1
00:00:07,541 --> 00:00:11,221
NETFLIX-EN TELESAIL DOKUMENTAL BAT

2
00:00:14,221 --> 00:00:18,221
WILD SPACE-REN EKOIZPEN BAT

3
00:00:20,661 --> 00:00:24,741
FREEBORNE MEDIA
ETA HIGHER GROUND-EKIN BATERA EGINDAKOA

4
00:00:35,181 --> 00:00:37,180
{\an8}Gure ozeanorik urrunenean...

5
00:00:37,181 --> 00:00:40,421
{\an8}BARACK OBAMAK KONTATUA

6
00:00:42,221 --> 00:00:45,581
...kontinente hurbilenetik
mila kilometro baino gehiagora.

7
00:00:50,581 --> 00:00:52,101
Zavodoski uhartea.

8
00:00:57,261 --> 00:00:59,621
Sumendi-erupzioak pairatzeaz gain,

9
00:01:03,061 --> 00:01:04,901
landaretza urria

10
00:01:08,781 --> 00:01:10,701
eta ekaitz latzak ditu.

11
00:01:17,701 --> 00:01:24,421
Hala ere, bi milioi pinguino papozuri
baino gehiagoren etxea da.

12
00:01:42,581 --> 00:01:45,900
Han daude inguruko urek

13
00:01:45,901 --> 00:01:48,621
planetako arrantzarik onena
ematen dietelako.

14
00:01:59,381 --> 00:02:03,101
Gazte horiek
helduei esker elikatzera ohituta daude.

15
00:02:06,941 --> 00:02:10,701
Gurasoak dira
erronkari aurre egiten diotenak, alegia.

16
00:02:19,741 --> 00:02:21,421
Ama pinguino papozuri horrek

17
00:02:23,221 --> 00:02:25,661
krill asko darama bere txorikumeentzat.

18
00:02:26,541 --> 00:02:28,861
Baina oztopo bati aurre egin behar dio.

19
00:02:35,221 --> 00:02:39,781
Uhartea inguratzen duten labarrek
etxea gotorleku bihurtzen dute.

20
00:02:45,101 --> 00:02:48,421
Nahikoa zaila da jaistea.

21
00:03:06,261 --> 00:03:08,221
Nola igoko da?

22
00:03:18,621 --> 00:03:21,021
Labarretan gora eskala lezake.

23
00:03:35,861 --> 00:03:39,261
Agian, irtenbidea ez da
ozeanoaren aurka borrokatzea,

24
00:03:42,101 --> 00:03:43,621
uretan nabigatzea baizik.

25
00:03:48,981 --> 00:03:50,421
Korrontea aprobetxatzea.

26
00:04:02,661 --> 00:04:06,901
Baina korrontea
bi norabidetan mugitzen da.

27
00:04:25,341 --> 00:04:27,581
Ur biziak gogorrak dira.

28
00:04:48,701 --> 00:04:51,900
Bere txorikumeei
janaria eraman ahal izateko,

29
00:04:51,901 --> 00:04:54,101
uhala lotu beharko du

30
00:04:57,901 --> 00:04:59,221
eta prestatu

31
00:05:02,061 --> 00:05:04,821
olaturik handienean nabigatzeko.

32
00:05:38,021 --> 00:05:39,021
Lortu du!

33
00:05:56,341 --> 00:05:58,181
Orain azken erronka dator,

34
00:06:06,221 --> 00:06:11,541
kilometro eta erdiko eskalada,
sumendi aktiboan zehar.

35
00:06:14,981 --> 00:06:17,621
Horrela entregatuko du janari preziatua.

36
00:06:38,421 --> 00:06:44,101
Bizirauteko bezain indartsua den edonor,
pinguinoak bezalaxe, sarituak izango dira

37
00:06:45,101 --> 00:06:48,621
ozeano isolatu horretan.

38
00:06:58,301 --> 00:07:04,861
OZEANO AUSTRALA

39
00:07:06,901 --> 00:07:10,181
Ozeano horrek
erabat inguratzen du Antartika.

40
00:07:15,701 --> 00:07:18,501
Planetako ur hotzenen etxea da.

41
00:07:23,941 --> 00:07:27,861
Han, neguak -46 Celsius gradukoak dira

42
00:07:30,181 --> 00:07:33,261
eta haizeak
320km orduko baino gehiagokoak.

43
00:07:35,981 --> 00:07:40,261
Korronte ozeaniko globala
indartsuagoa da ozeano horretan,

44
00:07:41,901 --> 00:07:44,381
eta ezkutuan dauden munduak babesten ditu.

45
00:07:51,741 --> 00:07:56,701
Ozeano Australaren mugetan
Hego Australiako kostaldea dago.

46
00:08:01,261 --> 00:08:04,581
Ur hotz horiek
aparteko espezieen bizileku dira.

47
00:08:15,461 --> 00:08:18,021
Espezie horiek
ez dira beste inon aurkitzen.

