1
00:00:06,382 --> 00:00:09,552
BİR NETFLIX BELGESELİ

2
00:00:10,053 --> 00:00:15,349
NEDEN SÜREKLİ KAYGILIYIM?

3
00:00:15,892 --> 00:00:18,478
BENZER SORULAR:
ANKSİYETE İÇİN NE KULLANILIR?

4
00:00:18,561 --> 00:00:21,189
ANKSİYETE TUZAĞI
TEKNOLOJİ ANKSİYETE İLİŞKİSİ

5
00:00:21,272 --> 00:00:23,566
ANKSİYETE TUZAĞINDAN KAÇIN

6
00:00:23,983 --> 00:00:26,110
Y KUŞAĞI EN KAYGILI NESİL

7
00:00:26,527 --> 00:00:28,404
TEKNOLOJİNİN ANKSİYETEYE ETKİSİ

8
00:00:28,488 --> 00:00:30,782
TELEFONUNUZ KAYGILI
VEYA DEPRESİF YAPAR MI?

9
00:00:30,865 --> 00:00:33,159
JOSEPH FRASCINA
SELAM. NASILSIN? HÂLÂ…

10
00:00:33,242 --> 00:00:34,744
DİŞÇİ RANDEVUSU
SAAT 13.00

11
00:00:34,827 --> 00:00:35,787
HATIRLATMA
KEDİ MAMASI

12
00:00:35,870 --> 00:00:37,205
SEÇİM SONUÇLARI

13
00:00:37,288 --> 00:00:39,499
BİLDİRİMLERİN AÇIK MI ACABA?

14
00:00:39,582 --> 00:00:41,417
ELLIOT MANDER'LA TOPLANTI
SAAT 15.00

15
00:00:41,501 --> 00:00:43,669
Stresle nasıl başa çıkıyorsunuz?

16
00:00:43,753 --> 00:00:46,881
Beş dakikada her şeyi yoluna koyacak
bir hapımız var.

17
00:00:46,964 --> 00:00:49,509
Tam olarak ne yapıyor?
Neler hissettiriyor?

18
00:00:49,592 --> 00:00:51,427
Milyonları rahatlatıyor.

19
00:00:51,511 --> 00:00:55,431
Xanax'ımı hep yanımda taşırım.
Hatta şu an çantamda.

20
00:00:55,515 --> 00:00:59,435
O sihirli değnek hep yanımdaydı.
İşe yarar bir sistem bulmuştum.

21
00:00:59,519 --> 00:01:02,396
Biri "Stresliyim. Uyuyamıyorum" dediğinde

22
00:01:02,480 --> 00:01:04,607
önerdikleri en hızlı çözüm,

23
00:01:04,690 --> 00:01:06,609
"Şu hap uyumana yardımcı olur.

24
00:01:06,692 --> 00:01:08,653
Seni sakinleştirir. Güle güle."

25
00:01:08,736 --> 00:01:11,030
Bir Xanax patlaması yaşandı.

26
00:01:11,114 --> 00:01:13,908
Reçeteler son 20 yılda hızla arttı.

27
00:01:13,991 --> 00:01:16,702
Her sekiz Amerikalıdan biri
bu hapı kullanıyor.

28
00:01:16,786 --> 00:01:18,621
Bu çok fazla reçete demek.

29
00:01:18,704 --> 00:01:21,207
Açıkçası hep ulaşılabilirdi.

30
00:01:21,290 --> 00:01:25,211
Arkadaşınıza hep
"Xanax'ın var mı?" diye sorabilirdiniz.

31
00:01:25,294 --> 00:01:28,881
Ülke olarak kaygılı olduğumuz için mi?
Daha mı farkındayız?

32
00:01:28,965 --> 00:01:31,759
Yoksa ilaca erişim kolay olduğu için mi?

33
00:01:31,843 --> 00:01:35,388
Kaygı bir uyarıdır.
Bir terslik olduğunu işaret eder.

34
00:01:35,471 --> 00:01:36,973
Büyük bir terslik var.

35
00:01:37,056 --> 00:01:40,059
Beynimizi ve bedenimizi
hiç dinlendirmiyoruz.

36
00:01:40,143 --> 00:01:42,687
Hiç durmadan çalışıyoruz.

37
00:01:43,271 --> 00:01:46,065
Yarım Xanax'la mis gibi olurum.

38
00:01:46,149 --> 00:01:50,570
Bence herkes gününü
bu sakinlikte geçiriyor.

39
00:01:50,653 --> 00:01:52,530
Durun. Xanax saatim geldi.

40
00:01:52,613 --> 00:01:53,447
HAPLARIM

41
00:01:53,531 --> 00:01:57,285
Hap, çok basit bir çözüm yoludur

42
00:01:57,368 --> 00:02:01,706
ve onu pazarlamak için
koskoca bir altyapı oluşturduk.

43
00:02:01,789 --> 00:02:05,585
Doktorlar artık daha bağımlılık yapıcı
ve tehlikeli olduğunu belirtiyor.

44
00:02:05,668 --> 00:02:07,879
İlk içtiğimde

45
00:02:07,962 --> 00:02:11,591
"İnsanların neden
bağımlı olduğunu anlıyorum" dedim.

46
00:02:13,342 --> 00:02:15,720
Bu konuda dikkatli olmalıyım.

47
00:02:15,803 --> 00:02:17,430
Şimdiki aklım olsa

48
00:02:17,513 --> 00:02:20,808
yazılan o ilk ilacı katiyen almazdım.

49
00:02:21,392 --> 00:02:22,268
Katiyen.

50
00:02:22,351 --> 00:02:25,271
Yardım için doktora gittiğinizde
şunu fark etmiyorsunuz,

51
00:02:25,354 --> 00:02:28,107
sorunlarınız sizi korkutmadıysa

52
00:02:28,191 --> 00:02:29,650
bir de tedaviyi görün.

53
00:02:29,734 --> 00:02:31,611
Bu bir yılan hikâyesine döndü,

54
00:02:31,694 --> 00:02:33,321
bozulanı tamir ediyoruz,

55
00:02:33,404 --> 00:02:36,032
oysa ona karşı baştan önlem almalıydık.

56
00:02:41,579 --> 00:02:45,333
Modern hayatın eşsiz yanlarından biri de

57
00:02:45,416 --> 00:02:49,462
hayatımızın büyük kısmını
zihnimizde yaşadığımız gerçeği.

58
00:02:49,545 --> 00:02:53,841
Hayatlarımız artık büyük ölçüde

59
00:02:53,925 --> 00:02:56,719
kulaklarımızın arasındaki
boşlukta geçiyor.

60
00:02:56,802 --> 00:03:01,057
Kaplanlardan kaçmıyoruz.
Bir bakıma bu daha basit olurdu.

61
00:03:01,140 --> 00:03:04,685
İki bin yıl önce temel ulaşım aracı neydi?

62
00:03:04,769 --> 00:03:08,648
Korku. Bir hayvan kükrer
ve bacağını ısırırdı.

63
00:03:08,731 --> 00:03:10,066
Bir kilometre koşardın.

64
00:03:10,149 --> 00:03:12,276
-Yani korku…
-Hareket ettirirdi.

65
00:03:12,360 --> 00:03:13,736
-Anlıyorum.
-Koştururdu.

66
00:03:13,819 --> 00:03:18,282
Kaygı duyduğumuzda vücudumuzda olanlar
korktuğumuzda olanlarla çok benzer.

67
00:03:19,200 --> 00:03:22,912
İnsanların, primatların,
memelilerin ve hatta sürüngenlerin

68
00:03:22,995 --> 00:03:27,041
beyinlerinde bir korku merkezi vardır
ve buna amigdala denir.

69
00:03:27,541 --> 00:03:30,127
İnsanlarda iki tanedir. Simetriklerdir.

70
00:03:30,211 --> 00:03:32,630
Ortadadırlar, şekilleri badem gibidir.

71
00:03:33,422 --> 00:03:38,427
Gerilecek veya korkulacak bir şey varsa
amigdala devreye girer.

72
00:03:38,511 --> 00:03:40,346
Savaş ya da kaç tepkisidir bu.

73
00:03:40,429 --> 00:03:44,308
Sempatik sinir sistemimizin
bizi aksiyona hazırlamasıdır.

74
00:03:44,392 --> 00:03:48,938
Kanımız pompalanır, kalbimiz hızla atar,
kaslarımız harekete geçer.

75
00:03:49,021 --> 00:03:52,149
Kaygı aslında bir enerji biçimidir.

76
00:03:52,900 --> 00:03:57,571
Ve doğru şekilde yönlendirilen enerji
çok olumlu bir şey olabilir.

77
00:03:57,655 --> 00:04:01,659
Aslında bize başarma enerjisi veriyor.

78
00:04:03,035 --> 00:04:07,665
Kabul ve idare edilebilir ölçüde bir kaygı
bizi daha akıllı,

79
00:04:08,165 --> 00:04:12,503
daha odaklı, daha azimli,
daha hırslı ve daha umutlu yapıyor.

80
00:04:12,586 --> 00:04:15,214
Kaygı bozukluklarını düşününce,

81
00:04:15,715 --> 00:04:21,429
bence bu insanlar
adrenalin yükselmesine meyilli

82
00:04:21,512 --> 00:04:23,723
ve bu durum onlar için felç edici.

83
00:04:24,223 --> 00:04:28,477
Yani ya zihinsel olarak felç edici
ya da fiziksel olarak veya her ikisi.

84
00:04:28,561 --> 00:04:30,771
Anksiyete krizi geçirdiğimde

85
00:04:30,855 --> 00:04:34,066
ilk hissettiğim şey
sıcak basması ve basınçtır.

86
00:04:34,150 --> 00:04:38,112
Havanın neredeyse yoğunlaştığını
ve çok sıcak, ağır bir çarşaf gibi

87
00:04:38,195 --> 00:04:40,906
üzerimde ağırlık oluşturduğunu hissederim.

88
00:04:40,990 --> 00:04:42,867
Kalbimde çarpıntı oldu.

89
00:04:42,950 --> 00:04:45,578
Nefes alışım hızlandı

90
00:04:45,661 --> 00:04:48,456
ve sanki göğsümde sımsıkı bir bant vardı.

91
00:04:48,539 --> 00:04:52,043
Hayatta kalmaya yetecek
oksijeni alabilmek için

92
00:04:52,126 --> 00:04:54,628
âdeta daha sık nefes almam gerekiyordu.

93
00:04:54,712 --> 00:04:56,964
Nefesim kesilmişti.

94
00:04:57,048 --> 00:04:59,133
Göz bebekleri büyüyor. Ter basıyor.

95
00:04:59,216 --> 00:05:01,886
Kan midenizden uzuvlarınıza hücum ediyor.

96
00:05:01,969 --> 00:05:05,931
Bende şöyle oluyor,
"Tanrım. Midem ağrıyor. Ne olacak?

97
00:05:06,015 --> 00:05:07,266
Kusacak mıyım?"

98
00:05:07,350 --> 00:05:11,812
Kaslarım o kadar tutulmuş ki
kendimi sıkıyorum.

99
00:05:11,896 --> 00:05:15,399
Mantıken diyorsunuz ki
"Bu çok saçma. Hiçbir şeyim yok."

100
00:05:15,483 --> 00:05:17,735
Ama mantıklı düşünemiyoruz.

101
00:05:17,818 --> 00:05:23,407
Moleküler seviyede bile ölçülebilen
bir dizi değişiklik meydana geliyor.

102
00:05:23,491 --> 00:05:25,117
Fiziksel yönü bu şekilde.

103
00:05:25,201 --> 00:05:29,372
Bir de psikolojik yönü var.
Ne hissediyorsunuz? Dehşet.

104
00:05:29,455 --> 00:05:30,998
Bir endişe.

105
00:05:31,082 --> 00:05:32,249
Korku.

106
00:05:32,792 --> 00:05:37,505
Sonra bir Xanax alırdım
ve üç dört dakika sonra

107
00:05:37,588 --> 00:05:39,465
tekrar normale dönerdim.

108
00:05:39,548 --> 00:05:43,386
Bir anda etkisini gösterdiğini
hissedebiliyorsunuz,

109
00:05:43,469 --> 00:05:45,846
bu yüzden sihirli bir iksir gibi zaten.

110
00:05:45,930 --> 00:05:48,307
Her şeyden önce kaslarımı,

111
00:05:48,391 --> 00:05:51,268
ellerimi, nefes alışımı rahatlatarak

112
00:05:51,352 --> 00:05:55,481
fiziksel bir gevşeme sağlıyor,

113
00:05:55,564 --> 00:06:00,736
aynı zamanda üzerimdeki
yoğun baskıyı azaltırken

114
00:06:00,820 --> 00:06:04,073
ben de dengemi
yeniden bulmaya uğraşıyordum.

115
00:06:04,156 --> 00:06:06,742
Daha önce böyle bir hisle tanışmamıştım.

116
00:06:11,872 --> 00:06:15,042
Oluruna bırakma becerisi kazandırıyor.

117
00:06:15,126 --> 00:06:18,963
Günün tüm stresinden
ve dertlerinden kurtuluyorsun

118
00:06:19,046 --> 00:06:21,549
ve omuzlarından büyük bir yük kalkıyor.

119
00:06:23,050 --> 00:06:27,054
Aranızda Xanax deneyen var mı bilmiyorum
ama muhteşemdir.

120
00:06:27,638 --> 00:06:29,640
Xanax için sessiz alkışlar.

121
00:06:30,850 --> 00:06:35,396
Pek "oley" duyamazsınız, daha çok "evet."

122
00:06:35,479 --> 00:06:36,772
Benzodiazepinler.

123
00:06:36,856 --> 00:06:39,817
Bir ilaç grubu.
İnsanların tanıyacağı birkaç örnek.

124
00:06:40,484 --> 00:06:42,445
Valium. Xanax.

125
00:06:42,945 --> 00:06:47,450
Klonopin. Ativan.
İlk örneklerinden birinin adı Librium.

126
00:06:47,533 --> 00:06:50,453
Farmakolojik olarak
hepsi aynı işleyişe sahip.

127
00:06:50,536 --> 00:06:55,416
Benzodiazepinler, beyindeki GABA adlı
bir nöro-ileticiyi güçlendirir.

128
00:06:55,499 --> 00:06:57,042
Bu bir tür yatıştırıcıdır.

129
00:06:58,961 --> 00:07:02,965
Yani beyin hücreleri arasındaki
iletişimi azaltır.

130
00:07:03,048 --> 00:07:05,050
Yani beyni sakinleştirir.

131
00:07:05,134 --> 00:07:06,594
Sanki şöyle…

132
00:07:07,970 --> 00:07:12,099
Sahip olduğumuz tüm savaş ya da kaç
tepkilerini sakinleştirir.

133
00:07:12,183 --> 00:07:15,144
Nefes alışımızı yavaşlatır.
Kalp atışımızı yavaşlatır.

134
00:07:15,227 --> 00:07:18,856
Yani tüm bu etkinlikleri bastırır.

135
00:07:19,690 --> 00:07:21,025
Sonuç olarak,

136
00:07:21,108 --> 00:07:24,612
biyolojik olarak sakinleştiğimizde
duygusal olarak da sakinleşiriz.

137
00:07:24,695 --> 00:07:27,823
Net düşünebiliyordum.
Düşüncelerim akıcıydı.

138
00:07:27,907 --> 00:07:32,286
Kendimi daha iyi hissetmemi sağladı
ve bir bakıma öyleydim de.

139
00:07:35,039 --> 00:07:38,667
İkinci sınıftayken
gergin bir çocuk olduğumu biliyordum.

140
00:07:39,418 --> 00:07:43,047
Gergin bir midem olduğunu biliyordum
ve bu hoşuma gitmiyordu.

141
00:07:43,130 --> 00:07:45,758
Henüz küçücükken bende,
annemde de var olan

142
00:07:45,841 --> 00:07:48,052
akut bir kusma fobisi gelişti.

143
00:07:48,135 --> 00:07:54,308
Tuhaf bir fobiydi ama şimdi öğrendik ki
o kadar da ender değilmiş.

144
00:07:54,391 --> 00:07:58,771
Altı yaşımdan itibaren
bundan ölesiye korkmaya başladım.

145
00:07:58,854 --> 00:08:03,692
Bu da mikrop ve gıda ile
gıda zehirlenmesi fobisine dönüştü.

146
00:08:03,776 --> 00:08:07,738
Hayatımı tehdit eden bu unsuru
tespit edebilmek için

147
00:08:07,821 --> 00:08:11,534
etrafı incelemekle geçirdiğim zaman
son derece fazlaydı.

148
00:08:11,617 --> 00:08:16,330
Yaş aldıkça
panik ataklar geçirmeye başladım.

149
00:08:17,790 --> 00:08:19,083
Uçağa hoş geldiniz.

150
00:08:19,166 --> 00:08:22,711
Uçağa binmek hâlâ bende
aşırı fiziksel kaygı yaratıyor.

151
00:08:22,795 --> 00:08:25,673
Size en yakın çıkışa bir göz atın.

152
00:08:25,756 --> 00:08:30,344
Kalabalık önünde konuşmak zorunda kalmak
aşırı fiziksel kaygı yaratıyor.

153
00:08:30,427 --> 00:08:36,725
Gazetecilik, yazarlık
ve editörlük kariyerim ilerledikçe,

154
00:08:36,809 --> 00:08:39,061
otuzlu ve kırklı yaşlarımda

155
00:08:39,144 --> 00:08:41,855
daha çok uçmam
ve konuşmalar yapmam gerekti.

156
00:08:41,939 --> 00:08:44,650
İki kitap yayımladım
ve çok konuşma yapmalıydım

157
00:08:44,733 --> 00:08:48,779
ve bu sayede
dozlarımı ayarlamayı öğrendim.

158
00:08:48,862 --> 00:08:52,992
Yine kaygılıydım ama
The Brady Bunch'taki Cindy gibi değil.

159
00:08:53,075 --> 00:08:57,371
Bu ışık yandığında yayına gireceğiz
ve herkes bizi evinden izleyecek.

160
00:08:57,454 --> 00:08:59,957
Kameradaki kırmızı ışık yanar

161
00:09:00,040 --> 00:09:01,083
ve o donakalır.

