1
00:00:14,203 --> 00:00:15,163
‎Lúc chập tối…

2
00:00:15,243 --> 00:00:17,763
‎LOẠT PHIM TÀI LIỆU NETFLIX

3
00:00:19,283 --> 00:00:22,923
‎…thể hiện sự kết nối
‎của hành tinh với vũ trụ.

4
00:00:28,203 --> 00:00:29,603
‎Một ngôi sao băng.

5
00:00:31,243 --> 00:00:34,523
‎Tảng đá cổ xưa từ sâu trong không gian…

6
00:00:38,723 --> 00:00:39,923
‎rơi xuống Trái Đất.

7
00:00:50,363 --> 00:00:54,923
‎Bên trong nó là các nguyên tố hóa học
‎đã tạo nên vũ trụ của chúng ta.

8
00:01:10,523 --> 00:01:12,203
‎Qua vô số thế hệ,

9
00:01:13,043 --> 00:01:16,203
‎rùa biển đã lang thang trên đại dương,

10
00:01:16,803 --> 00:01:20,523
‎thu thập các nguyên tố vũ trụ
‎trong thức ăn của chúng.

11
00:01:24,203 --> 00:01:27,763
‎Và như chúng đã làm
‎trong hàng trăm triệu năm,

12
00:01:33,923 --> 00:01:35,603
‎mọi thế hệ mới

13
00:01:37,563 --> 00:01:40,403
‎đều tái chế cùng loại bụi sao này…

14
00:01:43,363 --> 00:01:45,243
‎để sinh ra thế hệ tiếp theo.

15
00:01:53,843 --> 00:01:55,443
‎Sinh ra trong Vụ Nổ Lớn

16
00:01:56,883 --> 00:01:59,443
‎được tôi rèn ở tâm của những ngôi sao,

17
00:02:01,683 --> 00:02:05,643
‎90 nguyên tố hóa học đã tạo ra tất cả.

18
00:02:08,163 --> 00:02:10,723
‎Được tái chế và tái định hình không ngừng

19
00:02:11,723 --> 00:02:15,203
‎trong suốt lịch sử của vũ trụ.

20
00:02:18,283 --> 00:02:19,323
‎Và giờ,

21
00:02:21,683 --> 00:02:23,483
‎cũng sử dụng các nguyên tố đó,

22
00:02:24,803 --> 00:02:27,443
‎mỗi con rùa mới nở bắt đầu một vòng đời…

23
00:02:34,003 --> 00:02:37,643
‎phản chiếu cuộc sống của các vì sao.

24
00:03:05,883 --> 00:03:12,843
‎NGUYÊN TỐ

25
00:03:18,443 --> 00:03:21,003
‎Trên rạn san hô Great Barrier Reef của Úc,

26
00:03:28,723 --> 00:03:31,163
‎một điều kỳ diệu đã xảy ra.

27
00:03:37,923 --> 00:03:40,323
‎Sau 50 ngày dưới cát,

28
00:03:41,523 --> 00:03:46,683
‎các nguyên tố hóa học
‎từ khắp vũ trụ đã tạo ra sự sống.

29
00:03:49,323 --> 00:03:55,003
‎Kết hợp để tạo thành
‎thế hệ rùa biển xanh tiếp theo.

30
00:04:18,443 --> 00:04:22,443
‎Những quả trứng giờ đã dùng hết
‎các nguồn nguyên tố nuôi sống chúng.

31
00:04:39,803 --> 00:04:45,203
‎Và hôm nay, những chú rùa con
‎lần đầu tiên biết thế nào là không khí.

32
00:04:59,123 --> 00:05:03,043
‎Và khi các anh chị em của nó
‎tranh nhau bò xuống nước,

33
00:05:08,643 --> 00:05:09,843
‎một chú rùa cái…

34
00:05:12,603 --> 00:05:14,443
‎được nở cuối cùng.

35
00:05:20,163 --> 00:05:22,203
‎Để lớn lên,

36
00:05:23,923 --> 00:05:27,763
‎nó phải thu thập các nguyên tố hóa học
‎từ bên kia đại dương.

37
00:05:36,843 --> 00:05:38,443
‎Đó là hành trình nguy hiểm…

38
00:05:41,163 --> 00:05:43,323
‎với hiểm nguy rình rập mọi nơi.

39
00:05:50,443 --> 00:05:51,923
‎Nhưng với rùa con,

40
00:05:53,243 --> 00:05:56,683
‎tiếng gọi của đại dương
‎có sức hút không thể cưỡng lại.

41
00:06:09,883 --> 00:06:11,243
‎Từ một tổ 100 con,

42
00:06:12,363 --> 00:06:14,923
‎đôi khi chỉ có một con sống sót.