48
00:08:31,261 --> 00:08:36,061
Itsaso zabalean bizi da
eskudun arraina deritzona.

49
00:08:42,421 --> 00:08:47,461
Ibiltzea, eta ez igeri egitea,
nahiago duen arrain gutxienetarikoa da.

50
00:08:57,461 --> 00:09:01,981
Eskudun arrain pikardatua
arrainik arraroenetako bat da.

51
00:09:08,941 --> 00:09:11,141
3000 baino gutxiago daude munduan,

52
00:09:16,581 --> 00:09:20,381
eta horrek preziatu bihurtzen du
babesten ari den hori.

53
00:09:27,141 --> 00:09:30,221
Arrautzak errun ditu
posible duen leku bakarrean,

54
00:09:30,941 --> 00:09:32,941
aszidia batean.

55
00:09:36,701 --> 00:09:40,901
Itsasondotik altxatzen badira ere,
korrontearen aurka ainguratuta daude.

56
00:09:44,661 --> 00:09:49,621
Baina horrek
auzotar gosetiak erakartzen ditu.

57
00:10:01,061 --> 00:10:02,861
Zorionez bere ondorengoentzat,

58
00:10:04,901 --> 00:10:06,701
ama indartsua da.

59
00:10:09,581 --> 00:10:10,701
Isatsa astintzen du

60
00:10:15,381 --> 00:10:17,181
karramarro ermitauak uxatzeko.

61
00:10:19,061 --> 00:10:24,181
Itsas bare erraldoiei hozka egiten die
haiek erretiratu arte.

62
00:10:31,941 --> 00:10:34,661
Konponbide bat du
inbaditzaile bakoitzarentzat.

63
00:10:44,861 --> 00:10:48,981
Baina etsai berezi bat du.

64
00:10:52,581 --> 00:10:56,461
Itsas izar izugarria,
hamar aldiz gehiago pisatzen duena.

65
00:11:00,781 --> 00:11:04,901
Bere ehunka oinetako bakoitzak sentitu,

66
00:11:06,381 --> 00:11:08,941
dastatu eta usaindu egiten du.

67
00:11:11,221 --> 00:11:14,461
Eta arrautzen lurrina antzeman du, noski.

68
00:11:22,061 --> 00:11:26,021
Hozka egitea eta bultza egitea
alferrik izango da oraingoan.

69
00:11:42,861 --> 00:11:43,861
Geldiezina da.

70
00:11:48,941 --> 00:11:50,461
Baina ezin du amore eman.

71
00:11:55,581 --> 00:11:58,061
Hortaz, erabaki arriskutsu bat hartzen du.

72
00:12:01,821 --> 00:12:04,301
Bere burua eskainiko du,

73
00:12:17,141 --> 00:12:21,021
izar hori
arrautzetatik urruntzeko ahaleginean.

74
00:12:25,621 --> 00:12:28,301
Sakrifizio ohoragarria dirudi.

75
00:12:34,461 --> 00:12:35,461
Baina, orduan,

76
00:12:39,581 --> 00:12:41,101
ihes egiten du.

77
00:12:47,941 --> 00:12:50,420
Bera bezalako ama erresilienteei esker,

78
00:12:50,421 --> 00:12:53,781
eskudun arrain pikardatuak
bizirauteko aukera du.

79
00:12:58,381 --> 00:13:02,741
Ozeano Australean,
edozer egin behar da bizirik irauteko.

80
00:13:06,141 --> 00:13:10,541
Zenbat eta hegoalderago,
orduan eta bortitzagoa ozeanoa.

81
00:13:17,061 --> 00:13:20,741
Korronte handia zirkuluan dabil
Ozeano Australaren inguruan.

82
00:13:23,981 --> 00:13:25,860
Biraka dabilen ur horma horrek

83
00:13:25,861 --> 00:13:29,661
lau kilometroko sakonera
eta 1600 kilometroko zabalera du.

84
00:13:31,581 --> 00:13:34,461
Itsaslaster Zirkunpolar Antartikoa
deitzen zaio.

85
00:13:40,021 --> 00:13:41,101
Ibilbide horretan

86
00:13:43,981 --> 00:13:45,541
Hegoaldeko Georgiak daude,

87
00:13:48,581 --> 00:13:51,381
munduko uharterik urrunenetako bat.

88
00:13:53,701 --> 00:13:56,301
Udaberriko aste gutxi batzuetan,

89
00:14:00,781 --> 00:14:03,661
animaliez josita egoten da.

90
00:14:14,861 --> 00:14:19,381
Hantxe, kostaldeko faunaren dentsitatea
bakarra da munduan.

91
00:14:25,741 --> 00:14:27,221
Ugaltzeko garaia denez,

92
00:14:27,901 --> 00:14:33,781
hondartzako txoko guztietan
izaki erraldoiak daude.

