1
00:00:14,123 --> 00:00:18,683
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU NETFLIX

2
00:00:25,363 --> 00:00:27,963
‎Trong sự sống
‎của mọi sinh vật trên Trái Đất…

3
00:00:31,363 --> 00:00:32,283
‎là tiếng dội lại…

4
00:00:35,163 --> 00:00:38,923
‎của những sự kiện
‎xảy ra từ rất lâu trước đây.

5
00:00:43,723 --> 00:00:46,243
‎Những sự kiện
‎có quy mô ngoài sức tưởng tượng…

6
00:00:47,963 --> 00:00:49,323
‎và vẻ đẹp dữ dội…

7
00:00:51,483 --> 00:00:54,283
‎kết nối mọi sinh vật sống,

8
00:00:56,123 --> 00:00:58,803
‎mọi hành động và quyết định của chúng,

9
00:00:59,483 --> 00:01:00,963
‎từng nhịp tim của chúng,

10
00:01:02,963 --> 00:01:05,763
‎tới câu chuyện hùng tráng nhất
‎từng được kể.

11
00:01:07,803 --> 00:01:12,443
‎Đây là một câu chuyện
‎hình thành trong 13,8 tỉ năm

12
00:01:14,723 --> 00:01:17,203
‎đã chứng kiến hàng tỉ ngôi sao

13
00:01:18,283 --> 00:01:20,083
‎và hàng tỉ thế giới…

14
00:01:22,283 --> 00:01:25,483
‎sống và chết…

15
00:01:27,963 --> 00:01:30,563
‎để tạo ra hành tinh duy nhất mà ta biết

16
00:01:32,243 --> 00:01:34,923
‎đó là quê hương của sự sống.

17
00:01:39,243 --> 00:01:41,203
‎Từ tinh đoàn đã tạo nên chúng ta…

18
00:01:43,483 --> 00:01:46,683
‎tới các thành phần vũ trụ
‎nuôi sống chúng ta…

19
00:01:52,923 --> 00:01:56,443
‎và ánh sao cung cấp năng lượng cho tất cả,

20
00:01:58,003 --> 00:02:03,403
‎đây là câu chuyện về vũ trụ của chúng ta.

21
00:02:27,963 --> 00:02:32,483
‎ĐUỔI THEO ÁNH SAO

22
00:02:39,603 --> 00:02:40,843
‎Đông Phi‎.

23
00:02:46,203 --> 00:02:50,923
‎Đó là nơi thấy được sự kết nối
‎quan trọng nhất của sự sống với vũ trụ.

24
00:02:55,043 --> 00:02:57,323
‎Và một con thú ăn thịt rất đặc biệt…

25
00:03:00,443 --> 00:03:02,683
‎tên là Wa Chini.

26
00:03:06,043 --> 00:03:10,203
‎Cuộc sống của một con báo gêpa
‎là cuộc tìm kiếm thức ăn triền miên.

27
00:03:12,363 --> 00:03:13,723
‎Tìm năng lượng sống.

28
00:03:16,163 --> 00:03:21,443
‎Đây là một trong những nơi
‎khó kiếm ăn nhất Trái Đất với thú ăn thịt.

29
00:03:31,043 --> 00:03:34,283
‎Ánh mặt trời chói chang
‎đã xua gần như mọi thứ

30
00:03:34,363 --> 00:03:37,043
‎khỏi những vùng đồng bằng
‎khô cằn và hoang vắng này.

31
00:03:42,843 --> 00:03:46,883
‎Bất kỳ sinh vật nào còn lại ở đây
‎đều vật lộn để tồn tại.

32
00:03:51,523 --> 00:03:53,643
‎Trọng tâm duy nhất của Wa Chini,

33
00:03:57,403 --> 00:03:59,443
‎điều duy nhất thúc đẩy nó,

34
00:04:03,043 --> 00:04:04,123
‎là cơn đói.

35
00:04:07,843 --> 00:04:10,843
‎Động lực đơn sơ, nguyên thủy này

36
00:04:10,923 --> 00:04:14,763
‎bắt nguồn từ mối liên hệ sâu sắc
‎của nó với môi trường xung quanh

37
00:04:15,563 --> 00:04:18,723
‎mở rộng xa hơn Serengeti,

38
00:04:19,323 --> 00:04:20,883
‎xa hơn hành tinh chúng ta

39
00:04:22,043 --> 00:04:23,683
‎tới chính vũ trụ.

40
00:04:29,763 --> 00:04:31,843
‎Mọi tế bào trong cơ thể Wa Chini…

41
00:04:34,203 --> 00:04:36,843
‎đều liên kết với
‎một dòng năng lượng cổ xưa…

42
00:04:39,963 --> 00:04:44,283
‎kết nối cuộc sống của nó
‎với trung tâm của một ngôi sao.

43
00:04:49,883 --> 00:04:53,883
‎Dòng năng lượng không ngừng nghỉ này
‎phủ khắp không gian rộng lớn…

44
00:04:58,283 --> 00:05:02,203
‎và trải dài 13,8 tỉ năm về trước.