43
00:06:18,723 --> 00:06:20,883
‎Đôi khi là không con nào.

44
00:07:13,603 --> 00:07:15,123
‎Nhưng bất chấp rủi ro,

45
00:07:17,283 --> 00:07:21,923
‎con cái này biết
‎nó nhất định phải xuống được biển.

46
00:07:59,923 --> 00:08:01,363
‎Nó phát hiện ra một dịp tốt…

47
00:08:04,723 --> 00:08:05,963
‎và chớp lấy cơ hội.

48
00:08:20,923 --> 00:08:21,763
‎Hôm nay,

49
00:08:24,443 --> 00:08:25,763
‎nó là chú rùa may mắn.

50
00:08:29,123 --> 00:08:34,443
‎Chú rùa mới nở sẽ không ngừng bơi
‎đến khi nó bỏ xa rạn san hô.

51
00:08:47,163 --> 00:08:51,563
‎An toàn vượt xa động vật ăn thịt
‎tụ tập ở vùng nước nông ven biển,

52
00:08:52,763 --> 00:08:55,963
‎nó sẽ biến mất vào đại dương mênh mông…

53
00:09:03,243 --> 00:09:07,643
‎để dành thời thơ ấu ăn các nguyên tử.

54
00:09:14,283 --> 00:09:20,963
‎Những nguyên tử, có nguồn gốc
‎từ thời bắt đầu cả sự sống vũ trụ.

55
00:09:27,163 --> 00:09:32,483
‎Vào thời sơ khai của vũ trụ chúng ta.

56
00:09:34,323 --> 00:09:38,923
‎VỤ NỔ LỚN

57
00:09:48,043 --> 00:09:53,123
‎Mở rộng từ hư vô
‎thành mọi thứ trong tích tắc.

58
00:09:56,323 --> 00:09:59,843
‎Vũ trụ của chúng ta
‎được sinh ra trong Vụ Nổ Lớn.

59
00:10:07,443 --> 00:10:08,323
‎Ban đầu,

60
00:10:09,083 --> 00:10:11,483
‎nó chỉ là sương mù nóng, dày đặc.

61
00:10:19,123 --> 00:10:21,523
‎Nhưng khi nó tiếp tục mở rộng,

62
00:10:24,403 --> 00:10:26,043
‎sương mù bắt đầu nguội.

63
00:10:29,443 --> 00:10:32,403
‎Và ở quy mô nhỏ nhất có thể tưởng tượng,

64
00:10:33,643 --> 00:10:36,083
‎một điều đáng kinh ngạc bắt đầu xảy ra.

65
00:10:42,043 --> 00:10:45,483
‎Những nguyên tử đầu tiên
‎ngưng tụ từ sương mù.

66
00:10:50,163 --> 00:10:52,443
‎Nguyên tử hydro.

67
00:10:56,083 --> 00:10:59,643
‎Nguyên tố đầu tiên trong vũ trụ.

68
00:11:06,683 --> 00:11:07,843
‎Và trong đại dương,

69
00:11:08,723 --> 00:11:11,963
‎rùa nhỡ đang săn lùng nó.

70
00:11:15,203 --> 00:11:17,523
‎Khi chúng nổi lên từ biển

71
00:11:17,603 --> 00:11:20,163
‎để kiếm ăn
‎ở vùng nước nông của rạn san hô.

72
00:11:24,963 --> 00:11:26,603
‎Đây là Stella.

73
00:11:27,803 --> 00:11:32,563
‎Một trong những con rùa may mắn
‎đã vượt qua bãi biển và xuống đại dương.

74
00:11:41,523 --> 00:11:44,723
‎Trọng lượng của nó
‎đã lớn gấp 2.000 lần so với lúc mới nở

75
00:11:45,883 --> 00:11:47,083
‎và đang lớn nhanh.

76
00:11:51,883 --> 00:11:55,403
‎Ăn những sinh vật trôi dạt
‎mà nó tìm thấy dưới biển khơi.

77
00:11:56,883 --> 00:11:59,923
‎Nó thu hoạch được một nguyên tố
‎nhiều hơn bất cứ nguyên tố nào.

78
00:12:08,683 --> 00:12:09,523
‎Hydro.

79
00:12:12,603 --> 00:12:16,843
‎Nó chiếm hơn một nửa
‎số nguyên tử trong những thứ mà nó ăn.

80
00:12:20,843 --> 00:12:24,523
‎Và là nguyên tố dồi dào nhất
‎trong mọi sinh vật.

81
00:12:28,643 --> 00:12:29,723
‎Từ cá

82
00:12:31,003 --> 00:12:32,563
‎tới động vật không xương sống.

83
00:12:39,003 --> 00:12:41,363
‎Hải quỳ và san hô.

