1
00:00:17,603 --> 00:00:22,003
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU NETFLIX

2
00:00:27,043 --> 00:00:29,043
‎Cực bắc của hành tinh chúng ta

3
00:00:30,683 --> 00:00:32,843
‎là một vùng đất cực đoan.

4
00:00:37,923 --> 00:00:39,483
‎Khi mùa đông xâm chiếm…

5
00:00:43,203 --> 00:00:46,203
‎gió Bắc Cực khiến nhiệt độ giảm mạnh.

6
00:00:49,843 --> 00:00:54,123
‎Ngay cả Gấu Nâu Alaska cực khỏe
‎cũng phải lánh nạn.

7
00:01:02,563 --> 00:01:05,203
‎Không thể chịu được tiết trời đông giá,

8
00:01:07,083 --> 00:01:10,323
‎chúng buộc phải bước vào
‎một cuộc hành trình phi thường.

9
00:01:15,083 --> 00:01:18,843
‎Khi Bắc Cực sắp bước vào
‎bóng tối và giá lạnh của mùa đông,

10
00:01:24,043 --> 00:01:28,723
‎những con gấu bắt đầu leo lên núi cao…

11
00:01:33,003 --> 00:01:35,443
‎tìm nơi trú ẩn trong hang

12
00:01:36,643 --> 00:01:38,523
‎đào vào những con dốc dựng đứng.

13
00:01:41,683 --> 00:01:43,203
‎Trên cao hàng trăm mét.

14
00:02:12,723 --> 00:02:14,923
‎Gấu sống ở tận cùng trái đất

15
00:02:16,803 --> 00:02:20,923
‎phải đối mặt với
‎những thử thách tột cùng của mỗi mùa.

16
00:02:23,963 --> 00:02:24,843
‎Để làm điều đó,

17
00:02:26,363 --> 00:02:30,283
‎chúng dựa vào
‎mối liên hệ đặc biệt với vũ trụ

18
00:02:31,283 --> 00:02:34,723
‎vì khắc vào cấu trúc sinh học của gấu

19
00:02:34,803 --> 00:02:36,883
‎là mỗi thời khắc trọng đại

20
00:02:38,443 --> 00:02:42,003
‎của lịch sử 4,5 tỉ năm của Trái Đất.

21
00:02:45,083 --> 00:02:49,803
‎Những sự kiện về sức mạnh
‎và sự hủy diệt không thể tưởng tượng nổi

22
00:02:51,523 --> 00:02:56,443
‎đã tạo ra một thế giới
‎có một không hai trong vũ trụ của ta.

23
00:03:21,723 --> 00:03:26,483
‎GIAO MÙA

24
00:03:33,363 --> 00:03:36,523
‎Đây là Luna, chú  gấu cái sáu tuổi.

25
00:03:41,523 --> 00:03:43,923
‎Đã đến chiếc hang an toàn,

26
00:03:46,843 --> 00:03:50,043
‎đây sẽ là nhà của nó trong sáu tháng tới.

27
00:03:58,003 --> 00:03:59,163
‎Một nơi ấm cúng

28
00:04:00,603 --> 00:04:04,443
‎để ngủ qua mùa đông.

29
00:04:06,523 --> 00:04:09,643
‎NGỦ ĐÔNG NGÀY THỨ 1

30
00:04:22,683 --> 00:04:24,563
‎Khi ngày ngắn lại,

31
00:04:27,243 --> 00:04:29,923
‎cơ thể nó phản ứng
‎với nhịp điệu của hành tinh chúng ta.

32
00:04:36,403 --> 00:04:38,523
‎Nhịp tim nó bắt đầu chậm lại…

33
00:04:48,323 --> 00:04:50,323
‎chỉ còn tám nhịp một phút.

34
00:05:04,923 --> 00:05:06,563
‎Khi nó ổn định,

35
00:05:08,643 --> 00:05:10,643
‎thân nhiệt nó giảm xuống.

36
00:05:30,843 --> 00:05:35,923
‎Và nó chìm vào giấc ngủ sâu, mơ màng.

37
00:05:52,323 --> 00:05:56,803
‎Mối liên hệ chặt chẽ
‎giữa loài gấu và vũ trụ…

38
00:05:59,923 --> 00:06:03,563
‎buộc nó trải qua những tháng đông
‎khắc nghiệt dưới lòng đất.

39
00:06:08,003 --> 00:06:12,123
‎May mắn khi không biết gì
‎về hành trình dài phía trước.

40
00:06:17,203 --> 00:06:19,163
‎Vì ở bên ngoài hang,

41
00:06:22,523 --> 00:06:24,283
‎Trái Đất đang di chuyển.

