1
00:00:17,603 --> 00:00:22,003
ISANG DOCUMENTARY SERIES MULA SA NETFLIX

2
00:00:27,043 --> 00:00:29,043
Ang pinakahilaga ng ating planeta

3
00:00:30,683 --> 00:00:32,843
ay isang lupain ng sukdulan.

4
00:00:37,923 --> 00:00:39,483
Kapag dumarating ang taglamig…

5
00:00:43,203 --> 00:00:46,203
pinababagsak
ng hanging Arctic ang temperatura.

6
00:00:49,843 --> 00:00:54,123
Kahit ang matibay na Alaskan Brown Bear
ay kailangang maghanap ng kanlungan.

7
00:01:02,563 --> 00:01:05,203
Dahil hindi nila kaya ang yelo,

8
00:01:07,083 --> 00:01:10,323
napipilitan silang
sumuong sa dagdag na paglalakbay.

9
00:01:15,083 --> 00:01:19,163
Habang natatapat ang North Pole
sa kadiliman at pagyeyelo ng taglamig,

10
00:01:24,043 --> 00:01:28,723
magsisimulang umakyat ang mga oso
sa mga bundok…

11
00:01:33,003 --> 00:01:35,443
para kumanlong sa mga kweba o lungga

12
00:01:36,643 --> 00:01:38,763
na hinukay sa matatarik na dalisdis.

13
00:01:41,683 --> 00:01:43,483
Na ilang daang metro ang taas.

14
00:02:12,723 --> 00:02:14,923
Ang mga osong nakatira sa dulo ng mundo

15
00:02:16,803 --> 00:02:20,923
ay kailangang humarap
sa malalaking hamon ng bawat panahon.

16
00:02:23,963 --> 00:02:24,843
Para magawa ito,

17
00:02:26,363 --> 00:02:30,283
umaasa sila sa napakaespesyal
na koneksyon sa universe

18
00:02:31,283 --> 00:02:34,723
dahil nakatatak sa bayolohiya ng oso

19
00:02:34,803 --> 00:02:36,883
ang bawat kritikal na sandali

20
00:02:38,443 --> 00:02:41,403
ng apat at kalahating bilyong taong
kasaysayan ng Earth.

21
00:02:45,083 --> 00:02:49,803
Mga pangyayaring
walang kasinlaki at mapangwasak

22
00:02:51,523 --> 00:02:56,443
na lumikha ng mundong
walang katulad sa ating universe.

23
00:03:33,363 --> 00:03:36,523
Ito si Luna, anim na taong babae.

24
00:03:41,523 --> 00:03:43,923
Narating niya na ang ligtas na lungga,

25
00:03:46,843 --> 00:03:50,403
at ito ang magiging tahanan niya
sa susunod na anim na buwan.

26
00:03:58,003 --> 00:03:59,483
Isang maginhawang espasyo

27
00:04:00,603 --> 00:04:04,443
para palipasin ang taglamig
nang nagha-hibernate.

28
00:04:22,683 --> 00:04:24,563
Habang umiiksi ang araw,

29
00:04:27,243 --> 00:04:30,163
nagre-react ang kanyang katawan
sa ritmo ng ating planeta.

30
00:04:36,403 --> 00:04:38,523
Bumabagal ang tibok ng puso niya…

31
00:04:48,323 --> 00:04:50,323
tungo sa walong tibok kada minuto.

32
00:05:04,923 --> 00:05:06,683
Habang nagiging komportable siya,

33
00:05:08,643 --> 00:05:11,123
bumabagsak ang temperatura
ng katawan niya.

34
00:05:30,843 --> 00:05:33,003
At makakatulog siya nang mahimbing,

35
00:05:34,643 --> 00:05:36,123
na puno ng panaginip.

36
00:05:52,323 --> 00:05:56,803
Ang makapangyarihang koneksyon
sa pagitan ng oso at universe…

37
00:05:59,923 --> 00:06:03,843
ang nagtutulak sa kanyang
palampasin ang taglamig sa ilalim ng lupa.

38
00:06:08,003 --> 00:06:12,123
Maligaya't walang kamuwang-muwang
sa mahabang paglalakbay na darating.

