1
00:00:23,043 --> 00:00:26,363
ΛΟΑΝΓΚΟ, ΓΚΑΜΠΟΝ

2
00:00:29,563 --> 00:00:31,483
Είναι πρωί στο δάσος.

3
00:00:32,563 --> 00:00:35,083
Και αυτή η ομάδα χιμπατζήδων

4
00:00:35,163 --> 00:00:37,083
πρέπει να σηκωθεί απ' το κρεβάτι

5
00:00:37,163 --> 00:00:39,043
και να ξεκινήσει τη μέρα της.

6
00:00:46,003 --> 00:00:49,683
Όταν κοιμάσαι όμως
σε μια φωλιά 40 μέτρα ψηλά στον αέρα,

7
00:00:51,123 --> 00:00:53,363
αυτό μπορεί να είναι λίγο δύσκολο.

8
00:01:12,923 --> 00:01:17,163
Αυτή η πρωινή ιεροτελεστία
γίνεται με απόλυτη ακρίβεια

9
00:01:18,603 --> 00:01:20,363
για αμέτρητες γενιές.

10
00:01:25,723 --> 00:01:30,283
Ένας ρυθμός που βασίζεται σε μια από τις
πιο μυστηριώδεις ιδιότητες του σύμπαντος.

11
00:01:38,203 --> 00:01:39,043
Στον χρόνο.

12
00:01:41,963 --> 00:01:46,883
Και ο χρόνος παίζει πολύ σημαντικό ρόλο
για έναν θηλυκό χιμπατζή.

13
00:01:49,363 --> 00:01:51,163
Η Σελέστ είναι γύρω στα 35

14
00:01:52,763 --> 00:01:55,123
και χτυπά το βιολογικό της ρολόι.

15
00:01:59,883 --> 00:02:03,963
Ένα ρολόι που ρυθμίστηκε
13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.

16
00:02:14,763 --> 00:02:16,963
Από τη Μεγάλη Έκρηξη προέκυψαν άτομα…

17
00:02:20,083 --> 00:02:21,043
και ενέργεια,

18
00:02:22,483 --> 00:02:25,883
που ταξίδεψαν
ως τα πέρατα του διαστήματος.

19
00:02:31,323 --> 00:02:32,803
Και τα στοιχεία αυτά

20
00:02:34,083 --> 00:02:35,763
συγκεντρώνονται τώρα…

21
00:02:38,563 --> 00:02:40,763
για να δημιουργήσουν μια νέα ζωή.

22
00:02:44,643 --> 00:02:48,923
Στη μήτρα της Σελέστ
σχηματίζεται ένας μικρός χιμπατζής.

23
00:02:53,003 --> 00:02:57,363
Θα περάσουν άλλες 150 μέρες
πριν το μωρό γνωρίσει τον κόσμο.

24
00:03:00,003 --> 00:03:01,483
Τόσος χρόνος χρειάζεται.

25
00:03:04,363 --> 00:03:06,163
Και χωρίς τον χρόνο,

26
00:03:06,243 --> 00:03:09,563
τίποτα στο σύμπαν μας δεν θα γεννιόταν.

27
00:03:12,763 --> 00:03:14,963
Από τον μικρότερο χιμπατζή…

28
00:03:16,963 --> 00:03:18,843
ως την πιο παλαιά μαύρη τρύπα.

29
00:03:23,723 --> 00:03:27,323
Πώς ξεκίνησε, όμως, ο χρόνος;

30
00:03:29,283 --> 00:03:32,523
Τα πάντα βιώνουν τον χρόνο
με τον ίδιο τρόπο;

31
00:03:35,043 --> 00:03:38,603
Και το ρολόι του σύμπαντός μας
θα σταματήσει ποτέ να χτυπάει;

32
00:04:02,563 --> 00:04:07,043
ΤΟ ΚΟΣΜΙΚΟ ΡΟΛΟΪ

33
00:04:09,483 --> 00:04:13,043
Η μέρα αρχίζει για έναν χιμπατζή,
όπως και για εμάς.

34
00:04:16,323 --> 00:04:17,243
Πρωινό.

35
00:04:23,723 --> 00:04:27,403
Ένα κρίσιμο γεύμα όταν τρως για δύο.

36
00:04:35,843 --> 00:04:38,803
Η Σελέστ είναι ήδη μια έμπειρη μαμά.

37
00:04:42,163 --> 00:04:46,723
Ο πρωτότοκός της, ο Απόλο,
είναι το κυρίαρχο αρσενικό της ομάδας.

38
00:04:48,843 --> 00:04:52,003
Και αργεί λίγο να πάρει μπροστά το πρωί.

39
00:04:59,163 --> 00:05:01,803
Κάθε χιμπατζής έχει διαφορετική ηλικία.

40
00:05:04,683 --> 00:05:07,003
Ο καθένας έχει ξεχωριστή προσωπικότητα.

41
00:05:09,763 --> 00:05:13,163
Όλοι, όμως, είναι πλάσματα της συνήθειας.

42
00:05:17,563 --> 00:05:19,043
Οι ζωές τους διέπονται

43
00:05:19,763 --> 00:05:22,083
από το πέρασμα του χρόνου.

44
00:05:24,563 --> 00:05:25,883
Δεν το βλέπουμε.

45
00:05:28,083 --> 00:05:29,083
Ούτε το ακούμε.

46
00:05:30,803 --> 00:05:33,443
Δεν μπορούμε να το επηρεάσουμε
με κανέναν τρόπο.

47
00:05:34,283 --> 00:05:39,523
Ωστόσο, κάθε χτύπος της καρδιάς,
κάθε επιλογή και κάθε ενέργεια,

48
00:05:39,603 --> 00:05:41,083
κάθε αδράνεια

49
00:05:42,243 --> 00:05:45,843
είναι επακόλουθο
της αδιάκοπης ροής του χρόνου.

