1
00:00:23,160 --> 00:00:24,720
Kẻ săn mồi đói bụng...
2
00:00:26,880 --> 00:00:29,120
mắt chăm chú nhìn con mồi.
3
00:00:51,800 --> 00:00:56,200
Nhưng dù cố gắng ra sao,
nó vẫn không đủ nhanh.
4
00:01:09,400 --> 00:01:14,120
Cứ như con chuồn chuồn
có thể thấy nó bằng chế độ tua chậm.
5
00:01:20,520 --> 00:01:22,480
Mà có lẽ là thế thật.
6
00:01:27,440 --> 00:01:30,520
Thức ăn của chuồn chuồn rất bé và nhanh.
7
00:01:34,680 --> 00:01:36,600
Nhưng khác với con ếch,
8
00:01:38,800 --> 00:01:40,880
chín trên mười lần,
9
00:01:42,080 --> 00:01:43,440
nó bắt được mồi.
10
00:01:44,840 --> 00:01:50,880
Vì bộ xử lý hình ảnh của nó
hoạt động nhanh gấp năm lần chúng ta,
11
00:01:52,560 --> 00:01:56,120
và cứ như có thể làm thời gian chậm lại.
12
00:02:07,120 --> 00:02:09,320
Con ếch sẽ không ngừng thử.
13
00:02:17,400 --> 00:02:18,600
Suýt nữa
14
00:02:19,320 --> 00:02:20,320
thì được.
15
00:02:25,920 --> 00:02:30,960
Con chuồn chuồn không chỉ đang canh chừng
kẻ bám đuôi tua chậm.
16
00:02:34,480 --> 00:02:38,960
Mà nó còn phải bảo vệ lãnh thổ của mình
trước các đối thủ.
17
00:02:51,200 --> 00:02:53,400
Với đôi mắt hướng lên trời,
18
00:02:53,400 --> 00:02:57,680
nó ít có khả năng theo dõi
kẻ đang nấp phía dưới.
19
00:03:24,600 --> 00:03:28,360
Có thể con ếch không nhanh
bằng chuồn chuồn,
20
00:03:30,800 --> 00:03:34,000
nhưng lần này, nó đã chớp được thời cơ.
21
00:03:47,440 --> 00:03:52,600
Chớp thời cơ là tối quan trọng
để sinh tồn trong mạng lưới sự sống.
22
00:04:00,080 --> 00:04:05,080
Tự nhiên hoạt động tốt nhất khi đồng điệu
với các nhịp điệu của hành tinh.
23
00:04:09,360 --> 00:04:14,440
Để tận dụng tối đa điều đó, sự sống phải
tính thời điểm cơ hội một cách hoàn hảo.
24
00:04:20,080 --> 00:04:22,640
Đôi khi tính bằng mili giây.
25
00:04:25,080 --> 00:04:28,280
Đôi khi lại tính bằng thiên niên kỷ.
26
00:04:32,800 --> 00:04:36,480
THẾ GIỚI SỐNG CỦA CHÚNG TA
27
00:04:36,480 --> 00:04:39,640
NHỊP ĐIỆU CUỘC SỐNG
28
00:04:43,320 --> 00:04:44,680
{\an8}CATE BLANCHETT THUYẾT MINH
29
00:04:44,680 --> 00:04:47,520
{\an8}Một chiều muộn ở sa mạc Kalahari.
30
00:04:54,720 --> 00:04:57,960
Một con sư tử cái nuôi nhiều miệng ăn.
31
00:05:01,680 --> 00:05:07,880
Đàn con đang lớn của nó
cần ăn thịt tươi mỗi hai ngày.
32
00:05:19,320 --> 00:05:21,120
Thức ăn có ở khắp nơi.
33
00:05:29,280 --> 00:05:32,920
Nhưng hầu hết mục tiêu
đều chạy nhanh hơn nó.
34
00:05:35,960 --> 00:05:38,840
Đuổi theo con mồi dưới cái nắng thiêu đốt
35
00:05:39,600 --> 00:05:41,680
thì nó sẽ sớm bị quá nóng.
36
00:05:45,520 --> 00:05:48,240
Nó cần phải tới đủ gần để đánh úp.
37
00:05:56,960 --> 00:05:59,400
Không dễ khi trời đang sáng.
38
00:06:04,400 --> 00:06:07,400
Con mồi của nó có thể
phát hiện chuyển động.
39
00:06:19,360 --> 00:06:22,000
Và một khi vỏ bọc bị bại lộ,
40
00:06:22,640 --> 00:06:24,720
nó không còn nhiều đe dọa.
41
00:06:30,000 --> 00:06:32,440
Nhưng nó vẫn chưa tung hết sức.
42
00:06:37,680 --> 00:06:42,240
Vì nó biết, thế cờ sắp lật ngược.
43
00:06:49,840 --> 00:06:55,000
Khi mặt trời lặn xuống,
lợi thế sẽ nghiêng về phía nó.
