1 00:00:06,083 --> 00:00:08,963 EEN NETFLIX-SERIE 2 00:00:14,523 --> 00:00:18,043 Op plekken wereldwijd hebben we gezien wat volgens mij… 3 00:00:18,123 --> 00:00:21,203 …de vingerafdrukken zijn van een verloren beschaving… 4 00:00:22,403 --> 00:00:24,443 …uit de laatste IJstijd. 5 00:00:25,323 --> 00:00:26,803 Het laatste grote mysterie is: 6 00:00:26,883 --> 00:00:29,483 wat is er met die beschaving gebeurd? 7 00:00:30,923 --> 00:00:34,803 Er kunnen aanwijzingen zijn in mythes van oude beschavingen… 8 00:00:35,403 --> 00:00:38,563 …want vele daarvan vertellen hetzelfde verhaal. 9 00:00:40,723 --> 00:00:42,563 Volgens deze legendes… 10 00:00:42,643 --> 00:00:44,083 …was er een tijd… 11 00:00:44,163 --> 00:00:47,723 …waarin de mensheid de aarde deelde met een geavanceerd volk… 12 00:00:49,523 --> 00:00:54,203 …of het nou Atlantis-bewoners waren, reuzen of goden op aarde. 13 00:00:55,643 --> 00:00:58,883 Tot er een vreselijke wereldramp plaatsvond… 14 00:00:59,563 --> 00:01:00,963 …een grote overstroming… 15 00:01:02,483 --> 00:01:06,203 …waarbij weinigen gespaard werden om de aarde weer te bevolken. 16 00:01:06,923 --> 00:01:10,083 Die later bezoek kregen van andere overlevenden… 17 00:01:10,803 --> 00:01:15,163 …mysterieuze, geweldige leraren, die meestal over zee aankwamen… 18 00:01:15,243 --> 00:01:18,723 …en hen hielpen met de wedergeboorte van de mensheid… 19 00:01:19,443 --> 00:01:21,843 …en de beschaving zoals we die nu kennen. 20 00:01:24,923 --> 00:01:26,443 De wetenschap bevestigt nu… 21 00:01:26,523 --> 00:01:29,723 …dat zo'n serie apocalyptische evenementen… 22 00:01:29,803 --> 00:01:34,803 …inderdaad plaatsvond aan het einde van de IJstijd, zo'n 12.800 jaar geleden… 23 00:01:37,003 --> 00:01:41,083 …een periode die geologen kennen als de Jongere Dryas. 24 00:01:48,323 --> 00:01:49,963 Pas daarna… 25 00:01:50,043 --> 00:01:54,523 …begonnen onze voorouders ineens land te verbouwen en vee te houden… 26 00:01:55,083 --> 00:01:56,323 …steden te bouwen… 27 00:01:56,403 --> 00:01:59,083 …en enorme, megalithische bouwwerken… 28 00:01:59,803 --> 00:02:01,683 …vaak afgestemd op de sterren. 29 00:02:04,683 --> 00:02:05,843 Waarom toen? 30 00:02:07,203 --> 00:02:11,803 Het is een mysterie waarvoor archeologen geen echte verklaring hebben… 31 00:02:11,883 --> 00:02:13,923 …behalve: 'Zo gebeurde het gewoon.' 32 00:02:15,323 --> 00:02:17,723 Maar ik heb een totaal ander voorstel. 33 00:02:18,403 --> 00:02:21,003 We moeten bedenken of dat echt ons begin was. 34 00:02:23,163 --> 00:02:24,803 Of was dat lang daarvoor? 35 00:02:45,123 --> 00:02:46,363 Het is mogelijk… 36 00:02:46,443 --> 00:02:50,483 …dat alle sporen van de verloren, geavanceerde beschaving die ik zoek… 37 00:02:51,123 --> 00:02:55,043 …verwoest zijn tijdens de rampen van de Jongere Dryas. 38 00:02:55,803 --> 00:02:59,563 Maar het geologische bewijs van dat apocalyptische moment… 39 00:02:59,643 --> 00:03:00,803 …moet er nog zijn. 40 00:03:02,043 --> 00:03:03,163 Ik geloof van wel. 41 00:03:05,203 --> 00:03:08,323 Hier, in de noordwestelijke hoek van Amerika… 42 00:03:08,883 --> 00:03:13,403 …in het oosten van de staat Washington, bekend als de Channeled Scablands. 43 00:03:19,123 --> 00:03:22,403 Het is een uniek apocalyptisch landschap… 44 00:03:22,483 --> 00:03:26,603 …een spectaculair gebied van meer dan 5000 vierkante km. 45 00:03:29,123 --> 00:03:34,003 Deze landschappen wijzen naar een enorme… 46 00:03:34,083 --> 00:03:37,043 …bijna onbeschrijflijke natuurramp. 47 00:03:42,683 --> 00:03:45,763 Het is een gebied dat geologen al lang fascineert… 48 00:03:46,923 --> 00:03:49,123 …met reusachtige sporen in de rots… 49 00:03:49,723 --> 00:03:54,923 …enorme kuilen en epische watervallen. 50 00:03:58,283 --> 00:04:02,203 Dat alles ziet er niet-aards uit. 51 00:04:02,283 --> 00:04:03,763 Niet van deze wereld. 52 00:04:05,483 --> 00:04:07,483 Deze enorme, gefossiliseerde waterval… 53 00:04:08,723 --> 00:04:10,963 …met de passende naam Dry Falls… 54 00:04:11,043 --> 00:04:14,763 …staat hoog op de lijst met natuurschoon van de Channeled Scablands… 55 00:04:15,843 --> 00:04:17,203 …en zelfs van de wereld. 56 00:04:19,123 --> 00:04:22,923 Hij is zo groot dat zijn omvang nauwelijks te bevatten is. 57 00:04:25,963 --> 00:04:30,083 De waterval is slechts een deel van een reusachtig ravijn… 58 00:04:30,163 --> 00:04:33,243 …uitgehold in de aarde, honderden meters diep… 59 00:04:33,323 --> 00:04:36,603 …zo'n 80 km lang en bijna vijf km breed: 60 00:04:37,603 --> 00:04:38,643 Grand Coulee. 