50
00:05:47,203 --> 00:05:50,443
Μπορεί να περάσει σαν αστραπή
ή να μην έχει τελειωμό.

51
00:05:51,523 --> 00:05:54,083
Ο χρόνος όμως προχωράει πάντα μπροστά.

52
00:05:55,363 --> 00:05:57,683
Οι αστέρες κι οι πλανήτες σχηματίζονται,

53
00:05:58,563 --> 00:05:59,563
γερνούν

54
00:06:00,443 --> 00:06:01,323
και πεθαίνουν.

55
00:06:02,483 --> 00:06:05,443
Έπειτα, αναδύονται νέοι αστέρες.

56
00:06:05,523 --> 00:06:07,763
Και από μερικούς και σπάνιους,

57
00:06:07,843 --> 00:06:11,723
γεννιούνται τα πιο μυστηριώδη
αντικείμενα του σύμπαντος.

58
00:06:13,163 --> 00:06:14,363
Οι μαύρες τρύπες.

59
00:06:22,083 --> 00:06:24,883
Ο χρόνος είναι ο κοσμικός συντονιστής.

60
00:06:27,643 --> 00:06:30,643
Τίποτα δεν μπορεί να του ξεφύγει.

61
00:06:44,723 --> 00:06:49,323
Μολονότι εμείς έχουμε συσκευές
που παρακολουθούν και μετρούν τον χρόνο…

62
00:06:55,203 --> 00:06:56,443
οι χιμπατζήδες δεν έχουν.

63
00:07:04,323 --> 00:07:07,923
Η Σελέστ και η οικογένειά της
χρησιμοποιούν τον ήλιο ως οδηγό.

64
00:07:11,843 --> 00:07:14,883
Ανατέλλει και απλώνει
τις αχτίνες του στον ουρανό.

65
00:07:19,163 --> 00:07:20,163
Κινείται εκείνος…

66
00:07:23,363 --> 00:07:24,723
κινούνται κι εκείνοι.

67
00:07:32,003 --> 00:07:35,443
Οι χιμπατζήδες σπάνια
κοιμούνται δύο φορές στην ίδια φωλιά.

68
00:07:36,003 --> 00:07:39,163
Κάθε πρωί ψάχνουν φρέσκα φρούτα.

69
00:07:41,683 --> 00:07:45,323
Μετακινούνται από το ένα μέρος
της περιοχής τους στο άλλο.

70
00:07:49,163 --> 00:07:52,483
Τώρα, όμως, τα πιο ώριμα φρούτα…

71
00:07:54,883 --> 00:07:57,723
είναι στην άλλη πλευρά
μιας αχανούς πεδιάδας.

72
00:08:02,523 --> 00:08:06,283
Ο Απόλο και τα πιο δυνατά μέλη της ομάδας
προχωρούν μπροστά

73
00:08:07,203 --> 00:08:09,883
για να δουν
αν θα είναι ασφαλείς οι υπόλοιποι.

74
00:08:12,323 --> 00:08:13,483
Εκεί πέρα,

75
00:08:13,563 --> 00:08:17,283
είναι ευάλωτοι σε θηρευτές,
αντίπαλους χιμπατζήδες

76
00:08:18,203 --> 00:08:20,043
και στον ζεστό ήλιο.

77
00:08:24,203 --> 00:08:25,603
Πρέπει να είναι γρήγοροι.

78
00:08:26,883 --> 00:08:28,803
Ο χρόνος περνάει.

79
00:08:33,763 --> 00:08:36,963
Ο ήλιος που διασχίζει τον ουρανό

80
00:08:37,043 --> 00:08:40,083
αποτελεί τη βασική μονάδα χρόνου
των χιμπατζήδων.

81
00:08:43,723 --> 00:08:47,483
Από την ανατολή
μέχρι το ηλιοβασίλεμα και την ανατολή.

82
00:08:49,563 --> 00:08:51,043
Η 24ωρη μέρα.

83
00:08:54,243 --> 00:08:57,443
Η μέρα όμως δεν μετράει τον χρόνο.

84
00:08:59,203 --> 00:09:02,243
Μετράει την κίνηση.

85
00:09:08,683 --> 00:09:11,523
Καθώς ο πλανήτης μας
περιστρέφεται γύρω απ' τον άξονά του,

86
00:09:11,603 --> 00:09:18,163
το δάσος κινείται στο διάστημα
με ταχύτητα 1.600 χιλιομέτρων την ώρα.

87
00:09:20,403 --> 00:09:25,443
Η Γη χρειάζεται 24 ώρες
για να κάνει μια πλήρη περιστροφή.

88
00:09:28,323 --> 00:09:32,043
Δίνει στους χιμπατζήδες 24 ώρες κίνησης.

89
00:09:33,163 --> 00:09:36,923
Δώδεκα στον ήλιο και δώδεκα στο σκοτάδι.

90
00:09:38,563 --> 00:09:39,603
Ξανά

91
00:09:41,043 --> 00:09:42,083
και ξανά.

92
00:09:46,803 --> 00:09:52,123
Η σταθερή περιστροφή του πλανήτη μας
ρυθμίζει το κεντρικό ρολόι της Γης.

93
00:09:55,083 --> 00:09:58,243
Το χρονόμετρο
που εμπιστεύονται οι χιμπατζήδες.

94
00:10:02,523 --> 00:10:05,483
Μα αυτός ο βασικός κύκλος
που θεωρούμε δεδομένο…

95
00:10:07,363 --> 00:10:08,923
δεν είναι παγκόσμιος.

96
00:10:15,883 --> 00:10:18,523
Με την απομάκρυνση από τον πλανήτη μας,

97
00:10:20,323 --> 00:10:23,003
η 24ωρη μέρα δεν ισχύει πια.

98
00:10:28,003 --> 00:10:29,883
Πιο κοντά στον ήλιο…

99
00:10:32,123 --> 00:10:33,563
είναι ο πλανήτης Ερμής.

