1
00:00:06,083 --> 00:00:08,963
‎LOẠT PHIM NETFLIX

2
00:00:14,523 --> 00:00:18,043
‎Ở những di chỉ trên khắp thế giới,
‎ta đã thấy cái mà tôi tin là

3
00:00:18,123 --> 00:00:21,203
‎những dấu tích đặc thù
‎của một nền văn minh đã mất

4
00:00:22,403 --> 00:00:24,443
‎có từ tận Kỷ Băng hà cuối cùng.

5
00:00:25,323 --> 00:00:26,803
‎Bí ẩn lớn cuối cùng là

6
00:00:26,883 --> 00:00:29,483
‎nền văn minh tiên tiến đó
‎đã gặp chuyện gì?

7
00:00:30,923 --> 00:00:34,803
‎Có thể có nhiều manh mối về nguồn gốc
‎thần thoại của các nền văn hóa cổ,

8
00:00:35,403 --> 00:00:38,563
‎vì chúng kể lại
‎căn bản là cùng một câu chuyện.

9
00:00:40,723 --> 00:00:42,563
‎Theo các thần thoại đó,

10
00:00:42,643 --> 00:00:44,083
‎ngày xửa ngày xưa,

11
00:00:44,163 --> 00:00:47,723
‎nhân loại sống trên Trái Đất
‎cùng một xã hội tiên tiến hơn,

12
00:00:49,523 --> 00:00:54,203
‎có thể là người Atlantis,
‎người khổng lồ, hoặc chư thần.

13
00:00:55,643 --> 00:00:58,883
‎Cho đến khi một đại biến cố
‎khủng khiếp toàn cầu xảy ra,

14
00:00:59,563 --> 00:01:00,963
‎một trận đại hồng thủy,

15
00:01:02,483 --> 00:01:06,203
‎chỉ có số ít được chọn
‎mới sống sót để truyền nòi giống.

16
00:01:06,923 --> 00:01:10,083
‎Rồi họ được viếng thăm
‎bởi những người sống sót khác,

17
00:01:10,803 --> 00:01:15,163
‎những tôn sư bí ẩn, thường đến từ biển,

18
00:01:15,243 --> 00:01:18,723
‎giúp họ lập nền móng để tái sinh nhân loại

19
00:01:19,443 --> 00:01:21,843
‎và nền văn minh mà ta biết ngày nay.

20
00:01:24,923 --> 00:01:26,443
‎Giờ khoa học đã xác định

21
00:01:26,523 --> 00:01:29,723
‎đấy chỉ là một loạt sự kiện tận thế

22
00:01:29,803 --> 00:01:34,803
‎xảy ra vào cuối Kỷ Băng hà cuối cùng,
‎cách đây tầm 12.800 năm…

23
00:01:37,003 --> 00:01:41,083
‎khởi đầu của thời
‎mà các nhà địa chất gọi là Younger Dryas.

24
00:01:48,323 --> 00:01:49,963
‎Chỉ là sau đó,

25
00:01:50,043 --> 00:01:54,523
‎tổ tiên của chúng ta
‎đột nhiên biết trồng trọt và chăn nuôi,

26
00:01:55,083 --> 00:01:56,323
‎lập nên các xã hội,

27
00:01:56,403 --> 00:01:59,083
‎và xây dựng
‎những công trình cự thạch khổng lồ

28
00:01:59,803 --> 00:02:01,683
‎thường thẳng hàng với các vì sao.

29
00:02:04,683 --> 00:02:05,843
‎Nhưng tại sao lại thế?

30
00:02:07,203 --> 00:02:11,803
‎Đây là bí ẩn mà giới khảo cổ chính thống
‎không có lời giải thích nào

31
00:02:11,883 --> 00:02:13,923
‎ngoài "chuyện xảy ra như thế thôi".

32
00:02:15,323 --> 00:02:17,723
‎Nhưng tôi có một ý kiến khác hoàn toàn.

33
00:02:18,403 --> 00:02:21,003
‎Ta cần tự hỏi bình minh lịch sử
‎là vào thời điểm đó?

34
00:02:23,163 --> 00:02:24,803
‎Hay là xa hơn về trước?

35
00:02:37,403 --> 00:02:42,723
‎ĐẠI HỒNG THỦY VÀ TÁI SINH

36
00:02:45,123 --> 00:02:46,363
‎Có thể

37
00:02:46,443 --> 00:02:50,483
‎mọi dấu vết về nền văn minh
‎tiên tiến đã mất mà tôi tìm kiếm

38
00:02:51,123 --> 00:02:55,043
‎đã bị xóa sạch trong những
‎đại biến cố vào thời Younger Dryas.

39
00:02:55,803 --> 00:02:59,563
‎Nhưng chắc chắn bằng chứng địa chất
‎về thời khắc tận thế đó

40
00:02:59,643 --> 00:03:00,803
‎vẫn còn tồn tại.

41
00:03:02,043 --> 00:03:03,163
‎Và tôi tin là thế.

42
00:03:05,203 --> 00:03:08,323
‎Ở đây, góc Tây Bắc của nước Mỹ,

43
00:03:08,883 --> 00:03:13,403
‎phía Đông của bang Washington,
‎nơi này có tên là Channeled Scablands.

44
00:03:19,123 --> 00:03:22,403
‎Nó là một cảnh quan tận thế
‎độc nhất vô nhị,

45
00:03:22,483 --> 00:03:26,603
‎một khu vực hoành tráng rộng 5.200 km2.

46
00:03:29,123 --> 00:03:34,003
‎Cảnh quan này cho ta biết về

47
00:03:34,083 --> 00:03:37,043
‎một đại biến cố khổng lồ
‎gần như không diễn tả nổi.

48
00:03:42,683 --> 00:03:45,763
‎Nó là một khu vực
‎từ lâu đã thu hút các nhà địa chất

49
00:03:46,923 --> 00:03:49,123
‎với những vết sẹo khổng lồ trên đá,

50
00:03:49,723 --> 00:03:54,923
‎những chiếc hố khổng lồ
‎và những thác nước kỳ vĩ.

51
00:03:58,283 --> 00:04:02,203
‎Tất cả trông quá vô thực.

52
00:04:02,283 --> 00:04:03,763
‎Một cảm giác ngoại thế.

53
00:04:05,483 --> 00:04:07,483
‎Thác nước hóa thạch vĩ đại này

54
00:04:08,723 --> 00:04:10,963
‎được đặt tên rất chuẩn,
‎Dry Falls, Thác Khô,

55
00:04:11,043 --> 00:04:14,763
‎là một trong số kỳ quan tự nhiên
‎đẹp nhất Channeled Scablands

56
00:04:15,843 --> 00:04:17,203
‎và cả thế giới.

57
00:04:19,123 --> 00:04:22,923
‎Nó lớn đến nỗi gần như
‎không thể hiểu thấu quy mô của nó.

58
00:04:25,963 --> 00:04:30,083
‎Dry Falls chỉ là một khu vực
‎của một hẻm núi khổng lồ

59
00:04:30,163 --> 00:04:33,243
‎được đục vào bề mặt Trái Đất,
‎sâu cả trăm mét,

60
00:04:33,323 --> 00:04:36,603
‎dài 80 km, và rộng gần 5 km, có tên là

61
00:04:37,603 --> 00:04:38,643
‎Grand Coulee.

62
00:04:40,643 --> 00:04:43,923
‎Các nhà địa chất tin rằng
‎toàn bộ tạo hình ghê gớm này

63
00:04:44,003 --> 00:04:45,443
‎được tạo ra do lụt lội

64
00:04:46,003 --> 00:04:49,683
‎diễn ra vào thời điểm nào đó
‎trong Kỷ Băng hà cuối cùng.

