากรุ่นสู่รุ่น

104
00:07:40,643 --> 00:07:43,203
‎ไม่ควรถูกนักโบราณคดีมองข้าม

105
00:07:44,843 --> 00:07:47,683
‎ถ้าเราดูจากตำนานโบราณของมอลตา

106
00:07:47,763 --> 00:07:49,363
‎มันมีเรื่องเล่า

107
00:07:49,443 --> 00:07:52,363
‎เกี่ยวกับคนที่เป็นผู้สร้างจกันติยา

108
00:08:02,243 --> 00:08:07,523
‎มีตำนานโบราณน่าสนใจ
‎เกี่ยวกับยักษิณีชื่อซันซูน่า

109
00:08:11,563 --> 00:08:13,083
‎ว่ากันว่ายักษิณีตนนี้

110
00:08:13,163 --> 00:08:15,763
‎มีความสัมพันธ์ทางเพศกับชายคนหนึ่งในดินแดนนี้

111
00:08:17,163 --> 00:08:19,243
‎แล้วให้กำเนิดเด็กลูกครึ่งคนหนึ่ง

112
00:08:21,243 --> 00:08:23,523
‎จากนั้น เพื่อเป็นการเฉลิมฉลอง

113
00:08:24,283 --> 00:08:27,523
‎เธอจึงสร้างวิหารมโหฬารแห่งนี้
‎ในเวลาหนึ่งวันหนึ่งคืน

114
00:08:28,643 --> 00:08:30,843
‎โดยแบกลูกไว้บนบ่าของเธอ

115
00:08:33,523 --> 00:08:36,963
‎ผมหลงใหลในตำนานเรื่องนี้
‎แน่นอนว่ามันอาจเป็นเพียงตำนาน

116
00:08:37,962 --> 00:08:41,563
‎ผมไม่เชื่อว่ามียักษ์เดินไปมาบนโลกหรอก

117
00:08:42,842 --> 00:08:45,323
‎แต่ถ้าเกิดเธอเป็นมนุษย์

118
00:08:45,403 --> 00:08:48,483
‎ที่มีความสามารถและความชำนาญมากเหลือเชื่อ

119
00:08:48,563 --> 00:08:50,763
‎ที่ทำให้เธอสร้างวิหารเช่นนี้ได้

120
00:08:51,843 --> 00:08:55,043
‎ตำนานนี้คล้ายกับ

121
00:08:55,123 --> 00:08:59,603
‎เรื่องของยักษ์
‎ที่สร้างมหาพีระมิดแห่งโชลูลาในเม็กซิโก

122
00:09:00,363 --> 00:09:03,483
‎เรื่องเล่าที่เกี่ยวกับน้ำท่วมครั้งใหญ่
‎ในยุคก่อนประวัติศาสตร์

123
00:09:08,363 --> 00:09:10,763
‎ตำนานของยักษ์ผู้สร้างเหล่านี้

124
00:09:10,843 --> 00:09:15,803
‎ถอดรหัสความทรงจำของวัฒนธรรม
‎ที่ล้ำหน้ากว่าและโบราณกว่าได้ไหม

125
00:09:16,603 --> 00:09:19,963
‎แล้วถ้าช่วงเวลาก่อนประวัติศาสตร์ของมอลตา
‎ไม่ถูกต้องล่ะ

126
00:09:22,763 --> 00:09:25,803
‎เมื่อชาวไร่เหล่านั้นล่องแพมาถึงจากซิซิลี

127
00:09:25,883 --> 00:09:28,483
‎ถ้าเกิดจกันติยาและวิหารหินอื่นๆ

128
00:09:28,563 --> 00:09:30,243
‎ถูกสร้างขึ้นที่นี่แล้วล่ะ

129
00:09:30,323 --> 00:09:34,283
‎แล้วถ้าโครงสร้างยิ่งใหญ่เหล่านี้
‎ถูกสร้างโดยคนอื่นล่ะ

130
00:09:36,763 --> 00:09:41,123
‎สังคมที่ล้ำหน้ากว่ามากที่มาถึงมอลตาก่อน

131
00:09:43,003 --> 00:09:44,283
‎มันไม่เพียงเป็นไปได้…

132
00:09:47,563 --> 00:09:48,603
‎แต่มีแนวโน้มว่าจริงด้วย

133
00:09:51,483 --> 00:09:53,443
‎ผมไม่คิดว่าพวกเขาล่องเรือมาที่นี่

134
00:09:54,283 --> 00:09:56,163
‎ผมว่าพวกเขาเดินมา

135
00:09:59,883 --> 00:10:02,923
‎มอลตาไม่ได้เป็นเกาะมาตลอด

136
00:10:03,883 --> 00:10:05,883
‎ในช่วงรุ่งเรืองของยุคน้ำแข็งสุดท้าย

137
00:10:05,963 --> 00:10:09,723
‎ระดับน้ำทะเลของโลกอยู่ที่ 120 เมตร

138
00:10:09,803 --> 00:10:12,603
‎ต่ำกว่าที่เป็นอยู่ในปัจจุบัน

139
00:10:14,643 --> 00:10:17,563
‎และเกาะในมอลตาเคยเป็นยอดเนินเขา

140
00:10:17,643 --> 00:10:21,403
‎เป็นส่วนหนึ่งของผืนดินแผ่นเดียวต่อเนื่อง
‎ที่เชื่อมต่อมอลตา

141
00:10:21,483 --> 00:10:23,363
‎จนไปถึงซิซิลีในปัจจุบัน

142
00:10:23,443 --> 00:10:26,443
‎จากนั้นต่อไปทางใต้สุดของอิตาลี
‎และแผ่นดินใหญ่ของยุโรป

143
00:10:26,523 --> 00:10:27,403
‎(อิตาลี - ซิซิลี - มอลตา)

144
00:10:29,243 --> 00:10:31,723
‎สมัยนั้น ยุโรปไม่น่าอยู่เท่าไหร่

145
00:10:32,523 --> 00:10:35,763
‎ทั้งหนาว แห้ง และโหดร้าย

146
00:10:37,163 --> 00:10:41,043
‎เรารู้ว่าสัตว์ในยุคน้ำแข็ง
‎อพยพข้ามสะพานแผ่นดินโบราณนั่น

147
00:10:41,123 --> 00:10:46,083
‎มายังแผ่นดินที่อบอุ่นกว่า อุดมสมบูรณ์กว่า
‎ของมอลตาและเติบโตที่นี่

148
00:10:48,523 --> 00:10:50,483
‎มนุษย์จะไม่เดินทางตามพวกมันเหรอ

149
00:10:53,523 --> 00:10:55,803
‎(อิตาลี - ซิซิลี - มอลตา)

150
00:10:55,883 --> 00:10:59,963
‎นักโบราณคดีพบร่องรอยของมนุษย์ยุคแรก
‎ในซิซิลีจากสมัยนั้น

151
00:11:00,043 --> 00:11:02,643
‎(12,000 ปีก่อนค.ศ.)