162
00:09:02,167 --> 00:09:06,005
Sonra 2014'te,
Anksiyete Çağım kitabımı yayımladım…

163
00:09:06,088 --> 00:09:06,964
ANKSİYETE ÇAĞIM

164
00:09:07,172 --> 00:09:10,968
…ve anksiyetemden bahsetmemin
beni iyileştirebileceğini düşündüm

165
00:09:11,051 --> 00:09:13,887
zira kitap için müthiş bir son olurdu bu.

166
00:09:13,971 --> 00:09:16,140
Birincisi, iyileşmiş olurdum,

167
00:09:16,223 --> 00:09:18,976
ikincisi ise kitap daha da çok satardı

168
00:09:19,059 --> 00:09:22,646
çünkü "Hâlâ kaygılıyım" yerine
"Bu iş böyle çözülür" derdi.

169
00:09:22,730 --> 00:09:26,775
Sonu o kadar tatmin edici
veya faydalı değil sonuçta.

170
00:09:26,859 --> 00:09:29,862
Korku ve kaygı yüzünden
günlük aktivitelerinizin

171
00:09:29,945 --> 00:09:31,655
sekteye uğradığını düşünün.

172
00:09:31,739 --> 00:09:33,991
Scott Stossel hayatı boyunca
kaygıyla boğuşmuş.

173
00:09:34,074 --> 00:09:38,704
Kitabın yazarı Scott Stossel,
The Atlantic'te editör ve Harvard mezunu.

174
00:09:38,787 --> 00:09:40,956
Ayrıca evli ve iki çocuk babası.

175
00:09:41,040 --> 00:09:43,459
Kısa vadede paradoksal bir etkisi oldu

176
00:09:43,542 --> 00:09:45,419
ve anksiyetemi daha kötü yaptı.

177
00:09:45,502 --> 00:09:50,341
Benzodiazepin tüketim seviyem yükseldi.

178
00:09:50,424 --> 00:09:53,344
Sen ve 40 milyon kişi
anksiyeteyle nasıl başa çıkıyorsunuz?

179
00:09:53,427 --> 00:09:56,513
Bir sürü yöntem denedim

180
00:09:56,597 --> 00:09:58,307
ama şu anda ilaç kullanıyorum

181
00:09:58,390 --> 00:10:00,851
ve utandığım için hiç itiraf etmedim

182
00:10:00,934 --> 00:10:04,438
ama antidepresan,
benzodiazepin kullanıyorum yani…

183
00:10:05,648 --> 00:10:08,776
-Xanax gibi mi?
-Xanax, bir anksiyete ilacı.

184
00:10:08,859 --> 00:10:11,111
Tüm sınıfa yetecek kadar getirdin mi?

185
00:10:12,112 --> 00:10:14,114
Biraz var. Paylaşalım mı?

186
00:10:14,198 --> 00:10:17,534
Kitabı yazarken
anlamaya çalıştığım bir şey de şuydu,

187
00:10:17,618 --> 00:10:21,747
"Bu anksiyetenin kaynağı
genlerde mi saklı?

188
00:10:21,830 --> 00:10:25,668
Yoksa küçüklüğümden kalma
ruhsal bir yara mı?"

189
00:10:26,460 --> 00:10:29,546
Temel mizacınızın büyük kısmı,

190
00:10:29,630 --> 00:10:31,256
dünyaya karşı tutumunuz,

191
00:10:31,340 --> 00:10:33,425
çoğunlukla doğuştan gelir.

192
00:10:34,385 --> 00:10:36,929
İkizlerle bir sürü araştırma yaptılar.

193
00:10:37,012 --> 00:10:39,682
Bu büyük etkiyi kanıtlıyor.

194
00:10:40,724 --> 00:10:43,769
Her ne kadar büyük olsa da
komple bir etki değil bu

195
00:10:43,852 --> 00:10:46,105
zira öyle olsaydı, tek yumurta ikizleri

196
00:10:46,188 --> 00:10:48,607
daima aynı kaygı düzeyine sahip olurdu.

197
00:10:48,691 --> 00:10:50,526
Ancak durum hiç de öyle değil.

198
00:10:51,026 --> 00:10:53,946
Yaşadığınız deneyimlerin
muazzam bir etkisi var.

199
00:11:03,580 --> 00:11:06,792
Hızlı hip-hop hareketi.
Ayakların hareket etsin.

200
00:11:12,172 --> 00:11:16,427
Anksiyeteyle ilgili ilk deneyimlerim
kesinlikle okul çağımdaydı.

201
00:11:17,177 --> 00:11:19,430
Çünkü okulda zorbalığa uğradım.

202
00:11:19,513 --> 00:11:23,100
Koca ilkokulda üç Siyahiydik.

203
00:11:23,183 --> 00:11:26,353
Yani daima sınıftaki tek Siyahi bendim

204
00:11:26,437 --> 00:11:28,689
ve ırk temelli zorbalık gırlaydı.

205
00:11:28,772 --> 00:11:34,153
Bende teneffüs korkusu vardı
zira en kötü şeyler o zaman olurdu.

206
00:11:34,653 --> 00:11:39,616
Güney Florida'da,
mütevazı şartlarda büyüdüm.

207
00:11:39,700 --> 00:11:41,535
Ailemin pek bir şeyi yoktu.

208
00:11:42,411 --> 00:11:46,707
Liseden hemen sonra orduya katıldım
çünkü üniversiteye gitmek istiyordum.

209
00:11:46,790 --> 00:11:48,876
Parasını kendim ödemem gerekiyordu.

210
00:11:48,959 --> 00:11:51,378
Irak'ta yaklaşık 15 ay geçirdim.

211
00:11:51,462 --> 00:11:55,758
Görevimin çoğunlukla olaysız geçtiğini
söyleyebildiğim için şanslıyım.

212
00:11:55,841 --> 00:12:00,095
Öte yandan, ordudayken
cinsel saldırıya uğradım

213
00:12:00,179 --> 00:12:05,684
ve ayrıldıktan sonra yaşadığım sorunların
sebeplerinden biri de buydu.

214
00:12:05,768 --> 00:12:07,644
Derin nefes al. Gerginliği hisset.

215
00:12:12,691 --> 00:12:13,650
Yetmiş beş mi?

216
00:12:18,197 --> 00:12:19,490
Yaklaştın.

217
00:12:19,990 --> 00:12:21,241
Döndükten sonra

218
00:12:21,325 --> 00:12:24,119
üniversite için
New York'a taşınmaya karar verdim.

219
00:12:24,203 --> 00:12:26,330
Moda okumak istiyordum.

220
00:12:26,413 --> 00:12:29,416
Birlikte okuduğum öğrencilerden
uzak hissettim

221
00:12:29,500 --> 00:12:33,754
çünkü onlardan daha büyüktüm
ve daha çok görüp geçirmiştim.

222
00:12:33,837 --> 00:12:35,923
Hiç bağ kuramıyordum.

223
00:12:36,006 --> 00:12:40,677
Benim için o sınıfta oturmak
o gün yapılacak en önemli şeydi

224
00:12:40,761 --> 00:12:44,890
çünkü o sandalyede oturabilmek için
hayatımı ortaya koymuştum.

225
00:12:46,183 --> 00:12:50,521
Üstelik beynim beni,
görevdeyken başıma gelenlerle

226
00:12:50,604 --> 00:12:52,606
yüzleşmeye zorluyordu.

227
00:12:52,689 --> 00:12:54,983
Yani tüm bunlar aynı anda oluyordu.

228
00:12:55,067 --> 00:12:57,110
İşte ilk ilaç o zaman yazıldı

229
00:12:57,194 --> 00:13:01,865
ve o dönemde bana çok faydası dokundu
zira bir krizin eşiğindeydim

230
00:13:01,949 --> 00:13:04,409
ve hayata tırnaklarımla tutunuyordum.

231
00:13:12,042 --> 00:13:16,213
Dün gece yatmadan önce düşünüyordum,
"Sakinleşmem için ne lazım?"

232
00:13:17,214 --> 00:13:19,216
Kesinlik lazım.

233
00:13:19,299 --> 00:13:22,135
Hep buna saldırıyor.

234
00:13:22,219 --> 00:13:23,387
Bilmeliyim.

235
00:13:23,470 --> 00:13:26,390
Geleceği bilmeliyim.
"İyi olacak mıyım acaba?"

236
00:13:26,473 --> 00:13:30,310
Hayır doktor…
Bir doktor ya da medyumla konuşmalıyım.

237
00:13:30,394 --> 00:13:31,979
Bilmem lazım.

238
00:13:33,730 --> 00:13:37,401
Pandeminin ikinci haftasında
işimi kaybettim.

239
00:13:37,901 --> 00:13:41,363
"Kirayı nasıl ödeyeceğim?" diyordum.

240
00:13:41,446 --> 00:13:45,701
"Faturaları nasıl ödeyeceğim? Ne olacak?"

241
00:13:46,326 --> 00:13:49,705
Erkek arkadaşımla eve çıktım.

242
00:13:50,664 --> 00:13:56,211
Sonra beni aldattığını öğrenince
annemin evine dönmek zorunda kaldım.

243
00:13:56,295 --> 00:13:58,005
Evde kalmak zorundaydım.

244
00:13:58,088 --> 00:13:59,548
Çalışmıyordum.

245
00:14:00,048 --> 00:14:01,592
Arabam yoktu,

246
00:14:01,675 --> 00:14:04,970
annemler işe gidiyordu ve yalnızdım.

247
00:14:05,053 --> 00:14:08,432
O yüzden bu büyük acıyı saklamam gerekti,

248
00:14:08,515 --> 00:14:11,768
özellikle de
ailemi incitmek istemediğim için.

249
00:14:11,852 --> 00:14:13,687
Zaten incinmiş ve üzgündüler.

250
00:14:14,271 --> 00:14:16,565
O zaman "İşte bu anksiyete" dedim.

251
00:14:16,648 --> 00:14:19,902
Akşam olmasın diye dua ediyordum.

252
00:14:19,985 --> 00:14:21,236
Her gün hem de.

253
00:14:21,320 --> 00:14:24,489
Xanax kullanan bir arkadaşım vardı

254
00:14:24,573 --> 00:14:28,785
ve "Uyuyabilmek için
kendimi uyuşturmam lazım" dedim.

255
00:14:29,536 --> 00:14:31,204
Eski terapistime danıştım

256
00:14:31,288 --> 00:14:35,792
ve kararı bana bırakması beni şaşırttı.

257
00:14:35,876 --> 00:14:37,169
"Nasıl ya?" dedim.

258
00:14:37,252 --> 00:14:41,757
Terapistin beni teselli edeceğini,

259
00:14:41,840 --> 00:14:46,053
"Henüz Xanax'lık değilsin"
diyeceğini ummuştum.

260
00:14:46,136 --> 00:14:50,098
Oysa "Eğer istersen
bu seçeneği değerlendirebiliriz" dedi.

261
00:14:50,182 --> 00:14:54,186
Kendime "O zaman top sende" dedim.

262
00:14:54,269 --> 00:14:58,357
Acil durumlarda kırdığınız cam gibi

263
00:14:58,440 --> 00:15:01,401
ama acil durumunu çok dikkatli seçmelisin.

264
00:15:03,904 --> 00:15:06,782
Benzodiazepin reçeteleri
son yirmi, otuz yıldır

265
00:15:06,865 --> 00:15:09,159
zaten artış gösteriyordu.

266
00:15:09,242 --> 00:15:12,663
Anksiyeteyle mücadele eden
insan sayısına bakmanız yeterli.

267
00:15:12,746 --> 00:15:15,040
Üçte biriz. Her üç kişiden biri.

268
00:15:15,123 --> 00:15:18,502
Bu da, anksiyete teşhisi
konulabilecek ölçüde

269
00:15:18,585 --> 00:15:20,879
kaygıdan muzdaripsiniz demektir.

270
00:15:21,713 --> 00:15:23,423
Yani büyük bir oran.

271
00:15:23,507 --> 00:15:26,385
Bence panik atak geçiriyorsun.

272
00:15:26,468 --> 00:15:28,303
Hayır, onlar gerçek değil.

273
00:15:28,387 --> 00:15:30,389
Bunlar hep ünlülerin PR çalışması.

274
00:15:30,472 --> 00:15:33,558
İnan bana, yeterince ünlü tanıdım.

275
00:15:33,642 --> 00:15:35,727
Hayır, bu gerçekten var.

276
00:15:35,811 --> 00:15:39,690
Bence diğer herkesin
sıhhatli olduğu yalanıyla kandırılıyoruz.

277
00:15:39,773 --> 00:15:43,694
"Bir tek ben boğuşuyorum.
Bir tek benim sorunum var."

278
00:15:44,403 --> 00:15:46,697
Diğer herkesin hayatı kusursuz.

279
00:15:47,739 --> 00:15:50,450
Ben niye böyle değilim? Neyim var?

280
00:15:50,534 --> 00:15:54,037
Farklı zamanlarda nükseden
bir kısır döngü.

281
00:15:54,121 --> 00:15:56,790
Bu denklemin bir parçası da beklentiler.

282
00:15:56,873 --> 00:16:00,293
Bir şey yaratabileceğinize dair
bir beklenti var.

283
00:16:00,377 --> 00:16:03,797
Hatta sosyal medyada sergilemeniz
ve takipçi edinmeniz bekleniyor.

284
00:16:03,880 --> 00:16:07,551
Sosyal medya insanı kaygılandırır.
Kaçarı yok.

285
00:16:07,634 --> 00:16:11,304
Kendi hakiki içsel deneyimini

286
00:16:11,388 --> 00:16:14,433
onların dışsal,
cilalı deneyimleriyle kıyaslıyorsun.

287
00:16:14,516 --> 00:16:15,726
Hep eksik kalacaksın.

288
00:16:15,809 --> 00:16:18,186
Bir sürü yepyeni sosyal sorun var.

289
00:16:18,270 --> 00:16:20,564
İş ile özel hayatı ayıran sınır yok oldu.

290
00:16:20,647 --> 00:16:24,317
Göz temasının yerini
artık iPhone'lar aldı.

291
00:16:24,401 --> 00:16:26,778
Kafalarımızda, telefonlarımızda,

292
00:16:26,862 --> 00:16:29,531
laptoplarımızdayken
bedenlerimizde değiliz.

293
00:16:29,614 --> 00:16:30,782
Başka bir yerdeyiz.

294
00:16:30,866 --> 00:16:33,201
Gençler arkadaşlarıyla daha az görüşüyor.

295
00:16:33,285 --> 00:16:36,204
Bedenlerimizden ayrıyız.
Birbirimizden ayrıyız.

296
00:16:36,288 --> 00:16:38,123
Doğadan ayrıyız.

297
00:16:38,206 --> 00:16:41,043
Telefonlarımıza bakıyoruz
ve bir başımızayız.

298
00:16:41,126 --> 00:16:43,879
-Sonra birden gün bitiyor.
-Sebebi bu.

299
00:16:43,962 --> 00:16:46,715
Belki de psikotroplar, bir bakıma,

300
00:16:46,798 --> 00:16:51,553
yapımıza uygun olmayan bir dünyaya
adapte olma yolumuzdur.

301
00:16:51,636 --> 00:16:53,221
DEV PATLAMA BEYRUT'U SARSTI

302
00:16:53,305 --> 00:16:57,851
Dünyanın dört bir yanında meydana gelen
korkunç olaylar tarafından

303
00:16:57,934 --> 00:16:59,144
sürekli uyarılıyoruz.

304
00:16:59,227 --> 00:17:01,688
Üçüncü Dünya Savaşı'nın başlangıcı mı bu?

305
00:17:01,772 --> 00:17:07,152
Haberlerin günde sadece
üç kez yayımlandığı bir devirde büyüdüm.

306
00:17:07,235 --> 00:17:08,612
Nükleer silahlar…

307
00:17:08,695 --> 00:17:12,240
Şimdiyse 24 saat haber izleyebilirsiniz.

308
00:17:12,324 --> 00:17:14,826
Sürekli kafa yormadığınız fondaki bir ses

309
00:17:14,910 --> 00:17:16,161
ama orada.

310
00:17:16,244 --> 00:17:17,788
"Eko-anksiyete."

311
00:17:17,871 --> 00:17:19,539
Yalnızlık salgını.

312
00:17:19,623 --> 00:17:21,333
Seçim stresi bozukluğu.

313
00:17:21,416 --> 00:17:24,377
Pek çok Amerikalı
kaygı ve stres yaşadığını söylüyor.

314
00:17:24,461 --> 00:17:26,338
Odadan Xanax alıp geleceğim.

315
00:17:26,421 --> 00:17:27,672
Bana da altı tane kap.

316
00:17:27,756 --> 00:17:29,800
-Bütün şişeyi getireyim.
-Tamam.

317
00:17:30,300 --> 00:17:34,679
COVID-19'dan önce bile pek iyi değildik.

318
00:17:34,763 --> 00:17:39,559
Anksiyete zaten çağın hastalığı olarak
depresyonun önüne geçmişti.

319
00:17:39,643 --> 00:17:41,728
Pandemiyle birlikte kötüleşti.

320
00:17:41,812 --> 00:17:43,855
Bir dizi ağır krizden sadece biri.

321
00:17:43,939 --> 00:17:47,818
Çocuk bakımı
en büyük stres kaynaklarından biri.

322
00:17:47,901 --> 00:17:50,987
Elimdeki tek çare dolaba girip

323
00:17:51,071 --> 00:17:52,948
dizlerimin üzerine çökmek,

324
00:17:53,031 --> 00:17:55,992
ağlamak ve dua etmekti.
"Lütfen şunu atlatayım."

325
00:17:56,076 --> 00:17:58,829
Bir grup anne
stres ile başa çıkabilmek için

326
00:17:58,912 --> 00:18:00,831
sıra dışı bir yol buldu.

327
00:18:00,914 --> 00:18:02,749
İlk çığlık terapisi.

328
00:18:03,250 --> 00:18:05,377
Bilim insanları şaşırmış durumda…

329
00:18:05,460 --> 00:18:07,963
Bizi düne göre daha kaygılı yapan

330
00:18:08,046 --> 00:18:10,924
çok fazla faktör mevcut.