42
00:06:33,403 --> 00:06:34,243
‎NGÀY 1

43
00:06:34,323 --> 00:06:38,443
‎Mỗi ngày, hành tinh
‎quay một lần trên trục của nó.

44
00:06:39,803 --> 00:06:44,323
‎NGÀY 2

45
00:06:44,403 --> 00:06:47,723
‎NGÀY 3

46
00:06:47,803 --> 00:06:51,083
‎NGÀY 4

47
00:06:51,163 --> 00:06:54,483
‎NGÀY 5

48
00:06:55,363 --> 00:07:00,123
‎Mỗi tháng, Mặt Trăng hoàn thành
‎một vòng quanh Trái Đất.

49
00:07:07,083 --> 00:07:08,723
‎Và khi nhiều tháng trôi qua,

50
00:07:09,763 --> 00:07:13,363
‎Trái Đất và Mặt Trăng quay quanh Mặt Trời.

51
00:07:19,243 --> 00:07:21,363
‎Trong thời gian nó sẽ dành để ngủ,

52
00:07:22,363 --> 00:07:26,563
‎Luna sẽ đi 470 triệu ki-lô-mét.

53
00:07:27,963 --> 00:07:30,323
‎THÁNG BA

54
00:07:33,003 --> 00:07:34,963
‎Một chuyến du hành vũ trụ cực ấn tượng

55
00:07:36,683 --> 00:07:38,683
‎nửa vòng quanh Mặt Trời.

56
00:07:47,603 --> 00:07:48,723
‎Và năm nay,

57
00:07:49,603 --> 00:07:51,883
‎nó có vài người bạn đồng hành mới.

58
00:07:51,963 --> 00:07:55,523
‎NGỦ ĐÔNG NGÀY THỨ 122

59
00:07:55,603 --> 00:07:58,243
‎Giữa những lúc thức rồi ngủ,

60
00:07:59,563 --> 00:08:01,683
‎Luna đã sinh ra…

61
00:08:04,083 --> 00:08:05,923
‎hai chú gấu nhỏ.

62
00:08:12,363 --> 00:08:16,523
‎Đàn con sẽ ăn và ngủ
‎trong hang đến mùa xuân.

63
00:08:19,643 --> 00:08:21,443
‎Nhưng phải nuôi thêm hai miệng ăn

64
00:08:23,363 --> 00:08:26,043
‎gây tổn hại đến cơ thể của Luna.

65
00:08:33,163 --> 00:08:35,843
‎Các tế bào mỡ dưới da nó bắt đầu teo lại

66
00:08:37,483 --> 00:08:40,843
‎khi nguồn năng lượng dự trữ của nó
‎được sử dụng hết để sản xuất sữa.

67
00:08:46,203 --> 00:08:48,883
‎NGÀY NGỦ ĐÔNG THỨ 154

68
00:08:48,963 --> 00:08:51,003
‎Sau năm tháng dưới lòng đất,

69
00:08:51,883 --> 00:08:55,443
‎Luna đã giảm
‎hơn một phần tư trọng lượng cơ thể.

70
00:09:01,163 --> 00:09:04,483
‎Và với nhiệt độ bên ngoài
‎vẫn giữ ở mức dưới không,

71
00:09:06,603 --> 00:09:09,843
‎Luna khẩn thiết mong mùa xuân đến

72
00:09:10,683 --> 00:09:14,043
‎nếu nó tiếp tục nuôi lũ gấu mới sinh.

73
00:09:22,123 --> 00:09:23,003
‎May mắn thay,

74
00:09:24,923 --> 00:09:26,403
‎Trái Đất có đặc điểm thú vị.

75
00:09:29,843 --> 00:09:31,523
‎Nó nghiêng sang một bên.

76
00:09:31,603 --> 00:09:35,883
‎NGHIÊNG 23 ĐỘ

77
00:09:35,963 --> 00:09:38,843
‎Và như vậy,
‎khi nó di chuyển trong không gian,

78
00:09:39,763 --> 00:09:42,283
‎vào các thời điểm khác nhau trong năm,

79
00:09:42,363 --> 00:09:45,443
‎các phần khác nhau của hành tinh này
‎nghiêng về phía Mặt Trời,

80
00:09:47,323 --> 00:09:49,683
‎khiến mùa thay đổi.

81
00:10:00,403 --> 00:10:02,043
‎Có nghĩa là ở Alaska,

82
00:10:03,243 --> 00:10:05,243
‎một điều tuyệt vời đang xảy ra.