84
00:12:54,483 --> 00:12:58,603
‎Nguyên tử hydro hình thành
‎từ thời sơ khai của vũ trụ

85
00:12:59,563 --> 00:13:03,243
‎đã được truyền từ sao tới hành tinh,

86
00:13:04,363 --> 00:13:05,963
‎từ hành tinh tới động vật,

87
00:13:08,363 --> 00:13:11,323
‎và từ con mồi tới kẻ săn mồi.

88
00:13:22,123 --> 00:13:23,683
‎Điều đó có nghĩa là với Stella,

89
00:13:24,323 --> 00:13:27,043
‎vùng nước xung quanh rạn san hô
‎đầy nguy hiểm.

90
00:13:30,923 --> 00:13:33,963
‎Cá mập hổ, cũng thèm các nguyên tử đó,

91
00:13:34,043 --> 00:13:37,043
‎săn rùa biển từ khi chúng trưởng thành.

92
00:13:45,323 --> 00:13:48,603
‎Biện pháp phòng thủ chính của Stella
‎là bộ giáp đáng tin cậy của nó.

93
00:13:52,323 --> 00:13:55,323
‎Xương của nó cứng
‎nhờ có can-xi và phốt-pho.

94
00:14:02,363 --> 00:14:05,363
‎Các nguyên tố
‎có từ một thời điểm then chốt khác…

95
00:14:09,443 --> 00:14:11,323
‎trong sự sống của vũ trụ.

96
00:14:13,083 --> 00:14:17,483
‎13,5 TỈ NĂM TRƯỚC

97
00:14:21,963 --> 00:14:25,723
‎Trong 300 triệu năm đầu tiên
‎sau Vụ Nổ Lớn,

98
00:14:28,123 --> 00:14:31,043
‎không có hành tinh hay ngôi sao nào.

99
00:14:34,123 --> 00:14:36,643
‎Thời đại đen tối của vũ trụ.

100
00:14:42,403 --> 00:14:44,163
‎Bị phủ trong

101
00:14:44,683 --> 00:14:48,643
‎những tua khí hydro lờ mờ khổng lồ
‎đan chéo khắp vũ trụ

102
00:14:53,323 --> 00:14:55,603
‎Và rồi, thật khó tin,

103
00:14:56,243 --> 00:14:58,723
‎khi chúng bị hút vào nhau bởi trọng lực,

104
00:15:02,443 --> 00:15:04,563
‎những ngôi sao đầu tiên ra đời.

105
00:15:11,163 --> 00:15:13,043
‎Đây là bình minh vũ trụ.

106
00:15:16,763 --> 00:15:20,923
‎Khoảnh khắc ánh sáng xuất hiện.

107
00:15:28,043 --> 00:15:30,723
‎Và sâu trong những ngôi sao đầu tiên,

108
00:15:34,923 --> 00:15:37,123
‎một quá trình tuyệt vời đã bắt đầu.

109
00:15:42,843 --> 00:15:46,123
‎Nhiệt độ và áp suất lớn…

110
00:15:48,123 --> 00:15:50,403
‎đến mức các nguyên tố mới được tạo ra.

111
00:15:52,563 --> 00:15:56,443
‎Các nguyên tử hydro
‎bị ép lại với nhau để tạo ra heli.

112
00:15:58,843 --> 00:16:01,923
‎Khi chúng hợp nhất,
‎năng lượng được giải phóng.

113
00:16:04,563 --> 00:16:09,243
‎Tạo ra một phản ứng dây chuyền
‎sinh ra các nguyên tố ngày càng nặng.

114
00:16:12,363 --> 00:16:15,683
‎Kể cả những nguyên tố
‎thiết yếu cho sự sống.

115
00:16:17,683 --> 00:16:21,403
‎Ba nguyên tử heli kết hợp
‎để tạo ra carbon.

116
00:16:26,843 --> 00:16:29,523
‎Nguyên tố mà mọi sự sống đều dựa trên đó.

117
00:16:31,803 --> 00:16:34,603
‎Carbon và heli tạo ra oxy.

118
00:16:36,163 --> 00:16:37,443
‎Không khí ta hít thở.

119
00:16:39,723 --> 00:16:42,923
‎Các nguyên tử oxy
‎kết hợp để tạo ra phốt pho.

120
00:16:44,963 --> 00:16:47,203
‎Rồi đến silicon và can-xi.

121
00:16:50,243 --> 00:16:52,843
‎Các nguyên tố tạo nên mọi sinh vật

122
00:16:54,363 --> 00:16:58,843
‎được tạo ra ở trung tâm
‎của những ngôi sao đầu tiên.