93
00:14:40,861 --> 00:14:42,381
Itsas elefanteak,

94
00:14:43,901 --> 00:14:47,101
beren ugalketa-eskubideengatik
borrokatzeko prest.

95
00:14:48,581 --> 00:14:53,941
Sei metro luze
eta 3625 kilo artekoak izan daitezke.

96
00:14:58,381 --> 00:15:02,541
Liskarti horiek handiak eta gaiztoak dira.

97
00:15:08,661 --> 00:15:13,541
Baina taldeko gogorrena ere
gaztea izan zen behin.

98
00:15:21,701 --> 00:15:24,381
Duela ordu gutxi jaiotako kume bat.

99
00:15:27,941 --> 00:15:32,061
Erronka askori aurre egin beharko die
erraldoi bihurtu bitartean.

100
00:15:33,061 --> 00:15:39,261
Lehenik, bere larru jaioberria
amaren esnearekin bete beharko du.

101
00:15:48,741 --> 00:15:50,341
Lehiaketa duelako.

102
00:15:52,261 --> 00:15:54,301
Hegoaldeko marikaka antartikoa.

103
00:15:58,581 --> 00:16:02,381
Ez du inolako arazorik
kume batengandik lapurtzeko.

104
00:16:22,061 --> 00:16:25,381
Marikaka antartikoak
helburu errazago bat bilatuko du.

105
00:16:26,701 --> 00:16:29,221
Eta kumeak zerbait garrantzitsua ikasi du.

106
00:16:30,461 --> 00:16:32,101
Amarengandik hurbil geratu.

107
00:16:37,101 --> 00:16:39,701
Bere hurrengo proba ez da erraza izango.

108
00:16:44,661 --> 00:16:49,421
Hondartza animaliez gainezka dagoenez,
tentsioa gero eta nabarmenagoa da.

109
00:16:52,901 --> 00:16:56,941
Ar erraldoiak ez dira geldituko
beren lurraldeak defendatu arte.

110
00:16:57,861 --> 00:17:01,381
Ez zaie axola zehar-kalteak eragitea.

111
00:17:18,421 --> 00:17:22,701
Zanpatua izatea
jaioberrien lehen heriotza-arrazoia da.

112
00:17:36,261 --> 00:17:40,141
Baina gaur,
kume horrek beste aukera bat du.

113
00:17:48,181 --> 00:17:50,981
Oraingoz, ama ez da bere albotik urrundu.

114
00:18:03,941 --> 00:18:07,861
Hurrengo hiru asteetan,
ia 70 kilo gizenduko da.

115
00:18:09,621 --> 00:18:13,061
Orduan etorriko dira aldaketak.

116
00:18:20,941 --> 00:18:24,381
Egun batean,
sekulako shockarekin esnatuko da.

117
00:18:27,381 --> 00:18:28,901
Ama ez dago.

118
00:18:30,741 --> 00:18:34,300
Amaren pisuaren erdia esnetan duenez,

119
00:18:34,301 --> 00:18:37,621
ozeanora itzuli da hura,
elikatu ahal izateko.

120
00:18:43,821 --> 00:18:47,341
Eta ezin dio jarraitu,
igeri egiten ez dakielako.

121
00:18:53,741 --> 00:18:56,541
Leku seguru batean ikasi behar du.

122
00:19:04,621 --> 00:19:10,741
Baina erraz... distraitzen da.

123
00:19:53,261 --> 00:19:58,020
Unerik kritikoena
itsas elefante kume bakoitzarentzat

124
00:19:58,021 --> 00:20:01,701
urarekin duten lehen kontaktua da.

125
00:20:20,021 --> 00:20:23,261
Sartzean, ezohiko erreakzioa gertatzen da.

126
00:20:27,341 --> 00:20:28,701
Arnasari eusten dio.

127
00:20:32,941 --> 00:20:34,981
Bihotz-maiztasuna murrizten zaio.

128
00:20:38,141 --> 00:20:40,181
Bere odola garunera bideratzen da.

129
00:20:48,461 --> 00:20:50,701
Bidaiaren lehen urratsa da,

130
00:20:55,181 --> 00:20:57,781
itsas ugaztun bihurtzekoa.

131
00:21:01,541 --> 00:21:03,541
Baina oraindik asko du ikasteko.

132
00:21:07,981 --> 00:21:12,261
Bera bezalako beste gazteekin
sakonera gutxiko uretan jardun ondoren,

133
00:21:18,181 --> 00:21:21,501
ozeanoan sartzeko prest dago lehen aldiz.

134
00:21:37,941 --> 00:21:39,701
Datozen urtetan,

135
00:21:40,221 --> 00:21:43,381
arnasari bi ordu baino gehiagoz
eusten ikasiko du,

136
00:21:43,901 --> 00:21:47,261
baita 1800 metroko uretan murgiltzen ere.