39
00:06:17,203 --> 00:06:19,163
Dahil sa labas ng lungga,

40
00:06:22,523 --> 00:06:24,283
gumagalaw ang Earth.

41
00:06:34,323 --> 00:06:38,443
Araw-araw,
umiikot ang planeta sa axis nito.

42
00:06:55,363 --> 00:07:00,123
Bawat buwan, nakukumpleto ng Buwan
ang isang buong paglibot sa Earth.

43
00:07:07,083 --> 00:07:08,883
At sa paglipas ng mga buwan,

44
00:07:09,443 --> 00:07:13,363
nililibot naman
ng Earth at Buwan ang Araw.

45
00:07:19,243 --> 00:07:21,363
Sa panahong matutulog siya…

46
00:07:22,363 --> 00:07:26,563
…maglalakbay si Luna
nang 470 milyong kilometro.

47
00:07:33,003 --> 00:07:35,003
Isang epikong paglalakbay sa kalawakan

48
00:07:36,683 --> 00:07:39,123
na halos kalahati ng paglibot sa Araw.

49
00:07:47,603 --> 00:07:48,723
At ngayong taon,

50
00:07:49,603 --> 00:07:51,883
may mga bago siyang kasama.

51
00:07:55,603 --> 00:07:58,243
Habang pagising-gising,

52
00:07:59,563 --> 00:08:01,683
ipinanganak ni Luna…

53
00:08:04,083 --> 00:08:05,923
ang dalawang munting oso.

54
00:08:12,363 --> 00:08:16,523
Sususo at matutulog ang mga supling
sa lungga hanggang sa tagsibol.

55
00:08:19,643 --> 00:08:21,443
Pero naaapektuhan na

56
00:08:23,363 --> 00:08:26,043
ang katawan ni Luna
sa pagpapasuso sa dalawa.

57
00:08:33,163 --> 00:08:35,843
Kumukupis ang mga taba
sa ilalim ng balat niya

58
00:08:37,483 --> 00:08:41,123
habang ginagamit ang naimbak na enerhiya
sa paglikha ng gatas.

59
00:08:48,963 --> 00:08:51,363
Pagkalipas ng limang buwan
sa ilalim ng lupa,

60
00:08:51,883 --> 00:08:55,443
mahigit sangkapat na ng timbang niya
ang nawala kay Luna.

61
00:09:01,163 --> 00:09:04,483
At habang mas mababa pa sa zero
ang temperatura sa labas,

62
00:09:06,603 --> 00:09:09,923
kailangan na ni Luna
ang mabilis na pagdating ng tagsibol

63
00:09:10,683 --> 00:09:14,283
kung patuloy pa niyang
pasususuhin ang mga bagong-silang niya.

64
00:09:22,123 --> 00:09:23,003
Mabuti na lang,

65
00:09:24,923 --> 00:09:26,403
may maganda sa Earth.

66
00:09:29,843 --> 00:09:31,563
Nakahilig ito sa isang panig.

67
00:09:35,963 --> 00:09:38,843
Kaya habang gumagalaw ito sa kalawakan,

68
00:09:39,763 --> 00:09:42,283
sa iba't ibang parte ng taon,

69
00:09:42,363 --> 00:09:45,683
humihilig papunta sa Araw
ang iba't ibang parte ng planeta,

70
00:09:47,323 --> 00:09:49,683
na nagdudulot ng pagpapalit ng panahon.

71
00:10:00,403 --> 00:10:02,043
Ibig sabihin, sa Alaska,

72
00:10:03,243 --> 00:10:05,243
may mahalagang nangyayari.

73
00:10:12,923 --> 00:10:14,803
Sa paglipas ng bawat araw,

74
00:10:14,883 --> 00:10:17,043
mas tumitirik na ang araw.

75
00:10:20,883 --> 00:10:23,723
Binabago ng umiinit
na sinag nito ang lupain.

76
00:10:34,123 --> 00:10:38,083
Kung kailan kailangang-kailangan ito
ni Luna at ng mga supling niya.

77
00:10:42,563 --> 00:10:46,123
Made-detect ng nerve endings
sa balat niya ang init ng araw.