83
00:10:12,923 --> 00:10:14,803
‎Mỗi ngày trôi qua,

84
00:10:14,883 --> 00:10:17,043
‎mặt trời lại cao hơn trên bầu trời.

85
00:10:20,883 --> 00:10:23,723
‎Những tia nắng ấm của nó
‎làm thay đổi cảnh quan.

86
00:10:34,123 --> 00:10:37,963
‎Đúng lúc Luna và đàn con
‎cần điều đó nhất.

87
00:10:42,563 --> 00:10:46,123
‎Đầu dây thần kinh trong da nó
‎phát hiện ra hơi ấm mặt trời.

88
00:10:53,923 --> 00:10:55,603
‎Và khi ngày dài hơn,

89
00:11:01,163 --> 00:11:04,043
‎các tế bào chuyên biệt ở phía sau mắt nó

90
00:11:05,523 --> 00:11:09,043
‎cảm nhận được ánh sáng tăng lên.

91
00:11:14,723 --> 00:11:17,003
‎Những thông điệp bí mật này,

92
00:11:17,083 --> 00:11:19,523
‎trực tiếp từ
‎ngôi sao gần nhất của chúng ta,

93
00:11:22,443 --> 00:11:26,323
‎nói với Luna đã đến lúc
‎thức dậy sau giấc ngủ đông.

94
00:11:40,763 --> 00:11:45,203
‎Khi chúng báo hiệu
‎sự chuyển mùa nhẹ nhàng của hành tinh.

95
00:11:54,363 --> 00:11:56,043
‎Nhưng ngoài hệ mặt trời,

96
00:11:58,243 --> 00:12:00,083
‎các mùa như ở trên Trái Đất

97
00:12:01,923 --> 00:12:03,403
‎không hề là chuyện điển hình.

98
00:12:09,683 --> 00:12:12,203
‎Hàng xóm gần nhất, sao Kim,

99
00:12:14,963 --> 00:12:16,723
‎gần Mặt Trời hơn nhiều

100
00:12:17,683 --> 00:12:20,403
‎và vì thế, nóng hơn nhiều so với Trái Đất.

101
00:12:25,203 --> 00:12:28,163
‎Và vì hành tinh này không có độ nghiêng,

102
00:12:29,003 --> 00:12:31,123
‎nó hầu như không có mùa.

103
00:12:35,523 --> 00:12:39,443
‎Nhiệt độ quanh năm nóng như thiêu đốt.

104
00:12:44,323 --> 00:12:45,603
‎Xa hơn,

105
00:12:46,123 --> 00:12:47,523
‎qua cả Trái Đất,

106
00:12:49,643 --> 00:12:50,963
‎là sao Hỏa.

107
00:12:52,923 --> 00:12:56,163
‎Quỹ đạo của nó
‎khiến khoảng cách của nó với Mặt Trời

108
00:12:56,243 --> 00:12:58,483
‎thay đổi rất lớn trong năm.

109
00:13:00,203 --> 00:13:02,003
‎khiến cho các mùa trên sao Hỏa

110
00:13:03,643 --> 00:13:06,483
‎khắc nghiệt hơn nhiều
‎so với mùa của chúng ta.

111
00:13:09,243 --> 00:13:13,923
‎Trong mùa đông, hơn một phần tư
‎khí quyển của hành tinh này bị đóng băng.

112
00:13:15,923 --> 00:13:17,083
‎Trong khi vào mùa hè,

113
00:13:18,163 --> 00:13:20,483
‎khi sao Hỏa tới gần Mặt Trời hơn,

114
00:13:21,283 --> 00:13:24,323
‎nhiệt độ gia tăng tạo ra bão bụi

115
00:13:24,403 --> 00:13:29,323
‎dữ dội đến nỗi
‎chúng có thể nhấn chìm cả hành tinh này.

116
00:13:33,403 --> 00:13:34,843
‎Nhưng xa hơn Hỏa.

117
00:13:35,483 --> 00:13:36,443
‎SAO MỘC

118
00:13:36,523 --> 00:13:37,723
‎Qua sao Mộc.

119
00:13:39,723 --> 00:13:41,043
‎SAO THỔ

120
00:13:41,123 --> 00:13:42,043
‎Và sao Thổ.

121
00:13:48,123 --> 00:13:51,043
‎Cách Mặt Trời ba tỉ ki-lô-mét,

122
00:13:52,643 --> 00:13:57,243
‎Sao Thiên Vương có mùa
‎khắc nghiệt nhất trong hệ mặt trời.