331
00:18:11,007 --> 00:18:12,259
SİYAHİ HAYATLAR DEĞERLİDİR

332
00:18:12,342 --> 00:18:13,760
OKUL SALDIRISINDA 17 ÖLÜ

333
00:18:13,844 --> 00:18:15,053
"YAŞANABİLİR DEĞİL"

334
00:18:19,015 --> 00:18:23,937
TEKNİK BİR ARIZA OLDU
LÜTFEN BEKLEYİNİZ

335
00:18:24,020 --> 00:18:26,565
Bir zaman makinesiyle
geçmişe gidebilseydiniz

336
00:18:26,648 --> 00:18:28,733
ben de gelmeyi isterdim.

337
00:18:28,817 --> 00:18:31,778
Amerikalılar içerdi. Hem de nasıl.

338
00:18:33,405 --> 00:18:37,117
İster bir şişe alkolle rahatlayın

339
00:18:37,200 --> 00:18:39,578
ister bir şişe ilaçla,

340
00:18:40,453 --> 00:18:45,041
bu, insanların kendi kendilerini
tedavi etmesidir.

341
00:18:45,125 --> 00:18:48,295
Bugün kaygı diye adlandırdığımız
insan donanımı

342
00:18:48,378 --> 00:18:52,090
muhtemelen on binlerce yıldır değişmedi.

343
00:18:52,174 --> 00:18:54,885
Buna melankoli dedik,

344
00:18:55,385 --> 00:18:57,804
baygınlık, İngiliz Hastalığı dedik,

345
00:18:57,888 --> 00:19:02,475
nevroz, sinirlilik,
sinir krizi, nevrasteni dedik.

346
00:19:02,559 --> 00:19:06,980
Nevrasteni, kapitalizmin
altın çağının hastalığıydı.

347
00:19:07,480 --> 00:19:08,523
Çok yaygındı.

348
00:19:08,607 --> 00:19:11,067
Dört bir yanda teşhisler konuyordu.

349
00:19:11,151 --> 00:19:15,739
Nevrasteniyi modern hayatın ürünü,
yeni bir hastalık türü olarak gördüler.

350
00:19:16,823 --> 00:19:19,910
Şehre göç başladı, fabrikalar kuruldu,

351
00:19:19,993 --> 00:19:23,580
kadınlar iş gücüne katılıp
bağımsız olmaya başladı.

352
00:19:23,663 --> 00:19:27,751
Buhar makinesi,
günlük basın yayın ve bilgi akışı.

353
00:19:27,834 --> 00:19:29,586
Çok hızlı bir haber akışı.

354
00:19:29,669 --> 00:19:32,714
İnsanlar sabah gazetelerini okur,

355
00:19:32,797 --> 00:19:35,675
dünyanın öbür ucunda
yanardağ patladığını görür

356
00:19:35,759 --> 00:19:37,969
ve gün boyunca bir yanardağın

357
00:19:38,053 --> 00:19:41,473
koca şehri nasıl yok edebildiği üzerine
kafa yorarlardı.

358
00:19:41,556 --> 00:19:45,644
Teknoloji kaynaklı anksiyete
bize özgü bir şey değil.

359
00:19:45,727 --> 00:19:46,937
İlk biz yaşamadık.

360
00:19:47,520 --> 00:19:51,608
Klasik bir belirti,
düşüncelerinizi susturamamanızdır.

361
00:19:51,691 --> 00:19:54,819
Hastalıklı düşünceler, uykusuzluk,

362
00:19:54,903 --> 00:19:56,613
sindirim sorunları,

363
00:19:56,696 --> 00:19:58,198
çeşitli ağrılar.

364
00:19:58,281 --> 00:20:01,117
Sırt ağrısı çok yaygındı mesela.

365
00:20:01,201 --> 00:20:04,454
Cinsel işlev bozukluğu, diş çürümesi.

366
00:20:05,205 --> 00:20:06,081
Diş çürüğü.

367
00:20:06,873 --> 00:20:09,626
Çok kârlı bir pazar oluştu

368
00:20:09,709 --> 00:20:12,254
ve bu da reklam sayesinde oldu.

369
00:20:12,754 --> 00:20:14,339
"Böyle hissediyorsun,

370
00:20:14,422 --> 00:20:17,467
sende şöyle bir hastalık olabilir,
bu da ilacı."

371
00:20:17,550 --> 00:20:20,178
Saygın orta sınıf ailelerin büyük kısmı

372
00:20:20,262 --> 00:20:22,389
alkolü günah olarak görürdü.

373
00:20:22,472 --> 00:20:25,308
Öte yandan, tıp tıptı.

374
00:20:25,809 --> 00:20:27,477
Bugün hâlâ bunu yaşıyoruz.

375
00:20:27,560 --> 00:20:30,272
Bir arkadaşınla konuşursun ve şöyle der,

376
00:20:30,355 --> 00:20:33,233
"Ben ilaca karşıyım."
Ama tedavi oluyorsun.

377
00:20:33,984 --> 00:20:35,860
Ve… Öyle işte.

378
00:20:39,197 --> 00:20:41,658
Anksiyetem olduğunu hep biliyordum

379
00:20:41,741 --> 00:20:44,828
ama kendimi
bununla tanımlamak istemiyordum.

380
00:20:44,911 --> 00:20:48,415
O yola girmek istemiyorum.

381
00:20:48,498 --> 00:20:50,041
Bu beni zayıflatır.

382
00:20:50,542 --> 00:20:51,543
İyiyim.

383
00:20:51,626 --> 00:20:55,297
Evet, ufak tefek antikalıklarım var
ama ben o değilim.

384
00:20:55,380 --> 00:21:00,093
Geçen Girlfriends dizisini izliyordum
ve harika bir bölüm var.

385
00:21:00,176 --> 00:21:03,847
Siyahilerin terapiye
ve ruh sağlığına karşı

386
00:21:03,930 --> 00:21:05,265
tepkilerini konu alıyor.

387
00:21:05,890 --> 00:21:07,475
Terapiye mi gidiyorsun?

388
00:21:07,559 --> 00:21:11,479
Siyahiler terapiye gitmez kızım,
kiliseye giderler.

389
00:21:11,563 --> 00:21:15,150
Ve bence çoğumuz
dua ederek çözmeye çalışıyoruz.

390
00:21:15,233 --> 00:21:17,777
Hastalık, şu, bu karşısında dua ediyoruz

391
00:21:17,861 --> 00:21:21,239
ama her şeyi duayla çözemezsin,
deneyimle sabit.

392
00:21:22,532 --> 00:21:24,576
Çocukken yaramazdım, sinirliydim,

393
00:21:24,659 --> 00:21:27,704
her şeyi yönetmek isterdim

394
00:21:27,787 --> 00:21:31,458
ama yine de mutluydum.
"Bu çok eğlenceli. Ben buyum" derdim.

395
00:21:32,083 --> 00:21:35,128
Bunlar sinir krizlerim.
Her şey belli bir şekilde olmalı.

396
00:21:36,254 --> 00:21:40,216
Ama sanırım komiktim.
Hep komik bir çocuk olmuşumdur.

397
00:21:40,842 --> 00:21:44,220
Ailem buz patenine yazdırdı,
"Olimpiyatlara katılacağım" dedim.

398
00:21:44,304 --> 00:21:48,350
"Bu spor tam bana göre.
Hassasiyet gerektiriyor ve bunda iyiyim."

399
00:21:48,433 --> 00:21:50,310
Derken ergenlik geldi çattı.

400
00:21:50,393 --> 00:21:53,438
Biraz kilo aldım,
bu beni korkuttu ve dedim ki,

401
00:21:53,521 --> 00:21:57,192
"Tanrım, bir de gey miyim acaba?
Şu kadere bak."

402
00:21:57,275 --> 00:22:00,945
Sonra dedim ki,
"Tamam, madem şunlar yanlış

403
00:22:01,029 --> 00:22:02,697
ben de doğruları yapayım."

404
00:22:02,781 --> 00:22:05,450
Çok iyi bir öğrenci oldum.
A tipi bir kişilik oldum.

405
00:22:06,785 --> 00:22:10,497
Üniversitede partilerde rahatlıyordum.

406
00:22:11,081 --> 00:22:16,878
İkinci sınıftayken ruhsal dengemi
koruyamamaya başladım ve işte o zaman…

407
00:22:18,046 --> 00:22:21,633
Kendimce diyordum ki,
"Evet, odaklanamadığım için böyle.

408
00:22:21,716 --> 00:22:25,136
Herkes Adderall alıyor,
ben de bir doktora görüneyim.

409
00:22:25,220 --> 00:22:28,640
Adderall alırım ve her şey düzelir,
her şeyi yapabilirim."

410
00:22:28,723 --> 00:22:33,853
Ama çok geçmeden anksiyete baş gösterdi
çünkü asıl sorun buydu.

411
00:22:33,937 --> 00:22:36,856
Anksiyetem vardı,
kontrol etmeye çalışıyordum

412
00:22:36,940 --> 00:22:40,485
ve bu süreç diğer her şeyi yok etmişti

413
00:22:40,568 --> 00:22:44,280
zira bunu kontrol etmek
yoğun zihinsel enerji gerektiriyordu.

414
00:22:44,364 --> 00:22:47,742
İçeri girdim
ve "Artık uyuyamıyorum" dedim.

415
00:22:47,826 --> 00:22:50,161
Bu, hayatımı altüst ediyordu.

416
00:22:50,245 --> 00:22:54,082
O da "Tamam, kaygı filan
hissediyor musun?" diye sordu.

417
00:22:54,165 --> 00:22:57,961
"Kaygı sayılır mı bilmiyorum
ama huzursuz olduğum kesin" dedim.

418
00:22:58,044 --> 00:22:59,963
"Peki, Xanax deneyelim" dedi.

419
00:23:00,046 --> 00:23:04,509
Hayatımın en iyi uykularını
Xanax aldıktan sonra uyudum.

420
00:23:05,093 --> 00:23:10,557
Rüyasız, deliksiz, derin bir uyku,
ki bu harikaydı.

421
00:23:10,640 --> 00:23:13,393
Ama anksiyetemle ilgili
hiçbir şey yapmıyordum.

422
00:23:13,476 --> 00:23:16,104
Anksiyetem olduğunu düşünmüyordum.

423
00:23:16,187 --> 00:23:18,731
"Adderall'dan dolayı kaygılıyım" diyordum.

424
00:23:19,524 --> 00:23:21,526
Yani hiçbir zaman sebep olmadı.

425
00:23:21,609 --> 00:23:25,321
Uzun süre boyunca
başka şeylerin sonucuydu.

426
00:23:25,405 --> 00:23:27,031
Başkalarıyla tanıştıkça,

427
00:23:27,115 --> 00:23:30,285
özellikle de New York'ta tanıştıklarım

428
00:23:30,368 --> 00:23:32,996
veya şehirde,
kalburüstü yerlerdeki insanlar,

429
00:23:33,079 --> 00:23:38,042
"Evet. Hepimiz terapiste gidiyoruz.
Hap kullanıyoruz" dediler.

430
00:23:38,126 --> 00:23:41,337
"Hayat berbat. İyi değiliz,
bu şekilde idare ediyoruz."

431
00:23:46,759 --> 00:23:49,554
Tıbbi tedavilerin ve bu tür şeyleri

432
00:23:49,637 --> 00:23:52,015
başarıyla tedavi eden hapların bulunuşu

433
00:23:52,098 --> 00:23:54,851
ayıp kavramını da değiştirdi.

434
00:23:54,934 --> 00:23:57,687
Gözünüzde glokom varsa
ve iyi göremiyorsanız

435
00:23:57,770 --> 00:24:00,732
glokom ilacı alırsınız
ve daha iyi görürsünüz.

436
00:24:00,815 --> 00:24:05,153
Diyabetliyseniz ve insülininiz düzensizse
insülininizi düzenlersiniz.

437
00:24:05,236 --> 00:24:08,114
Pankreasımın çalışmaması
ahlaki bir kusur değil.

438
00:24:08,198 --> 00:24:10,992
Gözlerimin iyi görmemesi
ahlaki bir kusur değil.

439
00:24:11,075 --> 00:24:16,039
Peki paniğe yatkın olmam
neden ahlaki bir kusur oluyor?

440
00:24:16,122 --> 00:24:19,751
Biyolojik bir sorun varsa
tedavi edersiniz.

441
00:24:19,834 --> 00:24:23,963
Benzodiazepinler 1950'lerde,
1960'ların başlarında keşfedildi.

442
00:24:24,047 --> 00:24:27,592
Büyük sevinç yarattı
çünkü barbitüratların yerini alacaktı.

443
00:24:27,675 --> 00:24:30,762
Büyük ihtimalle
an itibarıyla ecza dolabınızda

444
00:24:30,845 --> 00:24:33,848
eroin ya da morfin kadar
bağımlılık yaratacak

445
00:24:33,932 --> 00:24:37,185
ya da sizde onlar kadar hasar bırakacak
bir ilaç mevcut.

446
00:24:37,894 --> 00:24:39,854
Barbitüratlardan bahsediyorum.

447
00:24:39,938 --> 00:24:43,358
Amerika'da ölümcül zehirlenmelerin
bir numaralı sebebi.

448
00:24:43,441 --> 00:24:46,653
Saatler sonra uyanıp
ne kadar aldığınızı unutuyorsunuz.

449
00:24:49,364 --> 00:24:50,865
Şunu üç yapalım.

450
00:24:50,949 --> 00:24:52,992
Benzodiazepinler çok daha güvenli.

451
00:24:53,076 --> 00:24:54,994
BAZILARI ÖLENE DEK
BARBİTÜRAT KULLANIYOR

452
00:24:55,078 --> 00:24:58,957
1970'ler geldiğinde
benzodiazepinler en çok yazılan

453
00:24:59,040 --> 00:25:01,209
ilaç reçetelerinde zirveye çıktı,

454
00:25:01,292 --> 00:25:03,461
üstelik hem ABD hem dünya çapında.

455
00:25:04,170 --> 00:25:05,964
Kitleleri bu şekilde

456
00:25:06,047 --> 00:25:08,341
uyuşturdukları fikri görece doğru.

457
00:25:08,424 --> 00:25:12,303
Tam anlamıyla kitlelerin afyonu.
Kitlelerin benzodiazepinleri.

458
00:25:12,387 --> 00:25:13,471
Valium'u olan?

459
00:25:20,186 --> 00:25:22,939
Bireysel açıdan bakarsak
mutsuz bir ev kadını

460
00:25:23,022 --> 00:25:26,859
ya da yanlış kariyer seçmiş
mutsuz bir avukat

461
00:25:26,943 --> 00:25:29,237
daha iyi bir hayatı keşfetmek yerine

462
00:25:29,320 --> 00:25:32,574
sadece bu rahatsızlık duygusunu
azaltmak için

463
00:25:32,657 --> 00:25:34,450
bu ilacı kullanıyor.

464
00:25:34,534 --> 00:25:37,704
Bir krizin ortasında
yemek yediğinize inanamıyorum.

465
00:25:37,787 --> 00:25:41,499
-Gerginiz. Ne yapalım?
-Normal insanlar gibi Valium alın.

466
00:25:41,583 --> 00:25:44,377
Ama işe bakın ki zamanla

467
00:25:44,460 --> 00:25:48,006
bu ilacın kullanımında
aşırıya kaçabileceğinizi fark ettik.

468
00:25:48,089 --> 00:25:52,135
Uzun süreli benzodiazepin kullanımı
ağır yan etkilere sebep olabilir.

469
00:25:52,218 --> 00:25:54,095
Bugün senato sağlık komisyonu,

470
00:25:54,178 --> 00:25:58,516
Valium bağımlılarından
bir dizi korku hikâyesi dinledi.

471
00:25:58,600 --> 00:26:01,978
Kaliforniyalı bir doktor,
ilacın yoksunluğunu anlatırken

472
00:26:02,061 --> 00:26:05,565
deri altına gaz yağı döküp
ateşe vermeye benzediğini söyledi.

473
00:26:06,149 --> 00:26:08,901
Valium, Amerika'nın en çok yazılan ilacı.

474
00:26:08,985 --> 00:26:12,780
FDA, gündelik stres için
yazmamaları konusunda doktorları uyarıyor.

475
00:26:13,948 --> 00:26:15,408
Sonra Xanax çıktı.

476
00:26:16,659 --> 00:26:19,829
Upjohn bilim insanları,
anksiyete bozukluklarını

477
00:26:19,912 --> 00:26:22,665
kontrol etmeye yarayan bir molekül üretti.

478
00:26:23,291 --> 00:26:27,629
Beyinde, duygu ve kaygıyı yöneten
sinir hücrelerine etki ediyor.

479
00:26:27,712 --> 00:26:30,048
İlacın etkisi biraz daha nokta atışı.

480
00:26:30,131 --> 00:26:32,675
Eski ilaçlara göre daha az yan etkisi var.

481
00:26:32,759 --> 00:26:35,887
Xanax. Reçete sayısı
milyonlarla ifade ediliyor.

482
00:26:35,970 --> 00:26:39,307
Ne yazık ki bu ilaç da

483
00:26:39,974 --> 00:26:44,270
aynı şekilde kolay erişilebilir

484
00:26:45,313 --> 00:26:47,315
ve aşırı reçete ediliyor.

485
00:26:47,398 --> 00:26:51,444
Ve 11 Eylül'le birlikte
artık önü alınamaz hâle geldi.

486
00:26:52,028 --> 00:26:54,864
Herkesin sinirleri bozuldu.
İnsanlar gerildi.

487
00:26:54,947 --> 00:26:58,701
Amerika'ya yapılan saldırının
etkilediği alanlardan biri de

488
00:26:58,785 --> 00:26:59,911
ruh sağlığı.

489
00:27:00,912 --> 00:27:02,747
Nasıl iyileşeceğiz?

490
00:27:02,830 --> 00:27:09,170
Bu facia aynı zamanda
dev ölçekte bir ruh sağlığı felaketiydi.

491
00:27:09,837 --> 00:27:16,511
Anksiyete ilacı kullanımı New York'ta
yüzde 23, ülke çapında yüzde 8 arttı.