45
00:05:13,243 --> 00:05:18,323
‎Năng lượng cổ xưa tồn tại
‎từ nguồn gốc của vũ trụ chúng ta

46
00:05:20,163 --> 00:05:21,683
‎cung cấp năng lượng cho mọi thứ.

47
00:05:23,243 --> 00:05:24,523
‎Mọi hành tinh.

48
00:05:26,363 --> 00:05:27,323
‎Mọi ngôi sao.

49
00:05:30,523 --> 00:05:31,443
‎Mọi sự sống.

50
00:05:40,243 --> 00:05:42,723
‎Wa Chini đang tìm kiếm năng lượng…

51
00:05:46,123 --> 00:05:47,683
‎nhưng không chỉ cho mình nó.

52
00:05:49,483 --> 00:05:52,083
‎Là mẹ của hai con báo con năm tháng tuổi,

53
00:05:53,843 --> 00:05:56,923
‎nó tìm mọi cách nuôi sống
‎gia đình đói khát của mình.

54
00:06:04,443 --> 00:06:07,563
‎Đang là mùa khô
‎và thức ăn rất khan hiếm.

55
00:06:08,963 --> 00:06:12,043
‎Dù thế, năng lượng
‎dồi dào hơn bao giờ hết.

56
00:06:15,963 --> 00:06:17,923
‎Nó chỉ đang ẩn nấp giữa ban ngày.

57
00:06:21,323 --> 00:06:25,723
‎Vật thể lớn nhất, sáng nhất,
‎nóng nhất trong hệ mặt trời.

58
00:06:28,283 --> 00:06:29,443
‎Mặt trời.

59
00:06:41,283 --> 00:06:45,643
‎Những vòng plasma khổng lồ nóng
‎như thiêu đốt phun ra từ bề mặt của nó.

60
00:06:52,003 --> 00:06:58,763
‎Mỗi giây, mặt trời phóng ra năng lượng
‎bằng 4,5 nghìn tỉ quả bom hạt nhân,

61
00:07:01,603 --> 00:07:04,323
‎truyền năng lượng
‎tới hành tinh chúng ta trong một tiếng

62
00:07:04,923 --> 00:07:08,003
‎nhiều hơn lượng thế giới
‎dùng trong một năm.

63
00:07:12,563 --> 00:07:16,283
‎Nhưng dù quả cầu lửa khổng lồ này
‎ấn tượng như vậy,

64
00:07:18,723 --> 00:07:21,563
‎Wa Chini không thể ăn ánh sáng mặt trời.

65
00:07:23,803 --> 00:07:26,363
‎Nó chỉ ăn những thứ biết chạy.

66
00:07:29,323 --> 00:07:30,683
‎Như linh dương gazelle.

67
00:07:38,803 --> 00:07:44,803
‎Bộ lông đốm giúp nó ngụy trang,
‎điều rất cần thiết cho việc rình con mồi.

68
00:07:58,243 --> 00:08:03,683
‎Chẳng có mấy chỗ để trốn,
‎tiến gần hơn không phải là lựa chọn.

69
00:08:15,683 --> 00:08:18,963
‎May mắn thay, Wa Chini có một chiêu.

70
00:08:26,323 --> 00:08:29,843
‎Gêpa là loài động vật nhanh nhất trên cạn.

71
00:08:32,203 --> 00:08:35,523
‎Tốc độ tăng từ không lên 100
‎chỉ trong ba giây,

72
00:08:37,483 --> 00:08:40,843
‎nhưng linh dương gazelle
‎cũng chẳng kém là mấy.

73
00:08:45,123 --> 00:08:47,323
‎Wa Chini tốn rất nhiều năng lượng…

74
00:09:00,003 --> 00:09:01,323
‎nhưng công cốc.

75
00:09:05,443 --> 00:09:08,923
‎Báo gêpa trưởng thành có thể sống sót
‎hơn một tuần mà không có thức ăn.

76
00:09:12,643 --> 00:09:17,163
‎Nhưng lũ báo con
‎thì chỉ trụ được vài ngày.

77
00:09:24,123 --> 00:09:29,403
‎Và hai con này đang rất, rất đói.

78
00:09:31,763 --> 00:09:36,283
‎24 GIỜ
‎KỂ TỪ BỮA ĂN CUỐI CÙNG

79
00:09:37,883 --> 00:09:40,963
‎Săn mồi với tốc độ cực nhanh như vậy
‎làm nó hoàn toàn kiệt sức.

80
00:09:43,243 --> 00:09:46,523
‎Năng lượng dự trữ của Wa Chini
‎thấp ở mức nguy hiểm.

81
00:09:50,723 --> 00:09:54,243
‎Sẽ mất nhiều giờ
‎nó mới có sức để đi săn lại.

82
00:10:00,243 --> 00:10:04,043
‎Wa Chini và đàn con
‎đang dần cạn kiệt sức lực.

83
00:10:22,083 --> 00:10:25,443
‎Các loài động vật khắp hành tinh
‎đều đang đương đầu với cuộc chiến này,

84
00:10:26,523 --> 00:10:27,803
‎giữa tiêu thụ…

85
00:10:31,363 --> 00:10:32,843
‎và sử dụng năng lượng.