123
00:13:59,883 --> 00:14:03,283
‎Hành tinh này xoay theo mặt bên.

124
00:14:04,323 --> 00:14:06,283
‎Vì vậy, khi nó đi theo quỹ đạo,

125
00:14:06,363 --> 00:14:08,523
‎phía mùa hè đối diện với Mặt Trời,

126
00:14:12,083 --> 00:14:17,123
‎trong khi phía mùa đông sẽ không thấy
‎ánh sáng ban ngày trong 42 năm.

127
00:14:29,443 --> 00:14:32,843
‎Chỉ có Trái Đất mới có những mùa

128
00:14:34,483 --> 00:14:37,483
‎mà ngay cả ở những điều kiện
‎khắc nghiệt của hành tinh chúng ta,

129
00:14:38,243 --> 00:14:40,483
‎vẫn cho sự sống cơ hội sống sót.

130
00:14:54,563 --> 00:14:56,163
‎Khi mùa xuân đến,

131
00:14:57,323 --> 00:14:59,643
‎gia đình Luna mới ra khỏi hang.

132
00:15:06,323 --> 00:15:11,043
‎Đàn con giờ có thể tận hưởng
‎những giây phút đầu tiên dưới mặt trời.

133
00:15:35,923 --> 00:15:40,403
‎Nhưng chuyển mùa nghĩa là đàn con
‎phải bắt đầu một cuộc hành trình gian nan.

134
00:15:48,323 --> 00:15:49,803
‎Vì để tìm thức ăn,

135
00:15:50,883 --> 00:15:53,523
‎Luna phải dẫn chúng về vùng đất thấp

136
00:15:54,803 --> 00:15:56,803
‎phía bên kia ngọn núi.

137
00:16:13,763 --> 00:16:16,283
‎Đó là cuộc leo núi
‎khiến những đôi chân nhỏ mỏi nhừ.

138
00:16:23,883 --> 00:16:27,363
‎Phải vượt qua hàng trăm mét băng và đá.

139
00:17:21,083 --> 00:17:25,323
‎Khi chúng vượt qua đỉnh núi,
‎phần khó khăn nhất của chuyến đi kết thúc.

140
00:17:36,803 --> 00:17:39,963
‎Nhưng chẳng có gì đảm bảo sống sót.

141
00:17:43,603 --> 00:17:45,963
‎Để vượt qua thời gian còn lại của năm,

142
00:17:47,283 --> 00:17:52,043
‎gia đình gấu sẽ dựa vào
‎sự hiểu biết bản năng của Luna

143
00:17:53,243 --> 00:17:54,683
‎về các mùa sắp tới.

144
00:17:58,963 --> 00:18:00,323
‎Mỗi mùa…

145
00:18:02,683 --> 00:18:05,523
‎là kết quả của hành trình xuyên vũ trụ
‎mỗi năm của Trái Đất.

146
00:18:12,483 --> 00:18:13,883
‎Một hành trình bắt đầu…

147
00:18:15,963 --> 00:18:19,003
‎cả trước khi Trái Đất tồn tại.

148
00:18:24,643 --> 00:18:30,763
‎HỆ MẶT TRỜI
‎4,6 TỈ NĂM TRƯỚC

149
00:18:33,683 --> 00:18:39,643
‎Thời mà hệ mặt trời của chúng ta
‎chỉ hơn tro bụi một chút.

150
00:18:43,163 --> 00:18:47,643
‎Không có Mặt Trời,
‎không có hành tinh, và không có mặt trăng.

151
00:18:50,403 --> 00:18:53,963
‎Chỉ là một đám mây khí và bụi khổng lồ.

152
00:19:07,363 --> 00:19:11,003
‎Sau đó, ở một hệ mặt trời xa xôi,

153
00:19:13,443 --> 00:19:14,963
‎một ngôi sao phát nổ.

154
00:19:16,963 --> 00:19:21,843
‎Một siêu tân tinh
‎truyền sóng xung kích khắp thiên hà.

155
00:19:41,323 --> 00:19:46,323
‎Khi va chạm, sóng xung kích
‎khiến đám mây đổ sập vào chính nó.

156
00:19:51,723 --> 00:19:53,483
‎Và bắt đầu quay.

157
00:20:00,483 --> 00:20:02,683
‎Khi nó quay càng lúc càng nhanh,

158
00:20:04,083 --> 00:20:08,123
‎đám mây phẳng ra thành một chiếc đĩa.

159
00:20:10,243 --> 00:20:13,243
‎Một vũng xoáy với khí và đá.

