1
00:00:06,083 --> 00:00:08,963
SEBUAH SIRI NETFLIX

2
00:00:14,243 --> 00:00:16,683
Bila manusia mula sampai ke benua Amerika?

3
00:00:18,283 --> 00:00:22,923
Jika anda bersekolah antara 1960 dan 2010,

4
00:00:23,003 --> 00:00:25,363
anda mungkin telah diajar cerita ini.

5
00:00:26,523 --> 00:00:29,683
Bahawa ketika Zaman Ais yang lalu,
kumpulan pemburu-pengumpul

6
00:00:29,763 --> 00:00:33,483
melintasi jambatan darat
yang menghubungkan Asia ke Amerika Utara,

7
00:00:34,163 --> 00:00:36,243
lokasi Selat Bering sekarang.

8
00:00:36,923 --> 00:00:41,083
Sekitar 13,000 tahun yang lalu
ketika ais mencair,

9
00:00:41,163 --> 00:00:44,123
mereka berhijrah ke selatan
ke Heartland Amerika.

10
00:00:45,283 --> 00:00:47,403
Arkeologi yakin bahawa benua Amerika

11
00:00:47,483 --> 00:00:50,843
tak didiami oleh manusia
sehingga kira-kira 13,000 tahun dulu.

12
00:00:50,923 --> 00:00:54,163
Ini paradigma yang dominan
dalam kajian Amerika kuno.

13
00:00:56,483 --> 00:00:57,763
Tapi ia salah.

14
00:00:59,243 --> 00:01:01,843
Tanggapan lama telah disangkal sepenuhnya

15
00:01:01,923 --> 00:01:04,603
dengan penemuan
tinggalan arkeologi yang lebih tua.

16
00:01:06,083 --> 00:01:09,763
Fosil tapak kaki manusia
yang ditemui di padang pasir New Mexico

17
00:01:09,843 --> 00:01:14,803
bertarikh 22,000 tahun dahulu,
kegemilangan Zaman Ais terakhir.

18
00:01:16,163 --> 00:01:18,083
Walaupun masih mempertikaikan

19
00:01:18,163 --> 00:01:20,523
bukti kehadiran manusia
yang malah lebih awal

20
00:01:20,603 --> 00:01:26,363
seawal 130,000 tahun
yang baru-baru ini mula muncul.

21
00:01:28,603 --> 00:01:32,163
Inilah masa untuk pertimbangkan
keseluruhan garis masa

22
00:01:32,243 --> 00:01:34,803
bagi kisah manusia di Amerika.

23
00:01:48,603 --> 00:01:53,883
TAMADUN AMERIKA YANG LENYAP

24
00:01:55,163 --> 00:01:58,563
Amat sedikit yang tinggal
daripada monumen Amerika Utara purba.

25
00:01:58,643 --> 00:02:04,363
Lebih daripada 90% daripada struktur
yang didokumentasikan pada abad ke-19

26
00:02:04,443 --> 00:02:06,443
kini telah hilang sepenuhnya,

27
00:02:06,523 --> 00:02:09,643
dan daripada kurang 10% yang tinggal,

28
00:02:09,723 --> 00:02:11,723
majoriti telah dirosakkan dan dimusnahkan.

29
00:02:16,643 --> 00:02:20,883
Sakit hati membayangkan
betapa berharganya rahsia manusia purba

30
00:02:20,963 --> 00:02:23,323
yang hilang dalam rampasan tanah penjajah,

31
00:02:23,403 --> 00:02:28,003
dan dalam penghancuran sistematik
bagi kepercayaan

32
00:02:28,083 --> 00:02:30,643
tradisi dan monumen orang asli.

33
00:02:33,603 --> 00:02:34,923
Beberapa tapak terselamat

34
00:02:35,003 --> 00:02:39,363
mungkin kritikal dalam menubuhkan
kemungkinan tamadun yang hilang.

35
00:02:41,283 --> 00:02:45,163
Tapak seperti ini,
dikenali sebagai Poverty Point.

36
00:02:50,203 --> 00:02:52,523
Ia mendapat nama yang agak luar biasa

37
00:02:52,603 --> 00:02:54,723
dari ladang
yang pernah berada di tempat ini…

38
00:02:56,643 --> 00:02:57,963
…cuma 15 batu ke barat

39
00:02:58,043 --> 00:03:01,083
dari Sungai Mississippi
di timur laut Louisiana.

40
00:03:03,883 --> 00:03:07,523
Sejak sekian lama,
ini hanya dianggap sebuah bukit yang indah

41
00:03:07,603 --> 00:03:09,563
yang muncul dari tanah ladang.

42
00:03:11,603 --> 00:03:14,403
Tapi ini bukan sekadar bukit.

43
00:03:15,923 --> 00:03:17,963
Ahli arkeologi tak lagi mempertikaikan

44
00:03:18,043 --> 00:03:21,243
yang ia struktur tanah buatan manusia
yang sangat besar,

45
00:03:21,803 --> 00:03:24,563
hari ini dikenali sebagai Busut A.

46
00:03:29,603 --> 00:03:31,163
Apabila kawasan sekitarnya

47
00:03:31,243 --> 00:03:34,683
didapati berselerak dengan
artifak tanah liat dan figura manusia…

48
00:03:38,523 --> 00:03:44,643
ahli arkeologi sedar Busut A sebahagian
kompleks purba yang lebih besar.

49
00:03:47,323 --> 00:03:50,083
Mendaki Busut A sangat berbaloi.

50
00:03:50,163 --> 00:03:53,363
Perspektif di atas sini
tak didapati di aras bumi di bawah.

51
00:03:55,883 --> 00:03:59,963
Saya serta-merta sedar
betapa ratanya tanah ini.

52
00:04:00,763 --> 00:04:03,643
Jika alihkan pokok,
saya percaya orang purba buat begitu,

53
00:04:03,723 --> 00:04:08,403
ada ufuk rata yang sempurna
dalam 360 darjah di sekeliling awak.

54
00:04:11,523 --> 00:04:15,323
Tapi ini bukan sejenis
struktur pertahanan. Jadi apakah ia?

55
00:04:17,963 --> 00:04:21,163
Walaupun dari atas,
susah untuk dapat gambaran penuh.

56
00:04:22,923 --> 00:04:26,483
Tapi kami ada idea yang baik
tentang susun atur asal tapak.

57
00:04:27,683 --> 00:04:30,523
Ia bukan seperti dari dunia purba.

58
00:04:34,723 --> 00:04:38,243
Pada asalnya Busut A
berkemungkinan setinggi 100 kaki,

59
00:04:39,563 --> 00:04:41,843
meliputi 43 ekar plaza.