492
00:27:17,387 --> 00:27:21,015
Ve reklamlarda da bir artış yaşandı.
Şöyle reklamlar çıktı,

493
00:27:21,099 --> 00:27:24,727
"Siniriniz mi bozuk?
İlaçlarımız keyfinizi yerine getirebilir."

494
00:27:24,811 --> 00:27:26,646
Endişe duydukları konuların

495
00:27:26,729 --> 00:27:30,483
etraflarında bir bir sıralandığı
kadın fotoğrafları vardı.

496
00:27:31,442 --> 00:27:32,944
Ve kadınlar karşılık verdi.

497
00:27:34,028 --> 00:27:37,073
11 Eylül'den sonra
antidepresan, anksiyete ilacı,

498
00:27:37,156 --> 00:27:40,993
uyku hapı alan kadın sayısı
durmadan artmaya başladı.

499
00:27:43,830 --> 00:27:47,500
Genelleme yapmak istemem
ama bence kadınların büyük kısmı

500
00:27:47,583 --> 00:27:52,130
kendimize bakmadığımız
ve vakit ayırmadığımız konusunda hemfikir.

501
00:27:52,213 --> 00:27:57,051
Benim de anksiyetem
bu yüzden kontrolden çıktı.

502
00:27:58,302 --> 00:28:01,848
Nesil olarak bize
her şeye sahip olabileceğimiz söylenmişti.

503
00:28:01,931 --> 00:28:03,891
Ama nasıl olacağını söylemediler.

504
00:28:03,975 --> 00:28:06,728
Annem evde bizimleydi.

505
00:28:07,603 --> 00:28:13,693
Sanırım ben de ev kadını olacağımı
zihnen kabullenmiştim

506
00:28:13,776 --> 00:28:15,528
çünkü öyle görmüştüm.

507
00:28:15,611 --> 00:28:16,696
Ama sonra

508
00:28:17,405 --> 00:28:21,659
34 yaşında oğlumu doğurduğumda
çoktan çalışmaya başlamıştım,

509
00:28:21,743 --> 00:28:24,996
bir ev kredim vardı,

510
00:28:25,079 --> 00:28:29,834
iş ve özel hayat dengesini
sağlamaya çalışıyordum.

511
00:28:29,917 --> 00:28:33,379
Oğlumu derse kim götürecekti,

512
00:28:33,463 --> 00:28:35,339
işten erken çıkabilecek miydim?

513
00:28:35,423 --> 00:28:38,092
Sonra eve gelip
yemek pişirmem gerekiyordu.

514
00:28:38,176 --> 00:28:43,848
Sürekli en üst gerginlik seviyesinde
iş görüyordum.

515
00:28:43,931 --> 00:28:47,602
"Harika. İşleri bitirip
bir kadeh şarap içerim" diyorsunuz,

516
00:28:47,685 --> 00:28:54,400
ve şahsen tüm bunlar benim için
fiziken ve ruhen çok sağlıksızdı.

517
00:28:54,484 --> 00:28:59,113
Bence bazı insanlar becerebiliyor
ama benim gerginliğimi artırıyordu.

518
00:29:02,450 --> 00:29:04,452
İki yıl kadar önce

519
00:29:05,536 --> 00:29:08,539
birden her şey üst üste geldi.

520
00:29:09,290 --> 00:29:13,586
Kayınvalidemde demans var

521
00:29:13,669 --> 00:29:16,881
ve kendisi eyalet dışında bir huzurevinde.

522
00:29:17,381 --> 00:29:20,551
Oğlum yeni bir ergenlik evresine girdi.

523
00:29:20,635 --> 00:29:26,349
İlişkimizi gözden geçiriyorduk
ve ona mesafe tanımayı öğreniyordum.

524
00:29:26,849 --> 00:29:31,229
İş son derece stresli bir hâl almıştı

525
00:29:31,312 --> 00:29:35,274
ve menopoz her şeyi altüst edebiliyor.

526
00:29:35,358 --> 00:29:37,693
İstikrarlı bir şekilde gidiyorsunuz,

527
00:29:37,777 --> 00:29:41,197
hayatınız ellilerinize kadar
gayet iyi gitmiş.

528
00:29:41,697 --> 00:29:47,453
Birden menopoz hormonal dengenizi
ve hayat dengenizi bozuveriyor.

529
00:29:47,537 --> 00:29:52,750
Bence kadın bedeni ile erkek bedeninin
pek de benzer olmadıkları söylenebilir.

530
00:29:52,834 --> 00:29:56,754
Her birinin işleyişinde
çok farklı hormonlar mevcut.

531
00:29:56,838 --> 00:29:59,257
Ama muhtemelen daha da önemlisi,

532
00:29:59,340 --> 00:30:04,178
kadınlar, onlara kaygılı olmayı öğreten
başka kadınları kendilerine örnek alıyor.

533
00:30:04,262 --> 00:30:05,388
Makul bir şekilde.

534
00:30:06,305 --> 00:30:12,103
Kızları sosyalleştirirken hislerini
daha çok dışa vurmalarını istiyoruz.

535
00:30:12,186 --> 00:30:16,315
Ağlayan ve aşırı ilgiye muhtaç

536
00:30:16,399 --> 00:30:21,487
kızları destekliyoruz.

537
00:30:21,571 --> 00:30:27,535
Oysa erkeklere dışarı çıkıp oynamalarını,
kavga etmelerini, sert olmalarını,

538
00:30:27,618 --> 00:30:29,287
ağlamamalarını söylüyoruz.

539
00:30:30,079 --> 00:30:32,582
Burnumuzu silip
gözyaşlarımızı kurulayalım.

540
00:30:33,666 --> 00:30:36,419
Mike ve annesi bizi bu hâlde görmesin.

541
00:30:38,713 --> 00:30:41,591
16, 17 yıldır terapistim.

542
00:30:41,674 --> 00:30:44,510
Okullarda çalıştım. Evde terapiye gittim.

543
00:30:44,594 --> 00:30:47,388
Beş yıl kadar önce de
özel muayenehane açtım.

544
00:30:47,471 --> 00:30:52,226
Ve muayenehanemde
terapiye yeterince erkek gelmiyordu.

545
00:30:52,310 --> 00:30:55,021
"Erkekler neden terapiye gelmiyor?"

546
00:30:55,104 --> 00:30:57,481
sorusunun cevabını ararken

547
00:30:57,565 --> 00:31:01,944
biraz araştırma yaptım
ve bir sebebi maliyet çıktı.

548
00:31:02,028 --> 00:31:06,115
Sigortaları yetersiz olabilir,
hiç olmayabilir, güçleri yetmeyebilir.

549
00:31:06,198 --> 00:31:09,243
Bence birçok kişinin
terapiye gitmemesinin nedeni bu.

550
00:31:09,327 --> 00:31:12,830
Ama özellikle Siyahi erkekler
şöyle de düşünüyor,

551
00:31:12,914 --> 00:31:16,500
"Bu sistem benim için yapılmadı."
Gerçekten de öyle.

552
00:31:16,584 --> 00:31:19,795
Siyahiler için kurulmuş bir sistem değil.

553
00:31:19,879 --> 00:31:22,757
Siyahi biriyle seanstaydım

554
00:31:22,840 --> 00:31:25,509
ve "Bu iş yürümez" dedim.

555
00:31:25,593 --> 00:31:27,011
Bu şekilde söyleyemem.

556
00:31:27,094 --> 00:31:29,347
Verebileceğim en iyi örnek,

557
00:31:29,430 --> 00:31:34,185
hasta kabul formunda
sorduğum sorulardan biridir.

558
00:31:34,268 --> 00:31:36,103
"Hiç travma yaşadınız mı?"

559
00:31:36,187 --> 00:31:40,775
Hastamın biri bu soruya
iki, üç kez hayır cevabını verdi.

560
00:31:40,858 --> 00:31:42,693
Bir gün bir soruyu yanıtlarken

561
00:31:42,777 --> 00:31:46,864
"Bir düşüneyim…
Acaba vurulduktan önce miydi?" dedi.

562
00:31:46,948 --> 00:31:49,450
"Dur. Vuruldun mu sen?" dedim.

563
00:31:49,533 --> 00:31:51,577
"Vurulduğunu hiç söylememiştin."

564
00:31:51,661 --> 00:31:54,330
Ne mi dedi? "Hiç sormadın ki."

565
00:31:54,914 --> 00:31:58,584
"Hasta kabul formuma
'Hiç vuruldunuz mu' yazamam ki,

566
00:31:58,668 --> 00:32:00,753
bu ender bir olay" dedim.

567
00:32:00,836 --> 00:32:04,382
"O kadar ender değil.
Bir sürü vurulan tanıyorum" dedi.

568
00:32:04,465 --> 00:32:10,096
İşte bu olay sorularımı
hatta değerlendirme şeklimi bile

569
00:32:10,179 --> 00:32:12,181
değiştirmem gerektiğini öğretti.

570
00:32:12,264 --> 00:32:15,726
Belki de insanlığınızın,

571
00:32:16,227 --> 00:32:20,272
emniyetinizin, güvenliğinizin,

572
00:32:20,356 --> 00:32:25,695
sağlığınızın sürekli tehdit altında olduğu
bir çevrede yaşıyorsanız

573
00:32:26,529 --> 00:32:28,572
sert olmanız gerekiyordur.

574
00:32:28,656 --> 00:32:30,616
Böyle bir durumda

575
00:32:31,117 --> 00:32:35,621
akıl sağlığınızın
bozuk olduğunu kabullenmek…

576
00:32:36,706 --> 00:32:39,417
Hayır, bu mümkün değil.

577
00:32:39,500 --> 00:32:43,295
Üniversitede bir buçuk dönem okudum.
Freud'u anlıyorum.

578
00:32:43,379 --> 00:32:45,631
Bir kavram olarak terapiyi anlıyorum.

579
00:32:45,715 --> 00:32:47,383
Ama dünyamda buna yer yok.

580
00:32:48,592 --> 00:32:51,762
Daha mutlu olabilir miydim? Evet.
Kim olamaz ki?

581
00:32:52,304 --> 00:32:55,558
Erkeklerle çalışan
bir psikiyatrist olarak diyebilirim ki

582
00:32:55,641 --> 00:32:57,518
birçoğunda kaygı mevcut.

583
00:32:57,601 --> 00:33:01,147
Pek çok erkek
kaygılarını daha rahat kabullenmeye,

584
00:33:01,230 --> 00:33:04,859
sosyal anksiyeteden
veya genel anksiyeteden,

585
00:33:04,942 --> 00:33:07,862
salgın korkusu gibi şeylerden
bahsetmeye başladı.

586
00:33:07,945 --> 00:33:10,364
Bir değişim var. Hem de büyük.

587
00:33:10,448 --> 00:33:13,784
Herkes ruh sağlığından bahsediyor.
Charlamagne tha God var.

588
00:33:13,868 --> 00:33:15,953
Her şey zihinsel. Düşünceyle başlıyor.

589
00:33:16,037 --> 00:33:18,330
Burası düzgün değilse
hiçbir şey düzgün olmaz.

590
00:33:18,414 --> 00:33:19,665
Jay-Z var.

591
00:33:19,749 --> 00:33:24,879
İnsan yaşlandıkça
bunun ayıp sayılması gülünç geliyor.

592
00:33:24,962 --> 00:33:29,675
"Dertlerini birine anlatmanın
nesi yanlış?" diyorsun.

593
00:33:29,759 --> 00:33:32,511
Erkekler için bunu normalleştiriyor.

594
00:33:32,595 --> 00:33:38,017
Benzodiazepin yazılan
tipik hasta profili genişliyor.

595
00:33:38,100 --> 00:33:44,106
Yani otuz yıl önce tipik dediğimiz profil,

596
00:33:44,190 --> 00:33:45,566
orta yaşlı bir kadınken

597
00:33:45,649 --> 00:33:48,110
artık daha genç yaş grupları görüyoruz.

598
00:33:48,194 --> 00:33:52,656
Çok yaşlı insanlara
benzodiazepin yazılmakla kalmıyor,

599
00:33:52,740 --> 00:33:55,534
çok daha uzun süreler kullandırtılıyor.

600
00:33:55,618 --> 00:33:57,828
Bu ilaçları kullanma eğitimi

601
00:33:57,912 --> 00:33:59,789
umulduğu kadar iyi verilmiyor.

602
00:33:59,872 --> 00:34:03,501
Kısa süreli alınması gereken
ilaçlar bunlar.

603
00:34:03,584 --> 00:34:05,836
Mesela bir aydan fazla alınmamalı.

604
00:34:05,920 --> 00:34:08,881
Bu çok çarpıcı çünkü şöyle bir gerçek var,

605
00:34:08,964 --> 00:34:14,053
benzodiazepine başlatılan çok fazla insan

606
00:34:14,136 --> 00:34:17,723
bunu yıllarca hatta on yıllarca
kullanmaya devam ediyor.

607
00:34:27,108 --> 00:34:32,446
İlk panik atağımı geçirdiğimde
gerçekten delirdiğimi sanmıştım.

608
00:34:34,490 --> 00:34:38,911
"Hastaneye yatırın
çünkü bana bir şeyler oluyor" demiştim.

609
00:34:41,080 --> 00:34:43,457
Muhtemelen 14 veya 15 yaşındaydım.

610
00:34:43,541 --> 00:34:46,502
Çocukken çok seyahat ederdim
ve uçmaya bayılırdım.

611
00:34:47,002 --> 00:34:52,675
Ama nedense bir gün
uçak tam kalkışa hazırlandığında

612
00:34:52,758 --> 00:34:56,971
birdenbire içten dışa doğru
eriyormuşum gibi geldi.

613
00:34:57,054 --> 00:35:00,015
Nefes alamadım.
Öleceğimi sandım. Gerçekten.

614
00:35:00,933 --> 00:35:05,771
Ondan sonra birkaç yıl sorunsuz geçti.

615
00:35:06,438 --> 00:35:10,818
Son sınıfa başlayacakken,
lise son sınıftan önceki yaz tatilimde,

616
00:35:10,901 --> 00:35:13,737
Panera'da çalışıyordum
ve kasada görevliydim.

617
00:35:13,821 --> 00:35:15,781
İnsanlarla konuşuyordum.

618
00:35:15,865 --> 00:35:20,411
Yeni gelen bir çiftin önünde
hüngür hüngür ağlamaya başladım.

619
00:35:20,494 --> 00:35:22,163
Rezil olmuştum.

620
00:35:22,246 --> 00:35:26,083
Çok utanç vericiydi
ama neler olduğunu anlamıyordum.

621
00:35:26,167 --> 00:35:31,213
"Buraya yüzlerce kez geldim.
Neden… Bende ne sorun var?"

622
00:35:32,089 --> 00:35:36,010
Sinir krizi geçirmeden
gündelik işleri yapamayacak

623
00:35:36,093 --> 00:35:38,053
bir noktaya gelmiştim.

624
00:35:38,137 --> 00:35:41,223
Markete gidemiyordum, araba süremiyordum,

625
00:35:41,307 --> 00:35:44,393
her gün yaptığınız basit şeyler yani.

626
00:35:44,476 --> 00:35:47,688
Kapana kısılmış hissediyorsunuz.
Bunu kim ister?

627
00:35:47,771 --> 00:35:50,274
Öyle hissetmemek için her şeyi yaparsınız.

628
00:35:52,526 --> 00:35:55,446
Babamla hep birbirimize benzemişizdir.

629
00:35:56,030 --> 00:35:59,617
Aramızda sözsüz bir dil var

630
00:36:00,117 --> 00:36:03,787
ve o da gençliğinde anksiyete yaşamış.

631
00:36:03,871 --> 00:36:06,540
O yüzden belirtileri hemen tanıdı.

632
00:36:06,624 --> 00:36:09,293
Sadece bunu çözebilecek vasfı yoktu.

633
00:36:10,044 --> 00:36:14,465
Açıkçası terapiye başladığımda
psikiyatrik ilaçlar hakkında

634
00:36:14,548 --> 00:36:16,717
pek bir fikrim yoktu.

635
00:36:16,800 --> 00:36:19,511
Ama Zoloft diye bir ilaçtan bahsetmişti,

636
00:36:19,595 --> 00:36:21,972
ki kullandım ve hâlâ kullanıyorum.

637
00:36:22,056 --> 00:36:28,604
Tekrar uçağa binmem gerekene dek
Xanax konusu açılmamıştı.

638
00:36:28,687 --> 00:36:33,859
Psikiyatristime dedim ki,
"Bir daha hayatta uçmam.

639
00:36:34,693 --> 00:36:38,280
Gerekirse üç gün araba sürerim.
Ama uçmam."

640
00:36:38,364 --> 00:36:41,951
"Xanax almayı
hiç düşündün mü?" diye sordu.

641
00:36:43,953 --> 00:36:45,746
Uçağım indi

642
00:36:45,829 --> 00:36:49,833
ve bir dağın zirvesine çıkıp
dünyaya başardığımı haykırmak istedim.

643
00:36:49,917 --> 00:36:54,922
Ağlamadım. Nefes nefese kalmadım.
Panik atak geçirmedim. Gayet iyiydim.

644
00:36:55,631 --> 00:36:59,426
Başta Xanax'ı
bazı durumlarda kullanmaya başladım,

645
00:36:59,510 --> 00:37:04,765
sonra her gün almaya karar verdim
çünkü işimi görüyordu.

646
00:37:04,848 --> 00:37:08,352
Uyuyabilmek için
bu rahatlığa ihtiyacım var.

647
00:37:08,435 --> 00:37:09,687
Şey yani,

648
00:37:10,354 --> 00:37:14,441
şu anda yaşam seviyesi olarak

649
00:37:14,525 --> 00:37:18,821
akranlarımdan çok gerideyim.

650
00:37:19,405 --> 00:37:23,534
Yardımcı olabilecek bir şey varken
neden bunu yapayım?

651
00:37:24,660 --> 00:37:29,039
Her ilacın
bir risk-fayda analizi vardır, değil mi?

652
00:37:29,123 --> 00:37:32,710
Benzolarda risk ve risk-fayda analizi

653
00:37:32,793 --> 00:37:34,211
epey detaylı.