100
00:10:33,643 --> 00:10:35,123
ΕΡΜΗΣ

101
00:10:35,203 --> 00:10:39,043
Σε σύγκριση με εμάς,
περιστρέφεται με ρυθμό σαλιγκαριού.

102
00:10:41,043 --> 00:10:44,243
ΗΜΕΡΑ 1.408 ΩΡΩΝ

103
00:10:44,563 --> 00:10:49,803
Η γειτονική Αφροδίτη
περιστρέφεται ακόμα πιο αργά.

104
00:10:51,443 --> 00:10:54,243
Η περιστροφή γύρω απ' τον άξονά της
διαρκεί περισσότερο

105
00:10:55,563 --> 00:10:58,163
απ' ό,τι η περιστροφή γύρω από τον ήλιο.

106
00:11:00,363 --> 00:11:01,203
ΗΜΕΡΑ 5.832 ΩΡΩΝ

107
00:11:01,283 --> 00:11:06,083
Αυτό κάνει μία ημέρα της Αφροδίτης
πιο μεγάλη από έναν χρόνο.

108
00:11:06,163 --> 00:11:08,083
ΧΡΟΝΟΣ 5.390 ΩΡΩΝ

109
00:11:09,723 --> 00:11:12,763
Κάθε πλανήτης
έχει τη δική του διάρκεια ημέρας.

110
00:11:15,923 --> 00:11:19,603
ΑΡΗΣ - ΗΜΕΡΑ 25 ΩΡΩΝ

111
00:11:21,563 --> 00:11:25,723
ΚΡΟΝΟΣ - ΗΜΕΡΑ 11 ΩΡΩΝ

112
00:11:27,203 --> 00:11:30,643
ΠΟΣΕΙΔΩΝΑΣ - ΗΜΕΡΑ 17 ΩΡΩΝ

113
00:11:32,363 --> 00:11:36,083
Συμπεριλαμβανομένων και πλανητών
πέρα απ' το ηλιακό μας σύστημα.

114
00:11:40,403 --> 00:11:42,483
Εξήντα τρία έτη φωτός μακριά,

115
00:11:43,563 --> 00:11:45,643
σε τροχιά γύρω από έναν νέο αστέρα,

116
00:11:46,403 --> 00:11:48,803
είναι ο Beta Pictoris B.

117
00:11:52,563 --> 00:11:55,363
Περιστρέφεται πολύ γρήγορα.

118
00:11:58,763 --> 00:12:01,043
Διογκώνεται στα πλάγια.

119
00:12:04,763 --> 00:12:08,203
Είναι ο πιο γρήγορος
περιστρεφόμενος κόσμος που ξέρουμε.

120
00:12:10,243 --> 00:12:13,163
Εδώ, μία μέρα διαρκεί μόνο οκτώ ώρες.

121
00:12:13,243 --> 00:12:17,203
ΗΜΕΡΑ 8 ΩΡΩΝ

122
00:12:18,523 --> 00:12:23,163
Κάθε πλανήτης στο σύμπαν μας
περιστρέφεται με τη δική του ταχύτητα.

123
00:12:26,403 --> 00:12:27,803
Δισεκατομμύρια κόσμοι.

124
00:12:28,923 --> 00:12:30,803
Ο καθένας με το δικό του ρολόι

125
00:12:31,803 --> 00:12:33,843
που χτυπάει με διαφορετικό ρυθμό.

126
00:12:35,403 --> 00:12:40,923
Μα όλοι προχωρούν μπροστά
σε μια παγκόσμια κοσμική χρονική σειρά.

127
00:12:58,603 --> 00:12:59,683
Πίσω στη Γη,

128
00:13:00,683 --> 00:13:03,323
με τον ήλιο να είναι τώρα σχεδόν από πάνω,

129
00:13:05,123 --> 00:13:07,843
οι χιμπατζήδες
ξέρουν ακριβώς τι ώρα είναι.

130
00:13:17,203 --> 00:13:18,763
Είναι ώρα για μεσημεριανό.

131
00:13:31,203 --> 00:13:35,803
Και η διέλευσή τους από τη σαβάνα
γίνεται ακριβώς στην ώρα της.

132
00:13:42,723 --> 00:13:44,443
Τους έπεσε το λαχείο.

133
00:13:51,803 --> 00:13:54,723
Αυτά τα γλυκά μούρα αφρικανικής ποικιλίας

134
00:13:56,443 --> 00:13:58,603
υπάρχουν μόνο για λίγες εβδομάδες.

135
00:14:05,123 --> 00:14:08,643
Ένα σπάνιο εποχιακό δώρο από το δάσος.

136
00:14:12,723 --> 00:14:16,323
Εκεί που το μεσημέρι
είναι πολύ παραγωγική ώρα.

137
00:14:20,883 --> 00:14:24,763
Ζώα όλων των μεγεθών
φροντίζουν τις καθημερινές τους εργασίες.

138
00:14:30,043 --> 00:14:32,923
Και το καθένα
βιώνει τον χρόνο διαφορετικά.

139
00:14:37,163 --> 00:14:40,963
Για μικρά πλάσματα
με σύντομη, γρήγορη ζωή…

140
00:14:45,643 --> 00:14:49,003
το μεσημεριανό
μπορεί να είναι σαν μια ζωή.

141
00:14:54,723 --> 00:14:57,483
Για πιο αργά
και πιο μακριά ζωντανά πλάσματα,

142
00:14:58,163 --> 00:15:01,483
μία ώρα μπορεί να περάσει σε μια στιγμή.

143
00:15:08,363 --> 00:15:11,403
Όμως, είτε ζει σε υψηλή ταχύτητα

144
00:15:12,403 --> 00:15:14,163
είτε σε αργή κίνηση,

145
00:15:16,003 --> 00:15:21,163
κάθε μορφή ζωής στο δάσος
πρέπει να ακολουθεί την ίδια 24ωρη μέρα.