60
00:04:43,003 --> 00:04:45,243
Dengan enam rabung sepusat,

61
00:04:45,323 --> 00:04:49,523
setiap satu mungkin setinggi enam kaki
dan permukaan atasnya rata

62
00:04:49,603 --> 00:04:53,803
mencipta separuh bulatan
dengan diameter tiga suku batu,

63
00:04:55,123 --> 00:04:57,283
dipecahkan oleh serangkaian lorong,

64
00:04:57,363 --> 00:04:59,323
seperti sejenis amfiteater.

65
00:05:00,883 --> 00:05:05,483
ia bertaburan berdekatan tak kurang
enam busut buatan manusia yang besar

66
00:05:05,563 --> 00:05:09,123
yang dilabel oleh ahli arkeologi,
sebagai "A" hingga "F".

67
00:05:14,803 --> 00:05:16,683
Poverty Point antara tapak purba

68
00:05:16,763 --> 00:05:19,203
terbesar dan kompleks di Amerika Utara.

69
00:05:21,123 --> 00:05:25,363
Seksyen tertuanya
bertarikh 3,700 tahun lepas…

70
00:05:25,443 --> 00:05:26,763
1,700 SM

71
00:05:26,843 --> 00:05:30,163
…lama sebelum pembinanya
usahakan tanah atau pelihara ternakan.

72
00:05:32,883 --> 00:05:35,283
Orang Amerika purba Poverty Point

73
00:05:35,363 --> 00:05:37,883
kemudian habiskan 600 tahun berikutnya

74
00:05:37,963 --> 00:05:41,123
dengan mengembangkan
dan menambah baik tapak.

75
00:05:43,883 --> 00:05:44,723
Kenapa?

76
00:05:48,403 --> 00:05:50,403
Tiada dokumen atau tradisi yang terselamat

77
00:05:50,483 --> 00:05:53,283
untuk beritahu kita tujuan Poverty Point.

78
00:05:53,363 --> 00:05:55,443
Ahli arkeologi dibiarkan meneka.

79
00:05:57,523 --> 00:06:00,283
Pengurus tapak
dan ahli sejarah, Mark Brink Jr.

80
00:06:00,363 --> 00:06:03,323
orang pertama yang mengaku
arkeologi arus perdana itu

81
00:06:03,403 --> 00:06:06,963
belum dapat mengesahkan
banyak tentang tapak misteri ini.

82
00:06:08,163 --> 00:06:10,443
Beritahu semua yang awak tahu
tentang tapak ini.

83
00:06:10,523 --> 00:06:11,363
MARK BRINK JR.
PENGURUS TAPAK

84
00:06:11,443 --> 00:06:12,763
Jadi, Busut A adalah besar,

85
00:06:12,843 --> 00:06:17,483
busut terbesar yang dibina
di Hemisfera Barat pada masa itu,

86
00:06:17,563 --> 00:06:20,963
bermakna Poverty Point adalah pusat
bagi sesuatu yang sangat besar.

87
00:06:21,043 --> 00:06:24,043
Ia mencadangkan motif kuat disebaliknya.

88
00:06:24,123 --> 00:06:26,963
Awak ada terfikir apakah motifnya?

89
00:06:27,043 --> 00:06:28,203
Kami tak tahu.

90
00:06:28,283 --> 00:06:32,163
Ia pusat upacara atas sebab tertentu,
tapi kita belum tahu lagi.

91
00:06:32,243 --> 00:06:34,723
- Boleh kita tambah "lagi"?
- Ya.

92
00:06:35,323 --> 00:06:36,603
Kami ada idea

93
00:06:36,683 --> 00:06:40,123
tentang sebab ia dibina di sini
dan bukan di tempat lain,

94
00:06:41,123 --> 00:06:45,963
ia ada kaitan dengan tapak yang
lebih lama kira-kira dua batu ke selatan.

95
00:06:46,043 --> 00:06:47,563
Ke selatan dari Poverty Point…

96
00:06:47,643 --> 00:06:48,483
BATH, UK
6 APRIL 2019

97
00:06:48,563 --> 00:06:50,563
…kami sampai Busut Jackson Bawah.

98
00:06:50,643 --> 00:06:53,443
Tiga busut utama bagi Poverty Point

99
00:06:53,523 --> 00:06:56,483
sebaris dari utara ke selatan
dengan Busut Jackson Bawah.

100
00:06:56,563 --> 00:06:57,603
TAMBAK - BUSUT B - BUSUT A - BUSUT E
BUSUT MOTLEY - LOUISIANA

101
00:06:57,683 --> 00:06:58,563
JEJAK BUSUT PURBA
BUSUT JACKSON BAWAH

102
00:06:58,643 --> 00:07:01,443
Busut Jackson Bawah
jauh lebih tua daripada Poverty Point.

103
00:07:01,523 --> 00:07:06,683
Usianya 3500 SM, 5,500 tahun.

104
00:07:06,763 --> 00:07:11,043
Tapi, pembuat Poverty Point
bukan hanya sedar tentang itu,

105
00:07:11,123 --> 00:07:14,043
mereka gunakannya
sebagai sauh bagi seluruh tapak.

106
00:07:17,363 --> 00:07:19,883
Pembina kuno jelas memahami geografi

107
00:07:19,963 --> 00:07:22,323
dan mengorientasi struktur
ke utara sebenar.

108
00:07:23,563 --> 00:07:26,083
Ada hal lain berlaku di Poverty Point ini

109
00:07:26,163 --> 00:07:28,883
yang ahli arkeologi tak suka mengakui

110
00:07:29,603 --> 00:07:32,083
dikodkan dalam geometri uniknya.

111
00:07:33,163 --> 00:07:37,523
Ufuk mendatar di sekeliling
membolehkan anda memantau

112
00:07:37,603 --> 00:07:41,643
terbit dan terbenamnya matahari
serta bulan dan bintang.

113
00:07:44,283 --> 00:07:46,723
Ini tempat untuk ahli astronomi.

114
00:07:52,003 --> 00:07:54,243
Ramai tak sedar hari ini.
Kenapa perlu sedar?

115
00:07:54,323 --> 00:07:55,683
Ini bandar tercemar cahaya.

116
00:07:57,123 --> 00:07:59,043
Kita langsung tak nampak langit,

117
00:07:59,803 --> 00:08:02,643
tapi jika awak orang zaman kuno
dan mengkaji bintang,

118
00:08:03,963 --> 00:08:06,043
awak akan sedar fenomena ini.

119
00:08:07,523 --> 00:08:10,043
Matahari ada titik berhentinya di ufuk.

120
00:08:10,123 --> 00:08:11,683
Kita menggelarnya solstis.

121
00:08:11,763 --> 00:08:13,923
Matahari pegun pada solstis musim panas,

122
00:08:14,003 --> 00:08:16,243
berada di tempat sama
dua hingga tiga hari,

123
00:08:16,323 --> 00:08:20,443
kemudian mula bergerak ke belakang
seperti ayunan bandul di sepanjang ufuk.

