1
00:00:10,428 --> 00:00:17,226
Men zei dat mensen die bij Madoff
investeerden gewoon hebberig waren…
2
00:00:17,852 --> 00:00:20,813
…en een enorm rendement verwachtten.
3
00:00:22,231 --> 00:00:25,401
Maar als je naar de cijfers kijkt,
is dat niet zo.
4
00:00:26,611 --> 00:00:30,698
Het leek een mooie, gestage investering.
Niets bijzonders.
5
00:00:30,782 --> 00:00:32,408
GESTORT $ 37.745,90
6
00:00:32,492 --> 00:00:34,994
Ik had hard gewerkt voor dit geld…
7
00:00:35,078 --> 00:00:37,580
…dus ik deed zorgvuldig onderzoek…
8
00:00:37,663 --> 00:00:40,208
…voordat ik in Madoff investeerde.
9
00:00:42,043 --> 00:00:46,339
Ik heb Madoff laten onderzoeken
door een effectenbedrijf…
10
00:00:46,422 --> 00:00:51,094
…dat mensen de dienst aanbood
om vermogensbeheerders te onderzoeken.
11
00:00:52,762 --> 00:00:54,931
En zij gaven hem groen licht.
12
00:00:55,723 --> 00:01:01,687
Maar zelfs daarna hield ik elk verhaal bij
waarin Madoff een rol speelde…
13
00:01:01,771 --> 00:01:02,980
WALL STREET MYSTERIE
14
00:01:03,064 --> 00:01:05,149
…want hij was nogal mysterieus.
15
00:01:06,150 --> 00:01:11,239
Ik las artikelen die Madoff aanprezen.
16
00:01:12,490 --> 00:01:15,409
Dit waren artikelen in Forbes Magazine…
17
00:01:15,493 --> 00:01:18,621
…en in The Economist, enzovoort.
18
00:01:19,664 --> 00:01:21,290
Hij was een grote speler.
19
00:01:23,209 --> 00:01:26,420
Ik vatte dat allemaal op als
'Deze man is goed.'
20
00:01:27,630 --> 00:01:30,633
Maar de SEC kreeg hem ook niet te pakken…
21
00:01:30,716 --> 00:01:32,635
…en ze hadden talloze kansen.
22
00:01:34,512 --> 00:01:40,685
Je hebt dromen over je pensioen en
je toekomst en dat is allemaal verdwenen.
23
00:01:40,768 --> 00:01:44,272
Een deel van de reden
dat we geleden hebben…
24
00:01:44,897 --> 00:01:49,443
…is dat onze regering, de SEC,
hun werk niet echt heeft gedaan.
25
00:01:51,362 --> 00:01:53,614
Het was zo'n verraad.
26
00:02:25,313 --> 00:02:29,275
Ik ging bij Rampart Investment
Management Company in Boston werken…
27
00:02:29,358 --> 00:02:32,528
…omdat ze een interne verkoper
nodig hadden.
28
00:02:34,197 --> 00:02:37,366
En we hadden negen miljard
aan klantengeld…
29
00:02:37,450 --> 00:02:39,410
…en dat was een flink bedrag.
30
00:02:40,912 --> 00:02:43,956
Ze namen me aan om meer klanten te werven…
31
00:02:44,040 --> 00:02:46,792
…maar ook om
nieuwe producten te ontwikkelen.
32
00:02:47,835 --> 00:02:50,588
Iemand moet verkopen, toch?
Dat was mijn taak.
33
00:02:50,671 --> 00:02:53,466
En ik zoek hardnekkig
naar een nieuwe kans.
34
00:02:54,508 --> 00:02:56,802
Dus ik stap op een vliegtuig.
Ga naar New York.
35
00:02:56,886 --> 00:02:59,722
En ik ontmoet
Thierry Magon de la Villehuchet.
36
00:03:01,140 --> 00:03:04,644
Een rijke man die een investeerder…
37
00:03:04,727 --> 00:03:09,815
…en investeerdersbegeleider was
in de rijkste regionen van Europa.
38
00:03:10,733 --> 00:03:14,779
Hij vertelde me dat hij eigenlijk
een aristocraat uit Bretagne was…
39
00:03:14,862 --> 00:03:18,699
…dat hij een kasteel met 100 kamers had
dat van de familie was…
40
00:03:18,783 --> 00:03:22,161
…dat hij op fazantenjacht ging
met de prinsen van Europa.
41
00:03:23,537 --> 00:03:25,331
En ik dacht…
42
00:03:25,414 --> 00:03:30,753
…als ik Villehuchet zover krijg dat hij
me naar de banken van Europa brengt…
43
00:03:30,836 --> 00:03:33,839
…dan is er een nieuwe markt voor me.
44
00:03:35,925 --> 00:03:37,051
Dit is 't probleem.
45
00:03:38,928 --> 00:03:43,808
Villehuchet geeft me elke dag
afschriften die via de post binnenkomen…
46
00:03:43,891 --> 00:03:45,559
…orderbevestigingen.
47
00:03:45,643 --> 00:03:50,231
En hij heeft de naam
van de firma bovenaan doorgestreept…
48
00:03:50,314 --> 00:03:52,441
…met een dikke zwarte stift.
49
00:03:53,234 --> 00:03:57,071
Villehuchet zegt:
'Ik heb een geheime hedgefondsmanager.
50
00:03:57,154 --> 00:03:59,240
Ik kan je niet vertellen wie 't is…
51
00:03:59,323 --> 00:04:02,702
…want als hij erachter komt
dat ik zijn naam openbaar…
52
00:04:02,785 --> 00:04:05,413
…zou hij me ontslaan als klant.
53
00:04:06,122 --> 00:04:07,999
Maar ik heb hem ingehuurd…
54
00:04:08,082 --> 00:04:11,794
…en hij levert constant 1% per maand.'
55
00:04:11,877 --> 00:04:15,256
Ik wist dat dat in de financiële wereld
onmogelijk was.
56
00:04:17,508 --> 00:04:21,095
Dus hij begint me
te vertellen wat die man doet.
57
00:04:21,178 --> 00:04:25,224
Het gaat om opties die ik vroeger deed
op individuele aandelen…
58
00:04:25,308 --> 00:04:28,644
…maar hij heeft nooit
een verlies, volgens Thierry.
59
00:04:30,313 --> 00:04:33,774
Ik zeg tegen mezelf:
'Dit is gestoord. Dat kan niet.'
60
00:04:37,445 --> 00:04:39,864
Ik vroeg aan Thierry:
61
00:04:41,198 --> 00:04:44,577
'Hoeveel geld heb je bij
die geheime manager?'
62
00:04:45,202 --> 00:04:50,875
Hij zegt: '320 miljoen dollar. Mijn geld
en dat van mijn klanten in Europa.'
63
00:04:50,958 --> 00:04:57,340
Ik neem automatisch aan dat die manager
tien keer zoveel geld moet hebben.
64
00:04:57,923 --> 00:05:03,471
Ik leid daaraan af dat dit de geheime
manager op ruim drie miljard brengt.
65
00:05:04,263 --> 00:05:08,476
De grootste hedgefondsmanager
ter wereld die niemand kent.
66
00:05:09,310 --> 00:05:13,522
Als ik constant 1% per maand kon leveren…
67
00:05:13,606 --> 00:05:17,651
…stond mijn gezicht op elk billboard
tussen Boston en New York City.
68
00:05:18,569 --> 00:05:20,905
Waarom is deze vent zo'n geheim?
69
00:05:22,323 --> 00:05:26,369
Ik ben natuurlijk erg benieuwd
wie de geheime manager is…
70
00:05:26,452 --> 00:05:31,290
…en Thierry draait zich om,
om met iemand te praten…
71
00:05:31,874 --> 00:05:34,210
…en ik deed iets ongepasts.
72
00:05:35,294 --> 00:05:41,467
Ik draai een bevestiging op het bureau om
en lees de naam bovenaan.
73
00:05:44,470 --> 00:05:47,139
'Bernard Madoff Securities.'
74
00:05:50,434 --> 00:05:52,895
Waarom zou die grote baas op Wall Street…
75
00:05:52,978 --> 00:05:57,274
…het geld van Thierry
in het geheim moeten beheren?
76
00:05:57,942 --> 00:06:02,988
En Thierry vertelde me
dat hij hem er geen geld voor vroeg.
77
00:06:03,489 --> 00:06:05,408
Dat sloeg nergens op.
78
00:06:05,491 --> 00:06:08,411
En ik denk bij mezelf: onzin.
79
00:06:12,206 --> 00:06:14,417
Na die ontmoeting met Villehuchet…
80
00:06:14,500 --> 00:06:18,170
…ga ik terug naar Boston en ontmoet ik
de grote bazen van Rampart.
81
00:06:20,798 --> 00:06:23,092
De bazen begrijpen meteen…
82
00:06:23,175 --> 00:06:26,637
…dat als ik Thierry als
tussenpersoon kan gebruiken, als klant…
83
00:06:26,720 --> 00:06:29,515
…om me bij de superrijken
van Europa te krijgen…
84
00:06:30,182 --> 00:06:34,270
…we miljarden dollars kunnen verdienen.
85
00:06:34,770 --> 00:06:37,565
Maar ik moet de strijd aangaan
met die geheime manager…
86
00:06:37,648 --> 00:06:42,653
…en de strategie die hij gebruikt
slaat nergens op.
87
00:06:43,737 --> 00:06:48,742
De bazen zeggen:
'We moeten nabouwen wat deze gast doet.
88
00:06:48,826 --> 00:06:51,829
We gaan ermee naar
de portefeuillemanager, Harry Markopolos.
89
00:06:51,912 --> 00:06:54,707
Hij is de wiskundenerd.
Hij komt er wel achter.'
90
00:06:56,709 --> 00:07:00,546
Mijn vakgebied was derivaten,
wat erg wiskundig is.
91
00:07:00,629 --> 00:07:03,424
Je hebt een achtergrond
in wiskunde en statistiek nodig…
92
00:07:03,507 --> 00:07:06,385
…en veel van de wiskunde is complex.
93
00:07:07,052 --> 00:07:09,221
Frank komt terug met één pagina…
94
00:07:09,305 --> 00:07:12,266
…van een Madoff-toevoerfonds
met fantastisch rendement.
95
00:07:12,933 --> 00:07:15,227
Maar Frank is een marketingman.
96
00:07:15,311 --> 00:07:18,314
Hij wil weten of iets werkt
en verkocht kan worden.
97
00:07:19,732 --> 00:07:25,446
Harry vindt het vervelend dat hij z'n
kantoor uit moet om mij aan te spreken…
98
00:07:25,529 --> 00:07:26,572
…een verkoper.
99
00:07:27,490 --> 00:07:31,202
En hij kijkt een minuut
naar dit rendement en zegt:
100
00:07:31,285 --> 00:07:35,789
'Frank, je bent 'n expert op 't gebied
van opties. Je weet dat dit onzin is.'
101
00:07:36,415 --> 00:07:38,709
Ik zei: 'Ja, hij gebruikt geen opties.
102
00:07:38,792 --> 00:07:40,211
Hoe doet hij het?'
103
00:07:40,294 --> 00:07:41,253
MAANDRENDEMENTEN
104
00:07:41,295 --> 00:07:47,801
Het is één pagina met ongelooflijke
resultaten, bijna geen verliezen.
105
00:07:47,885 --> 00:07:51,055
Ik kijk naar de kenmerken
van de portefeuille en zeg:
106
00:07:51,138 --> 00:07:56,227
'Kijk, het rendement loopt,
in 45 graden. Rechte lijn.'
107
00:07:57,394 --> 00:08:00,606
Hij zegt: 'Ik kan je nu al vertellen
dat dit bedrog is…
108
00:08:00,689 --> 00:08:03,025
…en waarschijnlijk is het Ponzifraude.'