44
00:07:00,800 --> 00:07:02,360
Nó sẽ khó bị phát hiện
45
00:07:07,920 --> 00:07:09,800
và khó bị nóng hơn.
46
00:07:15,880 --> 00:07:20,000
Tầm nhìn ban đêm của nó
cũng được đưa vào sử dụng.
47
00:07:31,880 --> 00:07:33,280
Một đàn trâu.
48
00:07:39,400 --> 00:07:40,920
Nặng như năm con sư tử,
49
00:07:41,440 --> 00:07:44,800
lũ khổng lồ bọc giáp này
là mục tiêu nguy hiểm.
50
00:07:52,880 --> 00:07:57,480
Nhưng nếu chúng chưa thấy nó
thì nó vẫn chiếm thượng phong.
51
00:08:04,920 --> 00:08:06,360
Nó nhắm vào một con bê.
52
00:08:07,400 --> 00:08:09,600
Yếu ớt hơn, bớt nguy hiểm.
53
00:08:33,600 --> 00:08:37,080
Giữa lúc chạng vạng,
nó bắt mồi thật dễ dàng.
54
00:08:46,040 --> 00:08:49,840
Nó đã tận dụng được lợi thế
mà hoàng hôn mang đến.
55
00:08:51,800 --> 00:08:54,200
Tối nay, lũ sư tử con sẽ no nê.
56
00:09:02,600 --> 00:09:06,160
Mặt trời luôn mọc
ở nơi nào đó trên Trái Đất,
57
00:09:07,600 --> 00:09:11,320
tạo ra giai điệu thay đổi bất tận
của vận mệnh.
58
00:09:16,160 --> 00:09:20,600
Nhưng hành tinh không ngừng quay này
không chỉ cho ta ngày và đêm.
59
00:09:23,520 --> 00:09:25,240
Vì mặt trời không phải
60
00:09:25,240 --> 00:09:29,360
thế lực duy nhất ảnh hưởng đến
sự sống trên Trái Đất.
61
00:09:32,880 --> 00:09:36,800
Mặt trăng lướt đi trên bầu trời đêm,
62
00:09:37,720 --> 00:09:41,080
kéo các đại dương
vào vũ điệu valse ướt át.
63
00:09:42,840 --> 00:09:46,280
Và các sinh vật biển phải nhịp bước theo.
64
00:09:52,160 --> 00:09:55,760
Ở miền Bắc nước Úc, thủy triều đã rút.
65
00:10:01,080 --> 00:10:04,800
Dưới khu rừng ngập mặn,
một thế giới mới lộ ra.
66
00:10:09,720 --> 00:10:13,000
Nhà của một con còng nước mặn.
67
00:10:16,480 --> 00:10:20,400
Cả đời nó sống
ở khoảng giữa thủy triều lên.
68
00:10:21,680 --> 00:10:23,920
Vậy nên nó khá bận rộn.
69
00:10:26,800 --> 00:10:29,800
Đã đến lúc ăn nhanh nhất có thể...
70
00:10:34,120 --> 00:10:38,400
trong khi nữ hàng xóm của nó
ăn nhanh gấp đôi.
71
00:10:42,200 --> 00:10:45,840
Chiếc càng vàng óng
có thể tạm thời gây cản trở,
72
00:10:46,920 --> 00:10:48,960
nhưng khi mặt trăng đúng chỗ,
73
00:10:50,120 --> 00:10:51,640
thời của nó sẽ đến.
74
00:10:58,200 --> 00:11:02,280
Thủy triều dâng và nó quay lại hang.
75
00:11:08,560 --> 00:11:10,280
Vòng tròn lặp lại.
76
00:11:22,920 --> 00:11:27,800
Nhưng một tháng đi qua,
lực hút nước biển của mặt trăng yếu dần.
77
00:11:29,280 --> 00:11:32,320
Thủy triều dâng càng ngày càng thấp.
78
00:11:34,600 --> 00:11:39,320
Để rồi, trong một vài ngày,
79
00:11:41,960 --> 00:11:44,720
hang của nó không hề bị che lấp.
80
00:11:50,880 --> 00:11:55,400
Giờ nó đã có một trong những
vị trí đẹp nhất trên bãi biển.
81
00:11:59,640 --> 00:12:02,680
Và một con đực khác muốn chiếm chỗ.
82
00:12:08,880 --> 00:12:10,520
Con còng đã sẵn sàng.
83
00:12:15,280 --> 00:12:16,920
Trong một cuộc xô đẩy
84
00:12:17,720 --> 00:12:19,760
thì chúng cân tài cân sức.
85
00:12:21,680 --> 00:12:23,880
Nhưng khi nói đến vật lộn
86
00:12:26,280 --> 00:12:28,440
thì còng ta thắng thế.
87
00:12:32,040 --> 00:12:33,640
Tự tìm hang đi.
88
00:12:36,680 --> 00:12:40,680
Nhưng thời gian và thủy triều
chẳng đợi con còng nào.