137
00:21:53,941 --> 00:21:56,700
Eta egun batean, kostaldera itzuliko da,

138
00:21:56,701 --> 00:22:01,341
gure ozeanoetako
fokarik handiena eta indartsuena gisa.

139
00:22:06,421 --> 00:22:07,980
Hegoaldeko Georgietatik,

140
00:22:07,981 --> 00:22:13,021
korronte handia
ia 150 milioi metro kubikotan hedatzen da.

141
00:22:22,901 --> 00:22:26,821
Haize bortitzei
eta planetaren errotazioari esker,

142
00:22:28,941 --> 00:22:32,661
ur mugimendu indartsuena bihurtzen da.

143
00:22:37,021 --> 00:22:39,821
Hesi erraldoia da beste ozeanoekiko.

144
00:22:44,341 --> 00:22:49,341
Eta erdi-erdian
kontinente isolatuena aurki daiteke.

145
00:22:56,221 --> 00:22:57,301
Antartika.

146
00:22:59,701 --> 00:23:05,901
Ia 13 milioi kilometro karratuko
eremu basati izoztua.

147
00:23:23,021 --> 00:23:27,580
Kontinenteko glaziarretako asko
lurrean zehar hedatzen dira,

148
00:23:27,581 --> 00:23:30,581
ozeanoan
izotz xafla flotagarriak sortu bitartean.

149
00:23:39,301 --> 00:23:41,620
Ozeanoaren hego urrunean,

150
00:23:41,621 --> 00:23:45,020
korrontea bortitz mugitzen da
Ross izotz hesiaren azpian.

151
00:23:45,021 --> 00:23:47,701
Hori Kalifornia baino handiagoa da.

152
00:23:52,181 --> 00:23:54,701
Izotza 250 metro zabal izan daiteke.

153
00:23:56,781 --> 00:23:58,861
Hala ere, korrontea dabilen tokian,

154
00:24:01,701 --> 00:24:03,061
bizitzarako lekua dago.

155
00:24:10,741 --> 00:24:16,901
Ornogabeak milioika urtez egon dira hemen,
itxuraz aldatu gabe.

156
00:24:18,701 --> 00:24:21,621
Hurrengo otorduaren zain daude,

157
00:24:23,301 --> 00:24:26,301
Antartikoko itsas-armiarma barne.

158
00:24:28,221 --> 00:24:30,141
Plater baten tamainakoa da,

159
00:24:33,461 --> 00:24:35,941
eta askok ez dute hilabetetan jan.

160
00:24:40,781 --> 00:24:42,581
Hainbeste lehiaketarekin,

161
00:24:44,421 --> 00:24:46,741
ez dirudi egoera laster aldatuko denik.

162
00:24:49,221 --> 00:24:53,181
Abantailaz jokatzeko
leku bat aurkitu behar du.

163
00:24:55,621 --> 00:25:00,301
Ur hotz-hotza dagoen leku bat,
izozteko zorian.

164
00:25:06,421 --> 00:25:10,301
Izotz-kristalak edozein azaleratan
hazten diren leku bat, alegia.

165
00:25:14,061 --> 00:25:15,981
Non izotz-leizeak sortzen duten.

166
00:25:21,421 --> 00:25:23,861
Ederrak bezain arriskutsuak dira,

167
00:25:27,181 --> 00:25:30,421
izotza ukitzen duen edozein izaki

168
00:25:34,501 --> 00:25:36,061
harrapatua geratuko baita.

169
00:25:42,661 --> 00:25:48,341
Baina arrisku hori aukera bat izango da

170
00:25:50,941 --> 00:25:52,261
itsas-armiarmarentzat.

171
00:25:58,541 --> 00:26:01,221
Bere hanka luzeekin,

172
00:26:05,381 --> 00:26:08,981
oin-puntetan mugituko da,

173
00:26:16,461 --> 00:26:19,301
kontu handiarekin,
izotzak harrapa ez dezan.

174
00:26:27,661 --> 00:26:30,301
Orduan, bere afari likatsua irentsiko du.

175
00:26:35,581 --> 00:26:38,901
Sarea ez da beharrezkoa
izotz-leizea erabil daitekeenean.

176
00:26:49,221 --> 00:26:53,861
Muturreko baldintza horiek mantentzen dira
Itsaslaster Zirkunpolarrari esker.

177
00:26:56,541 --> 00:26:59,901
Horrek hozkailuaren lana egin
eta hotza harrapatzen du.

178
00:27:04,661 --> 00:27:06,380
Neguaren jaitsierarekin,

179
00:27:06,381 --> 00:27:13,341
Antartikaren inguruko azalera ozeanikoa
izotz solido bihurtzen da.

180
00:27:17,141 --> 00:27:20,261
18 milioi kilometro karratu
baino handiagoa da.

181
00:27:23,901 --> 00:27:29,421
Ozeano Australeko
espezie nagusientzako leku ezin hobea.