152
00:11:02,723 --> 00:11:06,043
‎ทำไมการอพยพของพวกเขาไปทางใต้ถึงหยุดที่นั่น

153
00:11:07,203 --> 00:11:10,683
‎สำหรับผม ความลึกลับของการปรากฏตัว
‎จากที่ไหนไม่รู้

154
00:11:10,763 --> 00:11:13,843
‎ของวิหารมอลตาเมื่อห้าถึงหกพันปีก่อน

155
00:11:13,923 --> 00:11:15,843
‎หายไปเมื่อเรายอมรับว่า

156
00:11:15,923 --> 00:11:18,443
‎ที่จริงแล้วมีช่วงเวลาก่อนหน้านั้นนานมาก

157
00:11:18,523 --> 00:11:21,163
‎ในยุคน้ำแข็งเมื่อ 12,000 ถึง 14,000 ปีก่อน

158
00:11:21,243 --> 00:11:22,923
‎เมื่อมอลตาเป็นส่วนหนึ่งของแผ่นดินใหญ่

159
00:11:25,123 --> 00:11:28,123
‎ปัญหาคือนักโบราณคดีอ้างว่า

160
00:11:28,203 --> 00:11:32,043
‎ไม่มีหลักฐานของมนุษย์เผ่าพันธุ์ไหนบนมอลตา

161
00:11:32,123 --> 00:11:33,683
‎จากสมัยนั้นเลย

162
00:11:33,763 --> 00:11:35,603
‎แต่ไม่จริงซะทั้งหมด

163
00:11:36,883 --> 00:11:39,323
‎และหลักฐานอยู่ในถ้ำแห่งนี้

164
00:11:39,403 --> 00:11:43,363
‎(การ์ดาลัม)

165
00:11:43,443 --> 00:11:44,483
‎ที่นี่คือการ์ดาลัม

166
00:11:45,323 --> 00:11:48,283
‎ใกล้ชายฝั่งตะวันออกเฉียงใต้
‎ของเกาะหลักของมอลตา

167
00:11:50,763 --> 00:11:53,323
‎เครื่องย้อนเวลาทางธรณีวิทยา

168
00:11:53,403 --> 00:11:56,443
‎ที่เผยหลักฐาน
‎ของยุคก่อนประวัติศาสตร์ของมอลตา

169
00:12:00,483 --> 00:12:04,603
‎ที่นี่ น้ำท่วมหลายครั้งทิ้งกระดูกสัตว์และฟอสซิล

170
00:12:04,683 --> 00:12:06,683
‎เก่าแก่หลายพันปีเอาไว้

171
00:12:12,763 --> 00:12:14,443
‎ดร.แอนทอน มิฟซุด

172
00:12:14,523 --> 00:12:17,363
‎ประธานสมาพันธ์ยุคก่อนประวัติศาสตร์ของมอลตา

173
00:12:17,443 --> 00:12:19,683
‎ได้ศึกษาสถานที่นี้มาหลายทศวรรษ

174
00:12:19,763 --> 00:12:20,963
‎มันใหญ่มาก

175
00:12:21,043 --> 00:12:25,163
‎สิ่งที่เขาค้นพบที่นี่
‎ก่อให้เกิดการโต้เถียงกันอย่างมาก

176
00:12:27,123 --> 00:12:29,563
‎ถ้ำการ์ดาลัมเป็นหลักฐานในหิน

177
00:12:29,643 --> 00:12:31,083
‎ของยุคก่อนประวัติศาสตร์ของมอลตา

178
00:12:31,163 --> 00:12:35,603
‎และผมเข้าใจว่าหินงอกนี้สำคัญสำหรับงานของคุณ

179
00:12:35,683 --> 00:12:39,483
‎เริ่มต้นจากตรงที่มีสีน้ำตาลอ่อน…

180
00:12:39,563 --> 00:12:41,203
‎- มันเรียกว่าชั้นดินวัฒนธรรม
‎- ครับ

181
00:12:41,283 --> 00:12:42,603
‎ที่แสดงว่ามีคนเคยอยู่ที่นี่จริงๆ

182
00:12:42,683 --> 00:12:43,523
‎(ชั้นดินสัตว์เลี้ยง
‎ชั้นดินวัฒนธรรม ชั้นดินเครื่องปั้นดินเผา)

183
00:12:43,603 --> 00:12:46,843
‎- ใช่ แปดพันปีที่ผ่านมา ใช่
‎- แปดพันปีที่ผ่านมา ถูกต้อง

184
00:12:46,923 --> 00:12:52,123
‎ตรงนั้น ใต้สุดของมัน
‎เป็นสิ่งที่เรียกว่า แผ่นไพรสโตซีน

185
00:12:52,203 --> 00:12:54,003
‎- พอเราลงไปใต้แผ่นนั้น…
‎- ครับ

186
00:12:54,083 --> 00:12:56,123
‎- เราจะเข้าสู่พื้นที่ที่เป็นยุคน้ำแข็ง…
‎- มี…

187
00:12:56,203 --> 00:12:58,523
‎มันมีซากสัตว์ในยุคน้ำแข็ง…

188
00:12:58,603 --> 00:13:00,523
‎- ใช่
‎- แต่มันไม่ได้เรียกว่าชั้นดินวัฒนธรรม

189
00:13:00,603 --> 00:13:03,123
‎เพราะเชื่อว่าไม่เคยมีมนุษย์อาศัยอยู่ที่นี่

190
00:13:03,203 --> 00:13:04,283
‎ถูกต้อง ใช่

191
00:13:05,043 --> 00:13:10,283
‎อะไรก็ตามที่เจอในความลึกขนาดนี้
‎มีอายุอย่างน้อย 11,600 ปี

192
00:13:10,363 --> 00:13:13,283
‎ถ้าประวัติศาสตร์อย่างเป็นทางการ
‎ของมอลตาถูกต้อง