109
00:08:03,567 --> 00:08:07,696
Dit gesprek duurde in totaal vier minuten.
En ik zei tegen Harry:
110
00:08:08,322 --> 00:08:10,407
'Gebruik dat woord "Ponzi" niet.
111
00:08:10,491 --> 00:08:13,244
Je kunt hem geen fraudeur noemen,
laat staan een Ponzi.'
112
00:08:13,327 --> 00:08:15,746
Ik zei: 'Madoff Securities…
113
00:08:15,829 --> 00:08:19,750
…heeft 7 tot 10% van het totale volume
van de Amerikaanse aandelenmarkt.
114
00:08:20,251 --> 00:08:21,502
Ik geloof het niet.'
115
00:08:24,880 --> 00:08:28,259
Hoewel ik zei dat
dit rendement niet mogelijk was…
116
00:08:28,968 --> 00:08:31,887
…zeiden mijn bazen:
'Ontwikkel een Madoff-achtig product.
117
00:08:33,514 --> 00:08:36,475
Zoek uit hoe hij het doet, zodat we
marktaandeel kunnen pakken.'
118
00:08:39,311 --> 00:08:42,606
Dus werkte ik een paar uur
aan het modelleren van het rendement.
119
00:08:47,069 --> 00:08:49,697
Het duurde een paar uur en je zag al snel…
120
00:08:50,406 --> 00:08:55,119
…dat het niets te maken had met Wall
Street of de Amerikaanse aandelenmarkt.
121
00:08:56,579 --> 00:08:59,957
In feite leek het maar 6% van de tijd
op de aandelenmarkt.
122
00:09:02,293 --> 00:09:03,794
Als je het totaal optelt…
123
00:09:03,877 --> 00:09:07,006
…zie je dat 96,4 procent
van de maanden positief is.
124
00:09:07,089 --> 00:09:08,340
SCHERPE VERHOUDING
125
00:09:08,424 --> 00:09:10,509
Dat bestaat niet in financiën.
126
00:09:12,595 --> 00:09:15,347
Zijn cijfers waren buitengewoon goed.
127
00:09:17,224 --> 00:09:19,393
En dus stroomden mensen naar Madoff…
128
00:09:19,476 --> 00:09:22,229
…omdat zijn rendement zo gelijkmatig was.
129
00:09:23,105 --> 00:09:27,818
Ik moest tegen hem concurreren,
maar dat kan niet tegen een oplichter.
130
00:09:28,777 --> 00:09:31,614
En dus wilde ik de valsspeler
buiten spel zetten.
131
00:09:31,697 --> 00:09:32,615
ONZIN!!
132
00:09:38,120 --> 00:09:42,833
Dit is mijn eerste SEC-verklaring,
gedateerd 1 maart 2000.
133
00:09:44,168 --> 00:09:45,753
'In 25 minuten of minder…
134
00:09:45,836 --> 00:09:49,715
…bewijs ik een van de drie scenario's
met betrekking tot Madoff's hedgefonds.'
135
00:09:49,798 --> 00:09:52,885
'Eén: ze zijn ongelooflijk getalenteerd
en/of mazzelaars…
136
00:09:52,968 --> 00:09:55,220
…en ik ben een idioot
omdat ik uw tijd verspil.
137
00:09:55,888 --> 00:09:58,182
Twee: het rendement is echt…
138
00:09:58,265 --> 00:10:02,061
…maar het komt van een ander proces
dan het geadverteerde…
139
00:10:02,144 --> 00:10:05,522
…in welk geval
een onderzoek op zijn plaats is. Drie:
140
00:10:05,606 --> 00:10:08,359
Het hele fonds
is niets meer dan Ponzifraude.'
141
00:10:08,442 --> 00:10:10,944
PONZIFRAUDE
142
00:10:15,324 --> 00:10:20,579
Ruim 100 maanden rendement, zeven slechte
maanden, 't grootste maandelijkse verlies…
143
00:10:20,663 --> 00:10:25,918
Toen Harry Markopolos
de SEC ervan probeerde te overtuigen…
144
00:10:26,001 --> 00:10:31,090
…dat er op dat moment een enorme,
historisch grote Ponzifraude…
145
00:10:31,173 --> 00:10:35,302
…door Bernie Madoff werd gerund…
146
00:10:36,345 --> 00:10:39,390
…stond hij voor een enorme uitdaging…
147
00:10:39,473 --> 00:10:44,770
…omdat de SEC op Bernie Madoff rekende
als bron van Wall Street-wijsheid.
148
00:10:46,647 --> 00:10:51,860
Hij had een geweldige reputatie als
een van de echte giganten van Wall Street.
149
00:10:51,944 --> 00:10:56,448
Niet alleen voor ontwikkelingen
die hij hielp lanceren…
150
00:10:56,532 --> 00:11:00,119
…veranderingen in de industrie
die hij hielp definiëren…
151
00:11:00,994 --> 00:11:04,164
…maar hij bracht ook veel tijd door…
152
00:11:04,248 --> 00:11:08,711
…aan het samenwerken met de SEC
en andere overheidsinstanties in comités…
153
00:11:08,794 --> 00:11:13,173
…en hij helpt zaken te reguleren.
154
00:11:14,133 --> 00:11:19,513
Ik wil beginnen met de premisse dat
de meeste beoefenaars in onze branche…
155
00:11:20,097 --> 00:11:23,142
…'s ochtends naar kantoor gaan
om zich aan de regels te houden…
156
00:11:23,225 --> 00:11:24,977
…en de klant het beste te bieden.
157
00:11:29,732 --> 00:11:34,778
Harry Markopolos heeft
veel tijd en moeite gestoken…
158
00:11:35,696 --> 00:11:40,367
…in het overtuigen van de SEC
om het juiste te doen met Bernie Madoff.
159
00:11:41,368 --> 00:11:43,996
En Harry ging er niet één keer heen.
160
00:11:44,079 --> 00:11:47,541
Hij ging erheen, werd weggestuurd,
ging nog eens, werd weggestuurd.
161
00:11:50,836 --> 00:11:53,088
Iedereen zou zeggen: 'Ik geef het op.'
162
00:11:53,630 --> 00:11:54,840
We dachten dat Bernie…
163
00:11:54,923 --> 00:11:58,552
…tussen de drie en zeven miljard dollar
aan activa beheerde.
164
00:11:59,052 --> 00:12:02,639
Ik ging naar de SEC en ze keken ernaar…
165
00:12:03,557 --> 00:12:04,558
…en negeerden 't.
166
00:12:08,771 --> 00:12:14,943
DECEMBER 2000
OMVANG PONZI: 30,1 MILJARD DOLLAR
167
00:12:16,028 --> 00:12:20,574
De SEC heeft nooit iets gedaan
met wat we hebben geschreven.
168
00:12:20,657 --> 00:12:23,368
Dus Harry heeft alle kranten gebeld.
169
00:12:23,452 --> 00:12:26,079
Ze zeiden:
'We nemen 't niet op tegen Madoff…
170
00:12:26,622 --> 00:12:29,792
…op basis van de
insinuaties van een wiskundige.
171
00:12:32,336 --> 00:12:33,837
We willen hard bewijs.'
172
00:12:35,964 --> 00:12:37,508
Harry zei tegen me:
173
00:12:37,591 --> 00:12:42,554
'Frank, je moet een onderzoeksjournalist
in financiën vinden.'
174
00:12:44,723 --> 00:12:46,016
Waar vind je die?
175
00:12:47,643 --> 00:12:50,521
Toevallig…
176
00:12:50,604 --> 00:12:52,773
…het was eind 2000.
177
00:12:53,398 --> 00:12:56,527
Ik gaf een lezing in Barcelona.
Mijn vrouw was mee.
178
00:12:57,110 --> 00:13:00,447
We waren op het vliegveld
en namen een taxi.
179
00:13:00,531 --> 00:13:01,949
Het was de laatste taxi.
180
00:13:02,533 --> 00:13:05,869
En er stond een gek uitziende man
met zijn bagage…
181
00:13:05,953 --> 00:13:09,623
…op mijn raam te bonken.
'Ga je naar de conferentie?'
182
00:13:09,706 --> 00:13:12,751
Ik zei ja.
'Vind je 't erg als we een taxi delen?'
183
00:13:13,418 --> 00:13:16,713
'Hoi, ik ben Michael Ocrant,' zegt hij…
184
00:13:16,797 --> 00:13:20,300
…ik ben onderzoeksjournalist
in financiële fraude.'
185
00:13:21,301 --> 00:13:23,720
Ik keek op en zei: 'Dank U, Heer.'
186
00:13:24,221 --> 00:13:25,681
Ik zei: 'Michael…
187
00:13:26,306 --> 00:13:29,977
…ik wed om een etentje met
m'n vrouw en mij in Barcelona…
188
00:13:30,060 --> 00:13:34,356
…dat ik je één naam kan geven
van een geheime hedgefondsmanager…
189
00:13:34,439 --> 00:13:37,442
…die al je andere managers doet verbleken…
190
00:13:37,943 --> 00:13:42,030
…in activagrootte
en risicogecorrigeerd rendement.'
191
00:13:43,448 --> 00:13:44,867
'Die weddenschap neem ik aan.'
192
00:13:46,201 --> 00:13:48,036
Ik zei: 'Bernie Madoff.'
193
00:13:50,539 --> 00:13:55,043
Zijn hoofd draaide zo snel dat ik wist
dat ik mijn onderzoeksjournalist had.
194
00:13:57,129 --> 00:13:58,088
Ik zei tegen 'm:
195
00:13:58,171 --> 00:14:03,635
'Deze man stapt altijd uit de markt
de dag voordat de markt daalt…
196
00:14:03,719 --> 00:14:08,765
…en hij is altijd op de markt op de dag
of de dag voordat de markt omhoog gaat.'
197
00:14:09,558 --> 00:14:13,729
Perfecte timing bestaat
voor geen enkele manager ter wereld.
198
00:14:13,812 --> 00:14:16,189
Niemand heeft geavanceerde kennis
van de markt.
199
00:14:18,692 --> 00:14:21,695
Michael Ocrant zegt:
'Ik moet 'n artikel schrijven.'
200
00:14:23,530 --> 00:14:28,368
Hij kreeg alle namen van de optiemannen
en dergelijke in de VS op de vloer…
201
00:14:28,452 --> 00:14:30,621
…en de hoofden
van derivaten bij grote banken.
202
00:14:31,496 --> 00:14:33,081
En hij sprak met iedereen.
203
00:14:33,582 --> 00:14:36,752
Ocrant kon 't niet geloven
toen hij de cijfers natrok.
204
00:14:36,835 --> 00:14:39,338
Hij wilde net gaan publiceren en belde me.
205
00:14:39,421 --> 00:14:40,547
Hij zegt:
206
00:14:40,631 --> 00:14:43,425
'Die man is tweeënhalf keer zo groot…
207
00:14:43,508 --> 00:14:46,053
…als m'n grootste hedgefondscontact.
208
00:14:46,553 --> 00:14:49,056
Hoe genereert hij die business?'
209
00:14:50,265 --> 00:14:54,853
Het artikel verschijnt. 'Madoff staat
bovenaan, handelaren vragen hoe.'
210
00:14:55,854 --> 00:15:00,359
We gaven elkaar
high fives in het kantoor van Rampart.
211
00:15:01,652 --> 00:15:03,445
Nu is het openbaar.
212
00:15:04,488 --> 00:15:06,114
Daar komt de bende.
213
00:15:07,741 --> 00:15:11,662
Een tijdje nadat het artikel
in MARHedge was verschenen…
214
00:15:11,745 --> 00:15:15,332
…besloot een hoge officier
van de SEC in Washington…
215
00:15:15,415 --> 00:15:17,709
…dat er een onderzoek moest komen.