160
00:20:16,643 --> 00:20:19,443
‎Ở trung tâm, dưới áp suất mạnh,

161
00:20:23,083 --> 00:20:24,523
‎Mặt Trời được sinh ra.

162
00:20:28,123 --> 00:20:31,883
‎Trong khi ở xa hơn, đá va vào đá,

163
00:20:34,123 --> 00:20:36,243
‎hành tinh của chúng ta bắt đầu phát triển.

164
00:20:41,123 --> 00:20:43,523
‎Cho đến sau 20 triệu năm,

165
00:20:44,923 --> 00:20:46,803
‎Trái Đất mới được hình thành trọn vẹn.

166
00:20:49,403 --> 00:20:52,763
‎Vẫn quay quanh Mặt Trời
‎như đám mây khởi nguồn của nó.

167
00:20:58,963 --> 00:21:02,323
‎Đi theo quỹ đạo 365 ngày một lần.

168
00:21:05,563 --> 00:21:07,483
‎Nhờ thế mà Trái Đất có năm.

169
00:21:14,283 --> 00:21:16,883
‎Nhưng vào giai đoạn này
‎trong câu chuyện của hành tinh,

170
00:21:17,803 --> 00:21:19,563
‎đó là một năm không có mùa.

171
00:21:24,123 --> 00:21:26,763
‎Vì sự hỗn loạn tạo ra chúng…

172
00:21:29,243 --> 00:21:31,123
‎vẫn chưa đến.

173
00:21:41,603 --> 00:21:45,403
‎Ở Alaska, sự sống động của mùa xuân

174
00:21:46,643 --> 00:21:49,323
‎đã nhường chỗ
‎cho những ngày hè lười biếng.

175
00:22:01,523 --> 00:22:03,923
‎Đàn con đã được năm tháng tuổi.

176
00:22:06,643 --> 00:22:08,163
‎Và vẫn đang học…

177
00:22:10,443 --> 00:22:11,603
‎cách làm gấu.

178
00:22:25,043 --> 00:22:27,123
‎Vì lớn quá nhanh,

179
00:22:28,083 --> 00:22:30,003
‎lũ con liên tục đói.

180
00:22:36,563 --> 00:22:38,843
‎Và trong khi trông có vẻ yên bình,

181
00:22:41,083 --> 00:22:44,523
‎mùa hè ở Alaska là thời gian khó khăn.

182
00:22:54,723 --> 00:22:57,563
‎Không có bữa ăn đúng nghĩa trên đồng cỏ,

183
00:22:58,083 --> 00:23:00,243
‎lũ gấu đành ăn tạm cỏ.

184
00:23:11,283 --> 00:23:16,283
‎Nghĩa là phần lớn thức ăn của đàn con

185
00:23:16,363 --> 00:23:17,963
‎vẫn dựa vào nguồn sữa mẹ.

186
00:23:35,563 --> 00:23:39,843
‎Nhưng Luna chưa có bữa ăn nào đúng nghĩa
‎từ trước khi ngủ đông,

187
00:23:41,603 --> 00:23:44,083
‎nên nó đang mất sức dần.

188
00:23:53,123 --> 00:23:56,083
‎Nhưng gần đó, ngoài không gian,

189
00:23:57,563 --> 00:23:59,203
‎sự trợ giúp đang đến.

190
00:24:05,923 --> 00:24:10,443
‎Vì ngày nay, hành tinh của chúng ta
‎luôn có một người bạn đồng hành.

191
00:24:13,043 --> 00:24:14,083
‎Mặt Trăng.

192
00:24:16,363 --> 00:24:18,323
‎Bị khóa trong quỹ đạo quanh Trái Đất,

193
00:24:19,763 --> 00:24:22,363
‎nó là thiên thể gần nhất của chúng ta.

194
00:24:23,963 --> 00:24:28,003
‎Vật thể lớn nhất và sáng nhất
‎trên bầu trời đêm.

195
00:24:32,163 --> 00:24:35,563
‎Và vì Mặt Trăng rất lớn và rất gần,

196
00:24:37,803 --> 00:24:40,523
‎nó tạo ra một lực hút mạnh.

197
00:24:47,923 --> 00:24:51,523
‎Đủ mạnh để ảnh hưởng thế giới chúng ta.

198
00:24:56,123 --> 00:24:59,203
‎Nó đẩy các đại dương
‎xa khỏi bề mặt hành tinh…

199
00:25:07,563 --> 00:25:09,723
‎tạo ra thủy triều Trái Đất.