146
00:15:23,763 --> 00:15:26,483
Και καθώς ο κόσμος
συνεχίζει να περιστρέφεται…

147
00:15:29,443 --> 00:15:31,883
αυτές οι μέρες εξακολουθούν να περνούν.

148
00:15:33,643 --> 00:15:37,883
Υπαγορεύουν τη ζωή κάθε χιμπατζή.

149
00:15:41,483 --> 00:15:42,803
Ενός συγκεκριμένα.

150
00:15:50,003 --> 00:15:52,083
Στις 15 εβδομάδες,

151
00:15:52,923 --> 00:15:57,123
όλο το σώμα του μωρού θα μπορούσε
να χωρέσει στο χέρι της μητέρας του.

152
00:16:00,603 --> 00:16:02,483
Για να σχηματιστεί πλήρως,

153
00:16:02,563 --> 00:16:05,963
απαιτείται μια σειρά
από τέλεια χρονισμένα γεγονότα.

154
00:16:08,203 --> 00:16:10,403
Για τις επόμενες 130 μέρες,

155
00:16:11,163 --> 00:16:15,603
κάθε λεπτό,
κάθε νανοδευτερόλεπτο είναι κρίσιμο.

156
00:16:24,243 --> 00:16:30,243
Νέα κύτταρα διαιρούνται κι αναπτύσσονται
με εξαιρετική ταχύτητα και ακρίβεια.

157
00:16:34,243 --> 00:16:35,243
Αυτήν τη στιγμή

158
00:16:36,203 --> 00:16:41,803
τα εγκεφαλικά κύτταρα πολλαπλασιάζονται
με ρυθμό περίπου 15 εκατομμυρίων την ώρα.

159
00:16:51,803 --> 00:16:54,963
Όλοι μας, από τις πρώτες μας στιγμές,

160
00:16:55,843 --> 00:17:00,283
έχουμε μια βαθιά
βιολογική σχέση με τον χρόνο.

161
00:17:17,403 --> 00:17:19,243
Καθώς το φως του ήλιου χάνεται…

162
00:17:21,803 --> 00:17:24,643
οι χιμπατζήδες
αλλάζουν ενστικτωδώς ταχύτητες.

163
00:17:27,883 --> 00:17:29,243
Στη βραδινή λειτουργία.

164
00:17:39,163 --> 00:17:42,003
Το φώλιασμα είναι ένα σήμα
για όλη την ομάδα.

165
00:17:44,443 --> 00:17:47,603
Ώρα να βρουν ένα ασφαλές μέρος
για να περάσουν τη νύχτα.

166
00:18:01,443 --> 00:18:05,683
Τα κρεβάτια τους
πρέπει να είναι μαλακά, αλλά δυνατά.

167
00:18:12,243 --> 00:18:14,683
Δεν βλάπτει αν έχουν και ωραία γεύση.

168
00:18:18,923 --> 00:18:21,843
Ο ρυθμός κάθε μέρας στο δάσος

169
00:18:21,923 --> 00:18:25,403
καθορίζεται από τη θέση του ήλιου
στον ουρανό.

170
00:18:34,643 --> 00:18:37,523
Η έμφυτη αίσθηση του χρόνου
των χιμπατζήδων όμως

171
00:18:38,243 --> 00:18:41,003
έρχεται από κάτι μέσα τους.

172
00:18:49,683 --> 00:18:53,723
Βαθιά μέσα στο μυαλό τους
υπάρχει ένα βιολογικό ρολόι.

173
00:18:56,603 --> 00:18:59,563
Δέσμες νευρώνων λειτουργούν ως εκκρεμές…

174
00:19:01,883 --> 00:19:06,523
και ελέγχονται από γονίδια
που ενεργοποιούνται και απενεργοποιούνται.

175
00:19:08,603 --> 00:19:13,123
Σε έναν κύκλο
που επαναλαμβάνεται κάθε 24 ώρες.

176
00:19:16,283 --> 00:19:21,363
Αυτό το γονιδιακό ρολόι
δημιουργεί έναν κιρκάδιο ρυθμό στο σώμα

177
00:19:22,123 --> 00:19:28,243
που φθίνει και αυξάνεται συγχρονισμένα
με την περιστροφή του πλανήτη μας.

178
00:19:30,643 --> 00:19:32,083
Ελέγχει ορμόνες…

179
00:19:36,563 --> 00:19:37,683
καρδιακούς παλμούς

180
00:19:38,843 --> 00:19:40,683
και ενεργειακά επίπεδα.

181
00:19:46,243 --> 00:19:50,803
Και τώρα, τα ρολόγια του σώματος
των χιμπατζήδων στέλνουν το μήνυμα

182
00:19:52,203 --> 00:19:54,763
"Ώρα να νυστάξουμε".

183
00:19:58,003 --> 00:19:59,603
Δεν μπορούν όλοι όμως.

184
00:20:14,323 --> 00:20:17,763
Ο εγκέφαλος του μωρού της Σελέστ
συνεχίζει να σχηματίζεται.

185
00:20:20,683 --> 00:20:23,043
Αφού δεν διαθέτει εσωτερικό ρολόι,

186
00:20:23,683 --> 00:20:27,323
συγχρονίζεται
από τις ορμόνες της μητέρας του.

187
00:20:29,643 --> 00:20:33,483
Το μωρό όμως
δεν παίρνει πάντα την πληροφορία.

188
00:20:37,523 --> 00:20:39,163
Ευτυχώς για τη Σελέστ,

189
00:20:39,243 --> 00:20:41,003
λόγω της ανάπτυξης,

190
00:20:41,683 --> 00:20:44,563
το μωρό της κάποια στιγμή αποκοιμιέται.