216
00:15:19,294 --> 00:15:21,213
Het was gewoon verrassend…
217
00:15:21,296 --> 00:15:25,926
…dat Bernie Madoff
op zo'n grote schaal geld beheerde…
218
00:15:26,009 --> 00:15:31,598
…en zijn beleggingsadviesbedrijf niet had
geregistreerd bij de toezichthouders.
219
00:15:34,935 --> 00:15:40,148
Maar ze kiest ervoor om de telefoon
te pakken en Bernie Madoff te bellen.
220
00:15:42,317 --> 00:15:45,445
Ze kende 'm,
want hij was zeer bekend in de industrie.
221
00:15:45,529 --> 00:15:47,072
Ze belt hem op en zegt:
222
00:15:47,155 --> 00:15:50,158
'Hoi, Bernie. We gaan een toetsing doen.
223
00:15:50,242 --> 00:15:52,911
We hebben wat vragen over je hedgefonds.'
224
00:15:53,578 --> 00:15:56,248
Hij zegt: 'Ik heb geen hedgefonds.'
225
00:15:57,791 --> 00:16:01,545
En zij zegt: 'Dat dacht ik ook niet.'
Hij zegt: 'Oké.'
226
00:16:03,213 --> 00:16:05,007
Als hij een hedgefondsbedrijf had…
227
00:16:05,090 --> 00:16:07,968
…moest hij zich
registreren als beleggingsadviseur.
228
00:16:08,051 --> 00:16:10,971
Bernie Madoff wilde zich niet registreren…
229
00:16:11,054 --> 00:16:13,682
…want als je je als adviseur registreert…
230
00:16:13,765 --> 00:16:16,768
…word je onderworpen
aan lopende SEC-toetsen.
231
00:16:18,020 --> 00:16:19,771
Ik hou zo van dat voorval…
232
00:16:19,855 --> 00:16:23,025
…want het illustreert,
beter dan wat dan ook…
233
00:16:23,108 --> 00:16:27,404
…de achting die de SEC had
voor Bernie Madoff…
234
00:16:27,487 --> 00:16:29,614
…het vertrouwen dat ze in 'm hadden.
235
00:16:30,282 --> 00:16:33,243
'We bellen hem
en vragen of hij iets verkeerd doet.
236
00:16:33,326 --> 00:16:34,578
Hij vertelt de waarheid.'
237
00:16:38,331 --> 00:16:42,210
Madoff had net zoveel geluk
met z'n vijanden als met z'n vrienden.
238
00:16:43,920 --> 00:16:46,131
En hij had geluk met zijn timing.
239
00:16:46,673 --> 00:16:50,510
Nogmaals, deze berichten
komen net binnen van de nieuwsdienst.
240
00:16:50,594 --> 00:16:55,766
Een klein lijnvliegtuig raakte
de zijkant van het World Trade Center.
241
00:16:58,810 --> 00:17:01,646
Er was er nog een.
We zagen er net nog een.
242
00:17:18,538 --> 00:17:23,627
Ik zal het nooit vergeten.
Ik zal nooit vergeten hoe beide gebouwen…
243
00:17:23,710 --> 00:17:28,173
…op hun knieën vielen
en volledig instortten.
244
00:17:30,258 --> 00:17:31,968
De stad was zo geschokt.
245
00:17:33,345 --> 00:17:38,517
Ik weet nog hoe rumoerig die dagen waren,
de weken en maanden na 9/11.
246
00:17:40,644 --> 00:17:45,440
Wall Street lag aan de rand
van het World Trade Center.
247
00:17:45,524 --> 00:17:49,528
De beurs van New York,
twee straten verderop, was gesloten.
248
00:17:49,611 --> 00:17:53,281
Alles in de stad was dagenlang dicht.
249
00:17:56,034 --> 00:18:02,082
Er was een groot gevoel van kameraadschap
om de beurs weer open te krijgen.
250
00:18:02,165 --> 00:18:05,710
Tom Costello staat klaar
op de NASDAQ-markt. Tom, hoe is 't?
251
00:18:05,794 --> 00:18:09,381
De NASDAQ is nu zo'n anderhalf uur
verwijderd van de handel.
252
00:18:09,464 --> 00:18:14,219
En zoals ik een uur geleden al zei,
is NASDAQ CEO Wick Simmons vanochtend…
253
00:18:14,302 --> 00:18:16,721
…als blijk van solidariteit,
aanwezig op de beurs.
254
00:18:16,805 --> 00:18:18,849
Ze zullen deze markt samen openen.
255
00:18:19,432 --> 00:18:22,978
De NASDAQ-markt moest laten zien
dat hij kon functioneren…
256
00:18:23,061 --> 00:18:26,148
…in de nasleep
van deze ondenkbare gebeurtenis.
257
00:18:27,107 --> 00:18:29,818
En Bernie hielp dat te bewerkstelligen.
258
00:18:29,901 --> 00:18:31,528
…twee, één.
259
00:18:34,614 --> 00:18:38,118
Maar het had ook een andere betekenis
voor Bernie die…
260
00:18:38,201 --> 00:18:41,538
…niemand echt op prijs stelde
tot het veel te laat was.
261
00:18:41,621 --> 00:18:44,166
De opzettelijke en dodelijke aanvallen…
262
00:18:44,249 --> 00:18:46,835
…die gisteren op ons land
werden uitgevoerd…
263
00:18:47,627 --> 00:18:49,337
…waren meer dan terreurdaden.
264
00:18:50,297 --> 00:18:51,673
Het waren oorlogsdaden.
265
00:18:53,341 --> 00:18:58,305
Bronnen in New York City,
vlak bij Wall Street…
266
00:18:58,388 --> 00:19:02,559
…gewijd aan witteboordencriminaliteit,
fraude…
267
00:19:03,351 --> 00:19:05,395
…werden weggestuurd…
268
00:19:05,478 --> 00:19:11,276
…werden doorgesluisd naar
terrorismebestrijding en -financiering.
269
00:19:13,236 --> 00:19:17,240
Voor de SEC was dit een verergering
van een bestaand probleem…
270
00:19:17,324 --> 00:19:20,785
…als gevolg van een dereguleringscampagne…
271
00:19:20,869 --> 00:19:24,080
…die begon met de verkiezing
van Ronald Reagan in 1980.
272
00:19:24,581 --> 00:19:26,541
In deze crisis…
273
00:19:27,125 --> 00:19:30,587
…is de overheid niet
de oplossing voor ons probleem.
274
00:19:30,670 --> 00:19:32,422
De overheid is het probleem.
275
00:19:35,008 --> 00:19:37,552
De wetten waarop ze konden vertrouwen…
276
00:19:37,636 --> 00:19:40,388
…om onderzoeken voort te zetten
waren aangescherpt…
277
00:19:40,472 --> 00:19:42,682
…budgetten werden steeds beperkter.
278
00:19:43,683 --> 00:19:45,852
De nasleep van 9/11…
279
00:19:45,936 --> 00:19:52,651
…was gewoon de voortzetting van
een lange periode van rantsoenen…
280
00:19:52,734 --> 00:19:54,361
…lage prioriteiten…
281
00:19:54,444 --> 00:19:58,823
…zelfs wetswijzigingen die het
moeilijker maakten om hun werk te doen.
282
00:20:00,742 --> 00:20:06,748
Dus in zekere zin betekende
die afschuwelijke tragedie voor Madoff…
283
00:20:06,831 --> 00:20:10,919
…minder controle op regelgevend niveau…
284
00:20:11,002 --> 00:20:13,588
…net toen hij het echt nodig had.
285
00:20:14,256 --> 00:20:20,637
Madoff was niet de enige die profiteerde
van deze langgerekte doodsstrijd…
286
00:20:20,720 --> 00:20:22,973
…die de SEC had meegemaakt…
287
00:20:23,056 --> 00:20:26,309
…maar hij heeft er zeker
het meest baat bij gehad…
288
00:20:26,393 --> 00:20:28,645
…gezien de omvang van z'n fraude.
289
00:20:29,896 --> 00:20:36,861
DECEMBER 2001
OMVANG PONZI: 36,8 MILJARD DOLLAR
290
00:20:38,321 --> 00:20:42,325
GROOTBOEKEN - JAN - APRIL 2000
GROOTBOEKEN - MAART - MEI '98
291
00:20:42,409 --> 00:20:46,997
Er is een grote tegenstelling tussen
de persoon die Bernie de wereld liet zien…
292
00:20:47,080 --> 00:20:49,499
…en wat er echt gaande was in de firma.
293
00:20:51,042 --> 00:20:55,797
Het was een act om zijn bedrijf
en deze persoonlijkheid op te bouwen.
294
00:20:56,715 --> 00:20:59,634
Hij had er de perfecte kinderen voor.
295
00:20:59,718 --> 00:21:04,222
De Amerikaanse,
hoogopgeleide familiejongens.
296
00:21:06,224 --> 00:21:10,312
Bernie gebruikte Andy en Mark
als schild voor als er mensen langskwamen.
297
00:21:10,395 --> 00:21:12,105
'Dit is een familiebedrijf.
298
00:21:12,605 --> 00:21:16,026
Mijn zonen zijn hoogopgeleid
en runnen de handelsvloer.'
299
00:21:16,818 --> 00:21:21,614
Maar als je voor dit bedrijf werkte,
was alles gefragmenteerd.
300
00:21:21,698 --> 00:21:22,741
Alles.
301
00:21:26,619 --> 00:21:32,542
We hadden een market-makingafdeling
onder leiding van mijn zoon Mark.
302
00:21:33,460 --> 00:21:37,213
We hadden een eigen handelsafdeling…
303
00:21:37,297 --> 00:21:40,175
…onder toezicht van mijn zoon Andy.
304
00:21:42,844 --> 00:21:48,600
De beleggingsadvieskant,
of de 17e verdieping…
305
00:21:48,683 --> 00:21:51,728
…werd in feite geleid
door Frank DiPascali.
306
00:21:51,811 --> 00:21:53,980
De afdelingen mochten
niet met elkaar praten…
307
00:21:54,773 --> 00:21:58,610
…dus mijn zoon Mark en Andy
konden niet zien…
308
00:21:58,693 --> 00:22:03,573
…wat de winst of het verlies
van elke afdeling was.
309
00:22:06,117 --> 00:22:11,247
Mark en Andy gingen
nooit naar de belegggingsadvieskant.
310
00:22:13,500 --> 00:22:16,211
En als er klanten binnenkwamen…
311
00:22:16,294 --> 00:22:21,299
…kwam Mark of Andy naar mijn
bureau en zei: 'Wie zijn die mensen?'
312
00:22:22,175 --> 00:22:23,843
Ze wisten niet wie ze waren.
313
00:22:27,430 --> 00:22:32,018
Ik denk dat Bernie ze volledig negeerde
als hij niet met ze wilde praten.
314
00:22:32,102 --> 00:22:35,146
Ze hebben geleerd
hem niet te veel te pushen.
315
00:22:37,440 --> 00:22:39,943
Ik weet nog dat ik tegen Bernie zei:
316
00:22:40,026 --> 00:22:42,612
'Je bedrijf is een eenmanszaak.
317
00:22:42,695 --> 00:22:46,366
Het houdt op te bestaan na jouw dood.
318
00:22:46,449 --> 00:22:50,412
En je zoons en je broer moeten
nieuwe vergunningen krijgen…
319
00:22:50,495 --> 00:22:52,789
…en nieuwe bankrekeningen openen.
320
00:22:52,872 --> 00:22:58,044
Het zal even duren voordat dit bedrijf
weer kan worden wat het was.'
321
00:22:59,504 --> 00:23:03,466
Hij zei: 'Er werken 30 advocaten aan.
Maak je geen zorgen.'
322
00:23:03,550 --> 00:23:05,176
En wuifde het volledig weg.
323
00:23:06,219 --> 00:23:08,888
Ik zei: 'Oké.'
Ik heb het Mark Madoff verteld.