89
00:12:41,960 --> 00:12:43,600
Nó phải tìm bạn đời.
90
00:12:48,880 --> 00:12:52,840
Ngắm vuốt một chút là đã sẵn sàng
để khoe chiếc càng chiến thắng.
91
00:12:56,640 --> 00:12:58,920
Nhưng khoe với hướng nào?
92
00:13:01,600 --> 00:13:04,880
Bãi biển tràn ngập còng.
93
00:13:07,520 --> 00:13:10,320
Và nó không giỏi chọn vợ.
94
00:13:12,720 --> 00:13:13,640
Cô còng đó?
95
00:13:17,920 --> 00:13:19,120
Nó không phải...
96
00:13:21,160 --> 00:13:22,000
gu của nàng.
97
00:13:27,400 --> 00:13:29,480
Đã đến lúc lấy lại lòng tự trọng.
98
00:13:34,080 --> 00:13:35,440
Cô ấy hợp hơn.
99
00:13:39,200 --> 00:13:43,600
Nhưng giờ đối thủ đến từ mọi phía.
100
00:13:46,120 --> 00:13:48,440
Nó cố vẫy càng dụ cô nàng.
101
00:13:52,280 --> 00:13:54,760
Nhưng chiêu đó ai cũng biết.
102
00:13:56,480 --> 00:13:58,280
Hay là lên chỗ cao hơn?
103
00:14:02,840 --> 00:14:04,120
Họ cũng làm vậy.
104
00:14:08,720 --> 00:14:12,000
Một con rồi lại một con.
105
00:14:13,360 --> 00:14:16,040
Bãi biển nhộn nhịp như lễ hội.
106
00:14:26,400 --> 00:14:28,000
Cô gái biết chọn ai?
107
00:14:32,360 --> 00:14:37,280
Cuối cùng, cô chọn
chàng còng ưu tú nhất bãi biển.
108
00:14:44,080 --> 00:14:45,640
Và cũng vừa kịp lúc.
109
00:14:49,320 --> 00:14:52,880
Nó đưa cô vào hang lấp kín
trước khi nước dâng.
110
00:14:56,080 --> 00:14:59,320
Cô còng sẽ nhả ấu trùng vào mùa trăng tới...
111
00:15:01,680 --> 00:15:06,600
khi mà thủy triều lui
sẽ đưa ấu trùng ra tận ngoài khơi.
112
00:15:09,280 --> 00:15:11,160
Vài con may mắn sẽ sống.
113
00:15:12,480 --> 00:15:15,960
Còn lại sẽ là nguồn thức ăn của đại dương,
114
00:15:16,640 --> 00:15:22,600
kết nối toàn bộ mạng lưới sự sống
với nhịp điệu bất tận của mặt trăng.
115
00:15:29,960 --> 00:15:36,120
Nhưng hành tinh này còn một chu kỳ khác
định hình mạng lưới của tự nhiên chậm
116
00:15:36,120 --> 00:15:38,520
nhưng có lẽ sâu sắc hơn.
117
00:15:41,640 --> 00:15:43,640
Sự tiến động của các mùa.
118
00:15:47,480 --> 00:15:51,280
Nhịp điệu thường niên
mà sự sống phải thích nghi.
119
00:15:58,240 --> 00:16:03,000
Với quy mô thời gian dài hơn của Trái Đất
thì rủi ro càng cao.
120
00:16:06,080 --> 00:16:09,960
Vì khi cơ hội chỉ đến mỗi năm một lần,
121
00:16:10,520 --> 00:16:13,400
thì phải chớp lấy khi còn có thể.
122
00:16:21,120 --> 00:16:22,960
Trên các đài nguyên Na Uy,
123
00:16:24,520 --> 00:16:27,520
có một chiến binh già đang trông đàn.
124
00:16:39,280 --> 00:16:42,720
Các con cái sẽ chỉ động dục
trong vài tuần.
125
00:16:43,680 --> 00:16:46,960
Cơ hội duy nhất để nó làm cha vào năm sau.
126
00:16:56,200 --> 00:16:59,040
Những con đực khác sẽ muốn xí phần.
127
00:17:05,200 --> 00:17:07,240
Nên hàng năm,
128
00:17:07,240 --> 00:17:12,720
con bò xạ hương này phải dự
một giải đấu nghi lễ bảo vệ ngôi vương.
129
00:17:18,520 --> 00:17:19,520
Một đối thủ.
130
00:17:28,000 --> 00:17:31,160
Với nhà vua, lời thách thức đã cất lên.
131
00:17:37,320 --> 00:17:38,720
Nó giả vờ.
132
00:17:47,240 --> 00:17:50,840
Đó là một thủ thuật cũ để dọa đối phương.
133
00:17:59,880 --> 00:18:02,840
Nhưng kẻ thách thức không lùi bước.
134
00:18:08,240 --> 00:18:12,680
Chúng đi song song,
hy vọng kẻ kia sẽ sợ kích cỡ của mình.