123
00:17:31,043 --> 00:17:31,923
‎Với Stella,

124
00:17:33,203 --> 00:17:35,083
‎một số nguyên tố quan trọng

125
00:17:38,643 --> 00:17:41,403
‎đến mức nó sẽ vượt muôn trùng khơi
‎để tìm ra chúng.

126
00:17:49,123 --> 00:17:51,563
‎CÁCH QUÊ HƯƠNG 300 KI-LÔ-MÉT

127
00:17:51,643 --> 00:17:56,043
‎Vùng nước nông, ấm áp
‎giữa Úc và Papua New Guinea

128
00:17:57,403 --> 00:17:59,843
‎là thiên đường của cỏ biển rực rỡ.

129
00:18:04,243 --> 00:18:06,723
‎Các thảo nguyên của đại dương.

130
00:18:16,163 --> 00:18:22,003
‎Stella đã đi đến tận đây để tiếp cận
‎các nguyên liệu kỳ diệu của chúng.

131
00:18:32,603 --> 00:18:34,043
‎Khi nó phát triển,

132
00:18:34,123 --> 00:18:37,243
‎cỏ biển hấp thụ
‎các nguyên tố ngoài không gian

133
00:18:37,963 --> 00:18:40,723
‎đã tìm đường đến đáy đại dương.

134
00:18:43,923 --> 00:18:48,083
‎Cây lá lược đang đâm chồi
‎giàu canxi và phốt pho

135
00:18:49,803 --> 00:18:53,323
‎đem đến cho Stella
‎đúng khoáng chất mà nó cần

136
00:18:55,123 --> 00:18:58,363
‎để tạo ra và duy trì
‎lớp mai bảo vệ của mình.

137
00:19:01,923 --> 00:19:06,043
‎Củng cố lớp áo giáp
‎để chuẩn bị cho các thử thách phía trước.

138
00:19:14,443 --> 00:19:17,003
‎Stella sẽ dành những năm
‎sắp sang thời kỳ trưởng thành

139
00:19:17,683 --> 00:19:19,243
‎để tìm kiếm dưới đại dương

140
00:19:20,963 --> 00:19:24,283
‎các nguyên tử sinh ra trong các ngôi sao.

141
00:19:33,283 --> 00:19:35,123
‎Hành trình đến sự trưởng thành của nó…

142
00:19:37,363 --> 00:19:40,843
‎song song với câu chuyện
‎về vũ trụ của chúng ta.

143
00:19:45,283 --> 00:19:48,963
‎Bởi vì ba tỉ năm sau Vụ Nổ Lớn,

144
00:19:53,923 --> 00:19:56,723
‎vũ trụ cũng sắp đến tuổi trưởng thành.

145
00:20:02,683 --> 00:20:08,483
‎Nó đang bước vào
‎giai đoạn hình thành sao cực kỳ tích cực.

146
00:20:12,243 --> 00:20:13,363
‎Khi chúng lớn dần,

147
00:20:14,003 --> 00:20:17,323
‎các ngôi sao được kéo lại với nhau
‎thành những thiên hà rộng lớn.

148
00:20:20,123 --> 00:20:21,843
‎Như Dải Ngân Hà của chúng ta.

149
00:20:25,043 --> 00:20:26,923
‎Và trong các thiên hà đó,

150
00:20:28,203 --> 00:20:30,883
‎các nguyên tố hóa học
‎mà mỗi ngôi sao tạo ra,

151
00:20:34,563 --> 00:20:41,003
‎được biến thành
‎các hành tinh và mặt trăng.

152
00:20:49,963 --> 00:20:51,523
‎Sau hàng tỉ năm,

153
00:20:53,363 --> 00:20:58,923
‎các nguyên tố hóa học đã hoàn thiện
‎vào Trái Đất mà chúng ta biết ngày nay.

154
00:21:09,403 --> 00:21:13,363
‎CÁCH QUÊ HƯƠNG 2.000 KI-LÔ-MÉT

155
00:21:23,123 --> 00:21:25,843
‎Stella giờ đã trưởng thành hoàn toàn.

156
00:21:29,923 --> 00:21:31,283
‎Dài hơn một mét,

157
00:21:32,323 --> 00:21:35,643
‎có cái mai dày
‎được bao phủ bởi tảo xanh.

158
00:21:39,283 --> 00:21:42,643
‎Lớp ngụy trang lý tưởng
‎để du ngoạn qua các rạn san hô.

159
00:21:46,643 --> 00:21:49,163
‎Giờ nó hòa làm một với đại dương.

160
00:21:55,843 --> 00:21:57,483
‎Nguyên tử từ các vì sao…

161
00:21:59,363 --> 00:22:02,643
‎thích nghi hoàn hảo với sự sống dưới biển.