124
00:08:20,523 --> 00:08:22,043
Solstis musim sejuk pun sama.

125
00:08:25,603 --> 00:08:30,043
Ahli arkeoastronomi, Willliam Romain,
mendapati tarikh penting ini,

126
00:08:30,123 --> 00:08:34,843
solstis, masing-masing hari terpanjang
dan terpendek dalam setahun,

127
00:08:34,923 --> 00:08:36,923
sebenarnya dah ditanda di Poverty Point

128
00:08:37,003 --> 00:08:39,763
oleh sistem penjajaran
yang direka dengan mahir.

129
00:08:43,763 --> 00:08:46,683
Jika awak berdiri
di pinggir timur ruang bujur

130
00:08:46,763 --> 00:08:48,483
di tengah-tengah plaza,

131
00:08:48,563 --> 00:08:52,843
matahari terbenam solstis musim panas
jatuh tepat sejajar dengan Busut B,

132
00:08:52,923 --> 00:08:54,123
busut tertua.

133
00:08:54,203 --> 00:08:55,403
B

134
00:08:55,483 --> 00:08:57,203
Dari sudut pandang yang sama,

135
00:08:57,283 --> 00:09:01,523
matahari terbenam solstis musim sejuk
jatuh tepat di belakang Busut E.

136
00:09:02,803 --> 00:09:05,683
Bergerak ke pinggir barat
di bujur dalaman yang sama,

137
00:09:05,763 --> 00:09:10,523
anda akan dapati matahari solstis musim
panas terbit tepat di atas Busut C…

138
00:09:11,523 --> 00:09:15,443
…sementara matahari solstis musim sejuk
terbit tepat di atas Busut D.

139
00:09:17,603 --> 00:09:21,443
Jika anda melihat terus ke barat
melalui pusat plaza

140
00:09:21,523 --> 00:09:23,643
pada equinoks musim bunga atau luruh,

141
00:09:24,803 --> 00:09:28,043
matahari seolah-olah terbenam
di pinggir utara Busut A

142
00:09:28,123 --> 00:09:30,203
sebelum terbenam di ufuk.

143
00:09:36,603 --> 00:09:39,003
Poverty Point mungkin
ada struktur lebih menarik

144
00:09:39,083 --> 00:09:41,443
direka untuk kesan perubahan di langit.

145
00:09:42,683 --> 00:09:44,003
Di satu penjuru tapak itu,

146
00:09:44,083 --> 00:09:47,243
ahli arkeologi menemui
lingkaran bulatan yang besar

147
00:09:49,363 --> 00:09:51,803
yang ditanda
dengan pos putih yang dipulihkan.

148
00:09:53,163 --> 00:09:57,003
Kita tak tahu berapa tinggi tiang asal
di dalam lubang itu,

149
00:09:57,843 --> 00:10:00,363
tapi dalam konsepsi
dan rekaan keseluruhannya,

150
00:10:00,443 --> 00:10:05,763
teringat Woodhenge prasejarah yang
digali berhampiran Stonehenge di England.

151
00:10:07,243 --> 00:10:12,443
Keunikan Poverty Point ialah
banyaknya woodhenges yang dibanggakannya.

152
00:10:13,883 --> 00:10:16,203
Berapa banyak bulatan ada di sini?

153
00:10:16,803 --> 00:10:19,643
Sekurang-kurangnya 40.

154
00:10:20,603 --> 00:10:22,203
Skala? Merentas…

155
00:10:22,283 --> 00:10:25,603
Sebahagian daripada mereka agak kecil,
mungkin diameter 60 kaki,

156
00:10:25,683 --> 00:10:28,683
ada yang lebih besar,
diameter 200 kaki atau lebih,

157
00:10:29,323 --> 00:10:32,043
tapi tarikhnya jauh berbeza.

158
00:10:33,923 --> 00:10:36,323
Mereka dicipta selama ratusan tahun,

159
00:10:37,283 --> 00:10:40,123
merangkumi generasi Amerika purba,

160
00:10:40,203 --> 00:10:43,283
yang sentiasa mengubah
kedudukan dan saiznya.

161
00:10:44,963 --> 00:10:47,563
Saya teringat Malta,
di sana pembina megalit

162
00:10:47,643 --> 00:10:49,883
sentiasa mengubah orientasi kuil mereka…

163
00:10:50,123 --> 00:10:54,443
…untuk menghadap bintang Sirius,
memuncak dengan Ġgantija.

164
00:10:55,603 --> 00:10:57,803
Serta Göbekli Tepe di Turkiye

165
00:10:57,883 --> 00:10:59,923
di mana orang dahulu membina beberapa kuil

166
00:11:00,003 --> 00:11:02,363
dalam tempoh kira-kira seribu tahun…

167
00:11:02,683 --> 00:11:06,123
…untuk menjejaki pergerakan bintang.

168
00:11:07,763 --> 00:11:10,243
Ini semua projek besar-besaran,

169
00:11:10,323 --> 00:11:12,803
menampilkan struktur yang dibina semula…

170
00:11:13,003 --> 00:11:16,483
…dan dialih orientasi sejak turun-temurun.

171
00:11:17,603 --> 00:11:20,643
Mungkinkah lingkaran tiang Poverty Point

172
00:11:20,723 --> 00:11:23,683
turut direka untuk
menjejaki sesuatu di syurga?

173
00:11:25,963 --> 00:11:28,923
Ilmu yang canggih, sains sebenar

174
00:11:29,003 --> 00:11:32,083
dibuktikan dengan geometri
dan astronomi tapak.

175
00:11:33,723 --> 00:11:36,403
Namun ahli arkeologi arus perdana enggan

176
00:11:36,483 --> 00:11:40,163
mengiktiraf astronomi dalam apa jua bentuk
dalam lingkaran kayu Poverty Point.

177
00:11:42,643 --> 00:11:45,043
Saya rasa ia tak munasabah.

178
00:11:45,123 --> 00:11:47,963
Kenapa orang yang tinggal di sini
dan mencipta tempat ini

179
00:11:48,043 --> 00:11:50,243
tak berminat dengan langit?

180
00:11:50,323 --> 00:11:51,843
- Bukan tak minat.
- Tidak.

181
00:11:51,923 --> 00:11:53,163
Mereka pasti minat.

182
00:11:53,243 --> 00:11:55,403
Okey. Apa fungsi lingkaran itu?

183
00:11:56,243 --> 00:11:57,883
Tak tahu. Belum tahu lagi

184
00:11:57,963 --> 00:11:59,963
jika ia digunakan untuk astronomi
atau tak.

185
00:12:00,043 --> 00:12:01,003
Ya.