324
00:23:10,390 --> 00:23:14,686
Hij ging met Bernie praten
en werd volledig genegeerd.
325
00:23:14,769 --> 00:23:17,147
Ik denk dat het hem jarenlang dwarszat…
326
00:23:17,230 --> 00:23:21,025
…dat hij nergens
met Bernie over kon praten.
327
00:23:24,112 --> 00:23:29,951
Bernie moest de man zijn
op Wall Street, de koning van Wall Street.
328
00:23:30,869 --> 00:23:32,620
Zijn naam stond op de deur.
329
00:23:32,704 --> 00:23:37,167
En er was
niets belangrijkers in Bernies leven…
330
00:23:37,250 --> 00:23:39,169
…dan de schijn ophouden…
331
00:23:39,669 --> 00:23:44,716
…volhouden dat hij een zeer succesvol
bedrijf runde op de 19e verdieping…
332
00:23:45,592 --> 00:23:49,721
…maar de realiteit was niet
zoals hij het voorstelde.
333
00:23:51,723 --> 00:23:55,101
Op welk moment werd u insolvent?
334
00:24:01,399 --> 00:24:03,276
Ik zou zeggen…
335
00:24:04,360 --> 00:24:07,071
Waarschijnlijk in het begin
van de jaren 2000.
336
00:24:07,614 --> 00:24:09,032
In negen, misschien…
337
00:24:09,115 --> 00:24:14,913
Ergens tussen,
laten we zeggen, 1998 en 2002.
338
00:24:14,996 --> 00:24:18,416
Ja, er waren problemen. Ja, zou ik zeggen.
339
00:24:20,043 --> 00:24:25,048
Destijds werd de concurrentie
voor de stroom van transacties…
340
00:24:25,131 --> 00:24:30,595
…van gigantische instellingen die hij
in zijn legitieme firma doet, intenser.
341
00:24:30,678 --> 00:24:34,974
En dat betekende dat het bedrag
dat je kreeg voor een van die transacties…
342
00:24:35,058 --> 00:24:37,519
…kleiner en magerder werd…
343
00:24:37,602 --> 00:24:40,522
…dus de winst begon te knellen.
344
00:24:46,110 --> 00:24:48,404
De legitieme kant van het bedrijf
verdient dan…
345
00:24:48,488 --> 00:24:51,157
…niet het geld dat men denkt
dat het verdient.
346
00:24:53,243 --> 00:24:55,245
En tussen 2002 en 2008…
347
00:24:55,328 --> 00:24:57,747
…is er zo'n 800 miljoen dollar…
348
00:24:57,830 --> 00:25:01,960
…van de Ponzikant van het bedrijf…
349
00:25:02,043 --> 00:25:04,295
…naar de legitieme kant gesluisd.
350
00:25:07,924 --> 00:25:13,012
DiPascali neemt geld van de 17e verdieping
van het beleggingsadviesbedrijf.
351
00:25:13,096 --> 00:25:15,723
Dat geld gaat naar Londen, het buitenland.
352
00:25:15,807 --> 00:25:20,436
Dat geld gaat terug
naar de 19e verdieping…
353
00:25:20,520 --> 00:25:22,730
…twee verdiepingen boven de 17e…
354
00:25:24,607 --> 00:25:27,360
…onder het mom van investeringen.
355
00:25:27,944 --> 00:25:29,904
Amerikaanse schatkistpapieren.
356
00:25:32,240 --> 00:25:35,243
Als je zogenaamde legitieme kant
van het bedrijf…
357
00:25:35,326 --> 00:25:38,538
…niet het geld verdient dat mensen
denken te verdienen…
358
00:25:38,621 --> 00:25:42,458
…zie je er niet zo goed uit
als je wilt dat mensen denken.
359
00:25:42,542 --> 00:25:47,088
En dit was een manier voor Madoff om z'n
reputatie op Wall Street te beschermen.
360
00:25:51,217 --> 00:25:54,804
De realiteit was dat
vanaf het begin van de jaren 2000…
361
00:25:54,887 --> 00:25:57,307
…het legitieme bedrijf
insolvent zou zijn geweest…
362
00:25:57,390 --> 00:26:00,852
…zonder die injectie van 800 miljoen
uit de Ponzifraude.
363
00:26:02,312 --> 00:26:05,815
En de reden daarvoor is dat
de handelszaal winstgevend was…
364
00:26:05,898 --> 00:26:07,692
…maar alleen op zichzelf.
365
00:26:08,735 --> 00:26:10,653
Bernie had een kostenprobleem.
366
00:26:10,737 --> 00:26:14,991
Hij had te veel kosten
en de firma verloor geld.
367
00:26:16,284 --> 00:26:17,910
Ik deed zelf onderzoek…
368
00:26:18,620 --> 00:26:21,456
…en hij had zo'n 35 tot 50 handelaren…
369
00:26:21,539 --> 00:26:23,791
…die winst opleverden…
370
00:26:24,292 --> 00:26:27,545
…maar het bedrijf
had meer dan 150 werknemers.
371
00:26:28,338 --> 00:26:32,634
Bernie nam allerlei vrienden aan
van belangrijke werknemers…
372
00:26:32,717 --> 00:26:36,471
…sommigen die hard werkten
en veel geld verdienden.
373
00:26:38,306 --> 00:26:41,976
Hij zag zichzelf als de weldoener,
degene die 't volk behaagde…
374
00:26:42,060 --> 00:26:45,897
…als de man.
Hij moest leveren, hij moest produceren.
375
00:26:49,525 --> 00:26:52,528
En tegelijkertijd gebruikt hij
de firma als spaarpot.
376
00:26:53,154 --> 00:26:57,325
Hij koopt een jacht.
Hij heeft een huis in Frankrijk.
377
00:26:57,408 --> 00:26:59,577
Hij heeft 'n gedeeld privévliegtuig.
378
00:26:59,661 --> 00:27:04,332
De kleuren komen overeen
met de kleuren van het kantoor.
379
00:27:05,416 --> 00:27:11,130
Ruth had het druk met het organiseren van
liefdadigheidsfeesten en diners en events…
380
00:27:11,214 --> 00:27:13,925
…vaak ter ere van Bernie zelf.
381
00:27:15,426 --> 00:27:19,389
Bernie gaf veel geld aan zijn familie.
382
00:27:19,889 --> 00:27:23,768
Mark en Andrew kregen veel leningen…
383
00:27:23,851 --> 00:27:26,646
…miljoenen dollars
die nooit zouden worden terugbetaald.
384
00:27:27,980 --> 00:27:31,109
Hij kocht huizen, cadeaus voor werknemers.
385
00:27:31,651 --> 00:27:33,653
Dat kwam allemaal uit de zaak.
386
00:27:40,827 --> 00:27:42,578
Ik was gefrustreerd…
387
00:27:42,662 --> 00:27:47,125
…toen ik zag dat mensen met wie ik werkte
niet geloofden dat Madoff fraudeerde.
388
00:27:48,626 --> 00:27:52,004
En na m'n eerste inzending
bij de Securities and Change Commission…
389
00:27:52,088 --> 00:27:55,675
…ging de grootste hedgefondspublicatie
ter wereld naar de drukker…
390
00:27:55,758 --> 00:28:00,847
…dat Madoff een Ponzifraudeur noemde.
Maar niemand stelde lastige vragen.
391
00:28:00,930 --> 00:28:03,599
Men nam genoegen
met halve of geen antwoorden…
392
00:28:03,683 --> 00:28:05,435
…en ik werd steeds genegeerd.
393
00:28:06,602 --> 00:28:09,522
Maar ik werd steeds opgejaagd
door mijn bazen…
394
00:28:09,605 --> 00:28:14,777
…om zijn strategie te dupliceren,
zodat we met hem konden concurreren.
395
00:28:14,861 --> 00:28:18,322
Dus ik had iets bedacht
dat vergelijkbaar was met Madoff.
396
00:28:18,406 --> 00:28:20,032
Het probleem was dat…
397
00:28:20,116 --> 00:28:22,702
…ik je in één maand
50% kon laten verliezen.
398
00:28:23,286 --> 00:28:25,121
Dat was een bekend risico…
399
00:28:25,204 --> 00:28:28,291
…maar Thierry de Villehuchet
van Acces International…
400
00:28:28,374 --> 00:28:32,336
…dacht dat er een markt voor was
als alternatief voor z'n Madoff-klanten.
401
00:28:36,758 --> 00:28:38,468
Ik had met Thierry de Villehuchet…
402
00:28:38,551 --> 00:28:42,305
…een aantal bijeenkomsten
in Londen, in Parijs, Genève en Zürich.
403
00:28:43,890 --> 00:28:46,851
Ik kan je uitleggen
wie Thierry de Villehuchet was.
404
00:28:47,769 --> 00:28:52,356
Ik zat in een taxi en we rijden langs
de Arc de Triomphe in Parijs.
405
00:28:53,316 --> 00:28:59,489
Hij zegt tegen me:
'Kijk eens naar de boog en die namen.'
406
00:28:59,572 --> 00:29:03,576
En ik besef dat dat
de mensen zijn die ik in Parijs ontmoette.
407
00:29:04,786 --> 00:29:08,164
Die familiebanden
gingen al generaties terug.
408
00:29:08,247 --> 00:29:11,209
Elite, particuliere bankiers…
409
00:29:11,793 --> 00:29:15,379
…die geld beheren voor
de koninklijke families in Europa.
410
00:29:17,632 --> 00:29:19,550
Deze mensen waren goed gekleed…
411
00:29:20,635 --> 00:29:23,721
…zeer welbespraakt, hadden goede manieren…
412
00:29:24,305 --> 00:29:25,890
…ze kenden een wijnkaart.
413
00:29:29,018 --> 00:29:32,188
Thierry de Villehuchet begon
elke bijeenkomst op dezelfde manier:
414
00:29:32,271 --> 00:29:39,195
'Harry en Rampart zijn net als Madoff,
alleen hoger risico, hoger rendement.
415
00:29:39,821 --> 00:29:44,575
En in plaats van individuele aandelen
gebruiken ze indexen van aandelen.
416
00:29:44,659 --> 00:29:47,036
Verder lijkt het op elkaar.
417
00:29:47,662 --> 00:29:51,874
En daarom heb je dit bedrijf nodig
voor diversificatie, weg van Madoff.'
418
00:29:53,209 --> 00:29:55,545
Bij de eerste ontmoeting zei de man:
419
00:29:55,628 --> 00:29:59,423
'Dit is een heel interessante strategie,
Harry, die je hebt bedacht.
420
00:29:59,507 --> 00:30:03,219
Het levert meer op dan Madoff,
maar het kan ook geld verliezen…
421
00:30:03,302 --> 00:30:06,389
…ook al heb je het risico onder controle.
422
00:30:06,472 --> 00:30:09,642
Wij investeerden bij Madoff
en hij verliest nooit geld.
423
00:30:09,725 --> 00:30:12,812
Waarom zouden we jou dan geld geven?'
424
00:30:13,855 --> 00:30:18,484
Ze wilden niets weten van echt risico,
realistisch risico of welk risico dan ook.
425
00:30:18,568 --> 00:30:20,319
Madoff had geen risico's…
426
00:30:20,403 --> 00:30:23,030
…en ze vertrouwden geen
andere manager met risico's.
427
00:30:24,115 --> 00:30:27,159
De eerste bank zegt:
'Madoff is afgesloten…
428
00:30:27,243 --> 00:30:30,788
…maar wij bij XYZ in Genève,
en alleen wij…
429
00:30:31,789 --> 00:30:34,876
…krijgen toegang tot deze man.
Hij neemt alleen ons geld aan.'
430
00:30:34,959 --> 00:30:38,087
Als je dat één keer hoort,
geloof je het misschien.
431
00:30:38,921 --> 00:30:41,549
Twee keer, drie keer,
misschien is 't toeval.