61 00:04:40,643 --> 00:04:43,923 Al deze spectaculaire formaties lijken gevormd te zijn… 62 00:04:44,003 --> 00:04:45,443 …door overstromingen… 63 00:04:46,003 --> 00:04:49,683 …die tijdens de laatste IJstijd plaatsvonden. 64 00:04:50,883 --> 00:04:55,083 Precies wanneer en hoe dit gebeurd is, blijft echter een mysterie. 65 00:04:55,163 --> 00:04:59,003 Een mysterie dat al decennia voor controversie onder geologen zorgt. 66 00:04:59,083 --> 00:05:01,403 Wat is hier echt gebeurd? 67 00:05:02,883 --> 00:05:07,643 En kan het te maken hebben met wat er gebeurd is met die verloren beschaving… 68 00:05:07,723 --> 00:05:09,003 …uit de IJstijd? 69 00:05:12,523 --> 00:05:14,763 Voor een beter begrip hiervan… 70 00:05:14,843 --> 00:05:17,763 …komt amateur-geoloog en auteur Randall Carlson… 71 00:05:17,843 --> 00:05:21,363 …die de Scablands al tientallen jaren onderzoekt… 72 00:05:21,443 --> 00:05:26,083 …bij me in een deel van de Grand Coulee bekend als Lenore Lake. 73 00:05:27,283 --> 00:05:30,363 Wat de oorzaak ook is, niemand twijfelt eraan… 74 00:05:30,443 --> 00:05:31,283 ONDERZOEKER IN CATASTROFISME-GEOLOGIE 75 00:05:31,363 --> 00:05:33,443 …dat dit door een overstroming van… 76 00:05:33,523 --> 00:05:35,723 …een onvoorstelbare omvang is gevormd. 77 00:05:35,803 --> 00:05:38,243 Mijn eerste indruk, zelfs op de kaart… 78 00:05:38,323 --> 00:05:42,123 …is dat dit een gebied is dat kapot gerukt en verwoest is. 79 00:05:42,203 --> 00:05:44,243 Wat is het verhaal hierachter? 80 00:05:44,323 --> 00:05:46,603 Nu zeggen de meest conventionele modellen… 81 00:05:46,683 --> 00:05:48,643 …dat de bron van dit water hier… 82 00:05:48,723 --> 00:05:51,763 …die de Scablands vormden, Lake Missoula was. 83 00:05:54,923 --> 00:05:56,723 Tijdens de laatste IJstijd… 84 00:05:56,803 --> 00:06:00,483 …bedekten enorme ijskappen de noordelijke helft van Noord-Amerika… 85 00:06:00,563 --> 00:06:01,803 …van kust tot kust. 86 00:06:03,963 --> 00:06:09,203 Miljoenen vierkante kilometers aan ijs, met genoeg water om een oceaan te vullen. 87 00:06:11,603 --> 00:06:14,443 Aan de zuidelijke rand daarvan… 88 00:06:14,523 --> 00:06:16,683 …vormden zich enorme meren. 89 00:06:18,523 --> 00:06:20,963 Eén gletsjermeer, Missoula… 90 00:06:21,043 --> 00:06:25,683 …bevatte net zoveel water als de moderne Erie- en Ontariomeren bij elkaar… 91 00:06:26,563 --> 00:06:29,923 …en bedekte het grootste gedeelte van wat nu Montana is. 92 00:06:33,123 --> 00:06:36,443 De huidige theorie is dat Lake Missoula geblokkeerd werd… 93 00:06:36,523 --> 00:06:39,843 …door een soort natuurlijke ijsdam die openbrak. 94 00:06:45,883 --> 00:06:46,963 Haal de ijsdam weg… 95 00:06:47,043 --> 00:06:50,403 …en al het water zal naar het westen stromen. 96 00:06:53,563 --> 00:06:56,483 Gezien de enorme schade aan het landschap… 97 00:06:57,083 --> 00:07:03,763 …opperden geologen dat de ijsdam zich keer op keer vormde en weer brak… 98 00:07:03,843 --> 00:07:08,803 …met tientallen overstromingen tot gevolg in duizenden jaren tijd… 99 00:07:08,883 --> 00:07:13,003 …waardoor langzaamaan de Scablands werden gevormd. 100 00:07:14,483 --> 00:07:16,323 Het kwam dus uit Lake Missoula… 101 00:07:16,403 --> 00:07:19,243 …en omdat één overstroming daarvan niet genoeg zou zijn… 102 00:07:19,323 --> 00:07:21,643 …nemen ze aan dat het 80 of 90 keer gebeurde. 103 00:07:21,723 --> 00:07:22,803 Dat helpt zeker. 104 00:07:25,163 --> 00:07:30,483 Het is een erg gekunstelde verklaring voor zo'n wild landschap. 105 00:07:33,123 --> 00:07:37,603 Er is een sterke 'uniformitaire trend' in geologie. 106 00:07:37,683 --> 00:07:40,923 Moderne geologen houden niet zo van natuurrampen. 107 00:07:41,003 --> 00:07:45,163 Ze geven de voorkeur aan langdurige, langzame verklaringen… 108 00:07:45,243 --> 00:07:48,003 …en aan het idee dat alles zoals het nu is… 109 00:07:48,083 --> 00:07:49,683 …altijd zo is geweest… 110 00:07:49,763 --> 00:07:52,683 …ook al lijkt mij dat idee totaal absurd. 111 00:07:54,083 --> 00:07:56,763 Randall gelooft dat het geologische bewijs hier… 112 00:07:56,843 --> 00:08:00,123 …niet op eeuwen van langzame overstromingen duidt… 113 00:08:00,203 --> 00:08:06,603 …maar op één zeer gewelddadige vloed die slechts een paar weken duurde. 114 00:08:06,683 --> 00:08:09,003 Het is niet alleen water, hè? -Nee. 115 00:08:09,083 --> 00:08:11,123 Voor zover het oog reikte… 116 00:08:11,843 --> 00:08:15,683 …was het een gewelddadig, kokend, turbulent schouwspel. 117 00:08:17,443 --> 00:08:20,083 Stromend water uit duizenden ijsbergen. 