78
00:10:53,923 --> 00:10:55,603
At habang humahaba ang mga araw,

79
00:11:01,163 --> 00:11:04,043
nadarama ng mga espesyal na selyula

80
00:11:05,523 --> 00:11:09,043
sa likod ng mata niya
ang dagdag na liwanag.

81
00:11:14,723 --> 00:11:17,003
Ang mga lihim na mensaheng ito,

82
00:11:17,083 --> 00:11:19,523
na direktang
mula sa pinakamalapit na bituin,

83
00:11:22,443 --> 00:11:26,323
ang nagsasabi kay Luna
na oras nang gumising mula sa hibernation.

84
00:11:40,763 --> 00:11:45,203
Habang inihuhudyat nila ang marahang
pagpapalit ng panahon ng ating planeta.

85
00:11:54,363 --> 00:11:56,043
Pero sa solar system,

86
00:11:58,243 --> 00:12:00,363
ang mga panahong katulad ng sa Earth

87
00:12:01,923 --> 00:12:03,243
ay hindi karaniwan.

88
00:12:09,683 --> 00:12:12,643
Ang pinakamalapit nating
kapitbahay, ang Venus,

89
00:12:14,963 --> 00:12:16,723
ay mas malapit sa Araw

90
00:12:17,683 --> 00:12:20,403
at higit na mas mainit kaysa sa Earth.

91
00:12:25,203 --> 00:12:28,163
At dahil hindi nakahilig ang planeta,

92
00:12:29,003 --> 00:12:31,123
halos wala na itong panahon.

93
00:12:35,523 --> 00:12:39,443
Buong taon, nananatiling
sobrang init ng temperatura.

94
00:12:44,323 --> 00:12:45,603
Mas malayo pa,

95
00:12:46,123 --> 00:12:47,523
at lampas sa Earth,

96
00:12:49,643 --> 00:12:50,963
ang Mars.

97
00:12:52,923 --> 00:12:56,163
Ang orbit nito ay nagdudulot
ng pag-iiba-iba ng layo nito

98
00:12:56,243 --> 00:12:58,483
sa Araw buong taon.

99
00:13:00,203 --> 00:13:02,443
Kaya, mas matindi ang mga panahon

100
00:13:03,643 --> 00:13:06,483
sa Mars kaysa sa atin.

101
00:13:09,243 --> 00:13:13,923
Kapag taglamig, mahigit sangkapat
ng atmosphere ng planeta ay nagyeyelo.

102
00:13:15,923 --> 00:13:17,083
Samantalang sa tag-init,

103
00:13:18,163 --> 00:13:20,483
kapag mas malapit sa Araw ang Mars,

104
00:13:21,283 --> 00:13:24,323
ang matinding init
ay lumilikha ng dust storms

105
00:13:24,403 --> 00:13:29,323
na sobrang lakas,
na lumalamon sa buong planeta.

106
00:13:33,403 --> 00:13:34,843
Pero lampas sa Mars.

107
00:13:36,523 --> 00:13:37,723
Lampas sa Jupiter.

108
00:13:41,123 --> 00:13:42,043
At Saturn.

109
00:13:48,123 --> 00:13:51,043
Tatlong bilyong kilometro mula sa Araw,

110
00:13:52,643 --> 00:13:57,243
nasa Uranus ang pinakamatitinding panahon
sa buong solar system.

111
00:13:59,883 --> 00:14:03,283
Umiikot nang patagilid ang planetang ito.

112
00:14:04,323 --> 00:14:06,283
Kaya habang naglilibot ito,

113
00:14:06,363 --> 00:14:08,523
nakaharap ang tag-init sa Araw,

114
00:14:12,123 --> 00:14:17,123
samantalang hindi sisikatan ng araw
ang taglamig nang 42 taon.

115
00:14:29,443 --> 00:14:32,843
Earth lamang ang may mga panahon,

116
00:14:34,483 --> 00:14:37,483
na kahit sa sukdulan ng ating planeta,

117
00:14:38,243 --> 00:14:40,563
ay nagpapahintulot na umiral ang buhay.