186
00:12:02,683 --> 00:12:05,683
Budaya kuno sangat obses dengan langit.

187
00:12:07,083 --> 00:12:09,443
Tanggapan itu sendiri tak dipertikaikan,

188
00:12:09,523 --> 00:12:11,683
tapi arkeologi anggap ia tak relevan.

189
00:12:12,643 --> 00:12:14,603
Antara daripada sebabnya

190
00:12:14,683 --> 00:12:18,203
ialah kebanyakan ahli arkeologi
langsung tak faham astronomi.

191
00:12:18,283 --> 00:12:20,083
Mereka tak mempelajarinya

192
00:12:20,163 --> 00:12:22,603
dan kedua, mereka anggap ia pencerobohan

193
00:12:22,683 --> 00:12:26,043
oleh orang luar ke dalam domain mereka.

194
00:12:30,123 --> 00:12:33,243
Saya tak mendakwa Poverty Point dicipta

195
00:12:33,323 --> 00:12:36,203
oleh tamadun maju yang hilang
yang saya sedang cari.

196
00:12:38,123 --> 00:12:40,323
Tapi saya berminat dengan asal usul

197
00:12:40,403 --> 00:12:42,843
bagi astronomi dan geometri canggih

198
00:12:42,923 --> 00:12:44,243
yang ada di sini.

199
00:12:45,843 --> 00:12:48,523
Terdapat bukti bahawa seni bina termaju,

200
00:12:48,603 --> 00:12:53,683
pengukuran bumi dan pengetahuan astronomi
diwarisi sejak dahulu lagi,

201
00:12:53,763 --> 00:12:57,323
tetapi dari siapa ia diwarisi
dan berapa lama lebih awal?

202
00:12:59,923 --> 00:13:02,203
Bukan Amerika kuno yang tinggal di sini

203
00:13:02,283 --> 00:13:04,963
tak mampu menemui dan menggabungkan

204
00:13:05,043 --> 00:13:09,003
pemerhatian astronomi ini
ke tempat mereka sendiri.

205
00:13:09,723 --> 00:13:10,563
Sebaliknya,

206
00:13:11,203 --> 00:13:12,483
kita telah

207
00:13:12,563 --> 00:13:15,443
mengambil kira budaya Orang Asli Amerika

208
00:13:15,523 --> 00:13:17,203
sebagai hanya pemburu-pengumpul.

209
00:13:17,283 --> 00:13:21,043
Mereka jauh lebih rumit dan lebih canggih.

210
00:13:23,243 --> 00:13:26,203
Visi mereka tentang
kedudukan Bumi di kosmos

211
00:13:26,283 --> 00:13:28,643
diluahkan melalui
penjajaran di Poverty Point

212
00:13:28,723 --> 00:13:30,963
pada asasnya adalah visi yang sama

213
00:13:31,043 --> 00:13:33,563
yang kita lihat di tapak kuno lain
di seluruh dunia…

214
00:13:33,643 --> 00:13:34,483
PIRAMID AGUNG CHOLULA
MEXICO

215
00:13:34,883 --> 00:13:36,483
…kongsi fokus

216
00:13:36,563 --> 00:13:39,043
tentang hubungan antara bumi dan langit.

217
00:13:40,283 --> 00:13:43,523
KARNAK
MESIR

218
00:13:45,803 --> 00:13:49,163
Poverty Point hanya satu
daripada 800 tapak Pembina Busut

219
00:13:49,843 --> 00:13:52,323
yang bertahan di seluruh negeri Louisiana.

220
00:13:52,403 --> 00:13:53,243
TAPAK CAHOKIA
ILLINOIS

221
00:13:53,323 --> 00:13:55,323
Di Amerika Utara secara keseluruhan,

222
00:13:55,403 --> 00:13:58,403
daripada jumlah anggaran asal
satu juta busut…

223
00:13:58,483 --> 00:13:59,363
BUSUT INDIA ETOWAH
GEORGIA

224
00:13:59,443 --> 00:14:02,003
…kira-kira 100,000 masih kekal.

225
00:14:02,083 --> 00:14:04,083
BUSUT PATUNGAN
IOWA

226
00:14:04,163 --> 00:14:08,643
Antaranya, contoh busut
yang paling menakjubkan

227
00:14:08,723 --> 00:14:11,443
mengungkapkan hubungan suci
antara langit dan bumi,

228
00:14:12,363 --> 00:14:17,963
terletak kira-kira 600 batu
ke timur laut Poverty Point di Ohio,

229
00:14:19,003 --> 00:14:22,563
tapak yang menyimpan kunci
untuk memahami hal yang menimpa

230
00:14:22,643 --> 00:14:25,283
tamadun hilang yang saya cari.

231
00:14:28,323 --> 00:14:30,603
Tertenggek di atas rabung berhutan tebal

232
00:14:31,683 --> 00:14:34,563
terletak busut patungan
yang menakjubkan.

233
00:14:36,843 --> 00:14:40,563
Kerja tanah gergasi
berbentuk makhluk hidup.

234
00:14:42,443 --> 00:14:45,603
Dalam kes ini, ular sepanjang 400 meter.

235
00:14:48,123 --> 00:14:50,243
Ia digelar Busut Ular.

236
00:14:50,323 --> 00:14:52,723
BUSUT ULAR

237
00:14:52,803 --> 00:14:54,443
Bermula daripada ekor berlingkar,

238
00:14:54,523 --> 00:14:57,363
tujuh lekuk di badannya
menuju ke kepalanya,

239
00:14:58,643 --> 00:15:03,363
di situ ada rahang ternganga
untuk menelan kerja tanah bujur yang lain.

240
00:15:06,083 --> 00:15:09,643
Melalui udara pun sukar
untuk menjelaskan semua butiran.

241
00:15:10,523 --> 00:15:14,963
Tapi, mengambil kira penemuan baharu
tentang pembinaan asalnya

242
00:15:15,043 --> 00:15:16,523
dan mengalihkan pokok,

243
00:15:17,163 --> 00:15:20,523
boleh dedahkan rupa patungan
ketika zaman kemuncaknya.

244
00:15:25,483 --> 00:15:28,403
Busut Ular memanjang
lebih daripada 400 meter

245
00:15:28,483 --> 00:15:30,243
dari rahangnya di barat laut

246
00:15:30,323 --> 00:15:33,323
ke ekornya di sudut barat daya
puncak bukit.

247
00:15:36,523 --> 00:15:40,243
Pada asalnya terdapat
bulatan batu berdiri di kepala,

248
00:15:40,323 --> 00:15:41,643
fungsinya tak diketahui.

249
00:15:43,123 --> 00:15:46,923
Betul-betul di belakang kepala,
ada dua sambungan hiasan,

250
00:15:47,003 --> 00:15:48,883
fungsinya juga tak diketahui.