182
00:27:32,541 --> 00:27:35,861
Espezie horien artean,
batek botere imajinaezinak ditu.

183
00:27:50,501 --> 00:27:52,181
Krill antartikoa.

184
00:27:54,541 --> 00:27:58,220
Trilioika krustazeo ñimiño,
otarrain itxurakoak,

185
00:27:58,221 --> 00:28:01,261
izotzaren azpian
hazten diren algez elikatzen dira.

186
00:28:04,261 --> 00:28:09,741
Uste denez, beren pisu konbinatua
400 milioi tonakoa izan daiteke.

187
00:28:11,261 --> 00:28:14,861
Animalia masarik handiena da.

188
00:28:23,381 --> 00:28:26,021
Udarekin batera izotzaren urtzea dator,

189
00:28:28,501 --> 00:28:32,301
eta krill ehiztariak
zonara gerturatzen dira.

190
00:28:36,461 --> 00:28:38,461
Papua pinguinoak, bertokoak.

191
00:28:40,181 --> 00:28:42,981
Milaka kilometro egin dituzten baleak.

192
00:28:53,741 --> 00:28:56,501
Urteroko oturuntza da.

193
00:29:26,661 --> 00:29:32,981
Negua itzuli eta baleak joaten direnean,
itsasoa izoztu egiten da berriro.

194
00:29:34,501 --> 00:29:37,021
Erresilienteenak bakarrik geratzen dira.

195
00:29:51,581 --> 00:29:54,221
Nork esan du ezin zutela hegan egin?

196
00:30:05,381 --> 00:30:06,861
Pinguino enperadoreak.

197
00:30:11,461 --> 00:30:13,700
Bi astez itsasoan igaro ondoren,

198
00:30:13,701 --> 00:30:16,980
gurasoek
txorikumeengana itzuli behar dute.

199
00:30:16,981 --> 00:30:21,741
Zain dituzte izotzetan,
kilometro batzuetara.

200
00:30:25,421 --> 00:30:29,220
Igeri egin berri duten arren,

201
00:30:29,221 --> 00:30:32,221
ezin hobeki mugitzen dira lurrean.

202
00:30:43,981 --> 00:30:49,061
Muturreko baldintzetan bizirauteko
behar duten guztia daukate.

203
00:30:52,461 --> 00:30:54,941
Gantz lodiak hotzetik babesten ditu.

204
00:30:56,261 --> 00:30:58,861
Lumajeak ura uxatu
eta lehor mantentzen ditu.

205
00:30:59,861 --> 00:31:02,221
Hankak ere lumaz estalita dituzte.

206
00:31:04,181 --> 00:31:09,621
Ozeano desafiatzaileenean bizirauteko
aukera eman dien eboluzioa da hori.

207
00:31:24,381 --> 00:31:26,621
Ia etxera heldu dira, onik eta osorik,

208
00:31:30,341 --> 00:31:31,821
ustekabeko zerbaitek

209
00:31:35,101 --> 00:31:37,021
dena pausatzen duenean.

210
00:31:41,181 --> 00:31:45,981
Pinguino horien guztien bizitza
itsaso izoztuaren araberakoa da.

211
00:31:50,781 --> 00:31:54,621
Arrakala bakoitza
kaltegabea dirudien arren,

212
00:31:56,341 --> 00:31:59,581
aldaketa beldurgarri baten abisua da.

213
00:32:02,661 --> 00:32:07,061
Zergatik ez dakiten arren,
kezkatuta egoteko arrazoiak dituzte.

214
00:32:19,821 --> 00:32:24,221
Krisi klimatikoa
gure ozeanorik isolatuenera iritsi da.

215
00:32:34,501 --> 00:32:38,381
Inoiz ez bezalako bero-kolpeak
jasaten ari da pinguinoen mundua,

216
00:32:39,501 --> 00:32:42,821
tenperaturak normalean baino
27 gradu handiagoak baitira.

217
00:32:49,501 --> 00:32:53,821
Itsaso izoztua urtzen bada
txorikumeek lumajea garatu aurretik,

218
00:32:56,101 --> 00:32:57,101
ito egingo dira.

219
00:33:13,141 --> 00:33:16,701
Kolonia askok izotza
behar baino lehenago galdu dute.

220
00:33:18,501 --> 00:33:21,821
Eta horrek milaka txorikume hil ditu.

221
00:33:28,701 --> 00:33:31,421
Naturako izaki erresistenteenentzat,

222
00:33:32,021 --> 00:33:34,821
erronkarik zailena izan daiteke.

223
00:33:38,301 --> 00:33:41,900
Beroaldiak aurrera egitea
zientzialarien kezka handia da,

224
00:33:41,901 --> 00:33:48,621
mende amaierara iristen garenean,
pinguino enperadoreak gal ditzakegu-eta.