200
00:25:16,003 --> 00:25:18,723
‎Và vào vài ngày gần với
‎ngày trăng non và trăng tròn,

201
00:25:20,843 --> 00:25:25,443
‎thủy triều thấp nhất mùa hè
‎cho thấy một cảnh quan hoàn toàn mới.

202
00:25:29,803 --> 00:25:32,843
‎Bãi lầy dài hàng trăm mét từ bờ biển.

203
00:25:39,163 --> 00:25:42,843
‎Cho phép gấu đói
‎tiếp cận kho báu bị chôn giấu.

204
00:25:50,603 --> 00:25:54,523
‎Đúng lúc cho Luna và gia đình nhỏ của nó.

205
00:26:02,523 --> 00:26:08,243
‎Nhưng tìm ra thứ ẩn nấp trong bùn
‎là công việc nên để cho người lớn.

206
00:26:17,123 --> 00:26:21,723
‎Khứu giác của Luna
‎tốt hơn chúng ta 2.000 lần.

207
00:26:24,523 --> 00:26:26,923
‎Hoàn hảo để phát hiện miếng ngon lành.

208
00:26:31,243 --> 00:26:32,723
‎Trai vỏ mềm.

209
00:26:53,723 --> 00:26:56,243
‎Nó rất giỏi tách chúng ra,

210
00:26:57,443 --> 00:27:00,243
‎nó tách xong trong chưa đầy một phút.

211
00:27:20,483 --> 00:27:24,043
‎Trai là món bổ sung lý tưởng
‎cho thức ăn mùa hè sơ sài của nó.

212
00:27:31,763 --> 00:27:34,643
‎Năng lượng sống
‎mà nó có thể truyền cho đàn con.

213
00:27:39,843 --> 00:27:43,403
‎Những món quà này,
‎được Mặt Trăng đem đến cho nó,

214
00:27:43,923 --> 00:27:46,803
‎sẽ giúp Luna nuôi gia đình qua mùa hè.

215
00:27:49,923 --> 00:27:52,523
‎Nhưng mối quan hệ của gấu với Mặt Trăng…

216
00:27:55,483 --> 00:27:58,483
‎sâu sắc hơn nhiều.

217
00:28:03,283 --> 00:28:08,323
‎Vì trong quá trình hình thành Mặt Trăng,
‎Trái Đất có các mùa.

218
00:28:11,243 --> 00:28:13,843
‎HỆ MẶT TRỜI
‎4,4 TỈ NĂM TRƯỚC

219
00:28:13,923 --> 00:28:18,803
‎Không lâu sau khi nó hình thành,
‎hành tinh của ta có bạn đồng hành.

220
00:28:31,043 --> 00:28:32,843
‎Nhưng đó không phải là Mặt Trăng.

221
00:28:34,963 --> 00:28:39,123
‎Đó là một hành tinh khác
‎hình thành trên quỹ đạo Trái Đất.

222
00:28:44,563 --> 00:28:46,923
‎Hành tinh chị em tên là Theia.

223
00:28:48,723 --> 00:28:50,843
‎Nó gần bằng kích thước của sao Hỏa.

224
00:28:53,523 --> 00:28:56,723
‎Một quả cầu khổng lồ gồm đá và dung nham.

225
00:28:59,483 --> 00:29:01,243
‎Trong suốt thời kỳ sơ khai,

226
00:29:03,083 --> 00:29:05,163
‎Trái Đất và Theia tồn tại hòa thuận.

227
00:29:11,363 --> 00:29:16,323
‎Cho đến khi những nhiễu loạn trọng trường
‎trong hệ mặt trời non trẻ…

228
00:29:19,723 --> 00:29:23,443
‎đẩy hai hành tinh này vào tuyến va chạm.

229
00:29:28,923 --> 00:29:30,083
‎Trong khoảnh khắc này,

230
00:29:32,083 --> 00:29:35,083
‎tương lai của Trái Đất thật bấp bênh.

231
00:29:54,043 --> 00:29:56,083
‎Theia bị xóa sổ…

232
00:29:59,523 --> 00:30:02,443
‎khi va chạm này
‎khiến cả hai thế giới tan chảy.

233
00:30:29,163 --> 00:30:31,443
‎Trong một khoảnh khắc trong vũ trụ,

234
00:30:34,603 --> 00:30:36,923
‎hành tinh chúng ta có hai mặt trăng.

235
00:30:46,403 --> 00:30:53,203
‎Nhưng sau đó, lực hấp dẫn kéo một trong
‎số chúng trở lại và bị Trái Đất tiêu diệt.

236
00:31:06,763 --> 00:31:09,923
‎Để lại mặt trăng duy nhất ta biết hôm nay.