432
00:30:43,050 --> 00:30:47,346
Veertien keer van de 20 ontmoetingen
met privébankiers in heel Europa…
433
00:30:47,430 --> 00:30:48,848
…hoorde hij hetzelfde verhaal.
434
00:30:48,931 --> 00:30:52,059
'Wij investeren bij Madoff,
hij wil alleen ons geld.'
435
00:30:53,519 --> 00:30:56,647
Ik kwam gefrustreerd terug
van de Europese reis.
436
00:30:56,731 --> 00:31:00,693
Niemand koos ervoor om te investeren,
behalve een handjevol klanten…
437
00:31:00,776 --> 00:31:05,156
…dus ik heb de strategie een tijdje
gevolgd en daarna werd het minder.
438
00:31:06,365 --> 00:31:09,785
Na die reis werd Harry erg nerveus…
439
00:31:09,869 --> 00:31:12,038
…want hij besefte meteen…
440
00:31:12,121 --> 00:31:15,124
…dat de fraude in Europa
groter was dan in de VS.
441
00:31:16,918 --> 00:31:20,796
Ik ontdekte dat Madoff
miljarden dollars had in Europa.
442
00:31:20,880 --> 00:31:24,967
Hij werd altijd genoemd met offshore
rekeningen op de Kaaimaneilanden.
443
00:31:26,010 --> 00:31:30,890
Offshore geld op de Kaaimaneilanden
is heel licht gereguleerd geld…
444
00:31:30,973 --> 00:31:36,479
…dat rijke mensen daar vaak stallen
voor belastingontduiking…
445
00:31:36,562 --> 00:31:41,233
…maar ook voor zwart geld
dat via drugsgeld zou kunnen komen…
446
00:31:41,317 --> 00:31:45,071
…of oligarchgeld
dat uiteindelijk moet worden witgewassen.
447
00:31:45,154 --> 00:31:49,992
En het geld kwam uiteindelijk terecht
in Bernies fonds.
448
00:31:51,619 --> 00:31:54,121
Zodra je beseft dat Bernie geld beheert…
449
00:31:54,205 --> 00:31:56,624
…voor de gevaarlijkste mensen ter wereld…
450
00:31:57,708 --> 00:31:59,043
…begin je je zorgen te maken…
451
00:31:59,126 --> 00:32:02,129
…dat als men ontdekt
dat je Madoff wilt aangeven…
452
00:32:02,797 --> 00:32:05,633
…het de drugskartels
en de Russen veel geld kan kosten.
453
00:32:05,716 --> 00:32:08,094
Geld dat ze niet willen verliezen.
454
00:32:08,177 --> 00:32:12,848
Ik ben persoonlijk in gevaar, want ik ben
de enige roepende in de woestijn…
455
00:32:12,932 --> 00:32:15,142
…die de autoriteiten meldt
dat Madoff fraudeert.
456
00:32:15,226 --> 00:32:19,355
Dus, ik begon 'n wapen te dragen
en ik controleerde m'n auto op bommen.
457
00:32:28,739 --> 00:32:32,868
Toen we samen
een zakelijke relatie opbouwden…
458
00:32:32,952 --> 00:32:35,079
…kreeg ik een hechte band met Thierry.
459
00:32:36,205 --> 00:32:39,000
En we dronken cocktails in zijn kantoor.
460
00:32:39,917 --> 00:32:43,504
Eén keer ontmoette ik hem in New York…
461
00:32:43,587 --> 00:32:46,590
…en we praatten wat.
462
00:32:47,174 --> 00:32:50,594
En ik blijf terugkomen in deze relatie:
463
00:32:50,678 --> 00:32:54,056
'Wat als Harry en ik, en die Madoff,
het slaat nergens…'
464
00:32:54,140 --> 00:32:57,393
Hij zegt: 'Mijn god, jij en Madoff.
Wil je daarover ophouden?'
465
00:32:57,476 --> 00:33:01,063
'Jeetje,' zegt hij,
'je weet dat ik m'n huiswerk doe…
466
00:33:01,689 --> 00:33:04,650
…en dat ik deze man vertrouw.
467
00:33:05,192 --> 00:33:08,320
We hebben zelfs een handschriftanalyse
gedaan en hij is geslaagd.
468
00:33:08,404 --> 00:33:11,991
Wat kan ik nog meer doen?'
469
00:33:12,658 --> 00:33:15,619
Ik zei: 'Maar als Harry en ik
gelijk hebben en jij het mis hebt…
470
00:33:16,370 --> 00:33:18,080
…wat gebeurt er dan met jou?'
471
00:33:20,207 --> 00:33:23,169
En hij zei: 'Laat ik 't zo zeggen, Frank.
472
00:33:23,669 --> 00:33:25,588
Ik heb al m'n geld erin zitten.
473
00:33:27,131 --> 00:33:29,759
Het meeste geld van mijn familie zit erin.
474
00:33:30,259 --> 00:33:34,972
Elke privébankier
die ik heb geworven als relatie…
475
00:33:35,056 --> 00:33:36,599
…in Europa zit erin.
476
00:33:36,682 --> 00:33:40,186
En waarschijnlijk de helft
van de royalty's van Europa.
477
00:33:41,103 --> 00:33:43,731
Ik heb geen excuus als ik het mis heb.
478
00:33:44,732 --> 00:33:48,402
'Als jij en Harry gelijk hebben
en ik het mis heb…
479
00:33:49,737 --> 00:33:51,238
…ben ik ten dode opgeschreven.'
480
00:34:00,623 --> 00:34:01,624
Na verloop van tijd…
481
00:34:02,792 --> 00:34:08,047
…werd Bernie steeds fanatieker.
482
00:34:10,925 --> 00:34:14,053
En ik denk dat het komt
door de extra druk.
483
00:34:14,595 --> 00:34:17,640
Omdat hij zoveel moest beheersen.
484
00:34:19,350 --> 00:34:22,478
Ik sprak hem
om de 15 minuten aan de telefoon.
485
00:34:22,561 --> 00:34:25,439
Hij moest altijd weten
wat er aan de hand was.
486
00:34:25,523 --> 00:34:27,358
Hij zegt: 'Of het nu Peter is…
487
00:34:27,441 --> 00:34:30,528
…wie er ook gebeld wordt,
ik wil het meteen weten.'
488
00:34:31,779 --> 00:34:35,199
Bernie was de eigenaar van het bedrijf.
489
00:34:35,282 --> 00:34:40,121
Hij wilde dat iedereen wist
dat hij de baas was.
490
00:34:40,204 --> 00:34:41,580
Peter…
491
00:34:41,664 --> 00:34:45,251
Peter was een soort
favoriete oom van iedereen.
492
00:34:47,336 --> 00:34:51,507
Peter was gezellig, hij was bescheiden…
493
00:34:51,590 --> 00:34:57,346
…en ik voelde me vanaf het begin
slim, nuttig en productief door hem.
494
00:35:00,808 --> 00:35:03,936
Bernie was de oudere broer van Peter en…
495
00:35:04,687 --> 00:35:09,150
…Bernie pestte hem,
hij praatte neerbuigend tegen hem.
496
00:35:10,151 --> 00:35:13,404
Peter ging naar 'n therapeut,
om wat voor reden dan ook…
497
00:35:14,488 --> 00:35:18,033
…en toen Bernie het hoorde,
in plaats van hem te steunen…
498
00:35:19,285 --> 00:35:20,661
…had hij kritiek op 'm.
499
00:35:21,203 --> 00:35:24,665
'Wat ben jij, bekrompen?
Ga je naar therapie?'
500
00:35:24,748 --> 00:35:28,377
Hij schreeuwde tegen hem en lachte hem uit
waar de werknemers bij waren.
501
00:35:29,253 --> 00:35:33,257
In gedachten zei ik: 'Dit is wie hij is.
Het is niets persoonlijks.'
502
00:35:33,340 --> 00:35:38,179
Maar zijn broer en de kinderen
kunnen het niet aan.
503
00:35:38,971 --> 00:35:41,098
Dus ze gedroegen zich zo…
504
00:35:41,182 --> 00:35:44,643
…dat ze voorkwamen
dat hij zo zou gaan razen.
505
00:35:45,853 --> 00:35:50,482
Peter was op een gegeven moment
betrokken bij market-making.
506
00:35:50,566 --> 00:35:52,860
Ik weet de data niet.
507
00:35:52,943 --> 00:35:58,115
En hij deed ook de wettelijke naleving
voor de firma en de systemen.
508
00:35:58,199 --> 00:36:00,201
Hij heeft veel gedaan, mijn broer.
509
00:36:01,619 --> 00:36:04,997
Ik vraag me af hoeveel van zijn naleving…
510
00:36:05,080 --> 00:36:09,210
…gewoon een oogje dichtknijpen was
voor wat Bernie deed op de 17e verdieping…
511
00:36:09,293 --> 00:36:10,878
…en er niet echt vanaf weten.
512
00:36:11,378 --> 00:36:13,839
Compliance officers geven goedkeuring…
513
00:36:13,923 --> 00:36:19,386
…dat je alle regels hebt gevolgd, dat je
je aan de richtlijnen van de SEC houdt…
514
00:36:19,470 --> 00:36:21,680
…die met de SEC moest omgaan…
515
00:36:21,764 --> 00:36:25,392
…en voor hen het gezicht
van Bernard Madoff ware.
516
00:36:25,476 --> 00:36:27,686
Maar Bernie
was een controlefreak over alles.
517
00:36:32,024 --> 00:36:36,528
Hoewel de SEC er nooit echt in slaagde…
518
00:36:36,612 --> 00:36:38,781
…een kundig onderzoek
naar Madoff in te stellen…
519
00:36:39,782 --> 00:36:45,829
…kwamen er tips, of Harry Markopolos
sloeg weer met de vuist op tafel.
520
00:36:49,333 --> 00:36:54,338
Naast Harry Markopolos'
klachten van 2000, 2001…
521
00:36:54,421 --> 00:36:57,299
…waren er een aantal andere klachten
van verschillende mensen…
522
00:36:57,383 --> 00:37:00,427
…die de SEC op verschillende momenten
over Bernie Madoff ontving.
523
00:37:01,512 --> 00:37:03,889
Eind 2004…
524
00:37:03,973 --> 00:37:07,643
…onderzochten ze een andere entiteit
en vonden ze e-mails…
525
00:37:07,726 --> 00:37:10,646
…waarin twee personen in een andere firma…
526
00:37:10,729 --> 00:37:14,566
…spraken over het feit dat ze denken
dat Madoff een oplichter is.
527
00:37:14,650 --> 00:37:17,611
En ze brachten
dezelfde problemen naar voren…
528
00:37:17,695 --> 00:37:20,572
…over dat het rendement niet mogelijk is.
529
00:37:21,156 --> 00:37:27,955
JANUARI 2005
OMVANG PONZI: 45,2 MILJARD DOLLAR
530
00:37:28,038 --> 00:37:30,916
De SEC besluit eindelijk
een onderzoek uit te voeren…
531
00:37:31,000 --> 00:37:33,210
…en wijst twee junior-onderzoekers aan…
532
00:37:33,294 --> 00:37:36,964
…om 't onderzoek uit te voeren
in 't kantoor van Bernie Madoff.
533
00:37:42,219 --> 00:37:47,391
De dag dat deze twee junior-onderzoekers,
zo goed als net van school, arriveren…
534
00:37:47,474 --> 00:37:50,853
…worden ze naar
Bernie Madoffs vergaderruimte geleid…
535
00:37:50,936 --> 00:37:55,065
…en ze krijgen te horen dat hun
contactpersoon voor het hele onderzoek…
536
00:37:55,149 --> 00:37:58,777
…niet een of andere compliance persoon
is, zoals het geval zou zijn…
537
00:37:58,861 --> 00:38:02,656
…bij elk ander onderzoek
en alles wat ze gewend waren…
538
00:38:02,740 --> 00:38:06,535
…maar hun contactpersoon
is Bernie Madoff zelf.