251
00:15:55,923 --> 00:15:59,363
Busut Ular adalah struktur
yang luar biasa dan anggun.

252
00:15:59,443 --> 00:16:02,483
ia menyuntik rasa hairan
kepada pengunjung.

253
00:16:03,843 --> 00:16:06,763
Ia jelas tempat kuno dan misteri.

254
00:16:06,843 --> 00:16:09,363
Siapa yang bina patungan besar dan kenapa?

255
00:16:12,403 --> 00:16:14,043
OHIO - PENANDA SEJARAH
BUSUT ULAR

256
00:16:14,123 --> 00:16:17,283
Tanda tapak menunjukkan
ia dibina sekitar 1000 M

257
00:16:17,363 --> 00:16:21,163
oleh orang asli yang dikenali
sebagai Budaya Purba Kubu.

258
00:16:22,723 --> 00:16:27,403
Tapi tandanya salah,
sama seperti banyak penanda sejarah ini.

259
00:16:28,923 --> 00:16:33,123
Hakikatnya tiada sesiapa tahu
usia sebenar Busut Ular.

260
00:16:35,243 --> 00:16:37,243
Tarikh 1000 M

261
00:16:37,323 --> 00:16:40,323
adalah berdasarkan
dua sampel organik sahaja

262
00:16:40,403 --> 00:16:43,803
daripada bahagian busut
yang mungkin dibina semula,

263
00:16:45,323 --> 00:16:49,323
kerana kajian arkeologi lain
menemui sampel dari tapak ular

264
00:16:49,403 --> 00:16:52,883
yang bertarikh seawal 321 SM.

265
00:16:54,523 --> 00:16:56,723
Bukti bahawa Busut Ular

266
00:16:56,803 --> 00:16:59,683
menjadi subjek pemuliharaan
adalah sangat jelas.

267
00:16:59,763 --> 00:17:03,323
Saya rasa pemuliharaan ini
mengimbau jauh ke masa lalu.

268
00:17:05,083 --> 00:17:08,243
Hanya ada satu masalah
untuk menyiasat teori saya.

269
00:17:09,122 --> 00:17:13,362
Pentadbir Busut Ular menyekat saya.

270
00:17:15,843 --> 00:17:20,043
Berkali-kali kami usaha untuk
dapatkan kebenaran penggambaran di sini,

271
00:17:20,122 --> 00:17:22,122
tapi mereka tak izinkan.

272
00:17:22,203 --> 00:17:24,162
BUSUT ULAR

273
00:17:24,243 --> 00:17:29,243
Tentang apa yang saya anggap ideologi
dan sememangnya alasan peribadi,

274
00:17:29,323 --> 00:17:31,203
biar saya baca daripada e-mel mereka.

275
00:17:33,122 --> 00:17:34,643
"Kami perlu memastikan

276
00:17:34,723 --> 00:17:37,283
integriti dan pemuliharaan Busut Ular,

277
00:17:37,363 --> 00:17:38,403
secara fizikal

278
00:17:38,483 --> 00:17:41,563
dan dalam interpretasi
sejarahnya dikekalkan."

279
00:17:42,523 --> 00:17:47,243
"Sebab penyampai siri ini, Graham Hancock,

280
00:17:47,323 --> 00:17:51,083
mencadangkan teori
dan cerita yang tak sejajar

281
00:17:51,163 --> 00:17:54,923
dengan maklumat yang kami tahu
benar tentang Busut Ular,

282
00:17:55,003 --> 00:17:57,523
permintaan anda ditolak."

283
00:18:00,323 --> 00:18:05,483
Perkataan yang betul untuk misi
melindungi interpretasi tapak

284
00:18:05,563 --> 00:18:07,963
ialah penapisan.

285
00:18:08,043 --> 00:18:10,483
Apa lagi cara yang lebih efektif

286
00:18:10,563 --> 00:18:16,403
untuk ahli arkeologi menapis, mengekang
dan mematikan pendapat yang berbeza

287
00:18:16,483 --> 00:18:20,123
selain daripada menafikan akses
ke tapak arkeologi?

288
00:18:20,203 --> 00:18:21,803
ADAKAH GRAHAM HANCOCK GILA?

289
00:18:21,883 --> 00:18:24,563
Ini bukan kali pertama ia berlaku.

290
00:18:24,643 --> 00:18:29,083
Malangnya ini adalah tingkah laku
yang sistematik dan konsisten

291
00:18:29,163 --> 00:18:30,243
antara ahli arkeologi.

292
00:18:30,323 --> 00:18:32,163
Mereka mengamalkan penapisan.

293
00:18:32,243 --> 00:18:37,603
Mereka amalkan penapisan dengan
mengejek dan menghina idea alternatif.

294
00:18:39,803 --> 00:18:43,083
Apa sebenarnya dalam teori saya ini

295
00:18:43,163 --> 00:18:45,403
yang tak menyenangkan?

296
00:18:46,883 --> 00:18:49,843
Mudah, kerana saya berani mencadangkan

297
00:18:49,923 --> 00:18:53,283
bahawa idea di sebalik
reka bentuk Busut Ular

298
00:18:53,363 --> 00:18:57,523
adalah lebih awal daripada 300 SM,

299
00:18:58,683 --> 00:19:03,243
lebih 1000 tahun lebih awal
hingga akhir Zaman Ais yang terakhir.

300
00:19:05,243 --> 00:19:11,003
Buktinya terletak pada
satu daripada cirinya yang paling hebat,

301
00:19:11,083 --> 00:19:14,403
yang ahli arkeologi aliran perdana
enggan akui.

302
00:19:15,043 --> 00:19:17,923
Kerana, sekali lagi ia melibatkan langit.

303
00:19:20,003 --> 00:19:25,003
Jika awak melintasi Busut Ular
pada solstis musim panas sekitar 21 Jun,

304
00:19:25,083 --> 00:19:27,843
anda akan segera menyedari
bahawa rahang ular

305
00:19:27,923 --> 00:19:32,163
terlaras hampir secara langsung
ke titik tempat matahari terbenam.

306
00:19:34,923 --> 00:19:38,003
Ini terjadi ketika matahari terbenam
pada solstis musim panas.

307
00:19:38,083 --> 00:19:38,923
BATH, UK
6 APRIL 2019

308
00:19:39,003 --> 00:19:42,723
Nampaknya kepala ular itu
sedang mencari Matahari.

309
00:19:42,803 --> 00:19:45,803
Apabila Matahari mula terbenam,
nampak lebih jelas

310
00:19:45,883 --> 00:19:49,563
penjajaran yang indah
antara bumi dan langit ini,

311
00:19:49,643 --> 00:19:52,403
keagungan tapak yang mengagumkan.