86
00:10:38,203 --> 00:10:42,003
‎Bất kể chiến lược của bạn là gì,
‎dù nhanh hay chậm,

87
00:10:47,123 --> 00:10:50,043
‎bữa tiếp theo của bạn
‎không bao giờ được đảm bảo.

88
00:10:59,323 --> 00:11:03,443
‎Cái đói là điều
‎mà tất cả chúng ta phải vượt qua.

89
00:11:04,843 --> 00:11:08,683
‎30 GIỜ
‎KỂ TỪ BỮA ĂN CUỐI CÙNG

90
00:11:12,643 --> 00:11:14,963
‎Đã hồi phục sau cuộc rượt đuổi trước,

91
00:11:15,963 --> 00:11:18,563
‎Wa Chini đang tìm kiếm cơ hội tiếp theo.

92
00:11:22,963 --> 00:11:24,763
‎Như các con báo gêpa mẹ khác,

93
00:11:26,083 --> 00:11:27,963
‎nó nuôi con một mình.

94
00:11:31,723 --> 00:11:33,643
‎Để đàn con có đủ thức ăn,

95
00:11:34,363 --> 00:11:36,603
‎mỗi ngày nó cần giết được một con mồi.

96
00:11:38,283 --> 00:11:40,963
‎Nhưng nó đã mất
‎nhiều thời gian để hồi phục

97
00:11:42,283 --> 00:11:44,123
‎đến nỗi giờ mặt trời đang lặn.

98
00:11:53,763 --> 00:11:55,323
‎Khi ánh sáng mờ dần,

99
00:11:56,523 --> 00:11:59,043
‎hi vọng có được bữa ăn
‎của gia đình báo cũng mất dần.

100
00:12:05,923 --> 00:12:07,403
‎Khi Trái Đất quay,

101
00:12:10,003 --> 00:12:15,243
‎Serengeti xa khỏi mặt trời
‎và chìm vào bóng tối.

102
00:12:21,563 --> 00:12:24,963
‎Đó là lời nhắc nhở mạnh mẽ
‎về mối liên hệ của sự sống với mặt trời.

103
00:12:29,243 --> 00:12:32,883
‎Câu chuyện của chúng ta
‎là câu chuyện của mặt trời.

104
00:12:35,203 --> 00:12:36,603
‎Từ rất lâu…

105
00:12:39,803 --> 00:12:44,483
‎hệ mặt trời của chúng ta
‎còn lạnh hơn và tối hơn ngày nay.

106
00:12:52,723 --> 00:12:56,843
‎4,6 TỈ NĂM TRƯỚC

107
00:12:56,923 --> 00:13:02,003
‎Thế mà đây là điều kiện hoàn hảo
‎để một ngôi sao ra đời.

108
00:13:05,243 --> 00:13:07,803
‎Ở nhiệt độ gần bằng không tuyệt đối,

109
00:13:08,683 --> 00:13:12,003
‎lực trọng trường bắt đầu kéo bụi
‎và khí lại với nhau

110
00:13:14,283 --> 00:13:15,803
‎thành một đám mây khổng lồ.

111
00:13:22,923 --> 00:13:24,763
‎Đám mây đổ vào trong,

112
00:13:24,843 --> 00:13:28,283
‎nghiền nát chính mình
‎thành một quả cầu khí nóng phát sáng.

113
00:13:32,283 --> 00:13:33,643
‎Một tiền sao.

114
00:13:40,923 --> 00:13:45,203
‎Giống như Wa Chini, ngôi sao
‎đang hình thành này đang đói cồn cào.

115
00:13:48,043 --> 00:13:51,363
‎Hút nhiều khí
‎đến mức các tia vật chất nóng

116
00:13:52,403 --> 00:13:54,803
‎được đẩy từ các cực của nó,

117
00:13:56,323 --> 00:13:59,003
‎kéo dài nhiều năm ánh sáng vào không gian.

118
00:14:02,323 --> 00:14:08,363
‎Ngôi sao sơ khai này
‎tiếp tục phát triển trong 30 triệu năm.

119
00:14:19,483 --> 00:14:20,723
‎Cho đến cuối cùng,

120
00:14:21,923 --> 00:14:26,243
‎nó đã đủ nóng để tự tạo ra năng lượng.

121
00:14:29,403 --> 00:14:30,603
‎Mặt trời của chúng ta.

122
00:14:33,323 --> 00:14:37,203
‎Những tia sáng vàng của nó
‎giờ đã tỏa sáng rực rỡ và ổn định

123
00:14:39,243 --> 00:14:41,683
‎trong 4,6 tỉ năm.

124
00:14:47,443 --> 00:14:52,003
‎Nó chỉ là một ngôi sao
‎trong thiên hà hàng tỉ sao.

125
00:14:57,403 --> 00:15:00,803
‎Tuy thế, nó là
‎một trong những ngôi sao đặc biệt nhất.

126
00:15:03,163 --> 00:15:06,123
‎Vì nó là ngôi sao đem đến
‎nhiệt lượng và ánh sáng…

127
00:15:08,483 --> 00:15:11,283
‎cho hành tinh sinh động và tuyệt vời này.