193
00:13:13,363 --> 00:13:17,163
‎มันไม่ควรมีซากมนุษย์อยู่เมื่อพวกเขาขุดลงไป

194
00:13:19,523 --> 00:13:23,763
‎แต่กว่าศตวรรษที่ผ่านมา
‎นักโบราณคดีพบอะไรบางอย่าง

195
00:13:23,843 --> 00:13:25,123
‎(กระดูกฟัน)

196
00:13:25,203 --> 00:13:27,003
‎บางอย่างที่ไม่มีใครคาดคิด

197
00:13:28,923 --> 00:13:34,923
‎ในปี 1917 นักขุดเจาะชาวมอลทีสสองคน
‎ค้นพบฟันพิเศษสองซี่

198
00:13:35,003 --> 00:13:35,843
‎ครับ

199
00:13:37,203 --> 00:13:40,443
‎พวกมันมีสีของฟอสซิล ไม่มีรากฟัน

200
00:13:40,523 --> 00:13:43,043
‎รากฟันถูกดูดเข้าไปในตัวฟัน

201
00:13:43,123 --> 00:13:46,043
‎ครับ งั้นนี่ก็เป็นฟัน
‎ของมนุษย์นีแอนเดอร์ทัลดั้งเดิมใช่ไหม

202
00:13:46,123 --> 00:13:48,043
‎- ใช่
‎- แล้วฟันสองซี่นั้นถูกค้นพบที่ไหน

203
00:13:48,123 --> 00:13:51,123
‎ถูกเจอตรงนั้น ตรงใต้หินงอก ตรงนี้

204
00:13:51,203 --> 00:13:53,203
‎- ตรงใต้สุดของหินงอก
‎- ใช่แล้ว

205
00:13:53,283 --> 00:13:54,683
‎ผู้เชี่ยวชาญที่เกี่ยวข้องกับการขุด

206
00:13:54,763 --> 00:13:56,803
‎เชื่อว่าพวกเขาเจอหลักฐาน

207
00:13:56,883 --> 00:13:59,403
‎ที่จะเปลี่ยนเรื่องราวของมนุษย์ในมอลตา

208
00:14:03,523 --> 00:14:04,523
‎นี่คือหลักฐาน…

209
00:14:04,603 --> 00:14:05,443
‎(อิตาลี - ซิซิลี - มอลตา)

210
00:14:05,523 --> 00:14:08,403
‎ว่ามนุษย์นีแอนเดอร์ทัล
‎เดินข้ามสะพานผืนดินในยุคน้ำแข็งนั่นจริงๆ

211
00:14:09,843 --> 00:14:15,163
‎แต่บางครั้งนักโบราณคดี
‎ก็ขุดสิ่งที่คนอื่นอยากลืมขึ้นมา

212
00:14:16,243 --> 00:14:21,843
‎ในปี 1952 มีการทดสอบความเก่าแก่ขึ้น

213
00:14:21,923 --> 00:14:24,003
‎ครับ ผลจากการทดสอบเป็นยังไง

214
00:14:24,083 --> 00:14:26,243
‎ผลไม่ได้ถูกเผยแพร่

215
00:14:27,363 --> 00:14:30,483
‎ด้วยเหตุผลบางอย่าง ผลถูกเก็บเป็นความลับ

216
00:14:31,443 --> 00:14:34,643
‎สิ่งที่เรารู้คือหลายปีให้หลัง

217
00:14:34,723 --> 00:14:38,123
‎ฟันเหล่านั้นไม่ได้ถูกให้ค่าว่าเป็นของแท้

218
00:14:39,403 --> 00:14:42,443
‎และจนถึงวันนี้
‎หนังสือประวัติศาสตร์ยังคงยืนยันว่า

219
00:14:42,523 --> 00:14:47,963
‎ไม่เคยมีมนุษย์เผ่าพันธุ์ใด
‎มาถึงมอลตาจนกระทั่ง 7,900 ปีก่อน

220
00:14:48,523 --> 00:14:52,763
‎ทำไมโบราณคดีถึงค้านความเชื่อ
‎เรื่องมนุษย์ยุคก่อนหน้า

221
00:14:57,403 --> 00:15:00,803
‎การเปลี่ยนแปลงรูปแบบความคิดไม่ใช่เรื่องง่าย

222
00:15:00,883 --> 00:15:02,603
‎เมื่อความคิดบางอย่าง

223
00:15:02,683 --> 00:15:06,523
‎เข้าครอบงำนักวิชาการกลุ่มหนึ่ง
‎ในสาขาหนึ่งโดยเฉพาะ

224
00:15:06,603 --> 00:15:08,603
‎พวกเขาไม่ยอมปล่อยมันไป

225
00:15:08,683 --> 00:15:11,763
‎พวกเขายึดติดกับมัน

226
00:15:11,843 --> 00:15:13,243
‎และการโจมตีรูปแบบความคิดนั้น

227
00:15:13,323 --> 00:15:15,923
‎กลายเป็นการโจมตีพวกเขา
‎พวกเขาจึงต้องปกป้องมันสุดกำลัง

228
00:15:18,083 --> 00:15:20,283
‎ด้วยความอยากค้นคว้าด้วยตัวเอง

229
00:15:20,363 --> 00:15:26,283
‎ในปี 2016 ดร.มิฟซุดควักกระเป๋าตัวเอง
‎เพื่อวิเคราะห์ฟันด้วยเทคโนโลยีล้ำหน้า

230
00:15:27,323 --> 00:15:29,763
‎มันถูกตรวจสอบโดยนักมานุษยวิทยากายภาพ

231
00:15:29,843 --> 00:15:31,563
‎- อันดับต้นๆ สามคน…
‎- ครับ

232
00:15:31,643 --> 00:15:33,643
‎และพวกเขายืนยันว่าเป็นฟันของนีแอนเดอร์ทัล

233
00:15:33,723 --> 00:15:34,643
‎ครับ

234
00:15:35,203 --> 00:15:38,683
‎นี่เป็นหลักฐานของมนุษย์ในยุคน้ำแข็ง

235
00:15:41,243 --> 00:15:43,523
‎มันมีผลอะไรกับเรื่องราวทั้งหมดของมอลตา

236
00:15:44,283 --> 00:15:48,003
‎มันย้อนช่วงเวลากลับไปไกลมากๆ

237
00:15:48,083 --> 00:15:48,963
‎ครับ

238
00:15:49,043 --> 00:15:51,243
‎ประวัติศาสตร์อีกบทได้ถูกเปิดขึ้น

239
00:15:53,363 --> 00:15:54,203
‎ครับ

240
00:15:55,323 --> 00:15:58,723
‎ถ้ามนุษย์นีแอนเดอร์ทัล
‎ญาติของเรามาถึงมอลตาได้