135
00:18:16,520 --> 00:18:17,520
Vô ích.
136
00:18:29,040 --> 00:18:34,120
Một túi đệm khí dưới cặp sừng bọc giáp
giúp giảm được chấn động
137
00:18:35,000 --> 00:18:37,520
mạnh ngang một vụ tai nạn xe.
138
00:18:44,720 --> 00:18:48,480
Nhà vua là kẻ dày dạn
kinh nghiệm trận mạc.
139
00:18:49,800 --> 00:18:53,200
Nó lợi dụng dốc để tối đa hóa cân nặng.
140
00:19:07,000 --> 00:19:11,960
Trong lúc cố gắng đâm đối thủ,
nó mất lợi thế trên cao.
141
00:19:23,280 --> 00:19:24,400
Dù không lâu.
142
00:19:33,360 --> 00:19:36,240
Lần này, kinh nghiệm đã thắng.
143
00:19:42,640 --> 00:19:46,760
Giải đấu thường niên này
sẽ còn nhiều trận chiến nữa.
144
00:19:48,600 --> 00:19:50,720
Và chỉ khi thắng tất cả
145
00:19:50,720 --> 00:19:53,760
thì nó mới có thể yên vị thêm một năm.
146
00:20:00,440 --> 00:20:06,440
Bây giờ, trên khắp Bắc bán cầu,
mùa đông đang tới dần.
147
00:20:12,920 --> 00:20:14,880
Vào mùa khắc nghiệt nhất,
148
00:20:15,400 --> 00:20:17,880
tất cả phải nhẫn nhịn chờ đợi.
149
00:20:25,240 --> 00:20:27,040
Mọi thứ đóng băng.
150
00:20:29,280 --> 00:20:30,760
Nhiệt độ giảm mạnh.
151
00:20:32,360 --> 00:20:36,320
Và sự sống bị đông cứng tại chỗ.
152
00:20:44,600 --> 00:20:50,880
Chỉ có một điều bất biến về mùa đông
là rồi sẽ đến lúc nó kết thúc.
153
00:20:54,520 --> 00:20:57,840
Hành trình hàng năm
của Trái Đất quanh mặt trời
154
00:20:57,840 --> 00:21:02,120
đưa Bắc bán cầu về lại nơi
nhiều nắng trực tiếp hơn.
155
00:21:08,360 --> 00:21:10,720
Ngày dài hơn đêm đã quay lại.
156
00:21:12,080 --> 00:21:16,920
Và mùa đông chuyển mình sang xuân.
157
00:21:19,800 --> 00:21:24,160
Đây là mùa mà sự sống làm chủ.
158
00:21:35,360 --> 00:21:39,840
Vạn vật được tiếp năng lượng
từ ánh mặt trời ngày càng ấm.
159
00:21:44,000 --> 00:21:47,800
Cây con đua nhau chiếm chỗ
dưới ánh nắng mạnh dần...
160
00:21:52,720 --> 00:21:56,400
bằng những chiến lược riêng của chúng.
161
00:22:00,000 --> 00:22:02,560
Lá non đâm chồi nảy lộc.
162
00:22:08,600 --> 00:22:13,440
Từng chiếc là một tấm pin tự nhiên,
khai thác năng lượng mặt trời,
163
00:22:16,120 --> 00:22:22,160
hút lấy khí CO2 và chuyển hóa
thành thức ăn để phát triển.
164
00:22:27,520 --> 00:22:29,960
Cây cối đua nhau sinh sôi
165
00:22:29,960 --> 00:22:33,440
làm cả hành tinh như vừa hít một hơi dài.
166
00:22:34,920 --> 00:22:37,840
Mức cácbon đioxit giảm đáng kể,
167
00:22:38,440 --> 00:22:42,480
giúp cân bằng bầu khí quyển
mà tất cả phụ thuộc vào.
168
00:22:46,080 --> 00:22:50,240
Giao mùa khiến vô số sinh vật
di chuyển về phương Bắc
169
00:22:51,520 --> 00:22:54,320
khi mạng lưới của tự nhiên hồi sinh.
170
00:23:00,400 --> 00:23:04,160
Hàng tỷ con chim bay về
địa điểm sinh sản xa xôi.
171
00:23:11,000 --> 00:23:15,560
Những sinh vật biển khổng lồ chu du
hàng nghìn dặm kiếm ăn...
172
00:23:20,800 --> 00:23:24,440
và số đàn động vật lớn
tăng vọt khắp đất liền.
173
00:23:30,720 --> 00:23:36,280
Để các chuyến đi miệt mài này thành công
thì thời gian phải chuẩn,
174
00:23:38,160 --> 00:23:41,360
ngay cả với những kẻ di cư nhỏ bé nhất.
175
00:23:47,600 --> 00:23:51,160
Sâu trong rừng,
bông tuyết cuối cùng tan đi
176
00:23:52,640 --> 00:23:54,240
thành các vũng nước.