65
00:04:50,883 --> 00:04:55,083
‎Trận lụt này diễn ra khi nào
‎và như thế nào, vẫn là bí ẩn,

66
00:04:55,163 --> 00:04:59,003
‎một bí ẩn gây tranh cãi
‎giữa các nhà địa chất suốt nhiều thập kỷ.

67
00:04:59,083 --> 00:05:01,403
‎Thật sự chuyện gì đã xảy ra?

68
00:05:02,883 --> 00:05:07,643
‎Và nó có thể liên quan đến chuyện xảy ra
‎với nền văn minh tiên tiến đã mất

69
00:05:07,723 --> 00:05:09,003
‎của Kỷ Băng hà không?

70
00:05:12,523 --> 00:05:14,763
‎Để giúp tôi dễ hình dung chuyện này,

71
00:05:14,843 --> 00:05:17,763
‎Randall Carlson,
‎nhà địa chất nghiệp dư và tác giả,

72
00:05:17,843 --> 00:05:21,363
‎cũng là người đã khám phá
‎Scablands hàng chục năm trời,

73
00:05:21,443 --> 00:05:26,083
‎đã đi cùng tôi
‎đến khu vực Hồ Lenore ở Grand Coulee.

74
00:05:27,283 --> 00:05:30,363
‎Dù nguyên nhân là gì,
‎chẳng có ai nghi ngờ…

75
00:05:30,443 --> 00:05:31,283
‎NHÀ NGHIÊN CỨU ĐỊA CHẤT THẢM HỌA

76
00:05:31,363 --> 00:05:33,443
‎…đây là kết quả một trận lụt khủng khiếp

77
00:05:33,523 --> 00:05:35,723
‎với quy mô gần như không tưởng tượng nổi.

78
00:05:35,803 --> 00:05:38,243
‎Ấn tượng đầu tiên của tôi khi nhìn bản đồ

79
00:05:38,323 --> 00:05:42,123
‎là đây là một khu vực
‎đã bị xé toang, hằn sâu những vết sẹo.

80
00:05:42,203 --> 00:05:44,243
‎Câu chuyện về quang cảnh kỳ vĩ này là gì?

81
00:05:44,323 --> 00:05:46,603
‎Hiện nay, hầu hết mô hình thông thường bảo

82
00:05:46,683 --> 00:05:48,643
‎- nguồn gốc của vùng nước…
‎- Ừ.

83
00:05:48,723 --> 00:05:51,763
‎…là Scablands này, chính là hồ Missoula.

84
00:05:53,083 --> 00:05:54,843
‎BẮC MỸ - MẢNG BĂNG CORDILLERAN
‎MẢNG BĂNG LAURENTIDE - THÁI BÌNH DƯƠNG

85
00:05:54,923 --> 00:05:56,723
‎Trong Kỷ Băng hà cuối cùng,

86
00:05:56,803 --> 00:06:00,483
‎những mảng băng khổng lồ
‎bao phủ nửa phía Bắc của Bắc Mỹ,

87
00:06:00,563 --> 00:06:01,803
‎từ bờ này đến bờ kia.

88
00:06:03,963 --> 00:06:09,203
‎Hàng triệu kilômét vuông toàn băng,
‎giữ khối lượng nước của cả một đại dương.

89
00:06:10,683 --> 00:06:12,443
‎BẮC MỸ - MẢNG BĂNG CORDILLERAN

90
00:06:12,523 --> 00:06:14,443
‎Và ở rìa Nam của các mảng băng,

91
00:06:14,523 --> 00:06:16,683
‎hình thành những hồ nước ngọt lớn.

92
00:06:17,363 --> 00:06:18,443
‎HỒ COLUMBIA - HỒ MISSOULA

93
00:06:18,523 --> 00:06:20,963
‎Một hồ băng, Missoula,

94
00:06:21,043 --> 00:06:25,683
‎chứa lượng nước bằng hồ Erie
‎và hồ Ontario thời nay cộng lại,

95
00:06:26,563 --> 00:06:29,923
‎bao phủ vùng Tây Bắc Montana ngày nay.

96
00:06:33,123 --> 00:06:36,443
‎Luận thuyết đương thời
‎là hồ Missoula bị chặn

97
00:06:36,523 --> 00:06:39,843
‎bởi một đập băng tự nhiên, rồi nó vỡ ra.

98
00:06:45,883 --> 00:06:46,963
‎Không còn đập băng,

99
00:06:47,043 --> 00:06:50,403
‎toàn bộ lượng nước
‎tràn ra phía Tây như thế này.

100
00:06:50,483 --> 00:06:51,443
‎IDAHO - HỒ BĂNG MISSOULA

101
00:06:53,563 --> 00:06:56,483
‎Và để giải thích
‎cho việc cảnh quan bị hư hại cỡ này,

102
00:06:57,083 --> 00:07:03,763
‎các nhà địa chất lý luận rằng
‎đập băng đó hình thành rồi vỡ nhiều lần,

103
00:07:03,843 --> 00:07:08,803
‎gây hàng chục trận lụt
‎trong thời gian vài ngàn năm,

104
00:07:08,883 --> 00:07:13,003
‎dần dà hình thành
‎Scablands như ta thấy ngày nay.

105
00:07:14,483 --> 00:07:16,323
‎Vậy tất cả đều từ hồ Missoula,

106
00:07:16,403 --> 00:07:19,243
‎và vì một lần xả hồ Missoula là không đủ,

107
00:07:19,323 --> 00:07:21,643
‎nên họ bảo là
‎có đến 80, 90 lần xả như thế.

108
00:07:21,723 --> 00:07:22,803
‎Thế chắc là ổn.

109
00:07:25,163 --> 00:07:30,483
‎Đó là cách giải thích sắp đặt gây tò mò
‎cho một cảnh vật tự nhiên như thế này.

110
00:07:33,123 --> 00:07:37,603
‎Trong ngành địa chất,
‎có "xu hướng đồng nhất luận" rất mạnh.

111
00:07:37,683 --> 00:07:40,923
‎Các nhà địa chất hiện đại
‎không thích các đại biến cố cho lắm.

112
00:07:41,003 --> 00:07:45,163
‎Họ thích kiểu giải thích
‎lâu dài, chậm rãi, dần dà,

113
00:07:45,243 --> 00:07:48,003
‎và họ thích quan điểm rằng
‎mọi thứ ngày nay

114
00:07:48,083 --> 00:07:49,683
‎bao đời nay vẫn thế,

115
00:07:49,763 --> 00:07:52,683
‎dù cho tôi thấy
‎quan điểm đó hoàn toàn lố bịch.

116
00:07:54,083 --> 00:07:56,763
‎Randall tin rằng bằng chứng địa chất ở đây

117
00:07:56,843 --> 00:08:00,123
‎không phải nói lên
‎hàng thế kỷ lụt lội xói mòn dần,

118
00:08:00,203 --> 00:08:06,603
‎mà là một trận đại hồng thủy duy nhất
‎cực kỳ tàn bạo diễn ra chỉ trong vài tuần.

119
00:08:06,683 --> 00:08:09,003
‎- Không chỉ là nước nhỉ?
‎- Phải.

120
00:08:09,083 --> 00:08:11,123
‎- Ừ.
‎- Chỉ cần nhìn thôi cũng thấy,

121
00:08:11,843 --> 00:08:15,683
‎nó phải là một cảnh tượng
‎hỗn loạn, sục sôi.