162
00:22:11,043 --> 00:22:13,163
‎Chỉ là một ví dụ về sự sống trên Trái Đất…

163
00:22:15,323 --> 00:22:18,363
‎được hình thành thật tinh tế từ vũ trụ.

164
00:22:35,763 --> 00:22:39,043
‎Stella đã sẵn sàng
‎cho giai đoạn tiếp theo của cuộc đời.

165
00:22:43,723 --> 00:22:47,043
‎Vì chính nó cũng sắp làm mẹ.

166
00:22:50,243 --> 00:22:51,363
‎Bên trong cơ thể,

167
00:22:54,003 --> 00:22:56,523
‎nó đang mang một ổ 100 trứng.

168
00:22:58,323 --> 00:23:01,123
‎Ổ trứng đầu tiên nó mang trong đời.

169
00:23:03,723 --> 00:23:07,683
‎Chuyến hàng từ bụi sao
‎quý giá của riêng nó.

170
00:23:15,803 --> 00:23:17,163
‎Trên khắp rạn san hô,

171
00:23:18,403 --> 00:23:20,763
‎các nguyên tử đang được hợp lại
‎thành sự sống mới.

172
00:23:25,523 --> 00:23:30,203
‎Tạo ra một trong những
‎hệ sinh thái phong phú nhất trên Trái Đất.

173
00:23:35,963 --> 00:23:37,683
‎Nhưng hành tinh của chúng ta…

174
00:23:41,363 --> 00:23:42,443
‎là một ngoại lệ.

175
00:23:45,003 --> 00:23:47,163
‎Trong phần còn lại của hệ mặt trời,

176
00:23:47,243 --> 00:23:49,203
‎chính những nguyên tố đó

177
00:23:49,283 --> 00:23:54,043
‎đã tạo ra những thế giới
‎không hề phù hợp với sự sống.

178
00:23:58,523 --> 00:23:59,883
‎SAO THỦY

179
00:23:59,963 --> 00:24:01,363
‎Gần mặt trời nhất,

180
00:24:02,123 --> 00:24:05,043
‎sao Thủy là hành tinh giàu carbon.

181
00:24:07,923 --> 00:24:09,723
‎Nhưng thay vì tạo ra sự sống…

182
00:24:10,243 --> 00:24:11,523
‎430 ĐỘ C

183
00:24:11,603 --> 00:24:13,843
‎…carbon được nung vào lớp vỏ của nó.

184
00:24:16,203 --> 00:24:19,963
‎Trên một thế giới
‎bị thiêu đốt bởi ánh sao.

185
00:24:22,563 --> 00:24:26,483
‎Khi ở vùng xa nhất của hệ mặt trời,

186
00:24:26,563 --> 00:24:28,603
‎nhiệt độ đóng băng của sao Hải Vương

187
00:24:29,523 --> 00:24:33,563
‎khiến carbon và hydro
‎tạo thành các đám mây khí metan.

188
00:24:36,723 --> 00:24:40,923
‎Thứ khí gây ngột ngạt này
‎khiến nó có màu xanh rực rỡ.

189
00:24:46,683 --> 00:24:48,003
‎Và kể cả trên sao Hỏa,

190
00:24:49,203 --> 00:24:52,003
‎một hành tinh có
‎tất cả các thành phần giống Trái Đất,

191
00:24:54,363 --> 00:24:56,923
‎việc thiếu bầu khí quyển giàu oxy

192
00:24:57,563 --> 00:25:00,923
‎nghĩa là sự sống phức tạp
‎không thể tồn tại ở đây.

193
00:25:07,843 --> 00:25:12,123
‎Chỉ có điều kiện trên Trái Đất
‎mới phù hợp.

194
00:25:18,363 --> 00:25:22,643
‎Nhưng cả ở đây, cuộc cạnh tranh để có
‎các nguyên tố cũng khốc liệt.

195
00:25:24,243 --> 00:25:25,083
‎Và nguy hiểm…

196
00:25:27,603 --> 00:25:29,083
‎luôn cận kề.

197
00:25:44,923 --> 00:25:48,443
‎May mắn thay,
‎Stella đã trở thành chuyên gia trốn tìm.

198
00:26:29,963 --> 00:26:31,443
‎Tạm thời an toàn,

199
00:26:34,363 --> 00:26:37,363
‎Stella đối mặt
‎với thử thách lớn nhất trong đời.

200
00:26:39,563 --> 00:26:42,323
‎Trở về Great Barrier Reef,

201
00:26:43,963 --> 00:26:45,643
‎hòn đảo nơi nó sinh ra,

202
00:26:49,523 --> 00:26:51,923
‎để đẻ trứng của chính nó trong cát.