191
00:20:59,643 --> 00:21:03,683
Ενώ οι χιμπατζήδες
κοιμούνται ψηλά στα δέντρα…

192
00:21:07,323 --> 00:21:10,723
άλλοι κάτοικοι του δάσους ξυπνούν.

193
00:21:22,763 --> 00:21:25,443
Τα ρολόγια του σώματος χτυπούν

194
00:21:25,523 --> 00:21:29,923
στα κύτταρα φυτών και ζώων
σε όλο το δάσος.

195
00:21:38,363 --> 00:21:43,563
Τα γονιδιακά ρολόγια εξελίχθηκαν
πριν από δυόμισι δισεκατομμύρια χρόνια

196
00:21:43,643 --> 00:21:45,723
στα πρώτα ζωντανά κύτταρα.

197
00:21:48,123 --> 00:21:52,923
Όσοι μπορούσαν να προβλέψουν το φως και
το σκοτάδι μιας ημέρας είχαν πλεονέκτημα.

198
00:21:56,203 --> 00:21:58,043
Και καθώς εξελίχθηκε η ζωή,

199
00:21:59,283 --> 00:22:01,923
συγχρονίστηκε με την κίνηση της Γης.

200
00:22:02,923 --> 00:22:04,723
Με αποτέλεσμα σήμερα

201
00:22:04,803 --> 00:22:09,523
αυτά τα ρολόγια να υπάρχουν
σχεδόν σε όλα τα πλάσματα στη Γη.

202
00:22:13,683 --> 00:22:16,483
Αν και μερικά πλάσματα
προτιμούν τη μέρα κι άλλα τη νύχτα…

203
00:22:22,363 --> 00:22:26,243
όλη η ζωή χτυπάει στον ίδιο ρυθμό.

204
00:22:28,763 --> 00:22:31,003
Χάρη στα κυτταρικά ρολόγια

205
00:22:31,083 --> 00:22:36,323
που χτυπούν συγχρονισμένα
με την περιστροφή της Γης.

206
00:22:53,043 --> 00:22:55,283
Καθώς το χθες γίνεται ανάμνηση…

207
00:22:58,083 --> 00:23:00,643
μια νέα μέρα ξεκινάει στο δάσος.

208
00:23:09,603 --> 00:23:11,043
Ένας φρέσκος κύκλος,

209
00:23:12,803 --> 00:23:17,203
ωστόσο, κανένα ρολόι
δεν μπορεί πραγματικά να ρυθμιστεί ξανά.

210
00:23:24,763 --> 00:23:29,283
Και υπάρχουν διακριτικά στοιχεία
σε όλο το δάσος που αποκαλύπτουν τον λόγο.

211
00:23:32,483 --> 00:23:35,723
Τίποτα δεν είναι σήμερα

212
00:23:36,363 --> 00:23:38,083
το ίδιο με χθες.

213
00:23:42,323 --> 00:23:44,843
Ιδίως ο Απόλο,

214
00:23:45,763 --> 00:23:49,203
που φαίνεται να ξύπνησε στραβά.

215
00:23:57,643 --> 00:23:59,363
Όταν είναι κακόκεφος…

216
00:24:03,243 --> 00:24:07,883
οι υπόλοιποι στην ομάδα
πρέπει να κρατήσουν χαμηλό προφίλ.

217
00:24:26,763 --> 00:24:29,723
Σύντομα θα βρει στόχο
να ξεσπάσει την οργή του.

218
00:24:40,723 --> 00:24:44,163
Κάποιοι μικρότεροι χιμπατζήδες
βρήκαν μέλι για πρωινό.

219
00:24:56,723 --> 00:25:00,403
Και ξέχασαν να καλέσουν τον Απόλο.

220
00:25:14,683 --> 00:25:19,363
Σύντομα μαθαίνεις ότι δεν πρέπει ποτέ
να εκνευρίζεις το κυρίαρχο αρσενικό.

221
00:25:26,923 --> 00:25:28,483
Τον δάγκωσε άσχημα.

222
00:25:32,323 --> 00:25:34,923
Ευτυχώς, δεν είναι πολύ σοβαρό.

223
00:25:43,243 --> 00:25:46,643
Με λίγη φροντίδα, η πληγή θα επουλωθεί.

224
00:25:49,403 --> 00:25:53,283
Οι πληγές όμως αφήνουν σημάδια

225
00:25:54,203 --> 00:25:56,163
χαραγμένα στο σώμα των χιμπατζήδων.

226
00:25:57,483 --> 00:25:59,603
Ανεξίτηλα σημάδια του παρελθόντος

227
00:26:00,243 --> 00:26:03,883
που αποκαλύπτουν τη μοναδική
παγκόσμια αλήθεια για τον χρόνο.

228
00:26:07,323 --> 00:26:08,603
Έχει κατεύθυνση.

229
00:26:10,683 --> 00:26:13,123
Δεν μπορείς να επιστρέψεις στον χρόνο,

230
00:26:14,683 --> 00:26:17,363
μόνο μπροστά στο μέλλον.

231
00:26:20,843 --> 00:26:22,963
Αυτό είναι το βέλος του χρόνου,

232
00:26:24,243 --> 00:26:27,883
και αφήνει σημάδια στα πάντα,

233
00:26:28,563 --> 00:26:29,523
σε όλη τη Γη

234
00:26:31,283 --> 00:26:32,363
και πιο πέρα.

235
00:26:41,203 --> 00:26:46,603
Το φεγγάρι μας είναι γεμάτο σημάδια μαχών
που διηγούνται ιστορίες αρχαίων γεγονότων.

236
00:26:56,523 --> 00:26:57,963
Το ίδιο κι οι πλανήτες.

237
00:26:59,563 --> 00:27:01,643
ΕΡΜΗΣ

238
00:27:01,723 --> 00:27:08,243
Οι επιφάνειές τους μαρτυρούν
βομβαρδισμό από αστεροειδείς και κομήτες.