118 00:08:21,203 --> 00:08:24,043 Alles tussen deze klippen werd weggemaaid. 119 00:08:26,563 --> 00:08:30,363 Een onvoorstelbaar gewelddadig evenement. 120 00:08:32,883 --> 00:08:34,323 Om je een idee te geven… 121 00:08:34,403 --> 00:08:38,243 Als je elke rivier op aarde uit elk continent… 122 00:08:38,323 --> 00:08:40,082 …bij elkaar zou doen… 123 00:08:40,643 --> 00:08:43,123 …zou je dat met tien moeten vermenigvuldigen… 124 00:08:43,202 --> 00:08:45,962 …om het volume water te krijgen dat hierdoor kwam. 125 00:08:46,043 --> 00:08:48,842 Wauw. Dat brengt het echt in perspectief. 126 00:08:54,643 --> 00:08:57,723 Het is een echt adembenemend, grimmig landschap… 127 00:08:57,803 --> 00:09:00,523 …dat me doet denken aan een oude apocalyps. 128 00:09:01,923 --> 00:09:05,843 Een apocalyps van een omvang die voor ons bijna onvoorstelbaar is. 129 00:09:09,803 --> 00:09:15,043 Tijdens de IJstijd zou dit een zacht glooiend grasland zijn geweest… 130 00:09:15,123 --> 00:09:18,803 …bezaaid met zwervende kuddes antilopes en mastodonten… 131 00:09:19,963 --> 00:09:22,643 …tot het geweld aankwam. 132 00:09:29,563 --> 00:09:33,403 Het stromende water sleet een enorme waterval uit… 133 00:09:33,483 --> 00:09:36,403 …zo groot als tien Niagara Falls… 134 00:09:36,483 --> 00:09:39,963 …tweeënhalf keer zo hoog, zeven keer zo breed… 135 00:09:40,563 --> 00:09:43,443 …en 3000 keer zo krachtig. 136 00:09:47,683 --> 00:09:49,243 Hoe snel ging het, denk je? 137 00:09:49,323 --> 00:09:51,523 Ik denk dat het heel snel gebeurde. 138 00:09:51,603 --> 00:09:54,203 Een kwestie van weken? 139 00:09:58,683 --> 00:10:03,363 Het duidelijkste bewijs is hier, op een plek genaamd Wallula Gap… 140 00:10:04,723 --> 00:10:10,043 …waar het stromende water een enorme kloof van 400 meter diep uithakte… 141 00:10:11,723 --> 00:10:15,363 …en deze enorme, basalten uitstulpingen achterliet… 142 00:10:17,763 --> 00:10:19,523 …bekend als de Twin Sisters. 143 00:10:21,043 --> 00:10:23,163 Bewijs van de snelheid en hevigheid… 144 00:10:24,203 --> 00:10:27,963 …van mogelijk de grootste overstroming in onze geschiedenis. 145 00:10:32,883 --> 00:10:35,283 Uit Randalls onderzoek blijkt dat de formatie… 146 00:10:35,363 --> 00:10:42,123 …geen gevolg kan zijn van duizenden jaren langzame erosie, zoals geologen zeggen. 147 00:10:44,603 --> 00:10:47,003 En na deze enorme overstroming… 148 00:10:47,603 --> 00:10:48,643 …liet het water… 149 00:10:48,723 --> 00:10:52,843 …niet alleen her en der torens van hardere rots achter. 150 00:10:54,323 --> 00:10:58,123 In de buurt, op een plek bekend als Camas Prairie… 151 00:10:58,203 --> 00:11:01,123 …zijn enorme rimpels in het landschap. 152 00:11:02,843 --> 00:11:05,563 Ze zijn zo gelijkmatig en zo perfect gevormd… 153 00:11:05,643 --> 00:11:09,163 …zoals iedereen die op het strand het tij ziet keren… 154 00:11:09,243 --> 00:11:13,723 …ziet dat het terugtrekkende water rimpels in het zand achterlaat. 155 00:11:13,803 --> 00:11:16,723 Die rimpels zijn misschien een centimeter hoog… 156 00:11:16,803 --> 00:11:18,243 …en een meter lang. 157 00:11:18,323 --> 00:11:21,443 Hier op de Camas Prairie hebben we rimpels… 158 00:11:21,523 --> 00:11:26,523 …van tien tot 15 meter hoog en 100 meter lang. 159 00:11:28,283 --> 00:11:31,723 Ze zijn net zo veroorzaakt door het terugtrekken van water. 160 00:11:31,803 --> 00:11:35,123 Maar de rimpels op het landschap duiden op iets groots… 161 00:11:35,203 --> 00:11:39,483 …een enorme hoeveelheid water die over dat landschap kwam en zich terugtrok. 162 00:11:40,923 --> 00:11:42,483 Een ware apocalyps. 163 00:11:42,563 --> 00:11:43,843 Een apocalyps, ja. 164 00:11:43,923 --> 00:11:48,003 Als iemand hier en daar het geluk had het te overleven… 165 00:11:48,083 --> 00:11:49,763 …zou hij het idee hebben… 166 00:11:49,843 --> 00:11:52,443 …dat de hele wereld verwoest was. 167 00:11:57,403 --> 00:12:02,923 De Scablands vertonen alle tekens van een enorme, verwoestende overstroming… 168 00:12:03,003 --> 00:12:05,003 …van zeer korte duur… 169 00:12:06,723 --> 00:12:09,923 …zoals die beschreven in mythes over de hele wereld. 170 00:12:15,483 --> 00:12:21,403 Het is onwaarschijnlijk dat al dat water uit Lake Missoula kwam. 171 00:12:22,003 --> 00:12:23,403 Als je de ijsdam weghaalt… 172 00:12:23,963 --> 00:12:27,043 …zal al het water zo naar het westen stromen… 173 00:12:27,123 --> 00:12:30,483 …maar hier langs de zuidelijke muur… 174 00:12:31,203 --> 00:12:33,443 …vinden we grote grindafzettingen. 175 00:12:34,123 --> 00:12:35,723 Het water stroomt zuidwaarts. 