203
00:26:58,923 --> 00:27:01,483
‎Nhưng cả đời lang thang trong đại dương

204
00:27:02,243 --> 00:27:05,643
‎nghĩa là nó đã ở xa 2.000 ki-lô-mét.

205
00:27:09,883 --> 00:27:11,563
‎Cách Stella tìm đường về

206
00:27:12,203 --> 00:27:14,803
‎là một trong những điều kỳ diệu
‎của thế giới tự nhiên.

207
00:27:21,443 --> 00:27:22,803
‎Sâu trong Trái Đất,

208
00:27:23,643 --> 00:27:26,643
‎lõi hành tinh chúng ta tạo ra từ trường…

209
00:27:28,883 --> 00:27:33,923
‎giúp mọi nơi trên bề mặt của nó
‎có một đặc điểm từ tính độc đáo.

210
00:27:37,603 --> 00:27:39,163
‎Khi nó nở,

211
00:27:39,243 --> 00:27:43,563
‎đặc điểm hòn đảo của nó
‎in sâu vào não của Stella.

212
00:27:46,243 --> 00:27:48,243
‎Và để tìm đường về,

213
00:27:48,323 --> 00:27:51,643
‎nó sẽ dựa vào một nguyên tố hóa học khác.

214
00:27:53,803 --> 00:27:56,923
‎Thứ kết nối nó với lõi hành tinh.

215
00:28:00,443 --> 00:28:05,123
‎Một nguyên tố
‎chỉ được tạo ra khi các ngôi sao chết đi.

216
00:28:10,723 --> 00:28:12,763
‎Ở phần gần đó của thiên hà,

217
00:28:13,763 --> 00:28:15,723
‎hai triệu rưỡi năm trước,

218
00:28:16,763 --> 00:28:20,683
‎một thay đổi mạnh mẽ đã xảy ra
‎trong lõi của một ngôi sao khổng lồ.

219
00:28:25,323 --> 00:28:29,403
‎Trong suốt vòng đời, nó được cung cấp
‎năng lượng bởi phản ứng tổng hợp hạt nhân.

220
00:28:35,923 --> 00:28:37,243
‎Năng lượng được giải phóng

221
00:28:39,083 --> 00:28:41,483
‎tạo ra các nguyên tố ngày càng nặng.

222
00:28:45,243 --> 00:28:47,803
‎Cho đến khi lõi quá nóng,

223
00:28:48,683 --> 00:28:49,923
‎nó bắt đầu tạo ta

224
00:28:51,683 --> 00:28:52,523
‎sắt.

225
00:28:55,403 --> 00:28:58,243
‎Điều đó gây ra một sự thay đổi cơ bản.

226
00:29:03,123 --> 00:29:06,083
‎Vì việc tạo ra sắt
‎không giải phóng năng lượng.

227
00:29:08,163 --> 00:29:09,683
‎Nó tiêu thụ năng lượng.

228
00:29:15,923 --> 00:29:18,403
‎Khi càng nhiều kim loại này được tạo ra,

229
00:29:19,283 --> 00:29:22,803
‎nó lan khắp lõi như một căn bệnh.

230
00:29:27,203 --> 00:29:29,203
‎Hấp thụ nhiệt lượng của ngôi sao.

231
00:29:33,923 --> 00:29:34,923
‎Lấn át nó.

232
00:29:46,323 --> 00:29:48,603
‎Không có nguồn nhiệt để duy trì.

233
00:29:52,883 --> 00:29:54,443
‎Từ lúc này trở đi,

234
00:29:57,523 --> 00:29:59,723
‎ngôi sao đã chết.

235
00:30:11,643 --> 00:30:16,243
‎Vụ nổ do nó gây ra tạo lượng ánh sáng
‎bằng mười tỉ mặt trời.

236
00:30:22,043 --> 00:30:27,123
‎Một siêu tân tinh
‎đẩy bụi chứa nhiều sắt đi khắp thiên hà.

237
00:30:35,163 --> 00:30:38,163
‎Đến tận hành tinh của chúng ta.

238
00:30:43,203 --> 00:30:44,323
‎Và cả bây giờ,

239
00:30:45,323 --> 00:30:50,323
‎mỗi ngày có 100 tấn bụi sao
‎rơi xuống khí quyển Trái Đất.

240
00:30:53,123 --> 00:30:56,843
‎Một số là phần còn sót lại
‎từ quá trình hình thành hệ mặt trời.

241
00:31:00,643 --> 00:31:04,523
‎Một số bị thổi đến
‎từ các siêu tân tinh xa xôi.

242
00:31:08,443 --> 00:31:13,643
‎Một mối liên kết trực tiếp
‎giữa hành tinh của chúng ta và các vì sao.