654
00:37:34,295 --> 00:37:39,842
En sık görülen yan etki
yorgunluk, bitkinlik.

655
00:37:40,426 --> 00:37:44,763
Bu yüzden genellikle insanların uyumasına
yardımcı olmak için yazılır.

656
00:37:44,847 --> 00:37:47,808
Ketlenmişsiniz,
biraz sersem, biraz uykulusunuz,

657
00:37:47,891 --> 00:37:49,435
kötü kararlara meyillisiniz.

658
00:37:49,518 --> 00:37:51,895
Kimse ilaç aldığında deneyimlediklerini

659
00:37:51,979 --> 00:37:54,106
detaylarıyla paylaşmak istemez.

660
00:37:54,189 --> 00:37:56,567
Hapı içtiğimde her şeye gülesim geldi…

661
00:37:56,650 --> 00:37:58,610
XANAX İLE DENEYİMLEDİKLERİM

662
00:37:58,694 --> 00:38:00,821
…bu yüzden iş görüşmesine

663
00:38:00,904 --> 00:38:03,907
veya önemli bir yere giderken
almak iyi olmaz

664
00:38:03,991 --> 00:38:06,201
çünkü sürekli gülüyordum.

665
00:38:06,285 --> 00:38:10,164
Bu ketlenme etkisi
bazılarına tam tersi etki ediyor

666
00:38:10,247 --> 00:38:13,500
ve daha gevşek, rahat,
şapşal ve sersem oluyorlar.

667
00:38:13,584 --> 00:38:18,464
Kendimi çok heyecanlı, rahat
ve şey hissediyorum…

668
00:38:18,547 --> 00:38:23,802
Eğlenceye hazırım

669
00:38:23,886 --> 00:38:27,639
Benzodiazepinler temelde
hap şekline sokulmuş alkoldür.

670
00:38:27,723 --> 00:38:33,062
Benzolarla ilgili sorunlardan biri de
kısa süreli hafızayı bozabilmeleridir,

671
00:38:33,145 --> 00:38:37,024
yeni anılar oluşturur,
bazı anıları hatırlatırlar,

672
00:38:37,107 --> 00:38:38,567
her şey bulanıklaşır.

673
00:38:39,234 --> 00:38:42,029
Aldıktan sonra olanları hatırlamıyorum,

674
00:38:42,946 --> 00:38:47,368
yani evet, araba sürerken sorun olabilir.

675
00:38:47,451 --> 00:38:50,662
Benzodiazepinlerin
bazı uzun vadeli riskleri biliniyor.

676
00:38:50,746 --> 00:38:56,126
Ama Alzheimer ve demans ile ilgili veriler
görece yeni, son birkaç yıldır mevcut.

677
00:38:56,627 --> 00:38:58,295
Ve büyük bir risk.

678
00:38:58,379 --> 00:39:00,297
Bir yatıştırıcı alıyorsunuz

679
00:39:00,381 --> 00:39:02,633
ve beyninizi daha az kullandığınız için

680
00:39:02,716 --> 00:39:06,053
belki de beyin hücrelerinden bazıları
ölmeye başlıyor

681
00:39:06,136 --> 00:39:08,347
ve toplam beyin faaliyeti azalıyor.

682
00:39:08,430 --> 00:39:13,394
Tolerans dediğimiz çok daha sıradan
bir yan etki de mevcut.

683
00:39:13,894 --> 00:39:18,482
Tolerans, aynı etkiyi almak için
daha fazla ilaca ihtiyaç duymak demek.

684
00:39:18,565 --> 00:39:23,278
Çantamın vazgeçilmez bir parçasıydı.
Benzoları sürekli yanımda taşırdım.

685
00:39:23,362 --> 00:39:25,656
Hatta bunu 30 yıl boyunca yaptım.

686
00:39:25,739 --> 00:39:31,286
Genel kaygı seviyemi değiştirdi
çünkü o sihirli değnek hep yanımdaydı.

687
00:39:31,370 --> 00:39:33,330
İşe yarar bir sistem bulmuştum.

688
00:39:33,414 --> 00:39:37,668
Xanax ve Klonopin sayesinde
uçağa binebiliyordum.

689
00:39:37,751 --> 00:39:39,461
Konuşmalar yapabiliyordum.

690
00:39:39,545 --> 00:39:44,174
O aşamaya gelmeden önce haftalarca,
hatta aylarca bu şeylerden korkardım.

691
00:39:44,258 --> 00:39:47,761
Kâbuslar görür, soğuk terler dökerdim.
Bu son buldu.

692
00:39:47,845 --> 00:39:52,766
Kaygı dolu bir dönemden geçip
ilaç dozumu isteyerek artırdığımda

693
00:39:53,851 --> 00:39:57,271
önce keyif seviyem yükselirdi,
ardından yavaşça düşerdi.

694
00:39:57,354 --> 00:40:01,567
Ve bunu hissederdim.
Sonrasında fiziksel belirtiler çıkardı.

695
00:40:01,650 --> 00:40:03,652
Bazen kaygı seviyem artar,

696
00:40:03,735 --> 00:40:07,656
GABA reseptörüm,
"Xanax'ım nerede?" diye sorardı.

697
00:40:07,739 --> 00:40:11,493
Farklı kâbuslar görmeye başlamıştım.
Gördüğüm rüyalar şöyleydi,

698
00:40:11,577 --> 00:40:14,329
"Eyvah, konuşma yapmalıyım
ve Xanax'ımı kaybettim."

699
00:40:14,413 --> 00:40:17,583
Ya da uçaktayımdır ve ilacım bitmiştir.

700
00:40:17,666 --> 00:40:22,504
O andan itibaren benzolara karşı
psikolojik olarak bağımlı hâle geldim.

701
00:40:22,588 --> 00:40:24,506
Benzodiazepinlerin hepsi eşit değil.

702
00:40:24,590 --> 00:40:28,802
Örneğin Xanax,
diğer benzodiazepinlere kıyasla

703
00:40:28,886 --> 00:40:31,763
daha hızlı çalışır
ve etkisi daha çabuk geçer.

704
00:40:31,847 --> 00:40:36,685
Bu şekilde insanı anlık yükselten
ama etkisi çabuk geçen

705
00:40:36,768 --> 00:40:38,896
ve sizi mutsuz, muhtaç,

706
00:40:38,979 --> 00:40:41,899
yoksun bırakan maddeler
daha çok bağımlılık yapar.

707
00:40:44,234 --> 00:40:46,445
Ailemde bağımlılık geçmişi var,

708
00:40:46,528 --> 00:40:51,283
bu yüzden hayatıma
madde sokmamak için çok direttim.

709
00:40:51,366 --> 00:40:55,287
İçki içmem, hiç sigara içmedim.
Hiç uyuşturucu almadım.

710
00:40:55,370 --> 00:41:01,376
Çünkü ailemde, insanı bağımlı yapan
bir özellik olabileceğinden korktum.

711
00:41:02,377 --> 00:41:03,212
Evet.

712
00:41:04,463 --> 00:41:05,422
Aferin sana.

713
00:41:05,506 --> 00:41:08,675
Ama çok düşük bir dozla
başlamayı konuşmuştuk.

714
00:41:09,259 --> 00:41:12,054
Dikkat edeceğimiz konuları

715
00:41:12,137 --> 00:41:14,181
ve en başta duyduğum

716
00:41:14,264 --> 00:41:17,601
sürekli doz artışı korkusunu konuşmuştuk
ama öyle olmadı.

717
00:41:17,684 --> 00:41:20,729
Oldukça düşük bir dozla
çokça rahatlama sağladım.

718
00:41:20,812 --> 00:41:25,150
Bence bu çok sağlıklı
bağımlılık korkusu sayesinde

719
00:41:25,234 --> 00:41:27,903
gerçekten şuna odaklanabildim,

720
00:41:27,986 --> 00:41:33,450
"İlaç, hayatımdaki ilaç olmayan şeylere
yer açmak için kullandığım bir araç."

721
00:41:36,245 --> 00:41:39,790
Akut anksiyeteye karşı
ara sıra makul ölçüde kullanırsanız

722
00:41:39,873 --> 00:41:42,000
çok fazla sorun yaşamayabilirsiniz.

723
00:41:42,084 --> 00:41:44,920
Her gün, günde birkaç kez alırsanız

724
00:41:45,003 --> 00:41:48,715
bu ilaçları aniden bırakmak
çok rahatsız edici olur.

725
00:41:48,799 --> 00:41:51,301
Sonuçları ağır olabilir.

726
00:41:51,385 --> 00:41:54,096
Psikoza yol açabilir.
Nöbet geçirebilirsiniz.

727
00:41:54,179 --> 00:41:57,015
Ağır bir anksiyete
ve uykusuzluk çekebilirsiniz.

728
00:41:57,099 --> 00:42:00,477
Benzodiazepin yoksunluğunun
intihar fikrine,

729
00:42:00,561 --> 00:42:03,689
hatta teşebbüsüne
yol açtığını bile gördüm.

730
00:42:03,772 --> 00:42:05,190
Şimdiki aklım olsa

731
00:42:05,899 --> 00:42:08,819
yazılan o ilk ilacı katiyen almazdım.

732
00:42:09,319 --> 00:42:10,362
Katiyen.

733
00:42:10,445 --> 00:42:11,572
Hayatımın…

734
00:42:12,489 --> 00:42:14,741
Hayatımın en büyük hatasıydı.

735
00:42:15,659 --> 00:42:18,287
Açık havayı sevdiğim için
Colorado'ya taşındım.

736
00:42:18,370 --> 00:42:23,000
Kayak yapmayı, kaya tırmanışını,
dağcılığı çok severim.

737
00:42:23,083 --> 00:42:26,211
Rafting ve kano yapmaya bayılırım.

738
00:42:26,295 --> 00:42:32,217
Yüksek riskli, adrenalin yüklü sporları
o kadar severim ki

739
00:42:33,010 --> 00:42:38,348
nasıl oldu da anksiyete teşhisi kondu diye
merak edip duruyorum.

740
00:42:44,104 --> 00:42:46,315
Merhaba tatlım. Bakayım ne yaptın.

741
00:42:46,940 --> 00:42:48,483
-Baba.
-Evet?

742
00:42:48,567 --> 00:42:50,402
Bu Noel ağacı.

743
00:42:50,485 --> 00:42:53,280
Evet. Uzunmuş.

744
00:42:53,363 --> 00:42:55,157
Bu kardan adam.

745
00:42:55,782 --> 00:42:56,992
Bayıldım tatlım.

746
00:42:57,701 --> 00:43:02,831
Sanırım üniversitede bir miligram
ya da yarım miligram Xanax kullanıyordum.

747
00:43:04,166 --> 00:43:08,170
Sonra yıllar içinde önce bir miligrama,

748
00:43:08,253 --> 00:43:11,715
sonra iki miligrama,
en nihayetinde üç miligrama çıktı

749
00:43:11,798 --> 00:43:14,426
ve o noktada

750
00:43:14,509 --> 00:43:18,180
bir 12, 15 yıl kadar sabit kaldı.

751
00:43:18,263 --> 00:43:23,560
Günlük dozumu hiç aşmadım.

752
00:43:24,269 --> 00:43:26,938
2013 senesi civarında

753
00:43:27,439 --> 00:43:31,902
psikiyatristime hayatımın iyi gittiğini
söylediğimi hatırlıyorum.

754
00:43:33,111 --> 00:43:37,366
Kelly ilk çocuğumuza hamileydi
ve baba olmak için sabırsızlanıyordum.

755
00:43:38,867 --> 00:43:44,498
Xanax'ımı üç miligramdan
iki buçuk miligrama düşürdü.

756
00:43:44,581 --> 00:43:46,166
Sonra birdenbire

757
00:43:46,249 --> 00:43:50,379
gizemli fiziksel belirtiler
ortaya çıkmaya başladı.

758
00:43:50,879 --> 00:43:54,549
Seslerin, kokuların
dayanılmaz olması gibi şeyler.

759
00:43:54,633 --> 00:43:57,344
Kalp çarpıntılarım olurdu.

760
00:43:57,928 --> 00:44:00,722
Kollarımdaki deride yanma hissi olurdu.

761
00:44:00,806 --> 00:44:05,727
Rastgele kaslar seğirirdi.
Korkunç bir bilinç bulanıklığı yaşadım.

762
00:44:06,311 --> 00:44:09,439
En kötü belirtilerden biri de
fiziksel yorgunluktu.

763
00:44:11,066 --> 00:44:15,612
Eşimle giderek endişelenmeye başladık.
Ciddi bir şey oluyordu.

764
00:44:16,488 --> 00:44:18,782
Romatologlara,

765
00:44:18,865 --> 00:44:19,991
kardiyologlara,

766
00:44:20,075 --> 00:44:23,328
nörologlara, her türlü uzmana göründüm.

767
00:44:23,412 --> 00:44:28,291
Sonunda bir doktor dedi ki,
"Dinle, her şeyi denedin.

768
00:44:28,375 --> 00:44:33,338
Seni Mayo Clinic'e sevk edeceğim
çünkü onlar en iyisi."

769
00:44:34,005 --> 00:44:37,342
Bütün aileyi toplayıp Minnesota'ya uçtum.

770
00:44:37,426 --> 00:44:43,265
Mayo'daki nörolog dedi ki,
"Sanırım sende otoimmün ensefalit var.

771
00:44:43,348 --> 00:44:46,518
Bir tür beyin iltihabıdır
ve tedavisi kolaydır.

772
00:44:47,102 --> 00:44:50,522
Biraz rahatsız edici olabilir.
Serum tedavisi olacaksın."

773
00:44:50,605 --> 00:44:55,694
Sekiz hafta serum verdiler
ama iyileşme belirtisi yoktu.

774
00:44:55,777 --> 00:44:57,362
Hatta daha kötü hissettim.

775
00:44:57,446 --> 00:45:00,532
Bu süreçte doktorlara sordum.

776
00:45:00,615 --> 00:45:03,994
Zaman zaman
"İlaçlarımla ilgisi olabilir mi?" dedim.

777
00:45:04,703 --> 00:45:06,913
"İlaçlarım buna sebep olabilir mi?"

778
00:45:06,997 --> 00:45:10,292
Cevap hep şuydu,
"Hayır. Kesinlikle ilaçlardan değil.

779
00:45:10,792 --> 00:45:12,335
İlaçlardan olmadığı kesin."

780
00:45:12,419 --> 00:45:18,967
Bu sırada psikiyatristim beni
Xanax'tan Valium'a geçirmişti.

781
00:45:19,050 --> 00:45:21,970
İsterseniz sezgi diyebilirsiniz veya…

782
00:45:22,053 --> 00:45:27,434
"Bu konuda her şeyi denedim,
ilaçlarımı yavaştan bırakmak istiyorum."

783
00:45:36,401 --> 00:45:38,987
Şubat 2018.

784
00:45:39,070 --> 00:45:44,367
Sabah uyandım ve büyük bir terslik vardı.

785
00:45:45,452 --> 00:45:47,412
Alt katta çocuklar oynuyordu

786
00:45:47,496 --> 00:45:51,708
ama oyun oynayan çocukların gürültüsü
kulak tırmalayıcıydı.

787
00:45:52,709 --> 00:45:55,462
Cildim yanıyordu. Göğsüm yanıyordu.

788
00:45:58,632 --> 00:46:03,011
Daha fazla dayanamadım.
Kendimi hemen dışarı attım,

789
00:46:03,512 --> 00:46:08,183
çok hızlı ve deli gibi
araba sürmeye başladım.

790
00:46:08,266 --> 00:46:12,020
İçimden bir ses, "Kaçmalıyım" diyordu.

791
00:46:12,729 --> 00:46:15,857
Kenarda bir tepe gördüm,

792
00:46:15,941 --> 00:46:18,777
100 metre kadar vardı
ve bir tarafı uçurumdu.

793
00:46:19,986 --> 00:46:21,696
Dedim ki,

794
00:46:22,364 --> 00:46:25,075
"O tepeye tırmanıp atlayacağım."

795
00:46:26,451 --> 00:46:33,375
Tepeye tırmanırken
kafamda çocuklarım canlandı.

796
00:46:35,377 --> 00:46:38,088
Dizlerimin üstüne çöktüm

797
00:46:39,381 --> 00:46:41,925
ve dedim ki, "John, bu sen değilsin.

798
00:46:42,425 --> 00:46:44,094
Bu sen değilsin."

799
00:46:44,177 --> 00:46:48,139
Eşim eve geldiğimi duydu
ve beni kapıda karşıladı.

800
00:46:49,266 --> 00:46:51,101
Ona baktım ve dedim ki,

801
00:46:51,726 --> 00:46:55,564
"Valium'dan olmalı."

802
00:46:56,940 --> 00:47:01,695
Eşim Google'da aramaya başladı.
"Valium ve intihar,"

803
00:47:01,778 --> 00:47:05,615
"Valium yoksunluğu," "Xanax yoksunluğu."

804
00:47:08,118 --> 00:47:11,872
Ne yazık ki, bağımlılık,
tolerans ve yoksunluk gibi

805
00:47:11,955 --> 00:47:15,000
benzodiazepin kaynaklı sorunları

806
00:47:15,083 --> 00:47:18,169
ilk tespit edenler doktorlar değil
hastalar oldu.

807
00:47:18,253 --> 00:47:21,423
Bu veriler 1970'lerden geldi
ve onları ilk anlamlandıran

808
00:47:21,506 --> 00:47:27,512
İngiltere'de benzodiazepin kliniği yöneten
psikiyatrist Dr. Heather Ashton'dı.

809
00:47:27,596 --> 00:47:31,683
Klinik farmakoloji ile
ilaç yoksunluğu yönetiminde

810
00:47:31,766 --> 00:47:34,311
bir eğitim noksanlığı mevcut.

811
00:47:34,394 --> 00:47:37,480
Hastaları dinlemek
kayıp bir sanat hâline geldi.

812
00:47:37,564 --> 00:47:41,318
İlaçların akıl hastalıklarını
iyileştirdiği fikri de

813
00:47:41,401 --> 00:47:44,195
doktorları cezbeder hâle geldi.