176 00:12:35,803 --> 00:12:38,203 En dat is nou net wat jij betwist. 177 00:12:38,283 --> 00:12:41,923 Voor jou is de bron van de overstroming de ijskap. Niet dit meer. 178 00:12:42,003 --> 00:12:43,003 Precies. 179 00:12:43,083 --> 00:12:45,203 Het wordt nu toegegeven en erkend… 180 00:12:45,283 --> 00:12:47,963 …dat er misschien andere meren waren. 181 00:12:48,043 --> 00:12:51,843 We zullen echt naar het noorden moeten kijken. 182 00:12:51,923 --> 00:12:53,643 Naar de ijskap zelf. 183 00:12:53,723 --> 00:12:55,803 De algemeen aangenomen theorie… 184 00:12:55,883 --> 00:12:58,923 …plaatst die overstromingen in een specifiek tijdperk… 185 00:12:59,003 --> 00:13:02,283 …tussen 18.000 en 15.500 jaar geleden. 186 00:13:02,363 --> 00:13:06,043 Ja. Ik denk dat we sommige van die data kritisch moeten bekijken. 187 00:13:06,123 --> 00:13:08,043 Want er is niets in die periode… 188 00:13:08,123 --> 00:13:10,003 …wat zoveel energie kon geven… 189 00:13:10,083 --> 00:13:11,683 …om zoveel water los te laten. 190 00:13:13,083 --> 00:13:17,083 We moeten nu de puzzelstukjes in elkaar passen… 191 00:13:17,163 --> 00:13:19,203 …om het globale beeld te krijgen. 192 00:13:19,283 --> 00:13:20,723 Het totaalbeeld. 193 00:13:24,123 --> 00:13:28,483 Het totaalbeeld dat Randall zoekt, zou kunnen verschijnen. 194 00:13:30,203 --> 00:13:32,963 Terwijl de Scablands gezien blijven worden… 195 00:13:33,043 --> 00:13:35,523 …als een afzonderlijk, regionaal fenomeen… 196 00:13:35,603 --> 00:13:38,443 …zonder duidelijke externe oorzaak… 197 00:13:38,523 --> 00:13:41,563 …ziet Randalls redenering dit verwoeste landschap… 198 00:13:41,643 --> 00:13:45,483 …als onderdeel van een veel grotere, zelfs wereldwijde verwoesting… 199 00:13:45,563 --> 00:13:47,923 …tegen het einde van de laatste IJstijd. 200 00:13:50,163 --> 00:13:54,963 Niet 18.000 of 15.500 jaar geleden… 201 00:13:56,563 --> 00:13:59,323 …maar ongeveer 12.800 jaar geleden… 202 00:14:01,003 --> 00:14:03,003 …aan het begin van de Jongere Dryas. 203 00:14:05,763 --> 00:14:09,243 Zou de verwoesting die in de Scablands zo duidelijk is… 204 00:14:09,323 --> 00:14:12,403 …een onderdeel zijn geweest van die grotere apocalyps… 205 00:14:12,483 --> 00:14:16,803 …die volgens mij een hele geavanceerde beschaving uitroeide? 206 00:14:21,683 --> 00:14:24,083 Een ander beschadigd landschap in Amerika… 207 00:14:24,163 --> 00:14:26,203 …zou het bewijs kunnen bevatten. 208 00:14:29,443 --> 00:14:30,963 Op 1900 km ten zuiden… 209 00:14:31,603 --> 00:14:35,163 …in de met struiken bedekte woestijn langs de Mexicaanse grens… 210 00:14:36,723 --> 00:14:39,363 …op een plek genaamd Murray Springs. 211 00:14:44,883 --> 00:14:49,003 Allen West is lid van een interdisciplinaire onderzoeksgroep… 212 00:14:49,083 --> 00:14:52,603 …die de wetenschappelijke wereld in 2007 versteld deed staan… 213 00:14:52,683 --> 00:14:57,203 …met een artikel over een ongelofelijke ontdekking hier… 214 00:14:58,123 --> 00:15:03,803 …in een gebied van onthulde aarde met een zogenaamde 'zwarte mat'. 215 00:15:04,523 --> 00:15:06,563 Deze zwarte-matlaag die je hier ziet… 216 00:15:06,643 --> 00:15:07,483 ONDERZOEKER, GEOWETENSCHAPSCONSULENT 217 00:15:07,563 --> 00:15:09,603 …is de uitstervingslaag. 218 00:15:09,683 --> 00:15:15,483 Daaronder zijn botten van mammoeten, Amerikaanse paarden… 219 00:15:15,563 --> 00:15:20,243 …Amerikaanse kamelen, reuzenwolven en sabeltandkatten. 220 00:15:20,323 --> 00:15:25,803 Tot nu toe is er geen enkel bot boven die laag gevonden. 221 00:15:26,603 --> 00:15:29,043 Naast de uitsterving van grote dieren… 222 00:15:29,123 --> 00:15:31,283 …was er ook een uitsterving van mensen. 223 00:15:31,363 --> 00:15:35,363 We denken dat zo'n 50 tot 60 procent van de mensen… 224 00:15:35,443 --> 00:15:38,523 …over het hele noordelijk halfrond, in die tijd omkwam. 225 00:15:38,603 --> 00:15:41,803 Dat is een heel dramatisch cijfer. 226 00:15:41,883 --> 00:15:44,363 We wisten dat er iets was gebeurd, maar niet wat. 227 00:15:44,443 --> 00:15:46,483 Je stuitte dus op een mysterie… 228 00:15:46,563 --> 00:15:48,883 …dat je wilde uitzoeken. 229 00:15:50,803 --> 00:15:54,963 Toen de zwarte mat in de jaren 60 ontdekt en geanalyseerd werd… 230 00:15:56,003 --> 00:16:00,483 …dateerden wetenschappers hem op ongeveer 12.800 jaar geleden… 231 00:16:00,563 --> 00:16:03,843 …precies toen de Jongere Dryas begon. 