122
00:08:17,443 --> 00:08:20,083
‎Dòng nước chảy xiết
‎chứa đầy những khối băng.

123
00:08:21,203 --> 00:08:24,043
‎Mọi thứ nằm giữa
‎hai vách núi này bị xé toang.

124
00:08:24,123 --> 00:08:25,283
‎Ừ.

125
00:08:26,563 --> 00:08:30,363
‎Một sự kiện dữ dội không tưởng tượng nổi.

126
00:08:32,883 --> 00:08:34,323
‎Để ông hình dung nhé,

127
00:08:34,403 --> 00:08:38,243
‎nếu ông lấy mọi con sông
‎ở mọi lục địa trên Trái Đất,

128
00:08:38,323 --> 00:08:40,082
‎gộp chung lại,

129
00:08:40,643 --> 00:08:43,123
‎vẫn chưa bằng một phần mười

130
00:08:43,202 --> 00:08:45,962
‎lượng nước đã chảy qua đây.

131
00:08:46,043 --> 00:08:48,842
‎Chà! Thế thì hình dung được.

132
00:08:54,643 --> 00:08:57,723
‎Đây là một quang cảnh khủng khiếp

133
00:08:57,803 --> 00:09:00,523
‎khiến tôi nghĩ đến tận thế cổ đại.

134
00:09:01,923 --> 00:09:05,843
‎Một biến cố tận thế với quy mô
‎mà ngày nay không tưởng tượng nổi.

135
00:09:09,803 --> 00:09:15,043
‎Trong Kỷ Băng hà, đây hẳn là
‎một khu vực thảo nguyên mượt mà,

136
00:09:15,123 --> 00:09:18,803
‎điểm xuyết những đàn
‎linh dương và voi răng mấu,

137
00:09:19,963 --> 00:09:22,643
‎cho đến khi sự kinh hoàng xảy ra.

138
00:09:29,563 --> 00:09:33,403
‎Nước lụt tạo nên một thác nước khổng lồ,

139
00:09:33,483 --> 00:09:36,403
‎có kích thước gấp mười thác Niagara,

140
00:09:36,483 --> 00:09:39,963
‎cao hơn gấp 2,5 lần, rộng hơn bảy lần,

141
00:09:40,563 --> 00:09:43,443
‎và mạnh hơn 3.000 lần.

142
00:09:47,683 --> 00:09:49,243
‎Ông nghĩ nó xảy ra nhanh cỡ nào?

143
00:09:49,323 --> 00:09:51,523
‎Tôi nghĩ là rất, rất nhanh.

144
00:09:51,603 --> 00:09:54,203
‎- Có thể nào tạo ra nó trong vài tuần?
‎- Có thể.

145
00:09:58,683 --> 00:10:03,363
‎Bằng chứng rõ ràng nằm ngay đây,
‎một nơi tên là Khe Wallula,

146
00:10:04,723 --> 00:10:10,043
‎nơi nước lụt đục xuyên
‎hẻm núi khổng lồ sâu 365 mét,

147
00:10:11,723 --> 00:10:15,363
‎để lại hai mỏm đá bazan khổng lồ…

148
00:10:17,763 --> 00:10:19,523
‎được biết với tên Twin Sisters.

149
00:10:21,043 --> 00:10:23,163
‎Nó là bằng chứng về tốc độ và sức mạnh

150
00:10:24,203 --> 00:10:27,963
‎của trận lụt có thể là nhanh nhất
‎và mạnh nhất lịch sử nhân loại.

151
00:10:32,883 --> 00:10:35,283
‎Nghiên cứu của Randall
‎cho thấy sự hình thành này

152
00:10:35,363 --> 00:10:42,123
‎đơn giản không thể là kết quả xói mòn
‎cả ngàn năm theo lời giới địa chất.

153
00:10:44,603 --> 00:10:47,003
‎Và khi trận đại hồng thủy đi qua,

154
00:10:47,603 --> 00:10:48,643
‎mực nước giảm xuống,

155
00:10:48,723 --> 00:10:52,843
‎không chỉ để lại những tháp đá đơn độc.

156
00:10:54,323 --> 00:10:58,123
‎Gần đó, ở nơi tên là Thảo nguyên Camas,

157
00:10:58,203 --> 00:11:01,123
‎có những dải đất gợn sóng.

158
00:11:02,843 --> 00:11:05,563
‎Chúng quá đồng đều,
‎được tạo hình quá hoàn hảo,

159
00:11:05,643 --> 00:11:09,163
‎bất kỳ ai ra bờ biển, nhìn triều rút đi

160
00:11:09,243 --> 00:11:13,723
‎sẽ thấy nó để lại
‎một loạt dải gợn sóng trên cát,

161
00:11:13,803 --> 00:11:16,723
‎và những dải này cao tầm hai phân rưỡi,

162
00:11:16,803 --> 00:11:18,243
‎dài tầm 30 phân.

163
00:11:18,323 --> 00:11:21,443
‎Ở Thảo nguyên Camas là những dải đất

164
00:11:21,523 --> 00:11:26,523
‎cao từ 9 đến 15 mét, dài phải 90 mét.

165
00:11:28,283 --> 00:11:31,723
‎Chúng cũng là
‎hiện tượng gây ra do nước rút.

166
00:11:31,803 --> 00:11:35,123
‎Nhưng những dải đất ở đây
‎thể hiện một biến cố khổng lồ,

167
00:11:35,203 --> 00:11:39,483
‎một lượng nước khổng lồ
‎tràn vào vùng này rồi rút đi.

168
00:11:40,923 --> 00:11:42,483
‎Đúng là tận thế.

169
00:11:42,563 --> 00:11:43,843
‎Tận thế, phải.

170
00:11:43,923 --> 00:11:48,003
‎Nếu có ai sống sót ở đây nhờ may mắn,

171
00:11:48,083 --> 00:11:49,763
‎thì sau biến cố này

172
00:11:49,843 --> 00:11:52,443
‎hẳn họ nghĩ cả thế giới đã bị xóa sổ rồi.

173
00:11:57,403 --> 00:12:02,923
‎Scablands thể hiện đủ mọi dấu hiệu
‎của một trận lụt khổng lồ, hủy diệt,

174
00:12:03,003 --> 00:12:05,003
‎trong một thời gian rất ngắn,

175
00:12:06,723 --> 00:12:09,923
‎hệt như những trận lụt
‎trong các thần thoại khắp thế giới.

176
00:12:15,483 --> 00:12:21,403
‎Và rất ít khả năng nước đó đến từ
‎hồ Missoula như lời các nhà địa chất.

177
00:12:22,003 --> 00:12:23,403
‎Không còn đập băng,

178
00:12:23,963 --> 00:12:27,043
‎nước sẽ chảy ra khỏi đây
‎về phía Tây như thế này,

179
00:12:27,323 --> 00:12:30,483
‎vậy mà ở bờ Nam, ngay đây,

180
00:12:31,203 --> 00:12:33,443
‎lại thấy những bãi sỏi lắng lớn.

181
00:12:34,123 --> 00:12:35,723
‎Nước này chảy về phía Nam.

182
00:12:35,803 --> 00:12:38,203
‎Và đó là điểm
‎lệch tông với giới chính thống.

183
00:12:38,283 --> 00:12:41,923
‎Ông thấy nguồn gốc trận lụt
‎là mảng băng, chứ không phải hồ này.

184
00:12:42,003 --> 00:12:43,003
‎Phải.

185
00:12:43,083 --> 00:12:45,203
‎Giờ họ đã thừa nhận và công nhận

186
00:12:45,283 --> 00:12:47,963
‎rằng có lẽ có các hồ khác ở đây.