243
00:31:19,723 --> 00:31:22,003
‎Và chính sắt trong bụi này

244
00:31:22,563 --> 00:31:25,443
‎cho phép Stella tìm đường.

245
00:31:33,563 --> 00:31:35,483
‎Vì người ta cho rằng sâu trong não nó…

246
00:31:38,323 --> 00:31:43,643
‎có các tế bào chuyên biệt
‎chứa các tinh thể ma-nhê-tít.

247
00:31:44,563 --> 00:31:48,803
‎Một loại khoáng chất giàu sắt
‎tự điều chỉnh theo từ trường Trái Đất.

248
00:31:52,803 --> 00:31:53,923
‎Một chiếc la bàn,

249
00:31:55,603 --> 00:31:57,723
‎chỉ nó đi đúng hướng.

250
00:32:05,483 --> 00:32:11,723
‎Cho phép Stella tìm ra
‎đặc điểm từ tính độc nhất của quê hương.

251
00:32:19,523 --> 00:32:22,723
‎Vậy là một nguyên tố
‎được tạo ra trong một siêu tân tinh…

252
00:32:30,403 --> 00:32:34,323
‎sẽ dẫn đường cho nó qua
‎hàng ki-lô-mét đại dương mông lung.

253
00:32:48,643 --> 00:32:49,963
‎Trở lại hòn đảo…

254
00:32:53,843 --> 00:32:55,523
‎nơi nó sinh ra.

255
00:33:08,163 --> 00:33:12,083
‎Nhưng có những sinh vật khác
‎cũng có khả năng tìm về nhờ từ tính.

256
00:33:14,723 --> 00:33:16,523
‎Cá mập hổ cũng có.

257
00:33:19,643 --> 00:33:22,323
‎Và nó đang dẫn chúng về cùng hòn đảo đó.

258
00:33:26,603 --> 00:33:28,963
‎Vì trong vài tháng mỗi năm,

259
00:33:29,043 --> 00:33:32,643
‎hàng ngàn con rùa cái đến đây để đẻ trứng.

260
00:33:34,643 --> 00:33:39,963
‎Đây là nơi rùa biển xanh tập hợp đông nhất
‎so với bất cứ đâu trên hành tinh này.

261
00:33:45,643 --> 00:33:47,363
‎Và khi chúng gần tới bờ,

262
00:33:49,123 --> 00:33:50,363
‎cuộc săn mồi bắt đầu.

263
00:34:03,843 --> 00:34:06,203
‎Stella phải đợi thời điểm thích hợp…

264
00:34:08,883 --> 00:34:10,083
‎để tìm một cơ hội

265
00:34:12,203 --> 00:34:14,123
‎và tránh cuộc tấn công dữ dội.

266
00:34:32,123 --> 00:34:33,843
‎Khi nguy hiểm qua đi,

267
00:34:37,483 --> 00:34:39,123
‎cuối cùng, nó cũng bơi vào bờ.

268
00:34:52,323 --> 00:34:54,163
‎Sau một hành trình ấn tượng,

269
00:34:57,123 --> 00:34:59,283
‎Stella xuất hiện trên bãi cát

270
00:35:00,883 --> 00:35:03,363
‎mà nó chạm vào lần cuối khi mới nở.

271
00:35:28,083 --> 00:35:30,963
‎Những nguyên tố
‎nó dành cả đời để thu thập…

272
00:35:36,643 --> 00:35:39,203
‎giờ đã được đưa vào cát một cách an toàn.

273
00:35:45,283 --> 00:35:49,283
‎Nhiệm vụ của Stella đã hoàn thành
‎và nó trở lại đại dương…

274
00:35:52,923 --> 00:35:56,643
‎để một lần nữa lại thu thập bụi sao.

275
00:36:00,523 --> 00:36:01,843
‎Vòng đời của nó…

276
00:36:03,683 --> 00:36:06,563
‎phản ánh chu trình vĩ đại nhất.

277
00:36:08,483 --> 00:36:11,963
‎Sự tồn tại và tàn lụi của các vì sao.

278
00:36:22,523 --> 00:36:25,643
‎Vì xa xôi khắp thiên hà,

279
00:36:27,043 --> 00:36:29,723
‎tro của vô số siêu tân tinh

280
00:36:29,803 --> 00:36:34,523
‎đã kết hợp lại để tạo thành
‎một tinh vân khổng lồ.

281
00:36:41,323 --> 00:36:44,523
‎Một đám mây bụi sao
‎dài hàng chục năm ánh sáng.

282
00:36:48,163 --> 00:36:52,643
‎Và chôn vùi trong nó
‎là những nơi mà thế hệ sao tiếp theo

283
00:36:53,883 --> 00:36:55,323
‎đang bắt đầu hình thành.