241
00:15:58,803 --> 00:16:02,883
‎มันพิสูจน์ว่าสะพานแผ่นดินถูกใช้โดยมนุษย์โบราณ

242
00:16:02,963 --> 00:16:05,363
‎และเป็นไปได้ว่าวัฒนธรรมยุคน้ำแข็งอีกพวก

243
00:16:05,443 --> 00:16:07,163
‎ทิ้งร่องรอยของพวกเขาไว้ที่นี่เช่นกัน

244
00:16:10,483 --> 00:16:16,203
‎ในความเห็นของผม หลักฐานอารยธรรม
‎ที่เก่าแก่กว่ามากในมอลตาน่าสนใจ

245
00:16:16,283 --> 00:16:18,683
‎และมันไม่ได้มีแค่ฟันไม่กี่ซี่

246
00:16:23,403 --> 00:16:27,243
‎ผมอยากให้คุณเห็นสิ่งที่ผมเห็นเมื่อ 25 ปีก่อน

247
00:16:27,323 --> 00:16:29,123
‎ตอนผมไปมอลตาเป็นครั้งแรก

248
00:16:29,203 --> 00:16:33,443
‎มันถูกแกะสลักบนหินดานของเกาะเอง

249
00:16:36,083 --> 00:16:39,003
‎มันเป็นปรากฏการณ์ที่พบทั่วเกาะเหล่านี้

250
00:16:40,603 --> 00:16:45,403
‎ร่องขนานกันที่ถูกแกะสลัก
‎ลึกลงไปในหินปูนโบราณ

251
00:16:46,843 --> 00:16:49,843
‎ร่องเหล่านี้ยาวเกือบ 35 กิโลเมตร

252
00:16:51,083 --> 00:16:53,723
‎และมักพาดกันไปมาเหมือนทางรถไฟ

253
00:16:54,763 --> 00:16:57,603
‎นักโบราณคดีทั่วไปตั้งสันนิษฐานว่า

254
00:16:57,683 --> 00:17:00,963
‎มันมีอายุไม่เกิน 2,600 ปี

255
00:17:01,803 --> 00:17:04,003
‎แต่ไม่เคยมีการศึกษามันอย่างถ่องแท้

256
00:17:05,043 --> 00:17:08,123
‎มันไม่มีร่องรอยของเครื่องมือที่ใช้อย่างชัดเจน

257
00:17:08,203 --> 00:17:11,563
‎และไม่ใช่ผลจากกระบวนการทางธรรมชาติใดๆ

258
00:17:12,443 --> 00:17:14,483
‎มันเกิดขึ้นจากน้ำมือมนุษย์แน่นอน

259
00:17:14,563 --> 00:17:17,483
‎แม้จะไม่รู้แน่ชัดว่ามันมีไว้เพื่ออะไร

260
00:17:18,443 --> 00:17:22,443
‎มักมีการสันนิษฐานว่า
‎มันเป็นเส้นทางขนส่งโบราณบางอย่าง

261
00:17:22,523 --> 00:17:25,362
‎มันจึงมีชื่อที่เรียกกันแพร่หลายว่า "ร่องรถเข็น"

262
00:17:27,083 --> 00:17:29,003
‎แต่นี่คือสิ่งที่ทำให้ผมสนใจ

263
00:17:29,083 --> 00:17:31,763
‎ร่องเหล่านี้ไม่ได้ปรากฏอยู่แค่บนดิน

264
00:17:33,162 --> 00:17:35,803
‎บางร่องยาวต่อลงไปในทะเล

265
00:17:37,523 --> 00:17:40,323
‎นี่คือร่องคู่หนึ่งที่ซ่อนอยู่ใต้ถนนตัดใหม่

266
00:17:40,403 --> 00:17:44,363
‎แต่ร่องหายไปใต้น้ำตรงท่าเรือทางขวามือของผม

267
00:17:44,443 --> 00:17:46,723
‎ชัดเจนว่าสร้างขึ้นก่อนน้ำทะเลจะสูงท่วมมัน

268
00:17:49,283 --> 00:17:50,283
‎(ปี 2001)

269
00:17:50,363 --> 00:17:54,883
‎ตลอดหลายปี ผมพบและติดตามร่องใต้น้ำ
‎ที่มนุษย์สร้างขึ้นอีกหลายแห่ง

270
00:17:54,963 --> 00:18:00,483
‎ถ่ายวิดีโอนอกชายฝั่งเกือบกิโลเมตร
‎ที่ความลึกเกือบ 25 เมตร

271
00:18:03,083 --> 00:18:05,243
‎ใครก็ตามที่สร้างมันขึ้นมา คงสร้างมัน

272
00:18:05,323 --> 00:18:08,363
‎ตอนพื้นทะเลบริเวณนั้นยังอยู่เหนือน้ำ

273
00:18:08,443 --> 00:18:11,763
‎มากกว่า 12,000 ปีก่อน ในยุคน้ำแข็งสุดท้าย

274
00:18:11,843 --> 00:18:12,683
‎(อิตาลี - ซิซิลี - มอลตา)

275
00:18:13,963 --> 00:18:17,283
‎มันทำให้ผมสงสัยว่า
‎ยังมียุคก่อนประวัติศาสตร์มอลตาอีกมากขนาดไหน

276
00:18:17,363 --> 00:18:19,163
‎ที่ซ่อนอยู่ใต้คลื่นเหล่านี้

277
00:18:19,243 --> 00:18:21,243
‎ยังมีโครงสร้างน้ำมืดมนุษย์อีกกี่แห่ง

278
00:18:21,323 --> 00:18:24,683
‎แม้แต่วิหารหิน ที่ยังรอการค้นพบ

279
00:18:28,403 --> 00:18:31,363
‎เหตุผลที่ผมเชื่อว่ามีอารยธรรมโบราณที่ลึกลงไป

280
00:18:31,443 --> 00:18:33,803
‎อยู่หลังวิหารในมอลตาเหล่านี้

281
00:18:33,883 --> 00:18:37,403
‎เพราะพวกมันซับซ้อนกว่าที่เห็นครั้งแรก

282
00:18:39,723 --> 00:18:42,043
‎ใต้เต็นท์ที่ปกป้องมันจากธาตุทั้งหลาย

283
00:18:42,123 --> 00:18:47,043
‎คือหนึ่งในวิหารที่งดงามที่สุดของมอลตา
‎มนัจดรา