232 00:16:06,123 --> 00:16:07,803 En daarom ben ik hier. 233 00:16:09,323 --> 00:16:12,123 De zwarte mat kan een antwoord geven… 234 00:16:12,203 --> 00:16:16,723 …op het mysterie van wat die rampentijd überhaupt veroorzaakte… 235 00:16:18,443 --> 00:16:23,443 …maar ook wat precies de enorme overstroming losliet… 236 00:16:27,323 --> 00:16:29,523 …die de Scablands creëerde. 237 00:16:31,003 --> 00:16:32,563 Als deel van hun onderzoek… 238 00:16:32,643 --> 00:16:36,803 …voerde Allens groep een grondige analyse uit van de zwarte mat. 239 00:16:38,723 --> 00:16:42,243 Jullie begonnen hier dus de mat te analyseren. 240 00:16:42,883 --> 00:16:46,163 We vonden gesmolten glazen sferulen. 241 00:16:46,763 --> 00:16:51,123 Dit is onze eerste aanwijzing van een evenement met hoge temperaturen. 242 00:16:52,483 --> 00:16:54,163 Maar we wisten niet wat. 243 00:16:55,523 --> 00:16:58,923 Een temperatuur genoeg om de aarde te smelten. 244 00:16:59,003 --> 00:17:00,203 Bedoel je dat? 245 00:17:00,283 --> 00:17:02,083 Heet genoeg om een auto… 246 00:17:02,163 --> 00:17:05,083 …tot een metalen plas te smelten. 247 00:17:05,723 --> 00:17:07,123 Wat vonden jullie verder? 248 00:17:07,203 --> 00:17:10,362 Er was een grote hoeveelheid platina en iridium. 249 00:17:10,443 --> 00:17:13,043 Verwachtten jullie hier platina en iridium? 250 00:17:13,122 --> 00:17:14,803 Nee. 251 00:17:15,642 --> 00:17:18,443 Dat vind je niet vaak op deze planeet. 252 00:17:19,402 --> 00:17:22,563 We bedachten dat slechts één ding op aarde dat kan doen… 253 00:17:22,642 --> 00:17:25,083 …en dat is een of andere kosmische inslag. 254 00:17:25,723 --> 00:17:28,362 Een asteroïde of fragmenten van een komeet… 255 00:17:28,443 --> 00:17:31,243 …die door de dampkring binnenkwamen en ontploften… 256 00:17:31,323 --> 00:17:32,963 …of op de grond stortten? 257 00:17:33,043 --> 00:17:33,883 Dat klopt. 258 00:17:35,963 --> 00:17:38,843 Een komeet, een doder van diersoorten. 259 00:17:40,643 --> 00:17:43,483 Zou dat de apocalyptische rampen verklaren… 260 00:17:43,563 --> 00:17:46,123 …aan het einde van de Jongere Dryas? 261 00:17:46,923 --> 00:17:50,363 Het was al eerder gebeurd met de dinosauriërs. 262 00:17:54,603 --> 00:17:57,803 Niemand betwist dat het een asteroïde of komeet was… 263 00:17:57,883 --> 00:18:01,523 …die de dinosauriërs 66 miljoen jaar geleden uitroeide. 264 00:18:03,243 --> 00:18:05,763 Dat evenement heeft een laag achtergelaten… 265 00:18:05,843 --> 00:18:08,203 …die her en der nog steeds te zien is… 266 00:18:08,283 --> 00:18:11,603 …en net zo'n soort laag is in Murray Springs gevonden. 267 00:18:14,923 --> 00:18:16,403 Toen Allens groep eenmaal… 268 00:18:16,483 --> 00:18:20,323 …de betekenis van de zwarte mat in Murray Springs begrepen had… 269 00:18:21,123 --> 00:18:24,883 …begonnen ze aan een nauwgezet, langdurig onderzoek… 270 00:18:25,763 --> 00:18:28,043 …om te zien of die ergens anders voorkwam. 271 00:18:29,843 --> 00:18:32,963 En dat was zo, verspreid over de wereld. 272 00:18:37,043 --> 00:18:41,403 Tot nu toe zijn er zwarte matten gevonden in heel Noord-Amerika… 273 00:18:41,483 --> 00:18:44,763 …van Californië tot Michigan tot aan New Jersey… 274 00:18:44,843 --> 00:18:49,083 …en van België in Noord-Europa tot aan Syrië in het Midden-Oosten. 275 00:18:50,563 --> 00:18:53,483 Dat zijn veel mogelijke inslagplekken… 276 00:18:53,563 --> 00:18:58,483 …allemaal uit ongeveer dezelfde tijd, zo'n 12.800 jaar geleden. 277 00:19:01,323 --> 00:19:04,683 We begonnen te beseffen dat dit een enorm evenement was geweest. 278 00:19:04,763 --> 00:19:09,083 Het werd ons duidelijker dat er een grote ramp had plaatsgevonden. 279 00:19:11,483 --> 00:19:16,363 Maar als er een komeetinslag was geweest, waar was de inslagkrater dan? 280 00:19:18,043 --> 00:19:20,203 Ik denk dat we het antwoord daarop… 281 00:19:22,923 --> 00:19:24,603 …in de Scablands hebben gezien. 282 00:19:26,883 --> 00:19:29,963 Als de grootste inslagen in het begin van de Jongere Dryas… 283 00:19:30,043 --> 00:19:31,803 …op ijskappen kwamen… 284 00:19:31,883 --> 00:19:35,363 …zou er na het smelten van het ijs geen krater te zien zijn. 285 00:19:37,083 --> 00:19:39,083 Het zou Randalls theorie staven… 286 00:19:39,163 --> 00:19:43,803 …dat de plotselinge overstroming die de Scablands creëerde… 287 00:19:43,883 --> 00:19:48,243 …niet vanuit dat meer kwam, maar van de ijskap zelf. 288 00:19:50,283 --> 00:19:54,563 Het zal een herschrijving van onze geschiedenis vereisen. 289 00:19:57,443 --> 00:20:00,723 Toch had één inslag niet de oorzaak kunnen zijn… 290 00:20:00,803 --> 00:20:04,563 …van alle zwarte matten die Allens team op kaart heeft gezet. 