187
00:12:48,043 --> 00:12:51,843
‎Và việc ta làm là phải tìm ở phía Bắc.

188
00:12:51,923 --> 00:12:53,643
‎- Nhìn vào mảng băng.
‎- Phải.

189
00:12:53,723 --> 00:12:55,803
‎Luận thuyết chính thống

190
00:12:55,883 --> 00:12:58,923
‎là những trận lụt này xảy ra
‎trong khung thời gian cụ thể,

191
00:12:59,003 --> 00:13:02,283
‎trong khoảng 18.000 đến 15.500 năm trước.

192
00:13:02,363 --> 00:13:06,043
‎Tôi nghĩ ta cần
‎xem xét thật kỹ những mốc thời gian đó.

193
00:13:06,123 --> 00:13:08,043
‎Vì tôi không nghĩ có thứ gì

194
00:13:08,123 --> 00:13:10,003
‎có thể đem lại năng lượng đủ lớn

195
00:13:10,083 --> 00:13:11,683
‎để giải phóng chừng này nước.

196
00:13:13,083 --> 00:13:17,083
‎Việc cần làm bây giờ
‎là ghép các mảnh lại với nhau…

197
00:13:17,163 --> 00:13:19,203
‎- Phải.
‎- …để có cái nhìn tổng thể,

198
00:13:19,283 --> 00:13:20,723
‎bức tranh toàn cảnh chặt chẽ.

199
00:13:24,123 --> 00:13:28,483
‎Bức tranh toàn cảnh
‎mà Randall đang tìm có thể xuất hiện đấy.

200
00:13:30,203 --> 00:13:32,963
‎Thay vì tiếp tục xem Scablands

201
00:13:33,043 --> 00:13:35,523
‎như một hiện tượng
‎khu vực biệt lập khó hiểu

202
00:13:35,603 --> 00:13:38,443
‎mà không có căn nguyên bên ngoài rõ ràng,

203
00:13:38,523 --> 00:13:41,563
‎lý luận của Randall
‎đưa khung cảnh tan hoang này

204
00:13:41,643 --> 00:13:45,483
‎vào bối cảnh của một sự tàn phá
‎rộng lớn hơn, thật sự là toàn cầu,

205
00:13:45,563 --> 00:13:47,923
‎đã xảy ra vào gần cuối
‎Kỷ Băng hà cuối cùng.

206
00:13:49,443 --> 00:13:50,283
‎NĂM 16.000 TCN

207
00:13:50,363 --> 00:13:54,963
‎Không phải là 18.000 hay 15.500 năm trước…

208
00:13:55,043 --> 00:13:56,483
‎NĂM 13.500 TCN

209
00:13:56,563 --> 00:13:59,323
‎…mà là khoảng 12.800 năm trước…

210
00:13:59,923 --> 00:14:00,923
‎10.800 TCN

211
00:14:01,003 --> 00:14:03,003
‎…vào đầu thời kỳ Younger Dryas.

212
00:14:05,763 --> 00:14:09,243
‎Có khi nào sự tàn phá
‎quá rõ ràng ở Scablands

213
00:14:09,323 --> 00:14:12,403
‎là một phần của
‎sự kiện tận thế cổ đại rộng lớn hơn

214
00:14:12,483 --> 00:14:16,803
‎mà tôi nghi nó đã xóa sổ
‎cả một nền văn minh tiên tiến?

215
00:14:21,683 --> 00:14:24,083
‎Một cảnh vật bị xé toạc khác
‎của châu Mỹ cổ đại

216
00:14:24,163 --> 00:14:26,203
‎có lẽ sẽ cho tôi manh mối cuối cùng.

217
00:14:29,443 --> 00:14:30,963
‎Cách đó 2.000 km về phía Nam,

218
00:14:31,603 --> 00:14:35,163
‎ở hoang mạc cây bụi
‎dọc biên giới Mỹ-Mexico,

219
00:14:36,723 --> 00:14:39,363
‎có một di chỉ tên là Suối Murray.

220
00:14:39,443 --> 00:14:43,603
‎SUỐI MURRAY

221
00:14:44,883 --> 00:14:49,003
‎Allen West là thành viên
‎của một nhóm nghiên cứu đa ngành

222
00:14:49,083 --> 00:14:52,603
‎đã khiến cộng đồng khoa học
‎choáng váng vào năm 2007,

223
00:14:52,683 --> 00:14:57,203
‎khi đăng bài báo
‎về một phát hiện phi thường ở đây,

224
00:14:58,123 --> 00:15:03,803
‎ở một khu vực đất lộ thiên,
‎có cái được gọi là "thảm đen".

225
00:15:04,523 --> 00:15:06,563
‎Lớp thảm đen mà ông thấy đây…

226
00:15:06,643 --> 00:15:07,483
‎NHÀ NGHIÊN CỨU, CỐ VẤN ĐỊA KHOA HỌC

227
00:15:07,563 --> 00:15:09,603
‎- Ừ.
‎- …đại diện cho lớp tuyệt chủng.

228
00:15:09,683 --> 00:15:15,483
‎Dưới lớp này là xương voi ma mút,
‎xương ngựa châu Mỹ,

229
00:15:15,563 --> 00:15:20,243
‎lạc đà châu Mỹ, khủng lang, hổ răng kiếm.

230
00:15:20,323 --> 00:15:25,803
‎Đến giờ, không loài nào trong số đó
‎được tìm thấy ở tầng trên lớp thảm đen.

231
00:15:26,603 --> 00:15:29,043
‎Ngoài sự tuyệt chủng của động vật lớn,

232
00:15:29,123 --> 00:15:31,283
‎còn có sự tuyệt chủng của con người.

233
00:15:31,363 --> 00:15:35,363
‎Chúng tôi nghĩ là
‎khoảng 50 đến 60% dân số

234
00:15:35,443 --> 00:15:38,523
‎trên khắp Bắc bán cầu thời đó
‎đã thiệt mạng.

235
00:15:38,603 --> 00:15:41,803
‎Phải. Một con số khủng khiếp.

236
00:15:41,883 --> 00:15:44,363
‎Ta biết là đã có gì đó,
‎nhưng không rõ là gì.

237
00:15:44,443 --> 00:15:46,483
‎Có thể nói, đây là một bí ẩn…

238
00:15:46,563 --> 00:15:48,883
‎- Phải.
‎- …mà ta muốn khám phá.

239
00:15:50,803 --> 00:15:54,963
‎Khi lần đầu phát hiện và phân tích
‎lớp thảm đen vào thập niên 1960,

240
00:15:56,003 --> 00:16:00,483
‎các nhà khoa học xác định niên đại carbon
‎của nó là khoảng 12.800 năm trước,

241
00:16:00,563 --> 00:16:03,843
‎chính xác thời điểm
‎mở đầu thời kỳ Younger Dryas.

242
00:16:06,123 --> 00:16:07,803
‎Và tôi đến đây cũng vì thế.

243
00:16:09,323 --> 00:16:12,123
‎Có lẽ lớp thảm đen sẽ giúp hóa giải

244
00:16:12,203 --> 00:16:16,723
‎không chỉ bí ẩn về thứ
‎đã khơi mào đại biến cố,

245
00:16:18,443 --> 00:16:23,443
‎mà còn chính xác là điều gì
‎đã giải phóng đại hồng thủy

246
00:16:27,323 --> 00:16:29,523
‎tạo nên Scablands.