814
00:47:44,279 --> 00:47:46,823
Ashton Manual adında bir kılavuz yazdı,

815
00:47:46,907 --> 00:47:50,702
internette bulabilirsiniz,
gerçekten harika bir belge.

816
00:47:51,202 --> 00:47:55,582
Birdenbire Ashton Manual'la karşılaştık.

817
00:47:55,665 --> 00:48:00,921
Doktorlara bildirdiğim şikayetlerin hepsi
kitapta mevcuttu,

818
00:48:01,004 --> 00:48:03,006
art arda sıralanmıştı.

819
00:48:03,089 --> 00:48:05,425
Eşimle göz göze geldik,

820
00:48:07,177 --> 00:48:08,678
"Nasıl yani?" dedik.

821
00:48:09,763 --> 00:48:15,352
32 farklı doktora gittik
ve hiçbiri parçaları birleştirip

822
00:48:15,435 --> 00:48:20,023
benzodiazepini azalttığım için
benzo yoksunluğu çektiğimi anlamadı.

823
00:48:20,106 --> 00:48:21,983
Bazı hastalar sorun yaşamaz,

824
00:48:22,067 --> 00:48:26,446
bazıları ise en ufak
doz değişikliğine karşı bile hassastır.

825
00:48:26,529 --> 00:48:31,326
Bu özellikle yaşlılar için geçerli.
Yaşlandıkça beynimiz daha zor uyum sağlar.

826
00:48:31,826 --> 00:48:35,872
İnsan 50 yaşını geçtiyse
ve yıllardır benzodiazepin kullanıyorsa

827
00:48:35,956 --> 00:48:38,124
bırakması çok zor olur.

828
00:48:38,208 --> 00:48:40,585
Çok az insan olası tehlikelerin farkında.

829
00:48:40,669 --> 00:48:44,381
Çok az doktor bu tehlikelerin farkında.

830
00:48:44,881 --> 00:48:46,967
Şu aşamada çok şaşırtıcı.

831
00:48:47,050 --> 00:48:51,012
Bunlar çok faydalı araçlar. İyi ki varlar.

832
00:48:51,513 --> 00:48:54,474
Onları icat edenlere minnettarım.

833
00:48:54,557 --> 00:48:59,187
Sorun şu ki, onları çok sık

834
00:48:59,270 --> 00:49:01,648
ve çok uzun süre kullanıyoruz.

835
00:49:02,983 --> 00:49:05,110
Bağımlılık riski oluşturan

836
00:49:05,193 --> 00:49:08,321
en önemli unsurlardan biri

837
00:49:08,405 --> 00:49:10,365
ilaca kolay erişimdir.

838
00:49:11,282 --> 00:49:14,995
Aşırı ilaç yazımının
ve arzın yüksek olduğu bir çağdayız

839
00:49:15,078 --> 00:49:19,040
yani bu ilaçları deneme
ve onlara bağımlı olma ihtimaliniz yüksek.

840
00:49:20,750 --> 00:49:22,752
90'lardan beri psikiyatristim

841
00:49:22,836 --> 00:49:28,216
ve o zamanlar bana gelen biri
kaygı veya depresyon belirtisi gösterse

842
00:49:28,299 --> 00:49:31,428
"Depresyondasın" şeklinde
açıklama yapmam gerekirdi.

843
00:49:31,511 --> 00:49:33,847
Ya da "Panik atak geçiriyorsun" derdim

844
00:49:33,930 --> 00:49:38,018
ve ilk veya ikinci seansta
biraz vakit ayırıp

845
00:49:38,101 --> 00:49:41,646
ilaç kullanmanın ayıp olmadığını
makul bir dille anlatırdım.

846
00:49:42,689 --> 00:49:46,818
FDA, 1997 yılında ilaç şirketlerinin

847
00:49:46,901 --> 00:49:50,196
insanlara doğrudan
reklam yapabileceğine karar verdi.

848
00:49:50,280 --> 00:49:52,907
Klinik depresyondan
kendi kendine çıkamazsın.

849
00:49:52,991 --> 00:49:55,118
Çünkü bu gerçek bir hastalık.

850
00:49:55,201 --> 00:49:57,579
Kaygılı olabilirsiniz. Uyku tutmayabilir.

851
00:49:57,662 --> 00:50:00,373
Sosyal kaygının
ne demek olduğunu biliyoruz.

852
00:50:00,457 --> 00:50:02,459
Suçlusu kimyasal dengesizlik olabilir.

853
00:50:02,542 --> 00:50:04,085
Hayatını geri alabilirsin.

854
00:50:04,169 --> 00:50:06,337
Hayat tekrar hayata benzeyebilir.

855
00:50:06,421 --> 00:50:10,300
Artık kimseyi ikna etmeme, desteklememe,
meram anlatmama gerek yok

856
00:50:10,383 --> 00:50:14,888
çünkü bana gelip şunu soruyorlar,
"Wellbutrin mi alayım, Effexor mu?"

857
00:50:14,971 --> 00:50:17,640
Ya da "Pilates hocam Paxil kullanıyor

858
00:50:17,724 --> 00:50:21,352
ama dişçim Zoloft'u önerdi,
ikisinin farkı nedir?"

859
00:50:21,436 --> 00:50:25,231
Bir bakım süreci söz konusu değildi.
Rutin kontrol filan yoktu.

860
00:50:25,315 --> 00:50:28,318
"Nasılsın? Burada neler oluyor?

861
00:50:28,401 --> 00:50:32,030
"Ruh hâlin nasıl?"
Daha çok ticari bir ilişki gibiydi.

862
00:50:32,113 --> 00:50:36,493
Tıp öyle bir endüstrileşti ki

863
00:50:36,576 --> 00:50:39,788
doktorlar seri üretim hattındaki
işçilere benzedi.

864
00:50:39,871 --> 00:50:44,584
Ondan sonraki psikiyatristlerimle de
ilişkim ticari gibiydi.

865
00:50:44,667 --> 00:50:47,462
Bana müşteri gibi davranan
insanları ben buldum.

866
00:50:47,545 --> 00:50:50,715
"Hislerimi anlatmayayım.
O konuyu açmayalım" diyordum.

867
00:50:50,799 --> 00:50:54,719
Doktorların hastaları
hemen muayene etmeleri,

868
00:50:54,803 --> 00:50:57,722
çabucak ilaç yazmaları için
muazzam bir baskı var.

869
00:50:57,806 --> 00:51:00,058
Çünkü üçüncü taraflar böyle kazanıyor.

870
00:51:00,141 --> 00:51:03,603
Bir doktor, "Teksas'taki
çocukluğunu anlatır mısın?" dedi.

871
00:51:03,686 --> 00:51:06,731
"İstemiyorum.
Reçete kısmına gelelim" dedim.

872
00:51:06,815 --> 00:51:10,026
Hastalardan hizmetlerimize
puan vermelerini istiyoruz.

873
00:51:10,110 --> 00:51:12,153
Doktorlar yüksek puan almaya hevesli

874
00:51:12,237 --> 00:51:16,658
zira kariyerlerinde ilerlemeleri
bu anketlerdeki performanslarına bağlı.

875
00:51:16,741 --> 00:51:19,953
Doğal olarak,
tüm bu görünmez teşviklerle birlikte

876
00:51:20,036 --> 00:51:23,456
doktorlar, hastalar ne isterse yazıyor.

877
00:51:23,540 --> 00:51:26,626
Diğer sorun ise kısa vadede
bu maddelerin işe yaraması.

878
00:51:26,709 --> 00:51:30,839
On üç yaşındayken
New Hampshire'da bir terapiste gittim.

879
00:51:30,922 --> 00:51:32,298
SARAH SILVERMAN
KOMEDYEN

880
00:51:33,633 --> 00:51:36,386
O gün…

881
00:51:36,469 --> 00:51:40,807
Oraya gittiğim ilk gün dedi ki…
Bu arada sene 1984 filan.

882
00:51:40,890 --> 00:51:47,438
Dedi ki, "Sana bir ilaç yazacağım.
Her üzüldüğünde bir tane al."

883
00:51:47,522 --> 00:51:48,565
O ilaç Xanax'tı.

884
00:51:48,648 --> 00:51:52,902
Dikkat etmeliyim. Bütün benzodiazepinleri,
bütün ilaçları kötülemek istemem.

885
00:51:52,986 --> 00:51:56,030
Biliyorum ki
opioidler gibi fazla yazılıyorlar.

886
00:51:56,114 --> 00:51:59,701
İkisi de ağrı kesici.
Biri ruhsal, diğeri fiziksel ağrı için.

887
00:52:00,285 --> 00:52:04,205
Birçok çevrede
büyük bir Xanax krizi yaşanıyor.

888
00:52:04,789 --> 00:52:07,125
Reçeteli ilaç salgınının ortasındayız.

889
00:52:07,208 --> 00:52:09,919
Sorunun opioidler olduğu düşünülüyor

890
00:52:10,003 --> 00:52:11,546
ama bundan ibaret değil.

891
00:52:12,172 --> 00:52:17,177
Rapçi Lil Xan, yani kısaca Xanax,
müziğinde Xanax'a gönderme yapan

892
00:52:17,260 --> 00:52:19,804
50'yi aşkın sanatçıdan sadece biri.

893
00:52:19,888 --> 00:52:21,472
Aldığım doz muhtemelen

894
00:52:22,348 --> 00:52:25,143
günde 12 ila 14 kez
iki miligramlık tabletti.

895
00:52:26,060 --> 00:52:26,978
Vay canına.

896
00:52:27,562 --> 00:52:28,980
Çok fenaydı.

897
00:52:29,063 --> 00:52:31,524
Kafamın içinde sesler

898
00:52:31,608 --> 00:52:34,027
Pes etmemi söylerler

899
00:52:34,110 --> 00:52:36,279
Biraz Xanax buldum yatağımda

900
00:52:36,362 --> 00:52:38,698
Atıp ağzıma devam ettim uyumaya

901
00:52:38,781 --> 00:52:44,621
Acıyı veya kaygıyı ya da her neyse,
onu kabullenmek ve yüceltmemek

902
00:52:44,704 --> 00:52:47,498
iki tarafı keskin bir kılıç.

903
00:52:47,999 --> 00:52:49,792
Hem de çok keskin bir kılıç.

904
00:52:49,876 --> 00:52:53,671
İpin ucunu kaçırmak o kadar kolay ki.

905
00:52:53,755 --> 00:52:56,925
Ve gençlere bu konuda
pek eğitim vermiyoruz.

906
00:52:57,008 --> 00:52:59,469
Bobby, çok geçmeden idollerini örnek alıp

907
00:52:59,552 --> 00:53:02,096
onuncu sınıfta ilk hapını yuttu.

908
00:53:02,805 --> 00:53:04,599
İlk hapla müptelası oldum.

909
00:53:04,682 --> 00:53:07,185
Bir telefonla, bir mesajla kapımdaydı.

910
00:53:07,268 --> 00:53:08,519
Her türlü hap.

911
00:53:08,603 --> 00:53:13,858
Sosyal medya, bu hapları satın almak için
artık önemli bir araç.

912
00:53:13,942 --> 00:53:17,278
Aslında bu artık… Bu torbacınız olabilir.

913
00:53:17,362 --> 00:53:21,157
Birkaç tuşa dokunarak
kolayca Xanax alabilirsiniz.

914
00:53:21,241 --> 00:53:23,618
Bu haplar her yerde.

915
00:53:23,701 --> 00:53:25,370
Bir hesap buldum,

916
00:53:25,453 --> 00:53:31,584
Snapchat kullanan 104 torbacıyla
adlarını yazarak irtibata geçebiliyorsun.

917
00:53:31,668 --> 00:53:33,753
Uyuşturucu satıcısı rehberi yani.

918
00:53:33,836 --> 00:53:37,924
Artık merdiven altı laboratuvarlarda,
yasa dışı laboratuvarlarda

919
00:53:38,007 --> 00:53:41,052
çok güçlü benzodiazepinler yapan
bir sürü insan var.

920
00:53:41,135 --> 00:53:43,304
Ölümcül bir ilaç haberi.

921
00:53:43,388 --> 00:53:49,060
Anksiyete ilacı Xanax şeklinde yapılmış
ufak, beyaz bir hap.

922
00:53:49,143 --> 00:53:52,855
Ama son derece güçlü bir opioid olan
fentanil içeriyor.

923
00:53:52,939 --> 00:53:55,608
İnsanlar internete girip
hap makinesi alabiliyor.

924
00:53:55,692 --> 00:53:57,235
Hap boyası alabiliyor.

925
00:53:57,318 --> 00:54:01,239
Fentanil buraya konuyor,
herhangi bir seyrelticiyle birlikte.

926
00:54:01,322 --> 00:54:03,783
Sonra çarkı çeviriyorum

927
00:54:04,867 --> 00:54:07,245
ve tablet çıkıyor.

928
00:54:07,328 --> 00:54:10,415
Torbacından aldığın iki hapa bakarsan

929
00:54:10,498 --> 00:54:13,084
biri biraz daha fazla fentanil içerebilir.

930
00:54:13,167 --> 00:54:15,461
Ve hayatını kaybetmene sebep olabilir.

931
00:54:15,545 --> 00:54:20,174
Meksika'dan gelen haplar
artık çok profesyonelce yapılıyor.

932
00:54:20,258 --> 00:54:24,512
Farkı anlayamıyorsunuz.
Rengi kusursuz, yazılar başarılı,

933
00:54:24,595 --> 00:54:26,222
hapın dokusu…

934
00:54:26,306 --> 00:54:29,100
Gerçeğine çok benziyor. Korkutucu.

935
00:54:29,183 --> 00:54:33,938
Ünlü TV terapisti Laura Berman,
oğlunun aşırı dozdan

936
00:54:34,022 --> 00:54:36,065
pazar günü öldüğünü açıkladı.

937
00:54:36,149 --> 00:54:38,401
Fentanil içeren bir şey demiştiniz.

938
00:54:38,484 --> 00:54:42,363
Bu ilaçları almasına sebep olan
bir ağrısı filan var mıydı?

939
00:54:42,447 --> 00:54:45,908
-Sizce ne aldığını biliyor muydu?
-Hayır.

940
00:54:45,992 --> 00:54:48,328
Son on yılda, aşırı doz vakalarının

941
00:54:48,411 --> 00:54:51,539
büyük oranda
tek maddeyle sınırlı olmadığını gördük.

942
00:54:51,622 --> 00:54:54,000
Genellikle farklı ilaçların kombinasyonu.

943
00:54:54,083 --> 00:54:57,754
Benzodiazepin tek başına
doz aşımında pek tehlikeli olmasa da

944
00:54:57,837 --> 00:54:59,630
opioidlerle karıştırıldığında

945
00:54:59,714 --> 00:55:02,633
anestezi sınıfına giriyor
ve çok tehlikeli oluyor.

946
00:55:02,717 --> 00:55:04,927
Çünkü çifte yatıştırıcı etkisi oluyor.

947
00:55:05,011 --> 00:55:09,432
Kalp krizi geçirebilirsiniz.
Ölebilirsiniz. Nefesiniz durabilir.

948
00:55:10,016 --> 00:55:11,434
Daha 21 yaşındaydı.

949
00:55:11,517 --> 00:55:14,562
Popüler YouTube yıldızı
ve umut vadeden rapçi

950
00:55:14,645 --> 00:55:17,190
Lil Peep dün gece hayatını kaybetti.

951
00:55:17,273 --> 00:55:19,817
Haberlerde ağrı kesici

952
00:55:20,443 --> 00:55:23,071
veya benzodiazepin kaynaklı çok ölüm var.

953
00:55:23,154 --> 00:55:25,865
Bir acı ve kaygı fırtınasıyla boğuşup

954
00:55:25,948 --> 00:55:28,659
yaşayabilmek için
onu susturmaya çalışıyorlar.

955
00:55:29,994 --> 00:55:31,204
Aynaya baktım

956
00:55:31,287 --> 00:55:35,917
ve bunu sürdürürsem öleceğimi
o anda anladım.

957
00:55:36,000 --> 00:55:38,753
Ben de bir anda bıraktım

958
00:55:38,836 --> 00:55:42,173
ve birkaç nöbet geçirdim,

959
00:55:42,256 --> 00:55:43,758
hastaneye kaldırıldım.

960
00:55:43,841 --> 00:55:47,011
Xan, birçok denemenin ardından
temizlendiğini söyledi.

961
00:55:47,095 --> 00:55:49,764
Xanarchy diye
bir hareket başlatmak istedim.

962
00:55:49,847 --> 00:55:53,017
Amacı Xanax kullanımına karşı çıkmak

963
00:55:53,101 --> 00:55:54,977
ve duyurmaya çalıştığım da bu.

964
00:55:55,061 --> 00:55:58,398
Birbirimizi ve kendimizi
sorumlu tutmalıyız

965
00:55:59,023 --> 00:56:03,069
ve uyuşturucu kültürünü yüceltmeyi
kesinlikle bırakmalıyız.

966
00:56:03,152 --> 00:56:08,449
Bana şimdi Xannie verme, asla verme…

967
00:56:08,533 --> 00:56:13,746
Küçükken çok sevdiğim insanların
olmadıkları kişilere dönüşmesi hoş değil.

968
00:56:13,830 --> 00:56:16,916
Bunu görmek tuhaf.
Ayrıca artık kimse ölmesin.

969
00:56:16,999 --> 00:56:18,251
İnsanlar ölmesin.

970
00:56:18,334 --> 00:56:20,253
Çocuklar birer felaket habercisi.

971
00:56:20,336 --> 00:56:24,298
Dünyamızda işlerin kötü gittiğini
onlara bakarak anlıyorsunuz.

972
00:56:24,382 --> 00:56:27,718
Şu anda kliniğimdeki işimin yarısı
ilaçları bıraktırmak,

973
00:56:27,802 --> 00:56:33,683
yani gittikçe artan sayıda hastanın
opioidleri, benzodiazepinleri

974
00:56:33,766 --> 00:56:36,102
veya her ikisini bırakmasını sağlamak.

975
00:56:36,185 --> 00:56:38,354
Hastalar için de kafa karıştırıcı

976
00:56:38,438 --> 00:56:40,940
zira ilaçlara bağımlı olan,

977
00:56:41,023 --> 00:56:44,569
onları uzun süre alan hastalar
onsuz bir hayat düşünemiyor.