225
00:34:02,501 --> 00:34:05,021
Korronteak aurrera jarraitu bitartean,

226
00:34:05,541 --> 00:34:08,741
bidea estutu egiten da
Antartikako penintsulan barrena,

227
00:34:09,501 --> 00:34:11,860
non haize zakarrek eta korronte gogorrek

228
00:34:11,861 --> 00:34:14,981
sakonera handieneko urak
lurrazalera mugitzen duten.

229
00:34:19,901 --> 00:34:26,461
Ozeano Barean eta Atlantikoan
sortutako ur hori inoiz baino beroagoa da.

230
00:34:31,181 --> 00:34:34,420
Iturburu hori sarrera sekretua da,

231
00:34:34,421 --> 00:34:38,580
eta Itsaslaster Zirkunpolarrean
beroa infiltratzea ahalbidetzeaz gain,

232
00:34:38,581 --> 00:34:40,541
izotza urtzen laguntzen du.

233
00:34:44,501 --> 00:34:46,540
Defentsak pitzatuta,

234
00:34:46,541 --> 00:34:51,821
udak hain dira biziak,
non penintsularen inguruko izotza

235
00:34:53,821 --> 00:34:56,221
gero eta urriagoa den.

236
00:35:00,021 --> 00:35:03,341
Izotzaren galera
gero eta errekor gehiago hausten ari da.

237
00:35:17,301 --> 00:35:19,300
Ur azpian elikatzeko modurik gabe,

238
00:35:19,301 --> 00:35:22,341
krillaren gehiengoak ur horiek utzi ditu,

239
00:35:24,861 --> 00:35:27,861
beren baitan dauden
beste animalia askok bezala.

240
00:35:33,141 --> 00:35:39,021
Geratzen den izotz apurra
fiordoek babesten dute oraindik.

241
00:35:40,061 --> 00:35:43,020
Bertan,
izotzaren mende dagoen izaki bat dago.

242
00:35:43,021 --> 00:35:45,541
Eta ez du amorerik emango borrokatu gabe.

243
00:35:49,461 --> 00:35:51,021
Foka karramarro jalea.

244
00:35:54,341 --> 00:35:57,461
Ar hori gaztea eta sendoa da.

245
00:35:59,661 --> 00:36:00,661
Borrokalaria.

246
00:36:04,021 --> 00:36:06,181
Hori frogatzeko orbainak ditu.

247
00:36:08,981 --> 00:36:13,061
Ozeano izoztuan jaio zen
eta ez da inoiz lur idorrera menturatu.

248
00:36:22,341 --> 00:36:23,461
Baina, azkenaldian,

249
00:36:24,421 --> 00:36:28,261
ez du bere mundua errekonozitzen.

250
00:36:34,461 --> 00:36:39,221
Geratzen diren izotz-puska
gutxietako bat aurkitu du.

251
00:36:41,541 --> 00:36:44,221
Beste foka mota bat du berarekin.

252
00:36:46,701 --> 00:36:47,540
Weddell foka,

253
00:36:47,541 --> 00:36:49,541
babes bila dabilena.

254
00:36:52,821 --> 00:36:55,421
Badia lasaiegia dago.

255
00:37:22,701 --> 00:37:23,701
Orkak.

256
00:37:26,981 --> 00:37:29,101
Antartikako balea hiltzaileak.

257
00:37:33,821 --> 00:37:37,101
Ez dira edozein orka mota, baina.

258
00:37:39,781 --> 00:37:41,301
Itsas ehiztariak dira

259
00:37:51,141 --> 00:37:53,781
eta irteera guztiak kontrolpean dituzte.

260
00:37:58,861 --> 00:38:03,021
Fokentzat izotza almadia bat da.

261
00:38:05,381 --> 00:38:07,460
Zorionez, izotzaren ertz zorrotzek

262
00:38:07,461 --> 00:38:10,260
ez diete orkei, beren azal finarekin,

263
00:38:10,261 --> 00:38:12,021
gehiegi hurbiltzen uzten.

264
00:38:20,101 --> 00:38:24,061
Izotzetan dauden bitartean,
seguru egongo dira.

265
00:38:37,701 --> 00:38:41,381
Baina orkek ez dute alde egiteko asmorik.

266
00:38:49,421 --> 00:38:55,381
Elkarrekin lan eginez,
olatu bakar eta handi bat sortzen dute.

267
00:39:07,781 --> 00:39:10,581
Karramarro jalea
azkar itzultzen da izotzera,

268
00:39:11,821 --> 00:39:14,381
eta Weddell foka
hurbiletik jarraitzen dio.

269
00:39:20,901 --> 00:39:22,141
Baina orkak

270
00:39:24,821 --> 00:39:26,421
ehizan hasi berriak dira.

271
00:39:41,141 --> 00:39:44,341
Weddell foka, motelagoa denez
eta gantz gehiago duenez,

272
00:39:45,461 --> 00:39:46,981
helburu errazena da.