247
00:16:31,003 --> 00:16:32,563
‎Khi nghiên cứu, nhóm của Allen

248
00:16:32,643 --> 00:16:36,803
‎đã thực hiện phân tích hóa học
‎toàn diện lớp thảm đen.

249
00:16:38,723 --> 00:16:42,243
‎Ông đến đây và bắt đầu tìm hiểu về nó.

250
00:16:42,883 --> 00:16:46,163
‎Chúng tôi tìm thấy
‎những quả cầu thủy tinh nóng chảy nhỏ.

251
00:16:46,763 --> 00:16:51,123
‎Đây là manh mối đầu tiên cho thấy
‎đã có sự kiện kèm nhiệt độ cao.

252
00:16:52,483 --> 00:16:54,163
‎Nhưng không rõ nó là gì.

253
00:16:55,523 --> 00:16:58,923
‎Vậy là nhiệt lượng
‎đủ để nung chảy mặt đất,

254
00:16:59,003 --> 00:17:00,203
‎ý ông là vậy?

255
00:17:00,283 --> 00:17:02,083
‎Đủ nóng để nung chảy chiếc xe hơi

256
00:17:02,163 --> 00:17:04,723
‎thành một đống kim loại nhão nhoẹt.

257
00:17:04,803 --> 00:17:05,643
‎Chà. Rồi.

258
00:17:05,723 --> 00:17:07,123
‎Vậy ông còn tìm được gì nữa?

259
00:17:07,203 --> 00:17:10,362
‎Có mức platinum và iridium cao.

260
00:17:10,443 --> 00:17:13,043
‎Ông nghĩ sẽ tìm thấy
‎chúng ở đâu tại nơi này?

261
00:17:13,122 --> 00:17:14,803
‎Không, không có đâu.

262
00:17:15,642 --> 00:17:18,443
‎Nó là thứ
‎ta không thường thấy ở hành tinh này.

263
00:17:19,402 --> 00:17:22,563
‎Nên ta biết trên Trái Đất
‎chỉ có một thứ có thể làm thế,

264
00:17:22,642 --> 00:17:25,083
‎và đó là một dạng va chạm với vụ trụ.

265
00:17:25,723 --> 00:17:28,362
‎Một thứ gì đó,
‎tiểu hành tinh hay mảnh sao chổi

266
00:17:28,443 --> 00:17:31,243
‎lao qua bầu khí quyển,
‎và đốt cháy không khí

267
00:17:31,323 --> 00:17:32,963
‎hoặc lao thẳng xuống mặt đất?

268
00:17:33,043 --> 00:17:33,883
‎Đúng thế.

269
00:17:35,963 --> 00:17:38,843
‎Sao chổi, kẻ diệt chủng.

270
00:17:40,643 --> 00:17:43,483
‎Liệu nó có giải thích được
‎các đại biến cố tận thế

271
00:17:43,563 --> 00:17:46,123
‎đã diễn ra vào cuối thời kỳ Younger Dryas?

272
00:17:46,923 --> 00:17:50,363
‎Nó từng xảy ra với khủng long rồi.

273
00:17:54,603 --> 00:17:57,803
‎Chẳng ai bác bỏ rằng
‎chính sự va chạm của một thiên thể

274
00:17:57,883 --> 00:18:01,523
‎đã dẫn đến sự tuyệt diệt
‎của khủng long cách đây 66 triệu năm.

275
00:18:03,243 --> 00:18:05,763
‎Sự kiện đó đã để lại
‎một lớp địa chất khác biệt

276
00:18:05,843 --> 00:18:08,203
‎mà đến ngày nay
‎vẫn có thể thấy rõ ở một vài nơi,

277
00:18:08,283 --> 00:18:11,603
‎và ở Suối Murray
‎cũng có lớp tương tự như thế.

278
00:18:14,923 --> 00:18:16,403
‎Khi nhóm nghiên cứu của Allen

279
00:18:16,483 --> 00:18:20,323
‎nhận ra những hàm ý
‎của lớp thảm đen ở Suối Murray,

280
00:18:21,123 --> 00:18:24,883
‎họ đã mở cuộc nghiên cứu lâu dài và vất vả

281
00:18:25,763 --> 00:18:28,043
‎để xem thử
‎nó có xuất hiện ở đâu nữa không.

282
00:18:29,843 --> 00:18:32,963
‎Và có, khắp thế giới.

283
00:18:36,083 --> 00:18:37,163
‎THÁI BÌNH DƯƠNG - BẮC MỸ - NAM MỸ

284
00:18:37,243 --> 00:18:38,163
‎ĐẠI TÂY DƯƠNG - CHÂU PHI -
‎CHÂU ÂU - CHÂU Á

285
00:18:38,243 --> 00:18:41,403
‎Đến nay, lớp thảm đen
‎đã được tìm thấy ở khắp Bắc Mỹ,

286
00:18:41,483 --> 00:18:44,763
‎từ California đến Michigan rồi New Jersey,

287
00:18:44,843 --> 00:18:49,083
‎và từ Bỉ ở Bắc Âu
‎cho đến Syria ở Trung Đông.

288
00:18:49,163 --> 00:18:50,483
‎BỈ - SYRIA - VÙNG RANH GIỚI YOUNGER DRYAS

289
00:18:50,563 --> 00:18:53,483
‎Như vậy là có
‎nhiều địa điểm va chạm tiềm năng,

290
00:18:53,563 --> 00:18:58,483
‎tất cả đều có cùng niên đại,
‎khoảng 12.800 năm trước.

291
00:19:01,323 --> 00:19:04,683
‎Chúng tôi bắt đầu nhận ra
‎đây hẳn là một sự kiện lớn.

292
00:19:04,763 --> 00:19:09,083
‎Bức tranh tổng thể dần hiện rõ
‎là một đại thảm họa đã xảy ra.

293
00:19:11,483 --> 00:19:16,363
‎Nhưng nếu là sao chổi va chạm,
‎vậy hố va chạm ở đâu?

294
00:19:18,043 --> 00:19:20,203
‎Tôi nghĩ chúng tôi đã thấy câu trả lời…

295
00:19:22,923 --> 00:19:24,603
‎ở Scablands.

296
00:19:26,883 --> 00:19:29,963
‎Nếu những va chạm ban đầu
‎vào đầu thời kỳ Younger Dryas

297
00:19:30,043 --> 00:19:31,803
‎là vào các mảng băng,

298
00:19:31,883 --> 00:19:35,363
‎thì khi băng tan ra,
‎chẳng có miệng hố nào cả.

299
00:19:37,083 --> 00:19:39,083
‎Lập luận này ủng hộ
‎luận thuyết của Randall

300
00:19:39,163 --> 00:19:43,803
‎rằng trận lụt thảm họa tạo nên Scablands

301
00:19:43,883 --> 00:19:48,243
‎không phải từ cái hồ đó
‎mà là từ mảng băng.

302
00:19:50,283 --> 00:19:54,563
‎Chuyện này chắc chắn
‎buộc ta phải viết lại lịch sử.

303
00:19:54,643 --> 00:19:55,483
‎Phải.

304
00:19:57,443 --> 00:20:00,723
‎Nhưng một va chạm duy nhất
‎không thể tạo nên

305
00:20:00,803 --> 00:20:04,563
‎biết bao điểm có lớp thảm đen
‎được đội nghiên cứu của Allen xác định.

306
00:20:04,643 --> 00:20:06,363
‎VÙNG RANH GIỚI YOUNGER DRYAS

307
00:20:06,443 --> 00:20:09,003
‎Phát hiện của họ
‎dẫn đến một ý tưởng gây sửng sốt.