239
00:27:08,323 --> 00:27:10,763
ΑΡΗΣ

240
00:27:15,083 --> 00:27:19,163
Ο πιο εντυπωσιακός κρατήρας κρούσης
στο ηλιακό σύστημα όμως

241
00:27:20,723 --> 00:27:23,123
ανήκει σε ένα φεγγάρι του Κρόνου.

242
00:27:23,363 --> 00:27:24,443
ΜΙΜΑΣ

243
00:27:24,523 --> 00:27:25,523
Τον Μίμα.

244
00:27:27,923 --> 00:27:32,723
Ο κρατήρας Herschel
έχει διάμετρο 130 χιλιόμετρα.

245
00:27:38,323 --> 00:27:41,043
Ό,τι κι αν δημιούργησε
το τεράστιο αυτό σημάδι…

246
00:27:43,043 --> 00:27:46,323
λίγο έλειψε να διαλύσει το φεγγάρι.

247
00:28:04,043 --> 00:28:06,243
Ο Μίμας μαρτυρά το γεγονός.

248
00:28:07,883 --> 00:28:10,523
Τέτοια γεγονότα όμως είναι μη αναστρέψιμα.

249
00:28:15,003 --> 00:28:15,843
ΓΗ

250
00:28:15,923 --> 00:28:19,403
Και διαφοροποιούν
το παρελθόν από το παρόν.

251
00:28:21,643 --> 00:28:22,483
ΜΑΥΡΙΤΑΝΙΑ

252
00:28:22,563 --> 00:28:24,803
Οι κρατήρες πρόσκρουσης
είναι χρονοσφραγίδες

253
00:28:26,403 --> 00:28:28,883
που σηματοδοτούν
μια μοναδική στιγμή στην ιστορία.

254
00:28:28,963 --> 00:28:32,923
21.000 ΕΤΩΝ

255
00:28:33,003 --> 00:28:36,763
ΗΠΑ

256
00:28:37,443 --> 00:28:40,403
Δεν μπορούμε να επιστρέψουμε
στη στιγμή που δημιουργήθηκαν.

257
00:28:40,483 --> 00:28:43,923
50.000 ΕΤΩΝ

258
00:28:44,003 --> 00:28:47,443
Μπορούμε όμως να βρούμε
ίχνη από γεγονότα του παρελθόντος…

259
00:28:47,523 --> 00:28:48,363
ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ

260
00:28:49,083 --> 00:28:51,523
και να χαρτογραφήσουμε
μια πορεία στον χρόνο.

261
00:28:51,603 --> 00:28:53,723
142 ΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ

262
00:28:56,683 --> 00:28:58,243
Πριν από τους κρατήρες.

263
00:28:59,683 --> 00:29:01,083
Πριν από τους πλανήτες.

264
00:29:01,883 --> 00:29:03,603
Πριν από τους αστέρες.

265
00:29:05,043 --> 00:29:07,723
Πίσω σε μια πολύ παλιά εποχή.

266
00:29:11,043 --> 00:29:14,363
13,8 ΔΙΣΕΚΑΤΟΜΜΥΡΙΩΝ ΕΤΩΝ

267
00:29:14,443 --> 00:29:17,443
Το σύμπαν μας είχε μια αρχή.

268
00:29:21,883 --> 00:29:25,083
Μια πολύ μεγάλη έκρηξη…

269
00:29:27,403 --> 00:29:29,843
που δημιούργησε τρισδιάστατο χώρο

270
00:29:31,323 --> 00:29:32,603
και χρόνο.

271
00:29:36,923 --> 00:29:40,283
Αλλά ο χώρος και ο χρόνος
δεν διαχωρίζονται.

272
00:29:41,843 --> 00:29:44,883
Ο χρόνος είναι συνυφασμένος με το σύμπαν.

273
00:29:49,043 --> 00:29:54,163
Συνδέεται με το διάστημα
ως η τέταρτη διάσταση του σύμπαντος.

274
00:29:56,483 --> 00:29:59,923
Η Μεγάλη Έκρηξη έβαλε
σε λειτουργία το ρολόι του σύμπαντος.

275
00:30:02,963 --> 00:30:05,323
Προωθώντας τα πάντα στο μέλλον.

276
00:30:09,083 --> 00:30:13,163
Δημιούργησε το βέλος του χρόνου.

277
00:30:18,683 --> 00:30:22,043
Από τις πρώτες στιγμές του σύμπαντός μας…

278
00:30:32,403 --> 00:30:34,683
μας ωθεί όλους στο μέλλον,

279
00:30:35,763 --> 00:30:38,243
είναι η αιτία που όλα μεγαλώνουν,

280
00:30:39,683 --> 00:30:40,523
γερνούν…

281
00:30:42,483 --> 00:30:43,443
και αλλάζουν.

282
00:30:45,603 --> 00:30:49,163
Από την παιδική ηλικία ως την ενηλικίωση,

283
00:30:50,443 --> 00:30:54,123
το ταξίδι όλων στη ζωή
είναι προς την ίδια κατεύθυνση.

284
00:30:55,683 --> 00:30:58,443
Γερνάμε μέρα με τη μέρα.

285
00:31:00,003 --> 00:31:02,843
Και με την ηλικία έρχεται η σοφία,

286
00:31:04,243 --> 00:31:08,283
καθώς η νεανική αθωότητα
αντικαθίσταται από την εμπειρία.

287
00:31:13,163 --> 00:31:17,563
Το βέλος του χρόνου μάς οδηγεί
σε αυτά τα στάδια της ζωής.

288
00:31:21,923 --> 00:31:23,123
Μας διαμορφώνει.

289
00:31:25,843 --> 00:31:27,643
Καθορίζει το ποιοι είμαστε.

290
00:31:31,043 --> 00:31:32,683
Από τις πρώτες στιγμές μας,

291
00:31:34,723 --> 00:31:35,963
ως τις τελευταίες.