177
00:23:57,880 --> 00:24:01,600
Chỉ trong vài tuần,
chúng sẽ cạn khô vì nóng.
178
00:24:04,800 --> 00:24:08,000
Lúc một sinh vật tỉnh dậy sau ngủ đông,
179
00:24:10,760 --> 00:24:13,320
thì đồng hồ đã bắt đầu đếm ngược.
180
00:24:17,720 --> 00:24:23,120
Con kỳ nhông này cần tìm đến đầm
và hoàn tất chu kỳ sinh sản
181
00:24:23,720 --> 00:24:26,320
trước khi nước biến mất.
182
00:24:30,960 --> 00:24:32,440
Cơn mưa xuân đầu tiên...
183
00:24:36,160 --> 00:24:40,600
là phát súng báo hiệu cho
cuộc đua hệ trọng nhất đời nó.
184
00:24:47,160 --> 00:24:48,640
Với kỳ nhông...
185
00:24:50,440 --> 00:24:51,840
đây là chạy nước rút.
186
00:24:56,760 --> 00:25:00,880
Tổ tiên của nó cũng đã
đi trên con đường này từ rừng.
187
00:25:03,840 --> 00:25:07,840
Nhưng giờ khác so với lần đầu
chúng xuất hiện trên Trái Đất.
188
00:25:22,000 --> 00:25:25,760
Trong vài giờ, nó đã tới được đích.
189
00:25:27,800 --> 00:25:30,400
Vũng nước nơi nó được sinh ra.
190
00:25:32,960 --> 00:25:38,000
Giờ nó phải tìm bạn đời nhanh nhất có thể.
191
00:25:41,600 --> 00:25:44,600
Một con kỳ nhông khác cũng tới vũng này.
192
00:25:48,400 --> 00:25:52,560
Và có thể chúng có mẹo
để hỗ trợ buổi làm quen chóng vánh.
193
00:25:55,680 --> 00:26:00,440
Trong bóng tối của khu rừng,
chủ yếu chỉ có ánh sáng xanh.
194
00:26:02,600 --> 00:26:05,920
Tầm nhìn của chúng
đặc biệt nhạy khi chạng vạng.
195
00:26:08,720 --> 00:26:14,560
Và trong ánh sáng xanh,
cơ thể chúng bắt đầu phát sáng.
196
00:26:37,320 --> 00:26:41,080
Các nhà khoa học chỉ mới
phát hiện ra hiện tượng này.
197
00:26:44,040 --> 00:26:48,040
Phải chăng điều đó giúp chúng
nhanh tìm được bạn đời?
198
00:26:58,240 --> 00:27:01,240
Giờ nó có thể đẻ trứng đã thụ tinh.
199
00:27:10,600 --> 00:27:14,360
Nhưng thế hệ sau
bị áp lực thời gian ngay từ giờ.
200
00:27:19,720 --> 00:27:22,680
Chúng cần nở và phát triển hoàn thiện...
201
00:27:24,920 --> 00:27:27,240
trước khi vũng nước biến mất.
202
00:27:32,600 --> 00:27:35,440
Và nước đã bắt đầu cạn dần.
203
00:27:43,960 --> 00:27:49,240
Mạng sống của mỗi con kỳ nhông đốm vàng
bị đồng hồ của mùa hối thúc.
204
00:27:52,120 --> 00:27:55,520
Cũng như vô vàn các sinh vật khác.
205
00:27:56,600 --> 00:28:01,560
Cuộc sống của chúng gắn với
nhịp điệu của đất và nhật nguyệt.
206
00:28:05,000 --> 00:28:10,000
Nhưng có những sinh vật bí ẩn
nhảy theo nhịp của riêng mình,
207
00:28:10,560 --> 00:28:15,120
tính thời gian không bằng mùa,
mà bằng thập kỷ.
208
00:28:19,800 --> 00:28:25,880
Bên trong một cây phong,
nhựa lại chảy kể từ mùa thu năm ngoái...
209
00:28:30,680 --> 00:28:32,920
thúc đẩy chồi non phát triển.
210
00:28:40,120 --> 00:28:46,240
Nhưng sâu bên dưới lòng đất,
một sinh vật đang dùng nhịp đập này
211
00:28:46,240 --> 00:28:48,800
để tính các mùa đang trôi qua.
212
00:28:52,160 --> 00:28:53,840
Ve sầu họ Magicicada.
213
00:28:57,080 --> 00:29:00,400
Nó nhấm nháp nhựa ngọt của cây phong.
214
00:29:01,280 --> 00:29:06,560
Vậy nên mỗi năm cây đâm chồi,
nó sẽ biết thêm một năm nữa đã qua.
215
00:29:09,120 --> 00:29:12,640
Nó đã vùi mình dưới đất từ 17 năm trước.
216
00:29:15,200 --> 00:29:18,280
Giờ nó đang đào đường lên mặt đất,
217
00:29:18,280 --> 00:29:21,760
sẵn sàng cho thời khắc nó đã chờ đợi.