308
00:20:09,083 --> 00:20:13,523
‎Có lẽ không phải một vụ va chạm
‎đã để lại biết bao dấu tích khắp thế giới,

309
00:20:13,603 --> 00:20:14,843
‎mà là nhiều vụ va chạm.

310
00:20:14,923 --> 00:20:18,643
‎Một cơn bão ngắn mà dữ dội
‎gồm các mảnh thiên thể va vào Trái Đất.

311
00:20:18,723 --> 00:20:21,843
‎Họ gọi nó là giả thuyết thiên thạch
‎thời Younger Dryas.

312
00:20:24,163 --> 00:20:26,923
‎Đừng nghĩ Trái Đất
‎bị chính sao chổi đâm phải,

313
00:20:27,003 --> 00:20:29,963
‎đúng hơn là nó bị
‎hàng chục ngàn mảnh vụn đâm vào.

314
00:20:30,043 --> 00:20:32,963
‎Cứ nghĩ là 12.800 năm trước,

315
00:20:33,043 --> 00:20:37,083
‎Trái Đất đi lạc vào
‎đuôi của một sao chổi khổng lồ.

316
00:20:43,603 --> 00:20:46,963
‎Như thế sẽ như hàng ngàn
‎quả bom nguyên tử phát nổ.

317
00:20:48,243 --> 00:20:53,363
‎Chỉ trong vài giờ,
‎một sự kiện rung chuyển Trái Đất,

318
00:20:55,283 --> 00:21:00,203
‎giải phóng hơi nước
‎và mây bụi, che mù bầu trời,

319
00:21:00,963 --> 00:21:03,403
‎khiến nhiệt độ giảm mạnh.

320
00:21:04,843 --> 00:21:07,963
‎Cứ tưởng tượng ta sống ở Miami,
‎đang tận hưởng bãi biển,

321
00:21:09,003 --> 00:21:12,123
‎rồi đột nhiên khí hậu
‎thay đổi thành như ở Anchorage, Alaska.

322
00:21:13,323 --> 00:21:17,003
‎- Trong thoáng chốc. Phải.
‎- Có lẽ là vài tháng.

323
00:21:21,043 --> 00:21:21,963
‎SAO CHỔI ĐÂM VÀO GÂY TUYỆT CHỦNG

324
00:21:22,043 --> 00:21:23,643
‎Khi Allen và các cộng sự của ông

325
00:21:23,723 --> 00:21:26,443
‎trong Nhóm Nghiên cứu Sao chổi
‎lần đầu đăng

326
00:21:26,523 --> 00:21:27,883
‎phát hiện của mình,

327
00:21:27,963 --> 00:21:31,443
‎họ đã dự tính
‎là sẽ bị miệt thị và chế nhạo.

328
00:21:31,523 --> 00:21:32,483
‎TRANH LUẬN THỜI TIỂU BĂNG HÀ
‎RÚNG ĐỘNG GIỚI ĐỊA CHẤT

329
00:21:33,283 --> 00:21:36,723
‎Tiếc là, các nhà khoa học
‎được dạy phải yếm thế về mọi chuyện.

330
00:21:36,803 --> 00:21:39,323
‎Hoài nghi là lành mạnh, yếm thế thì không.

331
00:21:41,043 --> 00:21:43,603
‎Điều gây chấn động hơn nữa
‎về phát hiện của họ

332
00:21:43,683 --> 00:21:47,003
‎là nguồn gốc khả dĩ
‎của đám mảnh vỡ sao chổi đó.

333
00:21:48,163 --> 00:21:50,003
‎Mưa sao băng Taurid,

334
00:21:51,963 --> 00:21:55,763
‎một mảng bầu trời
‎mà Trái Đất nhìn qua hai lần mỗi năm

335
00:21:55,843 --> 00:21:58,163
‎vào cuối tháng 6 và cuối tháng 10.

336
00:21:59,123 --> 00:22:02,243
‎Ước tính nó có 200 thiên thể

337
00:22:02,323 --> 00:22:04,163
‎với đường kính ít nhất là một kilômét,

338
00:22:04,243 --> 00:22:06,603
‎xoay tít trong chùm sao băng Taurid.

339
00:22:11,963 --> 00:22:13,163
‎Bằng chứng

340
00:22:13,243 --> 00:22:15,403
‎do Nhóm Nghiên cứu Sao chổi đem lại

341
00:22:15,483 --> 00:22:22,243
‎nêu rõ một đại biến cố toàn cầu
‎xảy ra vào khoảng 12.800 năm trước,

342
00:22:22,323 --> 00:22:25,763
‎một sự kiện tận thế đủ lớn
‎để xóa sổ gần như mọi dấu vết

343
00:22:25,843 --> 00:22:28,443
‎của một nền văn minh tiên tiến
‎vào Kỷ Băng hà

344
00:22:28,523 --> 00:22:30,563
‎và giải thích rõ ràng ngay lập tức

345
00:22:30,643 --> 00:22:33,843
‎mọi bí ẩn mà tôi đã tìm hiểu
‎suốt 30 năm qua.

346
00:22:36,283 --> 00:22:40,283
‎Có lẽ nó chính là lý do
‎các nền văn minh cổ xuất hiện sau đó

347
00:22:40,363 --> 00:22:44,403
‎đều tập trung vào bầu trời
‎một cách khoa học.

348
00:22:45,403 --> 00:22:48,123
‎Đây là phần mà ta thật sự cần chú tâm

349
00:22:48,203 --> 00:22:50,483
‎vì trên trời có thứ nguy hiểm

350
00:22:50,563 --> 00:22:52,363
‎và nó có thể chấm dứt nền văn minh.

351
00:22:55,843 --> 00:22:58,843
‎Ở Göbekli Tepe tại Thổ Nhĩ Kỳ,
‎chúng tôi đã thấy

352
00:22:58,923 --> 00:23:03,883
‎cách người xưa ghi lại
‎sự kiện tận thế này trên đá.

353
00:23:03,963 --> 00:23:08,563
‎Bằng cách ghi lại trên Cột 43 hình ảnh
‎các chòm sao trên trời vào thời điểm đó.

354
00:23:09,763 --> 00:23:12,723
‎Nhưng các cột đó có lẽ
‎còn chứa một thông điệp mã hóa

355
00:23:13,443 --> 00:23:16,123
‎mà tiến sĩ Martin Sweatman
‎háo hức muốn chỉ cho tôi,

356
00:23:16,203 --> 00:23:19,043
‎một thứ mà anh tin rằng là bản ghi chép

357
00:23:19,123 --> 00:23:23,563
‎về thời điểm và nguồn gốc của thiên thạch.

358
00:23:25,883 --> 00:23:28,283
‎Ở đây ta có rắn…

359
00:23:28,363 --> 00:23:29,483
‎TIẾN SĨ MARTIN SWEATMAN
‎ĐẠI HỌC EDINBURGH

360
00:23:29,563 --> 00:23:32,523
‎…phát xuất từ phần thân
‎và chân của con cáo.

361
00:23:33,483 --> 00:23:35,923
‎Và đi vòng qua mặt bên kia của cột,

362
00:23:36,003 --> 00:23:39,763
‎ta lại thấy rắn
‎phát xuất từ những chú chim này.

363
00:23:40,483 --> 00:23:45,483
‎Các nền văn hóa cổ đại
‎xem sao chổi là mãng xà bầu trời.

364
00:23:45,563 --> 00:23:48,123
‎Chẳng ai bác bỏ chuyện đó cả.