539
00:38:10,122 --> 00:38:11,290
Dat is ongehoord.
540
00:38:11,373 --> 00:38:17,379
Als je een onderzoek naar Apple gaat doen,
volgt Tim Cook je niet die twee weken.
541
00:38:17,463 --> 00:38:20,090
Je zit niet met Jeff Bezos bij Amazon…
542
00:38:20,174 --> 00:38:22,176
…als je een onderzoek doet.
543
00:38:23,510 --> 00:38:25,179
Het is voor Bernie onduidelijk…
544
00:38:25,262 --> 00:38:28,098
…wat ze onderzoeken,
want dat zeggen ze niet.
545
00:38:28,182 --> 00:38:32,519
En de waarheid is dat
de twee onderzoekers het ook niet weten.
546
00:38:34,688 --> 00:38:37,191
Dus deze twee, zo'n beetje net van school…
547
00:38:37,274 --> 00:38:42,071
…werden meteen geconfronteerd met
Bernie Madoff, hun enige contact daar.
548
00:38:42,905 --> 00:38:44,907
Hij is een charismatische man…
549
00:38:44,990 --> 00:38:48,369
…en hij vertelde ze verhalen
en maakte grapjes met ze.
550
00:38:49,244 --> 00:38:51,413
En op een gegeven moment vertelt hij ze…
551
00:38:51,497 --> 00:38:56,001
…dat hij op de shortlist staat om de
volgende directeur van de SEC te worden.
552
00:38:57,127 --> 00:39:01,715
En er is e-mailcommunicatie tussen
deze twee junior-onderzoekers en hun baas…
553
00:39:01,799 --> 00:39:03,884
…waarbij de baas grapt tegen hen:
554
00:39:03,967 --> 00:39:07,054
'Misschien worden jullie Bernies
assistent als hij bij de SEC komt.'
555
00:39:08,889 --> 00:39:11,183
Dus, ze zijn sowieso vol ontzag…
556
00:39:11,266 --> 00:39:15,729
…en het is heel moeilijk voor ze
om zich te concentreren op hun taak…
557
00:39:15,813 --> 00:39:20,818
…als ze tevreden in een kamer
met Bernie Madoff praten…
558
00:39:20,901 --> 00:39:24,780
…en allerlei dingen ontdekken
die ze zelf niet over de SEC wisten.
559
00:39:26,740 --> 00:39:31,787
Iedereen wist dat als we op kantoor werden
onderzocht, Bernie heel raar ging doen.
560
00:39:34,248 --> 00:39:37,918
En hij hield alles in de gaten.
Hij volgde ze.
561
00:39:40,879 --> 00:39:45,551
Hij zorgde dat ze op één plek bleven…
562
00:39:46,051 --> 00:39:48,011
…dat we ze in de gaten hielden.
563
00:39:48,095 --> 00:39:52,641
Als ze kopieën wilden maken,
boden we aan om het voor ze te doen…
564
00:39:52,724 --> 00:39:55,394
…en noteerden we wat ze kopieerden.
565
00:39:59,731 --> 00:40:02,401
Ik zag hem als mr Achterdocht.
566
00:40:02,484 --> 00:40:05,362
Ze deden gewoon onderzoek, maar…
567
00:40:05,446 --> 00:40:07,823
…hij was natuurlijk heel bezorgd.
568
00:40:09,992 --> 00:40:15,038
Naarmate de SEC-onderzoekers documenten…
569
00:40:15,122 --> 00:40:19,084
…rekeningen van relaties en transacties
van Madoff blijven onderzoeken…
570
00:40:19,668 --> 00:40:24,423
…begint zijn aanvankelijke gastvrije
stemming en hoffelijkheid te wankelen.
571
00:40:26,508 --> 00:40:28,844
Hij had twee benaderingen.
572
00:40:28,927 --> 00:40:32,556
Als ze naar de plekken keken
waar hij wilde dat ze naar keken…
573
00:40:33,557 --> 00:40:38,061
…praatte hij heel vriendelijk met ze
en was hij heel vleiend.
574
00:40:38,145 --> 00:40:39,730
En als ze daarvan afweken…
575
00:40:39,813 --> 00:40:42,983
…naar een ander gebied keken,
naar de Ponzifraude…
576
00:40:43,066 --> 00:40:44,985
…raakte hij erg geïrriteerd.
577
00:40:45,068 --> 00:40:47,654
Bernie Madoff stuurde ze
richting front-running.
578
00:40:48,155 --> 00:40:53,035
In dat geval zou Bernie z'n market-making,
makelaar-handelaar operatie gebruiken…
579
00:40:53,118 --> 00:40:54,578
…als handel met voorkennis…
580
00:40:54,661 --> 00:40:59,249
…om de markt zo te bewegen
dat je een beter rendement kon behalen.
581
00:41:00,709 --> 00:41:04,004
Hij wilde dat ze zich daarop richtten,
want dat deed hij helemaal niet.
582
00:41:04,505 --> 00:41:07,382
Hij denkt erover na
om het kantoor af te luisteren.
583
00:41:09,009 --> 00:41:11,512
Maar wat hij beslist, is dat…
584
00:41:11,595 --> 00:41:15,265
…als de twee jonge onderzoekers
hun lunchpauze nemen…
585
00:41:15,766 --> 00:41:19,394
…Bernie de glazen
vergaderruimte binnenstormt…
586
00:41:19,478 --> 00:41:22,814
…en hun aktetassen doorzoekt…
587
00:41:24,149 --> 00:41:26,360
…en ontdekt dat ze…
588
00:41:26,443 --> 00:41:29,905
…de allereerste onderzoeksartikelen…
589
00:41:29,988 --> 00:41:34,159
…van Erin Arvedlund en Michael Ocrant
hebben, waarin wordt afgevraagd…
590
00:41:34,243 --> 00:41:38,080
…of Bernies winst met zijn hedgefonds
te mooi om waar te zijn was?
591
00:41:41,208 --> 00:41:46,213
Dus hij ontdekt dat ze mogelijk
de Ponzifraude onderzoeken.
592
00:41:49,383 --> 00:41:51,009
En dit maakt Bernie razend.
593
00:41:52,511 --> 00:41:53,887
Hij confronteert ze.
594
00:41:53,971 --> 00:41:55,722
'Wat zoek je?', zegt hij.
595
00:41:56,223 --> 00:42:02,729
Ze draaien er wat omheen en komen dan
met de woorden 'hedgefondsen'.
596
00:42:02,813 --> 00:42:06,733
'We willen weten wat u
met deze hedgefondsen doet.'
597
00:42:10,237 --> 00:42:11,780
'Nou,' zegt hij…
598
00:42:11,863 --> 00:42:16,201
'…dat heb ik jaren geleden
met je baas besproken.
599
00:42:17,160 --> 00:42:18,829
Dat weten ze allemaal.
600
00:42:20,414 --> 00:42:23,333
Luister. Nee, ik heb geen hedgefonds.
601
00:42:23,959 --> 00:42:29,715
Ik beleg voor hedgefondsen,
zoals ik keer op keer heb uitgelegd.
602
00:42:29,798 --> 00:42:31,925
Bel Washington.
Ze zullen het je vertellen.'
603
00:42:37,222 --> 00:42:40,434
Hij nam ze de wind uit hun zeilen.
604
00:42:43,312 --> 00:42:47,190
Hij blijkt meer te weten over
wat er gaande is bij de SEC dan zij.
605
00:42:47,274 --> 00:42:51,612
En kort daarna besloten ze
het onderzoek af te sluiten…
606
00:42:51,695 --> 00:42:54,573
…met de conclusie dat er geen bewijs was…
607
00:42:54,656 --> 00:42:57,534
…dat Bernie Madoff
iets ongepasts had begaan.
608
00:42:59,786 --> 00:43:04,291
En dat was niet doorverwezen
naar iemand anders in de SEC.
609
00:43:10,631 --> 00:43:12,549
Madoff had een onberispelijk cv.
610
00:43:14,134 --> 00:43:17,846
Hij had een zeer succesvolle
beursvennootschap die legitiem was.
611
00:43:17,929 --> 00:43:23,727
En iedereen dacht dat iemand met die macht
en met zo'n reputatie…
612
00:43:23,810 --> 00:43:25,312
…niet zou stelen.
613
00:43:25,854 --> 00:43:28,940
En dat maakte me razend,
want ik wist dat het Ponzifraude was.
614
00:43:29,441 --> 00:43:32,861
ONZIN!!
615
00:43:33,904 --> 00:43:37,574
AUGUSTUS 2005
616
00:43:37,658 --> 00:43:40,577
Hoe kan 440 miljoen dollar verdwijnen?
617
00:43:40,661 --> 00:43:43,997
Dat is wat de SEC, de Amerikaanse
procureur-generaal van Connecticut…
618
00:43:44,081 --> 00:43:46,792
…en een hoop ontevreden
investeerders willen weten.
619
00:43:46,875 --> 00:43:50,170
Voormalig directeur
Samuel Israel pleitte schuldig…
620
00:43:50,253 --> 00:43:52,714
…aan één aanklacht van samenzwering
en twee van fraude.
621
00:43:52,798 --> 00:43:57,427
Hij vertelde de rechtbank dat hij wist wat
hij deed bij Bayou. En dat het fout was.
622
00:43:59,137 --> 00:44:01,890
Aan het eind van de zomer van 2005…
623
00:44:02,683 --> 00:44:06,603
…werd Wall Street opgeschrikt door…
624
00:44:06,687 --> 00:44:10,148
…een soort flamboyante hedgefondsmanager…
625
00:44:10,232 --> 00:44:13,610
…die wordt ontmaskerd voor Ponzifraude.
626
00:44:14,403 --> 00:44:19,408
De wereld van hedgefondsinvesteerders
is in totale shock.
627
00:44:21,034 --> 00:44:25,414
Bij Madoffs investeringsadviesbedrijf
stroomde het geld minder snel binnen.
628
00:44:25,497 --> 00:44:27,457
Het vloeide er iets sneller uit.
629
00:44:27,999 --> 00:44:31,712
Al snel heeft Bernie echte geldkrapte.
630
00:44:33,964 --> 00:44:38,552
Hij heeft z'n laatste 13 miljoen dollar
nog op zijn JP Morgan-rekening…
631
00:44:38,635 --> 00:44:41,513
…de bankrekening
die de Ponzifraude ondersteunde.
632
00:44:42,514 --> 00:44:48,770
En hij heeft al aflossingsverzoeken
voor meer dan 100 miljoen dollar.
633
00:44:48,854 --> 00:44:53,608
Hij maakt gebruik van een aantal van zijn
grootste klanten, met name Jeffry Picower…
634
00:44:53,692 --> 00:44:57,904
…die op het nippertje
125 miljoen dollar binnenbrengt.
635
00:45:00,449 --> 00:45:02,534
Bernie wordt
volledig afhankelijk van Picower…
636
00:45:02,617 --> 00:45:05,370
…want als die geldproblemen opduiken…
637
00:45:05,454 --> 00:45:08,749
…en de Ponzi's dreigden
te worden ontmaskerd…
638
00:45:08,832 --> 00:45:12,711
…steekt Jeff Picower geld in de firma
om het te redden.
639
00:45:14,713 --> 00:45:17,132
En hij heeft Sonja Kohn…
640
00:45:19,259 --> 00:45:22,804
…een dynamische, Oostenrijkse financier.
641
00:45:22,888 --> 00:45:24,765
De grande dame van Wenen…
642
00:45:24,848 --> 00:45:28,810
…die Bernies kantoor binnenstapt
en iedereen vermaakt met haar hoge stem…
643
00:45:28,894 --> 00:45:33,148
…en een stortvloed van geld binnenbrengt.