237
00:31:17,083 --> 00:31:21,243
‎Và vụ va chạm này đã biến đổi
‎hành tinh của chúng ta mãi mãi.

238
00:31:27,123 --> 00:31:28,243
‎NGHIÊNG 23 ĐỘ

239
00:31:28,323 --> 00:31:30,643
‎Cú va chạm đã đẩy nó sang một bên,

240
00:31:31,643 --> 00:31:35,083
‎để hôm nay nó quay với góc nghiêng 23 độ.

241
00:31:41,003 --> 00:31:43,803
‎Vì vậy, khi nó di chuyển
‎trong quỹ đạo của mình,

242
00:31:45,643 --> 00:31:47,083
‎đầu tiên là một bán cầu,

243
00:31:47,763 --> 00:31:51,683
‎rồi đến bán cầu kia
‎nghiêng về phía Mặt Trời,

244
00:31:55,043 --> 00:31:57,923
‎tạo nên các mùa Trái Đất

245
00:32:19,643 --> 00:32:21,963
‎Khi mùa hè sắp kết thúc,

246
00:32:22,723 --> 00:32:25,243
‎đêm dài hơn là dấu hiệu cho thấy

247
00:32:25,323 --> 00:32:28,323
‎mùa đông khắc nghiệt ở Alaska
‎đang đến rất nhanh.

248
00:32:32,603 --> 00:32:35,243
‎Gấu con đã được bảy tháng tuổi.

249
00:32:41,163 --> 00:32:45,683
‎Và Luna biết nếu muốn sống sót
‎qua kỳ ngủ đông dài,

250
00:32:46,403 --> 00:32:49,443
‎gia đình nó phải tích trữ mỡ.

251
00:33:06,043 --> 00:33:08,283
‎Nhưng Mặt Trăng
‎là lời nhắc nhở thường trực…

252
00:33:12,963 --> 00:33:14,443
‎sự trợ giúp đang tới.

253
00:33:19,843 --> 00:33:23,003
‎Cách bờ biển Alaska hàng nghìn cây số,

254
00:33:25,003 --> 00:33:28,523
‎một sinh vật khác đã thích nghi
‎với nhịp điệu theo mùa của Trái Đất.

255
00:33:32,243 --> 00:33:34,003
‎Cá hồi Sockeye.

256
00:33:36,803 --> 00:33:39,723
‎Sau hai năm lang thang
‎trong biển Thái Bình Dương,

257
00:33:42,803 --> 00:33:44,763
‎chúng đã trưởng thành.

258
00:33:46,123 --> 00:33:48,443
‎Và giờ, thời gian ban ngày thay đổi

259
00:33:49,803 --> 00:33:52,723
‎kích thích hoóc-môn tiết ra vào máu chúng.

260
00:33:55,763 --> 00:33:59,123
‎Tín hiệu hóa học
‎làm thay đổi hành vi của chúng.

261
00:34:08,123 --> 00:34:13,843
‎Gọi chúng về nhà để sinh sản
‎ở những con sông nơi chúng được sinh ra.

262
00:34:34,323 --> 00:34:36,123
‎Luna kiệt sức và đói,

263
00:34:37,163 --> 00:34:41,643
‎nhưng nó vẫn dẫn đàn con ra bờ sông.

264
00:34:54,123 --> 00:34:59,043
‎Vì nó cảm nhận được
‎điều kỳ diệu sắp xảy ra.

265
00:35:04,123 --> 00:35:09,003
‎Hôm nay, sự đều đặn độc đáo của các mùa

266
00:35:09,083 --> 00:35:12,443
‎sẽ mang lại cứu cánh thiết yếu cho lũ gấu.

267
00:35:33,563 --> 00:35:37,803
‎Trái đất đã đạt đến vị trí quan trọng
‎trong hành trình của nó quanh Mặt Trời.

268
00:35:41,763 --> 00:35:44,283
‎Và giờ Mặt Trăng khiến thủy triều dâng.

269
00:35:50,043 --> 00:35:55,323
‎Cung cấp động lực cuối cùng
‎khiến cá hồi bơi vào sông.

270
00:36:40,523 --> 00:36:45,723
‎Mãi đến giờ, lũ gấu con
‎mới lần đầu được nếm vị cá hồi.

271
00:36:51,203 --> 00:36:55,003
‎Và mặc dù chỉ một con cá
‎chẳng giúp lũ gấu qua được mùa đông,

272
00:36:55,963 --> 00:37:01,443
‎đó là bữa ăn thực sự đầu tiên
‎của lũ gấu con trong tám tháng đầu đời.