118
00:14:54,563 --> 00:14:56,163
Sa pagdating ng tagsibol,

119
00:14:57,323 --> 00:14:59,763
lalabas na sa lungga ang pamilya ni Luna.

120
00:15:06,323 --> 00:15:11,043
Mararanasan na ng mga supling
ang init ng araw, sa unang pagkakataon.

121
00:15:35,923 --> 00:15:40,403
Pero ang pagpapalit ng panahon
ay nangangahulugang maglalakbay sila.

122
00:15:48,323 --> 00:15:50,243
Dahil para makahanap ng pagkain,

123
00:15:50,883 --> 00:15:52,923
kailangan silang dalhin ni Luna sa ibaba

124
00:15:54,803 --> 00:15:56,803
sa kabilang panig ng bundok.

125
00:16:13,763 --> 00:16:16,283
Mahirap akyatin 'yun,
para sa mga munting paa.

126
00:16:23,883 --> 00:16:26,763
Sa daan-daang metro
ng yelo at batong daraanan.

127
00:17:21,083 --> 00:17:25,323
Kapag nasa tuktok na sila,
tapos na ang pinakamahirap na bahagi.

128
00:17:36,803 --> 00:17:39,963
Pero hindi pa garantisadong
mabubuhay sila.

129
00:17:43,603 --> 00:17:45,963
Para mabuhay sa nalalabing parte ng taon,

130
00:17:47,283 --> 00:17:52,043
aasa ang pamilya
sa likas na pang-unawa ni Luna

131
00:17:53,243 --> 00:17:54,683
sa mga darating na panahon.

132
00:17:58,963 --> 00:18:00,323
Ang bawat isa…

133
00:18:02,683 --> 00:18:05,963
ay resulta ng taunang paglalakbay
ng Earth sa kalawakan.

134
00:18:12,483 --> 00:18:13,963
Paglalakbay na nagsimula…

135
00:18:15,963 --> 00:18:18,403
bago pa umiral ang Earth.

136
00:18:24,643 --> 00:18:30,763
SOLAR SYSTEM
4.6 NA BILYONG TAON ANG NAKALIPAS

137
00:18:33,683 --> 00:18:36,603
Isang yugto kung kailan

138
00:18:37,443 --> 00:18:40,163
higit lang
nang kaunti sa abo ang ating solar system.

139
00:18:43,163 --> 00:18:47,643
Wala pang Araw, planeta, at buwan.

140
00:18:50,403 --> 00:18:53,963
Isang ulap lang ng gas at alikabok.

141
00:19:07,363 --> 00:19:11,003
Tapos, sa malayong solar system,

142
00:19:13,443 --> 00:19:14,963
may sumabog na bituin.

143
00:19:16,963 --> 00:19:21,843
Isang supernova na nagpadala
ng shock wave sa buong kalawakan.

144
00:19:41,323 --> 00:19:46,323
Pagtama nito, napabagsak ng shockwave
ang ulap sa sarili nito.

145
00:19:51,603 --> 00:19:53,443
At nagsimula itong umikot.

146
00:20:00,483 --> 00:20:02,923
Habang pabilis nang pabilis ang pag-ikot,

147
00:20:04,083 --> 00:20:08,123
lumapad ang ulap tungo sa isang disc.

148
00:20:10,243 --> 00:20:13,243
Isang maelstrom ng gas at bato.

149
00:20:16,643 --> 00:20:19,443
Sa gitna, sa ilalim ng matinding presyur,

150
00:20:23,083 --> 00:20:24,523
isinilang ang Araw.

151
00:20:28,123 --> 00:20:31,883
Samantalang sa may labas,
nagbanggaan ang mga bato,

152
00:20:34,123 --> 00:20:36,483
at nagsimulang lumaki ang planeta natin.

153
00:20:41,123 --> 00:20:43,523
Hanggang pagkalipas ng 20 milyong taon,

154
00:20:44,923 --> 00:20:46,803
ganap nang nabuo ang Earth.

155
00:20:49,403 --> 00:20:53,003
Nililibot pa rin ang Araw
katulad ng ulap kung saan ito nagmula.

156
00:20:58,963 --> 00:21:02,323
Naglilibot nang isang beses kada 365 araw.