128
00:15:16,043 --> 00:15:20,963
‎42 GIỜ
‎KỂ TỪ BỮA ĂN CUỐI CÙNG

129
00:15:23,723 --> 00:15:27,803
‎Mọi sinh vật sống ở Serengeti
‎đều dựa vào mặt trời để có năng lượng.

130
00:15:29,843 --> 00:15:34,123
‎Giờ đàn con của Wa Chini
‎đã kiệt sức, hơn cả đói.

131
00:15:35,203 --> 00:15:37,323
‎Chúng cần ăn hôm nay.

132
00:15:39,043 --> 00:15:44,203
‎Nhưng những gì Wa Chini có thể mang đến
‎sáng nay chỉ là tình cảm ân cần quý giá.

133
00:15:45,843 --> 00:15:47,563
‎Ở vùng đất khô cằn này,

134
00:15:48,083 --> 00:15:52,483
‎mặt trời vừa cho vừa lấy đi.

135
00:15:53,683 --> 00:15:57,163
‎Năng lượng mãnh liệt của nó
‎là thứ sự sống cần.

136
00:15:58,363 --> 00:16:02,323
‎Nhưng nó cũng có sức mạnh hủy diệt.

137
00:16:06,643 --> 00:16:12,363
‎Sống gần thế này với một lò phản ứng
‎hạt nhân khổng lồ chẳng bao giờ dễ dàng.

138
00:16:21,323 --> 00:16:24,203
‎Để hiểu nguồn gốc
‎của cái nóng không thể chịu nổi này,

139
00:16:25,403 --> 00:16:28,083
‎ta phải nhìn vào địa ngục này…

140
00:16:37,283 --> 00:16:40,283
‎bên dưới những lớp ngoài
‎của plasma nóng sủi bọt,

141
00:16:46,003 --> 00:16:50,163
‎xuống cách 650 nghìn cây số…

142
00:16:54,963 --> 00:16:57,163
‎đến lõi mặt trời của chúng ta.

143
00:17:00,883 --> 00:17:04,883
‎Phần giữa ngôi sao của ta
‎có vẻ bình tĩnh một cách đáng ngạc nhiên

144
00:17:07,083 --> 00:17:10,923
‎nhưng ở cấp độ nguyên tử,
‎nó cực kỳ hỗn loạn.

145
00:17:14,403 --> 00:17:18,323
‎Đây là phần nóng nhất của hệ mặt trời.

146
00:17:21,043 --> 00:17:24,483
‎Nhiệt độ ở đây lên đến 15 triệu độ C,

147
00:17:27,683 --> 00:17:32,243
‎tạo ra các điều kiện cho một sự kiện
‎gần như không thể xảy ra ở nơi nào khác.

148
00:17:36,643 --> 00:17:39,603
‎Các nguyên tử va chạm
‎ở tốc độ cao và hợp nhất.

149
00:17:45,203 --> 00:17:47,203
‎Giải phóng năng lượng nguyên bản.

150
00:17:54,803 --> 00:17:59,083
‎Quá trình này được gọi là
‎phản ứng tổng hợp hạt nhân

151
00:17:59,923 --> 00:18:02,363
‎và là điều khiến mặt trời tỏa sáng.

152
00:18:06,523 --> 00:18:11,163
‎Thật ra, chính nó cung cấp năng lượng
‎cho tất cả các ngôi sao trong vũ trụ.

153
00:18:15,243 --> 00:18:20,363
‎Năng lượng do các ngôi sao tỏa ra này
‎có từ thủa sơ khai…

154
00:18:25,523 --> 00:18:27,803
‎khi mà chưa có vật chất

155
00:18:27,883 --> 00:18:32,123
‎và tất cả những gì tồn tại
‎trong toàn vũ trụ là năng lượng.

156
00:18:35,163 --> 00:18:39,043
‎Và từng phần của nó vẫn sống
‎trong vũ trụ của chúng ta ngày nay.

157
00:18:46,643 --> 00:18:48,483
‎Khi ánh mặt trời chiếu xuống Serengeti,

158
00:18:49,923 --> 00:18:53,323
‎năng lượng tỏa ra suốt 13,8 tỉ năm qua

159
00:18:54,923 --> 00:18:58,283
‎tìm đường đến với
‎Wa Chini và đàn con của nó

160
00:18:59,083 --> 00:19:03,283
‎và tiếp tục hành trình
‎qua môi trường của chúng.

161
00:19:04,923 --> 00:19:08,123
‎Nó không bao giờ được tạo ra
‎hay bị phá hủy.

162
00:19:09,043 --> 00:19:12,883
‎Nó chỉ đơn giản là biến đổi không ngừng.

163
00:19:14,283 --> 00:19:18,883
‎Nhưng Wa Chini và con của nó chỉ có thể
‎tiếp cận năng lượng này ở một dạng…

164
00:19:23,603 --> 00:19:24,763
‎thịt.

165
00:19:33,843 --> 00:19:36,443
‎Và ở đây có đối thủ là thú ăn thịt…

166
00:19:39,243 --> 00:19:42,163
‎không chỉ vồ thức ăn của nó

167
00:19:42,243 --> 00:19:43,523
‎mà cả các con nó nữa.