291 00:20:06,443 --> 00:20:09,003 Hun ontdekkingen leidden tot een schokkend idee. 292 00:20:09,083 --> 00:20:13,523 Misschien liet niet één kosmische inslag al deze sporen wereldwijd achter… 293 00:20:13,603 --> 00:20:14,843 …maar vele inslagen. 294 00:20:14,923 --> 00:20:18,643 Een korte, heftige storm van kosmisch puin die de aarde tegenkwam. 295 00:20:18,723 --> 00:20:21,843 Ze noemden het de Jongere Dryas-inslagtheorie. 296 00:20:24,163 --> 00:20:26,923 Ik denk niet dat de aarde door de komeet zelf… 297 00:20:27,003 --> 00:20:29,963 …maar eerder door tienduizenden fragmenten werd geraakt. 298 00:20:30,043 --> 00:20:32,963 Ik denk aan 12.800 jaar geleden. 299 00:20:33,043 --> 00:20:37,083 De aarde zweefde door het puinspoor van een enorme komeet. 300 00:20:43,603 --> 00:20:46,963 Het zou als duizenden atoombommen zijn geweest. 301 00:20:48,243 --> 00:20:53,363 In een paar uur vond een letterlijk schokkende gebeurtenis plaats… 302 00:20:55,283 --> 00:21:00,203 …die waterdamp en stofwolken vrijliet die de hemel zou hebben verduisterd… 303 00:21:00,963 --> 00:21:03,403 …waardoor de temperaturen snel daalden. 304 00:21:04,843 --> 00:21:07,963 Stel je voor dat je in Miami op het strand ligt… 305 00:21:09,003 --> 00:21:12,123 …en ineens het klimaat zoals dat in Alaska wordt. 306 00:21:13,323 --> 00:21:17,003 Heel snel. -Ja, waarschijnlijk een paar maanden. 307 00:21:21,043 --> 00:21:21,963 KOMEET VEROORZAAKTE UITSTERVINGEN 308 00:21:22,043 --> 00:21:23,643 Toen Allen en zijn collega's… 309 00:21:23,723 --> 00:21:26,443 …vanuit hun nu genaamde Comet Research Group… 310 00:21:26,523 --> 00:21:27,883 …hun vondsten publiceerden… 311 00:21:27,963 --> 00:21:31,443 …werden ze zoals verwacht bespot en uitgelachen. 312 00:21:31,523 --> 00:21:32,483 DEBAT OVER MINI-IJSTIJD SCHOKT GEOLOGIEWERELD 313 00:21:33,283 --> 00:21:36,723 Wetenschappers leren helaas om cynisch over alles te zijn. 314 00:21:36,803 --> 00:21:39,323 Scepticisme is gezond, cynisme niet. 315 00:21:41,043 --> 00:21:43,603 Wat nog verontrustender is aan hun ontdekking… 316 00:21:43,683 --> 00:21:47,003 …is de waarschijnlijke oorsprong van dat kometenpuin. 317 00:21:48,163 --> 00:21:50,003 De meteorenzwerm Tauriden… 318 00:21:51,963 --> 00:21:55,763 …een deel van de hemel die de aarde twee keer per jaar doorkruist… 319 00:21:55,843 --> 00:21:58,163 …eind juni en eind oktober. 320 00:21:59,123 --> 00:22:02,243 Naar schatting draaien er tweehonderd voorwerpen… 321 00:22:02,323 --> 00:22:04,163 …met een kilometer doorsnee… 322 00:22:04,243 --> 00:22:06,603 …rond in de meteorenzwerm Tauriden. 323 00:22:11,963 --> 00:22:13,163 Het bewijs, geleverd… 324 00:22:13,243 --> 00:22:15,403 …door de Comet Research Group… 325 00:22:15,483 --> 00:22:22,243 …duidt op een enorme wereldramp van ongeveer 12.800 jaar geleden. 326 00:22:22,323 --> 00:22:25,763 Een apocalyps groot genoeg om bijna alle sporen te wissen… 327 00:22:25,843 --> 00:22:28,443 …van een geavanceerde beschaving uit de IJstijd… 328 00:22:28,523 --> 00:22:30,563 …en een verklaring te geven… 329 00:22:30,643 --> 00:22:33,843 …voor alle mysteries die ik al 30 jaar onderzoek. 330 00:22:36,283 --> 00:22:40,283 Misschien is dat de reden waarom latere antieke beschavingen… 331 00:22:40,363 --> 00:22:44,403 …zo gefixeerd waren op de hemel. 332 00:22:45,403 --> 00:22:48,123 Dit is iets waar we ons op moeten richten… 333 00:22:48,203 --> 00:22:50,483 …want er is daarboven iets gevaarlijks… 334 00:22:50,563 --> 00:22:52,363 …wat de beschaving kan uitroeien. 335 00:22:55,843 --> 00:22:58,843 Bij Göbekli Tepe in Turkije hebben we al gezien… 336 00:22:58,923 --> 00:23:03,883 …hoe antieke volkeren deze apocalyps misschien in steen hebben herdacht. 337 00:23:03,963 --> 00:23:08,563 Door de sterrengroeperingen aan de hemel in die tijd op zuil 43 weer te geven. 338 00:23:09,763 --> 00:23:12,723 Maar de zuilen zouden nog een boodschap kunnen bevatten… 339 00:23:13,443 --> 00:23:16,123 …die dr. Martin Sweatman me zo graag wilde tonen. 340 00:23:16,203 --> 00:23:19,043 Iets wat volgens hem een verslag is… 341 00:23:19,123 --> 00:23:23,563 …van precies wanneer en van waaruit de meteorenregen kwam. 342 00:23:25,883 --> 00:23:28,283 Hier heb je slangen… 343 00:23:28,363 --> 00:23:32,523 …die uit het lichaam en de poten van de vos komen. 344 00:23:33,483 --> 00:23:35,923 Als we naar de andere kant van de zuil gaan… 345 00:23:36,003 --> 00:23:39,763 …zien we weer slangen die uit deze vogels komen. 346 00:23:40,483 --> 00:23:45,483 Antieke beschavingen zagen kometen inderdaad als slangen in de lucht. 