157
00:21:05,563 --> 00:21:07,723
Doon nakabatay ang isang taon sa Earth.

158
00:21:14,283 --> 00:21:16,723
Pero sa puntong ito ng kwento ng planeta,

159
00:21:17,803 --> 00:21:19,923
ito ay taon na wala pang mga panahon.

160
00:21:24,123 --> 00:21:26,763
Dahil ang kaguluhang lumikha sa kanila…

161
00:21:29,243 --> 00:21:31,123
ay paparating pa lang.

162
00:21:41,603 --> 00:21:45,403
Sa Alaska, ang tingkad ng tagsibol

163
00:21:46,643 --> 00:21:49,763
ay nagbigay-daan
sa nakakatamad na mga araw ng tag-init.

164
00:22:01,523 --> 00:22:03,923
Limang buwan na ang mga supling ngayon.

165
00:22:06,643 --> 00:22:08,163
At nag-aaral pa rin sila…

166
00:22:10,443 --> 00:22:11,883
kung paanong maging oso.

167
00:22:25,043 --> 00:22:27,123
Dahil mabilis silang lumalaki,

168
00:22:28,083 --> 00:22:30,003
palaging gutom ang mga supling.

169
00:22:36,563 --> 00:22:38,843
At bagama't mukhang maganda,

170
00:22:41,083 --> 00:22:44,523
mahirap ang panahon ng tag-init sa Alaska.

171
00:22:54,723 --> 00:22:57,563
Dahil walang disenteng makakain sa parang,

172
00:22:58,083 --> 00:23:00,323
kailangang magtiis ng mga oso sa damo.

173
00:23:11,283 --> 00:23:16,283
Ibig sabihin, aasa pa rin ang mga supling
sa gatas ng kanilang ina

174
00:23:16,363 --> 00:23:18,083
para sa karamihan ng pagkain nila.

175
00:23:35,563 --> 00:23:39,843
Pero hindi pa kumakain nang maayos
si Luna mula noong nag-hibernate siya,

176
00:23:41,603 --> 00:23:44,083
kaya malapit na siyang maubusan.

177
00:23:53,123 --> 00:23:56,083
Pero sa malapit, sa kalawakan,

178
00:23:57,563 --> 00:23:59,203
parating na ang tulong.

179
00:24:05,923 --> 00:24:10,443
Dahil ngayon, may palaging kasama
ang ating planeta.

180
00:24:13,043 --> 00:24:14,083
Ang Buwan.

181
00:24:16,363 --> 00:24:18,323
Hindi makaalis sa paglibot nito sa Earth,

182
00:24:19,763 --> 00:24:22,643
siya ang pinakamalapit nating
kapitbahay sa kalawakan.

183
00:24:23,963 --> 00:24:27,403
Ang pinakamalaki at pinakamaliwanag
na bagay sa langit tuwing gabi.

184
00:24:32,163 --> 00:24:35,563
At dahil napakalaki
at napakalapit ng Buwan,

185
00:24:37,803 --> 00:24:40,603
naglalabas ito
ng malakas na gravitational pull.

186
00:24:47,923 --> 00:24:51,523
Sapat ang lakas
para maapektuhan ang mundo natin.

187
00:24:56,123 --> 00:24:59,203
Inaangat nito ang dagat
mula sa ibabaw ng planeta…

188
00:25:07,563 --> 00:25:09,723
kaya tumataas ang tubig ng Earth.

189
00:25:16,003 --> 00:25:18,723
At sa ilang araw
ng kabilugan at bagong Buwan,

190
00:25:20,843 --> 00:25:25,443
inilantad ng pinakamababang tubig
ang isang bagong lupain.

191
00:25:29,803 --> 00:25:33,283
Ilang metro ng maputik na lupa
ang makikita mula sa dalampasigan.

192
00:25:39,163 --> 00:25:42,843
Kaya maaabot ng mga gutom na oso
ang nakabaong kayamanan.

193
00:25:50,603 --> 00:25:54,523
Na sakto ang tiyempo
para kay Luna at sa pamilya niya.