978
00:56:44,652 --> 00:56:48,156
Anksiyeteden kurtulmasalar
veya iyileşmeseler bile

979
00:56:48,239 --> 00:56:51,325
ilaçlar olmadan yaşayamıyorlar.

980
00:56:51,409 --> 00:56:53,703
Fikri bile onları dehşete düşürüyor.

981
00:56:53,786 --> 00:56:55,788
İşte bunlar yoksunluk belirtileri.

982
00:56:55,872 --> 00:56:58,124
Tolerans ve yoksunluğun doğası böyle.

983
00:57:18,019 --> 00:57:21,647
İyi ki üniversitede kimya dersi almışım.

984
00:57:26,360 --> 00:57:29,864
Bunu yapmayı hiçbir doktor öğretmez.

985
00:57:32,116 --> 00:57:34,744
Bunun adı sıvı mikro azaltım.

986
00:57:36,078 --> 00:57:38,372
Dozunuzu her gün

987
00:57:39,582 --> 00:57:45,755
minicik bir oranda azaltmanızı sağlıyor.

988
00:57:46,506 --> 00:57:48,174
Fazla acele ederseniz

989
00:57:49,175 --> 00:57:53,638
korkunç bir duruma düşebilirsiniz.

990
00:57:57,850 --> 00:58:00,102
Bu kimyasallar o kadar güçlü ki

991
00:58:00,603 --> 00:58:05,441
bu şekilde yavaşça azaltmak bile
yıllar sürüyor.

992
00:58:13,115 --> 00:58:17,912
DEMİR YOLU GEÇİDİ

993
00:58:19,830 --> 00:58:22,416
Orta çizgiden rayın tepesine kadar mı?

994
00:58:22,500 --> 00:58:24,293
-Bir buçuk metre.
-Bir buçuk.

995
00:58:24,377 --> 00:58:27,338
-Bir numaraya hazır olunca söyle.
-Tamam, şimdi.

996
00:58:27,421 --> 00:58:30,550
Tamam, şuradaki mesafe yetmiş santim.

997
00:58:30,633 --> 00:58:31,801
Yetmiş.

998
00:58:33,844 --> 00:58:38,975
Michigan eyaletinde çalışıyorum
ve inşaat mühendisliği programındayım.

999
00:58:39,058 --> 00:58:45,606
Üç yıldır bu işi yapıyorum
ve tam bir yetişkin işi.

1000
00:58:45,690 --> 00:58:47,066
18'ime basınca başladım.

1001
00:58:48,818 --> 00:58:52,738
İnsanların bazı konularda
bana güvenmeleri güzeldi.

1002
00:58:52,822 --> 00:58:54,323
Stresli olduğu doğru

1003
00:58:54,407 --> 00:58:57,410
ama işi bitirmemi sağlayacak kadar.

1004
00:58:57,493 --> 00:58:59,620
Dayanılmayacak bir stres değil.

1005
00:59:00,121 --> 00:59:03,374
Xanax'a şiddetle karşı çıkan
insanların büyük kısmı

1006
00:59:03,457 --> 00:59:06,794
bunu eğlence amaçlı kullanım
dolayısıyla yapıyor.

1007
00:59:06,877 --> 00:59:12,133
Birinin onu yanlış kullandığını görünce
içimden şunu demek geliyor,

1008
00:59:12,216 --> 00:59:15,678
"Keşke ihtiyacı olan birine
nasıl fayda ettiğini görebilsen."

1009
00:59:18,639 --> 00:59:20,600
Her gün bir miligram içiyorum.

1010
00:59:20,683 --> 00:59:24,854
Bu benim başlangıç dozumdu
ve hep aynı dozda devam ettim.

1011
00:59:26,272 --> 00:59:29,609
Bağımlılık yapabilir. Bende yapmadı

1012
00:59:30,484 --> 00:59:31,319
ama

1013
00:59:32,153 --> 00:59:34,155
psikolojik açıdan, evet.

1014
00:59:34,238 --> 00:59:37,241
Hep şöyle olacak,
"Bu olmazsa ne yapacağım?"

1015
00:59:37,325 --> 00:59:43,289
Bir ilaca tamamen,
yüzde yüz bağımlı hâle gelmek kolay

1016
00:59:43,372 --> 00:59:44,498
ve ben…

1017
00:59:44,999 --> 00:59:48,628
Faydalı bir ilaç olsa bile
şu düşünce korkutuyor.

1018
00:59:48,711 --> 00:59:53,466
"Ya biterse? Ya biri alırsa?
Ya unutursan? Ne yapacaksın?"

1019
00:59:53,966 --> 00:59:55,926
Bu düşünce beni çok korkutuyor.

1020
00:59:56,010 --> 00:59:58,763
İlaçlar insanlar için çok önemli olabilir

1021
00:59:58,846 --> 01:00:02,475
ve insanların aşırı kaygıyla
baş etmelerine yardımcı olmasının

1022
01:00:02,558 --> 01:00:05,102
önemini azımsamak istemiyorum.

1023
01:00:05,186 --> 01:00:09,065
Aslında bizi özümüze döndürüyor,
daha çok kendimiz oluyoruz

1024
01:00:09,148 --> 01:00:12,318
ama ilacı bıraktığınız anda,
başka bir tedavi yoksa

1025
01:00:12,985 --> 01:00:14,528
anksiyete tekrar yükseliyor.

1026
01:00:15,321 --> 01:00:20,743
Annem hastalandığında öğrendik ki
ileri seviye kolon kanseriymiş.

1027
01:00:20,826 --> 01:00:22,161
Havaalanına koştum.

1028
01:00:22,244 --> 01:00:26,499
Babam, kız kardeşim ve ben
Boston'da yaşıyorduk.

1029
01:00:27,375 --> 01:00:30,002
Her gittiğimde,
"Bu kez ölecek mi?" diyordum.

1030
01:00:30,086 --> 01:00:32,838
Bu düşünceler devam etti,

1031
01:00:32,922 --> 01:00:36,217
ilk panik atağımı o sırada yaşadım.

1032
01:00:36,300 --> 01:00:38,594
Çünkü işten çıkıp gelmem gerekiyordu.

1033
01:00:38,678 --> 01:00:42,973
Bir sunum yapacaktım
ve ağır bir sinir krizi geçirdim.

1034
01:00:43,057 --> 01:00:46,602
Kendimi şirketin tuvaletinde
nefes nefese buldum,

1035
01:00:46,686 --> 01:00:48,187
kalp krizi sandım.

1036
01:00:48,270 --> 01:00:50,731
"Bu ne? Eyvah!" filan dedim.

1037
01:00:51,524 --> 01:00:54,276
Hani içinden çıkamadığınız türden bir şey.

1038
01:00:56,153 --> 01:00:59,156
Vefat etmeden önce
annem bir mektup yazmıştı.

1039
01:00:59,240 --> 01:01:02,952
Kardeşime, kız kardeşime,
bana, babama, herkese yazmıştı.

1040
01:01:03,577 --> 01:01:07,998
Bana yazdığı mektupta demişti ki,
"Seni bir kalıba soktuğum için

1041
01:01:08,082 --> 01:01:13,462
ve asla olmayacağın biri olmaya
zorlandığını hissettirdiğim için üzgünüm."

1042
01:01:14,422 --> 01:01:16,132
Okurken gözyaşlarına boğuldum.

1043
01:01:16,215 --> 01:01:22,263
"Evet" dedim, beni uzun süre geren
ve kaygılı olmama sebep olan buydu

1044
01:01:22,346 --> 01:01:24,682
çünkü bir kalıba girmem bekleniyordu.

1045
01:01:24,765 --> 01:01:28,811
Benim için kalıp şuydu,
"Bu kadar frapan olmamalısın.

1046
01:01:28,894 --> 01:01:33,399
Siyahisin. Bu konuşma şekli ne?
Şöyle konuşmalısın. Şunu bekliyorum."

1047
01:01:33,482 --> 01:01:38,028
Annem ağustosta vefat etti ve işte o zaman

1048
01:01:38,904 --> 01:01:40,990
her şey su yüzüne çıktı.

1049
01:01:41,574 --> 01:01:43,743
Şöyle düşündüm,

1050
01:01:43,826 --> 01:01:46,871
"Bu işi kendi kendime çözmem gerek."

1051
01:01:49,206 --> 01:01:51,375
Terapiye ihtiyacım olduğunu anladım.

1052
01:01:52,001 --> 01:01:55,880
Seni kaygılandıran şeylerin farkındaysan
ve onlardan kurtulamıyorsan

1053
01:01:55,963 --> 01:01:59,675
atılacak en basit adımları hatırlamak
büyük önem arz ediyor.

1054
01:01:59,759 --> 01:02:01,302
Öncelikle nefes al.

1055
01:02:04,013 --> 01:02:06,515
Yeterli miktarda uyumak.

1056
01:02:08,184 --> 01:02:10,770
İnsanları bolca uyumaya teşvik ediyorum.

1057
01:02:10,853 --> 01:02:12,104
Egzersiz yapmak.

1058
01:02:13,856 --> 01:02:17,067
Ve mümkün olduğunca dışarı çıkmak.

1059
01:02:17,818 --> 01:02:20,237
Egzersiz yapmak ve güneşe çıkmak.

1060
01:02:21,155 --> 01:02:23,115
Yoga veya meditasyon yapmak.

1061
01:02:23,199 --> 01:02:25,409
Meditasyonun çok faydası dokundu.

1062
01:02:25,493 --> 01:02:30,331
Biyolojik olarak gevşemiş olmanın

1063
01:02:30,414 --> 01:02:33,083
anksiyeteyi önlediğini biliyoruz.

1064
01:02:33,167 --> 01:02:37,213
Yani aynı anda hem gevşemiş
hem de kaygılı olamazsınız.

1065
01:02:37,296 --> 01:02:41,258
Aynı şekilde alışkanlık yapmayan
başka ilaçlar da var.

1066
01:02:41,342 --> 01:02:43,552
Selektif Serotonin
Geri Alım İnhibitörleri,

1067
01:02:43,636 --> 01:02:45,930
anksiyeteyi hemen tedavi etmiyor

1068
01:02:46,013 --> 01:02:49,934
ama genel kaygı oranını düşürüp

1069
01:02:50,017 --> 01:02:52,895
panik atak geçirme
ihtimalini azaltıyorlar.

1070
01:02:52,978 --> 01:02:54,980
New York'ta psikiyatristim

1071
01:02:55,064 --> 01:02:59,527
ve elbette ki hastalarıma
antidepresan ve anksiyete ilacı yazıyorum.

1072
01:03:00,319 --> 01:03:03,405
Ama hastalarıma
kenevir bazlı ilaçları da anlatırım

1073
01:03:03,489 --> 01:03:06,033
zira anksiyeteye çok iyi gelebiliyorlar.

1074
01:03:06,116 --> 01:03:07,076
CBD YAĞI

1075
01:03:07,159 --> 01:03:10,246
Ketlenmiyorsunuz. Zihin bulanıklığı yok.

1076
01:03:10,329 --> 01:03:12,414
Aklınız hâlâ yerinde

1077
01:03:12,498 --> 01:03:15,000
ama stresle daha iyi
başa çıkabiliyorsunuz.

1078
01:03:15,084 --> 01:03:17,711
Bu bozuklukların tedavisine dair
epey bilgimiz var

1079
01:03:17,795 --> 01:03:20,589
ve kanıtlanmış en başarılı tedaviler

1080
01:03:20,673 --> 01:03:23,092
bilişsel davranışçı terapiler.

1081
01:03:23,175 --> 01:03:27,471
Bu teknikler sistematik düşünce
ve davranış kalıplarına,

1082
01:03:27,555 --> 01:03:29,932
yaptığımız seçimlere odaklanıyor.

1083
01:03:30,015 --> 01:03:35,145
Stresimize bakış açımızı da
bence kökten değiştiriyor.

1084
01:03:36,063 --> 01:03:39,441
O ilave katmana,
terapiyle birlikte büyüyen

1085
01:03:39,525 --> 01:03:41,569
ve şunu diyen o sese sahip olmak güzel.

1086
01:03:41,652 --> 01:03:45,948
"Merak etme. Bunlar senin hislerin.
Bir şeyler hissetmek normal.

1087
01:03:46,031 --> 01:03:49,076
Hisler ve düşünceler
gerçeklerden farklıdır.

1088
01:03:49,618 --> 01:03:51,829
Tek yapman gereken bugünü yaşamak.

1089
01:03:51,912 --> 01:03:53,289
Ve sonra yarın olacak.

1090
01:03:53,372 --> 01:03:56,959
Sonunda o yarınlar birikecek
ve artık bunu hissetmeyeceksin."

1091
01:03:57,042 --> 01:04:01,297
Devam etmek için bu yeterli
çünkü en nihayetinde,

1092
01:04:01,380 --> 01:04:05,551
bu zor günleri yaşarken
hayatına devam etmek zorundasın.

1093
01:04:07,261 --> 01:04:10,180
Pandemi sırasında daha iyi anladık ki

1094
01:04:10,264 --> 01:04:15,519
sosyal ilişkiler, kaygıyı yok etmenin
en etkili yollarından biri.

1095
01:04:17,271 --> 01:04:20,190
Yalnızlık sadece ruh sağlığına değil,

1096
01:04:20,274 --> 01:04:23,319
fiziksel sağlığa da
en zararlı etkenlerden.

1097
01:04:25,112 --> 01:04:27,281
Bu sene boşandım

1098
01:04:27,364 --> 01:04:31,160
ve evliliğimi bitiren aydınlanmalar ile

1099
01:04:31,243 --> 01:04:33,996
hayatıma yeniden başlamakla
yüzleşmek arasında

1100
01:04:34,079 --> 01:04:36,999
yine bir depresyon-anksiyete
döngüsüne girdim.

1101
01:04:38,000 --> 01:04:42,630
Evliliğimde olanları ne anneme
ne de en iyi arkadaşlarıma anlatmıştım.

1102
01:04:42,713 --> 01:04:45,966
Meditasyona ve günlük tutmaya
odaklanmaya çalışıyordum,

1103
01:04:46,050 --> 01:04:47,092
terapiye gidiyordum,

1104
01:04:47,176 --> 01:04:50,679
bununla başa çıkmak için
yapabileceğim her şeyi yapıyordum

1105
01:04:50,763 --> 01:04:54,516
ama asıl yapmam gereken,
sevgisiyle bunu aşmama yardımcı olacak

1106
01:04:54,600 --> 01:04:56,518
hayatımdaki kadınlara sırt dayamakmış.

1107
01:05:00,814 --> 01:05:04,193
Nasıl olursa olsun
başkalarıyla gerçekten bağ kurabilirsek

1108
01:05:04,276 --> 01:05:09,281
diğer tüm söylediklerimi unutun,
muhtemelen en iyisi bu olur.

1109
01:05:09,365 --> 01:05:14,161
Ama gerçek şu ki,
anormal ortamlara verilen normal tepkileri

1110
01:05:14,662 --> 01:05:18,207
bir hastalık olarak adlandırmak yanlış.

1111
01:05:18,290 --> 01:05:19,708
Bir bakıma,

1112
01:05:19,792 --> 01:05:24,213
dünyamızı ve içindeki gerçek sorunları
düzeltmek yerine

1113
01:05:24,713 --> 01:05:27,091
psikotrop ilaçlar kullanarak

1114
01:05:27,174 --> 01:05:30,761
sunduğumuz bu çarpık dünyayı

1115
01:05:30,844 --> 01:05:33,639
insanlara kabul ettiriyoruz.

1116
01:05:33,722 --> 01:05:34,765
Büyük İstifa.

1117
01:05:34,848 --> 01:05:39,269
İşten ayrılma veya kariyer değiştirme
furyasına uzmanlarca verilen ad bu.

1118
01:05:39,353 --> 01:05:42,690
Amerika'da
emekli olan kişi sayısı da artışta.

1119
01:05:42,773 --> 01:05:45,901
Çalışma haftasını
beşten dört güne indirme baskısı

1120
01:05:45,985 --> 01:05:47,528
dünya çapında ivme kazanıyor.

1121
01:05:47,611 --> 01:05:50,155
Görünüşe göre bu pandemi,

1122
01:05:50,239 --> 01:05:55,577
Amerikalıların istedikleri çalışma şeklini
ve kabul ettikleri işleri değiştirdi.

1123
01:05:55,661 --> 01:05:59,248
Amerika'da akıl sağlığıyla ilgili
bir hareket başlatıyoruz.

1124
01:05:59,999 --> 01:06:04,753
Kimsenin sorunları yüzünden
yalnız hissetmeyeceği ve utanmayacağı

1125
01:06:04,837 --> 01:06:07,006
bir toplum inşa etmek istiyoruz.

1126
01:06:07,089 --> 01:06:10,884
İhtiyacı olan herkesin
yardım alabileceği bir dünya istiyoruz.

1127
01:06:10,968 --> 01:06:13,387
Akıl hastalıklarına karşı
reaktif olmayacağız.

1128
01:06:13,470 --> 01:06:15,889
Akıl sağlığı konusunda proaktif olacağız.

1129
01:06:15,973 --> 01:06:17,474
Yeni nesil sporcular,

1130
01:06:17,558 --> 01:06:21,478
örneğin Simone Biles ve Naomi Osaka,
akıl sağlığını gündeme getiriyor.

1131
01:06:21,562 --> 01:06:23,772
Kendi sorunlarımız var ve bu zor.

1132
01:06:23,856 --> 01:06:26,734
Kaç kişiye yardım ettiğini
bilmiyorsun bile,

1133
01:06:26,817 --> 01:06:29,778
kendin zor bir sürecin içinde olsan da.

1134
01:06:29,862 --> 01:06:31,739
Akıl sağlığı,

1135
01:06:31,822 --> 01:06:36,493
hayatımızda deneyimlediğimiz şeylerle,

1136
01:06:36,577 --> 01:06:40,706
gerçekleştirdiğimiz şeylerle alakalıdır.

1137
01:06:40,789 --> 01:06:44,960
İster iyi koşullarda yaşayalım

1138
01:06:45,044 --> 01:06:46,128
ister kötü.