347 00:23:45,563 --> 00:23:48,123 Daar bestaat geen twijfel over. 348 00:23:48,203 --> 00:23:53,123 We kunnen dit interpreteren als meteoren afkomstig uit sterrengroepen… 349 00:23:53,203 --> 00:23:56,243 …lange, gebogen vogels die voor Vissen staan. 350 00:23:56,883 --> 00:23:59,643 Hier hebben we het sterrenbeeld Waterman. 351 00:23:59,723 --> 00:24:01,883 We denken dat de vos daarvoor staat. 352 00:24:01,963 --> 00:24:04,323 Toen Göbekli Tepe werd gebouwd… 353 00:24:04,403 --> 00:24:09,523 …waren dit de sterrengroeperingen waaruit de Tauriden afkomstig waren. 354 00:24:10,323 --> 00:24:11,443 Ze zeggen… 355 00:24:11,523 --> 00:24:15,163 …dat de meteorenzwerm Tauriden uit Waterman komt… 356 00:24:15,243 --> 00:24:17,483 …en dan uit Vissen… 357 00:24:17,563 --> 00:24:20,443 …en dat die overgang in een paar weken plaatsvindt. 358 00:24:21,363 --> 00:24:25,403 Een verslag van een storm komeetfragmenten die weken aanhield. 359 00:24:27,643 --> 00:24:31,283 Die periode komt overeen met al het bewijs van de wereldramp… 360 00:24:31,363 --> 00:24:33,883 …die de aarde 12.800 jaar geleden trof… 361 00:24:34,523 --> 00:24:39,043 …waaronder de heftige overstroming die de Scablands uiteen scheurde. 362 00:24:40,923 --> 00:24:43,923 En er zou meer kunnen zitten achter die positie… 363 00:24:44,003 --> 00:24:47,683 …van de zon en de sterrengroepen afgebeeld op zuil 43. 364 00:24:49,003 --> 00:24:51,283 Het gebeurt bij een zonnewende… 365 00:24:51,363 --> 00:24:56,003 …slechts twee keer in een cyclus van net onder 26.000 jaar… 366 00:24:56,083 --> 00:24:58,643 …waarvan elke terugkeer nog geen eeuw duurt. 367 00:25:00,523 --> 00:25:01,723 Daarom vind ik het eng… 368 00:25:01,803 --> 00:25:02,963 TEMPELS GEVEN ANTIEKE KOSMISCHE GEOGRAFIE WEER 369 00:25:03,043 --> 00:25:05,283 …zoals archeoastronoom Paul Burley zei… 370 00:25:05,363 --> 00:25:08,043 …dat dezelfde opstelling… 371 00:25:08,123 --> 00:25:10,683 …bij de zomerwende van 12.800 jaar geleden… 372 00:25:10,763 --> 00:25:11,723 DE BOUWERS VAN GÖBEKLI TEPE CONSTRUEERDEN EEN TEMPEL 373 00:25:11,803 --> 00:25:13,043 DIE BLIJKBAAR EEN TIJDSTIP VAN 11.600 JAAR LATER MARKEERDE. 374 00:25:13,123 --> 00:25:13,963 DE TIJD WAARIN WE NU LEVEN! 375 00:25:14,043 --> 00:25:18,003 …nu in onze hemel terug is, bij de winterwende. 376 00:25:20,523 --> 00:25:23,483 Zouden de afbeeldingen op zuil 43 een boodschap zijn… 377 00:25:23,563 --> 00:25:27,803 …van astronomen uit een verloren beschaving? 378 00:25:29,803 --> 00:25:33,723 Een waarschuwing aan de toekomst, aan ons… 379 00:25:34,483 --> 00:25:36,963 …dat wat we doen, gevolgen kan hebben? 380 00:25:38,723 --> 00:25:43,643 Dat als de zon en sterren weer zo opgesteld staan bij de zonnewende… 381 00:25:43,723 --> 00:25:47,283 …een apocalyps van hemelslangen terug zou kunnen komen? 382 00:25:51,483 --> 00:25:52,803 Pas dus op. 383 00:25:54,523 --> 00:25:57,443 Het idee zou ons aan het denken moeten zetten. 384 00:25:58,723 --> 00:26:01,283 Ik wil geen doemprofeet zijn… 385 00:26:01,363 --> 00:26:04,243 …maar is de meteorenzwerm Tauriden nu gevaarlijk? 386 00:26:04,323 --> 00:26:06,283 Wel voor onze voorouders. 387 00:26:06,363 --> 00:26:09,043 Hij veroorzaakte 12.800 jaar terug een wereldramp. 388 00:26:09,123 --> 00:26:10,243 Kan dat weer gebeuren? 389 00:26:10,323 --> 00:26:11,923 We zijn zeker in gevaar. 390 00:26:13,123 --> 00:26:16,363 De berekeningen van de astronomen… 391 00:26:16,443 --> 00:26:19,043 …zeggen dat we nu het risico lopen… 392 00:26:19,123 --> 00:26:23,803 …dat het dikste deel van de Tauriden op aarde zou kunnen inslaan. 393 00:26:26,443 --> 00:26:30,883 Steeds meer wetenschappers accepteren nu de Jongere Dryas-inslagtheorie… 394 00:26:35,323 --> 00:26:40,163 …en deze toenemende interesse wordt niet beperkt tot wetenschappers. 395 00:26:44,123 --> 00:26:48,123 Als rond 12.000 jaar geleden iets de aarde trof… 396 00:26:48,203 --> 00:26:51,083 …en de beschaving weer opstartte, is dat interessant. 397 00:26:51,163 --> 00:26:54,003 Ik vind het een theorie die het overwegen waard is. 398 00:26:54,803 --> 00:27:00,083 Ik heb alleen het gevoel dat er zoveel emotie zit in jouw theorieën… 399 00:27:00,163 --> 00:27:02,843 …net als in die van de tegenstanders. 400 00:27:02,923 --> 00:27:06,563 Hoe kan de gangbare archeologie deze dingen negeren? 401 00:27:06,643 --> 00:27:08,763 Wat zijn hun argumenten? 402 00:27:09,403 --> 00:27:12,603 Dat is vooral: 'Wij zijn archeologen en weten het beter.' 