168
00:19:58,123 --> 00:20:00,003
‎Nếu không sớm được ăn,

169
00:20:01,043 --> 00:20:02,723
‎thì thế nào chúng cũng chết.

170
00:20:23,523 --> 00:20:26,603
‎Bữa nhỏ sơ sài
‎nhưng sau hai ngày không có gì ăn,

171
00:20:27,123 --> 00:20:28,523
‎nó là cứu cánh.

172
00:20:32,523 --> 00:20:35,883
‎Nhưng hơn 10% con mồi
‎do báo gêpa giết được bị ăn cắp.

173
00:20:40,323 --> 00:20:43,963
‎Wa Chini phải bảo vệ
‎từng mảnh năng lượng nó thu được…

174
00:20:47,883 --> 00:20:49,923
‎vì khi năng lượng khan hiếm,

175
00:20:50,763 --> 00:20:53,243
‎cạnh tranh rất khốc liệt.

176
00:20:57,123 --> 00:21:01,363
‎Cuộc đấu tranh của Wa Chini để
‎tồn tại và duy trì gia đình lặp đi lặp lại

177
00:21:01,443 --> 00:21:03,483
‎ngày này qua ngày khác,

178
00:21:06,083 --> 00:21:07,883
‎tháng này qua tháng khác.

179
00:21:17,923 --> 00:21:21,563
‎Mỗi bữa ăn là một cuộc chiến.

180
00:21:27,363 --> 00:21:30,483
‎Trong cuộc chiến
‎giữa việc tiêu hao và nạp năng lượng,

181
00:21:32,603 --> 00:21:35,123
‎Wa Chini chỉ đang hòa.

182
00:21:40,443 --> 00:21:45,643
‎Mùa khô trên Serengeti
‎có đặc điểm là cơn đói triền miên.

183
00:21:52,083 --> 00:21:53,803
‎Nhưng thay đổi đang diễn ra.

184
00:21:55,603 --> 00:22:00,723
‎Sức nóng của mặt trời
‎đã kéo hơi ẩm lên trời.

185
00:22:05,123 --> 00:22:06,603
‎Và cái gì đi lên

186
00:22:07,923 --> 00:22:11,163
‎cuối cùng ắt phải đi xuống.

187
00:22:14,723 --> 00:22:17,483
‎Mưa quét qua các đồng bằng

188
00:22:18,403 --> 00:22:20,923
‎và kết thúc mùa khô.

189
00:22:26,683 --> 00:22:28,323
‎Khi trời quang mây tạnh,

190
00:22:30,003 --> 00:22:31,803
‎một tia hi vọng xuất hiện.

191
00:22:44,163 --> 00:22:47,443
‎Một ngọn cỏ
‎không thể nuôi gia đình Wa Chini

192
00:22:49,963 --> 00:22:54,523
‎nhưng sâu trong tế bào của nó
‎là giải pháp cho cơn đói của chúng.

193
00:23:06,563 --> 00:23:09,123
‎Ở đây, có một thế giới ẩn giấu.

194
00:23:15,043 --> 00:23:21,643
‎Những lớp siêu nhỏ được gọi là grana
‎tắm trong những tia nắng mặt trời ấm áp.

195
00:23:32,843 --> 00:23:37,643
‎Bề mặt của chúng được bao phủ bởi một
‎rừng protein nhỏ xíu, thu hút ánh sáng,

196
00:23:38,923 --> 00:23:42,763
‎thu năng lượng từ ngôi sao gần nhất.

197
00:23:47,843 --> 00:23:50,763
‎Chúng chứa đầy
‎chất diệp lục sắc tố xanh lá,

198
00:23:52,443 --> 00:23:55,083
‎hấp thụ những tia sáng.

199
00:24:00,043 --> 00:24:02,483
‎Nhờ sự kỳ diệu của quá trình quang hợp,

200
00:24:12,683 --> 00:24:15,243
‎nước kết hợp với khí cacbonic,

201
00:24:18,363 --> 00:24:21,403
‎và tia nắng được quện thành đường.

202
00:24:38,483 --> 00:24:43,203
‎Trong vài ngày, vùng đồng bằng khô cằn
‎được phủ một màu xanh.

203
00:24:51,523 --> 00:24:55,483
‎Hàng tỉ ngọn cỏ
‎giờ được hấp thụ ánh mặt trời vô biên.

204
00:25:00,523 --> 00:25:05,003
‎Và năng lượng của vũ trụ
‎hòa trộn với phong cảnh.

205
00:25:10,443 --> 00:25:11,963
‎Chỉ có một vấn đề.

206
00:25:14,523 --> 00:25:17,043
‎Báo gêpa không thể ăn cỏ.

207
00:25:22,963 --> 00:25:25,843
‎Nhưng ở vùng rừng phía Bắc xa xôi,

208
00:25:27,123 --> 00:25:31,123
‎có những con thú ăn cỏ.

209
00:25:34,123 --> 00:25:36,123
‎Có hàng trăm ngàn con.

210
00:25:38,923 --> 00:25:40,163
‎Linh dương đầu bò.