292
00:31:41,923 --> 00:31:44,563
Οι χιμπατζήδες σπάνια ζουν μετά τα 40.

293
00:31:49,243 --> 00:31:50,963
Τίποτα δεν είναι αθάνατο.

294
00:31:58,523 --> 00:32:03,403
Ό,τι υπάρχει στο σύμπαν
έχει πεπερασμένη διάρκεια ζωής.

295
00:32:08,723 --> 00:32:12,003
Όπως ίσως και το ίδιο το σύμπαν.

296
00:32:19,643 --> 00:32:23,643
Σήμερα οι γαλαξίες είναι γεμάτοι αστέρες.

297
00:32:27,323 --> 00:32:31,003
Το 95% των αστέρων, όμως, που θα υπάρξει

298
00:32:31,643 --> 00:32:33,563
έχει ήδη γεννηθεί.

299
00:32:38,763 --> 00:32:41,443
Έτσι, καθώς το σύμπαν
ταξιδεύει στο μέλλον,

300
00:32:42,843 --> 00:32:46,203
οι αστέρες, ένας προς έναν,

301
00:32:46,923 --> 00:32:47,963
θα σβήσουν,

302
00:32:50,363 --> 00:32:55,323
αφήνοντας το σύμπαν αντιμέτωπο
με ένα παντοτινά σκοτεινό μέλλον,

303
00:32:56,883 --> 00:32:58,843
για τρισεκατομμύρια,

304
00:32:59,443 --> 00:33:03,203
για χιλιάδες δισεκατομμύρια χρόνια,
δηλαδή.

305
00:33:09,443 --> 00:33:11,683
Η ηλικία του αστρικού φωτός

306
00:33:11,763 --> 00:33:16,403
θα ακολουθήσει
μια μαύρη εποχή με μαύρες τρύπες.

307
00:33:22,963 --> 00:33:28,043
Αυτά τα τέρατα τρέφονται με τα κατάλοιπα
νεκρών αστέρων και πλανητών.

308
00:33:29,603 --> 00:33:31,083
Και έτσι,

309
00:33:31,163 --> 00:33:36,363
η αυξανόμενη βαρύτητά τους
σημαδεύει τον ίδιο τον ιστό του σύμπαντος.

310
00:33:43,123 --> 00:33:46,523
Διαστρεβλώνοντας
τόσο τον χώρο όσο και τον χρόνο.

311
00:33:48,803 --> 00:33:53,123
Η άκρη μιας μαύρης τρύπας,
που λέγεται ορίζοντας γεγονότων,

312
00:33:54,283 --> 00:33:57,603
είναι μια περιοχή
όπου η βαρύτητα έχει γίνει τόσο δυνατή,

313
00:33:58,283 --> 00:34:03,923
και ο χρόνος έχει επιβραδύνει τόσο,
που σχεδόν έχει σταματήσει.

314
00:34:08,963 --> 00:34:12,883
Ούτε οι μαύρες τρύπες, όμως,
δεν ξεφεύγουν από το βέλος του χρόνου.

315
00:34:15,083 --> 00:34:16,963
Στο πολύ μακρινό μέλλον…

316
00:34:21,123 --> 00:34:24,603
όταν δεν θα υπάρχουν αστέρες
ή πλανήτες για να καταναλωθούν,

317
00:34:25,963 --> 00:34:27,643
θα αρχίσουν να λιμοκτονούν.

318
00:34:32,843 --> 00:34:34,043
Και αργά αργά…

319
00:34:36,723 --> 00:34:37,963
πολύ αργά,

320
00:34:39,763 --> 00:34:40,883
θα συρρικνωθούν.

321
00:34:46,403 --> 00:34:47,643
Όταν πεθάνουν,

322
00:34:48,163 --> 00:34:50,683
κανείς δεν ξέρει τι θα ακολουθήσει.

323
00:34:52,963 --> 00:34:58,123
Μπορεί όμως
να είναι το τέλος του σύμπαντός μας.

324
00:35:07,443 --> 00:35:11,803
Εδώ στη Γη, κανείς μας δεν μπορεί
να επιβραδύνει το πέρασμα του χρόνου.

325
00:35:16,043 --> 00:35:20,403
Και μια θεία της Σελέστ
φτάνει στο τέλος του δικού της χρόνου.

326
00:35:24,323 --> 00:35:28,083
Αποχωρεί από την ομάδα
και πηγαίνει στο δάσος μόνη.

327
00:35:35,843 --> 00:35:37,963
Έχει ζήσει πολλά χρόνια.

328
00:35:41,243 --> 00:35:44,323
Μα αυτή η μέρα θα είναι η τελευταία της.

329
00:36:03,803 --> 00:36:06,603
Ενώ ο κόσμος συνεχίζει να περιστρέφεται,

330
00:36:07,963 --> 00:36:08,883
το σώμα της

331
00:36:09,723 --> 00:36:11,163
μένει ακίνητο.

332
00:36:23,363 --> 00:36:26,283
Ο χρόνος, όμως,
δεν μας οδηγεί μόνο προς το τέλος.

333
00:36:30,403 --> 00:36:32,523
Δημιουργεί και αρχές.

334
00:36:37,323 --> 00:36:40,923
Καθώς οι μέρες
γίνονται βδομάδες και οι βδομάδες μήνες,

335
00:36:42,603 --> 00:36:45,683
οι αλλαγές είναι μεγάλες
για έναν ξεχωριστό χιμπατζή.

336
00:36:59,643 --> 00:37:01,643
Χαιρετήστε την Κόσμο.

337
00:37:06,083 --> 00:37:09,203
Ο εγκέφαλος και τα άκρα της
έχουν σχηματιστεί πλήρως.

338
00:37:10,763 --> 00:37:13,603
Και τα μάτια της
είναι έτοιμα να δουν τον κόσμο.

339
00:37:21,923 --> 00:37:25,323
Είναι αδύνατον να ξέρουμε
την ακριβή ώρα της γέννησής της.