273
00:39:48,421 --> 00:39:50,261
Karramarro jalea ez bezala,

274
00:39:51,661 --> 00:39:54,181
ez dira borroka-sen berarekin jaiotzen.

275
00:40:38,941 --> 00:40:41,181
Weddell fokak heriotza azkarra du.

276
00:41:03,341 --> 00:41:04,341
Baina ehiza

277
00:41:06,501 --> 00:41:08,181
ez da amaitu.

278
00:41:20,741 --> 00:41:23,941
Orkek zailtasunak dituzte
janari nahikoa aurkitzeko.

279
00:41:29,941 --> 00:41:31,421
Foka kementsu hori

280
00:41:34,421 --> 00:41:36,421
ez da bere lehen aukera.

281
00:41:39,021 --> 00:41:40,941
Baina hain izotz gutxirekin,

282
00:41:41,781 --> 00:41:43,861
konformatu beharko dute.

283
00:41:45,981 --> 00:41:47,061
Elkartu bitartean,

284
00:41:48,501 --> 00:41:52,581
foka ihes egiten saiatzen da.

285
00:42:21,381 --> 00:42:27,461
Izotzak, beste bi zatiren artean trabatua,
erasotik babesten du.

286
00:42:43,501 --> 00:42:47,541
Bere adimen taktikoaren
erakustaldi ikusgarri batean,

287
00:42:48,661 --> 00:42:51,701
orkek izotza mugitzen dute.

288
00:43:20,501 --> 00:43:23,781
Zati handiago horrek
jazarpena amaitu beharko luke.

289
00:43:27,261 --> 00:43:29,621
Baina orkek ez dute amaitu oraindik.

290
00:43:49,061 --> 00:43:52,501
Ur azpian dauden
olatuak erabiltzen dituzte

291
00:43:57,301 --> 00:43:59,741
geratzen den izotza apurtzeko.

292
00:44:21,541 --> 00:44:23,421
Behetik

293
00:44:25,661 --> 00:44:27,501
izotza iraultzen saiatuko dira.

294
00:44:55,261 --> 00:44:57,821
Karramarro jaleari indarra geratzen zaio.

295
00:45:18,141 --> 00:45:20,421
Tamalez, saiatu arren,

296
00:45:22,461 --> 00:45:24,261
ezin ditu gainetik kendu.

297
00:45:34,741 --> 00:45:37,301
Ez dago ihes egiteko beste lekurik.

298
00:45:42,421 --> 00:45:45,781
Ordu luzez jazarria izan ondoren,

299
00:45:48,701 --> 00:45:50,341
neka eginda dago.

300
00:46:22,701 --> 00:46:25,501
Olatuak txikiagoak egiten dira.

301
00:46:31,661 --> 00:46:33,341
Ez dira lehen bezain biziak.

302
00:46:39,421 --> 00:46:42,981
Orkek ere nekea sentitzen dute.

303
00:47:03,621 --> 00:47:04,621
Irabazi duzu.

304
00:47:31,981 --> 00:47:35,621
Alde egiten dute,
etorkizun zalantzagarri baterantz.

305
00:47:39,901 --> 00:47:44,541
Ehiztari aditu horietako
ehun ale baino ez dira geratzen munduan.

306
00:47:45,661 --> 00:47:49,781
Izotzaren urtzearekin batera,
bizirauteko aukerak ere murriztu zaizkie.

307
00:47:52,101 --> 00:47:55,301
Ehizarako gaitasun hori galduz gero,

308
00:47:56,101 --> 00:47:57,821
guk ere haiek galduko ditugu.

309
00:48:07,381 --> 00:48:11,341
Antartikoko animalien bizitza
itsasoaren izoztearen mende dago.

310
00:48:14,581 --> 00:48:16,661
Gainazaletik haratago ere bai.

311
00:48:24,221 --> 00:48:26,900
Urtero, hozten duenean,

312
00:48:26,901 --> 00:48:32,821
250 trilioi tona ur hondoratu

313
00:48:34,981 --> 00:48:37,341
eta korronte handiarekin bat egiten du.

314
00:48:50,661 --> 00:48:56,261
900 metrotik gorako sakoneran,
iluntasunak, izotzak eta presio handiak

315
00:48:57,301 --> 00:48:59,341
bizitzaren erritmoa zailtzen dute.

316
00:49:04,501 --> 00:49:07,381
Hemen, Ozeano Australaren sakonean,

317
00:49:12,141 --> 00:49:15,621
Lurreko animaliarik zaharrena dago.

318
00:49:21,141 --> 00:49:26,181
Belaki bolkaniko hori bizirik zegoen
piramideak eraiki aurretik ere.

319
00:49:27,901 --> 00:49:31,021
Izan ere, 15 000 urtez bizi daitezke.

320
00:49:36,341 --> 00:49:40,741
Ozeano Australa
sakoneko izaki kontaezinen jaiolekua da.