194
00:26:02,523 --> 00:26:04,323
Pero mainam na hayaan

195
00:26:05,443 --> 00:26:08,163
ang matatanda sa paghahanap sa putikan.

196
00:26:17,123 --> 00:26:21,723
Mas mahusay nang 2,000 beses
ang pang-amoy ni Luna kaysa sa atin.

197
00:26:24,523 --> 00:26:27,323
Sakto para sa paghahanap
ng masasarap na morsel.

198
00:26:31,243 --> 00:26:33,203
Mga kabibeng malambot ang shell.

199
00:26:53,723 --> 00:26:56,243
Napakahusay niyang sikwatin ang mga ito,

200
00:26:57,443 --> 00:27:00,243
na kaya niyang umubos
ng halos isa kada minuto.

201
00:27:20,483 --> 00:27:24,443
Mainam nang pandagdag ang mga kabibe
sa kakaunti niyang nakakain sa tag-init.

202
00:27:31,763 --> 00:27:34,843
Mahalagang enerhiya
na maipapasa niya sa mga supling.

203
00:27:39,843 --> 00:27:43,403
Ang mga regalong ito,
na inihatid sa kanya ng Buwan,

204
00:27:43,923 --> 00:27:46,803
ay tutulong kay Luna
na buhayin ang pamilya niya sa tag-init.

205
00:27:49,923 --> 00:27:52,523
Pero ang relasyon ng oso sa Buwan…

206
00:27:56,003 --> 00:27:58,483
ay mas malalim pa.

207
00:28:03,283 --> 00:28:06,003
Dahil noong nabuo ang Buwan

208
00:28:06,803 --> 00:28:08,763
ay nagkaroon ng mga panahon ang Earth.

209
00:28:11,243 --> 00:28:13,843
SOLAR SYSTEM
4.4 NA BILYONG TAON NA ANG NAKALIPAS

210
00:28:13,923 --> 00:28:16,083
Hindi nagtagal matapos itong mabuo,

211
00:28:17,003 --> 00:28:18,803
nagkaroon ng kasama ang ating planeta.

212
00:28:31,043 --> 00:28:32,843
Pero hindi 'yun ang Buwan.

213
00:28:34,963 --> 00:28:39,123
Ibang planeta iyon
na nabuo sa landas ng paglilibot ng Earth.

214
00:28:44,563 --> 00:28:46,923
Isang kapatid na tinawag na Theia.

215
00:28:48,723 --> 00:28:50,843
Halos kasinlaki iyon ng Mars.

216
00:28:53,523 --> 00:28:56,723
Isang malaking bola ng bato at lava.

217
00:28:59,483 --> 00:29:01,243
Sa panahon ng kabataan nila,

218
00:29:03,083 --> 00:29:05,163
nagkasundo ang Earth at Theia.

219
00:29:11,363 --> 00:29:16,323
Hanggang magkaroon ng pagbabago
sa gravity ng batang solar system…

220
00:29:19,723 --> 00:29:23,443
at nailagay ang dalawang planeta
sa landas para magbanggaan.

221
00:29:28,923 --> 00:29:30,083
Sa sandaling ito,

222
00:29:32,083 --> 00:29:35,083
nanganib ang kinabukasan ng Earth.

223
00:29:54,043 --> 00:29:56,083
Nabura ang Theia…

224
00:29:59,523 --> 00:30:02,443
nang wasakin ng banggaan
ang parehong daigdig.

225
00:30:29,163 --> 00:30:31,683
Sa maiksing sandali
sa panahon ng kalawakan,

226
00:30:34,603 --> 00:30:37,043
nagkaroon ng dalawang buwan
ang planeta natin.

227
00:30:46,403 --> 00:30:49,283
Pero pinabagsak

228
00:30:49,363 --> 00:30:53,043
ng gravity ang isa para lamunin ng Earth.

229
00:31:06,763 --> 00:31:09,923
Kaya iisa na lang ang buwan natin ngayon.

230
00:31:17,083 --> 00:31:21,243
At binago ng banggaan
ang ating planeta magpakailanman.

231
00:31:28,323 --> 00:31:30,763
Dahil sa lakas ng pagtama, napahilig ito,

232
00:31:31,643 --> 00:31:35,083
kaya ngayon ay umiikot ito
nang nakahilig nang 23 degrees.