284
00:37:06,843 --> 00:37:08,443
‎Gọi là các proplyd.

285
00:37:10,443 --> 00:37:12,923
‎Chúng như những quả trứng vũ trụ khổng lồ.

286
00:37:15,043 --> 00:37:17,723
‎Mỗi quả lớn hơn hệ mặt trời của chúng ta.

287
00:37:23,763 --> 00:37:26,683
‎Bên trong lớp vỏ khí
‎được ion hóa của chúng,

288
00:37:28,603 --> 00:37:31,523
‎trọng lực đang kéo bụi sao lại với nhau.

289
00:37:38,923 --> 00:37:42,443
‎Và bụi sao bên trong trứng của Stella…

290
00:37:45,483 --> 00:37:47,603
‎cũng bắt đầu hình thành.

291
00:37:56,243 --> 00:38:01,843
‎Khi các nguyên tố nó thu thập được
‎đang biến đổi…

292
00:38:08,323 --> 00:38:11,843
‎thành một thứ bắt đầu giống
‎một sinh vật nhỏ bé.

293
00:38:24,323 --> 00:38:25,683
‎Và bên trong proplyd,

294
00:38:27,883 --> 00:38:30,283
‎các khí như hydro và heli…

295
00:38:33,163 --> 00:38:35,723
‎đang nuôi dưỡng
‎một ngôi sao còn phôi thai.

296
00:38:44,923 --> 00:38:46,723
‎Và thứ từng là một phôi thai…

297
00:38:49,123 --> 00:38:51,123
‎giờ là một chú rùa nhỏ xíu

298
00:38:55,243 --> 00:38:58,923
‎với mai, chân chèo và mỏ.

299
00:39:02,923 --> 00:39:04,723
‎Các nguyên tố được tái tạo…

300
00:39:08,123 --> 00:39:10,323
‎cho một sự sống dưới biển.

301
00:39:15,203 --> 00:39:16,163
‎Trong proplyd,

302
00:39:17,043 --> 00:39:20,243
‎sự phát triển của ngôi sao mới
‎cũng sắp hoàn thành.

303
00:39:21,523 --> 00:39:24,843
‎Tái sinh từ tro của thế hệ trước,

304
00:39:26,163 --> 00:39:27,523
‎ánh sáng của nó cho thấy

305
00:39:27,603 --> 00:39:30,123
‎sẽ có một cụm hành tinh
‎đang phát triển trong quỹ đạo.

306
00:39:34,243 --> 00:39:35,363
‎Những thế giới mới.

307
00:39:36,283 --> 00:39:40,323
‎Nhưng có lẽ,
‎cả những khả năng mới cho sự sống.

308
00:39:48,323 --> 00:39:49,963
‎Và bên dưới lớp cát,

309
00:39:51,283 --> 00:39:52,803
‎cũng là bụi sao đó.

310
00:39:54,123 --> 00:39:58,843
‎Truyền qua vô số thế hệ sao và rùa…

311
00:40:00,923 --> 00:40:03,243
‎sẽ bắt đầu một cuộc hành trình nữa.

312
00:40:08,203 --> 00:40:09,603
‎Mỗi sự sống mới

313
00:40:11,123 --> 00:40:15,443
‎kết nối trực tiếp
‎với nguồn gốc của vũ trụ.

314
00:40:20,883 --> 00:40:26,243
‎Mỗi câu chuyện mới
‎bắt đầu ở cuối câu chuyện trước.

315
00:40:34,923 --> 00:40:38,923
‎Và như vậy,
‎câu chuyện về vũ trụ của chúng ta tiếp nối

316
00:40:40,803 --> 00:40:43,043
‎với nguồn tài nguyên
‎quý giá nhất của Trái Đất,

317
00:40:46,323 --> 00:40:47,163
‎nước.

318
00:40:48,963 --> 00:40:52,843
‎Và một gia đình voi
‎với nhiệm vụ nguy hiểm để tìm nó.

319
00:40:57,043 --> 00:40:59,403
‎Mỗi bước trên hành trình của chúng
‎cũng phi thường

320
00:41:01,723 --> 00:41:06,483
‎như hành trình của nước qua
‎vũ trụ rộng lớn đến hành tinh chúng ta.

321
00:41:10,683 --> 00:41:13,883
‎Nhưng tại sao Trái Đất
‎là thế giới duy nhất trong hệ mặt trời

322
00:41:14,883 --> 00:41:17,283
‎có bề mặt được nước lỏng bao phủ?

323
00:41:18,643 --> 00:41:22,003
‎Và tại sao nó lại thiết yếu
‎với sự sống đến vậy?

324
00:42:06,843 --> 00:42:11,203
‎Biên dịch: Nhung Vũ