644
00:45:33,231 --> 00:45:36,651
Sommigen zeggen dat ze de vrouwelijke
versie van Bernie Madoff is.
645
00:45:36,735 --> 00:45:39,988
Ze zamelde niet alleen
veel geld in voor hem…
646
00:45:40,071 --> 00:45:43,533
…maar ze leek vreemd genoeg
erg op Bernie Madoff.
647
00:45:44,034 --> 00:45:46,328
Het leek alsof ze broer en zus waren.
648
00:45:46,953 --> 00:45:48,538
Ik heb haar vaak ontmoet.
649
00:45:48,622 --> 00:45:50,540
Ze was een heel aardige vrouw.
650
00:45:51,458 --> 00:45:53,919
Ze was je typische oma-type.
651
00:45:55,212 --> 00:45:58,548
Ze droeg altijd één ding dat opviel.
652
00:45:58,632 --> 00:46:01,134
Eén keer kwam ze binnen
met een harig vest.
653
00:46:02,427 --> 00:46:04,554
Ik dacht: waar komt dat vandaan?
654
00:46:05,347 --> 00:46:08,266
En ze ging naar zijn kantoor.
Hij wachtte op haar.
655
00:46:08,350 --> 00:46:10,393
Ze deden altijd de deur dicht.
656
00:46:10,477 --> 00:46:12,479
Dat deed hij niet bij iedereen.
657
00:46:12,979 --> 00:46:16,358
Ze praatten en ik wist niet
waar het over ging.
658
00:46:17,609 --> 00:46:21,488
Ze had een netwerk van
toevoerfondsen in heel Europa opgezet.
659
00:46:21,571 --> 00:46:24,741
Het belangrijkste was het Herald Fund.
660
00:46:24,825 --> 00:46:27,911
Je zou kunnen zeggen
dat zonder het Herald Fund…
661
00:46:27,994 --> 00:46:30,956
…Bernie dat jaar klaar was.
662
00:46:31,039 --> 00:46:35,126
Het geld dat Sonja Kohn inbracht
in dat ene fonds alleen al…
663
00:46:35,210 --> 00:46:39,256
…heeft hem uit die crisis en weer
op vaste grond geholpen.
664
00:46:40,215 --> 00:46:43,885
Ze beginnen een samenwerking
die miljoenen…
665
00:46:43,969 --> 00:46:48,932
…en uiteindelijk miljarden dollars
oplevert voor Bernie Madoff.
666
00:46:49,015 --> 00:46:52,561
En een aanzienlijk deel
is voor Sonja Kohn.
667
00:46:53,812 --> 00:46:57,023
Ze creëert een entiteit
genaamd Bank Medici.
668
00:46:57,691 --> 00:47:03,113
Klinkt als een prachtig
en al lang bestaand instituut.
669
00:47:03,196 --> 00:47:05,031
Het heeft zo'n 15 minuten bestaan.
670
00:47:06,867 --> 00:47:10,704
Maar door de manier waarop
de wereld zich toen ontvouwde…
671
00:47:10,787 --> 00:47:13,790
…door de ontluikende globalisering…
672
00:47:13,874 --> 00:47:17,002
…en vooral de gedrevenheid
van Europese banken…
673
00:47:17,085 --> 00:47:21,131
…om groter te worden zodat ze
kunnen concurreren op het wereldtoneel…
674
00:47:22,048 --> 00:47:24,384
…krijgt de piepkleine Bank Medici…
675
00:47:24,467 --> 00:47:28,597
…een minderheidsinvestering
van de grote Bank Austria.
676
00:47:30,599 --> 00:47:34,644
En dan wordt Bank Austria
overgenomen door de nog grotere…
677
00:47:34,728 --> 00:47:37,564
…Italiaanse bankconglomeraat UniCredit.
678
00:47:38,315 --> 00:47:41,526
Dus zonder haar eigen toedoen…
679
00:47:41,610 --> 00:47:48,408
…is ze nu onderdeel van deze buitengewone
stamboom van het Europese bankwezen.
680
00:47:48,992 --> 00:47:52,746
Door mee te liften
op deze buitenlandse instellingen…
681
00:47:52,829 --> 00:47:56,833
…kon Bernie zijn hand…
682
00:47:56,917 --> 00:48:00,712
…in de zakken van mensen
overal ter wereld steken.
683
00:48:01,671 --> 00:48:06,259
Voor zover ik weet heeft geen enkele
grote Ponzifraude dat ooit kunnen doen.
684
00:48:07,177 --> 00:48:10,388
Er waren zo veel mensen betrokken bij
de verkoop van dit product…
685
00:48:10,472 --> 00:48:14,726
…aan talloze klanten
in zoveel verschillende landen.
686
00:48:14,809 --> 00:48:17,812
In de VS hadden we maar 79 toevoerfondsen.
687
00:48:17,896 --> 00:48:19,606
In Europa meer dan 200.
688
00:48:21,441 --> 00:48:26,196
Alle grote Franse banken, Duitse banken,
grote Zwitserse banken, Britse banken…
689
00:48:26,279 --> 00:48:29,449
…ze verkochten Madoff als zoete broodjes.
690
00:48:31,326 --> 00:48:36,373
En helaas, als een zaak zo groot wordt,
als er zoveel miljarden op het spel staan…
691
00:48:36,456 --> 00:48:40,335
…wil niemand geloven
dat de keizer geen kleren draagt.
692
00:48:49,844 --> 00:48:53,890
De mensen die hem het geld gaven,
stelden geen vragen, toch?
693
00:48:53,974 --> 00:48:56,893
Omdat het geld dat ze
elke maand verdienden hen beviel.
694
00:48:57,477 --> 00:49:00,730
Het werd zo'n gouden handboei…
695
00:49:01,398 --> 00:49:07,195
…dat hedgefondsmanagers
Bernie niet wilden uitdagen…
696
00:49:07,278 --> 00:49:08,989
…voor zijn gebrek aan openheid…
697
00:49:09,072 --> 00:49:11,825
…z'n weigering om
mee te werken aan onderzoek…
698
00:49:11,908 --> 00:49:16,121
…voor alles dat normaal gesproken
een enorme alarmbel was.
699
00:49:18,540 --> 00:49:21,459
Waar is het geld?
Waar zijn de activa? Wie beheert dat?
700
00:49:22,043 --> 00:49:23,878
Staat het op de bank? Waar is het?
701
00:49:24,713 --> 00:49:26,840
Wie is je accountant?
Wie doet je boekhouding?
702
00:49:27,924 --> 00:49:31,970
Ik vind het vreselijk
dat deze vragen niet worden gesteld…
703
00:49:32,679 --> 00:49:36,099
…maar het verbaast me helaas niets.
704
00:49:36,808 --> 00:49:42,105
Ze zijn 100% verantwoordelijk
voor hun klanten…
705
00:49:42,188 --> 00:49:45,734
…maar hoe vaak hebben we mensen
op Wall Street gezien…
706
00:49:45,817 --> 00:49:50,989
…die de plicht hebben jegens een ander,
maar aan wie zijn ze echt plichtsgetrouw?
707
00:49:51,072 --> 00:49:52,240
Zichzelf.
708
00:49:55,243 --> 00:49:57,412
Ik zat bij de grootste banken…
709
00:49:57,996 --> 00:50:01,082
…en ze vertellen me over hun
due-diligenceproces van wereldklasse.
710
00:50:01,166 --> 00:50:02,876
En toch verkopen ze Madoff.
711
00:50:04,461 --> 00:50:06,796
Ik vond dat krankzinnig…
712
00:50:06,880 --> 00:50:10,050
…dat ze zo blind waren
voor een overduidelijke fraude.
713
00:50:14,512 --> 00:50:20,101
Harry's motivatie om naar de SEC te gaan
was gewoon de zuiverheid van het bedrijf.
714
00:50:23,646 --> 00:50:28,026
En hij werd extreem gefocust,
bijziend op één doel.
715
00:50:29,944 --> 00:50:33,448
Daarom hebben we
het vijf jaar volgehouden.
716
00:50:34,824 --> 00:50:37,786
Je fietst als kind op straat…
717
00:50:37,869 --> 00:50:40,955
…en een kleine pekinees
komt blaffend achter je aan…
718
00:50:41,039 --> 00:50:45,877
…bijt in je enkel en laat niet los
en jij fietst weg en hij gaat maar door.
719
00:50:45,960 --> 00:50:47,796
Als je zoiets hebt meegemaakt…
720
00:50:47,879 --> 00:50:50,256
…is dat Harry, de pekinees.
721
00:50:50,340 --> 00:50:52,759
Hij bijt zich vast en laat niet los.
722
00:50:58,014 --> 00:50:59,432
M'n e-mail aan Meaghan Cheung…
723
00:50:59,516 --> 00:51:03,019
…afdelingshoofd van het New York
Regional Field Office van de SEC…
724
00:51:03,103 --> 00:51:07,023
…op maandag 7 november 2005 om 13.49 uur.
725
00:51:07,107 --> 00:51:10,110
De titel is 'Het grootste hegdefonds
ter wereld is frauduleus.'
726
00:51:12,278 --> 00:51:15,323
Harry Markopolos komt in 2005…
727
00:51:15,406 --> 00:51:20,036
…met dit zeer lange document
met bijna 30 alarmbellen.
728
00:51:21,037 --> 00:51:23,123
Harry legde eigenlijk bloot dat…
729
00:51:23,206 --> 00:51:26,626
…de handelsstrategie
die Bernie Madoff had gebruikt…
730
00:51:26,709 --> 00:51:29,754
…gewoon niet zulk rendement kon bereiken.
731
00:51:29,838 --> 00:51:33,341
Hij zei: 'Kijk naar de cijfers,
kijk wat hij heeft geleverd.
732
00:51:33,424 --> 00:51:36,678
Het is onmogelijk dat hij handelt
in het volume dat hij zegt te doen.'
733
00:51:37,512 --> 00:51:40,932
De opties die Bernie zei te verhandelen,
werden maar op één plek verhandeld.
734
00:51:41,015 --> 00:51:44,811
En op die beurs waren er
maar anderhalf miljard…
735
00:51:44,894 --> 00:51:47,647
…van die opties per maand.
736
00:51:47,730 --> 00:51:49,816
Bernie had er veel meer nodig.
737
00:51:50,525 --> 00:51:52,318
En ze bestonden gewoon niet.
738
00:51:53,278 --> 00:51:56,698
En er was geen onafhankelijke controle
bij de firma Madoff.
739
00:51:56,781 --> 00:51:58,950
Wat ook een alarmbel is.
740
00:51:59,033 --> 00:52:03,538
Bernies broer was de compliance officer,
dus het werd gecontroleerd door familie.
741
00:52:03,621 --> 00:52:06,249
Dat was 'n duidelijk onderdeel
van de fraude.
742
00:52:06,332 --> 00:52:07,333
Het was lachwekkend.
743
00:52:08,543 --> 00:52:13,506
Een van de evidente alarmbellen
was het ontbreken van een tegenpartij.
744
00:52:13,590 --> 00:52:16,885
Voor elke transactie is er
een partner of tegenpartij.
745
00:52:16,968 --> 00:52:21,556
En niemand kon een tegenpartij
vinden voor Madoffs transacties.
746
00:52:22,140 --> 00:52:26,644
Hij beweert 30, 40, 50 miljard dollar
te hebben belegd.
747
00:52:26,728 --> 00:52:28,438
Je moet tegenpartijen hebben.
748
00:52:29,147 --> 00:52:31,232
En op dat moment…
749
00:52:31,858 --> 00:52:36,112
…gezien de schat aan bewijs dat
Harry Markopolos naar voren bracht…
750
00:52:36,196 --> 00:52:39,866
…besefte de SEC dat ze
een volledig onderzoek moesten doen.