233
00:31:41,003 --> 00:31:43,803
Kaya habang nililibot nito ang araw,

234
00:31:45,643 --> 00:31:47,123
at paisa-isang hemisphere

235
00:31:47,763 --> 00:31:51,683
ang nakaanggulo sa Araw,

236
00:31:55,043 --> 00:31:57,923
nagkaroon ng iba't ibang panahon
ang Earth.

237
00:32:19,643 --> 00:32:22,123
Ngayong malapit nang matapos ang tag-init,

238
00:32:22,723 --> 00:32:25,243
senyales ang mas mahahabang gabi

239
00:32:25,323 --> 00:32:28,523
na malapit nang dumating
ang marahas na taglamig ng Alaska.

240
00:32:32,603 --> 00:32:35,243
Pitong buwan na ang mga supling.

241
00:32:41,163 --> 00:32:45,683
At alam ni Luna na para mabuhay sila
sa mahabang tulog nila sa taglamig,

242
00:32:46,403 --> 00:32:49,443
kailangan nilang
mag-ipon ng reserbang taba.

243
00:33:06,043 --> 00:33:08,283
Pero palaging pinaaalala ng Buwan…

244
00:33:12,963 --> 00:33:14,523
na parating na ang tulong.

245
00:33:19,843 --> 00:33:23,003
Isang libong kilometro
mula sa dalampasigan ng Alaska,

246
00:33:25,003 --> 00:33:28,563
isa pang nilalang ang tumutugma
sa ritmo ng panahon sa Earth.

247
00:33:32,243 --> 00:33:34,003
Ang sockeye salmon.

248
00:33:36,803 --> 00:33:39,723
Matapos ang dalawang taong
pagala-gala sa Dagat Pasipiko,

249
00:33:42,803 --> 00:33:44,163
nasa hustong gulang na sila.

250
00:33:46,123 --> 00:33:48,483
At ngayon, ang pagbabago sa haba ng araw

251
00:33:49,803 --> 00:33:52,803
ay nag-uudyok ng paglalabas
ng hormones sa kanilang dugo.

252
00:33:56,283 --> 00:33:59,363
Mga kemikal na senyales
na nagpapabago ng kanilang asal.

253
00:34:08,123 --> 00:34:11,403
Tinatawagan silang mag-breed

254
00:34:11,483 --> 00:34:13,803
sa mga ilog kung saan sila ipinanganak.

255
00:34:34,323 --> 00:34:36,123
Pagod at gutom na si Luna,

256
00:34:37,163 --> 00:34:41,643
pero dinadala niya pa rin
ang kanyang mga supling sa tabing-ilog.

257
00:34:54,123 --> 00:34:59,043
Dahil pakiramdam niya,
may mangyayaring mahiwaga.

258
00:35:04,123 --> 00:35:09,003
Ngayong araw na ito, ang kakaibang
orasan ng mga panahon

259
00:35:09,083 --> 00:35:12,443
ay maghahatid ng mahalagang
ikinabubuhay ng mga oso.

260
00:35:33,563 --> 00:35:37,723
Umabot na ang Earth sa posisyong
naikot na nito ang Araw.

261
00:35:41,763 --> 00:35:44,283
At ngayon, patataasin ng Buwan ang tubig.

262
00:35:50,043 --> 00:35:51,763
Ibibigay nito ang huling udyok

263
00:35:52,363 --> 00:35:55,283
para dalhin ang mga salmon sa ilog.

264
00:36:40,563 --> 00:36:45,563
Sa wakas, nakatikim na
ng salmon ang mga supling.

265
00:36:51,203 --> 00:36:55,003
Bagama't hindi sasapat ang isang isda
para sa pangangailangan nila sa taglamig,

266
00:36:55,963 --> 00:36:58,883
ito ang unang totoong kain ng mga supling

267
00:36:59,403 --> 00:37:01,483
sa loob ng halos walong buwan.

268
00:37:18,083 --> 00:37:21,923
Nakahinga si Luna
sa pagdating ng unang salmon.