321
00:49:44,741 --> 00:49:48,981
Korronte handiari esker,
izaki horiek Antartikara hedatu dira.

322
00:49:52,861 --> 00:49:54,100
Beraz, gaur egun,

323
00:49:54,101 --> 00:49:57,581
bitxikeria eta edertasuna

324
00:50:02,781 --> 00:50:05,621
ozeano guztien sakonera iritsi dira.

325
00:50:14,461 --> 00:50:17,940
Horrek esan nahi du, korronteari esker,

326
00:50:17,941 --> 00:50:22,101
Ozeano Australa
uste baino lotuago dagoela.

327
00:50:24,941 --> 00:50:27,021
Planetaren bihotz da,

328
00:50:29,021 --> 00:50:34,301
Korronte globalari indarra ematen dion
fluxu hotza eta sakona bermatzen du,

329
00:50:43,941 --> 00:50:48,981
bere 120 700 kilometroko bidean,
ozeano batetik bestera.

330
00:50:53,381 --> 00:50:56,181
Ozeanoak elkar konektatzen duen
ur-izakia da,

331
00:50:57,381 --> 00:51:01,381
gure ozeano handiaren oinarria.

332
00:51:16,141 --> 00:51:18,821
Baina ozeano bakoitza konektatzen duenez,

333
00:51:20,181 --> 00:51:22,141
leku batean egiten dugunak

334
00:51:24,421 --> 00:51:27,901
gainontzeko ozeanoetan dagoen bizitzan
eragina izango du.

335
00:51:35,621 --> 00:51:41,741
Korronteak daraman zaborrak
munduaren beste puntan amai dezake.

336
00:51:47,501 --> 00:51:52,301
Gure ekintzak direla eta,
gure ozeanoak inoiz baino beroagoak daude.

337
00:51:54,021 --> 00:51:59,181
Korronteak bero hori barreiatzen duenez,
arrain multzoek migratu egiten dute.

338
00:52:03,141 --> 00:52:05,741
Ondorioz,
babesteko zailagoak bihurtzen dira.

339
00:52:12,381 --> 00:52:14,261
Izotza azkar urtzen ari denez,

340
00:52:29,821 --> 00:52:34,221
kolokan dago
korrontearen beraren etorkizuna.

341
00:52:37,221 --> 00:52:38,221
Hura gabe,

342
00:52:40,461 --> 00:52:43,221
gure klima are bortitzagoa bihur liteke.

343
00:52:52,861 --> 00:52:55,381
Ozeanoen osasuna mantentzen ez badugu,

344
00:52:57,501 --> 00:53:00,101
agian ez gaituzte gehiago sostengatuko.

345
00:53:08,101 --> 00:53:10,061
Hantxe, Ozeano Australean,

346
00:53:11,301 --> 00:53:15,701
gehien behar gaituztenean
erreakziona dezakegula erakutsi dugu.

347
00:53:26,581 --> 00:53:29,901
Horren adibide dugu balea australa.

348
00:53:36,661 --> 00:53:41,821
Aspaldi ehizatu genituen
ehun eme baino gutxiago bizirik utzi arte.

349
00:53:43,661 --> 00:53:48,301
Baina, azken unean,
munduko herrialdeak elkartu egin ziren

350
00:53:50,981 --> 00:53:52,861
baleak defendatzeko.

351
00:54:04,701 --> 00:54:08,461
Horrela, Ozeano Australeko
eskubide asko berreskuratu dira.

352
00:54:09,941 --> 00:54:12,940
Gaur egun, milaka balea bidaiatzen dute

353
00:54:12,941 --> 00:54:15,741
Australiako hegoaldeko
kostaldean ugaltzeko.

354
00:54:22,861 --> 00:54:28,501
Itsas bizitzari aukera bat emanez gero,
errekupera daitekeela ikusi dugu.

355
00:54:38,781 --> 00:54:43,621
Desagertzear dagoen
espezie bat salba badezakegu,

356
00:54:46,581 --> 00:54:48,661
ziur elkarrekin lan egin dezakegula

357
00:54:50,341 --> 00:54:53,221
gure ozeanoen osasuna berrezartzeko.

358
00:55:02,181 --> 00:55:04,861
Gutako gehiago
kausarekin bat egiten ari dira.

359
00:55:10,021 --> 00:55:11,501
Hondakinak jasotzen.

360
00:55:15,141 --> 00:55:18,061
Emisioak murrizten.

361
00:55:20,461 --> 00:55:22,061
Espezieak babesten,

362
00:55:27,221 --> 00:55:28,581
baita beren etxeak ere.

363
00:55:40,221 --> 00:55:41,780
Orain erantzuten badugu,

364
00:55:41,781 --> 00:55:48,661
gure ozeano handia
sendatzeko ahalmena erakutsiko dugu.

365
00:57:16,781 --> 00:57:22,781
Azpitituluak: Oihana Guillan Valdés