365
00:23:48,203 --> 00:23:52,203
‎Có thể diễn giải đây là các thiên thạch
‎tỏa sáng từ một chòm sao cụ thể…

366
00:23:52,283 --> 00:23:53,123
‎Ừ.

367
00:23:53,203 --> 00:23:55,883
‎…những chú chim cụp đuôi
‎có lẽ là chòm sao Song Ngư.

368
00:23:55,963 --> 00:23:56,803
‎Phải.

369
00:23:56,883 --> 00:23:59,643
‎Còn đây là chòm sao Bảo Bình,

370
00:23:59,723 --> 00:24:01,883
‎ta nghĩ con cáo đại diện cho nó.

371
00:24:01,963 --> 00:24:04,323
‎Vào thời điểm xây dựng Göbekli Tepe,

372
00:24:04,403 --> 00:24:09,523
‎đây là những chòm sao
‎mà chùm sao băng Taurid chiếu qua.

373
00:24:10,323 --> 00:24:11,443
‎Chúng nói rằng

374
00:24:11,523 --> 00:24:15,163
‎chùm sao băng Taurid
‎chiếu sáng từ chòm Bảo Bình

375
00:24:15,243 --> 00:24:17,483
‎rồi đến chòm Song Ngư,

376
00:24:17,563 --> 00:24:20,443
‎và nó thay đổi như thế chỉ trong vài tuần.

377
00:24:21,363 --> 00:24:25,403
‎Một ghi chép về một cơn bão
‎các mảnh sao chổi tồn tại trong vài tuần.

378
00:24:27,643 --> 00:24:31,283
‎Đó là khung thời gian khớp với
‎mọi chứng cứ về đại biến cố toàn cầu

379
00:24:31,363 --> 00:24:33,883
‎đã xảy ra với Trái Đất
‎cách đây 12.800 năm,

380
00:24:34,523 --> 00:24:39,043
‎bao gồm trận lụt kinh hoàng
‎xé tan vùng Scablands ở Washington.

381
00:24:40,923 --> 00:24:43,923
‎Và hẳn trên Cột 43 còn có thêm thông tin

382
00:24:44,003 --> 00:24:47,683
‎về hình thể cụ thể vào thời điểm đó
‎của Mặt Trời và các chòm sao.

383
00:24:49,003 --> 00:24:51,283
‎Nó xuất hiện vào một điểm chí

384
00:24:51,363 --> 00:24:56,003
‎chỉ xuất hiện hai lần
‎trong chu kỳ gần 26.000 năm,

385
00:24:56,083 --> 00:24:58,643
‎và mỗi lần trở lại chỉ kéo dài một thế kỷ.

386
00:25:00,523 --> 00:25:01,723
‎Nên tôi kinh hoàng…

387
00:25:01,803 --> 00:25:02,963
‎GÖBEKLI TEPE - ĐỀN THỜ ĐỐI THOẠI
‎VỀ ĐỊA LÝ THIÊN THỂ CỔ

388
00:25:03,043 --> 00:25:05,283
‎…khi nhà khảo cổ thiên văn Paul Burley

389
00:25:05,363 --> 00:25:08,043
‎bảo là hình thể bầu trời

390
00:25:08,123 --> 00:25:10,683
‎từng xuất hiện
‎vào hạ chí cách đây 12.800 năm…

391
00:25:10,763 --> 00:25:11,723
‎NHỮNG NGƯỜI XÂY GÖBEKLI TEPE
‎ĐÃ XÂY MỘT ĐỀN THỜ

392
00:25:11,803 --> 00:25:13,043
‎DƯỜNG NHƯ NÊU BẬT MỐC THỜI GIAN
‎CÁCH HỌ 11.600 NĂM TRONG TƯƠNG LAI.

393
00:25:13,123 --> 00:25:13,963
‎CÓ VẺ LÀ - NGÀY NAY!

394
00:25:14,043 --> 00:25:18,003
‎…đã trở lại bầu trời
‎của chúng ta ngày nay vào điểm đông chí.

395
00:25:20,523 --> 00:25:23,483
‎Có khi nào
‎hình ảnh trên Cột 43 là thông điệp

396
00:25:23,563 --> 00:25:27,803
‎được những bậc thầy thiên văn
‎của một nền văn minh cổ truyền lại?

397
00:25:29,803 --> 00:25:33,723
‎Một lời cảnh báo
‎cho tương lai, cho chúng ta,

398
00:25:34,483 --> 00:25:36,963
‎rằng chuyện đã xảy ra rồi sẽ xảy ra lại?

399
00:25:38,723 --> 00:25:43,643
‎Rằng khi Mặt Trời và các vì sao
‎tạo thành hình thể này vào điểm chí,

400
00:25:43,723 --> 00:25:47,283
‎thì tận thế của mãng xà bầu trời
‎có thể trở lại?

401
00:25:51,483 --> 00:25:52,803
‎Hãy lắng nghe.

402
00:25:54,523 --> 00:25:57,443
‎Quan niệm này
‎phải khiến ta dừng lại mà suy nghĩ.

403
00:25:58,723 --> 00:26:01,283
‎Tôi không muốn làm nhà tiên tri tai ương,

404
00:26:01,363 --> 00:26:04,243
‎nhưng ta có gặp nguy cơ
‎với chùm sao băng Taurid không?

405
00:26:04,323 --> 00:26:06,283
‎Nó nguy hiểm cho tổ tiên của ta.

406
00:26:06,363 --> 00:26:09,043
‎Nó gây đại biến cố
‎trên Trái Đất cách đây 12.800 năm.

407
00:26:09,123 --> 00:26:10,243
‎Liệu nó có xảy ra lại?

408
00:26:10,323 --> 00:26:11,923
‎Chắc chắn ta đang gặp nguy hiểm.

409
00:26:13,123 --> 00:26:16,363
‎Thật ra, theo tính toán
‎của các nhà thiên văn

410
00:26:16,443 --> 00:26:19,043
‎thì ta đang trong
‎khoảng thời gian nguy hiểm

411
00:26:19,123 --> 00:26:23,803
‎khi phần dày hơn của chùm Taurid
‎có thể va chạm với Trái Đất.

412
00:26:26,443 --> 00:26:30,883
‎Ngày càng nhiều nhà khoa học tin vào
‎giả thuyết thiên thạch Younger Dryas

413
00:26:35,323 --> 00:26:40,163
‎và sự quan tâm ngày càng tăng này
‎không còn hạn chế trong giới khoa học.

414
00:26:44,123 --> 00:26:48,123
‎Nếu có thứ đã đâm vào Trái Đất
‎khoảng 12.000 năm trước,

415
00:26:48,203 --> 00:26:51,083
‎và khởi động lại nền văn minh,
‎luận thuyết thú vị đấy.

416
00:26:51,163 --> 00:26:54,003
‎Nhưng tôi nghĩ
‎nó là luận thuyết đáng để bàn luận.

417
00:26:54,803 --> 00:27:00,083
‎Tôi chỉ cảm thấy các luận thuyết
‎của ông quá liên quan đến cảm tính,

418
00:27:00,163 --> 00:27:02,843
‎và người phản bác cũng quá cảm tính.

419
00:27:02,923 --> 00:27:06,563
‎Giới khảo cổ chính thống
‎bác bỏ những chuyện này thế nào?

420
00:27:06,643 --> 00:27:08,763
‎Lập luận chung là gì?

421
00:27:09,403 --> 00:27:12,603
‎Lập luận chung là,
‎"Chúng tôi là nhà khảo cổ, biết rõ nhất".

422
00:27:12,683 --> 00:27:15,443
‎Nó là kiểu lấy quyền mà tranh luận,
‎"Anh phải chấp nhận.