403 00:27:12,683 --> 00:27:15,443 Een argument uit gezag: 'Accepteer onze dateringen. 404 00:27:15,523 --> 00:27:18,243 Wij hebben al het werk gedaan en zo is het.' 405 00:27:18,323 --> 00:27:24,083 Het is zo vreemd dat mensen alleen over één versie willen praten. 406 00:27:24,163 --> 00:27:27,603 De versie die ze lang geleden hebben bepaald… 407 00:27:27,803 --> 00:27:29,803 …waarover niet te praten valt. 408 00:27:30,603 --> 00:27:33,243 Misschien deels omdat het het idee bedreigt… 409 00:27:33,323 --> 00:27:36,923 …dat wij het hoogtepunt zijn van onze hele geschiedenis. 410 00:27:37,003 --> 00:27:40,203 Misschien roept het idee van een verloren beschaving… 411 00:27:40,283 --> 00:27:42,123 …de vervelende vraag op… 412 00:27:42,203 --> 00:27:44,443 …dat wij later zo'n beschaving kunnen zijn. 413 00:27:48,923 --> 00:27:53,443 Als wij te maken zouden krijgen met een enorme wereldramp… 414 00:27:53,523 --> 00:27:55,243 …zoals de wereldramp… 415 00:27:55,323 --> 00:27:58,083 …die aan het einde van de IJstijd plaatsvond… 416 00:27:58,163 --> 00:28:02,163 …denk ik niet dat onze beschaving die zou overleven. 417 00:28:05,923 --> 00:28:11,083 Het is dus niet moeilijk te accepteren dat een eerdere geavanceerde beschaving… 418 00:28:11,163 --> 00:28:12,563 …uitgeroeid is… 419 00:28:13,083 --> 00:28:15,003 …uit het geheugen gewist is… 420 00:28:15,083 --> 00:28:18,603 …tijdens deze apocalyps van 12.800 jaar geleden. 421 00:28:22,163 --> 00:28:25,603 Na die kosmische inslagen op de ijskappen… 422 00:28:25,683 --> 00:28:30,203 …stegen de zeeniveaus, die alle laaggelegen kustlanden opslokten… 423 00:28:30,283 --> 00:28:33,243 …waarschijnlijk bewoond door een geavanceerde beschaving. 424 00:28:34,363 --> 00:28:35,403 SOENDALAND 425 00:28:35,483 --> 00:28:37,363 Plaatsen als Soendaland… 426 00:28:37,443 --> 00:28:38,683 GOLF VAN BENGALEN 427 00:28:38,763 --> 00:28:43,083 …het Maltese schiereiland of het Grote Bahamaplateau. 428 00:28:45,003 --> 00:28:46,803 In Indonesië… 429 00:28:46,923 --> 00:28:49,683 …vluchtten overlevenden misschien de heuvels op… 430 00:28:49,763 --> 00:28:53,803 …waarbij ze sporen achterlieten van hun verfijnde architectuur. 431 00:28:55,083 --> 00:28:57,243 Sommige overlevenden in Turkije… 432 00:28:57,363 --> 00:29:00,803 …hadden misschien besloten bunkers te graven… 433 00:29:00,883 --> 00:29:02,723 …voor als er meer meteoren insloegen. 434 00:29:03,883 --> 00:29:05,923 In de Middellandse Zee, op Malta… 435 00:29:06,323 --> 00:29:08,283 …hadden ze tempels gebouwd… 436 00:29:08,363 --> 00:29:11,563 …op één lijn met de felste nieuwe ster aan hun hemel… 437 00:29:12,283 --> 00:29:15,603 …misschien uit angst dat die weer een komeet aankondigde. 438 00:29:16,923 --> 00:29:18,403 Ze staken de zeeën over… 439 00:29:19,123 --> 00:29:21,803 …en gaven hun geografische kennis door. 440 00:29:23,483 --> 00:29:26,523 Hun verschijningen opgeslagen in oude tradities… 441 00:29:26,603 --> 00:29:28,963 …zelfs in steen gegraveerd. 442 00:29:30,483 --> 00:29:35,203 Ze leerden primitievere beschavingen te onthouden wat er gebeurd was… 443 00:29:35,283 --> 00:29:36,563 …met enorme monumenten… 444 00:29:36,643 --> 00:29:39,963 …met specifieke, dateerbare uitlijningen… 445 00:29:41,883 --> 00:29:46,443 …en megalithische gedenktekens die als tijdcapsules begraven waren. 446 00:29:52,323 --> 00:29:58,043 De overlevenden hielpen de mensen opnieuw te beginnen in een verwoest landschap. 447 00:30:01,923 --> 00:30:04,643 Tijdens mijn reizen en avonturen in deze decennia… 448 00:30:04,723 --> 00:30:09,163 …heb ik geleerd respect te hebben voor de oude wijsheid en wetenschap. 449 00:30:10,523 --> 00:30:12,643 Ze begrepen het gevaar vanuit de hemel… 450 00:30:12,723 --> 00:30:16,403 …en besteedden veel aandacht aan de kosmos… 451 00:30:16,483 --> 00:30:20,043 …en zijn soms dodelijke interacties met de aarde eronder. 452 00:30:21,763 --> 00:30:24,323 Hun mythes en monumentale bouwwerken… 453 00:30:24,403 --> 00:30:27,683 …zo zorgvuldig op één lijn gezet met de sterren en de zon… 454 00:30:27,763 --> 00:30:29,523 …getuigen van deze obsessie… 455 00:30:30,723 --> 00:30:33,883 …en herdenken de rampen aan het einde van de IJstijd… 456 00:30:33,963 --> 00:30:38,843 …die onze geschiedenis veranderden en 't begin vormden van de moderne wereld. 457 00:30:42,083 --> 00:30:47,963 Onze eigen geavanceerde beschaving zou naar hun waarschuwingen moeten luisteren… 458 00:30:48,843 --> 00:30:52,523 …uit angst dat het voor ons net zo afloopt. 459 00:31:21,643 --> 00:31:26,643 Ondertiteld door: Brigitta Broeke