751
00:52:44,078 --> 00:52:47,624
JANUARI 2006
OMVANG PONZI: 48,6 MILJARD DOLLAR
752
00:52:47,707 --> 00:52:50,668
In tegenstelling
tot het onderzoek uit 2005…
753
00:52:51,586 --> 00:52:54,130
…kijken ze naar z'n hedgefondsklanten.
754
00:52:54,214 --> 00:52:58,801
Ze gaan kijken naar de klanten
voor wie hij belegt…
755
00:52:58,885 --> 00:53:00,720
…en zien wat ze kunnen ontdekken.
756
00:53:01,846 --> 00:53:07,060
Dus ze gaan aankloppen bij
mensen die al jaren zaken doen met Bernie.
757
00:53:08,144 --> 00:53:11,314
Ze bellen Fairfield Greenwich,
het toevoerfonds.
758
00:53:14,442 --> 00:53:16,527
Bernie Madoff hoort hiervan.
759
00:53:16,611 --> 00:53:18,279
Toen was er een telefoontje…
760
00:53:18,363 --> 00:53:22,659
…tussen Bernie Madoff
en Fairfields compliance officer…
761
00:53:22,742 --> 00:53:26,704
…waarin Bernie in feite
aan de compliance officer vertelt…
762
00:53:26,788 --> 00:53:28,665
…wat te zeggen in het gesprek met de SEC.
763
00:53:29,582 --> 00:53:32,877
Dit gesprek heeft uiteraard
nooit heeft plaatsgevonden.
764
00:53:33,628 --> 00:53:34,587
Ja, natuurlijk.
765
00:53:34,671 --> 00:53:38,132
Wat ze doen,
als de commissie vragen stelt…
766
00:53:38,216 --> 00:53:40,593
…proberen ze informatie te verzamelen.
767
00:53:41,135 --> 00:53:46,808
Hoe minder je weet over hoe we het doen…
768
00:53:46,891 --> 00:53:48,101
…hoe beter.
769
00:53:48,184 --> 00:53:51,229
Zeg: 'Luister, Madoff zit al 45 jaar
in het vak.
770
00:53:51,312 --> 00:53:53,940
Hij is een bekende makelaar…
771
00:53:54,023 --> 00:53:58,152
…we gaan ervan uit
dat hij alles goed doet.'
772
00:53:59,237 --> 00:54:03,658
De SEC had vermoedens toen zij
met deze compliance officer spraken…
773
00:54:03,741 --> 00:54:04,951
…dat hij werd gedicteerd…
774
00:54:05,034 --> 00:54:08,871
…en toch had dat geen invloed
op hoe ze het onderzoek voortzetten.
775
00:54:11,541 --> 00:54:14,043
Voor Bernie Madoff was het genoeg.
776
00:54:14,127 --> 00:54:17,964
Dit kan heel ongemakkelijk
voor hem worden.
777
00:54:18,047 --> 00:54:19,799
Dus wat doet hij?
778
00:54:20,675 --> 00:54:24,512
Hij pakt de telefoon en zegt
de SEC dat hij met ze wil praten.
779
00:54:27,765 --> 00:54:30,059
En dat doet hij. Alleen.
780
00:54:30,560 --> 00:54:35,398
Zonder een schare advocaten,
zonder een enkele werknemer…
781
00:54:35,481 --> 00:54:39,235
…zonder iemand die zijn tas draagt.
Ongekend op Wall Street.
782
00:54:40,153 --> 00:54:43,614
Hij loopt het SEC-kantoor
in New York binnen…
783
00:54:45,825 --> 00:54:48,578
…en zegt: 'Vraag me alles.
784
00:54:48,661 --> 00:54:51,289
Stel me je vragen. Wat wilde je weten?'
785
00:54:53,041 --> 00:54:54,208
En ze ondervragen hem.
786
00:54:54,292 --> 00:54:59,339
'Waar verhandel je deze opties
die deel uitmaken van je strategie?'
787
00:55:01,215 --> 00:55:04,218
Hij schrijft een lijst met banken op.
788
00:55:04,302 --> 00:55:10,641
'O, en we willen
je clearing house-rekening controleren.'
789
00:55:12,018 --> 00:55:14,979
Elke keer dat een belegging wordt gedaan,
is er een verslag van…
790
00:55:15,063 --> 00:55:18,399
…bij deze onafhankelijke,
externe entiteit genaamd DTC.
791
00:55:18,483 --> 00:55:21,611
Het is een manier
voor toezichthouders of anderen…
792
00:55:21,694 --> 00:55:25,573
…om te zien
of de transacties echt plaatsvinden.
793
00:55:26,824 --> 00:55:31,037
'We hebben je rekeningnummer nodig,'
zeggen ze tegen Bernie.
794
00:55:33,539 --> 00:55:34,749
Hij schrijft het op.
795
00:55:35,750 --> 00:55:38,127
Hij weet die vrijdagmiddag…
796
00:55:38,211 --> 00:55:41,756
…dat als ze een van die banken bellen…
797
00:55:41,839 --> 00:55:45,385
…in de verwachting te horen
dat ze opties met 'm verhandelen…
798
00:55:45,468 --> 00:55:47,970
…of als ze die rekening controleren…
799
00:55:48,054 --> 00:55:53,393
…in de verwachting de miljarden dollars
te vinden die er zouden moeten zijn…
800
00:55:53,476 --> 00:55:54,727
…maar er niet zijn…
801
00:55:56,729 --> 00:55:57,814
…de fraude voorbij is.
802
00:55:58,856 --> 00:56:04,612
Geen idee wat er door Bernie heen ging,
maar hij gaf ze het papiertje…
803
00:56:05,822 --> 00:56:07,031
…en liep weg…
804
00:56:09,909 --> 00:56:14,414
…en vroeg zich een weekend lang af
wanneer de zeis zou vallen.
805
00:56:16,749 --> 00:56:17,667
Het wordt maandag…
806
00:56:18,292 --> 00:56:19,168
…dinsdag…
807
00:56:19,752 --> 00:56:20,795
…woensdag.
808
00:56:24,966 --> 00:56:27,135
De zeis valt niet.
809
00:56:31,848 --> 00:56:35,893
Ze stelden de vraag, ze kregen
de informatie, het rekeningnummer…
810
00:56:35,977 --> 00:56:37,645
…maar ze belden nooit.
811
00:56:39,939 --> 00:56:46,362
Onvoorstelbaar, en ik heb nooit
een zinnig antwoord gekregen…
812
00:56:46,446 --> 00:56:51,200
…van de mensen die we onder ede
hebben ondervraagd…
813
00:56:51,284 --> 00:56:53,494
…over dit specifieke punt.
814
00:56:54,370 --> 00:56:59,709
Ze zijn 't vergeten. Ze hebben 't gemist.
Maar dat slaat nergens op.
815
00:57:03,504 --> 00:57:05,923
De SEC heeft Bernie Madoffs activiteiten…
816
00:57:06,007 --> 00:57:11,179
…steeds opnieuw onderzocht,
beoordeeld, geanalyseerd…
817
00:57:11,262 --> 00:57:14,724
…en nooit een goed onderzoek uitgevoerd.
818
00:57:14,807 --> 00:57:18,811
Nooit de voor de hand liggende
fraude blootgelegd.
819
00:57:20,104 --> 00:57:22,356
Ze kwamen tot de conclusie dat hij ze…
820
00:57:22,440 --> 00:57:25,860
…verkeerde informatie
had gegeven over 't beleggingsadvies.
821
00:57:29,113 --> 00:57:33,993
Harry schreef een onderzoek
voor de SEC met 29 alarmbellen.
822
00:57:34,076 --> 00:57:36,037
Dit zijn geen insinuaties.
823
00:57:36,954 --> 00:57:40,708
Alles werd punt voor punt afgebakend,
maar ze negeerden het.
824
00:57:43,044 --> 00:57:47,256
Ik gaf het ze op een presenteerblaadje,
maar ze misten de Ponzifraude.
825
00:57:48,716 --> 00:57:52,470
En het tragische is dat ze
wel actie ondernamen tegen Madoff.
826
00:57:52,553 --> 00:57:53,930
In de zomer van 2006…
827
00:57:55,181 --> 00:57:57,475
…moest hij zich registreren
als beleggingsadviseur.
828
00:58:00,144 --> 00:58:03,648
Hij gebruikte dat om
z'n toekomstige slachtoffers te lokken…
829
00:58:04,315 --> 00:58:07,860
…en zei: 'De SEC heeft geconcludeerd
dat alles in orde is.'
830
00:58:09,987 --> 00:58:12,532
En dus dachten de investeerders:
het is veilig.
831
00:58:13,533 --> 00:58:16,118
We investeren meer geld bij Madoff.
Hij is legitiem.
832
00:58:17,912 --> 00:58:22,124
Helaas, tussen 2006
en toen het instortte in 2008…
833
00:58:22,208 --> 00:58:24,001
2007
OMVANG PONZI: 69 MILJARD DOLLAR
834
00:58:24,085 --> 00:58:28,256
…stroomden er miljarden dollars binnen,
in die laatste jaren.
835
00:58:28,839 --> 00:58:31,676
Dit was de grote hypotheekmarktzeepbel.
836
00:58:31,759 --> 00:58:36,931
Dit waren de gouden jaren
van 2006, 7 en begin 2008…
837
00:58:37,014 --> 00:58:40,059
…waarin je met alleen ademen
geld kon verdienen.
838
00:58:41,602 --> 00:58:44,313
Het was een glorieuze tijd…
839
00:58:45,773 --> 00:58:49,610
…en Madoff profiteerde daarvan.
840
00:58:49,694 --> 00:58:55,575
Als die fraude in 2006 was stopgezet, had
dat miljarden dollars verlies bespaard.
841
00:58:57,785 --> 00:59:03,624
Maar dat deden ze niet. Hij ging door
tot zijn uiteindelijke ondergang.
842
00:59:05,585 --> 00:59:10,006
Niets van m'n team hield Madoff tegen.
Niets van de regering hield 'm tegen.
843
00:59:10,881 --> 00:59:13,801
Hij ontplofte omdat de markten
in 2008 ontploften.
844
00:59:14,719 --> 00:59:17,972
Schokgolven bereiken de markten
over de hele wereld. Aandelen…
845
00:59:18,055 --> 00:59:22,059
De Dow daalde 778 punten,
waardoor het de slechtste Dow…
846
00:59:22,143 --> 00:59:26,480
Die razernij, die stemming van angst
en chaos wordt de overheersende stemming.
847
00:59:26,564 --> 00:59:29,066
Dit is echt een dreun voor Wall Street.
848
00:59:29,150 --> 00:59:32,111
Nu is het een grootschalige crisis,
en natuurlijk begonnen…
849
00:59:32,194 --> 00:59:36,240
En de opnameverzoeken
beginnen binnen te komen…
850
00:59:37,116 --> 00:59:39,243
…en stromen dan binnen…
851
00:59:40,328 --> 00:59:41,829
…en dan een lawine.
852
00:59:41,912 --> 00:59:44,957
De Amerikaanse economie verkeert
'in een ongekende crisis'.
853
00:59:45,041 --> 00:59:46,917
Het is overduidelijk.
854
00:59:47,501 --> 00:59:49,795
Bernie heeft geen geld meer.
855
00:59:56,844 --> 01:00:00,348
SONJA KOHN ONTKENDE ALLE MISSTANDEN
IN VERBAND MET MADOFF…
856
01:00:00,431 --> 01:00:03,017
…EN ZEGT DAT ZE OOK EEN SLACHTOFFER WAS.
857
01:00:03,100 --> 01:00:05,186
IN 2013 VOND EEN BRITSE RECHTBANK…
858
01:00:05,269 --> 01:00:10,191
…DAT KOHNS 'EERLIJKHEID
EN INTEGRITEIT EERVOL WAREN.'
859
01:01:59,008 --> 01:02:04,013
Ondertiteld door: Marleen vd Oetelaar