340
00:37:26,603 --> 00:37:29,443
Μπορεί όμως να γεννηθεί οποιαδήποτε μέρα.

341
00:37:36,083 --> 00:37:38,843
Είναι στη μήτρα για οκτώ μήνες.

342
00:37:40,283 --> 00:37:43,603
Το ταξίδι της, όμως,
ξεκίνησε πριν από πολύ καιρό.

343
00:37:46,043 --> 00:37:50,643
Τα στοιχεία που την έκαναν
προήλθαν από αστέρες που πέθαναν.

344
00:37:52,563 --> 00:37:54,883
Το νερό που ρέει στο σώμα της

345
00:37:56,723 --> 00:37:58,803
προήλθε από μακρινούς κόσμους.

346
00:38:00,443 --> 00:38:03,323
Η ενέργεια που κινεί τους μυς της

347
00:38:04,843 --> 00:38:07,083
προήλθε από την καρδιά του ήλιου μας.

348
00:38:09,763 --> 00:38:13,083
Ωστόσο υπάρχει
και το πιο μυστηριώδες στοιχείο.

349
00:38:13,763 --> 00:38:18,243
Αυτό που άρχισε να χτυπάει
13,8 δισεκατομμύρια χρόνια πριν.

350
00:38:22,323 --> 00:38:25,083
Αυτό που οδήγησε όλα τα άλλα στοιχεία

351
00:38:25,803 --> 00:38:27,163
σε αυτήν τη στιγμή.

352
00:38:30,163 --> 00:38:31,283
Σε αυτό το μέρος.

353
00:38:34,003 --> 00:38:35,403
Σε αυτόν τον πλανήτη.

354
00:38:44,763 --> 00:38:46,363
Άλλη μια ανατολή,

355
00:38:47,003 --> 00:38:47,963
άλλο ένα πρωί.

356
00:38:53,283 --> 00:38:54,363
Κι αυτό…

357
00:38:56,203 --> 00:38:57,563
είναι πολύ ξεχωριστό.

358
00:39:08,163 --> 00:39:10,643
Καλώς ήρθες στη Γη, Κόσμο.

359
00:39:15,483 --> 00:39:18,723
Αυτή η πολύτιμη στιγμή
δεν θα επαναληφθεί για τη Σελέστ.

360
00:39:19,523 --> 00:39:22,803
Το ταξίδι της Κόσμο, όμως, μόλις ξεκίνησε.

361
00:39:26,043 --> 00:39:28,323
Θα πάρει περίπου τρεις μήνες

362
00:39:28,403 --> 00:39:32,083
για να συγχρονιστεί το ρολόι
του σώματός μας με τον ρυθμό του πλανήτη,

363
00:39:33,883 --> 00:39:36,563
έναν χρόνο για να επικοινωνήσει,

364
00:39:38,123 --> 00:39:42,723
και ίσως 15 χρόνια
μέχρι να αναπτυχθεί πλήρως.

365
00:39:45,803 --> 00:39:48,123
Υπάρχουν πάρα πολλά πράγματα μπροστά.

366
00:39:56,363 --> 00:39:57,643
Όπως η Κόσμο,

367
00:39:58,403 --> 00:40:01,403
έτσι και το σύμπαν μας
είναι ακόμα σε βρεφικό στάδιο,

368
00:40:02,443 --> 00:40:06,683
στην αρχή μιας απίστευτα μεγάλης ζωής.

369
00:40:08,723 --> 00:40:11,963
Ζούμε στην εποχή του αστρικού φωτός.

370
00:40:14,243 --> 00:40:19,203
Μια στιγμή που το βέλος του χρόνου
γέμισε το σύμπαν με ομορφιά…

371
00:40:22,483 --> 00:40:23,443
και θαύμα.

372
00:40:32,403 --> 00:40:34,563
Μα είναι ένα σύντομο χρονικό διάστημα

373
00:40:35,483 --> 00:40:39,243
που δεν θα επαναληφθεί
στην ιστορία του σύμπαντός μας.

374
00:40:45,363 --> 00:40:48,203
Ουδείς μπορεί να επιβραδύνει
το πέρασμα του χρόνου,

375
00:40:49,123 --> 00:40:50,803
ούτε πρέπει να προσπαθήσουμε.

376
00:40:55,323 --> 00:40:56,963
Διότι χωρίς τον χρόνο,

377
00:40:58,163 --> 00:40:59,563
δεν θα υπήρχε το τώρα.

378
00:41:06,763 --> 00:41:08,243
Καμία σημαντική στιγμή.

379
00:41:17,323 --> 00:41:18,963
Καθόλου στιγμές. Τελεία.

380
00:41:24,643 --> 00:41:25,763
Χωρίς τον χρόνο…

381
00:41:27,843 --> 00:41:29,203
δεν θα υπήρχε ζωή.

382
00:41:41,363 --> 00:41:44,163
Στη συνέχεια
στην ιστορία του σύμπαντός μας,

383
00:41:45,843 --> 00:41:47,483
οι εποχές της Γης.

384
00:41:49,003 --> 00:41:51,803
Όπως μια αρκούδα
που μεγαλώνει τα μικρά της,

385
00:41:53,163 --> 00:41:56,723
έτσι βιώνουμε όλοι τις ετήσιες
μεταμορφώσεις του πλανήτη μας.

386
00:41:59,803 --> 00:42:02,363
Τι δημιούργησε, όμως, τις εποχές της Γης;

387
00:42:05,803 --> 00:42:08,883
Πώς συνδέονται
με τον σχηματισμό του φεγγαριού μας;

388
00:42:09,963 --> 00:42:15,723
Και γιατί μόνο ο πλανήτης μας
έχει τις κατάλληλες συνθήκες για ζωή;

389
00:42:48,523 --> 00:42:50,963
Υποτιτλισμός: Μάρθα Σιαμέτη