284
00:18:47,123 --> 00:18:51,043
‎(มนัจดรา)

285
00:18:51,123 --> 00:18:55,243
‎ผ้าคลุมทันสมัยแนวอนาคต
‎ทำให้มันแปลกแยกจากท้องฟ้า

286
00:18:55,323 --> 00:18:56,723
‎ซึ่งน่าเสียดาย

287
00:18:57,603 --> 00:18:59,323
‎เพราะใครก็ตามที่สร้างมนัจดรา

288
00:18:59,403 --> 00:19:03,603
‎มีความเข้าใจในเรื่องดวงดาวอย่างล้ำลึกมาก

289
00:19:04,323 --> 00:19:07,163
‎ความจริงที่นักโบราณคดีของมอลตาไม่เคยโต้แย้ง

290
00:19:08,843 --> 00:19:11,443
‎เรารู้ว่าพวกเขาเฝ้าดูการขึ้นของพระอาทิตย์

291
00:19:11,523 --> 00:19:14,203
‎และตำแหน่งของดาวบางดวง

292
00:19:15,003 --> 00:19:17,643
‎และพวกเขานำสิ่งที่เห็นบางอย่างมาใช้

293
00:19:17,723 --> 00:19:19,443
‎ในสถาปัตยกรรมนี้

294
00:19:24,363 --> 00:19:28,843
‎ผู้สร้างมนัจดราคิดค้นวิธีพื้นเมือง
‎ในการแกะรอยไปสวรรค์

295
00:19:31,083 --> 00:19:32,643
‎วันวิษุวัตในฤดูใบไม้ผลิและใบไม้ร่วง

296
00:19:32,723 --> 00:19:35,963
‎วันที่ 21 มีนาคมและ 21 กันยายนตามลำดับ

297
00:19:36,603 --> 00:19:41,883
‎แสงจากพระอาทิตย์ขึ้น
‎ตัดขวางทางเข้าวิหารพอดี

298
00:19:41,963 --> 00:19:45,643
‎ทำให้พื้นที่ลึกที่สุดของแท่นบูชาด้านใน
‎เต็มไปด้วยแสงสว่าง

299
00:19:59,083 --> 00:20:01,843
‎ในช่วงเวลาเช่นนี้ ภายในวิหาร

300
00:20:01,923 --> 00:20:04,803
‎จะสว่างไสวและมีชีวิตชีวาขึ้นมา

301
00:20:06,803 --> 00:20:08,243
‎และไม่เพียงแค่นั้น

302
00:20:08,323 --> 00:20:10,963
‎ช่วงพระอาทิตย์ขึ้นในฤดูร้อน
‎และวันเหมายันในฤดูหนาว

303
00:20:11,043 --> 00:20:13,483
‎วันที่ยาวที่สุดและสั้นที่สุดของปี

304
00:20:13,563 --> 00:20:16,563
‎แสงอาทิตย์ที่ส่องเข้ามาในแบบที่ต่างกัน

305
00:20:16,643 --> 00:20:19,363
‎สร้างความสว่างไสวให้ขอบหิน

306
00:20:19,443 --> 00:20:21,443
‎ทางซ้ายและขวาของประตู

307
00:20:23,883 --> 00:20:27,723
‎ปรากฏการณ์นี้ไม่แปลกนัก
‎สำหรับการก่อสร้างแบบโบราณ

308
00:20:27,803 --> 00:20:29,883
‎ที่จริง มหาพีระมิดแห่งโชลูลา…

309
00:20:29,963 --> 00:20:30,803
‎(มหาพีระมิดแห่งโชลูลา เม็กซิโก)

310
00:20:30,883 --> 00:20:34,283
‎และพีระมิดทั้งหลายที่อยู่ใต้มัน
‎ต่างก็หันหน้าเข้าหาพระอาทิตย์ตก

311
00:20:34,363 --> 00:20:35,843
‎ในวันครีษมายัน

312
00:20:36,643 --> 00:20:40,483
‎และสิ่งก่อสร้างด้วยหินอื่นๆ ทั่วโลก
‎ก็หันไปในทิศทางคล้ายกัน

313
00:20:40,563 --> 00:20:41,403
‎(สโตนเฮนจ์ สหราชอาณาจักร)

314
00:20:41,483 --> 00:20:42,683
‎อย่างเช่นสโตนเฮนจ์

315
00:20:44,083 --> 00:20:45,803
‎หรือวิหารคาร์นัคในอียิปต์

316
00:20:45,883 --> 00:20:47,363
‎(คาร์นัค อียิปต์)

317
00:20:48,283 --> 00:20:52,083
‎ที่มนัจดรานี้
‎คนโบราณสร้างโครงสร้างมหึมาเหล่านี้

318
00:20:52,163 --> 00:20:55,203
‎เพื่อเฉลิมฉลองการพบกันของสวรรค์และโลก

319
00:20:55,283 --> 00:20:58,443
‎ที่จริง มนัจดราและวิหารอื่นๆ

320
00:20:58,523 --> 00:21:02,723
‎อาจเป็นส่วนหนึ่งของ
‎โครงการดาราศาสตร์โบราณที่ใหญ่กว่ามาก

321
00:21:02,803 --> 00:21:05,883
‎ถ้าพิสูจน์ได้ว่าจริง มันจะเป็นสิ่งที่

322
00:21:06,483 --> 00:21:10,243
‎เปลี่ยนช่วงเวลาในยุคก่อนประวัติศาสตร์
‎ของมอลตาที่เคยรู้มาไปเลย

323
00:21:12,163 --> 00:21:14,603
‎นักวิจัยและนักเขียนชาวดัตช์ เลนี่ รีดจิก

324
00:21:14,683 --> 00:21:17,883
‎เคยสำรวจวิหารหินทั้งหมดของมอลตามาแล้ว

325
00:21:17,963 --> 00:21:20,803
‎และศึกษาทิศทางของพวกมันอย่างใกล้ชิด

326
00:21:20,883 --> 00:21:22,683
‎เธอประหลาดใจมาก

327
00:21:22,763 --> 00:21:27,403
‎ที่ไม่มีวิหารอื่นใดในมอลตา
‎ที่ตรงกับวิษุวัตหรือมายันใดเลย

328
00:21:28,683 --> 00:21:33,243
‎และยังไม่หันไปตาม
‎ลักษณะภูมิประเทศเฉพาะใดๆ ในบริเวณนั้น