312
00:19:54,363 --> 00:19:57,483
Kini semua orang faham

313
00:19:57,563 --> 00:20:01,043
bahawa itulah yang
kepala ular besar itu tunjuk.

314
00:20:01,643 --> 00:20:06,443
Tapi idea itu tak diendahkan dan ditolak
oleh arkeologi untuk masa yang lama.

315
00:20:07,323 --> 00:20:10,003
Organisasi yang mengendalikan tapak,

316
00:20:10,083 --> 00:20:13,843
membiarkan banyak pokok
tumbuh di sekeliling kepala ular itu.

317
00:20:13,923 --> 00:20:17,043
Mereka percaya ia memberikan teduhan
kepada pelancong.

318
00:20:17,123 --> 00:20:20,483
Tapi ia mengehadkan impak jelas

319
00:20:20,563 --> 00:20:23,843
melihat kepala ular
menunjuk ke arah matahari terbenam.

320
00:20:28,123 --> 00:20:32,083
Jeff Wilson, pemilik harta
bersebelahan dengan patungan purba,

321
00:20:32,163 --> 00:20:36,123
ialah presiden kumpulan bebas yang
dipanggil Sahabat Busut Ular

322
00:20:37,203 --> 00:20:41,843
yang memelihara dan mempromosi tapak ini
dan tapak Amerika Asli yang lain.

323
00:20:43,043 --> 00:20:46,203
Jelas Busut Ular sangat penting bagi awak.

324
00:20:46,283 --> 00:20:48,483
Ya, ia sangat peribadi bagi saya.

325
00:20:48,563 --> 00:20:51,523
Antara tempat paling rohani
yang saya pernah lawat.

326
00:20:51,603 --> 00:20:52,443
AHLI SEJARAH BUSUT ULAR

327
00:20:52,523 --> 00:20:53,843
Ia tempat suci.

328
00:20:53,923 --> 00:20:55,243
Apabila awak menemuinya,

329
00:20:55,323 --> 00:20:59,483
awak balik dengan perasaan yang berbeza
dengan pengalaman di sini.

330
00:21:03,003 --> 00:21:06,203
Ia tapak arkeoastronomi
paling menakjubkan di Amerika Utara.

331
00:21:06,283 --> 00:21:07,123
- Tiada.
- Ya.

332
00:21:09,203 --> 00:21:13,003
Baru-baru ini pengesahan bahawa Busut Ular

333
00:21:13,083 --> 00:21:16,963
jelas menggabungkan seluruh siri
bagi jajaran tanah langit

334
00:21:17,043 --> 00:21:18,683
ke dalam reka bentuknya.

335
00:21:22,643 --> 00:21:25,083
Pusat bengkok kedua di belakang kepala

336
00:21:25,163 --> 00:21:28,923
menunjuk ke timur tempat matahari terbit
ketika solstis musim panas,

337
00:21:31,043 --> 00:21:33,003
dan pusat bengkok berikut

338
00:21:33,083 --> 00:21:36,483
menunjuk matahari terbit
pada ekuinoks musim bunga dan luruh

339
00:21:36,563 --> 00:21:39,123
apabila malam dan siang sama panjang.

340
00:21:41,483 --> 00:21:43,523
Manakala bahagian tengah bengkok akhir

341
00:21:43,603 --> 00:21:46,843
menunjuk ke tempat matahari terbit
pada solstis musim sejuk,

342
00:21:46,923 --> 00:21:48,803
hari terpendek dalam setahun.

343
00:21:50,363 --> 00:21:52,923
Ekor bergulung yang rumit itu pula,

344
00:21:53,643 --> 00:21:56,883
jika awak lukis garis lurus
dari pusatnya yang tepat

345
00:21:56,963 --> 00:21:59,083
melalui engsel rahang ular,

346
00:21:59,163 --> 00:22:03,443
awak akan dapati ia berorientasikan tepat
ke utara astronomi sebenar.

347
00:22:07,323 --> 00:22:10,283
Membina dan mentafsir

348
00:22:10,363 --> 00:22:14,323
semua penjajaran astronomi
yang dimasukkan ke dalam reka bentuknya

349
00:22:14,403 --> 00:22:17,883
- adalah hasil kerja genius…
- Ya.

350
00:22:17,963 --> 00:22:19,563
…oleh Orang Asli Amerika.

351
00:22:19,643 --> 00:22:23,203
Ya. Genius itu mudah terlepas pandang.

352
00:22:23,283 --> 00:22:26,603
Adakah arkeologi
memandang serius astronomi tapak ini?

353
00:22:26,683 --> 00:22:29,043
Cukupkah ahli arkeologi
yang memandang serius?

354
00:22:29,123 --> 00:22:31,123
Saya tak fikir begitu.

355
00:22:32,483 --> 00:22:37,323
Ada beberapa orang yang memberi perhatian
atau mempertimbangkannya.

356
00:22:41,843 --> 00:22:45,043
Ahli Arkeologi arus perdana
nak kita percaya

357
00:22:45,123 --> 00:22:48,803
semua penjajaran astronomi ini
berlaku secara tidak sengaja.

358
00:22:50,243 --> 00:22:55,243
Bolehlah dikatakan bahawa
Orang Asli Amerika purba

359
00:22:55,323 --> 00:22:59,803
memiliki kemahiran ukur,
geometri dan astronomi,

360
00:22:59,883 --> 00:23:03,243
mereka menggunakannya
dalam penciptaan monumen besar,

361
00:23:03,323 --> 00:23:06,683
yang kebanyakannya telah dihanyutkan.

362
00:23:08,603 --> 00:23:13,803
Penjajaran suria yang tepat ini
dizahirkan pada skala besar.

363
00:23:13,883 --> 00:23:16,803
Mewakili pencapaian luar biasa
pemburu-pengumpul

364
00:23:16,883 --> 00:23:18,923
yang hidup pada abad ke-3 SM.

365
00:23:20,483 --> 00:23:24,123
Ada bukti menunjukkan
rabung tempat Busut Ular dibina

366
00:23:24,203 --> 00:23:27,963
dianggap suci
selama ribuan tahun sebelum itu.

367
00:23:29,643 --> 00:23:33,403
Setiap satu budaya
yang pernah wujud di sini

368
00:23:33,483 --> 00:23:37,923
sejak Zaman Ais yang lalu
meninggalkan sisa budaya di Busut Ular.

369
00:23:38,003 --> 00:23:41,123
Ia bermakna kehadiran manusia
yang berterusan di sini,

370
00:23:41,803 --> 00:23:45,643
ia mencadangkan bahawa tapak itu
suci sejak sekian lama.

371
00:23:45,723 --> 00:23:46,563
Betul.