273
00:37:18,083 --> 00:37:21,923
‎Sự xuất hiện của con cá hồi đầu tiên
‎khiến Luna nhẹ nhõm.

274
00:37:24,763 --> 00:37:26,643
‎Vì kinh nghiệm cho nó biết

275
00:37:27,763 --> 00:37:31,243
‎sắp có mồi ngon hơn nhiều ở thượng nguồn.

276
00:37:50,763 --> 00:37:52,763
‎Khi ngày ngày càng ngắn hơn,

277
00:37:54,443 --> 00:37:58,323
‎chính loại hoóc-môn
‎đưa cá hồi vào hành trình

278
00:37:59,243 --> 00:38:01,443
‎giờ thay đổi chúng một cách đáng kể.

279
00:38:09,003 --> 00:38:10,803
‎Đầu chúng thay đổi hình dạng.

280
00:38:13,043 --> 00:38:15,723
‎Và mình chúng đỏ rực.

281
00:38:19,083 --> 00:38:21,003
‎Như hàng triệu con khác,

282
00:38:21,523 --> 00:38:25,963
‎chúng bơi lên thượng nguồn
‎vào vùng sinh sản.

283
00:38:36,163 --> 00:38:40,443
‎Và phần cuối cùng của
‎câu chuyện về lũ gấu đã khớp hoàn toàn.

284
00:38:49,163 --> 00:38:52,563
‎Một câu chuyện cũ như chính hành tinh này.

285
00:39:02,723 --> 00:39:04,323
‎Sự hình thành của Trái Đất,

286
00:39:09,803 --> 00:39:12,083
‎vụ va chạm tạo ra Mặt Trăng,

287
00:39:15,043 --> 00:39:18,883
‎và mối quan hệ độc đáo của hành tinh
‎với mặt trăng và ngôi sao của nó…

288
00:39:25,443 --> 00:39:31,563
‎đã kết hợp để tạo ra một thế giới
‎có một không hai trong vũ trụ.

289
00:39:33,963 --> 00:39:35,643
‎Một hành tinh tối ưu.

290
00:39:38,643 --> 00:39:42,723
‎Nơi duy nhất mà chúng ta biết
‎thật phù hợp cho sự sống.

291
00:40:04,363 --> 00:40:05,403
‎Và với Luna,

292
00:40:06,043 --> 00:40:09,043
‎4,5 tỉ năm lịch sử vũ trụ

293
00:40:10,963 --> 00:40:14,043
‎giờ hội tụ vào khoảnh khắc này.

294
00:40:21,803 --> 00:40:27,243
‎Nơi gặp gỡ hàng năm của cá hồi và gấu.

295
00:40:38,203 --> 00:40:40,443
‎Và cơ hội quý giá

296
00:40:42,203 --> 00:40:43,483
‎để nuôi sống gia đình nó.

297
00:40:51,163 --> 00:40:55,123
‎Luna và đàn con giờ đã có
‎thứ chúng cần để vượt qua mùa đông.

298
00:40:57,443 --> 00:40:59,323
‎Trong khi cuối cùng, tương lai của chúng

299
00:40:59,403 --> 00:41:02,003
‎trên hành tinh luôn thay đổi này
‎là không chắc chắn,

300
00:41:03,363 --> 00:41:06,523
‎trong năm nay,
‎cá hồi là nguồn thức ăn của chúng

301
00:41:10,443 --> 00:41:16,763
‎khi hành tinh chúng ta tiếp tục
‎hành trình không ngừng quanh Mặt Trời.

302
00:41:26,683 --> 00:41:29,763
‎Tập tiếp theo của câu chuyện
‎về vũ trụ của ta,

303
00:41:31,203 --> 00:41:34,763
‎khách lữ hành của đại dương
‎có vòng đời cho biết

304
00:41:35,443 --> 00:41:39,363
‎mọi thứ trong vũ trụ được tạo ra thế nào.

305
00:41:41,163 --> 00:41:46,723
‎Vì trong trứng của mỗi con rùa
‎là các nguyên tử từ Vụ Nổ Lớn…

306
00:41:49,043 --> 00:41:52,603
‎được tạo nên khi các ngôi sao chết đi.

307
00:41:56,203 --> 00:41:59,043
‎Nhưng sao và hành tinh
‎được tạo ra như thế nào?

308
00:42:00,883 --> 00:42:07,123
‎Và những nguyên liệu đó
‎chuyển thành sinh vật sống bằng cách nào?

309
00:42:56,483 --> 00:43:00,683
‎Biên dịch: Nhung Vũ