423
00:27:15,523 --> 00:27:18,243
‎Chúng tôi đã làm hết rồi,
‎chuyện là thế này".

424
00:27:18,323 --> 00:27:24,083
‎Thật lạ khi người ta chỉ chấp nhận
‎và nói về một câu chuyện duy nhất.

425
00:27:24,163 --> 00:27:27,323
‎Câu chuyện mà họ
‎đã xác lập từ rất lâu rồi…

426
00:27:27,403 --> 00:27:28,243
‎Phải.

427
00:27:28,323 --> 00:27:29,803
‎…và không cho tranh luận.

428
00:27:30,603 --> 00:27:33,243
‎Có lẽ một phần nguyên do
‎là vì nó đe dọa ý niệm

429
00:27:33,323 --> 00:27:36,923
‎rằng chúng ta là đỉnh điểm
‎của toàn bộ lịch sử nhân loại.

430
00:27:37,003 --> 00:27:40,203
‎Có lẽ ý niệm
‎về một nền văn minh đã mất trong quá khứ

431
00:27:40,283 --> 00:27:42,123
‎nêu lên câu hỏi khó chịu rằng có lẽ

432
00:27:42,203 --> 00:27:44,443
‎trong tương lai,
‎ta sẽ là nền văn minh đã mất.

433
00:27:48,923 --> 00:27:53,443
‎Nếu chúng ta phải đương đầu
‎với đại biến cố toàn cầu

434
00:27:53,523 --> 00:27:55,243
‎như kiểu đã diễn ra,

435
00:27:55,323 --> 00:27:58,083
‎và giờ ta biết nó đã diễn ra
‎vào cuối Kỷ Băng hà,

436
00:27:58,163 --> 00:28:02,163
‎tôi nghĩ nền văn minh của chúng ta
‎khó mà sống sót qua nổi.

437
00:28:05,923 --> 00:28:11,083
‎Vậy nên, không khó để hình dung
‎một nền văn minh tiên tiến trước đây

438
00:28:11,163 --> 00:28:12,563
‎có lẽ đã bị xóa sổ,

439
00:28:13,083 --> 00:28:15,003
‎xóa sạch khỏi ký ức,

440
00:28:15,083 --> 00:28:18,603
‎trong tận thế cổ đại cách đây 12.800 năm.

441
00:28:22,163 --> 00:28:25,603
‎Sau những vụ thiên thạch
‎va chạm các mảng băng,

442
00:28:25,683 --> 00:28:30,203
‎mực nước biển dâng cao,
‎nuốt chửng những vùng đất thấp ven biển

443
00:28:30,283 --> 00:28:33,243
‎vốn khả năng cao là nơi ở
‎của một nền văn hóa tiên tiến.

444
00:28:34,363 --> 00:28:35,403
‎THỀM SUNDA

445
00:28:35,483 --> 00:28:37,363
‎Những nơi như Thềm Sunda,

446
00:28:37,443 --> 00:28:38,683
‎VỊNH BENGAL - ẤN ĐỘ DƯƠNG

447
00:28:38,763 --> 00:28:42,163
‎bán đảo Malta, hay Dải Grand Bahama.

448
00:28:42,243 --> 00:28:43,643
‎CON ĐƯỜNG BIMINI - ĐẢO BAHAMA

449
00:28:45,003 --> 00:28:46,843
‎Có lẽ ở Indonesia,

450
00:28:46,923 --> 00:28:49,683
‎những người sống sót đã rút lên đồi cao,

451
00:28:49,763 --> 00:28:53,803
‎để lại những manh mối bằng đá bazan
‎trên kiến trúc tinh vi của họ.

452
00:28:55,083 --> 00:28:57,243
‎Một số người sống sót ở Thổ Nhĩ Kỳ…

453
00:28:57,323 --> 00:28:58,163
‎DERINKUYU - THỔ NHĨ KỲ

454
00:28:58,243 --> 00:29:00,803
‎…có lẽ đã quyết định
‎đục vào lòng đất để trú ẩn

455
00:29:00,883 --> 00:29:02,723
‎phòng khi có thêm thiên thạch.

456
00:29:03,883 --> 00:29:05,883
‎Ở Địa Trung Hải, tại Malta,

457
00:29:06,283 --> 00:29:08,283
‎những người sống sót có lẽ đã xây

458
00:29:08,363 --> 00:29:11,563
‎các đền thờ dóng theo
‎ngôi sao sáng nhất trời đêm

459
00:29:12,083 --> 00:29:15,603
‎vì sợ nó có thể báo hiệu
‎cho sao chổi tiếp theo.

460
00:29:16,923 --> 00:29:18,203
‎Họ đã hải hành,

461
00:29:19,123 --> 00:29:21,803
‎truyền thụ kiến thức địa lý
‎cho người khác.

462
00:29:23,483 --> 00:29:26,523
‎Sự xuất hiện của họ đã được ghi lại trong

463
00:29:26,603 --> 00:29:28,963
‎các truyện dân gian hoặc khắc trên đá.

464
00:29:29,963 --> 00:29:30,843
‎GÒ RẮN - MỸ

465
00:29:30,923 --> 00:29:35,203
‎Họ hướng dẫn các nền văn hóa
‎kém tiên tiến hơn ghi nhớ chuyện đã xảy ra

466
00:29:35,283 --> 00:29:36,563
‎bằng các công trình

467
00:29:36,643 --> 00:29:39,963
‎có sự dóng hàng theo ngày cụ thể,

468
00:29:41,883 --> 00:29:45,483
‎và những công trình cự thạch
‎được chôn vùi để gửi đến tương lai.

469
00:29:52,323 --> 00:29:58,043
‎Và những tiền nhân này giúp
‎tái khởi động nhân loại từ cảnh hoang tàn.

470
00:30:01,923 --> 00:30:04,643
‎Khi chu du và thám hiểm
‎suốt hàng chục năm qua,

471
00:30:04,723 --> 00:30:09,163
‎tôi đã học cách tôn trọng
‎sự khôn ngoan và khoa học của tiền nhân.

472
00:30:09,243 --> 00:30:10,443
‎PHÒNG

473
00:30:10,523 --> 00:30:12,643
‎Họ hiểu mối đe dọa từ bầu trời,

474
00:30:12,723 --> 00:30:16,403
‎và họ tập trung chú ý vào vũ trụ

475
00:30:16,483 --> 00:30:20,043
‎và sự tiếp xúc đôi lúc chí tử
‎của nó với Trái Đất.

476
00:30:21,763 --> 00:30:24,323
‎Những thần thoại
‎và công trình kiến trúc của họ

477
00:30:24,403 --> 00:30:27,683
‎được dóng thẳng hàng
‎với các ngôi sao và Mặt Trời,

478
00:30:27,763 --> 00:30:29,523
‎làm chứng cho sự ám ảnh này,

479
00:30:30,723 --> 00:30:33,883
‎và ghi nhớ những sự kiện
‎kinh hoàng cuối Kỷ Băng hà

480
00:30:33,963 --> 00:30:38,843
‎đã thay đổi lịch sử nhân loại mãi mãi
‎và khai sinh thế giới hiện đại.

481
00:30:42,083 --> 00:30:47,963
‎Có lẽ nền văn minh tiên tiến của ta
‎nên lắng nghe lời cảnh báo của họ,

482
00:30:48,843 --> 00:30:52,523
‎đừng để chuyện của ta
‎cũng có kết cục như thế.

483
00:31:21,643 --> 00:31:26,643
‎Biên dịch: Ka Nguyen