218
00:29:36,440 --> 00:29:39,480
Khi bóng tối bao phủ khu rừng Indiana,
219
00:29:40,720 --> 00:29:44,200
mọi chuyện sắp trở nên kỳ quái.
220
00:29:51,240 --> 00:29:54,000
Trên mặt đất, con ve dễ bị tổn thương.
221
00:30:02,080 --> 00:30:05,640
Nhưng nó đã tính toán
lúc xuất hiện hoàn hảo.
222
00:30:07,840 --> 00:30:09,640
Càng đông càng an toàn.
223
00:30:13,400 --> 00:30:18,120
Hàng tỷ con côn trùng đã đồng bộ hóa
vòng đời 17 năm của mình.
224
00:30:22,720 --> 00:30:26,560
Như một đàn thây ma,
chúng đồng loạt trồi lên.
225
00:30:31,840 --> 00:30:33,160
An toàn rời mặt đất,
226
00:30:34,080 --> 00:30:37,240
chúng thực hiện
giai đoạn sau của việc hồi sinh.
227
00:30:42,640 --> 00:30:47,800
Sự lột xác đáng sợ
để có được hình dạng trưởng thành.
228
00:31:02,080 --> 00:31:05,160
Lần đầu tiên trong 17 năm,
229
00:31:05,680 --> 00:31:12,000
mặt trời mọc giữa điệp khúc ve sầu
to như tiếng cưa máy.
230
00:31:15,480 --> 00:31:18,480
Các vị hàng xóm chẳng hiểu chuyện gì.
231
00:31:22,800 --> 00:31:27,280
Lần cuối lũ côn trùng này xuất hiện,
chúng còn chưa ra đời.
232
00:31:32,040 --> 00:31:35,960
Đáng ra rất đáng sợ
nếu chúng không ngon đến thế.
233
00:31:40,600 --> 00:31:45,680
Trong vài tuần tiếp theo,
yến tiệc này thiết đãi tất cả no nê.
234
00:31:51,560 --> 00:31:54,920
Nhưng với hơn một triệu con ve
mỗi mẫu Anh,
235
00:31:57,160 --> 00:32:00,240
những kẻ dự yến
chẳng làm hao bớt bao nhiêu.
236
00:32:06,760 --> 00:32:11,000
Nên những kẻ trỗi dậy
đã đạt được mục đích.
237
00:32:14,080 --> 00:32:18,400
Chúng kết đôi và con cái đẻ trứng.
238
00:32:22,440 --> 00:32:23,920
Đó là màn cuối.
239
00:32:28,880 --> 00:32:34,120
Chỉ trong vài tuần,
thứ còn lại là những vỏ khô.
240
00:32:35,680 --> 00:32:38,720
Một nguồn phân bón lớn
241
00:32:39,360 --> 00:32:44,360
đưa sự sống quay trở lại
với mạng lưới dưới lòng đất của tự nhiên.
242
00:32:53,600 --> 00:32:55,440
Tại sao lại là 17 năm?
243
00:32:56,880 --> 00:32:58,920
Ta vẫn chưa thực sự biết.
244
00:33:01,840 --> 00:33:05,600
Nhưng mô hình này đã phát triển từ xa xưa
245
00:33:06,120 --> 00:33:11,440
khi vòng đời dài có thể giúp
sống qua nhiều đợt lạnh thường xuyên hơn.
246
00:33:13,040 --> 00:33:17,560
Vì hành tinh của ta
cũng có các nhịp khí hậu
247
00:33:17,560 --> 00:33:21,080
kéo dài mười nghìn năm.
248
00:33:22,280 --> 00:33:25,600
Dài hơn khả năng tính thời gian
của mọi sinh vật sống.
249
00:33:30,240 --> 00:33:35,080
Những thay đổi chậm nhất có thể
tác động mạnh nhất đến sự sống.
250
00:33:38,720 --> 00:33:41,480
Dẫu kết quả ra sao.
251
00:33:47,760 --> 00:33:52,320
Sa mạc Sahara, rộng như nước Mỹ,
252
00:33:52,840 --> 00:33:56,040
và khắc nghiệt nhất nhì trên Trái Đất.
253
00:33:58,680 --> 00:34:03,320
Nếu không thích nghi với cái nóng
thì không thể sống sót.
254
00:34:09,920 --> 00:34:12,160
Con thằn lằn Agama nhẹ chân...
255
00:34:13,320 --> 00:34:15,960
đủ nhỏ để tìm chỗ trú.
256
00:34:22,320 --> 00:34:26,600
Và lớp da có vảy
giúp khóa hơi ẩm thiết yếu bên trong.
257
00:34:31,960 --> 00:34:34,720
Nhưng dù thế nó vẫn phải uống.
258
00:34:39,320 --> 00:34:43,720
May cho nó, dù ở nơi hoang vu cằn cỗi này
259
00:34:44,960 --> 00:34:46,200
thì vẫn có nước.