372
00:23:46,643 --> 00:23:48,803
Bagi saya itu patut diambil kira

373
00:23:48,883 --> 00:23:50,563
dalam naratif arkeologi.

374
00:23:50,643 --> 00:23:52,683
Ia patut jadi antara cerita Busut Ular.

375
00:23:52,763 --> 00:23:53,603
Ya.

376
00:23:56,563 --> 00:24:00,403
Ahli arkeologi pernah silap sebelum ini
dan mereka mungkin silap lagi.

377
00:24:01,003 --> 00:24:05,763
Jelas bahawa
asal-usul Busut Ular itu rumit.

378
00:24:07,123 --> 00:24:12,123
Bagaimana jika Busut Ular
tak dibina pada 321 SM

379
00:24:12,803 --> 00:24:15,363
tapi ia antara pembinaan semulanya?

380
00:24:17,643 --> 00:24:20,603
Jangan lupa yang ia melibatkan ular.

381
00:24:20,683 --> 00:24:24,923
Ular terkenal dengan kebolehan
untuk menyalin kulit.

382
00:24:26,843 --> 00:24:31,243
Kemungkinan sebenarnya dicadangkan
oleh penjajaran Busut Ular yang unik.

383
00:24:32,123 --> 00:24:34,843
Ia tak sempurna.

384
00:24:36,963 --> 00:24:40,523
Seperti dilihat dari Busut Ular,
matahari solstis musim panas

385
00:24:40,603 --> 00:24:44,723
terbenam kira-kira dua darjah
di luar pusat rahang.

386
00:24:45,883 --> 00:24:47,923
Cukup dekat melalui pandangan biasa.

387
00:24:49,883 --> 00:24:54,123
Tapi, sukar untuk percaya bahawa
orang yang menggambarkan dan mencipta

388
00:24:54,203 --> 00:24:58,283
busut patungan yang canggih ini,
menjejaki semua detik kalendar itu,

389
00:24:58,923 --> 00:25:02,883
dan menempuh segala kesusahan ini
telah tersilap.

390
00:25:04,603 --> 00:25:06,483
Saya rasa mereka betul.

391
00:25:08,323 --> 00:25:12,283
Semua berkaitan dengan cara Bumi
beralih pada paksinya sejak ribuan tahun.

392
00:25:13,843 --> 00:25:16,283
Dalam fenomena yang diketahui sejak dulu

393
00:25:16,883 --> 00:25:20,163
yang merujuknya
sebagai kecondongan ekliptik.

394
00:25:21,123 --> 00:25:22,483
Ringkasnya,

395
00:25:22,563 --> 00:25:24,763
bumi condong pada paksinya,

396
00:25:24,843 --> 00:25:27,163
tapi condong itu tak tetap dan malar.

397
00:25:27,243 --> 00:25:30,723
Ia berubah sepanjang kitaran 41,000 tahun.

398
00:25:30,803 --> 00:25:33,563
Secara kasarnya dua darjah setengah
sepanjang kitaran.

399
00:25:33,643 --> 00:25:35,163
Angguk ke belakang dan depan.

400
00:25:35,843 --> 00:25:40,083
Itu menjejaskan kedudukan matahari
yang meningkat pada solstis musim panas.

401
00:25:42,683 --> 00:25:44,763
Daripada bertanya sebab rahang ular itu

402
00:25:44,843 --> 00:25:48,123
tak sejajar dengan matahari terbenam
solstis musim panas,

403
00:25:49,843 --> 00:25:52,123
bagaimana jika kita tanya soalan lain?

404
00:25:53,403 --> 00:25:57,763
Jika seseorang mengambil kira
miring ekliptik ini,

405
00:25:57,843 --> 00:26:01,723
adakah rahang ternganga
dan matahari terbenam sejajar?

406
00:26:05,843 --> 00:26:08,003
Nampaknya bukan ribuan tahun dulu…

407
00:26:08,243 --> 00:26:10,723
…atau 2,300 tahun dahulu

408
00:26:10,803 --> 00:26:14,283
apabila ahli arkeologi berkeras
Busut Ular mula dibina.

409
00:26:15,243 --> 00:26:18,843
Mulut ular betul-betul berpusat
pada matahari

410
00:26:18,923 --> 00:26:21,963
sekitar 12,800 tahun dahulu…

411
00:26:22,043 --> 00:26:23,003
10,800 SM

412
00:26:23,083 --> 00:26:24,843
…pada hujung Zaman Ais…

413
00:26:27,323 --> 00:26:29,123
apabila rabung tempat ular dibina

414
00:26:29,203 --> 00:26:33,483
itu sendiri menduduki
tempat yang luar biasa penting.

415
00:26:37,883 --> 00:26:42,443
Pada kemuncak Zaman Ais,
sekitar 20,000 tahun dahulu…

416
00:26:42,803 --> 00:26:48,043
…kebanyakan Amerika Utara diliputi oleh
topi ais yang dalamnya lebih satu batu.

417
00:26:51,083 --> 00:26:55,643
Hari ini, Lembah Busut Ular Ohio
adalah belantara yang diliputi hutan,

418
00:26:56,243 --> 00:26:58,363
tapi jangan melihatnya seperti sekarang.

419
00:26:59,243 --> 00:27:02,763
Mari lihat keadaannya
ketika Zaman Ais dahulu.

420
00:27:04,163 --> 00:27:08,123
Lembah ini, tempat ular besar itu dibina,

421
00:27:08,203 --> 00:27:12,603
menandakan selatan paling jauh
yang dicapai lembar ais Amerika Utara.

422
00:27:13,803 --> 00:27:17,283
Tebing ais gergasi
yang naik betul-betul di rabung ini

423
00:27:17,363 --> 00:27:20,283
akan nampak macam sesuatu
daripada novel fantasi.

424
00:27:21,443 --> 00:27:23,763
Manusia yang hidup dalam tempoh itu,

425
00:27:23,843 --> 00:27:27,403
pasti melihatnya sebagai kuasa magis.

426
00:27:29,283 --> 00:27:32,843
Tapi perayaan di penghujung zaman ais
takkan bertahan lama,

427
00:27:34,203 --> 00:27:37,323
kerana kira-kira 12,800 tahun yang lalu,

428
00:27:38,003 --> 00:27:41,763
ketika ular itu sejajar
dengan solstis musim panas,

429
00:27:41,843 --> 00:27:45,123
sesuatu yang besar sedang berlaku
di seluruh planet ini.

430
00:27:46,603 --> 00:27:48,803
Sesuatu yang apokaliptik

431
00:27:50,603 --> 00:27:52,283
yang digelar Younger Dryas.

432
00:27:53,643 --> 00:27:57,723
Tempoh perubahan iklim radikal
dan peningkatan paras air laut.

433
00:27:59,843 --> 00:28:02,523
Kemanusiaan terselamat,
tapi nyaris musnah.