1139
01:06:46,211 --> 01:06:48,088
Akıl sağlığı her şeydir.

1140
01:06:48,172 --> 01:06:51,008
Tanrım. İnanmıyorum.
Sakin ol kalbim. Diyor ki,

1141
01:06:51,091 --> 01:06:53,969
"Bizlere güvenli bir alan sağladın,
teşekkürler."

1142
01:06:54,053 --> 01:06:55,596
İnanmıyorum.

1143
01:06:56,180 --> 01:06:57,347
Çok şeker.

1144
01:06:58,182 --> 01:07:03,187
"Siyahi Erkeklere Ücretsiz Terapi" diye
bir Instagram paylaşımıyla başladı.

1145
01:07:03,270 --> 01:07:05,856
Siyahi erkekleri ikna etmenin
zor olacağını düşünmüştüm

1146
01:07:05,939 --> 01:07:09,109
zira medya filan buna inanmamızı istiyordu

1147
01:07:09,193 --> 01:07:12,780
ama durum öyle değildi.
Aslında biraz tersten başladık

1148
01:07:12,863 --> 01:07:16,033
çünkü Siyahi Erkeklere Ücretsiz Terapi
ilanını verdiğimizde

1149
01:07:16,116 --> 01:07:19,578
ilk iki gün içinde 50 erkek başvurdu.

1150
01:07:19,661 --> 01:07:20,913
"Beleş terapi isterim."

1151
01:07:20,996 --> 01:07:24,666
"Bir dakika" dedik.
"Bunu etraflıca düşünmemişiz."

1152
01:07:25,250 --> 01:07:27,127
Ücretsiz sekiz seans veriyoruz.

1153
01:07:27,711 --> 01:07:31,423
Şu anda %75'i terapiye devam ediyor,

1154
01:07:31,507 --> 01:07:33,258
hem de ücretli şekilde.

1155
01:07:33,842 --> 01:07:36,678
Onlara bir bardak su veriyoruz aslında

1156
01:07:36,762 --> 01:07:39,306
ve bu su onlara şunu öğretmeli,

1157
01:07:39,389 --> 01:07:42,142
"Vay be, susadığımı fark etmemişim."

1158
01:07:42,226 --> 01:07:45,312
Şimdi suyu geri almamıza rağmen

1159
01:07:45,395 --> 01:07:48,732
"Bir dakika" diyorlar.
Evet, bunu tişörte bastırmalıyız.

1160
01:07:50,234 --> 01:07:54,571
Bir süredir hastalarıma
akışına bırakmaktan bahsediyorum.

1161
01:07:54,655 --> 01:07:59,326
Bir şey yaparken kendini kaybedebilirsin
ve bu her şey olabilir.

1162
01:07:59,409 --> 01:08:01,495
Ancak her ne yapıyorsan,

1163
01:08:01,578 --> 01:08:05,999
kendini tamamen o işe veriyorsun
ve benliğini unutuyorsun,

1164
01:08:06,083 --> 01:08:07,626
senden daha büyük bir şey var.

1165
01:08:12,840 --> 01:08:17,136
On iki yıl önce
bir at çiftliğine gitmiştik

1166
01:08:17,219 --> 01:08:21,140
ve atları kurtarma projeleri vardı.

1167
01:08:21,640 --> 01:08:24,852
Sanırım 60 kadar at kurtarmışlardı.

1168
01:08:24,935 --> 01:08:29,565
Büyük kısmı şu ya da bu şekilde
kötü şartlardan gelmişti.

1169
01:08:29,648 --> 01:08:32,025
Sonra gönüllü aradıklarını öğrendik.

1170
01:08:32,109 --> 01:08:34,903
"Pekâlâ, pandeminin göbeğinde

1171
01:08:34,987 --> 01:08:38,866
hazır spor salonları kapalıyken,
dışarıda yiyemezken,

1172
01:08:38,949 --> 01:08:42,244
hiçbir şey yapamazken, sosyalleşemezken

1173
01:08:42,828 --> 01:08:47,958
belki açık havada gönüllü çalışmak
iyi gelebilir" dedim.

1174
01:08:48,041 --> 01:08:51,837
Gönüllüler geliyor, padokları temizliyor,

1175
01:08:51,920 --> 01:08:54,423
atları tımar ediyor ve yürüyüşe çıkarıyor.

1176
01:08:55,174 --> 01:08:59,511
İyi bir amaç için açık havaya çıkabilmek,
fiziksel iş yapmak,

1177
01:08:59,595 --> 01:09:01,930
hayvanlarla tekrar bağ kurmak,

1178
01:09:02,014 --> 01:09:06,018
tüm bunlar beni iyileştirdi.

1179
01:09:06,101 --> 01:09:09,188
Evimden çıktım, kendimden uzaklaştım,

1180
01:09:09,271 --> 01:09:12,858
biraz sıkı çalıştım ve temiz hava aldım.

1181
01:09:12,941 --> 01:09:17,946
Kötü bir gün geçirirken bir ata sarılmak
gerçekten olağanüstü.

1182
01:09:22,910 --> 01:09:26,663
Kendim dışında
odaklanacak bir meşgale bulmalıydım,

1183
01:09:27,706 --> 01:09:30,292
ben de çiçek aranjmanını seçtim.

1184
01:09:32,294 --> 01:09:34,504
Bu süreci çok huzur verici buluyorum.

1185
01:09:34,588 --> 01:09:37,341
Çiçekleri tasnif ediyorum,

1186
01:09:37,424 --> 01:09:41,470
onlara ve renklerine bakıyorum,
dokunmayı çok seviyorum.

1187
01:09:41,553 --> 01:09:45,224
Sorunumla başa çıkmak ve sakinleşmek için

1188
01:09:45,307 --> 01:09:47,601
dokunabileceğim şeylere ihtiyacım var.

1189
01:09:50,938 --> 01:09:53,857
Anksiyetemin en büyük kaynağı,

1190
01:09:53,941 --> 01:09:56,485
bir şeyi başaramayacağım düşüncesi

1191
01:09:56,568 --> 01:10:00,489
veya bir şeyi yanlış yaptığım hissi.

1192
01:10:01,907 --> 01:10:04,910
Bana huzur veren şeyler,
kendim için yaptığımı

1193
01:10:04,993 --> 01:10:06,411
düşündüğüm şeyler.

1194
01:10:06,495 --> 01:10:10,999
Yani kimse buna bakıp yargılamayacak
ya da eleştirmeyecek.

1195
01:10:12,334 --> 01:10:13,669
Beklentiler.

1196
01:10:14,753 --> 01:10:16,588
İnsana büyük yük oluyorlar

1197
01:10:16,672 --> 01:10:19,967
ve biraz salıverebilirseniz

1198
01:10:20,467 --> 01:10:22,386
kendinizi özgür hissediyorsunuz.

1199
01:10:22,469 --> 01:10:25,806
Bu iyi olmamış.
Evet, tamamen deneme ve yanılma.

1200
01:10:26,640 --> 01:10:28,267
Anksiyete bütünseldir,

1201
01:10:28,350 --> 01:10:31,228
insana zihni ile bedeninin
bir olduğunu söyler.

1202
01:10:31,311 --> 01:10:33,605
Anksiyete bize bu içgörüyü kazandırır.

1203
01:10:33,689 --> 01:10:37,859
Bedenimiz ile zihnimizin birbirlerine
karşılıklı hizmet ettiklerini.

1204
01:10:37,943 --> 01:10:42,489
Her kaygı duyduğunuzda
Xanax almanızın problemli yanı,

1205
01:10:42,572 --> 01:10:45,492
daha fazla kaygıyı
tolere etmek için gereken

1206
01:10:45,575 --> 01:10:48,704
zihinsel nasırları oluşturmuyor olmanız.

1207
01:10:48,787 --> 01:10:52,374
Çünkü o kaygı deneyimini susturursanız

1208
01:10:52,457 --> 01:10:56,295
onunla kendi başınıza baş etmeyi
öğrenme fırsatını kaçırırsınız.

1209
01:10:56,378 --> 01:10:58,338
Benzodiazepinler bir fırsata mal oluyor.

1210
01:10:58,422 --> 01:11:00,966
Gerektiğinde aldığımı söyleyebilirim.

1211
01:11:02,134 --> 01:11:03,927
Muhtemelen ayda birkaç kez.

1212
01:11:04,011 --> 01:11:07,556
Bence artık daha çok
"İhtiyacım olursa yanımda" modundayım.

1213
01:11:07,639 --> 01:11:10,726
Diyet, spor ve gönüllülük işe yaramazsa,

1214
01:11:10,809 --> 01:11:13,770
yani kaynaklarım başarısız olursa

1215
01:11:13,854 --> 01:11:17,774
ya da hayat kontrolden çıkarsa
elimde yedek bir gereç olmuş oluyor.

1216
01:11:18,775 --> 01:11:24,823
Xanax'ın geçmek bilmeyen kaygıma
hiçbir etkisi olmadı.

1217
01:11:24,906 --> 01:11:27,534
Klonopin'i ilk denediğimde
farklı hissetmiştim.

1218
01:11:27,617 --> 01:11:30,579
Daha yumuşak bir anksiyete ilacı,

1219
01:11:30,662 --> 01:11:33,957
zira Xanax tokat gibi çarpıyor.
Etkisi çok hızlı.

1220
01:11:34,041 --> 01:11:38,337
Bu yüzden kimse Klonopin'le eğlenmiyor.
Klonopin eğlenceye uygun değil.

1221
01:11:38,420 --> 01:11:42,758
Hâlâ Lexapro kullanıyorum.
SSRI grubu bir antidepresan

1222
01:11:42,841 --> 01:11:45,552
ve kullandığım doz epey makul.

1223
01:11:45,635 --> 01:11:51,808
Benzoları çok azalttım,
hatta hiç almamaya çalışıyorum.

1224
01:11:51,892 --> 01:11:56,563
Anksiyetenizle doğrudan yüzleşmiyorsanız,
Xanax gibi bir aracı kullanıyorsanız

1225
01:11:56,646 --> 01:11:59,232
gerçekten yüzleşmiş sayılmazsınız.

1226
01:11:59,316 --> 01:12:01,610
Sadece yaşayarak atlatılabilir. Cidden.

1227
01:12:01,693 --> 01:12:04,821
Anksiyeteyi geride bırakmanı
sağlayacak olan şey,

1228
01:12:04,905 --> 01:12:08,533
onu yaşamak, deneyimlemek, anlamak

1229
01:12:08,617 --> 01:12:11,203
ve onu bir şekilde kabullenmektir.

1230
01:12:11,286 --> 01:12:12,579
Öte yandan,

1231
01:12:12,662 --> 01:12:17,542
bunu yapamayan birine
"Kendini toparla, hadi" demek

1232
01:12:17,626 --> 01:12:20,712
çok ayıp ve utanç verici.

1233
01:12:20,796 --> 01:12:24,800
Bir şeker hastasına,
"Pankreasını daha iyi çalıştır" demezsin.

1234
01:12:28,970 --> 01:12:31,932
Biliyorsunuz ki Xanax,

1235
01:12:32,015 --> 01:12:36,311
insanların şüpheyle baktığı
ilaçlardan biri.

1236
01:12:37,687 --> 01:12:41,983
Bir açıdan, kendimden başka bir şeyin

1237
01:12:42,067 --> 01:12:45,362
desteğine ihtiyaç duymaktan rahatsızım.

1238
01:12:46,238 --> 01:12:50,992
Sanırım inatçı yanım bu ilacı

1239
01:12:52,536 --> 01:12:54,371
uzun süre kullanmak istemiyor.

1240
01:12:54,454 --> 01:12:59,209
Bunu Xanax olmadan yapabilmeyi isterdim
ama şimdilik…

1241
01:13:01,920 --> 01:13:04,881
İşimi görüyor ve buna şükrediyorum.

1242
01:13:05,966 --> 01:13:08,969
Benzodiazepinlerin sinsi yanı
çok işe yaramaları.

1243
01:13:09,052 --> 01:13:13,098
Kaygı ve depresyon hastalarını
toplumumuz hoş görmeyebilir

1244
01:13:13,181 --> 01:13:14,724
ama hepimizde bunlar var.

1245
01:13:14,808 --> 01:13:18,395
İnsanlar benzodiazepine
ilk maruz kaldıklarında

1246
01:13:18,478 --> 01:13:20,021
sorunları ortadan kalkıyor.

1247
01:13:20,105 --> 01:13:22,107
Ve şöyle düşünüyorlar,

1248
01:13:22,190 --> 01:13:26,611
"Sürekli böyle hissetmem gerekmiyormuş,
daha fazla benzodiazepin alayım."

1249
01:13:26,695 --> 01:13:28,947
Bana göre benzodiazepin

1250
01:13:29,030 --> 01:13:32,200
hayatlarımızın bir noktasında
stres, kaygı, zorluklar

1251
01:13:32,284 --> 01:13:35,912
ve insan olmanın getirdiği
acılarla başa çıkma direncimizi

1252
01:13:35,996 --> 01:13:38,999
yıpratan bir madde.

1253
01:13:39,082 --> 01:13:41,793
Her şeyin püf noktası direnç.

1254
01:13:41,877 --> 01:13:44,254
Sadece anksiyete değil, ruh sağlığı için,

1255
01:13:44,337 --> 01:13:46,298
hayatta kalmak için,

1256
01:13:46,381 --> 01:13:50,343
varoluşsal gerçekliğe
katlanmak için de gerekli.

1257
01:13:50,927 --> 01:13:54,264
İster Covid olsun
ister kendi gelip geçiciliğimiz

1258
01:13:54,347 --> 01:13:56,892
ister anksiyete bozukluğum olsun,

1259
01:13:56,975 --> 01:13:58,810
kabullenmek çok önemli.

1260
01:13:58,894 --> 01:14:03,607
Buna ne kadar yaklaşırsanız
akıl sağlığınızı o kadar korursunuz.

1261
01:14:03,690 --> 01:14:07,277
Geriye dönüp baktığımda,
sıradan bir insanda bulunandan

1262
01:14:07,360 --> 01:14:11,907
farklı bir kaygım olup olmadığından
pek emin değilim.

1263
01:14:11,990 --> 01:14:15,118
Liseden üniversiteye geçişte

1264
01:14:15,827 --> 01:14:18,413
biraz kaybolmuş hissettim.

1265
01:14:18,955 --> 01:14:21,625
Yaptığım ilk şey revire gitmekti.

1266
01:14:22,125 --> 01:14:27,964
Elimde bir reçete tuttuğumu
gayet net hatırlıyorum

1267
01:14:28,048 --> 01:14:30,342
ve şöyle düşünmüştüm,

1268
01:14:30,425 --> 01:14:34,638
"Artık bir yetişkinim.
Revir bana bu ilacı önerdi."

1269
01:14:35,180 --> 01:14:36,598
Ben de içtim.

1270
01:14:37,432 --> 01:14:38,517
Evet, hayat zor

1271
01:14:38,600 --> 01:14:41,311
ve bir şekilde bunu unuttuk.

1272
01:14:41,394 --> 01:14:45,482
Mutsuzsak bir terslik arıyoruz
ve bunu değiştiriyor ya da hap alıyoruz.

1273
01:14:45,565 --> 01:14:50,487
İşimiz, hastalarımızın
acı ve ızdırabını yok etmek değil.

1274
01:14:50,570 --> 01:14:52,948
Bu acıyı katlanılabilir kılıp

1275
01:14:53,532 --> 01:14:55,992
yaşam isteklerini geri kazandırmak.

1276
01:14:56,993 --> 01:15:00,705
Yoksunlukta,
pencereler diye bir olay vardır.

1277
01:15:02,999 --> 01:15:05,961
Semptomlarınızın yavaşça kaybolmasıdır.

1278
01:15:07,295 --> 01:15:11,258
Oğlumla oyun parkındaydım.

1279
01:15:11,341 --> 01:15:12,926
Birdenbire,

1280
01:15:13,009 --> 01:15:15,929
kulaklarımdaki çınlama durdu.

1281
01:15:16,012 --> 01:15:18,848
Kafamdaki basınç yok oldu.

1282
01:15:19,432 --> 01:15:23,186
İçimi müthiş bir sakinlik kapladı.

1283
01:15:23,687 --> 01:15:27,023
Yetişkinliğimde hiç yaşamadığım bir şeydi.

1284
01:15:28,108 --> 01:15:32,320
Ve yetişkinliğim boyunca
benzodiazepin kullandım.

1285
01:15:33,530 --> 01:15:36,408
Eğer benzodan sonra hayat böyle olacaksa

1286
01:15:37,200 --> 01:15:41,371
sabırsızlanıyorum.

1287
01:15:43,957 --> 01:15:44,958
Hadi.

1288
01:15:45,959 --> 01:15:48,670
Evet! Yavaş. Tamam.

1289
01:15:49,337 --> 01:15:50,755
-İşte bu!
-Aferin.

1290
01:15:52,841 --> 01:15:54,092
-Evet!
-Harikaydı.

1291
01:15:54,175 --> 01:15:57,929
Bir daha o kadar ağır bir anksiyete
geçirmemek için

1292
01:15:58,013 --> 01:16:01,766
hayatımın pek çok yönünü
değiştirmeye çabaladım.

1293
01:16:01,850 --> 01:16:06,646
Dünyayla başa çıkmayı öğrenmek
bir yolculuk.

1294
01:16:06,730 --> 01:16:09,566
Bir hap alıp her şeyi yoluna sokamazsınız.

1295
01:16:09,649 --> 01:16:11,651
Zamanla yapmayı öğrenirsiniz

1296
01:16:11,735 --> 01:16:16,281
ve bu sevimsiz iş sayesinde
sanki her şeye hâkimmişim gibi

1297
01:16:16,364 --> 01:16:18,491
karşınızda şirin şirin oturuyorum.

1298
01:16:19,451 --> 01:16:23,705
Yine dönüp sevimsiz işler yapmam gerekecek
ama sorun değil.

1299
01:16:23,788 --> 01:16:26,041
Ve… Evet.

1300
01:18:29,080 --> 01:18:34,085
Alt yazı çevirmeni: Başak Çelikoğlu Arıkan