329
00:21:34,083 --> 00:21:37,803
‎ที่จริง ไม่มีวิหารไหนเลยที่หันไปในทางเดียวกัน

330
00:21:37,883 --> 00:21:39,003
‎(โกโซ - มอลตา)

331
00:21:39,083 --> 00:21:41,203
‎ไม่มีวิหารไหนที่หันไปทางเดียวกัน

332
00:21:41,283 --> 00:21:44,923
‎- มันค่อนข้างพิเศษในตัวมันเอง
‎- มันน่าค้นหามากๆ

333
00:21:45,003 --> 00:21:46,323
‎(เลนี่ ริดจิก นักเขียน
‎"ซิริอุส ดวงดาวแห่งวิหารมอลทีส")

334
00:21:46,403 --> 00:21:48,603
‎เราคาดหวังว่าลักษณะของวิหาร

335
00:21:48,683 --> 00:21:51,883
‎เช่นโบสถ์หรือมัสยิด จะมีแบบแผนในการสร้าง

336
00:21:53,763 --> 00:21:58,123
‎ทำไมมนัจดราเป็นวิหารแห่งเดียว
‎ที่ตรงกับมายัน

337
00:21:59,083 --> 00:22:03,323
‎วิหารอื่นในมอลตาถูกสร้างขึ้น
‎เพื่อหันเข้าหาบางอย่างในสวรรค์เช่นกันหรือไม่

338
00:22:04,963 --> 00:22:06,363
‎ถ้าใช่ มันคืออะไร

339
00:22:09,723 --> 00:22:12,003
‎เราต้องหาหลักการให้เจอ

340
00:22:12,763 --> 00:22:17,163
‎เราต้องรู้เรื่องดาราศาสตร์โบราณ

341
00:22:18,083 --> 00:22:20,603
‎มันหมายถึงดาราศาสตร์ของคนโบราณ

342
00:22:20,683 --> 00:22:26,283
‎มีการเคลื่อนที่บนท้องฟ้าที่น่าสนใจและไม่ค่อยรู้กัน

343
00:22:26,363 --> 00:22:29,683
‎ซึ่งมีชื่อ และนั่นคือการโคจรเป็นวงกลม

344
00:22:34,123 --> 00:22:38,923
‎ต่างกับสิ่งที่เราส่วนใหญ่คิด
‎โลกไม่ได้เป็นวงกลมสมบูรณ์

345
00:22:39,003 --> 00:22:41,523
‎ที่จริงมันเบี้ยวเล็กน้อยบริเวณเส้นศูนย์สูตร

346
00:22:42,083 --> 00:22:43,323
‎ผลน่ะเหรอ

347
00:22:43,403 --> 00:22:46,443
‎เพราะแรงโน้มถ่วงของพระอาทิตย์และพระจันทร์

348
00:22:46,523 --> 00:22:50,723
‎โลกโคลงเคลงนิดหน่อย เวลาหมุนด้วยแกนกลาง

349
00:22:50,803 --> 00:22:54,763
‎การหมุนนี้เปลี่ยนภาพท้องฟ้าที่เราเห็น
‎ในช่วงหลายปี

350
00:22:54,843 --> 00:22:59,843
‎ทำให้กลุ่มดาวอันห่างไกล
‎เปลี่ยนตำแหน่งอย่างมีระบบ

351
00:22:59,923 --> 00:23:04,123
‎ท้องฟ้าทั้งหมดเคลื่อนไหวเช่นนี้ แต่น้อยมากๆ

352
00:23:04,203 --> 00:23:08,003
‎ต่างออกไปแค่องศาเดียว

353
00:23:08,083 --> 00:23:14,803
‎ในตำแหน่งขึ้นหรือตกของดาวดวงไหนๆ ใน 72 ปี

354
00:23:15,883 --> 00:23:20,363
‎ถ้าเราสร้างวิหารเหล่านี้
‎ให้หันไปทางดาวดวงใดดวงหนึ่ง

355
00:23:20,443 --> 00:23:21,803
‎ผ่านไปหลายศตวรรษ

356
00:23:21,883 --> 00:23:26,203
‎ทิศทางของวิหารเหล่านี้จะเปลี่ยนไป
‎อย่างที่เราเห็นในมอลตา

357
00:23:26,883 --> 00:23:28,923
‎(โกโซ - มอลตา)

358
00:23:29,483 --> 00:23:30,803
‎แต่มีปัญหาอย่างนึง

359
00:23:30,883 --> 00:23:32,403
‎ช่วงเวลาอย่างเป็นทางการ…

360
00:23:32,483 --> 00:23:33,323
‎(3,600 ปีก่อนค.ศ.)

361
00:23:33,403 --> 00:23:37,323
‎อ้างว่าวิหารมอลตาทั้งหมด
‎ถูกสร้างขึ้นราวๆ 5,600 ปี

362
00:23:37,403 --> 00:23:39,523
‎ถึง 4,500 ปีก่อน

363
00:23:39,603 --> 00:23:40,443
‎(2,500 ปีก่อนค.ศ.)

364
00:23:40,523 --> 00:23:42,763
‎และเมื่อมองดูตำแหน่งของดาวที่สว่างที่สุด

365
00:23:42,843 --> 00:23:45,523
‎ที่เห็นได้บนท้องฟ้าในช่วงเวลานั้น

366
00:23:45,603 --> 00:23:47,843
‎ไม่มีดวงไหนเป็นไปได้เลย

367
00:23:48,603 --> 00:23:51,123
‎มีความไม่พอใจอย่างมาก

368
00:23:51,203 --> 00:23:56,483
‎เมื่อเราคิดนอกกรอบทฤษฎีทั่วไป

369
00:23:56,563 --> 00:23:58,283
‎แล้วย้อนไปก่อนช่วงเวลาที่วิหาร

370
00:23:58,363 --> 00:24:00,683
‎- น่าจะถูกสร้างขึ้น
‎- ใช่เลย

371
00:24:03,483 --> 00:24:05,243
‎แต่การใช้ซอฟต์แวร์ล้ำสมัย

372
00:24:05,323 --> 00:24:08,523
‎ซึ่งติดตามการเคลื่อนที่ของดวงดาว
‎มาหลายพันปี

373
00:24:09,483 --> 00:24:12,923
‎เลนี่สามารถย้อนท้องฟ้ายามค่ำคืนเหมือนนาฬิกา

374
00:24:14,083 --> 00:24:18,163
‎แล้วหาดาวที่เห็นเด่นชัดดวงหนึ่ง
‎ซึ่งตรงกับวิหารทั้งหมด