434
00:28:09,443 --> 00:28:14,363
Penjajarannya dengan matahari terbenam
solstis musim panas,

435
00:28:15,123 --> 00:28:19,843
Busut Ular menjadi tiang tanda,
setem tarikh,

436
00:28:19,923 --> 00:28:24,483
menarik perhatian kita
kepada langit 12,800 ribu tahun lalu,

437
00:28:24,563 --> 00:28:28,003
masa yang kita tahu
berlaku malapetaka global

438
00:28:28,083 --> 00:28:31,043
yang cukup besar hingga
memusnahkan tamadun yang maju.

439
00:28:34,643 --> 00:28:37,043
Sekali lagi, saya teringat Göbekli Tepe,

440
00:28:37,123 --> 00:28:40,803
tempat patung makhluk diukir
menjadi antara tiang paling menakjubkan

441
00:28:41,443 --> 00:28:45,203
seolah menggambarkan kedudukan
bintang pada solstis musim panas

442
00:28:45,283 --> 00:28:47,283
ketika zaman Younger Dryas.

443
00:28:48,963 --> 00:28:53,243
Saya berpendapat, bukanlah kebetulan
bahawa penjajaran solstitial ular

444
00:28:53,323 --> 00:28:56,443
turut menjelaskan zaman bencana yang sama.

445
00:28:57,883 --> 00:28:59,363
Tapi, kenapa ular?

446
00:29:04,403 --> 00:29:06,163
Mungkin kaitan paling besar,

447
00:29:06,243 --> 00:29:08,763
banyak mitos dan tradisi
Orang Asli Amerika

448
00:29:08,843 --> 00:29:14,003
dengan ular gergasi dikaitkan terus
dengan perubahan bumi yang dahsyat.

449
00:29:16,803 --> 00:29:19,163
Terdapat legenda purba Iroquois

450
00:29:19,243 --> 00:29:23,563
yang domainnya di puncak kuasa mereka
berlanjutan jauh hingga ke Ohio.

451
00:29:23,643 --> 00:29:27,483
Penjahat legenda
ialah ular bertanduk gergasi.

452
00:29:30,923 --> 00:29:34,563
Pada zaman dahulu, sebuah kampung
diganggu seekor ular besar

453
00:29:34,643 --> 00:29:36,283
yang mendiami tasik berhampiran.

454
00:29:37,123 --> 00:29:41,563
Kuasa besar di langit
menghantar wira untuk mengalahkannya.

455
00:29:43,283 --> 00:29:47,123
Dalam pertempuran yang sengit,
petir menyambar ular itu,

456
00:29:48,483 --> 00:29:52,043
bunyinya menggegarkan bumi
dan cahayanya sangat terang

457
00:29:52,123 --> 00:29:56,803
hingga orang ramai tutup mata dan telinga
serta bersembunyi dalam ketakutan.

458
00:29:58,563 --> 00:30:02,363
Buruj gugur dari langit malam

459
00:30:02,443 --> 00:30:07,283
dan terhempas ke bumi
dengan letupan ganas dan panas terik.

460
00:30:07,363 --> 00:30:10,763
Satu bintang jatuh ke dalam tasik,
mencederakan ular bertanduk.

461
00:30:13,083 --> 00:30:15,963
Ketika ular besar itu
melibas ekornya dalam kesakitan,

462
00:30:16,043 --> 00:30:17,643
ia menghantar ombak 100 kaki

463
00:30:17,723 --> 00:30:20,883
yang membadai lembah
dalam siri banjir besar.

464
00:30:22,643 --> 00:30:26,843
Sebahagian besar suku itu mati,
tetapi ular itu pergi.

465
00:30:28,923 --> 00:30:30,803
KARAHAN TEPE
TURKIYE

466
00:30:30,883 --> 00:30:35,643
Kami pernah lihat imejan ular begitu
di dalam monumen purba di seluruh dunia.

467
00:30:36,843 --> 00:30:38,323
Di kuil di Mexico,

468
00:30:38,403 --> 00:30:41,803
khusus untuk Quetzalcoatl, ular berbulu…

469
00:30:42,403 --> 00:30:45,523
…diukir di kuil Ġgantija di Malta,

470
00:30:46,243 --> 00:30:49,843
dan hujan turun dari langit
pada tiang Göbekli Tepe.

471
00:30:49,923 --> 00:30:51,123
GÖBEKLI TEPE
TURKIYE

472
00:30:51,203 --> 00:30:52,923
Ia simbol penting

473
00:30:53,003 --> 00:30:56,283
ditemui di tapak
yang mengajak kita melihat ke langit.

474
00:30:56,363 --> 00:30:57,643
PIRAMID HEBAT CHOLULA
MEXICO

475
00:30:57,723 --> 00:30:58,563
Kenapa?

476
00:31:00,803 --> 00:31:05,003
Saya rasa legenda Iroquois ini
ada lebih kebenaran tentangnya.

477
00:31:05,083 --> 00:31:06,483
Mungkin bintang,

478
00:31:06,563 --> 00:31:10,203
atau sesuatu yang menyerupai bintang,
memang jatuh ke Bumi.

479
00:31:10,283 --> 00:31:12,523
Mungkin ada banjir besar selepas itu,

480
00:31:12,603 --> 00:31:16,483
antara malapetaka
yang menggegarkan Younger Dryas.

481
00:31:18,603 --> 00:31:20,683
Jika versi asal Busut Ular

482
00:31:20,763 --> 00:31:25,283
direka pada penghujung Zaman Ais terakhir,
seperti yang saya percaya,

483
00:31:25,363 --> 00:31:29,643
maka mungkin ia bertujuan untuk
membawa mesej kepada masa depan,

484
00:31:29,723 --> 00:31:34,323
malah amaran, tentang hal yang menyebabkan
siri peristiwa apokaliptik itu

485
00:31:34,403 --> 00:31:36,643
sekitar 12,800 tahun dahulu,

486
00:31:37,283 --> 00:31:42,043
peringatan untuk memandang ke syurga
melihat bintang jatuh dari langit.

487
00:31:46,123 --> 00:31:48,083
Suku jalan mengelilingi bumi,

488
00:31:48,163 --> 00:31:51,683
ada bukti bahawa orang purba lain
juga hidup dalam ketakutan

489
00:31:51,763 --> 00:31:53,603
dengan ancaman dari atas begitu

490
00:31:54,563 --> 00:31:56,763
dan bertindak melindungi diri mereka

491
00:31:56,843 --> 00:32:00,403
jauh di tengah-tengah Cappadocia, Turkiye,

492
00:32:01,163 --> 00:32:03,123
itulah destinasi saya seterusnya.

493
00:32:27,643 --> 00:32:32,643
Terjemahan sari kata oleh Seri