260
00:34:56,600 --> 00:35:00,400
Một ốc đảo kỳ diệu
cho du khách sa mạc mệt mỏi.
261
00:35:09,840 --> 00:35:13,560
Nhưng ốc đảo có lẽ
không hiếu khách như ta tưởng.
262
00:35:28,640 --> 00:35:34,320
Đáng ngạc nhiên thay,
đầm nước này đầy cá sấu...
263
00:35:37,880 --> 00:35:39,760
giữa lòng sa mạc.
264
00:35:42,200 --> 00:35:45,760
Hàng trăm dặm
cách nơi có nước chảy gần nhất.
265
00:35:52,080 --> 00:35:56,280
Trong khi họ hàng xa của chúng
bơi ở đầm lầy xanh tốt
266
00:35:57,920 --> 00:36:00,880
thì lũ cá sấu này bị kẹt ở đây.
267
00:36:03,280 --> 00:36:05,880
Với chúng, đây không phải ốc đảo.
268
00:36:07,080 --> 00:36:08,280
Đây là nhà tù...
269
00:36:13,560 --> 00:36:17,160
nơi các tù nhân phải chiến đấu giành giật.
270
00:36:25,440 --> 00:36:28,600
Chúng xâu xé để giành
bất cứ thứ gì biết đi.
271
00:36:39,160 --> 00:36:42,160
Con diều ăn ong di cư dừng lại uống nước...
272
00:36:47,160 --> 00:36:49,160
và lội nước để giảm nóng.
273
00:37:14,120 --> 00:37:15,680
Không đủ cho tất cả.
274
00:37:21,200 --> 00:37:24,960
Nếu cứ ở đây, chúng sẽ chết đói.
275
00:37:28,760 --> 00:37:32,120
Nhưng nếu đi tìm tự do...
276
00:37:42,360 --> 00:37:46,640
Đây là tình thế nan giải tuyệt vọng
khi thế giới dần co lại.
277
00:37:51,000 --> 00:37:56,920
Nhưng việc chúng ở đây là dấu hiệu
về nhịp điệu được tính bằng thiên niên kỷ.
278
00:38:00,720 --> 00:38:03,560
Vì trước đây không giống thế này.
279
00:38:11,800 --> 00:38:18,080
Chỉ vài nghìn năm trước,
sa mạc này mướt xanh và màu mỡ.
280
00:38:19,600 --> 00:38:22,360
Cá sấu bơi trong dòng sông chảy.
281
00:38:25,000 --> 00:38:29,200
Vì hành tinh tự xoay này
có sự chao đảo rất chậm
282
00:38:30,240 --> 00:38:32,760
lặp lại sau thiên niên kỷ,
283
00:38:34,240 --> 00:38:39,000
di chuyển các bán cầu gần hơn
rồi xa hơn mặt trời,
284
00:38:40,400 --> 00:38:42,840
và làm thay đổi khí hậu.
285
00:38:45,920 --> 00:38:50,400
Trên hành trình hiện tại,
gió mùa ở Tây Phi yếu đi
286
00:38:51,480 --> 00:38:54,240
và mưa ngừng rơi ở Sahara.
287
00:38:58,640 --> 00:39:03,480
Chỉ trong vòng vài trăm năm,
đầm lầy xanh mướt của cá sấu
288
00:39:04,200 --> 00:39:07,200
trở thành sa mạc lớn nhất thế giới.
289
00:39:17,400 --> 00:39:20,040
Nhưng trong khí hậu bỏng rát hiện tại...
290
00:39:22,000 --> 00:39:25,120
vẫn còn tiếng vọng từ quá khứ đã đi xa.
291
00:39:33,000 --> 00:39:36,600
Chỉ vài ngày mưa quý giá mỗi năm.
292
00:39:43,680 --> 00:39:48,720
Mùa mưa chóng vánh này
cho ta quay ngược thời gian...
293
00:39:51,680 --> 00:39:56,160
để nhìn thấy cuộc sống
10.000 năm trước như thế nào...
294
00:39:58,800 --> 00:40:00,560
tại Sahara xanh mát.
295
00:40:19,960 --> 00:40:24,880
Nếu các tù nhân có thể bám trụ
thì khoảng 10.000 năm nữa,
296
00:40:25,560 --> 00:40:28,360
hành tinh sẽ chao đảo về chỗ cũ.
297
00:40:31,840 --> 00:40:33,760
Nước sẽ lại chảy,
298
00:40:34,280 --> 00:40:39,440
giải phóng các hậu duệ xa xôi
để chiếm lại các con sông đã mất từ lâu.
299
00:40:43,680 --> 00:40:47,120
Tốc độ chậm chạp
của nhịp điệu chậm nhất hành tinh
300
00:40:47,120 --> 00:40:49,600
khiến nó vô hình với ta.