269
00:37:24,763 --> 00:37:26,643
Dahil ayon sa karanasan niya,

270
00:37:27,763 --> 00:37:31,243
hindi magtatagal,
mas marami pang isda ang darating.

271
00:37:50,763 --> 00:37:52,763
Habang mas umiiksi ang araw,

272
00:37:54,443 --> 00:37:58,323
ang parehong hormones
na nagtulak sa salmon na maglakbay

273
00:37:59,243 --> 00:38:01,563
ang magiging dahilan ng pagbabago nila.

274
00:38:09,003 --> 00:38:10,843
Mag-iiba ang hugis ng ulo niya.

275
00:38:13,043 --> 00:38:15,723
At mamumula ang mga katawan.

276
00:38:19,083 --> 00:38:21,003
Milyun-milyon

277
00:38:21,523 --> 00:38:25,963
ang aakyat sa ilog,
papunta sa lugar ng pangitlugan nila.

278
00:38:36,163 --> 00:38:40,443
At makukumpleto na ang kwento ng oso.

279
00:38:49,163 --> 00:38:52,563
Isang kwentong kasingtanda ng planeta.

280
00:39:02,723 --> 00:39:04,323
Ang pagkakabuo ng Earth,

281
00:39:09,803 --> 00:39:12,083
ang banggaang lumikha sa Buwan,

282
00:39:15,043 --> 00:39:18,883
at ang natatanging relasyon
ng planeta natin sa buwan at bituin nito…

283
00:39:25,443 --> 00:39:28,683
ay nagsama-sama para lumikha

284
00:39:28,763 --> 00:39:31,443
ng mundong walang katulad sa universe.

285
00:39:33,963 --> 00:39:35,643
Isang Goldilocks na planeta.

286
00:39:38,643 --> 00:39:42,723
Ang tanging lugar na alam nating
sakto para sa buhay.

287
00:40:04,363 --> 00:40:05,403
At para ka Luna,

288
00:40:06,043 --> 00:40:09,363
ang apat at kalahating bilyong taong
kasaysayan ng kalawakan

289
00:40:10,963 --> 00:40:14,043
ay humantong sa sandaling ito.

290
00:40:21,803 --> 00:40:24,123
Ang taunang pagsasama

291
00:40:24,203 --> 00:40:27,203
ng salmon at oso.

292
00:40:38,203 --> 00:40:40,443
At ang bihirang oportunidad

293
00:40:42,203 --> 00:40:43,483
na pakainin ang pamilya.

294
00:40:51,163 --> 00:40:55,123
Nakuha na ni Luna at ng mga supling niya
ang kakailanganin nila sa taglamig.

295
00:40:57,443 --> 00:41:02,003
At bagama't sa huli, hindi tiyak
ang hinaharap nila sa nagbabagong planeta,

296
00:41:03,363 --> 00:41:06,523
sa taong ito, bubuhayin sila ng salmon…

297
00:41:10,443 --> 00:41:12,403
habang nagpapatuloy ang ating planeta

298
00:41:12,483 --> 00:41:16,563
sa walang katapusang paglilibot sa Araw.

299
00:41:26,683 --> 00:41:29,763
Susunod sa kwento ng ating universe,

300
00:41:31,203 --> 00:41:34,763
ang lagalag sa karagatan
na may life cycle na nagbubunyag

301
00:41:35,443 --> 00:41:39,363
kung paano nalikha
ang lahat ng bagay sa universe.

302
00:41:41,163 --> 00:41:43,443
Dahil sa bawat itlog ng pagong

303
00:41:44,323 --> 00:41:46,763
ay may mga atom mula sa Big Bang…

304
00:41:49,043 --> 00:41:52,603
na nabuo habang namamatay ang mga bituin.

305
00:41:56,203 --> 00:41:59,043
Pero paano nalilikha
ang mga bituin at planeta?

306
00:42:00,883 --> 00:42:03,523
At paano nagkakaroon ng buhay

307
00:42:04,843 --> 00:42:06,963
ang parehong mga sangkap?

308
00:42:56,483 --> 00:43:01,443
Ang pagsasalin ng subtitle ay ginawa ni:
Ivee Jade Tanedo