375
00:24:19,763 --> 00:24:23,403
‎และไม่เพียงในช่วงเวลา
‎ที่พวกมันน่าจะถูกสร้างขึ้น

376
00:24:24,123 --> 00:24:26,363
‎แต่ในช่วงใดก็ตามในอดีต

377
00:24:27,683 --> 00:24:32,963
‎ฉันพยายามดูแล้วดูอีก แล้วจู่ๆ มันก็ปรากฏขึ้น

378
00:24:34,043 --> 00:24:36,963
‎วิหารหันเข้าหาดาวดวงหนึ่ง

379
00:24:38,683 --> 00:24:43,403
‎ดาวดวงนั้นคือซิริอุส มักรู้จักกันในชื่อดาวโจร

380
00:24:45,643 --> 00:24:49,563
‎มันพาดผ่านทางเข้าทั้งหมด ณ ช่วงเวลาหนึ่ง

381
00:24:49,643 --> 00:24:53,243
‎ตรงกับวิหารทั้งหมด ทุกแห่งเลย

382
00:24:57,843 --> 00:25:00,803
‎และแน่นอนว่าซิริอุสเป็นดาวที่ยิ่งใหญ่ดวงหนึ่ง

383
00:25:00,883 --> 00:25:03,123
‎ถ้าผมคิดถูก มันเป็นดาวที่สว่างที่สุดบนท้องฟ้า

384
00:25:03,203 --> 00:25:07,043
‎สว่างที่สุดเลย
‎สว่างกว่าอันดับสองถึงสองเท่า

385
00:25:09,123 --> 00:25:10,843
‎ทฤษฎีของเลนี่ยังอธิบายด้วยว่า

386
00:25:10,923 --> 00:25:14,283
‎ทำไมนักดาราศาสตร์สมัยก่อนเหล่านี้
‎ถึงสร้างวิหารมากมายนัก

387
00:25:15,523 --> 00:25:18,363
‎เมื่อเวลาผ่านไป ซิริอุสเปลี่ยนตำแหน่ง

388
00:25:18,443 --> 00:25:21,083
‎มองไม่เห็นมันจากแต่ละวิหารอีกต่อไป

389
00:25:21,163 --> 00:25:26,083
‎ทำให้สถาปนิกต้องสร้างวิหารแห่งใหม่
‎ที่หันเหไปอีกหน่อย

390
00:25:26,163 --> 00:25:27,003
‎(โกโซ - มอลตา)

391
00:25:28,043 --> 00:25:33,123
‎เพราะการโคจร
‎มอลตามองไม่เห็นซิริอุสอยู่หลายพันปี

392
00:25:33,203 --> 00:25:36,923
‎จนความโคลงเคลงของโลกทำให้เห็นมันอีกครั้ง

393
00:25:37,003 --> 00:25:39,043
‎ประมาณ 11,000 ปีก่อน

394
00:25:39,723 --> 00:25:42,883
‎วิหารแห่งนี้ที่หันเข้าหาการปรากฏตัวอันยิ่งใหญ่

395
00:25:42,963 --> 00:25:46,603
‎หลังหายไปนานเป็นวิหารธรรมดาที่เรียกว่า
‎ฮาการ์ คิม นอร์ท

396
00:25:46,683 --> 00:25:47,683
‎(ฮาการ์ คิม นอร์ท)

397
00:25:47,763 --> 00:25:50,723
‎มันยังเป็นหนึ่งในวิหารที่เล็กที่สุดอีกด้วย

398
00:25:50,803 --> 00:25:52,243
‎พวกเขาเริ่มจากเล็กมากๆ

399
00:25:52,323 --> 00:25:54,803
‎- และเมื่อหนึ่งพันปีผ่านไป…
‎- ครับ

400
00:25:54,883 --> 00:25:58,123
‎จบลงด้วยการสร้างวิหารที่ใหญ่ที่สุด

401
00:25:58,203 --> 00:25:59,443
‎จะเรียกว่ามหาวิหารก็ได้

402
00:26:00,643 --> 00:26:02,163
‎ซึ่งก็คือจกันติยา

403
00:26:04,283 --> 00:26:05,723
‎ถ้าเลนี่คิดถูก

404
00:26:06,403 --> 00:26:10,363
‎นั่นหมายความว่าโครงการวิหารหินของมอลตา
‎เริ่มต้นขึ้นหลายพันปี

405
00:26:10,443 --> 00:26:13,163
‎ก่อนชาวไร่ยุคหินจากซิซิลีจะมาถึงเกาะแห่งนี้…

406
00:26:13,243 --> 00:26:14,083
‎(5,900 ปีก่อนค.ศ.)

407
00:26:15,883 --> 00:26:17,923
‎(9,000 ปีก่อนค.ศ.)

408
00:26:18,003 --> 00:26:22,323
‎และน่าจะเป็นผลงานของวัฒนธรรม
‎ที่มีความรู้ด้านดาราศาสตร์อย่างล้ำลึก

409
00:26:23,843 --> 00:26:26,203
‎และความเชี่ยวชาญล้ำหน้าทางสถาปัตยกรรม

410
00:26:31,723 --> 00:26:34,563
‎เหตุผลที่พวกเขาเลือกบูชาซิริอุสแบบนี้…

411
00:26:37,123 --> 00:26:38,443
‎อาจเป็นเพราะ

412
00:26:38,523 --> 00:26:41,603
‎มันเป็นดาวที่สว่างที่สุด
‎บนท้องฟ้ายามค่ำคืนในเวลานั้น

413
00:26:42,843 --> 00:26:44,843
‎แต่อาจมีอะไรมากกว่านั้น

414
00:26:46,363 --> 00:26:49,283
‎ดาวซิริอุสยังมีบทบาทสำคัญ

415
00:26:49,363 --> 00:26:52,163
‎ในตำนานของวัฒนธรรมโบราณอันยิ่งใหญ่อีกแห่ง

416
00:26:52,803 --> 00:26:54,243
‎นั่นคืออียิปต์โบราณ

417
00:26:54,323 --> 00:26:58,963
‎ที่ซึ่งเกี่ยวข้องกับน้ำท่วมทุกปี
‎ของแม่น้ำไนล์ และปีใหม่

418
00:26:59,923 --> 00:27:02,923
‎และเป็นสัญลักษณ์ของไอซิส
‎เทพธิดาผู้ยิ่งใหญ่ของพวกเขา