211
00:25:43,163 --> 00:25:48,363
‎Chúng có mõm rộng,
‎môi dẻo, và bốn cái dạ dày

212
00:25:49,083 --> 00:25:51,963
‎thích nghi hoàn hảo với việc ăn cỏ.

213
00:26:01,123 --> 00:26:03,923
‎Những đàn linh dương khổng lồ
‎liên tục di chuyển

214
00:26:05,843 --> 00:26:07,683
‎để tìm kiếm những đồng cỏ non.

215
00:26:11,043 --> 00:26:14,123
‎Để tìm cỏ, chúng đi theo cơn mưa.

216
00:26:17,763 --> 00:26:19,243
‎Như chúng ta, động lực của chúng

217
00:26:21,283 --> 00:26:22,363
‎là cơn đói.

218
00:26:32,043 --> 00:26:34,563
‎Nhưng nếu có một quy luật ở Serengeti

219
00:26:36,243 --> 00:26:39,123
‎thì đó là
‎không bao giờ dễ dàng có thức ăn.

220
00:26:48,043 --> 00:26:49,523
‎Sông Mara.

221
00:26:52,163 --> 00:26:55,203
‎Nơi sinh sống của một vài trong số
‎những loài cá sấu lớn nhất.

222
00:26:59,123 --> 00:27:00,883
‎Đó là chướng ngại vật cực lớn

223
00:27:00,963 --> 00:27:04,123
‎trong cuộc tìm kiếm năng lượng sống
‎của linh dương.

224
00:27:16,203 --> 00:27:17,683
‎Ở phía Nam,

225
00:27:17,763 --> 00:27:22,443
‎Wa Chini tranh thủ từng giây, lùng sục
‎khắp vùng đất để tìm thứ gì ăn được.

226
00:27:33,043 --> 00:27:36,043
‎Sau sáu tháng sống sót
‎với số thức ăn ít ỏi,

227
00:27:37,723 --> 00:27:40,203
‎một con của nó đã lớn hơn.

228
00:27:47,763 --> 00:27:50,803
‎Và thậm chí còn đang học
‎vài kỹ năng để tự săn mồi.

229
00:27:57,043 --> 00:28:01,243
‎Nhưng con còn lại thì không thấy đâu.

230
00:28:07,443 --> 00:28:10,843
‎Chỉ năm phần trăm báo gêpa
‎sống sót đến khi trưởng thành.

231
00:28:13,723 --> 00:28:17,643
‎Hầu hết đều bị giết
‎bởi sư tử và linh cẩu đói.

232
00:28:25,243 --> 00:28:28,923
‎Chẳng có gì đảm bảo
‎tương lai của chú báo con này.

233
00:28:32,923 --> 00:28:36,043
‎Ngay cả khi nguồn năng lượng
‎ở ngay sát như trêu ngươi.

234
00:28:42,443 --> 00:28:44,403
‎Tập hợp bên bờ sông Mara,

235
00:28:45,283 --> 00:28:48,203
‎linh dương đầu bò
‎chỉ còn cách tiến lên phía trước.

236
00:28:52,123 --> 00:28:55,203
‎Nhưng cần phải có con đi đầu tiên.

237
00:29:34,923 --> 00:29:37,123
‎Mỗi năm có
‎một triệu rưỡi linh dương đầu bò

238
00:29:38,083 --> 00:29:40,603
‎bước vào hành trình này.

239
00:29:44,323 --> 00:29:48,603
‎Và ở đây, cuộc chiến
‎giữa sử dụng và tiêu thụ năng lượng

240
00:29:50,723 --> 00:29:52,723
‎diễn ra ở quy mô cực lớn.

241
00:30:08,163 --> 00:30:10,883
‎Với những con may mắn qua được,

242
00:30:12,443 --> 00:30:14,043
‎đây chỉ là khởi đầu.

243
00:30:23,243 --> 00:30:25,923
‎Giờ chúng phải đi hàng trăm cây số

244
00:30:27,843 --> 00:30:28,843
‎cả ngày lẫn đêm

245
00:30:30,083 --> 00:30:31,363
‎trong hơn hai tháng…

246
00:30:34,243 --> 00:30:36,163
‎để đến vùng đồng bằng nhiều cỏ.

247
00:30:48,643 --> 00:30:52,443
‎Wa Chini háo hức chờ
‎linh dương đầu bò xuất hiện,

248
00:30:53,963 --> 00:30:58,123
‎nhưng đang có cuộc di cư khác
‎đóng vai trò cốt yếu

249
00:30:58,203 --> 00:31:00,643
‎với sự sống sót của cả hai con vật này.

250
00:31:03,883 --> 00:31:08,403
‎Đó là hành trình của
‎khoảng cách và thời gian vô hạn định.

251
00:31:11,683 --> 00:31:17,043
‎Và không có nó,
‎mọi sinh vật trên Serengeti sẽ bị đói.

252
00:31:24,243 --> 00:31:26,243
‎Trong lõi của mặt trời,

253
00:31:26,323 --> 00:31:28,603
‎khi các nguyên tử va chạm và hợp nhất,

254
00:31:29,403 --> 00:31:34,403
‎các photon được giải phóng
‎và truyền ra ngoài.