301
00:40:52,840 --> 00:40:58,120
Nhưng nếu những nhịp điệu này bị gián đoạn
dù chỉ là nhỏ nhất,
302
00:40:58,840 --> 00:41:02,120
ta sẽ thấy những thay đổi ngay trước mắt.
303
00:41:09,520 --> 00:41:13,320
Mùa thu ở dãy núi Cascade của Oregon.
304
00:41:19,840 --> 00:41:22,800
Con thỏ này đang cố tránh rắc rối.
305
00:41:26,720 --> 00:41:28,200
Vì có lý do.
306
00:41:29,360 --> 00:41:32,400
Thỏ rừng hiếm khi chết vì tuổi già.
307
00:41:37,480 --> 00:41:41,600
Một con ưng ngỗng đi săn
sẽ phát hiện mọi chuyển động.
308
00:41:45,240 --> 00:41:47,560
Nên con thỏ nhút nhát đứng im.
309
00:41:49,280 --> 00:41:53,000
Gần như không thở.
310
00:41:57,880 --> 00:42:00,560
Trốn ngay trước mắt.
311
00:42:03,400 --> 00:42:04,440
Con ưng bay đi
312
00:42:06,240 --> 00:42:09,080
và con thỏ có thể thở phào nhẹ nhõm.
313
00:42:11,600 --> 00:42:16,160
Nhưng ngôi nhà của nó
sắp biến đổi đến không thể nhận ra.
314
00:42:26,720 --> 00:42:30,040
Nếu lớp ngụy trang
là thứ giúp bạn sống sót
315
00:42:31,760 --> 00:42:35,760
thì bạn sẽ sống sao
khi cả thế giới đột ngột đổi màu?
316
00:42:46,160 --> 00:42:48,160
Bạn cũng phải thay đổi.
317
00:42:51,920 --> 00:42:57,560
Khi ngày đông ngắn lại,
lông nó chuyển từ nâu sang trắng.
318
00:43:01,280 --> 00:43:03,800
Một màn đổi trang ấn tượng.
319
00:43:06,960 --> 00:43:11,400
Một lần nữa, nó chỉ cần đứng im.
320
00:43:12,960 --> 00:43:14,640
Và như phép màu,
321
00:43:16,080 --> 00:43:17,200
nó biến mất.
322
00:43:24,680 --> 00:43:26,560
Nhưng có mối đe dọa mới.
323
00:43:30,680 --> 00:43:34,480
Thay đổi khí hậu do con người
làm một số ngày đông
324
00:43:34,480 --> 00:43:40,360
ấm áp bất thường,
lớp tuyết phủ có thể tan qua đêm.
325
00:43:45,480 --> 00:43:50,360
Nhiệt độ không làm nó thay đổi màu lông,
mà là độ dài của ngày.
326
00:43:53,160 --> 00:43:56,480
Mà những ngày ấm hơn vẫn ngắn như vậy.
327
00:44:02,200 --> 00:44:06,240
Hiện tại, nó đang bất đồng
với môi trường xung quanh
328
00:44:07,760 --> 00:44:09,960
và dễ bị nhắm tới.
329
00:44:28,280 --> 00:44:29,480
Tới kế hoạch B.
330
00:44:31,840 --> 00:44:32,960
Tốc độ.
331
00:44:42,200 --> 00:44:43,240
Nó đã thoát.
332
00:44:46,560 --> 00:44:52,000
Nhưng khi lộ rõ thế này
thì không thể trốn được.
333
00:45:15,640 --> 00:45:18,800
Lần sau, nó có thể sẽ không may đến thế.
334
00:45:21,760 --> 00:45:25,560
Thỏ có lông bất đồng với xung quanh
dễ bị bắt hơn.
335
00:45:28,280 --> 00:45:30,760
Và giờ chúng hay bất đồng hơn.
336
00:45:34,760 --> 00:45:38,760
Loài này vẫn có thể có tương lai
ở thế giới biến động này.
337
00:45:43,120 --> 00:45:47,560
Con thỏ tuyết này đã thích nghi
để giữ màu nâu quanh năm.
338
00:45:52,520 --> 00:45:56,720
Nên nó sống dễ hơn
khi tuyết phủ mỏng trên mặt đất.
339
00:46:02,680 --> 00:46:07,720
Tương lai của loài này có thể
phụ thuộc vào những cá thể như thế.
340
00:46:16,760 --> 00:46:22,520
Tự nhiên hoạt động tốt nhất khi sự sống
đồng điệu với các nhịp điệu của hành tinh.
341
00:46:34,920 --> 00:46:39,440
Chuyện gì xảy ra khi hoạt động
của con người làm gián đoạn nhịp điệu?
342
00:46:47,120 --> 00:46:51,000
Khi thế giới đột ngột thay đổi quanh ta,
343
00:46:53,880 --> 00:46:55,880
liệu tự nhiên sẽ sống sót...
344
00:46:58,080 --> 00:46:59,960
qua cơn bão sắp tới?
345
00:48:41,280 --> 00:48:46,280
Biên dịch: Phạm Thị Lan Phương