419
00:27:05,163 --> 00:27:07,123
‎และนี่ไม่ใช่ความเกี่ยวข้องที่น่าสงสัยเดียว

420
00:27:07,203 --> 00:27:09,163
‎ระหว่างอียิปต์โบราณกับมอลตาโบราณ

421
00:27:10,963 --> 00:27:15,923
‎เรือหาปลาของชาวมอลทีส
‎ตกแต่งด้วยสัญลักษณ์อันโดดเด่น…

422
00:27:18,123 --> 00:27:20,043
‎ที่ได้มาจากตำนานอียิปต์…

423
00:27:22,763 --> 00:27:24,163
‎ดวงตาของฮอรัส

424
00:27:26,203 --> 00:27:30,523
‎ชาวประมงเชื่อว่ามันให้สุขภาพที่ดี ความรุ่งเรือง

425
00:27:30,603 --> 00:27:32,443
‎และเหนือสิ่งอื่นใด การปกป้อง

426
00:27:34,283 --> 00:27:36,523
‎สัญลักษณ์เดียวกันนี้

427
00:27:36,603 --> 00:27:39,363
‎ทำหน้าที่เดียวกันในอียิปต์โบราณ

428
00:27:41,083 --> 00:27:46,603
‎ที่น่าสนใจคือประเพณีนี้เชื่อมต่อมอลตา
‎กับตำนานชื่อดังที่สุดของอียิปต์

429
00:27:47,403 --> 00:27:50,283
‎เรื่องราวของผู้ปกครองของเทพฮอรัสองค์นั้น…

430
00:27:50,363 --> 00:27:52,203
‎โอไซริสกับไอซิส

431
00:27:56,083 --> 00:28:00,363
‎ในสมัยโบราณ เทพโอไซริสผู้ชาญฉลาด
‎ลงมายังอียิปต์

432
00:28:00,443 --> 00:28:03,243
‎เพื่อปกครองร่วมกับไอซิส น้องสาวของเขา

433
00:28:03,323 --> 00:28:06,323
‎แต่ประชาชนไร้ความเจริญและไร้กฎหมาย

434
00:28:07,603 --> 00:28:09,723
‎โอไซริสจึงนำวัฒนธรรมมาให้

435
00:28:09,803 --> 00:28:13,243
‎ออกกฎหมายและสอนให้พวกเขาทำการเกษตร

436
00:28:14,963 --> 00:28:18,963
‎จากนั้นเขาก็ทิ้งให้ไอซิสปกครองอียิปต์
‎ระหว่างที่เขาเดินทางทั่วโลก

437
00:28:19,043 --> 00:28:22,043
‎เพื่อสอนทักษะเดียวกันให้ผู้คนในชาติอื่นๆ

438
00:28:25,203 --> 00:28:28,123
‎ตำนานของวีรบุรุษที่เดินทางสร้างความเจริญนี้

439
00:28:28,203 --> 00:28:30,603
‎เป็นสิ่งที่ผมรับรู้จากการเดินทางของตัวเอง

440
00:28:31,803 --> 00:28:36,523
‎เรื่องราวของโอไซริสคล้ายกับ
‎ของเควตซาลโคลาเทิลในเม็กซิโก

441
00:28:36,603 --> 00:28:39,123
‎และวีรบุรุษผู้สร้างความเจริญอื่นๆ
‎จากนิทานโบราณ

442
00:28:40,403 --> 00:28:44,483
‎ครูผู้ชาญฉลาดที่ปรากฏตัวหลังหายนะครั้งสำคัญ

443
00:28:44,563 --> 00:28:46,723
‎เพื่อแบ่งปันพรแห่งความเจริญ

444
00:28:46,803 --> 00:28:49,883
‎ให้มนุษยชาติรู้วิธีสร้างผลงานชิ้นสำคัญจากหิน

445
00:28:50,683 --> 00:28:54,123
‎นำการเกษตรและความรู้ด้านดวงดาว
‎มาให้พวกเขา

446
00:28:56,083 --> 00:29:01,963
‎เป็นไปได้ไหมที่ตำนานเหล่านี้
‎ที่คล้ายกันมากในหลายวัฒนธรรม

447
00:29:02,043 --> 00:29:05,403
‎อาจสืบย้อนกลับไปถึงแหล่งที่มาเดียวกัน

448
00:29:07,363 --> 00:29:11,003
‎ถ้าคนมีหนวดเคราพันผ้าจากทางตะวันออกใกล้

449
00:29:11,083 --> 00:29:13,483
‎มายังอเมริกา มายังเมดิเตอร์เรเนียน

450
00:29:13,563 --> 00:29:15,803
‎มาจากวัฒนธรรมโบราณเดียวกัน

451
00:29:16,603 --> 00:29:19,683
‎มันหมายความว่าระหว่างที่
‎บรรพบุรุษเก็บของป่าล่าสัตว์ของเรา

452
00:29:19,763 --> 00:29:21,563
‎กำลังพยายามเอาตัวรอดในยุคน้ำแข็ง

453
00:29:22,283 --> 00:29:24,803
‎มีคนอื่นกำลังเดินทางไปรอบโลก

454
00:29:26,603 --> 00:29:29,283
‎แล้วเผยแพร่ความชำนาญทันสมัยให้ผู้อื่น

455
00:29:30,563 --> 00:29:33,723
‎และผมเชื่อว่ามีหลักฐานในเรื่องนั้น
‎บนเกาะอีกแห่ง

456
00:29:34,363 --> 00:29:38,683
‎ที่เกือบจมน้ำตอนสิ้นยุคน้ำแข็งสุดท้ายเหมือนมอลตา

457
00:29:39,523 --> 00:29:43,243
‎ที่อยู่ห่างออกไปค่อนโลก
‎ในน้ำทะเลสีครามของแคริบเบียน

458
00:29:46,003 --> 00:29:51,523
‎ถ้าความเจริญล้ำหน้าถูกทะเลกลืนกินไป
‎เมื่อ 11,600 ปีก่อน

459
00:29:51,603 --> 00:29:56,563
‎หลักฐานของมันน่าจะยังอยู่ใต้น้ำ

460
00:29:57,643 --> 00:29:59,723
‎มาคุยเรื่องแอตแลนติสกัน

461
00:30:26,683 --> 00:30:31,683
‎คำบรรยายโดย พรทินา ตั้งสัจจะวิฑูรย์