255
00:31:38,843 --> 00:31:44,043
‎Những gói năng lượng ánh sáng nhỏ xíu này
‎này có khối lượng bằng không

256
00:31:44,123 --> 00:31:46,123
‎di chuyển với tốc độ ánh sáng.

257
00:31:47,843 --> 00:31:51,123
‎Nhưng bên trong
‎chiếc lõi dày đặc đến khó tin này,

258
00:31:51,203 --> 00:31:55,123
‎chúng bị giữ lại, hấp thụ, phân tán.

259
00:31:58,243 --> 00:32:03,843
‎Một chuyến đi thường chỉ mất hai giây
‎có thể mất cả triệu năm.

260
00:32:11,003 --> 00:32:15,123
‎Đó là cuộc đấu tranh đau đớn, vật vã
‎để thoát khỏi mặt trời.

261
00:32:20,043 --> 00:32:23,443
‎Nhưng các photon dần dâng lên

262
00:32:25,243 --> 00:32:27,723
‎đi qua các lớp của mặt trời.

263
00:32:29,683 --> 00:32:31,923
‎về phía bề mặt nóng thiêu đốt của nó,

264
00:32:34,523 --> 00:32:37,243
‎nơi cuối cùng, chúng được giải phóng.

265
00:32:40,723 --> 00:32:43,403
‎Chúng tỏa ra mọi hướng,

266
00:32:45,683 --> 00:32:46,923
‎là ánh sao.

267
00:32:53,763 --> 00:32:59,603
‎Đi 150 triệu ki-lô-mét
‎chỉ trong hơn tám phút.

268
00:33:04,923 --> 00:33:06,683
‎Đến đúng lúc…

269
00:33:09,203 --> 00:33:12,763
‎để gặp linh dương đầu bò
‎ở cuối hành trình của chúng.

270
00:33:16,443 --> 00:33:22,843
‎Mỗi ngọn cỏ hấp thu
‎mười triệu tỉ photon mỗi giây,

271
00:33:27,923 --> 00:33:33,523
‎nhận đủ năng lượng
‎để nuôi những đàn gia súc khổng lồ này.

272
00:33:43,763 --> 00:33:44,643
‎Từ ngôi sao…

273
00:33:47,643 --> 00:33:48,603
‎đến cỏ…

274
00:33:52,323 --> 00:33:53,323
‎đến linh dương đầu bò,

275
00:33:59,763 --> 00:34:02,603
‎ánh mặt trời cho chúng
‎sức mạnh để di chuyển…

276
00:34:04,683 --> 00:34:05,523
‎để lớn lên…

277
00:34:07,803 --> 00:34:08,923
‎để sinh sản.

278
00:34:17,203 --> 00:34:20,243
‎Và chúng tìm ăn
‎ở ngoài đồng bằng càng lâu,

279
00:34:21,083 --> 00:34:24,163
‎thì càng dễ bị ăn thịt hơn.

280
00:34:39,923 --> 00:34:45,163
‎Nguồn năng lượng
‎phong phú, ngon lành, dồi dào

281
00:34:45,243 --> 00:34:47,643
‎cuối cùng cũng ở ngay trước mắt.

282
00:34:55,843 --> 00:34:58,203
‎Nhưng với ba triệu con mắt đang dõi theo,

283
00:35:01,843 --> 00:35:03,923
‎Wa Chini phải di chuyển nhanh.

284
00:35:06,603 --> 00:35:09,363
‎May mắn thay, nó là báo geepa.

285
00:35:59,283 --> 00:36:03,123
‎Cuối cùng,
‎Wa Chini cũng được nếm mùi của ánh sao.

286
00:36:26,083 --> 00:36:27,523
‎Trong mỗi miếng cắn,

287
00:36:27,603 --> 00:36:31,723
‎protein và chất béo
‎thấm đẫm năng lượng vũ trụ

288
00:36:31,803 --> 00:36:33,723
‎đi vào mạch máu của Wa Chini.

289
00:36:39,883 --> 00:36:44,403
‎Điểm đến cuối cùng của chúng là các
‎nhà máy năng lượng tế bào của cơ thể nó.

290
00:36:45,563 --> 00:36:46,763
‎Các ti thể.

291
00:36:49,123 --> 00:36:52,763
‎Nơi một sự biến đổi cuối cùng sẽ diễn ra.

292
00:37:00,883 --> 00:37:04,683
‎Trong mỗi ti thể
‎là một quang cảnh đang sinh sôi.

293
00:37:08,763 --> 00:37:13,043
‎Những hẻm núi màng
‎lay động với sự kết hợp phức tạp.

294
00:37:15,123 --> 00:37:19,403
‎Ở đây, thức ăn giàu năng lượng
‎ phản ứng với oxy

295
00:37:20,203 --> 00:37:21,963
‎và cuối cùng bị phá vỡ…

296
00:37:28,723 --> 00:37:34,003
‎giải phóng năng lượng vũ trụ của chúng ta
‎trực tiếp vào tế bào của Wa Chini.

297
00:37:38,483 --> 00:37:41,203
‎Cung cấp năng lượng
‎cho mọi hành động và suy nghĩ.

298
00:37:41,963 --> 00:37:43,683
‎Từng cử động nhỏ.

299
00:37:51,203 --> 00:37:54,043
‎Hành trình từ ngôi sao
‎đến tế bào đã hoàn tất.

300
00:37:59,043 --> 00:38:01,203
‎Năng lượng từng thắp sáng vũ trụ

301
00:38:02,603 --> 00:38:06,003
‎giờ mang đến cho Wa Chini và con nó
‎món quà của sự sống.

302
00:38:18,963 --> 00:38:20,243
‎Vào mùa cỏ xanh,

303
00:38:21,203 --> 00:38:22,923
‎cơn đói chỉ là ký ức.

304
00:38:32,923 --> 00:38:36,963
‎Trên khắp Serengeti,
‎năng lượng liên tục được biến đổi.

305
00:38:41,363 --> 00:38:44,003
‎Truyền từ sự sống này sang sự sống khác.

306
00:38:45,683 --> 00:38:48,523
‎Nuôi dưỡng toàn bộ hệ sinh thái.

307
00:38:51,443 --> 00:38:54,363
‎Mặt trời của chúng ta
‎là nguồn cung cấp tối cao.

308
00:38:55,643 --> 00:38:58,203
‎Mọi thứ sống nhờ ánh sao.

309
00:39:03,723 --> 00:39:07,363
‎Vấn đề là, không có gì để nuôi mặt trời.

310
00:39:10,963 --> 00:39:12,843
‎Và trong năm tỉ năm nữa,

311
00:39:13,683 --> 00:39:15,323
‎nó sẽ hết nhiên liệu.

312
00:39:19,883 --> 00:39:21,603
‎Khi lõi của nó vỡ vụn,

313
00:39:22,563 --> 00:39:24,043
‎mặt trời sẽ nở ra…

314
00:39:26,723 --> 00:39:28,283
‎và trở thành người khổng lồ đỏ…

315
00:39:31,563 --> 00:39:36,603
‎nuốt chửng các hành tinh phía trong,
‎sao Thủy và sao Kim.

316
00:39:41,843 --> 00:39:43,883
‎Khi nó phình ra về phía Trái Đất,

317
00:39:44,763 --> 00:39:48,123
‎trọng lực cực lớn
‎sẽ phá tan mặt trăng của chúng ta.

318
00:40:02,323 --> 00:40:05,323
‎Để lại một vòng đá mặt trăng
‎quanh Trái Đất.

319
00:40:10,523 --> 00:40:13,603
‎Chưa biết số phận cuối cùng
‎của hành tinh chúng ta sẽ ra sao.

320
00:40:18,483 --> 00:40:21,763
‎Nhưng sẽ có một bình minh cuối cùng…

321
00:40:25,683 --> 00:40:28,643
‎trước khi các lớp ngoài
‎ngôi sao của ta nổ tung

322
00:40:30,363 --> 00:40:32,203
‎và trút hơi thở cuối cùng.

323
00:40:40,083 --> 00:40:43,883
‎Tất cả những gì còn lại
‎chỉ là một cục than đang lụi dần.

324
00:40:45,003 --> 00:40:46,603
‎Một ngôi sao nhỏ,

325
00:40:46,683 --> 00:40:52,163
‎chỉ to bằng Trái Đất, được bao quanh
‎bởi một đám mây lớn phát sáng.

326
00:40:55,443 --> 00:40:57,043
‎Một ngọn đèn hiệu của vũ trụ.

327
00:40:58,163 --> 00:41:00,323
‎Chúng ta đã ở đây.

328
00:41:04,403 --> 00:41:05,523
‎Nhưng ngay bây giờ,

329
00:41:06,403 --> 00:41:09,603
‎ngôi sao của ta
‎tiếp tục chiếu xuống chúng ta…

330
00:41:13,003 --> 00:41:16,243
‎và còn chiếu sáng hàng tỉ năm nữa.

331
00:41:17,243 --> 00:41:22,323
‎Năng lượng của nó
‎là nguồn lực quan trọng cho mọi sự sống.

332
00:41:30,163 --> 00:41:32,283
‎Tập tiếp theo của câu chuyện
‎về vũ trụ của ta,

333
00:41:33,923 --> 00:41:35,683
‎dù bạn có là ngôi sao rực rỡ,

334
00:41:38,123 --> 00:41:39,803
‎một lỗ đen rộng lớn,

335
00:41:40,963 --> 00:41:44,003
‎hay một con tinh tinh đang tập tành,

336
00:41:44,083 --> 00:41:46,323
‎mọi thứ đều cần thời gian.

337
00:41:48,123 --> 00:41:51,963
‎Nhưng bạn thực sự biết gì
‎về chiều không gian bí ẩn này?

338
00:41:53,243 --> 00:41:58,323
‎Tại sao mọi thứ
‎đều có quá khứ, hiện tại và tương lai?

339
00:41:59,523 --> 00:42:01,563
‎Và liệu có ai trong chúng ta ở đây

340
00:42:03,563 --> 00:42:04,963
‎mà không có thời gian?

341
00:42:36,923 --> 00:42:38,923
‎Biên dịch: Nhung Vũ